Kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh ở Công ty TNHH Sài Gòn Xanh II (sữa)

`Lêi nãi ®Çu Trong mét nÒn kinh tÕ, doanh nghiÖp th­¬ng m¹i gi÷ vai trß ph©n phèi l­u th«ng hµng ho¸, thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. Ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i diÔn ra theo chu k× T-H-T’ hay nãi c¸ch kh¸c nã bao gåm hai giai ®o¹n mua vµ b¸n hµng ho¸. Nh­ vËy, trong ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i, b¸n hµng lµ nghiÖp vô kinh doanh c¬ b¶n, nã gi÷ vai trß chi phèi c¸c nghiÖp vô kh¸c. c¸c chu k× kinh doanh chØ cã thÓ diÔn ra liªn tôc nhÞp nhµng khi kh©u b¸n hµng ®­îc tæ chøc tè nh»m quay vßng vèn nhanh, t¨ng hiÖu suÊt sinh lêi. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, sù c¹nh tranh lµ hiÖn t­îng tÊt yÕu. Nã võa lµ c¬ héi võa lµ thö th¸ch ®èi víi mçi doanh nghiÖp. C¬ chÕ thÞ tr­êng cho phÐp ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp nµo tæ chøc tèt nghiÖp vô b¸n hµng ®¶m b¶o thu håi vèn vµ cã l·i sÏ cã ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Ng­îc l¹i doanh nghiÖp tá ra non kÐm trong tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh th× ch¼ng bao l©u sÏ ®i ®Õn bê vùc ph¸ s¶n, thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang chøng tá ®iÒu ®ã. B­íc sang n¨m 2001, viÖc b¸n hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp trªn toµn quèc ph¶i ®èi mÆt víi kh«ng Ýt khã kh¨n thö th¸ch. Mét lµ, sù gia t¨ng ngµy cµng nhiÒu cña c¸c doanh nghiÖp víi c¸c lo¹i h×nh kinh doanh ®a d¹ng lµm cho sù c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn gay g¾t. Thªm vµo ®ã, cïng víi chÝnh s¸ch më cña nÒn kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh cña c¸c h·ng n­íc ngoµi. Hai lµ, c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cßn nhiÒu bÊt cËp g©y kh«ng Ýt khã kh¨n trë ng¹i cho c¸c doanh nghiÖp. Do vËy, ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trªn th­¬ng tr­êng th× doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c b¸n hµng, cã chiÕn l­îc b¸n hµng thÝch hîp cho phÐp doanh nghiÖp chñ ®éng thÝch øng víi m«i tr­êng n¾m b¾t c¬ héi, huy ®éng cã hiÖu qu¶ nguån lùc hiÖn cã vµ l©u dµi ®Ó b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. G¾n liÒn víi c«ng t¸c b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh gi÷ mét vai trß hÕt søc quan träng v× nã ph¶n ¸nh toµn bé qu¸ tr×nh b¸n hµng cña doanh nghiÖp còng nh­ viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cung cÊp th«ng tin cho nhµ qu¶n lý vÒ hiÖu qu¶, t×nh h×nh kinh doanh cña tõng ®èi t­îng hµng ho¸ ®Ó tõ ®ã cã ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh chÝnh x¸c kÞp thêi vµ cã hiÖu qu¶. Còng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, C«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II ®· sö dông kÕ to¸n nh­ mét c«ng cô ®¾c lùc trong ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh vµ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Trong ®ã C«ng ty ®Æc biÖt quan t©m ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. V× vËy mµ viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh nãi riªng ë C«ng ty ®· ®i vµo nÒ nÕp vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh. Qua thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II, thÊy râ ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, cïng víi sù gióp ®ì cña c¸c c¸n bé trong phßng kÕ to¸n, em ®· m¹nh d¹n ®i s©u t×m hiÓu ®­îc thùc tÕ qua ®Ò tµi: "KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë C«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II". Néi dung chuyªn ®Ò gåm ba phÇn: PhÇn I: Nh÷ng lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. PhÇn II: T×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë C«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II. PhÇn III: Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë C«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II. PhÇn I Nh÷ng lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i I. Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ b¸n hµng 1. §Æc ®iÓm, chøc n¨ng, ý nghÜa cña ho¹t ®éng b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, khi mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù h¹ch to¸n kinh doanh, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh th× b¸n hµng ho¸ cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi sù sèng cßn cña c¸c doanh nghiÖp. C¸c M¸c ®· tõng kh¼ng ®Þnh: L­u th«ng võa lµ tiÒn ®Ò, võa lµ ®iÒu kiÖn, võa lµ kÕt qu¶ cña s¶n xuÊt.Theo quan ®iÓm nµy th× s¶n xuÊt vµ l­u th«ng g¾n bã chÆt chÏ víi nhau t¹o nªn mét chu tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. C¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i thùc hiÖn kh©u trung gian nèi liÒn gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Qu¸ tr×nh nµy bao gåm hai kh©u mua vµ b¸n hµng ho¸, lµ mét tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Qu¸ trÝnh b¸n hµng ë c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña vèn kinh doanh tõ vèn hµng ho¸ sang vèn b»ng tiÒn vµ h×nh thµnh kÕt qu¶ kinh doanh th­¬ng m¹i. Qu¸ tr×nh b¸n hµng hoµn tÊt khi hµng ho¸ ®ac giao cho ng­êi mua vµ ®· thu ®uîc tiÒn b¸n hµng. Chóng ta cã thÓ kh¸i qu¸t ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh b¸n hµng nh­ sau: -§ã lµ sù mua b¸n cã tho¶ thuËn: doanh nghiÖp ®ång ý b¸n vµ kh¸ch hµng ®ång ý mua, ®· tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn. -Doanh nghiÖp giao cho kh¸ch hµng mét l­îng hµng ho¸ vµ nhËn ®­îc tõ kh¸ch hµng mét kho¶n tiÒn hoÆc mét kho¶n nî. Kho¶n tiÒn nµy ®­îc gäi lµ doanh thu b¸n hµng, dïng ®Ó bï ®¾p c¸c kho¶n chi phÝ ®· bá ra trong qu¸ tr×nh kinh doanh. - C¨n cø vµo sè tiÒn hay kho¶n nî mµ kh¸ch hµng chÊp nhËn tr¶ ®Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh trong k× cña doanh nghiÖp. - XÐt vÒ mÆt kinh tÕ häc, b¸n hµng lµ mét trong bèn kh©u cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. §ã lµ mét qu¸ tr×nh lao ®éng kÜ thuËt nghiÖp vô phøc t¹p cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nh»m tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng cho x· héi. ChØ cã th«ng qua b¸n hµng th× tÝnh h÷u Ých cña hµng ho¸ míi ®­îc thùc hiÖn, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt x· héi. ViÖc thóc ®Èy b¸n hµng ho¸ ë doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lµ c¬ së ®Ó thóc ®Èy c«ng t¸c ë doanh nghiÖp th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. - XÐt vÒ ph­¬ng diÖn x· héi, b¸n hµng cã vai trß quan träng trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. Th«ng qua c«ng t¸c b¸n hµng, c¸c ®¬n vÞ kinh doanh cã thÓ dù ®o¸n nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi nãi chung vµ tõng khu vùc nãi riªng víi tõng s¶n phÈm hµng ho¸ tõ ®ã doanh nghiÖp sÏ x©y dùng ®­îc c¸c kÕ ho¹ch kinh doanh phï hîp nh»m ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. ChÝnh qua ®ã, doanh nghiÖp ®· gãp phÇn ®iÒu hoµ gi÷a cung vµ cÇu trong nÒn kinh tÕ. - Ngoµi nh÷ng chøc n¨ng trªn, c«ng t¸c b¸n hµng lµ c¬ së ®Ó cã kÕt qu¶ kinh doanh. Gi÷a b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cã mèi liªn hÖ hÕt søc mËt thiÕt vµ t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. B¸n hµng lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh, quyÕt ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh lµ cao hay thÊp cßn kÕt qu¶ kinh doanh lµ c¨n cø quan träng ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnhvµ b¸n hµng ho¸. Nh­ vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng kÕt qu¶ kinh doanh lµ môc tiªu cuèi cïng cña doanh nghiÖp, cßn b¸n hµng lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn môc tiªu cuèi cïng ®ã. - ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh chÝnh lµ x¸c ®Þnh phÇn chªnh lÖch gi÷a mét bªn lµ doanh thu thuÇn víi mét bªn lµ toµn bé chi phÝ ®· bá ra. Sè chªnh lÖch ®ã biÓu hiÖn “l·i” hoÆc “lç”. X¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ kinh doanh lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh cña doanh nghiÖp, c¸c ®Þnh nghÜa vô mµ doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn ®èi víi Nhµ n­íc, lËp c¸c quÜ t¹o ®iÒu kiÖn më réng s¶n xuÊt. Ngoµi ra viÖc x¸c ®Þnh ®óng kÕt qu¶ kinh doanh cßn lµ c¬ së ®Ó lËp kÕ ho¹ch cho k× kinh doanh tiÕp theo, ®ång thêi nã còng lµ sè liÖu cung cÊp th«ng tin cho c¸c ®èi t­îng quan t©m nh­ c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c ng©n hµng… Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi mµ c¸c doanh nghiÖp ®ang ph¶i tiÕn hµnh kinh doanh trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc xö lý, cung cÊp c¸c th«ng tin kh«ng nh÷ng cho c¸c nhµ qu¶n lÝ cña doanh nghiÖp ®Ó lùa chän ph­¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qña mµ nã cßn lµ c¨n cø ®Ó c¸c c¬ quan qu¶n lý tµi chÝnh, c¬ quan thuÕ... thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t viÖc chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é tµi chÝnh... Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ vai trß nªu trªn, kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cã nh÷ng nhiÖm vô sau: Mét lµ ghi chÐp ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi khèi l­îng hµng ho¸ b¸n ta, tÝnh to¸n ®óng ®¾n trÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n ra vµ c¸c chi phÝ nh»m x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp Hai lµ cung cÊp th«ng tin kÞp thêi vÒ t×nh h×nh b¸n hµng phôc vô cho l·nh ®¹o, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i. Ba lµ kiÓm tra tiÕn ®é thùc hiÖn kÕ ho¹ch b¸n hµng, kÕ ho¹ch lîi nhuËn, kØ luËt thanh to¸n vµ qu¶n lÝ chÆt chÏ tiÒn b¸n hµng, kØ luËt thu nép ng©n s¸ch. §Ó thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô trªn kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ph¶i chó ý nh÷ng néi dung sau: Thø nhÊt, x¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm hµng ho¸ ®­îc coi lµ ®­îc b¸n ®Ó kÞp thêi lËp b¸o c¸o b¸n hµng vµ ph¶n ¸nh doanh thu. B¸o c¸o th­êng xuyªn, kÞp thêi t×nh h×nh b¸n hµng vµ thanh to¸n víi kh¸ch hµng, ®¶m b¶o gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng b¸n vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i, thêi gian...§«n ®èc viÖc thu tiÒn b¸n hµng vÒ quÜ kÞp thêi, tr¸nh hiÖn t­îng tiªu cùc sö dông tiÒn h¹ng cho môc ®Ých c¸ nh©n. Thø hai, tæ chøc hÖ thèng chøng tõ ban ®Çu vµ tr×nh tù lu©n chuyÓn hîp lÝ. C¸c chøng tõ ban ®Çu ph¶i ®Çy®ñ hîp ph¸p, lu©n chuyÓn khoa häc, hîp lÝ tr¸nh trïng lÆp, bá sãt vµ kh«ng qu¶ phøc t¹p nh­ng vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu hîp lý, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n. Tæ chøc vËn dông tèt hÖ thèng tµi kho¶n, hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ. Thø ba, x¸c ®Þnh ®óng vµ tËp hîp ®óng vµ tËp hîp ®Çy ®ñ chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng còng nh­ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, ph©n bæ chi phÝ hîp lÝ cho hµng cßn l¹i cuèi k× vµ kÕt chuyÓn chi phÝ hîp lÝ cho hµng trong k× ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh chÝnh x¸c. KÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô cña m×nh sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho c«ng t¸c b¸n hµng nãi riªng vµ cho ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung cña doanh nghiÖp. Nã gióp cho ng­êi sö dông nh÷ng th«ng tin cña kÕ to¸n n¾m ®­îc toµn diÖn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, gióp cho ng­êi qu¶n lý trong viÖc ra quyÕt ®Þnh kÞp thêi còng nh­ trong viÖc lËp kÕ ho¹ch kinh doanh trong t­¬ng lai. 2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn cña hµng b¸n. §Ó cã sè liÖu h¹ch to¸n, còng nh­ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ph­¬ng ph¸p tÝnh trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ b¸n ra trong k× cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n. Ta cã: Gi¸ vèn hµng b¸n = Gi¸ mua hµng ho¸ x¸c ®Þnh lµ tiªu thô + Chi phÝ mua ph©n bæ Tuú theo ®iÒu kiÖn cña m×nh mµ doanh nghiÖp lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ mua hµng ho¸ x¸c ®Þnh lµ ®­îc b¸n cho phï hîp trªn c¬ së t«n träng ngguyªn t¾c nhÊt qu¸m trong kÕ to¸n, tøc lµ sö dông ph­¬ng ph¸p nµo th× ph¶i thèng nhÊt trong niªn ®é kÕ to¸n. Th«ng th­íng, cã nh÷ng ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ mua hµng ho¸ nh­ sau: 2.1. Ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n gia quyÒn. Gi¸ mua cña hµng ho¸ mua trong k× = Sè l­îng hµng ho¸ xuÊt kho trong k× x §¬n gi¸ mua b×nh qu©n gia quyÒn §¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn = Gi¸ mua tùc tÕ hµng tån ®Çu k× Gi¸ mua thùc tÕ Hµng nhËp trong k× Sè l­îng hµng ho¸ tån ®Çu k× Sè l­îng hµng ho¸ nhËp trong k× + + Trong ®ã: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¸ vèn cña hµng ho¸ xuÊt kho ®Ó b¸n tÝnh ®­îc t­¬ng ®èi hîp lý nh­ng kh«ng linh ho¹t v× cuèi th¸ng cuèi th¸ng míi tÝnh ®­îc ®¬n gi¸ b×nh qu©n. 2.2. Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp. VÒ b¶n chÊt, ph­¬ng ph¸p nµy gièng ph­¬ng ph¸p trªn nh­ng ®¬n gi¸ b×nh qu©n ph¶i ®­îc tÝnh l¹i sau mçi lÇn nhËp trªn c¬ së gi¸ mua cña hµng tån vµ gi¸ mua cña lÇn nhËp ®ã. Ph­¬ng ph¸p nµy ®¶m b¶o sè liÖu cã ®é chÝnh x¸c cao vµ kÞp thêi tuy nhiªn khèi l­îng c«ng viÖc tÝnh to¸n l¹i t¨ng thªm do ®ã chØ nªn ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp cã sè lÇn mua hµng ho¸ Ýt nh­ng khèi l­îng lín. 2.3. Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc, xuÊt tr­íc (FIFO) Theo ph­¬ng ph¸p nµy hµng ho¸ xuÊt ®­îc tÝnh gi¸ mua trªn c¬ së gi¶ ®Þnh l« hµng nµo nhËp kho tr­íc th× tÝnh gÝa mua vµo cña cho hµng ho¸ xuÊt tr­íc, nhËp sau th× tÝnh sau. KÕ to¸n ph¶i më sæ chi tiÕt cho tõng lo¹i hµng vÒ sè l­îng, ®¬n gi¸ vµ thµnh tiÒn vÒ tõng lÇn nhËp xuÊt hµng ho¸. 2.4. Ph­¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr­íc (LIFO) Ph­¬ng ph¸p nµy tÝnh gi¸ mua hµng ho¸ b¸n ra trªn c¬ së gi¶ ®Þnh l« hµng nµo nhËp kho sau th× ®­îc xuÊt tr­íc, v× vËy viÖc tÝnh gi¸ mua sÏ ng­îc l¹i víi ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc. 2.5. Ph­¬ng ph¸p ghi sæ theo gi¸ h¹ch to¸n. Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ do doanh nghiÖp ®Æt ra, cã thÓ lÊy gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ cuèi k× tr­íc vµ ®­îc qui ®Þnh thèng nhÊt trong mét k× h¹ch to¸n. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, ®Ó tÝnh ®­îc trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ b¸n ra trong k×, kÕ to¸n ph¶i më sæ kÕ to¸n chi tiÕt, ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña hµng ho¸ nhËp, xuÊt trong k× theo gi¸ h¹ch to¸n. Hµng ngµy, kÕ to¸n ghi sæ vÒ c¸c nghiÖp vô xuÊt hµng ho¸ theo gi¸ h¹ch to¸n: TrÞ gi¸ h¹ch to¸n cña hµng xuÊt kho = Sè l­îng hµng ho¸ xuÊt kho x §¬n gi¸ h¹ch to¸n Cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh hÖ sè chªnh lÖch gi¸ cña tõng lo¹i hµng ho¸ theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng nhËp trong k× HÖ sè chªnh lÖch tû gi¸ = TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tån ®Çu k× + TrÞ gi¸ h¹ch to¸n cña hµng tån ®Çu k× + TrÞ gi¸ mua h¹ch to¸n cña hµng nhËp trong k× TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ b¸n ra ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ mua thùc tÕ hµng b¸n ra = Gi¸ h¹ch to¸n cña hµng b¸n ra trong k× x HÖ sè chªnh lÖch gi¸ 2.6. Ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, trÞ gi¸ mua cña hµng ho¸ xuÊt kho b¸n thuéc l« hµng nhËp nµo th× tÝnh theo ®¬n gi¸ cña chÝnh l« ®ã. Ph­¬ng ph¸p nµy ph¶n ¸nh rÊt chÝnh x¸c gi¸ cña tõng l« hµng xuÊt b¸n nh­ng c«ng viÖc rÊt phøc t¹p ph­¬ng ph¸p ®ßi hái thñ kho ph¶i n¾m ®­îc chi tiÕt rõng l« hµng, ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p ph¸p dông cho c¸c lo¹i hµng ho¸ cã gi¸ trÞ cao, ®­îc b¶o qu¶n riªng theo tõng l« cña, mçi lÇn nhËp. Chi phÝ mua hµng ph¸t sinh trong k× Chi phÝ thu mua ph©n bæ cña hµng b¸n ra trong k× = + TrÞ gi¸ mua cña hµng tån ®Çu k× + TrÞ gi¸ mua cña hµng nhËp trong k× x TrÞ gi¸ mua cña hµng b¸n ra trong k× Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng trong k× Cuèi kú, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bè chi phÝ thu mua cña hµng cßn l¹i ®Çu kú vµ chi phÝ thu mua ph¸t sinh trong kú nµy cho h¸n xuÊt kho vµ hµn cßn l¹i cuèi kú theo c«ng thøc: Nh­ vËy gi¸ vèn cña hµng b¸n ra ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: TrÞ gi¸ mua cña hµng xuÊt b¸n trong k× + Chi phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng xuÊt b¸n trong k× TrÞ gi¸ vèn cña hµng b¸n ra trong k× = 3. C¸c ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸. KÕ to¸n chi tiÕt hµng ho¸ ®­îc thùc hiÖn ®èi víi tõng lo¹i hµng l­u chuyÓn qua kho c¶ vÒ chØ tiªu gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt. §Ó cã thÓ qu¶n lý tèt nhÊt hµng ho¸ cã trong kho th× ®iÒu quan träng lµ doanh nghiÖp ph¶i lùa chän vËn dông ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi tiÕt phï hîp víi yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n ký cña ®éi ngò kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. Tuú theo t×nh h×nh, ®Æc ®iÓm riªng cña m×nh mµ doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông mét trong ba ph­¬ng ph¸p sau: 3.1. Ph­¬ng ph¸p thÎ song song. * §iÒu kiÖn vËn dông: Nh÷ng ®¬n vÞ th­êng xuyªn ¸p dông ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n thÎ song song th­êng cã ®Æc tr­ng: chñng lo¹i vËt t­ Ýt, mËt ®é nhËp xuÊt nhiÒu cÇn gi¸m s¸t th­êng xuyªn, hÖ thèng kho tµng tËp trung kÕ to¸n cã thÓ kiÓm tra vµ ®èi chiÕu th­êng xuyªn. * §Æc ®iÓm tæ chøc sæ vµ quy tr×nh h¹ch to¸n : Chøng tõ nhËp Chøng tõ xuÊt B¶ng tæng hîp xuÊt nhËp tån luü kÕ xuÊt Chøng tõ nhËp Sæ chi tiÕt hµng ho¸ (1) (2) (3) (2) (4) Ghi hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú §èi chiÕu kiÓm tra Ghi cuèi th¸ng T¹i kho: thùc hiÖn b­íc (1). ViÖc ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tån do thñ kho tiÕn hµnh trªn thÎ kho hoÆc sæ kho theo tõng lo¹i hµng, tõng mÆt hµng cã trong kho vµ ghi theo chØ tiªu sè l­îng. T¹i phßng kÕ to¸n thùc hiÖn c¸c b­íc (2), (3), (4). KÕ to¸n më thÎ kÕ to¸n chi tiÕt cho tõng lo¹i hµng ho¸ t­¬ng øng víi thÎ kho nh­ng kh¸c lµ ®­îc theo dâi trªn c¶ hai chØ tiªu hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ. Hµng ngµy hoÆc ®Þnh kú, khi nhËn ®­îc chøng tõ nhËp xuÊt do thñ kho chuyÓn tíi, nh©n viªn kÕ to¸n kiÓm tra ®èi chiÕu sau ®ã vµo sè chi tiÕt. Cuèi th¸ng tiÕn hµnh céng sæ vµ ®èi chiÕu víi thÎ kho. 3.2. Ph­¬ng ph¸p sæ sè d­. *§iÒu kiÖn vËn dông: Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp cho nh÷ng doanh nghiÖp cã ®Æc tr­ng: chñng lo¹i hµng ho¸ phong phó, mËt ®é nhËp xuÊt lín, hÖ thèng kho tµng ph©n t¸n vµ qu¶n lý tæng hîp, th­êng sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó ghi chÐp, lao ®éng kÕ to¸n kh«ng ®ñ ®Ó thùc hiÖn ®èi chiÕu, kiÓm tra th­êng xuyªn nh­ng ®ßi hái ph¶i cã chuyªn m«n v÷ng vµng, tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, ®¶m b¶o sè liÖu ®­îc ghi chÐp chÝnh x¸c trung thùc. §Æc ®iÓm tæ chøc sè vµ quy tr×nh h¹ch to¸n: B¶ng kª tæng hîp nhËp - xuÊt - tån Chøng tõ nhËp Chøng tõ xuÊt Sæ sè d­ (3) ) B¶ng kª kuü kÕ nhËp Ghi hµng ngµy hoÆc ®Þnh k× §èi chiÕu kiÓm tra Ghi cuèi th¸ng ThÎ kho B¶ng kª kuü kÕ xuÊt (3) (2) (5) (4) (4) (2) (1) (1) T¹i kho: Thñ kho thùc hiÖn c¸c b­íc (1), (3). ë ph­¬ng ph¸p nµy ngoµi viÖc ghi chÐp gièng ph­¬ng ph¸p trªn thñ kho cßn sö dông sæ sè d­ ®Ó ghi chÐp chØ tiªu sè l­îng cña hµng ho¸. Sæ nµy do kÕ to¸n lËp cho tõng thñ kho vµ sö dông c¶ n¨m. Hµng th¸ng, vµo ngµy cuèi th¸ng kÕ to¸n chuyÓn sæ d­ cho thñ kho. Thñ kho sau khi céng sè liÖu nhËp xuÊt trong th¸ng vµ tÝnh ra sè tån cuèi th¸ng cña tõng lo¹i hµng trªn thÎ kho vµ vµo sæ sè d­ theo tõng lo¹i hµng ho¸. Còng vµo cuèi th¸ng, sau khi nhËn ®­îc sæ sè d­ do thñ kho chuyÓn lªn th× kÕ to¸n c¨n cø vµo sè l­îng vµ ®¬n gi¸ cña tõng lo¹i hµng ho¸ tån kho ®Ó tÝnh ra chØ tiªu gi¸ trÞ cña sè d­ vµ ghi vµo cét “thµnh tiÒn” trªn sæ sè d­. Sè liÖu nµy ®­îc ®èi chiÕu víi sè liÖu cét tån kho trªn B¶ng tæng hîp vµ chóng ph¶i trïng nhau. 3.3. Ph­¬ng ph¸p sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn. *§iÒu kiÖn vËn dông: Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi doanh nghiÖp cã quy m« häat ®éng võa, chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu kh«ng nhiÒu, khèi l­îng chøng tõ nhËp xuÊt kh«ng qu¸ nhiÒu, kh«ng bè trÝ riªng nh©n viªn kÕ to¸n vËt liÖu do vËy kh«ng cã ®iÒu kiÖn ghi chÐp, theo dâi hµng ngµy. * §Æc ®iÓm tæ chøc vµ quy tr×nh h¹ch to¸n. Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn Ghi cuèi kú Chøng tõ nhËp Chøng tõ xuÊt B¶ng kª nhËp Ghi hµng ngµy §èi chiÕu kiÓm tra ThÎ kho B¶ng kª xuÊt (4) (2) (2) (1) (1) (3) (3) - T¹i kho: Thñ kho thùc hiÖn b­íc (2), (3), (4). KÕ to¸n më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó ghi chÐp t×nh h×nh nhËp xuÊt tèn kho cña tõng lo¹i hµng ho¸ theo c¶ 2 chØ tiªu : sè l­îng, gi¸ trÞ ë tõng kho cho c¶ n¨m, mçi th¸ng chØ ghi mét lÇn vµo cuèi th¸ng. §Ó cã sè liÖu ghi vµo sè ®èi chiÕu lu©n chuyÓn, kÕ to¸n lËp b¶ng kª nhËp, xuÊt, cuèi th¸ng tiÕn hµnh kiÓm tra sè liÖu gi÷a sè ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho vµ sè liÖu kÕ to¸n tæng hîp. 4. C¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng ho¸. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, viÖc b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ cña c¸c doanh nghiÖp ®­îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu ph­¬ng thøc kh¸c nhau, theo ®ã c¸c s¶n phÈm hµng ho¸ vËn ®éng tõ doanh nghiÖp ®Õn tay c¸c hé tiªu dïng cuèi cïng. Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n phÈm hµng ho¸ tiªu thô mµ doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph­¬ng thøc sau: 4.1. B¸n bu«n qua kho. §©y lµ h×nh thøc b¸n bu«n mµ hµng ho¸ b¸n ®­îc xuÊt ra tõ kho cña doanh nghiÖp. Theo ph­¬ng thøc nµy cã 2 h×nh thøc b¸n bu«n: * B¸n bu«n qua kho b»ng c¸ch giao hµng trùc tiÕp: theo h×nh thøc nµy, bªn mua cö ®¹i diÖn ®Õn kho doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®Ó nhËn hµng. Doanh nghiÖp xuÊt kho hµng ho¸ giao trùc tiÕp cho ®¹i diÖn bªn mua ký nhËn ®ñ hµng, bªn mua ®· thanh ro¸n hoÆc chËp nhËn thanh to¸n, hµng ho¸ ®­îc x¸c nhËn lµ tiªu thô. * B¸n bu«n qua kho b»ng c¸ch chuyÓn th¼ng hµng: Theo h×nh thøc nµy, c¨n cø vµo hîp ®ång ®· ký kÕt, doanh nghiÖp th­¬ng m¹i xuÊt kho hµng ho¸ b»ng ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cña m×nh hay thuª ngoµi chuyÓn ®Õn giao cho bªn mua t¹i mét ®Þa ®iÓm ®· ®­îc tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. Hµng ho¸ chuyÓn b¸n vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, sè hµng nµy ®­îc x¸c nhËn lµ tiªu thô khi nhËn ®­îc tiÒn cña bªn mua thanh to¸n hay chÊp nhËn thanh to¸n. 4.2. B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng. §©y lµ h×nh thøc b¸n bu«n mµ c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i sau khi mua hµng, nhËn hµng mua vÒ kh«ng nhËp kho mµ chuyÓn th¼ng cho bªn mua. Ph­¬ng thøc nµy ®­îc thùc hiÖn theo c¸c h×nh thøc: * B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng kh«ng tham gia thanh to¸n. Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp kh«ng tham gia vµo viÖc thanh to¸n tiÒn mua hµng b¸n hµng víi ng­êi mua, ng­êi b¸n. Doanh nghiÖp chØ thùc hiÖn viÖc m«i giíi: sau khi t×m ®­îc nguån hµng, tho¶ thuËn gi¸ c¶ sè l­îng (dùa trªn c¬ së gi¸ c¶ sè l­îng trong ®¬n ®Æt hµng cña ng­êi mua) doanh nghiÖp tiÕn hµnh bµn giao hµng ngµy t¹i kho hay ®Þa ®iÓm giao hµng cña ng­êi b¸n vµ ng­êi mua cã tr¸ch nhiÖm thanh to¸n víi ng­êi b¸n chø kh«ng ph¶i víi doanh nghiÖp. Nh­ vËy, hµng ho¸ trong tr­êng hîp nµy kh«ng thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp, doanh nghiÖp ®­îc h­ëng hoa hång m«i giíi. *B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n. Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp th­¬ng m¹i sau khi mua hµng chuyÓn hµng ®i b¸n th¼ng cho bªn mua t¹i mét ®Þa diÓm ®· tho¶ thuËn. Hµng ho¸ lóc nµy vÉn thuéc së h÷u cña doanh nghiÖp. ChØ khi bªn mua thanh to¸n hoÆc khi doanh nghiÖp nhËn ®­îc giÊy biªn nhËn hµng vµ bªn mua chÊpnhËn thanh to¸n th× hµng ho¸ ®­îc x¸c nhËn lµ tiªu thô. Trong tr­¬ng hîp nµy, doanh nghiÖp tham gia thanh to¸n víi c¶ hai bªn: Thu tiÒn b¸n hµng cña ng­êi mua vµ tr¶ tiÒn mua hµng cho ng­êi b¸n. 4.3. Ph­¬ng thøc b¸n lÎ: §©y lµ ph­¬ng thøc b¸n hµng trùc tiÕp cho ng­êi tiªu dïng. *H×nh thøc b¸n hµng thu tiÒn tËp trung: Theo h×nh thøc nµy nhiÖm vô thu tiÒn cña ng­êi mua vµ giao hµng cho ng­êi mua t¸ch rêi nhau. Mçi quÇy hµng cã mét nh©n viªn thu tiÒn mua hµng cña kh¸ch hµng, viÕt ho¸ ®¬n hoÆc tÝch kª giao hµng cho kh¸ch ®Ó kh¸ch hµng ®Õn nhËn ë quÇy hµng do nh©n viªn b¸n hµng giao. HÕt ca, hÕt ngµy b¸n hµng, nh©n viªn b¸n hµng c¨n cø vµo ho¸ ®¬n hoÆc kiÓm kª hµng ho¸ tån quÇy ®Ó x¸c ®Þnh sè l­îng hµng ho¸ b¸n trong ca, trong ngµy vµ lËp b¸o c¸o b¸n hµng. Nh©n viªn thu tiÒn vµ nép tiÒn cho thñ quü vµ lµm giÊy nép tiÒn. *H×nh thøc b¸n hµng thu tiÒn trùc tiÕp: Theo h×nh thøc nµy, nh©n viªn b¸n hµng thu tiÒn trùc tiÕp cña kh¸c vµ giao hµng cho kh¸ch. HÕt ca, hÕt ngµy b¸n hµng, nh©n viªn b¸n hµng nép tiÒn cho thñ quü vµ lÊy giÊy nép tiÒn b¸n hµng. Sau ®ã nh©n viªn b¸n hµng kiÓm kª hµng tån quÇy ®Ó x¸c ®Þnh sè l­îng hµng ®· b¸n trong ca, trong ngµy vµ lËp b¸o c¸o b¸n hµng. *H×nh thøc b¸n hµng tr¶ gãp: Theo h×nh thøc nµy, ng­êi mua ®­îc tr¶ tiÒn mua hµng thµnh nhiÒu lÇn. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ngoµi sè tiÒn thu theo gi¸ b¸n hµng cßn thu thªm ë ng­êi mua mét kho¶n tiÒn l·i v× tr¶ chËm. 4.4. Ph­¬ng thøc b¸n hµng qua ®¹i lý. - §èi víi bªn giao ®¹i lý: Hµng giao cho ®¬n vÞ ®¹i lý vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp vµ ch­a x¸c dÞnh lµ ®· b¸n. Doanh nghiÖp chØo h¹ch to¸n vµo doanh thu khi nhËn ®­îc tiÒn to¸n cña bªn nhËn ®¹i lý hoÆc ®· ®­îc chÊp nhËn thanh to¸n. Doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm nép thuÕ GTGT, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt (nÕu cã) trªn tæng gi¸ trÞ hµng göi b¸n ®· tiªu thô mµ kh«ng ®­îc trõ ®i phÇn hoa hång ®· tr¶ cho bªn nhËn ®¹i lý. Kho¶n hoa hång doanh nghiÖp ®· tr¶ coi nh­ lµ phÇn chi phÝ b¸n hµng ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 641. *§èi víi bªn nhËn ®¹i lý: Sè hµng nhËn ®¹i lý kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp nh­ng doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm ph¶i b¶o qu¶n, gi÷ g×n, b¸n hé. Sè hoa hång ®­îc h­ëng lµ doanh thu trong hîp ®ång b¸n hé cña doanh nghiÖp. 4.5. Ph­¬ng thøc hµng ®æi hµng. Tr­êng hîp nµy kh¸c víi c¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng trªn lµ ng­êi mua kh«ng tr¶ b»ng tiÒn mµ tr¶ b»ng vËt t­, hµng ho¸. ViÖc trao ®æi hµng ho¸ th­êng cã lîi cho c¶ hai bªn v× nã tr¸nh ®­îc viÖc thanh to¸n b»ng tiÒn, tiÕt kiÖm ®­îc vèn l­u ®éng, ®ång thêi vÉn tiªu thô ®­îc hµng ho¸. Theo ph­¬ng thøc nµy c¨n cø vµo hîp ®ång kinh tÕ mµ c¸c doanh nghiÖp ®· ký kÕt víi nhau, hai bªn tiÕn hµnh trao ®æi hµng ho¸ cña m×nh cho nhau trªn c¬ së ngang gi¸. Trong tr­êng hîp nµy hµng göi ®i coi nh­ b¸n vµ hµng nhËn vÒ coi nh­ mua. II. KÕ to¸n b¸n hµng ho¸. * Nguyªn t¾c x¸c ®Þnh hµng ®­îc b¸n. Theo chÕ ®é kÕ to¸n míi ban hµnh cña ViÖt Nam, nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n vµ cã doanh thu lµ: Hµng ho¸ ®ã ph¶i th«ng qua mua b¸n vµ thanh to¸n b»ng tiÒn theo mét ph­¬ng thøc thanh to¸n nhÊt ®Þnh. Doanh nghiÖp mÊt quyÒn së h÷u vÒ sè hµng ho¸ ®ã, ng­êi mua ®· tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Hµng ho¸ thuéc diÖn kinh doanh cña doanh nghiÖp do doanh nghiÖp mua vµo hoÆc s¶n xuÊt chÕ biÕn. Ngoµi ra cßn cã mét sè tr­êng hîp ngo¹i lÖ ®­îc h¹ch to¸n vµo doanh thu nh­ sau: Hµng ho¸ xuÊt ®Ó ®æi lÊy mét hµng ho¸ kh¸c gäi lµ hµng ®èi l­u. Hµng ho¸ ®Ó thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho c«ng nh©n viªn, thanh to¸n thu nhËp, chia cho c¸c bªn tham gia kinh doanh, thanh to¸n c¸c kho¶n chiÕt khÊu b¸n hµng gi¶m gi¸ hµng ho¸ cho bªn mua. Hµng ho¸ hao hôt, tæn thÊt trong klh©u b¸n hµng theo hîp ®ång bªn mua chÞu. 1. KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ë ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. 1.1. Chøng tõ vµ lu©n chuyÓn chøng tõ b¸n hµng. Chøng tõ dïng trong kÕ to¸n b¸n hµng ho¸ gåm cã ho¸ ®¬n GTGT, hps ®p­m kiªm phiÕu xuÊt kho, phiÕu thu phiÕu chi tiÒn mÆt,giÊy b¸o cã, b¸o nî ng©n hµng...Tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ b¸n hµng nh­ sau: §¬n ®Æt hµng Bé phËn b¸n hµng Bé phËn tµi vô KÕ to¸n b¸n hµng vµ thanh to¸n Kho Bé phËn vËn chuyÓn KÕ to¸n hµng ho¸ §Çu tiªn bé phËn b¸n hµng tiÕp nhËn ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng, sau ®ã chuyÓn ®¬n ®Æt hµng nµy cho phßng tµi vô ®Ó x¸c ®Þnh ph­¬ng thøc thanh to¸n. Khi chÊp nhËn b¸n hµng, bé phËn b¸n hµng sÏ lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng. Thñ kho c¨n cø vµp ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho tiÕn hµnh xuÊt kho, ghi thÎ kho sau ®ã chuyÓn ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊtkho tiÕn hµnh xuÊt kho, ghi thÎ kho sau ®ã chuyÓn ho¸ ®¬n nµycho kÕ to¸n. C¨n cø vµo hãa ®¬n kÕ to¸n ghi sæ tiªu thô vµ sæ theo dâi thanh to¸n víi ng­êi mua. 1.2. Tµi kho¶n sö dông. Trong h¹ch to¸n b¸n hµng kÕ to¸n sö dông mét sè tµi kho¶n sau: TK 156 : “Hµng ho¸ “ Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp xu¸t- tån kho hµng ho¸. TK 156 “Hµng ho¸” D­ §K: TrÞ gi¸ vèn hµng tån ®Çu kú -TrÞ gi¸ mua cña hµng ho¸ nhËp kho trong kú( theo ph­¬ng ph¸p KKTX) -TrÞ gi¸ thuª gia c«ng chÕ biÕn nhËp kho(KKTX) -Chi phÝ thu mua (KKTX) -TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú (Theo ph­¬ng ph¸p KK§K) -TrÞ gi¸ xuÊt kho cña hµng ho¸ b¸n vµ hµng tr¶ l¹i ng­êi b¸n (KKTX) -Gi¶m gi¸ ®­îc h­ëng(KKTX) TrÞ gi¸ hµng thiÕu hôt coi nh­ xuÊt(KKTX) -TrÞ gi¸ tån kho ®Çu kú ®· kÕt chuyÓn (KK§K) D­ CK: TrÞ gi¸ vèn hµng tån cuèi kú KÕt cÊu ph¶n ¸nh néi dung cña TK 156 Tµi kho¶n 156 – “Hµng ho¸” ®­îc chi tiÕt thµnh 2 tµi kho¶n: TK 1561 : Gi¸ mua cña hµng ho¸ TK 1562 : Chi phÝ mua hµng TK 157- “Hµng göi b¸n” Trj gi¸ hµng ho¸ göi b¸n ®Çu kú -TrÞ gi¸ hµng ho¸ göi b¸n trong kú TrÞ gi¸ hµng ho¸ göi b¸n ®· b¸n trong kú -TrÞ g¸i hµng ho¸, thµnh phÈm göi ®i b¸n bÞ tr¶ l¹i D­ CK: TrÞ gi¸ hµng ho¸ göi b¸n cuèi kú Tµi kho¶n 157- “Hµng göi b¸n” : sö dông trong tr­êng hîp hµng b¸n theo ph­¬ng thøc göi b¸n, TK nµy ph¶n ¸nh sè hµng göi ®i tiªu thô vµ t×nh h×nh tiªu thô hµng göi trong kú. Néi dung, kÕt cÊu cña TK nµy nh­ sau: * TK 511 : “ Doanh thu b¸n hµng” TK 511 “Doanh thu b¸n hµng” -ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép -Doanh thu bÞ triÕt khÊu gi¶m gi¸ vµ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i trong kú -kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ -Doanh thu b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm (doanh thu ch­a cã thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p thuÕ khÊu trõ vµ doanh thu cã thuÕ ®èi víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp) trong kú Tµi kho¶n nµy sö dông ®Ó ph¶n ¸nh tæng doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña doanh nghiÖp. Néi dung kÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh­ sau: Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc chi tiÕt thµnh c¸c tiÓu kho¶n nh­ sau: TK5111 : Doanh thu b¸n hµng ho¸ TK5112 : Doanh thu b¸n thµnh phÈm TK 5113 : Doanh thu cung cÊp dÞch vô TK5114 :Doanh thu trî cÊp trî gi¸ TK 512 – “ Doanh thu b¸n hµng néi bé” TK nµy ph¶n ¸nh doanh thu vÒ s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô, lao vô gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong cïng c«ng ty, tæng C«ng ty ( lµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc). TK nµy còng cã kÕt cÊu nh­ TK511 vµ ®­îc chi tiÕt thµnh 3 TK cÊp 2 : 5121, 5122, 5123. Tµi kho¶n 531 – “Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i”. Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh doanh thu cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. TK nµy cuèi kú kh«ng cã sè d­. TK 532 – “ Gi¶m gi¸ hµng b¸n” Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh sè tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n do kÐm phÈm chÊt, sai qui c¸ch hay kh¸ch hµng mua víi khèi l­îng lín. Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d­ cuèi kú TK 632- “ Gi¸ vèn hµng b¸n” Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng ho¸ thµnh phÈm ®· b¸n trong kú. TK 632 cuèi kú kh«ng cã sè d­. 1.3. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. 1.3.1. KÕ to¸n c¸c tr­êng hîp b¸n bu«n qua kho (§èi víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ). S¬ ®å 1: H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n qua kho TK 111, 112, 131 TK 632 TK 911 TK 111, 112, 131 TK 511 TK 3331 TK 152, 153, 156 TK 531, 532 TK 331 (2) (1) (5) (3) (4) (8) (9) (10) (7) TK 156 Gi¸ vèn hµng b¸n. KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n. Doanh thu b¸n hµng. ThuÕ GTGT ®Çu ra. Gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i KÕt chuyÓn, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Doanh thu hµng ®æi hµng (khi 2 bªn giao nhËn ®ång thêi). Doanh thu hµng ®æi hµng khi kh¸ch hµng ch­a giao hµng cho doanh nghiÖp. KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng thuÇn. 1.3.2.KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng ( §èi víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ ). KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n. S¬ ®å 2 : H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n. TK 111, 112, 331 TK 632 TK 911 (1) (2) TK 511 TK 111, 112, 131 (4) TK 111, 112, 131 TK 531, 532 (6) (7) (8) TK331 (5) TK157 (2a) (2b) TK 133 (3) Gi¸ vèn hµng b¸n (tr­ênghîp giao nhËn trùc tiÕp tay ba víi nhµ cung cÊp vµ kh¸ch hµng) (2a) Hµng göi b¸n (tr­êng hîp doanh nghiÖp ph¶i chuyÓn hµng ®Õn cho kh¸ch hµng) (2b) Gi¸ vèn hµng göi b¸n ®· x¸c ®Þnh tiªu thô (3) ThuÕ GTGT ®Çu vµo (4) Doanh thu b¸n hµng (5)ThuÕ GTGT ®Çu ra cña cöa hµng (6) Gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (7) KÕt chuyÓn gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (8) KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng (9) KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng kh«ng tham gia thanh to¸n. S¬ ®å 3 : H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng kh«ng tham gia thanh to¸n TK 111, 112 TK511 TK 111, 112 TK 641 (1) (3) TK911 TK3331 (4) (5) (2) Hoa hång ®­îc h­ëng tõ nghiÖp vô m«i giíi ThuÕ GTGT cña nghiÖp vô m«i giíi Chi phÝ liªn quan ®Õn nghiÖp vô m«i giíi KÕt chuyÓn chi phÝ m«i giíi b¸n hµng KÐt chuyÓn hoa hång ®­îc h­ëng 1.3.3.KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n lÎ hµng ho¸ (§«i víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ). S¬ ®å 4 : H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸._.n lÎ hµng ho¸ TK156 Kho TK156 quÇy TK632 TK 511, 512 TK111, 112 (1) (2) (4) TK911 TK 3331 (8) (5) (3) TK1381 TK 3381 (7) (6) XuÊt hµng tõ kho cho quÇy Gi¸ vèn hµng b¸n KÕt chuyÓn g¸i vèn Doanh thu b¸n hµng ThuÕ GTGT ®Çu ra TiÒn b¸n hµng thõa ch­a xö lý TiÒn b¸n hµng thiÕu ch­a xö lý KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng 1.3.4.KÕ to¸n b¸n hµng qua ®¹i lý ký göi (§èi víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ) Tr­êng hîp doanh nghiÖp cã hµng giao ®¹i lý: S¬ ®å 5 : H¹ch to¸n tr­êng hîp doanh nghiÖp cã hµng giao ®¹i lý TK156 TK157 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111, 112, 131 (1) (2) (6) (7) (3) TK 3331 (4) TK 641 (5) TrÞ gi¸ hµng göi b¸n Gi¸ vèn hµng b¸n Doanh thu cña hµng göi b¸n ®¹i lý ThuÕ GTGT ®Çu ra cña hµn tiªu thô TiÒn hoa hèng ®¹i lý ký göi KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng Tr­êng hîp doanh nghiÖp nhËn b¸n hµng ®¹i lý S¬ ®å 6 : H¹ch to¸n tr­êng hîp doanh nghiÖp nhËn b¸n hµng ®¹i lý TK 003 TK511 TK 111, 112, 131 (1) (2) (3a) TK911 TK331 (5) (3b) (4) Ghi nhËn hµng göi b¸n ®¹i lý. Sè hµng nhËn göi b¸n ®· b¸n ®­îc. (3a) Hoa hång b¸n hµng ®­îc h­ëng. (3b) sè tiÒn hµng ph¶i tr¶ cho bªn giao ®¹i lý. Thanh to¸n tiÒn hµng cho bªn giao ®¹i lý. KÕt chuyÓn doanh thu. 1.3.5. KÕ to¸n b¸n hµng theo ph­¬ng thøc tr¶ gãp (§èi víi ®¬n vÞ tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ). S¬ ®å 7: H¹ch to¸n b¸n hµng theo ph­¬ng thøc tr¶ gãp. TK 111,112, 131 TK 632 TK 911 TK 3331 TK 511 (1) (5) (6) (2) (3) TK711 (7) (4) TK 156 Gi¸ vèn hµng b¸n Doanh thu b¸n hµng tr¶ gãp ThuÕ GTGT cña hµng b¸n ra L·i tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ vÒ hµng b¸n tr¶ gãp do chËm t¶ KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng KÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh 2. KÕ to¸n b¸n hµng theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ë doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT b»ng ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc ®èi víi mÆt hµng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt (TT§B). Trong nh÷ng doanh nghiÖp nµy viÖc h¹ch to¸n doanh thu vµ thuÕ GTGT kh¸c so víi doanh nghiÖp ¸p dông viÖc tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. Doanh thu b¸n hµng ®­îc ghi nhËn ë TK 511 bao gåm c¶ thuÕ GTGT ( hoÆc thuÕ TT§B) ph¶i nép. Sè thuÕ GTGT cuèi kú ph¶i nép ®­îc ghi nhËn vµo chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, cßn thuÕ TT§B trõ vµo doanh thu b¸n hµng ®Ó tÝnh doanh thu thuÇn. S¬ ®å 8 : H¹ch to¸n b¸n hµng ë doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT b»ng ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc ®èi víi mÆt hµng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt (TT§B). TK156, 157 TK632 TK911 TK511 TK 111, 112, 131 (1) (5) (6) (2) TK3331 TK 641, 642 TK3333 (3) (4) Gi¸ vèn hµng b¸n (Gåm c¶ thuÕ GTGT vµ TT§B) Doanh thu b¸n hµng (Gåm c¶ thuÕ GTGT vµ TT§B) Cuèi kú x¸c ®Þnh thuÕ GTGT ph¶i nép ThuÕ TT§B ph¶i nép KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng 3. KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng hãa theo ph­¬ng thøc kiÓm kª ®Þnh kú. Kh¸c víi doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn trong c¸c doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh liªn quan ®Õn hµng ho¸ tån kho kh«ng ®­îc ghi sæ kiªn tôc. Bëi vËy ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú kh«ng cho biÕt t×nh h×nh hiÖn cã t¨ng gi¶m hµng ho¸ t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo trong kú mµ muèn x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng ho¸ xuÊt b¸n trong kú ph¶i dùa vµo kÕt qu¶ kiÓm kª. KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng ho¸ theo ph­¬ng thøc kiÓm kª ®iÞnh kú chØ kh¸c ph­¬ng thøc kª khai th­êng xuyªn trong viÖc h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n vµ nhËp xuÊt kho hµng ho¸ cßn c¸c b­íc kh¸c th× t­¬ng tù. S¬ ®å h¹ch to¸n b¸n hµng ho¸ ë doanh nghiÖp ¸p dông ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú nh­ sau: S¬ ®å 9 :H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n hµng ho¸ theo ph­¬ng thøc kiÓm kª ®Þnh kú. TK 151, 156, 157 TK611 TK632 TK911 TK511 TK111, 112, 131 (1) (6) (7) (8) (2) TK 531, 531 TK3331 (4) (3) §Çu kú kÕt chuyÓn gi¸ trÞ hµng mua cña hµng ho¸ tån ®Çu kú Doanh thu b¸n hµng ThuÕ GTGT ®Çu ra Cuèi kú kÕt chuyÓn gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Cuèi kú c¨n cø vµokÕt qu¶ kiÓm kª hµng tån kho, x¸c ®Þnh gÝa trÞ mua cña hµng ®ang ®i ®­êng, hµng ho¸ tån kho, hµng ®· göi ®i b¸n nh­ng c­a ®­îc coi lµ tiªu thô vµ kÕt chuyÓn Gi¸ trÞ hµng ho¸ x¸c ®Þnh lµ tiªu thô KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng III. kÕ to¸n chi phÝ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. 1.Néi dung. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh th­¬ng m¹i, c¸c doanh nghiÖp ph¶i hao phÝ mét l­îng lao ®éng x· héi nhÊt ®Þnh dïng ®Ó mua, b¸n vµ dù tr÷ hµng ho¸. KÕ to¸n gi÷ chøc n¨ng gi¸m ®èc vµ th«ng tin mäi mÆt ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh kinh doanh cÇn ph¶i ghi chÐp ®Çy ®ñ chÝng x¸c kÞp thêi c¸c kho¶n chi phÝ bá ra. Theo quy ®Þnh cña hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh, to¸n bé chi phÝ cña kh©u mua ®­îc tÝnh vµo gi¸ vèn cña hµng nhËp kho cßn chi phÝ cña qu¸ tr×nh chuÈn bÞ b¸n hµng vµ chi phÝ cña qu¸ tr×nh b¸n hµng ®­îc ghi chÐp ë tµi kho¶n riªng (TK chi phÝ b¸n hµng ). Ngoµi ra, c¸c kho¶n chi phÝ qu¶n ký doanh nghiÖp còng ®­îc tËp hîp ë tµi kho¶n “ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp”. - Chi phÝ b¸n hµng: lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cÇn thiÕt ®Ó phôc vô trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh b¸n hµng ho¸ nh­ chi phÝ bao gãi, qu¶ng c¸o, b¶o hµnh, nh©n viªn b¸n hµng... - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cã liªn quan chung ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp mµ kh«ng t¸ch riªng cho bÊt cø ho¹t ®éng nµo nh­ chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ hµnh chÝnh. KÕ to¸n ph¶i cã nhiÖm vô gi¸m s¸t kiÓm tra chÆt chÏ chi phÝ b¸n hµng chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó lµm c¬ së cho viÖc tÝnh to¸n chÝnh x¸c kÕt qu¶ kinh doanh. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i lµ chØ tiªu biÓu hiÖn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng l­u chuyÓn hµng ho¸. Nã chÝnh lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn víi tæng chi phÝ kinh doanh bao gåm: chi phÝ vÒ gi¸ vèn hµng b¸n, chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Nh­ vËy b¶n chÊt kÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh lµ l·i hay lç. Doanh thu thuÇn Doanh thu b¸n hµng ThuÕ TT§B ph¶i nép Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Gi¶m gi¸ hµng b¸n = - - - KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú ®­îc ph¶n ¸nh b»ng mét sè chØ tiªu sau: Lîi nhuËn gép = Doanh thu thuÇn - Gi¸ vèn hµng b¸n. Lîi nhuËn tr­íc thuÕ Lîi nhuËn gép Chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp = - - Lîi nhuËn sau thuÕ = Thu nhËp tr­íc thuÕ – ThuÕ thu nhËp. KÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc tÝnh vµo cuèi kú h¹ch to¸n ( th­êng lµ cuèi th¸ng, cuèi quý). KÕt qu¶ kinh doanh ph¶i ®­îc ph©n phèi c«ng b»ng hîp lý ®óng chÕ ®é quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña ngµnh kinh doanh. 2. KÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. 2.1. H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng. Nguyªn t¾c h¹ch to¸n. ChØ h¹ch to¸n vµo chi phÝ b¸n hµng c¸c chi phÝ sau: _ Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng: lµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ nh©n viªn b¸n hµng, nh©n viªn ®ãng gãi, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n hµng ho¸ vµ c¸c kho¶n tiÒn c«ng b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm Y tÕ vµ c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c. _Chi phÝ vËt liÖu bao b×: lµ gi¸ trÞ b»ng tiÒn cña c¸c lo¹i bao b×, vËt ®ãng gãi dïng cho viÖc b¶o qu¶n vµ b¸n hµng hoa nh­ chi phÝ vËt bao gãi, chi phÝ söa c÷a tµi s¶n cè ®Þnh ë bé phËn b¸n hµng. _Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh : lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña phÇn hao mßn tµi s¶n cè ®Þnh, kÓ c¶ tµi s¶n h÷u h×nh vµ tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh trong qu¸ tr×nh b¶o qu¶n hµng ho¸ vµ qu¸ tr×nh b¸n hµng ho¸ nh­ khÊu hao cña nhµ kho, cöa hµng, c¸c ph­¬ng tiÖn bèc xÕp, ph­¬ng tiÖn tÝnh to¸n kiÓm nghiÖm... _Chi phÝ dông cô ®å dïng : lµ gi¸ trÞ b»ng tiÒn cña c¸c c«ng cô dông cô, ®å dïng phôc vô cho qu¸ tr×nh chuÈn bÞ b¸n hµng vµ qu¸ tr×nh vµ qu¸ tr×nh b¸n hµng nh­ ph­¬ng tiÖn tÝnh to¸n, dông cô ®o l­êng, c¸c ph­¬ng tiÖn lµm viÖc ë kh©u b¸n hµng. _Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : lµ sè tiÒn dïng ®Ó tr¶ cho c¸c ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n bªn ngoµi do cung cÊp c¸c dÞch vô, lao vô cho doanh nghiÖp, phôc vô cho qu¸ tr×nh b¸n hµng nh­ tiÒn thuª kho, vËn chuyÓn, tiÒn söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh thuª ngoµi, tiÒn hoa hång cho c¸c ®¹i lý b¸n hµng, cho ®¬n vÞ nhËn uû th¸c... _Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c : lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ch­a ghi vµo c¸c kho¶n ®· tr×nh bµy ë trªn nh­ chi phÝ qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ, giíi thiÖu s¶n phÈm, b¶o hµnh s¶n phÈm, chi tiÕp kh¸ch ë bé phËn b¸n hµng. _Ngoµi ra kho¶n chi cho b¸n hµng ®· nªu trªn, doanh nghiÖp cßn ph¶i ghi vµo chi phÝ b¸n hµng kho¶n chi phÝ liªn quan tíi viÖc tiÕp nhËn l¹i sè hµng bÞ tõ chèi sau khi b¸n. Theo quy ®Þnh c¸c kho¶n chi sau ®©y kh«ng ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ b¸n hµng. Chi phÝ thùc hiÖn qu¸ tr×nh mua hµng Chi tõ sö dông c¸c quü cña doanh nghiÖp C¸c kho¶n chi qu¶n lý chung ngoµi qu¸ tr×nh b¸n hµng C¸c thiÖt h¹i hµng ho¸, ph­¬ng tiÖn, phÝ tæn thiÖt h¹i kh¸c do sù cè thiªn tai, tai n¹n giao th«ng, ho¶ ho¹n, kh¸ch hµng huû bá hîp ®ång...kh«ng ®­îc h¹ch to¸n nÕu kh«ng cã quyÕt ®Þnh xö lý ®­a vµo chi phÝ b¸n hµng. Tµi kho¶n sö dông: Tµi kho¶n- 641 “ Chi phÝ b¸n hµng” dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c c¬ ph¸t sinh trong qu¸ trÝnh b¸n hµng hãa, thµnh phÈm. Néi dung kÕt cÊu cña TK nµy nh­ sau: TK 641- “ Chi phÝ b¸n hµng” -Chi phÝ b¸n hµng thùc tÕ ph¸t sinh -C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ trong qu¸ kú. b¸n hµng. - KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng vµo TK 911 ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ trong kú. TK 641 kh«ng cã sè d­ cuèi kú ®­îc më chi tiÕt theo c¸c yÕu tè chi phÝ sau: + TK6411 : Chi phÝ nh©n viªn. + TK6412 : Chi phÝ vËt liÖu bao b×. + TK6413 : Chi phÝ dông cô, ®å dïng. + TK 6414 : Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®×nh. + TK 6415 : Chi phÝ b¶o hµnh. + TK 6415 : Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. + TK 6418 : Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ b¸n hµng. S¬ ®å 10: H¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng. TK 334, 338 TK641 TK111, 112, 138, 335 Chi phÝ tiÒn l­¬ng BHXH, BHYT Gi¸ trÞ thu håi ghi gi¶m cña nh©n viªn b¸n hµng chi phÝ TK152, 153 TK 911 XuÊt kho vËt liÖu, c«ng cô cho Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ bé phËn b¸n hµng hµng cho hµng ho¸ tiªu thô trong kú TK 214 KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh(TSC§) TK 111, 112 331 TK1422 C¸c kho¶n chi phÝ liªn quan kh¸c Chi phÝ b¸n hµng KÕt chuyÓn chê kÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµngvµ kú sau TK 142, 335 Ph©n bæ hoÆc trÝch tr­íc chi phÝ söa ch÷a TSC§ 2.2. KÕ to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. Nguyªn t¾c h¹ch to¸n. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp lµ mét lo¹i chi phÝ thêi kú, ®­îc tÝnh ®Õn khi h¹ch to¸n lîi tøc thuÇn cña kú b¸o c¸o. Còng gièng chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp chØ liªn quan tíi khèi l­îng s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô ®· b¸n trong kú x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Néi dung chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp còng bao gåm c¸c yÕu tè chi phÝ nh­ chi phÝ b¸n hµng, tuy vËy c«ng dông chi phÝ cña c¸c yÕu tè cã kh¸c biÖt. Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm nhiÒu lo¹i chi phÝ nh­ chi phÝ qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý hµnh chÝnhvµ chi phÝ chung kh¸c. -TK 642 “Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp” dïng ®Ó tËp hîp c¸c chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú. TK 642- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp” Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp thùc - C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ qu¶n lý tÕ ph¸t sinh trong kú. doanh nghiÖp . -KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp vµoTK 911®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶. TK 642 cuèi kú kh«ng cã sè d­ vµ chi tiÕt thµnh c¸c tiÓu kho¶n sau: TK 6421 : Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý TK 6422 : Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý TK 6423 : Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng TK 6424 : Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6425 : ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ TK 6426 : Chi phÝ dù phßng TK 6427 : Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 6428 : Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp S¬ ®å 11 : H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. TK 334, 338 TK 642 TK 111, 112, 138 Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý TK 152, 153 TK 911 Chi phÝ vËt liÖu c«ng cô KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý dông cô TK 214 KhÊu hao TSC§ TK 333, 111, 112 TK 1422 ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ Chi phÝ chê KÕt chuyÓn kÕt chuyÓn ë kú sau TK 139, 159 Chi phÝ dù phßng TK 331, 111, 112 Chi phÝ kh¸c cã liªn quan ViÖc ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp cho hµng ®· b¸n vµ ch­a b¸n vµo cuèi kú phô thuéc vµo tõng doanh nghiÖp cô thÓ. Nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh mµ dù tr÷ hµng ho¸ gi÷a c¸c kú cã biÕn ®éng lín th× cÇn ph¶i ph©n bæ mét phÇn chi phÝ b¶o qu¶n cho hµng cßn l¹i. Sè chi phÝ ph©n bæ cho hµng cßn l¹i ®­îc kÕt chuyÓn cuèi kú sng bªn nî TK 142 – “Chi phÝ tr¶ tr­íc”. §Õn kú kinh doanh sau sè chi phÝ ph©n bæ cho hµng cßn l¹i cuèi kú tr­íc ®­îc kÕt chuyÓn tõ TK 142- “Chi phÝ tr¶ tr­íc sang TK 911- “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh” ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh kú nµy. Ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý cho hµng cßn l¹i ch­a b¸n vµ hµng b¸n ra ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: Chi phÝ ph©n bæ cho hµng b¸n ra Chi phÝ ph©n bæ cho hµng tån kho ®Çu kú Chi phÝ ph¸t sinh trong kú cÇn ph©n bæ TrÞ gi¸ hµng tån cuèi kú TrÞ gi¸ hµng xuÊt trong kú TrÞ gi¸ hµng tån cuèi kú x = + + Tr­íc hÕt, tÝnh c¸c kho¶n môc chi phÝ cho hµng cßn l¹i ch­a b¸n theo c«ng thøc: Chi phÝ ph©n bæ cho hµng b¸n ra tÝnh theo c«ng thøc sau: Chi phÝ ph©n bæ cho hµng b¸n ra Chi phÝ ph©n bæ cho hµng tån kho ®Çu kú Tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú Chi phÝ ph©n bæ cho hµng tån cuèi kú - = + 3. Ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng b¸n trong kú. Cuèi kú ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng b¸n trong kú. Tuú theo ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña tõndoanh nghiÖp mµ cã thÓ ph©n bæ chi phÝ thu mua theo tõng lo¹i hµng, nhãm hµng hay toµn bé hµng ho¸. Chi phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng b¸n ra trong kú Chi phÝ ph©n bæ cho hµng tån kho ®Çu kú Chi phÝ ph¸t sinh trong kú TrÞ gi¸ mua cña hµng tån ®Çu kú TrÞ gi¸ mua cña hµng nhËp trong kú TrÞ gi¸ mua cña hµng b¸n ra trong kú x = + + Sau ®ã kÕ to¸n tiÕn hµnh h¹ch to¸n nh­ sau: Nî TK 632 Cã TK 1562 4. KÕ to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. 4.1.Tµi kho¶n sö dông TK911 : “KÕt qu¶ kinh doanh” : dïng ®Ó ph¶n ¸nh x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp trong mét kú h¹ch to¸n. Néi dung, kÕt cÊu TK nµy nh­ sau: TK 911- KÕt qu¶ kinh doanh” - TrÞ gi¸ vèn hµng ho¸ thµnh phÈm - Doanh thu thuÇn trong kú. ®· b¸n. - Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n - Thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. lý doanh nghiÖp. - Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. - Thu nhËp bÊt th­êng. - Chi phÝ bÊt th­êng. -KÕt chuyÓn thùc lç. -KÕt chuyÓn thùc l·i. Tµi kho¶n 911 cuèi kú kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc chi tiÕt theo tõng nhãm hµng ho¸, s¶n phÈm, tõng cöa hµng cñ thÓ. TK421 “L·i ch­a ph©n phèi” : Tµi kho¶n nµy dung ®Ó ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh doanh (l·i, lç)vµ t×nh h×nh ph©n phèi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. Néi dung kÕt cÊu cña TK nµy nh­ sau: TK 421 –“L·i ch­a ph©n phèi” -Ph¸n ¸nh sè lç vÒ ho¹t ®éng -Ph¶n ¸nh sè thùc l·i vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp trong kú. -Sè tiÒn l·i cÊp d­íi nép, sè lç ®­îc bï lç -Ph©n phèi c¸c kho¶n l·i. -Xö lý c¸c kho¶n lç vÒ kinh doanh D­ CK: Sè lç ch­a xö lý D­ CK : L·i ch­a ph©n phèi hoÆc - ch­a sö dông TK 421 cã 2 tµi kho¶n cÊp 2. -TK 4211 – “Lîi nhuËn n¨m tr­íc” : ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, t×nh h×nh ph©n phèi kÕt qu¶ vµ l·i ch­a ph©n phèi thuéc vÒ n¨m tr­íc. TK 4212 – “Lîi nhuËn n¨m nay” : ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh doanh, t×nh h×nh ph©n phèi l·i vµ sè l·i ch­a ph©n phèi cña n¨m nay. 4.2 Tr×nh tù h¹ch to¸n. S¬ ®å 12 : H¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh TK 632 TK 911 TK 511 KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n KÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng thuÇn TK 641 KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng (CPBH) TK 642 KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (CPQLDN)TK 1422 KÕt chuyÓn CPBH vµ CPQLDN cßn l¹i cña kú tr­íc vµo kÕt qu¶ kú nµy TK 421 KÕt chuyÓn l·i PhÇn II t×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng ë c«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II i-®Æc ®iÓm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh ë c«ng ty 1. Giíi thiÖu chung . VÒ mÆt ph¸p lý, c«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II ®­îc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp sè 299-UB cña UBND thµnh phè Hµ Néi ngµy 30/12/1994 ®· ®­îc kinh doanh ngµy 25/1/1995. Vèn ph¸p ®Þnh :3.789.000.000 VND Trô së : 20-L¸ng H¹-Ba §×nh-Hµ Néi. C«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II lµ c«ng ty th­¬ng m¹i chuyªn kinh doanh c¸c s¶n phÈm vÒ thiÕt bÞ v¨n phßng, ho¸ chÊt, vËt liÖu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, hµng tiªu dïng ... Trªn c¬ së h×nh thµnh ®ã, ban l·nh ®¹o c«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II kh«ng nh÷ng chØ dõng l¹i lµ c«ng ty chuyªn doanh c¸c thiÕt bÞ v¨n phßng .. mµ cßn më réng kinh doanh b»ng c¸ch lµ c¸c ®¹i lÝ trung gian cña nhiÒu nhµ, s¶n xuÊt trong n­íc vµ n­íc ngoµi nh­ c¸c s¶n phÈm cña Mü, §øc, Hµ Lan,...cè g¾ng ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng cña m×nh ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trong n­íc. 2. §Æc ®iÓm vµ ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu cña c«ng ty. C«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II hiÖn cã tæng sè 19 c¸n bé c«ng nh©n viªn Trong ®ã ®éi ngò l·nh ®¹o gåm : -Ban gi¸m ®èc :1 ng­êi -Trî lÝ gi¸m ®èc :1 ng­êi -C¸n bé l·nh ®¹o phßng: 4 tr­ëng phßng , 3 phã phßng. Qui m« tæ chøc nh©n sù vµ tæ chøc vµ tæ chøc kinh doanh nh­ sau: V¨n phßng lµm viÖc cã diÖn tÝch: 150 m² t¹i 20-L¸ng H¹ -Ba §×nh-Hµ Néi. Kho chøa hµng t¹i 20 L¸ng H¹ :200 m² §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cã tr×nh ®é ®¹i häc chiÕm 70% trong ®ã 80% ®¹t tr×nh ®é ®¹i häc vµ cö nh©n kinh tÕ. VÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh: C«ng ty TNHH Sµi Gßn Xanh II víi chøc n¨ng mua b¸n, ®¹i lý kÝ göi hµng ho¸ trong n­íc vµ lµ nhµ ph©n phèi s¶n phÈm cña Diethelm, Frisoland, Elsafe, Wetrok...víi lÜnh vùc kinh doanh th­¬ng m¹i c¸c s¶n phÈm tiªu dïng vµ hµng c«ng nghiÖp. MÆt hµng chñ yÕu cña c«ng ty kinh doanh lµ cung cÊp s¶n phÈm, thiÕt bÞ v¨n phßng cho kh¸ch s¹n vµ v¨n phßng. Ngoµi ra c«ng ty cßn cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm nh­ kÐt s¾t ®iÖn tö, trang thiÕt bÞ, ho¸ chÊt trong x©y dùng, gèm sø... thùc phÈm, c«ng nghÖ, thuèc thó y, ho¸ chÊt c«ng nghiÖp. Ngoµi nh÷ng mÆt hµng thiÕt bÞ c«ng nghiÖp trªn c«ng ty Kim Liªn cßn cung cÊp s¶n ph¶m hµng tiªu dïng, s¶n phÈm s÷a Frisomel cña Hµ Lan. Cã thÓ nãi nh÷ng s¶n phÈm cña c«ng ty Kim Liªn t­¬ng ®èi míi, chñ yÕu nhËp tõ n­íc ngoµi. ThÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña c«ng ty chñ yÕu tËp trung ë Hµ Néi, §µ N½ng vµ Thµnh Phè Hå ChÝ Minh.Tuy nhiªn thÞ tr­êng tiªu thô vÉn cã thÓ tiÕp tôc më réng nhê c¸c nhu cÇu míi vÒ hµng tiªu dïng, vµ s¶n phÈm vÒ ®å v¨n phßng, trang thiÕt bÞ trong kh¸ch s¹n vÉn ®ang ph¸t sinh. Mét trong ba thÞ tr­êng trªn th× thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm lín nhÊt lµ TP.HCM.Trung b×nh hµng n¨m thÞ tr­êng nµy sè doanh thu chiÕm 1¤2 sè doanh thu cña c«ng ty. ThÞ tr­êng Hµ Néi chiÕm gÇn mét nöa vµ sè cßn l¹i lµ thÞ tr­êng §µ N½ng vµ c¸c tØnh kh¸c. VÒ mÆt ph©n phèi, c¸c kªnh b¸n hµng cña c«ng ty chñ yÕu lµ c¸c cöa hµng tæng hîp, cöa hµng b¸n lÎ vµ ®¹i lý. VÒ hµng tiªu dïng chñ yÕu b¸n cho c¸c siªu thÞ, cöa hµng tæng hîp cöa hµng t­ nh©n. C¸c s¶n phÈm vÒ s÷a cña Frisoland ®­îc tiÕp thÞ trong c¸c tr­êng mÉu gi¸o c¸c tr¹m y tÕ, bÖnh viÖn...mÆt hµng nµy b¸n t­¬ng ®èi m¹nh trong c¶ n­íc. VÒ mÆt hµng thiÕt bÞ v¨n phßng chñ yÕu tËp trung vµo c¸c v¨n phßng míi thµnh lËp, kh¸ch s¹n siªu thÞ...hiÖn t¹i thÞ tr­êng trong thµnh phè t­¬ng ®èi m¹nh do nhu cÇu vÒ siªu thÞ vµ kh¸ch s¹n, v¨n phßng lín. Trong t­¬ng lai c«ng ty sÏ tiÕp tôc më réng t¹i c¸c tØnh kh¸c. VÒ s¶n phÈm ho¸ chÊt ®ang b¾t ®Çu cã triÓn väng tuy ch­a ®­îc kÕt qu¶ nh­ kh¶ quan. Ngoµi ra, t¹i thÞ tr­êng trong n­íc cã rÊt nhiÒu c«ng ty vÒ hãa chÊt lín ®ang chiÕm ®éc quyÒn vÒ thÞ tr­êng t¹i ViÖt Nam nªn c«ng ty gÆp mät sè khã kh¨n trong viÖc tiªu thu s¶n phÈm. C¸c s¶n phÈm thuèc thó y vµ thøc ¨n gia sóc ®ang gÆp nhiÒu tiÕn triÓn vµ ch­a gÆp ®èi thñ c¹nh tranh. ThÞ tr­êng cña mÆt hµng nµy chñ yÕu lµ n«ng th«n nªn viÖc tiÕp thÞ vµ ®­a vµo qu¶ng c¸o trªn truyÒn h×nh vµ ®µi lµ rÊt quan träng. 3.Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ bé m¸y kÕ to¸n 3.1. Bé m¸y qu¶n lý Bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty ®­¬c bè trÝ theo s¬ ®å sau: Ban gi¸m ®èc Phßng Hµnh chÝnh Phßng Kinh doanh Phßng KÕ to¸n Phßng Nghiªn Cøu Ph¸t TriÓn Nh­ vËy ta thÊy bé m¸y cña c«ng ty cã bèn phßng chøc n¨ng trong ®ã : - Ban gi¸m ®èc lµ ng­êi chØ ®¹o vµ chÞu tr¸ch nhiÖm chung vÒ mäi mÆt ho¹t ®éng kinh doanh vµ qu¶n lÝ cña c«ng ty. - Phßng kÕ to¸n chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty. - Phßng hµnh chÝnh chiu tr¸ch nhiÖm vÒ qu¶n lý lùc l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn cña c«ng ty vµ vÊn ®Ò hµnh chÝnh kh¸c . - Phßng kinh doanh chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ giao dÞch lËp kÕ ho¹ch vµ tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. - Phßng nghiªn cøu ph¸t triÓn nghiªn cøu ph¸t triÓn thÞ tr­êng cña c«ng ty. 3.2. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n cña c«ng ty 3.2.1.C¬ cÊu tæ chøc Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty THHH Sµi Gßn Xanh II lµ bé m¸y kÕ to¸n ho¹t ®éng trùc tuyÕn víi c«ng ty. H×nh thøc sæ kÕ to¸n cña c«ng ty ¸p dông lµ h×nh thøc chøng tõ ghi sæ. Phßng kÕ to¸n cña c«ng ty cã 5 ng­êi , tÊt c¶ ®Òu cã tr×nh ®é ®¹i häc c¸c nh©n viªn kÕ to¸n ®¶m nhËn phÇn c«ng viÖc phï hîp víi b¶n th©n. NhiÖm vô phßng kÕ to¸n cña C«ng ty lµ b¸m s¸t qu¸ tr×nh kinh doanh ph¶n ¸nh vµ ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ kÞp thêi chÝnh x¸c phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lÝ vµ chØ ®¹o kinh doanh. §ång thêi ghi chÐp sæ kÕ to¸n vµ trùc tiÕp c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh toµn c«ng ty. KÕ to¸n tr­ëng KÕ To¸n Hµng Ho¸ KÕ To¸n Thanh to¸n KÕ to¸n tæng hîp quü Víi nhiÖm vô nh­ vËy bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc tæ chøc bè trÝ theo s¬ ®å sau: Víi s¬ ®å nh­ trªn , nhiÖm vô cña mçi bé phËn kÕ to¸n nh­ sau . KÕ to¸n tr­ëng :Lµ ng­êi tæ chøc chØ ®¹o toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n tæ chøc kiÓm tra c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n ë v¨n phßng c«ng ty, lµ trî thñ cho gi¸m ®èc trong kinh doanh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc vÒ mäi mÆt tæ chøc kÕ to¸n trong c«ng ty. - KÕ to¸n tæng hîp cã nhiªm vô tæng hîp vµ sæ c¸i vµ lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. - KÕ to¸n thanh to¸n cã nhiÖm vô theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ víi ng­êi mua, ng­êi b¸n vµ c¸c kho¶n t¹m øng trong c«ng ty. - KÕ to¸n hµng ho¸ theo dâi chi tiÕt vÒ hµng ho¸ vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng ho¸ trong doanh nghiÖp . - Thñ quÜ cã nhiÖm vô qu¶n lÝ tiÒn thùc trong quÜ vµ trùc tiÕp thu chi quÜ tiÒn mÆt cña c«ng ty. C¨n cø vµo c¸c chøng tõ ph¸t sinh cña kÕ to¸n ®Ó thu, chi tiÒn vµo vµo sæ quÜ. Sæ quÜ ®­îc kho¸ vµo cuèi mçi ngµy. Hµng th¸ng thñ quÜ cßn c¨n cø vµ sè c«ng nî ®Ó ghi chÐp sæ s¸ch, lªn b¶ng sè d­ ®Ó theo dâi thu hoµn t¹m øng cña tõng ng­êi . 3.2.1 Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n *HÖ thèng tµi kho¶n sö dông. HÖ thèng tµi kho¶n mµ c«ng ty sö dông ®­îc vËn dông phï hîp vµ tu©n thñ theo nguyªn t¾c ®­îc qui ®Þnh ë quyÕt ®Þnh 10/TC-Q§/C§KT ngµy 1/1/1995 vµ th«ng t­ 10/TC-C §KT cña bé tµi chÝnh. *H×nh thøc kÕ to¸n ¸p dông - C«ng ty ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ . S¬ ®å 15 . Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n cña c«ng ty B¶ng ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o kÕ to¸n Sæ quü Chøng tõ gèc Sæ chi tiÕt tµi kho¶n PhiÕu ghi sæ kiªm lu©n chuyÓn chøng tõ gèc Sæ c¸i II c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh ë c«ng ty THHH Sµi Gßn Xanh II. 1. §Æc ®iÓm hµng ho¸ cña c«ng ty vµ yªu cÇu qu¶n lý . C¸c mÆt hµng mµ c«ng ty kinh doanh rÊt ®a d¹ng bao gåm nhiÒu chñng lo¹i, mÉu m· kh¸c nhau trong ®ã mÆt hµng kinh doanh chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm vÒ s÷a cña Frisoland, c¸c s¶n phÈm tiªu dïng cña c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc vµ lµ nhµ ph©n phèi s¶n phÈm cña Diethelm, Frisoland, Elsafe... Ngoµi ra c«ng ty cßn cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm nh­ kÐt s¾t ®iÖn tö, trang thiÕt bÞ, ho¸ chÊt trong x©y dùng, gèm sø... thùc phÈm c«ng nghÖ, thuèc thó y ho¸ chÊt c«ng nghiÖp. ViÖc qu¶n lÝ hµng ho¸ ®­îc ¸p dông theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Hµng ho¸ xuÊt kho ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p thùc tÕ ®Ých danh, hµng xuÊt thuéc l« hµng nhËp nµo th× tÝnh theo gi¸ nhËp cña l« ®ã. Do sù ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i (cã tíi hµng tr¨m lo¹i hµng kh¸c nhau ) vµ sè l­îng hµng tån kho rÊt lín nªn c«ng ty còng kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó lËp b¸o c¸o nhËp xuÊt tån kho hµng th¸ng. Tuy nhiªn ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lÝ hµng ho¸ chÆt chÏ cø 6 th¸ng 1 lÇn c«ng ty tiÕn hµnh kiÓm kª l¹i toµn bé hµng ho¸, ®¸nh gi¸ l¹i chÊt l­îng hµng tån còng nh­ ®iÒu chØnh l¹i gi¸ trÞ hµng tån theo gi¸ thÞ tr­êng vµ lËp b¸o c¸o kiÓm kª hµng ho¸. 2. C¸c ph­¬ng ph¸p b¸n hµng ë c«ng ty . C«ng ty ¸p dông hai ph­¬ng thøc b¸n hµng chñ yÕu sau: - Ph­¬ng thøc b¸n bu«n qua kho bªn mua nhËn hµng trùc tiÕp t¹i kho cña c«ng ty hoÆc t¹i kho cña bªn mua, tuú theo hîp ®ång tho¶ thuËn cña hai bªn. - Ph­¬ng ph¸p b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng, sau khi hµng nhËp vÒ c¶ng c«ng ty tiÕn hµnh giao nhËn cho bªn mua t¹i c¶ng hoÆc t¹i mét ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång... T×nh h×nh tiªu thô hµng ho¸ cña c«ng ty lu«n ®­îc chó träng nh÷ng mÆt sau: - VÒ qui c¸ch phÈm chÊt hµng ho¸ tiªu thô: hµng ho¸ tr­íc khi nhËp xuÊt ph¶i ®­îc kiÓm tra kÜ l­ìng vÒ chÊt l­îng còng nh­ qui c¸ch. ChÝnh v× vËy ë c«ng ty kh«ng cã tr­êng hîp hµng ho¸ bÞ tr¶ l¹i, hay gi¶m gi¸ hµng do s¶n phÈm kÐm chÊt l­îng. - VÒ gi¸ b¸n hµng ho¸: hÖ thèng gi¸ b¸n ®­îc x¸c ®Þnh trªn gi¸ mua thùc tÕ c«ng phÝ thu mua b¶o qu¶n... vµ g¾n liÒn víi sù vËn ®éng gia c¶ thÞ tr­êng. Gi¸ b¸n hµng ho¸ th­êng ®­îc tho¶ thuËn víi ng­êi mua cho nªn c¸c mÆt hµng cña c«ng ty kh«ng cã gi¸ trÞ cè ®Þnh nh­ c¸c mÆt hµng cña c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i kh¸c. 3. Tµi kho¶n sö dông . ViÖc h¹ch to¸n qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh t¹i c«ng ty mang tÝnh ®éc lËp. PhÇn lín c¸c tµi kho¶n c«ng ty sö dông cã néi dung ph¶n ¸nh ®óng chÕ ®é. Mét sè tµi kho¶n mµ c«ng ty sö dông trong viÖc h¹ch to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh nh­ sau: - TK 156 “hµng ho¸ “ TK nµy ®­îc chi tiªt thµnh hai TK cÊp hai + TK 1561 “TrÞ gi¸ mua cña hµng ho¸” TK 1561 Ph¶n ¸nh gi¸ mua cña hµng b¸n qua kho TK 1561A- GT ph¶n ¸nh gi¸ mua hµng b¸n chuyÓn th¼ng kh«ng qua kho TK 1561B- UT ph¶n ¸nh hµng nh©n uû th¸c + TK 1562 Ph¶n ¸nh chi phÝ thu mua hµng ho¸ TK 131 “Ph¶i thu kh¸ch hµng” TK 511 “Doanh thu b¸n hµng” TK 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n” TK 641 “Chi phÝ b¸n hµng” TK 642 “Chi phÝ qu¶n lÝ doanh nghiÖp” TK 911 “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh” Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, do c«ng ty kh«ng cã gi¸ b¸n x¸c ®Þnh tõ tr­íc vµ viÖc hµng ho¸ nhËp xuÊt lu«n ®­îc kiÓm tra kÜ l­ìng vÒ chÊt l­îng quy c¸ch nªn t¹i c«ng ty kh«ng cã tr­êng hîp hµng b¸n tr¶ l¹i do kÐm chÊt l­îng hoÆc gi¶m gi¸ hµng b¸n nÕu c«ng ty kh«ng sö dông TK 531 vµ TK 532 . 4. KÕ to¸n hµng ho¸. 4.1 Tr×nh tù ghi sè. C«ng ty sö dông h×nh thøc kÕ to¸n Chøng tõ ghi sæ, tuy nhiªn c«ng t¸c kÕ to¸n thùc hiªn cã nh÷ng ®iÓm rÊt biÖt so víi ph­¬ng ph¸p nµy. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n t¹i c«ng ty diÔn ra nh­ sau: Sæ theo dâi ho¸ ®¬n Ho¸ ®¬n b¸n hµng Sæ chi tiÕt tµi kho¶n 156,632....511 PhiÕu ghi sè kiªm lu©n chuyÓn chøng tõ gèc Sæ c¸i TK 156,632,...511 4.2 KÕ to¸n b¸n hµng qua kho. Tr­íc khi xuÊt kho, giao hµng cho bªn mua phßng kinh doanh lËp hãa ®¬n GTGT thµnh 5 liªn, mét liªn l­u l¹i phßng kinh doanh, bèn liªn cßn l¹i chuyÓn cho kh¸ch hµng. Kh¸ch hµng cÇm ho¸ ®¬n nµy sang phßng kÕ to¸n tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn. Lóc nµy kÕ to¸n c¨n cø vµo ho¸ ®¬n ®Ó vµo sæ theo dâi ho¸ ®¬n b¸n hµng. Sau ®ã kÕ to¸n ®­a l¹i ho¸ ®¬n cho ng­êi mua. Ng­êi mua cÇm 4 liªn cña ho¸ ®¬n xuèng kho ®Ó lµm thñ tôc nhËn hµng. Sau khi kiÓm tra ho¸ ®¬n, thñ kho l­u l¹i mét liªn ®Ó ghi sæ kho sau ®ã xuÊt hµng cho ng­êi mua. Ng­êi mua gi÷ l¹i mét liªn (liªn ®á). Thñ kho chuyÓn hai liªn cßn l¹i lªn phßng kÕ to¸n ®Ó vµo sæ kÕ to¸n. MÉu ho¸ ®¬n mµ doanh nghiÖp ®ang sö dông nh­ sau: MÉu 1: Ho¸ ®¬n (GTGT) MÉu sè:01 GTKT Liªn BH /99-B Ngµy 08 th¸ng 01 n¨m 2001 N0 :46212 §¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty TNHH Kim Liªn §Þa chØ: 23 L¸ng H¹- Ba §×nh- Hµ Néi Sè tµi kho¶n: §iÖn tho¹i: Tªn ng­êi mua hµng: §¬n vÞ: C«ng ty th­¬ng m¹i B×nh Minh §Þa chØ: 108 Ph­¬ng Mai- §èng §a- Hµ Néi Sè tµi kho¶n H×nh thøc thanh to¸n: tr¶ chËm STT Tªn hµng ho¸ dÞch vô §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn A B C 1 2 3=1x2 1 S÷a Frisolac Hép 1.200 62.700 75.240.000 Céng tiÒn hµng 75.240.000 ThuÕ xuÊt GTGT: 10% TiÒn thuÕ GTGT 7.524.000 Tæng céng tiÒn thanh to¸n 82.764.000 Sè tiÒn b»ng ch÷: T¸m m­¬i hai triÖu, b¶y tr¨m s¸u m­¬i t­ ngµn ®ång ch½n. Ng­êi mua hµng KÕ to¸n to¸n tr­ëng Thñ tr­ëng ®¬n vÞ (Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ghi râ hä tªn) (Ký, ®âng dÊu ghi râ hä tªn ) T¹i phßng kÕ to¸n cña c«ng ty khi kh¸ch hµng mang ho¸ ®¬n sang ®Ó thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n, kÕ to¸n vµo sæ theo dâi ho¸ ®¬n. Sæ nµy cã t¸c dông qu¶n lý toµn bé ho¸ ®¬n b¸n hµng viÕt ra trong k×, tr¸nh tr­êng hîp bá sãt ho¸ ®¬n. MÉu nµy nh­ sau: MÉu 2: sæ theo dâi ho¸ ®¬n Th¸ng 1 n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Ho¸ ®¬n DiÔn gi¶i ThuÕ suÊt % Gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT ThuÕ GTGT Ghi chó Sè Ngµy 46205 4/1/01 S÷a Friso Pre 10 130.864.000 13.864.000 C«ng ty TNHH Phó Th¸i (tr¶ chËm 10 ngµy) 46209 5/1/01 Bµn ch¶i Jodan Flex 10 15.400.000 1.540.000 C«ng ty TNHH Nam S¬n (tr¶ chËm 12 ngµy) 46212 8/1/01 S÷a FrisoLac 10 75.240.000 7.524.000 C«ng ty th­¬ng m¹i B×nh Minh ( tr¶ chËm 15 ngµy) ... ... .... ... ..... .... ........ Sau khi giao hµng thñ kho chuyÓn hµng ho¸ lªn phßng kÕ to¸n lóc nµy kÕ to¸n vµo sæ theo dâi ho¸ ®¬n khi ho¸ ®¬n quay vÒ. Sæ nµy cã mÉu t­¬ng tù nh­ trªn. 4.2.1 KÕ to¸n hµng ho¸. C«ng ty qu¶n lý hµng ho¸ theo ph­¬ng ph¸p thÎ song song. Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nhËp xuÊt hµng ho¸ thñ kho vµo sæ kho (theo dâi vÒ sè l­îng hµng ho¸ ) sau ®ã chuyÓn chøng tõ lªn phßng kÕ to¸n ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. §èi víi nghiÖp vô b¸n hµng, t¹i phßng kÕ to¸n khi nhËn ®­îc ho¸ ®¬n b¸n hµng do thñ kho chuyÓn ®Õn, kÕ to¸n hµng ho¸ vµo sæ chi tiÕt hµng ho¸. Sæ nµy gièng nh­ sæ kho nh­ng theo dâi chØ tiªu gi¸ trÞ hµng ho¸. C«ng ty qu¶n lý hµng ho¸ theo tõng l« hµng, hµng xuÊt thuéc l« nµo th× lÊy ®¬n gi¸ cña l« ®ã ®Ó tÝnh gi¸ xuÊt. Xem mÉu 3 (trang sau) Ngoµi viÖc qu¶n lÝ hµng ho¸ theo tõng lo¹i hµng trªn thÎ chi tiÕt hµng ho¸, kÕ to¸n cßn theo gi¸ mua cña hµng ho¸ nhËp, xuÊt trªn sæ theo dâi gi¸ mua hµng nhËp kho vµ sæ theo dâi hµng xuÊt kho theo ®¬n gi¸. MÉu 4: Sæ theo dâi gi¸ mua cña hµng xuÊt kho Th¸ng 1 n¨m 2001 §¬n vÞ tÝnh: ®ång Chøng tõ Tªn hµng ho¸ §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Ngµy Sè 4/1/01 46205 S÷a Friso Pre Hép 1800 62.000 111.600.000 5/1/01 46209 Bµn ch¶i Jodan Flex ChiÕc 1000 11.000 11.000.000 8/1/01 46212 S÷a._.