Kế toán nguyên vật liệu tại Công ty xây dựng số 5 - Hà Nội

Lêi nãi ®Çu C¬ chÕ thÞ tr­êng vµ quy luËt kh¾t khe cña nã buéc c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i kh«ng ngõng ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n. Trong ®ã viÖc x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ®Çu vµo hîp lý sao cho kÕt qu¶ ®Çu ra cao nhÊt víi gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cã søc hót ®èi víi ng­êi tiªu dïng lµ vÊn ®Ò quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ qu¶n lý. Lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp víi chøc n¨ng t¹o ra c¸c s¶n phÈm x©y dùng, C«ng ty X©y dùng sè 5 - Hµ Néi ®· kh«ng ngõng tr­ëng thµnh vµ ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, víi lùc l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn hïng hËu, lµnh nghÒ, t©m huyÕt víi nghÒ nghiÖp..... cã ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ ®ã c«ng ty còng ph¶i tr¶i qua rÊt nhiÒu khã kh¨n tõ khi míi thµnh lËp nh­ : thiÕu trang thiÕt bÞ thi c«ng, ph­¬ng tiÖn m¸y mãc hiÖn ®¹i, ®éi ngò nh©n c«ng lµnh nghÒ. §Ó kh¾c phôc khã kh¨n cña nh÷ng ngµy míi thµnh lËp, tån t¹i vµ ®øng v÷ng ®­îc trong c¬ chÕ thÞ tr­êng c«ng ty ®· nhanh chãng kiÖn toµn bé m¸y tæ chøc mua s¾m trang thiÕt bÞ thi c«ng vµ ®Æc biÖt cã nhiÒu biÖn ph¸p ®æi míi vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu. Víi mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt, yÕu tè c¬ b¶n ®Ó ®¶m b¶o qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc tiÕn hµnh b×nh th­êng ®ã lµ vËt liÖu c«ng cô, dông cô. C¬ së ®Ó t¹o nªn h×nh th¸i vËt chÊt cña s¶n phÈm trong doanh nghiÖp, chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu th­êng chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, nã cã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Bëi vËy mµ sau khi ®· cã mét d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, mét lùc l­îng lao ®éng tèt th× vÊn ®Ò mµ c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp c«ng ty kinh doanh vµ x©y dùng ph¶i quan t©m ®Õn lµ viÖc qu¶n lý chÆt chÏ vËt liÖu tõ kh©u thu mua ®Õn kh©u sö dông mµ kÕ to¸n l¹i lµ c«ng cô gi÷ vai trß quan träng nhÊt. XuÊt ph¸t tõ lý do trªn, em ®· chän ®Ò tµi "Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty x©y dùng sè 5 - Hµ Néi" cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh. Chuyªn ®Ò gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng 1: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp x©y dùng. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty x©y dùng sè 5 - Hµ Néi. Ch­¬ng 3: Mét sè ý kiÕn nh»m hoµng thiªn c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty x©y dùng sè 5 - Hµ Néi. Ch­¬ng 1 Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c¸c doanh nghiÖp x©y dùng 1.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp XDCB . 1.1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu - Kh¸i niÖm vËt liÖu: VËt liÖu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tham gia th­êng xuyªn vµ trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng cña s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt VËt liÖu lµ ®èi t­îng lao ®éng nªn cã c¸c ®Æc ®iÓm: tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt thay ®æi h×nh d¸ng ban ®Çu. sau qu¸ tr×nh sö dông vµ chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Trong c¸c doanh nghiÖp x©y dùng c¬ b¶n th× vËt liÖu còng chÝnh lµ ®èi t­îng lao ®éng. Nã lµ mét trong ba yÕu tè c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµ c¬ së vËt chÊt cÊu thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm. Do ®ã vËt liÖu sö dông trong c¸c ngµnh ,c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p rÊt ®a d¹ng, phong phó vÒ chñng lo¹i phøc t¹p vÒ kü thuËt. Trong mçi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt:vÒ mÆt hiÖn vËt: vËt liÖu chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt vËt liÖu ®­îc tiªu dïng toµn bé kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i ban ®Çu. VÒ mÆt kü thuËt: vËt liÖu lµ nh÷ng tµi s¶n vËt chÊt tån t¹i d­íi nhiÒu h×nh th¸i kh¸c nhau: phøc t¹p vÒ ®Æc tÝnh lý hãa dÔ bÞ t¸c ®éng cña thêi tiÕt khÝ hËu m«i tr­êng xung quanh. VËt liÖu lµ ®èi t­îng lao ®éng nh­ng kh«ng ph¶i bÊt cø ®èi t­îng lao ®éng nµo còng lµ vËt liÖu, ®èi t­îng lao ®éng lµ vËt liÖu chØ khi ®èi t­îng lao ®éng ®­îc thay ®æi do lao ®éng cã Ých cña con ng­êi. 1.1.2. VÞ trÝ, vai trß cña nguyªn vËt liÖu. Tõ ®Æc ®iÓm cña vËt liÖu ta cã thÓ thÊy râ vÞ trÝ quan träng cña vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. KÕ ho¹ch s¶n xuÊt sÏ bÞ ¶nh h­ëng lín nÕu viÖc cung cÊp vËt liÖu kh«ng ®Çy ®ñ kÞp thêi. MÆt kh¸c chÊt l­îng s¶n phÈm ®¶m b¶o hay kh«ng lµ phô thuéc chÊt l­îng vËt liÖu. Nh­ ®· ®Ò cËp ë trªn , chi phÝ vËt liÖu th­êng chiÕm tû träng lín trong tæng gi¸ thµnh nªn do vËy cÇn ph¶i tËp trung qu¶n lý vËt liÖu tèt ë c¸c kh©u thu mua , dù tr÷ , b¶o qu¶n ®Ó cã thÓ sö dông vËt liÖu hîp lý tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶. 1.1.3. Yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu. Nguyªn vËt liÖu ®­îc nhËp vÒ doanh nghiÖp tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh­ nhËp khÈu , liªn doanh liªn kÕt, ®èi l­u vËt t­………Nªn viÖc qu¶n lý vËt liÖu cµng trë nªn cÇn thiÕt vµ quan träng h¬n. Yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi viÖc qu¶n lý vËt liÖu lµ: - ë tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngay tõ kh©u thu mua b¶o qu¶n , nhËp kho, hay xuÊt kho ®Òu ph¶i sö dông mét c¸ch hîp lý nhÊt. - Trong kh©u thu mua cÇn qu¶n lý vÒ mÆt sè l­îng, khèi l­îng, ®¬n gi¸ chñng lo¹i ®Ó lµm sao ®¹t ®­îc chi phÝ vËt liÖu ë møc thÊp nhÊt víi s¶n l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm cao nhÊt. - §èi víi kh©u b¶o qu¶n cÇn ph¶i ®¶m b¶o ®óng chÕ ®é quy ®Þnh phï hîp víi tõng tÝnh chÊt lý hãa cña mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu. Tr¸nh t×nh tr¹ng sö dông nguyªn vËt liÖu kÐm chÊt l­îng do kh©u b¶o qu¶n kh«ng tèt. - §èi víi kh©u dù tr÷ : ®¶m b¶o dù tr÷ mét l­îng nhÊt ®Þnh võa ®ñ ®Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n, nghÜa lµ ph¶i dù tr÷ sao cho kh«ng v­ît qu¸ møc dù tr÷ tèi ®a, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt th­êng xuyªn liªn tôc tr¸nh t×nh tr¹ng ngõng trÖ s¶n xuÊt v× thiÕu nguyªn vËt liÖu. - Cuèi cïng lµ kh©u sö dông : cÇn thùc hiÖn theo ®óng c¸c ®Þnh møc tiªu hao theo b¶ng ®Þnh møc sao cho viÖc sö dông ®ã lµ hîp lý tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt. 1.1.4. NhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu §Ó gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý vËt liÖu. Víi c«ng t¸c kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vÒ mua vËt liÖu lµ viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m ®èc, lµ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ. KÕ to¸n vËt liÖu cÇn thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu sau: - Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh tæng hîp vÒ t×nh h×nh mua , vËn chuyÓn , b¶o qu¶n, t×nh h×nh nhËp xuÊt vµ tån kho vËt liÖu. TÝnh to¸n ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn thùc tÕ vËt liÖu ®· thu mua vµ nhËp kho, kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu mua vËt t­ vÒ c¸c mÆt sè l­îng, chñng lo¹i, gi¸ c¶ thêi h¹n nh»m ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ , kÞp thêi ®óng chñng lo¹i cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. - ¸p dông ®óng ®¾n c¸c ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n vËt liÖu, h­íng dÉn c¸c bé phËn ®¬n vÞ trong doanh nghiÖp thùc hiÖn ®óng chÕ ®é h¹ch to¸n ban ®Çu vÒ vËt t­ më sæ kho, thÎ kho, kÕ to¸n chi tiÕt ®óng chÕ ®é, ®óng ph­¬ng ph¸p quy ®Þnh nh»m ®¶m b¶o sù thèng nhÊt trong c«ng t¸c kÕ to¸n , t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c l·nh ®¹o, chØ ®¹o c«ng t¸c kÕ to¸n trong ph¹m vi ngµnh kinh tÕ vµ toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. - KiÓm tra viÖc chÊp hµnh chÕ ®é b¶o qu¶n dù tr÷ vµ sö dông vËt t­, ph¸t hiÖn ng¨n ngõa vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p xö lý vËt t­ thõa thiÕu ø ®äng, kÐm hoÆc mÊt phÈm chÊt. TÝnh to¸n chÝnh x¸c sè l­îng vµ gi¸ trÞ vËt liÖu thùc tÕ ®­a vµo sö dông. 1.1.5. Nh÷ng néi dung chñ yÕu vÒ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu. §Ó h¹ch to¸n vËt liÖu ®­îc thuËn tiÖn th× kÕ to¸n ph¶i thùc hiÖn nh­ sau: - Ph©n lo¹i vµ lËp b¶ng danh ®iÓm vËt liÖu. - X©y dùng c¸c néi quy , quy chÕ trong b¶o qu¶n sö dông vËt liÖu tèi ®a, tèi thiÓu c¸c ®Þnh møc sö dông vËt t­ còng nh­ c¸c ®Þnh møc hao hôt hîp lý trong vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n. - Tæ chøc vËn dông c¸c tµi kho¶n kÕ to¸n vµ hÖ thèng sæ kÕ to¸n mét c¸ch khoa häc vµ hîp lý. - Tæ chøc ph©n tÝch t×nh h×nh vËt t­ vµ tæ chøc c«ng t¸c kiÓm kª vµ kiÓm tra vµ lËp b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh nhËp –xuÊt –tån vËt t­. 1.2. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ vËt liÖu. 1.2.1. Ph©n lo¹i vËt liÖu. §èi víi mçi doanh nghiÖp , do tÝnh chÊt ®Æc thï trong s¶n xuÊt kinh doanh nªn sö dông c¸c lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau. Tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña mçi doanh nghiÖp mµ nguyªn vËt liÖu cña nã cã nh÷ng nÐt riªng . Ch¼ng h¹n nh­ ®èi víi doanh nghiÖp c«ng nghiÖp nguyªn vËt liÖu gåm : vËt liÖu chÝnh vËt liÖu phô .....§èi víi doanh nghiÖp x©y l¾p nguyªn vËt liÖu gåm :xi m¨ng , g¹ch, ®¸ , v«i, c¸t , sái....§èi víi doanh nghiÖp n«ng nghiÖp th× nguyªn vËt liÖu gåm: h¹t gièng , ph©n bãn , thuèc trõ s©u....Ph©n lo¹i vËt liÖu lµ viÖc s¾p xÕp vËt liÖu cã cïng tiªu thøc nµo ®ã vµo mét lo¹i, ta dùa vµo tõng néi dung, tÝnh chÊt th­¬ng phÈm cña chóng nh»m phôc vô cho nhu cÇu qu¶n lý sö dông cña doanh nghiÖp.Cã c¸c c¸ch ph©n lo¹i sau ®©y. 1.2.1.1. C¨n cø vµo néi dung kinh tÕ vµ yªu cÇu cña kÕ to¸n qu¶n trÞ nguyªn vËt liÖu ®­îc chia thµnh: - Nguyªn vËt liÖu chÝnh (bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua vµo ). Nguyªn vËt liÖu chÝnh lµ ®èi t­îng lao ®éng chñ yÕu trong doanh nghiÖp ®Ó h×nh thµnh nªn thùc thÓ s¶n phÈm míi. Trong doanh nghiÖp kh¸c nhau th× nguyªn vËt liÖu chÝnh còng kh¸c nhau. VÝ dô sîi v¶i trong ngµnh dÖt may, t«m cua c¸ trong nghµnh chÕ biÕn thñy h¶i s¶n.... - VËt liÖu phô : lµ c¸c lo¹i vËt liÖu ®­îc sö dông ®Ó lµm t¨ng chÊt l­îng s¶n phÈm hoµn chØnh s¶n phÈm hoÆc phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý s¶n xuÊt bao gãi s¶n phÈm nh­ thuèc nhuém , s¬n, dÇu...... - Nhiªn liÖu ®­îc sö dông phôc phô cho c«ng nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm, cho ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, m¸y mãc ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­: x¨ng ,dÇu , khÝ ga...... - Phô tïng thay thÕ: bao gåm c¸c lo¹i phô tïng chi tiÕt ®­îc sö dông ®Ó thay thÕ söa ch÷a nh÷ng m¸y mãc , thiÕt bÞ s¶n xuÊt ph­¬ng tiÖn vËn t¶i.. - ThiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n bao gåm: nh÷ng thiÕt bÞ cÇn l¾p vµ thiÕt bÞ kh«ng cÇn l¾p, c«ng cô , khÝ cô, vËt kÕt cÊu....dïng cho c«ng t¸c x©y l¾p x©y dùng c¬ b¶n - VËt liÖu kh¸c: lµ vËt liÖu kh«ng ®­îc vµo c¸c lo¹i vËt liÖu kÓ trªn, c¸c lo¹i vËt liÖu nµy do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lo¹i ra, phÕ liÖu thu håi tõ thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh. Còng cÇn l­u ý r»ng trong c¸ch ph©n lo¹i nµy cã nh÷ng tr­êng hîp lo¹i vËt liÖu cã thÓ lµ vËt liÖu phô ë doanh nghiÖp nµy nh­ng l¹i lµ vËt liÖu chÝnh ë doanh nghiÖp kh¸c. 1.2.1.2. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu c¨n cø vµo môc ®Ých sö dông: - VËt liÖu dïng trùc tiÕp cho s¶n xuÊt s¶n phÈm. - VËt liÖu dïng cho nhu cÇu kh¸c nh­: dïng trong qu¶n lý , phôc vô cho nhu cÇu xö lý th«ng tin. 1.2.1.3. Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu c¨n cø vµo nguån h×nh thµnh: - VËt liÖu tù s¶n xuÊt gia c«ng chÕ biÕn cña doanh nghiÖp - VËt liÖu mua ngoµi - VËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh Dùa trªn c¸c c¸ch ph©n lo¹i trªn vµ ®Ó phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu , ng­êi ta th­êng lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu trong ®ã vËt liÖu ®­îc chia thµnh tõng nhãm, tõng thø vËt liÖu. Tïy theo sè l­îng sè nhãm vËt liÖu ®Ó lËp sè hiÖu tµi kho¶n cÊp 2,3 hoÆc 4.... 1.2.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu. §¸nh gi¸ vËt liÖu cã ý nghÜa quan träng trong viÖc h¹ch to¸n ®óng ®¾n t×nh h×nh tµi s¶n còng nh­ chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. §¸nh gi¸ vËt liÖu lµ dïng th­íc ®o tiÒn tÖ ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña vËt liÖu thùc tÕ, tøc lµ toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó cã ®­îc sè vËt t­ hµng hãa ®ã. TÝnh gi¸ vËt liÖu phô thuéc vµo ph­¬ng ph¸p qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu ®ã lµ ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. - Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn lµ ph­¬ng ph¸p ®­îc ¸p dông phæ biÕn hiÖn nay. §Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ mét nghiÖp vô nhËp xuÊt vËt liÖu ®Òu ®­îc kÕ to¸n theo dâi, tÝnh to¸n vµ ghi chÐp mét c¸ch th­êng xuyªn theo qu¸ tr×nh ph¸t sinh. - Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú cã ®Æc ®iÓm lµ trong kú, kÕ to¸n chØ theo dâi tÝnh to¸n vµ ghi chÐp c¸c nghiÖp vô nhËp vËt liÖu cßn gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt chØ ®­îc x¸c ®Þnh mét lÇn vµo cuèi kú khi cã kÕt qu¶ kiÓm kª vËt liÖu hiÖn cßn cuèi kú. TrÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt trong kú = TrÞ gi¸ vËt liÖu tån ®Çu kú +TrÞ gi¸ vËt liÖu nhËp trong kú -TrÞ gi¸ vËt liÖu hiÖn cßn cuèi kú 1.2.2.1. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ mua thùc tÕ: *Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho. - §èi víi vËt liÖu mua ngoµi cã hai tr­êng hîp: +Doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ th× trÞ gi¸ mua thùc tÕ lµ sè tiÒn ghi trªn hãa ®¬n kh«ng kÓ thuÕ GTGT trõ ®i c¸c kho¶n chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ vµ kho¶n tr¶ l¹i nÕu cã. Nh­ vËy yªu cÇu cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ: khi lËp hãa ®¬n ph¶i gi÷ ®Çy ®ñ , ®óng c¸c yÕu tè quy ®Þnh vµ ghi râ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ kÓ c¶ phô thu vµ phÝ ngoµi gi¸ b¸n nÕu cã , thuÕ GTGT, tæng gi¸ thanh to¸n. Sè thuÕ GTGT ph¶i nép ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Sè thuÕ GTGTph¶i nép = ThuÕ GTGT®Çu ra – ThuÕ GTGT®Çu vµo. ThuÕ GTGT ®Çu ra = Gi¸ cña hµng hãa ThuÕ suÊt thuÕ GTGT dÞch vô chÞu thuÕ ´ cña hµng hãa t­¬ng øng. + Doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× gi¸ mua trªn hãa ®¬n lµ tæng gi¸ thanh to¸n ( bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo). · Gi¸ mua thùc tÕ cña vËt liÖu mua ngoµi gia c«ng chÕ biÕn bao gåm gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu chÕ biÕn , chi phÝ vËn chuyÓn vËt liÖu ®Õn n¬i chÕ biÕn vµ tõ n¬i chÕ biÕn vÒ ®¬n vÞ. TiÒn thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn theo hîp ®ång. · §èi víi vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh th× trÞ gi¸ vèn gãp thùc tÕ nhËp kho sÏ do héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸. · §èi víi phÕ liÖu thu håi cã thÓ ®¸nh gi¸ theo gi¸ ­íc tÝnh hay cßn gäi lµ gi¸ t¹m tÝnh. *Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho. Do vËt liÖu nhËp kho tõ nhiÒu nguån cã gi¸ c¶ kh¸c nhau v× vËy khi xuÊt kho còng cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p tÝnh kh¸c nhau. §èi víi vËt liÖu xuÊt dïng trong kú tïy theo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña tõng doanh nghiÖp, yªu cÇu qu¶n lý vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé kÕ to¸n cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau theo nguyªn t¾c nhÊt qu¸n trong h¹ch to¸n, ph¶i gi¶i thÝch râ rµng khi cã thay ®æi. - Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n tån kho ®Çu kú. §¬n gi¸ vËt liÖu tån kho ®Çu kú = TrÞ gi¸ vËt liÖu tån kho ®Çu kú chia cho s¶n l­îng vËt liÖu tån kho ®Çu kú. TrÞ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho = §¬n gi¸ b×nh qu©n cña vËt liÖu tån kho ®Çu kú ´ Sè l­îng vËt liÖu xuÊt kho trong kú. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp cã vËt liÖu tån kho ®Çu kú chiÕm tû träng lín. - Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn. TrÞ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu trÞ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tån kho ®Çu kú + nhËp kho trong kú = Gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n mét ®¬n vÞ vËt liÖu S¶n l­îng vËt liÖu S¶n l­îng vËt liÖu tån kho ®Çu kú + nhËp kho trong kú x = TrÞ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu Gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n Sè l­îng vËt liÖu tån kho trong kú 1 ®¬n vÞ vËt liÖu nhËp kho trong kú. §¬n gi¸ b×nh qu©n vËt liÖu cã thÓ tÝnh vµo cuèi kú hay tÝnh vµo sau mçi lÇn nhËp ®­îc gäi lµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n liªn hoµn. - Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thùc tÕ ®Ých danh: Theo ph­¬ng ph¸p nµy vËt liÖu ®­îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn lóc nhËp cho ®Õn khi xuÊt dïng . Khi xuÊt vËt liÖu nµo sÏ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ vËt liÖu ®ã. Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ®­îc sö dông víi c¸c lo¹i vËt liÖu cã gi¸ trÞ cao vµ cã tÝnh t¸ch biÖt, ch¼ng h¹n nh­ c¸c lo¹i vµng b¹c, ®¸ quý , c¸c chi tiÕt cña «t« xe m¸y... mµ cã thÓ nhËn diÖn ®­îc tõng thø , nhãm hoÆc tõng lo¹i theo tõng lÇn nhËp kho.Khi xuÊt kho th× gi¸ xuÊt kho ®­îc c¨n cø vµo ®¬n gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho theo tõng l« hay tõng lÇn nhËp. - Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc ( FIFO –Firts in firts out ) Theo ph­¬ng ph¸p nµy gi¶ thiÕt r»ng sè vËt liÖu nµo nhËp tr­íc th× xuÊt tr­íc, xuÊt hÕt sè nhËp tr­íc míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè hµng xuÊt . Nãi c¸ch kh¸c , c¬ së cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu mua tr­íc sÏ ®­îc dïng lµm gi¸ ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt tr­íc vµ do vËy gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho cuèi kú sÏ lµ gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu mua vµo sau cïng. Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong tõng tr­êng hîp gi¸ c¶ æn ®Þnh hoÆc cã xu h­íng gi¶m. - Ph­¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr­íc ( LIFO – Last in first out ) Ph­¬ng ph¸p nµy ta ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña tõng lÇn nhËp. Nh­ng khi xuÊt sÏ c¨n cø vµo sè l­îng xuÊt vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho lÇn cuèi hiÖn cã trong kho ,sau ®ã míi lÇn l­ît theo c¸c lÇn nhËp tr­íc ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. Ta còng gi¶ ®Þnh r»ng nh÷ng vËt liÖu mua sau còng sÏ ®­îc xuÊt tr­íc tiªn. Vµ nh­ vËy, gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu tån kho cuèi kú l¹i lµ gi¸ thùc tÕ vËt liÖu tÝnh theo ®¬n gi¸ cña tõng lÇn nhËp ®Çu kú. Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp trong thêi kú l¹m ph¸t. 1.2.2.2 §¸nh gi¸ vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n: Ngoµi gi¸ thùc tÕ ®­îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu nh­ nªu trªn doanh nghiÖp cßn cã thÓ sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña vËt liÖu trong kú. Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc ngay tõ ®Çu kú kÕ to¸n vµ sö dông liªn tôc trong kú kÕ to¸n cã thÓ lÊy gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ tr­íc ®Ó lµm gi¸ h¹ch to¸n cho kú nµy. Khi sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ph¶n ¸nh vËt liÖu th× cuèi kú kÕ to¸n ph¶i tÝnh hÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu tån vµ nhËp trong kú . Gi¸ thùc tÕ cña Gi¸ thùc tÕ cña VËt liÖu tån ®Çu kú + VËt liÖu nhËp trong kú HÖ sè chªnh lÖch = Gi¸ h¹ch to¸n cña Gi¸ h¹ch to¸n cña VËt liÖu tån ®Çu kú + VËt liÖu nhËp trong kú Gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu = Gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu ´ HÖ sè chªnh lÖch XuÊt trong kú xuÊt trong kú Gi¸ h¹ch to¸n ®­îc sö dông trong h¹ch to¸n chi tiÕt vËt liÖu . Gi¸ h¹ch to¸n cã ­u ®iÓm lµ ph¶n ¸nh kÞp thêi sù biÕn ®éng vÒ gi¸ trÞ cña c¸c lo¹i vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 1.3. KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu. 1.3.1. Chøng tõ kÕ to¸n. KÕ to¸n t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i chøng tõ kÕ to¸n kh¸c nhau. Bao gåm nh÷ng chøng tõ cã tÝnh chÊt b¾t buéc vµ nh÷ng chøng tõ cã tÝnh chÊt h­íng dÉn hoÆc tù lËp. Tuy nhiªn, dï lo¹i chøng tõ g× còng ph¶i ®¶m b¶o cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè c¬ b¶n , tu©n thñ chÆt chÏ tr×nh tù lËp , phª duyÖt vµ lu©n chuyÓn chøng tõ ®Ó phôc vô cho yªu cÇu qu¶ lý ë c¸c bé phËn cã liªn quan vµ yªu cÇu ghi sæ, kiÓm tra cña kÕ to¸n. Theo chÕ ®é kÕ to¸n ban hµnh Q§ 1141-TC/Q§C§KT ngµy 01/01/1995 cña bé tr­ëng bé tµi chÝnh ban hµnh c¸c chøng tõ vÒ vËt liÖu bao gåm: - PhiÕu nhËp kho ( MÉu01- VT ) - PhiÕu xuÊt kho ( MÉu02 – VT ) - PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé ( MÉu03 – VT ) - Biªn b¶n kiÓm kª vËt t­ , s¶n phÈm hµng hãa ( MÉu08 – VT ) - Hãa ®¬n GTGT (MÉu01 GTGT –3LL ) - Hãa ®¬n b¸n hµng ( MÉu02 GTGT – 3 LL ) - Hãa ®¬n c­íc vËn chuyÓn ( MÉu03 – BH ) Ngoµi ra DN cßn cã thÓ sö dông thªm c¸c chøng tõ kÕ to¸n cã tÝnh chÊt h­íng dÉn nh­: - PhiÕu h¹n møc vËt t­ ( MÉu 04 – VT ) - Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t­ ( MÉu 05 – VT ) - PhiÕu b¸o vËt t­ cßn l¹i cuèi kú ( MÉu 07 – VT ) 1.3.2. C¸c ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n vËt liÖu. Tæ chøc tèt kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu cã ý nghÜa quan träng ®èi víi c«ng t¸c b¶o qu¶n vËt liÖu vµ c«ng t¸c kiÓm tra t×nh h×nh cung cÊp , sö dông vËt liÖu. KÕ to¸n vËt liÖu võa ®­îc thùc hiÖn ë kho võa ®­îc thùc hiÖn ë phßng kÕ to¸n KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu ®­îc thùc hiÖn theo mét trong ba ph­¬ng ph¸p: Ph­¬ng ph¸p thÎ song song, ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, ph­¬ng ph¸p sè d­. 1.3.2.1. Ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song: Nguyªn t¾c: ë kho ghi chÐp vÒ mÆt sè l­îng ë phßng kÕ to¸n ghi chÐp c¶ vÒ mÆt sè l­îng vµ gi¸ trÞ cña tõng thø vËt liÖu cô thÓ: ë kho : hµng ngµy ghi nhËn chøng tõ nhËp xuÊt vËt liÖu , thñ kho ph¶i kiÓm tra tÝnh hîp lý hîp ph¸p cña chøng tõ råi tiÕn hµnh ghi chÐp sè thùc nhËp, thùc xuÊt vµo chøng tõ thÎ kho. Cuèi ngµy tÝnh ra sè tån kho ghi vµo thÎ kho. §Þnh kú thñ kho gi÷ c¸c chøng tõ nhËp xuÊt ®· ®­îc ph©n lo¹i cho tõng thø vËt liÖu cho phßng kÕ to¸n. ë phßng kÕ to¸n: më sæ hoÆc thÎ chi tiÕt vËt liÖu cho tõng danh ®iÓm vËt t­ t­¬ng øng víi thÎ kho ë tõng kho ®Ó ph¶n ¸nh c¶ sè l­îng vµ gi¸ trÞ vËt liÖu. Khi nhËn ®­îc c¸c chøng tõ nhËp xuÊt kho tõ thñ kho kÕ to¸n vËt t­ ph¶i kiÓm tra chøng tõ ghi ®¬n gi¸ vµ thµnh tiÒn trªn chøng tõ, sau ®ã ghi vµo thÎ chi tiÕt vËt liÖu, cuèi th¸ng céng sæ chi tiÕt vµ tiÕn hµnh kiÕm tra ®èi chiÕu víi thÎ kho. Ngoµi ra, ®Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu víi kÕ to¸n tæng hîp cÇn ph¶i tæng hîp nhËp xuÊt tån kho theo tõng nhãm lo¹i vËt liÖu. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp ®ãi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã Ýt chøng tõ lo¹i vËt liÖu, khèi l­îng lo¹i nghiÖp vô Ýt . Song ph­¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n, dÔ thùc hiÖn vµ rÊt tiÖn lîi khi xö lý b»ng m¸y tÝnh. *S¬ ®å kÕ to¸n theo ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song PhiÕu nhËp kho ThÎ kho Sæ chi tiÕt vËt liÖu PhiÕu xuÊt kho B¶ng tæng hîp nhËp xuÊt tån vËt liÖu KÕ to¸n tæng hîp Ghi chó: : Ghi hµng ngµy : §èi chiÕu sè liÖu : Ghi cuèi th¸ng B¶ng tæng hîp nhËp xuÊt tån vËt liÖu Th¸ng ......... n¨m........... Danh ®iÓm vËt liÖu Tªn vËt liÖu Tån ®Çu th¸ng NhËp trong th¸ng XuÊt hµng th¸ng Tån cuèi th¸ng NVL chÝnh VL A VL B Céng NVL phô VL A VL B .............. 1.3.2.2 Ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: Nguyªn t¾c: ë kho theo dâi mÆt l­îng ë phßng kÕ to¸n theo dâi c¶ sè l­îng vµ gi¸ trÞ theo tõng thø tõng lo¹i vËt t­ nh­ng chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. Cô thÓ: ë kho: thñ kho vÉn sö dông c¸c thÎ kho ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån cña tõng lo¹i vËt liÖu vÒ mÆt sè l­îng...( Thùc hiÖn nh­ ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song ) ë phßng kÕ to¸n : KÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån cña tõng thø vËt liÖu theo tõng kho dïng trong c¶ n¨m.Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn chØ ghi chÐo mçi th¸ng mét lÇn vµo cuèi th¸ng. §Ó cã sè liÖu ghi vµo sæ cuèi th¸ng kÕ to¸n ph¶i lËp c¸c b¶ng kª nhËp , b¶ng kª xuÊt theo tõng thø vËt liÖu trªn c¬ së chøng tõ nhËp xuÊt do thñ kho ®Þnh kú göi lªn. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn còng ®­îc theo dâi vÒ mÆt sè l­îng vµ gi¸ trÞ. Cuèi th¸ng tiÕn hµnh kiÓm ra ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp . Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông víi doanh nghiÖp cã khèi l­îng nhËp xuÊt kh«ng nhiÒu kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n chi tr¶ vËt t­ nªn kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp theo dâi kÕ to¸n t×nh h×nh nhËp xuÊt hµng ngµy. *S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ThÎ kho Chøng tõ nhËp B¶ng kª nhËp Chøng tõ xuÊt B¶ng kª xuÊt Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn KÕ to¸n tæng hîp Ghi chó: : Ghi hµng ngµy : §èi chiÕu sè liÖu : Ghi cuèi th¸ng Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn D. ®iÓm VL Tªn VL §v tÝnh §¬n gi¸ SD ®Çu th¸ng 1 L/c trong th¸ng 1 SD ®Çu th¸ng 2 SL ST SL ST SL ST SL ST 1.3.2.3 Ph­¬ng ph¸p sæ sè d­. §©y lµ ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông cho nh÷ng doanh nghiÖp dïng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n gi¸ trÞ vËt liÖu nhËp, xuÊt , tån kho . §Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ ë kho chØ theo dâi vËt liÖu vÒ sè l­îng cßn ë phßng kÕ to¸n theo dâi vÒ gi¸ trÞ ( theo gi¸ h¹ch to¸n ). +ë kho: thñ kho vÉn sö dông thÎ kho ®Ó ghi chÐp sè l­îng vËt liÖu nhËp- xuÊt – tån trªn c¬ së chøng tõ nhËp xuÊt . Ngoµi ra vµo cuèi th¸ng thñ kho cßn ph¶i c¨n cø vµo sè tån cña vËt liÖu trªn thÎ kho ®Ó ghi vµo sæ sè d­. Sæ sè d­ do phßng kÕ to¸n lËp vµ göi xuèng cho thñ kho vµo ngµy cuèi th¸ng ®Ó ghi sæ. C¸c chøng tõ nhËp xuÊt sau khi d· vµo thÎ kho ph¶i ®­îc thñ kho ph©n lo¹i theo chøng tõ nhËp – xuÊt cña tõng lo¹i vËt liÖu ®Ó lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ. + ë phßng kÕ to¸n: nh©n viªn kÕ to¸n vËt liÖu cã tr¸ch nhiÖm ®Þnh kú tõ 3 ®Õn 5 ngµy xuèng kho ®Ó kiÓm tra h­íng dÉn viÖc ghi chÐp cña thñ kho vµ xem xÐt c¸c chøng tõ nhËp xuÊt ®· ®­îc thñ kho ghi l¹i. Sau ®ã ký nhËn vµo phiÕu giao nhËn chøng tõ , thu nhËn phiÕu nµy kÌm c¸c chøng tõ nhËp xuÊt cã liªn quan. C¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp xuÊt nhËn ®­îc , kÕ to¸n ph¶i ®èi chiÕu víi c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn qu¸n sau ®ã, c¨n cø vµo gi¸ h¹ch to¸n sö dông ®Ó ghi vµo c¸c chøng tõ vµ vµo cét sè tiÒn cña phiÕu giao nhËn chøng tõ .Tõ phiÕu giao nhËn chøng tõ kÕ toan tiÕn hµnh ghi vµo b¶ng lòy kÕ nhËp – xuÊt – tån vËt liÖu. B¶ng lòy kÕ nhËp – xuÊt – tån vËt liÖu ®­îc më riªng cho tõng kho vµ mçi danh ®iÓm vËt liÖu ®­îc ghi trªn mét dßng. Vµo cuèi th¸ng kÕ to¸n ph¶i tæng hîp sè tiÒn nhËp xuÊt trong th¸ng vµ tÝnh ra sè d­ cuèi th¸ng cho tõng lo¹i vËt liÖu trªn b¶ng lòy kÕ. Sè d­ trªn b¶ng lòy kÕ ph¶i khíp sè tiÒn ®­îc kÕ to¸n x¸c ®Þnh trªn sæ sè d­ do thñ kho chuyÓn vÒ. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho doanh nghiÖp cã khèi l­îng c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n ph¸t sinh vÒ nhËp xuÊt diÔn ra th­êng xuyªn, nhiÒu chñng lo¹i VL vµ ®· x©y dùng ®­îc hÖ thèng danh ®iÓm vËt liÖu dïng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó h¹ch to¸n. Trong ngµy t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho vËt liÖu , yªu cÇu tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é kÕ to¸n t­¬ng ®èi cao *S¬ ®å kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p sæ sè d­ ThÎ kho Chøng tõ nhËp B¶ng kª nhËp B¶ng luü kÕ nhËp Chøng tõ xuÊt B¶ng kª xuÊt B¶ng luü kÕ xuÊt Sæ sè d­ B¶ng kª tæng hîp N-X-T : Ghi hµng ngµy : §èi chiÕu sè liÖu : Ghi cuèi th¸ng Sæ sè d­ N¨m............ Kho........... D. ® VL Tªn VL §gi¸ HT §m d.tr÷ §v tÝnh Sè d­ ®. N¨m Sè d­ cuèi th¸ng 1 .............. SL ST SL ST SL ST 1.4. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu trong doanh nghiÖp th­êng cã 2 c¸ch : KÕ to¸n vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn vµ kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. 1.4.1. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. *Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn lµ ph­¬ng ph¸p theo dâi viÖc nhËp, xuÊt vµ tån kho vËt liÖu mét c¸ch th­êng xuyªn trªn sæ kÕ to¸n. §©y lµ ph­¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã , biÕn ®éng t¨ng gi¶m hµng tån kho vËt liÖu mét c¸ch th­êng xuyªn liªn tôc trªn c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông phæ biÕn hiÖn nay ë n­íc ta v× nh÷ng tiÖn Ých cña nã bëi nã cã ®é chÝnh x¸c cao, cung cÊp th«ng tin vÒ hµng tån kho mét c¸ch kÞp thêi . Theo ph­¬ng ph¸p nµy t¹i bÊt kú mét thêi ®iÓm nµo kÕ to¸n còng cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc l­îng nhËp xuÊt tån kho tõng lo¹i hµng tån kho nãi chung vµ nguyªn vËt lØÖu nãi riªng. *KÕ to¸n sö dông TK sau: +TK 152 “nguyªn liÖu, vËt liÖu” Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó nghi chÐp sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng gi¶m vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ. Ta cã thÓ më thªm tµi kho¶n cÊp II, III cña TK nµy ®Ó kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu (tïy theo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp ) .KÕt cÊu TK 152 Bªn nî : ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm t¨ng gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu trong kú ( mua ngoµi, tù s¶n xuÊt , nhËn gãp vèn, ph¸t hiÖn thõa , ®¸nh gi¸ t¨ng......) Bªn cã : ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh lµm gi¶m nguyªn vËt liÓu trong kú theo gi¸ thùc tÕ ( xuÊt dïng , XuÊt b¸n, thiÕu hôt, gi¶m gi¸ ......) D­ nî : Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu tån kho. +TK 331 “Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n" Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh quan hÖ thanh to¸n gi÷a doanh nghiÖp vµ ng­êi b¸n, ng­êi nhËn thÇu vÒ kho¸n vËt t­ hµng hãa, lao vô, dÞch vô, theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt vµ còng cã thÓ më chi tiÕt b»ng c¸c tµi kho¶n cÊp 2,3. .KÕt cÊu TK331 Bªn nî : ph¶n ¸nh sè ®· tr¶ vµ coi nh­ ®· tr¶ (do doanh ngiÖp øng tr­íc tiÒn, triÕt khÊu gi¶m gi¸ hµng mua tr¶ l¹i trõ vµo nî ph¶i tr¶ ng­êi b¸n, thanh to¸n bï trõ, tr¶ tiÒn cho ng­êi b¸n. Bªn cã : Ph¶n ¸nh sè ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n . Sè d­ nî : ph¶n ¸nh sè tiÒn doanh nghiÖp ®· øng tr­íc cho ng­ëi b¸n nh­ng ch­a nhËn ®­îc hµng. +Tµi kho¶n 151 “hµng mua ®ang ®i ®­êng” Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña sè hµng ®· thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp nh­ng cuèi th¸ng vÉn ch­a vÒ nhËp kho hoÆc chuyÓn giao cho c¸c ®èi t­îng sö dông bëi kh¸ch hµng . KÕt cÊu tµi kho¶n 151. Bªn nî : ph¶n ¸nh hµng mua ®ang ®i ®­êng Bªn cã : ph¶n ¸nh hµng mua ®ang ®i ®­êng ®· vÒ kho hoÆc chuyÓn giao cho c¸c ®èi t­îng sö dông , kh¸ch hµng. Sè d­ nî : ph¶n ¸nh hµng mua ®ang ®i ®­êng hiÖn cã cuèi kú. Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh­ : TK 111 “ TiÒn mÆt “ TK 112 “ TiÒn göi ng©n hµng ” TK 133 “ ThuÕ GTGT ” TK 621 “ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ’’ ..................................................... 1.4.1.1. KÕ to¸n vËt liÖu nhËp kho. *Khi mua vËt lÝÖu vÒ nhËp kho kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c néi dung. - Gi¸ mua vËt liÖu thuÕ GTGT ph¶i nép khi mua vËt liÖu vµ sè tiÒn thanh to¸n cho ng­êi b¸n. Nî TK 152 (gi¸ mua) Nî TK 133 ( thuÕ GTGT ) Cã TK 111,112,331....sè tiÒn thanh to¸n NÕu doanh nghiÖp ®· mua nh­ng cuèi th¸ng ch­a vÒ kÕ to¸n sÏ ghi Nî TK 151 –gi¸ mua Nî TK 133 – thuÕ GTGT Cã TK 111,112,331 –sè tiÒn thanh to¸n Sau ®ã khi VL vÒ nhËp kho kÕ to¸n sÏ ghi Nî TK 152 – nguyªn liÖu vËt liÖu Cã TK 151 – hµng mua ®ang ®i ®­êng - C¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua vµ nhËp vËt liÖu th× tÝnh vµo gi¸ nhËp kho. Nî TK 152 – gi¸ ch­a cã thuÕ Nî TK 133 – thuÕ GTGT Cã TK 111, 112.... sè tiÒn thanh to¸n - NÕu ®­îc bªn b¸n gi¶m gi¸ cho sè vËt liÖu ®· mua th× kho¶n gi¶m gi¸ ®­îc ghi gi¶m gi¸ nhËp kho Nî TK 331 – ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n Cã TK 133 – nguyªn liÖu vËt liÖu - Kho¶n thuÕ nhËp khÈu nép cho nhµ n­íc ®èi víi vËt liÖu nhËp khÈu ®­îc tÝnh vµo gi¸ nhËp Nî TK 152 Cã TK 3333 “ thuÕ xuÊt nhËp khÈu” Chó ý: ®èi víi doanh nghiÖp kh«ng thuéc diÖn nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ th× thuÕ GTGT khi mua vËt liÖu ®­îc tÝnh vµo gi¸ nhËp kho. *Khi nhËp vËt liÖu mµ ph¸t hiÖn cã vËt liÖu thiÕu hoÆc thõa kÕ to¸n ph¶n ¸nh. - §èi víi vËt liÖu thiÕu do hao hôt trong ®Þnh møc cho phÐp, kÕ to¸n ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vËt liÖu nhËp kho ®óng theo trÞ gi¸ mua ®· ghi trªn ho¸ ®¬n. Nî TK 152 “ Gi¸ mua” Nî TK 133 “ThuÕ GTGT” Cã TK 331 “Sè tiÒn thanh tãan” - NÕu vËt liÖu thiÕu kh«ng n»m trong ®Þnh møc cho phÐp vµ ch­a x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n, kÕ to¸n ph¶n ¸nh. Nî TK 152 “TrÞ gi¸ thùc nhËp” Nî TK 1381 “ TS thiÕu chê xö lý- trÞ gi¸ thiÕu” Nî Tk 133 “ThuÕ GTGT” Cã TK 111,331 – Sè tiÒn thnah to¸n. - NÕu vËt liÖu thõa ch­a x¸c ®inh nguyªn nh©n vµ ®­îc doanh nghiÖp nhËp kho kÕ to¸n ph¶n ¸nh: Nî TK 152 “trÞ gi¸ thùc nhËp” Nî TK 133 “ThuÕ GTGT” Cã Tk 111,331 “Sè tiÒn thanh to¸n” Cã TK 3381 “Tµi s¶n thõa chê xö lý” Tr­êng hîp tµi s¶n thõa ®­îc doanh nghiÖp gi÷ gi÷ hé cho bªn b¸n kÕ to¸n chØ ghi ®¬n bªn Nî TK 002 “VËt t­ , hµng ho¸ gi÷ hé nhËn gia c«ng” Sau ®ãa khi bªn b¸n nhËn l¹i ghi ®¬n bªn Cã TK 002. Khi nhËp vËt liÖu tõ c¸c nguån kh¸c kÕ to¸n ph¶n ¸nh nh­ sau: Do tù s¶n xuÊt ra: C¨n cø vµo gi¸ thµnh thùc tÕ cña vËt liÖu ®­îc s¶n xuÊt ®Ó ghi: Nî TK152 Cã TK 154 “Chi phÝ sx kinh doanh dë dang” - NhËp vËt liÖu thuª ngoµi chÕ biÕn hoµn thµnh. + TrÞ gi¸ VL xuÊt giao cho ng­êi nhËn chÕ biÕn. Nî TK154 Cã TK152 +Kho¶n ph¶i thanh to¸n cho ng­êi nhËn chÕ biÕn vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan Nî TK154 Cã TK111,112,331... + Khi nhËp vµo kho trë l¹i, c¨n cø vµo gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu ®· chÕ biÕn xong ®Ó ghi Nî TK 152 Cã TK 154 - NhËp vËt liÖu ®­îc nhµ n­íc cÊp, ®­îc biÕu tÆng, nhËn gãp vè sÏ ghi Nî TK 152 Cã TK 411 “Nguån vèn kinh doanh” Cã TK 111,112 “c¸c kho¶n cp cã liªn quan” 1.4.1.2. KÕ to¸n vËt liÖu xuÊt kho. VËt liÖu trong doanh nghiÖp ®­îc s¶n xuÊt ra ®Ó sö dông cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, xÉ dùng c¬ b¶n, söa._. ch÷a TSC§...Do vËy ®Ó cã c¨n cø ghi sæ còng nh­ ph¶n ¸nh ®óng ®¾n chi phÝ vËt liÖu sö dông cho tõng ®èi t­îng th× bªn c¹nh c¸c chøng tõ gèc cã liªn quan, kÕ to¸n cã thÓ sö dông b¶ng ph©n bæ VËt liÖu sö dông cho c¸c ®èi t­îng. B¶ng ph©n bæ VËt liÖu: §èi t­îng sö dông TK152 VËt liÖu chÝnh VËt liÖu phô ............................ Gi¸ HT Gi¸ TT Gi¸ HT Gi¸ TT Gi¸ HT Gi¸ TT -621 -627 -641 .... C¨n cø vµo chøng tõ sö dông vËt liÖu kÕ to¸n ghi: Nî TK 621-Chi phÝ vËt liÖu ttiÕp- vËt liÖu sö dông ®Ó ttiÕp sx SP Nî TK627 – Chi phÝ sx chung - VL dïng ë ph©n x­ëng Nî TK 641 – Chi phÝ b¸n hµng – VL dïng cho b¸n hµng Nî TK 642 – Chi phÝ QLDN- VL dïng cho bé phËn QLDN ............. Cã TK 152 –TrÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng. _Khi xuÊt VL ®Ó cÊp cho ®¬n vÞ trùc thuéc hoÆc ®Ó cho vay, m­în trong néi bé sÏ ghi: + CÊp cho ®¬n vÞ trùc thuéc. Nî TK1361 Cã TK 152 +Cho vay m­în trong néi bé Nî TK 1368 Cã TK 152 _Khi xuÊt VL kÐm phÈm chÊt ø ®äng ®Ó tiªu thô kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c néi dung +TrÞ gi¸ VL xuÊt b¸n Nî TK 811 Cã TK 152 +TiÒn b¸n VL thu ®­îc Nî TK 111,112,131 Cã TK 511 “Gi¸ ch­a thuÕ” Cã TK 3331 “ThuÕ GTGT” §èi víi doanh nghiÖp kh«ng thuéc diÖn nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ th× ®­îc ghi nh­ sau Nî TK 111,112,131 Cã TK 711 – Tæng gi¸ thanh to¸n -VËt liÖu xuÊt kho gãp vèn liªn doanh + Nõu gi¸ trÞ vèn gãp ®­îc héi ®ång liªn doanh chÊp nhËn nhá h¬n gi¸ thùc tÕ xuÊt kho Nî TK222, 128 – Gi¸ trÞ vèn gãp Nî TK 412 – Chªnh lÖch do gi¸ trÞ vèn gãp < Gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt kho Cã TK 152 – Gi¸ th­c tÕ xuÊt kho + NÕu gi¸ trÞ vèn gãp lín h¬n gi¸ thùc tÕ xuÊt kho Nî TK 222, 128 – Gi¸ trÞ vèn gãp Cã TK 152 – Gi¸ thôc tÕ xuÊt kho Cã TK 412 – Chªnh lÖch do GtrÞ vèn gãp > GtrÞ ttÕ xuÊt kho 1.4.2. KÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph­¬ng ph¸p kh«ng theo dâi ph¶n ¸nh th­êng xuyªn liªn tôc t×nh h×nh nhËp xuÊt vËt liÖu c«ng cô dông cô trªn c¸c tµi kho¶n t­¬ng øng. Theo ph­¬ng pkh¸p nµy th× mäi nghiÖp vô nhËp xuÊt vËt liÖu ®Òu ®­îc ph¶n ¸nh qua TK611. Riªng TK151, 152 chØ ®­îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vËt liÖu hiÖn cã ®Çu kú vµ cu«Ý kú . Tøc lµ sè liÖu hµng tån kho sÏ kh«ng c¨n cø vµo sè liÖu trªn c¸c tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n ®Ó tÝnh mµ laÞ c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª. GÝa trÞ xuÊt kho còng kh«ng c¨n cø trùc tiÕp vµo c¸c chøng tõ kho ®Ó tæng hîp ph©n loai theo ®èi t­îng sö dông råi ghi vµo sæ mµ c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª vµ gi¸ trÞ vËt t­ hµng ho¸ mua vµo trong kú vµ ®­îc tÝnh to¸n theo c«ng thøc. Gi¸ thùc tÕ VL Gi¸ thùc tÕ VL Gi¸ thùc tÕ VL Gi¸ thùc tÕ VL = + - xuÊt t.kú tån ®. Kú nhËp t.kú tån c.kú KÕ to¸n dïng tµi kho¶n 611 ®Ó ph¶n ¸nh . KÕt cÊu cña TK 611 nh­ sau: Tµi kho¶n 611 “Mua hµng” ®­îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ cña sè vËt t­ hµng ho¸ mua vµo vµ xuÊt trong kú. Cã thÓ dïng tµi kho¶n cÊp 2 ®Ó ph¶n ¸nh chi tiÕt. TK 6111 Mua nguyªn vËt liÖu TK 6112 Mua hµng ho¸ KÕt cÊu cña TK 611 nh­ sau: Bªn Nî: - TrÞ gi¸ vËt liÖu hiÖn cã ®Çu kú tõ TK 151,152 chuyÓn sang - TrÞ gi¸ vËt liÖu nhËp trong kú Bªn Cã: TrÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt sö dông trong kú TrÞ gi¸ vËt liÖu hiÖn cßn cuèi kú ®­îc chuyÓn trë l¹i TK 151,152 Tµi kho¶n 611 kh«ng cã sè d­. 1.4.3. KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Theo quy ®Þnh nÕu c¸c lo¹i vËt liÖu chÝnh hiÖn cã vµo cuèi niªn ®é cã kh¶ n¨ng bÞ gi¶m gi¸ ë niªn ®é sau th× doanh nghiÖp ®­îc lËp kho¶n dù phßng gi¶m gi¸. KÕ to¸n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho sö dông TK 159 “ Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho” ®Ó ph¶n ¸nh. KÕt cÊu cña TK nµy nh­ sau: Bªn Nî: Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®­îc hoµn nhËp Bªn Cã: Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®­îc lËp D­ cã: Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hiÖn cã. Néi dung ph¶n ¸nh: + Cuèi niªn ®é khi x¸c ®Þnh ®­îc kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ cÇn ph¶i lËp KÕ to¸n sÏ ghi: Nî TK 632 (Gi¸ vèn hµng b¸n) Cã TK 159 ( Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho) + Cuèi niªn ®é sau hoµn nhËp toµn bé sè ®· lËp dù phßng ë cuèi niªn ®é tr­íc. Nî TK 159 Cã TK 632 1.5. H×nh thøc sæ kÕ to¸n. Mçi mét doanh nghiÖp mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh l¹i cã h×nh thøc ghi sæ kh¸c nhau. Cã doanh nghiÖp ghi theo h×nh thøc sæ NhËt ký chung; còng cã doanh nghiÖp ghi theo h×nh thøc NhËt ký sæ c¸i hoÆc h×nh thøc chøng tõ ghi sæ. §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ th× kÕ to¸n sö dông c¸c sæ sau ®©y. - Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ - Sæ c¸i TK 152,331 C¸c sæ chi tiÕt TK 152, 331, 627,621,133.... §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông h×nh th­c sæ kÕ to¸n sæ NhËt ký chung th× kÕ to¸n sö dông c¸c sæ sau ®©y: _ Sæ nhËt ký chung _Sæ c¸i TK 152, 331 _Sæ chi tiÕt TK 152, 331, 621, 627, 133... §èi víi doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc sæ kÕ to¸n NhËt ký sæ c¸i th× kÕ to¸n sö dông c¸c sæ : _Sæ NhËt ký sæ c¸i _ C¸c sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt. TK 331, 111, 112, 311... Tk 152 Tk 154 Tk 1331 VAT ®­îc khÊu trõ Tk 642, 338 Tk 627, 641, 642 .... Tk 138, 642 S¬ ®å h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu: 1.5.1. NhËt ký chung Chøngtõ kÕ to¸n Sæ nhËt ký chung Sæ c¸i B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Sæ nhËt ký ®Æc biÖt Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng, hoÆc ®Þnh kú Quan hÖ ®èi chiÕu, kiÓm tra 1.5.2. NhËt ký sæ c¸i Chøng tõ kÕ to¸n B¶ng tæng hîp kÕ to¸n chøng tõ cïng lo¹i NhËt ký sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Sæ quü Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng, hoÆc ®Þnh kú Quan hÖ ®èi chiÕu, kiÓm tra 1.5.3. NhËt ký chøng tõ Chøng tõ kÕ to¸n vµ c¸c b¶ng ph©n bæ NhËt ký chøng tõ Sæ c¸i B¸o c¸o tµi chÝnh Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt B¶ng tæng hîp chi tiÕt B¶ng kª Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng, hoÆc ®Þnh kú Quan hÖ ®èi chiÕu, kiÓm tra 1.5.4. Chøng tõ ghi sæ Chøng tõ kÕ to¸n B¶ng tæng hîp kÕ to¸n chøng tõ cïng lo¹i Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Sæ quü Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng, hoÆc ®Þnh kú Quan hÖ ®èi chiÕu, kiÓm tra 1.5.5. H×nh thøc kÕ to¸n m¸y Chøng tõ kÕ to¸n B¶ng tæng hîp chøng tõ kÕ to¸n cïng lo¹i PhÇn mÒm kÕ to¸n M¸y vi tÝnh Sæ kÕ to¸n - Sæ tæng hîp - Sæ chi tiÕt - B¸o c¸o tµi chÝnh - B¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ Ghi chó: NhËp sè liÖu hµng ngµy In sæ, b¸o c¸o cuèi th¸ng, cuèi n¨m §èi chiÕu, kiÓm tra Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu t¹i c«ng ty x©y dùng sè 5 - hµ Néi 2.1. §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña c«ng ty. 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty X©y dùng sè 5 - Hµ Néi. Coâng ty Xaây Döïng Soá 5 Haø Noäi ñöôïc hình thaønh naêm 1985 theo quyeát ñònh soá 1801BXD/TCCB cuûa Boä Xaây Döïng.Coâng ty coù ñuû tö caùch phaùp nhaân,haïch toaùn kinh teá ñoäc laäp vôùi nhieäm vuï laø saûn xuaát vaø kinh doanh xaây döïng. Coâng ty coù truï sôû chính taïi:101 Laùng Haï,Quaän Ñoáng Ña,TP Haø Noäi Ñieän thoaïi : 04.8532806 Fax : 5622735 Voán kinh doanh cuûa coâng ty ( tính ñeán ngaøy 31/12/ 2005 ) Toång voán kinh doanh : 33.494.279.289 VND Trong ñoù : - Voán coá ñònh : 15.252.037.963 VND - Voán löu ñoäng : 18.242.241.326 VND Qua gaàn 20 naêm phaùt trieån vaø tröôûng thaønh, hoaït ñoäng vôùi phöông chaâm laáy saûn xuaát phuïc vuï xaây döïng, vöøa saûn xuaát vöøa xaây döïng, töøng böôùc hoaøn thieän oån ñònh, töø moät ñôn vò chuyeân thi coâng coâng trình giao thoâng, thuyû lôïi nhoû ñeán nay coâng ty ñaõ ñuû tieàm löïc thi coâng caùc coâng trình xaây döïng lôùn. Beân caïnh ñoù, coâng ty khoâng ngöøng môû roäng hoaït ñoäng saûn xuaát caùc saûn phaåm phuïc vuï cho nhu caàu xaây döïng. Trong ñieàu kieän caïnh tranh gay gaét,coâng ty gaëp khoâng ít khoù khaên trong vieäc tìm vieäc laøm,nhaän coâng trình söûa chöõa…Baèng nhöõng noã löïc cuûa baûn thaân vaø söï giuùp ñôõ cuûa caùc ngaønh chöùc naêng,cuûa ñôn vò baïn,coâng ty tích cöïc ñaáu thaàu, luoân luoân caûi tieán chaát löôïng saûn phaåm.Khoâng ngöøng ñaàu tö ñoåi môùi trang thieät bò maùy moùc,ñaøo taïo trình ñoä tay ngheà cho ñoäi nguõ lao ñoäng truuïc tieáp vaø trình ñoä quaûn lyù cho nhaân vieân caùc vaên phoøng,quan taâm ñeùn ñôøi soáng cuûa anh em coâng nhaân…,coá gaéng xaây döïng coâng trình ñuùng tieán ñoä,chæ tieâu chaát löôïng ñeà ra nhaèm quaûng baù thöông hieäu,uy tín coâng ty treân thò tröôøng vôùi caùc coâng trình coù chaát löôïng cao . 2.1.2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña c«ng ty Nhaän thaàu vaø ñaáu thaàu xaây döïng caùc coâng trình giao thoâng, thuûy lôïi Saûn xuaát oáng coáng beâ toâng ly taâm vaø möông maùng thuyû lôïi. Vaän chuyeån coáng beâ toâng ly taâm cung öùng cho khaùch haøng. Saûn xuaát nhöïa ñöôøng phuïc vuï cho laøm ñöôøng giao thoâng . Kinh doanh nhieàu lónh vöïc, phaùt trieån oån ñònh döïa treân nguoàn voán töï boå sung cuûa caùc thaønh vieân trong coâng ty. Hoaït ñoäng kinh doanh döïa treân cô sôû toân troïng vaø tuaân thuû luaät phaùp Vieät Nam, theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. Tích cöïc tham gia ñoùng goùp cho xaõ hoäi, cho ngaân saùch nhaø nöôùc; giaûi quyeát vieäc laøm, taêng thu nhaäp cho ngöôøi lao ñoäng; baûo veä taøi nguyeân, moâi tröôøng. 2.1.3. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y s¶n xuÊt qu¶n lý cña c«ng ty Ñaëc ñieåm saûn xuaát kinh doanh : Lónh vöïc kinh doanh : Do ñònh höôùng hoaït ñoäng kinh doanh laø ña lónh vöïc neân töø khi thaønh laäp coâng ty ñeán nay, coâng ty luoân duy trì hai lónh vöïc hoaït ñoäng song song nhau ñoù laø xaây döïng cô baûn vaø saûn xuaát, tieâu thuï saûn phaåm. Lónh vöïc xaây döïng cô baûn laø hoaït ñoäng troïng taâm, coù tính truyeàn thoáng cuûa coâng ty vôùi gaàn 20 naêm hoaït ñoäng vaø tham gia xaây döïng thi coâng. Lónh vöïc saûn xuaát vaø tieâu thuï saûn phaåm laø hoaït ñoäng mang tính hoå trôï, tieàm naêng trong töông lai cuûa coâng ty Hình thöùc sôû höõu voán : Hình thöùc sôû höõu voán cuûa coâng ty : Voán chuû sôû höõu chieám phaàn lôùn trong nguoàn voán hoaït ñoäng cuûa coâng ty, coù keát hôïp vôùi voán vay tín duïng ngaân haøng vaø voán vay cuûa tö nhaân. b. Saûn phaåm vaø thò tröôøng tieâu thuï : * Saûn phaåm : Ñoái vôùi lónh vöïc xaây döïng : saûn phaåm laø caùc coâng trình xaây döïng cô baûn nhö ñöôøng giao thoâng, san uûi maët baèng , caùc khu daân cö, caùc nhaø xöôûng kho taøng , heä thoáng ñeâ ñieàu choáng luõ hay thuûy lôïi töôùi tieâu … Ñoái vôùi lónh vöïc saûn xuaát : Coáng beâ toâng ly taâm vaø goái coáng: goàm nhieàu chuûng loaïi ,kích côõ khaùc nhau phuïc vuï cho caùc coâng trình laøm ñöôøng giao thoâng hay thuyû lôïi. Nhöïa noùng vaø nhôùt traéng : hai saûn phaåm naøy chuû yeáu saûn xuaát ñeå noäi tieâu cho thi coâng laøm ñöôøng vaø laøm phuï gia cho saûn xuaát coáng beâ toâng ly taâm. * Thò tröôøng tieâu thuï : §èi vôùi thò tröôøng xaây döïng cô baûn:coâng ty ñang gaëp phaûi söï caïnh tranh gay gaét töø nhöõng ñoái thuû hoat ñoäng cuøng nghaønh,coâng ty khoâng ngöøng tham gia ñaáu thaàu vaø thi coâng caùc goái thaàu tö caùc coâng trình lôùn,troïng ñieåm nhö:quoác loä 5,ñöôøng cao toác Laùng Hoaø Laïc… Ñoái vôùi thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm vaät lieäu xaây döïng : coâng ty coù nhieàu thuaän lôïi vì nhu caàu cuûa thò tröôøng veà caùc saûn phaåm naøy laø khaù cao maø laïi coù ít coâng ty trong thaønh phoá saûn xuaát cung öùng. Tuy nhieân, coâng suaát saûn xuaát cuûa caùc phaân xöôûng laø khoâng cao neân coâng ty ñang gaëp khoù khaên trong vieäc cung öùng kòp thôøi, oån ñònh cho thò tröôøng naøy. Vôùi thò tröôøng ñaày tieàm naêng nhö vaäy, höôùng ñi cuûa coâng ty trong nhöõng naêm saép tôùi laø môû roäng quy moâ hoaït ñoäng, taêng coâng suaát cung öùng ñaày ñuû cho thò tröôøng naøy. 2.1.4. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n ë c«ng ty Sô ñoà cô caáu toå chöùc cuûa coâng ty: Ñoäi thi coâng Ñoäi thi coâng Ñoäi thi coâng Ñoäi thi coâng Ban Gi¸m §èc Phoøng chöùc naêng Phaân xöôûng Ñaù Granite Phaân xöôûng Ñaù Riolite Phaân xöôûng Coáng BTLT Caùc coâng tröôøng Ghi chuù : Tröïc tuyeán Chöùc naêng b. Chöùc naêng vaø nhieäm vuï cuûa caùc boä phaän : Ban giaùm ñoác : Goàm moät giaùm ñoác vaø moät phoù giaùm ñoác. Giaùm ñoác coâng ty laø ngöôøi ñieàu haønh cao nhaát, quyeát ñònh phöông höôùng hoaït ñoäng cuûa coâng ty. Phoù giaùm ñoác – phuï traùch quaûn lyù, ñieàu haønh moïi hoaït ñoäng trong lónh vöïc xaây döïng; chòu traùch nhieäm tröôùc giaùm ñoác coâng ty veà hoaït ñoäng cuûa lónh vöïc naøy. Phoøng chöùc naêng : goàm hai phoøng Keá toaùn vaø Kyõ thuaät Phoøng keá toaùn : Chöùc naêng : cung caáp thoâng tin vaø löu tröõ thoâng qua vieäc ghi cheùp , haïch toaùn caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh, tính toaùn soá lieäu, xem xeùt hôïp ñoàng kinh teá, tham möu cho ban giaùm ñoác veà tình hình söû duïng söû duïng taøi saûn, vaät tö, doanh thu ,chi phí ,coâng nôï cuûa coâng ty; löu tröõ hoà sô, chöùng töø soå saùch theo ñuùng quy ñònh cuûa nhaø nöôùc ban haønh. Nhieäm vuï : Caân ñoái nguoàn voán, ñieàu tieát taøi chính giöõa khaû naêng voán cuûa coâng ty vôùi caùc nhu caàu voán cho caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Taäp hôïp soá lieäu, xaùc ñònh doanh thu, chi phí, keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh toång hôïp vaø chi tieát. Theo doõi, baùo caùo tình hình noäp Thueá vaø caùc khoaûn phaûi noäp cho ngaân saùch nhaø nöôùc, Theo doõi tình hình coâng nôï phaûi traû, phaûi thu ñoái vôùi khaùch haøng, thöïc hieän caùc coâng taùc nghieäp vuï thu traû nôï, ñoái chieáu coâng nôï. Theo doõi, quaûn lyù tình hình luaân chuyeån, söû duïng vaø baûo quaûn taøi saûn; tình hình trích khaáu hao taøi saûn coá ñònh theo ñuùng cheá ñoä hieän haønh. Phaûn aùnh caùc chæ tieâu soá lieäu veà taøi chính vaø keá toaùn toång hôïp ñònh kyø leân baùo caùo taøi chính ñeå baùo caùo vôùi laõnh ñaïo coâng ty, cô quan thueá, cô quan chuû quaûn. Kieåm tra vieäc chaáp haønh cheá ñoä, chính saùch veà ñònh möùc lao ñoäng, tieàn löông vaø caùc cheá ñoä khen thöôûng, trích laäp baûo hieåm theo ñuùng cheá ñoä chính saùch ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng. Theo doõi, caäp nhaät caùc vaên baûn, phaùp qui cuûa nhaø nöôùc veà keá toaùn taøi chính ñeå trình vaø tham möu cho ban giaùm ñoác trong vieäc toå chöùc thöïc hieän ñöôøng loái kinh doanh. Phoøng kyõ thuaät : ( phuïc vuï chính cho lónh vöïc xaây döïng ) Chöùc naêng : quaûn lyù, ñieàu haønh tieán ñoä thi coâng, chaát löôïng kyõ thuaät cuûa moãi coâng trình; tham möu cho ban giaùm ñoác veà phöông höôùng caûi tieán kyû thuaät trong quaù trình saûn xuaát. Nhieäm vuï: Khaûo saùt vaø leân keá hoaïch döï kieán giaù cho töøng haïng muïc coâng trình trong coâng taùc döï thaàu; Thöïc hieän baûn veõ kyû thuaät chi tieát, tính toaùn ñònh möùc xaây döïng cho töøng coâng trình thi coâng ñaõ truùng thaàu. Toå chöùc , giaùm saùt kyû thuaät ôû töøng coâng ñoaïn thi coâng ñeå phaùt hieän ra sai soùt coù bieän phaùp khaéc phuïc nhaèm naâng cao chaát löôïng coâng trình xaây döïng. Baùo caùo keát quaû, thöïc hieän coâng taùc tham möu cho ban giaùm ñoác trong coâng taùc xaây döïng; ñeà ra caùc phöông aùn kyû thuaät nhaèm giaûm chi phí vaø thöïc hieän ñuùng tieán ñoä thi coâng coâng trình. Caùc phaân xöôûng saûn xuaát vaø coâng tröôøng xaây döïng: Phaân xöôûng saûn xuaát : ñöùng ñaàu phaân xöôûng laø quaûn ñoác, coù nhieäm vuï quaûn lyù , nhaän nhieäm vuï keá hoaïch saûn xuaát vaø theo doõi tình hình saûn xuaát ôû phaân xöôûng Caùc coâng tröôøng xaây döïng: caùc coâng tröôøng ñöôïc thaønh laäp ñeå thöïc hieän vieäc thi coâng caùc haïng muïc coâng trình; tuyø theo quy moâ cuûa moãi coâng tröôøng maø soá ñoäi thi coâng nhieàu ít khaùc nhau. Thôøi gian hoaït ñoäng coâng tröôøng tuyø thuoäc vaøo möùc ñoä phöùc taïp vaø quy moâ cuûa coâng trình quyeát ñònh. Coâng tröôøng laø ñôn vò nhaän keá hoaïch xaây döïng cuûa coâng ty, ñieàu haønh thi coâng theo cheá ñoä phaân caáp cuûa coâng ty. Caùc ñoäi thi coâng: laø ñôn vò toå chöùc oån ñònh, moãi ñoäi thi coâng seõ thöïc hieän saûn xuaát chuyeân moân theo nhieäm vuï ñöôïc giao; laø ñôn vò tröïc tieáp söû duïng lao ñoäng, maùy moùc, xe cô giôùi, nhieân vaät lieäu …vaø toå chöùc ñôøi soáng trong phaïm vi ñôn vò. Ñoäi tröôûng laø ngöôøi tröïc tieáp chòu traùch nhieäm vôùi ban giaùm ñoác coâng ty trong vieäc thöïc hieän caùc nhieäm vuï cuûa ñoäi. + Taát caû caùc phaân xöôûng vaø caùc coâng tröôøng ñeàu laø caùc ñôn vò haïch toaùn baùo soå, chòu söï quaûn lyù tröïïc tieáp cuûa coâng ty. a. Loaïi hình toå chöùc coâng taùc keá toaùn ôû Coâng ty: Coâng ty aùp duïng loaïi hình toå chöùc keá toaùn taäp trung ñeán caùc phaân xöôûng vaø ñôn vò tröïc thuoäc. Caùc phaân xöôûng vaø caùc coâng tröôøng haïch toaùn baùo soå. Cuoái moãi quyù taát caû caùc ñôn vò tröïc thuoäc veà coâng ty tieán haønh ñoái chieáu veà vieäc baùo caùo keá toaùn caùc ñôn vò ñaõ ñöôïc duyeät cuøng vôùi baùo caùo keá toaùn coâng ty tieán haønh laäp baùo caùo chung cho toaøn coâng ty. Keá toaùn coâng ty thöïc hieän ñaày ñuû cheá ñoä keá toaùn thoáng keâ theo phaùp leänh keá toaùn thoáng keâ vaø ñieàu leä keá toaùn cuûa nhaø nöôùc. b. Toå chöùc boä maùy keá toaùn cuûa Coâng ty: * Sô ñoà boä maùy keá toaùn cuûa Coâng ty : KÕ to¸n tr­ëng Keá toaùn TSCÑ vaø thanh toaùn Keá toaùn NL,VL Keá toaùn ngaân haøng Thuû quyõ Keá toaùn vaø thoáng keâ PX ñaù Granite Keá toaùn vaø thoáng keâ PX coáng BTLT Keá toaùn vaø thoáng keâ PX ñaù Riolite Keá toaùn vaø thoáng keâ caùc coâng trình Ghi chuù : : Quan heä tröïc tuyeán. : Quan heä chöùc naêng. * Chöùc naêng vaø nhieäm vuï cuûa töøng nhaân vieân keá toaùn: Keá toaùn tröôûng : Chòu söï laõnh ñaïo tröïc tieáp cuûa Giaùm ñoác coâng ty, ñoàng thôøi chòu söï kieåm tra nghieäp vuï cuûa cô quan Thueá, cô quan taøi chính. Keá toaùn tröôûng tröïc tieáp chæ ñaïo toaøn boä caùc boä phaän keá toaùn taïi vaên phoøng coâng ty vaø keá toaùn taïi caùc ñôn vò, theo doõi chaët cheõ tình hình thöïc teá vaø laäp caùc baùo caùo keá toaùn. Keá toaùn thoáng keâ toång hôïp : Toå chöùc ghi cheùp soå caùi, ñoái chieáu vôùi caùc boä phaän keá toaùn khaùc; phaûn aùnh, toång hôïp soá lieäu veà nhaäp xuaát vaät tö, thaønh phaåm; xaùc ñònh doanh thu , chi phí vaø keát quaû laõi loå, caùc khoaûn thanh toaùn vôùi ngaân haøng, cô quan Thueá ñeå laäp baùo caùo trình laõnh ñaïo coâng ty. Giuùp keá toaùn tröôûng döï thaûo caùc vaên baûn veà coâng taùc keá toaùn trình giaùm ñoác ban haønh aùp duïng trong coâng ty: qui ñònh vieäc luaân chuyeån chöùng töø, phaân coâng laäp baùo caùo; Baûo quaûn vaø löu tröõ hoà sô, taøi lieäu, soá lieäu keá toaùn – thoáng keâ, thoâng tin KT. Keá toaùn taøi saûn coá ñònh, thanh toaùn :coù traùch nhieäm haïch toaùn taêng giaûm taøi saûn coá ñònh, trích khaáu hao taøi saûn coá ñònh, söûa chöõa taøi saûn coá ñònh vaø ñoàng thôøi kieâm coâng taùc thanh toaùn. Keá toaùn nguyeân vaät lieäu : Coù nhieäm vuï theo doõi thu mua, nhaäp vaø quaûn lyù vieäc söû duïng vaät tö, laäp thuû tuïc xuaát vaät tö, cuoái quyù ñoái chieáu soá lieäu soå saùch cuûa caùc phaân xöôûng. Keá toaùn ngaân haøng: chòu traùch nhieäm haïch toaùn caùc khoaûn voán baèng tieàn lieân quan ñeán caùc nghieäp vuï thanh toaùn qua ngaân haøng vôùi caùc ñôn vò mua baùn coù quan heä vôùi coâng ty, vôùi cô quan thueá vaø taøi chính. Thuû quyõ : Chòu traùch nhieäm thu chi tieàn maët tai quyõ vaø ghi cheùp soå saùch theo caùc chöùng töø hôïp leä trong ngaøy. Keá toaùn phaân xöôûng vaø coâng tröôøng : phaân xöôûng vaø coâng tröôøng laø boä phaän saûn xuaát, boä phaän thi coâng xaây laép tröïc thuoäc söï quaûn lyù cuûa coâng ty. Ñeå tieán haønh haïch toaùn ban ñaàu vaø haïch toaùn toång hôïp taïi caùc phaân xöôûng vaø caùc coâng tröôøng, phoøng taøi vuï coâng ty tieán haønh theo doõi vaø ghi cheùp taát caû caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh. Keá toaùn coâng tröôøng theo doõi vieäc nhaäp, xuaát, toàn vaät tö, haïch toaùn caùc khoaûn muïc chi phí. Cuoái moãi thaùng keá toaùn phaân xöôûng vaø coâng tröôøng veà coâng ty ñoái chieáu soå saùch. c. Hình thöùc toå chöùc keá toaùn taïi Coâng ty : * Hình thöùc toå chöùc boä maùy keá toaùn: Theo hình thöùc phaân taùn, aùp duïng cho caùc phaân xöôûng, coâng tröôøng xaây döïng tröïc thuoäc coâng ty . Caùc coâng tröôøng, phaân xöôûng toå chöùc theo doõi vaø haïch toaùn nhöng thuoäc daïng baùo soå; töï giaûi quyeát khaâu ghi cheùp ban ñaàu leân caùc bieåu maãu, ñònh khoaûn, thöïc hieän caùc böôùc nghieäp vuï nhö : Leân baûng löông. Theo doõi xuaát vaät tö söû duïng Tính toaùn vaø haïch toaùn chính xaùc, ñaày ñuû caùc khoaûn chi phí tính giaù thaønh Thöïc hieän coâng taùc kieåm keâ ñoái chieáu haøng quyù. Phoøng Keá toaùn taïi coâng ty tröïc tieáp chæ ñaïo keá toaùn caùc ñôn vò; taäp trung thu thaäp vaø ñoái chieáu caùc chöùng töø, baùo soå töø caùc coâng tröôøng, phaân xöôûng saûn xuaát gôûi veà; theo doõi chaët cheû tình hình thöïc teá caùc khoaûn thu, chi phaùt sinh vaø laäp caùc baùo caùo keá toaùn. * Hình thöùc soå keá toaùn taïi Coâng ty: CHÖÙNG TÖØ GOÁC SOÅ QUYÕ SOÅ CHI TIEÁT Baûng toång hôïp chöùng töø goác Chöùng töø ghi soå Soå caùi Baûng caân ñoái soá phaùt sinh B¸o c¸o tµi chÝnh Baûng toång hôïp chi tieát Soå ñang kyù chöùng töø ghi soå Coâng ty söû duïng hình thöùc haïch toaùn keá toaùn”chöùng töø ghi soå”, ñöôïc bieåu hieän ôû sô ñoà treân Ghi chuù : : Ghi haèng ngaøy : Ghi cuoái thaùng : Quan heä ñoái chieáu Trình töï ghi soå : Haèng ngaøy coù caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh, keá toaùn caên cöù vaøo chöùng töø goác ñaõ kieåm tra laäp ra chöùng töø ghi soå. Ñoái vôùi caùc nghieäp vuï kinh teá phaùt sinh nhieàu, thöôøng xuyeân thì chöùng töø goác sau khi ñaõ kieåm tra xong ñöôïc ghi vaøo baûng toång hôïp chöùng töø goác moãi thaùng. Caên cöù ghi vaøo baûng toång hôïp chöùng töø laäp chöùng töø ghi soå. Sau khi ñaõ laäp xong chuyeån ñeán keá toaùn tröôûng kyù duyeät roài chuyeån veà cho boä phaän keá toaùn toång hôïp vôùi ñaày ñuû caùc chöùng töø goác keøm theo, ñeå boä phaän naøy ghi vaøo soå ñaêng kyù chöùng töø ghi soå, sau ñoù( ñònh kyø ) ghi vaøo soå caùi. Cuoái thaùng caên cöù treân caùc taøi khoaûn ôû soå caùi keá toaùn, laäp baûng caân ñoái phaùt sinh vaøo caùc taøi khoaûn; treân cô sôû ñoù cuoái quyù laäp baùo caùo keá toaùn nhö : baûng caân ñoái keá toaùn, baùo caùo keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh. Ñoái vôùi caùc taøi khoaûn coù môû soå chi tieát, keá toaùn toång hôïp chuyeån ñeán boä phaän keá toaùn chi tieát. Cuoái moãi thaùng laäp baûng toång hôïp chi tieát ñeå ñoái chieáu vôùi soå caùi thoâng qua baûng caân ñoái phaùt sinh, tieáp ñeán laøm caên cöù ñeå laäp baùo caùo keá toaùn. 2.2. T×nh h×nh thùc tÕ kÕ to¸n vËt liÖu ë C«ng ty X©y dùng sè 5 - Hµ Néi. 2.2.1. §Æc ®iÓm vµ ph©n lo¹i vËt liÖu. 2.2.1.1. §Æc ®iÓm cña vËt liÖu: C«ng ty X©y dùng sè 5 - Hµ Néi lµ mét c«ng ty x©y l¾p nªn vËt liÖu sö dông ë c«ng ty còng cã nh÷ng ®Æc thï riªng. Khi thùc hiÖn thi c«ng bÊt cø mét c«ng tr×nh nµo dï lµ c«ng tr×nh lín hay c«ng tr×nh nhá th× ®Òu ph¶i sö dông mét khèi l­îng lín vËt liÖu víi nh÷ng chñng lo¹i kh¸c nhau quy c¸ch phong phó ®a d¹ng. Nh÷ng nguyªn vËt liÖu sö dông trong qu¸ tr×nh thi c«ng cña c«ng ty phong phó vµ ®a d¹ng ë chç nã lµ s¶n phÈm cña nhiÒu nghµnh kh¸c nhau. Ch¼ng h¹n nh÷ng vËt liÖu lµ s¶n phÈm cña ngµnh c«ng nghiÖp nh­: xi m¨ng s¾t, thÐp….cã vËt liÖu lµ s¶n phÈm cña ngµnh l©m nghiÖp nh­ gç lµm xµ gå, tre, nøa…..cã nh÷ng vËt liÖu lµ s¶n phÈm cña ngµnh khai th¸c nh­: c¸t, ®¸, sái….Nh÷ng lo¹i vËt liÖu nµy cã thÓ ®· qua chÕ biÕn hoÆc ch­a qua chÕ biÕn lµ tuú thuéc vµo yªu cÇu cña c«ng viÖc. Khèi l­îng sö dông còng kh¸c nhau.Cã lo¹i ph¶i sö dông víi khèi l­îng lín víi nhiÒu quy c¸ch kh¸c nhau. VÝ dô chØ tÝnh riªng mét lo¹i vËt liÖu nh­ xi m¨ng gåm rÊt nhiÒu chñng lo¹i nh­: xi m¨ng BØm S¬n, hoµng Th¹ch, xi m¨ng Chinpon….cho ®Õn c¸c lo¹i s¾t thÐp, g¹ch, ®¸…….C¸c lo¹i vËt liÖu sö dông víi khèi l­îng Ýt h¬n: tre nøa, gç…. §Ó h×nh thµnh nªn mét thùc thÓ c«ng tr×nh th× cÇn sö dông rÊt nhiÒu lo¹i vËt liÖu. Lµ c«ng ty kinh doanh x©y l¾p nªn chi phÝ vÒ vËt liÖu th­êng chiÕm tû träng rÊt lín trong tæng chi phÝ x©y dùng c«ng tr×nh. Ta cã thÓ nhËn thÊy ®iÒu nµy th«ng qua sè liÖu vÒ yÕu tè chi phÝ cña c«ng ty trong n¨m 2005. STT YÕu tè chi phÝ Sè tiÒn 1 Chi phÝ nguyªn vËt liÖu 61.831.327.802 2 Chi phÝ nh©n c«ng 8.233.738.448 3 Chi phÝ khÊu hao TSC§ 5.419.000.973 4 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 17.637.078.698 5 Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 20.864.646.749 Tæng céng 113.967.796.670 ( TrÝch sè liÖu trong thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh C«ng ty n¨m 2005) 2.2.1.2 Ph©n lo¹i vËt liÖu: §Ó tiÕn hµnh thi c«ng c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh, C«ng ty cÇn ph¶i sö dông mét khèi l­îng lín vËt liÖuvµ c¸c chñng lo¹i còng rÊt phong phó ®a d¹ng. Muèn qu¶n lý chÆt chÏ, sö dông vËt liÖu cã hiÖu qña th× cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i vËt liÖu. C«ng ty më c¸c tµi kho¶n cÊp 2, cÊp 3 ®Ó ph¶n ¸nh tõng lo¹i vËt liÖu cho mçi lo¹i vËt t­ mét m· sè riªng. Vµ do ®ã tÊt c¶ vËt t­ sö dông ®Òu ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 152. Ta cã thÓ nhËn thÊy ®iÒu nµy trªn b¶ng danh ®iÓm vËt liÖu. Sæ danh ®iÓm vËt liÖu: M· vËt liÖu Tªn quy c¸ch vËt liÖu §¬n vÞ tÝnh CÊp I CÊp II CÊp III 152 152 152 152 152 152 152 152 152 152 152 152 ……. 13 13 18 18 20 20 20 20 29 29 32 32 01 02 01 02 04 05 06 07 01 02 01 02 Cãt Ðp MÆt gç xoan C¸t vµng C¸t vµng (lo¹I 1) §¸ 1x2 §¸ 0,5x1 §¸ m¹t lo¹I 1 Bét ®¸ Xi m¨ng S«ng §µ PC 30 Xi m¨ng hoµng th¹ch ThÐp phi6 ThÐp phi 8 TÊm TÊm m3 m3 m3 m3 m3 Kg TÊn TÊn Kg Kg Nh­ vËy nguyªn vËt liÖu theo c¸ch ph©n lo¹i cña c«ng ty ®­îc hiÓu lµ: - Nguyªn vËt liÖu kh«ng ®­îc chia thµnh vËt liÖu chÝnh vËt liÖu phô mµ gäi chung lµ vËt liÖu chÝnh.§©y lµ ®èi t­îng lao ®éng chñ yÕu cña c«ng ty, lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu h×nh thµnh nªn s¶n phÈm x©y dùng c¬ b¶n. Nã bao gåm hÇu hÕt c¸c lo¹i vËt liÖu mµ c«ng ty sö dông: xi m¨ng, c¸t, ®¸, g¹ch, ngãi, v«i, gç….trong mçi lo¹i l¹i ®­îc chia thµnh nhiÒu nhãm. VÝ dô: Xi m¨ng: xi m¨ng Hoµng Th¹ch Xi m¨ng BØm S¬n Xi m¨ng S«ng §µ PC 30 - Nhiªn liÖu: ë c«ng ty nhiªn liÖu chñ yÕu lµ c¸c lo¹i x¨ng dÇu cung cÊp nhiÖt l­îng cho c¸c lo¹i m¸y mãc xe cé ….ë ®©y chñ yÕu lµ c¸c lo¹i x¨ng dÇu: - DÇu Therima - DÇu FO DÇu còng ®­îc ph©n thµnh nhãm: DÇu DÇu nhên: DÇu Omala DÇu th¶i DÇu phanh…… - Phô tïng thay thÕ: Lµ c¸c chi tiÕt phô tïng cña c¸c lo¹I m¸y mãc vµ phô tïng thay thÕ cña c¸c lo¹I xe « t« nh­: mòi khoan, s¨m lèp «t«, - PhÕ liÖu thu håi:PhÕ liÖu cña c«ng ty gåm c¸c ®o¹n thõ cña thÐp, vá bao xi m¨ng……Nh­ng c«ng ty kh«ng thùc hiÖnviÖc thu håi phÕ liÖu nªn kh«ng cã phÕ liÖu thu håi. Hiªn nay C«ng ty cã c¸c kho cã thÓ chøa chñng lo¹i vËt t­ gièng nhau hoÆc kh¸c nhau. Riªng c¸c lo¹i vËt liÖu nh­ v«i c¸t, sái…th«ng th­êng ®­îc ®­a th¼ng tíi ch©n c«ng tr×nh. 2.2.2. §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu. §¸nh gi¸ vËt liÖu lµ viªc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña chóng theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh.Th«ng th­êng, kÕ to¸n nhËp xuÊt vËt liÖu ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ. ViÖc tÝnh gi¸ vËt liÖu lµ kh©u quan träng trong tæ chøc kÕ to¸n vËt liÖu. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hîp lý sÏ cã t¸c dông rÊt lín trong s¶n xuÊt kinh doanh, trong viÖc sö dông vµ h¹ch to¸n vËt liÖu. Trªn nguyªn t¾c vËt liÖu lµ tµi s¶n l­u ®éng ®ßi hái ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ thùc tÕ, song c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu cßn cã thÓ ®¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n. Gi¸ vËt liÖu nhËp kho gåm gi¸ theo gi¸ ho¸ ®¬n, khi xuÊt kho vËt liÖu kÕ to¸n tÝnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho theo ®¬n gi¸ thùc tÕ ®Ých danh. Thùc tÕ viÖc ®¸nh gi¸ vËt liÖu ë C«ng ty X©y dùng sè 5 - Hµ Néi nh­ sau: *Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu nhËp kho. VËt liÖu nhËp kho cña c«ng ty chñ yÕu lµ vËt liÖu mua ngoµi. C«ng ty cã ®éi xe riªng nªn khi mua vËt t­ víi sè l­îng lín th× chi phÝ vËn chuyÓn do bªn b¸n chÞu vµ chi phÝ nµy ®­îc tÝnh vµo gi¸ mua vËt t­. Nh­ vËy trÞ gi¸ vËt liÖu nhËp kho lµ gi¸ thùc tÕ ghi trªn ho¸ ®¬n ( bao gåm c¶ chi phÝ vËn chuyÓn) (Xem ho¸ ®¬n GTGT vµ phiÕu nhËp kho phÇn thñ tôc nhËp kho). *Gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho. Khi xuÊt kho vËt liÖu cho c¸c ®éi x©y l¾p phôc vô thi c«ng c«ng tr×nh th× sö dông gi¸ xuÊt kho b»ng gi¸ thùc tÕ ®Ých danh ( bao gåm gi¸ ho¸ ®¬n + c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan ®Õn l« hµng mua nh­ chi phÝ bèc xÕp, t×m kiÕm nguån hµng.........). VËt liÖu xuÊt kho thuéc l« hµng nµo th× c¨n cø vµo sè l­îng xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ nhËp kho l« hµng ®ã ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ vËt liÖu xuÊt kho. VÝ dô: Theo phiÕu xuÊt kho sè 167 ngµy 31/12/2005. XuÊt cho ®ång chÝ NguyÔn V¨n Nam 230,3 m ®¸ 1x2 víi ®¬n gi¸ lµ 90.419,3®/1m3 Nh­ vËy gi¸ thùc tÕ lµ 220,3 x 90.419.3 = 20.823.566 2.2.3. Tæ chøc thu mua v©t liÖu. TÊt c¶ c¸c vËt liÖu C«ng ty ®Òu ®­îc mua tõ c¸c nguån vèn trong n­íc. Vèn C«ng ty X©y dùng sè 5 - Hµ Néi gåm: Vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc, vèn tù cã cña C«ng ty, vèn vay ng©n hµng. ViÖc mua vËt liÖu th­êng thuËn tiÖn dÔ dµng. Th­êng C«ng ty mua vËt liÖu t¹i gÇn ch©n c«ng tr×nh, hoÆc ®Þa ph­¬ng n¬i C«ng ty thi c«ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. GÝa c¶ th­êng lµ gi¸ chung, ®«i khi cã thay ®æi do ph¶i t¨ng chi phÝ vËn chuyÓn bèc rì do vËt liÖu mua ë xa n¬i thi c«ng. Ngoµi viÖc thu mua vËt liÖu th× kh©u b¶o qu¶n còng rÊt quan träng. C«ng ty ®· sö dông hÖ thèng kho tµng bÕn b·i, c¸c khu b¶o qu¶n vËt liÖu víi c¸c ®iÒu kiÖn phï hîp cho tõng lo¹i vËt liÖu. Nh÷ng lo¹i vËt liÖu b¶o qu¶n trong kho nh­ xi m¨ng, s¾t thÐp, ®­îc thñ kho ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, ®­îc s¾p xÕp gän gµng, ®óng chñng lo¹i, kh«ng bÞ lén xén, dÔ dµng kiÓm kª vµ b¶o ®¶m trong kh©u v©n chuyÓn ®­îc thuËn lîi. Víi vËt liÖu b¶o qu¶n ngoµi trêi, C«ng ty sö dông ph«ng b¹t che ®Ëy vµ ®­îc c«ng coi b¶o qu¶n, còng nh­ b¶o vÖ rÊt cËn thËn. §Ó thuËn tiÖn cho thi c«ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, C«ng ty th­êng xuÊt th¼ng vËt liÖu ®Õn ch©n c«ng tr×nh, ®Ó tr¸ch mÊt m¸t hao hôt vµ gi¶m ®­îc phÝ vËn chuyÓn bèc dì... Trong qu¸ tr×nh sö dông nguyªn vËt liÖu, nÕu x¶y ra tr­êng hîp mÊt m¸t, thiÕu hôt tuú tõng tr­êng hîp cô thÓ C«ng ty cã c¸ch xö lý riªng. + NÕu nh­ hao hôt trong ®Þnh møc th× tÝnh vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp + NÕu nh­ hao hôt ngoµi ®Þnh møc do ai g©y ra, th× ng­êi ®ã ph¶i chÞu båi th­êng. + Tr­êng hîp ch­a râ nguyªn th× ph¶i chê xö lý. 2.3. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vËt liÖu ë C«ng ty X©y dùng sè 5 - Hµ Néi. Cïng víi viÖc sö dông h×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung. C«ng ty còng cã mét sè vËn dông ë mÉu sæ ®Ó phï hîp víi t×nh thÕ vµ ph¸t huy tèt c¸c chøc n¨n._.