Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty XNK An Giang

ẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN    .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... .................................................................................................................. ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... Long xuyên, tháng 06 năm 2006 LỜI CẢM ƠN    Trong quá trình thực tập, em thật sự cảm ơn Ban Giám Đốc, Phòng Kế Toán đã tạo điều kiện thuận lợi cho em về số liệu và tài liệu có liên quan đến chuyên đề của em. Cám ơn Ban Giám Đốc, Phòng Kế Toán đã tiếp nhận em đến Công Ty thực tập để có thể học hỏi và bắt đầu tập làm quen với môi trường làm việc thực tế tại Công Ty. Em rất cảm ơn các cô, chú tại phòng Kế Toán: Cô Xuân (Trưởng Phòng), Cô Hảo, Cô Hoa,… đã nhiệt tình giúp đỡ em. Trong quá trình thực tập nếu có gì sơ suất mong các cô, chú bỏ qua cho em. Em xin gởi lời cảm ơn chân thành đến các cô, chú. Bên cạnh đó, em cũng xin cảm ơn Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh, các Thầy Cô hướng dẫn nhất là Thầy Trình Quốc Việt và cô Kim Khôi đã hết lòng giúp đỡ, hướng dẫn, chỉnh sửa sai sót khi thực hiện chuyên đề….Em xin chân thành cảm ơn!!! Em xin kính chúc quý thầy cô trường Đại học An Giang dồi dào sức khỏe để tiếp tục công việc giảng dạy của mình. Chúc Công Ty xuất nhập khẩu An Giang ngày càng có những bước đi vững chắc để đạt được những thành công rực rỡ trong tương lai. Chân thành cảm ơn. NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN 1    ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ Long xuyên, tháng 06 năm 20 MỤC LỤC    CHƯƠNG I: TỔNG QUAN Trang 1.1 Lí do chọn đề tài................................................................................................... 1 1.2 Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................. 1 1.3 Nội dung nghiên cứu.............................................................................................1 1.4 Phương pháp nghiên cứu...................................................................................... 2 1.5 Phạm vi nghiên cứu.............................................................................................. 2 CHƯƠNG 2: LÝ THUYẾT CƠ BẢN VỀ CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 2.1 Chi phí sản xuất.................................................................................................... 3 2.1.1 Khái niệm..................................................................................................3 2.1.2 Phân loại chi phí........................................................................................3 2.1.2.1 Phân loại theo yếu tố chi phí...............................................................3 2.1.2.2 Phân loại theo chức năng hoạt động................................................... 3 2.1.2.3 Phân loại theo mối quan với thời kì xác định lợi nhuận.................... 3 2.1.2.4 Phân loại theo mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí..................... 3 2.1.2.5 Phân loại theo cách ứng xử của chi phí.............................................. 4 2.2 Giá thành sản phẩm...............................................................................................4 2.2.1 Khái niệm.....................................................................................................4 2.2.2 Phân loại.......................................................................................................4 2.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến giá thành sản phẩm...................................................4 2.3.1 Nhân tố qui trình công nghệ.........................................................................4 2.3.2 Nhân tố kỹ thuật...........................................................................................4 2.3.3 Nhân tố thuộc về phương pháp hạch toán....................................................5 2.4 Tổ chức công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm................ 5 2.4.1 Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất...............................................................5 2.4.2 Đối tượng tính giá thành............................................................................... 5 2.4.3 Kỳ tính giá thành...........................................................................................5 2.4.4 Nhiệm vụ của kế toán giá thành....................................................................5 2.4.5 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp 5 2.4.5.1 Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.............................................5 2.4.5.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp..................................................... 6 2.4.5.3 Kế toán chi phí sản xuất chung............................................................ 6 2.4.5.4 Kế toán tổng hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm..........................7 2.5 Các phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ.........................................8 2.5.1 Theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp hay chi phí trực tiếp....................... 8 2.5.2 Theo sản lượng ước tính tương đương........................................................9 2.5.3 Theo 50% chi phí chế biến..........................................................................9 2.5.4 Theo chi phí định mức hay kế hoạch.......................................................... 9 2.6 Các phương pháp tính giá thành sản phẩm........................................................... 9 2.6.1 Phương pháp giản đơn................................................................................. 9 2.6.2 Phương pháp hệ số.....................................................................................10 2.6.3 Phương pháp tỷ lệ...................................................................................... 10 2.6.4 Phương pháp loại trừ giá trị sản phẩm phụ................................................11 2.6.5 Phương pháp phân bước............................................................................ 11 2.6.6 Phương pháp đơn đặt hàng........................................................................ 13 2.6.7 Phương pháp định mức.............................................................................. 13 CHƯƠNG 3: GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG (ANGIMEX) 3.1 Quá trình hình thành và phát triển của công ty ANGIMEX............................... 14 3.2 Lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh............................................................ 15 3.3 Cơ cấu tổ chức của Công Ty...............................................................................15 3.3.1 Sơ đồ mạng lưới tổ chức của công ty..........................................................16 3.3.2 Hoạt động của phòng kế toán......................................................................17 3.3.2.1 Sơ đồ của phòng kế toán.....................................................................18 3.3.2.2 Nhiệm vụ của phòng kế toán.............................................................. 18 3.3.2.3 Chế độ kế toán áp dụng.......................................................................19 3.4 Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty qua 3 năm......................... 20 3.5 Đánh giá và phân tích tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty năm 2005 23 3.5.1 Kết quả thực hiện của khối kinh doanh lương thực.................................... 23 3.5.2 Kết quả thực hiện của khối kinh doanh thương mại................................... 24 3.6 Phương hướng hoạt động năm 2006...................................................................24 3.6.1 Dự báo tình hình kinh doanh lương thực năm 2006................................... 24 3.6.2 Mục tiêu năm 2006..................................................................................... 25 CHƯƠNG 4: CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM GẠO TẠI CÔNG TY ANGIMEX 4.1 Khái quát chung.................................................................................................. 26 4.1.1 Đối tượng tính giá thành.............................................................................. 26 4.1.2 Kỳ tính giá thành..........................................................................................26 4.1.3 Quá trình thu mua lúa, gạo các loại............................................................. 26 4.1.4 Quy trình sản xuất sản phẩm........................................................................27 4.1.5 Những tài khoản kế toán được sử dụng....................................................... 28 4.2 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất.........................................................................29 4.2.1 Kế toán tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp........................................29 4.2.2 Kế toán tập hợp chi phí nhân công sản xuất................................................ 32 4.2.3 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất chung....................................................... 35 4.3 Kế toán tính giá thành.........................................................................................39 4.3.1 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất................................................................39 4.3.2 Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ............................................................39 4.3.3 Kế toán tính giá thành sản phẩm..................................................................39 CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM – BIỆN PHÁP HẠ GIÁ THÀNH 5.1 Đánh giá công tác kế toán của Công ty...............................................................48 5.2 Một số ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí và tính giá thành ................................................................................................................................48 5.3 Các biện pháp hạ giá thành sản phẩm.................................................................50 CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN DANH MỤC BIỂU BẢNG    DANH MỤC SƠ ĐỒ Trang SƠ ĐỒ 1: Tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm..............................8 SƠ ĐỒ 2: Sơ đồ kết chuyển chi phí tuần tự..............................................................12 SƠ ĐỒ 3: Sơ đồ kết chuyển song song.....................................................................12 SƠ ĐỒ 4: Sơ đồ mạng lưới tổ chức của Công ty xuất nhập khẩu AG..................... 16 SƠ ĐỒ 5 : Sơ đồ phòng kế toán................................................................................18 SƠ ĐỒ 6: Hình thức sổ kế toán tại Công ty............................................................. 20 SƠ ĐỒ 7: Quá trình thu mua lúa, gạo các loại......................................................... 26 SƠ ĐỒ 8: Qui trình chế biến gạo tại xí nghiệp.........................................................27 SƠ ĐỒ 9: Qui trình xuất nguyên liệu sản xuất tại xí nghiệp.................................... 29 SƠ ĐỒ 10: Tổng hợp chi phí nguyên liệu sản xuất..................................................32 SƠ ĐỒ 11: Trình tự luân chuyển các chứng từ đối với chi phí nhân công.............. 33 SƠ ĐỒ 12: Tổng hợp chi phí nhân công sản xuất.................................................... 34 SƠ ĐỒ 13: Trình tự luân chuyển các chứng từ đối với chi phí sản xuất chung....... 35 SƠ ĐỒ 14: Tổng hợp chi phí sản xuất chung...........................................................38 SƠ ĐỒ 15: Tổng hợp tất cả các chi phí tính giá thành............................................. 47 DANH MỤC BẢNG, BIỂU BẢNG 1: Thống kê trình độ nhân viên Công ty ANGIMEX...................................17 BẢNG 2: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.....................................................21 BIỂU ĐỒ: Biểu đồ lợi nhuận sau thuế qua 3 năm..................................................22 BẢNG 3: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp.............................................................. 30 BẢNG 4: Bảng tập hợp chi phí nhân công sản xuất.................................................34 BẢNG 5: Bảng tổng hợp chi phí sản xuất chung..................................................... 37 BẢNG 6: Bảng kê biên bản sản xuất........................................................................ 41 BẢNG 7: Bảng giá trị phụ phẩm thu hồi.................................................................. 42 BẢNG 8: Bảng tính đơn giá nguyên liệu của từng loại gạo..................................... 44 BẢNG 9: Tổng số lượng gạo thành phẩm nhập kho................................................ 45 BẢNG 10: Bảng tính giá thành đơn vị của từng loại gạo thành phẩm..................... 46 BẢNG 11: Bảng tính giá thành...................................................................................4 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN 1.1 LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển thì các nhà quản trị cần phải quan tâm đến việc hoạch định và kiểm soát chi phí vì chi phí có ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả kinh doanh. Kế toán chi phí – một bộ phận của hệ thống kế toán doanh nghiệp – đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin về chi phí, giúp cho nhà quản trị hoạch định, kiểm soát chi phí, ra quyết định trong kinh doanh và phục vụ cho việc lập báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Vì thế kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là một bộ phận không thể thiếu của mỗi doanh nghiệp. Giá thành sản phẩm với các chức năng vốn có đã trở thành chỉ tiêu kinh tế có ý nghĩa rất quan trọng trong quản lý hiệu quả và chất lượng sản xuất kinh doanh. Có thể nói rằng giá thành sản phẩm là tấm gương phản chiếu toàn bộ các biện pháp kinh tế, tổ chức quản lý và kỹ thuật của doanh nghiệp đã và đang thực hiện trong quá trình sản xuất kinh doanh. Hạch toán giá thành liên quan đến hầu hết các yếu tố đầu vào và đầu ra trong quá trình sản xuất kinh doanh. Do đó, việc hạch toán giá thành đòi hỏi phải chính xác, kịp thời, phù hợp với đặc điểm hình thành và phát sinh chi phí ở doanh nghiệp. Từ những nhận định trên cho thấy được tầm quan trọng và sự cần thiết của việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành trong doanh nghiệp nên tôi đã chọn đề tài nghiên cứu “kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm gạo tại công ty xuất nhập khẩu An Giang” làm khóa luận tốt nghiệp cho mình. Việc nghiên cứu đề tài này sẽ giúp hiểu rõ hơn công tác kế toán về chi phí và giá thành tại Công ty, tìm hiểu xem tổ chức hệ thống kế toán tại công ty và lý thuyết về kế toán đã được học giống nhau và khác nhau như thế nào. Đề tài này cũng là cơ sở cho doanh nghiệp có thể hạ giá thành sản phẩm, tạo điều kiện quan trọng cho việc giảm giá bán trên thị trường, tiết kiệm vốn cố định do doanh nghiệp tập trung được công suất của máy móc, thiết bị, tạo được lợi thế cạnh tranh trên thị trường. 1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Từ tình hình tìm hiểu thực tế về cách thức tổ chức công tác kế toán chi phí tại công ty sẽ đưa ra một số giải pháp hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, đồng thời nêu ra một số biện pháp để tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm. 1.3 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Nội dung nghiên cứu của chuyên đề sẽ tập trung vào những vấn đề sau: - Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. - Kế toán chi phí nhân công trực tiếp. - Kế toán phí sản xuất chung. - Tập hợp 3 khoản mục chi phí và tính giá thành sản phẩm gạo xuất khẩu như gạo 5% tấm, gạo 10% tấm… SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 1 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi - Hạch toán, định khoản và nêu các chứng từ mà công ty đang sử dụng trong công tác kế toán giá thành. 1.4 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Phương pháp phỏng vấn Phỏng vấn trực tiếp các cô chú, anh chị ở phòng kế toán tài vụ để tìm hiểu về cách thức tập hợp chi phí, phương pháp tính giá thành mà công ty đang áp dụng. - Phương pháp thu thập số liệu + Thu thập số liệu thực tế năm 2005 từ phòng kế toán. + Tham khảo sách báo, tài liệu có liên quan đến đề tài nghiên cứu. - Phương pháp xử lý số liệu Dùng phương pháp tổng hợp, so sánh các số liệu liên quan đến chi phí, giá thành. 1.5 PHẠM VI NGHIÊN CỨU Chuyên đề tốt nghiệp này tập trung vào việc kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành tất cả các loại thành phẩm gạo (5%, 15%, 20%, 25% tấm) của xí nghiệp 1 trong một kỳ kế toán nhất định (tháng 12/2005) vì ở công ty ANGIMEX có tất cả 4 xí nghiệp và 1 nhà máy chế biến gạo xuất khẩu. Và đề tài chỉ nghiên cứu giá thành sản xuất còn giá thành toàn bộ thì không đề cập đến. SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 2 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi CHƯƠNG 2 LÝ THUYẾT CƠ BẢN VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM . 2.1 CHI PHÍ SẢN XUẤT 2.1.1 Khái niệm Chi phí sản xuất là tổng số các hao phí lao động sống và lao động vật hóa được biểu hiện bằng tiền phát sinh trong kì sản xuất kinh doanh. 2.1.2 Phân loại chi phí 2.1.2.1 Phân loại chi phí theo tính chất, nội dung kinh tế của chi phí (theo yếu tố chi phí) Cách phân loại này căn cứ vào các chi phí có cùng tính chất kinh tế (nội dung kinh tế) để phân loại, không phân biệt chi phí phát sinh ở đâu, cho hoạt động sản xuất kinh doanh nào.Toàn bộ chi phí được chia thành các yếu tố sau: - Chi phí nguyên vật liệu. - Chi phí nhân công. - Chi phí dịch vụ mua ngoài. - Chi phí khác bằng tiền. 2.1.2.2 Phân loại chi phí theo chức năng hoạt động - Chi phí sản xuất: Là toàn bộ chi phí liên quan đến việc chế tạo sản phẩm hoặc dịch vụ trong một thời kỳ nhất định gồm: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp chi phí sản xuất chung. - Chi phí ngoài sản xuất: Là những chi phí phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản phẩm và quản lí chung toàn doanh nghiệp gồm: chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp. 2.1.2.3 Phân loại chi phí theo mối quan hệ với thời kì xác định lợi nhuận - Chi phí sản phẩm: Là những chi phí liên quan trực tiếp đến việc sản xuất sản phẩm hoặc mua hàng hóa. - Chi phí thời kì: Là những chi phí phát sinh trong một thời kỳ và được tính hết thành phí tổn trong kỳ để xác định kết quả kinh doanh. 2.1.2.4 Phân loại chi phí theo mối quan hệ với đối tượng chịu chi phí - Chi phí trực tiếp: Là những chi phí liên quan trực tiếp đến đối tượng chịu chi phí và được hạch toán vào đối tượng có liên quan. - Chi phí gián tiếp: Là những chi phí liên quan đến nhiều đối tượng chịu chi phí, do đó nó được phân bổ vào các đối tượng có liên quan theo tiêu thức nhất định. 2.1.2.5 Phân loại chi phí theo cách ứng xử của chi phí SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 3 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi - Biến phí (chi phí khả biến): Là chi phí mà tổng số của nó sẽ biến động khi mức độ hoạt động thay đổi trong phạm vi phù hợp. - Định phí (chi phí bất biến): Là những chi phí mà tổng số của nó không thay đổi khi mức độ hoạt động thay đổi trong phạm vi phù hợp. - Chi phí hỗn hợp: Là chi phí bao gồm cả yếu tố biến phí và định phí. Ở mức độ hoạt động căn bản, chi phí hỗn hợp thường thể hiện các đặc điểm của định phí. Thông thường ở mức độ hoạt động vượt quá mức căn bản, nó thể hiện đặc điểm của biến phí. 2.2 GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 2.2.1 Khái niệm Giá thành sản phẩm là những chi phí sản xuất gắn liền với một kết quả sản xuất nhất định. 2.2.2 Phân loại - Giá thành kế hoạch: là loại giá thành được xác định trước khi bắt đầu sản xuất của kỳ kế hoạch dựa trên các định mức và dự toán của kỳ kế hoạch. Giá thành kế hoạch được coi là mục tiêu mà doanh nghiệp phải cố gắng thực hiện nhằm để thực hiện hoàn thành mục tiêu chung của toàn doanh nghiệp. - Giá thành định mức: là giá thành được xác định trên cơ sở các định mức chi phí hiện hành tại từng thời điểm nhất định trong kỳ kế hoạch. Giá thành định mức được xem là căn cứ để kiểm soát tình hình thực hiện các định mức tiêu hao các yếu tố vật chất khác nhau phát sinh trong quá trình sản xuất. - Giá thành thực tế: là giá thành được xác định trên cơ sở các khoản hao phí thực tế trong kỳ để thực hiện quá trình sản xuất sản phẩm Giá thành thực tế được xác định sau khi đã xác định được kết quả sản xuất trong kỳ. Giá thành thực tế là căn cứ để kiểm tra, đánh giá tình hình tiết kiệm chi phí, hạ thấp giá thành và xác định kết quả kinh doanh. 2.3 CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 2.3.1 Nhân tố qui trình công nghệ Sản phẩm được sản xuất ra là kết quả của quá trình kết hợp giữa lao động, các yếu tố vật chất và kỹ thuật sản xuất được biểu hiện thành qui trình công nghệ sản xuất. Nó chi phối trực tiếp về trình tự và nội dung hạch toán giá thành cũng như sự biến động của chỉ tiêu giá thành. 2.3.2 Nhân tố kỹ thuật Tác động đến việc đổi mới tài sản cố định, thay đổi và hoàn thiện quy trình công nghệ, đối tượng lao động, trình độ và chuyên môn của người lao động, hệ thống và hiệu quả quản lý trong doanh nghiệp. Như vậy nhân tố kỹ thuật đã gián tiếp gây nên sự biến động lớn trong cấu thành giá thành sản phẩm. 2.3.3 Nhân tố thuộc về phương pháp hạch toán SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 4 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi Phân loại, tổng hợp và phân tích chi phí theo đối tượng tính giá thành một cách hợp lý và đúng đắn sẽ giúp cho giá thành phản ánh được đầy đủ tính hiệu quả trong hoạt động của doanh nghiệp. Đồng thời thể hiện được tính trung thực và thực hiện được chức năng thước đo bù đắp hao phí của giá thành. 2.4 TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 2.4.1 Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là phạm vi, giới hạn mà chi phí cần được tập hợp để phục vụ cho việc kiểm soát chi phí và tính giá thành sản phẩm. 2.4.2 Đối tượng tính giá thành Xác định đối tượng tính giá thành là xác định đối tượng mà hao phí vật chất được doanh nghiệp bỏ ra để sản xuất đã được kết tinh trong đó nhằm định lượng hao phí cần được bù đắp cũng như tính toán được kết quả kinh doanh. 2.4.3 Kỳ tính giá thành Giá thành sản phẩm không thể tính vào bất kỳ thời điểm nào mà phải dựa vào khả năng xác định chính xác về số lượng và cũng như việc xác định lượng chi phí sản xuất có liên quan đến kết quả đó. Như vậy kỳ tính giá thành có thể là cuối mỗi tháng, cuối mỗi quý, cuối mỗi năm hoặc khi đã hoàn thành đơn đặt hàng, hoàn thành hạng mục công trình… 2.4.4 Nhiệm vụ của kế toán giá thành Tập hợp và phản ánh tất cả các chi phí phát sinh trong 1 kỳ kế toán tính giá thành đơn vị vào sổ sau đó tiến hành tổng hợp số liệu và phân bổ các khoản chi phí với tiêu thức đã được đơn vị doanh nghiệp lựa chọn áp dụng để đáp ứng kịp thời các thông tin tổng hợp hay chi tiết về chi phí sản xuất mà các nhà quản lý yêu cầu. 2.4.5 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp 2.4.5.1 Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (NVLTT) Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm tất cả các khoản chi phí về vật liệu chính, vật liệu phụ và nhiên liệu được sử dụng để trực tiếp sản xuất sản phẩm. Trong trường hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp có liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành, khi đó không thể theo dõi và hạch toán trực tiếp chi phí này vào giá thành sản phẩm được ta phải phân bổ theo những tiêu chuẩn phù hợp. Để tập hợp và phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, kế toán sử dụng tài khoản 621 – “chi phí nguyên vật liệu trực tiếp” TK 621 Trị giá nguyên vật liệu xuất Trị giá nguyên vật liệu sử dụng không dùng trực tiếp cho sản xuất, hết nhập lại kho. chế tạo sản phẩm. Kết chuyển chi phí NVLTT sử dụng trong kỳ vào tài khoản 154. SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 5 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi 2.4.5.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp sản xuất Chi phí nhân công trực tiếp bao gồm tất cả các khoản chi phí liên quan đến người lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm như tiền lương phải than._.h toán, các khoản trích theo tiền lương tính vào chi phí theo qui định… Để tập hợp và phân bổ chi phí nhân công trực tiếp, kế toán sử dụng tài khoản 622 – “chi phí nhân công trực tiếp” TK 622 Chi phí nhân công trực Kết chuyển chi phí nhân công tiếp sản xuất sản phẩm, trực tiếp vào bên Nợ TK 154 “chi phí dịch vụ và các khoản trích sản xuất kinh doanh dở dang. theo lương được qui định. 2.4.5.3 Kế toán chi phí sản xuất chung (CPSXC) Chi phí sản xuất chung là chi phí phục vụ và quản lý ở phân xưởng sản xuất. Chi phí sản xuất chung trong doanh nghiệp bao gồm: chi phí nhân viên phân xưởng, chi phí vật liệu phụ, chi phí công cụ dụng cụ, khấu hao tài sản cố định, chi phí dịch vụ thuê ngoài và chi phí bằng tiền khác. Chi phí sản xuất chung được tổ chức theo dõi riêng cho từng phân xưởng sản xuất và cuối mỗi kỳ mới phân bổ và kết chuyển vào chi phí sản xuất của các loại sản phẩm. Tùy theo loại được sản xuất ở phân xưởng nào mà kế toán tiến hành phân bổ chi phí sản xuất chung cho từng loại sản phẩm theo tiêu thức phân bổ phù hợp. Chi phí sản xuất Tổng chi phí SXC Chi phí NCTT của chung phân bổ = x từng sản phẩm Tổng chi phí NCTT Để tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung, kế toán sử dụng TK 627 – “chi phí sản xuất chung”. TK 627 - Các chi phí sản xuất chung - Các khoản ghi giảm phát sinh trong kỳ chi phí sản xuất chung - Kết chuyển chi phí sản xuất chung vào bên Nợ TK 154. SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 6 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi Trường hợp mức sản phẩm thực tế sản xuất ra thấp hơn công suất bình thường thì kế toán phải tính và xác định chi phí sản xuất chung cố định phân bổ vào chi phí chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm theo mức công suất bình thường. Khoản chi phí sản xuất chung cố định không phân bổ (không tính vào giá thành sản phẩm số chênh lệch giữa tổng chi phí sản xuất chung cố định thực tế phát sinh lớn hơn chi phí sản xuất chung cố định được tính vào giá thành sản phẩm), được ghi nhận vào giá vốn hàng bán trong kỳ, ghi: Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán (chi tiết CPSXC cố định không phân bổ) Có TK 627 – Chi phí sản xuất chung 2.4.5.4 Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm Cuối tháng trên cơ sở chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp và chi phí sản xuất chung đã được kết chuyển, kế toán tổng hợp chi phí sản xuất trong tháng, đồng thời đánh giá sản phẩm dở dang của tháng để làm căn cứ tính giá thành sản phẩm. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm hoàn thành, sử dụng TK 154 - “Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang”. SƠ ĐỒ 1: TỔNG HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TK621 TK154 TK152,111 Kết chuyển Các khoản làm giảm chi phí TK622 TK155 Kết chuyển Giá thành sản phẩm nhập kho trong kỳ TK627 TK157 Kết chuyển Gởi bán không qua kho TK632 Bán thẳng không qua kho SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 7 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi 2.5 CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM DỞ DANG CUỐI KỲ Sản phẩm dở dang là những sản phẩm chưa hoàn thành hết các giai đoạn chế biến hoặc đã hoàn thành nhưng chưa được kiểm nghiệm nhập kho.  Các phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ 2.5.1 Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp hay theo chi phí trực tiếp Theo phương pháp này, trong giá trị sản phẩm dở dang chỉ bao gồm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp hoặc chi phí trực tiếp (nguyên vật liệu trực tiếp và nhân công trực tiếp) mà không tính đến các chi phí khác. 2.5.2 Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo sản lượng ước tính tương đương Dựa theo mức độ hoàn thành và số lượng sản phẩm dở dang để qui sản phẩm dở dang thành sản phẩm hoàn thành. Tiêu chuẩn qui đổi thường dựa vào giờ công hoặc tiền lương định mức. CPSXDD CPSX phát sinh đầu kỳ + trong kỳ Số lượng SPDD CPSXDD = x cuối kỳ quy đổi cuối kỳ Số lượng SP Số lượng SPDD thành sản phẩm hoàn thành + cuối kỳ quy đổi hoàn thành trong kỳ thành SP hoàn thành Trong đó: Số lượng SPDD Số lượng Tỷ lệ hoàn thành được cuối kỳ quy đổi = SPDD cuối kỳ x xác định thành sản phẩm hoàn thành 2.5.3 Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo 50% chi phí chế biến Để đơn giản cho việc tính toán, đối với những loại sản phẩm mà chi phí chế biến chiếm tỉ trọng thấp trong tổng chi phí kế toán thường sử dụng phương pháp này. Thực chất đây là một dạng của phương pháp ước tính theo sản lượng tương đương trong đó giả định sản phẩm dở dang đã hoàn thành ở mức độ 50% so với thành phẩm. 2.5.4 Xác định giá trị sản phẩm dở dang theo chi phí định mức hay kế hoạch Căn cứ vào định mức tiêu hao (hay chi phí kế hoạch) cho các khâu, các bước, các công việc trong quá trình chế biến sản phẩm để xác định giá trị sản phẩm dở dang. 2.6 CÁC PHƯƠNG PHÁP TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM 2.6.1 Phương pháp giản đơn (phương pháp trực tiếp) Phương pháp này chủ yếu áp dụng cho những doanh nghiệp có qui trinh sản xuất giản đơn, đối tượng hạch toán chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành phù hợp với nhau. Ngoài ra phương pháp này còn áp dụng cho những doanh nghiệp có qui trình sản xuất SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 8 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi phức tạp nhưng sản xuất khối lượng lớn và ít loại sản phẩm hay để tính giá thành của những công việc, kết quả trong từng giai đoạn sản xuất nhất định. Tổng giá Chi phí Chi phí Chi phí Giá trị các khoản thành thực tế = sản xuất + sản xuất - sản xuất - điều chỉnh giảm sản phẩm dở dang phát sinh dở dang giá thành đầu kỳ trong kỳ cuối kỳ Giá thành Tổng giá thành thực tế sản phẩm thực tế đơn vị = sản phẩm Số lượng sản phẩm hoàn thành 2.6.2 Phương pháp hệ số Phương pháp này được áp dụng trong trường hợp trên cùng một qui trình công nghệ sản xuất sử dụng cùng loại vật tư, lao động, máy móc thiết bị sản xuất…, nhưng kết quả tạo ra nhiều loại sản phẩm khác nhau và giữa những sản phẩm có quan hệ tỷ lệ (có thể qui đổi tương ứng), đối tượng tập hợp chi phí sản xuất được chọn là từng nhóm sản phẩm gắn liền với qui trình công nghệ sản xuất, đối tượng tính giá thành là từng sản phẩm trong nhóm. Trình tự tính giá thành theo phương pháp này như sau: + Bước 1: xác định hệ số qui đổi Hệ số qui Giá thành định mức sản phẩm i đổi sản = phẩm i Giá thành định mức nhỏ nhất của 1 loại sản phẩm trong nhóm + Bước 2: xác định tổng sản phẩm qui đổi về sản phẩm chuẩn của từng loại sản phẩm trong nhóm: Số sản phẩm chuẩn = số sản phẩm x hệ số qui đổi + Bước 3: Tính tổng giá thành thực tế nhóm sản phẩm Tổng giá thành chi phí sản xuất chi phí sản xuất chi phí sản xuất giá trị các khoản thực tế nhóm = dở dang đầu kỳ + phát sinh trong kỳ - dở dang cuối kỳ - điều chỉnh giảm giá sản phẩm nhóm sản phẩm nhóm sản phẩm nhóm sản phẩm thành nhóm sản phẩm + Bước 4: tính tổng giá thành thực tế từng loại sản phẩm trong nhóm Tổng giá thành Tổng giá thành Tổng sản phẩm chuẩn của loại i thực tế loại = thực tế nhóm x sản phẩm i sản phẩm Tổng sản phẩm chuẩn của nhóm + Bước 5: tính giá thành đơn vị từng loại sản phẩm SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 9 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi Giá thành Tổng giá thành thực tế sản phẩm loại i đơn vị sản phẩm = loại i Số sản phẩm loại i 2.6.3 Phương pháp tỷ lệ Phương pháp này được áp dụng trong trường hợp trên cùng một qui trình công nghệ sản xuất một nhóm sản phẩm cùng loại với những chủng loại, phẩm cấp, quy cách khác nhau. Do vậy phải xác định tỷ lệ giữa tổng giá thành thực tế và tổng giá thành kế hoạch (định mức) để qua đó xác định giá thành cho từng loại sản phẩm. Tổng giá thành thực tế của các loại sản phẩm Tỷ lệ = Tổng giá thành kế hoạch (định mức) của các loại sản phẩm Tổng giá thành Tổng giá thành kế thực tế của từng = hoạch của từng loại x Tỷ lệ loại sản phẩm sản phẩm 2.6.4 Phương pháp loại trừ giá trị sản phẩm phụ Phương pháp này áp dụng đối với những qui trình công nghệ sản xuất mà kết quả sản xuất vừa tạo ra sản phẩm chính và sản phẩm phụ (sản phẩm song song). Thực chất của phương pháp này cũng tương tự như các phương pháp giản đơn, phương pháp hệ số, phương pháp tỷ lệ. Tuy nhiên, khi tính tổng giá thành của một loại hay một nhóm sản phẩm chính cần loại trừ giá trị của sản phẩm phụ. Giá trị của sản phẩm phụ có thể được tính theo giá ước tính, giá kế hoạch, giá trị thị trường, giá nguyên vật liệu ban đầu… Tổng giá thành Chi phí sản chi phí sản chi phí sản giá trị các giá trị ước thực tê = xuất dở dang + xuất phát - xuất dở dang - khoản điều - tính sản sản phẩm đầu kỳ sinh trong kỳ cuối kỳ chỉnh giảm Z phẩm phụ Sau khi tính được tổng giá thành thực tế của một loại hay một nhóm sản phẩm chính thì giá thành thực tế đơn vị của một loại sản phẩm sẽ được tính tương tự như phương pháp giản đơn hoặc phương pháp hệ số, phương pháp tỷ lệ. 2.6.5 Phương pháp phân bước 2.6.5.1 Phương pháp phân bước có tính giá thành bán thành phẩm (kết chuyển chi phí tuần tự) Phương pháp này áp dụng cho những doanh nghiệp có quy trình sản xuất phức tạp qua nhiều giai đoạn chế biến và ở mỗi giai đoạn có yêu cầu tính giá thành bán thành phẩm (BTP). Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là từng giai đoạn sản xuất, đối tượng tính giá thành là các bán thành phẩm ở từng giai đoạn và sản phẩm hoàn thành ở giai đoạn cuối cùng.  Tính giá thành theo phương án kết chuyển tuần tự từng khoản mục chi phí được khái quát qua sơ đồ sau: SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 10 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi SƠ ĐỒ 2: SƠ ĐỒ KẾT CHUYỂN CHI PHÍ TUẦN TỰ 2.6.5.2 Phương pháp phân bước không tính giá thành bán thành phẩm (kết chuyển song song) Phương pháp này áp dụng phù hợp cho doanh nghiệp có quy trình sản xuất qua nhiều giai đoạn chế biến liên tục để tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh. Đối tượng tập hợp chi phí là từng giai đoạn công nghệ, còn đối tượng tính giá thành là sản phẩm hoàn chỉnh.  Tính giá thành theo phương án kết chuyển song song được khái quát qua sơ đồ sau: SƠ ĐỒ 3: SƠ ĐỒ KẾT CHUYỂN SONG SONG Giai đoạn 1 Giai đoạn 2 Giai đoạn n Kết chuyển song song từng khoản mục SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 11 Chi phí NVLTT Chi phí chế biến giai đoạn 1 Giá thành BTP 1 Giá thành BTP 2 Chi phí chế biến giai đoạn 2 Giá thành BTP giai đoạn 1 Giá thành thành phẩm giai đoạn n Chi phí chế biến giai đoạn n Giá thành BTP giai đoạn n - 1 + + + CPSX ở giai đoạn 2 trong thành phẩm CPSX phát sinh ở giai đoạn 2 CPSX ở giai đoạn n trong thành phẩm CPSX phát sinh ở giai đoạn n CPSX phát sinh ở giai đoạn 1 CPSX ở giai đoạn 1 trong thành phẩm Giá thành thực tế thành phẩm Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi 2.6.6 Phương pháp đơn đặt hàng Phương pháp này được áp dụng để tính giá thành sản phẩm của các quá trình sản xuất theo đơn đặt hàng. Theo phương pháp này đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là từng đơn đặt hàng, đối tượng tính giá thành là sản phẩm của đơn đặt hàng. Khi hoàn thành công việc sản xuất của từng đơn đặt hàng sẽ tổng hợp chi phí sản xuất đã được tập hợp theo từng đơn hàng tính tổng giá thành thực tế và giá thành đơn sản phẩm của đơn đặt hàng. 2.6.7 Phương pháp định mức Phương pháp này được áp dụng khi xí nghiệp có qui trình công nghệ sản xuất đã ổn định, xây dựng được định mức kinh tế, kỹ thuật tương đối hợp lý và có trình độ tổ chức nghiệp vụ kế toán vững vàng, chặt chẽ. SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 12 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi CHƯƠNG 3 GIỚI THIỆU VỀ CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG (ANGIMEX) 3.1 QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY ANGIMEX - Công ty Xuất Nhập Khẩu An Giang (viết tắt là ANGIMEX) được thành lập ngày 23/7/1976 theo quyết định số 73/QĐ.UB/76 do Chủ Tịch Ủy Ban Nhân Dân tỉnh An Giang ký, lúc đầu công ty tên là Công ty Ngoại Thương tỉnh An Giang đến ngày 31/12/1979 theo quyết định số 422/QĐ/UB của Ủy Ban Nhân Dân tỉnh An Giang đổi tên công ty thành Liên Hiệp Công Ty Xuất Nhập Khẩu An Giang. Năm 1989, do yêu cầu tổ chức lại ngành Ngoại Thương nên “Liên Hiệp công ty Xuất Nhập Khẩu An Giang” đổi thành “Công ty Xuất Nhập Khẩu An Giang”. Công ty có trụ sở chính đặt tại số 01 Ngô Gia Tự - Thành Phố Long Xuyên – An Giang, văn phòng giao dịch tại số137 Trần Bình Trọng - Quận 5 - thành phố Hồ Chí Minh. Hệ thống gồm có 8 cửa hàng ở các thành phố, thị xã, huyện và 6 nhà máy xay xát được bố trí ở vùng trọng điểm sản xuất lúa nông sản. - Trong những năm đầu công ty đơn thuần làm nhiệm vụ mua và cung ứng, mua bán ủy thác hàng Xuất Nhập Khẩu của công ty trong nước, hàng xuất khẩu chủ yếu là gạo, bắp, đậu nành, mè vàng, tôm…, hàng nhập khẩu là vật tư nguyên liệu chiếm 30% đã tạo nguồn vốn cho sản xuất nông nghiệp như phân: URE, DAP, NPK, thuốc trừ sâu và một số hàng tiêu dùng khác. - Năm 1988 Công Ty được Bộ Thương Mại cấp giấy phép xuất nhập khẩu trực tiếp đã tạo cho Công Ty có được những thuận lợi và thời cơ trong việc duy trì và mở rộng thị trường cung ứng – tiêu thụ trong và ngoài nước. - Để đáp ứng ngày càng cao những đòi hỏi về mặt số lượng cũng như chất lượng của thị trường từ năm 1990 đến nay Công Ty đã xây dựng hệ thống các nhà máy xay xát lúa, trạm thu mua cơ động theo từng thời điểm đã tạo nên mạng lưới có khả năng thu mua lớn. - Năm 1990 Công Ty xây dựng nhà máy xay lúa ANGIMEX 1 với công suất 5 tấn/h và các công trình phụ trợ với giá trị là: 2.792.465.000 đồng. - Năm 1991 và 1992 Công ty cải tạo mặt bằng, xây dựng kho trên tổng diện tích 1.412 m2, lắp đặt 2 nhà máy đánh bóng gạo với công suất 4 tấn/h, trị giá 1.480.039.000 đồng. Tháng 9/1991 Công Ty liên doanh ANGIMEX – KITOKU đã thành lập với tổng vốn đầu tư là 1.000.000 USD, vốn pháp định là 300.000 USD mục đích là sản xuất nông sản, sản phẩm chế biến từ bột gạo để xuất khẩu, phần lớn xuất sang thị trường Nhật Bản. - Năm 1993 Công Ty lắp đặt nhà máy đánh bóng Gạo An Hòa, nhà máy xay lúa Nhật trị giá 822.416.000 đồng. Năm 1993 Công Ty cùng với Công Ty VietSing (HongKong) thành lập Công Ty ANGIMEX – VietSing với xí nghiệp chế biến thực phẩm An Giang đã phổ biến sản xuất và phát triển các loại nấm rơm, bắp, trứng vịt muối…đem lại hiệu quả cao. - Năm 1994 xây dựng nhà máy ANGIMEX 5, lắp đặt lò sấy nâng cao công suất 5 tấn/h, lắp đặt máy đánh bóng gạo trị giá 750.762.000 đồng. - Năm 1995 xây dựng nhà máy ANGIMEX 2 gồm xây dựng nhà kho 180m2, lắp đặt máy đánh bóng gạo 5 tấn/h, máy đánh bóng gạo ở kho Đồng Lợi và các công trình phụ trợ trị SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 13 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi giá 1.503.755.000 đồng. Để mở rộng kinh doanh, thu hút đầu tư lao động nước ngoài phù hợp với tiềm năng lao động, đất đai công ty mở rộng liên doanh trao đổi hàng hóa với các tỉnh bạn để huy động hàng xuất khẩu nhất là Gạo cao cấp, hợp tác với Campuchia, TPHCM…để khai thác nguồn lâm sản như gỗ và cà phê, hạt điều, hạt tiêu, cao su. Hàng năm công ty có thể xuất khẩu đạt từ 40.000 tấn đến 60.000 tấn gạo và trên 30.000 tấn nông sản khác. 3.2 LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH - Về ngành, nghề kinh doanh: Công ty kinh doanh chế biến lương thực xuất khẩu, kinh doanh các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, kinh doanh dịch vụ ăn uống, điện tử, điện lạnh, đồ điện gia dụng, mua bán xăng dầu, xe môtô, vật tư nông nghiệp, vật tư xây dựng, bất động sản, sản xuất quần áo may sẵn, dịch vụ sửa chữa, vận chuyển, thực phẩm các loại, mua bán đồ chơi trẻ em, đại lý cung cấp dịch vụ mạng điện thoại di động, dạy ngoại ngữ, tin học… - Về mạng lưới sản xuất: Công ty ANGIMEX có mạng lưới sản xuất gồm 4 xí nghiệp, 1 nhà máy và 15 điểm thu mua lương thực nằm rải rác ở các huyện, thị của tỉnh. Và với hơn 10 cửa hàng bán sĩ và lẻ các mặt hàng: phân bón, thuốc trừ sâu, hàng kim khí điện máy, xe gắn máy… - Về phần chiến lược thị trường: Công Ty đã có quan hệ mua bán với hơn 30 nước trên thế giới: Nhật, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Poland, Châu Phi, Ukraine, HongKong, Cambodia, Australia, Canada, NewGuinea…Trong đó thị trường lớn nhất về xuất khẩu Gạo là: Indonesia, Malaysia, Philippines. 3.3 CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA CÔNG TY 3.3.1 Sơ đồ mạng lưới tổ chức của công ty SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 14 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi SƠ ĐỒ 4: MẠNG LƯỚI TỔ CHỨC CỦA CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU AN GIANG SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 15 GIÁM ĐỐC PGĐ. Phụ trách kinh doanh thương mại PGĐ. Phụ trách SX kinh doanh lương thực Phòng Kinh doanh P. Nhân sự-hành chính P.Tài chính- kế toán Chi nhánh tại TPHCM TTâm PTCNTT (Nitt An Giang) Trợ lý Ban Giám Đốc XN SXKD Bao bì và Vận tải XN Chế biến lương thực 1 XN Chế biến lương thực 2 Cửa hàng Honda Long Xuyên Cửa hàng TM- DVsửa chữa xe AGM XN Chế biến lương thực 3 XN Chế biến LT Châu Đốc XN Chế biến lương thực 4 Cửa hàng Honda Châu Đốc Kho C.Đốc Kho HLạc Kho QĐ1 Kho C.Vòng Kho Kinh F Kho S.Hòa Kho C.Vàm Kho BKhánh Kho P.Hòa Kho Lxuyên Kho C.Mới Kho H.An Kho Đ.Lợi Kho C.Phú Kho AG 9 Đ/C.01 Ngô Gia Tự Đ/C.207 Tr H Đạo Đ/C. Bà.Khen Đại Lý ĐTDĐ S-Fone Cập nhật ngày 25/02/2006 Phòng Nhân sự-Hành chánh Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi BẢNG 1: THỐNG KÊ TRÌNH ĐỘ CỦA CÔNG TY ANGIMEX NỘI DUNG Nam Nữ Cộng Tỷ lệ Đại học 69 22 91 27.33% Cao đẳng 8 1 9 2.70% Trung Cấp 36 15 51 15.32% Công nhân kỹ thuật + nghề khác 22 0 22 6.61% Sơ cấp 5 8 13 3.90% Lao động phổ thông 119 28 147 44.14% Tổng 259 74 333 100% Phòng Nhân Sự-Hành Chánh Công ty luôn quan tâm, chú trọng công tác đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực vì đào tạo là nhân tố quan trọng để cán bộ công nhân viên tích lũy, cập nhật kiến thức, mở rộng tầm hiểu biết để không những có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao mà còn có thể đương đầu với những biến đổi của môi trường kinh doanh. Trong năm qua, Công ty đã cử 145 cán bộ công nhân viên tham dự các lớp đào tạo như kiến thức về Công ty cổ phần, kế toán trưởng, quản trị tài chính, thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ, chiến lược kinh doanh, lập kế hoạch kinh doanh, anh văn thương mại, tin học văn phòng cơ bản và nâng cao…Vì vậy, trình độ nhân viên của Công ty ANGIMEX luôn được đánh giá cao so với các Công ty cùng ngành. Số nhân viên có trình độ đại học chiếm tỷ lệ khá cao (27,33%) cho thấy nguồn nhân lực của Công ty khá vững chắc, là tiền đề để Công ty mở rộng hoạt động trong giai đoạn cổ phần hóa sắp tới. 3.3.2 Hoạt động của phòng kế toán 3.3.2.1 Sơ đồ của phòng kế toán (SƠ ĐỒ 5) SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 16 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi 3.3.2.2 Nhiệm vụ của phòng kế toán - Kế toán trưởng: Tổ chức chỉ đạo toàn bộ công tác kế toán, thống kê những thông tin kinh tế và hạch toán kinh tế theo cơ chế quản lý mới, đồng thời làm kiểm soát viên kinh tế tài chính của nhà nước. Tại đơn vị, chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Giám Đốc và bị chỉ đạo kiểm tra về mặt nghiệp vụ chuyên môn của cơ quan tài chính. - Kế toán tổng hợp: Tổ chức việc ghi chép, phản ảnh tổng hợp số liệu, xác định lãi, lỗ, ghi chép vào sổ cái, lập báo cáo quyết toán và các báo cáo chung không thuộc nhiệm vụ của các kế toán khác, giúp kế toán trưởng tổ chức công tác thông tin trong nội bộ công ty và phân tích các hoạt động kế toán. - Kế toán tiền mặt: Theo dõi giám sát mở sổ kế toán ghi chép hàng ngày, liên tục theo trình tự phát sinh các khoản thu, chi tiền mặt, ngoại tệ, chịu trách nhiệm của khâu thanh toán, chứng từ báo cáo sổ của xí nghiệp trực thuộc báo về. - Kế toán ngân hàng: Phản ánh sổ sách, theo dõi, giám sát chặt chẽ các khoản thanh toán của công ty tại ngân hàng bao gồm: các khoản tiền gởi hoặc trả nợ tiền vay, tiền của khách hàng chuyển trả cho công ty… đôn đốc các xí nghiệp và cửa hàng báo cáo hàng ngày việc đăng ký tiền thu mua để lên kế hoạch. - Kế toán TSCĐ-chi phí-xây dựng cơ bản: Phản ánh tình hình tăng giảm và hiện có của tài sản cố định. Tính toán và phân bổ chi phí trong kỳ, theo dõi ghi chép, tổng hợp chi phí sản xuất theo từng giai đoạn của từng công trình. - Kế toán công cụ dụng cụ và cửa hàng: Chịu trách nhiệm theo dõi tình hình tăng giảm của công cụ dụng cụ lao động hay văn phòng công ty và các đơn vị trực thuộc khác thông qua các báo cáo của xí nghiệp, cửa hàng, theo dõi chung về tình hình kinh doanh và lưu trữ của các cửa hàng. - Kế toán công nợ: Có nhiệm vụ theo dõi các khoản công nợ, ghi chép và theo dõi các khoản nợ đã thu, các khoản phải trả, báo cáo để kịp thời thanh toán và thu hồi các khoản nợ. SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 17 KẾ TOÁN TRƯỞNG KẾ TOÁN TỔNG HỢP KẾ TOÁN TIỀN MẶT KẾ TOÁN CÔNG NỢ KẾ TOÁN NGÂN HÀNG KẾ TOÁN THUẾ&TỔ ĐẠI LÝ KT HÀNG HÓA,THÀNH PHẨM,TIÊU THỤ KẾ TOÁN TSCĐ,CP,XDCB KẾ TOÁN CCDC&CỬA HÀNG THỦ QUỸ Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi - Kế toán hàng hóa, thành phẩm, tiêu thụ: Theo dõi tình hình nhập xuất tồn kho thành phẩm, ghi chép phản ảnh thực tế từng nguồn hàng, trị giá chi phí mua bán dựa vào các chứng từ hóa đơn, phiếu xuất nhập kho, tính giá thành sản xuất thực tế của sản phẩm (gạo). Theo dõi, ghi chép tình hình tiêu thụ sản phẩm hàng hóa thông qua hợp đồng kinh tế, các chứng từ của xí nghiệp gởi về, theo dõi giảm giá hàng bán và hàng bán bị trả lại và phản ánh ghi chép bán hàng nội bộ. - Kế toán thuế và tổ đại lý: Theo dõi tình hình thực hiện nghĩa vụ nộp thuế nhà nước, làm thủ tục nộp thuế và khấu trừ thuế, lưu trữ chứng từ mua bán và xác định kết quả kinh doanh của tổ đại lý, cửa hàng trực thuộc. - Thủ quỹ: Chịu trách nhiệm quản lý xuất nhập tiền mặt tại quỹ của công ty, hàng ngày kiểm tra số tồn quỹ đối chiếu với số quỹ và sổ kế toán. 3.3.2.3 Chế độ kế toán áp dụng Hệ thống chứng từ: Phiếu thu (3 liên); phiếu chi (2 liên); hóa đơn giá trị gia tăng (3 liên); phiếu xuất nhập kho (3 liên); biên bản sản xuất (4 liên); biên bản đấu trộn (4 liên); hợp đồng mua bán (4 liên); biên bản thanh lý (4 liên); ủy nhiệm chi (4 liên); ủy nhiệm thu (4 liên); hợp đồng xây dựng; bảng thanh toán lương, thưởng; bảng thanh toán bảo hiểm xã hội. Hệ thống tài khoản được Công ty sử dụng là hệ thống tài khoản do bộ Tài Chính qui định và chi tiết thêm nhằm phục vụ cho việc quản lý tại Công ty. Phương pháp kế toán: Tại các xí nghiệp của Công ty kiểm kê hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên và tính giá trị nhập xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền. Hình thức sổ kế toán áp dụng tại công ty: theo phương pháp Nhật ký chung và dùng công cụ máy tính để hổ trợ cho việc tính toán. Hình thức kế toán nhật ký chung gồm có các loại sổ kế toán: Sổ nhật ký chung, sổ nhật ký đặc biệt, sổ cái, sổ chi tiết các tài khoản.…. (SƠ ĐỒ 6) SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 18 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi 3.4 BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY ANGIMEX QUA 3 NĂM 2003, 2004, 2005 SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 19 CHỨNG TỪ GỐC SỔ, THẺ CHI TIẾT SỔ NHẬT KÝ ĐẶC BIỆT NHẬT KÝ CHUNG SỔ CHI TIẾT CÁC TÀI KHOẢNSỔ CÁI BÁO CÁO TÀI CHÍNH BẢNG CÂN ĐỐI TÀI KHOẢN Ghi hàng ngày, định kỳ Kiểm tra đối chiếu Ghi cuối tháng (định kỳ) Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 20 CHỈ TIÊU 2003 2004 2005 Chênh lệch 2004/2003 Chênh lệch 2005/2004 Tăng/giảm % Tăng/giảm % Tổng doanh thu 1.129.344.057 1.135.044.343 1.459.241.531 5.700.286 0,50% 324.197.188 28,56% DT từ xuất khẩu 890.531.209 893.573.087 1.158.390.465 3.041.878 0,34% 264.817.378 29,64% Các khoản giảm trừ 277.520 348.120 17.074 70.600 25,44% -331.046 -95,10% Giảm giá hàng bán 277.520 348.120 70.600 25,44% -348.120 -100,00% Doanh thu thuần 1.129.066.537 1.134.696.223 1.459.224.457 5.629.686 0,50% 324.528.234 28,60% Giá vốn hàng bán 1.058.422.301 1.045.582.759 1.329.934.780 -12.839.542 -1,21% 284.352.021 27,20% Lợi tức gộp 70.644.236 89.113.464 129.289.677 18.469.228 26,14% 40.176.213 45,08% Chi phí bán hàng 52.943.563 60.252.509 85.236.615 7.308.946 13,81% 24.984.106 41,47% Chi phí QLDN 7.702.389 7.695.309 15.566.521 -7.080 -0,09% 7.871.212 102,29% LN thuần từ HĐKD 9.998.284 21.165.646 28.486.541 11.167.362 111,69% 7.320.895 34,59% Doanh thu HĐTC 6.799.434 8.280.493 4.366.104 1.481.059 21,78% -3.914.389 -47,27% Chi phí HĐTC 9.381.082 14.426.414 16.452.740 5.045.332 53,78% 2.026.326 14,05% LN từ HĐTC -2.581.648 -6.145.921 -12.086.636 -3.564.273 138,06% -5.940.715 96,66% Thu nhập khác 722.776 1.588.531 10.320.824 865.755 119,78% 8.732.293 549,71% Chi phí khác 1.107.295 169.753 1.058.524 -937.542 -84,67% 888.771 523,57% LN khác -384.519 1.418.778 9.262.300 1.803.297 -468,97% 7.843.522 552,84% Tổng LN trước thuế 7.032.117 16.438.503 25.662.205 9.406.386 133,76% 9.223.702 56,11% Thuế TNDN 2.230.649 4.785.068 7.158.417 2.554.419 114,51% 2.373.349 49,60% Lợi nhuận sau thuế 4.801.468 11.653.435 18.503.788 6.851.967 142,71% 6.850.353 58,78% Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi BIỂU ĐỒ 1: BIỂU ĐỒ LỢI NHUẬN SAU THUẾ CỦA CÔNG TY QUA 3 NĂM BIỂU ĐỒ LỢI NHUẬN SAU THUẾ QUA 3 NĂM 4.801.468 11.653.435 18.503.788 0 5.000.000 10.000.000 15.000.000 20.000.000 Lợi nhuận sau thuế Qua 3 năm lợi nhuận sau thuế của Công ty đạt khá cao và đều tăng lên cho thấy công ty đang hoạt động rất có hiệu quả nhất là về mặt xuất khẩu gạo. Lợi nhuận sau thuế năm 2004 tăng 142,71% so với năm 2003 và năm 2005 tăng 58,78% so với năm 2004 . Nhìn vào báo cáo kết quả kinh doanh ta nhận thấy: doanh thu thuần của năm 2004 tăng 0,5% nhưng giá vốn hàng bán lại giảm 1,21% so với năm 2003 và doanh thu năm 2005 tăng lên rất nhiều so với năm 2004 (28,6%) nhưng giá vốn hàng bán lại tăng thấp hơn (27,2%) điều này cho thấy rằng công ty đã kiểm soát chi phí sản xuất và chi phí hàng bán rất tốt, cho thấy doanh thu thuần tăng lên nhưng giá vốn hàng bán chẳng những không tăng mà còn giảm. Chính vì vậy mà lợi nhuận sau thuế của công ty năm 2004 tăng lên rất đáng kể. Lợi nhuận sau thuế Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu năm 2003 = = Tổng doanh thu = 4.801.468.000/1.129.344.057.000 = 0,425% Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu năm 2004 = 1,027% Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu năm 2005 = 1,268% →Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên doanh thu ở 3 năm đều tăng lên một cách đáng kể, tăng cao nhất là năm 2004 so với 2003. Lợi nhuận sau thuế Tỷ suất lợi nhuận trên vốn năm 2003 = = Vốn chủ sở hữu = 4.801.468.000/42.936.330.136 = 11,18% SVTH: Nguyễn Thị Kim Oanh Lớp: DH3KT Trang 21 2004 20052003 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản GVHD: Trình Quốc Việt phẩm tại công ty xuất nhập khẩu An Giang Trần Thị Kim Khôi Tỷ suất lợi nhuận trên vốn năm 2004 = 11.653.435.000/55.571.757.988 = 20,97% Tỷ suất lợi nhuận trên vốn năm 2005 = 18.503.788.000/74.006.306.457 = 25% →Tỷ suất lợi nhuận trên vốn ở cả 3 năm đều tăng lên đáng kể, điều này cho thấy rằng Công ty đã sử dụng nguồn vốn chủ sở hữu (Công ty là doanh nghiệp nhà nước) một cách có hiệu quả, vượt các chỉ tiêu đã đề ra ở năm trước đó. Nhìn chung, trong 3 năm qua Công ty đang hoạt động rất có hiệu quả và có một cơ cấu tài chính rất tốt đảm bảo cho các kế hoạch kinh doanh sắp tới của Công ty. 3.5 ĐÁNH GIÁ VÀ PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA CÔNG TY NĂM 2005 Đánh giá chung Với nguồn hàng cân đối đủ cung cầu, giá cạnh tranh, cùng với nhu cầu cao trên thế giới đã chấp cánh cho hạt gạo ANGIMEX về đích với thắng lợi, chỉ tiêu lợi nhuận tiếp tục đạt kết quả cao nhất từ trước đến nay. Cùng với cả nước, lần đầu tiên Công ty kinh doanh xuất khẩu gạo đạt kim ngạch cao nhất 77 triệu USD với tổng số lượng xuất khẩu là 310.000 tấn (không tính nhận ủy thác xuất khẩu 27.200 tấn). Điểm nổi bật trong năm nay là công ty đã thâm nhập được thị trường Iran và đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường Châu Phi qua các khách hàng tập đoàn trong điều kiện cực kỳ khó khăn của thị trường gạo: lúc thông lúc bế. Song song đó, cùng với việc kinh doanh thương mại (xe Honda, phụ tùng, phân bón), công ty hướng về kinh doanh dịch vụ sửa chữa và kinh doanh mạng điện thoại S-Fone đã góp phần tăng doanh thu và đem lại thắng lợi cho công ty. 3.5.1 Kết quả thực hiện của khối kinh doanh lương thực Năm 2005 là năm Công ty tăng trưởng vượt bậc cả về số lượng lẫn kim ngạch với số lượng 333.800 tấn, kim ngạch đạt 77.000.000 USD. Thị trường Châu Phi (153.000 tấn chiếm 53%) là thị trường chủ lực trong năm 2005 với các khách hàng tập đoàn được duy trì và mở rộng (The Rice Company, Capezzana, Ovlas). Thị trường lớn thứ 2 của Công ty là thị trường Châu Á (119.500 tấn chiếm 4._.