Hoạt động quản lý giáo dục đạo đức cho sinh viên trường CĐ Công nghiệp thực phẩm TP.HCM: Thực trạng và giải pháp

BOÄÄ GIAÙÙO DUÏÏC VAØØ ÑAØØO TAÏÏO TRÖÔØØNG ÑAÏÏI HOÏÏC SÖ PHAÏÏM TP. HOÀÀ CHÍ MINH HOAÏÏT ÑOÄÄNG QUAÛÛN LYÙÙ GIAÙÙO DUÏÏC ÑAÏÏO ÑÖÙÙC CHO SINH VIEÂÂN TRÖÔØØNG CAO ÑAÚÚNG COÂÂNG NGHIEÄÄP THÖÏÏC PHAÅÅM TP. HOÀÀ CHÍ MINH: THÖÏÏC TRAÏÏNG VAØØ GIAÛÛI PHAÙÙP TP. HOÀ CHÍ MINH – 2005 NGUYEÃÃN THÒ CAÅÅM HAØØ LUAÄÄN VAÊÊN THAÏÏC SÓ KHOA HOÏÏC GIAÙÙO DUÏÏC CHUYEÂÂN NGAØØNH : TOÅÅ CHÖÙÙC VAØØ QUAÛÛN LYÙÙ COÂÂNG TAÙÙC VAÊÊN HOÙÙA, GIAÙÙO DUÏÏC Maõõ soáá : 5. 07. 03 Ngöôøøi höôùùng daããn khoa hoïïc : T.S. V Quang Phuùùc MUÏÏÏC LUÏÏÏC Trang Lôøi caûm ôn..................................................................................................................................................................... 1 MÔÛ ÑAÀU 1. Lyù do choïn ñeà taøi ............................................................................................................................................... 2 2 Muïc ñích nghieân cöùu ................................................................................................................................... 4 3. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu ........................................................................................... 5 3.1. Khaùch theå nghieân cöùu ....................................................................................................................5 3.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu .....................................................................................................................5 4. Giaû thuyeát khoa hoïc....................................................................................................................................... 5 5. Nhieäm vuï nghieân cöùu cuûa ñeà taøi..................................................................................................... 5 6. Phöông phaùp nghieân cöùu ........................................................................................................................ 6 6.1. Phöông phaùp luaän nghieân cöùu ..............................................................................................6 6.2. Caùc phöông phaùp nghieân cöùu cuï theå............................................................................6 7. Giôùi haïn cuûa ñeà taøi........................................................................................................................................ 6 8. Caáu truùc luaän vaên ............................................................................................................................................ 6 CHÖÔNG I - CÔ SÔÛ LÍ LUAÄN CUÛA VAÁN ÑEÀ NGHIEÂN CÖÙU 1.1. Ñaïo ñöùc vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc ............................................................................................................. 7 1.1.1. Ñaïo ñöùc............................................................................................................................................................7 a. Khaùi nieäm ñaïo ñöùc................................................................................................................. 7 b. Tính quy luaät cuûa ñaïo ñöùc............................................................................................. 8 c. Tính chaát cuûa ñaïo ñöùc ....................................................................................................... 9 d. Vai troø cuûa ñaïo ñöùc .............................................................................................................. 10 e. YÙ thöùc ñaïo ñöùc............................................................................................................................ 12 f. Giaù trò ñaïo ñöùc ........................................................................................................................... 13 1.1.2. Ñaïo ñöùc coâng daân vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc coâng daân cho sinh vieân ..............................................................................................................................................14 a. Ñaïo ñöùc coâng daân laø ñaïo ñöùc laøm ngöôøi....................................................... 14 b. Giaùo duïc ñaïo ñöùc coâng daân cho sinh vieân.................................................... 14 1.1.3. Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp......................................................................................................................16 a. Ngheà nghieäp . .............................................................................................................................. 16 b. Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp laø nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc ñaùp öùng vôùi yeâu caàu cuûa ngheà nghieäp, laø thaùi ñoä phuïc vuï vaø löông taâm cuûa ngöôøi lao ñoäng trong hoaït ñoäng ngheà nghieäp. ........................... 17 c. Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp coâng nghieäp thöïc phaåm (CNTP)............... 18 d. Vai troø cuûa giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà CNTP cho sinh vieân trong quaù trình ñaøo taïo ..................................................................................................................... 18 1.2. Quaûn lyù tröôøng hoïc vaø quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc trong tröôøng hoïc .... 20 1.2.1. Quaûn lyù..............................................................................................................................................................20 1.2.2. Quaûn lyù giaùo duïc...................................................................................................................................21 a. Khaùi nieäm........................................................................................................................................... 21 b. Chöùc naêng quaûn lyù giaùo duïc......................................................................................... 22 c. Nguyeân taéc quaûn lyù giaùo duïc........................................................................................ 24 d. Phöông phaùp quaûn lyù giaùo duïc ................................................................................ 27 1.2.3. Quaûn lyù ñôn vò tröôøng hoïc vaø quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc trong tröôøng hoïc.....................................................................................................................................29 a. Quaûn lyù tröôøng hoïc ............................................................................................................... 29 b. Quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân trong nhaø tröôøng.................................................................................................................................................... 31 b. Hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc trong nhaø tröôøng.............. 33 Keát luaän chöông 1 ......................................................................................................................................................... 39 CHÖÔNG 2 - THÖÏC TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG QUAÛN LÍ GIAÙO DUÏC ÑAÏO ÑÖÙC VAØ ÑAÏO ÑÖÙC NGHEÀ NGHIEÄP TAÏI TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG CNTP TP.HCM 2.1. Vaøi neùt veà tröôøng Cao ñaúng CNTP TP.HCM................................................................ 40 2.2. Thöïc traïng hoïat ñoäng quaûn lí coâng taùc giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân taïi tröôøng CÑCNTP TP.HCM................................................................... 41 2.2.1. Vaøi neùt veà maãu khaûo saùt.............................................................................................................41 2.2.2. Thöïc traïng hoïat ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà cho sinh vieân tröôøng CÑCNTP Tp. HCM...............................................................42 a. Ñoäng cô choïn chuyeân ngaønh CNTP cuûa sinh vieân ............................ 42 b. Taâm traïng cuûa sinh vieân khoa CNTP ñoái vôùi ngheà ñaõ choïn hoïc.................................................................................................................................... 45 c. Hình thaønh vaø phaùt trieån ñaïo ñöùc ngheà qua caùc daïng hoaït ñoäng cuûa SV................................................................................................................................... 46 d. Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà qua noäi dung chöông trình ñaøo taïo................................................................................................................................................. 47 e. Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà thoâng qua caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa....................................................................................................................................... 52 g. Hình thaønh ñaïo ñöùc ngheà qua giao tieáp vôùi sinh vieân hoïc cuøng khoa.......................................................................................................................................... 54 h. YÙ kieán ñeà xuaát nhaèm naâng cao hieäu quaû giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà cuûa sinh vieân.................................................................................................................. 54 2.2.3. Thöïc traïng hoïat ñoäng quaûn lí giaùo duïc ñaïo ñöùc taïi tröôøng CÑCNTP Tp.HCM .............................................................................................................................64 a. Nhöõng hoaït ñoäng quaûn lí giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân cuûa tröôøng CÑCNTP Tp.HCM................................................................................. 64 b. Nhöõng haïn cheá trong hoïat ñoäng quaûn lí giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân............................................................................................. 64 Keát luaän chöông 2 ......................................................................................................................................................... 66 CHÖÔNG 3 - HEÄ THOÁNG CAÙC GIAÛI PHAÙP QUAÛN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG GIAÙO DUÏC ÑAÏO ÑÖÙC VAØ ÑAÏO ÑÖÙC NGHEÀ NGHIEÄP TAÏI TRÖÔØNG CAO ÑAÚNG COÂNG NGHIEÄP THÖÏC PHAÅM TP. HCM 3.1. Cô sôû khoa hoïc cuûa vieäc ñeà xuaát caùc giaûi phaùp ............................................................ 67 3.1.1. Yeâu caàu veà nguoàn nhaân löïc trong coâng cuoäc CNH - HÑH ñaát nöôùc............................................................................................................................................................67 3.1.2. Cô sôû phaùp lyù ............................................................................................................................................68 3.1.3. Cô sôû thöïc tieãn.........................................................................................................................................69 3.2. Caùc giaûi phaùp ........................................................................................................................................................ 70 3.2.1. Naâng cao nhaän thöùc, traùch nhieäm cuûa chuû theå quaûn lí vaán ñeà GDÑÑ ngheà nghieäp cho sinh vieân trong quaù trình ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng..................................................................................................................................................................70 3.2.2. Thöïc hieän giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong hoaït ñoäng daïy hoïc ôû treân lôùp...............................................................................................................72 3.2.3. Thöïc hieän giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong hoaït ñoäng thöïc teá, thöïc haønh ngheà toång hôïp ....................................................................78 3.2.4. Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong hoïat ñoäng ngoaïi khoaù, hoïat ñoäng xaõ hoäi ...............................................................................................81 3.2.5. Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp trong hoaït ñoäng hoïc taäp vaø sinh hoaït ôû kyù tuùc xaù sinh vieân ..................................................................................88 3.2.6. Nhaø tröôøng keát hôïp vôùi gia ñình vaø xaõ hoäi trong vaán ñeà giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân. ...................................................89 3.3. Thöû nghieäm sö phaïm ................................................................................................................................... 90 3.3.1. Giôùi thieäu quaù trình thöû nghieäm.........................................................................................91 3.3.2. Phaân tích keát quaû thöû nghieäm ...............................................................................................93 a. Kæ luaät lao ñoäng........................................................................................................................... 93 b. Tinh thaàn, traùch nhieäm trong lao ñoäng............................................................. 93 Keát luaän chöông 3 ......................................................................................................................................................... 96 KEÁT LUAÄN VAØ YÙ KIEÁN ÑEÀ XUAÁT Keát luaän ..................................................................................................................................................................................... 97 YÙ kieán ñeà xuaát .................................................................................................................................................................... 98 Baûng chöõ vieát taét trong luaän vaên ................................................................................................................ 100 Taøi lieäu tham khaûo ....................................................................................................................................................... 101 A. Caùc vaên baûn vaø baùo caùo cuûa Laõnh ñaïo vaø QLGD ...............................................101 B. Caùc saùch baùo vaø taøi lieäu khoa hoïc............................................................................................103 Phieáu tröng caàu yù kieán............................................................................................................................................. 107 Kính gôûi: Anh (Chò) sinh vieân.................................................................................................................107 Phieáu tröng caàu yù kieán............................................................................................................................................. 112 Kính göûi: Thaày, Coâ Giaûng vieân khoa...........................................................................................112 Hình minh hoïa cho Chöông 2........................................................................................................................ 113 LÔØØØI CAÛÛÛM ÔN Xin chaân thaønh caûm ôn Ban giaùm hieäu, Phoøng khoa hoïc coâng ngheä - sau ñaïi hoïc tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ taïo ñieàu kieän giuùp ñôõ chuùng toâi trong suoát khoùa hoïc vaø trong quaù trình hoaøn thaønh luaän vaên. Xin chaân thaønh caûm ôn caùc thaày coâ giaùo ñaõ taän tình giaûng daïy chæ daãn, cung caáp taøi lieäu vaø mang laïi cho chuùng toâi nhöõng tri thöùc raát caàn thieát vaø quí baùu. Ñaëc bieät, xin ñöôïc baøy toû loøng bieát ôn saâu saéc ñeán Tieán só Voõ Quang Phuùc ñaõ quan taâm höôùng daãn giuùp ñôõ chuùng toâi trong suoát quaù trình laøm luaän vaên. Xin chaân thaønh caûm ôn Ban giaùm hieäu, caùn boä, giaùo vieân vaø caùc baïn sinh vieân tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm Thaønh phoá Hoà Chí Minh. Xin chaân thaønh caûm ôn Ban giaùm ñoác vaø Coâng nhaân nhaø maùy Nöôùc Giaûi Khaùt Bidrico ñaõ taïo moïi ñieàu kieän giuùp ñôõ toâi hoaøn thaønh luaän vaên naøy. Xin ñöôïc caûm ôn caùc anh, chò hoïc vieân lôùp Cao hoïc quaûn lyù giaùo duïc K12 ñaõ chia seû, giuùp ñôõ toâi trong suoát khoùa hoïc. Tp.Hoà Chí Minh, thaùng 02 Naêm 2005 Nguyeãn Thò Caåm Haø 1 MÔÛÛÛ ÑAÀÀÀU 1. Lí do choïn ñeà taøi Veà vai troø cuûa giaùo duïc vaø ñaøo taïo trong söï nghieäp Coâng nghieäp hoaù - hieän ñaïi hoaù (CNH - HÑH) ñaát nöôùc hieän nay, vaên kieän Ñaïi hoäi IX cuûa Ñaûng coäng saûn Vieät Nam ñaõ xaùc ñònh : “Phaùt trieån giaùo duïc- ñaøo taïo laø moät trong nhöõng ñoäng löïc quan troïng thuùc ñaåy söï nghieäp CNH - HÑH, laø ñieàu kieän ñeå phaùt huy nguoàn löïc con ngöôøi - yeáu toá cô baûn ñeå phaùt trieån xaõ hoäi, taêng tröôûng kinh teá nhanh vaø beàn vöõng”. Ñaây laø quan ñieåm cô baûn nhaán maïnh vai troø ñaùp öùng nguoàn nhaân löïc ngaøy caøng cao cuûa giaùo duïc ñoái vôùi söï nghieäp CNH - HÑH ôû nöôùc ta hieän nay vaø ñaây cuõng chính laø yeâu caàu khaùch quan khieán Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta raát quan taâm ñeán giaùo duïc toaøn dieän cho theá heä treû, ñaëc bieät laø nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä chuyeân moân cao. Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä chuyeân moân cao vaø coù phaåm chaát ñaïo ñöùc ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa hoaït ñoäng ngheà nghieäp laø chöùc naêng vaø nhieäm vuï troïng taâm cuûa baäc giaùo duïc ñaïi hoïc vaø cao ñaúng. Tuy nhieân, trong thöïc teá cuûa coâng taùc ñaøo taïo, vaán ñeà giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp ñang coøn laø vaán ñeà caáp baùch, ñieàu naøy ñaõ ñöôïc ñöa ra trong baùo caùo cuûa Boä Coâng nghieäp “…nguoàn nhaân löïc ñöôïc caùc tröôøng ñaøo taïo ra ñaït yeâu caàu chuyeân moân vaø coù kyõ naêng ngheà nghieäp, nhöng hoï chöa coù thaùi ñoä ñuùng ñaén, tinh thaàn traùch nhieäm chöa cao, tình yeâu ñoái vôùi ngheà nghieäp coøn haïn cheá vaø vì theá hoï saün saøng boû ngheà khi gaëp nhöõng tình huoáng khoù khaên.” (A.21) Ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cuûa sinh vieân ñöôïc hình thaønh trong nhieàu maët cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi (ñôøi soáng tinh thaàn vaø ñôøi soáng vaät chaát), chòu taùc ñoäng töø nhieàu phía (gia ñình, nhaø tröôøng vaø xaõ hoäi), thoâng qua raát nhieàu 2 daïng hoaït ñoäng phong phuù vaø phöùc taïp cuûa con ngöôøi (hoïc taäp, lao ñoäng saûn xuaát, hoaït ñoäng xaõ hoäi, sinh hoaït taäp theå vaø vui chôi…) vaø trong nhieàu moái quan heä (kinh teá, chính trò, xaõ hoäi vaø vaên hoùa…) vaø taát caû ñeàu phaûi traûi qua moät thôøi gian… Tröôøng ñaïi hoïc, cao ñaúng ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc coù chaát löôïng cao khoâng chæ thoâng qua hoaït ñoäng daïy hoïc maø coøn baèng nhieàu daïng hoaït ñoäng khaùc. Vì vaäy, ngay trong quaù trình ñaøo taïo taïi tröôøng caàn phaûi taêng cöôøng caùc hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaëc bieät laø hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân. Thöïc teá, vieäc nghieân cöùu quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong caùc hoaït ñoäng ñaøo taïo noùi chung vaø hoaït ñoäng thöïc taäp ngheà noùi rieâng chöa ñöôïc quan taâm nhieàu. Phaàn lôùn nhöõng coâng trình ñaõ coâng boá ñeàu chæ höôùng veà giaùo duïc ñaïo ñöùc cho hoïc sinh phoå thoâng, nhö “Nhöõng bieän phaùp quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc cho hoïc sinh phoå thoâng trung hoïc cuûa ngöôøi Hieäu tröôûng” (Luaän vaên thaïc só cuûa Döông Thò TruùcBaïch), “Tìm hieåu giaù trò ñaïo ñöùc vaø caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán ñònh höôùng giaù trò ñaïo ñöùc cuûa sinh vieân thaønh phoá Hoà Chí Minh” (Luaän vaên TNÑH cuûa Hoà Ñaéc Haûi Mieân), hoaëc “Ñònh höôùng giaù trò ñaïo ñöùc trong sinh vieân – thöïc traïng vaø giaûi phaùp”(Luaän vaên thaïc só cuûa Voõ vaên Thöôûng )… Cho ñeán nay chöa coù coâng trình naøo nghieân cöùu veà quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân noùi chung vaø sinh vieân tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm(tröôøng CÑCNTP) noùi rieâng. Trong nhieàu naêm qua, Tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø nhöõng tröôøng Cao ñaúng khaùc cuûa Boä Coâng nghieäp raát chuù troïng ñeán chaát löôïng ñaøo taïo. Tuy nhieân, trong quaù trình ñaøo 3 taïo coøn naëng veà daïy kieán thöùc, kyõ naêng, maø chöa coù nhöõng quan taâm thoûa ñaùng ñeán maûng giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân. Vì theá, sau khi toát nghieäp neáu gaëp nhöõng tình huoáng khoù khaên caùc em coù theå saün saøng boû ngheà khoâng moät chuùt baên khoaên; ñi laøm ngheà khaùc vôùi thaùi ñoä döûng döng, khoâng tieác nuoái ngheà nghieäp maø mình ñaõ choïn vaø ñöôïc ñaøo taïo. Vì theá, ñeå ñaøo taïo ra nguoàn nhaân löïc coù chaát löôïng cao vaø coù nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc ñaùp öùng vôùi yeâu caàu cuûa ngheà nghieäp “ nhaø tröôøng ñang nhanh choùng hoaøn thieän quy trình (toå chöùc vaø thöïc hieän) hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân nhaèm khaéc phuïc nhöõng haïn cheá trong qui trình ñaøo taïo neâu treân, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc ñaùp öùng yeâu caàu neàn kinh teá coâng nghieäp hieän ñaïi cuûa ñaát nöôùc” (A.22) Baûn thaân toâi cuõng raát quan taâm ñeáán vaán ñeà giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân neân ñaõ thu thaäp ñöôïc moät soá thoâng tin vaø tö lieäu lieân quan ñeán vaán ñeà ñaïo ñöùc vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp trong moät soá tröôøng ñaøo taïo ngheà vaø tröôøng CÑCNTP tp HCM. Vôùi taát caû nhöõng lí do treân, chuùng toâi choïn vaán ñeà:” Hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm Thaønh phoá Hoà Chí Minh:Thöïc traïng vaø giaûi phaùp” ñeå nghieân cöùu. 2. Muïc ñích nghieân cöùu Treân cô sôû nghieân cöùu lyù luaän, ñieàu tra thöïc traïng hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm ñeà xuaát giaûi phaùp quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân nhaèm naâng cao hieäu quaû giaùo duïc toaøn dieän cuûa nhaø tröôøng. 3. Khaùch theå vaø ñoái töôïng nghieân cöùu 3.1. Khaùch theå nghieân cöùu: 4 Caùc hoaït ñoäng quaûn lyù coâng taùc ñaøo taïo sinh vieân trong tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm Tp. HCM. 3.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu: Chuû theå vaø khaùch theå quaûn lyù cuøng vôùi phöông thöùc hoaït ñoäng cuûa hoï trong hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân taïi tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc Phaåm Tp.HCM 4. Giaû thuyeát khoa hoïc Hieän nay, hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân tröôøng CÑCNTP tp.HCM chöa ñaùp öùng yeâu caàu. Neáu naâng cao nhaän thöùc cuûa caùc chuû theå quaûn lí, thöïc hieän ñuùng vaø phoái hôïp caùc hoaït ñoäng GD ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà cho sinh vieân trong nhaø tröôøng thì seõ goùp phaàn naâng cao chaát löôïng GD ñaïo ñöùc ngheà vaø naâng cao hieäu quaû ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng. 5. Nhieäm vuï nghieân cöùu cuûa ñeà taøi 5.1. Toång hôïp vaø khaùi quaùt moät soá vaán ñeà lyù luaän veà ñaïo ñöùc, giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø quaûn lyù hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc laøm cô sôû cho hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc taïi tröôøng CÑCNTP Tp.HCM. 5.2. Khaûo saùt thöïc traïng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø quaûn lyù hoïat ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân taïi tröôøng CÑCNTP Tp.HCM. Phaân tích nguyeân nhaân cuûa thöïc traïng aáy. 5.3. Ñeà xuaát heä thoáng nhöõng giaûi phaùp quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân tröôøng CÑCNTP Tp.HCM vaø thöû nghieäm. 6. Phöông phaùp nghieân cöùu 5 6.1. Phöông phaùp luaän nghieân cöùu: Nhöõng quy luaät trieát hoïc Maùc xít, ñöôøng loái quan ñieåm giaùo duïc vaø ñaøo taïo cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc Vieät Nam. 6.2. Caùc phöông phaùp nghieân cöùu cuï theå - Nhoùm phöông phaùp nghieân cöùu lyù luaän (ñoïc saùch baùo, phaân tích, toång hôïp, khaùi quaùt hoùa…). - Nhoùm phöông phaùp nghieân cöùu thöïc tieãn (ñieàu tra baèng phieáu caâu hoûi, troø chuyeän vaø phoûng vaán, toång keát kinh nghieäm, thöû nghieäm, nghieân cöùu saûn phaåm). - Phöông phaùp toaùn: söû duïng chöông trình SPSS 7.0. 7. Giôùi haïn cuûa ñeà taøi Ñeà taøi chæ nghieân cöùu hoaït ñoäng quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc, nhaát laø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong quaù trình ñaøo taïo taïi tröôøng, khoâng giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà tieáp tuïc phaùt trieån ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cuûa sinh vieân sau khi ra tröôøng. 8. Caáu truùc luaän vaên Ngoaøi phaàn môû ñaàu, phaàn keát luaän vaø yù kieán ñeà xuaát, luaän vaên coù ba chöông, danh muïc taøi lieäu tham khaûo vaø phuï luïc. 6 CHÖÔNG 1 CÔ SÔÛÛÛ LÍ LUAÄÄÄN CUÛAÛÛ VAÁÁÁN ÑEÀÀÀ NGHIEÂÂÂN C ÖÙÙÙU 1.1. Ñaïo ñöùc vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc 1.1.1. Ñaïo ñöùc a. Khaùi nieäm ñaïo ñöùc Coù nhieàu yù kieán khaùc nhau veà ñaïo ñöùc. Chaúng haïn nhö: “ Ñaïo ñöùc laø nhöõng tieâu chuaån, nhöõng quy taéc sinh hoaït xaõ hoäi, laø nhöõng tieâu chuaån, nhöõng quy taéc haønh vi cuûa con ngöôøi nhöõng quy taéc ñoù quyeát ñònh nghóa vuï vaø thaùi ñoä cuûa con ngöôøi ñoái vôùi nhau vaø ñoái vôùi xaõ hoäi vaø vieäc tuaân theo nhöõng quy taéc naøy lieân quan ñeán ñoäng cô beân trong cuûa con ngöôøi”. [B.38]. “Ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi bieåu hieän ôû naêng löïc haønh ñoäng töï nguyeän, töï giaùc vì lôïi cuûa nhöõng ngöôøi khaùc vaø cuûa xaõ hoäi. Noùi ñeán ñaïo ñöùc cuûa xaõ hoäi noùi chung töùc laø noùi ñeán heä thoáng nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc… Xeùt töø quan ñieåm naøy thì ñaïo ñöùc laø heä thoáng nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc bieåu hieän söï quan taâm töï nguyeän, töï giaùc cuûa nhöõng con ngöôøi trong quan heä vôùi nhau vaø trong xaõ hoäi noùi chung.” [B.4]. “Ñaïo ñöùc laø moät hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi ñaëc bieät, bao goàm heä thoáng nhöõng quan ñieåm, quan nieäm, nhöõng quy taéc, nguyeân taéc, chuaån möïc xaõ hoäi. Noù ra ñôøi, toàn taïi vaø bieán ñoåi töø nhu caàu cuûa xaõ hoäi, nhôø ñoù con ngöôøi töï giaùc ñieàu chænh haønh vi cuûa mình cho phuø hôïp vôùi lôïi ích, haïnh phuùc cuûa con ngöôøi vaø tieán boä xaõ hoäi trong moái quan heä giöõa con ngöôøi vôùi con ngöôøi, giöõa caù nhaân vaø xaõ hoäi”. [B.19]. Töø caùc ñònh nghóa treân, chuùng toâi nhaän thaáy tieáp caän khaùi nieäm ñaïo ñöùc caàn chuù yù caùc ñaëc ñieåm sau: 7 - Ñaïo ñöùc laø moät hình thaùi yù thöùc xaõ hoäi, noù bò chi phoái bôûi ñieàu kieän kinh teá, xaõ hoäi, lòch söû vaø nguoàn goác cô baûn cuûa ñaïo ñöùc laø lao ñoäng saûn xuaát. - Ñaëc tröng cuûa ñaïo ñöùc laø yù thöùc, naêng löïc vaø haønh vi töï nguyeän, töï giaùc cuûa con ngöôøi. - Tieâu chuaån ñaùnh giaù cuûa ñaïo ñöùc ñöôïc con ngöôøi giaûi quyeát moät caùch phuø hôïp vaø ñuùng ñaén moái töông quan veà maët lôïi ích cuûa xaõ hoäi. Nhö vaäy, ñaïo ñöùc laø moät hieän töôïng xaõ hoäi ñaëc bieät, bao goàm nhöõng quy taéc, nhöõng chuaån möïc ñaõ ñöôïc dö luaän xaõ hoäi thöøa nhaän quy ñònh haønh vi, quan heä cuûa con ngöôøi ñoái vôùi nhau vaø ñoái vôùi xaõ hoäi. b. Tính quy luaät cuûa ñaïo ñöùc Chuû nghóa Maùc-leânin ñaõ khaúng ñònh raèng: Trong lòch söû phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi coù söï toàn taïi quy luaät ñaïo ñöùc. Vì ñaïo ñöùc ñöôïc naûy sinh, toàn taïi vaø phaùt trieån nhö moät taát yeáu. Trong ñôøi soáng con ngöôøi vaø xaõ hoäi loaøi ngöôøi ñaõ vaø ñang toàn taïi caùc quy luaät cuûa ñôøi soáng ñaïo ñöùc: Quy luaät giöõa caùi ñöùc vaø caùi taøi ôû trong moãi con ngöôøi, quy luaät giöõa caùi toát vaø caùi xaáu, giöõa haïnh phuùc vaø baát haïnh, giöõa caùi thieän vaø caùi aùc… Do ñoù, Maùc ñaõ neâu leân nhöõng phaïm truø khaùi nieäm vaø khaùi quaùt nhöõng vaán ñeà coù tính quy luaät cuûa ñaïo ñöùc. Quy luaät cuûa ñaïo ñöùc laø heä thoáng nhöõng nguyeân taéc, quy taéc, chuaån möïc ñaïo ñöùc xaõ hoäi coù lieân quan ñeán tieán boä xaõ hoäi. Quy luaät cuûa ñaïo ñöùc coøn bao truøm caû giaù trò ñaïo ñöùc ñaõ ñöôïc caùc xaõ hoäi thöøa nhaän noù nhö nhöõng bieåu töôïng soi saùng cho yù thöùc haønh vi cuûa con ngöôøi. 8 c. Tính chaát cuûa ñaïo ñöùc Ñaïo ñöùc laø moät phaïm truø lòch söû - xaõ hoäi. Ñaïo ñöùc gaén lieàn vôùi con ngöôøi vaø toàn taïi trong xaõ hoäi. Ñaïo ñöùc bieán ñoåi theo thôøi gian vaø phaùt trieån trong lòch söû. Ñaïo ñöùc gaén lieàn vôùi daân toäc, vôùi thôøi ñaïi vaø vôùi giai caáp. Do ñoù, ñaïo ñöùc coù tính daân toäc, tính giai caáp vaø tính thôøi ñaïi. - Tính daân toäc. Trong xaõ hoäi, lôïi ích cuûa caùc giai caáp khaùc nhau, thaäm chí ñoái khaùng nhau nhöng coù caùi chung laø lôïi ích cuûa daân toäc maø moïi giai caáp laø thaønh vieân cuûa daân toäc nhö loøng yeâu nöôùc, tinh thaàn ñaáu tranh choáng ngoaïi xaâm…., vì theá ñaïo ñöùc mang tính daân toäc. Tính daân toäc cuûa ñaïo ñöùc coøn bieåu loä ra ôû caùch thöïc hieän nhöõng haønh vi ñaïo ñöùc mang tính phong tuïc taäp quaùn, truyeàn thoáng chung cuûa daân toäc. Nhö vaäy, ñaïo ñöùc cuûa nhöõng daân toäc khaùc nhau thì khaùc nhau. - Tính giai caáp. Nhö ta ñaõ bieát, trong xaõ hoäi coù giai caáp thì nhöõng giai caáp khaùc nhau ñeàu coù yù thöùc ñaïo ñöùc khaùc nhau, maø tröôùc heát vaø saâu xa nhaát laø lôïi ích cuûa giai caáp. Do ñoù, trong xaõ hoäi coù ñoái khaùng giai caáp thì yù thöùc ñaïo ñöùc cuûa giai caáp thoáng trò vaø yù thöùc cuûa giai caáp bò trò ñoái laäp vôùi nhau vì noù phaûn aùnh vaø baûo veä nhöõng giai caáp ñoái khaùng nhau. Khoâng coù ñaïo ñöùc chung chung, khoâng coù ñaïo ñöùc phi giai caáp, maø ñaïo ñöùc bao giôø cuõng gaéên lieàn vôùi moät yù thöùc heä giai caáp. ÔÛ moãi cheá ñoä coù nhöõng giai caáp khaùc nhau seõ coù nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc khaùc nhau, vaø nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc phuïc vuï cho giai caáp. Vì vaäy, ñaïo ñöùc luoân mang tính giai caáp - Tính lòch söû. Ñaïo ñöùc ra ñôøi, toàn taïi vaø bieán ñoåi töø nhu caàu cuûa xaõ hoäi, noù phaûn aùnh vaø taùc ñoäng trôû laïi toàn taïi xaõ hoäi. Trong suoát chieàu daøi lòch söû cuûa moät daân toäc, moät quoác gia duø coù nhöõng luùc thaêng traàm, coù luùc suy thoaùi, khuûng hoaûng vì nhöõng nguyeân nhaân kinh teá, chính trò, xaõ hoäi phöùc taïp…, nhöng suoát chaëng ñöôøng daøi lòch söû cuûa nhaân loaïi vaø cuûa moãi daân toäc 9 thì ñaïo ñöùc luoân phaùt trieån vaø tieán boä khoâng ngöøng cuøng vôùi söï tieán boä cuûa xaõ hoäi. Do ñoù, ñaïo ñöùc mang tính lòch söû. d. Vai troø cuûa ñaïo ñöùc Ñaïo ñöùc coù vai troø raát quan troïng, laø nhaân toá chuû ñaïo hình thaønh nhaân caùch con ngöôøi, laø noäi dung tính caùch con ngöôøi. Ñaïo ñöùc coù vai troø raát lôùn trong ñôøi._. soáng xaõ hoäi, trong ñôøi soáng cuûa con ngöôøi, ñaïo ñöùc laø vaán ñeà thöôøng xuyeân ñöôïc ñaët ra vaø giaûi quyeát nhaèm baûo ñaûm cho caùc caù nhaân vaø coäng ñoàng toàn taïi, phaùt trieån. Soáng trong xaõ hoäi, ngöôøi ta ai cuõng phaûi suy nghó veà nhöõng vaán ñeà ñaïo ñöùc ñeå tìm ra nhöõng con ñöôøng, caùch thöùc vaø phöông tieän hoaït ñoäng nhaèm keát hôïp lôïi ích cuûa mình vaø coäng ñoàng, töø ñoù baûo ñaûm söï toàn taïi, phaùt trieån cuûa chính mình vaø coäng ñoàng. Trong söï phaùt trieån cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi khoâng theå thieáu vai troø cuûa ñaïo ñöùc, vaø luùc naøy ñaây ñaïo ñöùc ñaõ trôû thaønh muïc tieâu ñoàng thôøi cuõng laø ñoäng löïc ñeå phaùt trieån xaõ hoäi. Vai troø cuûa ñaïo ñöùc coøn ñöôïc bieåûu hieän thoâng qua caùc chöùùc naêng cô baûn cuûa ñaïo ñöùc. Ñaïo ñöùc lieân quan tröïc tieáp ñeán söï hình thaønh vaø phaùt trieån nhaân caùch cuûa con ngöôøi. Ñaïo ñöùc coù quan heä maät thieát vôùi vieäc xaây döïng caùc moái quan heä öùng xöû giöõa con ngöôøi vôùi con ngöôøi nhaèm duy trì moät xaõ hoäi toát ñeïp. Khoâng theå quan nieäm ñöôïc söï toàn taïi cuûa xaõ hoäi maø khoâng coù ñaïo ñöùc. Chaúng coù hình thöùc naøo cuûa yù thöùc xaõ hoäi laïi coù theå thay theá cho ñaïo ñöùc. Ñaïo ñöùc môùi, ñaïo ñöùc caùch maïng do Hoà Chí Minh vaø Ñaûng coäng saûn Vieät Nam daøy coâng xaây döïng boài ñaép laø ñaïo ñöùc mang baûn chaát cuûa giai caáp coâng nhaân, keát hôïp vôùi nhöõng truyeàn thoáng ñaïo ñöùc toát ñeïp cuûa daân toäc vaø nhöõng tinh hoa ñaïo ñöùc cuûa nhaân loaïi. neàn ñaïo ñöùc aáy ngaøy caøng phaùt trieån cuøng vôùi söï vaän ñoäng cuûa thöïc tieãn caùch maïng Vieät Nam. Noù ñaõ trôû thaønh vuõ khí maïnh meõ cuûa Ñaûng vaø cuûa daân toäc ta trong cuoäc ñaáu tranh vì ñoäc laäp daân 10 toäc vaø chuû nghóa xaõ hoäi, vì hoaø bình, hôïp taùc vaø höõu nghò vôùi taát caû caùc daân toäc khaùc treân toaøn theá giôùi. Ñeå xaây döïng xaõ hoäi môùi, chuùng ta ñang caàn nhöõng con ngöôøi môùi XHCN, nhöõng con ngöôøi phaùt trieån toaøn dieän caû ñöùc vaø taøi. Chuû tòch Hoà Chí Minh luoân luoân nhaéc nhôû chuùng ta phaûi coi troïng caû ñöùc vaø taøi, nhöng phaûi laáy ñöùc laøm goác vì taøi naêng chæ coù theå phaùt trieån laâu beàn treân neàn cuûa ñöùc vaø taøi naêng chæ coù theå höôùng thieän treân goác cuûa ñöùc. “Ñeå thöïc hieän muïc tieâu chieáân löôïc phaùt trieån xaõ hoäi trong thôøi kyø CNH- HÑH ñaát nöôùc…., trong ñoù nguoàn löïc con ngöôøi laø voán quyù baùu nhaát, coù vai troø quyeát ñònh nhaát….”, thì ñaïo ñöùc laïi voâ cuøng quan troïng trong boán yeáu toá quy ñònh chaát löôïng cuûa nguoàn nhaân löïc (phaùt trieån veà trí tueä, cöôøng traùng veà theå chaát, phong phuù veà taâm hoàn vaø trong saùng veà ñaïo ñöùc). Vì theá, Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta luoân luoân quan taâm vaø coi troïng vieäc giaùo duïc ñaïo ñöùc cho moïi ngöôøi vaø ñaëc bieät cho theá heä treû, cho hoïc sinh sinh vieân, nhöõng chuû nhaân töông lai cuûa ñaát nöôùc. Trong giai ñoaïn hieän nay, vieäc giaùo duïc ñaïo ñöùc caøng caàn phaûi coi troïng hôn bao giôø heát. Neàn kinh teá thò tröôøng vaø chính saùch môû cöûa ñaõ coù nhöõng aûnh höôûng tích cöïc vaø caû nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa noù ñoái vôùi xaõ hoäi noùi chung vaø ñaïo ñöùc cuûa theá heä treû noùi rieâng. Vì vaäy, giaùo duïc ñaïo ñöùc, xaùc ñònh heä thoáng giaù trò, nhöõng chuaån möïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp laø raát caàn thieát, vaø ñoù laø moät nhieäm vuï troïng taâm cuûa nhaø tröôøng. Noù phaûi ñöôïc tieán haønh ñoàng boä vôùi giaùo duïc trí tueä, giaùo duïc lao ñoäng, giaùo duïc theå chaát vaø thaåm myõ. Giaùo duïc ñaïo ñöùc coù nhieäm vuï vaïch ra nhöõng yeâu caàu, tieâu chuaån, nguyeân taéc ñaïo ñöùc phuø hôïp vôùi nhöõng giaù trò toát ñeïp, nhaân caùch môùi cuûa xaõ hoäi ñeå caù nhaân löïa choïn, ñònh höôùng, ñieàâu chænh haønh vi öùng xöû cuûa mình trong quan heä vôùi ngöôøi khaùc vaø vôùi xaõ hoäi. Maët khaùc, cuõng ñaáu tranh pheâ 11 phaùn choáng laïi nhöõng khuynh höôùng cuûa ñaïo ñöùc laïc haäu, khoâng laønh maïnh caûn trôû caù nhaân vaø xaõ hoäi vöôn leân nhöõng giaù trò vaên minh, nhaân baûn. e. YÙ thöùc ñaïo ñöùc YÙ thöùc ñaïo ñöùc laø yù thöùc cuûa caù nhaân veà muïc ñích cuoäc soáng vaø moái quan heä cuûa caù nhaân trong xaõ hoäi. YÙ thöùc ñaïo ñöùc ñöôïc bieåu hieän chính trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi ôû caû ba maët: nhaän thöùc, tình caûm vaø haønh vi ñaïo ñöùc. YÙ thöùc ñaïo ñöùc caù nhaân ñöôïc hình thaønh nhôø coù giaùo duïc, treân cô sôû cuûa truyeàn thoáng gia ñình, truyeàn thoáng ñaïo ñöùc, vaên hoaù daân toäc vaø söùc maïnh cuûa dö luaän xaõ hoäi….. Noäi dung cuûa yù thöùc ñaïo ñöùc bao goàm: - YÙ thöùc veà muïc ñích cuoäc soáng cuûa baûn thaân, moãi caù nhaân phaán ñaáu cho cuoäc soáng haïnh phuùc khoâng chæ cho mình, cho gia ñình mình maø coøn cho caû xaõ hoäi. - YÙ thöùc veà loái soáng caù nhaân, loái soáng töï chuû, tích cöïc, naêng ñoäng, saùng taïo, choáng laïi loái soáng ích kyû, aên baùm…. - YÙ thöùc veà caùc moái quan heä trong gia ñình, trong taäp theå vaø ngoaøi xaõ hoäi. Bieåu hieän cuï theå cuûa noù laø vaên hoaù giao tieáp nhö: tính leã ñoä, tính thaät thaø, khieâm toán, tình thaân aùi, loøng nhaân ñaïo, söï coâng baèng, vò tha, bao dung, thaùi ñoä chaân thaät, tính taäp theå, söï quan taâm, yù thöùc baûo veä leõ phaûi chaân lyù döïa treân neàn taûng cuûa caùi “chaân, thieän, myõ”. - YÙ thöùc veà cuoäc soáng lao ñoäng saùng taïo. Moãi coâng daân phaûi coù nghóa vuï lao ñoäng xaây döïng Toå quoác. YÙ thöùc ñaïo ñöùc cuûa coâng daân theå hieän trong muïc ñích lao ñoäng vì söï giaøu maïnh cuûa ñaát nöôùc, vì haïnh phuùc cuûa nhaân daân lao ñoäng. YÙ thöùc ñaïo ñöùc theå hieän ôû söï caàn cuø, say meâ vaø phöông phaùp lao ñoäng saùng taïo ñem laïi hieäu quaû vaø naêng suaát cao nhaát. 12 - YÙ thöùc veà nghóa vuï lao ñoäng vaø baûo veä toå quoác, ñöa ñaát nöôùc tieán leân ngang taàm vôùi caùc quoác gia treân theá giôùi, phaán ñaáu cho moät ñaát nöôùc “daân giaøu nöôùc maïnh xaõ hoäi coâng baèng vaên minh”. f. Giaù trò ñaïo ñöùc Giaù trò ñaïo ñöùc laø nhöõng caùi ñöôïc con ngöôøi löïa choïn vaø ñaùnh giaù nhö vieäc laøm coù yù nghóa tích cöïc ñoái vôùi ñôøi soáng xaõ hoäi ñöôïc löông taâm ñoàng tình vaø dö luaän bieåu döông. Giaù trò ñaïo ñöùc naèm trong giaù trò tinh thaàn, ñoùng vai troø laø moät yeáu toá caáu thaønh neân dieän maïo cuûa moät thôøi ñaïi, moät xaõ hoäi, moät daân toäc, moät neàn vaên hoaù. - Nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc ñoái vôùi baûn thaân, nhö loøng töï troïng, can ñaûm, trung thöïc, khieâm toán, duõng caûm, kieân trì, laïc quan, töï löïc, töï pheâ bình vaø coù yeâu caàu cao … - Nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc trong moái quan heä vôùi ngöôøi khaùc, nhö tin töôûng, toân trong, aân caàn, ngay thaúng, khoan dung, ñoä löôïng, loøng yeâu thöông, lòch söï, bieát ôn, ñoaøn keát… - Nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc trong moái quan heä vôùi Toå quoác, nhö loøng yeâu nöôùc, bình ñaúng giöõa caùc daân toäc, haøi hoaø tinh thaàn daân toäc vaø quoác teá. - Ñoái vôùi sinh vieân trong giai ñoaïn môùi, caùc em khoâng nhöõng vöøa hoïc taäp, vöøa tham gia vaøo hoaït ñoäng xaõ hoäi vaø hoaït ñoäng giao löu maø coøn tham gia vaøo nhöõng hoaït ñoäng nghieân cöùu khoa hoïc, neân, nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc trong hoïc taäp, nhö hieáu hoïc, saùng taïo, ñoäc laäp, tính muïc ñích, tính keá hoaïch, tính hieäu quaû vaø thích öùng… 13 1.1.2. Ñaïo ñöùc coâng daân vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc coâng daân cho sinh vieân a. Ñaïo ñöùc coâng daân laø ñaïo ñöùc laøm ngöôøi, song vôiù tö caùch laø moät coâng daân cuûa moät nöôùc. Ñaïo ñöùc coâng daân cuûa ngöôøi sinh vieân laø ôû choã ra söùc noã löïc tu döôõng phaán ñaáu trong hoïc taäp, reøn luyeän nhaân caùch ñeå laøm troøn traùch nhieäm cuûa moät coâng daân cuûa ñaát nöôùc. b. Giaùo duïc ñaïo ñöùc coâng daân cho sinh vieân bao goàm: - Hoaøn thieän nhaân caùch sinh vieân, thöïc hieän toát boån phaän ñaïo ñöùc cuûa baûn thaân ñoái vôùi vieäc hoïc taäp, coù traùch nhieäm vôùi gia ñình vaø xaõ hoäi. - Naâng cao nhaän thöùc chính trò, tö töôûng ñaïo ñöùc cho sinh vieân nhaát laø trong giai ñoaïn hieän nay, tröôùc söï caùm doã cuûa caùc aûnh höôûng cuûa cô cheá thò tröôøng, ñaáu tranh choáng laïi nhöõng bieåu hieän thieáu ñaïo ñöùc vaø xaây döïng loái soáng vaên minh - Boài döôõng cho sinh vieân tình caûm caùch maïng trong saùng, theá giôùi quan vaø nhaân sinh quan caùch maïng. Boài döôõng yù chí, haønh ñoäng ñuùng, hình thaønh nhöõng neàn neáp vaø thoùi quen toát, ñaëc bieät laø yù thöùc traùch nhieäm cuûa ngöôøi coâng daân ñöôïc giaùo duïc trong moâi tröôøng xaõ hoäi chuû nghóa. Nghò quyeát Ñaïi Hoäi Ñaûng laàn IX khaúng ñònh: “Boài döôõng theá heä treû tinh thaàn yeâu nöôùc, yeâu queâ höông, gia ñình vaø töï toân daân toäc, lyù töôûng XHCN, loøng nhaân aùi, yù thöùc toân troïng phaùp luaät, tinh thaàn hieáu hoïc, chí tieán thuû laäp nghieäp. Taêng cöôøng giaùo duïc chính trò, tö töôûng, ñaïo ñöùc cho hoïc sinh – sinh vieân .” [A.5] Giaùo duïc ñaïo ñöùc coâng daân cho sinh vieân coù moät yù nghóa cô baûn laâu daøi, ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân, lieân tuïc trong taát caû hoïat ñoäng giaùo duïc cuûa nhaø tröôøng, trong moïi tình huoáng chöù khoâng phaûi chæ thöïc hieän giaùo duïc ñaïo ñöùc khi coù nhöõng tình huoáng phöùc taïp hoaëc coù nhöõng ñoøi hoûi caáp baùch 14 cuûa thöïc teá. Nhö vaäy, trong nhaø tröôøng, giaùo duïc ñaïo ñöùc laø moät maët gíao duïc phaûi ñaëc bieät coi troïng, vaø neáu coâng taùc naøy ñöôïc quan taâm (quaûn lyù, chæ ñaïo) vaø coù söï phoái hôïp ñoàng boä, seõ laø cô sôû ñeå naâng chaát löôïng giaùo duïc toaøn dieän vì ñaïo ñöùc coù moái quan heä maät thieát vaø ñònh höôùng cho caùc hoaït ñoäng khaùc trong nhaø tröôøng. Hieän nay, nhieäm vuï cuûa taát caû caùc tröôøng cao ñaúng vaø ñaïi hoïc laø ñaøo taïo ra moät ñoäi nguõ caùn boä khoa hoïc kyõ thuaät laøm sao cho: “….caùc sinh vieân ra tröôøng phaûi coù phaåm chaát coâng daân toát, chaáp haønh ñaày ñuû caùc chính saùch cuûa nhaø nöôùc, toân trong vaø laøm theo hieán phaùp vaø phaùp luaät. Coù tinh thaàn yù thöùc kyû luaät cao. Luoân luoân trung thöïc, coâng baèng, yeâu meán ngheà nghieäp, coù neáp soáng laønh maïnh, giaûn dò, trong saïch, saün saøng baûo veä thaønh quaû XHCN.”[B.7] Nhö vaäy, trong quaù trình ñaøo taïo, nhaø tröôøng khoâng nhöõng chæ trang bò cho sinh vieân tri thöùc, kó naêng cuûa moät ngheà, maø coøn phaûi giaùo duïc cho sinh vieân yù thöùc coâng daân, tinh thaàn toå chöùc kyû luaät, phaåm chaát ñaïo ñöùc ngheà nghieäp vaø nhaân caùch con ngöôøi Vieät Nam môùi xaõ hoäi chuû nghóa. Giaùo duïc ñaïo ñöùc laø moät maët giaùo duïc caàn phaûi ñaëc bieät coi troïng, nhaát laø trong thôøi kyø CNH - HÑH ñaát nöôùc. Chuû tòch Hoà Chí Minh ñaõ daïy: “Daïy cuõng nhö hoïc, phaûi chuù troïng caû taøi laãn ñöùc. Ñöùc laø ñaïo ñöùc caùch maïng. Ñoù chính laø caùi goác raát quan troïng’’ [A.24]. Vaø, trong coâng cuoäc ñoåi môùi hieän nay, khi yeáu toá con ngöôøi ñöôïc Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ta ñaëc bieät coi troïng thì tieàm naêng trí tueä cuøng vôùi söùc maïnh tinh thaàn vaø ñaïo ñöùc cuûa con ngöôøi caøng ñöôïc ñeà cao vaø phaùt huy maïnh meõ trong moïi lónh vöïc xaõ hoäi. Vieäc naâng cao chaát löôïng vaø hieäu quaû giaùo duïc ñaïo ñöùc cho theá heä treû laø ñoøi hoûi thöôøng xuyeân cuûa coâng taùc giaùo duïc ñoàng thôøi cuõng laø ñoøi hoûi caáp thieát cuûa vieäc naâng cao chaát löôïng giaùo duïc hieän nay. Nhaát laø khi “… vaán ñeà ñaïo ñöùc cuûa theá heä treû khoâng chæ laø vaán ñeà cuûa moät ñaát nöôùc maø laø vaáân ñeà mang 15 tính toaøn caàu cuûa thôøi ñaïi, laø ñieàu kieän quan troïng ñeå baûo veä söï soáng coøn vaø töông lai cuûa loaøi ngöôøi” (Aurello- 1981- Moät traêm trang vieát veà töông lai – Suy nghó cuûa Chuû tòch CLB Roma- Paris). Toùm laïi, giaùo duïc ñaïo ñöùc laø moät vieäc laøm mang tính khoa hoïc vaø ngheä thuaät cao, phaûi ñöôïc tieán haønh lieân tuïc thöôøng xuyeân vaø ñoàng boä cuøng vôùi giaùo duïc trí tueä, lao ñoäng, theå chaát vaø thaåm myõ. Giaùo duïc cho sinh vieân nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc laø moät “nhieäm vuï trung taâm cuûa ngaønh” vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc töông lai phaûi coù söï keát hôïp haøi hoaø giöõa ñaïo ñöùc coâng daân vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp, ñöôïc xaây döïng treân cô sôû cuûa chuû nghóa Maùc- Leânin vaø tö töôûng Hoà Chí Minh vaø ñöôïc gaén lieàn vôùi thöïc tieãn cuûa daân toäc Vieät Nam. Ñeå töøng böôùc thöïc hieän Di chuùc cuûa Ngöôøi “…thanh nieân ta noùi chung laø toát, moïi vieäc ñeàu haêng haùi…, coù chí tieán thuû. Ñaûng caàn chaêm lo giaùo duïc ñaïo ñöùc caùch maïng cho hoï, ñaøo taïo hoï trôû thaønh nhöõng ngöôøi xaây döïng CNXH vöøa Hoàng vöøa Chuyeân’’. 1.1.3. Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp a. Ngheà nghieäp. Coù nhieàu ñònh nghóa veà ngheà nghieäp. - Theo E.A.Klimov, “ngheà nghieäp laø lónh vöïc söû duïng söùc lao ñoäng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa con ngöôøi moät caùch coù giôùi haïn caàn thieát cho xaõ hoäi (do söï phaân coâng lao ñoäng maø coù), noù taïo ra khaû naêng cho con ngöôøi söû duïng lao ñoäng cuûa mình ñeå thu laáy nhöõng phöông tieän caàn thieát cho söï toàn taïi vaø phaùt trieån”. - Trong töø ñieån tieáng Vieät “ngheà” ñöôïc ñònh nghóa laø coâng vieäc chuyeân moân theo sôû tröôøng hoaëc theo söï phaân coâng cuûa xaõ hoäi vaø “nghieäp” laø ngheà ñeå laøm aên sinh soáng. Coøn Voõ Quang Phuùc, thì ñònh nghóa: “ngheà” laø loaïi hình lao ñoäng ñoøi hoûi phaûi coù moät quy trình ñaøo taïo nhaát ñònh. Taùc giaû giaûi thích theâm: trong 16 quan nieäm cuûa ngöôøi phöông Ñoâng chöõ “ngheà” thöôøng ñi lieàn vôùi chöõ “nghieäp” ñeå bieåu ñaït moät quan heä,maø, trong ñoù, neáu ngheà laø moät heä thoáng thì “nghieäp” laø caùc yeáu toá taïo thaønh heä thoáng aáy. Soáng cheát vì ngheà naøo thì cuõng coù nghóa laø soáng cheát vì nghieäp aáy. “Sinh ngheà töû nghieäp”.[B.32]. b. Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp laø nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc ñaùp öùng vôùi yeâu caàu cuûa ngheà nghieäp, laø thaùi ñoä phuïc vuï vaø löông taâm cuûa ngöôøi lao ñoäng trong hoaït ñoäng ngheà nghieäp. Trong thöïc teá cuoäc soáng, moãi caù nhaân coù theå tham gia vaøo nhieàu moái quan heä xaõ hoäi nhö quan heä kinh teá, quan heä chính trò, quan heä vaên hoùa, quan heä khoa hoïc… trong caùc quan heä voâ cuøng phong phuù, ña daïng ñoù ñeàu chöùa ñöïïng moái quan heä ñaïo ñöùc, noù ñöôïc bieåu hieän ra khoâng phaûi nhö moät quan heä thuaàn tuùy maø vôùi tö caùch laø moät thaønh toá caáu thaønh laøm cho caùc quan heä ñoù coù yù nghóa, giaù trò xaõ hoäi. Vaø taát nhieân thaønh toá ñaïo ñöùc trong caùc quan heä aáy coù saéc thaùi ñaëc thuø do caùc quan heä ñoù chi phoái. Chaúng haïn ngöôøi ta noùi ñeán ñaïo ñöùc trong y teá, ñaïo ñöùc trong ngheä thuaät, ñaïo ñöùùc trong kieán truùc, ñaïo ñöùc trong ngheà daïy hoïc… töùc ñeà caäp ñeán thaønh toá ñaïo ñöùc trong quan heä ñoù. Vì vaäy, moät maët ñaïo ñöùc coù lieân quan chaët cheõ, maät thieát vôùi nhieàu moân khoa hoïc xaõ hoäi vaø nhaân vaên, maët khaùc trong nghieân cöùu vaø hoïc taäp cuõng caàn phaûi xaùc ñònh roõ noäi dung vaø yeâu caàu cuûa ñaïo ñöùc trong caùc quan heä xaõ hoäi töø ñoù ruùt ra nhöõng quan heä ñaïo ñöùc. Ví nhö khi noùi ñeán ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi coâng an, Baùc Hoà nhaán maïnh: ñoái vôùi mình phaûi caàn, kieäm, lieâm, chính; ñoái vôùi ñoàng söï phaûi thaân aùi giuùp ñôõ; ñoái vôùi chính phuû phaûi tuyeät ñoái trung thaønh; ñoái vôùi nhaân daân phaûi kính troïng, leã pheùp; ñoái vôùi coâng vieäc phaûi taän tuïy; ñoái vôùi ñòch phaûi cöông quyeát khoân kheùo. 17 Coøn khi noùi ñeán ngöôøi thaày thuoác, Baùc noùi “… löông y nhö töø maãu”, vaø khi nhaéc ñeán ngheà daïy hoïc, Baùc daën “… lôøi noùi phaûi ñi ñoâi vôùi vieäc laøm”. Ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cuûa sinh vieân ñöôïc hình thaønh töø nhieàu maët trong ñôøi soáng xaõ hoäi, töø nhieàu löïc löôïng, thoâng qua nhieàu daïng hoaït ñoäng, töø caùc moái quan heä vaø taát caû ñeàu traûi qua moät thôøi gian. c. Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp coâng nghieäp thöïc phaåm (CNTP) Caùn boä coâng nghieäp thöïc phaåm coù tay ngheà cao ngoøai nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi coâng daân (ñaõ trình baøy ôû treân), thì caàn phaûi coù nhöõng phaåm chaát nhö: - Ñoái vôùi ngheà nghieäp phaûi yeâu ngheà, chòu khoù hoïc hoûi, traùch nhieäm cao, trung thöïc, tinh thaàn kæ luaät, caån thaän, chính xaùc vaø saùng taïo ñem laïi chaát löôïng vaø hieäu quaû trong saûn xuaát. - Ñoái vôùi taäp theå phaûi ñoøan keát treân tinh thaàn ñaáu tranh pheâ vaø töï pheâ, giuùp ñôõ nhau trong coâng vieäc. - Vaø ñaëc bieät, ngöôøi caùn boä CNTP phaûi luoân neâu cao tinh thaàn traùch nhieäm ñoái vôùi “saûn phaåm” vì noù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán tính maïng, söùc khoeû cuûa con ngöôøi, duy trì vaø phaùt trieån noøi gioáng. d. Vai troø cuûa giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà CNTP cho sinh vieân trong quaù trình ñaøo taïo Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp trong tröôøng ñaøo taïo ngheà coâng nghieäp cheá bieán thöïc phaåm coù vai troø to lôùn ñoái vôùi vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån nhöõng phaåm chaát, naêng löïc ngheà nghieäp cho sinh vieân, cuï theå nhö: - Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà CNTP goùp phaàn hình thaønh vaø phaùt trieån ñoäng cô vaø thaùi ñoä ngheà nghieäp ñuùng ñaén cho sinh vieân trong quaù trình ñaøo taïo, thuùc ñaåy, aûnh höôûng to lôùn ñeán keát quaû hoïc taäp vaø reøn luyeän lieân quan ñeán ngheà nghieäp cuûa hoï. Ñoäng cô khoâng phaûi coù saün, cuõng khoâng phaûi laø 18 yeáu toá thuaàn tuyù beân trong maø noù ñöôïc hình thaønh vaø phaùt trieån töø thaáp ñeán cao bôûi söï taùc ñoäng cuûa nhieàu yeáu toá, trong ñoù vieäc giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp giöõ vai troø quan troïng. - Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp CNTP goùp phaàn naâng cao chaát löôïng hoïc taäp , reøn luyeän vaø tu döôõng cuûa sinh vieân Giaùo duïc ñaïo ñöùc noùi chung vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp noùi rieâng laø moät boä phaän quan troïng trong quaù trình giaùo duïc - ñaøo taïo cuûa nhaø tröøông vaø ñaëc bieät laø nhöõng tröôøng ñaøo taïo ngheà. Vì, muïc tieâu giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cuõng naèm trong muïc tieâu ñaøo taïo chung cuûa nhaø tröôøng. Quaù trình giaùo duïc ñaïo ñöùc khoâng chæ laøm cho sinh vieân nhaän thöùc roõ hôn veà muïc tieâu ñaøo taïo maø noù coøn goùp phaàn xaây döïng ñoäng cô hoïc taäp ñuùng ñaén thoâng qua vieäc hình thaønh ñoäng cô ngheà nghieäp cuûa hoï. Noäi dung giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà ngheäp cuõng ñöôïc thoâng qua caùc moân hoïc, quaù trình reøn luyeän vaø caùc hoïat ñoäng khaùc cuûa sinh vieân trong quaù trình ñaøo taïo. Nhö vaäy, quaù trình giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp laø quaù trình vöøa tröïc tieáp tham gia vaøo quaù trình ñaøo taïo, vöøa goùp phaàn xaây döïng ñoäng cô hoïc taäp, tu döôõng vaø reøn luyeän cuûa sinh vieân. Quaù trình naøy giuùp sinh vieân hieåu ngheà, laøm quen vôùi ngheà, taäp soáng vôùi ngheà, yeâu ngheà vaø soáng baèng ngheà. Do ñoù, quaù trình giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp goùp phaàn tích cöïc ñeå naâng chaát löôïng giaùo duïc toaøn dieän cho ngöôøi caùn boä töông lai, ngöôøi caùn boä vöøa hoàng vöøa chuyeân. 1.2. Quaûn lyù tröôøng hoïc vaø quaûn lyù giaùo duïc ñaïo ñöùc trong tröôøng hoïc 1.2.1. Quaûn lyù Hoaït ñoäng quaûn lyù laø moät daïng hoaït ñoäng laâu ñôøi nhaát cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi, noù ñöôïc xuaát hieän do chính nhu caàu cuûa con ngöôøi ñeå duy trì söï toàn 19 taïi vaø phaùt trieån cuûa nhöõng coäng ñoàng, toå chöùc xaõ hoäi . ÔÛ moãi thôøi ñaïi lich söû khaùc nhau, moãi cheá ñoä khaùc nhau thì hoaït ñoäng quaûn lyù cuõng dieãn ra khaùc nhau, xaõ hoäi caøng phaùt trieån thì quaûn lyù caøng khoù khaên vaø phöùc taïp. Maùc coi lao ñoäng quaûn lyù laø moät daïng ñaëc bieät cuûa lao ñoäng saûn xuaát, tham gia vaøo quaù trình saûn xuaát xaõ hoäi ñeå hoaøn thaønh chöùc naêng quaûn lyù caàn thieát cho quaù trình ñoù. Lao ñoäng quaûn lyù laø loaïi lao ñoäng trí oùc dieãn ra theo quy trình, goàm caùc giai ñoaïn nhö quyeát ñònh, toå chöùc thöïc hieän, kieåm tra, ñieàu chænh vaø toång keát. Coù nhieàu caùch ñònh nghóa khaùc nhau veà quaûn lyù, chaúng haïn: “Quaûn lyù laø moät quaù trình taùc ñoäng coù ñònh höôùng (coù chuû ñích) coù toå chöùc, löïa choïn trong soá caùc taùc ñoäng coù theå coù, döïa treân caùc thoâng tin veà tình traïng cuûa ñoái töôïng vaø moâi tröôøng, nhaèm giöõ cho söï vaän haønh cuûa ñoái töôïng ñöôïc oån ñònh vaø laøm cho noù phaùt trieån tôùi muïc ñích ñaõ ñònh .” (B.12). “Quaûn lyù laø söï taùc ñoäng lieân tuïc coù toå chöùc, coù ñònh höôùng cuûa chuû theå quaûn lyù leân khaùch theå quaûn lyù veà caùc maët chính trò, vaên hoaù, xaõ hoäi, kinh teá, … baèng moät heä thoáng caùc luaät leä, caùc chính saùch, caùc nguyeân taéc, caùc phöông phaùp vaø caùc bieän phaùp cuï theå nhaèm taïo ra moâi tröôøng vaø ñieàu kieän cho söï phaùt trieån cuûa ñoái töôïng” (B.26). Duø ñònh nghóa nhö theá naøo, thì baûn chaát cuûa hoïat ñoäng quaûn lyù laø caùch thöùc taùc ñoäng (toå chöùc, ñieàu khieån, chæ huy) coù tính lòch söû vaø tính xaõ hoäi, hôïp quy luaät cuûa chuû theå quaûn lyù ñeán khaùch theå quaûn lyù trong moät toå chöùc nhaèm laøm cho toå chöùc vaän haønh ñaït hieäu quaû mong muoán vaø ñaït muïc tieâu ñeà ra. Quaûn lyù vöøa laø phaùp lyù, vöøa laø coâng ngheä, vöøa laø khoa hoïc vaø vöøa laø ngheä thuaät. Quaûn lyù giöõ vai troø quan troïng ñoái vôùi moïi hoaït ñoäng, trong ñoù coù giaùo duïc. Noùi chung, caùc ñònh nghóa veà quaûn lyù ñeàu taäp trung vaøo hieäu quaû coâng taùc quaûn lyù, maø ñieàu naøy phuï thuoäc vaøo caùc yeáu toá nhö chuû theå quaûn lyù, 20 khaùch theå quaûn lyù vaø muïc ñích coâng taùc quaûn lyù, baèng taùc ñoäng töø chuû theå ñeán khaùch theå quaûn lyù nhôø coâng cuï vaø phöông phaùp quaûn lyù. Quaù trìnhø taùc ñoäng naøy coù theå ñöôïc theå hieän qua sô ñoà (A.9) Chuû theå quaûn lyù Coâng cuï Phöông phaùp Khaùch theå Muïc tieâu 1.2.2. Quaûn lyù giaùo duïc a. Khaùi nieäm Baøn veà quaûn lí giaùo duïc cuõng coù nhieàu ñònh nghóa khaùc nhau, ví duï nhö: Theo Haø Só Hoà, “Quaûn lyù giaùo duïc laø quaù trình toå chöùc vaø ñieàu chænh söï vaän haønh cuûa ba loaïi yeáu toá (heä tö töôûng cuûa chuû nghóa Maùc - Leânin, taäp theå con ngöôøi vaø caùc ñieàu kieän vaät chaát cuï theå) vôùi caùc quan heä, taùc ñoäng qua laïi trong quaù trình giaùo duïc thoáng nhaát.” Nguyeãn Ngoïc Quang ñònh nghóa: “Quaûn lyù giaùo duïc (vaø noùi rieâng, quaûn lyù tröôøng hoïc) laø heä thoáng taùc ñoäng coù muïc ñích, coù keá hoaïch, hôïp quy luaät cuûa chuû theå quaûn lyù (heä giaùo duïc) nhaèm laøm cho heä vaän haønh theo ñöôøng loái vaø nguyeân lyù giaùo duïc cuûa Ñaûng, thöïc hieän ñöôïc caùc tính chaát cuûa nhaø tröôøng Xaõ hoäi Chuû nghóa Vieät Nam, maø tieâu ñieåm hoäi tuï laø quaù trình daïy hoïc- giaùo duïc theá heä treû, ñöa heä giaùo duïc tôùi muïc tieâu döï kieán, tieán leân traïng thaùi môùi veà chaát.” Trong cuoán “Toång quan veà LLQLGD”, Quaûn lyù giaùo duïc ñöôïc ñònh nghóa laø söï taùc ñoäng coù yù thöùc cuûa chuû theå quaûn lyù tôùi khaùch theå quaûn lyù 21 nhaèm ñöa hoaït ñoäng sö phaïm cuûa heä thoáng giaùo duïc ñaït tôùi keát quaû mong muoán baèng caùch hieäu quaû nhaát (A.10). Töø caùc ñònh nghóa treân, chuùng toâi nhaän thaáy hoïat ñoäng Quaûn lyù giaùo duïc phaûi tuaân theo caùc nguyeân taéc nhö ñaûm baûo söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng, tính khoa hoïc, tính keá hoaïch, tính phaùp cheá, tính thöïc tieãn, tính hieäu quaû, tính taäp trung daân chuû vaø theo ngaønh, laõnh thoå. ÔÛ nöôùc ta, quaûn lyù giaùo duïc ñöôïc dieãn ra trong phaïm vi toaøn quoác, treân töøng ñôn vò laõnh thoå (tænh, huyeän) vaø quaûn lyù cô sôû giaùo duïc (quaûn lyù nhaø tröôøng) Ngaøy nay, vôùi xu theá hoïc taäp thöôøng xuyeân, hoïc taäp suoát ñôøi, coâng taùc giaùo duïc khoâng chæ giôùi haïn ôû theá heä treû maø coøn ñaùp öùng cho moïi ngöôøi, neân quaûn lyù giaùo duïc ñöôïc hieåu laø söï ñieàu haønh heä thoáng giaùo duïc quoác daân, caùc tröôøng trong heä thoáng giaùo duïc quoác daân nhaèm thöïc hieän muïc tieâu naâng cao daân trí, ñaøo taïo nhaân löïc, boài döôõng nhaân taøi. b. Chöùc naêng quaûn lyù giaùo duïc Cuõng nhö caùc hoaït ñoäng quaûn lyù kinh teá – xaõ hoäi, quaûn lyù giaùo duïc coù chöùc naêng oån ñònh duy trì quaù trình ñaøo taïo ñaùp öùng nhu caàu hieän haønh cuûa neàn kinh teá –xaõ hoäi, ñoåi môùi phaùt trieån quaù trình ñaøo taïo ñoùn ñaàu tieán boä kinh teá – xaõ hoäi. Vaäy, quaûn lyù giaùo duïc laø hoaït ñoäng ñieàu haønh caùc nhaø tröôøng ñeå giaùo duïc vöøa laø söùc maïnh , vöøa laø muïc tieâu cuûa neàn kinh teá. Vì theá, hoïat ñoäng quaûn lí giaùo duïc bao goàm trong noù caùc chöùc naêng nhö keá hoaïch hoaù, toå chöùc, chæ ñaïo thöïc hieän vaø kieåm tra. - Chöùc naêng keáá hoïach hoaù. Keá hoaïch hoaù nghóa laø xaùc ñònh muïc tieâu, muïc ñích maø toaøn boä toå chöùc vaø hoaït ñoäng giaùo duïc cuûa nhaø truôøng phaûi ñaït tôùi vaø xaùc laäp caùc con ñöôøng, caùc bieän phaùp, caùc caùch thöùc ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu, muïc ñích ñoù. Ñaây laø chöùc naêng quan troïng nhaát trong quy trình quaûn lyù. 22 - Chöùc naêng toå chöùc. Toå chöùc laø vieäc nhaø quaûn lyù phaân phoái vaø saép xeáp caùc nguoàn löïc( nhaân löïc vaø vaät löïc) cuûa ñôn vò ñeå ñaûm baûo thöïc hieän toát keá hoaïch ñaõ ñeà ra, bao goàm caùc noäi dung nhö: taäp hôïp löïc löôïng vaø hình thaønh heä thoáng toå chöc, phaân coâng thöïc hieän caùc nhieäm vuï ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong keá hoaïch, laøm cho ñoäi nguõ quaùn trieät caùc chuû tröông, keá hoaïch, xaùc ñònh quan heä quaûn lyù trong heä thoáng toå chöùc. Thaønh coâng cuûa ñôn vò phuï thuoäc raát nhieàu vaøo naêng löïc toå chöùc cuûa nhaø quaûn lyù (ôû tröôøng hoïc laø Hieäu tröôûng). Hoaït ñoäng toå chöùc cuûa nhaø quaûn lyù laø xaây döïng cô caáu toå chöùc moät caùch khoa hoïc, hôïp lyù vaø naêng ñoäng. Ví duï nhö söû duïng ngöôøi ñuùng chuyeân moân, naêng löïc, xaây döïng cô cheá hoaït ñoäng cuûa boä maùy. - Chæ ñaïo laø quaù trình chæ ñaïo hay taùc ñoäng, coù lieân quan ñeán caùc hoaït ñoäng höôùng daãn, ñoân doác thuùc ñaåy nhöõng ngöôøi döôùi quyeàn laøm vieäc vôùi hieäu quaû cao nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu ñeà ra. Nhö vaäy, thöïc chaát cuûa chæ ñaïo laø nhöõng haønh ñoäng xaùc laäp quyeàn chæ huy vaø söï can thieäp cuûa ngöôøi laõnh ñaïo trong toaøn boä quaù trình quaûn lyù, laø huy ñoäng moïi löïc löôïng vaøo vieäc thöïc hieän keá hoaïch vaø ñieàu haønh nhaèm ñaûm baûo cho moïi hoaït ñoäng cuûa nhaø tröôøng dieãn ra trong kyû cöông traät töï . Vieäc chæ ñaïo khoâng chæ baét ñaàu sau khi laäp keá hoaïch vaø thieát keá boä maùy ñaõ hoaøn thaønh, maø noù thaám vaøo, aûnh höôûng ñeán chöùc naêng keá hoaïch hoùa vaø toå chöùc. Coù theå noùi raèng, thaønh coâng cuûa nhaø quaûn lyù tuyø thuoäc chuû yeáu vaøo naêng löïc chæ ñaïo. Chæ ñaïo vöøa laø khoa hoïc vöøa laø ngheä thuaät. - Kieåm tra. Thoâng qua quaù trình kieåm tra ngöôøi quaûn lyù phaùt hieän, ñaùnh giaù nhöõng öu vaø nhöôïc ñeå phaùt huy vaø ñieàu chænh. Kieåm tra boä phaän vaø kieåm tra toång theå, kieåm tra quaù trình vaø kieåm tra keát quaû hoïat ñoäng. Ñieàu quan troïng ôû ñaây laø ngöôøi quaûn lyù ñaët ra nhöõng tieâu chuaån (yeâu caàu cuï theå) 23 maø cuûa hoaït ñoäng phaûi ñaït ñeán, duøng noù laøm chuaån ñaùnh giaù keát quaû kieåm tra vaø ñieàu chænh laïi neáu caàn. Thöïc chaát cuûa kieåm tra laø quaù trình thieát laäp moái lieân heä nghòch trong quaûn lyù, neáu kieåm tra ñöôïc thöïc hieän toát, thì kieåm tra giuùp nhaø quaûn lyù töï ñaùnh giaù ñöôïc caùc quyeát ñònh. Kieåm tra giuùp nhaø quaûn lyù laõnh ñaïo ñieàu khieån moät caùch toái öu hoaït ñoäng cuûa nhaø tröôøng. Coù theå noùi raèng, neáu khoâng coù kieåm tra, thì coi nhö khoâng coù quaûn lyù. Chöùc naêng quaûn lyù xaùc ñònh noäi dung cuûa quaù trình quaûn lyù. Caùc chöùc naêng cuûa hoïat ñoäng quaûn lí khoâng toàn taïi ñoäc laäp, taùch rôøi nhau, maø chuùng coù lieân heä chaët cheõ gaén boù maät thieát vôùi nhau, thaäm chí chuùng coøn ñan xen vaøo nhau, boå sung cho nhau trong quaù trình quaûn lyù. Coù khi, ngöôøi quaûn lyù ñang thöïc hieän chöùc naêng naøy, laïi xuaát hieän chöùc naêng kia vaø ngöôïc laïi. c. Nguyeân taéc quaûn lyù giaùo duïc Nguyeân taéc quaûn lyù giaùo duïc laø nhöõng tieâu chuaån, quy taéc cô baûn, neàn taûng, nhöõng yeâu caàu, luaän ñieåm cô baûn caàn phaûi tuaân theo trong toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa chuû theå quaûn lyù giaùo duïc nhaèm ñaït ñöôïc muïc tieâu ñaõ ñeà ra. Nguyeân taéc quaûn lyù giaùo duïc giöõ moät vò trí quan trong, laø cô sôû hình thaønh caùc phöông phaùp quaûn lyù giaùo duïc, laø söï bieåu hieän nhöõng moái quan heä oån ñònh toàn taïi trong heä thoáng giaùo duïc . Caùc nguyeân taéc ñoù laø: - Ñaûm baûo söï laõnh ñaïo toaøn dieän tuyeät ñoái cuûa Ñaûng Laøm cho tö töôûng cô baûn cuûa chuû nghóa Maùc- Leânin, tö töôûng Hoà Chí Minh maø Ñaûng ñaõ cuï theå hoaù thaønh ñöôøng loái, chuû tröông, chính saùch giaùo duïc trôû thaønh heä tö töôûng vaø quan ñieåm chuû ñaïo duy nhaát cuûa toaøn boä coâng taùc giaùo duïc. 24 Nguyeân taéc naøy coi vieäc giaùo duïc theá giôùi quan khoa hoïc, nhaân sinh quan vaø ñaïo ñöùc laø sôïi chæ ñoû xuyeân suoát toøan boä quaù trình giaùo duïc. Ñaûm baûo söï laõnh ñaïo cuûa Ñaûng, tröôùc heát caàn chaêm lo xaây döïng toå chöùc Ñaûng vöõng maïnh trong nhaø tröôøng ñeå thöïc hieän toát caùc nhieäm vuï giaùo duïc, laøm tham möu toát cho caùc caáp uyû ñaûng veà phaùt trieån vaø quaûn lyù giaùo duïc, ñoàng thôøi chaêm lo xaây döïng caùc toå chöùc chính quyeàn, caùc ñoaøn theå vöõng maïnh - Baûo ñaûm tính khoa hoïc, tính keá hoaïch vaø tính thöïc tieãn trong quaûn lyù giaùo duïc Ñaûm baûo tính khoa hoïc trong quaûn lyù giaùo duïc, ngöôøi quaûn lyù phaûi naém ñöôïc cô sôû khoa hoïc cuûa noù. Khoa hoïc veàø ._.haän thöùc, tình caûm vôùi ngheà, vôùi coâng vieäc seõ laøm lieân quan ñeán ngheà nghieäp coù taùc duïng tích cöïc ñeán ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà cuûa sinh vieân trong ñôït thöïc taäp cuoái khoùa. Keát luaän chöông 3 Giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân ñöôïc tieán haønh trong taát caû caùc hoïat ñoäng giaùo duïc, ôû töøng khaâu cuûa moãi hoïat ñoäng nhaèm taïo ra moâi tröôøng giaùo duïc ñaïo ñöùc tích cöïc cho sinh vieân trong quaù trình hoïc taäp vaø reøn luyeän taïi tröôøng. Caàn toå chöùc caùc daïng hoïat ñoäng vaø giao löu cuûa sinh vieân, ñaëc bieät hoïat ñoäng hoïc taäp theo höôùng thöïc hieän ñaày ñuû caùc muïc tieâu giaùo duïc nhaèm ñaûm baûo chaát löôïng vaø hieäu quaû beàn vöõng cuûa caùc daïng hoïat ñoäng giaùo duïc trong qui trình ñaøo taïo ngöôøi lao ñoäng coù kó thuaät. Caàn thoáng nhaát trong nhaän thöùc, phoái hôïp trong haønh ñoäng cuûa caùc caáp quaûn lí, caùc chuû theå quaûn lí hoïat ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân trong toøan boä qui trình ñaøo taïo vaø trong töøng hoïat ñoäng giaùo duïc cuï theå cuûa nhaø tröôøng ñeå taïo neân söï taùc ñoäng ñoàng boä ñeán vieäc hình thaønh giaù trò ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân. 96 KEÁÁÁT LUAÄÄÄN VAØØØ YÙÙÙ KIEÁÁÁN ÑEÀÀÀ XUAÁÁÁT KEÁT LUAÄN Ñaïo ñöùc laø moät boä phaän quan troïng trong caáu truùc nhaân caùch cuûa caù nhaân. Hoà Chuû Tòch ñaõ noùi: “Coù ñöùc maø khoâng coù taøi laøm vieäc gì cuõng khoù, coù taøi maø khoâng coù ñöùc laø ngöôøi voâ duïng ”. Quaù trình hình thaønh caùc phaåm chaát ñaïo ñöùc cuûa sinh vieân chòu aûnh höôûng vaø bò qui ñònh bôûi yeáu toá beân trong nhö nhu caàu muoán hoøan thieän baûn thaân cuûa sinh vieân, nhöõng hieåu bieát, nieàm tin veà caùc giaù trò ñaïo ñöùc, yeáu toá beân ngoøai nhö gia ñình (nhö truyeàn thoáng, neà neáp gia ñình), nhaø tröôøng (noäi dung chöông trình daïy hoïc vaø caùc hoïat ñoäng giaùo duïc khaùc cuûa nhaø tröôøng), baïn beø, laøng xaõ, khu phoá….Song taùc ñoäng giaùo duïc cuûa nhaø tröôøng giöõ vai troø ñònh höôùng, ñieàu khieån, ñieàu chænh caùc taùc ñoäng khaùc ñeán vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà cuûa sinh vieân. Giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân vaãn ñang laø vaán ñeà coøn nhieàu nan giaûi, toàn taïi vaø böùc xuùc trong quaù trình ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc coù chaát löôïng cao cuûa tröôøng Cao ñaúng vaø Ñaïi hoïc. Sinh vieân tröôøng Cao ñaúng CNTP chöa coù ñoäng cô choïn ngheà roõ raøng, neân chöa yeân taâm vôùi ngaønh ngheà ñaõ choïn vaø chöa tích cöïc trong quaù trình hoïc taäp vaø reøn luyeän ñeå trôû thaønh ngöôøi caùn boä kó thuaät chuyeân ngaønh CNTP. Nhöõng giaù trò ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc rieâng bieät cuûa ngheà chöa ñöôïc sinh vieân chuyeån hoùa thaønh caùc giaù trò ñaïo ñöùc cuûa caù nhaân. Nguyeân nhaân cuûa thöïc traïng naøy xeùt treân phöông dieän quaûn lí nhaø tröôøng laø do caùc caáp quaûn lí, caùc chuû theå quaûn lí chöa nhaän thöùc ñuùng, saâu saéc vò trí, vai troø cuûa ñaïo ñöùc vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân trong chính qui trình ñaøo taïo ngöôøi lao ñoäng coù chaát löôïng cao cuûa tröôøng Cao ñaúng. Do 97 ñoù, muïc tieâu giaùo duïc thöôøng ít ñöôïc quan taâm thöïc hieän vaø ñaùnh giaù ñuùng möùc so vôùi muïc tieâu tri thöùc vaø kó naêng trong taát caû caùc hoïat ñoäng giaùo duïc cuûa nhaø tröôøng. Caàn phaûi thöïc hieän nhieàu giaûi phaùp coù heä thoáng môùi mong thöïc hieän thaønh coâng muïc tieâu ñaøo taïo cuûa tröôøng Cao ñaúng; caàn thöïc hieän ñuùng muïc tieâu giaùo duïc ñaïo ñöùc trong taát caû caùc hoïat ñoäng noäi ngoïai khoùa cuûa nhaø tröôøng baèng nhieàu hình thöùc vaø phöông phaùp sinh ñoäng, phong phuù vaø haáp daãn phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm taâm sinh lí sinh vieân vaø ñieàu kieän daïy hoïc vaø giaùo duïc cuûa nhaø tröôøng. Chaéc chaén seõ goùp phaàn naâng cao chaát löôïng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân vaø naâng cao chaát löôïng giaùo duïc cuûa tröôøng cao ñaúng CNTP TP. HCM. YÙ KIEÁN ÑEÀ XUAÁT Thöïc hieän coù chaát löôïng vaø hieäu quaû hoïat ñoäng quaûn lí giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cuûa tröôøng Cao ñaúng CNTP, chuùng toâi xin ñeà xuaát moät soá kieán nghò nhö sau: Thöù nhaát laø Ban giaùm hieän nhaø tröôøng caàn trieån khai caùc nghò quyeát, chæ thò cuûa Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo, Boä Coâng nghieäp moät caùch cuï theå trong thöïc teá cuûa nhaø tröôøng nhaèm ñònh höôùng cho hoïat ñoäng giaùo duïc cuûa caùc khoa vaø phoøng ban chöùc naêng. Thöù hai laø cuï theå hoùa muïc tieâu ñaøo taïo cuûa baäc Cao ñaúng thaønh muïc tieâu ñaøo taïo cuûa tröøông Cao ñaúng CNTP TP.HCM, muïc tieâu ñaøo taïo cuûa töøng khoa (muïc tieâu ñaøo taïo chuyeân ngaønh) laøm cô sôû ñònh höôùng cho toøan boä hoïat ñoäng giaùo duïc cuûa nhaø tröôøng, cuûa töøng khoa trong qui trình ñaøo taïo caùn boä kó thuaät. Thöù ba laø phaûi coù söï thoáng nhaát veà muïc tieâu, noäi dung giaùo duïc daïo ñöùc cho sinh vieân giöõa caùc caáp quaûn lí, caùc chuû theå quaûn lí hoïat ñoäng giaùo 98 duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp trong nhaø tröôøng ñeå taïo neân söï taùc ñoäng ñoàng boä, heä thoáng ñeán lónh vöïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cuûa sinh vieân trong quaù trình ñaøo taïo cuûa nhaø tröôøng. Thöù tö laø töøng boä phaän quaûn lí, töøng chuû theå quaûn lí thöïc hieän coù chaát löôïng vaø hieäu quaû toøan dieän, beàn vöõng hoïat ñoäng maø boä phaän mình, chuû theå quaûn lí ñang phuï traùch, ñaûm nhaän thì ñaõ goùp phaàn lôùn cho hoïat ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc cho sinh vieân. Tröôøng caàn coù chuû tröông vaø hình thöùc phoái hôïp hôïp lyù vôùi phuï huynh hoïc sinh cuûa töôøng ñeå cuøng taùc ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân. Söï nhaát quaùn trong nhaän thöùc, trong haønh ñoäng, trong kieåm tra, ñaùnh giaù giöõa caùc caáp quaûn lí, caùc chuû theå quaûn lí hoaït ñoäng giaùo duïc ñaïo ñöùc laø yeáu toá quan troïng haøng ñaàu ñeå naâng cao chaát löôïng giaùo duïc ñaïo ñöùc vaø ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân. 99 BAÛÛÛNG CHÖÕÕÕ VIEÁÁÁ T TAÉÉÉ T TRONG LUAÄÄÄN VAÊÊÊN − CNH: Coâng nghieäp hoaù − HÑH: Hieän ñaïi hoaù − Boä GD&ÑT: Boä giaùo duïc vaø ñaøo taïo − Boä CN : Boä coâng nghieäp − CNTP: Coâng nghieäp thöïc phaåm − Tröôøng CÑCNTPTP. HCM: Tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm thaønh phoá Hoà Chí Minh − ÑCSVN: Ñaûng coäng saûn Vieät nam − CNXH: chuû nghóa xaõ hoäi − BCHTW: ban chaáp haønh trung öông − NQTW 2: nghò quyeát trung öông 2 − ÑH, CÑ: Ñaïi hoïc, cao ñaúng − QLGD: Quaûn lyù giaùo duïc − CLGD: Chaát löôïng giaùo duïc − ÑÑ : Ñaïo ñöùc − ÑÑNN: ñaïo ñöùc ngheà nghieäp _ CT CLB : Chuû tòch caâu laïc boä _ Nghò ñònhVSATTP: Nghò ñònh veä sinh an toaøn thöïc phaåm 100 TAØØØ I LIEÄÄÄU THAM KHAÛÛÛO A. Caùc vaên baûn vaø baùo caùo cuûa Laõnh ñaïo vaø QLGD 1. Vaên kieän hoäi nghò laàn thöù IV, BCHTW Ñaûng khoaù VII. NXB chính trò quoác gia, Haø Noäi - 1994. 2. Vaên kieän Ñaïi hoäi ñaïi bieåu toaøn quoác laàn thöù VIII. NXB chính trò quoác gia, Haø Noäi - 1998. 3. Vaên kieän hoäi nghò laàn II BCHTW Ñaûng khoaù VIII. NXB chính trò quoác gia, Haø Noäi - 1998. 4. Vaên kieän hoäi nghò laàn III BCHTW Ñaûng khoaù VIII. NXB chính trò quoác gia, Haø Noäi - 1998. 5. Vaên kieän hoäi nghò laàn VI BCHTW Ñaûng khoaù IX. NXB chính trò quoác gia, Haø noäi - 1998 6. Chæ thò 34/TW cuûa boä chính trò veà coâng taùc chính trò tö töôûng, cuûng coá toå chöùc Ñaûng, ñoaøn theå quaàn chuùng vaø coâng taùc phaùt trieån Ñaûng vieân trong caùc tröôøng hoïc(30/05/1998). 7. Coâng vaên soá 6178/ ngaøy 21/06/2001 cuûa boä GD- ÑT veà “keá hoaïch toå chöùc quaùn trieät vaø trieån khai thöïc hieän nghò ñònh Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù IV trong ngaønh GD”. 8. Ñaïo ñöùc hoïc(2000) (duøng cho heä cöû nhaân chính trò). NXB chính trò quoác gia, Haø Noäi 9. Taäp theå taùc giaû Trung taâm khoa hoïc toå chöùc quaûn lyù (1999)-Khoa hoïc toå chöùc quaûn lyù - Moät soá lyù luaän thöïc tieãn - NXB thoáng keâ- Haø Noäi 10. Quaûn lyù giaùo duïc(1996): Thaønh töïu vaø xu höôùng – Tröôøng CBQLGD- ÑT, Haø Noäi 101 11. Toång quan veà lyù luaän quaûn lyù giaùo duïc – Tröôøng CBQLGD – ÑT (1996), Haø Noäi 12. Nhöõng vaán ñeà quaûn lyù nhaø nöôùc vaø quaûn ly ùgiaùo duïc(1998) – Tröôøng CBQLGD-ÑT, Haø Noäi 13. Hoäi thaûo( 2002) - Naâng cao chaát löôïng thöïc taäp sö phaïm -TPHCM - ÑHSPKT). 14. Kyû yeáu hoäi thaûo (1996,1997) Ñònh höôùng giaùo duïc giaù trò ñaïo ñöùc, Boä giaùo duïc & ñaøo taïo 15. Kyû yeáu hoäi thaûo (2001), Vaán ñeà giaùo duïc ñaïo ñöùc cho hoïc sinh THCS ôû tp. Hoà Chí Minh cuûa trung taâm nghieân cöùu giaùo duïc vaø phaùt trieån, vieän nghieân cöùu giaùo duïc, ÑHSP tp Hoà Chí Minh 16. Vaên baûn soá 12/2003/PL-UBTVQH11: Phaùp leänh veä sinh an toaøn thöïc phaåm- UB thöôøng vuï quoác hoäi 17. Boä GD&ÑT(1999), quy cheá ñaøo taïo Cao ñaúng – Haø noäi 18. Boä GD&ÑT (2000, 2001, 2002, 2003), quy cheá hoïc sinh –sinh vieân, Haø noäi 19. Boä GD&ÑT(2002), quy cheá ñaùnh giaù keát quaû reøn luyeän cuûa hoïc sinh – sinh vieân caùc tröôøng ÑH, CÑ vaø THCN, heä chính quy, Haø noäi 20. Boä GD&ÑT(2002), quy cheá coâng taùc hoïc sinh –sinh vieân ngoaïi truù trong caùc tröôøng ÑH, CÑ vaø THCN, Haø noäi 21. Boä lao ñoäng –TB & XH (2002) , quy cheá thi ,kieåm tra vaø coâng nhaän toát nghieäp ñoái vôùi hoïc sinh hoïc ngheà daøi haïn taäp trung, Boä LÑ-TB&XH 22. Baùo caùo toång keát (1997, 1999) cuûa Boä CN veà Coâng taùc ñaøo taïo 23. Baùo caùo toång keát (1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004) cuûa tröôøng Cao ñaúng CNTP Tp. Hoà Chí Minh 102 24. Baùo caùo toång keát (1997, 1998, 1999, 2004) coâng taùc hoaït ñoäng Ñoaøn cuûa Ñoaøn thanh nieân Tröôøng Cao ñaúng CNTP Tp. Hoà Chí Minh 25. NXB chính trò quoác gia (2000), Nguoàn goác tö töôûng vaø ñaïo ñöùc Hoà Chí Minh 26. Boä Coâng nghieäp (2001), Quyeát ñònh soá 18/ QÑ –BGD& ÑT -TCCB, ngaøy 02/01/2001 Veà vieâc thaønh laäp tröôøng CÑCNTPTp. HCM B. Caùc saùch baùo vaø taøi lieäu khoa hoïc 1. Nguyeãn Quoác Anh - Coâng taùc giaùo duïc ñaïo ñöùc, chính trò cho hoïc sinh- sinh vieân - Taïp chí coäng saûn 02/ 01/ 1997 2. IU.C.BABANXKI - Giaùo duc hoïc - tröôøng ÑHSP THCM (Leâ Khaùnh Tröôøng-1986 dòch - löu haønh noäi boä). 3. Döông Thò Truùc Baïch (1997), Giaùo duïc ñaïo ñöùc cho hoïc sinh THPT taïi Tp. Hoà Chí Minh , luaän vanê thaïc só chuyeân ngaønh QLGD, Tröôøng caùn boä quaûn lyù GD II 4. G. BANDZELADZE (1985) - Ñaïo ñöùc hoïc (taäp1) NXB giaùo duïc 5. G. BANDZELADZE ( 1985) - Ñaïo ñöùc hoïc (taäp 2) NXB giaùo duïc 6. X.X. BATUSEP (1982), Cô sôû giaùo duïc hoïc ngheà nghieäp NXB CNKT, Haø Noäi. 7. Nguyeãn Vaên Bình(1999) (trung taâm nghieân cöùu khoa hoïc toå chöùc, QL – Toång chuû bieân), khoa hoïc toå chöùc vaø quaûn lyù- NXB thoáng keâ- Haø noäi 8. Phaïm Khaéc Chöông – Haø nhaät Thaêng(1985), Ñaïo ñöùc hoïc – NXB giaùo duïc 9. Ñoã Traø Giang (14/11/2003), Chaát löôïng nguoàn nhaân löïc, Saøi Goøn Giaûi Phoùng 103 10. Phaïm Minh Haïc (1986), Moät soá vaán ñeà veà giaùo duïc vaø KHGD- NXB giaùo duïc , Haø Noäi 11. Phaïm Minh Haïc (1996), Phaùt trieån giaùo duïc, phaùt trieån con ngöôøi phuïc vuï phaùt trieån xaõ hoäi - kinh teá, NXB khoa hoc xaõ hoäi, Haø Noäi 12. Haø Só Hoà(1988) - Nhöõng baøi giaûng veà quaûn lyù tröôøng hoïc, taäp 2, NXB giaùo duïc 13. Leâ Thò Hoa (1997) Moät soá vaán ñeà veà taâm lyù hoïc sö phaïm kyõ thuaät ngheà nghieäp, tröôøng CBQLGD& ÑT II 14. Nguyeãn Caûnh Hoà (1984), Coâng taùc quaûn lyù tröôøng daïy ngheà- NXB Coâng nhaân kyõ thuaät -Haø Noäi 15. Ñaëng Vuõ Hoaït - Nguyeãn Sinh Huy - Haø Thò Ñöùc(1995), Giaùo duïc hoïc ñaïi cöông II- Haø Noäi 16. Ngoâ Höôùng (27/10/2003), Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp sao khoâng ñöôïc daïy taïi nhaø tröôøng ? Saøi goøn giaûi phoùng 17. Nguyeãn Sinh Huy- Nguyeãn Vaên Leâ, Giaùo duïc hoïc ñaïi cöông – NXB giaùo duïc 18. Nguyeãn Sinh Huy (chuû bieân)- Ñaëng Vuõ Hoaït –Nguyeãn vaên Leâ(1995) – Giaùo duïc hoïc ñaïi cöông I(duøng cho caùc tröôøng CÑ-ÑH) Haø Noäi 19. Traàn Haäu Khieâm(1997), Ñaïo ñöùc hoïc - NXB Haø Noäi 20. Traàn Haäu Khieâm(1995), hoûi ñaùp veà ñaïo ñöùc hoïc – NXB chính trò quoác gia, Haø Noäi. 21. Traàn Kieåm - Quaûn lyù giaùo duïc vaø tröôøng hoïc (baøi giaûng cho chuyeân ngaønh QLGD vaø QL tröôøng hoïc). 22. Hoà Ñaéc Haûi Mieân (2002), Tìm hieåu ñònh höôùng giaù trò ñaïo ñöùc vaø caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán giaù trò ñaïo ñöùc cuûa sinh vieân TP Hoà Chí Minh, luaän vaên toát nghieäp Ñaïi hoïc, ÑHSP thaønh phoá Hoà Chí Minh 104 23. Hoà Chí Minh (1992), Baøn veà coâng taùc giaùo duïc, NXB söï thaät, Haø noäi 24. Hoà Chí Minh(1995), Veà ñaïo ñöùc hoïc_ NXB chính trò, Haø Noäi 25. Traàn Quang Ñaïi (2004),Caàn ngaên chaën tình traïng xuoáng caáâp trong ñaïo ñöùc loái soáng cuûa hoïc sinh, Giaùo duïc vaø thôøi ñaïi (chuû nhaät) 26. Nguyeãn Minh Ñaïo(1997) - Cô sôû khoa hoïc quaûn lyù- NXB chính trò quoác gia, Haø Noäi 27. Traàn Thò Taâm Ñan (27/10/2003), Giaùo duïc ngheà nghieäp coøn nhieàu baát caäp, (chuû nhieäm UBVH-GD thanh thieáu nieân vaø nhi ñoàng cuûa Quoác Hoäi) , Saøi Goøn Giaûi Phoùng 28. Haø Theá Ngöõ - Giaùo duïc hoïc : moät soá vaán ñeà lyù luaän vaø thöïc tieãn-NXB quoác gia Haø Noäi. 29. Voõ Thuaàn Nho (1980) Moät soá vaán ñeà lyù luaän vaø tö töûông veà giaùo duïc ñaïo ñöùc caùch maïng trong tröôøng hoïc, nghieân cöùu giaùo duïc 6 30. Hoaøng Thò Pheâ (1997) - moät soá quan heä giöõa nguyeän voïng choïn ngheà vaø hoïc ngheà cuûa sinh vieân tröôøng CÑSP Haø Taây-luaän vaên thaïc só taâm lyù hoïc, ÑHSP Haø Noäi. 31. Voõ Quang Phuùc(1992) - Noùi chuyeän giaùo duïc theá giôùi ñôøi xöa- Sôû GD&ÑT- TPHCM 32. Voõ Quang Phuùc (2002) - Giaùo duïc ñoåi môùi maáy vaán ñeà caáp baùch – Tp Hoà Chí Minh 33. Nguyeãn Ngoïc Quang(1989) -Nhöõng khaùi nieäm cô baûn veà lyù luaän quaûn lyù giaùo duïc-tröôøng caùn boä quaûn lyù TW I 34. Haø Nhaät Thaêng -Leâ Ñöùc Phuùc-Nguyeãn Coâng Khanh (2000), Ñoåi môùi caùc phöông phaùp giaûng daïy vaø nghieân cöùu- Haø Noäi. 35. Phaïm Phöông Thaûo (12/03/04), Ñaëc bieät chuù troïng coâng taùc giaùo duïc ñaïo ñöùc lyù töôûng cho thanh nieân, Saøi goøn giaûi phoùng 105 36. Voõ Vaên Thöôûng (1999)-Ñònh höôùng giaù trò ñaïo ñöùc trong SV- Thöïc traïng vaø giaûi phaùp, luaän vaên thaïc só trieát hoïc ÑHQG TPHCM. 37. Traàn Nhö Tieán (2003)–Giaùo duïc giaù trò ngheà nghieäp kyõ thuaät quaân söï cho hoïc vieân tröôøng CÑKT Vin Hem Pích – thöïc traïng vaø giaûi phaùp, luaän vaên thaïc só khoa hoïc giaùo duïc, ÑHSP Tp. HCM 38. A. I. Ilina (1998), Giaùo duïc hoïc, taäp 3 , NXB giaùo duïc ( Nguyeãn Höõu Chöông dòch) 39. Maïc Vaên Trang“Giaùo duïc thaùi ñoä ngheà nghieäp cho hoïc sinh hoïc ngheà moät vaán ñeà cô baûn vaø caáp baùch” Hoäi thaûo veà nhöõng vaán ñeà giaùo duïc vaø taâm lyù cuûa HS-SV, NXB Noâng Nghòeâp Haø Noäi. 40. Phaïm Vieát Vöôïng(2000)- Giaùo duïc hoïc -NXB ÑH quoác gia –Haø noäi 106 PHIEÁÁÁU TRÖNG CAÀÀÀU Y ÙÙÙ KIEÁÁÁN Kính gôûi: Anh (Chò) sinh vieân. Ñeå goùp phaàn hoaøn thieän qui trình ñaøo taïo cuûa Tröôøng Cao Ñaúng Coâng Nghieäp Thöïc Phaåm ñaùp öùng yeâu caàu cuûa xaõ hoäi, mong Anh (Chò) vui loøng traû lôøi moät soá vaán ñeà sau ñaây veà vaán ñeà Giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp. Caâu 1: Trong soá nhöõng lyù do sau ñaây, nhöõng lyù do naøo khieán Anh (Chò) choïn ngheà ñang hoïc? (Ñaùnh daáu cheùo (X) vaøo nhöõng oâ töông öùng) (1) Deã xin vieäc laøm trong xaõ hoäi ....................................................… (2) Coù vieäc laøm oån ñònh laâu daøi ......................................................… (3) Gia ñình coù nhieàu ngöôøi laøm ngheà naøy ....................................… (4) Phuø hôïp vôùi söùc khoeû vaø kinh nghieäm soáng.............................… (5) Coù nhieàu cô hoäi hoïc tieáp leân cao vaø saâu hôn ...........................… (6) Coù öùng duïng caùc kieán thöùc khoa hoïc vaø kyõ thuaät cao .............… (7) Coù thu nhaäp chaáp nhaän ñöôïc vaø oån ñònh ..................................… (8) Coù ñieàu kieän thaêng tieán trong xaõ hoäi ........................................… Caâu 2: Anh (Chò) ñaõ yeân taâm hay chöa ñoái vôùi ngheà maø mình ñaõ choïn vaø ñang ñöôïc ñaøo taïo? a. Raát yeân taâm ..............................................… b. Yeân taâm ....................................................… c. Chöa thaät söï yeân taâm ...............................… d. Khoâng yeân taâm.........................................… Caâu 3: Trong nhöõng hoaït ñoäng neâu ra döôùi ñaây, nhöõng hoaït ñoäng naøo coù aûnh höôûng nhieàu nhaát ñoái vôùi söï hình thaønh vaø phaùt trieån Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp ôû Anh (Chò)? (Ñaùnh soá thöù töï 1, 2, 3,… vaøo caùc oâ töông öùng ñeå chæ möùc ñoä aûnh höôûng töø nhieàu nhaát ñeán ít nhaát.) Ví duï: nhieàu nhaát, nhieàu thöù hai, … 1 2 107 Soá TT Caùc hoaït ñoäng Möùc ñoä aûnh höôûng 1 2 3 4 5 6 7 Caùc moân hoïc trong chöông trình ñaøo taïo cuûa tröôøng...... Caùc sinh hoaït ngoaïi khoaù................................................. Caùc hoaït ñoäng thöïc taäp ngheà ........................................... Caùc sinh hoaït ñoaøn theå..................................................... Tieáp xuùc vôùi caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng.......... Giao tieáp vôùi caùc ngöôøi khaùc trong xaõ hoäi ...................... Sinh hoaït ôû gia ñình.......................................................... ................… ................… ................… ................… ................… ................… ................… Caâu 4: Theo Anh (Chò) caùc moân hoïc naøo trong chöông trình ñaøo taïo ngheà coù taùc duïng giaùo duïc Ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho Anh (Chò) nhieàu nhaát. (Ñaùnh daáu (X) vaøo ñoä töông öùng). Caùc möùc ñoä Soá TT Caùc moân hoïc trong chöông trình ngheà cheá bieán thöïc phaåm (CNTP) Raát nhieàu Nhieàu Ít Raát ít 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Toaùn, Lyù, Anh vaên, Tin hoïc ............................................ Giaùo duïc quoác phoøng ..................................................... Giaùo duïc theå chaát ............................................................ Trieát hoïc, PP Nghieân cöùu khoa hoïc, Kinh teá chính trò ... Chuû nghóa xaõ hoäi khoa hoïc, Lòch söû Ñaûng,Tö töôûng Hoà Chí Minh. ................................................................... Luaät ñaïi cöông, Nghò ñònh VSATTP............................... Hoaù phaân tích, Hoaù ñaïi cöông ,Hoaù lyù – Hoaù keo, Hoaù sinh ,Vi sinh ............................................................. KT phoøng thí nghieäm, Phöông phaùp phaân tích hoaù lyù hieän ñaïi ............................................................................ Caùc quaù trình cô, ñieän, töï ñoäng hoaù ............................... Caùc cô sôû thieát keá nhaø maùy, caùc thieát bò SXTP, An toaøn lao ñoäng .................................................................. ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ 108 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Caùc quaù trình coäng ngheä cheá bieán thöïc phaåm................ Nguyeân lieäu thöïc phaåm, caûm quan thöïc phaåm, kieåm tra chaát löôïng löông thöïc-thöïc phaåm (KCS)................... Caùc chuyeân ñeà: Dinh döôõng vaø VS ATTP; Heä thoáng phaân tích, xaùc ñònh vaø kieåm soaùt caùc ñieåm nguy haïi trong quy trình cheá bieán thöïc phaåm (HACCP); Ñieàu kieän thöïc haønh saûn xuaát toát (GMP); Heä thoáng quaûn lyù chaát löôïng ISO 9000, 9001, 9002 ................................... Coâng ngheä saûn xuaát: Ñöôøng – Baùnh – Keïo.................... CNSX: NGK – Bia – Röôïu - Daàu TV............................. CNSX: Söõa –Phomai – Yaourt, Bô ................................. CNSX: Traø – Caø pheâ – Haït ñieàu..................................... CNSX: Rau – Cuû – Quaû .................................................. CNSX: Löông thöïc – Nguõ coác......................................... CNSX: Thòt – Caù – Nöôùc maém ....................................... Thöïc haønh taïi caùc phoøng thí nghieäm, xöôûng cheá bieán thöïc phaåm......................................................................... Thöïc taäp toát nghieäp (taïi caùc nhaø maùy cheá bieán thöïc phaåm) ............................................................................... Baùo caùo thöïc taäp toát nghieäp (töøng giai ñoaïn, quaù trình) ................................................................................. ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ ............ .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ...... ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ ........ Caâu 5: Laø sinh vieân môùi vaøo tröôøng, Anh (chò) cho raèng caùc quan heä sinh hoïat, lao ñoäng, hoïc taäp caùc sinh vieân caùc lôùp treân laø con ñöôøng reøn luyeän ñaïo ñöùc ngheà nghieäp ôû ttröôøng ta? Kinh nghieäm cuï theå cuûa Anh(chò) trong tröôøng hôïp naøy? ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... 109 Caâu 6: Theo Anh (chò) nhöõng hoaït ñoäng ngoaïi khoùa döôùi ñaây do nhaø tröôøng toå chöùc coù taùc duïng giaùo duïc Ñaïo ñöùc ngheà cho sinh vieân (Ñaùnh daáu (X) vaøo oâ töông öùng.) Caùc möùc ñoä Soá TT Caùc hình thöùc Raát nhieàu Nhieàu Ít Raát ít 1 2 3 4 5 6 7 Toïa ñaøm vôùi coâng daân veà ñaïo ñöùc ngöôøi lao ñoäng trong giai ñoïan hieän nay................................................... Toå chöùc caùc caâu laïc boä veà ngheà vaø ñaïo ñöùc ngheà(CNTP)...................................................................... Caùc hoïat ñoäng tuyeân truyeàn veà ngheà vaø ñaïo ñöùc ngheà (CNTP)..................................................................... Toå chöùc caùc hoäi thi tìm hieåu veà ngheà vaø ñaïo ñöùc ngheà trong sinh vieân .................................................................. Ñi tham quan caùc côû sôõ saûn xuaát thaønh ñaït, giao löu vôùi coâng nhaân tieân tieán .................................................... Ñöa noäi dung veà ñaïo ñöùc ngheà nghieäp vaøo chöông trình vaø cho kieåm tra cuoái khoùa. ...................................... Toå chöùc caùc chuyeân ñeà veà cheá bieán thöïc phaåm (HACCP, GMP, ISO, DD &VSATTP)............................. 110 Caâu 7: Anh (Chò) coù ñeà xuaát gì vôùi nhaø tröôøng veà nhöõng noäi dung, nhöõng bieän phaùp, nhöõng ñieàu kieän naâng cao hieäu quaû cuûa vieäc giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp cho sinh vieân? ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... Löu yù: Mong Anh (Chò) vui loøng cho bieát ñoâi ñieàu veà baûn thaân. ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... 111 PHIEÁÁÁU TRÖNG CAÀÀÀU Y ÙÙÙ KIEÁÁÁN Kính göûi: Thaày, Coâ Giaûng vieân khoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nhaèm muïc ñích goùp phaàn caûi tieán coâng taùc giaùo duïc ñaïo ñöùc (noùi chung) vaø giaùo duïc ñaïo ñöùc ngheà nghieäp (noùi rieâng) cho SV – HS tröôøng Cao ñaúng Coâng nghieäp Thöïc phaåm, mong thaày(coâ) vui loøng cho bieát yù kieán veà vaán ñeà sau ñaây: 1. Theo thaày (coâ) ñeà thöïc hieän muïc tieâu vaø ñaøo taïo ngöôøi lao ñoäng coù trình ñoä Cao ñaúng chuyeân ngaønh Coâng nghieäp Thöïc phaåm (CNTP, CBTS) veà maët ñaïo ñöùc ngheà nghieäp tröôøng chuùng ta caàn phaûi giaùo duïc cho SV nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc naøo? ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... 2. Theo thaày(coâ) trong nhöõng phaåm chaát ñaïo ñöùc caàn phaûi coù cuûa ngöôøi lao ñoäng chuyeân ngaønh (CNTP , CBTS). Nhöõng phaåm chaát naøo phaûn aùnh ñaëc ñieåm lao ñoäng kyõ thuaät cuûa rieâng ngheà naøy? ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... Xin traân troïng caûm ôn. 112 HÌNH MINH HOÏÏÏA H.1. Sinh vieâân ñang thaêêm daâây chuyeààn saûûn xuaáát keïïo meààm H.2. Sinh vieâân ñang thaêêm nôi ñoùùng keïïo thaøønh vieâân 113 H.3. Sinh vieâân kieååm tra maããu - VSATTP H.4. Phoøøng Kieååm nghieääm - KCS 114 H.5. Cheáá bieáán thöïïc phaååm H.6. Hoaïït ñoääng kieååm tra saûûn phaååm 115 H.7. Xöôûûng cheáá bieáán daààu thöïïc vaäät H.8. Sinh vieâân trao ñoååi kinh nghieääm - ngheàà nghieääp vôùùi coââng nhaâân 116 ._.