Kế toán nghiệp vụ xác định kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh

Më §ÇU Môc tiªu quan träng nhÊt cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tế thị trường hiÖn nay lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. ®ª ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã c¸c chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh VÊn ®Ò ®Æt ra lµ: “Hoạt động kinh doanh có hiệu quả hay không? Doanh thu có trang trải được toàn bộ chi phí bỏ ra hay không? Làm thế nào để tối đa hoá lợi nhuận ”. Thật vậy, xét về mặt tổng thể các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh không những chịu tác động của qui luật giá trị mà còn chịu tác động của qui luật cung cầu và qui luật cạnh tranh, khi sản phẩm của doanh nghiệp được thị trường chấp nhận có nghĩa là giá trị của sản phẩm được thực hiện, lúc này doanh nghiệp sẽ thu về được một khoản tiền, khoản tiền này được gọi là doanh thu. Nếu doanh thu đạt được có thể bù đắp toàn bộ chi phí bất biến và khả biến bỏ ra, thì phần còn lại sau khi bù đắp được gọi là lợi nhuận. Phần lớn trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh thì doanh thu đạt được chủ yếu là do quá trình tiêu thụ hµng hoá, sản phẩm. Do đó việc thực hiện hệ thống kế toán về tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc xác định hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Thật vậy, để thấy được tầm quan trọng của hệ thống kế toán nói chung và bộ phận kế toán về tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh nói riêng trong việc đánh giá hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, em đã chọn đề tài: “Kế toán nghiệp vụ xác định kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh." Qua việc nghiên cứu đề tài này có thể giúp chúng ta nắm rõ hơn về việc đánh giá được hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, xem xét việc thực hiện hệ thống kế toán nói chung, kế toán xác định kết quả kinh doanh nói riêng ở doanh nghiệp như thế nào trên cơ sở lý thuyết. Đồng thời đưa ra một số kiến nghị nhằm góp phần hoàn thiện hệ thống kế toán về xác định kết quả kinh doanh để hoạt động sản xuất, kinh doanh trong các doanh nghiệp ngày càng hoàn thiện vàcó hiệu quả. Từ đó giúp cho các doanh nghiệp có những biện pháp khắc phục những khuyết điểm hay những định hướng cho những kỳ kinh doanh tiếp theo có hiệu quả hơn. Thông qua kiến thức học ở trường và việc nghiên cứu giáo trình và các tài liệu tham khảo về kế toán dưới sự hướng đẫn của giảng viên đã giup em nghiên cứu và hoàn thiên hơn về đề tài kế toán nghiệp vụ xác định kết quả sản xuất kinh doanh. Đồng thời em cũng tham khảo một số văn bản quy định chế độ tài chính hiện hành. Như chuẩn mực kế toán việt nam, chuẩn mực kiểm toán việt nam. Trong thời gian 2 tháng nghiên cứu đề tài này qua sách vở và đặc biệt là có sự hướng đẫn tận tình của giảng viên hướng dẫn : PGS. TS. NGUYỄN THỊ ĐÔNG đã giúp đỡ em hoàn thành việc nghiên cứu đề án môn học này. Do thiếu kiến thức thực tế nên bài viết của em không thể tránh khỏi thiếu sót, và cũng là lần đầu tiên em nghiên cứu về đề tài này, em kính mong sự giúp đỡ chỉ bảo của cô giúp em hoàn thiên đề án môn học này. Em xin chân thành cảm ơn !  NỘI DUNG PhÇn I : Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung cña kÕ to¸n nghiÖp vô x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh 1.1 - Khái niệm 1.1.1- Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh Hoạt động sản xuất kinh doanh là hoạt động sản xuất, tiêu thụ sản phẩm hàng hóa, lao vụ, dịch vụ của các ngành sản xuất kinh doanh chính và sản xuất kinh doanh phụ. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh (lãi hay lỗ về tiêu thụ sản phẩm hàng hoá, cung ứng lao vụ dịch vụ) là số chênh lệch giữa doanh thu thuần với trị giá vốn của hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lí doanh nghiệp. Trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh chỉ tiêu này được gọi là “lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh”. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh = doanh thu thuần - (giá vốn hàng bán + chi phí bán hàng + chi phí quản lí doanh nghiệp) 1.1.2 - Kết quả hoạt động tài chính Hoạt động tài chính là hoạt động đầu tư về vốn và đầu tư tài chính ngắn hạn, dài hạn với mục đích kiếm lời. Kết quả hoạt động tài chính (lãi hay lỗ từ hoạt động tài chính) là số chênh lệch giữa các khoản thu nhập thuần thuộc hoạt động tài chính với các khoản chi phí thuộc hoạt động tài chính. Kết quả hoạt động tài chính = Thu nhập hoạt động tài chính – Chi phí hoạt động tài chính 1.1.3 - Kết quả hoạt động khác Hoạt động khác là những hoạt động diễn ra không thường xuyên, không dự tính trước hoặc có dự tính nhưng ít có khả năng thực hiện, các hoạt động khác như: thanh lý, nhượng bán tài sản cố định, thu được tiền phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế, thu được khoản nợ khó đòi đã xoá sổ,… Kết quả hoạt dộng khác là số chênh lệch giữa thu nhập thuần khác và chi phí khác. Kết quả hoạt = Thu nhập hoạt _-__ Chi phí hoạt động khác động khác động khác. Để đánh giá đầy đủ về hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, ta căn cứ vào các chỉ tiêu sau : Lợi nhuận gộp = doanh thu thuÇn - Giá vốn hàng bán (l·i gép) Lợi nhuận thuÇn = Lãi gộp - (Chi phí bán hàng + Chi phí QLDN) (LN trước thuế) 1.2 - Ý nghĩa Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, vấn đề mà các doanh nghiệp luôn quan tâm là làm thế nào để hoạt động kinh doanh có hiệu quả cao nhất (tối đa hoá lợi nhuận và tối thiểu hoá rủi ro); và lợi nhuận là thước đo kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, các yếu tố liên quan trực tiếp đến việc xác định lợi nhuận là doanh thu, thu nhập khác và chi phí. Hay nói cách khác, doanh thu, thu nhập khác, chi phí, lợi nhuận là các chỉ tiêu phản ánh tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Do đó doanh nghiệp cần kiểm tra doanh thu, chi phí, phải biết kinh doanh mặt hàng nào, mở rộng sản phẩm nào, hạn chế sản phẩm nào để có thể đạt được kết quả cao nhất. Như vậy, hệ thống kế toán nói chung và kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh nói riêng đóng vai trò quan trọng trong việc tập hợp ghi chép các số liệu về tình hình hoạt động của doanh nghiệp, qua đó cung cấp được những thông tin cần thiết giúp cho chủ doanh nghiệp và giám đốc điều hành có thể phân tích, đánh giá và lựa chọn phương án kinh doanh, phương án đầu tư có hiệu quả nhất. Việc tổ chức công tác kế toán bán hàng, kế toán xác định kết quả kinh doanh và phân phối kết quả một cách khoa học, hợp lí và phù hợp với điều kiện cụ thể của doanh nghiệp có ý nghĩa quan trọng trong việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin cho chủ doanh nghiệp, giám đốc điều hành, các cơ quan chủ quản, quản lý tài chính, thuế…để lựa chọn phương án kinh doanh có hiệu quả, giám sát việc chấp hành chính sách, chế độ kinh tế, tài chính, chính sách thuế… PhÇn II: Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n I - H¹ch to¸n Doanh thu vµ c¸c kho¶n gi¶m trõ Doanh thu; 1- Kế toán doanh thu bán hàng: 1.1- Khái niệm doanh thu: Là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất, kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Bao gåm cã doanh thu b¸n hµng, cung cÊp dÞch vô, Tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia. Doanh thu chỉ bao gồm tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được. Các khoản thu hộ bên thứ ba không phải là nguồn lợi ích kinh tế, không làm tăng vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp sẽ không được coi là doanh thu. NÕu doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ th× doanh thu b¸n hµng lµ doanh thu ch­a tÝnh thuÕ GTGT vµ doanh nghiÖp sö dông “Ho¸ ®¬n GTGT “ NÕu doanh nghiÖp ¸p dông tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng lµ doanh thu cã tÝnh thuÕ GTGT vµ doanh nghiÖp sö dông “ho¸ ®¬n b¸n hµng “ Doanh thu của hợp đồng xây dựng Doanh thu của hợp đồng xây dựng bao gồm: Doanh thu ban đầu được ghi trong hợp đồng; và Các khoản tăng, giảm khi thực hiện hợp đồng, các khoản tiền thưởng và các khoản thanh toán khác nếu các khoản này có khả năng làm thay đổi doanh thu, và có thể xác định được một cách đáng tin cậy. Doanh thu của hợp đồng xây dựng được xác định bằng giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu được. Việc xác định doanh thu của hợp đồng chịu tác động của nhiều yếu tố không chắc chắn vì chúng tuỳ thuộc vào các sự kiện sẽ xảy ra trong tương lai. Việc ước tính thường phải được sửa đổi khi các sự kiện đó phát sinh và những yếu tố không chắc chắn được giải quyết. Vì vậy, doanh thu của hợp đồng có thể tăng hay giảm ở từng thời kỳ. Khoản tiền thưởng là các khoản phụ thêm trả cho nhà thầu nếu họ thực hiện hợp đồng đạt hay vượt mức yêu cầu. Một khoản thanh toán khác mà nhà thầu thu được từ khách hàng hay một bên khác để bù đắp cho các chi phí không bao gồm trong giá hợp đồng. Doanh thu đóng vai trò rất quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, bởi vì : Doanh thu đóng vai trò trong việc bù đắp chi phí, doanh thu bán hàng phản ánh qui mô của quá trình sản xuất, phản ảnh trình độ tổ chức chỉ đạo sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Nó chứng tỏ sản phẩm của doanh nghiệp được người tiêu dùng chấp nhận 1.2 - Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n và tài khoản sö dông; Doanh thu được xác định theo giá trị hợp lý của các khoản đã thu hoặc sẽ thu được. Doanh thu phát sinh từ giao dịch được xác định bởi thỏa thuận giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản. Nó được xác định bằng giá trị hợp lý của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ (-) các khoản chiết khấu thương mại, chiết khấu thanh toán, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại. Đối với các khoản tiền hoặc tương đương tiền không được nhận ngay thì doanh thu được xác định bằng cách quy đổi giá trị danh nghĩa của các khoản sẽ thu được trong tương lai về giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu theo tỷ lệ lãi suất hiện hành. Giá trị thực tế tại thời điểm ghi nhận doanh thu có thể nhỏ hơn giá trị danh nghĩa sẽ thu được trong tương lai. Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ tương tự về bản chất và giá trị thì việc trao đổi đó không được coi là một giao dịch tạo ra doanh thu. Khi hàng hóa hoặc dịch vụ được trao đổi để lấy hàng hóa hoặc dịch vụ khác không tương tự thì việc trao đổi đó được coi là một giao dịch tạo ra doanh thu. Trường hợp này doanh thu được xác định bằng giá trị hợp lý của hàng hóa hoặc dịch vụ nhận về, sau khi điều chỉnh các khoản tiền hoặc tương đương tiền trả thêm hoặc thu thêm. Khi không xác định được giá trị hợp lý của hàng hóa hoặc dịch vụ nhận về thì doanh thu được xác định bằng giá trị hợp lý của hàng hóa hoặc dịch vụ đem trao đổi, sau khi điều chỉnh các khoản tiền hoặc tương đương tiền trả thêm hoặc thu thêm. Doanh thu bán hàng được ghi nhận khi đồng thời thỏa mãn tất cả năm (5) điều kiện sau: + Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hóa cho người mua; + Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa; + Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn; + Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng; + Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng. Doanh thu của giao dịch về cung cấp dịch vụ được ghi nhận khi kết quả của giao dịch đó được xác định một cách đáng tin cậy. Trường hợp giao dịch về cung cấp dịch vụ liên quan đến nhiều kỳ thì doanh thu được ghi nhận trong kỳ theo kết quả phần công việc đã hoàn thành vào ngày lập Bảng Cân đối kế toán của kỳ đó. Doanh thu phát sinh từ tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia của doanh nghiệp được ghi nhận khi thỏa mãn đồng thời hai (2) điều kiện sau: + Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch đó; + Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn. Doanh thu từ tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia được ghi nhận trên cơ sở: + Tiền lãi được ghi nhận trên cơ sở thời gian và lãi suất thực tế từng kỳ; + Tiền bản quyền được ghi nhận trên cơ sở dồn tích phù hợp với hợp đồng; + Cổ tức và lợi nhuận được chia được ghi nhận khi cổ đông được quyền nhận cổ tức hoặc các bên tham gia góp vốn được quyền nhận lợi nhuận từ việc góp vốn. Doanh thu của hợp đồng xây dựng được ghi nhận theo 2 trường hợp sau: * Trường hợp hợp đồng xây dựng quy định nhà thầu được thanh toán theo tiến độ kế hoạch thì doanh thu liên quan đến hợp đồng được ghi nhận tương ứng với phần công việc đã hoàn thành do nhà thầu tự xác định vào ngày lập báo cáo tài chính mà không phụ thuộc vào hóa đơn thanh toán theo tiến độ kế hoạch đã lập hay chưa và số tiền ghi trên hóa đơn là bao nhiêu. * Trường hợp hợp đồng xây dựng quy định nhà thầu được thanh toán theo giá trị khối lượng thực hiện, khi kết quả thực hiện hợp đồng xây dựng được xác định một cách đồng được ghi nhận tương ứng với phần công việc đã hoàn thành được khách hàng xác đáng tin cậy và được khách hàng xác nhận, thì doanh thu liên quan đến hợp hợp đồng được ghi nhận tương ứng với phần công việc đã hoàn thành được khách hàng xác nhận trong kỳ được phản ánh trên hóa đơn đã lập. Doanh thu được ghi nhận theo phần công việc đã hoàn thành của hợp đồng được gọi là phương pháp tỷ lệ phần trăm (%) hoàn thành. Theo phương pháp này, doanh thu được xác định phù hợp với chi phí đã phát sinh của khối lượng công việc đã hoàn thành thể hiện trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Theo phương pháp tỷ lệ phần trăm (%) hoàn thành, doanh thu của hợp đồng được ghi nhận trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh là doanh thu của phần công việc đã hoàn thành trong kỳ báo cáo. Doanh nghiệp chỉ có thể lập các ước tính về doanh thu hợp đồng xây dựng một cách đáng tin cậy khi đã thỏa thuận trong hợp đồng các điều khoản sau: - Trách nhiệm pháp lý của mỗi bên đối với tài sản được xây dựng; - Các điều kiện để thay đổi giá trị hợp đồng; - Phương thức và thời hạn thanh toán. Doanh nghiệp phải thường xuyên xem xét và khi cần thiết phải điều chỉnh lại các dự toán về doanh thu và chi phí của hợp đồng trong quá trình thực hiện hợp đồng. Doanh thu chỉ được ghi nhận tương đương với chi phí của hợp đồng đã phát sinh Doanh thu thuÇn lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu b¸n hµng víi c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ; chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ; doanh thu cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ; thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. - Nguyên tắc hạch toán tài khoản 511 : Chỉ hạch toán vào tài khoản 511 số doanh thu của khối lượng sản phẩm, hàng hoá, lao vụ, dịch vụ đã xác định là tiêu thụ trong kú, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu vµ tÝnh ra doanh thu thuÇn vÒ b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô. Giá bán được hạch toán là giá bán thực tế, là số tiền ghi trên hoá đơn Kết cấu : Bên nợ : • Số thuế phải nộp (thuế TTĐB, thuế XK, thuế GTGT tính theo phương pháp trực tiếp) tính trên doanh thu bán hàng hóa, sản phẩm, cung cấp dịch vụ trong kỳ. • Số chiết khấu thương mại, số giảm giá hàng bán và doanh thu của hàng bán bị trả lại. • Kết chuyển doanh thu thuần vµo tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Bên có : • Doanh thu bán s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ cung cÊp dÞch vô, lao vô cña doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú h¹ch to¸n. Tài khoản 511không có số dư cuối kỳ. Tài kho¶n 511 gồm 4 tài khoản cấp 2 : ∗ TK 5111: doanh thu bán hàng hoá. ∗ TK 5112 : doanh thu bán các thành phẩm. ∗ TK 5113 : doanh thu cung cấp dịch vụ. ∗ TK 5114 : doanh thu trợ cấp, trợ giá. ∗ TK 5117 : Doanh thu bất động sản đầu tư. - Nguyên tắc hạch toán tài khoản 512 : Lµ kho¶n doanh thu vÒ b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô gi÷a c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ c¸c tr­êng hîp tiªu thô néi bé kh¸c. Tµi kho¶n "512" cã kÕt cÊu t­¬ng tù TK " 511 " vµ ®­îc chi tݪt TK "5121" doanh thu b¸n hµng TK "5122" doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm TK "5123" doanh thu cung cÊp dÞch vô ⇒ Ý nghĩa : Quá trình bán hàng là quá trình thực hiện quan hệ trao đổi thông qua các phương tiện thanh toán để thực hiện giá trị của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ…Trong đó doanh nghiệp chuyển giao sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ cho khách hàng, còn khách hàng phải trả cho doanh nghiệp khoản tiền tương ứng. Thời điểm xác định doanh thu tùy thuộc vào từng phương thức bán hàng và phương thức thanh toán tiền bán hàng – s¬ ®å h¹ch to¸n doanh thu b¸n hµng: TK"333" TK"511,512" TK"111,112,131" ThuÕ TT§B, XK,GTGT doanh thu b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm, dÞch vô TK "531,532" TK"3331" TK"152,153,156" K/c gi¶m gi¸ hµng b¸n Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i TK"521" K/c chiÕt khÊu TK"131" Th­¬ng m¹i khi nhËn hµng TK "911" theo ph­¬ng thøc dæi hµng K/c doanh thu thuÇn TK"133" TK "3387" TK "111,112" K/c doanh thu kú Doanh thu ch­a thùc hiÖn KÕ to¸n TK "3331" 2 - Kế toán các khoản làm giảm doanh thu; 2.1 - Chiết khấu thương mại; 2.1.1- Khái niệm: Chiết khấu thương mại là khoản tiền mà doanh nghiệp đã giảm trừ niªm yÕt cho người mua hàng do viêc người mua hàng đã mua hàng (sản phẩm, hang hoá), dịch vụ với khối lượng lớn theo thỏa thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trên hợp đồng kinh tế hoặc các cam kết mua, bán hàng. 2.1.2 - Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n và tài khoản sö dông Nguyên tắc hạch toán tài khoản 521: - Chỉ hạch toán vào tài khoản này khoản chiết khấu thương mại người mua được hưởng đã thực hiện trong kỳ theo đúng chính sách chiết khấu thương mại của doanh nghiệp đã qui định. - Trường hợp người mua hàng nhiều lần mới đạt số lượng hàng mua được hưởng chiết khấu thương mại, thì khoản chiết khấu thương mại này được ghi giảm trừ vào giá bán trên “Hoá đơn GTGT” hoặc “Hoá đơn bán hàng”. Trường hợp người mua hàng mua hàng với khối lượng lớn được hưởng chiết khấu thương mại, giá bán phản ánh trên hóa đơn là giá đã giảm (đã trừ chiết khấu thương mại) thì khoản chiết khấu thương mại này không được hạch toán vào TK 521. Doanh thu bán hàng phản ánh theo giá đã trừ chiết khấu thương mại. Kết cấu : Bên nợ : • Số chiết khấu thương mại đã chấp nhận thanh toán cho khách hàng. Bên có : • Kết chuyển toàn bộ chiết khấu thương mại sang tài khoản 511 để xác định doanh thu thuần của kỳ kế toán. TK 521 không có số dư cuối kỳ. Tài khoản này có 3 tài khoản cấp 2 : ∗Tài khoản 5211 - Chiết khấu hàng hóa. ∗ Tài khoản 5212 - Chiết khấu thành phẩm. ∗ Tài khoản 5213 - Chiết khấu dịch vụ. HẠCH TOÁN CHIẾT KHẤU THƯƠNG MẠI TK" 111.112.131" TK" 521" TK"511" ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i gi¶m trõ cho cuèi kú kÕt chuyÓn chiÕt khÊu th­¬ng m¹i Ng­êi mua TK"333" ThuÕ GTGT 2.2 - Hàng bán bị trả lại; 2.2.1 - Khái niệm: Hàng bán bị trả lại là số sản phẩm, hàng hóa doanh nghiệp đã xác định tiêu thụ nhưng bị khách hàng tõ chèi,trả lại do vi phạm hợp đồng kinh tế, vi phạm cam kết, hàng bị mất, kém phẩm chất, không đúng chủng loại, quy cách. Hàng bán bị trả lại phải có văn bản đề nghị của người mua ghi rõ lý do trả lại hàng, số lượng hàng bị trả lại, giá trị hàng bị trả lại, đính kèm hoá đơn (nếu trả lại toàn bộ) hoặc bảng sao hoá đơn (nếu trả lại một phần hàng). Và đính kèm theo chứng từ nhập lại kho của doanh nghiệp số hàng nói trên. 2.2.2 - Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n và tài kho¶n sö dông dïng ®Ó theo dâi doanh thu cña sè hµng ho¸, thµnh phÈm lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô nh­ng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do c¸c nguyªn nh©n: Do vi ph¹m cam kÕt, vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, hµng ho¸ bÞ mÊt, kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng chñng lo¹i, qui c¸ch. trÞ gi¸ cña sè sè l­îng hµng ®¬n gi¸ ghi trªn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i = b¸n bÞ tr¶ l¹i (x) ho¸ ®¬n khi b¸n. Bªn Nî: doanh thu cña sè hµng ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i, ®· tr¶ l¹i tiÒn cho ng­êi mua hoÆc tÝnh trê vµo nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng vÒ sè s¶n phÈm hµng ho¸ ®· b¸n ra. Bªn Cã : kÕt chuyÓn doanh thu cña sè hµng ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i trõ vµo doanh thu trong kú. Tµi kho¶n "531 " cuèi kú kh«ng cã sè d­. SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN HÀNG BÁN BỊ TRẢ LẠI ] TK"632" TK"156,155" Nhận lại hàng hóa, nhập kho TK"111,112,131" TK"531" TK"511" Thanh toán với người mua Cuối kỳ kết chuyển hàng về số hàng trả lại bán bị trả vào DT thuần 3331 ThuÕ GTGT 2.3 - Giảm giá hàng bán: 2.3.1 - Khái niệm: Giảm giá hàng bán là số tiền giảm trừ cho khách hàng ngoµi ho¸ ®¬n hay hîp ®ång cung cÊp dÞch vô do c¸c nguyªn nh©n ®Æc biÖt do hàng bán kém phẩm chất hay không đúng quy cách theo quy định trong hợp đồng kinh tế, giao hµng kh«ng ®óng thêi gian ®Þa ®iÓm trong hîp ®ång ………… 2.3.2 - Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n và tài kho¶n sö dông Nguyên tắc h¹ch to¸n tµi kho¶n "532" Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸ cho kh¸ch hµng trªn gi¸ b¸n th«ng t­êng do nh÷ng nguyªn nh©n nh­ hµng kÐm chÊt l­îng, kh«ng ®óng qui c¸ch mÉu m· Kết cấu : Bên nợ : • Các khoản giảm giá đã chấp nhận cho kh¸ch hµng Bên có : • Kết chuyển toàn bộ số giảm giá hàng bán ®Ó ®iÒu chØnh gi¶m doanh thu sang TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ  SƠ ĐỒ HẠCH TOÁN GIẢM GIÁ HÀNG BÁN TK”111,112,131” TK “532 TK “511” sè tiÒn chÊp nhËn gi¶m Cuối kỳ kết chuyển cho kh¸ch hµng tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n TK" 3331" ThuÕ GTGT 2.4 - Thuế: Các khoản thuế làm giảm doanh thu như : - Thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp. - Thuế xuất khẩu. - Thuế tiêu thụ đặc biệt(TTĐB) 2.4.1 - Phản ánh thuế GTGT ( Theo PP trực tiếp) phải nộp; Nợ TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Có TK 3331 - Thuế GTGT 2.4.2 - Phản ánh thuế xuất khẩu phải nộp Nợ TK 511- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Có TK 3333 - Thuế xuất khẩu 2.4.3 - Phản ánh thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp; Xác định số thuế tiêu thụ đặt biệt (TTĐB) phải nộp : Giá bán hàng Thuế TTĐB phải nộp = ---------------- * thuế suất 1 + thuế suất Nợ TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ Có TK 3332 - Thuế tiêu thụ đặc biệt II – H¹ch to¸n kÕ to¸n gi¸ vèn hµng b¸n 1 - Khái niệm: Giá vốn hàng bán cã thÓ lµ gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ cña s¶n phÈm xuÊt b¸n hay gi¸ thµnh thùc tÕ cña lao vô, dÞch vô cung cÊp hoÆc trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ tiªu thô. (hoặc gồm cả chi phí liªn quan tíi l« hµng b¸n theo ph­¬ng thøc b¸n th¼ng - đối với doanh nghiệp thương mại th× mäi chi phÝ ph¸t sinh chi tiªu ®Òu ghi vµo gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng vËn chuyÓn ®· b¸n cña mçi th­¬ng vô ), hoặc là giá thành thực tế lao vụ, dịch vụ hoàn thành và đã được xác định là tiêu thụ và các khoản khác được tính vào giá vốn để xác định kết quả kinh doanh trong kỳ. Các phương pháp tính giá xuất kho: - Giá thực tế đích danh - Giá bình quân gia quyền - Giá nhập trước xuất trước - Giá nhập sau xuất trước 2 - Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n và tài kho¶n sö dông; Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 632 : + ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­¬ng xuyªn: Bên nợ: • Trị giá vốn của thành phẩm, hàng hoá, lao vụ, dịch vụ đã cung cấp theo hoá đơn Bên có : • Phản ánh trÞ gi¸ vèn cña hµng bÞ tr¶ l¹i • hoản hoàn nhập dự phòng giảm giá hàng tồn kho cuối năm tài chính (khoản chênh lệch giữa số phải lập dự phòng năm nay nhỏ hơn khoản đã lập dự phòng năm trước) •cuèi kú Kết chuyển giá vốn của hµng b¸n trong kú vµo tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ +®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú : Bên nợ: • Trị giá vốn của hµng ho¸ xuÊt b¸n trong kú ( víi ®¬n vÞ kinh doanh vËt t­, hµng ho¸ ) •trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm tån kho ®Çu kú vµ s¶n xuÊt trong kú, gi¸ trÞ lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh trong kú (víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ dÞch vô ). Bªn cã: •Ph¶n ¸nh trÞ gia thµnh phÈm tån cuèi kú (víi ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ dÞch vô ). • Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ cña thµnh phÈm ®· tiªu thô, ®· xuÊt b¸n nh­ng ch­a x¸c ®Þnh tiªu thô vµ thiÕu hôt trong kú. s¬ ®å h¹ch to¸n TK"154" TK"632" TK"911" S¶n phÈm s¶n xuÊt kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n Tiªu thô trùc tiÕp TK"159" TK"159" trÝch lËp dù phßng gi¶m gi¸ hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho hµng tån kho TK"155" TK"155" K/c trÞ gi¸ thµnh phÈm K.c trÞ gi¸ thµnh phÈm tån kho Tån kho ®åu kú cuèi kú TK"152,153,138" TK"157" Ph¶n µnh kho¶n hao hôt kÕt chuyÓn gi¸ trÞ thµnh phÈm ®· göu MÊt m¸t, båi th­êng ®i ch­a tiªu thô cuèi kú TK "157" KÕt chuyÓn gi¸ trÞ thµnh phÈm ®· göi ®i ch­a tiªu thô ®Çu kú TK"142" Ph¶n ¸nh chi phÝ Tù x©y dùng III - KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ qu¶n lý doanh nghiÖp 3.1- KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng; 3.1.1 - Khái miệm: Chi phí bán hàng là những khoản chi ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tiªu thô sản phẩm, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ trong kỳ như chi phí nhân viên bán hàng, chi phí dụng cụ bán hàng, chi phí quảng cáo… Chi phÝ b¸n hµng lµ mét bé phËn cña chi phÝ l­u th«ng ph¸t sinh nh»m thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô b¸n hµng ho¸ kinh doanh trong kú b¸o c¸o Chi phÝ b¸n hµng ®­îc bï ®¾p b»ng khèi l­îng doanh thu thuÇn thùc hiÖn cña ho¹t ®éng b¸n hµng vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh. Trong tr­¬ng hîp ®Æc biÖt, chi phÝ b¸n hµng ®­îc ph©n bæ cho kú b¸o c¸o sau ( kú x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ) ®Ó chê doanh thu khi th­¬ng vô ®­îc thùc hiÖn qua nhiÒu kú b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng. Møc chi phÝ b¸n hµng chê kÕt chuyÓn ®­îc x¸c ®Þnh theo nguyªn t¾c phï hîp ¸p dông trong kÕ to¸n doanh thu, chi phÝ kh¸c. 3.1.2 - Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n và tài kho¶n sö dông Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 641 : Tµi kho¶n "641" - chi phÝ b¸n hµng ®­îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh pham, hµng ho¸, lao vô, nh­ chi phÝ bao gãi, ph©n lo¹i, chon läc, vËn chuyÓn, bè dì, giíi tiÖu, b¶o hµnh s¶n phÈm hµng ho¸, hoa hång tr¶ cho ®¹i lý b¸n hµng Kết cấu: Bên nợ: • Tập hợp chi phí bán hàng thùc tÕ ph¸t sinh trong kỳ. Bên có: • Các khoản ghi giảm chi phí bán hàng • Kết chuyển chi phí bán hàng cho s¶n phÈm ®· tiªu thô. Tài khoản 641 không có số dư cuối kỳ. s¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng TK "334" TK " 641" TK "111,112,138.." Chi phÝ l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng trÞ gi¸ thu håi ghi Cña nh©nviªn b¸n hµng ghi gi¶m chi phÝ TK "152,153" TK "911" Chi phÝ vËt liÖu, dông cô kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng TK "214" Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK "1422" TK "331,111,112…" chê kÕt kÕt chuyÓn Chi phÝ liªn quan kh¸c chuyÓn TK "133" VAT vµo 3.2 - Kế toán chi phí quản lí doanh nghiệp; 3.2.1 - Khái niệm: Chi phí quản lí doanh nghiệp là những kho¶n chi phÝ cã liªn quan chung ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña c¶ doanh nghiÖp mµ kh«ng t¸ch riªng ra ®­îc cho bÊt kú mét ho¹t ®éng nµo. Chi phí quản lí bao gồm nhiều loại như: chi phí quản lí kinh doanh, chi phí hành chính và chi phí chung khác Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ mét lo¹i chi phÝ thêi kú, còng gièng chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®­îc bï ®¾p bëi c¸c kho¶n thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh hµng ho¸, ho¹t ®éng tµi chÝnh thuéc c¸c kú x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Néi dung chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp còng bao gåm c¸c yÕu tè nh­ chi phÝ b¸n hµng, tuy vËy c«ng dông chi phÝ cña c¸c yÕu tè cã sù kh¸c biÖt. Chi phÝ qu¶n lý do¹nh nghiÖp ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi chung cho qu¶n lý v¨n phßng vµ c¸c kho¶n chi kinh doanh kh«ng g¾n ®­îc víi c¸c ®Þa chØ cô thÓ trong c¬ cÊu tæ chøc SX-KD cña doanh nghiÖp 3.2.2 -Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n và tài kho¶n sö dông: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®­îc h¹ch to¸n t­¬ng tù nh­ chi phÝ b¸n hµng Bên nợ: • Tập hợp chi phí bán hàng thùc tÕ ph¸t sinh trong kỳ. Bên có: • Các khoản ghi giảm chi phí bán hàng • Kết chuyển chi phí bán hàng cho s¶n phÈm ®· tiªu thô. Tài khoản" 641" không có số dư cuối kỳ. s¬ då h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp TK "334,338" TK " 642" TK "111,138,139" Chi phÝ nh©n viªn QL c¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ QL TK "152,153" TK "911" Chi phÝ vËt liÖu, dông cô kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng TK "214" Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK "1422" TK " 333,111,112" ThuÕ phÝ, lÖ phÝ chê kÕt chuyÓn KÕt chuyÓn TK "139" Chi phÝ dù phßng TK " 335,142,242" Chi phÝ theo dù to¸n TK "331,111,112…" Chi phÝ liªn quan kh¸c TK "133" VAT vµo IV - KÕ to¸n doanh thu vµ chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh Đầu tư tài chính là hoạt động khai thác, sử dụng nguồn lực nhàn rỗi của doanh nghiệp để đầu tư ra ngoài doanh nghiệp nhằm tăng thu nhập và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp Nói cách khác, tiền vốn được huy động từ mọi nguồn lực của doanh nghiệp. ngoài việc sử dụng để thực hiện việc sản xuất kinh doanh chính theo chức năng đã đăng ký kinh doanh. Doanh nghiệp còn có thể tận dụng đầu tư vào các lĩnh vực khác để nâng cao hiệu quả sử dụng đồng vốn, làm sinh lợi vốn như: đầu tư vào thị trường chứng khoán, góp vốn liên doanh, cho vay vốn… Các hoạt động này chính là hoạt động tài chính của doanh nghiệp 4.1 - Kế toán doanh thu hoạt động tài chính: 4.1.1- Kh¸i niÖm : Là những khoản thu về tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức, lợi nhuận được chia và doanh thu hoạt động tài chính khác của doanh nghiệp. Doanh thu hoạt động tài chính gồm : ∗ Tiền lãi; ∗ Thu nhập từ cho thuê tài sản, cho người khác sử dụng tài sản; ∗ Cổ tức, lợi nhuận được chia; ∗ Thu nhập về hoạt động đầu tư mua, bán chứng khoán ngắn hạn, dài hạn; ∗ Thu nhập chuyển nhượng, cho thuê cơ sở hạ tầng; ∗ Thu nhập về các hoạt động đầu tư khác; ∗ Chênh lệch lãi do bán ngoại tệ, khoản lãi chênh lệch tỷ giá ngoại tệ; ∗ Chênh lệch lãi chuyển nhượng vốn. 4.1.2 - Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n và tài kho¶n sö dông: + Doanh thu phát sinh từ tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia của doanh nghiệp được ghi nhận khi thỏa mãn đồng thời hai (2) điều kiện sau: - Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch đó; - Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn. +Doanh thu từ tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia được ghi nhận trên cơ sở: - Tiền lãi được ghi nhận trên cơ sở thời gian và lãi suất thực tế từng kỳ; - Tiền bản quyền được ghi nhận trên cơ sở dồn tích phù hợp với hợp đồng; - Cổ tức và lợi nhuận được chia được ghi nhận khi cổ đông được quyền nhận cổ tức hoặc các bên tham gia góp vốn được quyền nhận lợi nhuận từ việc góp vốn. + Lãi suất thực tế là tỷ lệ lãi dùng để quy đổi các khoản tiền nhận được trong tương lai trong suốt thời gian cho bên khác sử dụng tài sản về giá trị ghi nhận ban đầu tại thời điểm chuyển giao tài sản cho bên sử dụng. Doanh thu tiền lãi bao gồm số phân bổ các khoản chiết khấu, phụ trội, các khoản lãi nhận trước hoặc các khoản chênh lệch giữa giá trị ghi sổ ban đầu của công cụ nợ và giá trị của nó khi đáo hạn. + Khi tiền lãi chưa thu của một khoản đầu tư đã được dồn tích trước khi doanh nghiệp mua lại khoản đầu tư đó, thì khi thu được tiền lãi từ khoản đầu tư, doanh nghiệp phải phân bổ vào cả các kỳ trước khi nó được mua. Chỉ có phần tiền lãi của các kỳ sau khi khoản đầu tư được mua mới được ghi nhận là doanh thu của doanh nghiệp. Phần tiền lãi của các kỳ trước khi khoản đầu tư được mua được hạch toán giảm giá trị của chính khoản đầu tư đó. + Tiền bản quyền được tính dồn tích căn cứ vào các điều khoản của hợp đồng hoặc tính trên cơ sở hợp đồng từng lần. + Doanh thu được ghi nhận khi đảm bảo là doanh nghiệp nhận được lợi ích kinh tế từ giao dịch. Khi không thể thu hồi một khoản mà trước đó đã ghi vào doanh thu thì khoản có khả năng không thu hồi đượ._.