Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Nhà máy cơ khí Giải Phóng – Công ty TNHH một thành viên Mai Động

Lêi nãi ®Çu Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ngµy cµng më réng th× hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh lu«n lµ môc tiªu h­íng tíi cña bÊt kú doanh nghiÖp nµo, dï lµ doanh nghiÖp nhµ n­íc hay t­ nh©n. XÐt trªn mét gãc ®é cô thÓ th× biÓu hiÖn cña hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh lµ lîi nhuËn ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý vÜ ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Th× ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ®· vµ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, tÝnh phøc t¹p cña nã ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i cã chiÕn l­îc kinh doanh hiÖu qu¶, nh¹y bÐn nh»m ®¹t tíi hiÖu qu¶ cao nhÊt ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng vµ th¾ng thÕ trªn thÞ tr­êng nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn thùc hiÖn nÒn kinh tÕ më, nh»m thu hót vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi. §iÒu nµy lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó héi nhËp nÒn kinh tÕ trong khu vùc vµ thÕ giíi, ®Ó chøng tá lµ mét n­íc ®· ra nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i WTO. §Ó t¹o ra lîi nhuËn doanh nghiÖp cã 2 c¸ch lùa chän: Mét lµ t¨ng doanh thu tõ c¸c nguån vèn, theo c¸ch nµy doanh nghiÖp ph¶i t¨ng gi¸ b¸n c¸c s¶n phÈm, t¨ng sè l­îng hµng ho¸, sè l­îng thµnh phÈm b¸n ra. Hai lµ doanh nghiÖp ph¶i tiÕt kiÖm trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh»m gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh tõ ®ã h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trªn thùc tÕ viÖc t¨ng gi¸ b¸n phô thuéc chñ yÕu vµo ®iÒu kiÖn kh¸ch quan trªn thÞ tr­êng. Doanh nghiÖp còng kh«ng thÓ ®Ò ra møc gi¸ qu¸ cao v× nh­ vËy sÏ lµm mÊt kh¶ n¨ng c¹nh tranh, gi¶m thÞ phÇn s¶n phÈm. Do ®ã viÖc t¨ng c­êng phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô, trªn c¬ së n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt lµ sù lùa chän tèt nhÊt ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp tù bï ®¾p chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ngµy cµng cã l·i, t¹o ra søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm cña m×nh. Qua ph©n tÝch ta cã thÓ thÊy ®­îc r»ng chi phÝ vµ viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ trong s¶n xuÊt kinh doanh lµ vÊn ®Ò quan träng hµng ®Çu buéc mäi doanh nghiÖp, mäi bé phËn trong doanh nghiÖp ®Òu ph¶i quan t©m nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ trong qu¶n lý nãi chung vµ trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi riªng. Nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i Phãng – C«ng ty TNHH mét thµnh viªn Mai §éng lµ mét trong nh÷ng nhµ m¸y cã bÒ dÇy lÞch sö víi quy m« lín, bao gåm nhiÒu ph©n x­ëng mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt võa mang tÝnh riªng biÖt võa mang tÝnh liªn tôc, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra víi chu kú dµi, khèi l­îng lín ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i vµ mÉu m·. Do ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña m×nh Nhµ m¸y co khÝ Gi¶i Phãng – C«ng ty TNHH mét thµnh viªn Mai §éng rÊt quan t©m ®Õn viÖc x©y dùng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, coi ®©y lµ vÊn ®Ò c¬ b¶n g¾n liÒn víi c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕt qu¶ cuèi cïng cña nhµ m¸y. NhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò quan träng cña viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nªn trong thêi gian thùc tËp t¹i Nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i Phãng – C«ng ty TNHH mét thµnh viªn Mai §éng qua t×m hiÓu thùc tÕ cïng sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« §µo V©n Anh cïng víi sù gióp ®ì t¹o ®iÒu kiÖn cña ban l·nh ®¹o Nhµ may mµ trùc tiÕp lµ phßng tµi chÝnh kÕ to¸n, em m¹nh d¹n chän ®Ò tµi “KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i Nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i Phãng – C«ng ty TNHH mét thµnh viªn Mai §éng”. Víi tr×nh ®é vµ thêi gian thùc tËp cã h¹n lµm mét vÊn ®Ò t­¬ng ®èi khã vµ phøc t¹p nªn em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt vµ h¹n chÕ. RÊt mong ®­îc sù gióp ®ì , ®ãng gãp ý kiÕn cña ban l·nh ®¹o c«ng ty, c¸c anh chÞ phßng kÕ to¸n, còng nh­ gi¸o viªn h­íng dÉn ®Ó em hoµn thiÖn bµi b¸o b¸o tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn chuyªn ®Ò b¸o c¸o thùc tËp nµy bao gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i Nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i Phãng – C«ng ty TNHH mét thµnh viªn Mai §éng. Ch­¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i Nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i Phãng – C«ng ty TNHH mét thµnh viªn Mai §éng. Ch­¬ng IMét sè vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt I. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. 1. Chi phÝ s¶n xuÊt. Sù ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. NÒn s¶n xuÊt x· héi cña bÊt kú ph­¬ng thøc s¶n xuÊt nµo còng g¾n liÒn víi sù vËn ®éng vµ tiªu hao c¸c yÕu tè c¬ b¶n t¹o nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nãi c¸ch kh¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp cña 3 yÕu tè: T­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng, søc lao ®éng. §ång thêi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh tiªu hao cña chÝnh c¸c b¶n th©n c¸c yÕu tè trªn. Nh­ vËy ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¶i bá ra chi phÝ vÒ thï lao, lao ®éng, vÒ t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng v× thÕ sù h×nh thµnh nªn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt sÏ t¹o ra gi¸ trÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt lµ tÊt yÕu kh¸ch quan kh«ng phô thuéc vµo ý chÝ cña ng­êi s¶n xuÊt. Nh­ vËy chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý, n¨m). Nãi c¸ch kh¸c chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra ®Ó thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu thô s¶n phÈm. Mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ngoµi nh÷ng ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hoÆc lao vô cßn cã nh÷ng ho¹t ®éng kh¸c kh«ng cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt nh­ ho¹t ®éng b¸n hµng, ho¹t ®éng qu¶n lý, c¸c ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt sù nghiÖp; song chØ nh÷ng chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt míi ®­îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt. Thùc chÊt, chi phÝ s¶n xuÊt lµ chuyÓn dÞch vèn, chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸. 2. Ph©n lo¹i chi phÝ. Ph©n lo¹i chi phÝ lµ qu¸ tr×nh s¾p xÕp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµo tõng lo¹i, tõng nhãm kh¸c theo nh÷ng ®Æc tÝnh nhÊt ®Þnh. Tuú theo sù xem xÐt chi phÝ ë gãc ®é kh¸c nhau vµ môc ®Ých qu¶n lý chi phÝ mµ ng­êi ta cã thÓ lùa chän tiªu thøc ph©n lo¹i cho phï hîp. Tuy nhiªn vÒ mÆt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt th­êng ®­îc ph©n theo c¸c tiªu thøc sau: 2.1 Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho viÖc x©y dùng vµ ph©n tÝch ®Þnh møc vèn l­u ®éng còng nh­ viÖc l©p, kiÓm tra, ph©n tÝch dù to¸n chi phÝ. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam toµn bé chi phÝ ®­îc chia thµnh 7 yÕu tè: - YÕu tè nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô… ®Ó sö dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh (lo¹i trõ gi¸ trÞ dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi cïng víi nhiªn liÖu ®éng lùc). - YÕu tè nhiªn liÖu ®éng lùc: Sö dung vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú (trõ sè dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi). - YÕu tè tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng: Ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp mang tÝch chÊt ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc. - YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§: Ph¶n ¸nh sè trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn vµo chi phÝ. - YÕu tè khÊu hao TSC§: Ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§ ph¶i trÝch trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng cho s¶n xuÊt dinh doanh. - YÕu tè kh¸c b»ng tiÒn: Gåm c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ch­a ph¶n ¸nh ë c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. 2.2 Ph©n theo kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. C¸ch ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t­îng. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm bao gåm 5 kho¶n môc chi phÝ sau: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu liªn quan trùc tiÕp ®Õn s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈ hay thùc hiÖn lao vô dÞch vô. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Bao gåm toµn bé tiÒn l­¬ng( tiÒn c«ng) vµ c¸c kho¶n phô cÊp mang tÝnh chÊt tiÒn l­¬ng, ph¶i tr¶ cho nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô, cïng víi c¸c kho¶n trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh cho c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ (phÇn trÝch vµo chi phÝ). - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: Gåm toµn toµn bé c¸c chi phÝ cßn l¹i ph¸t sinh trong ph¹m vi ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt sau khi ®· lo¹i trõ chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. - Chi phÝ b¸n hµng: Bao gåm toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc tiªu thô s¶n phÈm, hµng ho¸ lao vô, dÞch vô trong kú. - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Bao gåm toµn bé c¸c kho¶n ph¸t sinh liªn quan ®Õn qu¶n trÞ kinh doanh vµ qu¶n lý hµnh chÝnh trong ph¹m vi toµn doanh nghiÖp mµ kh«ng t¸ch ®­îc bÊt kú ho¹t ®éng hay ph©n x­ëng nµo. 2.3 Ph©n theo c¸ch thøc kÕt chuyÓn chi phÝ. Theo c¸ch thøc nµy chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc chia thµnh: - Chi phÝ s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng chi phÝ g¾n liÒn víi c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt ra hoÆc ®i mua. - Chi phÝ thêi kú: Lµ nh÷ng chi phÝ lµm gi¶m lîi tøc trong mét kú nµo ®ã nã kh«ng ph¶i lµ mét phÇn gi¸ trÞ s¶n phÈm ®­îc s¶n xuÊt ra hoÆc ®· ®ù¬c mua nªn ®­îc xem lµ c¸c phÝ tæn, cÇn ®­îc khÊu trõ ra lîi nhuËn cña thêi kú mµ chóng ph¸t sinh. 2.4 Ph©n theo quan hÖ cña chi phÝ víi khèi l­îng c«ng viÖc, s¶n phÈm hoµn thµnh. §Ó thuËn lîi cho viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm tra chi phÝ ®ång thêi lµm c¨n cø ®Ó ra quyÕt ®Þnh kinh doanh toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc ph©n theo quan hÖ víi khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh. Theo c¸ch nµy chi phÝ ®ù¬c ph©n ra thµnh 2 lo¹i: biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ. - Chi phÝ kh¶ biÕn ( BiÕn phÝ): lµ nh÷ng chi phÝ thay ®æi vÒ tæng sè vÒ tû lÖ so víi khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. CÇn chó ý r»ng c¸c chi phÝ biÕn ®æi nÕu tÝnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm l¹i cã tÝnh cè ®Þnh. - Chi phÝ cè ®Þnh (§Þnh phÝ): lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi vÒ tæng sè, vÒ tû lÖ so víi khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh, ch¼ng h¹n c¸c chi phÝ vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ thuª mÆt b»ng, ph­¬ng tiÖn kinh doanh... C¸c chi phÝ nµy nÕu tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm l¹i biÕn ®æi tû lÖ nghÞch víi s¶n l­îng s¶n phÈm. II. Gi¸ thµnh vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh. 1. Kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt cña gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l­îng c«ng t¸c, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm nh÷ng chi phÝ tham gia trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tiªu thô ph¶i ®­îc båi hoµn ®Ó t¸i s¶n xuÊt ë doanh nghiÖp mµ kh«ng bao gåm nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh ë doanh nghiÖp. Nh÷ng chi phÝ ®­a vµo gi¸ thµnh cña s¶n phÈm ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc gi¸ trÞ thùc cña t­ liÖu s¶n xuÊt tiªu dïng cho s¶n xuÊt, tiªu thô vµ c¸c kho¶n chi tiªu kh¸c cã liªn quan tíi viÖc bï ®¾p gi¶n ®¬n c¸c hao phÝ lao ®éng sèng. Mäi c¸ch tÝnh to¸n chñ quan kh«ng ph¶n ¸nh ®óng c¸c yÕu tè gi¸ trÞ trong gi¸ thµnh ®Òu cã thÓ dÉn tíi viÖc ph¸ vì c¸c quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh vµ kh«ng thùc hiÖn ®­îc t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng. 2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh. §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña qu¶n lý, h¹ch to¸n vµ kÕ ho¹ch gi¸ thµnh còng nh­ yªu cÇu x©y dùng gi¸ c¶ hµng ho¸ gi¸ thµnh ®­îc xem xÐt d­íi nhiÒu gãc ®é, nhiÒu ph¹m vi tÝnh to¸n kh¸c nhau. 2.1 Ph©n lo¹i theo thêi ®iÓm tÝnh vµ nguån gèc sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chØ tiªu tÝnh gi¸ thµnh ®­îc ph©n thµnh: - Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: §­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi b­íc vµo s¶n xuÊt kinh doanh, trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tr­íc vµ c¸c ®Þnh møc, c¸c dù to¸n chi phÝ. - Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Còng ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi s¶n xuÊt kinh doanh tuy nhiªn kh¸c víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc ®­îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh t¹i thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong kú kÕ ho¹ch (th­êng lµ ®Çu th¸nh) nªn gi¸ thµnh ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®­îc trong qua tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh. - Gi¸ thµnh thùc tÕ: §­îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm dùa trªn c¬ së c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông trong qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chi phÝ; x¸c ®Þnh c¸c nguyªn nh©n hôt, v­ît ®Þnh møc chi phÝ trong kú h¹ch to¸n; tõ ®ã ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc chi phÝ cho phï hîp. 2.2 Ph©n lo¹i theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chØ tiªu gi¸ thµnh ®­îc chia thµnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh tiªu thô: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (gi¸ thµnh c«ng x­ëng) lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm trong ph¹m vi ph©n x­ëng s¶n xuÊt. - Gi¸ thµnh tiªu thô ( gi¸ thµnh toµn bé hay gi¸ thµnh ®Çy ®ñ) lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm. Gi¸ thµnh tiªu thô ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm + Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp + Chi phÝ b¸n hµng C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho c¸c nhµ qu¶n lý biÕt ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh (lç, l·i) cña tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô mµ doanh nghiÖp kinh doanh. Tuy nhiªn do nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh khi lùa chän tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô nªn c¸ch ph©n lo¹i nµy chØ mang ý nghÜa häc thuËt, nghiªn cøu. III. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi quan hÖ chÆt chÏ h÷u c¬ víi nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm. Chi phÝ biÓu hiÖn b»ng mÆt hao phÝ s¶n xuÊt cßn gi¸ thµnh biÓu hiÖn mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt. §©y lµ hai mÆt thèng nhÊt cña mét qu¸ tr×nh v× vËy chóng gièng nhau vÒ chÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu bao gåm c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp bá ra trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm. Tuy nhiªn bé phËn chi phÝ s¶n xuÊt l¹i kh¸c nhau vÒ l­îng thÓ hiÖn: - Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n liÒn víi mét thêi kú nhÊt ®Þnh, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm g¾n liÒn víi mét lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc lao vô, dÞch vô nhÊt ®Þnh. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh (chi phÝ tr¶ tr­íc) hoÆc phÇn chi phÝ sÏ ph¸t sinh trong kú sau, nh÷ng chi phÝ ®· ghi nhËn lµ chi phÝ ë kú nµy (chi phÝ ph¶i tr¶). Ngoµi ra gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn chøa ®ùng c¶ mét phÇn chi phÝ cña kú tr­íc chuyÓn sang (chi phÝ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú). Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc cô thÓ ho¸ b»ng c«ng thøc: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú + Chi phÝ ph¸t sinh trong kú - Chi phÝ dë dang cuèi kú Khi gi¸ trÞ dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú b»ng nhau hoÆc c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh«ng cã s¶n phÈm dë dang th× tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm b»ng tæng chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. IV. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. 1. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn vµ quan träng cña tæ chøc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tæ chøc h¹ch to¸n lµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bao gåm 2 giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau vµ co quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. §ã lµ giai ®o¹n h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh theo tõng s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng, giai ®o¹n c«ng nghÖ ph©n x­ëng… vµ giai ®o¹n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. ViÖc ph©n chia nµy xuÊt ph¸t tõ qu¸ tr×nh qu¶n lý, kiÓm tra vµ ph©n tÝch chi phÝ, ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ cña tõng doanh nghiÖp vµ yªu cÇu tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ®¬n vÞ tÝnh gi¸ thµnh quy ®Þnh. Cã thÓ nãi viÖc ph©n chia qu¸ tr×nh h¹ch to¸n thµnh hai giai ®o¹n lµ sù kh¸c nhau c¬ b¶n vÒ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ trong h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh, cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh 1 ®¬n vÞ tøc lµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Nh­ vËy, x¸c ®inh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n tËp hîp chi phÝ mµ thùc chÊt lµ viÖc x¸c ®Þnh n¬i ph¸t sinh chi phÝ vµ chÞu chi phÝ. Trªn c¬ së ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ kÕ to¸n lùa chän ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n (tËp hîp chi phÝ) thÝch øng. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét ph­¬ng ph¸p hay hÖ thèng c¸c ph­¬ng ph¸p ®­îc sö dông ®Ó tËp hîp vµ ph©n lo¹i c¸c chi phÝ s¶n xuÊt trong ph¹m vi giíi h¹n cña ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ. VÒ c¬ b¶n ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm c¸c ph­¬ng ph¸p sau: - H¹ch to¸n chi phÝ theo giai ®o¹n c«ng nghÖ hoÆc ph©n x­ëng. - H¹ch to¸n chi phÝ theo s¶n phÈm. - H¹ch to¸n chi phÝ theo nhãm s¶n phÈm. - H¹ch to¸n chi phÝ theo ®¬n ®Æt hµng. Néi dung chñ yÕu cña c¸c ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ kÕ to¸n më thÎ hoÆc sæ theo dâi chi tiÕt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi t­îng, x¸c ®Þnh vµ ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn ®èi t­îng, hµng th¸ng tËp hîp chi phÝ theo tõng ®èi t­îng. Mçi ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chØ thÝch øng víi 1 lo¹i ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ nªn tªn gäi c¸c ph­¬ng ph¸p nµy lµ biÓu hiÖn ®èi t­îng mµ nã cÇn tËp hîp vµ ph©n lo¹i chi phÝ. 2. Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. ViÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo mét tr×nh tù hîp lý, khoa häc th× míi cã thÓ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi. Tr×nh tù nµy phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng ngµnh nghÒ, tõng doanh nghiÖp vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn ta cã thÓ kh¸i qu¸t chung tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt qua 4 b­íc sau: - B­íc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng sö dông. - B­íc 2: TÝnh to¸n vµ ph©n bæ lao vô cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh phô cã liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng sö dông trªn c¬ së lao vô phôc vô vµ gi¸ thµng ®¬n vÞ lao vô. - B­íc 3: TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c lo¹i s¶n phÈm cã liªn quan. - B­íc 4: X¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú. Tuú theo ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ néi dung, c¸ch thøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau. 3. H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt. §Ó tiÕn hµnh h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông hai ph­¬ng ph¸p: Kª khai th­êng xuyªn hay kiÓm kÓ ®Þnh kú. Hai ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u nh­îc ®iÓm riªng phï hîp víi tõng lo¹i doanh nghiÖp. - Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn: lµ ph­¬ng ph¸p theo dâi , ph¶n ¸nh th­êng xuyªn, liªn tôc, cã hÖ thèng t×nh h×nh nhËp xuÊt tån kho vËt t­, hµng ho¸ trªn c¬ së sæ kÕ to¸n. Khi sö dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn th× c¸c tµi kho¶n hµng tån kho nãi chung ®­îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè liÖu hiÖn cã, t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng, gi¶m vËt t­ hµng ho¸. V× vËy gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ trªn sæ kÕ to¸n cã thÓ x¸c ®Þnh ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong kú h¹ch to¸n. §Õn cuèi kú h¹ch to¸n c¨n cø vµo sè liÖu kiÓm kª hµng ho¸, vËt t­ tån kho so s¸nh víi sè liÖu tån kho trªn sæ kÕ to¸n ®Ó x¸c ®Þnh sè l­îng vËt t­ thõa, thiÕu vµ truy t×m nguyªn nh©n ®Ó cã gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ¸p dông hîp trong c¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸c ®¬n vÞ th­¬ng nghiÖp kinh doanh nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín. - Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: lµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª thùc tÕ ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú trªn sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ tõ ®ã tÝnh ra gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ ®· xuÊt kho trong kú theo c«ng thøc: Gi¸ trÞ vËt t­ hµng ho¸ xuÊt kho = Tæng gi¸ trÞ vËt t­ hµng ho¸ mua vµo trong kú + TrÞ gi¸ vËt t­ hµng ho¸ tån ®Çu kú - TrÞ gi¸ vËt t­ hµng ho¸ tån cuèi kú Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, mäi biÕn ®éng vËt t­ hµng ho¸ kh«ng theo dâi, ph¶n ¸nh trªn c¸c tµi kho¶n hµng tån kho. Gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ mua vµo vµ nhËp kho ®­îc ph¶n ¸nh trªn 1 tµi kho¶n riªng: Tµi kho¶n mua hµng. Ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú th­êng ®­îc ¸p dông ë doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i vËt t­, hµng ho¸ víi quy c¸ch kh¸c nhau, gi¸ trÞ thÊp vµ ®­îc xuÊt th­êng xuyªn. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ gi¶m nhÑ khèi l­îng c«ng viÖc h¹ch to¸n nh­ng ®é chÝnh x¸c vÒ vËt t­ hµng ho¸ xuÊt dïng cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhau phô thuéc c«ng t¸c qu¶n lý t¹i kho, quÇy, bÕn b·i… Chøng tõ kÕ to¸n sö dông: PhiÕu xuÊt kho nguyªn vËt liÖu. B¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch vÒ BHYT, BHXH, KPC§. PhiÕu xuÊt kho c«ng cô, dông cô. B¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô. B¶ng ph©n bæ khÊu hao. PhiÕu chi. C¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: TK 621, TK 622, TK 627, TK 154, TK 631 3.1 H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. a. Kh¸i niÖm vÒ c¸ch thøc tËp hîp ph©n bæ. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu… ®­îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm. Tr­êng hîp vËt liÖu xuÊt dïng cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng, tËp hîp chi phÝ kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng ®ù¬c th× ph¶i ¸p dông ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp ®Ó ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t­îng cã liªn quan. Tiªu thøc ph©n bæ th­êng ®­îc ¸p dông lµ ph©n bæ theo ®Þnh møc tiªu hao, theo hÖ sè, theo träng l­îng, sè l­îng s¶n phÈm… C«ng thøc ph©n bæ nh­ sau: Chi phÝ vËt liÖu ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = Tæng chi phÝ vËt liÖu cÇn ph©n bæ x Tû lÖ (hÖ sè) ph©n bæ Trong ®ã: Tû lÖ (hÖ sè) ph©n bæ = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng §èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt nh­: ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt hoÆc s¶n phÈm lao vô, dÞch vô… th× h¹ch to¸n cho ®èi t­îng ®ã. b.Tµi kho¶n sö dông §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n sö dông TK 621- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ, ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt, s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm… §Ó tÝnh to¸n chÝnh x¸c c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp kÕ to¸n cÇn chó ý kiÓm tra chÝnh x¸c sè nguyªn vËt liÖu thùc tiÕp ®· lÜnh, nh­ng cuèi kú ch­a sö dông hÕt gi¸ trÞ cña phÕ liÖu thu håi (nÕu cã) ®Ó lo¹i trõ ra khái chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong kú: Chi phÝ NVL trùc tiÕp trong kú = TrÞ gi¸ NVL xuÊt ®­a vµo sö dông + TrÞ gi¸ NVL cßn l¹i cuèi kú - TrÞ gi¸ phª liÖu thu håi 3.1.1 H¹ch to¸n theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Néi dung ph¶n ¸nh. - Bªn Nî: Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. - Bªn Cã: + Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt. + KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: - XuÊt kho sö dông trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm lao vô, dÞch vô: Nî TK 621 Cã TK 1521 - C¸c lo¹i vËt liÖu phô, nhiªn liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm lao vô, dÞch vô: Nî TK 621 Cã TK 152(1522,1523) - Tr­êng hîp nhËn vËt liÖu vÒ kh«ng nhËp kho mµ xuÊt dïng trùc tiÕp cho s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô: Nî TK 621 Nî TK 133 (ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ) Cã TK 111, 112, 331, 411… - Tr­êng hîp nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho hay chuyÓn sang kú sau: Nî TK 152 (Chi tiÕt vËt liÖu) Cã TK 621 (Chi tiÕt ®èi t­îng) - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo tõng ®èi t­îng ®Ó tÝnh gi¸ thµnh vµo cuèi kú h¹ch to¸n: Nî TK 154 Cã TK 621 - §èi víi trÞ gi¸ vËt liÖu cßn l¹i kú tr­íc kh«ng nhËp kho mµ ®Ó l¹i bé phËn sö dông sÏ ®­îc h¹ch to¸n vµo ®Çu kú sau theo bót to¸n: Nî TK 621 Cã TK 152 (Gi¸ trÞ thùc tÕ xuÊt dïng kh«ng hÕt kú tr­íc) S¬ ®å h¹ch to¸n CPNVLTT theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. TK151, 152 TK621 TK154 KÕt chuyÓn chi phÝ VËt liÖu dïngtrùc tiÕp NVL trùc tiÕp cho s¶n xuÊt TK 152 TK 331 VL nhËp kho xuÊt dïng VL dïng kh«ng hÕt trùc tiÕp nhËp l¹i kho hay kÕt chuyÓn kú sau TK 1331 VAT khÊu trõ 3.1.2 H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. Néi dung ph¶n ¸nh - Bªn Nî: Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. - Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: - §Çu kú kÕt chuyÓn gi¸ trÞ vËt liÖu tån kho. Nî TK 6111 Cã TK 152 - Trong kú ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng nguyªn vËt liÖu. Nî TK 6111 Cã TK 111, 112, 331, 411 - Gi¸ trÞ vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô. Nî TK 621 Cã TK 6111 - Cuèi kú c¨n cø kÕt qu¶ kiÓm kª ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt liÖu ch­a sö dông Nî TK 152 Cã TK 6111 - Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô. Nî TK 631 Cã TK 621 S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ NVLTT theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. TK 331,111,112 TK611 TK621 TK 631 Gi¸ trÞ NVL Gi¸ trÞ NV KÕt chuyÓn t¨ng trong kú dïng s¶n xuÊt NVL trùc tiÕp TK 133 VAT TK 152,151 khÊu trõ Gi¸ trÞ VL ch­a dïng cuèi kú KÕt chuyÓn gi¸ trÞ VL ch­a dïng cuèi kú 3.2 H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. a. Kh¸i niÖm. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (CPNCTT) lµ kho¶n thï lao lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô dÞch vô nh­ tiÒn l­¬ng chÝnh, l­¬ng phô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng nh­ phô cÊp khu vùc, ®éc h¹i, phô cÊp lµm thªm giê… Ngoµi ra CPNCTT cßn bao gåm c¸c kho¶n ®ãng gãp cho c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ do chñ sö dông lao ®éng chÞu vµ tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh theo 1 tû lÖ nhÊt ®Þnh víi tiÒn l­¬ng ph¸t sinh cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. b. Tµi kho¶n sö dông. §Ó theo dâi CPNCTT, kÕ to¸n sö dông TK 622- CPNCTT. Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc më chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cña doanh nghiÖp. Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng thùc tÕ ph¸t sinh. Bªn Cã: KÕt chuyÓn CPNCTT. 3.2.1 H¹ch to¸n theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. - Ph¶n ¸nh sè tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô trong kú: Nî TK 622 Cã TK 334 - TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®inh, (PhÇn tÝnh vµo chi phÝ 19%) Nî TK 622 Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) - TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp vµo chi phÝ (víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô) vµ c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng trÝch tr­íc kh¸c (ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch). Nî TK 622 Cã TK 335 - Cuèi kú kÕt chuyÓn CPNCTT theo tõng ®èi t­îng vµo TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nî TK 154 Cã TK 622 S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo KKTX. TK334 TK622 TK154 TiÒn l­¬ng vµ phô cÊp l­¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp SX KÕt chuyÓn chi phÝ TK338 nh©n c«ng trùc tiÕp C¸c kho¶n ®ãng gãp theo tû lÖ víi tiÒn l­¬ng thùc tÕ cña c«ng nh©n trùc tiÕp SX 3.2.2 H¹ch to¸n CPNCTT theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. C¸ch tËp hîp chi phÝ trong kú t­¬ng tù nh­ ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. - Cuèi kú ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo TK 631 theo tõng ®èi t­îng. Nî TK 631 Cã TK 622 S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp theo KK§K TK334 TK622 TK631 TiÒn l­¬ng vµ phô cÊp l­¬ng ph¶i tr¶ c«ng nh©n trùc tiÕp SX KÕt chuyÓn chi phÝ TK338 nh©n c«ng trùc tiÕp C¸c kho¶n ®ãng gãp theo tû lÖ víi tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp SX thùc tÕ ph¸t sinh 3.2.3 H¹ch to¸n chi phÝ ph©n bæ nh©n c«ng trùc tiÕp cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. CPNCTT th­êng ®­îc tÝnh cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ cã liªn quan. Tr­êng hîp CPNCTT cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng mµ kh«ng h¹ch to¸n trùc tiÕp ®­îc th× cã thÓ tËp hîp chung sau ®ã chon tiªu thøc thÝch hîp ®Ó ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ cã liªn quan. Tiªu chuÈn ph©n bæ cã thÓ lµ tiÒn c«ng ®Þnh møc, giê c«ng ®Þnh møc, hÖ sè… CPNCTT ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = Tæng CPNCTT ph¸t sinh trong kú Tæng tiªu thøc ph©n bæ x Tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng 3.3 H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. a. Kh¸i niÖm. Chi phÝ s¶n xuÊt chung(CPSXC) lµ nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt cßn l¹i ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm sau CPNVLTT vµ CPNCTT. §©y lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong ph¹m vi c¸c ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. b. Tµi kho¶n sö dông. §Ó theo dâi c¸c kho¶n CPSXC kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 627- Chi phÝ söa ch÷a chung, më chi tiÕt theo tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt dÞch vô… Bªn Nî: CPSXC thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: KÕt chuyÓn CPSXC vµo chi phÝ s¶n phÈm hay lao vô, dÞch vô. TK 627 cuèi kú kh«ng cã sè d­ do ®· kÕt chuyÓn hay ph©n bæ hÕt cho c¸c lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô, lao vô vµ ®­îc chi tiÕt thµnh 6 tiÓu kho¶n: Tµi kho¶n 6271: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng. 6272: Chi phÝ vËt liÖu. 6273: Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt. 6274: Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh. 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. 6278: Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. Ngoµi ra tuú theo yªu cÇu qu¶n lý cña tõng doanh nghiÖp, tõng ngµnh, TK 627 cã thÓ më thªm mét sè tiÓu kho¶n kh¸c ®Ó ph¶n ¸nh mét sè néi dung hoÆc yÕu tè chi phÝ kh¸c. 3.3.1 H¹ch to¸n CPSXC theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. - Trong kú tÝnh ra tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ph©n x­ëng. Nî TK 627 (6271) Cã TK 334 - TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh ( phÇn trÝch chi phÝ ) Nî TK 627 (6271) Cã TK 338 (3382, 3383, 3384) - Chi phÝ vËt liÖu xuÊt kho dïng chung cho tõng ph©n x­ëng Nî TK 627 (6271) Cã TK 152 - Chi phÝ CCDC s¶n xuÊt dïng cho c¸c bé phËn ph©n x­ëng (ph©n bæ lÇn 1) Nî TK 627 Cã TK 153 - TrÝch khÊu hao TSC§ cña tõng ph©n x­ëng. Nî TK 627 (6274) Cã TK 214 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. Nî TK 627 (6277) Nî TK 133 Cã TK 111, 112, 331… - Ph©n bæ dÇn chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n vµo CPSXC. Nî TK 627 Cã TK 335 - C¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn (tiÕp t©n, héi nghÞ) Nî TK 627 (6278) Cã TK 111, 112… - C¸c kho¶n ghi gi¶m CPSXC Nî TK 111, 112, 153, 138 Cã TK 627 - Cuèi kú h¹ch to¸n, tiÕn hµnh ph©n bæ kÕt chuyÓn CPSXC theo tiªu thøc phï hîp cho tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô… Nî TK 154 Cã TK 627 3.3.2 H¹ch to¸n CPSXC theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. C¸ch tËp hîp chi phÝ theo ph­¬ng ph¸p nµy còng t­¬ng tù nh­ ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. - Cuèi kú kÕt chuyÓn CPSXC Nî TK 631 Cã TK 627 S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. TK 334, 888 TK627 TK111, 112, 152 Chi phÝ nh©n viªn C¸c kho¶n thu håi ghi gi¶m ph©n x­ëng CPSXC TK 152, 153 TK154, 631 ChÝ vËt liÖu dông cô theo ph­¬ng ph¸p KKTX Ph©n bæ (hoÆc kÕt chuyÓn) TK 611 chi phÝ s¶n xuÊt chung ChÝ vËt liÖu dông cô TK 632 theo ph­¬ng ph¸p KK§K KÕt chuyÓn chi phÝ cè ®Þnh TK 242, 335 (kh«ng ph©n bæ) vµo gi¸ vèn Chi phÝ theo dù to¸n TK 241 Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK1331 TK 331, 111, 112 C¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c mua ngoµi ph¶i._. tr¶ hay ®· tr¶ ThuÕ VAT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ (nÕu cã) 3.3.3 Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Do chi phÝ s¶n xuÊt chung liªn quan ®Õn nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô trong ph©n x­ëng nªn cÇn thiÕt ph¶i ph©n bæ kho¶n chi phÝ nµy cho tõng ®èi t­îng (s¶n phÈm, dÞch vô) theo tiªu thøc phï hîp. - Tr­êng hîp chi phÝ biÕn ®æi, kÕ to¸n sÏ ph©n bæ hÕt cho l­îng s¶n phÈm, dÞch vô hoµn thµnh nhËp kho theo c«ng thøc sau: Møc biÕn phÝ SXC ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng x Tæng biÕn phÝ SXC cÇn ph©n bæ - §èi víi ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung, trong tr­êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt cao h¬n møc c«ng suÊt b×nh th­êng (møc c«ng suÊt b×nh th­êng lµ møc s¶n phÈm ®¹t ®­îc ë møc trung b×nh trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt b×nh th­êng) th× ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph©n bæ hÕt cho sè s¶n phÈm s¶n xuÊt theo c«ng thøc: Møc ®Þnh phÝ SXC ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tõng ®èi t­îng Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng x Tæng ®Þnh phÝ SXC cÇn ph©n bæ - Tr­êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra nhá h¬n møc c«ng suÊt b×nh th­êng th× phÇn ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i ph©n bæ theo ®Þnh møc b×nh th­êng. Trong ®ã sè ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho l­îng s¶n phÈm chªnh lÖch gi÷a thùc tÕ so víi møc b×nh th­êng ®­îc tÝnh vµo gi¸ vèn tiªu thô (cßn gäi lµ ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng ph©n bæ) c«ng thøc ph©n bæ nh­ sau: Møc ®Þnh phÝ SXC ph©n bæ cho møc s¶n phÈm thùc tÕ = Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña s¶n xuÊt thùc tÕ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña SP theo c«ng suÊt b×nh th­êng x Tæng ®Þnh phÝ SXC cÇn ph©n bæ - Møc chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho phÇn chªnh lÖch s¶n phÈm thùc tÕ víi c«ng suÊt b×nh th­êng sÏ tÝnh nh­ sau: Møc ®Þnh phÝ SXC (kh«ng ph©n bæ) tÝnh cho l­îng s¶n phÈm chªnh lÖch = Tæng ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung cÇn ph©n bæ - Møc ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho møc s¶n phÈm thùc tÕ Trªn c¬ së ph©n bæ biÕn phÝ s¶n xuÊt chung vµ ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t­îng, kÕ to¸n sÏ ghi: Nî TK 632 Cã TK 627 3.4 Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt. C¸c phÇn trªn ®· nghiªn cøu c¸ch h¹ch to¸n vµ ph©n bæ c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt. C¸c chi phÝ nµy cuèi cïng ph¶i ®­îc tËp hîp vµo bªn nî TK 154 – Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. TK154 ®­îc më chi tiÕt theo tõng ngµnh s¶n xuÊt, tõng n¬i ph¸t sinh chi phÝ hay tõng lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô… cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh hay phô. 3.4.1 Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Néi dung: Bªn Nî: Tæng hîp c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m CPSP, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh D­ Nî : Chi phÝ thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô dë dang ch­a hoµn thµnh. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: - Cuèi kú ghi c¸c bót to¸n kÕt chuyÓn (hoÆc phÈn bæ) chi phÝ NVL trùc tiÕp, CPNCTT, CPSXC theo tõng ®èi t­îng. Nî TK 154 Cã TK 621 Cã TK 622 Cã TK 627 §ång thêi ph¶n ¸nh bót to¸n ghi gi¶m chi phÝ. + PhÕ liÖu thu håi trong s¶n xuÊt, vËt liÖu dïng kh«ng hÕt. Nî TK 152 Cã TK 154 + S¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc kh«ng söa ch÷a ®­îc. Nî TK 138 (1381) Cã TK 154 + Gi¸ trÞ s¶n phÈm vËt t­ thiÕu hôt bÊt th­êng trong s¶n xuÊt. Nî TK 138, 334, 811 Cã TK 154 - Ph¶n ¸nh tæng gi¸ thµnh c«ng x­ëng thùc tÕ s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh. Nî TK 155: NhËp kho thµnh phÈm Nî TK 157: Göi b¸n Nî TK 632: Tiªu thô th¼ng (kh«ng qua kho) Cã TK 154 - Tr­êng hîp s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho c¸c ®èi t­îng, kÕ to¸n ghi theo gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô Nî TK 627: phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt ë ph©n x­ëng chÝnh Nî TK 641, 642: Phôc vô cho b¸n hµng, qu¶n lý doanh nghiÖp Nî TK 152, 153, 155: NhËp kho vËt t­ thµnh phÈm Nî TK 632: Tiªu thô ra bªn ngoµi Cã TK 154 S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. TK621 TK154 TK152,111... D§K:xxx C¸c kho¶n ghi gi¶m Chi phÝ NVL trùc tiÕp Chi phÝ s¶n phÈm TK155,152 TK 622 NhËp kho vËt t­, SF Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp TK157 TK627 Göi b¸n Chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 632 DCK:xxx Tiªu thô th¼ng 3.4.2 Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. §Ó phôc vô cho viÖc tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n sö dông TK 632 – Gi¸ vèn s¶n xuÊt. Tµi kho¶n nµy ®­îc h¹ch to¸n chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ vµ theo lo¹i, nhãm s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô. Néi dung ph¶n ¸nh: - Bªn Nî : Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn chÕ t¹o s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô. - Bªn Cã: + KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú . + Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô hoµn thµnh. + Gi¸ trÞ thu håi b»ng tiÒn hoÆc ph¶i thu ghi gi¶m CPSX - TK 631 cuèi kú kh«ng cã sè d­. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. - §Çu kú kÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang. Nî TK 631 Cã TK 154 - Trong kú kinh doanh cã c¸c chi phÝ ph¸t sinh ®­îc tËp hîp qua c¸c TK liªn quan (TK 621, 622, 627), §èi víi s¶n phÈm ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i, phÇn gi¸ vèn chuyÓn vÒ nhËp kho hay göi l¹i kho ng­êi mua ghi: Nî TK 631 Cã TK 631 - Cuèi kú, kÕt chuyÓn c¸c CPSX ph¸t sinh trong kú theo tõng lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô. Nî TK 631 Cã TK 621 Cã TK 622, 627 - C¸c kho¶n thu håi ghi gi¶m chi phÝ nÕu cã. Nî TK 111, 112, 138 Cã TK 631 §ång thêi c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang, ghi bót to¸n kÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang. Nî TK 154 Cã TK 631 - C¨n cø vµo b¶ng (phiÕu, thÎ) tÝnh gi¸ thµnh, ph¶n ¸nh tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm lao vô, dÞch vô hoµn thµnh. Nî TK 632 Cã TK 631 S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. KÕt chuyÓn gi¸ trÞ s¶n phÈm, dÞch vô dë dang ®Çu kú TK621 TK631 TK154 Chi phÝ s¶n phÈm KÕt chuyÓn chi phÝ dÞch vô dë dang cuèi kú NVL trùc tiÕp TK632 TK 622 Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt KÕt chuyÓnchi phÝ cña s¶n phÈm dich vô ®· nh©n c«ng trùc tiÕp hoµn thµnh nhËp kho, göi b¸n, hay tiªu thô TK627 KÕt chuyÓn (hoÆc ph©n bæ) chi phÝ s¶n xuÊt chung 3.5 KiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. S¶n phÈm dë dang (SPDD) lµ nh÷ng s¶n phÈm ch­a kÕt thóc giai ®o¹n chÕ biÕn cßn ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n phÈm, doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸ SPDD. Tuú theo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt cña s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ SPDD sau: 3.5.1 X¸c ®Þnh gi¸ trÞ SPDD theo chi phÝ NVL chÝnh. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, toµn bé chi phÝ chÕ biÕn ®ù¬c tÝnh hÕt cho thµnh phÈm. Do vËy, trong SPDD chØ bao gåm vËt liÖu chÝnh. Gi¸ trÞ VLC n»m trong s¶n phÈm dë dang = Sè l­îng SPDD cuèi kú Sè l­îng + Sè l­îng s¶n phÈm thµnh phÈm dë dang x Toµn bé gi¸ trÞ VLC xuÊt dïng 3.5.2 X¸c ®Þnh gi¸ trÞ SPDD theo s¶n l­îng ­íc tÝnh t­¬ng ®­¬ng. Dùa theo møc ®é hoµn thµnh vµ sè l­îng SPDD ®Ó quy ®æi SPDD thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh. Tiªu chuÈn quy ®Þnh th­êng dùa vµo giê c«ng hoÆc tiÒn l­¬ng ®Þnh møc ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cña viÖc ®¸nh gi¸. Ph­¬ng ph¸p nµy chØ nªn ¸p dông ®Ó tÝnh c¸c chi phÝ chÕ biÕn, cßn c¸c CPNVL chÝnh ph¶i x¸c ®Þnh theo sè l­îng thùc tÕ ®· dïng. Gi¸ trÞ VLC n»m trong s¶n phÈm dë dang = Sè l­îng SPDD cuèi kú (kh«ng quy ®æi) Sè l­îng + Sè l­îng SPDD thµnh phÈm (kh«ng quy ®æi) x Toµn bé gi¸ trÞ VLC xuÊt dïng Chi phÝ chÕ biÕn n»m trong SPDD (theo tõng lo¹i) = Sè l­îng SPDD cuèi kú quy ®æi ra thµnh phÈm Sè l­îng + Sè l­îng SPDD thµnh phÈm quy ®æi ra thµnh phÈm x Tæng chi phÝ chÕ biÕn tõng lo¹i 3.5.3 X¸c ®Þnh SPDD theo 50% chi phi phÝ chÕ biÕn. §èi víi nh÷ng s¶n phÈm mµ chi phÝ chÕ biÕn chiÕm tû träng thÊp trong tæng chi phÝ, kÕ to¸n th­êng sö dông ph­¬ng ph¸p nµy. Thùc chÊt ®©y lµ mét d¹ng cña ph­¬ng ph¸p ­íc tÝnh th­o s¶n l­îng t­¬ng ®­¬ng. Trong ®ã gi¶ ®Þnh SPDD ®· hoµn thµnh ë møc ®é 50% so víi thµnh phÈm. Gi¸ trÞ SPDD ch­a hoµn thµnh = Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m trong SPDD + 50% chi phÝ chÕ biÕn 3.5.4 X¸c ®Þnh gi¸ trÞ SPDD theo CPNVL trùc tiÕp hoÆc chi phÝ trùc tiÕp. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, trong gi¸ trÞ SPDD chØ bao gåm CPNVL trùc tiÕp (NVL trùc tiÕp vµ NCTT) mµ kh«ng tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ kh¸c. 3.5.5 X¸c ®Þnh gi¸ trÞ SPDD theo chi phÝ ®Þnh møc hoÆc kÕ ho¹ch. C¨n cø vµo ®Þnh møc tiªu hao (chi phÝ kÕ ho¹ch) cho c¸c kh©u, c¸c b­íc, c¸c c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ SPDD. Ngoµi ra trªn thùc tÕ ng­êi ta cßn ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p kh¸c ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang nh­ ph­¬ng ph¸p thèng kª kinh nghiÖm. 3.6 H¹ch to¸n thÞªt h¹i trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. 3.6.1 H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ s¶n phÈm háng. S¶n phÈm háng lµ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng tho¶ m·n c¸c yªu cÇu chÊt l­îng vµ ®Æc ®iÓm kü thuËt vÒ s¶n xuÊt, mµu s¾c, kÝch cì, träng l­îng, c¸ch thøc l¾p r¸p… Tuú theo møc ®é h­ háng mµ s¶n phÈm ®­îc chia thµnh: - S¶n phÈm háng cã thÓ söa ch÷a ®­îc: lµ nh÷ng s¶n phÈm háng mµ vÒ kü thuËt cã thÓ söa ch÷a ®­îc vµ viÖc söa ch÷a ®ã cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ. - S¶n phÈm háng kh«ng söa ch÷a ®­îc: lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ vÒ mÆt kü thuËt kh«ngthÓ söa ch÷a ®­îc hoÆc söa ch÷a ®­îc nh­ng kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ. Trong quan hÖ víi c«ng t¸c kÕ ho¹ch, c¶ hai lo¹i s¶n phÈm trªn ®­îc chi tiÕt thµnh s¶n phÈm háng trong ®Þnh møc vµ ngoµi ®Þnh møc. + S¶n phÈm trong ®Þnh møc: lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp dù kiÕn sÏ háng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. §©y lµ nh÷ng s¶n phÈm háng ®­îc xem lµ kh«ng tr¸nh khái trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nªn phÇn chi phÝ cho nh÷ng s¶n phÈm nµy ®­îc coi lµ chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh phÈm. + S¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc: Lµ nh÷ng s¶n phÈm háng n»m ngoµi dù kiÕn cña nhµ s¶n xuÊt do c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan hoÆc chñ quan. ThiÖt h¹i cña nh÷ng s¶n phÈm háng nµy kh«ng ®­îc chÊp nhËn nªn chi phÝ cña chóng kh«ng ®­îc céng vµo chi phÝ s¶n xuÊt chÝnh mµ ®­îc xem lµ kho¶n phÝ tæn thêi kú ph¶i trõ vµo thu nhËp. ThiÖt h¹i thùc tÕ = ThiÖt h¹i ban ®Çu - Båi th­êng cña ng­êi g©y ra s¶n phÈm háng Nguyªn t¾c xö lý thiÖt h¹i s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc ®­îc ph¶n ¸nh qua s¬ ®å sau: TK152, 153, 334 TK631 TK632, 415 Chi phÝ söa ch÷a Gi¸ trÞ thiÖt h¹i thùc tÕ vÒ SP háng ngoµi ®Þnh møc TK 154, 157, 632 TK 138(8), 152 Gi¸ trÞ s¶n phÈm háng Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi kh«ng söa ch÷a ®­îc vµ c¸c kho¶n båi th­êng Toµn bé gi¸ trÞ thiÖt h¹i cã thÓ söa ch÷a ®­îc theo dâi riªng trªn TK 1381 (chi tiÕt s¶n phÈm háng ngoµi ®Þnh møc) sau khi ®· trõ ®i phÕ liÖu thu håi vµ båi th­êng (nÕu cã). ThiÖt h¹i thùc vÒ s¶n phÈm háng sÏ ®­îc tÝnh vµo gi¸ vèn b¸n hµng hoÆc trõ vµo quü dù phßng tµi chÝnh. 6.2 H¹ch to¸n thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt. * Ngõng s¶n xuÊt cã kÕ ho¹ch - KhÝ trÝch tr­íc chi phÝ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch Nî TK 622 Cã TK 335 - Khi ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ ph¸t sinh (thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt). Nî TK 335 Cã TK 334, 338, 214, 111, 112… * Ngõng s¶n xuÊt ngoµi kÕ ho¹ch (bÊt th­êng). - TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Nî TK 142, 242 Cã TK 334, 338 Cã TK 152, 153 Cã TK 214 Cã TK 111, 331, 112 - Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n båi th­êng thiÖt h¹i (nÕu cã). Nî TK 334, 138(8), 111 Cã TK 142, 242 - Ph¶n ¸nh thiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt vµo chi phÝ. Nî TK 811 Cã TK 142, 242 V. §èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp. 1.§èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Thùc chÊt viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chÝnh lµ viÖc x¸c ®Þnh s¶n phÈm, b¸n thµnh phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®ßi hái ph¶i tÝnh gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ. §èi t­îng ®ã cã thÓ lµ s¶n phÈm cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hay ®ang trªn d©y truyÒn s¶n xuÊt tuú theo yªu cÇu cña h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé vµ tiªu thô s¶n phÈm. 2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc vµ kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú tÝnh vµ theo ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh kÕt hîp. Mét sè ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh th­êng ®­îc sö dông lµ: 2.1 Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp (ph­¬ng ph¸p gi¶n ®¬n) Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, sè l­îng mÆt hµng Ýt, s¶n xuÊt víi khèi l­îng lín vµ chu kú s¶n xuÊt ng¾n nh­ c¸c nhµ m¸y ®iÖn, n­íc, c¸c doanh nghiÖp khai th¸c (than, gç). §èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ ë c¸c doanh nghiÖp nµy lµ tõng lo¹i s¶n phÈm dÞch vô. Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh = Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú + Chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong kú - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú 2.2 Ph­¬ng ph¸p céng chi phÝ. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp mµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®­îc thùc hiÖn ë nhiÒu bé phËn s¶n xuÊt, nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¸c bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm hä¨c giai ®o¹n c«ng nghÖ hay bé phËn s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = Chi phÝ cho s¶n phÈm hoµn thµnh + Chi phÝ PX 2 ph©n bæ cho s¶n phÈm hoµn thµnh + ……. + Chi phÝ PX n ph©n bæ cho s¶n phÈm hoµn thµnh 2.3 Ph­¬ng ph¸p hÖ sè. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông mét thø nguyªn liÖu vµ mét l­îng lao ®éng, ng­ng thu ®­îc ®ång thêi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau vµ kh«ng tËp hîp riªng cho c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Theo ph­¬ng ph¸p nµy. tr­íc hÕt kÕ to¸n c¨n cø vµo hÖ sè quy ®æi, ®Ó quy ®æi c¸c lo¹i s¶n phÈm vÒ s¶n phÈm gèc, råi tõ ®ã dùa vµo tæng chi phÝ liªn quan ®Õn gi¸ thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm gèc vµ gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm. Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm gèc = Tæng gi¸ thµnh cña tÊt c¶ c¸c lo¹i SP Tæng sè SP gèc (kÓ c¶ quy ®æi) Gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n phÈm = Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm gèc x HÖ sè quy ®æi Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña c¸c lo¹i s¶n phÈm = Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú + Tæng chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú - Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú 2.4 Ph­¬ng ph¸p tû lÖ chi phÝ. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cã quy c¸ch phÈm chÊt kh¸c nhau: may mÆc, dÖt kim. §Ó gi¶m bít khèi l­îng h¹ch to¸n kÕ to¸n th­êng tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i. C¨n cø vµo tû lÖ chi phÝ gi÷a chi phÝ thùc tÕ s¶n xuÊt víi chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch (®Þnh møc). KÕ to¸n sÏ tÝnh ra gi¸ thµnh ®¬n vÞ vµ tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm tõng lo¹i. Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i = Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (®Þnh møc) ®¬n vÞ s¶n phÈm tõng lo¹i x Tû lÖ chi phÝ 2.5 Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, bªn c¹nh s¶n phÈm chÝnh thu ®­îc cßn cã thÓ thu ®­îc nh÷ng s¶n phÈm phô. §Ó tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm chÝnh, kÕ to¸n ph¶i lo¹i trï gi¸ trÞ s¶n phÈm phô ra khái tæng chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô cã thÓ ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ cã thÓ sö dông ®­îc, gi¸ ­íc tÝnh, gi¸ kÕ ho¹ch… Tæng gi¸ thµnh SP chÝnh = Gi¸ trÞ SP chÝnh dë dang ®Çu kú + Tæng CP ph¸t sinh trong kú - Gi¸ trÞ phô thu håi ­íc tÝnh - Gi¸ trÞ SP dë dang cuèi kú 2.6 Ph­¬ng ph¸p liªn hÖ. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp cã tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt s¶n phÈm lµm ra ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau nh­: C¸c doanh nghiÖp ho¸ chÊt, dÖt kim, ®ãng giÇy… Trªn thùc tÕ, kÕ to¸n cã thÓ kÕt hîp c¸c ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp víi tæng céng chi phÝ, tæng céng chi phÝ víi tû lÖ, hÖ sè víi nhiÒu lo¹i s¶n phÈm phô. 2.7 Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn liªn tôc, bao gåm nhiÒu b­íc (giai ®o¹n) nèi tiÕp nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh, mçi b­íc t¹o ra 1 b¸n thµnh phÈm vµ b¸n thµnh phÈm cña b­íc tr­íc lµ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cña b­íc sau. Tuú theo tÝnh chÊt hµng ho¸ cña b¸n thµnh phÈm vµ yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ ®­îc tËp hîp theo ph¶n ¸nh cã b¸n thµnh phÈm vµ ph¶n ¸nh kh«ng cã b¸n thµnh phÈm. 2.7.1 TÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc theo ph¶n ¸nh cã b¸n thµnh phÈm. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ b¸n thµnh phÈm hoµn thµnh ë tõng giai ®o¹n, vµ thµnh phÈm hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi. C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp theo tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt, lÇn l­ît tÝnh tæng gi¸ thµnh, gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña b¸n thµnh phÈm giai ®o¹n tr­íc vµ chuyÓn sang giai ®o¹n sau mét c¸ch tuÇn tù cho ®Õn khi tÝnh ®ù¬c tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi cïng. Bëi vËy ph­¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p kÕt chuyÓn tuÇn tù. S¬ ®å kÕt chuyÓn chi phÝ tuÇn tù ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II Giai ®o¹n n Chi phÝ NVL chÝnh ( bá vµo mét lÇn tõ ®Çu) Gi¸ thµnh b¸n TP giai ®o¹n 1 chuyÓn sang Chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ë giai ®o¹n 1 Z vµ z b¸n thµnh phÈm giai ®o¹n 1 Z vµ z b¸n thµnh phÈm giai ®o¹n 2 Z vµ z cña thµnh phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ë giai ®o¹n 2 Chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ë giai ®o¹n n Gi¸ thµnh b¸n TP giai ®o¹n n-1 chuyÓn sang + + + Trong ®ã: Z : tæng gi¸ thµnh cña b¸n thµnh phÈm. z : gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña b¸n thµnh phÈm. 2.7.2 Ph­¬ng ph¸p ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm. Theo ph­¬ng ph¸p nµy ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm hoµn thµnh giai ®o¹n cuèi nªn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ kÕ to¸n sö dông ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh cho thµnh phÈm hoµn thµnh. C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc trong kú theo tõng giai ®o¹n (tõng ph©n x­ëng, ®éi s¶n xuÊt) ®Ó tÝnh ra chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng giai ®o¹n n»m trong gi¸ thµnh thµnh phÈm theo kho¶n môc chi phÝ quy ®Þnh, sau ®ã céng song song tõng kho¶n môc chi phÝ cña c¸c giai ®o¹n ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi. Ph­¬ng ph¸p nµy cßn gäi lµ ph­¬ng ph¸p kÕt chuyÓn song song. S¬ ®å kÕt chuyÓn chi phÝ song song. Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II Giai ®o¹n n Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë giai ®o¹n 1 Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë giai ®o¹n 2 Chi phÝ SX cña giai ®o¹n 1 trong Z thµnh phÈm Chi phÝ SX cña giai ®o¹n 2 trong Z thµnh phÈm Chi phÝ SX cña giai ®o¹n n trong Z thµnh phÈm Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ë giai ®o¹n n Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña thµnh phÈm VI. HÖ thèng sæ kÕ to¸n sö dông ®Ó h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1. Tæ chøc c¸c hÖ thèng sæ chi tiÕt. KÕ to¸n CPSX vµ gi¸ thµnh dùa vµo c¸c chøng tõ h¹ch to¸n chi phÝ nh­: B¶ng ph©n bæ NVL, c«ng cô, dông cô, b¶ng ph©n bæ khÊu hao TSC§, b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c chøng tõ kh¸c liªn quan ®Ó vµo c¸c sæ chi tiÕt TK 621, 622, 627, tæng hîp vµ chi tiÕt TK 154 vµ thÎ tÝnh gi¸ thµnh. 2. Tæ chøc hÖ thèng sö dông tæng hîp. §©y lµ hÖ thèng sæ s¸ch ®Ó chØnh lý, tæng hîp vµ ghi chÐp hÖ thèng ho¸ sè liÖu tõ c¸c chøng tõ gèc, cung cÊp nh÷ng chØ tiªu cÇn thiÕt ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh theo tr×nh tù vµ ph­¬ng ph¸p nhÊt ®Þnh. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt ¸p dông h×nh thøc sau: H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ. H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký sæ c¸i. H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ. H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung. Nguyªn t¾c ®Æc tr­ng c¬ b¶n c¸c h×nh thøc kÕ to¸n trªn lµ: 2.1 H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n nµy lµ: - TËp hîp vµ hÖ thèng ho¸ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo bªn cã cña TK, kÕt hîp víi viÖc ph©n tÝch ®èi øng nî víi c¸c TK cã liªn quan. - KÕt hîp chÆt chÏ viÖc ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian vµ theo néi dung cña nghiÖp vô. - KÕt hîp réng r·i viÖc h¹ch to¸n tæng hîp víi h¹ch to¸n chi tiÕt trªn cïng mét sæ trong cïng mét qu¸ tr×nh ghi chÐp. - Sö dông c¸c mÉu sæ ghi s½n cã quan hÖ ®èi øng TK Theo h×nh thøc nµy cã c¸c lo¹i sæ sau: + NhËt ký chøng tõ. + B¶ng kª. + Sæ c¸i + ThÎ vµ sæ kÕ to¸n chi tiÕt. 2.2 H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký sæ c¸i. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc nµy lµ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®­îc kÕt hîp ghi chÐp theo tr×nh tù thêi gian vµ theo néi dung kinh tÕ cña c¸c nghiÖp vô trªn cïng mét sæ kÕ to¸n tæng hîp duy nhÊt vµ ngay trong cïng mét qu¸ tr×nh ghi chÐp. C¨n cø ®Ó ghi vµo Sæ nhËt ký sæ c¸i lµ c¸c chøng tõ gèc hoÆc b¶ng chøng tõ gèc. 2.3 H×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ gèc. §Æc tr­ng c¬ b¶n lµ: - C¨n cø trùc tiÕp ®Ó ghi sæ kÕ to¸n tæng hîp lµ Chøng tõ ghi sæ. Chøng tõ ghi sæ do kÕ to¸n lËp trªn c¬ së cña b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc hoÆc c¸c chøng tõ gèc. Chøng tõ ghi sæ chØ cã gi¸ trÞ ph¸p lý vµ ®­îc tiÕn hµnh ghi sæ kÕ to¸n khi nã ®­îc ®Ýnh kÌm víi c¸c chøng tõ gèc vµ ®­îc kÕ to¸n phª duyÖt. - Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ: lµ quyÓn nhËt ký d­íi d¹ng sæ quyÓn. - Sæ c¸i cã thÓ më tê rêi hoÆc quyÓn vµ ®­îc vµ ®­îc ghi theo ®Þnh kú cña chøng tõ ghi sæ. 2.4 H×nh thøc kÕ to¸n nhËt ký chung. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc nµy lµ tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô ®Òu ®­îc ghi vµo NhËt ký chung vµ mét sè nhËt ký ®Æc biÖt nh­: + Sæ nhËt ký thu tiÒn. + Sæ nhËt ký chi tiÒn. + Sæ nhËt ký mua hµng. + Sæ nhËt ký b¸n hµng. Sau ®ã sÏ lÊy Sæ nhËt ký ®Ó ghi vµo Sæ c¸i c¸c Tk, Sæ c¸i lµ c¨n cø duy nhÊt ®Ó vµo c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n . Ch­¬ng IIThùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i Nhµ m¸y c¬ khÝ gi¶i phãng – C«ng ty TNHH mét thµnh viªn Mai §éng I. Giíi thiÖu doanh nghiÖp - Tªn doanh nghiÖp: Nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i Phãng – C«ng ty TNHH mét thµnh viªn Mai §éng. - Gi¸m ®èc nhµ m¸y: ¤ng Ph¹m Gia Hïng - §Þa chØ: CÇu B­¬u – Thanh LiÖt – Thanh Tr× – Hµ Néi. - §iÖn tho¹i: 04.6884318/04.6884859 - Fax: 04.6889509 - C¬ së ph¸p lý cña doanh nghiÖp: Nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i phßng ®­îc thµnh lËp ngµy 17 th¸ng 08 n¨m 2001 (do chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc c«ng ty c¬ khÝ Gi¶i phãng s¸p nhËp vµo c«ng ty Mai §éng). - Lo¹i h×nh cña doanh nghiÖp lµ: Nhµ m¸y thµnh viªn - NhiÖm vô cña doanh nghiÖp: Chuyªn s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng vÒ s¶n phÈm c¬ khÝ vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo ph­¬ng ph¸p ®éc lËp b¸o so víi c«ng ty Mai §éng. 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nhµ m¸y c¬ khÝ 1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. Sau khi tho¸t khái ¸ch ®« hé h¬n 80 n¨m cña thùc d©n ph¸p, nÒn kinh tÕ n­íc ta trong t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn, c«ng nghiÖp mµ ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp nÆng chiÕm mét tû träng rÊt thÊp trong c¬ cÊu nÒn kinh tÕ. §ßi hái tr­íc m¾t lµ ph¶i kh«i phôc kinh tÕ. Thùc hiÖn lêi kªu gäi cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh: "Dï ph¶i ®èt ch¸y c¶ d·y tr­êng S¬n. Hµ Néi, H¶i Phßng, §µ N½ng… vµ mét sè thµnh phè kh¸c cã thÓ bÞ tµn ph¸, nh­ng nh©n d©n ViÖt Nam quyÕt kh«ng sî. Kh«ng cã g× quý h¬n ®éc lËp tù do, sau khi ®¸nh th¾ng giÆc Mü chóng ta sÏ x©y dùng l¹i ®Êt n­íc ®»ng hoµng h¬n, to ®Ñp h¬n…" Thµnh ñy vµ UBND Hµ Néi ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp mét c¬ së c«ng nghiÖp quan träng. Tr­íc bèi c¶nh ®ã mét ®¬n vÞ c«ng nghiÖp ®­îc thµnh lËp ngµy 16 th¸ng 8 n¨m 1965 lÊy mÆt danh lµ CT115§ (c«ng tr­êng ®ã) ®©y lµ tiÒn th©n cña nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i Phãng. Buæi ban ®Çu víi mét sè c¸n bé, c«ng nh©n viªn ®­îc tËp hîp tõ c¸c xÝ nghiÖp c«ng t­ - hîp doanh: - C¬ khÝ Long Biªn - C¬ khÝ Mai §éng - C¬ khÝ §ång Th¸p - XÝ nghiÖp gç Hµ Néi… Do ®ång chÝ Phan Du - BÝ th­ §¶ng ñy c¬ khÝ Minh Nam phô tr¸ch Nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i phãng ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 2241 - Q§/TCCQ ngµy 8/10/1966 cña UB hµnh chÝnh thµnh phè Hµ Néi t¹i ®Þa ®iÓm s¬ t¸n x· Tr­êng S¬n - HuyÖn L­¬ng S¬n - TØnh Hßa B×nh. * Tõ n¨m 1965 - 1968 §©y lµ thêi gian x©y dùng c¬ së t¹i ®Þa ®iÓm s¬ t¸n. NhiÖm vô chÝnh thêi kú nµy lµ khai th¸c, ®µo hang, ph¸ ®¸, x©y dùng c¬ së ®Ó ®­a toµn bé sè thiÕt bÞ, m¸y mãc (hµng tr¨m tÊn) do c¸c b¹n viÖn trî ®Ó b¶o vÖ, cÊt giÊu kh«ng bÞ m¸y bay Mü ph¸ ho¹i, ®ång thêi vÉn tranh thñ s¶n xuÊt ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, kü thuËt, ®µo t¹o c«ng nh©n kü thuËt. S¶n phÈm trong giai ®o¹n nµy lµ: M¸y khoan bµn K12, ®Æc biÖt nhµ m¸y ®· chÕ thö thµnh c«ng m¸y tiÖn v¹n n¨ng T615M. * Tõ n¨m 1969 - 1975 Do t×nh h×nh chÝnh trÞ thay ®æi, ®Ó phï hîp víi yªu cÇu vµ nhiÖm vô míi, nhµ m¸y ®· chuyÓn vÒ c¬ së míi lµ x· Thanh LiÖt - HuyÖn Thanh Tr× - Thµnh phè Hµ Néi. NhiÖm vô chñ yÕu trong giai ®o¹n nµy cña Nhµ m¸y lµ võa s½n sµng chiÕn ®Êu chèng chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña ®Õ quèc Mü võa kÕt hîp s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ phôc vô cho c¶ n­íc. §©y lµ giai ®o¹n x©y dùng hoµn thiÖn nhµ m¸y c¬ khÝ gi¶i phãng nh­ hiÖn nay. S¶n phÈm chñ yÕu cña thêi kú nµy lµ: M¸y khoan bµn K12, m¸y khoan cÇn K525, m¸y tiÖn T615M c¸c m¸y chuyªn dïng lµm phô tïng xe ®¹p vµ phôc vô quèc phßng. * Tõ n¨m 1976 - 1985 §©y lµ thêi kú ph¸t triÓn nhÊt cña nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i Phãng kÓ c¶ chiÒu s©u lÉn chiÒu réng, c¶ vÒ lùc l­îng, vÒ thµnh tÝch… Tõ mét xÝ nghiÖp nhá trë thµnh mét nhµ m¸y lín. Nhµ m¸y cã tíi 9 ph©n x­ëng s¶n xuÊt víi h¬n 800 CBCNV, ®éi ngò kü s­ vµ kü thuËt viªn cã tíi 80 ng­êi. Trong giai ®o¹n nµy nhµ m¸y trë thµnh "L¸ cê ®Çu" cña ngµnh c«ng nghiÖp thñ ®«. §Æc biÖt nhµ m¸y cã hai s¶n phÈm ®­îc vinh dù ®i triÓn l·m t¹i héi chî m¸y c«ng cô Plodip - Bungari n¨m 1981 lµ m¸y khoan cÇn K525 vµ m¸y khoan bµn K112. S¶n phÈm trong giai ®o¹n nµy rÊt ®a d¹ng: m¸y khoan K525 m¸y khoan K112, m¸y tiÖn T615M, m¸y tiÖn T616, m¸y phay P92A. m¸y phay P92B, c¸c lo¹i m¸y gia c«ng xÝch lÝp X4 xe ®¹p m¸y c¸n ren… Víi nh÷ng thµnh tÝch næi bËt trong thêi kú nµy nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i phãng ®· vinh dù ®­îc quèc héi vµ héi ®ång nhµ n­íc tÆng th­ëng 2 hu©n ch­¬ng lao ®éng h¹ng 3 vµo c¸c n¨m 1980 vµ 1985 vµ nhiÒu b»ng khen, giÊy khen cña chÝnh phñ vµ thµnh phè Hµ Néi. * Tõ 1986 - 1990 Giai ®o¹n nµy nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÒn tõ c¬ chÕ bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, khiÕn cho hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu gÆp khã kh¨n trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. Do vËy, s¶n phÈm tån kho cña nhµ m¸y cã mét khèi l­îng lín kh«ng tiªu thô ®­îc, ch­a x¸c ®Þnh ®­îc thÞ tr­êng, ®èi t­îng kh¸ch hµng. Kh«ng cã vèn ®Ó ho¹t ®éng, c«ng nh©n kh«ng cã viÖc lµm, ®êi sèng gÆp nhiÒu khã kh¨n, hÇu hÕt c¸n bé CNV ph¶i nghØ viÖc. * Tõ n¨m 1991 - 2000 §Ó thÝch nghi vµ theo kÞp sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, sau mét thêi gian kh¶o s¸t, nhµ m¸y ®· x¸c ®Þnh ®­îc h­íng s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¶i ®æi míi ®a d¹ng s¶n phÈm, ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng. Tõ nh÷ng gi¶i ph¸p trªn nhµ m¸y ®· ®øng v÷ng ®­îc trªn thÞ tr­êng, viÖc s¶n xuÊt kinh doanh tõng b­íc ®­îc duy tr× vµ æn ®Þnh. C«ng ty ®· ký ®­îc hîp ®ång xuÊt khÈu m¸y khoan K112AC cho xÝ nghiÖp Phirunde (Liªn x«) víi s¶n l­îng mçi n¨m lµ 500 c¸i. N¨m 1993 thùc hiÖn nghÞ ®Þnh 388 cña thñ t­íng chÝnh phñ, nhµ m¸y ®· ®¨ng ký l¹i s¶n xuÊt kinh doanh. Th¸ng 9 n¨m 1994 ®­îc UBND thµnh phè bæ sung, giao thªm nhiÖm vô nhµ m¸y ®­îc ®æi tªn thµnh c«ng ty c¬ khÝ Gi¶i phãng cïng nh÷ng tÊm hu©n ch­¬ng cao quý, CBNCV c«ng ty c¬ khÝ Gi¶i Phãng rÊt vinh dù vµ tù hµo ®­îc ®ãn tiÕp nhiÒu ®ång chÝ l·nh ®¹o §¶ng. Nhµ n­íc, Thµnh phè ®Õn th¨m vµ lµm viÖc, ®éng viªn CBNCV trong c«ng ty ®ã lµ: Nguyªn tæng bÝ th­ §ç M­êi, c¸c ®ång chÝ Ph¹m ThÕ DuyÖt, Lª V¨n L­¬ng, NguyÔn Lam, NguyÔn V¨n Tr©m, TrÇn VÜ, Lª Quang §¹o * Tõ n¨m 2001 ®Õn nay Thùc hiÖn chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá: Cæ phÇn hãa, s¸p nhËp… ®Ó trë thµnh nh÷ng doanh nghiÖp lín h¬n cã søc s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh tèt h¬n. C«ng ty C¬ khÝ Gi¶i phãng ®· s¸p nhËp vµo c«ng ty Mai §éng lµ mét nhµ m¸y thµnh viªn cña c«ng ty Mai §éng. §Õn nay sau 4 n¨m s¸p nhËp vµo c«ng ty Mai §éng, Nhµ m¸y C¬ khÝ Gi¶i phãng ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn quan träng vµ b­íc ®Çu ®· cã nh÷ng thµnh c«ng: t×nh h×nh s¶n xuÊt æn ®Þnh, gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghÖ t¨ng gÊp 2 lÇn so víi tr­íc, rÊt nhiÒu s¶n phÈm míi ®­îc t¹o ra vµ ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn nh­: m¸y phay P80, m¸y khoan cÇn tù ®éng K5A25, c¸c lo¹i m¸y doa xi lanh. KÕt qu¶ s¶n xuÊt - kinh doanh cña doanh nghiÖp STT Néi dung 2005 2006 2007 1 Doanh thu 11.925 12.850 13.350 2 Lîi nhuËn tr­íc thuÕ 4.169 4.258 4.435 3 Lîi nhuËn sau thuÕ 3.001,68 3.065,76 3.193,2 4 Gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n trong n¨m 122.000 127.000 140.000 5 Vèn l­u ®éng b×nh qu©n trong n¨m 12.750 12.900 13.050 6 Sè lao ®éng b×nh qu©n trong n¨m 92 ng­êi 93 ng­êi 98 ng­êi 7 Tæng chi phÝ s¶n xuÊt trong n¨m 7.470 7.650 7.923 Qua b¶ng thèng kª trªn ta thÊy: Doanh thu cña nhµ m¸y n¨m sau ®Òu t¨ng h¬n so víi n¨m tr­íc, n¨m 06 t¨ng h¬n n¨m 05 lµ 3.89% t­¬ng ®­¬ng lµ 500 triÖu ®ång. Lîi nhuËn cña nhµ m¸y n¨m sau ®Òu t¨ng h¬n so víi n¨m tr­íc, n¨m 2007 t¨ng h¬n n¨m 2007 lµ 4.16% t­¬ng ®­¬ng lµ 177 triÖu ®ång. Qua b¶ng thèng kª trªn ta thÊy doanh thu mµ Nhµ m¸y ®¹t ®­îc lµ t­¬ng ®èi cao, ®· cã chç ®øng trªn thÞ tr­êng. 1.2. NhiÖm vô cña doanh nghiÖp NhiÖm vô chñ yÕu cña nhµ m¸y lµ s¶n xuÊt m¸y mãc c«ng cô vµ gia c«ng c¬ khÝ nh­ m¸y khoan bµn K12, m¸y khoan cÇn tù ®éng, m¸y tiÖn v¹n n¨ng T615M, m¸y phay P80, c¸c lo¹i m¸y doa xi lanh, cÇu trôc… 2. Quy tr×nh c«ng nghÖ 2.1. S¬ ®å d©y chuyÒn s¶n xuÊt Bé phËn cung cÊp vËt t­ Tæ t¹o ph«i Ph©n x­ëng c¬ khÝ Ph©n x­ëng l¾p r¸p Kho thµnh phÈm ThuyÕt minh s¬ ®å d©y chuyÒn s¶n xuÊt Theo s¬ ®å ta thÊy tõ bé phËn cung cÊp vËt t­, dông cô (s¾t thÐp, gang) chuyÓn sang bé phËn t¹o ph«i (c­a, c¾t ph«i) tõ t¹o ph«i chuyÓn sang c¬ khÝ ®Ó gia c«ng c¬ khÝ (tiÖn, phay, bµo) khi thµnh c¸c b¶n thµnh phÈm hoµn chØnh chuyÓn sang l¾p r¸p theo b¶n vÏ, khi l¾p r¸p xong hoµn chØnh thµnh phÈm (s¶n phÈm m¸y mãc, thiÕt bÞ) ®­a vµo nhËp kho thµnh phÈm. Bé phËn cung cÊp vËt t­ cho ph©n x­ëng c¬ khÝ c¸c c«ng cô dông cô ®Ó s¶n xuÊt nh­: mòi khoan, tar«, bµn ren… Bé phËn cung cÊp vËt t­ cho ph©n x­ëng l¾p r¸p c¸c vËt t­ kü thuËt ®ång bé ®Ó khi ph©n x­ëng c¬ khÝ lµm xong c¸c b¶n thµnh phÈm hoµn chØnh th× ph©n x­ëng l¾p r¸p nh­: vßng bi, d©y ®ai… Cßn c¸c s¶n phÈm phô (nh­ bul«ng) vÉn theo quy tr×nh tù t¹o ph«i chuyÓn sang c¬ khÝ gia c«ng xong hoµn chØnh nhËp kho thµnh phÈm. 2.2. §Æc ®iÓm c«ng nghÖ s¶n xuÊt. a. §Æc ®iÓm vÒ ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt: s¶n xuÊt hµng lo¹t võa, tu©n thñ theo quy tr×nh c«ng nghÖ vµ theo kÕ ho¹ch c¶u tõng th¸ng. b. §Æc ®iÓm vÒ trang thiÕt bÞ: c¸c thiÕt bÞ kh¸ ®ång bé, ®¹t ®é chÝnh x¸c cao. c. §Æc ®iÓm vÒ bè trÝ mÆt b»ng, nhµ x­ëng, vÒ th«ng giã, ¸nh s¸ng… Nhµ m¸y s¾p xÕp bè trÝ phï hîp theo nhãm vµ tÝnh n¨ng, kÝch th­íc tõng nhãm thiÕt bÞ ®Ó s¶n xuÊt mét c¸ch liªn tôc phï hîp víi tiªu chuÈn ISO 9001 - 2000. d. §Æc ®iÓm vÒ an toµn lao ®éng: N¬i lµm viÖc ®¶m b¶o ._.trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt, tÝnh theo tû lÖ trªn nh÷ng hîp ®ång ch­a hoµn thµnh. Nh­ng trªn thùc tÕ, nhµ m¸y kh«ng cã biªn b¶n kiÓm kª cuèi th¸ng vµ kiÓm kª thùc tÕ t¹i ph©n x­ëng mµ kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh kiÓm kª trªn sæ s¸ch, c¨n cøu vµo c¸c hîp ®ång ®· thanh to¸n ®Ó biÕt ®­îc cã bao nhiªu hîp ®ång ®· hoµn thµnh vµ ch­a hoµn thµnh. Nh­ng trªn thùc tÕ, nhµ m¸y kh«ng cã biªn b¶n kiÓm kª cuèi th¸ng vµ kiÓm kª thùc tÕ t¹i ph©n x­ëng mµ kÕ to¸n chØ tiÕn hµnh kiÓm kª trªn sæ s¸ch, c¨n cø vµo c¸c hîp ®ång ®· thanh to¸n ®Ó biÕt ®­îc cã bao nhiªu hîp ®ång ®· hoµn thµnh vµ ch­a hoµn thµnh. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang ë nhµ m¸y theo møc hoµn thµnh cña c¸c hîp ®ång. Cuèi kú kÕ to¸n thµnh phÈm xuèng c¸c ph©n x­ëng cïng qu¶n ®èc xem xÐt sè s¶n phÈm dë dang vµ møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang ®Ó lµm c¬ së tÝnh gi¸ thµnh. Trong quý II ®· ­íc ®o¸n s¶n phÈm dë dang cã møc ®é hoµn thµnh 40% gi¸ trÞ hîp ®ång ch­a hoµn thµnh cña s¶n phÈm cÇu trôc lµ: 184.000.000®. KÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang cuèi kú: = x CPSX dë dang cuèi kú = 40% x 184.000.000 = 73.600.000® 2.3. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh. Khi ®· x¸c ®Þnh CPSX dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú, chi phÝ ph¸t sinh trong th¸ng ®Ó s¶n xuÊt cÇu trôc còng nh­ x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ toµn bé quy ®Þnh tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cÇu trôc hoµn thµnh nhËp kho. Nhµ m¸y sö dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n. C«ng thøc tÝnh nh­ sau: ZTT = D®k + C - Dck Trong ®ã: D®k, Dck: CPSX dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú C: tæng SPSX cÇu trôc thùc tÕ ph¸t sinh ZTT: Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ SP cÇu trôc. Tõ sæ chi tiÕt tËp hîp CPSX s¶n phÈm cÇu trôc cã chi phÝ ph¸t sinh s¶n xuÊt s¶n phÈm cÇu trôc d­ ®Çu quý II/2007 lµ: 42.400.000® C¸c sè liÖu trªn ®­îc tÝnh vµo sæ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇu trôc. Sæ nµy ®­îc lËp cho c¶ n¨m, gi¸ thµnh s¶n phÈm cña mçi quý ®­îc ph¶n ¸nh mçi dßng t­¬ng øng. Sè tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇu trôc 2 dÇm 5T Quý D­ ®Çu kú CPPS trong kú D­ cuèi kú Gi¸ thµnh Quý I 42.400.000 Qóy II 42.400.000 1.705.747.113 41.500.000 1.706.647.113 … … Céng … … … … Ch­¬ng IIIMét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh SP t¹i nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i phãng I. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng vµ tån t¹i l©u dµi, nhÊt thiÕt ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc, quy tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. HiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ nh©n tè chÝnh ®Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ cña toµn bé doanh nghiÖp. Trªn c¬ së tiÒm lùc cã h¹n, ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, buéc doanh nghiÖp ph¶i c©n nh¾c, t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó víi mét l­îng yÕu tè ®Çu vµo cè ®Þnh s¶n xuÊt ®­îc kÕt qu¶ ®Çu ra tèi ®a chÊt l­îng cao. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i diÔn ra mét c¸ch thuËn lîi tõ kh©u lËp dù to¸n ®Õn kh©u tæ chøc thùc hiÖn, qu¶n trÞ doanh nghiÖp ph¶i thu nhËp ®­îc nh÷ng th«ng tin vµ t×nh h×nh chi phÝ ®i ®«i víi kÕt qu¶ thu ®­îc. Tõ ®ã ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p kh«ng ngõng gi¶m bít nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt, khai th¸c tiÒm n¨ng vÒ nguyªn vËt liÖu, lao ®éng cña doanh nghiÖp. Nh÷ng th«ng tin kinh tÕ ®ã kh«ng nh÷ng ®­îc x¸c ®Þnh b»ng ph­¬ng ph¸p trùc quan c¨n cø vµo sù tån t¹i h×nh th¸i vËt chÊt cña nã mµ cßn b»ng ph­¬ng ph¸p ghi chÐp, tÝnh to¸n dùa trªn sù ph¶n ¸nh t×nh h×nh chi phÝ thùc tÕ trªn sæ s¸ch. V× vËy h¹ch to¸n kÕ to¸n víi chøc n¨ng c¬ b¶n lµ cung cÊp th«ng tin cho qu¶n lý, ®· kh¼ng ®Þnh vai trß kh«ng thÓ thiÕu víi viÖc qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Trong phÇn th«ng tin chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n ph¶n ¸nh toµn bé c¸c yÕu tè chi phÝ ph¸t sinh thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt quy m« vµ hiÖu qu¶. Nh÷ng sè liÖu kÕ to¸n cung cÊp lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ. §Ó cã thÓ tÝch kiÖm ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt tõ ®ã h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®ßi hái kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i chÝnh x¸c, ®óng ®Çy ®ñ, nghÜa lµ bªn c¹nh tæ chøc ghi chÐp, ph¶n ¸nh theo ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ cña chi phÝ ë thêi ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ cßn ph¶i tæ chøc ghi chÐp vµ tÝnh to¸n ph¶n ¸nh tõng lo¹i chi phÝ theo ®óng ®Þa ®iÓm ph¸t sinh vµ theo ®óng ®èi t­îng chÞu phÝ, cã nh­ vËy míi tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Nãi tãm l¹i, viÖc hoµn thiÖn ®éng t¸c tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ yªu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan phï hîp víi sù ph¸t triÓn vµ nhu cÇu qu¶n lý. Hoµn thµnh c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh lµ tËp trung gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô c¬ b¶n sau. - X¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, lùa chän ph­¬ng ph¸p tËp hîp s¶n xuÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña c«ng ty. - X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp. - X©y dùng quy t¾c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Quy tr×nh, tr×nh tù c«ng viÖc ph©n bæ chi phÝ cÇn thiÕt cho tõng ®èi t­îng chÞu phÝ. Nh­ vËy cã thÓ nãi r»ng, chÊt l­îng cña th«ng tin kÕ to¸n cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi tÝnh chÝnh x¸c cña nh÷ng ph¶n øng cña doanh nghiÖp ®èi víi l­îng th«ng tin nµy. Hoµn thiÖn hÖ thèng c«ng t¸c nãi chung vµ bé phËn chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng nh»m cung cÊp th«ng tin trong s¹ch chÝnh x¸c cho qu¶n lý lu«n lµ nhiÖm vô cã ý nghÜa chiÕn l­îc trong sù ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. II. §¸nh gi¸ chung vÒ tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i nhµ m¸y c¬ khÝ gi¶i phãng. Lµ mét yÕu tè gi÷ vÞ trÝ quan träng gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, g¾n liÒn víi tµi s¶n, vËt t­, vèn cña c¸c doanh nghiÖp nªn qu¶n lý chÆt chÎ, sö dông hîp lý cã hiÖu qu¶ chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan. §iÒu ®ã sÏ t¹o tiÒn ®Ò ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ, lµ c¬ së ®Ó h¹ gi¸ thµnh cña s¶n phÈm còng nh­ cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp n©ng cao chÊt l­îng c¸c c«ng tr×nh, ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ. Cã nh­ vËy míi cã ®iÒu kiÖn t¨ng lîi nhuËn, tÝch lòy cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, n©ng cao uy tÝn cña c«ng ty trong m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy mét khèc liÖt nh­ hiÖn nay. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ mçi mét doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc mét bé m¸y kÕ to¸n ®¬n gi¶n, hîp lý, phï hîp víi c¬ cÊu qu¶n lý còng nh­ ®Æc ®iÓm kü thuËt, c«ng nghÖ s¶n xuÊt riªng cña doanh nghiÖp m×nh. Sù phï hîp ®ã sÏ lµm gi¶m bít c¸c c«ng t¸c kÕ to¸n gióp cho viÖc h¹ch to¸n ®­îc thuËn lîi vµ chÝnh x¸c ®Æc biÖt lµ ®èi víi c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, mét trong nh÷ng c«ng t¸c phøc t¹p vµ ®a d¹ng. Chi phÝ ph¶i ®­îc tËp hîp theo ®óng gi¸ trÞ thùc tÕ ph¸t sinh, ®óng kú vµ ®èi t­îng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng, vËn dông ®óng ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së nh÷ng sè liÖu mµ kÕ to¸n tËp hîp mét c¸ch chÝnh x¸c. Kh«ng chØ tËp hîp ®óng mµ cßn ph¶i tËp hîp ®ñ, tr¸nh t×nh tr¹ng bá sãt, lo¹i bá c¸c kho¶n môc chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh kú h¹ch to¸n. TÝnh ®ñ sÏ gãp phÇn lo¹i bá c¸c yÕu tè bao cÊp vèn ®· tån t¹i l©u dµi vµ cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ cña c¸c doanh nghiÖp n­íc ta tõ thêi kú ch­a ®æi míi, ®ång thêi lo¹i bá nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng liªn quan, kh«ng cÇn thiÕt. TÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu gióp cho viÖc h¹ch to¸n gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¸c s¶n phÈm, so s¸nh víi gi¸ dù to¸n ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, thi c«ng tr¸nh t×nh tr¹ng l·i gi¶, lç thËt. §iÒu nµy kh«ng chØ cã ý nghÜa cho viÖc qu¶n lý ®iÒu hµnh x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ mµ cßn gãp phÇn æn ®Þnh thÞ tr­êng m¸y mãc cña ®Êt n­íc, mét yÕu tè ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn biÕn ®éng chung cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. NhËn thøc ®­îc ®iÒu quan träng ®ã, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n ®­îc nhµ m¸y c¬ khÝ gi¶i phãng coi träng, quan t©m hµng ®Çu. Cïng víi sù chuyÓn m×nh cña ®Êt n­íc theo c¬ chÕ thÞ tr­êng c«ng ty tõng b­íc ph¸t triÓn, ®¹t nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng thÝch lÖ, c¬ thÓ nhËn thÊy ®iÒu ®ã qua nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt cña nhµ m¸y trong nh÷ng n¨m qua ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c tæ chøc kÕ to¸n. Víi ho¹t ®éng chñ yÕu lµ s¶n xuÊt m¸y mãc c«ng cô vµ gia c«ng c¬ khÝ, nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i phãng ®· kh«ng ngõng më réng quy m« s¶n xuÊt c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, t¹o ®­îc vÞ thÕ v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng. Lµ mét nhµ m¸y trùc thuéc c«ng ty TNHH mét thµnh viªn Mai §éng, tuy nhiÒu mÆt cßn cã sù chØ ®¹o, qu¶n lý cña nhµ n­íc, cña tæng c«ng ty nh­ng trong nh÷ng n¨m qua, nhµ m¸y ®· chñ ®éng nghiªn cøu t×m hiÓu n¾m b¾t yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ míi, tõng b­íc t×m ra vµ x©y dùng mét m« h×nh qu¶n lý, h¹ch to¸n khoa häc vµ cã hiÖu qu¶. N¨m 2003 võa qua, c«ng ty ®· tiÕn hµnh x¸p nhËp vµo c«ng ty TNHH mét thµnh viªn Mai §éng. §©y lµ mét h­íng ®i m¹nh b¹o, phï hîp víi chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc còng nh­ yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i. V× vËy, c«ng ty ho¹t ®éng theo m« h×nh nhµ m¸y thµnh viªn víi c¬ cÊu tæ chøc ®iÒu hµnh qu¶n lý theo kiÓu trùc tuyÕn chøc n¨ng rÊt gän nhÑ vµ hîp lý. C¸c phßng ban chøc n¨ng th­êng xuyªn cung cÊp nh÷ng sè liÖu cÇn thiÕt chÝnh x¸c gióp ban l·nh ®¹o cã ®­îc c¸i nh×n tæng quan, ®óng ®¾n vÒ thùc tr¹ng cña c«ng ty tõ ®ã cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp ®Ó qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. Cã thÓ nh×n nhËn hÖ thèng bé m¸y qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trªn nh÷ng mÆt sau: - Bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp: Nhµ m¸y ®· x©y dùng mét bé m¸y qu¶n lý gän nhÑ, hiÖu qu¶ víi chÕ ®é kiÓm nhiÖm gi÷ vÞ trÝ qu¶n lý víi c¸c tæ tr­ëng ph©n x­ëng. §iÒu nµy cho phÐp bé m¸y qu¶n lý cña Nhµ m¸y cã thÓ tiÕp cËn víi t×nh h×nh thùc tÕ t¹i c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt, nhê ®ã kiÓm so¸t mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh. - Tæ chøc s¶n xuÊt: HÖ thèng c¸c phßng ban chøc n¨ng cña nhµ m¸y cè vÊn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cho cÊp qu¶n lý cao nhÊt vÒ c¸c mÆt s¶n xuÊt kinh doanh víi viÖc ¸p dông c¬ chÕ kho¸n tíi tõng ph©n x­ëng. Nhµ m¸y ®µo t¹o ®­îc ý thøc tr¸ch nhiÖm trong s¶n xuÊt tíi tõng ng­êi lao ®éng nhê ®ã chi phÝ cña c«ng ty ®­îc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n. - Bé m¸y kÕ to¸n: Bé m¸y kÕ to¸n cña nhµ m¸y ®­îc tæ chøc t­¬ng ®èi hoµn chØnh, bè trÝ hîp lý, chÆt chÏ, quy tr×nh lµm viÖc khoa häc víi ®éi ngò kÕ to¸n cã n¨ng lùc, n¾m v÷ng chÕ ®é, nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc ®· gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ qu¶n lý cña c«ng ty. Trong qu¸ tr×nh ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n míi, tuy cã gÆp nhiÒu khã kh¨n do ph¶i tiÕp xóc víi nh÷ng kh¸i niÖm míi nh÷ng bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®· cè g¾ng häc hái, tham kh¶o tµi liÖu dÇn ®­îc n©ng cao vÒ chuyªn m«n vµ vËn dông mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o cã hiÖu qu¶ chÕ ®é kÕ to¸n míi vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña c«ng ty. - VÒ h×nh thøc sæ s¸ch kÕ to¸n: Do ®Æc thï s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty còng nh­ quy ®Þnh chung cña ngµnh, viÖc ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chøng tõ lµ b¾t buéc. Víi mét khèi l­îng c«ng viÖc lín, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn tôc vµ ®a d¹ng song viÖc tæ chøc h¹ch to¸n ban ®Çu còng nh­ h¹ch to¸n tæng hîp ë c«ng ty lu«n ®­îc thùc hiÖn chÝnh x¸c vµ kÞp thêi, ph¶n ¸nh ®óng ®èi t­îng vµ thêi ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ. Sæ s¸ch kÕ to¸n ®Çy ®ñ vµ ®óng mÉu biÓu quy ®Þnh. Cïng víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc c«ng nghÖ còng nh­ ®¸p øng ngµy mét tèt h¬n yªu cÇu qu¶n lý trong c«ng t¸c kÕ to¸n, trong nh÷ng n¨m qua, phßng kÕ to¸n c«ng ty ®· ®­îc trang bÞ m¸y vi tÝnh víi phÇn mÒm kÕ to¸n hiÖn ®¹i vµ h÷u dông, theo h×nh thøc NhËt ký chøng tõ, khi sè liÖu ®­îc nhËp vµo m¸y, m¸y sÏ tù ®éng vµo c¸c sæ s¸ch cã liªn quan, khi cÇn th«ng tin cã thÓ in ra bÊt cø lóc nµo. - VÒ c«ng t¸c tæ chøc thèng kª ph©n x­ëng. §éi ngò nh©n viªn thèng kª trong ph©n x­ëng cña nhµ m¸y ®­îc tæ chøc chÆt chÏ vµ ®­îc ®µo t¹o nghiÖp vô c¬ b¶n, ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ ghi chÐp ban ®Çu vÒ t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån kho vËt t­, thµnh phÈm vÒ viÖc chÊm c«ng t¹i ph©n x­ëng s¶n xuÊt, vÒ t×nh tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm… Cung cÊp th«ng tin vµ sè liÖu cho kÕ to¸n còng nh­ c¸c bé phËn kh¸c cã liªn quan. - VÒ nghiÖp vô h¹ch to¸n còng nh­ c¸c bé phËn kh¸c cã liªn quan. - VÒ nghiÖp vô h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈn. + H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Do ®Æc ®iÓm cña c«ng ty lµ s¶n xuÊt kinh doanh c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc vµ gia c«ng c¬ khÝ nªn nguyªn liÖu nhiÒu vÒ khèi l­îng ®a d¹ng vÒ mÉu m· vµ chöng lo¹i vµ th­êng xuyªn biÕn ®éng. V× thÕ viÖc tæ chøc h¹ch to¸n hµng tån kho nãi chung vµ nguyªn vËt liÖu nãi riªng theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn lµ phï hîp. + H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng. ViÖc c«ng ty ¸p dông hai h×nh thøc tr¶ l­¬ng: l­¬ng theo thêi gian vµ l­¬ng theo s¶n phÈm nh­ hiÖn nay lµ phï hîp víi xu h­íng chung cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. T¹o ®iÒu kiÖn ®Èy nhanh tiÕn ®é s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm vËt t­, gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty cã chÕ ®é khen th­ëng kÞp thêi cho c«ng nh©n viªn cã thµnh tÝch cao trong lao ®éng vµ s¶n xuÊt, thóc ®Èy c«ng nh©n h¨ng h¸i lao ®éng. V× nã cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng cña tõng ®êi sèng cña tõng c«ng nh©n, theo c¸ch lµm "lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu, lµm Ýt h­ëng Ýt" ®ång thêi sö dông hÕt c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. + §èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Nhµ m¸y x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ trïng víi ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ¸p dông cho tõng lo¹i s¶n phÈm cô thÓ lµ hîp lý. * Nh­îc ®iÓm: §èi víi Nhµ m¸y c¬ khÝ gi¶i phãng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nh×n chung ®· thùc hiÖn tèt c¸c chøc n¨ng cña m×nh. Nh­ng bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm th× vÉn cßn mét sè tån t¹i cÇn kh¾c phôc: - Trong viÖc khÊu hao TSC§ kÕ to¸n kh«ng theo dâi ë TK ngoµi b¶ng (TK 009). Do ®ã, c«ng ty kh«ng qu¶n lý ®­îc nguån h×nh thµnh vµ sö dông nguån vèn khÊu hao ®Ó t¸i s¶n xuÊt TSC§ hay nép khÊu hao cho cÊp trªn. - C«ng ty tiÕn hµnh trÝch KPC§, BHYT, BHXH cho ®éi ngò c«ng nh©n viªn trong danh s¸ch vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ kh«ng ®óng. Khi x¸c ®Þnh kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh th× ®iÒu nµy kh«ng cã ¶nh h­ëng. Tuy nhiªn trÝch nh­ vËy kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc b¶n chÊt cña chi phÝ lµm ¶nh h­ëng ®Õn gÝ thµnh thùc tÕ cña hoµn thµnh. - ViÖc ghi sæ kÕ to¸n theo ph­¬ng ph¸p nhËt ký chøng tõ sÏ lµm cho khèi l­îng c«ng viÖc lín, t¹o ¸p lùc cho nh©n viªn. - Do ®Þa bµn ho¹t ®éng cña c«ng ty kh¸ réng, mÆc dï t¹i c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt cã c¸c tæ tr­ëng vµ qu¶n ®èc thu thËp vµ göi c¸c chøng tõ vÒ phßng kÕ to¸n cña nhµ m¸y nh­ng viÖc giao nép chøng tõ cña c¸c ph©n x­ëng t­¬ng ®èi chËm, g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c kÕ to¸n. III. Mét sè gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt nh»m tiÕt kiÖm CPSX vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i Nhµ m¸y c¬ khÝ Gi¶i phãng. HiÖn nay t¹i ViÖt Nam, c¸c DNSX sö dông rÊt nhiÒu c¸ch ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña m×nh: "C¾t xÐn" NVL - c¸ch nµy sÏ dÉn doanh nghiÖp ®Õn t×nh tr¹ng ®¸nh mÊt uy tÝn cña m×nh trªn thÞ tr­êng, hay t×m c¸ch "c¾t xÐn" c¸c kho¶n l­¬ng chi tr¶ cho nh©n viªn - ®iÒu nµy sÏ khiÕn cho ng­êi lao ®éng kh«ng yªn t©m s¶n xuÊt, kh«ng hÕt lßng víi c«ng viÖc, sÏ dÉn ®Õn n¨ng suÊt s¶n xuÊt thÊp thËm chÝ cã thÓ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng kh«ng tèt… chØ cã tiÕt kiÖm chi phÝ ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm míi gióp doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc ®ã nhµ m¸y ®· cè g¾ng ®Ó xem xÐt, nh×n nhËn c¸c vÊn ®Ò mét c¸ch chÝnh x¸c. 1. Mét sè biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i nhµ m¸y. 1.1. Hoµn thiÖn c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch CPSXKD vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. CPSXKD vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã mèi liªn hÖ víi nhau. Trong ®iÒu kiÖn doanh thu kh«ng ®æi, sù t¨ng gi¶m cña chi phÝ sÏ dÉn ®Õn sù t¨ng gi¶m cña gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã ®Ó h¹ gi¸ thµnh cña s¶n phÈm th× cÇn ph¶i x©y dùng kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕ ho¹ch hãa chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét bé phËn cña kÕ ho¹ch tµi chÝnh vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh. KÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã vai trß quan träng, nã gióp doanh nghiÖp cã thÓ khai th¸c mäi kh¶ n¨ng tiÒm tµng, ph¸t huy ®­îc ®iÓm m¹nh vµ h¹n chÕ nh÷ng ®iÓm yÕu th«ng qua viÖc xem xÐt, ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh tõ ®ã h¹ thÊp chi phÝ cho c¶ kú. Yªu cÇu ®èi víi kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña nhµ m¸y: - C¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch ph¶i ®¶m b¶o s¸t thùc tÕ dùa trªn c¬ së kÕ ho¹ch tµi chÝnh t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm s¸t thùc vµ cô thÓ h¬n. - Nhµ m¸y cÇn ®Þnh møc cho tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o viÖc tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ. Ph¶i g¾n viÖc thùc hiÖn chi phÝ s¶n xuÊt víi lîi Ých cña CBCNV. - Nhµ m¸y cÇn x¸c ®Þnh nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu, ®ång thêi ph¶i tiÕn hµnh rµ so¸t l¹i c¸c hÖ thèng ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña m×nh. Khi x©y dùng kÕ ho¹ch cÇn ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh n¨m tr­íc, ph¶i tÝnh ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm còng nh­ nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­ viÖc thay ®æi vÒ m«i tr­êng kinh doanh, ®iÒu kiÖn kinh tÕ, kü thuËt, sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu… 1.2. TiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng cña Nhµ m¸y, CPNVC chiÕm tû träng lín trong tæng CPSXKD. Bëi vËy tiÕt kiÖm chi phÝ nµy lµ ®ßi hái ®Çu tiªn vµ cÇn thiÕt cho viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña nhµ m¸y. NVL chÝnh ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm lµ thÐp, s¾t, gang, ®ång… trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y gi¸ c¶ cña chóng liªn tôc thay ®æi vµ th­êng lµ t¨ng cao. Do ®ã t×m kiÕm nguån hµng æn ®Þnh, gi¸ c¶ phï hîp lµ mét c«ng viÖc rÊt quan träng cña nhµ m¸y. Nhµ m¸y. Nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm lµ thÐp, s¾t, gang, ®ång… trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y gi¸ c¶ cña chóng liªn tôc thay ®æi vµ th­êng lµ t¨ng cao. Do ®ã t×m kiÕm nguån hµng æn ®Þnh, gi¸ c¶ phï hîp lµ mét c«ng viÖc rÊt quan träng cña nhµ m¸y. Nhµ m¸y kh«ng nªn chØ mua nguyªn vËt liÖu cña mét nhµ cung cÊp duy nhÊt v× nÕu vËy sÏ kh«ng thÓ tham kh¶o ®­îc gi¸ c¶ vµ chÊt l­îng hµng. Nªn cã quan hÖ mua b¸n mËt thiÕt víi nhiÒu nhµ cung cÊp trong sè ®ã chän ra mét nhµ cung cÊp cã uy tÝn ®Ó lµm nhµ cung cÊp chÝnh. Bªn c¹nh ®ã nhµ m¸y ph¶i qu¶n lý møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu b»ng c¸ch tæ chøc l¹i hÖ thèng kho hîp lý vµ ®¶m b¶o chÊt l­îng x©y dùng ®Þnh møc cho chuÈn x¸c h¬n. ViÖc x©y dùng c¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu gióp cho c«ng nh©n cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, cã ý thøc b¶o qu¶n, tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu. Do ®ã, nhµ m¸y nªn cã nh÷ng chÕ ®é khen th­ëng kÞp thêi víi nh÷ng s¸ng kiÕn tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu trong s¶n xuÊt, gia c«ng. Ng­îc l¹i cã nh÷ng chÕ ®é xö ph¹t nghiªm kh¾c víi nh÷ng hµnh vi cè ý lµm sai, lµm Èu dÉn tíi lµm háng vµ l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu. VÒ hÖ thèng kho, nhµ m¸y cã kÕ ho¹ch ®Õn th¸ng 8 n¨m 2007 sau khi cæ phÇn hãa sÏ x©y dùng l¹i mét hÖ thèng kho ®¹t tiªu chuÈn, chÊt l­îng cao nh»m b¶o qu¶n, l­u tr÷ nguyªn vËt liÖu tèt h¬n v× ®Æc tr­ng nguyªn vËt liÖu lµ nh÷ng thø rÊt dÔ bÞ gØ, háng hãc. 1.3. Hoµn thiÖn vµ c¶i tiÕn c«ng nghÖ. Trong thêi ®¹i ngµy nay khi mµ khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn nh­ vò b·o, C¬ khÝ Gi¶i phãng ®ang ®øng tr­íc mét th¸ch thøc v« cïng to lín ®ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ hßa nhËp ®­îc víi sù ph¸t triÓn ®ã. C¬ khÝ Gi¶i phãng tù nhËn thÊy r»ng së dÜ nhµ m¸y ®¹t ®­îc kÕt qu¶ kinh doanh nh­ hai n¨m 2007 - 2007 lµ nhê sù ­u ®·i rÊt nhiÒu cña nhµ n­íc. VËy nªn trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ WTO nhµ m¸y cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch kh¶ thi nh»m t¹o ra b­íc ®ét ph¸ míi trong kinh doanh. Hoµn thiÖn vµ c¶i tiÕn c«ng nghÖ ®­îc coi lµ chiÕc ch×a khãa dÉn ®Õn sù thµnh c«ng ®ã. Nh÷ng m¸y mãc l¹c hËu, nh÷ng c«ng viÖc gia c«ng ®· kh«ng cßn phï hîp víi nÒn kinh tÕ míi. Trong hai n¨m 2007 vµ 2007 nhµ m¸y ®· ®Çu t­ mua s¾m 3 m¸y doa ngang 2N641 cña Liªn X« gi¸ trÞ 100 triÖu/ m¸y, 5 m¸y phay v¹n n¨ng cña NhËt trÞ gi¸ 120 triÖu/ m¸y, 4 m¸y b¸o ngang B650 cña NhËt trÞ gi¸ 75 triÖu/ m¸y, 5 m¸y tiÖn 6K20 cña TiÖp trÞ gi¸ 60 triÖu/ m¸y vµ nhµ m¸y kh¸c do nhµ m¸y s¶n xuÊt vµ tiªu dïng néi bé cã gi¸ trÞ cao nh­: m¸y khoan K525, m¸y khoan bµn K112, m¸y mµi 2 ®¸, m¸y phay ®øng… víi tæng trÞ gi¸ lµ 5 tû ®ång. Ngoµi ra ban l·nh ®¹o ®· quyÕt ®Þnh sang n¨m 2007 sÏ trÝch mét kho¶n tiÒn kho¶ng 3 tû ®ång ®Ó c¶i t¹o m¸y mãc còng nh­ tr×nh ®é cña c«ng nh©n. V× kÕ ho¹ch ®Çu t­ mang tÝnh chiÕn l­îc l©u dµi nªn nhµ m¸y ph¶i cã h­íng ®Çu t­ ®óng ®¾n, xem xÐt kü l­ìng vµ dù ®o¸n hiÖu qu¶ cña c«ng viÖc ®Çu t­ mang l¹i. 1.4. N©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ tiÒn l­¬ng. N¨ng suÊt lao ®éng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh th«ng qua tiÒn c«ng vµ tiÒn l­¬ng gãp phÇn vµo viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng: - §µo t¹o vµ båi d­ìng tr×nh ®é tay nghÒ cho c«ng nh©n - §Çu t­ trang thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i - Båi d­ìng tr×nh ®é cho c¸c nh©n viªn qu¶n lý. - Cã c¸c chÕ ®é khen th­ëng râ rµng vµ hîp lý. KhuyÕn khÝch tÜnh thÇn lµm viÖc h¨ng say vµ cã tr¸ch nhiÖm cña hä. - Bè trÝ lao ®éng vµo ®óng vÞ trÝ, ®óng chuyªn m«n, n¨ng lùc cña mçi ng­êi nh­ vËy sÏ gióp hä ph¸t huy ®­îc kh¶ n¨ng cña m×nh, tr¸nh ®­îc nh÷ng sai ph¹m. - Ngay tõ kh©u tuyÓn dông lao ®éng ®Çu vµo ph¶i tiÕn hµnh tèt. ChÝnh v× vËy, ban l·nh ®¹o nhµ m¸y cÇn ph¶i t×m hiÓu vµ häc hái h¬n n÷a kinh nghiÖm ®iÒu hµnh cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi còng nh­ c¸c c«ng ty b¹n nh»m cã thÓ tËn dông ®­îc tèi ®a c¸c yÕu tè nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. 1.5. TËn dông tèi ®a kh¶ n¨ng cña TSC§. Trong nhµ m¸y C¬ khÝ Gi¶i phãng vµ hÇu hÕt c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt kh¸c th× bé phËn TSC§ chiÕm tû träng rÊt lín trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña nhµ m¸y. §Ó tËn dông tèi ®a TSC§, ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ nhµ m¸y ph¶i tËn dông tèi ®a c«ng suÊt cña m¸y. Ph¶i cã chÕ ®é lµm viÖc còng nh­ chÕ ®é cho m¸y nghØ ng¬i, hµng th¸ng ph¶i ®­a m¸y vµo b¶o d­ìng. Bªn c¹nh ®ã ph¶i båi d­ìng, h­íng dÉn c«ng nh©n c¸ch sö dông, gi÷ g×n m¸y. Cã nh­ vËy m¸y mãc míi sö dông ®­îc l©u dµi. Nh­ng qua theo dâi em thÊy r»ng t¹i nhµ m¸y vÊn ®Ò nµy ch­a ®­îc gi¶i quyÕt tèt. Mét sè c«ng nh©n thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, vÉn cßn t­ t­ëng "cha chung kh«ng ai khãc" trong giê lµm viÖc, sau khi bËt m¸y ®· bá ®i lµm viÖc riªng, ®Ó cho m¸y ch¹y l©u, kh«ng ®­îc nghØ ng¬i. Do vËy ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh ë kho¶n môc chi phÝ nµy nhµ m¸y cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p cøng r¾n vµ cô thÓ h¬n n÷a ®èi víi nh÷ng ng­êi kh«ng cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm. 1.6. ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt vµo s¶n xuÊt. Cã thÓ nãi sù tiÕn bé khoa häc kü thuËt, víi viÖc ¸p dông nh÷ng thµnh tùu cña nã vµo s¶n xuÊt lµ ®ãng gãp v« cïng quan träng, lµ c«ng cô rÊt cÇn thiÕt vµ h÷u Ých ®Ó gióp cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt gi¶m thiÓu chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh, mµ chÊt l­îng vÉn ®­îc ®¶m b¶o, gióp cho c¸c doanh nghiÖp thµnh c«ng trong kinh doanh. Tuy nhiªn ®Ó ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã, nhµ m¸y cÇn c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh mµ øng dông mét c¸ch cã chän läc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, gi¶m ®­îc chi phÝ, tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng ¸p dông trµn lan kh«ng phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña xÝ nghiÖp m×nh g©y ra mét kho¶n l·ng phÝ lín cho viÖc ®Çu t­, mua s¾m mµ kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ hoÆc mang l¹i hiÖu qu¶ thÊp. §èi víi c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ th­êng xuyªn biÕn ®éng vÒ quy m« hoÆc kÕt cÊu vµ t×nh tr¹ng kü thuËt, th× cÇn ph¶i xem xÐt vµ ph©n tÝch t×nh h×nh ho¹t ®éng, t×nh tr¹ng trang bÞ vµ ®¸nh gi¸ møc ®é ®¶m b¶o cña TSC§ ®Ó tõ ®ã cã kÕ ho¹ch trang bÞ thªm TSC§ tiªn tiÕn h¬n, hiÖn ®¹i h¬n nh»m t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng s¶n l­îng, tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Vµo n¨m 2007 nhµ m¸y mêi mét ®oµn chuyªn gia kü thuËt cña nhËt vÒ nhµ m¸y, xem xÐt t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ cã buæi trß chuyÖn cïng CBCNV trong nhµ m¸y vÒ sù tiÕn bé khoa häc kü thuËt. §©y lµ nh÷ng buæi trß chuyÖn rÊt quan träng cho nhµ m¸y, tuy nhiªn do kinh phÝ cßn h¹n hÑp nªn nhµ m¸y ch­a thÓ tæ chøc th­êng xuyªn ®­îc. 1.7. Tæ chøc tèt c«ng t¸c cung øng vËt t­, nguyªn vËt liÖu phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Muèn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc diÔn ra liªn tôc vµ ®Òu ®Æn, nhµ m¸y ph¶i th­êng xuyªn ®¶m b¶o cho c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu ®Çy ®ñ vÒ sè l­îng, kÞp thêi vÒ thêi gian, ®óng vÒ chñng lo¹i, quy c¸ch vµ ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng. §©y lµ mét vÊn ®Ò b¾t buéc ®Ó duy tr× sù ®Òu ®Æn nhÞp nhµng cña s¶n xuÊt tr¸nh t×nh tr¹ng s¶n xuÊt bÞ gi¶m ®o¹n g©y ra nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh thiÖt h¹i do ng­ng s¶n xuÊt. ThiÖt h¹i vÒ c¬ héi thÞ tr­êng. ViÖc ®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu cã chÊt l­îng tèt cßn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, gãp phÇn sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈn. Nhµ m¸y ph¶i th­êng xuyªn vµ ®Þnh kú ph©n tÝch t×nh h×nh cung øng nguyªn vËt liÖu, sö dông chóng ®Ó kÞp thêi nªu lªn nh÷ng ­u, nh­îc ®iÓm trong c«ng t¸c qu¶n lý vËt t­. Nguyªn vËt liÖu cña m×nh, viÖc cung øng nguyªn vËt liÖu ph¶i qu¸n triÖt theo c¸c yªu cÇu sau: - §¶m b¶o s¶n xuÊt kinh doanh cña nhµ m¸y ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc, ®Òu ®Æn theo ®óng kÕ ho¹ch. - §èi víi c¸c nguyªn vËt liÖu mua t¹i nhµ m¸y do ng­êi b¸n chuyÓn ®Õn cÇn ph¶i kiÓm tra kü vÒ chÊt l­îng tr­íc khi ®­a vµo kho nguyªn vËt liÖu hoÆc ®­a th¼ng xuèng s­ëng ®Ó s¶n xuÊt. Do ®ã c¸n bé thu mua ph¶i hÕt søc chó ý vµ kiÓm tra thËt kü l­ìng, chÆt chÏ ®èi víi nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng mua ph¶i hµng kÐm chÊt l­îng, g©y ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña nhµ m¸y. §èi víi c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu ®­îc mua t¹i n¬i cña ng­êi b¸n, cÇn ph¶i kiÓm tra kü chÊt l­îng, tÝnh to¸n ®­îc hao hôt do vËn chuyÓn ®Ó tõ ®ã thu mua ®óng sè l­îng, kÝch cì nh»m h¹n chÕ ®Õn møc tèi thiÓu sù ¶nh h­ëng cña NVL thu mua ®Õn s¶n phÈm s¶n xuÊt. §Ó tr¸nh tr­êng hîp gÆp ph¶i t×nh tr¹ng hµng mua khan hiÕm k¹n kiÖt, c¸n bé thu mua nªn t¹o mèi quan hÖ mua b¸n víi nhiÒu ng­êi b¸n vµ nÕu lµm ®­îc ®iÒu nµy hä sÏ cã thÓ thu mua nguyªn vËt liÖu víi chÊt l­îng tèt vµ gi¸ rÎ nhÊt cã thÓ. Bªn c¹nh ®ã, nhµ m¸y cÇn cã thÓ ®é khen th­ëng vËt chÊt ®Ých ®¸ng nh»m khuyÕn khÝch s¸ng kiÕn c¶i tiÕn sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu vµ gi¶m hao hôt nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n vµ sö dông nh»m ng¨n ngõa sù l·ng phÝ, h­ háng mÊt m¸t nguyªn vËt liÖu. 1.8. Thùc hiÖn tèt c¸c ch­¬ng tr×nh tiÕt kiÖm chi phÝ. TiÕt kiÖm chi phÝ lµ c«ng viÖc ®ßi hái cã sù quan t©m cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn trong toµn nhµ m¸y. Tuy nhiªn tiÕt kiÖm ë ®©y kh«ng cã nghÜa lµ c¾t xÐn tÊt c¶ c¸c kho¶n chi phÝ. §iÒu nµy mét mÆt sÏ g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c n©ng cao chÊt l­îng cña s¶n phÈm. TiÕt kiÖm ë ®©y lµ h¹n chÕ nh÷ng kho¶n chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt, ®ång thêi kho¸n ®Õn tõng ®¬n vÞ ®Ó thùc hiÖn tiÕt kiÖm chi phÝ, tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c ®¬n vÞ vµo môc ®Ých riªng nh­ ®iÖn tho¹i ®iÖn n­íc… Bªn c¹nh ®ã cuèi mçi kú h¹ch to¸n, Nhµ m¸y ph¶i th­êng xuyªn ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn chi phÝ gi÷a c¸c kú ®Ó cã thÓ nh×n nhËn mét c¸ch chÝnh x¸c t×nh h×nh thùc hiÖn tiÕt kiÖm chi phÝ gi÷a c¸c quý c¸c n¨m. Tõ ®ã gióp nhµ m¸y t×m ra ®­îc nh÷ng kho¶n chi phÝ nµo bÞ v­ît chi, t×m hiÓu nguyªn nh©n, tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p xö lý kÞp thêi. §èi víi nhµ m¸y, chÊt l­îng hµng hãa, uy tÝn víi kh¸ch hµng lµ kh«ng thÓ n¬i lµ. V× vËy nhµ m¸y cã phßng KCS thuéc phßng kü thuËt qu¶n lý ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc kiÓm tra chÊt l­îng hµng hãa. 1.9. Mét sè biÖn ph¸p kh¸c. Nhµ m¸y cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm to¸n néi bé ®Ó x©y dùng míi vµ söa ch÷a c¸c quy ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt nh­ ®Þnh møc sö dông nguyªn vËt liÖu… Th­êng xuyªn hoÆc ®Þnh kú kiÓm tra, gi¸m ®èc t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt ®Æc biÖt lµ víi c¸c kho¶n môc chi phÝ chñ yÕu chiÕm tû träng lín. ViÖc kiÓm tra ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch toµn diÖn c¶ vÒ mÆt kh«ng gian vµ thêi gian ph¶i kiÓm tra c¶ thêi gian tr­íc, trong vµ sau khi ph¸t sinh chi phÝ nh»m ph©n tÝch ®¸nh gi¸ cÇn thiÕt, hiÖu qu¶ cã phï hîp víi dù to¸n chi phÝ ®Ò ra hay kh«ng, xem xÐt, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ­u nh­îc ®iÓm cña viÖc thùc hiÖn c¸c kho¶n chi phÝ nh»m phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ ë kú sau. §©y còng lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Dù ®Þnh trong thêi gian tíi nhµ m¸y sÏ tiÕn hµnh cæ phÇn hãa doanh nghiÖp. Theo nhµ m¸y nÕu cæ phÇn hãa kh«ng nh÷ng huy ®éng ®­îc vèn cho c«ng viÖc kinh doanh mµ cßn t¹o ra sù rµng buéc chÆt chÏ liªn quan ®Õn lîi Ých cña CBCNV víi nhµ m¸y, gióp t¨ng c­êng ý thøc tù gi¸c, tiÕt kiÖm chi phÝ cña c«ng nh©n khi tham gia s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ ®ã sÏ gióp nhµ m¸y cã thÓ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. KÕt luËn Chuyªn ®Ò "KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm" lu«n lµ vÊn ®Ò quan träng vµ nãng báng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ Nhµ m¸y C¬ khÝ Gi¶i phãng nãi riªng. V× nã lµ mét vÊn ®Ò thiÕt thùc liªn quan trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Víi mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp th× chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh l¹i thÓ hiÖn d­íi mét vÎ. Do ®ã mçi ng­êi kÕ to¸n ph¶i t×m ra ph­¬ng ph¸p tèi ­u ®Ó qu¶n lý chÆt chÏ chi phÝ s¶n xuÊt. §¶m b¶o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i Nhµ m¸y C¬ khÝ Gi¶i phãng em nhËn thÊy thùc tËp, t×m hiÓu thùc tÕ lµ mét giai ®o¹n cùc kú quan träng vµ cÇn thiÕt. §©y lµ thêi gian em cã thÓ vËn dông thö nghiÖm nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng víi thùc tÕ, víi c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt nãi riªng. MÆt kh¸c cßn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó em hiÓu ®óng h¬n, s©u h¬n kiÕn thøc m×nh ®· häc. Nh­ng do thêi gian thùc tËp cã h¹n vµ do b¶n th©n ch­a cã kinh nghiÖm thùc tÕ, kiÕn thøc chuyªn m«n cßn h¹n chÕ cho nªn chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt vÒ mÆt néi dung còng nh­ ph¹m vi yªu cÇu nghiªn cøu. V× vËy em rÊt mong ®­îc sù gióp ®ì, ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c anh, chÞ trong phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Nhµ m¸y C¬ khÝ Gi¶i phãng ®Ó chuyªn ®Ò nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. §Ó hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy, em xin ch©n thµnh sù ®ãng gãp ý kiÕn, chØ b¶o cña c« §µo V©n Anh cïng c¸n bé nh©n viªn kÕ to¸n ë nhµ m¸y C¬ khÝ Gi¶i phãng trong viÖc tiÕp cËn thùc tÕ vµ chuyªn ngµnh häc trong suèt qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ nghiªn cøu. C¶m ¬n gia ®×nh, b¹n bÌ, ng­êi th©n ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Hµ Néi, ngµy…… th¸ng….. n¨m 2008 Sinh viªn NguyÔn Thµnh Long Môc lôc ._.