Kế toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ tại Công ty xây dựng công trình Hưng Thịnh

_Lêi nãi ®Çu_ T rong c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo khuynh h­íng XHCN, cïng víi hµng lo¹t chÝnh s¸ch më cöa cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta, lµm cho Nhµ n­íc ta ®· vµ ®ang chuyÓn biÕn s©u s¾c vµ toµn diÖn, bé mÆt ®Êt n­íc ®ang ®æi míi tõng ngµy tõng giê. §ãng gãp kh«ng nhá vµo sù thay ®æi ®ã chÝnh lµ sù phÊn ®Êu kh«ng mÖt mái cña c¸c ngµnh kinh tÕ ®Æc biÖt lµ ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. S¶n xuÊt c«ng nghiÖp sÏ trë thµnh mét mÆt trËn quyÕt ®Þnh trong c«ng cuéc ®æi míi c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn thùc hiÖn nÒn kinh tÕ më, nh»m thu hót nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §iÒu nµy cÇn thiÕt ®Ó héi nhËp nÒn kinh tÕ trong khu vùc vµ thÕ giíi. §Ó cã thÓ theo kÞp sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®Æc biÖt lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, víi sù ®a d¹ng ho¸ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, víi tÝnh n¨ng vèn cã cña c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· t¹o ra mét bèi c¶nh m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t vµ khèc liÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau. §Ó tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong cuéc c¹nh tranh ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i nç lùc v­ît bËc víi nh÷ng b­íc bøt ph¸ míi, ph¶i quan t©m tíi tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (tõ khi doanh nghiÖp bá vèn ra ®Õn khi doanh nghÞªp thu håi vèn vÒ) lµm thÕ nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt víi chi phÝ bá ra lµ thÊp nhÊt? Lµ mét c©u hái ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp, cã nh­ vËy doanh nghiÖp míi ®¶m b¶o cã l·i, c¶i thiÖn ®êi sèng ng­êi lao ®éng, thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô ®èi víi Nhµ N­íc, t¨ng tÝch luü vµ thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng. Nh­ vËy: Mét yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp lµ ®¶m b¶o chÆt chÏ chi phÝ bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× chi phÝ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô (NVL, CCDC) chiÕm tû träng lín nhÊt lµ tropng tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ gi¸ thµnh s¶n phÈm, chÝnh v× lÏ ®ã mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n quan t©m tíi viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ NVL, CCDC gi¶m tiªu hao NVL, CCDC trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt song vÉn ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm, cã nh­ vËy s¶n phÈm lµm ra míi ®ñ søc c¹nh tranh trong thÞ tr­êng. XuÊt ph¸t tõ h×nh thøc ®ã, trong thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh H­ng ThÞnh cïng víi kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng, em nhËn thÊy tÇm qua träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n NVL vµ CCDC, nh»m t×m hiÓu râ h¬n vÒ thùc tiÔn c«ng t¸c kÕ to¸n NVL, CCDC, tõ ®ã em xin chän ®Ò tµi “KÕ to¸n Nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh H­ng ThÞnh” cho bµi luËn v¨n cña m×nh. §©y lµ lÇn ®Çu tiªn lµm mét vÊn ®Ò t­¬ng ®èi khã vµ phøc t¹p, nªn bµi luËn v¨n nµy kh«ng tranh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy em kÝnh mong ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n. Nh©n dÞp nµy em xin göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh nhÊt tíi thÇy TrÇn NghÜa cïng c¸c thÇy c« trong kho¸ kÕ to¸n vµ toµn bé nh©n viªn kÕ to¸n cña phßng tµi chÝnh kÕ to¸n C«ng ty ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Ch­¬ng1 Kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng ty TNHH x©y dùng c«ng tr×nh H­ng THÞNH * * * 1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng C«ng ty TNHH x©y dùng c«ng tr×nh H­ng ThÞnh, viÕt t¾t lµ H­ng ThÞnh Co, LTD ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè: 043972, ngµy 07 th¸ng 12 n¨m 1994 cña phßng ®¨ng ký kinh doanh – së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ thµnh phè Hµ Néi. §©y lµ c«ng ty TNHH cã hai thµnh viªn trë lªn lµ doanh nghiÖp h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp, tù chñ vÒ kinh tÕ. C«ng ty ra ®êi bao gåm 04 thµnh viªn gãp vèn lµ: Sè TT Tªn thµnh viªn N¬i ®¨ng ký hé khÈu th­¬ng tró GÝa trÞ gãp vèn (®ång) Tû lÖ gãp vèn (%) 1 TrÇn b¶o vÜnh Sè nhµ16, tËp thÓ Cty, VTTBGII, ph­êng Nh©n ChÝnh - Thanh Xu©n - HN 310.000.000 34.25 2 NguyÔn ngäc s¬n Sè nhµ 57, tËp thÓ c¬ khÝ Cty SC cÇu ®­êng bé II, ph­êng Thanh Tr× - Hoµng Mai - HN 305.000.000 33.7 3 TrÇn quang khang Sè nhµ 26, tËp thÓ Cty c¬ khÝ SC cÇu ®­êng bé II, ph­êng Thanh Tr× - Hoµng Mai - HN 240.000.000 26.52 4 NguyÔn thÞ nhi Sè nhµ15, ngâ403, ®­êng NguyÔn V¨n Linh - Phóc §ång - Long Biªn - HN 50.000.000 5.52 Nghµnh nghÒ kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty lµ: Söa ch÷a s¶n phÈm c¬ khÝ, t©n trang thiÕt bÞ, thi c«ng c«ng tr×nh giao th«ng. S¶n xuÊt m¸ phanh « t« c¸c lo¹i. S¶n xuÊt bao b× cartron. Kinh doanh vËt liÖu x©y dùng. TiÒn th©n cña C«ng ty lµ mét tæ nghiªn cøu gåm 04 ng­êi víi môc ®Þnh ban ®Çu lµ nghiªn cøu ®Ó s¶n xuÊt tÊm lîp Fibeociment. Lóc ®Çu, cïng víi sù n¨ng ®éng nhiÖt t×nh cña c¸c thµnh viªn trong C«ng ty vµ ®éi ngò c«ng nh©n cã tr×nh ®é kü thuËt, tay nghÒ cao c«ng viÖc kinh doanh tiÕn triÓn rÊt tèt. §Õn n¨m 1997, víi sù më cöa cña nÒn kinh tÕ, hµng ngo¹i å ¹t trµo vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam, ®Æt s¶n phÈm cña C«ng ty tr­íc sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c s¶n phÈm hµng ngo¹i víi c«ng nghÖ cao, hiÖn ®¹i. MÆc dï chÊt l­îng s¶n phÈm cña C«ng ty tÊt tèt, gi¸ c¶ l¹i phï hîp nh­ng xu h­íng chuéng hµng ngo¹i h¬n hµng néi ®· lµm ¶nh h­ëng rÊt nhiÒu tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, lµm ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña C«ng ty. Th¸ng 05 n¨m 1997, do viÖc s¶n xuÊt tÊm lîp Fibeociment kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nªn C«ng ty ®· cho phÐp ph©n x­ëng ngõng s¶n xuÊt mÆt hµng nµy. Thay vµo ®ã, C«ng ty chuyÓn sang s¶n xuÊt hai mÆt hµng lµ m¸ phanh « t« vµ bao b× carton. Tõ ®ã cho ®Õn nay hai lo¹i mÆt hµng nµy trë thµnh s¶n phÈm chñ yÕu vµ ®­îc ®­a vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hµng n¨m cña C«ng ty. Víi sù ®Çu t­ nhiÒu d©y chyÒn m¸y mãc, thiÕt bÞ cã c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, t¹o thµnh mét vßng trßn lµm viÖc khÐp kÝn cïng víi ®éi ngò c«ng nh©n viªn cã tay nghÒ kü thô©t cao, nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc ®· gióp ®ì C«ng ty ph¸t triÓn lín m¹nh, t¹o ®­îc nhiÒu uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng. S¶n phÈm cña C«ng ty ®¹t chÊt l­îng tèt, ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng ­a chuéng vµ tin dïng. C«ng ty chñ yÕu lµ s¶n xuÊt s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng vµ ®­îc ®iÒu chØnh mÉu m· tuú theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Sau ®©y lµ mét sè chØ tiªu cña nhµ mµy ®­îc biÓu hiÖn qua c¸c n¨m: ChØ tiªu §VT Thùc hiÖn n¨m 2004 Thùc hiÖn n¨m 2005 Th­c hiÖn n¨m 2006 Tæng vèn kinh doanh §ång 42 269 062 329 59 223 254 492 68 000 000 000 Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng §ång 17 492 444 18 388 566 20 000 000 S¶n l­îng sx m¸ phanh Kg 120 000 230 000 150 000 S¶n l­¬ng sx bao b× M2 4 437 400 5 548 500 8 000 000 Tæng quü l­¬ng §ång 3 188 776 3 975 387 4 000 000 KhÊu haoTSC§ §ång 17 288 620 20 599 750 20 000 000 Tæng doanh thu §ång 37 193 648 000 48 280 758 000 60 000 000 000 Lîi tøc gép §ång 9 755 928 905 9 987 908 113 15 000 000 000 Nguån: Tµi liÖu cña nhµ m¸y N¨m 2004, lµ n¨m thø ba trong tæng chiÕn l­îc ph¸t triÓn t¨ng tèc cña C«ng ty, lµ n¨m C«ng ty thùc hiÖn ph­¬ng ch©m ®ét ph¸ trong s¶n xuÊt vµ ®Çu t­ x©y dùng ®æi míi c«ng nghÖ vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®ñ m¹nh t¹o thÕ vµ lùc ®Ó C«ng ty thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, më réng quy m« s¶n xuÊt, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng còng nh­ sù ®æi míi ®Êt n­íc. V× vËy môc tiªu ®Æt ra cña n¨m 2005 lµ: - Lµm chñ kü thuËt chuyªn ngµnh, ®Æc biÖt lµ kü thuËt in èp sÐt, duy tr× nhÞp ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i, t¨ng ®ãng gãp ng©n s¸ch vµ c¶i thiÖn ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn. - Duy tr× m«i tr­êng kû luËt vµ t¸c phong c«ng nghiÖp. - X©y dùng hµnh lang ph¸p lý néi bé phï hîi víi c¬ chÕ cæ phÇn ho¸. 1.2. Mét sè ®Æc ®iÓm cña C«ng ty. 1.2.1. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña C«ng ty. HiÖn t¹i C«ng ty cã hai ph©n x­ëng s¶n xuÊt chÝnh lµ ph©n x­ëng s¶n xuÊt m¸ phanh « t« c¸c lo¹i vµ ph©n x­ëng s¶n xuÊt bao b× carton. Ngoµi ra C«ng ty cßn cã mét tæ c¬ khÝ cã nhiÖm vô söa ch÷a c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho s¶n xuÊt chÝnh. - Ph©n x­ëng m¸ phanh: §øng ®Çu ph©n x­ëng lµ Qu¶n ®èc, cã nhiÖm vô ®iÒu hµnh chung, chÞu tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ cung cÊp th«ng tin cho ban Gi¸m ®èc. Nh­ vËy Qu¶n ®èc lµ ng­êi chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña Gi¸m ®èc C«ng ty. C¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt cña ph©n x­ëng bao gåm c¸c bé phËn: + Tæ trén. +Tæ hoµn thiÖn. + Tæ Ðp + Bé phËn qu¶n lý phôc vô. C¸c tæ tr­ëng ®øng ®Çu c¸c tæ cã tr¸ch nhiÖm gióp ®ì Qu¶n ®èc ph©n x­ëng hoµn thµnh tr¸ch nhiÖm ®­îc giao. - Ph©n x­ëng bao b× carton: §øng ®Çu ph©n x­ëng lµ Qu¶n ®èc, c¬ cÊu ph©n x­ëng nh­ sau: + Tæ c¾t + Tæ ghim, d¸n c¹nh hép + Tæ lµm m¸y + Bé phËn qu¶n lý + Tæ in 1.2.2. §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt. * §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt m¸ phanh « t«. HiÖn t¹i, C«ng ty ®ang s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i m¸ phanh cung cÊp cho c¸c lo¹i « t« lín nh­: ZIL, KMAZ, IFA … §Õn c¸c lo¹i « t« con vµ theo yªu cÇu cña thÞ tr­êng, nhµ m¸y còng s¶n xuÊt m¸ phanh xe m¸y. Quy tr×nh c«ng nghÖ kh¸ ®¬n gi¶n vµ mang tÝnh thñ c«ng lµ chñ yÕu, kÕt thóc quy tr×nh s¶n xuÊt chØ cho ra mét lo¹i s¶n phÈm. S¬ ®å: Quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt m¸ phanh Trén NVL Mµi ngoµi Ðp nãng Khoan Mµi trong KCS NhËp kho TP +Trén kh«: - Ami¨ng ®­îc ®¸nh ®æi, sÊy kh« ë ®é Èm < 1 %. - C©n tõng lo¹i vËt liÖu theo phèi liÖu. - §­a ami¨ng vµo trén, ®Ëy n¾p cho m¸y hoat ®éng trong vßng 15 phót. +Trén tiÕp nhùa, bét mµu phô pha trong thêi gian 25 phót, trén tiÕp m¹t ®ång trong 5 phót, ®Ó l¾ng trong 5 phót. C«ng viÖc nµy hoµn toµn lµm thñ c«ng nªn rÊt ®éc h¹i. +ÐP nãng t¹o s¶n phÈm: VËt liÖu ®· trän ®­îc ®æ vµo khu«n, dïng m¸y Ðp thuû lùc 100 tÊn, 200 tÊn, 400 tÊn ®Ó Ðp t¹o s¶n phÈm. +L­u ho¸: C¸c s¶n phÈm ®· ®­îc t¹o ra sau khi Ðp nãng sÏ ®­îc ®­a vµo mét thiÕt bÞ cã t¸c dông gi÷ cho s¶n phÈm trong ®iÒu kiÖn lý t­ëng ®Ó ®¶m b¶o ®­îc ®é bÒn vµ c¸c tiªu chuÈn vÒ kü thuËt. Tuy nhiªn, do c«ng ®o¹n ra khái quy tr×nh s¶n xuÊt nµy. +Hoµn thiÖn s¶n phÈm: - Mµi: Sau khi Ðp, mÆt cong ngoµi cña s¶n phÈm ®­îc mµi ®Ó khíp víi vµnh t¨ng - bua « t«, mÆt cong trong còng ®­îc mµi ®Ó khíp víi mÆt cong cña x­¬ng phanh. Qu¸ tr×nh ®­îc tiÕn hµnh trªn c¸c m¸y chuyªn dïng. - Khoan: §©y lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, m¸ phanh ph¶i ®­îc ®­a vµo m¸y khoan ®Ó t¹o lç vÝt vµo x­¬ng phanh. Tr­íc khi nhËp kho, thµnh phÇn nµy ph¶i qua bé phËn gia c«ng, vÖ sinh vµ ph¶i ®­îc kiÓm tra chÊt l­îng qua bé phËn KCS cña Nhµ M¸y. Qui tr×nh s¶n xuÊt sö dông c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ lín nh­ng vÉn cßn thñ c«ng, võa kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu vÖ sinh an toµn lao ®éng, võa cho n¨ng suÊt kh«ng cao. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i, C«ng ty ®· cè g¾ng rÊt nhiÒu trong viÖc c¶i tiÕn m¸y mãc thiÕt bÞ vµ quy tr×nh c«ng nghÖ nh»m hoµn thiÖn vµ n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n phÈm. * §Æc ®iÓm qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bao b× carton sãng. Tõ gi÷a n¨m 1998, C«ng ty b¾t ®Çu s¶n xuÊt mÆt hµng míi, ®ã lµ bao b× carton sãng. Bao b× lµ mét lo¹i s¶n phÈm c«ng nghiÖp ®Æc biÖt dïng ®Ó bao gãi vµ ®ùng c¸c lo¹i s¶n phÈm nh»m b¶o vÖ gi¸ trÞ sö dông cña chóng. Së dÜ gäi lµ bao b× carton sãng v× ®©y lµ lo¹i bao b× nhiÒu líp ®­îc dËp khu©n theo h×nh sãng ®Ó gi¶m bít t¸c ®éng cña va ch¹m, t¨ng ®é c¸ch Èm, c¸ch nhiÖt…B¶o vÖ s¶n phÈm mµ nã bao gãi. Qui tr×nh s¶n xuÊt bao b× carton sãng: M¸y bÕ hoÆc m¸y bæ GiÊy cuén c¸c lo¹i C¾t kh« T¹o ph«i th« In l­íi NhËp kho TP KCS Ghim, d¸n c¹nh hép + C¾t khæ: §©y lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt bao b× carton sãng. GiÊy cuén ®­îc kÐo trªn mét b¨ng chuyÓn vµ ®­a qua m«t m¸y c¾t khæ. T¹i ®©y, giÊy sÏ c¾t ra theo nh÷ng kÝch th­íc ®· ®­îc ®Þnh tr­íc tuú theo yªu cÇu s¶n xuÊt. §Æc biÖt, m¸y c¾t cã thÓ ®iÒu chØnh, chia c¾t ®­îc cuén giÊy theo kÝch th­íc kh¸c nhau. + T¹o ph«i th«: NÕu ph©n theo ®é dµy, máng cña s¶n phÈm th× bao b× carton sãng ë Nhµ M¸y cã hai lo¹i: 5 líp vµ 3 líp. Sau khi c¾t khæ, nã sÏ ®­îc ph©n lo¹i ®Ó lµm c¸c líp kh¸c nhau trong tÊm b×a.NÕu lµ b×a carton cã 3 líp th× cã 3 lo¹i giÊy t­¬ng øng ®Ó t¹o nªn 3 líp lµ: giÊy mÆt, giÊy sãng, vµ giÊy ®¸y. Cßn nÕu lµ b×a carton 5 líp th× l¹i ph¶i cã 4 lo¹i giÊy lµ: giÊy mÆt, giÊy sãng, giÊy v¸ch råi l¹i mét líp giÊy sãng n÷a vµ cuèi cïng lµ mét líp giÊy ®¸y. TÊt c¶ c¸c lo¹i giÊy ®· ®­îc ph©n nh­ trªn sÏ ®­îc ch¹y qua mét m¸y gäi lµ m¸y sãng. M¸y nµy cã nhiÖm vô t¹o sãng cho líp giÊy sãng. Sau ®ã c¸c líp giÊy nµy sÏ ®­îc ghÐp l¹i víi nhau khi ch¹y qua mét b¨ng chuyÒn, gi÷a c¸c líp giÊy ®ã sÏ ®­îc quÐt mét líp hå sèng lµm tõ bét s¾n th«ng qua mét hÖ thèng ë trong m¸y. + T¹o ph«i chuÈn: §Ó t¹o ®­îc sù liªn kÕt gi÷a c¸c líp vµ cho ra nh÷ng tÊm b×a carton sãng th× ph«i ph¶i ®­îc ch¹y qua mét hÖ thèng gäi lµ m¸y t¸n l»n ngang vµ däc. HÖ thèng m¸y nµy kh«ng nh÷ng cã t¸c dông t¸n l»n cho giÊy ph¼ng mµ cßn lµm cho hå sèng gi÷a c¸c líp chÝn th«ng qua d©y may so ®­îc ®èt nãng b»ng ®iÖn sÏ truyÒn nhiÖt cho c¸c thanh l¨n. Nh­ vËy, kÕt thóc giai ®o¹n nµy sÏ cho gia mét phÝa b×a carton ch¹y trªn b¨ng truyÒn. Muèn cã nh÷ng tÊm b×a th× gi¶i b×a nµy sÏ l¹i ®­îc ch¹y qua mét m¸y c¾t vµ cÊt ra nh÷ng tÊm b×a cã kÝch th­íc nh­ yªu cÇu. +In l­íi: lµ c«ng ®o¹n ®ßi hái nhiÒu nh©n c«ng nhÊt. §Æc ®iÓm cña h×nh thøc in l­íi lµ mét d¹ng in thñ c«ng vµ mÊt nhiÒu thêi gian. NÕu nh­ mét tÊm b×a carton cã bao nhiªu mµng th× ph¶i cã bÊy nhiªu khu«n in vµ mçi lÇn in chØ cho phÐp in ®­îc mét mµu. +M¸y bÕ hoÆc bæ: t¹o thµnh c¸c nÕp gÊp hoÆc sÎ c¾t r·nh ®Ó ng­êi thî gËp theo nh÷ng nÕp nµy theo h×nh chiÕc hép. + Ghim d¸n c¹nh hép: ®©y lµ c«ng ®o¹n cuèi cïng ®Ó t¹o nªn chiÕc hép bao b× carton hoµn thiÖn. Toµn bé giai ®o¹n nµy còng ®­îc lµm thñ c«ng. Qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt bao b× carton sãng nµy cßn mang tÝnh thñ c«ng nªn chÊt l­îng s¶n phÈm ch­a ®¸p øng tèt yªu cÇu thÞ tr­êng vÒ ®é chÝnh x¸c, tinh s¶o. §ång thêi, c«ng nghÖ in b»ng ph­¬ng ph¸p in l­íi hiÖn nay cña C«ng ty cßn qu¸ nhiÒu nh©n c«ng. * §¨c ®iÓm tæ chøc kinh doanh cña C«ng ty. HÖ thèng tiªu thô s¶n phÈm gåm: + HÖ thèng c¸c ®¹i lý: hiÖn nay C«ng ty thiÕt lËp ®¹i lý ë hÇu hÕt c¸c thµnh phè lín vµ c¸c khu c«ng nghiÖp tËp chung tai khu vùc phÝa B¾c. T¹i khu vùc phÝa Nam ®· më d­îc mét sè ®Çu mèi tiªu thô s¶n phÈm vµ b­íc ®Çu ®· ph¸t huy hiÖu qu¶. Khu vùc phÝa B¾c cã 12 ®¹i lý Khu vùc phÝa Nam cã 7 ®Çu mèi b¸n hµng lín. + T¹i trô së giao dÞch chÝnh cña nhµ m¸y sè 76 - phè L­¬ng Yªn - Hai Bµ Tr­ng - HN cã ®Æt mét cöa hµng b¸n bu«n vµ b¸n lÎ c¸c s¶n phÈm cña m×nh. C«ng ty cßn nhËn lµm ®¹i lý b¸n c¸c s¶n phÈm vËt liÖu x©y dùng kh¸c. M¸ phanh « t« lµ mét lo¹i s¶n phÈm mang tÝnh truyÒn thèng cña C«ng ty. Do vËy, ®Ó më réng thÞ tr­êng C«ng ty ®· thµnh lËp nhiÒu ®¹i lý. Tuy nhiªn ®©y lµ mét lo¹i s¶n phÈm mang tÝnh chÊt kü thuËt vµ viÖc tiªu dïng s¶n phÈm nµy cã liªn quan ®Õn an toµn tÝnh m¹ng con ng­êi nªn hiÖn nay ng­êi tiªu dïng trong n­íc vÉn ch­a thùc sù tin dïng s¶n phÈm nµy cña Nhµ M¸y. §©y chÝnh lµ ®iÒu tr¨n trë cña bªn l·nh ®¹o Nhµ M¸y lµ lµm c¸ch nµo ®Ó ng­êi tiªu dïng xo¸ bá ®­îc thãi quen nµy vµ sö dông s¶n phÈm cña Nhµ M¸y. HiÖn nay, C«ng ty ®· ¸p dông nhiÒu h×nh thøc b¸n hµng ®Ó thóc ®Èy tèc ®é tiªu thô mÆt hµng nµy nh­ b¸n hµng qua ®¹i lý, b¸n hµng tr¶ chËm…®Æc biÖt lµ h×nh thøc b¸n hµng ®æi hµng. H×nh thøc nµy cã nghÜa lµ C«ng ty sÏ nhËn c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ mµ phÇn nhiÒu lµ vËt liÖu x©y dùng cña c¸c ®¬n vÞ b¹n vÒ b¸n. MÆt hµng bao b× carton sãng cña Nhµ M¸y s¶n xuÊt chñ yÕu lµ tiªu thô néi bé trong tæng C«ng ty thuû tinh vµ gèm sø. Trong nh÷ng n¨m tíi C«ng ty sÏ cã kÕ ho¹ch më réng quy m« s¶n xuÊt mÆt hµng nµy ra thÞ tr­êng bªn ngoµi. 1.3 C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty. C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh H­ng ThÞnh lµ mét ®¬n vÞ ho¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n. C«ng ty tæ chøc bé m¸y qu¶n lý nh­ sau: +Ban Gi¸m ®èc: ®iÒu hµnh chØ ®¹o trùc tiÕp c¸c ho¹t ®éng th­êng ngµy cña c¸c phßng ban, ph©n x­ëng vµ nh©n viªn gióc viÖc cho ban Gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc héi ®ång qu¶n trÞ vÒ quyÒn vµ nghÜa vô ®­îc giao. + Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: gåm c¸c chuyªn viªn lµm nhiÖm vô tæ chøc, qu¶n lý s¾p xÕp c¸n bé vµ lao ®éng trong nhµ m¸y, x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ®µo t¹o c¸n bé c«ng nh©n viªn, h­íng dÉn viÖc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é tiÒn l­¬ng, b¶o hiÓm x· héi… +Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n : cã nhiÖm vô ghi chÐp, ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ, tµi chÝnh ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ m¸y mät c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi theo ®óng ph­¬ng ph¸p quy ®Þnh nh»m cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi t­îng quan t©m, ®Æc biÖt lµ ®Ó phôc vô cho viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh Nhµ M¸y cña ban Gi¸m ®èc. +Phßng kinh doanh: LËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc kinh doanh cña Nhµ M¸y. HiÖn nay bé phËn maketing trùc thuéc phßng kinh doanh. + Phßng kü thuËt: bao gåm c¸c kü s­ phô tr¸ch vÒ c«ng t¸c kü thuËt cña c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc cña Nhµ M¸y, ®¶m b¶o sù vËn hµnh cña toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ, trong ®ã bé phËn KCS cã nhiÖm vô kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm. N¾m v÷ng th«ng tin khoa häc trong lÜnh vùc chuyªn ngµnh, tæ chøc viÖc chÕ t¹o thö nghiÖm c¸c s¶n phÈm míi. Hµng n¨m cã nhiÖm vô tæ chøc viÖc söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ nh»m ®¶m b¶o tèt cho c«ng t¸c kü thuËt phôc vô s¶n xuÊt ®­îc liªn tôc, hiÖu qu¶ vµ an toµn lao ®éng. + Phßng kÕ ho¹ch vËt t­: cã tr¸ch nhiÖm lËp kÕ ho¹ch vÒ vËt t­ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty ®­îc liªn tôc. Ngoµi c¸c phßng ban chÝnh trong c¬ cÊu tæ chøc ë trªn, C«ng ty cßn cã c¸c bé phËn chøc n¨ng kh¸c nh­: v¨n th­, b¶o vÖ, c«ng ®oµn …ë mçi ph©n x­ëng ngoµi Qu¶n ®èc cßn cã c¸c nh©n viªn kinh tÕ lµm nhiÖm vô thèng kª, chÊm c«ng, tÝnh to¸n l­¬ng cho c¸c c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Sau ®©y lµ s¬ ®å bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty: Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Phßng tæ chøc HC Phßng kinh doanh Phßng kü thuËt Phßng kÕ ho¹ch - vËt t­ Qu¶n ®èc bao b× Qu¶n ®èc PX Ban gi¸m ®èc Bé phËn KCS Nh©n viªn kü thuËt Bé phËn KCS Nh©n viªn kü thuËt 1.4. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n vµ c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty 1.4.1. §Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n C«ng t¸c kÕ to¸n gi÷ mét vai trß quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ kh¸ch quan ®Ó qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, qu¶n lý tµi s¶n vµ t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cña C«ng ty. C«ng ty ¸p dông tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n theo h×nh thøc tËp trung. Theo h×nh thøc nµy C«ng ty cã mét kÕ to¸n tr­ëng kiªm tr­ëng phßng vµ c¸c bé phËn kÕ to¸n. S¬ ®å bé m¸y kÕ to¸n KÕ to¸n tr­ëng (Tr­ëng phßng) Tæ kÕ to¸n KÕ to¸n NVL CCDC KÕ to¸n BHXH Phã phßng kiªm kÕ to¸n tæng hîp KÕ to¸n XDCB Nh©n viªn kÕ to¸n PX KÕ to¸n chi phÝ sx tÝnh z KÕ to¸n ng©n hµng KÕ to¸n quü tiÒn mÆt Thñ quü thanh to¸n KÕ to¸n tiªu thô vµ X§KQ Tæ tµi chÝnh - Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña phßng kÕ to¸n: +Thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty. +GiópTæng Gi¸m §èc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Tæng Gi¸m §èc vÒ c«ng t¸c qu¶n lý cña C«ng ty. +Thùc hiÖn qu¶n lý c¸c nguån thu ®¶m b¶o tµi chÝnh cho mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. +TËp hîp ®Çy ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. +Thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh víi c¬ quan chøc n¨ng cña Nhµ n­íc vµ c¬ quan tµi chÝnh cÊp trªn. +Cung cÊp sè liÖu vÒ tµi chÝnh mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c, kÞp thêi gióp ®ì cho ban Gi¸m ®èc gia quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. +Tham gia ký kÕt hîp ®ång kinh tÕ. +H­íng dÉn c¸c bé phËn cã liªn quan vµ bé phËn s¶n xuÊt trong Nhµ M¸y thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh cña C«ng ty còng nh­ bé phËn m×nh trùc tiÕp qu¶n lý. Th«ng qua s¬ ®å trªn ta thÊy næi bËt mét sè vÊn ®Ò sau: * KÕ to¸n tr­ëng: (tr­ëng phßng) cã nhiÖm vô ®iÒu hµnh toµn bé bé phËn kÕ to¸n, h­íng dÉn, chØ ®¹o, kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c nh©n viªn kÕ to¸n. * KÕ to¸n phã: (phã phßng) lµm kÕ to¸n tæng hîp, kÕ to¸n XDCB vµ chØ ®¹o c¸c ph©n x­ëng. * KÕ to¸n quü: ViÕt phiÕu thu-ghi nh¹t ký liªn quan, kiªm quü BCTC theo quy ®Þnh. * KÕ to¸nTGNH: Theo dâi bªn Nî TK 112, b¸o cã tµi kho¶n, x¸c ®Þnh sè d­ TK, th­êng xuyªn quan hÖ víi c¸c ng©n hµng ®Ó x¸c ®Þnh sè d­ tµi kho¶n. * KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ BHXH: TÝnh to¸n hîp lý ph©n bæ chÝnh x¸c chi phÝ tiÒn l­¬ng vµ BHX, BHYT, KPC§ cho c¸c ®èi t­îng sö dông cã liªn quan, thanh to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n kh¸c kÞp thêi cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. * Bé phËn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm: X¸c ®Þnh chÝnh x¸c chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang cuèi kú. TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm kÞp thêi chÝnh x¸c, ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc, dù ®o¸n chi phÝ s¶n xuÊt, thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm. X¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, lËp b¸o c¸o chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh. * Bé phËn kÕ to¸n NVL: Theo dâi sè l­îng N – X – T hµng ngµy vÒ c¸c mÆt sè l­îng vµ gi¸ trÞ chi tiÕt cho tõng tµi kho¶n cã liªn quan, c¸c lo¹i chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua b¸n NVL – CCDC vµo tµi kho¶n, sæ phï hîp víi ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho. * KÕ to¸n tiªu thô: Ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng cña tõng lo¹i thµnh phÈm, ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh tiªu thô ghi chÐp vµo tµi kho¶n, c¸c kho¶n cã liªn quan ®Õn chi phÝ b¸n hµng, thu nhËp vÒ b¸n hµng, x¸c ®Þnh chi phÝ b¸n hµng chinh x¸c, x¸c ®Þnh tõng lo¹i ho¹t ®éng cña nhµ m¸y. 1.4.2. T×nh h×nh tæ chøc kÕ to¸n HiÖn nay C«ng ty ®· ¸p dông h×nh thøc NKTC (nhËt ký chøng tõ), ®©y lµ h×nh thøc sæ kÕ to¸n ®­îc ¸p dông phæ biÕn vµ ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp cã qui m« võa vµ lín. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ to¸n cña C«ng ty kh«ng sö dông toµn bé NKTC, b¶ng kª, b¶ng ph©n bæ vµ sæ chi tiÕt mµ chØ sö dông mét sè lo¹i g¾n liÒn víi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ phÊt sinh t¹i C«ng ty nh­ng vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ kÕ to¸n. Tr×nh tù ghi sæ h×nh thøc nhËt ký chøng tõ B¸o c¸o tµi chÝnh Chøng tõ gèc Sæ c¸i B¶ng kª B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt NhËt ký chøng tõ B¶ng ph©n bæ Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng Ghi ®èi chiÕu, kiÓm tra 1.4.3. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho: C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ®Ó h¹ch to¸n hµng tån kho. Ph­¬ng ph¸p khª khai th­êng xuyªn hµng tåi kho lµ ph­¬ng ph¸p ghi chÐp ph¶n ¸nh th­êng xuyªn, liªn tôc cã hÖ thèng t×nh h×nh N – X - T kho NVL, trªn c¸c kho¶n vµ sæ kÕ to¸n tæng hîp. 1.4.4. Liªn ®é kÕ to¸n vµ kú kÕ to¸n: - Liªn ®é kÕ to¸n: ¸p dông theo n¨m, liªn ®é kÕ to¸n trïng víi ngµy d­¬ng lÞch, tõ ngµy 01/01/N ®Õn ngµy31/12/N. - Kú kÕ to¸n: kú kÕ to¸n cña C«ng ty lµ 6 th¸ng (tõ ngµy 01/01/N ®Õn ngµy 30/06/N) Cø s¸u th¸ng kÕ to¸n cña C«ng ty l¹i lËp b¸o c¸o mét lÇn råi chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n cña C«ng ty. Hµng ngµy kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc hoÆc b¶ng ph©n bæ ®· ®­îc kiÓm tra lÊy sè liÖu ghi trùc tiÕp vµo nhËt ký chøng tõ vµ b¶ng kª, sæ chi tiÕt. §èi víi c¸c nhËt ký chøng tõ mµ c¨n cø vµo b¶ng kª, sæ chi tiÕt th× hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n, vµo b¶ng kª, sæ chi tiÕt. Cuèi th¸ng ph¶i chuyÓn sè liÖu tõ b¶ng kª sæ chi tiÕt vµo nhËt ký chøng tõ. §èi víi c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, ph¸t sinh nhiÒu lÇn hoÆc cÇn ph¶i ph©n bæ, th× c¸c chøng tõ gèc tr­íc hÕt ®­îc tËp hîp vµ ph©n lo¹i trong c¸c b¶ng ph©n bæ, sau ®ã lÊy sè liÖu cña b¶ng ph©n bæ ghi vµo nhËt ký chøng tõ ho»c b¶ng kª . Cuèi th¸ng (quý) kho¸ sæ, céng sè liÖu trªn NKCT, kiÓm tra sè liÖu trªn c¸c NKCT víi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt, b¶ng tæng hîp chi tiÕt cã liªn quan vµ lÊy sè liÖu tæng céng cña c¸c NKCT ghi trùc tiÕp vµo sæ c¸i. Sè liÖu tæng céng ë c¸c sæ c¸i hoÆc b¶ng kª vµ c¸c b¶ng tæng hîp chi tiÕt sÏ ®­îc lµm c¨n cø ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. 1.5. Mét sè ®¸nh gi¸ chung vÒ viÖc tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i C«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh H­ng ThÞnh §Ó c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, C«ng ty x©y dùn c«ng tr×ng x©y dùng H­ng ThÞnh ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu v­¬n lªn, s¶n phÈm cña C«ng ty kh«ng nh÷ng cã mÆt trªn thÞ tr­êng trong n­íc mµ cßn cã mÆt trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. C«ng ty lu«n d÷ ®­îc uy tÝn víi kh¸ch hµng vÒ mÆt sè l­îng, chÊt l­îng còng nh­ thêi gian giao hµng. MÆc dï gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, ®Æc biÖt trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay do sù s©m nhËp cña hµng n­íc ngoµi nh­ng C«ng ty vÉn kh¾c phôc vµ ®øng v÷ng. §¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ vËy, mét phÇn lµ nhê vµo c«ng t¸c tæ chøc nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n nãi riªng. Qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ t¹i C«ng ty, vËn dông c¸c kiÕn thøc ®· häc ®­îc ë tr­êng vÒ h¹ch to¸n NVL, CCDC. Em thÊy trong qu¸ tr×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n NVL, CCDC cña C«ng ty cã nh÷ng ­u nh­îc ®iÓm sau: VÒ ­u ®iÓm: - C«ng t¸c qu¶n lý NVL, CCDC ë kho: C«ng ty ®· tiÕn hµnh tæ chøc qu¶n lý NVL, CCDC hîp lý, thèng nhÊt, tËp chung khoa häc vµ phï hîp víi yªu cÇu hiÖn nay. C«ng ty cã mét ®éi cung øng vËt t­ cã søc khoÎ, tr×nh ®é chuyªn m«n cao, ®¶m ®¶o cung øng vËt t­ cho s¶n xuÊt vµ phôc vô nhu cÇu kh¸c. C«ng ty ®· tiÕn hµnh x©y dùng kho b¶o qu¶n riªng, trong kho trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c ph­¬ng tiÖn b¶o qu¶n vËt t­ mét c¸ch tèt nhÊt. - VÒ c«ng t¸c kÕ to¸n: Bé m¸y kÕ to¸n tæ chøc hîp lý (NVL, CCDC thèng nhÊt, tËp trung khoa häc hîp lý phï hîp víi yªu cÇu hiÖn nay) víi quy m« s¶n xuÊt cña C«ng ty. ViÖc bè trÝ s¾p xÕp nh©n sù ë phßng kÕ to¸n ®óng víi tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô. Nh©n viªn kÕ to¸n NVL, CCDC ®· ph¶n ¸nh ®óng, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng vµ sö dông NVL, CCDC cña C«ng ty thùc hiÖn t­¬ng ®èi toµn diÖn vµ ®ång bé trªn tÊt c¶ c¸c néi dung c«ng t¸c kÕ to¸n tõ viÖc lùa chän ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n ®Õn viÖc ghi chÐp, lËp b¸o c¸o ®Òu dùa trªn c¸c chøng tõ, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t thùc x¶y ra. C«ng ty ®· trang bÞ m¸y tÝnh víi phÇn mÒm Foxpro. HÖ thèng chøng tõ, sæ s¸ch mµ C«ng ty ¸p dông ®¶m b¶o theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n cña Nhµ n­íc ban hµnh nh­ ho¸ ®¬n GTGT, phiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, thÎ kho… KÕ to¸n h¹ch to¸n NVL, CCDC theo ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song, ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ ghi chÐp ®¬n gi¶n, dÔ ®èi chiÕu, kiÓm tra c¸c chøng tõ, sæ s¸ch ®­îc thñ kho vµ kÕ to¸n ghi chÐp theo yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n th­êng xuyªn tiÕn hµnh, kiÓm tra. KÕ to¸n h¹ch to¸n NVL, CCDC theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, h×nh thøc kÕ to¸n lµ h×nh thøc NKCT ®iÒu nµy lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ quy m« s¶n xuÊt cña C«ng ty. VÒ nh­îc ®iÓm: - Do kÕ to¸n h¹ch to¸n chi tiÕt NVL, CCDC theo ph­¬ng ph¸p ghi thÎ song song nªn viÖc ghi chÐp gi÷a kÕ to¸n vµ thñ kho bÞ trïng lÆp vÒ chØ tiªu, sè l­îng. §iÒu nµy lµ kh«ng cÇn thiÕt v× tèn nhiÒu thêi gian c«ng søc. - KÕ to¸n C«ng ty kh«ng lËp sæ danh ®iÓm vËt t­ nªn h¹ch to¸n mÊt nhiÒu c«ng søc. - C«ng ty kh«ng h¹ch to¸n GTGT nªn viÖc theo dâi c«ng nî víi ng­êi b¸n vµ viÖc h¹ch to¸n thuÕ GTGT gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. - Do C«ng ty kh«ng tiÕn hµnh h¹ch to¸n hµng ®ang ®i ®­êng mµ chê hµng vÒ míi tiÕn hµnh nhËp kho nªn kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c tµi s¶n cña C«ng ty Ch­¬ng 2 Ph©n tÝch t×nh h×nh t¹i nhµ m¸y g¹ch l¸t hoa vµ m¸ phanh « t« Hµ Néi 2.1. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña Nhµ M¸y. 2.1.1. §¸nh gi¸ sù biÕn ®éng vÒ tæng tµi s¶n. Tµi s¶n vµ nguån vèn lµ hai mÆt kh¸c nhau cña cïng mét vÊn ®Ò vèn. Mét tµi s¶n cã thÓ ®­îc tµi trî tõ mét hay nhiªuï nguån vèn kh¸c nhau. Ng­îc l¹i, mét nguån vèn cã thÓ tham gia mét hay nhiÒu lo¹i tµi s¶n. VÒ mÆt l­îng, tæng gi¸ trÞ tµi s¶n bao giê còng b»ng tæng nguån h×nh thµnh tµi s¶n (nguån vèn). Do ®ã, sù thay ®æi vÒ tµi s¶n còng ®ång thêi t­¬ng ®­¬ng víi sù thay ®æi cña nguån vèn. §Ó ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh cña Nhµ M¸y, tr­íc hÕt cÇn ph¶i so s¸nh tæng sè tµi s¶n (tæng sè nguån vèn) gi÷a cuèi kú vµ ®Çu n¨m trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña Nhµ M¸y ®Ó thÊy ®­îc qui m« vèn còng nh­ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña Nhµ M¸y. Thùc tÕ, tõ b¶ng c©n ®èi kÕ toan cña Nhµ M¸y G¹ch L¸t Hoa vµ M¸ Phanh ¤ T« Hµ Néi ta thÊy tæng sè tµi s¶n cña Nhµ M¸y tõ n¨m 2006 ®Õn n¨m 2007 ®· t¨ng . - VÒ sè tuyÖt ®èi: DTS = TSCK – TS§K DTS = 59 223 254 492 – 42 269 062 392 = 16 954 192 100 - VÒ sè tuyÖt ®èi: x 100 = 40.1% x 100 = DTS 16954192100 TS§K 42269062392 Nh­ vËy, tõ n¨m 2006 ®Õn n¨m 2007, tæng tµi s¶n cña Nhµ M¸y ®· t¨ng lªn mét l­îng lín: t¨ng víi sè tuyÖt ®èi lµ h¬n 16.9 tû ®ång víi tû lÖ t¨ng t­¬ng øng lµ 40.1 %. §iÒu nµy ®· cho thÊy qui m« vèn cña Nhµ M¸y t¨ng m¹nh, s¶n xuÊt ®­îc më réng, kh¶ n¨ng huy ®éng vèn rÊt kh¶ quan. §©y lµ ®iÒu kiÖn rÊt tèt cho ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña Nhµ M¸y. Tuy nhiªn, sù gia t¨ng vÒ tæng sè tµi s¶n nµy chØ ph¶n ¸nh ®­îc qui m« s¶n xuÊt kinh doanh cña Nhµ M¸y ®· ®­îc ho¹t ®éng chø ch­a thÓ hiÖn hÕt thùc tr¹ng tµi chÝnh cña Nhµ M¸y. Do ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®Çy ®ñ thùc tr¹ng tµi chÝnh còng nh­ t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cña Nhµ M¸y chóng ta cÇn ®i s©u xem xÐt c¸c mèi quan hÖ vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n th«ng qua ba mèi quan hÖ lín: 2.1.2. Xem xÐt ba mèi quan hÖ c©n ®èi lín . C©n ®èi 1: (IA +IVA + IB) TµI s¶n = (b) nguån vån. C©n ®èi nµy ph¶n ¸nh: Nguån vèn chñ së h÷u ph¶i ®ñ bï ®¾p cho c¸c lo¹i tµi s¶n chñ yÕu cña doanh nghiÖp kh«ng ph¶i ®i vay hoÆc ®i chiÕm dông. Tuy nhiªn, c©n ®èi nµy chØ tåi t¹i trªn lý thuyÕt, lµ c©n ®èi lý t­ëng mµ c¸c nhµ qu¶n trÞ muèn ®¹t tíi. Trªn thùc tÕ th­êng x¶y ra hai tr­êng hîp: - Tr­êng hîp 1: VÕ tr¸i lín h¬n vÕ ph¶i, nghÜa lµ nguån vèn chñ së h÷u kh«ng ®ñ bï ®¾p cho c¸c lo¹i tµi s¶n chñ yÕu cho doanh nghiÖp. Do ®ã doanh nghiÖp ph¶i ®i vay hoÆc ®i chiÕn dông vèn cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c . - Tr­¬ng hîp 2: VÕ tr¸i nhá h¬n vÕ ph¶i, cã nghÜa lµ nguån vèn chñ së h÷u thõa kÕ ®Çu t­ cho c¸c lo¹i tµi s¶n chñ yÕu. Do ®ã, nÕu doanh nghiÖp kh«ng cã ph­¬ng ¸n sö dông sè vèn thõa ®ã th× sÏ bÞ chiÕm dông vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn kh«ng cao. ¸p dông vµo Nhµ M¸y G¹ch L¸t Hoa vµ M¸ Phanh ¤ T« Hµ Néi ta cã b¶ng ph©n tÝch sau. B¶ng 1: T×nh h×nh sö dông nguån vèn cña Nhµ M¸y. §¬nvÞ : Ngh×n ®ång N¨m Sö dông Nguån Chªnh LÖch Tù bï ®¾p ( % ) Vay, ®i chiÕm dông ( % ) 2002 28 219 367 3 788 441 24 430 926 13 87 2004 35 714 292 8 458 271 17 256 021 23 77 Nguån: phßng TC- KT Nh­ vËy, ë c¶ hai n¨m 2006 vµ 2007 nguån vèn chñ së h÷u cña Nhµ M¸y ®Òu rÊt thÊt kh«ng ®ñ bï ®¾p cho c¸c tµi s¶n chñ yÕu mµ ph¶i ®i vay hoÆc ®i chiÕm dông vèn ®Ó tµi trî . N¨m 2006, nguån vèn chñ së h÷u chØ ®¸p øng ®­îc 13 % trong tæng sè tµi s¶n vµ sè ph¶i ®i vay hay chiÕm dông vèn lµ rÊt lín tíi 24 430 926 ngh×n ®ång chiÕm 87% tæng tµi s¶n chñ yÕu. §Õn n¨m 2007, tæng sè tµi s¶n chñ yÕu t¨ng 7 494 830 ngh×n ®ång víi ®Çu n¨m 2006. Do ®ã, kh¶ n¨ng tµi trî cña nguån vèn chñ së h÷u ®· t¨ng lªn vµ bï ®¾p 23 % tæng tµi s¶n chñ yÕu vµ còng tõ ®ã viÖc ®i vay hay ®i chiÕm dông vèn cña Nhµ M¸y ®· gi¶m xuèng chØ cßn 77 % tøc lµ ®· gi¶m ®­îc 10 % so víi n¨m 2007. §©y lµ mét dÊu hiÖu tèt dÇn lªn trong ho¹t ®éng tµi chÝnh cña nhµ m¸ytrong t­¬ng lai. Nh­ng nh×n chung vÒ hiÖn t¹i, Nhµ M¸y cã lîi thÕ vÒ søc m¹nh tµi chÝnh, kh«ng ®­îc chñ ®éng trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÝ©t kinh doanh cña m×nh do Nhµ M¸y lu«n d¬i vµo t×nh tr¹ng lÖ thuéc qu¸ nhiÒu vèn ë bªn ngoµi, kh¶ n¨ng tù chñ vÒ tµi chÝnh cñ Nhµ M¸y lµ rÊt yÕu kÐm. Tuy nhiªn, qua c©n ®èi nµy ch­a thÓ chØ ra ®­îc Nhµ mMy ®i vay hay ®i chiÕm dông vèn cã hîp ph¸p hay kh«ng. V× vËy, ®Ó hiÓu râ h¬n vÊn ®Ò nµy ta ®i vµo xem xÐt c©n ®èi 2. C©n ®èi 2: (IA + IIA + IVA + B) tµI s¶n = (B + vay) nguån vèn ._. C©n ®èi nµy ph¶n ¸nh: trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, ngoµi nhu cÇu ®Çu t­ cho c¸c lo¹i tµi s¶n chñ yÕu, doanh nghiÖp cßn cã nhu cÇu ®Çu t­ cho ho¹t ®éng tµi chÝnh ng¾n h¹n vµ dµi h¹n ®Ó thu thªm lîi nhuËn. NÕu nguån vèn chñ së h÷u kh«ng ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu kinh doanh më réng th× doanh nghiÖp ®­îc phÐp ®i vay ®Ó bæ sung vµo nguån vèn. Doanh nghiÖp cã thÓ ®i vay c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n, trung vµ dµi h¹n c¸c ng©n hµng, quü tÝn dông hoÆc cña c¸ nh©n trong vµ ngoµi doanh nghiÖp … lo¹i trõ c¸c kho¶n vay qu¸ h¹n. C¸c kho¶n vay ch­a ®Õn h¹n tr¶, sö dông cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc coi lµ nguån vèn hîp ph¸p . NÕu 2 vÕ cña c©n ®èi 2 b»ng nhau th× l­îng vèn doanh nghiÖp vay thªm võa ®ñ ®Ó bï ®¾p cho nhu cÇu vèn kinh doanh. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lu«n xuÊt hiÖn c¸c luång tiÒn ®i vµo vµ ®i ra mµ c¸c luång chuyÓn dÞch nµy l¹i kh«ng ®Òu nhau t¹i mét thêi ®iÓm. ThÕ nªn, c©n ®èi nµy chØ tån t¹i trªn lý thuyÕt. Trªn thùc tÕ th­êng x¶y ra 2 tr­êng hîp: Mét lµ: vÕ tr¸i nhá vÕ ph¶i, nghÜa lµ do thiÕu vèn ®Ó më réng kinh doanh nªn doanh nghiÖp ph¶i ®i vay nh­ng l¹i vay qu¸ møc cÇn thiÕt nªn dÉn ®Õn thõa vèn vµ doanh nghiÖp sÏ d¬i vµo t×nh tr¹ng bÞ b¹n hµng chiÕm dông vèn. Hai lµ: vÕ tr¸i lín h¬n vÕ ph¶i, tøc lµ doanh nghiÖp còng ®i vay ®Ó bï ®¾p cho nhu cÇu cña m×nh nh­ng vay råi mµ vÉn ch­a ®¸p øng ®ñ nhu cÇu sö dông vèn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh më réng nªn tÊt yÕu doanh nghiÖp ph¶i ®i chiÕm dông vèn cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c. C©n ®èi hai ë Nhµ M¸y G¹ch L¸t Hoa vµ M¸ Phanh ¤ T« Hµ Néi ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: B¶ng 2: T×nh h×nh sö dông nguån vèn chñ së h÷u vµ vèn vay cña Nhµ M¸y: §¬n vÞ: Ngh×n ®ång Thêi gian Sö dông Nguån Chªnh lÖch N¨m 2006 N¨m 2007 28 219 367 36 229 628 39 493 791 54 609 353 11 274 424 18 379 353 Nguån: Phßng TC - KT Tõ sè liÖu trªn cho thÊy: ë c¶ n¨m 2006 – 2007, Nhµ M¸y sau khi ®i vay ®Ó phôc vô cho nhu cÇu SXKD më réng cña m×nh nh­ng sè vèn vay l¹i qu¸ nhiÒu dÉn ®Õn d­ thõa vèn vµ ®· ®Ó c¸c b¹n hµng chiÕm dông mÊt sè vèn vay ®ã. Sè vèn mµ doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông ngµy cµng t¨ng lªn. §iÒu nµy chøng tá ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh cña Nhµ M¸y ch­a tèt. Cô thÓ lµ Nhµ M¸y ®· dù b¸o vÒ nhu cÇu vèn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng SXKD cña m×nh ch­a chÝnh x¸c dÉn ®Õn t×nh tr¹ng vay thõa nhiÒu vèn cµ ®· bÞ b¹n hµng lîi dông vèn ®ã. Trong thêi gian tíi, Nhµ M¸y cÇn c©n ®èi l¹i nhu cÇu vay vèn thùc tÕ víi sè vèn vay ®Ó ho¹t ®éng vay nî ph¸t huy hiÖu qu¶ tèi ®a. §Ó ®­a ra nhËn ®Þnh doanh nghiÖp lµ ng­êi ®i chiÕm dông vèn hay bÞ chiÕm dông vèn, trong ho¹t ®éng ph©n tÝch th­êng so s¸nh c¸c kho¶n nî, ph¶i thu víi c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶. C©n ®èi 3 thÓ hiÖn râ ®iÒu nµy. C©n ®èi 3: (IIIA + VA) Tµi s¶n = (A – vay) nguån vèn Hay: Nî ph¶i thu = Nî ph¶i tr¶ C¸c kho¶n nî ph¶i thu thÓ hiÖn sè vèn mµ doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông, c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ ph¶n anh sè vèn mµ doanh nghiÖp chiÕm dông ®­îc. Tr­êng hîp c©n b»ng gi÷a nî thu vµ nî ph¶i tr¶ thÓ hiÖn doanh nghiÖp kh«ng bÞ chiÕm dông vèn vµ còng kh«ng bÞ chiÕm dông vèn. Do ®ã, c©n ®èi nµy chØ tån t¹i trªn lý thuyÕt. Thùc tÕ th­êng x¶y ra chªnh lÖch, kho¶n chªnh lÖch nµy thÓ hiÖn sè vèn mµ doanh nghiÖp chiÕm dông ®­îc hoÆc bÞ chiÕm dông. NÕu vÕ tr¸i lín h¬n víi vÕ ph¶i tøc lµ nî ph¶i thu lín h¬n nî ph¶i tr¶. §iÒu ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp ®ang ë trong t×nh tr¹ng bÞ chiÕm dông vèn. Sè vèn bÞ chiÕm dông = Nî ph¶i thu - Nî ph¶i tr¶ NÕu vÕ tr¸i nhá h¬n vÕ ph¶i tøc lµ nî ph¶i thu nhá h¬n nî ph¶i tr¶ nghÜa lµ doanh nghiÖp ®ang sö dông mét phÇn vèn cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c cã quan hÖ kinh tÕ víi doanh nghiÖp vµ ho¹t ®éng SXKD cña m×nh. Sè vèn mµ doanh nghiÖp ®i chiÕm dông = Nî ph¶i tr¶ - Nî ph¶i thu ¸p dông vµo nhµ m¸y G¹ch L¸t Hoa vµ M¸ Phanh ¤ T« Hµ Néi cã: B¶ng 3: T×nh h×nh chiÕm dông vèn cña nhµ m¸y §¬n vÞ: Ngh×n ®ång N¨m Nî ph¶i thu Nî ph¶i tr¶ Chªnh lÖch 2006 14 505 695 2 775 271 11 730 424 2007 22 993 626 4 613 902 18 379 724 Nguån: Phßng TC - KT B¶ng trªn cho thÊy gi¸ trÞ c¸c kho¶n ph¶i thu ë c¶ n¨m 2006 vµ 2007 ®Òu lín h¬n gi¸ trÞ c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ chøng tá Nhµ M¸y ®ang bÞ chiÕm dông vèn. Sè vèn Nhµ M¸y ®ang bÞ chiÕm dông lµ rÊt lín vµ ngµy cµng t¨ng. N¨m 2006 sè vèn bÞ chiÕm dông lµ 11 730 424 ngh×n ®ång, ®Õn n¨m 2007 ®· t¨ng lªn 18 379 724 ngh×n ®ång. Nh÷ng con sè nµy chØ ra r»ng ho¹t ®éng qu¶n lý vay nî cña Nhµ M¸y ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. Cô thÓ lµ Nhµ M¸y ®· ®Ó c¸c ®¬n vÞ b¹n hµng chiÕm dông vèn qu¸ nhiÒu trong khi hÇu hÕt c¸c nguån vèn cña Nhµ M¸y ®Òu ph¶i vay vµ ph¶i chÞu chi phÝ vÒ l·i vay. §iÒu nµy ®· g©y ra sù l·ng phÝ rÊt lín vÒ vèn, chi phÝ tr¶ l·i cho c¸c kho¶n vay, ®ång thêi ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng tr¶ nî cña Nhµ M¸y vµ ®· g©y ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Nhµ M¸y. Trong thêi gian tíi Nhµ M¸y cÇn tÝch cùc thu håi c¸c kho¶n nî ph¶i thu ®Ó lÊy tiÒn tr¶ nî, cã nh­ vËy míi n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. Qua sù ph©n tÝch b¶ng ®èi trªn, ta cã thÓ ®­a ra c¸c nhËn ®Þnh tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña Nhµ M¸y G¹ch L¸t Hoa vµ M¸ Phanh ¤ T« Hµ Néi nh­ sau: Tõ n¨m 2006 ®Õn n¨m 2007, Nhµ M¸y ®· cã sù më réng quy m« ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn, tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng nµy chñ yÕu lµ b»ng nguån vèn ®i vay chø kh«ng ph¶i lµ tù tµi trî. ®iÒu nµy dÉn ®Õn sù kh«ng linh ho¹t cña Nhµ M¸y trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ møc ®é rñi ro tµi chÝnh còng t¨ng lªn rÊt nhiÒu. Bªn c¹nh ®ã ®Ó bæ xung vèn, Nhµ M¸y ®· ®i vay nh­ng l¹i vay qu¸ nhiÒu lªn ®· bÞ chiÕm dông mÊt mét phÇn vèn, lµm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn. Vµ ®©y lµ dÊu hiÖu ®Çu tiªn ph¶n ¸nh sù kh«ng kh¶ quan vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña Nhµ M¸y. Sau khi ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, cÇn ®i s©u xem xÐt t×nh h×nh ph©n bæ vèn hay cßn gäi lµ ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n ®Ó thÊy ®­îc sù thay trong tõng kho¶n môc tµi s¶n, tÝnh hîp lý gi÷a TSL§ vµ TSC§. 2.2. Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n C¬ cÊu tµi s¶n hay c¬ cÊu vèn lµ chØ tiªu rÊt quan träng ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cuèi cïng cña doanh nghiÖp. Nã cßn thÓ hiÖn tr×nh ®é qu¶n lý tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ hiÖu qu¶ hay kh«ng. NÕu nh­ tæng sè tµi s¶n vµ sù thay ®æi cña nã chØ ra quy m« kinh doanh, ®iÒu kiÖn, c¬ së vËt chÊt trang thiÕt bÞ m¸y mãc, nhµ x­ëng… vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th× c¬ cÊu tµi s¶n thÓ hiÖn tÝnh hîp lý trong viÖc ph©n bæ vµ sö dông nguån vèn. NÕu hai doanh nghiÖp cã sè vèn b»ng nhau, doanh nghiÖp nµo cã c¬ cÊu vèn hîp lý th× hiÖu qu¶ kinh doanh sÏ cao vµ ng­îc l¹i. §Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n cña Nhµ M¸y G¹ch L¸t Hoa vµ M¸ Phanh ¤ T« Hµ Néi ta cÇn lËp b¶ng sau: B¶ng 4: Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n §¬n vÞ: Ngh×n ®ång C¸c lo¹i tµi s¶n N¨m 2006 N¨m 2007 Chªnh lÖch Sè tiÒn Tû träng trong Sè tiÒn Tû träng trong Sè tiÒn Tû lÖ Tæng tµi s¶n Tõng yÕu tè Tæng tµi s¶n Tõng yÕu tè A. TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n 22 438 866 53.09 100 35 060 419 59.2 100 12 621 553 156 I. TiÒn 433 705 1.03 1.9 1 367 817 2.3 3.9 934 111 315 1. TiÒn mÆt 141 253 0.33 0.6 318 349 0.54 0.91 177 096 225 2. TGNH 292 452 0.69 1.3 1 049 0.002 0.003 -291 403 0.36 II. c¸c kho¶n ph¶i thu 13 702 812 32.42 61 22 608 038 38.2 64.5 8 905 226 165 1. Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 13 597 567 32.17 60.6 20 881 035 35.26 59.56 7 283 468 154 2. Tr¶ tr­íc ng­êi b¸n 21 325 0.05 0.1 1 627 310 2.75 4.64 1 605 985 76.30 3. Ph¶i thu kh¸c 83 920 0.19 0.4 99 693 0.17 0.28 15 773 119 III. Hµng tån kho 7 955 466 18.82 35 10 698 976 18 30.5 2 743 509 134 1. NVL 2 957 652 7.0 13.2 3 891 510 6,57 11.1 933 858 132 2. CCDC 632 0.001 0.00 582 0.001 0.002 -50 92 3. Chi phÝ SXKD 793 224 1.88 3.5 1 942 594 3.28 5.54 1 149 370 225 4.Thµnh phÇn 2 669 055 6.31 11.9 3 451 864 5.83 9.85 782 859 129 5. Hµng tån kho 1 232 276 0.029 5.5 1 106 888 1.87 3.16 -125 388 90 6. Hµng göi b¸n 302 627 0.72 1.4 305 538 0.52 0.87 2 911 101 IV. TSL§ kh¸c 346 883 0.82 1.6 385 588 0.7 1.1 38 705 111 B. TSL§ vµ ®Çu t­ dµi h¹n 19 830 196 46.91 100 24 162 856 40.8 100 4 332 639 122 I. TSC§ 19 471 872 46.07 98.2 23 647 489 39.9 97.87 3 817 293 119 II. §Çu t­ TC dµi h¹n 300 000 0.71 1.5 300.000 0.5 1.24 0 100 III. Chi phÝ XDCB dd 58 323 0.14 0.3 215 346 0.4 0.89 157 023 369 Tæng tµi s¶n 42 269 062 100 59 223 254 100 16 954 192 141 Nguån: Phßng TC - KT Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy: Gi¸ trÞ cña TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n chiÕm 53.09% trong tæng sè tµi s¶n ë n¨m 2006 vµ ®Õn n¨m 2007 t¨ng lªn ®­îc 59.2% ®¹t 156% so víi ®Çu n¨m. Nh­ vËy lµ tû träng cña TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n lín h¬n TSC§ vµ ®Çu t­ dµi h¹n. H¬n n÷a, cïng víi sù gia t¨ng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n th× tû träng cña TSC§ vµ ®Çu t­ dµi h¹n l¹i gi¶m ®i ë n¨m 2007 tõ 46.91% xuèng cßn 40.8%. §iÒu nµy cho thÊy Nhµ M¸y ch­a chó träng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ch­a tÝch cùc ®Çu t­ vµo m¸y mãc, thiÕt bÞ kü thuËt, c«ng nghÖ dÉn ®Õn viÖc s¶n xuÊt cña Nhµ M¸y ngµy cµng phô thuéc lín vµo søc lao ®éng thñ c«ng, n¨ng xuÊt lao ®éng sÏ gi¶m, chÊt l­îng s¶n phÈm khã cã sù c¶i tiÕn ®ét biÕn vµ khã cã thÓ gi¶m ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm. VÒ dµi h¹n, nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy sÏ lµm gi¶m sù c¹nh tranh cña Nhµ M¸y, Nhµ M¸y sÏ bÞ tôt hËu so víi c«ng nghÖ trung cña ngµnh. §Ó hiÓu râ ®­îc nguyªn nh©n cña sù t¨ng tû träng cña TSL§ vµ gi¶m tû träng TSC§ ta cÇn ®i s©u ph©n tÝch c¸c chØ tiªu cña tõng yÕu tè ®ã. Trong TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n th× c¸c kho¶n ph¶i thu chiÕm tû träng cao nhÊt, chiÕm tíi 61% ë n¨m 2006 vµ ®Õn n¨m 2007 nã tiÕp tôc t¨ng vµ chiÕm tíi 64.5%, ®¹t 156% so víi n¨m 2006. Kho¶n môc quan träng nhÊt trong tæng sè c¸c kho¶n ph¶i thu lµ ph¶i thu cña kh¸ch hµng. N¨m 2006 kho¶n môc nµy chiÕm 32.17% trong tæng sè tµi s¶n, chiÕm 60.6% trong TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n. §Õn n¨m 2007 kho¶n môc nµy l¹i t¨ng lªn ®­îc 35.26% tæng tµi s¶n, chiÕm 59.65% trong tæng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n. Nh­ vËy, kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng chiÕm tû träng cao nhÊt trong tæng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n còng nh­ trong c¸c kho¶n ph¶i thu. TiÕp ®Õn lµ kho¶n tr¶ tr­íc ng­êi b¸n, kho¶n môc nµy chiÕm tØ träng nhá trong tæng tµi s¶n còng nh­ trong tæng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n nh­ng l¹i t¨ng rÊt m¹nh vµo n¨m 2007. V× ë n¨m 2006 kho¶n tr¶ tr­íc ng­êi b¸n chØ chiÕm 0.05% trong tæng tµi s¶n; 0.1% trong tæng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n ®Õn n¨m 2007 chiÕm tíi 2.75% trong tæng tµi s¶n; 4.64% trong tæng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n. VËy nguyªn nh©n cña sù gia t¨ng c¸c kho¶n ph¶i thu chñ yÕu lµ do Nhµ M¸y ®· ®Ó b¹n hµng chiÕm dông ngµy cµng nhiÒu. H¬n n÷a, do viÖc ®i vay vèn d­ thõa nªn n¨m 2007 Nhµ M¸y ®· ®Ó kho¶n tr¶ tr­íc ng­êi b¸n t¨ng mét c¸ch ®ét biÕn lµm cho c¸c kho¶n thu ngµy cµng t¨ng thªm. Nh­ vËy lµ Nhµ M¸y rÊt t«n träng kû luËt thanh to¸n tÝn dông vµ sßng ph¼ng nh­ng ch­a tÝch cùc thu håi c¸c kho¶n nî, bÞ chiÕm dông vèn, lµm t¨ng t×nh tr¹ng ø ®äng vèn trong kh©u thanh to¸n, ®ång thêi lµm gi¶m hiÖu qña sö dông vèn. Hµng tån kho còng lµ mét bé phËn chiÕm tØ träng t­¬ng ®èi lín trong tæng tµi s¶n nãi chung. Nã chiÕm 18.82% trong tæng tµi s¶n; 35% trong tæng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n ë n¨m 2006, nh­ng ®Õn n¨m 2007 hµng tån kho ®· gi¶m tØ träng trong tæng tµi s¶n xuèng cßn 18% vµ tØ träng trong tæng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n cña nã xuèng cßn 30.5%. Tuy nhiªn xÐt vÒ møc ®é chªnh lÖch th× hµng tån kho ®· t¨ng lªn víi n¨m 2006 lµ 1 149 370 ngh×n ®ång, ®¹t 225% so víi n¨m 2006. TiÕp ®Õn lµ NVL tån kho vµ thµnh phÇn tån kho còng t¨ng lªn mét l­îng ®¸ng kÓ. Lµ mét tÝn hiÖu rÊt kh¶ quan cho t­¬ng lai cña Nhµ M¸y. V× lµ mét Nhµ M¸y s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng vµ do nhu cÇu cña thÞ tr­êng nªn khi hµng tån kho t¨ng m¹nh mµ khi ®ã NVL, CPSXKD, thµnh phÈm, hµng göi b¸n t¨ng víi khèi l­îng lín trong khi kho hµng tån kho l¹i gi¶m chøng tá doanh sè b¸n hµng cña Nhµ M¸y ®· t¨ng lªn, s¶n phÈm cña Nhµ M¸y ®· ®­îc thÞ tr­êng ­a chuéng. Nhµ m¸y nhËn ®­îc thªn nhiÒu ®¬n ®Æt hµng, nhu cÇu thÞ tr­êng lín lªn ®· tËp trung vµo s¶n xuÊt ra nhiÒu thµnh phÈm, ®em l¹i nguån thu lín cho t­¬ng lai. Nh­ vËy, hµng tån kho t¨ng ®· t¸ch ®éng tÝch cùc ®Õn Nhµ M¸y nh­: Ho¹t ®éng SXKD ®­îc liªn tôc, t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm cho c«ng nh©n viªn, thu ®­îc nguån lîi lín vµ còng chøng tá Nhµ M¸y ho¹t ®éng SXKD cã hiÖu qu¶, cã uy tÝn lín. Tuy nhiªn, bªn c¹nh ®ã hµng tån kho lín sÏ lµm cho doanh nghiÖp ph¶i chÞu thªm mét sè chi phÝ nh­: chi phÝ b¶o qu¶n, cÊt tr÷ hµng tån kho, Nhµ M¸y sÏ bÞ ®äng l¹i mét l­¬ng vèn lín, khã chuyÓn h­íng kinh doanh khi cÇn thiÕt…V× vËy, Nhµ M¸y cÇn t×m ra biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó c©n ®èi l­îng hµng tån kho sao cho phï hîp víi quy m« s¶n xuÊt t¹i mçi thêi ®iÓm. Kho¶n môc tiÒn còng rÊt quan träng trong tæng sè TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n, v× tiÒn biÓu hiÖn cho c¸c ho¹t ®éng l­u th«ng th­êng xuyªn trong c¸c doanh nghiÖp, nã thÓ hiÖn kh¶ n¨ng thanh to¸n tøc thêi cña doanh nghiÖp. L­îng tiÒn qu¸ nhiÒu hoÆc qu¸ Ýt ®Òu kh«ng tèt ®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. ë ®©y vèn b»ng tiÒn cña Nhµ M¸y l¹i chiÕm tØ träng qu¸ nhá trong tæng sè tµi s¶n còng nh­ trong tæng sè TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n, chØ chiÕm 2.03% trong tæng tµi s¶n: 1.9% trong tæng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n ë n¨m 2006. Nh­ng còng t¨ng lªn rÊt nhiÒu ë n¨m 2007 víi sù gia t¨ng vÒ sè tuyÖt ®èi lµ2007 ngh×n ®ång ®¹t 315% so víi n¨m 2006. tû träng cña vèn b»ng tiÒn còng t¨ng lªn ®¸ng kÓ, n¨m 2007, tiÒn chiÕm 2.3% trong tæng tµi s¶n: 3.9% trong tæng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n. Tuy vèn b»ng tiÒn ®· t¨ng rÊt m¹nh ë n¨m 2007 nh­ng nã vÉn chiÕm tØ träng rÊt nhá trong tæng tµi s¶n nãi chung vµ trong tæng TSL§ vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n nãi riªng. §iÒu nµy cho thÊy kh¶ n¨ng thanh to¸n th­êng xuyªn cho c¸c ho¹t ®éng cña Nhµ M¸y gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, h¬n n÷a nhµ m¸y sÏ mÊt ®i mét sè c¬ héi ®Çu t­ ng¾n h¹n mµ kh¶ n¨ng sinh lîi cao. Nh­ vËy, nh×n chung vÒ c¬ cÊu tµi s¶n cña Nhµ M¸y cã nhiÒu bÊt cËp vµ ch­a hîp lý trong t­¬ng lai, Nhµ M¸y cÇn gia t¨ng ho¹t ®éng ®Çu t­ vµo TSC§ nh­: C¬ së vËt chÊt kü thuËt, m¸y mãc, c«ng nghÖ… §Ó cã ®iÒu kiÖn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng chÊt l­îng s¶n phÈm… theo h­íng ph¸t triÓn æn ®Þnh, l©u dµi, bÒn v÷ng. Ngoµi viÖc xem xÐt c¬ cÊu tµi s¶n cÇn ®i s©u xem xÐt t×nh hinh huy ®éng vèn vµ c¬ cÊu nguån nh»m ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh còng nh­ møc ®é chñ ®éng trong ho¹t d«ng kinh doanh hay nh÷ng khã kh¨n mµ doanh nghiÖp ph¶i ®­¬ng ®Çu. 2.3. Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn. C¬ cÊu nguån vèn lµ quan hÖ tû lÖ cña tõng bé phËn nguån vèn trong tæng sè nguån vèn cña doanh nghiÖp. C¬ cÊu nguån vèn ph¶n ¸nh trong mçi ®ång vèn sö dông cã mÊy ®ång vèn ®­îc huy ®éng tõ c¸c kho¶n nî vµ qua ®ã còng thÊy ®­îc møc ®é ®ãng gãp cña chñ së h÷u. Mét c¬ cÊu vèn hîp lý ph¶n ¸nh sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a vay nî dµi h¹n, vay nî ng¾n h¹n, nî tr¸i phiÕu, nî tÝn phiÕu vµ lîi nhuËn l­u tr÷ cña doanh nghiÖp trong ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. V× vËy, c¬ cÊu vèn cßn cã thÓ ®­îc kh¸i niÖm nh­ lµ viÖc ®iÒu hµnh c¸c kho¶n nî vay ®Ó gia t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiªp. Do v©y, Cã nguån vèn, sù biÕn ®éng cña nã còng nh­ tû träng cña tõng lo¹i chiÕm trong tæng sè nguån vèn lµ th«ng tin rÊt quan träng ®­îc nhiÒu ng­êi quan t©m nh­: C¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp, c¸c nhµ ®Çu t­, ng©n hµng, cæ ®«ng… Hä quan t©m ®Õn nguån vèn c¬ cÊu cña doanh nghiÖp ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp còng nh­ møc ®é tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¶m b¶o tinh an toµn vµ hiÖu qu¶ cao cho c¸c nhµ ®Çu t­. Tõ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n nhµ m¸y G¹ch L¸t Hoa vµ M¸ Phanh ¤ T« Hµ Néi ta cã b¶ng ph©n tÝch sau: B¶ng 5: Ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn. §¬n vÞ: ngh×n ®ång C¸c lo¹i nguån vèn N¨m 2006 N¨m 2007 Chªnh lÖch Sè tiÒn Tû träng ( % ) Sè tiÒn Tû träng ( % ) Sè tiÒn Tû träng (%) A.Nî ph¶i tr¶ 38 480 621 91.03 50 764 983 85.7 12 284 362 131.9 I.Nî ng¾n h¹n 21 776 926 51.52 31 117 045 52.54 9 340 119 142.9 1.Vay ng¾n h¹n 19 061 655 45.10 27 041 676 45.66 9 340 119 142.9 2.Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n 2 215 481 5.24 3 160 774 5.34 7 980 021 141.9 3.Ng­êi mua tr¶ tr­íc 4 128 0.009 4 128 0.007 945 293 142.7 4.ThuÕ vµ c¸c kho¶n nép NN 42 187 0.1 357 336 0.6 0 847 5.Ph¶i tr¶ CNV 801 650 1.9 416 351 0.7 315 149 51.9 6.Ph¶i tr¶ néi bé (476 483) 1.13 0.07 - 385 299 8.9 7.Ph¶i tr¶ kh¸c 128 306 0.3 179 012 0.3 - 518 717 139.5 II.Nî dµi h¹n 16 643 965 39.38 19 019 405 32.27 50 706 114.8 1.Vay dµi h¹n 16 643 65 39.38 19 019 405 32.27 2 465 710 114.8 2. Nî dµi h¹n III.Nî kh¸c 60 000 0.14 538 533 0.91 487 533 897.6 B. Nguån vèn CSH 3 788 441 8.96 8 458 271 14.28 4 669 830 223.3 I. Nguån vèn, quü 2 173 503 5.14 8 025 662 13.55 5 852 159 369.3 II. Nguån kinh phÝ, quü kh¸c 1 614 938 3.82 432 609 0.73 - 1 182 329 26.8 Tæng nguån vèn 42 269 062 100 59 223 254 100 16 954 192 140 Nguån: Phßng TC – KT B¶ng ph©n tÝch trªn cho thÊy: Nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng rÊt nhá trong tæng sè nguån vèn, mÆc dï n¨m 2007 vèn chñ së h÷u ®· t¨ng lªn rÊt nhiÒu c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi lµ 4 669 830 ngh×n ®ång, ®¹t 223.3% so víi n¨m 2006 nh­ng tû träng cña nã vÉn kh«ng ®¸ng kÓ so víi nguån vèn. §iÒu nµy ®· chøng tá kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña Nhµ M¸y lµ kh«ng ®­îc ®¶m b¶o vµ møc ®é déc lËp tù chñ lµ rÊt kÐm, lu«n ph¶i chÞu sù phô thuéc vµo c¸c nguån cung øng vèn tõ bªn ngoµi. Còng chÝnh v× nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng rÊt nhá ®· kÐo theo nî ph¶i tr¶ chiÕm tû träng rÊt lín trong tæng sè nguån vèn. H¬n thÕ n÷a trong n¨m 2007 sè nî ph¶i tr¶ tiÕp tôc t¨ng m¹nh so víi n¨m 2006 víi sè t¨ng tuyÖt ®èi lµ 12 284 362 ngh×n ®ång ®¹t 131.9%. Tõ ®ã cho thÊy Nhµ M¸y ®· t¨ng c­êng ®i chiÕm dông vèn vµ vay nî tõ bªn ngoµi. Trong c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ th× nî ng¾n h¹n t¨ng m¹nh nhÊt, t¨ng 934 119 ngh×n ®ång, ®¹t 142.9%. Tuy nhiªn, ®i s©u xem xÐt c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n ta thÊy tû träng mét sè kho¶n nh­: Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc, ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn, ph¶i tr¶ néi bé gi¶m. §iÒu nµy chøng tá, mÆc dï nî ph¶i tr¶ n¨m 2007 t¨ng nh­ng Nhµ M¸y vÉn cè g¾ng tr¶ l­¬ng ®Çy ®ñ cho c«ng nh©n viªn yªn t©m lµm viÖc. Kho¶n thuÕ vµ c¸c kho¶n nép Nhµ n­íc n¨m 2007 l¹i t¨ng m¹nh so víi n¨m 2006 vÒ sè tuyÖt ®èi lµ 315 149 ngh×n ®ång, ®¹t 847%. Nh­ vËy, viÖc thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc cña Nhµ M¸y lµ ch­a ®Çy ®ñ, cÇn thùc hiÖn tèt trong nh÷ng n¨m tíi. Nh×n vµo thùc tÕ c¬ cÊu nguån vèn cña Nhµ M¸y ta thÊy r»ng: hiÖn nay Nhµ M¸y ®ang l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng tµi chÝnh trÇm träng, tæng nguån vèn cña Nhµ M¸y gÇn b»ng sè nî ph¶i tr¶ mµ xu h­íng ngµy cµng t¨ng lªn. §iÒu nµy cho thÊy hiÖn nay Nhµ M¸y ®ang gÆp khã kh¨n rÊt lín vÒ vÊn ®Ò tµi chÝnh. Qua ®©y ta thÊy r»ng c¬ cÊu vèn cña Nhµ M¸y lµ ch­a hîp lý. Trong thêi gian tíi, Nhµ M¸y cÇn cã biÖn ph¸p c¶i thiÖn kÞp thêi ®Ó cã thÓ ho¹t ®éng v÷ng m¹nh, ®éc lËp tù chñ trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Vµ víi tèc ®é t¨ng rÊt m¹nh cña nguån vèn chñ së h÷u n¨m 2006 so víi n¨m 2007 nh­ hiÖn nay lµ mét dÊu hiÖu rÊt kh¶ quan vÒ sù c¶i thiÖn t×nh h×nh tµi chÝnh ngµy cµng tèt h¬n. 2.4. Ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh. §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã tµi s¶n bao gåm TSL§ vµ TSC§. ViÖc ®¶m b¶o ®Çy ®ñ nhu cÇu vÒ tµi s¶n lµ mét vÊn ®Ò cèt yÕu ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch nghiªm tóc vµ hiÖu qu¶. Muèn ®¶m b¶o cã ®ñ tµi s¶n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tËp trung c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh cho viÖc huy ®éng, h×nh thµnh nguån vèn. Nguån vèn cña doanh nghiÖp th­êng ®­îc h×nh thµnh tr­íc hÕt tõ nguån vèn cña b¶n th©n chñ së h÷u: Vèn gãp ban ®Çu vµ bæ xung cho qu¸ tr×nh kinh doanh. Sau n÷a lµ ®­îc h×nh thµnh tõ nguån vèn vay vµ nî hîp ph¸p nh­: Vay ng¾n h¹n, dµi h¹n vµ trung h¹n, Nî ng­êi cung cÊp, nî c«ng nh©n viªn chøc … Cuèi cïng nguån vèn ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån bÊt hîp ph¸p … §Ó qu¶n lý, nguêi ta th­êng chia nguån vèn thµnh hai bé phËn: Vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng. Vèn l­u ®éng ®­îc dïng ®Ó tµi trî cho TSL§, vèn l­u ®éng lµ yÕu tè cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh tíi nghiÖp vô vµ quy m« s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do ®ã møc ®é ®¶m b¶o vÒ vèn l­u ®éng cÇn ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ vµ th­êng xuyªn trong ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch møc ®é ®¶m b¶o vÒ vèn l­u ®éng lµ xem xÐt vèn l­u ®éng thõa hay thiÕu. Muèn vËy, ta ph¶i so s¸nh vèn l­u ®éng thùc tÕ víi tµi s¶n dù tr÷ thùc tÕ. NÕu nguån vèn thùc tÕ > tµi s¶n dù tr÷ thùc tÕ th× ph¶n anh doanh nghiÖp thõa vèn l­u ®éng – gäi lµ ®¶m b¶o thõa vµ rÊt dÔ bÞ chiÕm dông vèn. NÕu nguån vèn l­u ®éng thùc tÕ < tµi s¶n dù tr÷ thùc tÕ th× ph¶n ¸nh doanh nghiÖp thiÕu vèn l­u ®éng – gäi lµ ®¶m b¶o thiÕu vµ sÏ ph¶i ®i chiÕm dông vèn. Ta cã: NVL§ thùc tÕ = NVL§ + Vay ng¾n h¹n. TµI s¶n dù tr÷ thùc tÕ = Hµng tån kho + Chi phÝ s¶n xuÊt + Chi phÝ chê kÕt qu¶ chuyÓn. §Ó ph©n tÝch ta cÇn lËp b¶ng sau: B¶ng 6: ph©n tÝch ®é ®¶m b¶o vèn l­u ®éng: §¬n vÞ: ngh×n ®ång ChØ tiªu N¨m 2006 N¨m 2007 1. Nguån vèn l­u ®éng 661 940 3 943 737 2. Vay ng¨n h¹n 19 061 655 27 041 677 3. Nguån vèn l­u ®éng thùc tÕ 19 723 595 30 895 414 4.Tµi s¶n dù tr÷ thùc tÕ 10 691 654 17 083 257 5. Møc ®¶m b¶o 9 031 941 13 092 157 Nguån: phßng TC - KT Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy: ë c¶ n¨m 2006 vµ n¨m 2007, nguån vèn l­u ®éng cña Nhµ M¸y ®Òu d­ thõa ®Ó ®¶m b¶o tµi trî cho c¸c tµi s¶n l­u ®éng. §iÒu nµy lµ do nhµ m¸y ®· ®i vay thªm rÊt nhiÒu vèn ng¨n h¹n ®Ó tµi trî cho c¸c tµi s¶n ng¾n h¹n. Nh­ vËy, mÆc dï ®¶m b¶o ®­îc vèn l­u ®éng mét c¸ch tr¾c ch¾n nh­ng Nhµ M¸y l¹i ph¶i chÞu nhiÒu chi phÝ cho viÖc tr¶ l·i vay. V× vËy Nhµ M¸y cÇn sö dông sè vèn thõa ®ã mét c¸ch hîp lý, tr¸nh ®Ó vèn bÞ ø ®äng hoÆc bÞ chiÕm dông vèn. Ngoµi ra, khi nghiªn cøu tÞnh hÞnh ®¶m b¶o vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh, ng­êi ta cßn sö dông chØ tiªu nhu cµu vèn l­u ®éng vèn th­¬ng xuyªn ®Ó ph©n tÝch. Nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn lµ l­îng vèn ng¾n h¹n doanh nghiÖp cÇn ®Ó tµi trî cho mét phÇn TSL§, ®ã lµ hµng tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu. Nhu cÇu VL§ th­¬ng xuyªn = Tån kho vµ c¸c kho¶n thu – Nî ng¾n h¹n. Thùc tÕ cã thÓ x¶y ra nh÷ng tr­êng hîp sau: + Nhu cÇu VL§ th­êng xuyªn > 0 tøc lµ tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu > Nî ng¾n h¹n. T¹i ®©y, c¸c chi tiªu ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp > C¸c nguån vèn ng¨n h¹n, doanh nghiÖp ph¶i dïng nguån vèn dµi h¹n ®Ó tµi trî cho phÇn chªnh lÖch. + Nhu cÇu VL§ th­êng xuyªn < 0 cã nghÜa lµ c¸c nguån vèn ng¾n h¹n thõa ®Ó tµi trî cho c¸c kho¶n chi tiªu ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp. Tõ sè liÖu thùc tÕ cña G¹ch L¸t Hoa vµ M¸ Phanh ¤ T« Hµ Néi ta cã b¶ng ph©n tÝch sau: B¶ng 7: Ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o vèn l­u ®éng §¬n vÞ: Ngh×n ®ång N¨m Tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu Nî ng¾n h¹n Nhu cÇu VL§ th­êng xuyªn 2006 21 658 278 21 776 926 -118 648 2007 33 307 014 31 117 045 2 189 969 Nguån: Phßng TC - KT Qua b¶ng ph©n tÝch trªn ta thÊy: N¨m 2006, nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cña Nhµ M¸y < 0 cã nghÜa lµ nguån vèn ng¾n h¹n d­ thõa sau khi ®· tµi trî cho c¸c kho¶n chi tiªu ng¾n h¹n. N¨m 2007, nhu cÇu vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cña Nhµ M¸y l¹i > 0 tøc lµ tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu > nî ng¾n h¹n. Hay nî ng¾ng h¹n kh«ng ®ñ ®Ó bï ®¾p cho c¸c sö dông nh¾n h¹n nªn doanh nghiÖp ph¶i dïng nguån vèn dµi h¹n ®Ó tµi trî phÇn chªnh lÖch. Trong thêi gian tíi, Nhµ M¸y cÇn nhanh chãng gi¶i quyÕt hµng tån kho vµ c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng ®Ó c¶i thiÖn t×nh h×nh nµy. 2.5. ph©n tÝch t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n T×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n ph¶n ¸nh râ nÐt chÊt l­îng c«ng t¸c tµI chÝnh. NÕu ho¹t ®éng tµi chÝnh tèt, doanh nghiÖp sÏ Ýt c«ng nî, kh¨ n¨ng thanh to¸n dåi dµo, Ýt ®i chiÕm dông vèn còng nh­ Ýt bÞ chiÕm dông vèn. Ng­îc l¹i, nÕu ho¹t ®éng tµi chÝnh kÐm th× sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng chiÕm dông vèn lÉn nhau, c¸c kho¶n c«ng nî ph¶i thu, ph¶i tr¶ d©y d­a kÐo dµi lµm mÊt tÝnh chñ ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ph¸ s¶n. 2.5.1. Ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n. ViÖc ph©n tÝch nµy cÇn xem xÐt cho c¸c kho¶n nî ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶ ®Ó thÊy ®­îc thùc tr¹ng, xu h­íng biÕn ®éng còng nh­ møc ®é ¶nh h­ëng cña nã ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Dùa vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ b¶ng thuyÕt minh bæ sung b¸o c¸o cña Nhµ M¸y G¹ch L¸t Hoa vµ M¸ Phanh ¤ T« Hµ Néi ta cã b¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n nh­ sau: B¶ng 8: Ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n §¬n vÞ: Ngh×n ®ång Chi tiªu N¨m 2006 N¨m 2007 Chªnh lÖch Sè tiÒn % A. c¸c kh¶n ph¶i thu 13 702 812 22 608 028 8 905 226 165 1. ph¶i thu cña KH 13 597 567 20 881 035 7 283 468 153.5 2. Tr¶ tr­íc ng­êi b¸n 21 325 1 627 310 1 605 985 7 630 3. ph¶i thu kh¸c 83 920 99 693 15 773 118.8 B. c¸c kho¶n ph¶i tr¶ 38 480 621 50 764 983 12 284 362 131.9 1. Vay n¾n h¹n 19 061 655 27 041 677 7 980 002 141.7 2. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n 2 215 482 3 160 775 945 293 3. Ng­êi mua tr¶ tr­íc 4 129 4 129 0 142.7 4. ThuÕ vµ c¸c kho¶n nép NN 42 189 375 336 315 147 847 5. Ph¶i tr¶ CNV 801 650 416 351 - 385 299 51.9 6. Ph¶i tr¶ néi bé (476 484) (42 235) - 434 249 8.86 7. C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 128 370 179 012 50 706 139.5 8. Vay dµi h¹n 16 643 695 19 109 405 2 465 710 114.8 9. Chi phÝ ph¶i tr¶ 60 000 538 533 478 533 897.6 (Nguån phßng TC – KT) Tõ b¶ng ph©n tÝch trªn cho thÊy so víi n¨m 2006 th× n¨m 2007 c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng 8 905 226 ngh×n ®ång, trong ®ã chñ yÕu lµ do kho¶n tr¶ tr­íc ng­êi b¸n t¨ng m¹nh, ®¹t 7630% so víi sè tuyÖt ®èi lµ1 605 895 ngh×n ®ång. T×nh h×nh nµy chøng tá Nhµ M¸y bÞ chiÕm dông vèn nhiÒu mµ chñ yÕu lµ bÞ ng­êi b¸n chiÕm dông, sau ®ã ®Õn bÞ ng­êi mua chiÕm dông vèn v× kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng còng t¨ng ®¸ng kÓ: so víi n¨m 2006 th× n¨m 2007 c¸c kho¶n thu cña kh¸ch hµng ®¶ t¨ng 7 283 468 ngh×n ®ång, ®¹t 753.5% c¸c kho¶n thu kh¸c còng t¨ng 15 773 ngh×n ®ång, ®¹t 118.8% so víi n¨m 2006. §iÒu nµy còng chøng tá Nhµ M¸y ®· bÞ c¸c ®¬n vÞ kh¸c chiÕm dông vèn ngµy cµng nhiÒu h¬n. Nh­ vËy, ë n¨m 2007, víi sù t¨ng lªn cña c¸c kho¶n ph¶i thu ®Æc biÖt lµ kho¶n tr¶ tr­íc ng­êi b¸n cho thÊy ®· t¨ng c­êng thu mua, dù tr÷ nguyªn vËt liÖu ®Ó chuÈn bÞ s¶n xuÊt mét khèi l­îng hµng lín, ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng. Nh­ng mÆt kh¸c nã còng ph¶n ¸nh Nhµ M¸y ®· ®Ó ng­êi b¸n chiÕm dông vèn qu¸ nhiÒu, ch­a tÝch cùc thu håi c¸c kho¶n nî vµ viÖc qu¶n lý c¸c kho¶n nî mµ ®¬n vÞ c¸ nh©n kh¸c ch­a tèt. Tõ n¨m 2006 ®Õn n¨m 2007, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cña Nhµ M¸y còng t¨ng 12 284 362 ngh×n ®ång, ®¹t 131.9% trong ®ã chñ yÕu do thuÕ vµ c¸c kho¶n nép Nhµ n­íc t¨ng ®ét biÕn lµ 315 147 ngh×n ®ång, ®¹t 847%; chi phÝ ph¶i tr¶ còng t¨ng ®ét biÕn 478 533 ngh×n ®ång, ®¹t 897.6%. §iÒu nµy cho thÊy Nhµ M¸y ch­a thùc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi nhµ n­íc, nh­ng mÆt kh¸c nã còng chøng tá r»ng Nhµ M¸y cã mét uy tÝn kh¸ v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng, gi÷ ®­îc niÒm tin vµ cã c¸c mèi quan hÖ tèt ®Ñp víi c¸c b¹n hµng nªn ®· gióp Nhµ M¸y chiÕm dông vèn mét c¸ch hîp ph¸p. Trõ c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n vµ dµi h¹n th× sù t¨ng lªn cña c¸c kho¶n kh¸c còng ®ång nghÜa víi sè vèn mµ Nhµ M¸y ®· ®i chiÕm dông cña b¹n hµng vµ c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n kh¸c. Tuy nhiªn, nÕu Nhµ M¸y cø tiÕp tôc lîi dông nguån vèn nµy mét c¸ch l©u dµi ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh th× sÏ rÊt nguy hiÓm trong viÖc ®èi phã víi c¸c kho¶n nî cã thÓ diÔn ra cïng mét lóc, sÏ mÊt quyÒn tù chñ trong kinh doanh vµ ®iÒu quan träng h¬n lµ sÏ mÊt dÇn uy tÝn vµ lîi thÕ rong c¹nh tranh. Bªn c¹nh mét sè kho¶n môc trong c¸c kho¶n ph¶i tr¶ t¨ng lªn th× cã kho¶n ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn gi¶m ®i mét c¸ch rÊt ®¸ng kÓ: n¨m 2007 ®· gi¶m ®i ®­îc 383 299 ngh×n ®ång, ®¹t 51.9%. §iÒu nµy ®· cho thÊy mét sù cè g¾ng cña Nhµ M¸y trong viÖc tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn. MÆc dï c¸ckho¶n nî ph¶i tr¶ cña nhµ m¸y t¨ng nh­ng kho¶n tr¶ c«ng nh©n viªn l¹i gi¶m ®· cho thÊy Nhµ M¸y thùc hiÖn tèt viÖc thanh to¸n l­¬ng cho c«ng nh©n viªn trong Nhµ M¸y, t¹o ®éng lùc thóc ®Èy c«ng nh©n viªn yªn t©m, phÊn khëi lµm viÖc ®em l¹i n¨ng suÊt lao ®éng cao. Tuy nhiªn, nhËn xÐt trªn chØ thÊy ®­îc thùc tr¹ng vµ xu h­íng biÕn ®éng chung cña t×nh h×nh thanh to¸n gi÷a n¨m 2006 so víi n¨m 2007 mµ th«i. Cßn ®Ó nhËn biÕt ®­îc t×nh h×nh thanh to¸n cã ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh hay kh«ng th× cÇn ph¶i xem xÐt trªn gãc ®é nh­ b¶ng so s¸nh sau: B¶ng 9: Ph©n tÝch sù ¶nh h­ëng cña t×nh h×nh thanh to¸n ®Õn ho¹t ®éng SXKD §¬n vÞ: ngh×n ®ång ChØ tiªu N¨m 2006 N¨m 2007 1. Tæng sè c¸c kho¶n ph¶i thu 13 702 812 22 608 038 2. Tæng sè c¸c kho¶n ph¶i tr¶ 38 480 621 50 764 983 3. Tæng tµi s¶n l­u ®éng 22 438 866 35 060 419 4. % c¸c kho¶n ph¶i thu so víiTSL§ 61.1% 64.5% 5. % c¸c kho¶n ph¶i tr¶ so víi TSL§ 171.5% 144.8% 6. % c¸c kho¶n thu so víi c¸c kho¶n tr¶ 35.6% 44.5% Nguån: Phßng TC – KT Tõ b¶ng so s¸nh trªn ta cã thÓ rót nhËn xÐt sau: So víi n¨m 2006 th× n¨m 2007, tû lÖ c¸c kho¶n thu so víi TSL§ ®· t¨ng lªn. Nh­ vËy ®· cho thÊy t×nh h×nh tµi chÝnh nãi chung vµ t×nh h×nh thanh to¸n nãi riªng cña Nhµ M¸y diÔn ra theo chiÒu h­íng xÊu ®i. Bëi v× khi tû lÖ c¸c kho¶n ph¶i thu so víi TSL§ ®· t¨ng lªn, ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ tèc ®é t¨ng cña c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng h¬n tèc ®é t¨ng cña TSL§. Khi ®ã c¸c kho¶n ph¶i thu chiÕm tû träng lín trong tæng TSL§ vµ nh­ vËy th× l­îng tiÒn trong l­u th«ng cña Nhµ M¸y gi¶m ®i do bÞ ø ®äng vèn tõ c¸c kho¶n ph¶i thu, g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng thanh to¸n, h¬n n÷a Nhµ M¸y sÏ kh«ng cã c¬ héi ®Çu t­ ng¾n h¹n ®Ó sinh lêi. MÆt kh¸c, viÖc trang ch¶i cho c¸c kho¶n mua s¾mTSL§ còng bÞ h¹n chÕ.Trong t­¬ng lai, Nhµ M¸y cÇn ®iÒ chØnh l¹i tû lÖ nµy ®Ó viÖc thanh to¸n cña Nhµ M¸y ®­îc dÔ dang vµ thuËn lîi h¬n. VÒ tû lÖ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ so víi TSL§ ë c¶ n¨m 2006 ®Òu chiÕm trªn 100% lµ mét tû lÖ rÊt ®¸ng lo ng¹i v× nã ph¶n ¸nh tû lÖ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ lµ v« cïng lín, lµ qu¸ søc chÞu ®ùng so víi TSL§ cña Nhµ M¸y tøc lµ tæng TSL§ kh«ng ®ñ ®Ó trang tr¶i cho c¸c kho¶n ph¶i tr¶, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña Nhµ M¸y lµ rÊt yÕu kÐm vµ ®· ®­a Nhµ M¸y vµo hoµn c¶nh rÊt khã kh¨n khi ph¶i ®èi mÆt víi c¸c chñ nî, uy tÝn bÞ gi¶m sót, mÊt chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh, chi phÝ tr¶ l·i vay cao. §øng tr­íc t×nh h×nh ®ã, Nhµ M¸y ®· tÝch cùc thu håi c¸c kho¶n nî, h¹n chÕ c¸c kho¶n chi tiªu kh«ng cÇn thiÕt, t¨ng c­êng s¶n xuÊt c._.