Huy động vốn cho đầu tư phát triển kinh tế - Xã hội tỉnh Bình Thuận đến năm 2020

BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH WUX VOÕ THANH KHIEÂM HUY ÑOÄNG VOÁN CHO ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ – XAÕ HOÄI TÆNH BÌNH THUAÄN ÑEÁN NAÊM 2020 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ TP. Hoà Chí Minh – Naêm 2007 MUÏC LUÏC Trang Môû ñaàu 1 CHÖÔNG I: CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN HUY ÑOÄNG VOÁN CHO ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ – XAÕ HOÄI 3 1.1. Moâ hình phaùt trieån kinh teá…………………………………………………………………………………… 3 1.1.1. Moâ hình coå ñieån veà phaùt trieån kinh teá…………………………………………………………. 3 1.1.2. Moâ hình phaùt trieån kinh teá cuûa C.Maùc………………………………………………………… 4 1.1.3. Moâ hình taân coå ñieån veà phaùt trieån kinh teá………………………….................... 5 1.1.4. Moâ hình phaùt trieån kinh teá theo kinh teá hoïc hieän ñaïi……………………………. 5 1.1.5. Söï vaän duïng vaøo vieäc xaùc ñònh ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi ôû Vieät Nam…………………………………………………………......................................... 7 1.2. Voán vaø caùc hình thöùc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån……............. 12 1.2.1. Khaùi nieäm veà voán ñaàu tö vaø caùc hình thöùc ñaàu tö…………………............... 12 1.2.2. Nhu caàu voán ñaàu tö…………………………………………………................................... 12 1.2.3. Huy ñoäng voán………………………………………………………………………………………………………… 14 1.2.4. Moái quan heä giöõa ñaàu tö vaø taêng tröôûng kinh teá……………………………………… 14 1.2.5. Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán caàu voán ñaàu tö……………………………………………………. 17 1.2.6. Nguoàn voán ñaàu tö………………………………………………………………………………………………… 19 1.3. Kinh nghieäm caùc nöôùc trong vieäc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 23 CHÖÔNG II: THÖÏC TRAÏNG HUY ÑOÄNG VOÁN CHO ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ – XAÕ HOÄI TÆNH BÌNH THUAÄN GIAI ÑOAÏN 2001- 2006 27 2.1. Ñaëc ñieåm ñieàu kieän töï nhieân – xaõ hoäi cuûa tænh Bình Thuaän………......... 27 2.1.1. Vò trí ñòa lyù……………………………………………………………………………………………………………… 27 2.1.2. Tieàm naêng veà töï nhieân vaø taøi nguyeân thieân nhieân…………………………………. 27 2.2. Thöïc traïng huy ñoäng voán ñaàu tö cuûa tænh Bình Thuaän……………............. 31 2.2.1. Tình hình huy ñoäng voán ñaàu tö cuûa tænh Bình Thuaän giai ñoaïn 2001-2006……………………………………………………………………………………………………………… 31 2.2.2. Huy ñoäng voán ñaàu tö töø ngaân saùch nhaø nöôùc……………………………………………. 33 2.2.3. Huy ñoäng voán töø khu vöïc daân doanh …………………………………………………………… 36 2.2.4. Huy ñoäng voán töø nguoàn tín duïng…………………………………………………………………… 38 2 2.2.5. Huy ñoäng voán nöôùc ngoaøi…………………………………………………………………………...... 39 2.3. Ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa voán ñaàu tö ñoái vôùi tình hình phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi tænh Bình Thuaän giai ñoaïn 2001-2006……………………....................... 42 2.3.1. Taùc ñoäng cuûa voán ñaàu tö xaõ hoäi ñoái vôùi taêng tröôûng kinh teá………………. 42 2.3.2. Chuyeån dòch cô caáu kinh teá cuûa tænh……………………………………………………………. 43 2.3.3. Lao ñoäng vaø giaûi quyeát vieäc laøm…………………………………………………………………… 46 2.3.4. Caùc vaán ñeà vaên hoaù-xaõ hoäi, voán ñaàu tö vaø thöïc traïng………………………….. 46 2.4. Ñaùnh giaù öu vaø haïn cheá tình hình huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi tænh Bình Thuaän thôøi gian qua………………………………………… 50 2.4.1. Nhöõng öu ñieåm……………………………………………………………………………………………………… 50 2.4.2. Nhöõng haïn cheá……………………………………………………………………………………………………… 50 2.4.3. Nguyeân nhaân…………………………………………………………………………………………………………. 52 CHÖÔNG III: GIAÛI PHAÙP HUY ÑOÄNG VOÁN CHO ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ - XAÕ HOÄI TÆNH BÌNH THUAÄN ÑEÁN NAÊM 2020 54 3.1. Döï baùo nhu caàu voán ñaàu tö…………………………………………………………………………………… 54 3.1.1. Muïc tieâu phaùt trieån………………………………………………….................................... 54 3.1.2. Thuaän lôïi vaø khoù khaên, thaùch thöùc…………………………………......................... 55 3.1.3. Döï baùo nhu caàu voán ñaàu tö……………………………………………………………………………… 56 3.2. Quan ñieåm huy ñoäng voán………………………………………………………………………………………. 57 3.3. Ñaùnh giaù khaû naêng huy ñoäng caùc nguoàn voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi tænh Bình Thuaän trong giai ñoaïn tôùi……………………………………… 58 3.3.1. Nguoàn voán trong nöôùc………………………………………………………………………………………. 58 3.3.2. Nguoàn voán nöôùc ngoaøi………………………………………………………………………………………. 59 3.4. Caùc giaûi phaùp naâng cao khaû naêng huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi tænh Bình Thuaän……………………………………………………………………. 60 3.4.1. Giaûi phaùp huy ñoäng voán ñaàu tö töø ngaân saùch nhaø nöôùc………………………… 60 3.4.2. Nguoàn voán doanh nghieäp nhaø nöôùc……………………………………………………………… 64 3.4.3. Giaûi phaùp huy ñoäng voán töø nguoàn tín duïng……………………………………………….. 64 3.4.4. Giaûi phaùp huy ñoäng voán töøø khu vöïc daân doanh……………………................ 65 3.4.5. Nguoàn voán nöôùc ngoaøi………………………………………………………………………………………. 68 3.4.6. Caùc giaûi phaùp khaùc………………………………………………….................................... 71 Keát luaän 84 3 DANH MUÏC CAÙC CHÖÕ VIEÁT TAÉT ADB Ngaân haøng chaâu AÙ AFTA Khu maäu dòch töï do Ñoâng Nam AÙ ASEAN Hieäp hoäi caùc quoác gia Ñoâng Nam AÙ BOT Xaây döïng khai thaùc chuyeån giao BT Xaây döïng chuyeån giao CNH,HÑH Coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa CSSK Chaêm soùc söùc khoûe DNNN Doanh nghieäp nhaø nöôùc EU Coäng ñoàng caùc nöôùc chaâu AÂu FDI Ñaàu tö tröïc tieáp nöôùc ngoaøi GDP Toång saûn phaåm quoác noäi IMF Quyõ tieàn teä quoác teá NGO Nguoàn voán vieän trôï cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû NICS Caùc nöôùc coâng nghieäp môùi NS Ngaân saùch NSNN Ngaân saùch nhaø nöôùc NSTW Ngaân saùch trung öông ODA Nguoàn voán vieän trôï phaùt trieån chính thöùc cuûa nöôùc ngoaøi QTDND Quyõ tín duïng nhaân daân TDNH Tín duïng ngaân haøng TTCK Thò tröôøng chöùng khoaùn TCTD Toå chöùc tín duïng UBND UÛy ban nhaân daân WB Ngaân haøng theá giôùi WTO Toå chöùc thöông maïi theá giôùi XHCN Xaõ hoäi chuû nghóa 4 MÔÛ ÑAÀU 1. Söï caàn thieát cuûa ñeà taøi Bình Thuaän laø moät tænh duyeân haûi trong khu vöïc kinh teá mieàn Ñoâng Nam Boä, coù moái lieân heä chaët cheõ vôùi vuøng Ñoâng Nam Boä vaø naèm trong khu vöïc aûnh höôûng cuûa ñòa baøn kinh teá troïng ñieåm phía Nam. Beân caïnh moái quan heä kinh teá truyeàn thoáng vôùi ñòa baøn kinh teá troïng ñieåm phía Nam, Bình Thuaän coøn coù ñieàu kieän môû roäng moái quan heä giao löu phaùt trieån kinh teá vôùi caùc tænh Taây nguyeân vaø caû nöôùc. Söùc huùt cuûa caùc thaønh phoá vaø trung taâm phaùt trieån nhö thaønh phoá Hoà Chí Minh, Baø Ròa-Vuõng Taøu, Nha Trang taïo ñieàu kieän cho tænh ñaåy maïnh phaùt trieån kinh teá, ñoàng thôøi cuõng laø moät thaùch thöùc lôùn ñaët ra cho Bình Thuaän phaûi phaùt trieån nhanh neàn kinh teá nhaát laø nhöõng lónh vöïc, nhöõng saûn phaåm ñaëc thuø ñeå môû roäng lieân keát, khoâng bò tuït haäu so vôùi khu vöïc vaø caû nöôùc. Ñaåy maïnh phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi, nhaát laø vaøo giai ñoaïn ñaàu cuûa quaù trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, khoâng nöôùc naøo khoâng ôû trong tình traïng thieáu voán ñaàu tö moät caùch gay gaét. Tuy nhieân, tuøy theo hoaøn caûnh cuï theå, moãi quoác gia töï tìm cho mình moät bieän phaùp phuø hôïp ñeå coù theå huy ñoäng vaø söû duïng voán moät caùch toát nhaát phuïc vuï cho söï taêng tröôûng kinh teá vaø hieän ñaïi hoùa cô sôû vaät chaát kyõ thuaät. Ngaøy nay, tröôùc xu theá quoác teá hoùa, thò tröôøng voán raàm roä vaø caùc doøng chaûy ñan xen nhau treân khaép toaøn caàu vaø giöõa caùc khu vöïc, caùc nöôùc ñi sau coù nhieàu lôïi theá trong vieäc taïo voán ñeå giaûi quyeát coù hieäu quaû caùc vaán ñeà kinh teá-xaõ hoäi, coâng ngheä, kyõ thuaät, moâi tröôøng . . . Taêng toác xaây döïng ñoàng boä keát caáu haï taàng, thöïc hieän chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng hieän ñaïi nhaèm phaùt trieån nhanh kinh teá-xaõ hoäi ñoøi hoûi raát nhieàu voán. Bình Thuaän caàn phaûi ñeà ra vaø thöïc hieän caùc giaûi phaùp phaùp huy ñoäng voán moät caùch hieäu quaû töø nguoàn voán trong nöôùc vaø nguoàn voán nöôùc ngoaøi, khôi daäy nguoàn löïc to lôùn trong daân, coå vuõ caùc nhaø kinh doanh thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá ra söùc laøm giaøu cho mình, cho ñòa phöông vaø cho ñaát nöôùc. Tuy nhieân, taïi tænh Bình Thuaän trong thôøi gian qua, nguoàn voán huy ñoäng chöa oån ñònh, coøn thaáp so vôùi ñieàu kieän, tieàm naêng vaø nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån cuûa tænh. Vieäc thu huùt caùc nguoàn voán cho ñaàu tö phaùt trieån caùc ngaønh, lónh vöïc, saûn phaåm lôïi theá cuûa tænh coøn haïn cheá. Vì sao laïi nhö vaäy? Thöïc traïng tình hình huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi nhö theá naøo? Vaø caùc giaûi phaùp 5 cho vaán ñeà naøy. Ñoù laø nhöõng vaán ñeà caáp baùch ñang ñaët ra. Cuõng töø nhöõng yeâu caàu ñoù, toâi xin choïn ñeà taøi “HUY ÑOÄNG VOÁN CHO ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ - XAÕ HOÄI TÆNH BÌNH THUAÄN ÑEÁN NAÊM 2020” laøm luaän vaên toát nghieäp cuûa mình. 2. Muïc tieâu vaø phaïm vi nghieân cöùu cuûa ñeà taøi Treân sô sôû nghieân cöùu caùc moâ hình phaùt trieån kinh teá, cô sôû lyù luaän huy ñoäng voán, moái quan heä giöõa ñaàu tö vaø taêng tröôûng kinh teá, kinh nghieäm cuûa moät soá nöôùc trong vieäc huy ñoäng voán ñaàu tö, luaän vaên ñi saâu phaân tích vaø ñaùnh giaù thöïc traïng huy ñoäng voán ñaàu tö treân ñòa baøn Bình Thuaän giai ñoaïn 2001-2006. Ñaây laø giai ñoaïn quan troïng, giai ñoaïn maø tænh coù nhöõng böôùc khôûi saéc roõ reät trong phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi. Döïa theo muïc tieâu phaùt trieån vaø caùc chæ tieâu theo quy hoaïch phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi tænh Bình Thuaän ñeán naêm 2020, döï baùo nhu caàu voán ñaàu tö giai ñoaïn 2007-2020, luaän vaên ñeà xuaát caùc giaûi phaùp cuï theå, ñoàng boä vaø phuø hôïp vôùi ñieàu kieän thöïc teá cuûa tænh Bình Thuaän. 3. Phöông phaùp nghieân cöùu Luaän vaên chuû yeáu söû duïng phöông phaùp nghieân cöùu duy vaät bieän chöùng keát hôïp vôùi caùc phöông phaùp khaùc: caùch tieáp caän chuoãi thôøi gian ñeå tìm ra moái quan heä vaø ñaùnh giaù vai troø, taùc ñoäng cuûa voán ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi cuûa tænh; phöông phaùp toång hôïp, thoáng keâ, phaân tích, dieãn dòch quy naïp ñeå ñaùnh giaù nhaän xeùt hieän thöïc khaùch quan, ñöa ra caùc giaûi phaùp coù tính khaû thi, phuø hôïp thöïc tieãn trong vieäc giaûi quyeát caùc vaán ñeà ñaët ra. 4. Noäi dung Luaän vaên Ngoaøi phaàn môû ñaàu vaø keát luaän, luaän vaên goàm 3 phaàn: Chöông I: Cô sôû lyù luaän huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi. Chöông II: Thöïc traïng huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi tænh Bình Thuaän giai ñoaïn 2001-2006. Chöông III: Giaûi phaùp huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi tænh Bình Thuaän ñeán naêm 2020. 6 CHÖÔNG I CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN HUY ÑOÄNG VOÁN CHO ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ-XAÕ HOÄI Trong lyù thuyeát cuõng nhö trong thöïc tieãn cuûa caùc quoác gia haøng traêm naêm qua ñeàu coù nhöõng mong muoán vaø hoaït ñoäng tìm kieám, xaùc laäp nhöõng caùch thöùc ñeå phaùt trieån nhanh, beàn vöõng neàn kinh teá, ñeàu coá gaéng xaùc laäp moâ hình phaùt trieån kinh teá phuø hôïp. Nhieàu quoác gia ñaõ thaønh coâng, vöôn leân trong ñieàu kieän taøi nguyeân thieân nhieân khoâng phong phuù. Moâ hình phaùt trieån kinh teá laø caùch thöùc dieãn ñaït nhöõng con ñöôøng, hình thaùi, noäi dung phaùt trieån kinh teá cuûa caùc quoác gia thoâng qua caùc bieán soá, caùc nhaân toá kinh teá trong quan heä chaët cheõ vôùi ñieàu kieän chính trò-xaõ hoäi. 1.1. Moâ hình phaùt trieån kinh teá Trong lòch söû phaùt trieån kinh teá, theá giôùi ñaõ xuaát hieän nhieàu moâ hình kinh teá. Moãi loaïi moâ hình ñeàu xuaát phaùt töø nhöõng quan ñieåm lyù luaän rieâng hoaëc laø söï vaän duïng toång hôïp nhieàu tröôøng phaùi lyù luaän khaùc nhau. 1.1.1. Moâ hình coå ñieån veà phaùt trieån kinh teá Lyù thuyeát coå ñieån veà phaùt trieån kinh teá ñöôïc hình thaønh caùch ñaây hôn 200 naêm. Adam Smith ñöôïc coi laø ngöôøi saùng laäp ra kinh teá hoïc, David Ricardo ñöôïc coi laø taùc giaû coå ñieån xuaát saéc nhaát. Lyù thuyeát coå ñieån coù nhöõng noäi dung coù lieân quan ñeán moâ hình phaùt trieån kinh teá caàn ñöôïc ñaëc bieät chuù yù: - Pheâ phaùn cheá ñoä phong kieán: maëc duø coù nhieàu haïn cheá nhöng phaùi troïng noâng ñaõ chæ ra raèng, ñeå phaùt trieån, caàn môû roäng quan heä beân ngoaøi khu vöïc noâng nghieäp, ñoàng thôøi phaûi thay ñoåi caáu truùc beân trong cuûa noâng nghieäp, chuyeån neàn saûn xuaát sang saûn xuaát haøng hoùa. - Trong khi phaân tích hoaït ñoäng cuûa thöông nhaân vaø thöông nghieäp, caùc nhaø kinh teá phaùi troïng thöông ñaõ ñaët neàn moùng cho neàn kinh teá haøng hoùa; chæ ra söï caàn thieát taát yeáu cuûa quaù trình töï do hoùa kinh teá vaø söï ñieàu tieát cuûa thò tröôøng. Lyù luaän veà thò tröôøng, veà söùc maïnh cuûa “baøn tay voâ hình” laø coáng hieán lôùn lao cho khoa hoïc kinh teá cuûa tröôøng phaùi coå ñieån. 7 - Theo caùc nhaø kinh teá coå ñieån, 3 nguoàn löïc tröïc tieáp taïo neân söï taêng tröôûng laø ñaát ñai, lao ñoäng vaø voán. Trong kinh teá, ba nhaân toá ñoù coù quan heä chaët cheõ vôùi nhau, trong ñoù yeáu toá ñaát ñai laø yeáu toá quan troïng nhaát. Töø söï phaân tích quan heä giöõa caùc nhaân toá treân vôùi söï phaùt trieån cuûa löông thöïc, lôïi nhuaän… caùc nhaø kinh teá coå ñieån cho raèng ñaát ñai laø giôùi haïn ñoái vôùi söï taêng tröôûng. Trong khi thöøa nhaän taùc duïng cuûa “baøn tay voâ hình” cuûa thò tröôøng, caùc nhaø kinh teá coå ñieån phuû nhaän vai troø cuûa chính phuû trong ñieàu tieát cung caàu cuûa neàn kinh teá. Thaäm chí, hoï cho raèng söï can thieäp cuûa chính phuû laø löïc caûn cuûa söï phaùt trieån kinh teá. - Böôùc ñaàu phaân tích caùc nhoùm xaõ hoäi, söï phaân chia lôïi nhuaän giöõa caùc nhoùm caên cöù vaøo vai troø sôû höõu caùc ñieàu kieän saûn xuaát. Hoï cho raèng caùc nhaø tö baûn thu lôïi nhuaän, ñòa chuû coù ñòa toâ vaø coâng nhaân nhaän tieàn coâng laø ñieàu hieån nhieân vì nhaø tö baûn laø chuû sôû höõu voán, ñòa chuû sôû höõu ñaát coøn ngöôøi laøm coâng thì laøm chuû söùc lao ñoäng cuûa mình. 1.1.2. Moâ hình phaùt trieån kinh teá cuûa C.Maùc Nhöõng quan ñieåm cuûa C.Maùc treân goùc ñoä kinh teá phaùt trieån lieân quan ñeán moâ hình phaùt trieån kinh teá: - Veà caùc nhaân toá taêng tröôûng kinh teá: Beân caïnh vieäc thöøa nhaän caùc nhaân toá ñaát ñai, lao ñoäng vaø voán nhö caùc nhaø kinh teá coå ñieån, C.Maùc phaùt trieån vaø khaúng ñònh vai troø ngaøy caøng to lôùn cuûa kyõ thuaät – coâng ngheä ñoái vôùi söï phaùt trieån. Vieäc nhaán maïnh vai troø cuûa coâng ngheä ñöôïc C.Maùc trình baøy moät caùch khoa hoïc trong khi lyù giaûi vieäc boùc loät giaù trò thaëng dö töông ñoái, caáu taïo kyõ thuaät, caáu taïo höõu cô cuûa tö baûn. Trong khi phaân tích nguoàn goác söï giaøu coù cuûa chuû nghóa tö baûn, C.Maùc khaúng ñònh vai troø quyeát ñònh cuûa lao ñoäng. - Quan heä cung caàu vaø vai troø cuûa chính phuû: C.Maùc ñaõ ñaët neàn taûng böôùc ñaàu cho vieäc phaùt trieån söï vaän ñoäng cung caàu vaø vai troø cuûa chính phuû trong ñieàu tieát cung – caàu cuûa neàn kinh teá. - Caùc noäi dung cuûa quan heä saûn xuaát vaø quan heä giöõa chuùng: Vaán ñeà vöøa coå ñieån vöøa hieän ñaïi trong kinh teá noùi chung vaø trong kinh teá phaùt trieån noùi rieâng laø vaán ñeà quan heä saûn xuaát. Trong caùc taùc phaåm cuûa mình, C.Maùc chæ roõ quan heä saûn xuaát xaõ hoäi goàm ba noäi dung: chieám höõu tö lieäu saûn xuaát, quan heä giöõa caùc giai caáp, caùc nhoùm ngöôøi trong saûn xuaát vaø quan heä phaân phoái. Trong khi phaùt trieån quan heä bieän chöùng giöõa caùc noäi dung treân, C.Maùc nhaán maïnh vai troø quyeát ñònh cuûa quan heä sôû höõu. C.Maùc ñi ñeán khaúng ñònh maâu thuaãn cô baûn cuûa 8 - Phaân tích taùi saûn xuaát xaõ hoäi vaø nhöõng ñieàu kieän ñeå môû roäng saûn xuaát: Cuøng vôùi vieäc phaân tích caùc nhaân toá taêng tröôûng neàn kinh teá tö baûn chuû nghóa, C.Maùc ñaõ chæ roõ raèng neàn kinh teá muoán taêng tröôûng khoâng theå döøng laïi ôû taùi saûn xuaát giaûn ñôn maø phaûi thöïc hieän taùi saûn xuaát môû roäng. Muoán taùi saûn xuaát taát yeáu phaûi ñaàu tö phuï theâm. Nhö vaäy, theo C.Maùc, muoán taêng ñaàu ra cuûa neàn kinh teá, thöôøng phaûi taêng ñaàu vaøo voán vaø caùc yeáu toá saûn xuaát. C.Maùc coøn cho raèng, quaù trình saûn xuaát xaõ hoäi cuõng chính laø quaù trình taùi saûn xuaát ra quan heä saûn xuaát, caùc ñieàu kieän saûn xuaát vaø saûn phaåm. Coù theå noùi nhöõng keát luaän cuûa C.Maùc veà taùi saûn xuaát coù yù nghóa phoå bieán cho vieäc giaûi quyeát taêng tröôûng phaùt trieån kinh teá cuûa moïi phöông thöùc saûn xuaát. 1.1.3. Moâ hình taân coå ñieån veà phaùt trieån kinh teá Beân caïnh moät soá quan nieäm veà phaùt trieån kinh teá töông ñoàng vôùi tröôøng phaùi coå ñieån, moâ hình taân coå ñieån veà phaùt trieån kinh teá coù moät soá quan nieäm môùi: - Nhaán maïnh vai troø ñaëc bieät quan troïng cuûa voán, cho raèng trong quan heä giöõa nguoàn löïc voán, lao ñoäng vôùi taêng tröôûng coù theå coù ba tình huoáng: Söï gia taêng voán phuø hôïp söï gia taêng lao ñoäng, aùp duïng coâng ngheä söû duïng nhieàu lao ñoäng vaø söû duïng voán thay theá lao ñoäng. Treân cô sôû ñoù, phaân ñònh phaïm truø phaùt trieån kinh teá theo chieàu roäng vaø phaùt trieån kinh teá theo chieàu saâu. Cuõng töø ñoù nhaán maïnh vai troø ñaëc bieät quan troïng cuûa kyõ thuaät – coâng ngheä trong taêng tröôûng. - Ñöa ra khaùi nieäm haøm saûn xuaát (haøm Cobb – Douglas) ñeå chæ quan heä giöõa gia taêng saûn phaåm – ñaàu ra vôùi gia taêng cuûa voán, lao ñoäng, taøi nguyeân, khoa hoïc coâng ngheä – ñaàu vaøo. 1.1.4. Moâ hình phaùt trieån kinh teá theo kinh teá hoïc hieän ñaïi Kinh teá hoïc hieän ñaïi xuaát hieän nhieàu lyù luaän, tröôøng phaùi lieân quan ñeán moâ hình phaùt trieån kinh teá. - Nhöõng quan nieäm chuû yeáu cuûa J.M.Keynes veà kinh teá phaùt trieån: Nhaán maïnh vai troø cuûa toång caàu trong vieäc xaùc ñònh saûn löôïng cuûa neàn kinh teá. Sau khi phaân tích caùc xu höôùng bieán ñoåi cuûa tieâu duøng, tieát kieäm, ñaàu tö Nhöõng khuyeán nghò cuûa J.M.Keynes veà chính saùch taøi khoùa coù yù nghóa lyù luaän vaø thöïc tieãn raát saâu saéc. Moâ hình taêng tröôûng cuûa Harrod – Domar Trình baøy quan heä chaët cheõ giöõa heä soá gia taêng ñaàu ra (saûn löôïng) vaø gia taêng voán ñaàu tö, Harrod vaø Domar ñöa ra keát luaän raèng chính voán ñaàu tö laø yeáu toá cô baûn cuûa taêng tröôûng; tieát kieäm cuûa caùc coâng ty vaø daân cö laø nguoàn goác cuûa ñaàu tö. Ñeå phaûn aùnh töông quan giöõa voán vaø ñaàu ra, caùc nhaø nghieân cöùu treân ñöa ra phaïm truø heä soá ICOR (Incremental Capital – Output Ratio). Heä soá ICOR, töông quan giöõa voán vôùi ñaàu ra, ñöôïc söû duïng roäng raõi ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhaèm xem xeùt quan heä giöõa taêng tröôûng vaø nhu caàu veà voán ñaàu tö. Heä soá ICOR laø chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû ñaàu tö cuûa moät quoác gia hay moät ngaønh, cho thaáy caàn theâm bao nhieâu ñoàng cho ñaàu tö ñeå taêng theâm moät ñôn vò saûn löôïng. Theo phöông trình Harrod-Domar: Voán ñaàu tö ICOR = GDP Suy ra: Voán ñaàu tö Möùc taêng GDP = ICOR Coâng thöùc treân cho thaáy moái töông quan tæ leä nghòch giöõa heä soá ICOR vaø toác ñoä taêng tröôûng kinh teá. Vôùi tæ leä ñaàu tö/GDP gioáng nhau, nöôùc naøo coù heä soá ICOR thaáp hôn thì seõ taïo ra moät toác ñoä taêng tröôûng kinh teá cao hôn. Soá lieäu thöïc teá töø caùc nöôùc cho thaáy söï khaùc bieät trong heä soá ICOR giöõa caùc nöôùc ñoùng vai troø lôùn trong vieäc giaûi thích söï khaùc bieät veà toác ñoä taêng tröôûng giöõa caùc nöôùc. Nhö vaäy heä soá ICOR caøng thaáp thì chöùng toû laø ñaàu tö caøng hieäu quaû. Heä soá ICOR thaáp hôn coù nghóa laø caàn moät tæ leä ñaàu tö GDP thaáp hôn ñeå duy trì cuøng moät toác ñoä taêng tröôûng. Tuy nhieân, theo quy luaät veà lôïi töùc bieân giaûm daàn (diminishing marginal return of capital) neân khi neàn kinh teá caøng phaùt trieån (GDP/ñaàu ngöôøi taêng leân) thì heä soá ICOR seõ gia taêng, luùc naøy tieàn löông seõ taêng cao. Neàn kinh teá caàn moät tæ leä ñaàu tö/GDP cao hôn ñeå duy trì cuøng moät toác ñoä taêng tröôûng. Trong noäi boä neàn kinh teá, vieäc so saùnh heä soá ICOR giöõa caùc ngaønh seõ thaáy ñöôïc ngaønh naøo coù hieäu quaû ñaàu tö cao hôn. 9 10 Moâ hình Harrod – Domar cho thaáy söï taêng tröôûng laø keát quaû töông taùc giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö laø ñoäng löïc cô baûn cuûa söï phaùt trieån kinh teá. Ñaàu tö sinh ra lôïi nhuaän vaø gia taêng khaû naêng saûn xuaát cuûa neàn kinh teá. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån khi öùng duïng moâ hình naøy gaëp trôû ngaïi ñaàu tö laø vaán ñeà voán, vaán ñeà tieát kieäm vaø ñaàu tö. Ñeå coù voán ñaàu tö caùc nöôùc ñang phaùt trieån phaûi hy sinh vieäc tieâu duøng, phaûi taêng thueá. Song do haàu heát caùc nöôùc ñang phaùt trieån laø nhöõng quoác gia ngheøo neân giaûi phaùp naøy khoâng mang laïi keát quaû cao. Cho neân phaûi tìm voán baèng ngoaïi vieän, baèng ñaàu tö töø nöôùc ngoaøi. Nhöng ngoaïi vieän vaø ñaàu tö cuõng khoâng deã daøng theo mong muoán cuûa caùc nöôùc ñang phaùt trieån. - Kinh teá hoïc hieän ñaïi ñaõ taäp trung nghieân cöùu vaán ñeà taêng tröôûng kinh teá. Ñeå coù taêng tröôûng vaø phaùt trieån caùc nhaø kinh teá hoïc hieän ñaïi ñaõ phaân tích baûn chaát taêng tröôûng, söï caàn thieát khaùch quan cuûa noù, phöông phaùp ñaùnh giaù, nhaát laø ñi saâu phaân tích caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán taêng tröôûng. ÔÛ ñaây xuaát hieän haøng loaït nhöõng vaán ñeà môùi maø kinh teá hoïc ñaõ vaø ñang giaûi quyeát: + Quan heä kinh teá giöõa hai khu vöïc truyeàn thoáng cuûa neàn kinh teá laø noâng nghieäp vôùi coâng nghieäp. + Xu höôùng bieán ñoåi cuûa cô caáu lao ñoäng vaø cô caáu neàn kinh teá. + Lôïi theá so saùnh trong quan heä ngoaïi thöông. + Quan heä giöõa vaán ñeà sôû höõu tö lieäu saûn xuaát vôùi quaûn lyù vaø phaân phoái saûn phaåm trong hoaït ñoäng kinh teá. + Quan heä giöõa taêng tröôûng kinh teá vôùi vieäc söû duïng taøi nguyeân, baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi; quan heä giöõa taêng tröôûng kinh teá vôùi caùc vaán ñeà xaõ hoäi vaø lôïi ích con ngöôøi. Kinh teá hoïc hieän ñaïi ñaëc bieät löu yù nhöõng khuyeát taät cuûa kinh teá thò tröôøng vaø caùch khaéc phuïc. Nhöõng naêm gaàn ñaây xuaát hieän nhöõng nghieân cöùu veà phaùt trieån beàn vöõng vôùi hai yeâu caàu cô baûn: beàn vöõng veà taøi nguyeân, moâi tröôøng vaø beàn vöõng veà xaõ hoäi. Caùc nhaø kinh teá hoïc, caùc toå chöùc quoác teá quan taâm nhieàu ñeán nhaân toá con ngöôøi, baûn chaát nhaân vaên, coâng baèng xaõ hoäi, hoøa nhaäp coäng ñoàng… Vì theá, neáu nhö tröôùc ñaây khi ñaùnh giaù trình ñoä phaùt trieån kinh teá cuûa moãi quoác gia chæ döïa vaøo toång thu nhaäp vaø möùc thu nhaäp theo ñaàu ngöôøi thì ngaøy nay coù quan nieäm toaøn dieän hôn. Ñaùnh giaù trình ñoä phaùt trieån cuûa moät quoác gia caàn phaûi xem xeùt theâm trình ñoä vaên hoùa, tuoåi thoï… toùm laïi laø caùc chæ soá phaùt trieån con ngöôøi. 11 1.1.5. Söï vaän duïng vaøo vieäc xaùc ñònh ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ôû Vieät Nam 1.1.5.1. Nhöõng ñieåm chung cuûa caùc moâ hình phaùt trieån kinh teá trong lòch söû vaø hieän ñaïi Trong lòch söû vaø hieän taïi coù nhieàu moâ hình kinh teá, moãi moâ hình coù nhöõng ñaëc tröng rieâng vaø ñeàu xuaát hieän treân nhöõng neàn taûng nhaát ñònh. Tuy vaäy coù theå thaáy nhöõng neùt phoå bieán maø caùc moâ hình ñeàu ñeà caäp laø: Phaân tích caùc nguoàn löïc phaùt trieån kinh teá Neáu nhö moâ hình phaùt trieån kinh teá coå ñieån chæ thöøa nhaän ba nguoàn löïc chuû yeáu laø lao ñoäng, ruoäng ñaát vaø voán thì hoïc thuyeát kinh teá cuûa Caùc Maùc vaø caùc nhaø kinh teá hoïc hieän ñaïi ñeàu khaúng ñònh coù 4 nguoàn löïc: taøi nguyeân thieân nhieân (trong ñoù coù ñaát ñai), voán, khoa hoïc – coâng ngheä vaø lao ñoäng cuûa con ngöôøi. Hôn nöõa, caùc nhaø kinh teá hoïc coøn phaân tích töøng nguoàn löïc trong heä thoáng. Neáu nhö thôøi kyø ñaàu, vai troø taøi nguyeân ñöôïc nhaán maïnh thì ôû thôøi kyø hieän ñaïi laïi nhaán maïnh vai troø cuûa khoa hoïc – coâng ngheä vaø con ngöôøi. Hôn nöõa, kinh teá hoïc coøn phaân tích caùc bieän phaùp, cô cheá ñeå môû roäng, taùi taïo, phaùt trieån vaø söû duïng caùc nguoàn löïc. Nhieàu vaán ñeà cuûa nguoàn löïc ñöôïc kinh teá hoïc hieän ñaïi ñaëc bieät quan taâm nhö vaán ñeà sôû höõu caùc nguoàn löïc, ñoäng löïc khai thaùc caùc nguoàn löïc, söï keát hôïp giöõa töøng quoác gia vôùi caùc quoác gia khaùc trong vieäc taïo ra vaø söû duïng lôïi theá ngoaïi thöông. Quaù trình coù tính quy luaät chuyeån neàn kinh teá sang saûn xuaát haøng hoùa Coù theå noùi, vieäc chuyeån sang saûn xuaát haøng hoùa laø caùi moác lòch söû vaø taát yeáu lòch söû cuûa phaùt trieån kinh teá. Vieäc chuyeån sang saûn xuaát haøng hoùa, vöøa döïa treân cô sôû nhöõng tieàn ñeà kinh teá – xaõ hoäi nhaát ñònh, vöøa laø nhaân toá thuùc ñaåy caûi bieán haøng loaït caùc quan heä kinh teá – xaõ hoäi. Vaø vieäc thöøa nhaän neàn kinh teá haøng hoùa ñoøi hoûi phaûi giaûi quyeát haøng loaït vaán ñeà vó moâ vaø vi moâ cuûa neàn kinh teá. Thaäm chí, phaûi giaûi quyeát nhieàu vaán ñeà ngoaøi quoác gia vôùi tö caùch theá giôùi laø moät thò tröôøng. Giaûi quyeát quan heä giöõa thò tröôøng vaø quaûn lyù nhaø nöôùc Nhaän thöùc töøng noäi dung treân vaø quan heä giöõa chuùng laø keát quaû laâu daøi cuûa caùc lyù thuyeát kinh teá. Neáu nhö caùc nhaø kinh teá hoïc coù ñieån chæ thöøa nhaän vai troø cuûa neàn kinh teá thò tröôøng, thì caùc nhaø kinh teá taân coå ñieån vaø hieän ñaïi – trong khi khoâng phuû nhaän vai troø cuûa thò tröôøng – ñaõ khaúng ñònh vai troø taát yeáu cuûa nhaø nöôùc trong 12 moâ hình phaùt trieån kinh teá. Kinh nghieäm lòch söû ñaõ cho thaáy, ôû nhöõng nôi, trong nhöõng thôøi kyø chæ thöøa nhaän moät trong hai nhaân toá treân ñeàu khoâng ñaït ñöôïc keát quaû mong muoán. Neáu loaïi tröø tính chaát giai caáp cuûa nhaø nöôùc thì moâ hình phaùt trieån kinh teá hoãn hôïp – keát hôïp thò tröôøng vôùi nhaø nöôùc - laø moâ hình chung cho moïi quoác gia trong ñieàu kieän hieän ñaïi. Thöøa nhaän vai troø ngaøy caøng taêng cuûa khoa hoïc - coâng ngheä Ngaøy nay khoa hoïc – coâng ngheä ñaõ trôû thaønh löïc löôïng saûn xuaát tröïc tieáp, chi phoái moïi maët cuûa ñôøi soáng kinh teá – xaõ hoäi. Moãi quoác gia muoán phaùt trieån, phaûi nghieân cöùu, öùng duïng maïnh meõ nhöõng thaønh töïu khoa hoïc – coâng ngheä vaøo hoaït ñoäng kinh teá. Vieäc quoác teá hoùa ñôøi soáng, vieäc môû roäng quan heä kinh teá cuûa caùc quoác gia ñang phaùt trieån ñeàu xuaát phaùt töø vai troø vaø trình ñoä phaùt trieån khoa hoïc – coâng ngheä. Muoán phaùt trieån vaø söû duïng toát khoa hoïc – coâng ngheä taát yeáu phaûi naâng cao trình ñoä daân trí, phaùt trieån giaùo duïc – ñaøo taïo, tìm nguoàn voán ñaàu tö…. Khaúng ñònh vai troø cuûa khoa hoïc - coâng ngheä cuõng töùc laø khaúng ñònh vai troø cuûa quaù trình CNH-HÑH trong moâ hình phaùt trieån cuûa moãi quoác gia. Söï hoøa nhaäp neàn kinh teá cuûa moãi quoác gia vaøo neàn kinh teá theá giôùi Ñaây laø xu höôùng coù tính quy luaät maø caùc nhaø kinh teá hoïc hieän ñaïi ñeàu khaúng ñònh. Phaïm truø kinh teá môû ñöôïc nghieân cöùu nhaèm chæ ra söï caàn thieát vaø khaû naêng cho caùc quoác gia ñang phaùt trieån hoøa nhaäp vaøo thò tröôøng quoác teá. Söï xuaát hieän lyù thuyeát veà söï hoøa nhaäp cuûa theá giôùi thöù ba trong trao ñoåi quoác teá ñaõ giuùp caùc nhaø khoa hoïc kinh teá ñi saâu nghieân cöùu vieäc khai thaùc lôïi theá so saùnh … Thöïc hieän moâ hình kinh teá môû laø taát yeáu khaùch quan trong moâ hình phaùt trieån kinh teá hieän ñaïi. Nhöõng khía caïnh chính trò – xaõ hoäi cuûa caùc moâ hình phaùt trieån kinh teá Khi thöøa nhaän vai troø cuûa caùc nhaân toá chính trò trong moâ hình phaùt trieån kinh teá cuõng coù nghóa laø thöøa nhaän söï khaùc nhau giöõa caùc moâ hình veà giaûi quyeát vaán ñeà sôû höõu, muïc ñích ñieàu tieát cuûa nhaø nöôùc, cô caáu phaân phoái, söï quan taâm ñeán taàng lôùp ngheøo, chòu nhieàu thua thieät cuûa coäng ñoàng… Thöøa nhaän khía caïnh chính trò–xaõ hoäi coù nghóa laø phaûi giaûi quyeát vaán ñeà coát töû cuûa phaùt trieån kinh teá laø phuïc vuï cho ai, keát hôïp nhö theá naøo giöõa taêng tröôûng kinh teá vôùi caùc vaán ñeà xaõ hoäi ôû töøng giai ñoaïn phaùt trieån vaø trong suoát quaù trình phaùt trieån kinh teá. Duø muoán hay khoâng, caùc lyù thuyeát veà moâ hình phaùt trieån kinh teá ñeàu khoâng theå phuû nhaän, khoâng theå laûng traùnh khía caïnh chính trò–xaõ hoäi cuûa moâ hình phaùt trieån kinh teá. 13 1.1.5.2. Vaän duïng vaøo vieäc xaùc ñònh ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ôû Vieät Nam Sau hôn 20 naêm thöïc hieän ñöôøng loái ñoåi môùi, chuùng ta ñaõ tích luõy ñöôïc nhieàu kinh nghieäm quyù baùu. Quaù trình laõnh ñaïo vaø quaûn lyù kinh teá trong hôn 20 naêm qua laø quaù trình tìm toøi, töï nhaän thöùc vaø töï ñoåi môùi. Trong quaù trình phaùt trieån, chuùng ta ñaõ nghieân cöùu tieáp thu nhöõng kinh nghieäm quoác teá, luoân ñaët vaán ñeà phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi nöôùc nhaø trong nhöõng nhaân toá, xu theá chung cuûa thôøi ñaïi. Coù theå tieáp caän ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi nöôùc ta theo nhöõng neùt chuû yeáu sau: Neàn kinh teá nöôùc ta laø neàn kinh teá phaùt trieån theo ñònh höôùng XHCN Lyù luaän vaø thöïc tieãn khaúng ñònh quan heä bieän chöùng giöõa kinh teá vôùi chính trò – xaõ hoäi. Khaúng ñònh ñònh höôùng XHCN cuûa moâ hình phaùt trieån kinh teá coù nghóa laø khaúng ñònh muïc tieâu phaùt trieån kinh teá. Trong quaûn lyù, moät nguyeân lyù ñöôïc thöøa nhaän laø khi xaùc ñònh muïc tieâu ñuùng thì muïc tieâu trôû thaønh ñoäng löïc. Muïc tieâu xaây döïng nöôùc Vieät Nam “daân giaøu, nöôùc maïnh, xaõ hoäi coâng baèng, daân chuû, vaên minh, xaây döïng thaønh coâng CNXH”; ñònh höôùng XHCN chi phoái xöû lyù moái quan heä giöõa taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá, giöõa taêng tröôûng kinh teá vaø caùc vaán ñeà xaõ hoäi, khoâng chôø kinh teá phaùt trieån cao roài môùi giaûi quyeát vaán ñeà xaõ hoäi, maø ngay trong töøng böôùc vaø suoát quaù trình phaùt trieån, taêng tröôûng kinh teá kinh teá phaûi luoân luoân gaén lieàn vôùi tieán boä vaø coâng baèng xaõ hoäi. Huy ñoäng toái ña vaø söû duïng coù hieäu quaû caùc nguoàn löïc trong ñoù coù nhaân toá con ngöôøi laø trung taâm Cuõng nhö caùc quoác gia khaùc, nöôùc t._.a phaùt trieån kinh teá döïa treân cô sôû boán nguoàn löïc: taøi nguyeân thieân nhieân, lao ñoäng, voán, khoa hoïc - coâng ngheä. Trong ñoù nhaân toá con ngöôøi laø trung taâm, phaùt trieån kinh teá laø vì con ngöôøi vaø do con ngöôøi. Xuaát phaùt töø nhaän thöùc con ngöôøi vöøa laø muïc tieâu vöøa laø ñoäng löïc cuûa neàn kinh teá, trong nhöõng naêm ñoåi môùi, nhaø nöôùc ta vöøa laø chaêm lo ñaøo taïo con ngöôøi, huy ñoäng naêng löïc cuûa hoï vaøo hoaït ñoäng kinh teá, vöøa töøng böôùc naâng cao ñôøi soáng vaät chaát, tinh thaàn vaø söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa nguoàn lao ñoäng. Khoa hoïc – coâng ngheä, voán laø nhöõng nhaân toá quan troïng quyeát ñònh taêng tröôûng vaø hieäu quaû phaùt trieån kinh teá. Ñeå taêng qui moâ voán ñaàu tö vaø khoa hoïc - coâng ngheä, nhaø nöôùc ta chuû tröông khai thaùc toái ña caùc khaû naêng trong nöôùc vaø quoác teá. Thöïc hieän chuyeån dòch cô caáu kinh teá, chuyeån neàn kinh teá sang giai ñoaïn coâng nghieäp hoùa vaø hieän ñaïi hoùa 14 Xaùc laäp cô caáu kinh teá, trong ñoù cô caáu caùc thaønh phaàn kinh teá, laø vieäc ñaõ laøm nhieàu thaäp kyû qua. Trong nhöõng naêm ñoåi môùi, nhôø taäp trung söùc phaùt trieån noâng nghieäp, khuyeán khích phaùt trieån caùc thaønh phaàn kinh teá, neàn kinh teá ñaõ coù böôùc taêng tröôûng vaø phaùt trieån vöôït baäc. Trong nhöõng naêm tôùi, caàn tieáp tuïc phaùt trieån neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn treân cô sôû nhaán maïnh söï caàn thieát phaûi chaêm lo ñoåi môùi vaø phaùt trieån kinh teá nhaø nöôùc vaø kinh teá hôïp taùc, laøm cho kinh teá nhaø nöôùc thöïc söï laøm aên coù hieäu quaû, phaùt huy toát vai troø chuû ñaïo, cuøng vôùi kinh teá hôïp taùc phaán ñaáu daàn daàn trôû thaønh neàn taûng cuûa neàn kinh teá quoác daân; thöïc hieän quaù trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá theo höôùng coâng nghieäp hoùa, taêng nhanh tyû leä coâng nghieäp vaø dòch vuï trong toång saûn phaåm quoác daân. Ñoàng thôøi phaùt trieån hôïp lyù kinh teá theo vuøng laõnh thoå. Thöïc hieän cô cheá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc Coù theå noùi, moät trong nhöõng nguyeân nhaân thaønh coâng cuûa neàn kinh teá nöôùc ta trong nhöõng naêm ñoåi môùi laø thöïc hieän chuyeån neàn kinh teá sang phöông thöùc saûn xuaát haøng hoùa. Thöøa nhaän caùc quy luaät kinh teá cuûa saûn xuaát haøng hoùa. Trong khi söû duïng cô cheá thò tröôøng, chuû tröông naâng cao hieäu löïc quaûn lyù nhaø nöôùc. ÔÛ moãi thôøi kyø phaùt trieån phaûi coù nhöõng phöông thöùc keát hôïp haøi hoøa giöõa quaûn lyù nhaø nöôùc vaø söû duïng cô cheá thò tröôøng. Trong nhöõng naêm tieáp theo cuûa chieán löôïc phaùt trieån, nöôùc ta chuû tröông tieáp tuïc taïo laäp heä thoáng thò tröôøng, taïo ra nhöõng tieàn ñeà cho neàn kinh teá thò tröôøng hình thaønh ñoàng boä vaø vaän haønh thoâng suoát. Ñoàng thôøi, tieáp tuïc ñoåi môùi quaûn lyù nhaø nöôùc veà kinh teá ñeå neàn kinh teá phaùt trieån ñuùng höôùng, thoûa maõn caùc muïc tieâu kinh teá, chính trò vaø xaõ hoäi trong moâ hình phaùt trieån kinh teá. Thöïc hieän chieán löôïc kinh teá môû, hoøa nhaäp neàn kinh teá nöôùc ta vaøo neàn kinh teá quoác teá Nhöõng baøi hoïc, caû thaønh coâng vaø thaát baïi, trong phaùt trieån kinh teá chöùng minh taàm quan troïng ñaëc bieät cuûa chieán löôïc kinh teá môû. Trong töông lai, nöôùc ta seõ thöïc hieän chieán löôïc höôùng veà xuaát khaåu keát hôïp vôùi thay theá nhaäp khaåu ôû giai ñoaïn cao. Cuøng vôùi quan heä ñoái ngoaïi noùi chung, nöôùc ta chuû tröông ña phöông hoùa, ña daïng caùc quan heä kinh teá quoác teá. Ñieàu maø Vieät Nam ñang quan taâm laø laøm theá naøo ñeå söû duïng ñöôïc nhöõng khaû naêng quoác teá treân cô sôû taêng cöôøng caùc tieàm löïc beân trong cuûa neàn kinh teá. Neáu khoâng thì vieäc hoøa nhaäp seõ coù nguy cô bieán nöôùc ta thaønh nôi tieáp nhaän coâng ngheä laïc haäu, hoaëc bieán neàn kinh teá phuï thuoäc vaøo nöôùc ngoaøi. Treân ñaây laø moät soá ñaëc tröng chính cuûa ñöôøng loái phaùt trieån phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi Vieät Nam ñaõ vaø ñang hình thaønh. Ñaây khoâng nhöõng laø keát quaû nghieân 15 cöùu lyù luaän maø coøn laø quaù trình theå nghieäm, toång keát töø thöïc tieãn. Nöôùc ta ñang coù nhieàu thôøi cô nhöng cuõng ñang ñöùng tröôùc nhöõng thaùch thöùc nhaát ñònh. Ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi nöôùc ta phaûi ñöôïc töøng böôùc ñieàu chænh, boå sung cho phuø hôïp. Tuy vaäy, duø ñöôøng loái phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi ñöôïc xaùc ñònh ñuùng nhöng neáu thieáu chieán löôïc, heä thoáng quaûn lyù phuø hôïp thì cuõng khoâng theå bieán thaønh hieän thöïc. 1.2. Voán vaø caùc hình thöùc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån 1.2.1. Khaùi nieäm veà voán ñaàu tö vaø caùc hình thöùc ñaàu tö Khaùi nieäm veà voán ñaàu tö: Taøi saûn cuûa moät quoác gia bao goàm taøi nguyeân thieân nhieân, taøi saûn ñöôïc saûn xuaát ra vaø tích luyõ laïi trong suoát quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån, nguoàn nhaân löïc vaø tri thöùc. Quaù trình phaùt trieån cuûa moãi nöôùc luoân ñaët ra yeâu caàu phaûi taïo ra taøi saûn môùi nhaèm buø ñaép nhöõng taøi saûn tieâu hao trong quaù trình söû duïng, ñoàng thôøi khoâng ngöøng taêng theâm khoái löôïng taøi saûn quoác gia. Ñeå taïo ra taøi saûn môùi phaûi ñaàu tö nhöõng yeáu toá caàn thieát cho hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh nhö coâng cuï, maùy moùc, nguyeân vaät lieäu, lao ñoäng, coâng ngheä… taát caû caùc yeáu toá ñoù ñöôïc xem laø nguoàn voán ñaàu tö ñeå taïo ra thu nhaäp, taøi saûn cho quoác gia. Voán ñaàu tö hieåu theo nghiaõ roäng laø toaøn boä nguoàn löïc ñöa vaøo hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá - xaõ hoäi, goàm maùy moùc thieát bò, nhaø xöôûng, lao ñoäng, taøi nguyeân, ñaát ñai, khoa hoïc coâng ngheä ... Voán hieåu theo nghiaõ heïp laø nguoàn löïc ñöôïc theå hieän baèng tieàn cuûa moãi caù nhaân, doanh nghieäp vaø cuûa quoác gia. Caùc hình thöùc ñaàu tö: Hoaït ñoäng ñaàu tö laø vieäc söû duïng voán ñeå phuïc hoài vaø taïo ra naêng löïc saûn xuaát kinh doanh môùi. Ñoù laø quaù trình chuyeån hoaù voán thaønh caùc yeáu toá phuïc vuï cho quaù trình saûn xuaát ra haøng hoaù vaø dòch vuï ñeå laøm taêng taøi saûn quoác gia. Hoaït ñoäng ñaàu tö thöôøng ñöôïc tieán haønh döôùi hai hình thöùc: Ñaàu tö tröïc tieáp laø hoaït ñoäng ñaàu tö maø ngöôøi coù voán tham gia tröïc tieáp vaøo quaù trình hoaït ñoäng vaø quaûn lyù ñaàu tö, hoï bieát ñöôïc muïc tieâu ñaàu tö cuõng nhö phöông thöùc hoaït ñoäng cuûa caùc loïai voán maø hoï boû ra. Hoaït ñoäng ñaàu tö naøy coù theå ñöôïc thöïc hieän döôùi caùc daïng: hôïp ñoàng, lieân doanh, coâng ty coå phaàn, coâng ty traùch nhieäm höõu haïn. 16 Ñaàu tö giaùn tieáp laø hình thöùc boû voán vaøo hoaït ñoäng kinh teá nhaèm ñem laïi hieäu quaû cho baûn thaân ngöôøi coù voán cuõng nhö cho xaõ hoäi, nhöng ngöôøi coù voán khoâng tröïc tieáp tham gia quaûn lyù hoaït ñoäng ñaàu tö. Ñaàu tö giaùn tieáp thöôøng ñöôïc thöïc hieän döôùi daïng: coå phieáu, tín phieáu… Hình thöùc ñaàu tö naøy thöôøng ít gaëp ruûi ro hôn so vôùi ñaàu tö tröïc tieáp. 1.2.2. Nhu caàu voán ñaàu tö Caùc quoác gia ñang phaùt trieån, trong quaù trình phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi nhu caàu voán ñaàu tö raát lôùn. - Nhu caàu ñaàu tö xaây döïng vaø phaùt trieån cô sôû haï taàng: Haï taàng laø cô sôû neàn moùng ñaàu tieân. ÔÛ caùc nöôùc ñang phaùt trieån do trình ñoä phaùt trieån thaáp neân caùc cô sôû haï taàng nhö heä thoáng giao thoâng, heä thoáng caáp nöôùc, beán caûng, saân bay, böu chính vieãn thoâng … coøn yeáu keùm. Söï yeáu keùm veà cô sôû haï taàng aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi. Nhu caàu voán ñaàu tö cho vieäc xaây döïng cô sôû haï taàng raát lôùn, trong khi caùc nöôùc ñang phaùt trieån laïi trong tình traïng ngheøo, thieáu voán. - Nhu caàu ñaàu tö cho giaùo duïc, ñaøo taïo: Qua kinh nghieäm phaùt trieån kinh teá cuûa caùc nöôùc phaùt trieån cho thaáy, nhöõng nöôùc thaønh coâng noåi baät trong phaùt trieån kinh teá laø nhöõng nöôùc chuù troïng ñaàu tö cho giaùo duïc ñaøo taïo. Coù theå noùi giaùo duïc ñaøo taïo laø moät daïng quan troïng nhaát cuûa söï phaùt trieån tieàm naêng con ngöôøi. Söï phaùt trieån tieàm naêng con ngöôøi coù aûnh höôûng quan troïng ñeán söï phaùt trieån kinh teá. Caùc nöôùc haàu heát thöôøng daønh moät phaàn raát lôùn töø NSNN ñeå chi cho giaùo duïc ñaøo taïo. Cuøng vôùi söï ñaàu tö cuûa Chính phuû, caùc nöôùc coøn cho pheùp huy ñoäng theâm caùc nguoàn ñaàu tö khaùc cuûa tö nhaân, vieän trôï, caùc toå chöùc phi chính phuû… ñeå phaùt trieån giaùo duïc vaø ñaøo taïo. - Nhu caàu ñaàu tö cho tieán boä kyõ thuaät, khoa hoïc - coâng ngheä: Khoa hoïc - coâng ngheä ñoùng vai troø neàn taûng, ñoäng löïc trong quaù trình CNH-HÑH. Vieäc ñaàu tö voán cho khoa hoïc - coâng ngheä seõ taïo ra cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cho söï phaùt trieån nhanh vaø beàn vöõng. Phaùt trieån khoa hoïc - coâng ngheä laø moät hoaït ñoäng ñoøi hoûi phaûi ñaàu tö lôùn, laâu daøi, phaûi coù ñuû voán vaø phaûi chaáp nhaän ruûi ro trong quaù trình nghieân cöùu, aùp duïng. - Nhu caàu ñaàu tö voán cho saûn xuaát kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá: 17 Ñaàu tö cuûa caùc doanh nghieäp seõ goùp phaàn quan troïng vaøo vieäc cung caáp haøng hoaù vaø dòch vuï cho xaõ hoäi, taïo nguoàn thu cho ngaân saùch, taïo coâng aên vieäc laøm. Trong saûn xuaát kinh doanh caùc doanh nghieäp thöôøng xuyeân ñaàu tö theâm xaây döïng nhaø xöôûng vaø trang thieát bò, maùy moùc coâng ngheä môùi ñeå naém laáy nhöõng cô hoäi coù lôïi môû roäng saûn xuaát. Ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu phaùt trieån kinh teá, caùc nöôùc raát coi troïng vieäc thu huùt voán ñaàu tö cho caùc doanh nghieäp. 1.2.3. Huy ñoäng voán Trong neàn kinh teá thò tröôøng, ñeå toàn taïi vaø phaùt trieån, caùc chuû theå caàn phaûi coù nguoàn löïc taøi chính nhaát ñònh. Chöùc naêng huy ñoäng nguoàn taøi chính, hay coøn goïi laø chöùc naêng huy ñoäng voán, theå hieän khaû naêng toå chöùc khai thaùc caùc nguoàn taøi chính nhaèm ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån cuûa neàn kinh teá. Chöùc naêng huy ñoäng voán ñöôïc thöïc hieän treân cô sôû töông taùc giöõa caùc yeáu toá : * Chuû theå caàn voán. * Caùc nhaø ñaàu tö. * Heä thoáng taøi chính goàm thò tröôøng taøi chính vaø caùc ñònh cheá taøi chính. * Moâi tröôøng taøi chính vaø kinh teá. Caàn thaáy raèng, söï huy ñoäng nguoàn löïc chæ ñaët ra khi caùc chuû theå khoâng ñuû khaû naêng töï taøi trôï, vaø do vaäy hoï caàn phaûi huy caùc nguoàn löïc ñöôïc cung caáp töø heä thoáng taøi chính. Huy ñoäng voán phaûi tuaân thuû cô cheá thò tröôøng, quan heä cung caàu vaø giaù caû cuûa voán. Thöïc hieän chöùc naêng naøy yeâu caàu caùc chuû theå phaûi thieát laäp chính saùch huy ñoäng voán coù hieäu quaû treân cô sôû phaân tích caùc yeáu toá nhö laø tính toaùn nhu caàu vaø quy moâ voán caàn huy ñoäng, löïa choïn caùc coâng cuï taøi chính vaø ñoøn baåy kinh teá trong huy ñoäng voán. Caùc yeâu caàu ñaët ra cho chính saùch huy ñoäng voán laø: * Veà thôøi gian : Söï huy ñoäng voán phaûi ñaùp öùng kòp thôøi nhu caàu voán ñeå giaûm thieåu caùc toån thaát naåy sinh do thieáu huït voán. * Veà kinh teá : chi phí chaáp nhaän ñöôïc vaø coù tính caïnh tranh. * Veà maët phaùp lyù : moãi chuû theå phaûi bieát vaän duïng caùc phöông phaùp huy ñoäng voán sao cho thích hôïp vôùi khuoân khoå luaät phaùp cho pheùp. Chaúng haïn, trong khu vöïc coâng, thueá laø phöông thöùc huy ñoäng nguoàn thu cô baûn ñeå caân ñoái ngaân saùch. Trong tröôøng hôïp ngaân saùch bò maát caân ñoái, chính phuû phaûi thöïc hieän chính saùch vay nôï trong vaø ngoaøi nöôùc vôùi möùc giôùi haïn cho pheùp ñeå sao cho giöõ kyû luaät taøi khoùa. Ñoái vôùi khu vöïc tö, tuøy theo loaïi hình toå chöùc doanh nghieäp coù theå löïa choïn phöông thöùc huy ñoäng voán baèng vieäc phaùt haønh coå phieáu, traùi phieáu hay 18 vay nôï töø caùc ñònh cheá taøi chính. Coøn caùc caù nhaân, hoä gia ñình khi caàn voán coù theå thöïc hieän cô cheá vay nôï töø caùc ñònh cheá ngaân haøng… Nhìn chung, tính hieäu quaû huy ñoäng voán phuï thuoäc nhieàu vaøo söï phaùt trieån heä thoáng taøi chính vaø khuoân khoå phaùp lyù raøng buoäc cô cheá vaän haønh cuûa heä thoáng taøi chính. 1.2.4. Moái quan heä giöõa ñaàu tö vaø taêng tröôûng kinh teá 1.2.4.1. Toác ñoä taêng ñaàu tö vaø toác ñoä taêng tröôûng kinh teá Ñaàu tö taùc ñoäng leân taêng tröôûng kinh teá ôû caû hai maët: toång cung vaø toång caàu. Trong haøm toång caàu thì ñaàu tö laø moät thaønh phaàn cuûa toång caàu. Haøm toång caàu coù daïng nhö sau: Y = C + I + G + X – M (1) Trong ñoù: Y : saûn löôïng hay thu nhaäp quoác daân. C : tieâu duøng daân cö. I : ñaàu tö. G : chi tieâu cuûa nhaø nöôùc. X : xuaát khaåu. M : nhaäp khaåu. Töø ñaúng thöùc (1) ôû treân chuùng ta thaáy raèng khi ñaàu tö I taêng leân thì tröïc tieáp laøm cho thu nhaäp quoác daân Y taêng leân. Theo lyù thuyeát Kenyes thì khi ñaàu tö taêng leân moät ñôn vò thì laøm cho Y taêng hôn moät ñôn vò. Thaät vaäy, khi thay theá C = a + bY vaø M = u + vY laø haøm tieâu duøng vaø haøm nhaäp khaåu bieåu dieãn theo Y thì ñaúng thöùc (1) coù daïng: Y = (a + I +G + X – u) / (1 – b + v) (2) Vì b laø heä soá thieân höôùng tieâu duøng bieân (marginal presensity to consume), bao goàm tieâu duøng trong nöôùc vaø tieâu duøng nhaäp khaåu; v laø heä soá thieân höôùng tieâu duøng nhaäp khaåu (marginal presensity to import). Do ñoù, (b – v) seõ lôùn hôn 0 vaø (1 – b + v) seõ nhoû hôn 1, töùc laø 1/(1 –b +v) seõ lôùn hôn 1. Vaø töø ñaúng thöùc (2) cho thaáy: vôùi caùc ñieàu kieän khaùc khoâng ñoåi thì khi ñaàu tö I gia taêng 1 ñôn vò thì thu nhaäp Y seõ gia taêng hôn 1 ñôn vò. AÛnh höôûng treân goïi laø aûnh höôûng heä soá nhaân (Multiplier effect). AÛnh höôûng khaùc cuûa ñaàu tö leân taêng tröôûng kinh teá thoâng qua toång cung theå hieän ôû choã laø: voán laø yeáu toá ñaàu vaøo cô baûn cuûa quaù trình saûn xuaát. Voán ñöôïc keát hôïp vôùi lao ñoäng vaø taøi nguyeân, thoâng qua quaù trình saûn xuaát, seõ taïo ra cuûa caûi vaät chaát trong xaõ hoäi. Nhieàu nghieân cöùu ñi ñeán keát luaän voán laø nhaân toá quan 19 troïng nhaát taïo ra taêng tröôûng kinh teá. Voán khoâng chæ ñoùng goùp tröïc tieáp vaøo taêng tröôûng kinh teá vôùi tö caùch laø ñaàu vaøo cuûa saûn xuaát (ñoùng goùp veà maët löôïng) maø coøn ñoùng goùp moät caùch giaùn tieáp thoâng qua vieäc thuùc ñaåy tieán boä kyõ thuaät do caùc ñaàu tö môùi mang laïi, do lôïi theá kinh teá nhôø quy moâ lôùn (töùc laø vôùi moät ngaønh, vieäc ñaàu tö môû roäng quy moâ seõ laøm giaûm chi phí saûn xuaát – do chuyeân moân hoùa…). Ñaây laø nhöõng ñoùng goùp veà “chaát” cuûa ñaàu tö, töùc laø hieäu quaû cuûa neàn kinh teá ñaõ ñöôïc naâng cao. 1.2.4.2. Vai troø cuûa voán ñaàu tö ñoái vôùi söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá Trong quaù trình ñaàu tö ñeå taïo söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån thì yeáu toá vaät chaát coù tính tieàn ñeà khoâng theå thieáu ñöôïc ñoù laø voán. Chính töø söï phaùt trieån cuûa caùc nöôùc cho thaáy voán laø moät nhaân toá ñaëc bieät quan troïng, laø chìa khoaù cuûa söï thaønh coâng veà taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá. Theå hieän ôû caùc maët sau: Ñoái vôùi caùc ñôn vò kinh teá: Voán laø nhaân toá tieàn ñeà cho ra ñôøi, toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa moãi ñôn vò kinh teá. Laø moät phaïm truø taøi chính, voán kinh doanh cuûa doanh nghieäp ñöôïc quan nieäm nhö laø khoái löôïng giaù trò, ñöôïc taïo laäp vaø ñöa vaøo kinh doanh nhaèm muïc ñích sinh lôïi. Nhö vaäy, voán ñöôïc bieåu hieän baèng giaù trò vaø ñaïi dieän cho moät khoái löôïng taøi saûn nhaát ñònh. Giöõa voán vaø tieàn coù quan heä vôùi nhau. Muoán coù voán thì phaûi coù tieàn, song coù tieàn thaäm chí nhöõng khoaûn tieàn lôùn cuõng khoâng phaûi laø voán. Moät khoái löôïng tieàn ñöôïc goïi laø voán kinh doanh cuûa doanh nghieäp khi ñaùp öùng caùc ñieàu kieän nhö tieàn phaûi ñöôïc ñaûm baûo baèng moät löôïng taøi saûn coù thöïc; tieàn phaûi ñöôïc tích tuï vaø taäp trung ñuû ñeå ñaàu tö cho moät döï aùn; tieàn phaûi ñöôïc vaän ñoäng nhaèm muïc ñích sinh lôøi. Voán vöøa laø nhaân toá ñaàu vaøo, ñoàng thôøi vöøa laø keát quaû phaân phoái thu nhaäp ñaàu ra cuûa quaù trình ñaàu tö. Chính trong quaù trình ñoù, voán toàn taïi vôùi tö caùch laø moät nhaân toá ñoäc laäp, khoâng theå thieáu ñöôïc. Voán khi ñöôïc ñaàu tö vaø sau moät thôøi gian hoaït ñoäng phaûi ñöôïc thu veà ñeå tieáp öùng cho chu kyø kinh doanh sau; khoâng theå maát ñi maø voán phaûi ñöôïc baûo toaøn vaø phaùt trieån. Ñoái vôùi neàn kinh teá quoác daân: - Taùc ñoäng cuûa voán ñeán caân baèng kinh teá vó moâ: Moät trong nhöõng ñieàu kieän cô baûn ñaûm baûo neàn kinh teá taêng tröôûng vaø phaùt trieån laø ñoøi hoûi phaûi ñaûm baûo söï caân baèng kinh teá vó moâ, trong ñoù giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö phaûi coù söï caân ñoái ñeå neàn kinh teá vöøa coù ñuû voán cho ñaàu tö phaùt trieån, vöøa tieâu hoaù soá tieàn tieát kieäm moät caùch hieäu quaû. Voán chính laø hieän thaân cuûa söï keát hôïp giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö. Soá tieàn tieát kieäm ñöôïc goïi laø voán khi 20 ñöôïc tích tuï vaø taäp trung ñeán moät löôïng nhaát ñònh ñeå ñöa vaøo ñaàu tö. Neàn kinh teá coù tieát kieäm môùi coù cô hoäi taêng theâm soá voán hieän höõu, qua ñoù môû roäng quy moâ ñaàu tö. Theá nhöng, trong neàn kinh teá thò tröôøng, tieát kieäm vaø ñaàu tö ñöôïc thöïc hieän bôûi caùc chuû theå khaùc nhau. Coâng chuùng quyeát ñònh tieát kieäm bao nhieâu trong thu nhaäp cuûa mình vaø doanh nghieäp quyeát ñònh môû roäng quy moâ ñaàu tö ôû möùc ñoä naøo, taát caû ñeàu laø nhöõng bieán coá ñoäc laäp. Vì vaäy, giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö khoù aên khôùp vôùi nhau, neân deã daãn ñeán tình traïng neàn kinh teá bò thöøa hoaëc thieáu voán laøm cho söï phaùt trieån khoâng oån ñònh, taêng tröôûng thaáp, thaát nghieäp gia taêng… Vì vaäy, ñeå oån ñònh neàn kinh teá vaø thieát laäp söï caân baèng giöõa tieát kieäm vaø ñaàu tö ñoøi hoûi phaûi coù söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc. ÔÛ nhöõng neàn kinh teá ñang phaùt trieån, trong thôøi kyø coâng nghieäp hoùa, nhu caàu voán ñaàu tö thöôøng vöôït xa soá tieàn tieát kieäm coù ñöôïc, caùc neàn kinh teá ñoù phaûi huy ñoäng moät löôïng voán lôùn töø beân ngoaøi ñeå boå sung vaøo söï thieáu huït ñoù. Nhaø nöôùc phaûi kieåm soaùt chaët cheõ caùc doøng voán nöôùc ngoaøi, thöïc haønh tieát kieäm ñeå naâng cao tyû troïng nguoàn voán trong nöôùc. - Voán taùc ñoäng ñeán toác ñoä taêng tröôûng vaø phaùt trieån kinh teá, thieáu voán nhöõng nguoàn lao ñoäng, taøi nguyeân chæ naèm döôùi daïng tieàm naêng. Muoán khai thaùc caùc nguoàn löïc naøy ñoøi hoûi neàn kinh teá luoân phaûi duy trì moät tyû leä voán ñaàu tö nhaát ñònh. - Taùc ñoäng cuûa voán ñeán vieäc phaùt trieån cô sôû haï taàng vaø söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá. Ñaàu tö voán vaøo xaây döïng vaø phaùt trieån cô sôû haï taàng seõ taïo neàn taûng cho söï phaùt trieån kinh teá. Ngaân haøng Theá giôùi ñaõ nhaän ñònh söï gia taêng toång saûn phaåm quoác gia thöôøng töông öùng vôùi söï gia taêng voán ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng. Vì vaäy, muoán phaùt trieån kinh teá caàn phaûi coù moät löôïng voán lôùn ñeå ñaàu tö vaøo cô sôû haï taàng. - Maët khaùc, ñeå ñaït ñöôïc muïc ñích phaùt trieån kinh teá nhanh vaø beàn vöõng, ñoøi hoûi neàn kinh teá phaûi taïo ra cô caáu ngaønh, cô caáu vuøng vaø laõnh thoå caân ñoái haøi hoøa. Voán chính laø nhaân toá ñaëc bieät quan troïng ñeå khai thaùc hieäu quaû caùc nguoàn löïc tieàm naêng, taïo ra ñoäng löïc ñaåy maïnh chuyeån dòch cô caáu theo höôùng toái öu. 1.2.5. Caùc yeáu toá taùc ñoäng ñeán caàu voán ñaàu tö Caàu ñaàu tö laø döï ñònh (keá hoaïch) ñaàu tö cuûa chuû ñaàu tö nhaèm thay theá vaø taêng theâm giaù trò taøi saûn coá ñònh hay döï tröõ taøi saûn löu ñoäng. Giaù trò nhöõng taøi saûn naøy laø ñeå ñaùp öùng yeâu caàu cuûa saûn xuaát hoaëc tieâu thuï trong töông lai. Caàu ñaàu tö phuï thuoäc chuû yeáu vaøo nhòp taêng nhu caàu saûn phaåm haøng hoùa vaø dòch vuï. Nhìn chung khoâng coù moái quan heä chaët giöõa khoái löôïng saûn xuaát 21 hieän thôøi vôùi söï bieán ñoåi nhu caàu vaø saûn xuaát saûn phaåm ñöôïc döï baùo cho töông lai. Toaøn boä khoái löôïng caàu voán ñaàu tö bao goàm voán ñaàu tö taêng taøi saûn coá ñònh vaø voán ñaàu tö taêng taøi saûn löu ñoäng. Vaäy nhöõng yeáu toá naøo xaùc ñònh ñoä lôùn cuûa caàu voán ñaàu tö ? Coù hai loaïi nhaân toá aûnh höôûng ñeán caàu voán ñaàu tö ñoù laø nhaân toá laõi suaát tieàn vay (giaù caû cuûa voán ñaàu tö) vaø caùc nhaân toá ngoaøi laõi suaát tieàn vay. 1.2.5.1. Laõi suaát tieàn vay Yeâu caàu cuûa saûn xuaát ñoøi hoûi caàn taêng theâm maùy moùc, thieát bò, phöông tieän… nhaèm môû roäng naêng löïc saûn xuaát, cho pheùp haï thaáp chi phí saûn xuaát. Tuy nhieân, trong moïi tröôøng hôïp, caàn phaûi coù söï so saùnh giöõa lôïi ích mang laïi do söû duïng caùc maùy moùc, phöông tieän môùi, theå hieän qua phaàn lôïi nhuaän taêng theâm, vôùi khoaûn chi phí cho ñaàu tö. Vaán ñeà laø ôû choã, lôïi ích chæ thaät söï coù ñöôïc trong töông lai, trong khi voán ñaàu tö laïi phaûi boû ra ngay taïi thôøi ñieåm hieän taïi. Caùc nhaø ñaàu tö thöôøng coù xu höôùng thanh toaùn caùc khoaûn ñaàu tö baèng caùch vay voán. Do ñoù phaûi traû lôøi ñöôïc caâu hoûi lieäu lôïi nhuaän do ñaàu tö ñem laïi coù cao hôn so vôùi möùc laõi suaát phaûi traû khi chuû ñaàu tö vay voán ñaàu tö hay khoâng ? Chuû ñaàu tö chæ neân ñaàu tö khi vaø chæ khi lôïi nhuaän thöïc döï baùo trong töông lai cao hôn hoaëc ít nhaát laø baèng so vôùi möùc laõi suaát tieàn vay phaûi traû. Ñöông nhieân, khi laõi suaát tieàn vay caøng taêng thì thu nhaäp bieân seõ caøng giaûm, nhu caàu ñaàu tö giaûm vaø ngöôïc laïi. Vaøo cuøng moät thôøi ñieåm, coù theå coù raát nhieàu döï aùn ñaàu tö. Soá löôïng döï aùn ñaàu tö phuï thuoäc vaøo möùc laõi suaát tieàn vay. Khi möùc laõi suaát tieàn vay caøng cao, thì soá döï aùn thoûa maõn ñöôïc yeâu caàu treân caøng ít vaø ngöôïc laïi khi möùc laõi suaát tieàn vay thaáp, seõ coù nhieàu döï aùn ñaàu tö hôn laøm khoái löôïng caàu voán ñaàu tö taêng. 1.2.5.2. Caùc nhaân toá ngoaøi laõi suaát tieàn vay Chu kyø kinh doanh: Moät söï ñaàu tö seõ ñem laïi theâm thu nhaäp, neáu ñaàu tö daãn ñeán tieâu thuï ñöôïc nhieàu saûn phaåm hôn hoaëc taïo ra chi phí saûn xuaát thaáp hôn. Do ñoù yeáu toá raát quan troïng quyeát ñònh ñaàu tö laø möùc saûn löôïng cuûa ñaàu ra. Nhieàu nhaø kinh teá cho raèng, möùc saûn löôïng naøy chòu aûnh höôûng cuûa chu kyø kinh doanh. ÔÛ vaøo moãi thôøi kyø khaùc nhau cuûa chu kyø kinh doanh seõ phaûn aùnh caùc möùc nhu caàu ñaàu tö khaùc nhau. Khi chu kyø kinh doanh ôû vaøo thôøi kyø ñi leân, quy moâ cuûa neàn kinh teá môû roäng, nhu caàu ñaàu tö gia taêng. Traùi laïi, khi chu kyø kinh doanh ôû vaøo thôøi kyø ñi xuoáng, quy moâ cuûa neàn kinh teá bò thu heïp laïi, nhu caàu ñaàu tö giaûm. 22 Thueá thu nhaäp cuûa doanh nghieäp: Cuøng vôùi laõi suaát, caùc quy ñònh veà thueá cuûa Chính phuû cuõng aûnh höôûng ñeán nhu caàu cuûa ñaàu tö, ñaëc bieät laø thueá thu nhaäp cuûa doanh nghieäp. Neáu Chính phuû ñaùnh thueá thu nhaäp cao seõ laøm taêng chi phí ñaàu tö vaø laøm cho thu nhaäp cuûa caùc doanh nghieäp giaûm, laøm naûn loøng caùc nhaø ñaàu tö. Maët khaùc, Chính phuû cuõng coù theå kích thích ñaàu tö baèng hình thöùc mieãn giaûm thueá ñoái vôùi caùc khoaûn lôïi nhuaän duøng ñeå taùi ñaàu tö. Moâi tröôøng ñaàu tö: Ñaàu tö thöôøng ñöôïc ví nhö moät canh baïc. Caùc nhaø ñaàu tö ñaët cöôïc moät soá tieàn lôùn trong ñieàu kieän hieän taïi vaø hy voïng thu ñöôïc nhieàu lôïi nhuaän hôn trong töông lai. Do vaäy, ñaàu tö luoân ñoøi hoûi moät moâi tröôøng thích hôïp, nhaát laø trong ñieàu kieän kinh teá thò tröôøng, vôùi xu theá caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét. Moâi tröôøng ñaàu tö bao goàm nhieàu yeáu toá, tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp taùc ñoäng ñeán hieäu quaû cuûa caùc döï aùn ñaàu tö. Ñoù laø thöïc traïng cuûa cô sôû haï taàng, nhöõng quy ñònh cuûa phaùp luaät ñaàu tö, nhaát laø nhöõng quy ñònh coù lieân quan ñeán lôïi ích taøi chính (cheá ñoä thueá, giaù nhaân coâng…); cheá ñoä ñaát ñai (quy cheá thueâ möôùn, chuyeån nhöôïng, theá chaáp, giaù caû…); caùc loaïi thuû tuïc haønh chính, tình hình chính trò – xaõ hoäi… Neáu nhöõng yeáu toá treân ñaây thuaän lôïi seõ khuyeán khích ñöôïc caùc nhaø ñaàu tö vaø thu huùt ñöôïc nhieàu nguoàn voán ñaàu tö. Trong vieäc taïo laäp moâi tröôøng ñaàu tö, Chính phuû giöõ moät vai troø quan troïng, Chính phuû neân quan taâm ñeán vieäc ñöa ra caùc chính saùch nhaèm taêng ñöôïc loøng tin trong ñaàu tö vaø kinh doanh. 1.2.6. Nguoàn voán ñaàu tö Trong toång thu nhaäp cuûa moãi nöôùc, sau khi tröø ñi phaàn tieâu duøng, coøn laïi laø phaàn ñeå buø ñaép vaø tích luyõ. Quyõ buø ñaép vaø quyõ tích luyõ chính laø nguoàn goác hình thaønh voán ñaàu tö, trong ñoù quyõ tích luyõ laø boä phaän quan troïng nhaát. Quyõ tích luyõ ñöôïc hình thaønh töø caùc khoaûn tieát kieäm. Neàn kinh teá caøng phaùt trieån thì tæ leä tích luyõ caøng cao. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, do thu nhaäp coøn thaáp neân quy moâ vaø tæ leä tích luõy ñeàu thaáp, trong khi nhu caàu veà voán ñaàu tö raát cao, do ñoù raát caàn ñeán nguoàn voán ñaàu tö töø nöôùc ngoaøi. Maët khaùc, trong xu höôùng chu chuyeån voán quoác teá vaø toaøn caàu hoaù kinh teá hieän nay, ngay caû caùc nöôùc phaùt trieån vaãn caàn coù söï keát hôïp giöõa voán ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå phaùt trieån kinh teá. Nhö vaäy voán ñaàu tö coù ñöôïc cuûa moãi nöôùc hình thaønh töø tieát kieäm trong nöôùc vaø tieát kieäm cuûa nöôùc ngoaøi. 1.2.6.1. Nguoàn voán ñaàu tö trong nöôùc 23 Nguoàn voán ñaàu tö trong nöôùc hình thaønh töø tieát kieäm cuûa NSNN, tieát kieäm cuûa caùc doanh nghieäp vaø tieát kieäm cuûa khu vöïc daân cö. - Tieát kieäm cuûa NSNN: laø soá cheânh leäch döông giöõa toång caùc khoaûn thu mang tính khoâng hoaøn laïi (chuû yeáu laø thueá) vôùi toång chi tieâu duøng cuûa NS. Tieát kieäm ôû khaâu taøi chính naøy seõ hình thaønh neân nguoàn voán ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc. Nghóa laø, soá thu nhaäp taøi chính maø NS taäp trung ñöôïc khoâng theå xem ngay ñoù laø nguoàn voán ñaàu tö cuûa nhaø nöôùc, ñieàu naøy coøn tuøy thuoäc vaøo chính saùch chi tieâu duøng cuûa NS. Neáu quy moâ chi tieâu duøng vöôït quaù soá thu nhaäp taäp trung thì nhaø nöôùc khoâng coù nguoàn ñeå taïo voán cho ñaàu tö. Ñoái vôùi caùc nöôùc ñang phaùt trieån, do tieát kieäm cuûa neàn kinh teá coøn haïn cheá, cho neân, ñeå duy trì söï taêng tröôûng kinh teá vaø môû roäng ñaàu tö ñoøi hoûi nhaø nöôùc phaûi gia taêng tieát kieäm NSNN treân cô sôû keát hôïp chính saùch thueá vaø chi tieâu. - Tieát kieäm cuûa caùc doanh nghieäp: laø soá laõi roøng coù ñöôïc töø keát quaû kinh doanh. Ñaây laø nguoàn tieát kieäm cô baûn ñeå caùc doanh nghieäp taïo voán cho ñaàu tö phaùt trieån theo chieàu roäng vaø chieàu saâu. Quy moâ tieát kieäm cuûa caùc doanh nghieäp phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá nhö hieäu quaû kinh doanh, chính saùch thueá, söï oån ñònh kinh teá vó moâ… - Tieát kieäm cuûa caùc hoä gia ñình vaø toå chöùc ñoaøn theå xaõ hoäi (khu vöïc daân cö): laø khoaûn tieàn coøn laïi cuûa thu nhaäp sau khi ñaõ phaân phoái vaø söû duïng cho muïc ñích tieâu duøng. Quy moâ tieát kieäm cuûa khu vöïc daân cö chòu aûnh höôûng bôûi caùc nhaân toá tröïc tieáp nhö: trình ñoä phaùt trieån kinh teá, thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi, chính saùch laõi suaát, chính saùch thueá vaø söï oån ñònh kinh teá vó moâ… Trong neàn kinh teá thò tröôøng, soá tieàn tieát kieäm cuûa khu vöïc daân cö coù theå chuyeån hoaù thaønh nguoàn voán cho ñaàu tö thoâng qua caùc hình thöùc gôûi tieát kieäm vaøo caùc TCTD, mua chöùng khoaùn, tröïc tieáp ñaàu tö kinh doanh... Coù theå noùi, tieát kieäm cuûa khu vöïc daân cö giöõ vò trí raát quan troïng trong heä thoáng taøi chính. Chaúng haïn, neáu tieát kieäm NSNN khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu chi ñaàu tö thì buoäc nhaø nöôùc phaûi tìm ñeán nguoàn voán tieát kieäm cuûa khu vöïc naøy ñeå thoûa maõn baèng caùch phaùt haønh traùi phieáu chính phuû. Töông töï, ñoái vôùi khu vöïc taøi chính doanh nghieäp cuõng vaäy. Thoâng qua thò tröôøng taøi chính caùc doanh nghieäp coù theå huy ñoäng nguoàn voán tieát kieäm cuûa khu vöïc daân cö baèng nhieàu hình thöùc raát phong phuù nhö phaùt haønh coå phieáu, traùi phieáu, vay voán töø caùc TCTD… Toùm laïi, tieát kieäm laø quaù trình neàn kinh teá daønh ra moät phaàn thu nhaäp ôû hieän taïi ñeå taïo ra nguoàn voán cung öùng cho ñaàu tö phaùt trieån, qua ñoù naâng cao 24 hôn nöõa nhu caàu tieâu duøng cho töông lai. Tuy vaäy, do nguoàn tieát kieäm trong nöôùc thaáp khoâng ñaùp öùng ñuû nhu caàu voán neân caàn phaûi thu huùt nguoàn voán nöôùc ngoaøi ñeå taïo ra cuù hích cho söï ñaàu tö phaùt trieån neàn kinh teá. 1.2.6.2. Nguoàn voán nöôùc ngoaøi Voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi bao goàm voán ñaàu tö giaùn tieáp vaø voán ñaàu tö tröïc tieáp. Voán ñaàu tö giaùn tieáp laø nhöõng khoaûn ñaàu tö thöïc hieän thoâng qua caùc hoaït ñoäng cho vay vaø vieän trôï bao goàm vieän trôï phaùt trieån chính thöùc (ODA) vaø vieän trôï cuûa caùc toå chöùc phi chính phuû (NGO). Veà baûn chaát, voán nöôùc ngoaøi cuõng ñöôïc hình thaønh töø tieát kieäm cuûa caùc chuû theå kinh teá nöôùc ngoaøi vaø ñöôïc huy ñoäng thoâng qua caùc hình thöùc cô baûn sau: Vieän trôï phaùt trieån chính thöùc: (ODA: Official Development Assistance) Ñaây laø nguoàn taøi trôï phaùt trieån do caùc cô quan chính thöùc (chính quyeàn trung öông hay ñòa phöông) cuûa moät nöôùc hoaëc moät toå chöùc quoác teá vieän trôï cho caùc nöôùc ñang phaùt trieån nhaèm thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa caùc nöôùc naøy. Nguoàn voán ODA bao goàm vieän trôï khoâng hoaøn laïi, caùc khoaûn cho vay vôùi nhöõng ñieàu kieän öu ñaõi veà laõi suaát, khoái löôïng voán vay vaø thôøi haïn thanh toaùn, nhaèm vaøo hoã trôï caùn caân thanh ._.boä, maø coøn coù theå caûi thieän thoâng qua nhöõng phöông phaùp laøm vieäc hieäu quaû, cuï theå nhö: + Khi nhöõng vaên baûn phaùp luaät Trung öông ban haønh thieáu roõ raøng, neáu chính quyeàn ñòa phöông buoäc doanh nghieäp phaûi chôø ñôïi ñeán khi coù vaên baûn höôùng daãn thi haønh cuûa caáp treân hoaëc phaûi chuyeån leân caáp treân ñeå xin yù kieán giaûi quyeát thì nhieàu khaû naêng laø nhaø ñaàu tö seõ töø boû döï aùn. Do vaäy, chính quyeàn tænh phaûi saùng taïo vaø xöû lyù linh hoaït trong khuoân khoå phaùp luaät cuûa Trung öông. + Caûi tieán, naâng cao chaát löôïng vaø hieäu quaû caùc cuoäc gaëp gôõ, tieáp xuùc giöõa laõnh ñaïo tænh vôùi caùc doanh nghieäp. Luoân laéng nghe yù kieán cuûa caùc doanh nghieäp baèng nhieàu hình thöùc ñeå kòp thôøi naém baét ñöôïc nhöõng khoù khaên cuõng nhö nguyeän voïng cuûa hoï; giuùp caùc doanh nghieäp thaùo gôõ nhöõng vöôùng maéc khoù khaên. + Khuyeán khích caùc saùng kieán, bieän phaùp tieân phong nhaèm giaûi quyeát nhöõng khoù khaên vöôùng maéc maø caùc doanh nghieäp gaëp phaûi. - Thöïc hieän toát caùc chính saùch cuûa Trung öông: + Trieån khai thöïc hieän coù hieäu quaû caùc chính saùch öu ñaõi ñaàu tö cuûa Trung öông. Caên cöù vaøo chính saùch trung öông ban haønh, tænh phaûi laäp töùc coù keá hoaïch thöïc hieän, kòp thôøi ban haønh caùc vaên baûn höôùng daãn thöïc hieän phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh thöïc teá cuûa ñòa phöông, giao nhieäm vuï cho caùc cô quan chuyeân traùch, coù cô cheá thanh tra kieåm tra chaët cheõ. + Caùc cô quan ban ngaønh trong tænh phaûi coù söï thoáng nhaát vaø cuøng phoái hôïp ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu chung. 3.4.6.4. Raø soaùt, boå sung, ñieàu chænh caùc quy hoaïch laøm cô sôû cho vieäc xaây döïng danh muïc caùc döï aùn thu huùt ñaàu tö Tieán haønh vieäc raø soaùt, ñieàu chænh, boå sung, hoaøn thaønh quy hoaïch toång theå, quy hoaïch ngaønh, quy hoaïch phaùt trieån chuyeân canh caùc caây troàng, con nuoâi coù lôïi theá, baûo ñaûm tính thoáng nhaát, oån ñònh laâu daøi; traùnh choàng cheùp, truøng laép giöõa caùc quy hoaïch. Toå chöùc coâng khai caùc quy hoaïch ñeå caùc thaønh phaàn kinh teá, caùc doanh nghieäp vaø nhaân daân bieát vaø thöïc hieän. 81 Caên cöù vaøo quy hoaïch ñöôïc pheâ duyeät, xaây döïng danh muïc caùc döï aùn khuyeán khích, öu tieân ñaàu tö laøm cô sôû ñeå goïi voán, thu huùt ñaàu tö. Trong ñoù chuù yù caùc danh muïc caùc döï aùn ñaàu tö: xaây döïng phaùt trieån cô sôû haï taàng, caùc döï aùn coù tính ñoät phaù, laøm ñoøn baåy cho söï phaùt trieån ngaønh, phaùt trieån vuøng; caùc ngaønh kinh teá muõi nhoïn coù lôïi theá caïnh tranh cao, coù tính thu huùt, loâi keùo, ñoäng löïc thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa caùc ngaønh vaø caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc. 3.4.6.5. Ñaåy maïnh hoaït ñoäng quaûng baù, xuùc tieán ñaàu tö Ñeå goùp phaàn thu huùt ñaàu tö, tænh caàn coù nhöõng giaûi phaùp cuï theå ñeå taïo ra chieán löôïc marketing ñòa phöông hieäu quaû, nhaèm xaây döïng Bình Thuaän trôû thaønh moät thöông hieäu maïnh, moät hình aûnh toát ñeïp ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö. Tænh caàn trieån khai nghieân cöùu vaán ñeà marketing ñòa phöông, ñoàng thôøi khaån tröông thöïc hieän nhöõng giaûi phaùp caàn thieát, hieäu quaû nhaèm xaây döïng vaø quaûng baù hình aûnh tænh Bình Thuaän ñöôïc trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc bieát ñeán laø moät nôi haáp daãn ñeå ñaàu tö kinh doanh. Ñaåy maïnh coâng taùc quaûng baù, xuùc tieán ñaàu tö, traùnh caùch laøm mang tính hình thöùc, chung chung khoâng coù taùc duïng cuï theå naøo, maø coâng taùc xuùc tieán ñaàu tö caàn thöïc chaát hôn, moãi moät ñoäng thaùi cuûa coâng taùc xuùc tieán ñaàu tö phaûi mang laïi moät taùc duïng nhaát ñònh, cuï theå naøo ñoù. Thôøi gian qua, coâng taùc quaûng baù, xuùc tieán ñaàu tö coøn yeáu, khoâng chuyeân nghieäp, do ñoù trong thôøi gian tôùi caàn khaéc phuïc haïn cheá naøy. Muoán vaäy, giaûi phaùp caàn thöïc hieän ñoái vôùi coâng taùc quaûng baù, xuùc tieán ñaàu tö laø: - Toå chöùc vaø xaùc ñònh roõ nhieäm vuï cô quan laøm chöùc naêng xuùc tieán ñaàu tö ñeå taäp trung ñaàu moái trong vieäc quaûng baù, xuùc tieán thu huùt caùc nguoàn voán ñaàu tö, ñaøo taïo caùn boä chuyeân saâu veà xuùc tieán ñaàu tö. Boä maùy xuùc tieán ñaàu tö neân tröïc thuoäc tröïc tieáp UBND tænh. - Naâng cao chaát löôïng danh muïc caùc döï aùn caàn keâu goïi ñaàu tö, nhaát laø nhöõng döï aùn thuoäc lónh vöïc öu tieân, laøm cô sôû thu huùt ñaàu tö. Thoâng qua nhieàu hình thöùc tích cöïc, chuû ñoäng, ñaåy maïnh tuyeân truyeàn, quaûng baù tieàm naêng, lôïi theá vaø chính saùch cuûa tænh ; laøm toát coâng taùc tieáp thò, xuùc tieán thöông maïi, xuùc tieán ñaàu tö caû trong vaø ngoaøi nöôùc ; phaùt huy tích cöïc vai troø Maët traän, caùc ñoaøn theå vaø Hoäi thaân nhaân kieàu baøo trong hoaït ñoäng xuùc tieán ñaàu tö. Caûi tieán vaø naâng cao chaát löôïng Website cuûa tænh. - Ñoåi môùi phöông phaùp, noäi dung xuùc tieán ñaàu tö: Xuùc tieán ñaàu tö caàn taäp trung vaøo caùc ngaønh, lónh vöïc maø tænh coù lôïi theá caïnh tranh so vôùi nôi khaùc nhö du lòch, coâng nghieäp…, vôùi ñòa theá gaàn khu vöïc 82 kinh teá troïng ñieåm phía Nam, veà nguoàn ñaát ñai ñeå trieån khai döï aùn coøn lôùn, chính saùch öu ñaõi hôn veà tieàn söû duïng ñaát, tieàn thueâ ñaát… Ñoái vôùi ñaàu tö nöôùc ngoaøi, höôùng vaøo caùc ñoái taùc coù tieàm naêng nhö: Myõ, Nhaät, caùc nöôùc thuoäc khoái EU, caùc nöôùc thuoäc khoái ASEAN…, ñaëc bieät höôùng vaøo caùc ñoái taùc hieän nay ñang coù ñaàu tö lôùn ôû Vieät Nam nhö: Haøn quoác, Singapore, Hoàng Koâng, Ñaøi Loan … Ñoái vôùi ñaàu tö trong nöôùc, höôùng vaøo caùc doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá treân toaøn quoác, chuù yù caùc Toång coâng ty, caùc doanh nghieäp lôùn, ñaëc bieät laø caùc doanh nghieäp thuoäc vuøng kinh teá troïng ñieåm phía Nam. Söû duïng caùc hình thöùc truyeàn thoáng nhö toå chöùc hoäi nghò, hoäi thaûo ñeå giôùi thieäu tieàm naêng, lôïi theá vaø chính saùch öu ñaõi ñaàu tö cuûa tænh. Ñaåy maïnh coâng taùc giôùi thieäu hình aûnh cuûa tænh treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng, taïo döïng hình aûnh toát ñeïp cuûa Bình Thuaän ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö. Xuùc tieán ñaàu tö töøng döï aùn moät, töøng nhaø ñaàu tö cuï theå, caùc cuoäc hoäi thaûo veà xuùc tieán ñaàu tö khoâng neân giôùi thieäu quaù nhieàu döï aùn, maø coù theå moät soá döï aùn hoaëc moät döï aùn khaû thi caàn keâu goïi ñaàu tö; keát hôïp xuùc tieán ñaàu tö vôùi xuùc tieán thöông maïi, du lòch. Coâng taùc xuùc tieán ñaàu tö caàn cuï theå traùnh chung chung, caàn ñeo baùm quyeát lieät khi coù nhaø ñaàu tö tieàm naêng coù döï ñònh ñaàu tö vaøo Bình Thuaän, xaùc ñònh roõ yù muoán, taâm lyù töøng nhaø ñaàu tö ñeå coù bieän phaùp xuùc tieán hôïp lyù. - Taêng cöôøng lieân keát, hôïp taùc phaùt trieån vôùi caùc tænh trong vuøng Ñoâng Nam boä, nhaát laø thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeå laøm toát coâng taùc thu huùt ñaàu tö. Tieán haønh sô keát tình hình thöïc hieän Chöông trình hôïp taùc vôùi thaønh phoá Hoà Chí Minh trong thôøi gian qua. Caùc ngaønh chöùc naêng môû roäng quan heä, baùm saùt caùc cô quan Trung öông ñeå kòp thôøi naém baét thoâng tin vaø toå chöùc xuùc tieán, keâu goïi ñaàu tö. 3.4.6.6. Taêng cöôøng coâng taùc quaûn lyù ñaàu tö vaø naâng cao hieäu quaû ñaàu tö - Ñaåy nhanh tieán ñoä vaø ñöa vaøo söû duïng caùc coâng trình haï taàng kinh teá - xaõ hoäi, caùc khu taùi ñònh cö, taïo ñieàu kieän veà cô sôû haï taàng ñeå caùc doanh nghieäp boû voán ñaàu tö. Öu tieân voán ñeå ñaåy maïnh tieán ñoä thi coâng caùc coâng trình troïng ñieåm chuyeån tieáp, taäp trung tröôùc heát cho caùc coâng trình keø Caø Ty, caàu Baø Bích, caàu La Daï, Quoác loä 28. Ñoái vôùi caùc coâng trình môùi, caàn taäp trung tröôùc heát ñaàu tö haï taàng caùc khu coâng nghieäp, keø bieån Ñoài Döông (Phan Thieát), chuaån bò ñaàu tö xaây döïng Caûng nöôùc saâu. Toå chöùc trieån khai thöïc hieän toát caùc coâng trình töø nguoàn 83 voán trung öông do tænh laøm chuû ñaàu tö. Ñaåy maïnh huy ñoäng söùc daân theo phöông chaâm nhaø nöôùc vaø nhaân daân cuøng laøm, goùp phaàn caûi taïo, chænh trang boä maët khu phoá, thoân, caùc coâng trình phuùc lôïi coâng coäng. - Taêng cöôøng traùch nhieäm cuûa caùc Sôû, ban, ngaønh vaø ñòa phöông trong vieäc thöïc hieän keá hoaïch ñaàu tö phaùt trieån; chuù yù ñaàu tö voán NSNN ñuùng caùc muïc tieâu ñeà ra; chuù yù boá trí ñeå thanh toaùn nôï, hoaøn thaønh döùt ñieåm caùc coâng trình keùo daøi nhieàu naêm. Söû duïng coù hieäu quaû, giaûi ngaân heát nguoàn voán hoã trôï coù muïc tieâu cuûa trung öông boá trí cho tænh. - Tieáp tuïc chaán chænh, ñoåi môùi coâng taùc quaûn lyù ñaàu tö phaùt trieån: Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö phoái hôïp vôùi Sôû Taøi chính tham möu UBND tænh toå chöùc ñieàu haønh toát vieäc caân ñoái nguoàn thu chi NSNN, ñaûm baûo voán thanh toaùn vaø kòp thôøi cho caùc coâng trình troïng ñieåm, nôï khoái löôïng hoaøn thaønh vaø ñaûm baûo söû duïng nguoàn voán chöông trình muïc tieâu quoác gia, voán trung öông hoã trôï coù muïc tieâu vaø voán vay ñuùng vôùi muïc tieâu quy ñònh. Toång hôïp ñaùnh giaù tình hình, kòp thôøi ñeà xuaát caùc giaûi phaùp chaán chænh nhaèm naâng cao traùch nhieäm cuûa caùc sôû, ngaønh, ñòa phöông trong vieäc ñieàu haønh thöïc hieän keá hoaïch ñaàu tö phaùt trieån. Höôùng daãn vaø giaùm saùt caùc chuû ñaàu tö thöïc hieän caùc giaûi phaùp naâng cao chaát löôïng coâng taùc quaûn lyù xaây döïng ôû taát caû caùc khaâu trong quaù trình xaây döïng cuûa caùc coâng trình, döï aùn töø laäp vaø pheâ duyeät quy hoaïch, chuaån bò ñaàu tö, quyeát ñònh ñaàu tö, thöïc hieän ñaàu tö, trong ñoù ñaëc bieät chuù troïng khaâu khaûo saùt, thieát keá (chaát löôïng thieát keá, phöông aùn thieát keá hôïp lyù, söï phuø hôïp cuûa vaät lieäu löïa choïn, ñuùng tieâu chuaån thieát keá). Taát caû caùc döï aùn ñaàu tö ñaõ hoaøn thaønh phaûi toå chöùc kieåm toaùn tröôùc khi quyeát toaùn coâng trình. Caùc chuû ñaàu tö phaûi taêng cöôøng coâng taùc giaùm saùt, ñaùnh giaù ñaàu tö; thöïc hieän giaùm saùt ñaàu tö ngay töø khaâu quy hoaïch, laäp döï aùn, thaåm ñònh, boá trí voán ñaàu tö. Thöïc hieän thöôøng xuyeân coâng taùc thanh tra ñaàu tö. Coù keá hoaïch thöïc hieän nghieâm tuùc giaùm saùt coäng ñoàng ñoái vôùi caùc döï aùn ñaàu tö baèng voán nhaø nöôùc. Chuù yù naâng cao chaát löôïng caùc coâng trình xaây döïng, coù giaûi phaùp ngaên chaën kòp thôøi vieäc thi coâng khoâng ñuùng thieát keá, khoâng ñaûm baûo khoái löôïng theo thieát keá ñöôïc duyeät, laäp quyeát toaùn khoâng ñuùng thöïc teá thi coâng; quy roõ traùch nhieäm cuûa caù nhaân, ñôn vò lieân quan ñeán chaát löôïng coâng trình. Ñoåi môùi coâng taùc thanh tra, kieåm tra phuø hôïp; traùnh choàng cheùo, truøng laép gaây phieàn haø vaø aûnh höôûng ñeán caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp, nhaø ñaàu tö. Xöû lyù nghieâm minh caùc tröôøng hôïp gaây phieàn haø, saùch 84 nhieãu, gaây caûn trôû trong quaù trình thu huùt ñaàu tö. Quaûn lyù chaët cheõ, coù hieäu quaû, choáng thaát thoaùt, laõng phí voán ñaàu tö xaây döïng cô baûn. Quan taâm ñuùng möùc coâng taùc caùn boä; tieáp tuïc ñaøo taïo, boài döôõng naâng cao trình ñoä chuyeân moân nghieäp vuï, trình ñoä ngoaïi ngöõ; taêng cöôøng reøn luyeän ñaïo ñöùc, loái soáng vaø tinh thaàn traùch nhieäm trong coâng taùc cho ñoäi nguõ caùn boä, coâng chöùc, nhaát laø caùn boä tröïc tieáp coâng taùc trong lónh vöïc ñaàu tö ñeå ñaùp öùng yeâu caàu nhieäm vuï trong tình hình môùi. 3.4.6.7. Phaùt trieån ñoàng boä caùc loaïi thò tröôøng - Taïo laäp ñoàng boä vaø vaän haønh thoâng suoát caùc loaïi thò tröôøng. Toân troïng nguyeân taéc vaø cô cheá vaän haønh khaùch quan cuûa thò tröôøng; giaûm ñeán möùc toái ña söï can thieäp haønh chính cuûa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc vaøo hoaït ñoäng kinh doanh cuûa doanh nghieäp; toân troïng nguyeân taéc thò tröôøng ñieàu tieát saûn xuaát, quaûn lyù nhaø nöôùc thöôøng xuyeân cung caáp nhöõng thoâng tin döï baùo, ñònh höôùng thò tröôøng taïo ñieàu kieän cho ngöôøi saûn xuaát, toå chöùc saûn xuaát moät caùch linh hoaït, uyeån chuyeån, kòp thôøi. - Phaùt trieån thò tröôøng taøi chính ñoàng boä vaø coù cô caáu hoaøn chænh, khuyeán khích môû roäng caùc dòch vuï hoã trôï phaùt trieån thò tröôøng taøi chính, taêng nhanh quy moâ vaø môû roäng phaïm vi hoïat ñoäng. Phaùt trieån thò tröôøng voán: phaùt trieån maïnh vaø môû roäng phaïm vi hoïat ñoäng cuûa heä thoáng caùc ngaân haøng thöông maïi vaø caùc TCTD. Môû roäng phaïm vi hoaït ñoäng cuûa caùc quyõ tín duïng, caùc quyõ hoã trôï ñaàu tö vaø baûo laõnh ñaàu tö, quyõ baûo hieåm... nhaèm thu huùt caùc nguoàn voán nhaøn roãi trong xaõ hoäi. Khuyeán khích caùc coâng ty coå phaàn thuoäc moïi thaønh phaàn kinh teá nieâm yeát coå phieáu vaø huy ñoäng voán qua thò tröôøng chöùng khoaùn Phaùt trieån thò tröôøng cho thueâ taøi chính: Tín duïng thueâ mua laø phöông thöùc taøi trôï trung vaø daøi haïn, theo phöông thöùc naøy ngöôøi cho thueâ seõ mua taøi saûn vaø thieát bò theo yeâu caàu cuûa ngöôøi thueâ vaø naém giöõ quyeàn sôõ höõu ñoái vôùi taøi saûn ñoù, ngöôøi thueâ phaûi thanh toaùn tieàn thueâ trong suoát thôøi haïn ñaõ thoûa thuaän vaø khoâng ñöôïc huûy boû hôïp ñoàng tröôùc haïn. Hieän nay, taïi tænh Bình Thuaän chöa coù loaïi hình naøy, ñaây laø nguoàn voán trung vaø daøi haïn raát caàn thieát cho vieäc ñoåi môùi maùy moùc, caûi tieán coâng ngheä ñoái vôùi caùc doanh nghieäp. Tænh caàn coù bieän phaùp phaùt trieån vaø môû roäng thò tröôøng cho thueâ taøi chính. Tín duïng thueâ mua laø moät hình thöùc quan troïng cuûa ñaàu tö, laø bieän phaùp thay theá voán ngaân haøng, giuùp cho caùc doanh nghieäp ít voán hoaëc khoâng coù taøi saûn theá chaáp deã daøng coù ñöôïc taøi saûn ñeå tieán haønh saûn xuaát kinh doanh. 85 - Phaùt trieån thò tröôøng söùc lao ñoäng, khuyeán khích ngöôøi lao ñoäng töï hoïc taäp ñaøo taïo vaø naâng cao cô hoäi kieám vieäc laøm. Khuyeán khích moïi thaønh phaàn kinh teá tham gia ñaøo taïo ngheà, dòch vuï giôùi thieäu vieäc laøm, xuaát khaåu lao ñoäng. - Phaùt trieån thò tröôøng baát ñoäng saûn, ñaëc bieät laø thò tröôøng quyeàn söû duïng ñaát theo quy ñònh cuûa phaùp luaät, phaùt trieån caùc dòch vuï thò tröôøng baát ñoäng saûn. Thöïc hieän toát coâng taùc quy hoaïch ñaát, hoaøn thieän vieäc phaân loaïi, ñaùnh giaù ñaát ñai vaø caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát; laøm cho quyeàn söû duïng ñaát chuyeån thaønh haøng hoùa moät caùch thuaän lôïi, ñaát ñai trôû thaønh nguoàn voán quan troïng cho phaùt trieån. - Khuyeán khích phaùt trieån thò tröôøng dòch vuï khoa hoïc coâng ngheä, tö vaán phaùp luaät, tö vaán quaûn lyù, ñaàu tö... 3.4.6.8. Ñaåy maïnh xaõ hoäi hoaù lónh vöïc vaên hoaù-xaõ hoäi Caùc lónh vöïc vaên hoaù-xaõ hoäi coù nhu caàu voán ñaàu tö raát lôùn, nhöng khaû naêng NSNN coøn haïn cheá. Ñeå taïo söï phaùt trieån maïnh meõ, naêng ñoäng vaø beàn vöõng, phaûi xem vieäc xaõ hoäi hoaù moät soá maët trong lónh vöïc naøy laø söï nghieäp cuûa toaøn daân, laø quyeàn lôïi, traùch nhieäm vaø nghóa vuï cuûa moïi ngöôøi. Tuy nhieân, khi thöïc hieän xaõ hoäi hoaù tænh caàn coù öu tieân cho caùc vuøng saâu, vuøng xa, vuøng coøn nhieàu khoù khaên, vuøng ñoàng baøo daân toäc. Ñeå khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá tham gia vaøo coâng cuoäc xaõ hoäi hoùa lónh vöïc giaùo duïc ñaøo taïo, y teá, vaên hoùa, theå duïc theå thao, caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau: - Quy hoaïch, raø soaùt laïi maïng löôùi tröôøng lôùp, cô sôû hieän coù treân ñòa baøn tænh, xaùc ñònh nhöõng cô sôû naøo caàn giöõ döôùi daïng coâng laäp vaø côû sôû naøo coù theå chuyeån sang hình thöùc khaùc. Ñoái vôùi nhöõng côû sôû khoâng caàn thieát giöõ döôùi daïng coâng laäp thì coù theå thu huùt caùc nhaø ñaàu tö tham gia xaây döïng vaø hoaït ñoäng, chính quyeàn coù cô cheá thích hôïp ñeå höôùng caùc cô sôû naøy hoaït ñoäng ñuùng vôùi muïc ñích. - Quy hoaïch nhöõng nôi döï kieán seõ xaây döïng tröôøng hoïc, cô sôû y teá, caùc trung taâm vaên hoùa, theå duïc theå thao…ñeå thu huùt caùc nhaø ñaàu tö, aùp duïng phöông thöùc ñaàu tö BOT ñeå keâu goïi ñaàu tö. - Xaây döïng ñeà aùn xaõ hoäi hoùa ñeán naêm 2010 ñònh höôùng ñeán naêm 2020 trong caùc lónh vöïc giaùo duïc ñaøo taïo, y teá, vaên hoùa, theå duïc theå thao nhaèm khuyeán khích moïi toå chöùc vaø caù nhaân trong vaø ngoaøi nöôùc tham gia, ñaåy maïnh xaõ hoäi hoùa trong caùc lónh vöïc naøy thoâng qua nhieàu hình thöùc phuø hôïp. - Ban haønh caùc chính saùch nhaèm ñaåy maïnh xaõ hoäi hoùa caùc lónh vöïc giaùo duïc ñaøo taïo, y teá, vaên hoùa, theå duïc theå thao nhö hoã trôï cho vay voán, öu ñaõi veà thueá, öu ñaõi veà tieàn söû duïng ñaát… 86 Thöïc hieän chuû tröông treân, tænh seõ tieát kieäm ñöôïc moät nguoàn voán NSNN ñaùng keå daønh cho caùc lónh vöïc giaùo duïc ñaøo taïo, y teá, vaên hoùa, theå duïc theå thao, taïo ñieàu kieän cho caùc toå chöùc, caù nhaân ñoùng goùp coâng söùc cuûa mình, tham gia tích cöïc nhaèm phaùt trieån lónh vöïc vaên hoùa-xaõ hoäi. 3.4.6.9. Phaùt trieån nguoàn nhaân löïc Naâng cao trình ñoä hoïc vaán, trình ñoä daân trí treân cô sôû hoaøn chænh heä thoáng giaùo duïc phoå thoâng vaø ñaøo taïo ngheà nghieäp laø nhieäm vuï chieán löôïc xuyeân suoát quaù trình phaùt trieån daân soá vaø nguoàn nhaân löïc. - Naâng cao chaát löôïng coâng taùc ñaøo taïo vaø tính hieäu quaû cuûa ñaøo taïo treân cô sôû gaén vôùi caùc doanh nghieäp kinh doanh saûn xuaát (baèng caùc hôïp ñoàng ñaøo taïo trong caùc döï aùn ñaàu tö saûn xuaát) vaø ñoåi môùi phöông thöùc, chöông trình, noäi dung ñaøo taïo hình thaønh moät cô caáu lao ñoäng kyõ thuaät coù hieäu quaû. - Taïo ñieàu kieän cho caùc toå chöùc xaõ hoäi, caùc doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá môû roäng phöông thöùc ñaøo taïo ngaén haïn, ñaøo taïo taïi choã, ñaøo taïo phi taäp trung ñeå ñaùp öùng nhu caàu ña daïng cuûa caùc ngaønh, caùc ñôn vò kinh teá cô sôû vaø cuûa ngöôøi lao ñoäng theo cô cheá thò tröôøng. - Nhanh choùng ñaøo taïo caùn boä quaûn lyù trong caùc cô quan nhaø nöôùc, ñaøo taïo ñoäi nguõ kyõ sö, coâng nhaân kyõ thuaät vaø caùc nhaø doanh nghieäp gioûi laø troïng taâm cuûa nhöõng naêm tôùi. Thöôøng xuyeân boài döôõng nghieäp vuï cho caùn boä quaûn lyù caùc ngaønh, caùc caáp nhöõng tri thöùc coù tính chaát lieân ngaønh. Xaây döïng ñoäi nguõ caùn boä haønh chính ñuû söùc thöïc hieän toát chöùc naêng quaûn lyù nhaø nöôùc veà kinh teá ñaùp öùng nhu caàu môùi cuûa quaù trình ñoåi môùi kinh teá. Ñoäi nguõ caùn boä, vieân chöùc nhaø nöôùc caàn ñöôïc naâng cao chaát löôïng treân cô sôû ñöôïc tieâu chuaån hoùa. - Xaây döïng caùc cheá ñoä, chính saùch vaø caùc öu ñaõi khaùc ñeå thu huùt nhaân taøi vaø lao ñoäng kyõ thuaät laønh ngheà töø caùc nôi khaùc ñeán vôùi Bình Thuaän, ñoàng thôøi ñaåy nhanh toác ñoä ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc taïi choã phuø hôïp vôùi cô caáu kinh teá – xaõ hoäi cuûa tænh. 3.4.6.10. Khoa hoïc coâng ngheä vaø baûo veä moâi tröôøng Trình ñoä trang thieát bò vaø coâng ngheä caùc ngaønh kinh teá cuûa Bình Thuaän hieän vaãn ñang ôû trình ñoä thaáp vaø trung bình. Nghieân cöùu öùng duïng vaø trieån khai laø höôùng ñöôïc öu tieân ñeå ñoåi môùi coâng ngheä hieän ñaïi trong caùc ngaønh, lónh vöïc ñöôïc choïn löïa. Taêng cöôøng ñaàu tö nghieân cöùu khoa hoïc coâng ngheä, ñoåi môùi coâng ngheä ñaûm baûo neàn kinh teá coù toác ñoä phaùt trieån cao ñoàng thôøi khoâng laïc haäu trong quaù trình phaùt trieån. Trong thôøi gian tôùi caàn thöïc hieän caùc giaûi phaùp sau: 87 - Ñaàu tö phaùt trieån khoa hoïc – coâng ngheä, taïo ra böôùc ñoät phaù veà chaát löôïng saûn phaåm haøng hoùa, coi troïng vieäc aùp duïng coâng ngheä tieân tieán. Aùp duïng roäng raõi caùc thaønh töïu khoa hoïc-coâng ngheä quoác gia vaø quoác teá trong caùc lónh vöïc tin hoïc hoaù, coâng ngheä sinh hoïc, vaät lieäu môùi, naêng löôïng môùi… nhaèm xaây döïng vaø khai thaùc toái ña cô sôû haï taàng, phaùt huy naêng löïc noäi sinh ñeå hình thaønh vaø môû roäng thò tröôøng saûn xuaát vaø tieâu thuï nhöõng saûn phaåm truyeàn thoáng, saûn phaåm chuû löïc coù lôïi theá so saùnh. - Giaûi quyeát caên baûn caùc vaán ñeà veà gioáng caây troàng vaät nuoâi coù naêng suaát, chaát löôïng cao, ñaùp öùng yeâu caàu xuaát khaåu vaø phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm cuûa Bình Thuaän. - Hình thaønh vaø phaùt trieån heä thoáng khu coâng nghieäp, cuïm coâng nghieäp; heä thoáng cung öùng, tieâu thuï vaø tö vaán, phaùt huy nhaân toá ñoäng löïc cuûa khoa hoïc-coâng ngheä. Chuù yù aùp duïng coâng ngheä saïch, ít pheá thaûi, ít tieâu hao naêng löôïng, khoâng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. - Phaùt trieån vaø toå chöùc maïng löôùi nghieân cöùu, trieån khai khoa hoïc-coâng ngheä; coù chính saùch öu ñaõi ñeå khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá tham gia ñaøo taïo nhaân löïc khoa hoïc-coâng ngheä; keát hôïp vôùi caùc Vieän nghieân cöùu, caùc Tröôøng ñaïi hoïc xaây döïng caùc chöông trình phaùt trieån caùc saûn phaåm chuû löïc, coù lôïi theá so saùnh. - Töøng böôùc haïn cheá vaø ngaên ngöøa oâ nhieãm moâi tröôøng, ñaëc bieät ôû caùc khu coâng nghieäp vaø ñoâ thò. 88 KEÁT LUAÄN Nhöõng naêm qua, tænh ñaõ coù nhieàu coá gaéng trong vieäc huy ñoäng caùc nguoàn voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi. Toång nguoàn voán huy ñoäng ngaøy caøng nhieàu, cô caáu nguoàn voán chuyeån dòch theo höôùng tích cöïc. Tuy nhieân, nguoàn voán huy ñoäng coøn thaáp so vôùi nhu caàu ñaàu tö phaùt trieån, chöa töông xöùng vôùi tieàm naêng vaø lôïi theá cuûa tænh. Muïc tieâu toång quaùt veà phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi cuûa tænh Bình Thuaän laø phaùt trieån kinh teá nhanh, sôùm ruùt ngaén cheânh leäch vaø tieán tôùi vöôït trình ñoä phaùt trieån chung cuûa caû nöôùc. Xaây döïng vaø phaùt trieån Bình Thuaän trôû thaønh moät tænh coâng nghieäp – dòch vuï du lòch vôùi vò theá cao, laø moät cöïc phaùt trieån naêng ñoäng, beàn vöõng cuûa vuøng Nam Trung boä, coù gaén keát vôùi vuøng Ñoâng Nam boä, ñoàng thôøi coù cô sôû haï taàng kinh teá – xaõ hoäi phaùt trieån hieän ñaïi, lieân thoâng; quan heä saûn xuaát tieán boä; caûi thieän, naâng cao ñôøi soáng nhaân daân. Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu treân, nhieäm vuï huy ñoäng voán ñaàu tö phaûi ñöôïc xaùc ñònh laø moät trong nhöõng nhieäm vuï quan troïng haøng ñaàu. Ñeå ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu voán ñaàu tö phuïc vuï phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi caàn phaûi coù heä thoáng caùc giaûi phaùp huy ñoäng voán moät caùch tích cöïc, hieäu quaû. Treân cô sôû lyù luaän, phaân tích, ñaùnh giaù thöïc traïng huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån treân ñòa baøn tænh giai ñoaïn 2001 - 2006, döï baùo nhu caàu voán ñaàu tö giai ñoaïn 2007 – 2020, luaän vaên ñaõ ñeà xuaát caùc giaûi phaùp thích hôïp vôùi mong muoán: neáu ñöôïc caùc ban ngaønh cuûa tænh quan taâm xem xeùt vaø toå chöùc thöïc hieän ñoàng boä seõ taùc ñoäng vaø taïo böôùc chuyeån tích cöïc coâng taùc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi tænh thôøi gian tôùi, traùnh nguy cô tuït haäu so vôùi caùc tænh trong khu vöïc, nhaèm phaùt trieån nhanh kinh teá-xaõ hoäi, sôùm ruùt ngaén cheânh leäch vaø tieán tôùi vöôït trình ñoä phaùt trieån chung cuûa caû nöôùc. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. PGS.TS Söû Ñình Thaønh – Nhaäp moân taøi chính tieàn teä – NXB Ñaïi hoïc Quoác gia TPHCM 2006 2. PGS.TS Phan Thuùc Huaân – Kinh teá phaùt trieån – NXB Thoáng keâ 2007 3. Boä moân kinh teá phaùt trieån – Kinh teá phaùt trieån – NXB Thoáng keâ Haø noäi 1997 4. PGS.PTS Traàn Vaên Chöû – Kinh teá hoïc phaùt trieån – NXB Chính trò Quoác gia Haø noäi 1999 5. TS. Phaïm Vaên Naêng – TS. Traàn Hoaøng Ngaân – TS. Söû Ñình Thaønh – Söû duïng caùc coâng cuï taøi chính ñeå huy ñoäng voán cho chieán löôïc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Vieät Nam ñeán naêm 2020 – Tröôøng ÑH kinh teá TPHCM 2002 6. PGS.TS Ñoã Ñöùc Minh – Taøi chính Vieät Nam 2001-2010 – NXB Taøi chính 2006 7. TS. Traàn Xuaân Kieân – Vieät Nam taàm nhìn 2050 – NXB Thanh nieân 2006 8. Nghò quyeát 04-NQ/TU ngaøy 27/02/2007 veà ñaåy maïnh huy ñoäng nguoàn löïc taøi chính cho ñaàu tö phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi ñeán 2020 – Tænh uûy Bình Thuaän 9. Baùo caùo toång keát naêm ngaønh Ngaân haøng töø 2001 ñeán 2006 10. Baùo caùo thu-chi Ngaân saùch Nhaø nöôùc tænh Bình Thuaän töø naêm 2001 ñeán 2006. 11. Nieân Giaùm Thoáng keâ tænh Bình Thuaän 2001-2006 12. Döï thaûo Baùo caùo toång hôïp quy hoaïch toång theå phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi tænh Bình Thuaän ñeán naêm 2020 13. Chöông trình phaùt trieån du lòch tænh Bình Thuaän ñeán naêm 2010 14. Keá hoaïch phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi 2007 - 2010 tænh Bình Thuaän cuûa UBND tænh Bình Thuaän 15. Taïp chí Taøi chính – caùc soá naêm 2007 16. Taïp chí Ñaàu tö – caùc soá naêm 2007 89 90 PHUÏ LUÏC 1 TÌNH HÌNH HUY ÑOÄNG VOÁN ÑAÀU TÖ PHAÙT TRIEÅN GIAI ÑOAÏN 2001-2006 CUÛA TÆNH BÌNH THUAÄN ÑVT : tyû ñoàng CHÆ TIEÂU 2001 2002 2003 2004 2005 2006 I.GDP(giaù so saùnh 1994) Toác ñoä taêng tröôûng II. GDP (giaù thöïc teá) III. Toång ñaàu tö xaõ hoäi 1. Voán trong nöôùc Tyû troïng (%) 2. Voán ngoaøi nöôùc Tyû troïng (%) 2.398 10,46 3.426 1.122 991 88,32 131 11,68 2.662 11,01 3.973 1.571 1.417 90,20 154 9,80 2.986 12,17 4.678 1.776 1.686 94,99 89 5,01 3.376 13,06 6.147 2.486 2.320 93,32 166 6,68 3.829 13,42 7.701 3.301 3.143 95,21 158 4,79 4.379 14,36 9.232 4.275 4.097 95,84 178 4,16 (Nguoàn: Keá hoaïch phaùt trieån KT-XH 2007-2010 cuûa UBND tænh Bình Thuaän) 91 PHUÏ LUÏC 2 TÌNH HÌNH CÔ CAÁU NGUOÀN VOÁN ÑAÀU TÖ GIAI ÑOAÏN 2001-2006 CUÛA TÆNH BÌNH THUAÄN ÑVT : tyû ñoàng CHÆ TIEÂU 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Toång ñaàu tö toaøn xaõ hoäi I. Nguoàn voán trong nöôùc - NSNN do ñòa phöông Qlyù - Tín duïng ñaàu tö - Doanh nghieäp nhaø nöôùc - Doanh nghieäp ngoaøi NN - Voán daân cö - Voán trung öông ñaàu tö I. Nguoàn voán nöôùc ngoaøi 1.122 991 206 73 11 478 170 53 131 1.571 1.417 246 119 13 671 318 50 154 1.776 1.686 297 158 14 756 398 63 90 2.486 2.320 635 188 15 894 514 74 166 3.301 3.143 710 252 36 967 837 341 158 4.275 4.097 769 306 43 1.576 1.029 410 178 (Nguoàn: Keá hoaïch phaùt trieån KT-XH 2007-2010 cuûa UBND tænh Bình Thuaän) 92 PHUÏ LUÏC 3 THU NGAÂN SAÙCH TÆNH BÌNH THUAÄN GIAI ÑOAÏN 2001-2006 ÑVT : tyû ñoàng CHÆ TIEÂU 2001 2002 2003 2004 2005 2006 I. GDP (giaù thöïc teá) II. Toång thu 1. Thu NS ñòa phöông Tyû leä taêng (%) 2. Thu trôï caáp töø NSTW Tyû leä taêng (%) III Thu NSÑP/GDP (%) 3.426 751 359 28,67 392 39,01 10,48 3.973 806 394 9,75 412 5,10 9,92 4.678 1.094 533 35,28 561 36,17 11,39 6.147 1.543 919 72,42 624 11,23 14,95 7.701 1.807 1.162 26,44 645 3,37 15,09 9.232 2.051 1.396 20,14 655 1,55 15,12 (Nguoàn: Sôû Taøi chính tænh Bình Thuaän) 93 PHUÏ LUÏC 4 CHI NGAÂN SAÙCH TÆNH BÌNH THUAÄN GIAI ÑOAÏN 2001-2006 ÑVT : tyû ñoàng CHÆ TIEÂU 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Toång ñaàu tö xaõ hoäi Toång chi NSNN Chi ñaàu tö phaùt trieån Tyû troïng (%) 1.122 803 206 25,65 1.571 796 246 30,90 1.776 1.034 297 28,72 2.486 1.502 635 42,28 3.301 1.795 710 39,55 4.275 2.015 769 38,16 (Nguoàn: Sôû Taøi chính tænh Bình Thuaän) 94 PHUÏ LUÏC 5 DOANH SOÁ CHO VAY TÍN DUÏNG TRUNG VAØ DAØI HAÏN GIAI ÑOAÏN 2001-2006 CUÛA TÆNH BÌNH THUAÄN ÑVT : trieäu ñoàng Chæ tieâu 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Toång soá cho vay 1.Phaân theo thaønh phaàn - DNNN - Taäp theå - Tö nhaân - Caù theå - Coù voán Ñtö nöôùc ngoaøi 2. Phaân theo khu vöïc - Noâng, laâm, thuûy saûn - Coâng nghieäp, xaây döïng - Dòch vuï 340.726 41.070 5.034 77.209 215.473 1.680 163.695 83.019 94.012 401.679 48.362 6.970 44.863 298.984 2.500 140.440 71.487 189.752 675.268 91.516 8.931 92.809 478.412 3.600 229.077 83.407 362.784 1.064.654 127.690 8.429 169.157 757.866 1.512 401.837 117.375 545.442 1.078.923 31.838 6.853 182.604 846.381 11.247 432.064 116.523 530.336 1.772.889 53.864 11.594 290.322 1.398.081 19.028 730.971 158.223 883.695 (Nguoàn: Chi nhaùnh Ngaân haøng Nhaø nöôùc tænh Bình Thuaän) 95 PHUÏ LUÏC 6 ÑAÀU TÖ TRÖÏC TIEÁP NÖÔÙC NGOAØI TAÏI BÌNH THUAÄN PHAÂN THEO ÑOÁI TAÙC ÑEÁN NAÊM 2006 STT Teân quoác gia Soá döï aùn Voán ñaàu tö (trieäu USD) Tyû leä voán ñaàu tö (%) 1 Hoa Kyø 4 91,900 45,73 2 Trung Quoác 4 28,865 14,36 3 Nga 1 16,500 8,21 4 Phaùp 3 15,517 7,72 5 Haøn Quoác 7 10,178 5,06 6 Nhaät 5 7,810 3,89 7 Thaùi Lan 2 5,850 2,91 8 Ñaøi Loan 5 4,250 2,11 9 Lucxembou 1 4,000 1,99 10 Anh 2 3,600 1,79 11 Bæ 2 3,450 1,72 12 Thuïy Só 2 3,000 1,49 13 UÙc 4 2,970 1,48 14 Singapore 1 2,000 1,00 15 Malaixia 1 740 0,37 16 Ailen 1 350 0,17 Toång 45 200,980 100,00 (Nguoàn: Sôû Keá hoaïch vaø Ñaàu tö Bình Thuaän) 96 PHUÏ LUÏC 7 VOÁN ÑAÀU TÖ CHO CAÙC NGAØNH KINH TEÁ GIAI ÑOAÏN 2001-2006 CUÛA TÆNH BÌNH THUAÄN ÑVT : trieäu ñoàng Chæ tieâu 2001 2002 2003 2004 2005 2006 - Noâng, laâm, thuûy saûn - Coâng nghieäp, xaây döïng - Dòch vuï 126.348 355.605 571.897 189.469 417.379 846.958 289.419 529.366 807.645 383.475 737.212 1.169.197 557.346 915.385 1.543.235 679.792 1.241.382 2.006.168 (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ tænh Bình Thuaän) PHUÏ LUÏC 8 VOÁN ÑAÀU TÖ CAÙC LÓNH VÖÏC VAÊN HOÙA-XAÕ HOÄI GIAI ÑOAÏN 2001-2006 CUÛA TÆNH BÌNH THUAÄN ÑVT : trieäu ñoàng Chæ tieâu 2001 2002 2003 2004 2005 2006 - Giaùo duïc - ñaøo taïo - Y teá vaø CSSK nhaân daân - Hoaït ñoäng vaên hoùa theå thao Toång coäng 33.492 22.966 4.615 61.073 39.830 25.925 15.474 81.229 83.990 29.061 18.854 131.905 107.509 37.489 25.567 170.565 156.254 54.486 37.159 247.899 190.583 66.457 45.323 302.363 (Nguoàn: Nieân giaùm thoáng keâ tænh Bình Thuaän) ._.