Kế toán bán hàng & xác định kết quả bán hàng tại Công ty TNHH Thương mại & dịch vụ Hồng Phong

Lêi më ®Çu Gia nhập vào tổ chức thương mại thế giới WTO, các doanh nghiệp Việt Nam có nhiều cơ hội phát triển hơn nhưng đồng thời cũng đặt ra vô vàn khó khăn, thử thách mà các doanh nghiệp trong nước cần phải vượt qua để cạnh tranh được với nhau cũng như với các doanh nghiệp nước ngoài.Với các doanh nghiệp thương mại do khâu bán hàng quyết định sự sống còn của doanh nghiệp nên kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc đảm bảo theo dõi chặt chẽ việc bán hàng, cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ, kịp thời giúp các nhà lãnh đạo điều hành doanh nghiệp của mình một cách hiệu quả nhất. Nhận thức được vấn đề trên cùng những kiến thức thực tế em đã thu được trong thời gian thực tập tại công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Hồng Phong, em đã lựa chọn đề tài: “ Kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Hồng Phong”. Kết cấu luận văn gồm 3 phần chính như sau: PHẦN MỘT: Lý luận chung về kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàn trong công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Hồng Phong. PHẦN HAI: Thực trạng kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại doanh nghiệp. PHẦN BA: Một số ý kiến đề xuất nhằm góp phần hoàn thiện công tác kế toán bán hàng và xác định kết quả bán hàng tại công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Hồng Phong. Do kiến thức và kinh nghiệm thực tế của em còn nhiều hạn chế cùng thời gian thực tập có hạn nên bài luận văn của em sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, em rất mong sự đóng góp ý kiến của Công ty và sự hướng dẫn của PGS.TS Phạm Tiến Bình. PhÇn I Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng s¶n phÈm vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. I. Kh¸i niÖm, nhiÖm vô vµ ý nghÜa cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. 1. Kh¸i niÖm vÒ b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh trao ®æi ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸ tøc lµ chuyÓn ho¸ vèn cña doanh nghiÖp tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i tiÒn tÖ kÕt thóc mét vßng lu©n chuyÓn vèn. Hµng ®­îc ®em ®i b¸n trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lµ hµng ho¸ vËt t­ hay lao vô, dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng. Trong qu¸ tr×nh trao ®æi, mét mÆt doanh nghiÖp chuyÓn nh­îng cho ng­êi mua s¶n phÈm, hµng ho¸, mÆt kh¸c doanh nghiÖp còng thu ®­îc tõ ng­êi mua sè tiÒn hµng t­¬ng øng víi gi¸ trÞ vèn cña hµng ho¸ ®ã. Quan hÖ trao ®æi nµy ph¶i th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm hµng ho¸. Do vËy, b¸n hµng lµ mét kh©u quan träng v× hµng ho¸ b¸n ®­îc chÝnh lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc doanh thu b¸n hµng ®Ó tõ ®ã doanh nghiÖp míi cã thÓ bï ®¾p ®­îc mäi chi phÝ ®· bá ra trong qu¸ tr×nh kinh doanh, thu ®­îc lîi nhuËn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong doanh nghiÖp. 2. ý nghÜa cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, viÖc b¸n ®­îc hµng ho¸ cã ý nghÜa rÊt quan träng, nã ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra liªn tôc, lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Hµng ho¸ b¸n ®­îc trë thµnh c¨n cø quan träng cña doanh nghiÖp lËp kÕ ho¹ch kinh doanh hîp lý vÒ thêi gian, sè l­îng, chÊt l­îng, t×m c¸ch ph¸t huy thÕ m¹nh vµ h¹n chÕ nh÷ng ®iÓm yÕu cña m×nh. Hµng ho¸ b¸n ®­îc nhanh chãng sÏ lµm t¨ng vßng quay vèn l­u ®éng, ®¶m b¶o thu håi vèn nhanh, kh«ng nh÷ng tiÕt kiÖm ®­îc vèn mµ cßn t¨ng thu nhËp cho doanh nghiÖp, tõ ®ã gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp. KÕ to¸n thu thËp, xö lý cung cÊp toµn bé th«ng tin vÒ tinh h×nh kinh tÕ tµi chÝnh gióp cho nhµ qu¶n lý ®­a ra nh÷ng ph­¬ng ¸n kinh doanh hiÖu qu¶. V× vËy, khi doanh nghiÖp tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng mét c¸ch hîp lý vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp m×nh sÏ gi¶m ®­îc nhiÒu chi phÝ còng nh­ t¨ng doanh thu tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp ph¸t triÓn. 3. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng: Tr­íc nh÷ng ý nghÜa thiÕt yÕu cña qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng trªn ®©y, nhiÖm vô ®Æt ra ®èi víi kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng nh­ sau: - Tæ chøc lu©n chuyÓn chøng tõ h¹ch to¸n ban ®Çu, ghi sæ kÕ to¸n tµi chÝnh, kÕ to¸n qu¶n trÞ vÒ doanh thu, gi¸ vèn hµng b¸n ra, c¸c kho¶n chi phÝ gi¸n tiÕp cho c«ng t¸c b¸n hµng: chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. - Ghi chÐp ®Çy ®ñ, kÞp thêi, trung thùc sè l­îng hµng ho¸ b¸n ra vµ chi phÝ cña tõng lÜnh vùc kinh doanh nh»m x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ b¸n hµng trong doanh nghiÖp. - Tæ chøc lËp b¸o c¸o doanh thu, b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh theo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp vµ c¸c cÊp cã liªn quan. - Ph©n tÝch b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh, kÕt qu¶ tõ ho¹t ®éng b¸n hµng, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc tÕ kÕ to¸n b¸n hµng ®Ó tõ ®ã ban l·nh ®¹o sÏ cã nh÷ng ph­¬ng ¸n kinh doanh tèi ­u. II. Néi dung kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. 1. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng: 1.1. Kh¸i niÖm: Doanh thu lµ tæng c¸c gi¸ trÞ lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®­îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, gãp phÇn lµm t¨ng vèn chñ së h÷u. Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ toµn bé sè tiÒn thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc tõ c¸c lao dÞch vµ nghiÖp vô ph¸t sinh doanh thu nh­ : b¸n s¶n phÈm hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng bao gåm c¸c kho¶n phô thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n nÕu cã. 1.2. Thêi ®iÓm x¸c ®Þnh doanh thu: Doanh thu ®­îc ghi nhËn khi tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau: - Doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng ho¸, dÞch vô cho ng­êi mua. - Doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh t­¬ng ®èi ch¾c ch¾n. - Doanh nghiÖp ®· thu ®­îc tiÒn hoÆc ®· ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n tõ giao dÞch b¸n hµng ho¸, dÞch vô. - X¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ liªn quan tõ giao dÞch b¸n hµng. Doanh thu b¸n hµng cña doanh nghiÖp ®­îc ph©n lo¹i thµnh doanh thu b¸n hµng ra ngoµi vµ néi bé. Doanh thu thuÇn vÒ b¸n hµng lµ sè chªnh lÖch gi÷a tæng sè doanh thu b¸n hµng víi c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu: C¸c kho¶n trõ doanh thu bao gåm: chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu. 1.3. Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng: Dùa vµo ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT doanh nghiÖp ¸p dông mµ doanh thu b¸n hµng ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: §èi víi hµng ho¸, dÞch vô thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng chÞu thuÕ GTGT th× doanh thu b¸n hµng lµ tæng gi¸ thanh to¸n. §èi víi hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, doanh thu b¸n hµng lµ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT. §èi víi hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ TT§B hoÆc thuÕ XNK th× doanh thu b¸n hµng lµ tæng gi¸ thanh to¸n (bao gåm c¶ thuÕ TT§B, thuÕ XNK). 1.4. Chøng tõ kÕ to¸n sö dông. §Ó phôc vô cho kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng, tuú theo c¸ch thøc b¸n hµng cña doanh nghiÖp mµ kÕ to¸n sö dông nh÷ng chøng tõ sau: - Ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n b¸n hµng, ho¸ ®¬n xuÊt kho, ho¸ ®¬n kiÓm phiÕu xuÊt kho. - PhiÕu thu tiÒn mÆt, GiÊy b¸o Cã cña ng©n hµng, B¶ng kª b¸n lÎ hµng ho¸, B¸o c¸o b¸n hµng, GiÊy nép tiÒn cña nh©n viªn b¸n hµng. 1.5. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông: Tuú thuéc vµo quy m« vµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp mµ mçi doanh nghiÖp sÏ lùa chän sö dông tµi kho¶n cho phï hîp. §Ó theo dâi doanh thu b¸n hµng trong kú, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau ®©y: TK 511 “Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô”: TK nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh tæng doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú ho¹t ®éng SXKD. TK 511 cã kÕt cÊu tµi kho¶n nh­ sau: \ Bªn nî: - C¸c kho¶n ®iÒu chØnh gi¶m doanh thu b¸n hµng. - KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn sang TK 911 \ Bªn cã: - Doanh thu thuÇn b¸n hµng ho¸ theo ho¸ ®¬n TK nµy cã hai TK cÊp 2 : + TK 5111: DT b¸n hµng ho¸. + TK 5113: DT cung cÊp dÞch vô. TK 511 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. TK 512 “Doanh thu néi bé” TK nµy ph¶n ¸nh t×nh h×nh b¸n hµng trong néi bé doanh nghiÖp. TK 512 cã kÕt cÊu t­¬ng tù TK 511 TK 512 ®­îc më chi tiÕt thµnh ba TK cÊp hai: + TK 5121: DT b¸n hµng ho¸. + TK 5123: DT cung cÊp dÞch vô. TK 521 “ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i” : TK nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i mµ doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ hoÆc ®· thanh to¸n cho ng­êi mua hµng do viÖc ng­êi mua hµng ®· mua hµng ho¸, dÞch vô víi khèi l­îng lín theo tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ ®· mua b¸n. TK 521 cã kÕt cÊu nh­ sau: \ Bªn nî: - Sè chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®· chÊp nhËn cho kh¸ch hµng. \ Bªn cã: - KÕt chuyÓn toµn bé sè chiÕt khÊu th­¬ng m¹i sang TK 511 TK 521 kh«ng cã sè d­. TK 521 cã c¸c TK cÊp 2 sau: + TK 5211: ChiÕt khÊu hµng ho¸ + TK 5213: ChiÕt khÊu dÞch vô TK 531 “Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i” TK nµy ph¶n ¸nh doanh thu hµng ho¸ ®· tiªu thu nh­ng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do lçi cña DN nh­ vi ph¹m cam kÕt, vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, hµng b¸n bÞ mÊt hoÆc kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng chñng lo¹i, quy c¸ch. TK 531 cã kÕt cÊu nh­ sau: \ Bªn nî: - Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i \ Bªn cã: - KÕt chuyÓn doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµo TK 511, TK 512 ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn. TK 531 kh«ng cã sè d­. TK 532 “Gi¶m gi¸ hµng b¸n” TK nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n cho kh¸ch hµng do hµng b¸n kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch hay kh¸ch hµng mua víi sè l­îng lín. TK 532 cã kÕt cÊu: \ Bªn nî: - C¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ®· ®­îc chÊp nhËn \ Bªn cã: - KÕt chuyÓn kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n sanh TK 511, TK 512 ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn. TK 532 kh«ng cã sè d­. TK 333 “ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép cho Nhµ n­íc” TK 333 cã c¸c TK cÊp 2 sau: + TK 3331: ThuÕ GTGT ph¶i nép + TK 3332: ThuÕ TT§B. + TK 3333: ThuÕ XNK ph¶i nép. + ……… TK 131 “Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” TK nµy ph¶n ¸nh c¸c kho¶n nî ph¶i thu cña doanh nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng vÒ tiÒn b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm, cung cÊp lao vô, dÞch vô ch­a thu tiÒn vµ t×nh h×nh thanh to¸n, thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng. TK nµy ®­îc theo dâi chi tiÕt cho tõng kh¸ch hµng. Ngoµi ra cßn sö dông mét sè TK liªn quan kh¸c nh­: TK 111, TK 112, TK 138 … 1.6. Tr×nh tù kÕ to¸n doanh thu b¸n hµng (Xem s¬ ®è sè 1) 1.7. C¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng Doanh nghiÖp muèn b¸n ®­îc s¶n phÈm trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, bªn c¹nh viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, ®a d¹ng mÉu m·, xóc tiÕn Marketing mµ doanh nghiÖp ph¶i chän ®­îc nh÷ng ph­¬ng thøc b¸n hµng phï hîp víi kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp. B¸n hµng ë c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i gåm hai kh©u: kh©u b¸n bu«n vµ kh©u b¸n lÎ. Kh©u b¸n bu«n th­êng sö dông c¸c ph­¬ng thøc: + B¸n bu«n qua kho: hµng hãa xuÊt tõ kho cña doanh nghiÖp ®Ó b¸n cho ng­êi mua. Trong ph­¬ng thøc nµy gåm hai h×nh thøc: - B¸n trùc tiÕp qua kho: doanh nghiÖp xuÊt hµng tõ kho giao trùc tiÕp, hµng hãa ®­îc coi lµ ®· b¸n khi ng­êi mua ®· nhËn hµng vµ ký x¸c nhËn trªn chøng tõ b¸n hµng, cßn vÊn ®Ò thanh to¸n tiÒn hµng víi bªn mua cßn phô thuéc vµo hîp ®ång ®· ký gi÷a hai bªn. - Bán buôn qua kho theo phương thức chuyển hàng: Doanh nghiệp xuất hàng từ kho chuyển cho người mua theo phương thức vận tải tự có hoặc thêu ngoài hàng gửi đi vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp. chỉ khi nào người mua xác nhận đã nhận đủ hàng hoặc chấp nhận thanh toán thì hàng hoá mới chuyển quyền sở hữu và đươc coi là tiêu thụ. + Bán buôn vận chuyển thẳng: Doanh nghiệp mua hàng của bên cung cấp để giao bán thẳng cho người mua. - Bán vận chuyển thẳng trực tiếp: doanh nghiệp mua hàng của bên nhà cung cấp để giao bán thẳng cho người mua do bên uỷ nhiệm đến nhận hàng trực tiếp ở bên cung cấp hàng cho doanh nghiệp. hàng hoá chỉ được coi là bán khi người mua đã nhận đủ số hàng và ký xác nhận trên chứng từ bán hàng của doanh nghiệp. còn thanh toán tiền hàng còn tuỳ thuộc vào hợp đồng đã ký giữa hai bên. - Bán vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng: Doanh nghiệp mua hàng của bên cung cấp và vận chuyển hàng đi để bán thẳng cho bên mua bằng phương tiện vận tải tự có hoặc thuê ngoài. Hàng hoá gửi đi vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp, khi nào xác nhận đã nhận được hàng hoặc chấp nhận thanh toán thì doanh nghiệp mới coi là thời điểm bán hàng. Khâu bán lẻ thường sử dụng các phương thức bán hàng: + Phương thức bán hàng thu tiền trực tiếp: Nhân viên bán hàng trực tiếp chịu trách nhiệm vật chất về số hàng đã nhận để bán ở quầy hàng. Nhân viên bán hàng trực tiếp giao hàng và thu tiền của khách. Thông thường không cần nhập chứng từ cho từng nghiệp vụ bán hàng. tuỳ theo yêu cầu quản lý (có thể theo ca hoặc theo kỳ), nhân viên bán hàng kiểm kê lượng hàng hoá hiện còn ở trong quầy và dựa vào lượng hàng từng ca, ngày, kỳ để xác định số lượng hàng bán ra của từng mặt hàng, lập báo cáo bán hàng trong ca, ngày, kỳ. + Phương thức bán hàng thu tiền tập trung: Nghiệp vụ giao hàng và nghiệp vụ thu tiền khách hàng tách rời nhau. mỗi quầy hàng bố trí nhân viên thu ngân làm nhiệm vụ thu tiền của khách, viết hoá đơn để khách hàng nhận hàng ở quầy do nhân viên bán giao hàng, cuối ca hoặc cuối ngày, nhân viên thu ngân làm giấy nộp tiền bán hàng để nhân viên bán hàng căn cứ vào hoá đơn kiểm kê hàng còn lại để xác định lượng hàng đã bán rồi lập báo cáo trong ngày ,trong ca. 1.8. Các phương thức thanh toán Hiện nay các doanh nghiệp thương mại thường áp dụng hai phương thức thanh toán sau : Thanh toán trực tiếp bằng tiền mặt Thanh toán qua ngân hàng. 2. Kế toán giá vốn hàng bán 2.1. Khái niệm : Giá vốn hàng bán là trị giá của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ. 2.2. Nguyên tắc tính giá vốn hàng bán Đối với doanh nghiệp sản xuất : trị giá vốn của hàng hoá xuất bán là giá thành sản xuất thực tế. Đối với các doanh nghiệp thương mại : Trị giá vốn của hàng xuất bán bao gồm trị giá mua thực tế cộng với chi phí thu mua. 2.3. Các phương pháp tính giá hàng xuất kho Hàng hoá mua về nhập kho hoặc xuất bán ngay, gửi bán …, được mua từ nhiều nguồn khác nhau, những thời điểm khác nhau. Do vậy, khi xuất kho cần tính trị giá xuất kho thực tế của hàng hoá đó. Tuỳ thuộc từng doanh nghiệp mà doanh nghiệp có thể lựa chọn những phương pháp sau : Phương pháp tính theo đơn giá bình quân. Phương pháp nhập trước xuất trước. Phương pháp nhập sau xuất trước. Phương pháp giá đích danh. Phương pháp tính giá theo đơn giá mua lần cuối cùng. 2.4. Chứng từ sử dụng Phiếu nhập kho, Phiếu xuất kho, Hoá đơn bán hàng. 2.5. Tài khoản kế toán sử dụng. Để phản ánh trị giá vốn của hàng bán và việc kết chuyển trị giá vốn của hàng bán để xác định kết quả bán hàng, kế toán sử dụng TK 632: “Giá vốn hàng bán ”. + TK 632 có kết cấu như sau: \ Bên nợ : - Trị giá vốn của hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ, - Hoa hụt mất, mát của hàng tồn kho tính vào giá vốn hàng bán. Số dự phòng giảm giá hàng tồn kho. \ Bên có : - Kết chuyển trị giá vốn sản phẩm, lao vụ, dịch vụ đã bán sang TK 911 TK 632 không có số dư cuối kỳ + Tk 911 để : “Xác định kết quả kinh doanh” + Ngoài ra còn sử dụng một số tài khoản khác như : TK 156, TK 157. 2.6. Trình tự hạch toán giá vốn hàng bán (sơ đồ 2, 3). 3. Chi phí bán hàng 3.1. Khái niệm Chi phí bán hàng là toàn bộ chi phí liên quan đến việc phục vụ quá trình bán sản phẩm, hàng hoá như: Chi phí bao gói, bảo quản, chi phí vận chuyển, chi phí tiếp thị quảng cáo, chào hàng… Đây là chi phí liên quan tới quá trình lưu thông và tiếp thị trong quá trình bán hàng. 3.2. Chứng từ kế toán sử dụng Phiếu chi, Uỷ nhiệm chi, các hợp đồng dịch vụ mua ngoài. 3.3. Tài khoản sử dụng Kế toán sử dụng TK 641 “Chi phí bán hàng”: Tài khoản này để phản ánh tập hợp và kết chuyển các chi phí thực tế phát sinh trong quá trình tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ. TK 641 có kết cấu như sau : \ Bên nợ : - Các khoản cho chi phí bán hàng thực tế phát sinh trong kỳ. \ Bên có : - Các khoản ghi giảm chi phí bán hàng và kết chuyển chi phí bán hàng sang TK 911. TK 641 không có số dư cuối kỳ. TK 641 co các TK cấp 2 sau : + TK 6411: Chi phí nhân viên bán hàng + TK 6412: Chi phí vật liệu + TK 6413 : Chi phí vật liệu , đồ dùng + TK 6414: Chi phí khấu hao TSCĐ + TK 6415: Chi phí bảo hành + TK 6417: Chi phí dịch vụ mua ngoài + TK 6418: Chi phí bằng tiền khác 3.4 Trình tự hạch toán : ( Sơ đồ 4) 4. Chi phí quản lý doanh nghiệp 4.1. Khái niệm Chi phí quản lý doanh nghiệp là những chi phí do việc quản lý kinh doanh,quản lý hành chính và phục vụ chung khác liên quan đến hoạt động của cả doanh nghiệp. 4.2.Chứng từ kế toán sử dụng Phiếu chi, phiếu xuất kho,Giấy đề nghị thanh toán , các chứng từ liên quan khác. 4.3. Tài khoản sử dụng Kế toán sử dụng TK 642 “Chi phí quản lý doanh nghiệp ”: Tài khoản này để phản ánh tập hợp và kết chuyển các chi phí quản lý kinh doanh,quản lý hành chính và các chi phí khác liên quan đến hoạt động chung của doanh nghiệp . TK 642 có các kết cấu như sau: \ Bên nợ : - Các khoản chi phí quản lý doanh nghiệp thực tế phát sinh trong kỳ. \ Bên có : - Các khoản ghi giảm chi phí QLDN và kết chuyển chi phí QLDN sang TK 911 để xác định kết quả kinh doanh. TK 642 có các TK cấp 2 sau: + TK 6421 : Chi phí nhân viên quản lý + TK 6422 : Chi phí vật liệu quản lý + TK 6423 : Chi phí đồ dùng văn phòng + TK 6424 : Chi phí khấu hao TSCĐ + TK 6425 : Thuế ,phí và lệ phí + TK 6427 : Chi phí dịch vụ mua ngoài + TK 6428 : Chi phí bằng tiền khác 4.4. Trình tự hạch toán (Sơ đồ 5) 5. Doanh thu hoạt động tài chính và chi phí hoạt động tài chính 5.1. Khái niệm Doanh thu hoạt động tài chính là những khoản thu và lại liên quan đến hoạt động về vốn của doanh nghiệp . Chi phí hoạt động tài chính là những khoản chi phí cho các hoạt động tài chính vì các khoản lỗ liên quan đến các hoạt động về vốn. 5.2. Chứng từ kế toán sử dụng Phiếu thu, Phiếu chi, Uỷ nhiệm thu, Uỷ nhiệm chi, Giấy báo có, Giấy báo nợ của ngân hàng. 5.3. Tài khoản sử dụng Kế toán sử dụng TK 515 : “Doanh thu hoạt động tài chính” TK 515 có kết cấu như sau: \ Bên nợ : - Số thuế GTGT phải nộp tính theo phương pháp trực tiếp. - Kết chuyển doanh thu thuần hoạt động tài chính sang TK 911. \ Bên có : - Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh trong kỳ. TK 515 Không có số dư cuối kỳ. Kế toán sử dụngTK 635 : “Chi phí hoạt động tài chính” TK 635 có kết cáu như sau : \ Bên nợ : - Các khoản chi phí hoạt động tài chính - Các khoản lỗ do thanh lý các khoản đầu tư ngắn hạn - Các khoản lỗ phát sinh khi bán ngoại tệ - Chi phí chuyển nhượng, cho thuê cơ sở hạ tầng được xác định là tiêu thụ \ Bên có : - Hoàn nhập dự phòng giảm giá đầu tư chứng khoán . - Cuối kỳ, kết chuyển chi phí hoạt động tài chính sang TK 911 - TK 635 không có số dư cuối kỳ. Trình tự hạch toán (sơ đồ 6) 6. Thu nhập khác và chi phí khác 6.1. Khái niệm Thu nhập khác là khoản thu từ những sự kiện kinh tế hay các nghiệp vụ khác biệt với hoạt động thông thường đem lại như: Thanh lý, nhượng bán TSCĐ, quà biếu tặng cho doanh nghiệp … Chi phí khác trong doanh nghiệp là các khoản chi phí cho các hoạt động khác phát sinh ngoài hoạt động sản xuất kinh doanh thông thưòng: Chi phí thanh lý, nhượng bán TSCĐ, tiền bị phạt thuế, truy nộp thuế 6.2. Chứng từ kế toán sử dụng Phiếu thu, phiếu chi, Giấy báo nợ, Giấy báo có của ngân hàng, Biên bản thanh lý nhượng bán. 6.3. Tài khoản kế toán sử dụng + Kế toán sử dụng TK 711: “Thu nhập khác ” để phản ánh các khoản thu khác. \ Bên nợ : - Số thuế GTGT phải nộp tính theo phương pháp trực tiếp - Kết chuyển thu nhập khác sang TK 911 để xác đinh kết quả \ Bên có : - Các khoản thu nhập khác phát sinh trong kỳ TK 711 Cuối kỳ không có số dư + Kế toán sử dụng TK 811 “Chi phí khác ” để phản ánh các khoản chi phí phát sinh trong kỳ. TK 811 có kết cấu như sau : \ Bên nợ : - Các khoản chi phí phát sinh trong kỳ. \ Bên có : - Kết chuyển các khoản chi phí phát sinh trong kỳ sang TK 911 để xác định kết quả. 6.4. Trình tự hạch toán (Sơ đồ 7) 7. Xác định kết quả kinh doanh 7.1. Khái niệm. Kết quả kinh doanh là kết quả cuối cùng của hoạt động kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp sau một thời kỳ nhất định, biểu hiện bằng tiền lại hay lỗ. Kết quả kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm : Kết quả hoạt động kinh doanh: là số chênh lệch giữa doanh thu bán hàng thuần với giá vốn đã bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh ngiệp . Kết quả hoạt động tài chính: Là số tiền chênh lệch giữa doanh thu hoạt động tài chính và chi phí hoạt động tài chính. Kết quả bất thường: Là số chênh lệch giữa doanh thu bất thường và chi phí bất thường. 7.2. Tài khoản kế toán sử dụng Kế toán sử dụng TK 911: “Xác định kết quả kinh doanh” để phản ánh, xác định kết quả hoạt động kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong kỳ kế toán. TK 911 có kết cấu như sau: \ Bên nợ : - Trị giá vốn của hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ. - Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. - Chi phí hoạt động tài chính và các chi phí khác - Kết chuyển số lưọi nhuận trước thuế trong kỳ. \ Bên có: - Doanh thu thuần bán hàng của hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ. - Doanh thu hoạt động tài chính và thu nhập khác. - Thực lỗ về hoạt động kinh doanh trong kỳ. TK 911 không có số dư cuối kỳ. Kế toán sử dụng TK421:”lợi nhuận chưa phân phối” để phản ánh kết quả kinh doanh (lãi, lỗ) và tình hình phân phối kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Kết cấu TK 421: \ Bên nợ: - số lỗ về hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ. \ Bên có: - số thực lãi về kinh doanh của doanh nghiệp trong kỳ. Số dư bên có: số lãi chưa phân phối, sử dụng. 7.3. Trình tự kế toán xác định kết quả bán hàng (sơ đồ 8 ) PhÇn II Thùc tr¹ng kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng t¹i c«ng ty TNHH th­¬ng m¹i vµ dÞch vô Hång Phong I. Giíi thiÖu chung vÒ c«ng ty Hång Phong 1. Khái quát về quá trình hình thành và phát triển Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Hồng Phong đựợc thành lập ngày 09 tháng 7 năm 1997 theo giấy phép kinh doanh số 01020010306 do Sở kế hoạch và đầu tư Hà Nội cấp, chính thức đi vào hoạt động ngày 01 tháng 8 năm 1997. Tên tiếng Việt: Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Hồng Phong Tên tiếng Anh: HONG PHONG TRADING AND SERVICE COMPANY LIMITED Tên viết tắt: HONG PHONG CO., LTD. Trụ sở chính: 347 Trần Khát Chân- Hai Bà Trưng- Hà Nội. Giám đốc: Nguyễn Bích Hồng. Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Hồng Phong là doanh nghiệp có tư cách pháp nhân với 5 thành viên góp vốn và trực tiếp tham gia lãnh đạo công ty. Vốn điều lệ ban đầu là 5.000.000.000 đồng, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực nhập khẩu máy móc, thiết bị xây dựng cũ, mới và bán lại cho các doanh nghiệp trong nước. Điều lệ tổ chức hoạt động của công ty do Ban Giám đốc phê duyệt, giấy phép nhập khẩu do nhà nước cấp. Tuy được thành lập vào thời điểm có nhiều tiềm năng thu hút được đông đảo khách hàng song trong hai năm đầu đi vào hoạt động, do mới thành lập và chịu nhiều ảnh hưởng từ ưu thế của các doanh nghiệp nhà nước hoạt động trong cùng lĩnh vực, công ty gặp rất nhiều khó khăn trong quản lý điều hành, các thủ tục nhập khẩu máy móc thiết bị đặc biệt là trong việc tạo dựng hệ thống khách hàng, xây dựng niềm tin và uy tín trên thị trường. Năm 2002, với mục tiêu mở rộng thị trường và tìm kiếm các bạn hàng mới trong nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của kinh tế thị trường, công ty đã mở rộng hoạt động kinh doanh sang lĩnh vực dịch vụ: sửa chữa, bảo dưỡng các máy móc thiết bị công nghiệp xây dựng, ô tô. Hiện nay công ty có đội ngũ cán bộ và cộng tác viên hơn 100 người, các bạn hàng lớn ngày càng nhiều. - Chức năng Từ khi hoạt động cho đến nay, với chức năng kinh doanh trong nước các mặt hàng nhập khẩu trực tiếp về máy móc, thiết bị phục vụ cho ngành xây lắp, từ năm 2002 mở rộng hoạt động kinh doanh sang lĩnh vực dịch vụ sửa chữa, bảo dưỡng máy móc, thiết bị xây dựng, ô tô. Công ty ngày càng mở rộng quy mô kinh doanh đặc biệt trên thị trường các tỉnh phía Bắc và đã đóng góp một phần không nhỏ trong công cuộc xây dựng đất nước. Để đảm bảo ổn định phát triển kinh doanh trong nền kinh tế thị trường, ban lãnh đạo công ty đóng vai trò quan trọng trong việc chỉ đạo điều hành các bộ phận, theo dõi cung cấp đầy đủ các thông tin về tình hình cung cầu, giá cả thị trường cũng như tình hình tài chính của công ty để ban giám đốc đưa ra những quyết định đúng đắn đem lại lợi nhuận và đảm bảo đời sống cho cán bộ công nhân viên trong công ty. Các ngành nghề kinh doanh chủ yếu bao gồm: Xuất nhập khẩu, mua bán các máy móc, thiết bị cũ, mới phụ tùng phục vụ cho các ngành cơ khí, xây lắp. Dịch vụ bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa máy móc, thiết bị phục vụ cho các ngành cơ khí, xây lắp. Gia công, mua bán máy móc thiết bị công nghiệp đã qua sử dụng, phế liệu. - NhiÖm vô Xây dựng và thực hiện tốt các kế hoạch phát triển kinh doanh cụ thể dựa trên định hướng phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước trong từng giai đoạn, sự chỉ đạo của ban lãnh đạo công ty nhằm đạt được mục đích và nhiệm vụ kinh doanh, góp sức trong công cuộc đổi mới đất nước, đặc biệt là trong ngành thương mại. Chấp hành tốt các chính sách, chế độ, luật pháp của nhà nước, thực hiện đầy đủ các hợp đồng kinh tế với các bạn hàng trong và ngoài nước. 2. C¬ cÊu tổ chức cña c«ng ty( BiÓu sè 1) 2.1. Chức năng nhiệm vụ bộ máy quản lý của công ty - Ban giám đốc: chỉ đạo, điều hành mọi hoạt động kinh doanh của công ty, chịu trách nhiệm trước nhà nước, trước pháp luật về mọi hoạt động của mình. - Các phó giám đốc: giúp việc cho giám đốc, tham mưu giúp giám đốc xây dựng các phương án kinh doanh. Được giám đốc giao nhiệm vụ trực tiếp phụ trách một số phòng ban, thay mặt giám đốc điều hành mọi hoạt động kinh doanh khi giám đốc đi vắng, có trách nhiệm thực hiện mọi chỉ thị của ban giám đốc cũng như báo cáo kết quả hoạt động qua từng kỳ kinh doanh. - Phòng tài chính kế toán: chịu sự quản lý trực tiếp của phó giám đốc. Nhiệm vụ của phòng là tổ chức thựa hiện công tác tài chính, kế toán để phản ánh chính xác, trung thực, kịp thời và đầy đủ về tài sản, tình hình mua bán, tồn kho hàng hoá, kết quả kinh doanh đồng thời tiến hành kiểm tra kế toán nội bộ công ty và trong cửa hàng. - Phòng quản lý nhân sự: có nhiệm vụ theo dõi, quản lý, sắp xếp lại đội ngũ lao động cũng như có kế hoạch tuyển thêm nhân viên có trình độ nghiệp vụ cao đáp ứng được các yêu cầu công việc, có kế hoạch tiền lương, thưởng một cách công bằng và thoả đáng cho mọi nhân viên trong công ty. - Phòng xuất nhập khẩu: đảm nhiệm mọi hoạt động kinh doanh của công ty liên quan đến xuất nhập khẩu, theo dõi và đôn đốc các đơn hàng đảm bảo đúng thời hạn và đảm bảo chất lượng như hợp đồng đã ký kết. - Phòng kinh doanh: có nhiệm vụ cung cấp thông tin kinh tế một cách thường xuyên liên quan trực tiếp và gián tiếp đến hoạt động của công ty trên thị trường trong nước. Phát triển các chiến lược, thực hiện các mục tiêu kinh doanh, củng cố và xây dựng hệ thống khách hàng cũng như tìm kiếm thêm các bạn hàng mới. - Các cửa hàng trực thuộc: thực hiện các chỉ tiêu kinh doanh của công ty, thực hiện lưu chuyển, bán hàng hoá đảm bảo kinh doanh đạt hiệu quả đem lại lợi nhuận và góp phần hoàn thành các kế hoạch đề ra. 2.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy kế toán của công ty (Biểu số 2) - Trưởng phòng kế toán (Kế toán trưởng): có nhiệm vụ tổ chức công tác kế toán toàn công ty, thống nhất các kế hoạch tài chính, chịu trách nhiệm trước ban giám đốc và pháp luật về những thông tin kinh tế, báo cáo tài chính hàng năm cuả công ty. - Kế toán mua hàng và thanh toán công nợ hàng mua: tổ chức theo dõi chi phí bỏ ra để mua hàng hoá nhập kho chi tiết theo từng loại hàng. Đồng thời tổ chức thực hiện thanh toán với người bán. - Kế toán bán hàng và thanh toán công nợ hàng bán: có nhiệm vụ hạch toán tổng hợp và chi tiết từng loại doanh thu bán hàng và tính kết quả tiêu thụ, hạch toán các khoản công nợ phải thu với người mua. - Kế toán TSCĐ, CCDC, hàng hoá, thanh toán công nợ nội bộ: có nhiệm vụ hạch toán về nguyên gía, tính trích khấu hao TSCĐ, CCDC xuất dùng trong kỳ, theo dõi tình hình luân chuyển hàng hoá trong toàn công ty. - Kế toán tiền lương và BHXH: Có nhiệm vụ tổ chức công tác ghi chép, xử lý và ghi sổ kế toán các nghiệp vụ liên quan đến tiền lương và BHXH của toàn nhân viên làm việc cho công ty. Cuối kỳ tính lương phải trả công nhân viên trích lập BHXH, BHYT theo từng đối tượng chịu chi phí theo đúng chính sách, chế độ về lao động tiền lương và chính sách về lương của công ty. - Kế toán tổng hợp, kiểm tra và lên báo cáo tài chính: có nhiệm vụ trực tiếp theo dõi, tổng hợp số liệu từ các tài khoản, các sổ kế toán, lập bảng cân đối kế toán và lập thuyết minh báo cáo tài chính theo định kỳ. 3. Tổ chức công tác kế toán tại công ty. - Kú kÕ to¸n: C«ng ty ¸p dông theo n¨m, niªn ®é kÕ to¸n cña c«ng ty b¾t ®Çu tõ ngµy 01/01 vµ kÕt thóc vµo ngµy 31/12 hµng n¨m - Kú lËp b¸o c¸o : C«ng ty tiÕn hµnh lËp bo¸ c¸o theo quý - KÕ to¸n hµng tån kho : C«ng ty ¸p dông c«ng ¸c kÕ to¸n kª khai th­êng xuyªn ®Ó h¹ch to¸n hµng tån kho - Ph­¬ng ph¸p tÝnh T.GTGT: C«ng ty ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu trõ ®Ó tÝnh thuÕ GTGT - Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn: C«ng ty h¹ch to¸n gi¸ vèn b»ng ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n - H×nh thøc kÕ to¸n: NhËt ký chøng tõ ®Ó h¹ch to¸n vµ toµn bé qu¸ ttr×nh h¹ch to¸n ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y vi tÝnh, hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ gèc, kÕ to¸n ghi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo tr×nh tù ghi sæ nh­ sau (HÖ thèng sæ kÕ to¸n_ BiÓu sè 3) 4. HÖ thèng tµi kho¶n sö dông - TK phản ánh tiền: TK 111, 112 - TK phản ánh công nợ: TK 131(chi tiết), 338, 331, 334 … - TK phản ánh hàng hoá: TK 156(chi tiết), 155, 157… - TK phản ánh doanh thu và chi phí: TK 511, 515, 641, 642, 911, 421….. - TK phản ánh các khoản nộp ngân sách: TK 3333, 1331, 3331, 3334, 3338….. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty TNHH Th­¬ng m¹i vµ dÞch vô Hång Phong ĐVT: Đồng Chỉ tiêu M· sè N¨m 2005 N¨m 2006 So s¸nh (2005-2006) Tû lÖ % 1. Doanh thu bán hàng 01 5.450.781.000 9.690.743.000 4.239.962.000 77,786 2. Các khoản giảm trừ 03 455.500.580 455.300.580 3. Doanh thu thuần về bán hàng 10 5.450.781.000 9.235.242.420 3.784.461.420 69,429 4. Giá vốn hàng bán 11 3.488.374.452 6.705.467.836 3.517.093.384 110,309 5. Lợi nhuận gộp 20 1.962.406.548 2.429.774.584 167.368.036 7,397 6. Doanh thu hoạt động tài chính 21 51.718.524 89.325.610 37.607.086 72,714 7. Chi phí hoạt động tài chính 22 2.836.737 5.389.500 2.552.763 89,989 8. Chi phí bán hàng 24 848.425.710 926.670.300 78.244.590 9,222 9. Chi phí quản lý DN 25 1.058.963.500 1.153.890.000 94.926.500 8,964 10. Lợi nhuận từ hoạt động KD 30 103.899.125 433.150.394 329.251.269 316,895 11. Thu nhập khác 31 5.625.550 56.370.000 50.744.450 902,035 12. Chi phí khác 32 13. Lợi nhuận khác 40 5.625.550 56.370.000 50.744.450 902,035 14. Tổng lợi nhuận trước thuÕ 50 109.524.675 489.520.394 379.995.719 34._.