Kế toán nguyên vật liệu & công cụ dụng cụ tại Công ty Cổ phần Bánh kẹo Hải Châu

LêI NãI §ÇU Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ nh­ hiÖn nay muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc trong m«i tr­êng c¹nh tranh c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n lu«n lµm tèt tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, tõ kh©u thu mua nguyªn vËt liÖu ®Õn khi s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. C«ng cô ®¾c lùc nhÊt phôc vô cho qu¸ tr×nh trªn lµ c«ng t¸c tæ chiøc h¹ch to¸n kÕ to¸n trong doanh nghiÖp, trong ®ã bao gåm c¶ tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô. Thùc tÕ cho thÊy, mét doanh nghiÖp muèn th¨ng lîi vµ t¨ng lîi nhuËn th× ph¶i t¨ng doanh thu, ®ång thêi h¹ thÊp chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× kho¶n môc nÆng vÒ chi phÝ nguyªn liªu, nhiªn liÖu vµ c«ng cô, dông cô th­êng chiÕm tØ träng lín trong tæng gi¸ thµnh. Do vËy, gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ gi¶m ®Õn tèi ®a chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô nh­ng vÉn ph¶i ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm. HiÖn nay, tr­íc sù héi nhËp vÒ kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc, sù ®æi míi trong lÜnh vùc kinh tÕ nãi chung vµ lÜnh vùc kÕ to¸n, kiÓm to¸n nãi riªng ®ang ngµy cµng mét hoµn thiÖn. ViÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ kh«ng nh÷ng gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý biÕt ®­îc t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp m×nh mµ cßn ®­a ra nh÷ng th«ng tin kinh tÕ kÞp thêi, chÝnh x¸c gióp cho bé phËn qu¶n lý cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, nhanh chãng phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao. Nh­ vËy, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× viÖc tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô rÊt quan träng. Thêi gian qua, cïng víi viÖc nghiªn cøu lý luËn vµ qua thùc tÕ thùc tËp t¹i C«ng ty cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Ch©u, nh©n thøc ®­îc tÇm quan träng cña nguyªn liÖu, vËt liÖu – c«ng cô, dông cô vµ tæ chiøc kÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu- c«ng cô, dông cô ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nªn em ®· chän chuyªn ®Ò : “KÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô t¹i c«ng ty cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Ch©u”. Néi dung cña chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn chÝnh sau: Ch­¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n nguyªn liªu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô. Ch­¬ng II: Thùc tÕ c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô, dông cô t¹i c«ng ty cæ phÇn B¸nh kÑo H¶i Ch©u. Ch­¬ng III: NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô. Do tr×nh ®é chuyªn m«n cßn h¹n- chÕ vµ sù hiÓu biÕt thùc tÕ ch­a nhiÒu nªn b¸o c¸o cña em cßn nhiÒu sai sãt. VÞ vËy em rÊt mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c« gi¸o h­íng dÉn vµ nh©n viªn trong phßng tµi vô cña c«ng ty ®Ó hoµn thiÖn chuyªn ®Ò vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n cña em sau nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o h­íng dÉn vµ tËp thÓ c¸n bé phßng tµi vô c«ng ty cæ phÇn B¸nh KÑo H¶i Ch©u ®· gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy! CH¦¥NG I C¸C VÊN §Ò CHUNG VÒ KÕ TO¸N NGUY£N LIÖU VËT LIÖU Vµ C¤NG Cô, DôNG Cô. 1. Kh¸i niªm, ®Æc ®iÓm vµ vao trß cña NL, VL vµ CC, DC trong s¶n xuÊt kinh doanh. 1.1. Kh¸i niÖm ®Æc ®iÓm cØa NL, VL vµ CC, DC. * Kh¸i niÖm: - Nguyªn liÖu, vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ ®èi t­îng lao ®éng, mét trong 3 yÕu tè c¬ b¶n ®Ó sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp dÞch vô lµ c¬ së vËt chÊt cña s¶n phÈm. - C«ng cô, dông cô lµ nh÷ng t­ liÖu lao ®éng ®Ó tho¶ m·n ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSCDD h÷u h×nh. Ngoµi ra nh÷ng t­ liÖu lao ®éng kh«ng cã tÝnh bÒn v÷ng nh­n ®å b»ng sµnh sø, thuû tinh, giÇy dÐp vµ quÇn ¸o lµm viÖc……dï tho¶ m·n ®Þnh nghÜa vµ tiªu chuÈn ghi nhËn TSC§ h÷u h×nh nh­ng vÉn coi lµ c«ng cô, dông cô. * §Æc ®iÓm: - §Æc ®iÓm cña NL,VL: + ChØ tham gia vµo 1 chu kú s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm vµ dÞch vô. + Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt NL,VL thay ®æi hoµn toµn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu vµ gi¸ trÞ ®­îc lu©n chuyÓn toµn bé, mét lÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. - §Æc ®iÓm cña CC, DC. + Tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm vµ cung cÊp dÞch vô. + Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vÉn gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ bÞ hao mßn dÇn ®­îc dÞch chuyÓn tõng phÇn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh kú. C«ng cô dông cô th­êng cã gi¸ trÞ nhá h¬n hoÆc thêi gian sö dông ng¾n ®­îc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nh­ tµi s¶n l­u ®éng. 1.2. Vai trß cña NL, VL vµ cCC, DC trong s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn cã thÓ nãi NL, VL vµ CC, DC ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NL, VL vµ CC, DC kh«ng chØ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn khèi l­îng, chÊt l­îng, mÉu m· s¶n phÈm, mµ cßn ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt còng nh­ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do vËy, viÖc tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n NL, VL vµ CC, DC theo dâi t×nh h×nh dù tr÷ vµ sö dông NL, VL vµ CC, DC lµ viÖc lµm v« cïng cÇn thiÕt, gióp cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸c ®óng ®¾n, cung cÊp th«ng tin gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, kÞp thêi vµ cã lîi trong viÖc sö dông vèng l­u ®éng, nh»m môc ®Ých tèi ®a ho¸ lîi nhuËn cho doanh nghiÖp. 2. Ph©n lo¹i vµ ®¸nh gi¸ NL, VL vµ CC, DC. 2.1. Ph©n lo¹i NL, VL vµ CC, DC. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh sö dông nhiÒu lo¹i, thø NL, VL vµ CC, DC cã vai trß, chøc n¨ng vµ cã ®Æc tÝnh lý, ho¸…..kh¸c nhau. §Ó tiÕn hµnh c«ng c«ng c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n NL, VL vµ CC, DC cã hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i ph©n lo¹i NL, VL vµ CC, DC. Ph©n lo¹i NL, VL vµ CC, DC lµ c¨n cø vµo c¸c tiªu thøc nhÊt ®Þnh ®Ó choa NL, VL vµ CC, DC sö dông trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc chia thµnh tõng lo¹i, tõng nhãm, tõng thø. C¨n cø vµo vai trß vµ chøc n¨ng cña NL, VL trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh, NL, VL trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc chia thµnh c¸c lo¹i sau: - Nguyªn liÖu, vËt liÖu chÝnh ( bao gåm c¶ nöa thµnh phÈm mua ngoµi) lµ c¸c NL, VL khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cÊu thµnh thùc thÓ vËt chÊt cña s¶n phÈm. - VËt liÖu phô: lµ nh÷ng NL, VL khi tham gia vµ« qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng cÊu thµnh thùc thÓ cña s¶n phÈm, nh­ng cã vai trß nhÊt ®Þnh cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. C¨n cø vµo c«ng dông, vËt liÖu phô ®­îc chia thµnh c¸c nhãm: + Nhãm vËt liÖu lµm t¨ng chÊt l­îng NL, VL chÝnh. + Nhãm vËt liÖu lµm t¨ng chÊt l­îng s¶n phÈm. + Nhãm vËt liÖu ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - Nhiªn liÖu lµ lo¹i vËt liÖu phô trong qu¸ tr×nh sö dông cã t¸c dông cung cÊp nhiÖt l­îng. Nhiªn liÖu cã thÓ tån t¹i ë c¸c thÓ r¾n, thÓ láng, thÓ khÝ. - Phô tïng thay thÕ: lµ nh÷ng chi tiÕt, phô tïng, m¸y mãc, thiÕt bÞ ®­îc dù tr÷ ®Ó sö dông cho viÖc söa ch÷a, thay thÕ c¸c bé phËn cña TSC§ h÷u h×nh. - VËt liÖu vµ thiÕt bÞ XDCB lµ c¸c lo¹i vËt liÖu, thiÕt bÞ dïng cho c«ng t¸c XDCB ®Ó h×nh thµnh TSC§. - VËt liÖu kh¸c gåm c¸c lo¹i vËt liÖu ch­a ®­îc ph¶n ¸nh ë c¸c lo¹i vËt liÖu trªn. C«ng cô dông cô trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®­îc ph©n nh­ sau: + C«ng cô gi¸ l¾p, ®å nghÒ chuyªn dïng cho s¶n xuÊt. + C«ng cô, dông cô dïng cho c«ng t¸c qu¶n lý. + QuÇn ¸o b¶o hé lao ®éng. + Khu«n mÉu ®óc s½n. + L¸n, tr¹i t¹m thêi. + C¸c lo¹i bao b× dïng ®Ó chøa ®ùng hµng ho¸, vËt liÖu. + C¸c lo¹i c«ng cô dông cô kh¸c. Trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n CC, DC ®­îc chia lµm 3 lo¹i: + C«ng cô, dông cô. + Bao b× lu©n chuyÓn. + §å dïng cho thuª. §Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ kÕ to¸n chi tiÕt NL, VL vµ CC, DC trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, cã thÓ c¨n cø vµo ®Æc tÝnh lý, ho¸ cña tõng lo¹i ®Ó chia thµnh tõng nhãm, tõng thø NL, VL vµ CC, DC. 2.2. §¸nh gi¸ NL, VL vµ CC, DC. §¸nh gi¸ NL, VL vµ CC, DC lµ th­íc ®o tiÒn tÖ ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña chóng theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh. VÒ nguyªn t¾c kÕ to¸n hµng tån kho ( trong ®ã bao gåm c¶ NL, VL vµ CC, DC ) ph¶i ®­îc ghi nhËn theo nguyªn t¾c gi¸ gèc. Tr­êng hîp gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc gi¸ thÊp h¬n gi¸ gèc th× ph¶i tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. * §¸nh gi¸ NL, VL vµ CC, DC theo nguyªn t¾c gi¸ gèc: Gi¸ gèc hµng tån kho bao gåm: chi phÝ mua, chi phÝ chÕ biÕn vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ph¸t sinh ®Ó cã ®­îc hµng tån kho ®Þa ®iÓm vµ tr¹ng th¸i hiÖn t¹i NL, VL vµ CC, DC trong doanh nghiÖp ®­îc h×nh thµnh tõ nhiÒu yÕu tè cÊu thµnh cña NL, VL vµ CC, DC ®­îc x¸c ®Þnh theo tõng tr­êng hîp nhËp xuÊt. - Gi¸ gèc cña NL, VL vµ CC, DC nhËp kho. + Gi¸ gèc cña NL, VL vµ CC, DC mua ngoµi nhËp kho ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ gèc nguyªn Gi¸ mua ghi Chi phÝ cã liÖu, vËt liÖu trªn ho¸ ®¬n C¸c lo¹i liªn quan vµ c«ng cô, = sau khi trõ ®i + thuÕ kh«ng + trùc tiÕp dông cô mua c¸c kho¶n triÕt ®­îc hoµn ®Õn viÖc ngoµi nhËp kho khÊu, gi¶m gi¸ l¹i mua hµng. hµng mua C¸c chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc mua hµng bao gåm: chi phÝ vËn chuyÓn, bèc xÕp, b¶o qu¶n trong qu¸ tr×nh mua hµng vµ c¸c chi phÝ kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc mua hµng tån kho ( chi phÝ bao b×, chi phÝ cña bé phËn thu mua ®éc lËp, chi phÝ thuª kho, thuª b·i….) + Gi¸ gèc cña NL, VL vµ CC, DC tù chÕ biÕn nhËp kho, ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ gèc NL, = Gi¸ gèc + chi phÝ chÕ biÕn VL vµ CC, DC VL xuÊt kho Chi phÝ chÕ biÕn hµng tån kho bao gåm nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n phÈm s¶n xuÊt nh­: chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh, chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn NL, VL vµ CC, DC. + Gi¸ gèc cña NL, VL vµ CC, DC thuÕ ngoµi gia c«ng chÕ biÕn nhËp kho ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ gèc Gi¸ gèc TiÒn c«ng chi phÝ nguyªn liÖu, nguyªn liÖu, ph¶i tr¶ vËn chuyÓn vËt liªu vµ c«ng = vËt liÖu xuÊt + cho ng­êi + bèc dì vµ c¸c cô, dông cô kho thuª ngoµi chÕ biÕn chi phÝ cã liªn nhËp kho chÕ biÕn trùc tiÕp kh¸c. + Gi¸ gèc cña NL, VL vµ CC, DC nhËn gãp liªn doanh, vèn cæ phÇn hoÆc thu håi vèn gãp ®­îc ghi nhËn theo thùc tÕ do héi ®ång ®¸nh gi¸ l¹i vµ ®· ®­îc chÊp thuËn céng víi c¸c cho phÝ tiÕp nhËn( nÕu cã ). + Gi¸ gèc cña NL, VL vµ CC, DC nhËn biÕu tÆng: Gi¸ gèc Gi¸ trÞ hîp lý C¸c chi phÝ nguyªn liÖu, ban ®Çu cña kh¸ch cã liªn vËt liªu vµ c«ng = nh÷ng NL, VL + quan trùc tiÕp cô, dông cô vµ CC, DC t­¬ng ®Õn viÖc tiÕp nhËp kho ®­¬ng nhËn. + Gi¸ gçc cña NL, VL vµ CC, DC ®­îc cÊp: Gi¸ gèc Gi¸ ghi trªn sæ chi phÝ vËn nguyªn liªu, cña ®¬n vÞ cÊp chuyÓn bèc dì, vËt liÖu vµ c«ng = trªn hoÆc gi¸ + chi phÝ liªn quan cô, dông cô ®­îc ®¸nh gi¸ trùc tiÕp kh¸c. nhËp kho l¹i theo gi¸ trÞ thuÇn + Gi¸ gèc cña phÕ liÖu thu håi lµ gi¸ ­íc tÝnh theo gi¸ trÞ thuÇn cã thùc hiÖn. Gi¸ gèc cña NL, VL vµ CC, DC xuÊt kho. Do gi¸ gèc cña NL, VL vµ CC, DC nhËp kho tõ c¸c nguån nhËp kh¸c nhau nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, ®Ó tÝnh gi¸ gèc hµng xuÊt kho kÕ to¸n cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau: Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh: Gi¸ thùc tÕ cña NL, VL vµ CC, DC xuÊt kho tÝnh theo gi¸ thùc tÕ cña tõng l« hµng nhËp ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp sö dông Ýt thø NL, VL vµ CC, DC cã gi¸ trÞ lín cã thÓ nhËn diÖn ®­îc. Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: Gi¸ trÞ cña lo¹i hµng tån kho ®­îc tÝnh theo gi¸ trung b×nh cña tõng lo¹i hµng tån kho t­¬ng tô ®Çu kú vµ gi¸ trÞ cña tõng lo¹i hµng tån kho ®­îc mua hoÆc s¶n xuÊt trong kú( b×nh qu©n gia quyÒn cuèi kú ). Gi¸ trÞ trung b×nh cÝ thÓ ®­îc tÝnh theo thêi kú hoÆc vµo mçi kho l« hµng vÒ, phô thuéc vµo t×nh h×nh doanh nghiÖp ( b×nh qu©n gia quyÒn sau mçi lÇn nhËp ). Gi¸ trÞ thùc tÕ Sè l­îng NL, VL §¬n gi¸ b×nh NL, VL vµ CC, DC = vµ CC, DC xuÊt + qu©n gia quyÒn. xuÊt kho kho Trong ®ã gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cã thÓ tÝnh mét trong c¸c ph­¬ng ¸n sau: Ph­¬ng ¸n 1: TÝnh theo gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn c¶ kú dù tr÷ ( cßn gäi lµ gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn toµn bé lu©n chuyÓn trong kú) §¬n gi¸ Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL vµ + Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL vµ b×nh qu©n = CC, DC tån kho ®Çu kú CC, DC nhËp kho trong kú gia quyÒn c¶ Sè l­îng NL, VL vµ CC, + Sè l­îng NL, VL vµ CC, kú dù tr÷ DC tån kho ®Çu kú DC nhËp kho trong kú Ph­¬ng ¸n 2: TÝnh theo gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn sau mçi lÇn nhËp( cßn gäi lµ gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn liªn hoµn ). §¬n gi¸ Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL b×nh qu©n vµ CC, DC tån kho + vµ CC, DC nhËp kho cña gia quyÒn = tr­íc khi nhËp tõng lÇn nhËp sau mçi lÇn Sè l­îng NL, VL vµ Sè l­îng NL, VL vµ nhËp CC,DC tån kho tr­íc + CC, DC tån kho tr­íc khi nhËp khi nhËp Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc, xuÊt tr­íc( FIFO ): Trong ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông dùa trªn gi¶ ®Þnh hµng tån kho ®­îc mua hoÆc s¶n xuÊt tr­íc, vµ hµng tån kho ®­îc mua hoÆc s¶n xuÊt tr­íc th× ®­îc xuÊt tr­íc, vµ hµng tån kho cßn l¹i cuèi kú lµ hµng tån kho ®­îc mua hoÆc s¶n xuÊt gÇn thêi ®iÓm cuèi kú. theo ph­¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞi hµng xuÊt kho ®­îc tÝnh theo gi¸ gi¸ cña l« hµng nhËp kho t¹i thêi ®iÓm ®Çu kú, gi¸ trÞ cña hµng tån kho ®­îc tÝnh theo gi¸ cña hµng nhËp kho ë thêi ®iÓm cuèi kú hoÆc gÇn cuèi kú cßn tån kho. Ph­¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tr­íc (LIFO): Trong ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng tån kho ®­îc mua sau hoÆc s¶n xuÊt sau th× ®­îc xuÊt tr­íc, vµ hµng tån kho cßn l¹i cuèi kú lµ hµng tån kho ®­îc mua hoÆc s¶n xuÊt tr­íc ®ã. Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ hµng xuÊt kho ®­îc tÝnh theo gi¸ cØa l« hµng nhËp sau hoÆc gÇn sau cïng, gÝ trÞ cña hµng tån kho ®­îc tÝnh theo gi¸ cña hµng nhËp kho ®Çu kú hoÆc gÇn ®Çu kú cßn tån kho. * §¸nh gi¸ NL, VL vµ CC, DC theo gi¸ h¹ch to¸n: §èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã quy m« lín, s¶n xuÊt nhiÒu mÆt hµng th­êng sö dông nhiÒu lo¹i, nhãm, thø NL, VL vµ CC, DC ho¹t ®éng nhËp xuÊt NL, VL vµ CC, DC diÔn ra th­êng xuyªn, liªn tôc nÕu ¸p dông nguyªn t¾c tÝnh gi¸ hay gi¸ trÞ thùc tÕ th× rÊt phøc t¹p khã ®¶m b¶o yªu cÇu kÞp thêi cña kÕ to¸n. Doanh nghiÖp cã thÓ x©y dùng hÖ thèng gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi chÐp hµng ngµy trªn phiÕu nhËp, phiÕu xuÊt gµ ghi sæ kÕ to¸n chi tiÕt NL, VL vµ CC, DC. Gi¸ h¹ch tãn lµ gi¸ do kÕ to¸n cña doanh nghiÖp tù x©y dùng, cã thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch, hoÆc gi¸ trÞ thuÇn cã thÓ thùc hiÖn ®­îc trªn thÞ tr­êng. Gi¸ h¹ch to¸n ®­îc sö dông thèng nhÊt trong toµn doanh nghiÖp vµ ®­îc sö dông t­¬gn ®èi æn ®Þnh, l©u dµi. Tr­êng hîp cã sù biÕn ®éng lín vÒ gi¸ c¶ doanh gnhiÖp cÇn x©y dùng l¹i hÖ thèng gi¸ h¹ch to¸n. KÕ to¸n tæng hîp NL, VL vµ CC, DC ph¶i tu©n thñ nguyªn t¾c tÝnh gi¸ thùc tÕ. Cuèi th¸ng kÕ to¸n oh¶i x¸c ®Þnh hÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ thùc tÕ vµ gi¸ trÞ h¹ch to¸n cña tõng thø ( nhãm hoÆc lo¹i ) NL, VL vµ CC, DC ®Ó ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n xuÊt kho thµnh gi¸ trÞ thùc tÕ. HÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña tõng lo¹i NL, VL vµ CC, DC ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: HÖ sè Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL vµ + Gi¸ trÞ thùc tÕ NL, VL vµ chªnh = CC, DC tån kho ®Çu kú CC, DC nhËp kho trong kú lÖch Gi¸ trÞ h¹ch to¸n NL, VL + Gi¸ trÞ h¹ch to¸n NL, VL gi¸ CC, DC tån kho ®Çu kú CC, DC nhËp kho trong kú Gi¸ trÞ thùc tÕ Gi¸ h¹ch to¸n HÖ sè NLVL, CCDC = NLVL,CCDC x chªnh lÖch xuÊt kho xuÊt kho gi¸ 3. NhiÖm vô kÕ to¸n NL, VL vµ CC, DC . §Ó ph¸t huy vai trß, chøc n¨ng cña kÕ to¸n trong c«ng t¸c qu¶n lý NL, VL vµ CC, DC trong doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô c¬ b¶n sau: - Tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi sè l­îng, khèi l­îng, phÈm chÊt, quy c¸ch vµ gi¸ trÞ thùc tÕ cña tõng lo¹i, tõng thø NL, VL vµ CC, DC nhËp, xuÊt vµ tån kho. - VËn dông ®óng ®¾n c¸c ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n, ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ NL, VL vµ CC, DC nhËp, xuÊt kho. H­íng dÉn vµ kiÓm tra c¸c bé phËn, phong ban chÊp hµnh c¸c nguyªn t¾c , thñ tôc nhËp, xuÊt vµ thùc hiÖn nghiªm chØnh chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n. - Më c¸c lo¹i sæ ( thÎ ) kÕ to¸n chi tiÕt theo tõng thø NL, VL vµ CC, DC theo ®óng chÕ ®é, ph­¬ng ph¸p quy ®Þnh. - KiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua hµng, t×nh h×nh dù tr÷ vµ sö dông NL, VL vµ CC, DC theo dù to¸n, tiªu chuÈn, ®Þnh møc chi phÝ vµ ph¸t hiÖn c¸c tr­êng hîp vËt ø ®äng hoÆc bÞ thiÕu hót, tham «, l·ng phÝ, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n vµ biÖn ph¸p xö lý. - Tham gia kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ NL, VL vµ CC, DC theo chÕ ®é quy ®Þnh cña nhµ n­íc. - Cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh nhËp, xuÊt, tån kho NL, VL vµ CC, DC phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý. §Þnh kú tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh mua hµng, b¶o ®¶m sö dông NL, VL vµ CC, DC . 4. Thñ tôc qu¶n lý nhËp, xuÊt kho NL, VL - CC, DC vµ c¸c chøng tõ kÕ to¸n liªn quan. 4.1. Thñ tôc nhËp kho NL, VL vµ CC, DC. Bé phËn cung cÊp vËt t­ c¨n cø vµo kÕ ho¹ch mua hµng. Khi hµng vÒ ®Õn n¬i, nÕu xÐt thÊy cÇn thiÕt cã thÓ lËp ban kiÓm nghiªm ®Ó kiÓm nhËn vµ ®¸nh gi¸ hµng mua vÒ c¸c mÆt sè l­îng, khèi l­îng, chÊt l­îng vµ quy c¸ch, c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm nghiÖm, ban kiÓm nghiÖm lËp “ Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t­”. Sau ®ã bé phËn cung cÊp hµng lËp “ phiÕu nhËp kho” trªn c¬ së ho¸ ®¬n, giÊy b¸o nhËp hang vµ biªn b¶n kiÓm nghiÖm giao cho ng­êi mua hµng lµm thñ tôc nhËp kho. Thñ kho sau khi c©n, ®ong, ®o, ®Õm sÏ ghi sè l­îng thùc nhËp vµ phiÕu nhËp vµ sö dông ®Ó ph¶n ¸nh sè l­îng nhËp vµ tån cña tõng thø vËt t­ vµo thÎ kho, tr­êng hîp ph¸t hiÖn thõa, thiÕu sai quy c¸ch phÈm cÊp, thñ kho ph¶i b¸o cho bé phËn cung øng vµ cïng ng­êi giao lËp biªn b¶n. Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú thñ kho chuyÓn giao phiÕu nhËp cho kÕ to¸n vËt t­ lµm c¨n cø ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. 4.2. Thñ tôc xuÊt kho NL, VL vµ CC, DC. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, kinh doanh c¸c bé phËn sö dông v©th t­ viÕt phiÕu xin lÜnh vËt t­. C¨n cø vµo phiÕu xin lÜnh vËt t­ bé phËn cung cÊp vËt t­ viÕt phiÕu xuÊt kho tr×nh gi¸m ®èc duyÖt. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho thñ kho xuÊt vËt liÖu vµ ghi sæ thùc xuÊt vµo phiÕu xuÊt, sau ®ã ghi sè l­îng xuÊt vµ tån kho cña tõng thø vËt t­ vµo thÎ kho. Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú thñ kho chuyÓn phiÕu xuÊt kho cho kÕ to¸n vËt t­, kÕ to¸n tÝnh gi¸ hoµn chØnh phiÕu xuÊt ®Ó lÊy sè liÖu ghi sæ kÕ to¸n. 4.3. C¸c chøng tõ kÕ to¸n cã liªn quan. Chøng tõ kÕt o¸n sö dông ®­îc quy ®Þnh theo chÕ ®é ch­ng tõ kÕt o¸n ban hµnh theo Q§ sè 1141/ TC / C§KT cña bé tr­ëng bé tµi chÝnh vµ c¸c quyÕt ®Þnh kh¸c cã liªn quan, bao gåm: PhiÕu nhËp kho ( mÉu sè 01 – VT ) PhiÕu xuÊt kho ( mÉu sè 02 – VT ) PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé ( mÉu sè 03 – VT ) Biªn b¶n kiÓm kª vËt t­, s¶n phÈm, hµng ho¸ ( mÉu sè 08 – VT ) Ho¸ ®¬n kiÓm kª phiÕu xuÊt kho ( mÉu sè 02 – BH ) §èi víi c¸c chøng tõ b¾t bù«c sö dông thèng nhÊt theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc, ph¶i lËp kÞp thêi, ®Çy ®ñ tth­o ®óng quy ®Þnh vÒ biÓu mÉu, néi dung gµ ph­¬ng ph¸p lËp. Doanh nghiÖp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh hîp lý hîp ph¸p cña chøng tõ vÒ c¸c nghiÖp cô kinh tÕ ph¸t sinh. Ngoµi ra tuú thuéc vµ t×nh h×nh cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp, kÕ to¸n cã thÓ sö dông thªm c¸c chøng tõ kÕ to¸n h­íng dÉn nh­: PhiÕu xuÊt v©th t­ theo h¹n møc ( mÉu sè 04 – VT ); Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t­ ( mÉu sè 05 – VT ); PhiÕu b¸o vËt t­ cßn l¹i cuèi kú ( mÉu sè 07 – VT ). 5. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt NL, VL vµ CC, DC. 5.1. Ph­¬ng ph¸p thÎ song song. * Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: ë kho, thñ kho ghi chÐp t×nh h×nh N - X – T trªn thÎ kho vÒ mÆt sè l­îng. ë phßng kÕ to¸n sö dông sæ ( thÎ ) kÕ to¸n ghi chÐp t×nh h×nh N - X – T cña tõng thø vËt t­ vÒ mÆt sè l­îng vµ gi¸ trÞ. * Tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt theo ph­¬ng ph¸p thÎ song song: (1) Hµng ngµy c¨n cø vµ chøng tõ N - X – T kho vËt t­ hîp ph¸p, hîp lÖ thñ kho tiÕn hµnh nhËp, xuÊt kho vµ ghi sè l­îng NL, VL vµ CC, DC thùc nhËp, thùc suÊt. Hµng ngµy sau khi xong vµo thÎ kho, thñ kho ph¶i chuyÓn nh÷ng chøng tõ NhËp – XuÊt cho phßng kÕ to¸n cã kÌm theo giÊy giao nhËn chøng tõ do thñ kho lËp. (2) Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú khi nhËn ®­îc chøng tõ nhËp – xuÊt vËt t­, kÕ to¸n oh¶i kiÓm tra chøng tõ kÕ to¸n, hoµn chØnh chøng tõ: ghi gi¸ ®¬n, tÝnh thµnh tiÒn ph©n lo¹i chøng tõ sau ®ã ghi vµo sæ ( thÎ ) kÕ to¸n chi tiÕt. (3) §Þnh kú hoÆc cuèi th¸ng kÕ to¸n chi tiÐt vËt t­ vµ thñ kho ®èi chiÕu sè liÖu gi÷a thÎ kho víi sæ ( thÎ) kÕ to¸n chi tiÕt. (4) C¨n cø vµo sè liÖu tæng hîp tõ c¸c sæ ( thÎ ) kÕ to¸n chi tiÕt ®Ó lËp b¶ng kª tæng hîp N - X – T, mçi thø vËt t­ ghi mét dßng sau ®ã tæng hîp theo tõng nhãm, tõng lo¹i NL, VL vµ CC, DC. Sè liÖu nµy dïng ®Ó ®èi chiÕu víi sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp. S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt t­ theo ph­¬ng ph¸p thÎ song song ThÎ kho Chøng tõ nhËp Chøng tõ xuÊt Sæ chi tiÕt NL, VL vµ CC, DC B¶ng tæng hîp N - X – T Sæ tæng hîp (1) (1) (2) (3) (2) (4) (5) Ghi chó Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra * ¦u ®iÓm, nh­îc ®iÓm: - ¦u ®iÓm: viÖc ghi sæ ®¬n gi¶n, râ rµng, dÏ kiÓm tra ®èi chiÕu sè liÖu, ph¸t hiÖn sai sãt trong viÖc ghi chÐp vµ qu¶n lý. - Nh­îc ®iÓm: ghi chÐp giøa kho vµ phßng kÕt o¸n cßn bÞ trïng lÆp vÒ chØ tiªu sè l­îng, khèi l­îng ghi chÐp nhiÒu. C«ng viÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu chñ yÕu dßn vµo ngµy cuèi th¸ng kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu kÞp thêi cña kÕ to¸n. 5.2. Ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. * Nguyªn t¾c h¹ch to¸n: Thñ kho sö dông thÎ kho ®Ó theo dâi sè l­îng N - X – T trªn thÎ kho, kÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó theo dâi sè l­îng, gi¸ trÞ N - X – T cña tõng thø vËt liÖu, c«ng cô, dông cô. * Tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt theo ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: (1) Thñ kho tiÕn hµnh c«ng viÖc quy ®Þnh t­¬ng tù ph­¬ng ph¸p thÎ song song. (2) §Þnh kú, kÕ to¸n më b¶ng kª tæng hîp nhËp, xuÊt trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt cña tõng thø nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô, dông cô lu©n chuyÓn trong th¸ng theo chØ tiªu trªn sè l­îng vµ gi¸ trÞ. (3) C¨n cø vµo sæ tæng hîp trªn b¶ng kª ®Ó ghi vµo sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, mçi thø ghi mét dßng vµo ngµu cuèu th¸ng. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®­îc më vµ cïng cho c¶ n¨m. (4) Cuèi th¸ng ®èi chiÕu sè l­îng NL, VL vµ CC, DC nhËp – xuÊt – tån cña tõng thø NL, VL vµ CC, DC trªn thÎ kho víi sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. (5) §èi chiÕu gi¸ trÞ nguyªn liÖu, vËt liÖu, c«ng cô, dông cô N - X – T trªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi sæ kÕ to¸n tæng hîp. S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n vËt t­ theo ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. ThÎ kho PhiÕu nhËp PhiÕu xuÊt B¶ng kª nhËp B¶ng kª xuÊt Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Sæ kÕ to¸n tæng hîp (1) (1) (2) (4) (2) (3) (3) (5) Ghi chó Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra * ¦u ®iÓm, nh­îc ®iÓm: - ¦u ®iÓm: Gi¶m ®­îc khèi l­îng ghi sæ kÕ to¸n do chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. - Nh­îc ®iÓm: ViÖc ghi sæ kÕ to¸n vÉn bÞ trïng lÆp víi thñ kho vÒ mÆt cè l­îng. ViÖc kiÓm tra, ®èi chiÕu chØ tiÕn hµng vµo kú kÕ to¸n do ®è h¹n chÕ chøc n¨ng cña kÕ to¸n. 5.3. Ph­¬ng ph¸p sæ sè d­. * Nguyªn t¾c kÕ to¸n chi tiÕt: Thñ kho dïng thr kho ®Ó ghi chÐp sæ l­îng N - X – T vµ cuèi kú ph¶i ghi sæ tån kho ®· tÝnh trªn thÎ kho vµo cña tõng thø NL, VL vµ CC, DC vµo cét sè l­îng trªn sæ d­. KÕt to¸n lËp b¶ng tæng hîp gi¸ trÞ N - X – T kho cña tõng nhãm NL, VL vµ CC, DC vµo cét sè tiÒn trªn sæ sè d­ ®Ó cã sè liÖu ®èi chiÕu víi b¶ng tæng hîp gi¸ trÞ N - X – T kho vÒ mÆt gi¸ trÞ. sæ sè d­ ®­îc lËp vµ dïng cho c¶ n¨m. * Tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt t­ theo ph­¬ng ph¸p sæ sè d­: (1) Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú, sau khi ghi thÎ kho xong thñ kho tËp hîp vµ ph©n lo¹i chøng tõ nhËp, xuÊt ph¸t sinh trong kú theo tõng nhãm vËt t­. (2) Thñ kho lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp ( xuÊt ) cña tõng nhãm NL, VL vµ CC, DC ®Ýnh kÌm chøng tõ gèc göi cho kÕ to¸n vËt t­. (3) KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu, kho nhËn ®­îc phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp ( xuÊt ) cña tõng nhãm NL, VL vµ CC, DC ®Ýnh kÌm chøng tõ gèc ph¶i kiÓm tra viÖc ph©n lo¹i chøng tõ vµ ghi gi¸ h¹ch to¸n trªn tõng chøng tõ gèc tæng céng sè tiÒn cña c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt theo tõng nhãm ®Ó ghi vµo cét sè tiÒn trªn phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp, xuÊt. Sau ®ã lËp b¶ng luü kÕ N - X – T kho theo tõng kho. (4) KÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu c¨n cø vµo b¶ng luü kÕ N - X - T kho ®Ó lËo b¶ng tæng hîp N - X - T ( nÕu vËt t­ b¶o qu¶n ë nhiÒu kho ). (5) Cuèi th¸ng c¨n cø vµo thÎ kho, thñ kho ghi sè l­îgn vËt liÖu, c«ng cô dông cô vµo sæ sè d­ sau ®ã chuyÓn cho phßng kÕ to¸n. Sè d­ do kÕ to¸n lËp cho tõng kho vµ dïng cho c¶ n¨m giao cho thñ kho tr­íc ngµy cuèi th¸ng. (6) Khi nhËn sæ sè d­, kÕ to¸n kiÓm tra vµ ghi chØ tiªu gi¸ trÞ vµo sæ sè d­ sau ®ã ®èi chiÕu gi¸ tri trªn b¶ng luü kÕ N - X – T kho hoÆc b¶ng tæng hîp N - X – T víi sæ sè d­. * ¦u ®iÓm, nh­îc ®iÓm: - ¦u ®iÓm: Gi¶m nhÑ khèi l­îng ghi chÐp hµng ngµy do kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu chá theo dâi vÒ mÆt gi¸ trÞ cña tõng nhãm vËt t­ tr¸nh ®­îc viÖc trïng lÆp víi thñ lho, cong viÖc kÕ to¸n tiÕn hµnh ®Òu trong th¸ng, thùc hiÖn viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t th­êgn xuyªn cña kÕ to¸n. - Nh­îc ®iÓm: Khã ph¸t hiÖn ®­îc nguyªn nh©n kho ®èi chiÕu ph¸t hiÖn ra sau sãt ®ßi hái yªu cÇu tr×nh ®é qu¶n lý cña thñ kho vµ kÕ to¸n ph¶i cao. S¬ ®å tr×nh tù kÕ to¸n chi tiÕt vËt t­ theo ph­¬ng ph¸p sæ sè d­. Chøng tõ nhËp ThÎ kho Chøng tõ xuÊt B¶ng giao nhËn chøng tõ nhËp Sæ sè d­ B¶ng giao nhËn chøng tõ gèc B¶ng tæng hîp N - X – T B¶ng luü kÕ N - X – T (1) (1) (2) (2) (2) (6) (3) (3) (5) Ghi chó Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng §èi chiÕu kiÓm tra 6. KÕ to¸n tæng hîp NL, VL vµ CC, DC. 6.1. C¸c tµi kho¶n chñ yÕu sö dông. + TK 152- Nguyªn liÖu, vËt liÖu: KÕ to¸n sö dông TK 152 – nguyªn liªu, vËt liÖu ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m c¸c lo¹i NL, VL trong kho cña doanh nghiÖp. KÕt cÊu vµ néi dung TK 152 – Nguyªn liÖu, vËt liÖu Bªn Nî: - TrÞ gi¸ thùc tÕ NL, VL nhËp kho do mua ngoµi, tù chÕ, thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn, nhËn gãp liªn doanh hoÆc nhËp tõ c¸c nguån kh¸c. - TrÞ gi¸ NL, VL thõa ph¸t hiÖn kho kiÓm kª. Bªn cã: - TrÞ gi¸ thùc tÕ NL, VL xuÊt kho dïng cho s¶n xuÊt kinh doanh, ®Ó b¸n, thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn, hoÆc gãp vèn liªn doanh. - TrÞ gi¸ NL, VL xuÊt kho dïng cho s¶n xuÊt. - TrÞ gi¸ NL, VL thiÕu hôt ph¸t hiÖn khi kiÓm kª. Sè d­ bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ NL, VL tån kho cuèi kú. + TK 153 – C«ng cô, dông cô: KÕ to¸n sö dông TK 153 – C«ng cô, dông cô trong kho cña doanh nghiÖp. KÕt cÊu néi dung TK 153 – C«ng cô, dông cô: Bªn Nî: - TrÞ gi¸ thùc tÕ CC, DC nhËp kho do mua ngoµi, tù chÕ, thuª ngoµi chÕ biÕn, nhËn gãp vèn liªn doanh. - Gi¸ trÞ CC, DC do thuª nhËp l¹i kho. - TrÞ gi¸ thùc tÕ CC, DC thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª. Bªn Cã: - TrÞ gi¸ thùc tÕ CC, DC xuÊt kho sö dông cho s¶n xuÊt, kinh doanh, cho thuª hoÆc gãp vèn liªn doanh. - TrÞ gi¸ CC, DC tr¶ l¹i cho ng­êi b¸n hoÆc ®­îc ng­êi b¸n gi¶m gi¸. - TrÞ gi¸ CC, DC ph¸t hiÖn thiÕu khi kiÓm kª. Sè d­ bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ CC, DC trong kho TK 153 cã 3 tµi kho¶n cÊp 2: TK 1531 – C«ng cô, dông cô TK 1532 – Bao b× lu©n chuyÓn. TK 1533 - §å dïng cho thuª + TK 331 – Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n. KÕ to¸n sö dông TK 331 – PTCNB, ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n vÒ c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp cho ng­êi b¸n vËt t­, hµng ho¸, ng­êi cung cÊp dÞch vô theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký. Tµi kho¶n nµy ®­îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n vÒ c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ cho ng­êi nhËn thÇu x©y l¾p chÝnh, phô. KÕt cÊu vµ néi dung TK 331 – PTCNB. Bªn Nî: - Sè tiÒn ®· tr¶ cho ng­êi b¸n vËt t­, hµng ho¸, ng­êi cung cÊp, ng­êi nhËn thÇu x©y l¾p. - Sè tiÒn øng tr­íc cho ng­êi b¸n, ng­êi cung cÊp, ng­êi nhËn thÇu x©y l¾p nh­ng ch­a nhËn ®­îc s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô, khèi l­îng s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh bµn giao. - Sè tiÒn ng­êi b¸n chÊp thuËn gi¸ hµng ho¸ hoÆc dÞch vô ®· giao theo hîp ®ång. - ChiÕu khÊu thanh to¸n ®­îc ng­êu b¸n chÊp thuËn cho doanh nghiÖp trõ vµo nî ph¶i tr¶. - Sè kÕt chuyÓn vÒ gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ thiÕu hôt, kÐm phÈm chÊt khi kiÓm tra vµ tr¶ l¹i ng­êi b¸n. Bªn cã: - Sè tiÒn PTCNB vËt t­, hµng ho¸, dÞch vô ng­êi nhËn thÇu x©y l¾p. - §iÒu chØnh gi¸ t¹m thêi tÝnh vÒ gi¸ trÞ thùc tÕ cña sè vËt t­, hµng ho¸, dÞch vô ®· nhËn khi cã ho¸ ®¬n th«ng b¸o gi¸ chÝnh thøc. Sè d­ bªn cã: Sè tiÒn c«ng PTCNB, ng­êi cung cÊp, ng­êi nhËn thÇu x©y l¾p. Sè d­ bªn Nî ( nÕu cã) : Ph¶n ¸nh sè tiÒn ®· øng tr­íc cho ng­êi b¸n hoÆc sè ®· tr¶ nhiÒu h¬n sè PTCNB theo chi tiÕt cña tõng ®èi t­îng cô thÓ. TK 331- PTCNB, ph¶i më cho chi tiÕt theo tõng ng­êi b¸n, tõng kho¶n thanh to¸n, tõng lÇn thanh to¸n. 6.2. KÕ to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ chñ yÕu liªn quan ®Õn NL, VL vµ CC, DC. * KÕ to¸n tæng hîp t¨ng NL, VL vµ CC, DC do mua ngoµi. + Tr­êng hîp hµng nhËp kho vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ: C¨n cø vµo hãa ®¬n mua hµng, Biªn b¶n kiÓm nghiÖm, PhiÕu nhËp kho vµ c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan. - NÕu mua hµng trong n­íc: Nî TK 152, TK 153 ( Gi¸ mua thùc tÕ ) Nî TK 1131 – ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ ( nÕu cã). Cã TK 111, 112, 331…( Tæng gi¸ thanh to¸n ). - Mua hµng nhËp khÈu: NÕu NL, VL vµ CC, DC nhËp khÈu dïng cho ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸ dÞch vô chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. KÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NL, VL vµ CC, DC nhËp khÈu bao gåm tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n cho ng­êi b¸n, thuÕ nhËp khÈu ph¶i nép, chi phÝ thu mua chi phÝ vËn chuyÓn. Nî TK 152, TK 153 Theo gi¸ thùc tÕ Cã TK 111, 112, 331 : Sè tiÒn ®· tr¶, ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n vµ chi phÝ vËn chuyÓn bèc dì. Cã TK 333- ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu ( chi tiÕt thuÕ nhËp khÈu). Cã TK 515- Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh ( chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ ghi sæ kÕ to¸n TK 1112, TK 1122 nhá h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ). NÕu chªnh lÖch tû gi¸ ghi trªn sæ TK 1112, TK 1122 lín h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ th× sè chªnh lÖch tû gi¸ ®­îc ghi vµo bªn Nî TK 635 – Chi phÝ tµi chÝnh. ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ cña vËt t­, hµng ho¸ vµ thuÕ GTGT hµng nhËp khÈu. Nî TK 133 ( 1331 ) – ThuÕ GTG ®­îc khÊu trõ cña vËt t­, hµng ho¸. Cã TK 333 ( 33312 ) – ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu. NÕu NL, VL vµ CC, DC nhËp khÈu cho ho¹t ®éng SXKD hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT hoÆc chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc dïng vµo ho¹t ®éng sù nghiÖp, ch­¬ng tr×nh, dù ¸n, v¨n ho¸, phóc lîi…..®­îc tr¶i b»ng nguån kinh phÝ kh¸c th× thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng nhËp khÈu ®­îc tÝnh vµo gi¸ trÞ NL, VL vµ CC, DC. Nî TK 152, 153 Theo gi¸ thùc tÕ. Cã TK 111, 112,331 – Sè tiÒn ®· tr¶, ph¶i tr¶ vµ chi phÝ thu mua. Cã TK 333 – ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc. ( TK 33312- ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu – chi tiÕt thuÕ nhËp khÈu). NÕu chªnh lÖch tû gi¸ ghi trªn sæ kÕ to¸n TK 1112, TK 1122 lín h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ th× sè chªnh lÖch tû gi¸ ghi vµo bªn Nî TK 635 – Chi phÝ tµi chÝnh. + Tr­êng hîp hµng vÒ nhËp kho ch­a xã ho¸ ®¬n. KÕ to¸n kh«ng ghi sæ ngay, l­u phiÕu nhËp kho vµo hå s¬ “ Hµng vÒ ch­a cã ho¸ ®¬n”. NÕu trong th¸ng nhËn ®­îc ho¸ ®¬n, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n vµ phiÕu nhËp ghi sæ nh­ng tr­êng hîp hµng vµ ho¸ ®¬n cïng vÒ. NÕu ®Õn cuèi th¸ng vÉn ch­a nhËn ®­îc ho¸ ®¬n, kÕ to¸n t¹m tÝnh gi¸ ®Ó ghi sæ kÕ to¸n: Nî TK 152, 153 – Gi¸ t¹m tÝnh. Cã TK 331 – Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n. Sang th¸ng sau khi nhËn ®­îc ho¸ ®¬n, kÕ to¸n tiÕn hµnh ®iÒu chØnh l¹i sæ kÕ to¸n theo 1 trong 2 cach sau: C¸ch 1: Xo¸ gi¸ t¹m tÝnh ®· ghi sæ th¸ng tr­íc b»ng bót to¸n ®á, sau ®ã ghi sæ theo gi¸ thùc tÕ b¨ng bót to¸n th­êng. C¸ch 2: §iÒu chØnh sæ kÕ to¸n theo sè chªnh lÖch gi÷a sæ ®· ghi trªn sæ kÕ to¸n theo gi¸ t¹m tÝnh vµ gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n. * KÕ to¸n NL, VL: NL, VL trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¶m lµ ._.