Hội nhập kinh tế quốc tế và những yêu cầu đặt ra đối với Hoạt động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam
Tài liệu Hội nhập kinh tế quốc tế và những yêu cầu đặt ra đối với Hoạt động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam: ... Ebook Hội nhập kinh tế quốc tế và những yêu cầu đặt ra đối với Hoạt động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam
Tóm tắt tài liệu Hội nhập kinh tế quốc tế và những yêu cầu đặt ra đối với Hoạt động xuất nhập khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Trêng ®¹i häc ngo¹i th¬ng
Khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng
@&?
kho¸ luËn tèt nghiÖp
§Ò tµi:
héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ nh÷ng yªu cÇu
®Æt ra ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu
cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam
Sinh viªn : Lª Thu H¬ng
Líp : NhËt 2 - K38F - KTNT
Gi¸o viªn híng dÉn : TS. Bïi Ngäc S¬n
Hµ néi - 2003
Môc lôc
Lêi nãi ®Çu
kÕt luËn
Tµi liÖu tham kh¶o
Lêi më ®Çu
HiÖn nay, xu thÕ toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸ ®ang diÔn ra m¹nh mÏ trªn tÊt c¶ mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi. Toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ kinh tÕ vµ tù do th¬ng m¹i ®· xo¸ bá hoÆc lµm gi¶m bít hµng rµo ng¨n c¸ch, më réng thÞ trêng, kÝch thÝch s¶n xuÊt ®ång thêi còng lµm cho sù c¹nh tranh ngµy cµng trë nªn g¨y g¾t. NÒn kinh tÕ cña mét quèc gia trë thµnh mét bé phËn cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu, phô thuéc chÆt chÏ vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu. Nhng ®iÒu ®ã còng cñng cè vÞ thÕ cña mét níc, nÕu níc ®ã biÕt t×m vÞ trÝ tèi u trong ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ më ra nhiÒu c¬ héi nhng ®ång thêi nã còng ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøc v« cïng to lín. Quèc gia nµo ®øng ngoµi xu thÕ nµy th× sÏ bÞ c« lËp vµ tôt hËu nhanh chãng, nhng nÕu tham gia vµo th× ph¶i ®¬ng ®Çu víi sù c¹nh tranh v« cïng m¹nh mÏ. Héi nhËp kinh tÕ trë thµnh yªu cÇu cÊp thiÕt ®Æc biÖt víi nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn nh ViÖt Nam.
ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi xu thÕ nµy. V× trªn thùc tÕ, kh«ng mét quèc gia nµo l¹i cã thÓ thµnh c«ng vÒ mÆt kinh tÕ khi ®i ngîc l¹i víi xu thÕ chung nµy. Nhng viÖc chóng ta tham gia mét c¸ch chñ ®éng hay bÞ ®Èy vµo mét c¸ch thô ®éng cßn tuú thuéc vµo viÖc chóng ta cã biÕt khai th¸c nh÷ng lîi thÕ vµ h¹n chÕ nh÷ng khã kh¨n hay kh«ng ®Ó cã thÓ héi nhËp mét c¸ch nhanh chãng vµ hiÖu qu¶ vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Yªu cÇu héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mét c¸ch hiÖu qu¶ ®· vµ ®ang ®Æt lªn vai ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu mét g¸nh nÆng v« cïng to lín ®ßi hái chóng ta ph¶i cã mét kÕ ho¹ch hµnh ®éng thÝch hîp vµ cô thÓ.
Tham gia vµo qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸, khu vùc ho¸ nÒn kinh tÕ, tøc lµ ph¶i tham gia vµo mét khu«n khæ c¹nh tranh quyÕt liÖt. Th«ng qua c¸c biÖn ph¸p h¹ thÊp dÇn, ®i ®Õn xo¸ bá c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan cho hµng ho¸ vµ dÞch vô, tøc lµ më cöa cho hµng ho¸ vµ dÞch vô cña c¸c níc thµnh viªn kh¸c th©m nhËp vµo thÞ trêng cña m×nh. ViÖc nµy sÏ khã kh¨n phøc t¹p ®èi víi mét sè ngµnh kinhh tÕ níc ta do søc c¹nh tranh kÐm, ®ång thêi gi¶m kh¶ n¨ng thu ng©n s¸ch Nhµ níc qua thuÕ. Chóng ta chØ cã thÓ gi¶m thiÓu sù thiÕu hôt nµy, héi nhËp thµnh c«ng vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi chØ khi chóng ta cã mét lé tr×nh héi nhËp hîp lý, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, ®Èy nhanh tèc ®é xuÊt nhËp khÈu, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n. Trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, xuÊt nhËp khÈu ®ãng vai trß v« cïng quan träng, ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn tèc ®é t¨ng trëng GDP, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. Trong ®ã ®éi ngò trùc tiÕp thùc hiÖn nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu kh«ng ai hÕt chÝnh lµ c¸c doanh nghiÖp. §Ó cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp ph¶i c¶i thiÖn ®¸ng kÓ t×nh h×nh hiÖn t¹i nh n©ng cao hiÖu qu¶, chÊt lîng ho¹t ®éng, cã tÇm nh×n chiÕn lîc vµ ho¹ch ®Þnh cho m×nh mét chiÕn lîc ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét ®Ò tµi lín, trong ph¹m vi ®Ò tµi: "Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam", kho¸ luËn ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña héi nhËp, t¸c ®éng cña héi nhËp ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Kho¸ luËn ®îc kÕt cÊu thµnh 3 ch¬ng:
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Ch¬ng II: Mèi quan hÖ gi÷a Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ ®Èy m¹nh xuÊt nhËp khÈu.
Ch¬ng III: Nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
§Ó cã thÓ hoµn thµnh ®îc kho¸ luËn nµy t«i ®· nhËn ®îc rÊt nhiÒu sù gióp ®ì tõ thÇy c« vµ c¸c b¹n. H¬n n÷a, kho¸ luËn chØ ®îc thùc hiÖn trong mét kho¶ng thêi gian rÊt ng¾n nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, mong thÇy c« vµ c¸c b¹n th«ng c¶m. Qua ®©y, t«i muèn göi lêi c¶m ¬n ch©n thµnh nhÊt tíi TiÕn sü Bïi Ngäc S¬n, ngêi ®· nhiÖt t×nh híng dÉn vµ gióp ®ì t«i rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kho¸ luËn nµy.
Sinh viªn thùc hiÖn
Lª Thu H¬ng
Ch¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ Héi nhËp kinh tÕ quèc TÕ
I - Héi nhËp kinh tÕ - kh¸i niÖm vµ b¶n chÊt
1. Héi nhËp kinh tÕ - vÊn ®Ò mang tÝnh kh¸ch quan cña c¸c nÒn kinh tÕ hiÖn nay
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, tõ thÊp ®Õn cao, tõ quy m« hÑp ®Õn quy m« ngµy cµng réng lín h¬n, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi qu¸ tr×nh toµn cÇu hãa, khu vùc hãa vµ quèc tÕ hãa ®ang diÔn ra hÕt søc nhanh chãng díi sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ. Tríc ®©y, tÝnh chÊt x· héi hãa cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chñ yÕu míi lan táa bªn trong ph¹m vi biªn giíi cña tõng quèc gia, nã g¾n c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh riªng rÏ l¹i víi nhau, h×nh thµnh c¸c tËp ®oµn kinh tÕ quèc gia vµ lµm xuÊt hiÖn phæ biÕn c¸c lo¹i h×nh c«ng ty cæ phÇn trong nÒn kinh tÕ quèc gia. Qua ®ã quan hÖ së h÷u vÒ t liÖu s¶n xuÊt ®· cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ, dÇn h×nh thµnh nªn së h÷u hçn hîp. Tõ ®ã, viÖc ®¸p øng yªu cÇu vÒ quy m« vèn lín cho s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng thuËn lîi h¬n. T×nh h×nh nµy cµng ®ßi hái sù tham gia ngµy cµng lín cña chÝnh phñ c¸c quèc gia cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Bëi lÏ, c¸c quèc gia nµy lµ nh÷ng quèc gia cã thÕ m¹nh vÒ vèn, c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý... Ngµy nay, mét mÆt do tr×nh ®é ph¸t triÓn cao cña lùc lîng s¶n xuÊt lµm cho tÝnh chÊt x· héi hãa cña chÝnh nã cµng vît ra khái ph¹m vi biªn giíi quèc gia, lan táa sang c¸c quèc gia khu vùc vµ thÕ giíi nãi chung. MÆt kh¸c, tù do hãa th¬ng m¹i còng ®ang trë thµnh xu híng tÊt yÕu, ®îc xem lµ nh©n tè quan träng thóc ®Èy bu«n b¸n giao lu gi÷a c¸c quèc gia, thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ vµ n©ng cao møc sèng cña mäi quèc gia. ChÝnh v× vËy, hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi theo ®Þnh híng ph¸t triÓn cña m×nh ®Òu ®iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch theo híng më cöa, gi¶m vµ tiÕn tíi dì bá c¸c rµo c¶n th¬ng m¹i, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc lu chuyÓn c¸c nguån lùc vµ hµng hãa tiªu dïng gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng thuËn lîi h¬n, th«ng tho¸ng h¬n. Kh«ng ngõng ®Èy m¹nh trao ®æi hµng hãa vµ dÞch vô, më réng sù ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, khoa häc kü thuËt... lµ mét nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña ®êi sèng kinh tÕ vµ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan cña thêi ®¹i, dï ®ã lµ níc lín hay nhá, níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn hay kÐm ph¸t triÓn, níc t b¶n chñ nghÜa hay x· héi chñ nghÜa.
Mçi quèc gia trong qu¸ tr×nh héi nhËp ®Ó ph¸t triÓn, trong bèi c¶nh c¹nh tranh gay g¾t ®Òu ph¶i chó ý ®Õn c¸c quan hÖ trong vµ ngoµi khu vùc. VÒ l©u dµi còng nh tríc m¾t, viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña quèc gia ®Òu ph¶i tÝnh ®Õn vµ c©n nh¾c víi xu híng héi nhËp toµn cÇu ®Ó ®¶m b¶o ®îc lîi Ých ph¸t triÓn tèi u cña quèc gia. ViÖt Nam còng kh«ng thÓ n»m ngoµi qu¸ tr×nh nµy. Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp, c¸c quèc gia dï giµu cã hoÆc ph¸t triÓn ®Õn ®©u còng kh«ng thÓ tù m×nh ®¸p øng ®îc tÊt c¶ c¸c nhu cÇu cña chÝnh m×nh. Tr×nh ®é ph¸t triÓn cµng cao cµng phô thuéc víi møc ®é nhiÒu h¬n vµo thÞ trêng thÕ giíi. §ã lµ mét vÊn ®Ò cã tÝnh quy luËt. Nh÷ng quèc gia chËm trÔ trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ thêng ph¶i tr¶ gi¸ b»ng chÝnh sù tôt hËu cña m×nh, ngîc l¹i nh÷ng níc véi v· kh«ng ph¸t huy néi lùc, kh«ng chñ ®éng héi nhËp còng ®· bÞ tr¶ gi¸. Bëi vËy, ®Ó héi nhËp cã hiÖu qu¶, cÇn ph¶i cã quan ®iÓm nhËn thøc ®óng ®¾n, nhÊt qu¸n, c¬ chÕ chÝnh s¸ch thÝch hîp, tËn dông tèt c¬ héi, kh«ng bá lì thêi c¬, gi¶m th¸ch thøc, h¹n chÕ rñi ro trong qu¸ tr×nh tiÕn lªn cña m×nh.
2. Kh¸i niÖm
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét thuËt ng÷ ®· xuÊt hiÖn trong vµi thËp kû gÇn ®©y. Nhng cho ®Õn nay vÉn ®ang tån t¹i c¸c c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Cã lo¹i ý kiÕn cho r»ng: héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh c¸c thÓ chÕ quèc gia tiÕn hµnh x©y dùng, th¬ng lîng, ký kÕt vµ tu©n thñ c¸c cam kÕt song ph¬ng, ®a ph¬ng vµ toµn cÇu ngµy cµng ®a d¹ng h¬n, cao h¬n vµ ®ång bé h¬n trong c¸c lÜnh vùc ®êi sèng kinh tÕ quèc gia vµ quèc tÕ. Lo¹i ý kiÕn kh¸c l¹i cho r»ng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh lo¹i bá dÇn c¸c hµng rµo th¬ng m¹i quèc tÕ, thanh to¸n quèc tÕ vµ di chuyÓn c¸c nh©n tè s¶n xuÊt gi÷a c¸c níc.
MÆc dï cßn cã nh÷ng quan niÖm kh¸c nhau, nhng hiÖn nay kh¸i niÖm t¬ng ®èi phæ biÕn ®îc nhiÒu níc chÊp nhËn vÒ héi nhËp nh sau: Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù g¾n kÕt nÒn kinh tÕ cña mçi quèc gia vµo c¸c tæ chøc hîp t¸c kinh tÕ khu vùc vµ toµn cÇu, trong ®ã mèi quan hÖ gi÷a c¸c níc thµnh viªn cã sù rµng buéc theo nh÷ng quy ®Þnh chung cña khèi. Nãi mét c¸ch kh¸i qu¸t nhÊt, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh c¸c quèc gia thùc hiÖn m« h×nh kinh tÕ më, tù nguyÖn tham gia vµo c¸c ®Þnh chÕ kinh tÕ vµ tµi chÝnh quèc tÕ, thùc hiÖn thuËn lîi hãa vµ tù do hãa th¬ng m¹i, ®Çu t vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c.
*Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh»m gi¶i quyÕt 6 vÊn ®Ò chñ yÕu:
§µm ph¸n c¾t gi¶m thuÕ quan;
Gi¶m, lo¹i bá hµng rµo phi thuÕ quan;
Gi¶m bít c¸c h¹n chÕ ®èi víi dÞch vô;
Gi¶m bít c¸c trë ng¹i ®èi víi ®Çu t quèc tÕ;
§iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch th¬ng m¹i kh¸c;
TriÓn khai c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa, gi¸o dôc, y tÕ... cã tÝnh chÊt toµn cÇu.
3. B¶n chÊt cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
Héi nhËp lµ kÕt qu¶ chÝnh trÞ cã chñ ®Ých râ rµng nh»m h×nh thµnh mét tËp hîp khu vùc ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt, më réng thÞ trêng cho s¶n phÈm dÞch vô níc m×nh. Do ®ã Héi nhËp lµ ho¹t ®éng chñ quan cña con ngêi, ë ®©y lµ c¸c chÝnh phñ, nh»m lîi dông søc m¹nh cña thêi ®¹i ®Ó t¨ng cêng søc m¹nh d©n téc m×nh. Héi nhËp quèc tÕ tríc kia còng nh hiÖn nay cïng cã môc ®Ých gièng nhau lµ lîi dông ®Õn møc tèi ®a sù hîp t¸c quèc tÕ ®Ó t¨ng cêng søc m¹nh d©n téc. Héi nhËp quèc tÕ ngµy nay víi toµn cÇu ho¸ tuy lµ hai qu¸ tr×nh kh¸c nhau v× héi nhËp quèc tÕ lµ hµnh ®éng chñ quan cßn toµn cÇu ho¸ lµ hiÖn tîng kh¸ch quan nhng chóng cã mèi quan hÖ th©n thiÕt vµ phô thuéc lÉn nhau. Do vËy, khi tham gia vµo héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cÇn ph¶i cã nh÷ng bíc ®i cô thÓ ®îc tÝnh to¸n cÈn thËn, ph¶i x©y dùng lé tr×nh héi nhËp phï hîp víi kh¶ n¨ng vµ lîi Ých cña d©n téc. Héi nhËp gióp chóng ta t×m ®îc chç thÝch hîp nhÊt trong con tµu toµn cÇu ho¸, nhng mÆt kh¸c toµn cÇu ho¸ l¹i chØ lµ con tµu chØ ch¹y mét chiÒu vµ kh«ng ®Ëu l¹i ë mét bÕn nµo c¶, nªn muèn kh«ng bÞ nhì hoÆc bÞ v¨ng va khái con tµu nµy, tøc lµ tôt hËu th× qu¸ tr×nh héi nhËp nãi chung vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nãi riªng còng ph¶i khÈn tr¬ng vµ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh m¹nh d¹n.
VÒ b¶n chÊt, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®îc thÓ hiÖn chñ yÕu ë mét sè mÆt sau ®©y:
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ sù ®an xen, g¾n bã vµ phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ quèc gia víi nhau vµ víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Nã võa lµ qu¸ tr×nh hîp t¸c cïng ph¸t triÓn, võa lµ qu¸ tr×nh ®Êu tranh rÊt phøc t¹p, ®Æc biÖt lµ ®Êu tranh cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh v× mét trËt tù c«ng b»ng, chèng l¹i nh÷ng ¸p ®Æt phi lý cña c¸c cêng quèc kinh tÕ vµ c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia;
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh xãa bá tõng bíc vµ tõng phÇn c¸c rµo c¶n vÒ th¬ng m¹i vµ ®Çu t gi÷a c¸c quèc gia theo híng tù do hãa kinh tÕ;
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mét mÆt t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi míi cho c¸c doanh nghiÖp trong s¶n xuÊt kinh doanh, mÆt kh¸c buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng ®æi míi ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh trªn th¬ng trêng;
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ t¹o thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn c¸c c«ng cuéc c¶i c¸ch ë c¸c quèc gia nhng ®ång thêi còng lµ yªu cÇu, søc Ðp ®èi víi mçi níc trong viÖc ®æi míi vµ hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ c¸c chÝnh s¸ch vµ ph¬ng thøc qu¶n lý vÜ m«.
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ chÝnh lµ sù t¹o dùng c¸c nh©n tè vµ ®iÒu kiÖn míi cho sù ph¸t triÓn cña tõng quèc gia vµ céng ®ång quèc tÕ trªn c¬ së tr×nh ®é ph¸t triÓn ngµy cµng cao vµ hiÖn ®¹i cña lùc lîng s¶n xuÊt.
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ chÝnh lµ sù kh¬i th«ng c¸c dßng ch¶y nguån lùc trong vµ ngoµi níc, t¹o ®iÒu kiÖn më réng thÞ trêng, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ c¸c kinh nghiÖm qu¶n lý.
II - Néi dung cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
1. XuÊt nhËp khÈu
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng, ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu cña thÕ giíi liªn tôc t¨ng trëng víi tèc ®é ngµy cµng nhanh, quy m« ngµy cµng lín. Sù t¨ng trëng ®ã cã ®Æc ®iÓm lµ lu«n lu«n cao h¬n so víi tèc ®é t¨ng cña s¶n xuÊt thÕ giíi dï nÒn kinh tÕ thÕ giíi nãi chung vµ th¬ng m¹i quèc tÕ nãi riªng ®· tr¶i qua nhiÒu bíc th¨ng trÇm trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kÓ tõ sau chiÕn tranh thÕ giíi thø hai ®Õn nay. Trªn thùc tÕ, c¸c níc sö dông réng r·i nhiÒu biÖn ph¸p trùc tiÕp nh»m më réng xuÊt khÈu hµng hãa, chiÕm lÜnh thÞ trêng ngoµi níc nh tÝn dông xuÊt khÈu, Nhµ níc b¶o ®¶m tÝn dông xuÊt khÈu, trî cÊp xuÊt khÈu hoÆc b¸n ph¸ gi¸ hµng hãa, b¸n ph¸ gi¸ hèi ®o¸i, hoµn thuÕ hµng xuÊt khÈu... §ång thêi, c¸c níc còng sö dông nhiÒu biÖn ph¸p h¹n chÕ nhËp khÈu b»ng c¸ch sö dông c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan (nh quotas, giÊy phÐp nhËp khÈu, quy ®Þnh vÒ mÆt vÖ sinh thó y hoÆc vÖ sinh thùc phÈm...) nh»m ng¨n c¶n hµng tõ níc ngoµi, t¨ng kh¶ n¨ng cña c¸c nhµ s¶n xuÊt néi ®Þa, b¶o vÖ nÒn s¶n xuÊt trong níc. C¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay ®Òu cã xu híng tháa thuËn gi¶m bít vµ dì bá c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ nµy, t¹o thuËn lîi tèi ®a cho sù trao ®æi tù do hµng hãa, dÞch vô trªn thÞ trêng thÕ giíi.
Trong sù t¨ng trëng chung cña th¬ng m¹i quèc tÕ, cho dï gi¸ trÞ th¬ng m¹i cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ngµy cµng t¨ng lªn trong tû träng gi¸ trÞ th¬ng m¹i toµn thÕ giíi, song ®Õn nay gi¸ trÞ th¬ng m¹i cña 25 níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn thuéc khèi OECD vÉn chiÕm gÇn 70% gi¸ trÞ th¬ng m¹i toµn cÇu. Con sè nµy cho thÊy: lµm chñ trªn th¬ng trêng quèc tÕ cho ®Õn nay vµ dù b¸o trong nhiÒu n¨m tíi vÉn lµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn thuéc ba trung t©m kinh tÕ lín nhÊt thÕ giíi hiÖn nay: B¾c Mü, T©y ¢u vµ NhËt B¶n. Song nh×n tõ khÝa c¹nh kh¸c, kh«ng thÓ kh«ng thÊy râ, ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ c¸c níc ë khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng, ®Ó cã ®îc sù ph¸t triÓn kinh tÕ n¨ng ®éng trong nh÷ng thËp niªn võa qua ph¶i kÓ ®Õn sù ®ãng gãp v« cïng quan träng cña th¬ng m¹i quèc tÕ. Víi chiÕn lîc thay thÕ nhËp khÈu vµ sau ®ã lµ chiÕn lîc c«ng nghiÖp hãa híng vÒ xuÊt khÈu, mét sè nÒn kinh tÕ ë ch©u ¸ ®· trë thµnh c¸c níc c«ng nghiÖp míi (NIEs), cÊt c¸nh thµnh nh÷ng con rång ch©u ¸ trong kho¶ng thêi gian lÞch sö ng¾n h¬n nhiÒu so víi c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ®i tríc. §iÒu ®ã cho thÊy lîi Ých cña viÖc tham gia vµo th¬ng m¹i quèc tÕ lµ hÕt søc to lín vµ hoµn toµn hiÖn thùc.
2. §Çu t
§Çu t quèc tÕ lµ mét qu¸ tr×nh kinh tÕ trong ®ã c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi (tæ chøc, c¸ nh©n) ®a vèn hoÆc bÊt kú h×nh thøc gi¸ trÞ nµo vµo níc tiÕp nhËn ®Çu t ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh, dÞch vô nh»m thu lîi nhuËn vµ ®¹t ®îc c¸c hiÖu qu¶ x· héi. §©y lµ xu híng cã tÝnh quy luËt trong ®iÒu kiÖn t¨ng cêng quèc tÕ hãa ®êi sèng kinh tÕ hiÖn nay, tuy r»ng trªn thùc tÕ, sù hîp t¸c nµy kh«ng ®¬n gi¶n mµ tr¸i l¹i lu«n chøa ®ùng sù c¹nh tranh gay g¾t.
Nh÷ng h×nh thøc chñ yÕu cña ®Çu t quèc tÕ bao gåm ®Çu t gi¸n tiÕp (gãp vèn díi h×nh thøc mua cæ phiÕu nhng kh«ng trùc tiÕp ®iÒu hµnh), tÝn dông quèc tÕ (cho vay vèn kiÕm lîi th«ng qua l·i suÊt tiÒn vay), ®Çu t trùc tiÕp (chñ ®Çu t trùc tiÕp tham gia ®iÒu hµnh ®èi tîng hä bá vèn ®Çu t). T¹i ViÖt Nam, ®Çu t quèc tÕ ®îc ®Ò cËp chñ yÕu ë hai h×nh thøc lµ FDI (®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi) vµ ODA (vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc). §Çu t mang l¹i nh÷ng lîi Ých to lín cho c¸c ®èi tîng tham gia. §èi víi c¸c níc chñ ®Çu t mµ phÇn lín lµ nh÷ng níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, lîi Ých thu ®îc lµ:
Sö dông ®îc lîi thÕ cña n¬i tiÕp nhËn ®Çu t, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn còng nh tû suÊt lîi nhuËn cña vèn ®Çu t.
Kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng l·o hãa s¶n phÈm b»ng c¸ch di chuyÓn mét bé phËn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp sang c¸c níc kÐm ph¸t triÓn h¬n ®Ó tiÕp tôc sö dông, kÐo dµi chu kú sèng cña s¶n phÈm.
X©y dùng ®îc thÞ trêng cung cÊp nguyªn liÖu æn ®Þnh víi gi¸ ph¶i ch¨ng. VÝ dô nhê ®Çu t ra níc ngoµi mµ Mü nhËp khÈu æn ®Þnh toµn bé phèt ph¸t, ®ång, thiÕc, quÆng s¾t, mangan. Bµnh tríng søc m¹nh vÒ kinh tÕ vµ n©ng cao uy tÝn chÝnh trÞ trªn thÞ trêng quèc tÕ.
Cßn ®èi víi c¸c níc nhËn ®Çu t lµ c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, ®Çu t níc ngoµi còng cã ý nghÜa quan träng nh gióp gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi nh thÊt nghiÖp, l¹m ph¸t, t¨ng thu ng©n s¸ch díi h×nh thøc c¸c lo¹i thuÕ, t¹o ra m«i trêng c¹nh tranh ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ th¬ng m¹i...
Tuy vËy, t¸c ®éng cña ®Çu t níc ngoµi ®èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn míi thùc sù lµ to lín, ®îc thÓ hiÖn ë mét sè mÆt chñ yÕu sau:
Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thiÕu vèn. ChØ xÐt riªng vÒ ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi, trong kho¶ng thêi gian gi÷a thËp kû 60 ®Õn gi÷a thËp kû 90, b»ng mét chÝnh s¸ch n¨ng ®éng vµ cã hiÖu qu¶, c¸c níc NICs ®· nhËn ®îc h¬n 50 tû USD - ®©y lµ nguån vèn ®Æc biÖt quan träng gióp c¸c níc nµy trë thµnh nh÷ng con rång cña ch©u ¸.
Gi¶i quyÕt mét phÇn ®¸ng kÓ t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp th«ng qua viÖc t¹o ra c¸c xÝ nghiÖp míi hoÆc lµm t¨ng quy m« cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ.
Gióp níc nhËn ®Çu t tiÕp thu c«ng nghÖ tiªn tiÕn, häc hái ®îc kinh nghiÖm qu¶n lý.
Gãp phÇn c¶i tiÕn c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp hãa vµ ®a nÒn kinh tÕ tham gia ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ mét c¸ch m¹nh mÏ.
KÓ tõ n¨m 1988 (n¨m LuËt §Çu t níc ngoµi cã hiÖu lùc), ®Õn hÕt n¨m 2002 ®· cã kho¶ng 4.600 dù ¸n ®îc cÊp phÐp víi tæng vèn ®Çu t ®¨ng ký kho¶ng 50,3 tû USD vµ vèn ®Çu t thùc hiÖn ®¹t kho¶ng 24 tû USD. Nh÷ng níc dÉn ®Çu vÒ sè vèn ®Çu t t¹i ViÖt Nam vÉn lµ c¸c níc Ch©u ¸ l¸ng giÒng nh Singapore, §µi Loan, Hång K«ng, NhËt B¶n, Hµn Quèc… vµ gÇn ®©y Mü næi lªn lµ mét trong nh÷ng nhµ ®Çu t hµng ®Çu vµo ViÖt Nam, kÓ tõ sau hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i song ph¬ng ViÖt - Mü ®îc quèc héi hai níc chÝnh thøc th«ng qua. Tríc Mü, Ph¸p, Anh, Australia, Hµ Lan còng lµ nh÷ng nhµ ®Çu t lín t¹i ViÖt Nam.
§Çu t níc ngoµi lµ mét nh©n tè thóc ®Èy tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cña ViÖt Nam. NÕu ë thêi kú 1991-1995 nã ®· gióp ViÖt Nam tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ-x· héi, xãa bá cÊm vËn kinh tÕ cña níc ngoµi th× tõ n¨m 1996 ®Õn nay nã lµ mét trong nh÷ng nh©n tè thóc ®Èy kinh tÕ ®Êt níc ph¸t triÓn theo chiÒu s©u vµ duy tr× ®îc tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ cao.
Tõ kh«ng ®Õn cã, khu vùc doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi hiÖn chiÕm gÇn 20% tæng vèn ®Çu t toµn x· héi, trªn 25,1% gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, trªn 50% kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¶ níc vµ t¹o viÖc lµm cho kho¶ng 600.000 lao ®éng trùc tiÕp (theo Tæng ®iÒu tra míi ®©y). Râ rµng, ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ®· vµ ®ang gãp ph©n quan träng trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, vµo viÖc më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ViÖt Nam.
Mét m¶ng quan träng kh¸c cña ®Çu t quèc tÕ lµ vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA). §èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn nh ViÖt Nam, ODA cã ý nghÜa to lín vµ ®· gãp phÇn t¹o ra nh÷ng c¬ héi ®Ó ®¹t ®îc t¨ng trëng kinh tÕ, xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. HiÖn nay ViÖt Nam ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ quan hÖ hîp t¸c víi 25 nhµ tµi trî song ph¬ng, 19 ®èi t¸c ®a ph¬ng vµ h¬n 350 tæ chøc phi chÝnh phñ. Nguån vèn ODA ®îc tËp trung cho c¸c lÜnh vùc ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi u tiªn cña ChÝnh phñ nh: n¨ng lîng ®iÖn (24%), giao th«ng (27,5%), ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n bao gåm c¶ thñy s¶n, l©m nghiÖp vµ thñy lîi (12,74%), cÊp tho¸t níc (7,8%), y tÕ, x· héi, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, khoa häc-c«ng nghÖ-m«i trêng (11,87%). Ngoµi ra, nguån ODA còng hç trî ®¸ng kÓ cho ng©n s¸ch cña ChÝnh phñ ®Ó thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¶i c¸ch kinh tÕ (c¸c kho¶n tÝn dông ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ, ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ më réng, Quü Miyazawa, PRGF vµ PRSC).
Nh×n chung, viÖc sö dông ODA trong thêi gian qua lµ cã hiÖu qu¶, hç trî tÝch cùc cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn tèc ®é gi¶i ng©n nguån vèn nµy vÉn cßn chËm, cha cã nhiÒu dù ¸n thùc sù kh¶ thi ®Ó sö dông triÖt ®Ó lîi Ých mµ ODA mang l¹i.
3. Tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ
Díi søc Ðp cña c¹nh tranh, toµn cÇu ho¸ vµ sù bµnh tríng cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia nh hiÖn nay, c¸c quèc gia cã xu híng tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc nh»m tËn dông nh÷ng lîi thÕ cña nhau, dµnh cho nhau nh÷ng u ®·i vÒ thuÕ quan vµ mËu dÞch, ®ång thêi ph¸t huy søc m¹nh tËp thÓ ®Ó c¹nh tranh víi c¸c níc ngoµi khèi. Song song víi viÖc tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc, c¸c quèc gia ®ång thêi còng tÝch cùc tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ toµn cÇu nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t, gia t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu ®ång thêi ®Èy nhanh tèc ®é héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi (®èi víi nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn).
B¶ng: Mét sè tæ chøc kinh tÕ khu vùc trªn thÕ giíi
Tªn
Níc thµnh viªn
Thêng trùc
Thµnh LËp
Khu Vùc kinh tÕ Ch©u ¢u
Aix¬len, BØ, §an M¹ch, §øc Ph¸p, Hµ Lan; Lucxembua,Bå §µo Nha, T©y Ban Nha; Hy L¹p, Italia, Anh, ¸o, Na Uy, PhÇn Lan, Thuþ §iÓn, LichtÕintin.
Brucxen
1/1994
HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸
Philipin, Lµo, Singapo, Brun©y, Thailan, Brun©y,Campuchia, Ind«nesia, ViÖtnam Myama
Giacacta
8/1967
Tæ chøc hîp t¸c trung ¸
Thæ NhÜ kú, Pakistan, Apganistan,
Iran, Azacbaizan, Uzobekistan, Takistan, Kazacstan, Azukistan
§«haylan
1985
Liªn minh hîp t¸c Nam ¸
M«ngla, Butan, Ên §é, Mantan, Nªpan, Pakistan, Siri-Lanca.
Ka®«man
12/1985
Khu vùc mËu dÞch tù do B¾c Mü
Hoa Kú, Mªhic«, Canada
Mªhic« city
12/1992
DiÕn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i b×nh d¬ng.
Mü,Canada, Mªhic«, Chilª, singapo,Nga Trung Quèc, §µi Loan, HångK«ng,NhËt B¶n, Malaisia, ThaiLan, Babue, Pªru, Philipin,In®«nªsia, Viªtnam, Australia, New Zealand, vµ T©n Ghi-nª
Kh«ng cã trô së
11/1989
Khu vùc mËu dÞch tù do Ch©u Mü
Gåm 34 níc B¾c Mü trõ Cu Ba
Maiami
12/1994
HiÖp héi c©n ®èi ph¸t triÓn miÒn Nam Ch©u Phi
Angola, Boxoana, malavi, Zambia Zimbabue, Caicosto, Mozambic, Namibia, Tanzania
M«ngtªvi®ª«
3/1981
Nguån: Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ toµn cÇu ho¸-Häc viÖn chÝnh trÞ QG HCM
Trong trµo lu héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi ®ang diÔn ra nh mét xu thÕ kh¸ch quan, lµ mét quèc gia cã nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn ë khu vùc §«ng Nam ¸, ViÖt Nam kh«ng thÓ ®øng ngoµi qu¸ tr×nh chung ®ang diÔn ra m¹ng mÏ trªn ph¹m vi toµn cÇu. Ngay tõ gi÷a nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû tríc, níc ta ®· gia nhËp Héi ®ång t¬ng trî kinh tÕ (SEV), tÝch cùc tham gia phong trµo kh«ng liªn kÕt, Nhãm G77 vµ ®Æc biÖt lµ liªn hiÖp quèc mµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n lµ ®Êu tranh cho mét trËt tù c«ng b»ng, ®ång thêi tham gia tÝch cùc vµo c¸c liªn kÕt kinh tÕ - th¬ng m¹i quèc tÕ nh HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN), DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng (APEC), trë thµnh quan s¸t viªn cña Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), ký hiÖp ®Þnh th¬ng m¹i víi 85 quèc gia, thùc hiÖn tèi huÖ quèc víi trªn 70 quèc gia. NÕu vµo n¨m 1990 ViÖt Nam míi cã quan hÖ bu«n b¸n víi trªn 50 quèc gia vµ vïng l·nh thæ th× ®Õn n¨m 1995 ®· lµ 100 vµ ®Õn ®Çu 2001 con sè nµy ®· lµ kho¶ng 170 níc vµ vïng l·nh thæ. Qu¸ tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam chñ yÕu ®îc thùc hiÖn dÇn dÇn tõng bíc theo ba lÜnh vùc träng t©m lµ tù do ho¸ th¬ng m¹i, tù do ho¸ ®Çu t níc ngoµi vµ më cöa thu nhËn tri thøc níc ngoµi th«ng qua c«ng nghÖ th«ng tin. Qu¸ tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh qua mét sè mèc c¬ b¶n sau:
N¨m 1987, ViÖt Nam ban hµnh LuËt §Çu T níc ngoµi t¹i ViÖt Nam
nh»m thu hót c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi vµo s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ViÖt Nam. LuËt §Çu T níc ngoµi ®· ®îc söa ®æi, bæ sung vµo c¸c n¨m 1993,1996 vµ míi ®©y nhÊt lµ n¨m 2000.
N¨m 1993, ViÖt Nam ®· khai th«ng quan hÖ víi Quü tiÒn tÖ quèc tÕ
(IMF), Ng©n hµng thÕ giíi (WB) vµ Ng©n hµng Ch©u ¸ (ADB), t¹o niÒm tin cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi vµ céng ®ång quèc tÕ vÒ ®êng lèi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña ViÖt Nam, xö lý nî víi chñ nî quèc tÕ t¹i c©u l¹c bé Pa-ri n¨m 1993, qua ®ã kh¼ng ®Þnh víi thÕ giíi vÒ quyÕt t©m cña chÝnh phñ ViÖt Nam trong viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt vµ nghÜa vô quèc tÕ cña m×nh.
Th¸ng 12 n¨m 1992, ViÖt Nam ®· ký t¾t HiÖp ®Þnh bu«n b¸n hµng dÖt
may víi Liªn minh Ch©u ¢u. HiÖp ®Þnh nµy ®îc ký chÝnh thøc vµo th¸ng 7 n¨m 1996 vµ cã hiÖu lùc thi hµnh tõ ngµy 1 th¸ng 1 n¨m 1993 ®Õn ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1997.
Th¸ng 7 n¨m 1995, ViÖt Nam ®· chÝnh thøc ký hiÖp ®Þnh khung vÒ hîp t¸c kinh tÕ, th¬ng m¹i víi Liªn minh Ch©u ¢u. Hai bªn tho¶ thuËn dµnh cho nhau chÕ ®é tèi huÖ quèc. N¨m 1996, c¸c bªn ®· thµnh lËp Uû ban hîp t¸c ViÖt Nam-Liªn minh Ch©u ¢u vµ th¸ng 1 n¨m 1996, Liªn minh Ch©u ¢u ®· cö ®¹i sø thêng trùc t¹i ViÖt Nam.
N¨m 1995, ViÖt Nam chÝnh thøc trë thµnh viªn cña HiÖp héi c¸c quèc
gia §«ng Nam ¸, ®iÒu nµy ®· t¹o ra thÕ vµ lùc míi cho ViÖt Nam trong quan hÖ víi c¸c níc trªn thÕ giíi. Ngay sau khi trë thµnh thµnh viªn cña ASEAN, ViÖt Nam ®· tham gia vµo mét lo¹t c¸c ch¬ng tr×nh hîp t¸c vÒ th¬ng m¹i vµ ®Çu t trong khu vùc.
5.Th¸ng 3 n¨m 1996, Héi nghÞ c¸c nguyªn thñ vÒ hîp t¸c ¸- ©u (ASEM)
lÇn ®Çu tiªn ®îc tæ chøc t¹i Bangkok Th¸i Lan víi sù tham gia cña 15 níc thuéc liªn minh ch©u ¢u vµ 10 níc Ch©u ¸ lµ Trung Quèc, NhËt B¶n, Hµn Quèc, Th¸i Lan, In®«nªxia, Singapo, Malaisia, Philipin, Brun©y vµ ViÖt Nam. ViÖt Nam ®· tham gia diÔn ®µn víi t c¸ch lµ thµnh viªn s¸ng lËp. Néi dung hîp t¸c chñ yÕu tËp trung vµo viÖc thuËn lîi ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t vµ hîp t¸c gi÷a c¸c doanh nghiÖp ¸- ©u.
Th¸ng 11 n¨m 1998, ViÖt Nam gia nhËp DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ
Ch©u ¸ Th¸i B×nh D¬ng (APEC). §Õn nay, APEC cã tÊt c¶ 21 thµnh viªn trong ®ã cã c¸c quèc gia cã nÒn kinh tÕ m¹nh nhÊt thÕ giíi nh Mü, NhËt, Cana®a… T¹i héi nghÞ Thîng ®Ønh, ngay sau khi chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc, ViÖt Nam ®· nép b¶n KÕ ho¹ch hµnh ®éng quèc gia (IAP), cam kÕt thùc hiÖn 14/15 lÜnh vùc theo quy ®Þnh cña DiÔn ®µn.
Th¸ng 6 n¨m 1994, ViÖt Nam ®îc c«ng nhËn lµ quan s¸t viªn cña HiÖp ®Þnh chung vÒ ThuÕ quan vµ Th¬ng m¹i (GATT). N¨m 1995, vµo ngµy lµm viÖc ®Çu tiªn cña Tæ chøc th¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO), ViÖt Nam ®· nép ®¬n xin gia nhËp tæ chøc nµy, ngµy 28 th¸ng 11 n¨m 1996, ViÖt Nam ®· hoµn thµnh b¶n "BÞ vong lôc vÒ chÕ ®é ngo¹i th¬ng", c¨n cø theo mÉu híng dÉn cña WTO, ®· ®îc ban th ký chuyÓn ®Õn c¸c níc thµnh viªn. HiÖn t¹i, víi t c¸ch lµ quan s¸t viªn cña WTO, ViÖt Nam ®· tham gia c¸c Héi nghÞ Bé trëng cña WTO vµ ®ang tÝch cùc chuÈn bÞ cho c¸c vßng ®µm ph¸n s¾p tíi ®Ó x¸c lËp c¬ së ph¸p lý cho viÖc gia nhËp Tæ chøc th¬ng m¹i ThÕ giíi.
Ngµy 13 th¸ng 7 n¨m 2000, t¹i Washington (Hoa Kú), HiÖp ®Þnh
Th¬ng m¹i ViÖt Nam-Hoa Kú ®· chÝnh thøc ®îc ký kÕt, kÕt thóc 4 n¨m ®µm ph¸n tÝch cùc gi÷a hai Nhµ níc. ViÖc ký kÕt HiÖp ®Þnh nµy lµ mét sù kiÖn lín, ®¸nh dÊu mét bíc tiÕn quan träng trong viÖc më réng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ-th¬ng m¹i gi÷a hai quèc gia. HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam-Hoa Kú lµ hiÖp ®Þnh mang tÝnh chÊt tæng thÓ vµ bao qu¸t nhÊt. HiÖp ®Þnh kh«ng chØ ®Ò cËp ®Õn th¬ng m¹i hµng ho¸ mµ cßn chøa ®ùng c¶ nh÷ng ®iÒu kho¶n vÒ th¬ng m¹i dÞch vô, ®Çu t vµ së h÷u trÝ tuÖ. §©y còng lµ HiÖp ®Þnh ®Çu tiªn ®îc ViÖt Nam ®µm ph¸n trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c cña WTO: " b×nh ®¼ng, cïng cã lîi, t«n träng ®éc lËp chñ quyÒn lÉn nhau, cã tÝnh ®Õn thùc tÕ ViÖt Nam lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp, ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc còng nh thÕ giíi". §îc x©y dùng dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña WTO, viÖc th«ng qua HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam-Hoa Kú lµ mét bíc quan träng ®Ó ViÖt Nam tiÕn tíi gia nhËp Tæ chøc th¬ng m¹i lín nhÊt thÕ giíi nµy.
§Ó cã thÓ hiÓu râ nh÷ng thuËn lîi, thêi c¬ còng nh khã kh¨n th¸ch thøc cña ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, chóng ta sÏ nghiªn cøu 3 tæ chøc kinh tÕ cã ¶nh hëng lín nhÊt ®Õn qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam.
3.1 Héi nhËp ASEAN/AFTA
a) Qu¸ tr×nh gia nhËp
Ngµy 28/7/1995, ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN), ®¸nh dÊu bíc héi nhËp quan träng ®Çu tiªn vµo céng ®ång kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Ngay sau ®ã, ViÖt Nam còng chÝnh thøc tham gia thùc hiÖn Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (ASEAN Free Trade Area - AFTA) b»ng viÖc ký NghÞ ®Þnh th gia nhËp hiÖp ®Þnh vÒ Ch¬ng tr×nh u ®·i thuÕ quan cã hiÖu lùc chung (CEPT) Héi nghÞ Thîng ®Ønh ASEAN lÇn thø t t¹i Singapore (th¸ng 1/1992) ®· quyÕt ®Þnh xóc tiÕn thiÕt lËp AFTA. Môc tiªu cña AFTA lµ lo¹i bá hoµn toµn hµng rµo th¬ng m¹i ®èi víi hÇu hÕt hµng hãa cña c¸c níc trong khu vùc, nh»m n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng hãa ASEAN trªn thÞ trêng quèc tÕ vµ tÝnh hÊp dÉn cña khu vùc nµy ®èi víi ®Çu t níc ngoµi. Môc tiªu nµy ®îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc ¸p dông CEPT víi lé tr×nh gi¶m nhanh vµ gi¶m b×nh thêng ®èi víi c¸c lo¹i hµng ®îc ®a vµo tõng ch¬ng tr×nh gi¶m thuÕ.
ngµy 15/12/1995 vµ b¾t ®Çu thùc hiÖn ch¬ng tr×nh nµy 15 ngµy sau khi ký kÕt. Vµo thêi ®iÓm ®ã, ViÖt Nam ®· ®Ö tr×nh ASEAN bèn danh môc hµng hãa theo quy ®Þnh, ®ã lµ danh môc lo¹i trõ hoµn toµn (GEL), danh môc lo¹i trõ t¹m thêi (TEL), danh môc c¾t gi¶m thuÕ quan (IL) vµ danh môc n«ng s¶n cha chÕ biÕn nh¹y c¶m (SL). Theo Bé Th¬ng m¹i, mÆc dï ChÝnh phñ vµ c¸c bé, ngµnh ®· triÓn khai nhiÒu ch¬ng tr×nh phæ biÕn CEPT/AFTA, nhng nh×n chung c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam, kÓ c¶ doanh nghiÖp lín cña Nhµ níc, vÉn cha thËt sù quan t©m ®Çy ®ñ ®Õn vÊn ®Ò nµy.
§Õn hÕt n¨m 2002, ViÖt Nam ®· ®a kho¶ng 5505 mÆt hµng vµo danh môc c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu theo CEPT, cßn l¹i kho¶ng trªn 700 mÆt hµng ®· vµ ®ang ®îc ®a vµo danh môc c¾t gi¶m trong n¨m 2003. C¸c dßng thuÕ cã thuÕ suÊt tõ trªn 5% ®Õn 20% ph¶i c¾t gi¶m ®Ó ®Õn n¨m 2005 cßn phÇn lín ë møc 0%. §ång thêi, ®èi víi c¸c dßng thuÕ vÉn cßn ë møc thuÕ suÊt trªn 25% cÇn ph¶i gi¶m ngay vµ liªn tôc sao cho ®Õn n¨m 2005 cßn kh«ng qu¸ 5%. ViÖt Nam còng ®· ký hiÖp ®Þnh khung vÒ khu vùc ®Çu t ASEAN (AIA).
Ngoµi ra, ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cña mét níc thµnh viªn, ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh c¶i c¸ch thuÕ, ®¬n gi¶n hãa c¸c lo¹i thuÕ, thay thuÕ doanh thu b»ng thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (VAT). ViÖt Nam ®· ¸p dông "tuyÕn xanh" h¶i quan ®èi víi nh÷ng hµng hãa thuéc diÖn ¸p dông CEPT, ký kÕt HiÖp ®Þnh h¶i quan víi ASEAN, HiÖp ®Þnh khung vÒ ch¬ng tr×nh._. hîp t¸c c«ng nghiÖp ASEAN (AICO), HiÖp ®Þnh khuyÕn khÝch vµ b¶o hé ®Çu t...
b) C¬ héi vµ th¸ch thøc
Khi thùc hiÖn AFTA, nguån nguyªn liÖu ViÖt Nam nhËp tõ ASEAN sÏ rÎ h¬n, do ®ã tÝnh c¹nh tranh cña hµng hãa ViÖt Nam xuÊt sang ASEAN sÏ ®îc n©ng cao h¬n. Trong khi ®ã, nh÷ng s¶n phÈm trong níc kÐm hiÖu qu¶ sÏ ®îc thay thÕ b»ng s¶n phÈm nhËp khÈu víi gi¸ thÊp h¬n vµ kÕt qu¶ lµ ngêi tiªu dïng sÏ ®îc hëng lîi nhiÒu h¬n tõ sù tham gia nµy. Vµ quan träng h¬n, tham gia AFTA, ViÖt Nam cã thÓ thu hót ®Çu t tõ trong còng nh ngoµi khu vùc.
Tuy nhiªn, th¸ch thøc ®Æt ra lµ Nhµ níc sÏ bÞ thÊt thu thuÕ ®èi víi c¸c mÆt hµng nhËp khÈu, cßn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ ph¶i nç lùc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho hµng hãa cña m×nh, nÕu kh«ng ch¼ng nh÷ng kh«ng tËn dông ®îc nh÷ng lîi thÕ do AFTA quy ®Þnh mµ cßn cã thÓ gÆp khã kh¨n lín trong th¬ng m¹i, nhÊt lµ khi sÏ kh«ng cßn chÕ ®é b¶o hé s¶n xuÊt trong níc cña ChÝnh phñ.
3.2Héi nhËp APEC
DiÔn ®µn Hîp t¸c Kinh tÕ ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng (The Asia - Pacific Economic Cooperation - APEC) thµnh lËp th¸ng 11/1989 t¹i Canberra (Australia). HiÖn nay APEC ®· ph¸t triÓn tõ 12 thµnh viªn ban ®Çu lªn 21 thµnh viªn, víi kho¶ng 52% diÖn tÝch l·nh thæ, 59% d©n sè, 70% nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn trªn thÕ giíi; APEC ®ãng gãp kho¶ng 57% GDP vµ 46% th¬ng m¹i toµn cÇu. Kiªn tr× c¸c nguyªn t¾c: cïng cã lîi, ®ång thuËn, tù nguyÖn vµ phï hîp víi nguyªn t¾c cña WTO/GATT, 3 trô cét hîp t¸c trong APEC lµ tù do hãa mËu dÞch vµ ®Çu t, thuËn lîi hãa c¸c quan hÖ kinh tÕ vµ hîp t¸c kinh tÕ kü thuËt. Tuy vËy, trong tõng thêi kú, tõng giai ®o¹n cô thÓ, c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c trong APEC ®îc ®iÒu chØnh linh ho¹t, phï hîp víi bèi c¶nh t×nh h×nh vµ ®¸p øng lîi Ých cña tÊt c¶ c¸c thµnh viªn.
* Môc tiªu c¬ b¶n cña APEC bao gåm:
Gi÷ v÷ng sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn trong khu vùc;
T¨ng cêng hÖ thèng th¬ng m¹i ®a ph¬ng më chø kh«ng ph¶i viÖc h×nh thµnh khèi th¬ng m¹i khu vùc;
TËp trung vµo kinh tÕ chø kh«ng ph¶i c¸c vÊn ®Ò an ninh;
KhuyÕn khÝch sù phô thuéc lÉn nhau mang tÝnh x©y dùng b»ng viÖc khuyÕn khÝch luång hµng hãa, dÞch vô, vèn vµ c«ng nghÖ.
Ch¬ng tr×nh nghÞ sù chÝnh cña APEC lµ ph¸ bá hµng rµo th¬ng m¹i vµ ®Çu t gi÷a c¸c níc thµnh viªn vµo n¨m 2020. C¸c níc ph¸t triÓn cam kÕt thùc hiÖn ®iÒu nµy vµo n¨m 2010. Mét sè nhãm lµm viÖc ®îc thµnh lËp ®Ó thóc ®Èy sù hîp t¸c trong hµng lo¹t vÊn ®Ò, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc thuËn lîi hãa kinh doanh vµ trao ®æi th«ng tin.
Th¸ng 6/1996, ViÖt Nam chÝnh thøc nép ®¬n xin gia nhËp APEC. TiÕp ®ã, ViÖt Nam ®· x©y dùng vµ göi b¶n ghi nhí vÒ chÕ ®é kinh tÕ cña ViÖt Nam cho Ban th ký APEC ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh viªn APEC nghiªn cøu vµ xÐt duyÖt viÖc gia nhËp cña ViÖt Nam.
Héi nghÞ cÊp cao APEC t¹i Manila ngµy 30/11/1996 ®· ®a ra bµn b¹c viÖc kÕt n¹p thµnh viªn míi. Ngµy 25/04/1997, ViÖt Nam nép ®¬n xin tham gia vµo 3 nhãm c«ng t¸c cña APEC vÒ xóc tiÕn th¬ng m¹i, khoa häc c«ng nghÖ vµ kü thuËt n«ng nghiÖp. Héi nghÞ cÊp cao APEC lÇn thø 5 t¹i Vancouver (Canada) th¸ng 11/1997 nhÊt trÝ kÕt n¹p ViÖt Nam lµm thµnh viªn chÝnh thøc cña APEC vµo th¸ng 11/1998.
APEC thùc sù lµ mét tæ chøc hÊp dÉn ®Ó ViÖt Nam tham gia. APEC chiÕm 80% kim ng¹ch bu«n b¸n gi÷a ViÖt Nam vµ thÕ giíi, chiÕm 2/3 ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam vµ trªn 50% tæng viÖn trî ODA cho ViÖt Nam. Lµ mét níc cã nÒn kinh tÕ ë tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp, cha ph¶i lµ thµnh viªn cña Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), l¹i míi tham gia APEC, nhng ViÖt Nam lµ thµnh viªn tÝch cùc cña DiÔn ®µn nµy vµ ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo tiÕn tr×nh hîp t¸c. ViÖt Nam ®· hoµn thiÖn b¶n bè sung Ch¬ng tr×nh Hµnh ®éng Quèc gia (IAP) n¨m 2000 vµ c¸c cam kÕt thùc hiÖn trong IAP cña ViÖt Nam ®îc ®¸nh gi¸ cao. ViÖt Nam ®· ®a ra mét sè s¸ng kiÕn ®îc hoan nghªnh vµ ®· bíc ®Çu thu ®îc kÕt qu¶ nh dù ¸n vÒ t¨ng cêng sù tham gia cña c¸c thµnh viªn ®ang ph¸t triÓn cña APEC vµo c¸c tháa thuËn c«ng nhËn lÉn nhau; s¸ng kiÕn vÒ t¨ng cêng hîp t¸c trong viÖc thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch hµnh ®éng tËp thÓ trong hai lÜnh vùc u tiªn lµ thñ tôc h¶i quan vµ tiªu chuÈn-hîp chuÈn; s¸ng kiÕn vÒ ban hµnh híng dÉn x©y dùng v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ th¬ng m¹i ®iÖn tö vµ ®Ò xuÊt vÒ hîp t¸c trong lÜnh vùc trao ®æi c«ng nghÖ sau thu ho¹ch. Th¸ng 11/ 2006, Héi nghÞ cÊp cao APEC sÏ ®îc tæ chøc t¹i ViÖt Nam, lµ sù ghi nhËn vµ ®¸nh gi¸ cao cña DiÔn ®µn ®èi víi vai trß vµ sù tham gia tÝch cùc, hiÖu qu¶ cña níc ta trong nh÷ng n¨m qua còng nh trong thêi gian s¾p tíi.
Lµ thµnh viªn APEC, ViÖt Nam ®îc hëng nhiÒu c¬ héi thuËn lîi nh sau:
Më réng thÞ trêng, héi nhËp nhanh h¬n nÒn kinh tÕ toµn cÇu, lµm t¨ng niÒm tin cña giíi ®Çu t quèc tÕ, nhê ®ã ViÖt Nam ®Èy nhanh c¶i c¸ch kinh tÕ, thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch ngo¹i giao më, ®a d¹ng hãa, ®a ph¬ng hãa.
§îc hëng qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, giao lu vÒ vèn, c«ng nghÖ tõ c¸c níc ph¸t triÓn sang c¸c níc ®ang ph¸t triÓn.
Cã thêi gian ®iÒu chØnh vµ t¹o bíc thay ®æi trong nÒn kinh tÕ nhê thêi gian cam kÕt tù do hãa th¬ng m¹i ®îc kÐo dµi h¬n (2020 so víi 2010).
C¬ héi ®Èy m¹nh xuÊt khÈu nhê s¶n phÈm xuÊt khÈu cã gi¸ thµnh h¹ h¬n (gÇn 70% nguyªn liÖu lµm hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cã nguån gèc nhËp khÈu mµ nguyªn liÖu nhËp gi¸ h¹ h¬n nhê ViÖt Nam gi¶m thuÕ nhËp khÈu).
C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã c¬ héi tiÕp thÞ nhanh vµ Ýt tèn kÐm nhê tham gia c¸c diÔn ®µn cña APEC vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá, diÔn ®µn xóc tiÕn th¬ng m¹i..., ®îc t¹o ®iÒu kiÖn tham gia c¸c héi chî, héi th¶o lín cña khu vùc.
§¬ng nhiªn, bªn c¹nh thuËn lîi, ViÖt Nam còng ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng th¸ch thøc to lín trong chÆng ®êng héi nhËp APEC:
Ph¶i tiÕp cËn víi c¸c doanh nghiÖp cã tr×nh ®é ph¸t triÓn cao, ph¶i c¹nh tranh víi nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ hµng ®Çu thÕ giíi nh Mü, NhËt, Canada...
Gi¶m hµng rµo thuÕ quan trong khi c¬ cÊu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam chñ yÕu lµ nguyªn liÖu th«, n«ng thñy s¶n Ýt qua chÕ biÕn lµ nh÷ng mÆt hµng gi¶m thuÕ rÊt chËm t¹i ®a sè c¸c níc thµnh viªn APEC.
S¶n phÈm cña ViÖt Nam khã x©m nhËp thÞ trêng c¸c níc APEC do ®a sè hÖ thèng qu¶n lý cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cha ®¹t tiªu chuÈn ISO vµ chÊt lîng s¶n phÈm xuÊt khÈu cha cao.
M«i trêng ®Çu t cña ViÖt Nam kÐm hÊp dÉn so víi c¸c níc thµnh viªn APEC: nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph©n t¸n, cha hoµn chØnh, thñ tôc hµnh chÝnh phøc t¹p, c¬ chÕ qu¶n lý ®Çu t thiÕu ®ång bé, c¬ së h¹ tÇng kÐm.
3.3. Héi nhËp WTO
ViÖt Nam lµ quan s¸t viªn cña GATT (HiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ th¬ng m¹i - tiÒn th©n cña WTO tõ n¨m 1947 ®Õn hÕt n¨m 1994) vµo n¨m 1994. §Çu n¨m 1995, ChÝnh phñ ViÖt Nam göi ®¬n tíi Tæng Gi¸m ®èc WTO xin gia nhËp tæ chøc nµy theo ®iÒu 12 cña HiÖp ®Þnh WTO. Ngay sau khi nhËn ®¬n cña ViÖt Nam, §¹i héi ®ång cña WTO ®· thµnh lËp nhãm lµm viÖc gåm ®¹i diÖn cña c¸c quèc gia th¬ng m¹i chÝnh (nh Mü, Canada, NhËt B¶n, EU) vµ c¸c quèc gia kh¸c cã lîi Ých liªn quan ®Õn viÖc ViÖt Nam sÏ gia nhËp WTO.
VÒ phÝa ViÖt Nam, sau khi nép ®¬n, ®· gÊp rót chuÈn bÞ vµ ®Õn th¸ng 8/1995 ®· ®Ö tr×nh lªn WTO B¶n ghi nhí, cßn gäi lµ B¶n bÞ vong lôc, vÒ c¬ chÕ ngo¹i th¬ng cña ViÖt Nam. B¶n ghi nhí ®· tr×nh bµy râ c¸c ch¬ng tr×nh quèc gia liªn quan ®Õn thuÕ, c¸c h¹n chÕ phi thuÕ quan, c¸c quy ®Þnh vÒ xuÊt nhËp khÈu, kiÓm so¸t ngo¹i hèi, c¸c quy ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch ®Çu t, vÒ lÜnh vùc dÞch vô, b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, vµ vÒ c¸c bíc tù do hãa dÇn dÇn th¬ng m¹i ë ViÖt Nam trong t¬ng lai.
Tõ khi nép ®¬n gia nhËp ®Õn nay, ViÖt Nam ph¶i tr¶ lêi 1.500 c©u hái, gi¶i tr×nh vÒ t×nh tr¹ng minh b¹ch hãa chÝnh s¸ch víi c¸c níc thµnh viªn Ban c«ng t¸c cña WTO vµ ®· tr¶i qua nhiÒu vßng ®µm ph¸n song ph¬ng víi Ban c«ng t¸c cña WTO cïng víi c¸c quèc gia khu vùc lµ thµnh viªn cña WTO.
ViÖt Nam còng ®· vµ ®ang bæ sung, hoµn chØnh hÖ thèng ph¸p luËt theo híng tiÕp cËn dÇn c¸c ®Þnh chÕ cña WTO nh»m t¹o lËp mét c¸ch cã hÖ thèng hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng th¬ng m¹i vµ ®Çu t. Cô thÓ lµ LuËt söa ®æi, bæ sung LuËt §Çu t níc ngoµi (11.1996), LuËt th¬ng m¹i (1997), LuËt Ng©n hµng Nhµ níc vµ LuËt c¸c Tæ chøc tÝn dông (1997), LuËt söa ®æi, bæ sung LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc, LuËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu (5/1998), NghÞ ®Þnh vÒ cæ phÇn hãa doanh nghiÖp Nhµ níc... Cho ®Õn nay, ViÖt Nam ®· thùc sù hoµn tÊt vÒ c¬ b¶n giai ®o¹n minh b¹ch hãa chÝnh s¸ch vµ ë vµo giai ®o¹n ®µm ph¸n rÊt quan träng vÒ thùc chÊt "më cöa thÞ trêng" mét c¸ch toµn diÖn, thùc hiÖn cam kÕt quèc tÕ th«ng qua viÖc gÊp rót tiÕn hµnh §Ò ¸n quèc gia nghiªn cøu søc c¹nh tranh cña mét sè lo¹i hµng hãa vµ dÞch vô ViÖt Nam, hoµn tÊt Ch¬ng tr×nh hµnh ®éng cña ChÝnh phñ vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng nhÊt lµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ.
Tæng Gi¸m ®èc WTO - tiÕn sÜ Supachai Panitchpakdi ®· ph¸t biÓu: "T«i cho r»ng ViÖt Nam ®ang ®i ®óng híng trong viÖc tranh thñ nh÷ng c¬ héi mµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mang l¹i, ®Æc biÖt lµ viÖc trë thµnh thµnh viªn WTO". Gi¸m ®èc ñy ban Th¬ng m¹i cña EU Antonio Parosy cho r»ng b¶n chµo míi nhÊt cña ViÖt Nam mang tÝnh thùc tÕ h¬n víi khung biÓu thuÕ ®îc h¹ thÊp h¬n cïng møc ®é më cöa thÞ trêng réng h¬n. Nguyªn t¾c chung cña WTO vÒ ®èi xö quèc gia buéc quy ®Þnh gi÷a c¸c níc ph¶i gièng nhau, kh«ng ®îc ph©n biÖt ®èi xö gi÷a doanh nghiÖp trong níc vµ níc ngoµi, ph¶i xem xÐt ë mét sè doanh nghiÖp ®Ó lo¹i bá tÊt c¶ nh÷ng u ®·i cña Nhµ níc ®èi víi doanh nghiÖp trong níc, doanh nghiÖp Nhµ níc. ViÖt Nam ®· cã quy ®Þnh vÒ ¸p dông ®èi xö tèi huÖ quèc vµ ®èi xö quèc gia trong th¬ng m¹i quèc tÕ (theo Ph¸p lÖnh c«ng bè ngµy 7/6/2002) nh»m vµo nguyªn t¾c nªu trªn.
ViÖt Nam lµ níc ®ang ph¸t triÓn nªn cã thuËn lîi lµ ®îc duy tr× hÖ thèng b¶o hé nh ®· dµnh cho c¸c níc kÐm ph¸t triÓn nhÊt cña WTO ®îc hëng, riªng víi c¸c níc EU, ViÖt Nam cßn cã thÓ ®îc hëng hÖ thèng b¶o hé ngo¹i lÖ nµy kho¶ng 20 n¨m n÷a; còng nh ®îc phÐp duy tr× c¸c lo¹i trî cÊp vèn bÞ cÊm ®èi víi c¸c níc thµnh viªn WTO, kÓ c¶ trî cÊp xuÊt khÈu. ViÖt Nam cßn ®îc 10 n¨m n÷a ®Ó chuÈn bÞ cho chØ dÉn ®Þa lý, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, b¶o hé bÝ mËt th¬ng m¹i, quyÒn t¸c gi¶, nh·n hiÖu... lµ nh÷ng lÜnh vùc ViÖt Nam vèn cha chuÈn bÞ tèt, nhÊt lµ ®èi víi c¸c s¶n phÈm thùc phÈm, hãa chÊt vµ dîc phÈm.
Mét chÝnh s¸ch râ rµng ®èi víi ViÖt Nam hiÖn nay tríc hÕt lµ ®èi víi lÜnh vùc tµi chÝnh vèn ®ãng vai trß quan träng trong tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ bao gåm xuÊt nhËp khÈu, du lÞch, an ninh tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng ng©n hµng. Theo ý kiÕn c¸c chuyªn gia níc ngoµi, nh÷ng thuËn lîi vµ th¸ch thøc chñ yÕu khi ViÖt Nam gia nhËp WTO lµ:
*ThuËn lîi:
Hëng ®èi xö tèi huÖ quèc (MFN) v« ®iÒu kiÖn.
ThuÕ nhËp khÈu vµo c¸c níc WTO sÏ gi¶m ®¸ng kÓ.
§îc hëng mét c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp th¬ng m¹i khi cã tranh chÊp víi c¸c níc kh¸c.
§îc hëng chÕ ®é u ®·i thuÕ quan phæ cËp (GSP) v× lµ níc ®ang ph¸t triÓn.
VÞ thÕ th¬ng m¹i vµ kinh tÕ cña ViÖt Nam ®îc n©ng cao, v× ®©y lµ khu vùc chiÕm 90% khèi lîng th¬ng m¹i toµn cÇu.
*Th¸ch thøc
Më cöa thÞ trêng néi ®Þa trong nhiÒu lÜnh vùc nh ng©n hµng, b¶o hiÓm, viÔn th«ng, t vÊn...
Gi¶m thuÕ nhËp khÈu.
ChÝnh s¸ch cÇn thiÕt ®Ó thùc thi viÖc b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ.
C¬ chÕ chÝnh s¸ch ®èi víi khu vùc ®Çu t níc ngoµi.
TiÕp tôc c¶i c¸ch theo ®ßi hái cña WTO.
C¹nh tranh víi c¸c nÒn kinh tÕ m¹nh ngay t¹i thÞ trêng néi ®Þa.
III. Nh÷ng lîi Ých mµ mét quèc gia cã ®îc khi tham gia vµo héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
Trong bèi c¶nh khi mµ mçi quèc gia ®Òu nç lùc trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc th× vÊn ®Ò héi nhËp ®· trë thµnh mét xu thÕ tÊt yÕu kh¸ch quan. Tuy nhiªn, mçi quèc gia tham gia vµo qu¸ tr×nh héi nhËp víi môc tiªu riªng cña m×nh.
§èi víi c¸c níc ph¸t triÓn, khi tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ - mµ biÓu hiÖn râ nhÊt lµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c c«ng ty ®a quèc gia, môc tiªu chÝnh cña hä lµ më réng thÞ trêng tiªu thô vµ ®Çu t, vît qua rµo c¶n vÒ chÝnh s¸ch h¹n chÕ th¬ng m¹i cña c¸c níc kÐm ph¸t triÓn, tËn dông nh÷ng lîi thÕ so s¸nh cña c¸c níc kÐm ph¸t triÓn nh»m xuÊt khÈu vèn vµ c«ng nghÖ.
§èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, môc tiªu chÝnh l¹i lµ t¨ng cêng giao lu vµ hîp t¸c kinh tÕ, n©ng cao søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ níc m×nh trªn thÞ trêng thÕ giíi b»ng c¸ch tËn dông nh÷ng lîi thÕ so s¸nh vÒ lao ®éng, tµi nguyªn. §ång thêi, héi nhËp kinh tÕ cßn nh»m môc tiªu kh«ng kÐm phÇn quan träng lµ thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi còng nh khoa häc c«ng nghÖ tõ c¸c níc tiªn tiÕn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia.
Héi nhËp kinh tÕ còng mang l¹i lîi Ých cho tÊt c¶ c¸c quèc gia tham gia vµo qu¸ tr×nh Héi nhËp ë c¸c ®iÓm sau:
Mét lµ: T¹o lËp quan hÖ mËu dÞch gi÷a c¸c níc, më réng h¬n n÷a kh¶ n¨ng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ cña c¸c níc thµnh viªn trong liªn minh víi c¸c níc, c¸c khu vùc kh¸c trªn thÕ giíi. Còng trong ®iÒu kiÖn nµy mµ tiÒm n¨ng kinh tÕ cña c¸c níc thµnh viªn ®îc khai th¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶. ChÝnh viÖc t¹o lËp mËu dÞch tù do héi nhËp khu vùc ®· lµm t¨ng thªm phóc lîi th«ng qua viÖc thay thÕ c¸c ngµnh tríc hÕt lµ c«ng nghiÖp trong níc cã chi phÝ cao b»ng nh÷ng ngµnh cã chi phÝ thÊp h¬n. Còng trong ®iÒu kiÖn nµy lîi Ých cña ngêi tiªu dïng ®îc t¨ng lªn nhê hµng ho¸ cña c¸c níc kh¸c ®a vµo cã gi¸ thÊp h¬n.
Hai lµ, liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ híng tíi viÖc thùc hiÖn tù do ho¸ th¬ng m¹i, t¹o ®iÒu kiÖn cho mçi quèc gia thµnh viªn cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc tiÕp thu vèn, c«ng nghÖ, tr×nh ®é qu¶n lý tiªn tiÕn tõ c¸c quèc gia kh¸c. §ång thêi c¸c quèc gia còng cã thÓ ph¸t triÓn c«ng nghÖ míi th«ng qua viÖc liªn kÕt nghiªn cøu khoa häc, sö dông c¸c thµnh tùu khoa häc cña nhau vµ ®a vµo triÓn khai øng dông trong thùc tÕ.
Ngoµi ra liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ cßn ®¹t ®îc mét sè hiÖu qu¶ phóc lîi kh¸c nh: tiÕt kiÖm chi phÝ qu¶n lý do lo¹i bá ®îc c¸c biÖn ph¸p kiÓm tra tµi chÝnh ë biªn giíi, thñ tôc H¶i quan… C¸c liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ sÏ ®¹t ®îc nh÷ng thuËn lîi lín h¬n trong c¸c cuéc ®µm ph¸n th¬ng m¹i quèc tÕ víi phÇn cßn l¹i cña thÕ giíi. Bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých trªn còng ph¶i nh×n nhËn nh÷ng lîi Ých mµ c¸c tæ chøc kinh tÕ ®em l¹i cho c¸c níc thµnh viªn trong tr¹ng th¸i vËn ®éng cña nã. §ã lµ nh÷ng lîi Ých do viÖc thóc ®Èy c¹nh tranh trªn quy m« quèc tÕ, t¹o kh¶ n¨ng ®¹t ®îc quy m« tèi u cho tõng ngµnh s¶n xuÊt, khuyÕn khÝch më réng ®Çu t níc ngoµi vµ cho phÐp sö dông triÖt ®Ó vµ hîp lý h¬n c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn.
Nh×n chung, héi nhËp ®· vµ ®ang mang l¹i cho kinh tÕ c¶ c¸c níc ph¸t triÓn còng nh ®ang ph¸t triÓn sù ph¸t triÓn nhanh chãng, t¹o luång sinh khÝ míi cho kinh tÕ toµn thÕ giíi. NÕu kh«ng muèn ®øng ngoµi dßng ch¶y cña thêi ®¹i, bÞ c« lËp vµ tôt hËu vÒ kinh tÕ, kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i tham gia vµo tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Nãi tãm l¹i, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ diÔn ra m¹nh mÏ nh hiÖn nay ®· vµ ®ang t¹o ®iÒu kiÖn gia t¨ng kim ng¹ch bu«n b¸n gi÷a c¸c quèc gia, rót ng¾n kho¶ng c¸ch ®Þa lý, thu hÑp thÞ trêng. C¸c quèc gia ®Òu nç lùc khai th¸c lîi thÕ cña toµn cÇu ho¸, tÝch cùc tham gia héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, vµ dï muèn hay kh«ng ®Òu sö dông nã nh mét c«ng cô nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc. Ngµy nay, kh«ng mét ai cã thÓ phñ nhËn ý nghÜa vµ tÇm quan träng cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®èi víi sù ph¸t triÓn vµ hng thÞnh cña mçi quèc gia bëi héi nhËp kh«ng cßn mang nghÜa hÑp ®îc sö dông cho c¸c níc kÐm vµ ®ang ph¸t triÓn n÷a, ngay c¶ c¸c níc cã nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn ph¸t triÓn nÕu kh«ng më cöa giao lu víi thÕ giíi bªn ngoµi còng sÏ nhanh chãng bÞ c« lËp vµ tôt hËu, ®Æc biÖt trong thêi ®¹i c¸ch m¹ng c«ng nghÖ th«ng tin diÔn ra m¹nh mÏ nh hiÖn nay. Do vËy, héi nhËp kh«ng chØ cã ý nghÜa b¾t kÞp thêi ®¹i, theo kÞp sù ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i mµ nã cßn mang ý nghÜa sèng cßn ®èi víi mçi quèc gia trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc, ®a ®Êt níc tiÕn cïng h¬i thë cña thêi ®¹i.
Ch¬ng II
Mèi Quan hÖ gi÷a Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ ®Èy m¹nh xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam
I. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ nhµ níc vÒ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ yªu cÇu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn trong thêi ®¹i hiÖn nay mµ kh«ng cã mét quèc gia nµo cã thÓ ®øng ngoµi nÕu kh«ng muèn bÞ tôt hËu, c« lËp víi thÕ giíi vµ thêi ®¹i. ChÝnh v× vËy, Bé chÝnh trÞ ®· ban hµnh NghÞ quyÕt 07-NQ/TW ngµy 27/11/2001 vÒ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Cã thÓ nãi nghÞ quyÕt 07 ®· ®îc ban hµnh vµo mét thêi ®iÓm rÊt ®Æc biÖt, xÐt c¶ vÒ hoµn c¶nh trong níc còng nh bèi c¶nh quèc tÕ. Trªn trêng quèc tÕ, xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®· ®îc kh¼ng ®Þnh t¹i Héi nghÞ Bé trëng WTO ®îc tæ chøc t¹i Doha víi viÖc 142 Bé trëng Th¬ng m¹i ra tuyªn bè chung chÝnh thøc ph¸t ®éng vßng ®µm ph¸n míi. BÊt chÊp nh÷ng bÊt ®ång quan ®iÓm vµ nh÷ng khã kh¨n tríc m¾t vÒ kinh tÕ, c¸c quèc gia ®Òu nhËn thøc s©u s¾c sù cÇn thiÕt ph¶i tiÕp tôc tiÕn tr×nh ph¸t triÓn bÒn v÷ng th«ng qua tù do ho¸ th¬ng m¹i. Bªn c¹nh ®ã, bèi c¶nh quèc tÕ diÔn ra rÊt phøc t¹p trong quan hÖ quèc tÕ víi nh÷ng mu ®å can thiÖp s©u vµo c«ng viÖc néi bé cña c¸c níc b»ng nhiÒu thñ ®o¹n kinh tÕ còng nh chÝnh trÞ cña mét sè níc T b¶n ph¸t triÓn, lµm t¨ng thªm tÝnh cÇn thiÕt ph¶i kh»ng ®Þnh l¹i vÊn ®Ò an ninh, ®éc lËp, tù chñ trong héi nhËp. Trong níc, n¨m 2001 lµ n¨m ®Çu tiªn triÓn khai thùc hiÖn nghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng IX vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 2001~2010. Do t¸c ®éng cña suy tho¸i kinh tÕ thÕ giíi, mét sè chØ tiªu kinh tÕ c¬ b¶n ®· ph¶i ®iÒu chØnh l¹i cho phï hîp víi t×nh h×nh míi, kÓ c¶ chØ tiªu t¨ng trëng vµ xuÊt khÈu.VÊn ®Ó thÞ trêng cho hµng xuÊt khÈu cµng trë nªn bøc xóc h¬n.
Trong bèi c¶nh ®ã, NghÞ quyÕt 07 cña Bé chÝnh trÞ ®· kÞp thêi x¸c ®Þnh môc tiªu, c¸c quan ®iÓm chØ ®¹o, c¸c nhiÖm vô cô thÓ cña tiÕn tr×nh héi nhËp nãi chung vµ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nãi riªng.
1. Quan ®iÓm chung
§¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI cña §¶ng(1986) ®· khëi xíng c«ng cuéc ®æi míi mµ mét trong nh÷ng híng quan träng lµ më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ, chñ ®éng tham gia c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc nh»m cñng cè vµ n©ng cao vÞ thÕ cña ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ, ph¸t huy cao ®é néi lùc ®ång thêi tranh thñ c¸c nguån lùc bªn ngoµi cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ më híng vÒ xuÊt khÈu ®ång thêi nç lùc s¶n xuÊt hµng nhËp khÈu.
Quan ®iÓm trªn ®©y ®· ®îc kh¼ng ®Þnh l¹i trong tÊt c¶ c¸c v¨n kiÖn §¹i héi lÇn thø VII, VIII, IX héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. §Ó chØ ®¹o cô thÓ còng nh mét lÇn n÷a nhÊn m¹nh tÇm quan träng cña vÊn ®Ò Héi nhËp, ngµy 27/11/2001 Bé chÝnh trÞ ®· ra nghÞ quyÕt sè 07-NQ/TW vÒ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ . Néi dung cña nghÞ quyÕt gåm 2 phÇn: PhÇn thø nhÊt lµ ®¸nh gi¸ vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn chñ tr¬ng Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ phÇn thø hai ®Ò cËp ®Õn nh÷ng néi dung cña Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
§Ó triÓn khai thùc hiÖn nghÞ quyÕt trªn ®©y, Thñ tíng chÝnh phñ còng ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 37/Q§-TTg ngµy 14/3/2002 vÒ ch¬ng tr×nh hµnh ®éng thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña Bé chÝnh trÞ vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
2. Nh÷ng quan ®iÓm chØ ®¹o trong qu¸ tr×nh héi nhËp
Thø nhÊt, chñ ®éng héi nhËp ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, ®¶m b¶o v÷ng ch¾c an ninh quèc gia, gi÷ g×n b¶n s¾c d©n téc. ViÖc chñ ®éng tham gia ph¶i dùa trªn c¬ së cã mét tiÒm n¨ng nhÊt ®Þnh, ®îc chuÈn bÞ ë møc ®é nhÊt ®Þnh, cã mét t thÕ vµ vÞ trÝ nhÊt ®Þnh. Chñ ®éng còng bao hµm c¶ sù tù tin, cã ®êng ®i níc bíc, kh«ng véi vµng hÊp tÊp nhng còng kh«ng chËm ch¹p ®Ó bá lì thêi c¬. Chñ ®éng cßn cã nghÜa lµ biÕt ngêi, biÕt ta, lµm viÖc ph¶i n¾m râ t×nh h×nh trong níc còng nh quan hÖ ®èi ngo¹i. Chñ ®éng mang tÝnh tÝch cùc nhng cã b¶n lÜnh, thËn träng nhng quyÕt ®o¸n kh«ng ®Ó mÊt thêi c¬.
Nh vËy, tham gia Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ ®Ó ph¸t triÓn ®Êt níc, phôc vô c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Héi nhËp ®Ó nu«i dìng, lµm t¨ng søc m¹nh bªn trong, b¶o vÖ an ninh vµ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp vÒ kinh tÕ, kh«ng thÓ kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng quan hÖ v¨n ho¸-x· héi, sao cho hoµ nhËp nhng kh«ng hoµ tan, më cöa mµ kh«ng ®¸nh mÊt m×nh. Héi nhËp quèc tÕ dùa trªn c¬ së t«n träng chñ quyÒn, cïng cã lîi, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau.
Thø hai, héi nhËp quèc tÕ ph¶i dùa trªn c¬ së v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ, æn ®Þnh vÒ x· héi, kh«ng ngõng ph¸t huy néi lùc, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¶ nÒn kinh tÕ, cña tõng ngµnh vµ cña mçi doanh nghiÖp. Muèn héi nhËp, quan hÖ kinh tÕ víi bªn ngoµi ph¶i ®¶m b¶o v÷ng ch¾c nh÷ng tiÒn ®Ò bªn trong. §ã lµ §¶ng l·nh ®¹o, hÖ thèng chÝnh trÞ v÷ng vµng, toµn d©n ®ång lßng chung søc x©y dùng vµ b¶o vÖ ®Êt níc æn ®Þnh. T¨ng cêng søc m¹nh vµ tiÒm lùc kinh tÕ , ph¸t triÓn kinh tÕ toµn diÖn ë tÇng vÜ m«, ®ång thêi chó träng ®Õn tõng c¬ së, tõng doanh nghiÖp tham gia hîp t¸c kinh tÕ, xuÊt khÈu hoÆc liªn doanh, sao cho mçi ngµnh, mçi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i cã sù chuÈn bÞ tèt, ®¶m b¶o cã thÓ c¹nh tranh th¾ng lîi.
Thø ba, trong qu¸ tr×nh héi nhËp ph¶i kiªn tr× vµ gi÷ v÷ng ph¬ng ch©m b×nh ®¼ng cïng cã lîi, b¶o vÖ lîi Ých quèc gia. Theo ph¬ng ch©m nµy, mét mÆt chóng ta cÇn kiªn quyÕt kh«ng ®Ó níc ta bÞ thiÖt thßi vÒ lîi Ých mµ lÏ ra chóng ta ph¶i cã ®îc, mÆt kh¸c chóng ta còng ph¶i chÊp nhËn chia sÎ lîi Ých víi c¸c níc ®èi t¸c, t×m tiÕng nãi chung trong viÖc chia sÎ quyÒn lîi. Còng theo ph¬ng ch©m nµy, trong khi hîp t¸c cÇn n¾m v÷ng nguyªn t¾c "võa hîp t¸c võa ®Êu tranh".
Cïng víi viÖc tiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ chÝnh s¸ch, tæ chøc qu¶n lý, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho s¶n xuÊt, chóng ta ph¶i tiÕp tôc ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ níc nh»m h×nh thµnh nh÷ng doanh nghiÖp ®ñ m¹nh, kinh doanh cã hiÖu qu¶, lµm nßng cèt cho hîp t¸c kinh tÕ. §ång thêi c¸c doanh nghiÖp cña níc ta ph¶i liªn kÕt víi nhau, h×nh thµnh søc m¹nh céng ®ång c¸c doanh nghiÖp ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña nhau vµ lîi Ých cña quèc gia, kh«ng ®Ó cho bªn ngoµi lîi dông c¹nh tranh trong níc ®Ó chia rÏ hoÆc c¹nh tranh khu vùc ®Ó “ ®ôc níc bÐo cß” thu lîi.
Thø t, thùc hiÖn nhÊt qu¸n ph¬ng ch©m ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ kh«ng ®Ó c¸c tËp ®oµn kinh tÕ níc ngoµi thèng l·nh, chiÕm vÞ trÝ ®éc quyÒn ë bÊt cø lÜnh vùc nµo trong nÒn kinh tÕ níc ta. Ngîc l¹i, ph¶i b»ng mäi c¸ch t¹o ra sù c¹nh tranh ngay gi÷a c¸c ®èi t¸c níc ngoµi khi kinh doanh ë níc ta ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam häc hái kinh nghiÖm ph¸t triÓn. §a d¹ng ho¸, ®a ph¬ng ho¸ lµ ph¬ng c¸ch h÷u hùu ®Ó ®¶m b¶o sù ñng hé cña c¸c ®èi t¸c. §©y còng lµ mét yÕu tè quan träng ®Ó ta giµnh thÕ chñ ®éng, sö dông linh ho¹t c¸c ®èi t¸c kh¸c nhau nh»m phôc vô môc tiªu ph¸t triÓn còng nh ®¶m b¶o lîi Ých cho ®Êt níc.
Thø n¨m, ph¶i lu«n ®Ò cao c¶nh gi¸c, kh«ng m¬ hå tríc nh÷ng ©m mu cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, lîi dông quan hÖ kinh tÕ ®Ó x©m nhËp, thùc hiÖn ©m mu “diÔn biÕn hoµ b×nh”, ph¸ ho¹i, lËt ®æ chÕ ®é. Thùc tiÔn cho thÊy ®iÒu c¬ b¶n cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®¶m b¶o an ninh quèc gia lµ niÒm tin, sù g¾n bã cña d©n téc víi §¶ng, víi Nhµ níc t¹o thµnh søc m¹nh to lín cña khèi ®¹i ®oµn kÕt. CÇn thÊy râ r»ng khi ®Èy m¹nh quan hÖ hîp t¸c víi c¸c níc ph¬ng T©y, cã thÓ sÏ n¶y sinh c¸c vÊn ®Ò míi, phøc t¹p cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò an ninh, do ®ã cÇn ®Æc biÖt coi träng nh÷ng ngµnh, nh÷ng vïng thuéc chiÕn lîc an ninh quèc gia, nh÷ng vÞ trÝ träng yÕu cña quèc phßng, an ninh. MÆt kh¸c, quan hÖ tuú thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ còng nh sù ®an xen lîi Ých gi÷a níc ta víi c¸c níc, c¸c tæ chøc, c¸c c«ng ty níc ngoµi khi thùc hiÖn c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ tuy cã phøc t¹p nhng nÕu biÕt xö lý tèt còng t¹o ra yÕu tè gãp phÇn b¶o vÖ an ninh vµ chñ quyÒn quèc gia.
3. Mét sè nhiÖm vô cô thÓ trong qu¸ tr×nh Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
Thø nhÊt: TiÕn hµnh réng r·i c«ng t¸c t tëng, tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch trong c¸c tæ chøc §¶ng, chÝnh quyÒn, ®oµn thÓ, trong c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tÇng líp nh©n d©n ®Ó ®¹t ®îc nhËn thøc vµ hµnh ®éng thèng nhÊt, nhÊt qu¸n vÒ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, coi ®ã lµ nhu cÇu võa bøc xóc võa c¬ b¶n vµ l©u dµi cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, n©ng cao niÒm tin vµo kh¶ n¨ng vµ quyÕt t©m cña nh©n d©n ta chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Thø hai: C¨n cø vµo nghÞ quyÕt cña §¹i héi IX, chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi2001~2010 còng nh c¸c quy ®Þnh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ mµ ViÖt Nam tham gia, x©y dùng chiÕn lîc tæng thÓ vÒ héi nhËp víi mét lé tr×nh cô thÓ ®Ó c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph¬ng, c¸c doanh nghiÖp khÈn tr¬ng s¾p xÕp l¹i vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc c¹nh tranh, ®¶m b¶o cho héi nhËp cã hiÖu qu¶. Trong khi h×nh thµnh chiÕn lîc héi nhËp, cÇn ®Æc biÖt quan t©m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh dÞch vô nh tµi chÝnh, ng©n hµng, viÔn th«ng…lµ nh÷ng lÜnh vùc quan träng mµ ta cßn yÕu kÐm.
Thø 3: Chñ ®éng vµ khÈn tr¬ng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®æi míi c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é qu¶n lý ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ph¸t huy tèi ®a lîi thÕ so s¸nh cña ViÖt Nam, ra søc phÊn ®Êu kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng, h¹ gi¸ thµnh vµ s¶n phÈm dÞch vô, b¾t kÞp sù thay ®æi nhanh chãng trªn thÞ trêng thÕ giíi, t¹o ra nh÷ng ngµnh, nh÷ng s¶n phÈm mòi nhän ®Ó hµng ho¸ vµ dÞch vô cña ta chiÕm lÜnh thÞ phÇn ngµy cµng lín trong níc còng nh trªn thÕ giíi, ®¸p øng nhu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
TiÕn hµnh ®iÒu tra, ph©n lo¹i, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña tõng s¶n phÈm, tõng dÞch vô, tõng doanh nghiÖp, tõng ®Þa ph¬ng ®Ó cã biÖn ph¸p thiÕt thùc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ vµ t¨ng cêng kh¶ n¨ng c¹nh tranh. G¾n qu¸ tr×nh thùc hiÖn NghÞ quyÕt Héi nghÞ Trung ¬ng kho¸ IX vÒ tiÕp tôc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ doanh nghiÖp Nhµ níc trong qu¸ tr×nh Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Trong tiÕn tr×nh héi nhËp cÇn quan t©m`tranh thñ nh÷ng tiÕn bé míi cña khoa häc, c«ng nghÖ, kh«ng nhËp khÈu nh÷ng c«ng nghÖ l¹c hËu, g©y « nhiÔm m«i trêng.
§i ®«i víi viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña c¸c doanh nghiÖp, cÇn ra søc c¶i thiÖn m«i trêng kinh doanh, kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc gia th«ng qua viÖc khÈn tr¬ng ®æi míi vµ x©y dùng ®ång bé hÖ thèng ph¸p luËt phï hîp víi ®êng lèi cña §¶ng, víi th«ng lÖ quèc tÕ, ph¸t triÓn m¹nh c¬ cÊu h¹ tÇng; ®Èy m¹nh c«ng cuéc c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh nh»m x©y dùng Bé m¸y Nhµ níc trong s¹ch vÒ phÈm chÊt, v÷ng m¹nh vÒ chuyªn m«n.
Thø t: TÝch cùc t¹o lËp ®ång bé c¬ chÕ qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, thóc ®Èy sù hoµn thµnh ph¸t triÓn vµ tõng bíc hoµn thiÖn c¸c lo¹i thÞ trêng hµng ho¸, dÞch vô, lao ®éng, khoa häc- c«ng nghÖ, vèn, bÊt ®éng s¶n…;t¹o m«i trêng kinh doanh th«ng tho¸ng, b×nh ®¼ng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ, tiÕp tôc ®æi míi c¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc ®èi víi nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt chó träng ®æi míi vµ cñng cè hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng.
Thø n¨m: Cã kÕ ho¹ch cô thÓ ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®µo t¹o nguån nh©n lùc v÷ng vµng vÒ chÝnh trÞ, kiªn ®Þnh môc tiªu ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, cã ®¹o ®øc trong s¸ng th«ng th¹o nghiÖp vô vµ ngo¹i ng÷, cã t¸c phong c«ng nghiÖp vµ tinh thÇn kû luËt cao. Trong ph¸t triÓn nguån nh©n lùc theo nh÷ng t iªu chuÈn chung nãi trªn, cÇn chó träng ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ kinh doanh hiÓu biÕt s©u vÒ luËt ph¸p quèc tÕ vµ nghiÖp vô chuyªn m«n, n¾m b¾t nhanh nh÷ng chuyÓn biÕn trªn th¬ng trêng quèc tÕ ®Ó øng xö kÞp thêi, n¾m v÷ng kü n¨ng th¬ng thuyÕt vµ cã tr×nh ®é tay nghÒ cao.
Cïng víi viÖc ®µo t¹o nh©n lùc cÇn cã chÝnh s¸ch thu hót, b¶o vÖ vµ sö dông nh©n tµi, bè trÝ, sö dông c¸n bé ®óng víi ngµnh nghÒ ®îc ®µo t¹o, víi së trêng n¨ng lùc cña tõng ngêi.
Thø s¸u: KÕt hîp chÆt chÏ ho¹t ®éng chÝnh trÞ ®èi ngo¹i víi kinh tÕ ®èi ngo¹i. Còng nh trong lÜnh vùc ®èi ngo¹i, trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cÇn gi÷ v÷ng ®êng lèi ®éc lËp tù chñ, thùc hiÖn ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng vµ ®èi t¸c, tham gia réng r·i c¸c tæ chøc quèc tÕ. C¸c ho¹t ®éng ®èi ngo¹i song ph¬ng vµ ®a ph¬ng cÇn híng m¹nh vµo viÖc phôc vô ®¾c lùc nhiÖm vô më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. TÝch cùc tham gia ®Êu tranh v× mét hÖ thèng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ b×nh ®¼ng, c«ng b»ng cïng cã lîi, ®¶m b¶o lîi Ých cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn vµ chËm ph¸t triÓn. C¸c c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao ë níc ngoµi cÇn coi viÖc phôc vô c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc lµ nhiÖm vô hµng ®Çu.
Thø b¶y: G¾n kÕt chñ tr¬ng Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi nhiÖm vô cñng cè an ninh quèc phßng ngay tõ kh©u h×nh thµnh kÕ ho¹ch, x©y dùng lé tr×nh còng nh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, nh»m lµm cho héi nhËp kh«ng ¶nh hëng tiªu cùc tíi nhiÖm vô b¶o vÖ an ninh, chñ quyÒn quèc gia vµ an toµn x· héi; mÆt kh¸c, c¸c c¬ quan quèc phßng an ninh cÇn cã kÕ ho¹ch chñ ®éng hç trî t¹o m«i trêng thuËn lîi cho qu¸ tr×nh héi nhËp.
Thø t¸m: TÝch cùc tiÕn hµnh ®µm ph¸n ®Ó gia nhËp tæ chøc Th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) theo c¸c ph¬ng ¸n vµ lé tr×nh hîp lý, phï hîp víi hoµn c¶nh cña ViÖt Nam lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp vµ ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬ cÊu Kinh tÕ. G¾n kÕt qu¸ tr×nh ®µm ph¸n víi qu¸ tr×nh ®æi míi mäi mÆt ho¹t ®éng kinh tÕ ë trong níc.
Thø chÝn: KiÖn toµn Uû ban Quèc gia vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ ®ñ n¨ng lùc vµ thÈm quyÒn gióp Thñ tíng ChÝnh phñ tæ chøc, chØ ®¹o c¸c ho¹t ®éng vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
4. Môc tiªu cña héi nhËp
Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh»m më réng thÞ trêng, tranh thñ thªm vèn, c«ng nghÖ, kiÕn thøc qu¶n lý ®Ó ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, thùc hiÖn d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh, ®a níc ta vÒ c¬ b¶n trë thµnh níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµo n¨m 2020. Tríc m¾t thùc hiÖn th¾ng lîi nh÷ng nhiÖm vô nªu ra trong ChiÕn lîc ph¸t triÓn Kinh tÕ x· héi n¨m 2001-2010 vµ kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005.
II. T¸c ®éng cña Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®Õn ho¹t ®éng XuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam
Môc tiªu cña qu¸ tr×nh Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam lµ nh»m t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ quèc tÕ thuËn lîi h¬n cho viÖc khai th¸c tèi ®a , kh¬i dËy tèt nhÊt c¸c tiÒm n¨ng néi lùc cña ®Êt níc ®i ®«i víi viÖc tËn dông c¸c nh©n tè bªn ngoµi, nh»m thóc ®Èy hîp t¸c quèc tÕ mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Sù kÕt hîp cña hai nh©n tè nµy ®· vµ ®ang t¹o ra nh÷ng c¬ héi vµ thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn kinh._.ng cã tiÒm n¨ng vµ triÓn väng phï hîp víi xu híng quèc tÕ nh s¶n phÈm kü thuËt ®iÖn, s¶n phÈm ®iÖn tö, m¸y c«ng nghiÖp, dÞch vô…Cã nh thÕ chÊt lîng còng nh hiÖu qu¶ kinh doanh quèc tÕ cña c¸c doanh nghiÖp míi æn ®Þnh vµ hiÖu qu¶ dµi l©u.
1.1 Khai th¸c hiÖu qu¶ nguån lùc cña ®Êt níc, tËn dông c¸c thÕ m¹nh s½n cã vµ khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng mét c¸ch cã hiÖu qu¶.
TiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp cã thÓ bao gåm vèn , kü thuËt, c«ng nghÖ, tæ chøc qu¶n lý kinh doanh…muèn kinh doanh thµnh c«ng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng cñng cè vµ ph¸t huy tiÒm n¨ng cña m×nh.
¨ Vèn: C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thêng cã quy m« võa vµ nhá, do ®ã vèn lu«n lµ mét vÊn ®Ó nan gi¶i. Tuy nhiªn, mét doanh nghiÖp biÕt kinh doanh lµ mét doanh nghiÖp kh«ng chØ biÕt sö dông vèn tù cã cña m×nh mµ ®ång thêi ph¶i linh ho¹t sö dông c¸c nguån vèn vay, vèn huy ®éng ®îc tõ bªn ngoµi. Vèn còng cã thÓ ®îc huy ®éng tõ chÝnh ®èi t¸c kinh doanh th«ng qua viÖc cÊp tÝn dông cña b¹n hµng, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông nguån vèn ®ã nh vèn cña m×nh. Doanh nghiÖp nµo sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn ngoµi nguån vèn s½n cã th× c¬ héi thµnh c«ng cña doanh nghiÖp ®ã lµ trong tÇm tay.
¨ Khoa häc c«ng nghÖ: Bªn c¹nh yÕu tè vÒ vèn th× c«ng nghÖ còng lµ mét vÊn ®Ò næi lªn nh lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng quèc tÕ. Ngµy nay, khi khoa häc c«ng nghÖ ®· trë thµnh t liÖu s¶n xuÊt trùc tiÕp th× viÖc t¨ng cêng ®Çu t cho cho nã còng lµ ®iÒu dÔ hiÓu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. Khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn vµ phï hîp lµ tiÒn ®Ò cho viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh. C¸c doanh nghiÖp nªn m¹nh d¹n ®Çu t vµo c«ng nghÖ míi, khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn. Trong trêng hîp kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn c«ng nghÖ míi nhÊt, doanh nghiÖp còng cã thÓ tËn dông c«ng nghÖ s½n cã phôc vô cho m¶ng thÞ trêng quen thuéc, nhu cÇu ®¬n gi¶n ®ång thêi t×m c¸ch c¶i tiÕn c«ng nghÖ, ®Çu t nh÷ng c«ng nghÖ thuéc thÕ hÖ thø hai nhng vÉn cã hiÖu qu¶ ë ViÖt Nam, hoÆc t×m kiÕm ®èi t¸c cã kh¶ n¨ng vÒ c«ng nghÖ ®Ó liªn doanh liªn kÕt, tËn dông thÕ m¹nh cña nhau. C¸c doanh nghiÖp còng nªn ®Çu t cho viÖc nghiªn cøu ph¸t triÓn c«ng nghÖ cña riªng m×nh, ®iÒu ®ã võa t¹o nªn sù kh¸c biÖt ®èi víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, t¹o ra nÐt ®Æc thï riªng cã cña hµng ho¸ võa t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng thÕ giíi. §Æc biÖt khi tham gia vµo th¬ng m¹i quèc tÕ th× khoa häc c«ng nghÖ cã ý nghÜa v« cïng quan träng kh«ng chØ trong viÖc n©ng cao gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu mµ cßn quyÕt ®Þnh ®Õn kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ trêng còng nh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp.
¨ Kü n¨ng qu¶n lý: C«ng nghÖ míi sÏ gióp cho doanh nghiÖp cã ®îc lîi thÕ trªn th¬ng trêng khi tung ra mét s¶n phÈm míi, ®¸p øng ®îc thÞ trêng quèc tÕ lu«n c¹nh tranh gay g¾t, vµ gióp cho doanh nghiÖp cã ®îc mét vÞ thÕ tèt. Do vËy c¸c doanh nghiÖp nªn tiÕp tôc ®æi míi, ®Çu t vµo c«ng nghÖ tiªn tiÕn vît tréi nhÊt ®Ó cã thÓ ®¹t ®îc môc tiªu cña m×nh. Tuy nhiªn, nh ®· nãi ë trªn, khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ kh«ng ph¶i lµ yÕu tè duy nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp mµ kü n¨ng qu¶n lý tæ chøc ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp trªn trêng quèc tÕ. Tríc tiªn doanh nghiÖp ph¶i t×m ra ®îc mét ph¬ng thøc qu¶n lý tiªn tiÕn vµ phï hîp víi c¬ cÊu tæ chøc, mét ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n trÞ cã kh¶ n¨ng vËn hµnh su«n sÎ mäi quyÕt ®Þnh cña tæ chøc, ®ång thêi cã thÓ t¹o ra sù g¾n kÕt gi÷a c¸c thµnh viªn, ®¶m b¶o thµnh c«ng cho mäi chiÕn lîc kinh doanh.
ViÖc ®æi míi vµ hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu gän nhÑ, hîp lý, chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n cña c¸c nhµ qu¶n trÞ ®îc ph©n ®Þnh râ rµng. Sau khi ®· cã ®îc mét tæ chøc qu¶n lý phï hîp, doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh tæ chøc ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu theo mét quy tr×nh hîp lý vµ hiÖu qu¶.
1.2 N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp
§a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng kinh doanh
§a d¹ng ho¸ kinh doanh võa ®Ó h¹n chÕ rñi ro, võa tËn dông hÕt nh÷ng nguån lùc, ®ång thêi phôc vô ®îc nhiÒu ®èi tîng, gãp phÇn më réng thÞ trêng. NhÊt lµ trong lÜnh vùc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, thÞ trêng thÕ giíi réng lín còng ®ång nghÜa víi nh÷ng biÕn ®éng lín vµ rñi ro nhiÒu, ®èi tîng phôc vô ®a d¹ng.
Víi ®µ tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ ®Çu t nh hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã c¬ héi lín tham gia vµo thÞ trêng thÕ giíi, gãp tiÕng nãi trong th¬ng m¹i hµng ho¸, tho¶ m·n nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng trªn mét ph¹m vi réng lín, víi nhiÒu nÒn v¨n ho¸ ®a d¹ng. Còng chÝnh v× vËy, ®Ó cã thÓ ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu cña thÞ trêng thÕ giíi réng lín, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i më réng ph¹m vi kinh doanh, ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng ®ång thêi ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kinh doanh v× nh÷ng lý do nh ®· nãi ë trªn. Tuy nhiªn víi mét nÒn kinh tÕ non trÎ míi tham gia vµo héi nhËp cha l©u, doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng thÓ th¼ng bíc tiÕn tíi nh÷ng lÜnh vùc kinh doanh ®ßi hái ph¶i trêng vèn hay quy m« ®Çu t lín, dµn tr¶i ®îc.
C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn chó ý ®Çu t vµo nh÷ng ngµnh cã quy m« võa vµ nhá, ®a d¹ng c¸c chñng lo¹i mÆt hµng kinh doanh. Víi nh÷ng lÜnh vùc cã quy m« ®Çu t võa vµ nhá, doanh nghiÖp cã thÓ chuyÓn ®æi linh ho¹t c¬ cÊu mÆt hµng kinh doanh, th©m nhËp vµo c¸c thÞ trêng ng¸ch, t¹o lîi thÕ c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm. §èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu, kh«ng chØ ®ßi hái chñng lo¹i mÆt hµng ph¶i ®a d¹ng mµ ph¶i bæ sung thêng xuyªn nh÷ng chñng lo¹i hµng míi, kh«ng ngõng ®æi míi c¬ cÊu theo yªu cÇu cña thÞ trêng. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt hµng truyÒn thèng cÇn ph¸t huy vai trß chñ lùc, doanh nghiÖp còng cÇn chó träng tíi nhãm mÆt hµng míi. ViÖc chuyÓn giao chuyªn m«n ho¸ vµo nh÷ng mÆt hµng cã lîi thÕ, nh÷ng mÆt hµng míi sÏ gióp cho c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp phong phó h¬n. VÝ dô nh mÆt hµng thuû s¶n chÕ biÕn cña ViÖt Nam, sau thêi gian c¶i tiÕn tõ xuÊt khÈu s¬ chÕ sang chÕ biÕn, råi chÕ biÕn s©u…®· t¹o nªn hiÖu qu¶ rÊt cao. C¸c doanh nghiÖp kh¸c cã thÓ häc tËp kinh nghiÖm tõ c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn thuû s¶n xuÊt khÈu.
Song song víi viÖc kinh doanh xuÊt khÈu, doanh nghiÖp ®ång thêi cã thÓ tËn dông lîi thÕ am hiÓu thÞ trêng trong níc còng nh thÞ trêng níc ngoµi, cÇu cña thÞ trêng trong níc vµ kh¶ n¨ng cung øng cña thÞ trêng níc ngoµi, so s¸nh lîi thÕ mµ nh÷ng mÆt hµng nhËp khÈu cã thÓ mang l¹i cho doanh nghiÖp. NhiÒu doanh nghiÖp do biÕt kÕt hîp hîp lý hai m¶ng nµy, kh«ng chØ thµnh c«ng trong lÜnh vùc xuÊt khÈu hµng ho¸ mµ cßn thµnh c«ng trong viÖc më réng kinh doanh hµng nhËp khÈu, tËn dông lîi thÕ cña m×nh ®Ó gia t¨ng kim ng¹ch bu«n b¸n hai chiÒu víi níc ®èi t¸c.
N©ng cao chÊt lîng hµng ho¸
§a d¹ng ho¸ mÆt hµng kh«ng chØ cã nghÜa lµ më réng danh môc mÆt hµng mµ ®iÒu cèt yÕu quan träng lµ ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng hµng xuÊt khÈu cña m×nh. Hµng ho¸ muèn xuÊt khÈu kh«ng thÓ kh«ng chó ý ®Õn chÊt lîng nhÊt lµ trong t×nh h×nh hiÖn nay, khi mµ cung ®· vît qua cÇu th× chÊt lîng lµ mét trong nh÷ng vò khÝ c¹nh tranh h÷u hiÖu nhÊt. ChÊt lîng còng kh«ng chØ thÓ hiÖn ë s¶n phÈm mµ cßn thÓ hiÖn qua bao b×, qua gi¸ c¶ vµ c¸c dÞch vô kÌm theo… ChÝnh v× vËy, viÖc n©ng cao chÊt lîng hµng xuÊt khÈu ph¶i hoµn thiÖn vµ ®ång bé trªn tÊt c¶ c¸c mÆt. Doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó ý qu¸ tr×nh vËn ®éng cña hµng ho¸ tõ kh©u ®Çu tiªn ®Õn kh©u cuèi cïng. ViÖc kiÓm tra chÊt lîng, b¶o qu¶n dù tr÷, ®ãng gãi, vËn chuyÓn ®ßi hái ph¶i ®îc thùc hiÖn kü cµng theo mét quy tr×nh cô thÓ. Bªn c¹nh viÖc kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng bªn trong cña s¶n phÈm, c¸c doanh nghiÖp ph¶i hÕt søc chó ý tíi viÖc c¶i tiÕn mÉu m·, bao b× ®ãng gãi v× mét bao b× míi còng cã thÓ lµm nªn mét s¶n phÈm míi. ViÖc ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng b»ng c¸ch ®Èy m¹nh c¸c dÞch vô còng sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ ®¸ng kÓ v× mét khi c¸c s¶n phÈm cã chÊt lîng, gi¸ c¶ t¬ng ®¬ng nhau, dÞch vô tèt h¬n sÏ thu hót ®îc nhiÒu kh¸ch hµng h¬n.
§a d¹ng c¸c lo¹i h×nh kinh doanh
Bªn c¹nh viÖc ®a d¹ng c¸c mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu, c¸c doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. PhÇn lín c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam xuÊt khÈu thêng qua trung gian, xuÊt nhËp khÈu uû th¸c, do vËy hiÖu qu¶ thêng kh«ng cao mµ lîi Ých l¹i bÞ chia sÎ cho c¸c ®èi t¸c. Do vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm b¹n hµng, xuÊt khÈu trùc tiÕp. Ngoµi ra cßn cã thÓ xuÊt khÈu theo h×nh thøc bu«n b¸n ®èi lu, qua ®ã cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu phÝa níc ngoµi nÕu hä ®ang t×m kiÕm lo¹i hµng ho¸ mµ c«ng ty ®ang kinh doanh, tiÕn hµnh trao ®æi nh÷ng hµng ho¸ cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng nhau. Doanh nghiÖp cã thÓ kÕt hîp ®ång thêi hai nghiÖp vô xuÊt vµ nhËp cïng mét lóc, phèi hîp sö dông linh ho¹t c¸c h×nh thøc kinh doanh kh¸c nhau víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt.
1.3 ¸p dông c¸c m« h×nh qu¶n lý tiªn tiÕn hiÖn ®¹i, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
§i ®«i víi viÖc c¶i c¸ch bé m¸y tæ chøc, qu¶n lý, ®iÒu hµnh, doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i tiªu chuÈn ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý, s¶n xuÊt kinh doanh b»ng viÖc ¸p dông c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng quèc tÕ nh ISO 9000, ISO 14000, HACCP, TQM. §©y còng lµ mét biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt lîng cña hµng ho¸ ViÖt Nam, khi mµ c¸c thÞ trêng kh«ng cßn dÔ tÝnh nh tríc, kh¶ n¨ng c¹nh tranh kh«ng cßn dõng l¹i ë gi¸ rÎ mµ ph¶i ®¸p øng ®îc nhu cÇu kh¾t khe cña thÞ trêng. §èi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nh¹y c¶m víi m«i trêng th× viÖc ¸p dông c¸c tiªu chuÈn trë thµnh b¾t buéc, ¶nh hëng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh. Do vËy, kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i tõng bíc ®¸p øng ®îc c¸c tiªu chuÈn cña níc nhËp khÈu. Sù gi¶m sót kim ng¹ch xuÊt khÈu cña ta trong n¨m 2001, ®Çu n¨m 2002 hay nh 10 th¸ng ®Çu n¨m 2003, mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam bÞ mÊt thÞ trêng lµ do nhiÒu s¶n phÈm cña ta kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña níc nhËp khÈu nh rau qu¶, chÌ, thÞt,… ngay ë thÞ trêng néi ®Þa, mét sè ®Æc s¶n nh xoµi, nh·n, v¶i còng bÞ sôt gi¶m nghiªm träng cho thÊy chóng ta (doanh nghiÖp) cßn thiÕu c¸c biÖn ph¸p ®ång bé hç trî n«ng d©n tiªu thô s¶n phÈm mµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®ã lµ ®¶m b¶o tiªu chuÈn cña hµng xuÊt khÈu. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ¸p dông c¸c hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng ®îc quèc tÕ thõa nhËn, ®¹t ®îc giÊy chøng nhËn tiªu chuÈn chÊt lîng cã tÝnh chÊt quèc tÕ sÏ lµ tÊm giÊy th«ng hµnh cho hµng ho¸ ViÖt Nam gia nhËp thÞ trêng thÕ giíi.
1.4 TÝch cùc chñ ®éng t×m kiÕm b¹n hµng, thÞ trêng
ThÞ trêng xuÊt lµ n¬i tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Trong thêi gian qua, viÖc khai th¸c c¸c thÞ trêng cña hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp lµ cha cao, ®iÒu nµy thÓ hiÖn ë viÖc c¬ cÊu thÞ trêng cßn qu¸ nhá hÑp vµ mÊt c©n ®èi. C¸c doanh nghiÖp cña ta cha th©m nhËp ®îc thÞ trêng thÕ giíi mét c¸ch thùc thô. XuÊt khÈu chñ yÕu lµ qua trung gian, xuÊt khÈu víi danh nghÜa mét níc thø 3 , ®iÒu nµy ¶nh hëng kh«ng nhá tíi uy tÝn vµ kh¶ n¨ng ®Þnh vÞ s¶n phÈm- thÞ trêng cña hµng ViÖt Nam. VÒ nhËp khÈu, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thêng bÞ lÖ thuéc vµo c¸c nhµ cung cÊp quen thuéc, cha cã thãi quen t×m kiÕm nh÷ng nguån hµng æn ®Þnh, víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i x©y dùng chiÕn lîc b¹n hµng cho m×nh. Ngoµi ý nghÜa ®a d¹ng nhµ cung cÊp, æn ®Þnh nguån hµng th× viÖc t×m kiÕm ®èi t¸c tin cËy trong kinh doanh lµ v« cïng quan träng, nhÊt lµ khi tr×nh ®é cña c¸c doanh nghiÖp cßn rÊt h¹n chÕ. Thùc tÕ cho thÊy nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· thÊt b¹i ngay tõ nh÷ng bíc ®i ®Çu tiªn do kh«ng t×m ®îc ®èi t¸c ®¸ng tin cËy, bÞ lõa ®¶o chiÕm ®o¹t tµi s¶n, bÞ ®a vµo thÕ bÞ ®éng trong nhiÒu t×nh huèng…
1.5 §¨ng ký nh·n hiÖu vµ th¬ng hiÖu ë trong vµ ngoµi níc, ®¨ng ký quyÒn së h÷u hîp ph¸p
Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ, th¬ng hiÖu cã ý nghÜa v« cïng quan träng trong viÖc t¹o lËp chç ®øng còng nh sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Khi h×nh thµnh th¬ng hiÖu còng cã nghÜa lµ doanh nghiÖp tuyªn bè sù cã mÆt cña m×nh trªn thÞ trêng, vµ ®ã còng lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp. Th¬ng hiÖu cßn t¹o c¬ së ph¸p lý ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi doanh nghiÖp khi cã tranh chÊp ph¸t sinh trong suèt qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
Th¬ng hiÖu gióp cho kh¸ch hµng nhËn biÕt vµ cã th¸i ®é tin cËy víi s¶n phÈm, gãp phÇn n©ng cao gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ gi¸ trÞ doanh nghiÖp. Th¬ng hiÖu më ra c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn víi kh¸ch hµng, më réng thÞ phÇn, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®ång thêi th¬ng hiÖu còng rµng buéc tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp ®èi víi kh¸ch hµng sö dông s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô cña doanh nghiÖp. Th¬ng m¹i quèc tÕ cµng ®îc më réng kh¸ch hµng cµng cã nhiÒu c¬ héi ®Ó lùa chän, v× vËy th¬ng hiÖu ®¸ng tin cËy sÏ lµ lùa chän cña hä. Sù cÇn thiÕt t¹o lËp vµ gi÷ g×n th¬ng hiÖu ®· ®îc chøng minh qua nhiÒu trêng hîp thùc tÕ. Ch¼ng h¹n hai chiÕc ¸o s¬ mi cïng do C«ng ty An Phíc s¶n xuÊt vµ kh«ng cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ vÒ chÊt liÖu nhng nÕu mang nh·n hiÖu An Phíc th× cã gi¸ 218 ngh×n ®ång/ chiÕc nhng nÕu mang nh·n hiÖu Pierre Cardin th× cã gi¸ 526 ngh×n ®ång/ chiÕc. Tõ ®ã ta cã thÓ thÊy ®îc tÇm quan träng cña viÖc x©y dùng th¬ng hiÖu nh thÕ nµo, vµ kh«ng thÓ chËm trÔ h¬n n÷a, ®· ®Õn lóc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i nhËn thøc râ ®iÒu nµy vµ ph¶i ngay lËp tøc lªn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn th¬ng hiÖu hµng ViÖt Nam chÊt lîng cao.
Tríc hÕt, doanh nghiÖp ph¶i lµm cho toµn thÓ ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty nhËn thøc vÒ vai trß cña th¬ng hiÖu ®èi víi sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Ph¶i chó träng c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, nh»m t¹o ra ý thøc thêng trùc cña mäi ngêi vÒ h×nh ¶nh, uy tÝn doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp cung cÊp.
TiÕp theo, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã chiÕn lîc x©y dùng th¬ng hiÖu trong chiÕn lîc maketing. NhÊn m¹nh h×nh ¶nh s¶n phÈm ViÖt Nam chÊt lîng cao trong lßng ngêi tiªu dïng níc ngoµi. Kh«ng ngÇn ng¹i ®Çu t cho viÖc thiÕt lËp vµ qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu ë thÞ trêng thÕ giíi.
Thø ba, cÇn chó ý b¶o hé th¬ng hiÖu ë c¶ trong vµ ngoµi níc.Tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ mÊt th¬ng hiÖu ë mét sè níc nh Vinataba, Trung Nguyªn…
Thø t, khi cã ®îc th¬ng hiÖu cÇn coi träng viÖc b¶o vÖ, gi÷ g×n vµ ph¸t triÓn th¬ng hiÖu mét c¸ch bÒn v÷ng. Muèn nh vËy doanh nghiÖp cÇn coi träng ch÷ tÝn trong kinh doanh b»ng c¸ch kh«ng ngõng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ ph¸t triÓn m¹ng líi b¸n hµng. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i hiÓu r»ng cã ®îc mét th¬ng hiÖu m¹nh ®· cã nhng viÖc duy tr× g×n gi÷ th¬ng hiÖu cßn khã h¬n.
Cuèi cïng, v× th¬ng hiÖu lµ tµi s¶n v« h×nh v« gi¸ cña doanh nghiÖp nªn cÇn ®îc qu¶n lý chÆt chÏ. Th¬ng hiÖu kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ c¸i tªn mµ ®ã lµ Ên tîng, lµ kh¸i niÖm vÒ chÊt lîng cña doanh nghiÖp. Do vËy doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao uy tÝn th¬ng hiÖu v× sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña chÝnh m×nh.
Nãi tãm l¹i, trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh hiÖn nay, khi mµ c¸c th¬ng hiÖu cña c¸c s¶n phÈm ViÖt Nam cha cã chç ®øng trªn thÞ trêng néi ®Þa vµ thÞ trêng thÕ giíi, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cµng cÇn ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ víi Nhµ Níc nh»m t¹o dùng cho ®îc h×nh ¶nh chung cho hµng ho¸ ViÖt Nam vµ qu¶ng b¸ h×nh ¶nh ®ã víi b¹n bÌ quèc tÕ. NÕu kh«ng nhanh chãng vµ chñ ®éng x©y dùng th¬ng hiÖu , ®iÒu ®ã còng cã nghÜa c¸c doanh nghiÖp phã mÆc h×nh ¶nh s¶n phÈm ViÖt Nam cho ®èi thñ c¹nh tranh khai th¸c mét c¸ch bÊt lîi vµ ®Æt ViÖt Nam vµo thÕ khã kh¨n trong ®Þnh ®o¹t qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ vµ héi nhËp cña m×nh.
1.6 T¨ng cêng xóc tiÕn th¬ng m¹i, më réng thÞ trêng. §Çu t cho c«ng t¸c nghiªn cøu, t×m kiÕm, nghiªn cøu, ph©n tÝch, xö lý vµ dù b¸o th«ng tin thÞ trêng
Doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng muèn ®Þnh vÞ tªn tuæi vµ nh·n hiÖu hµng ho¸ cña m×nh víi ngêi tiªu dïng níc ngoµi kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c ph¶i th«ng qua c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i nh tham gia vµo c¸c héi chî, triÓn l·m quèc tÕ, giíi thiÖu víi kh¸ch hµng thÕ giíi vÒ s¶n phÈm cña m×nh. HoÆc th«ng qua c¸c ho¹t ®éng qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ ®Ó qu¶ng b¸ s¶n phÈm cña m×nh. LÏ dÜ nhiªn doanh nghiÖp vÉn cã thÓ b¸n ®îc hµng cña m×nh mµ kh«ng cÇn th«ng qua c¸c h×nh thøc trªn nÕu s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ®· qu¸ næi tiÕng trªn thÞ trêng néi ®Þa vµ ®· ®îc kh¸ch hµng quèc tÕ biÕt ®Õn tõ tríc nhng liÖu ë ViÖt Nam ®îc mÊy s¶n phÈm cã ®îc lîi thÕ nh vËy; hoÆc hµng ho¸ vÉn tiªu thô ®îc nÕu bµy b¸n ë ®©u ®ã nhng liÖu c¸ch ®ã cã ®ñ ®Ó bï ®¾p nh÷ng chi phÝ mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó hµng ho¸ ®Õn ®îc ngêi tiªu thô kh«ng? §ã lµ cßn cha kÓ ®Õn lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ lùa chän ®îc s¶n phÈm thÝch hîp cho thÞ trêng ®ã, vµ lµm thÕ nµo ®Ó s¶n phÈm ®îc thÞ trêng ®ã chÊp nhËn. TÊt c¶ nh÷ng c«ng viÖc trªn ®· chiÕm ph©n nöa hiÖu qu¶ cña chiÕn lîc kinh doanh xuÊt khÈu trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh khèc liÖt nh hiÖn nay.
Mét trong nh÷ng yÕu ®iÓm cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay chÝnh lµ sù yÕu kÐm trong ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i, qu¶ng b¸ s¶n phÈm ViÖt Nam víi thÞ trêng thÕ giíi. Kh«ng chØ thÕ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn thiÕu trÇm träng c¸c th«ng tin thÞ trêng, kh«ng ®Çu t hoÆc ®Çu t rÊt Ýt cho nghiªn cøu t×m kiÕm th«ng tin thÞ trêng, do vËy kh¶ n¨ng thu thËp vµ xö lý th«ng tin thêng yÕu. Kh«ng nh÷ng thÕ mèi liªn hÖ gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi c¸c c¬ quan hç trî cña chÝnh phñ nh Phßng Th¬ng M¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam, Bé th¬ng m¹i, Së th¬ng m¹i, Tham t¸n th¬ng m¹i ViÖt Nam t¹i níc ngoµi… l¹i rÊt yÕu ít, do ®ã kh«ng cã ®îc nh÷ng th«ng tin thêng xuyªn vÒ thÞ trêng thÕ giíi còng nh c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c c¬ quan nµy. §ã còng lµ lý do t¹i sao c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam thêng bÞ ®éng tríc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ trêng thÕ giíi, vµ lu«n chÞu thiÖt thßi tríc nh÷ng biÕn ®éng tiªu cùc. §· ®Õn lóc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i ®Çu t cho c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng, maketing qu¶ng c¸o vµ t¨ng cêng liªn kÕt víi c¸c c¬ quan cña chÝnh phñ. §µo t¹o nh÷ng c¸n bé nghiªn cøu thÞ trêng, cã kh¶ n¨ng thu thËp, ph©n tÝch vµ xö lý th«ng tin, gióp c«ng ty ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc mét c¸ch hîp lý h¬n tríc còng nh sau khi x©m nhËp thÞ trêng, quyÕt ®Þnh cÆp s¶n phÈm - thÞ trêng tèi u, ®ång thêi gióp doanh nghiÖp tr¸nh ®îc nh÷ng biÕn ®éng kh«ng cã lîi.
1.7 Tham gia vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c hiÖp héi ngµnh nghÒ.
Ngêi ViÖt Nam ta cã c©u: "Bu«n cã b¹n, b¸n cã phêng", cho thÊy ngay tõ ngµy xa xa chóng ta ®· biÕt ®îc tÇm quan träng cña liªn kÕt trong kinh doanh. NhÊt lµ trong thêi ®¹i ngµy nay, khi mµ c¸c hiÖp héi kinh tÕ khu vùc còng nh cña thÕ giíi ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ngµy cµng tá râ vai trß to lín trong viÖc b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c thµnh viªn. Do vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i tËp hîp nhau l¹i trong c¸c hiÖp héi ngµnh nghÒ, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c hiÖp héi, lµm cho c¸c hiÖp héi thùc sù trë thµnh tæ chøc cã chøc n¨ng hç trî doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng th¬ng m¹i còng nh c¸c ho¹t ®éng phi th¬ng m¹i kh¸c. C¸c tæ chøc nµy cã chøc n¨ng cung cÊp vµ t vÊn c¸c th«ng tin thÞ trêng, th«ng tin ph¸p luËt còng nh c¸c phong tôc tËp qu¸n, thãi quen th¬ng m¹i vµ xö lý c¸c th«ng tin thÞ trêng mét c¸ch tèt nhÊt. HiÖp héi còng lµ n¬i mµ c¸c doanh nghiÖp chia sÎ kinh nghiÖm cho nhau, tr¸nh nh÷ng xung ®ét kh«ng ®¸ng cã. H¬n n÷a C¸c hiÖp héi cßn ho¹t ®éng nh lµ cÇu nèi gi÷a Nhµ Níc vµ Doanh nghiÖp, v× vËy c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i tÝch cùc tham gia vµo c¸c hiÖp héi, lµm cho mèi quan hÖ Nhµ Níc - HiÖp Héi - Doanh nghiÖp thùc sù ®îc g¾n kÕt.
2) TËp trung x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh vµ tæ chøc thùc hiÖn v× môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng
Mét doanh nghiÖp dï m¹nh nh thÕ nµo ch¨ng n÷a, nÕu kh«ng cã mét chiÕn lîc kinh doanh hîp lý vµ mét kÕ ho¹ch hµnh ®éng ®îc chuÈn bÞ chu ®¸o th× còng khã cã thÓ thµnh c«ng trªn thÞ trêng ®îc. ChiÕn lîc kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i phï hîp víi môc tiªu cña doanh nghiÖp, môc tiªu ®ã cã thÓ lµ lîi nhuËn, còng cã thÓ lµ më réng thÞ trêng, còng cã thÓ lµ c¶ hai, tuy nhiªn, môc tiªu ®ã ph¶i lµ môc tiªu cã tÝnh chiÕn lîc, v× sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña chÝnh doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ®ã, chiÕn lîc kinh doanh mµ doanh nghiÖp lùa chän ph¶i lµ chiªn lîc cã tÇm nh×n xa tr«ng réng, ®ãn ®Çu ®îc xu híng thay ®æi cña nhu cÇu thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi. Trªn c¬ së ®ã thùc hiÖn viÖc ®Çu t ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ, nghiªn cøu, thiÕt kÕ s¶n phÈm, më réng thÞ trêng xuÊt khÈu. Doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i ®Çu t tho¶ ®¸ng cho c«ng t¸c nghiªn cøu vµ triÓn khai, bëi ®ã lµ yÕu tè trùc tiÕp mang l¹i thµnh c«ng cho chiÕn lîc xuÊt (nhËp) khÈu cña doanh nghiÖp.
Lùa chän vµ ho¹ch ®Þnh cho m×nh mét chiÕn lîc kinh doanh xuÊt (nhËp) khÈu:
Tríc hÕt doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh môc tiªu, tham väng vµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn môc tiªu, tham väng cña doanh nghiÖp. Trªn c¬ së ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp còng nh thêi c¬ vµ th¸ch thøc trªn thÞ trêng, c¨n cø vµo môc tiªu ®· ®Þnh ra, doanh nghiÖp lùa chän vµ ho¹ch ®Þnh mét chiÕn lîc kinh doanh xuÊt khÈu phï hîp, t¹i giai ®o¹n nµy doanh nghiÖp ph¶i tr¶ lêi cho ®îc c¸c c©u hái sau:
-S¶n phÈm hµng ho¸ nµo ®îc lùa chän ®Ó xuÊt khÈu, cã cÇn ph¶i thÝch øng nh÷ng tÝnh n¨ng cña hµng ho¸ víi thÞ trêng ®èi tîng?
-ThÞ trêng nµo ®îc lùa chän cho chiÕn lîc lÇn nµy? Cã thÓ lùa chän trªn c¬ së níc hay khu vùc?
-Trªn thÞ trêng ®· chän cã nh÷ng ®Æc trng g×? V¨n ho¸, tËp qu¸n, chÝnh s¸ch kiÓm so¸t xuÊt nhËp khÈu, møc ®é liªn minh cña thÞ trêng ®èi tîng víi thÞ trêng khu vùc?
-B»ng c¸ch nµo chóng ta cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc gi¸ cho nh÷ng hµng ho¸ xuÊt khÈu cña m×nh, ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ lµ g×?
-Quy tr×nh nghiÖp vô cã ®Æc thï g×, vËn t¶i, giao nhËn, b¶o hiÓm vµ c¸c ®iÒu kiÖn x· héi kh¸c?
-Khung thêi gian tiÕn hµnh c¸c nghiÖp vô xuÊt khÈu cña hµng ho¸ ®Õn thÞ trêng ®èi tîng?
- C¸c nguån lùc nµo doanh nghiÖp sÏ tËp trung cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu? Con ngêi, vèn, ph©n c«ng nhiÖm vô, quy tr×nh duyÖt c¸c ph¬ng ¸n ®ét xuÊt, thÓ chÕ ph¶n øng tríc nh÷ng thay ®æi cña thÞ trêng.
-Thêi gian vµ tµi chÝnh dµnh cho chiÕn lîc xuÊt khÈu nµy.
X¸c ®Þnh cÆp s¶n phÈm thÞ trêng tèi u
Sau khi cã ®îc mét chiÕn lîc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, mét lÇn n÷a doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng l¹i ph¶i dùa trªn c¬ së thùc tÕ cña doanh nghiÖp, kh¶ n¨ng ®¸p øng cña m×nh vµ trªn c¬ së nghiªn cøu ph©n tÝch dù vµ dù ®o¸n thÞ trêng, x¸c ®Þnh cho ®îc cÆp s¶n phÈm thÞ trêng tèi u. NhiÒu khi viÖc cè g¾ng më réng kinh doanh lµm cho ph¹m vi thÞ trêng vµ khèi lîng tiªu thô bÞ thu hÑp l¹i, vÞ vËy ph¶i lu«n ®Þnh vÞ ®îc thÞ trêng cô thÓ, dÔ dµng thÝch hîp víi s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nhÊt. §ã ph¶i lµ thÞ trêng tËp trung mét khèi lîng lín ngêi tiªu dïng cã nhu cÇu ®èi víi s¶n phÈm cña c«ng ty, ngoµi ra ®ã cßn ph¶i lµ mét thÞ trêng cã triÓn väng ph¸t triÓn vµ viÖc th©m nhËp kh«ng qu¸ khã kh¨n.Trong chiÕn lîc xuÊt khÈu, th× viÖc x¸c ®Þnh vµ lùa chän cÆp s¶n phÈm - thÞ trêng tèi u sÏ quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng nµy. §©y lµ mét trong nh÷ng ®Æc thï cña chiÕn lîc xuÊt khÈu so víi c¸c chiÕn lîc kinh doanh kh¸c, viÖc x¸c lËp cÆp s¶n phÈm thÞ trêng ®óng ®¾n sÏ ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cña chiÕn lîc kinh doanh xuÊt khÈu.
Ph©n bæ vµ bè trÝ nguån lùc cho chiÕn lîc kinh doanh, ®ång thêi ®¸nh gi¸ vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch còng nh tÝnh kh¶ thi cña chiÕn lîc.
ViÖc bè trÝ vµ ph©n bæ nguån lùc tëng nh lµ ®¬n gi¶n nhng trªn thùc tÕ nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt Nam ®· thÊt b¹i trong chiÕn lîc kinh doanh cña m×nh, ®Æc biÖt ë khi ®µm ph¸n víi ®èi t¸c níc ngoµi (nh©n lùc) vµ khi triÓn khai thùc hiÖn (tµi lùc) ®· lµm ¶nh hëng rÊt nhiÒu hiÖu qu¶ kinh doanh nãi chung cña c«ng ty vµ ®èi víi chiÕn lîc mµ doanh nghiÖp ®ang theo ®uæi nãi riªng. ChuÈn bÞ nguån nh©n lùc vµ bè trÝ hîp lý theo ®óng kh¶ n¨ng chuyªn m«n cña tõng ngêi lµ hÕt søc quan träng ®Ó ®¶m b¶o cho kÕ ho¹ch ®îc thùc hiÖn ®óng híng. ChuÈn bÞ nguån tµi chÝnh v÷ng m¹nh ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o cho kÕ ho¹ch kinh doanh ®îc liªn tôc kh«ng bÞ ng¾t qu·ng, ®ång thêi cã thÓ øng phã nhanh víi nh÷ng t×nh huèng xÊu cã thÓ x¶y ra.
Cuèi cïng, mét viÖc kh«ng thÓ thiÕu lµ kiÓm tra ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn. C¸c doanh nghiÖp kh«ng ®îc phÐp thê ¬ coi thêng viÖc kiÓm tra thêng xuyªn, hay quan liªu trong viÖc ®¸nh gi¸ c¸c kÕt qu¶ ®¹t hay cha ®¹t ®îc, n©ng cao thµnh tÝch, gi¶m nhÑ nh÷ng thÊt b¹i. ChØ cã thêng xuyªn kiÓm tra n¾m b¾t t×nh h×nh, doanh nghiÖp míi cã thÓ ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch hµnh ®éng cña m×nh cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ. Vµ còng chØ b»ng c¸ch kiÓm tra nghiªm tóc, t×m ra nguyªn nh©n cèt lâi, thùc sù cña vÊn ®Ò doanh nghiÖp còng míi cã thÓ t×m ra ®îc gi¶i ph¸p kh¾c phôc ®ång thêi rót kinh nghiÖm cho nh÷ng kÕ ho¹ch tiÕp theo.
3) §µo t¹o nguån nh©n lùc
Con ngêi chÝnh lµ nh©n tè quan träng nhÊt trong tÊt c¶ nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp. Bëi con ngêi chÝnh lµ môc tiªu híng tíi ®Ó tho¶ m·n. Ngµy nay, khi nh©n lo¹i ®ang tiÕn dÇn ®Õn nÒn v¨n minh hËu c«ng nghiÖp - nÒn v¨n minh Tri Thøc, th× con ngêi, lµ chñ nh©n cña thÕ giíi v¨n minh ®ã cµng trë nªn quan träng h¬n bao giê hÕt. VÊn ®Ò ®µo t¹o nguån nh©n lùc trë thµnh vÊn ®Ò sèng cßn quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña tÊt c¶ c¸c quèc gia, cña tõng doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu, khi doanh nghiÖp ph¶i tiÕp xóc víi nh÷ng ®èi t¸c, nh÷ng kh¸ch hµng kh¸c nhau vÒ v¨n ho¸ vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn th× vÊn ®Ò ®µo t¹o nguån nh©n lùc trë nªn bøc thiÕt vµ quan träng h¬n bao giê hÕt.
C¸c doanh nghiÖp cÇn t¨ng cêng ®Çu t ®Ó n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc theo tiªu chuÈn quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tµi n¨ng trÎ ®îc ph¸t triÓn, cung cÊp cho hä nh÷ng ®iÒu kiÖn lµm viÖc tèt nhÊt cã thÓ vµ quan träng h¬n c¶ lµ chÝnh s¸ch u ®·i ngêi tµi. §µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn cã kh¶ n¨ng thÝch nghi víi m«i trêng kinh doanh quèc tÕ. X©y dùng mét ®éi ngò nh©n viªn cã tinh thÇn tËp thÓ, n¾m v÷ng ®êng lèi ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ níc, am hiÓu thÞ trêng trong níc còng nh quèc tÕ, am hiÓu c¸c phong tôc tËp qu¸n còng nh thãi quen tiªu thô cña c¸c thÞ trêng kh¸c nhau, tinh th«ng nghiªp vô, giái ngo¹i ng÷, n¨ng ®éng nhiÖt t×nh vµ cã íc m¬ lµm lîi cho doanh nghiÖp, lµm giµu cho tæ quèc lµm trô cét cho c¸c cuéc ®µm ph¸n víi ®èi t¸c níc ngoµi còng nh c¸c chiÕn lîc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. §ång thêi, doanh nghiÖp cÇn rÌn luyÖn t¸c phong c«ng nghiÖp vµ thãi quen lµm viÖc tËp thÓ cho ngêi lao ®éng song song víi viÖc x©y dùng v¨n hãa c«ng ty, v¨n ho¸ kinh doanh. §ã chÝnh lµ nÒn t¶ng t¹o nªn søc m¹nh tËp thÓ, lµ chç dùa v÷ng ch¾c tríc khi thùc hiÖn bÊt kú mét chiÕn lîc kinh doanh nµo, vµ lµ nh©n tè ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña doanh nghiÖp.
KÕt LuËn
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· trë thµnh môc tiªu hµng ®Çu trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. Trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ diÔn ra m¹nh mÏ vµ réng kh¾p nh hiÖn nay, kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ ®øng ngoµi nÕu kh«ng muèn bÞ tôt hËu, bÞ ®Èy ra khái dßng ch¶y cña thêi ®¹i. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ, th¬ng m¹i vµ ®Çu t. HiÓu râ ®îc b¶n chÊt vµ néi dung cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ gióp chóng ta cã ®îc nh÷ng bíc ®i ®óng ®¾n vµ phï hîp víi t×nh h×nh hiÖn t¹i, x©y dùng ®îc lé tr×nh héi nhËp hîp lý.
Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ kh«ng ph¶i lµ c«ng viÖc mét sím mét chiÒu, còng kh«ng ph¶i lµ viÖc cña riªng ai, ®ã lµ c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc, lµ viÖc cña toµn §¶ng, toµn d©n. Bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ, xu híng tù do ho¸ vµ ®Çu t diÔn ra réng kh¾p ®ang mang l¹i cho ViÖt Nam nh÷ng c¬ héi hÕt søc thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, ®uæi kÞp c¸c níc T B¶n ph¸t triÓn, môc tiªu trë thµnh níc c«ng nghiÖp vµo n¨m 2020. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng thêi c¬, toµn cÇu ho¸ còng ®Æt ra cho ViÖt Nam rÊt nhiÒu nguy c¬ th¸ch thøc, bÞ tôt hËu xa h¬n vÒ kinh tÕ nÕu kh«ng cã mét lé tr×nh héi nhËp hîp lý, kh«ng biÕn ®îc nh÷ng thêi c¬ mµ thêi ®¹i mang l¹i ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc.
Víi mét níc cã xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp vµ míi chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ nh níc ta, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· vµ ®ang ®Æt mét g¸nh nÆng lªn vai ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu-®éng lùc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ còng ®Æt ra cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam-nh©n tè trùc tiÕp vµ chñ yÕu thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô trªn nh÷ng yªu cÇu kh¾t khe, buéc ph¶i ®æi míi, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt lîng ho¹t ®éng, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nãi riªng vµ cña ViÖt Nam nãi chung.
tµi liÖu tham kh¶o
§Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp bé: Héi nhËp kinh tÕ, th¬ng m¹i cña ViÖt Nam vµo kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi
Trêng ®¹i häc ngo¹i th¬ng.
ViÖt Nam héi nhËpASEAN
Phßng Th¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam-NXB Hµ néi
§æi Míi chÝnh s¸ch nh»m thóc ®Èy xuÊt khÈu hµng ho¸ cña ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
§¹i häc kinh tÕ quèc d©n- Ts Lª thÞ Anh V©n- NXB Lao ®éng 2003
ViÖt Namvíi tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
TËp hîp c¸c t¸c gi¶- NXB Thèng kª 2003
Kinh tÕ ViÖt Nam 2002
ViÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ TW- BXB ChÝnh trÞ quèc gia.
Th¬ng m¹i ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
Kû yÕu khoa häc quèc gia- §¹i häc ngo¹i th¬ng.
Tæ chøc qu¶n lý nghiÖp vô kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
PGS Vò H÷u Töu- §¹i häc ngo¹i th¬ng- NXB GD 2000
Nh÷ng vÊn ®Ò cña Toµn cÇu ho¸ kinh tÕ
TS Vò v¨n D©n chñ biªn- NXB KHXH 2001.
§æi míi qu¶n lý kinh tÕ
Trung T©m Ph¸p - ViÖt ®µo t¹o vÒ qu¶n lý - NXB Thèng kª 2000.
- Kinh tÕ 2002 - 2003 ViÖt Nam vµ thÕ giíi
Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam.
- Niªn gi¸m thèng kª 2002.
Tæng cô thèng kª- NXB Thèng kª
- Gi¸o tr×nh §¹i c¬ng nghiÖp vô H¶i Quan
Trêng ®¹i häc ngo¹i th¬ng
Quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ
GS-PTS T« xu©n D©n, PTS Vò ChÝ Léc - NXB Hµ Néi
Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ngo¹i th¬ng
Bïi Xu©n Lu - NXB Gi¸o dôc 1997
Kinh tÕ ®èi ngo¹i
GS-TS Vâ Thanh Thu - NXB Thèng kª 2000
Toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp tÕ kinh cña ViÖt Nam
Vô Tæng hîp kinh tÕ - Bé ngo¹igiao - NXB ChÝnh TrÞ Quèc Gia. 1999
NghÞ quyÕt 07-NQ/TW vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
QuyÕt ®Þnh 37/TTg
T¹p chÝ céng s¶n sè 4, 7, 9, 16 (1999), sè5, 12, 27 (2003)
Nh÷ng vÊn ®Ò Kinh TÕ ThÕ Giíi sè 2-1999, sè 4-2000; 6- 2001
Kinh TÕ vµ Dù b¸o sè 1, 12 2003
Nghiªn cøu kinh tÕ sè 296 2003
ThÕ giíi Th¬ng m¹i sè 2 2003
Th¬ng m¹i sè 37- 2003
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Khoa luan Le Thu Huong - Nhat 2.doc
