Hoạt động Marketing Internet tại Việt Nam - Thực trạng và giải pháp

b¶ng danh môc ch÷ viÕt t¾t AMA : American Marketing Association - HiÖp héi Marketing Mü EU : European Union - Liªn minh Ch©u ¢u ASEAN : Association of South East Asian Nations - HiÖp héi c¸c Quèc gia §«ng Nam ¸ POP : Post Office Protocol - Giao thøc truyÒn th­ SMTP : Simple Mail Transfer Protocol - Giao thøc truyÒn th­ gi¶n ®¬n FTP : File Transfer Protocol - Giao thøc truyÒn tÖp tin IXP : Internet Exchange Point - §iÓm cung cÊp dÞch vô kÕt nèi Internet ISP : Internet Service Provider - Nhµ cung cÊp dÞch vô truy cËp Internet ATM : Automated teller machine - M¸y rót tiÒn tù ®éng SWIFT : Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication - HiÖp héi truyÒn tin vÒ tµi chÝnh liªn ng©n hµng toµn cÇu HTML : Hyper Text Markup Language - Ng«n ng÷ ®¸nh dÊu siªu v¨n b¶n ADSL : Asymmetric Digital Subscriber Line - §­êng thuª bao sè hãa kh«ng ®ång bé ISDN : Intergrated Service Digital Network - M¹ng sè hãa dÞch vô tÝch hîp CA : Certification Authority - Chøng chØ sè PIN : Personal Identify Number - M· sè c¸ nh©n (bÝ mËt) GDP : Gross Domestic Product - Tæng s¶n phÈm quèc néi VAT : Value Added Tax - ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng CD : Compact Disk - §Üa Compact VEC : Vietnam E-commerce Center - Trung t©m th­¬ng m¹i ®iÖn tö ViÖt Nam. Lêi më ®Çu Tuy ch­a ®Çy 17 n¨m ®æi míi nh­ng ë ViÖt Nam hiÖn nay, nÕu muèn mua mét chiÕc « t«, chóng ta kh«ng ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian ®i ®Õn hÕt gian hµng tr­ng bµy s¶n phÈm cña h·ng nµy ®Õn h·ng kh¸c, xem xÐt tØ mØ chi tiÕt tõng mÉu m·, kiÓu d¸ng, tÝnh n¨ng, gi¸ c¶..., råi tiÕn hµnh so s¸nh gi÷a c¸c lo¹i ®Ó chän ra mét chiÕc xe phï hîp nhÊt. TÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n tèn nhiÒu thêi gian vµ søc lùc ®ã giê ®©y cã thÓ ®­îc thùc hiÖn ngay t¹i nhµ, th«ng qua Internet. ChØ b»ng nh÷ng ®éng t¸c nhÊn “chuét”, chóng ta cã thÓ xem xÐt c¸c gian hµng vµ c¸c catalog s¶n phÈm, tham kh¶o gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i xe kh¸c nhau. Vµ chóng ta hoµn toµn cã thÓ ®Æt mua mét chiÕc xe phï hîp víi së thÝch vµ tói tiÒn cña m×nh nhÊt. §iÒu tiÖn lîi lý t­ëng ®ã khiÕn chóng ta kh«ng thÓ coi th­êng Internet. Trªn ®©y chØ lµ mét trong sè rÊt nhiÒu tiÖn Ých mµ Internet cã thÓ mang l¹i cho chóng ta. M¹ng Internet thùc sù ®ang më ra mét kh«ng gian míi cho ho¹t ®éng kinh doanh, mµ ng­êi ta vÉn th­êng gäi lµ “ th­¬ng m¹i ®iÖn tö”. Tèc ®é ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña th­¬ng m¹i Internet trªn toµn thÕ giíi thóc ®Èy nhiÒu n­íc nhanh chãng øng dông nã mét c¸ch réng r·i ®Ó cã thÓ thu ®­îc hiÖu qu¶ lín nhÊt vÒ kinh tÕ vµ x· héi. Trong cÊu tróc vµ vËn hµnh th­¬ng m¹i ®iÖn tö Internet, xÐt trªn c¶ khÝa c¹nh kinh doanh vµ qu¶n trÞ, Marketing Internet ®ang ®ãng mét vai trß v« cïng quan träng bëi nã kh«ng chØ t¸c ®éng ®Õn nh÷ng néi dung cèt lâi cña c¸c giao dÞch vµ th­¬ng vô mµ cßn t¹o dùng nªn thÞ tr­êng “¶o”, thÞ tr­êng “sè ho¸” cho c¸c doanh nghiÖp. §ång thêi nã còng ®Þnh râ nh÷ng c«ng cô nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu th­¬ng m¹i trªn thÞ tr­êng nµy. ý thøc ®­îc t×nh h×nh cËp nhËt ®ã, em ®· quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tµi “ Ho¹t ®éng Marketing Internet t¹i ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p”. Kho¸ luËn nµy ®­îc kÕt cÊu theo 3 ch­¬ng nh­ sau : Ch­¬ng 1 : Tæng quan vÒ ho¹t ®éng Marketing Internet trªn thÕ giíi. Ch­¬ng 2 : Thùc tr¹ng ho¹t ®éng Marketing Internet t¹i ViÖt Nam. Ch­¬ng 3 : §Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p cho ho¹t ®éng Marketing Internet t¹i ViÖt Nam. §Ó ®­îc viÕt Khãa luËn nµy, em ch©n thµnh biÕt ¬n c¸c thÇy c« gi¸o ë Tr­êng ®· tËn t×nh d¹y b¶o vµ trang bÞ cho em nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n trong suèt nh÷ng n¨m häc tËp, rÌn luyÖn vµ tr­ëng thµnh d­íi m¸i tr­êng víi bao kû niÖm ®Ñp. Em còng xin bµy tá lßng biÕt ¬n s©u s¾c ®Õn thÇy gi¸o, PGS.TS NguyÔn Trung V·n, thÇy ®· tËn t×nh chØ b¶o vµ gióp ®ì em trong qu¸ tr×nh viÕt kho¸ luËn. Em còng xin göi lêi c¸m ¬n ®Õn Trung t©m th­ viÖn tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, Th­ viÖn Quèc gia ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em trong qu¸ tr×nh thu thËp tµi liÖu. Ch­¬ng 1 Tæng quan vÒ ho¹t ®éng Marketing Internet trªn thÕ giíi 1. Kh¸i niÖm chung vÒ Marketing Internet 1.1.Kh¸i niÖm Marketing vµ Marketing Internet 1.1.1. Kh¸i niÖm Marketing Ngµy nay, mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Òu ph¶i xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. ChØ b»ng c¸ch t­ duy vµ hµnh ®éng theo nguyªn t¾c ®ã, doanh nghiÖp míi hy väng cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc. Cã mét sè Ýt ng­êi cho r»ng, cø s¶n xuÊt thËt nhiÒu s¶n phÈm víi chÊt l­îng hoµn mü lµ ch¾c ch¾n doanh nghiÖp b¸n ®­îc hµng vµ thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn. §ã lµ mét quan ®iÓm v« cïng m¹o hiÓm v× ®· ph¹m ph¶i nh÷ng sai lÇm nghiªm träng. ThËt vËy, víi c¸ch thøc kinh doanh nh­ vËy, doanh nghiÖp sÏ ph¶i ®èi mÆt víi hai c©u hái lín : Thø nhÊt, liÖu thÞ tr­êng cã thÓ tiªu thô hÕt sè s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra hay kh«ng ? Thø hai, liÖu c¸i gi¸ mµ doanh nghiÖp ®Þnh b¸n cã ®­îc ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn kh«ng ? Vµ kÕt côc lµ mèi liªn hÖ gi÷a doanh nghiÖp vµ thÞ tr­êng ch­a ®­îc gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng. Bëi vËy, Marketing ®· ra ®êi vµ ®ãng vai trß nh­ chiÕc cÇu nèi ®Ó liªn kÕt c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp víi søc mua cña thÞ tr­êng, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt - tiªu thô cña doanh nghiÖp h­íng theo thÞ tr­êng, biÕt lÊy nhu cÇu vµ ­íc muèn cña kh¸ch hµng lµm c¨n cø v÷ng ch¾c nhÊt cho mäi quyÕt ®Þnh kinh doanh cña m×nh. HiÖn nay trªn thÕ giíi cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ Marketing vµ ch­a cã ®Þnh nghÜa nµo ®­îc coi lµ duy nhÊt ®óng. Theo ®Þnh nghÜa cña HiÖp héi Marketing Mü (AMA) th× “ Marketing lµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn dßng vËn chuyÓn hµng ho¸ vµ dÞch vô tõ ng­êi s¶n xuÊt ®Õn ng­êi tiªu dïng”. ViÖn Marketing cña Anh l¹i ®Þnh nghÜa : “ Marketing lµ qu¸ tr×nh tæ chøc vµ qu¶n lý toµn bé c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh, tõ viÖc ph¸t hiÖn ra vµ biÕn søc mua cña ng­êi tiªu dïng thµnh nhu cÇu thùc sù vÒ mét mÆt hµng cô thÓ, ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ ®­a hµng ho¸ tíi ng­êi tiªu dïng cuèi cïng, nh»m ®¶m b¶o cho c«ng ty thu ®­îc lîi nhuËn dù kiÕn”. Cßn theo Philip Kotler - mét gi¸o s­ ng­êi Mü chuyªn nghiªn cøu vÒ Marketing th× “ Marketing - ®ã lµ mét h×nh thøc ho¹t ®éng cña con ng­êi h­íng vµo viÖc ®¸p øng nhu cÇu th«ng qua trao ®æi”.[29] Trªn ®©y chØ lµ mét sè rÊt Ýt trong tæng sè h¬n 2000 ®Þnh nghÜa vÒ Marketing ®ang tån t¹i trªn thÕ giíi hiÖn nay. Cã thÓ thÊy r»ng tuy kh¸c nhau nh­ng c¸c ®Þnh nghÜa trªn cã mét ®iÓm chung lµ ®Òu xuÊt ph¸t tõ thÞ tr­êng vµ nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. Marketing mét mÆt nghiªn cøu thËn träng, toµn diÖn nhu cÇu, thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng, ®Þnh h­íng s¶n xuÊt nh»m ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu ®ã. MÆt kh¸c, nã l¹i t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn thÞ tr­êng, ®Õn nhu cÇu hiÖn t¹i vµ tiÒm n¨ng cña ng­êi tiªu dïng. 1.1.2. Kh¸i niÖm Marketing Internet Ngµy nay, sù bïng næ cña kü thuËt m¸y tÝnh, ®iÖn tho¹i, ti vi... còng nh­ viÖc øng dông c¸c kü thuËt nµy trong ho¹t ®éng kinh tÕ ®· cã ¶nh h­ëng to lín ®Õn c¶ c¸ch thøc vµ néi dung cña c«ng viÖc kinh doanh. Sù ph¸t triÓn v­ît bËc cña kü thuËt c«ng nghÖ th«ng tin, mµ ®Ønh cao lµ sù ra ®êi cña m¹ng Internet ®· më ra mét kh«ng gian kinh doanh míi cho c¸c doanh nghiÖp, hay ng­êi ta vÉn th­êng gäi lµ “th­¬ng m¹i ®iÖn tö”. Cïng víi sù ra ®êi cña th­¬ng m¹i ®iÖn tö nãi chung vµ th­¬ng m¹i Internet nãi riªng, thuËt ng÷ “Marketing Internet” còng ®· xuÊt hiÖn vµ ®­îc qu¶ng b¸ nhanh chãng. VËy Marketing Internet lµ g×? Cã thÓ thÊy r»ng, ngµy nay m¹ng m¸y tÝnh ®· th©m nhËp vµo tËn c¸c ngâ ng¸ch trong cuéc sèng cña chóng ta, biÕn nh÷ng c¸i tr­íc ®©y t­ëng chõng nh­ kh«ng thÓ thµnh cã thÓ. Víi sù trî gióp cña m¹ng Internet, c¸c nhµ Marketing cã thÓ biÕt hÇu hÕt mäi th«ng tin vÒ ng­êi tiªu dïng, tõ lo¹i xe hä ®ang ®i, lo¹i s¸ch hä thÝch ®äc ®Õn h­¬ng vÞ cña lo¹i kem hä ­a thÝch, tÊt c¶ chØ b»ng vµi ®éng t¸c nhÊn chuét. Vµ mét doanh nghiÖp nhá ë ngay Hµ Néi nhá bÐ nµy cã thÓ qu¶ng b¸ s¶n phÈm cña m×nh ®Õn víi céng ®ång ng­êi tiªu dïng réng lín trªn toµn thÕ giíi víi chi phÝ rÎ h¬n rÊt nhiÒu so víi viÖc qu¶ng c¸o chØ trong vßng vµi phót ng¾n ngñi trªn ti vi. M¹ng Internet ®ang thËt sù t¹o nªn mét nÒn kinh tÕ toµn cÇu réng lín vµ gãp phÇn lµm cho c¸c nÒn kinh tÕ xÝch l¹i gÇn nhau h¬n. Internet ngµy nay ®ang ngµy cµng chiÕm ®­îc sù quan t©m cña c¸c nhµ Marketing trªn thÕ giíi vµ nã còng ngµy cµng chøng tá lµ mét c¸ch thøc ho¹t ®éng Marketing cã hiÖu qu¶. VÒ Marketing Internet, ng­êi ta th­êng Ýt luËn bµn vÒ kh¸i niÖm mµ ®i th¼ng vµo nh÷ng néi dung thiÕt thùc cña nã nh­ : nÐt ®Æc tr­ng, nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu, triÓn väng vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn...Tuy nhiªn, theo mét sè t¸c gi¶ nh­ Ghosh Shikhar vµ Toby Bloomburg (HiÖp héi Marketing Hoa Kú AMA), cã thÓ ®i ®Õn ®Þnh nghÜa nh­ sau: Marketing Internet lµ lÜnh vùc tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh g¾n liÒn víi dßng vËn chuyÓn s¶n phÈm tõ ng­êi s¶n xuÊt ®Õn ng­êi tiªu dïng, dùa trªn c¬ së øng dông c«ng nghÖ th«ng tin Internet.[30] Nh­ vËy, cã thÓ nãi Marketing Internet lµ ho¹t ®éng Marketing g¾n liÒn víi h¹ tÇng c«ng nghÖ th«ng tin Internet mµ tr­íc ®ã, c¸c ho¹t ®éng Marketing tiÒn Internet (Pre-Internet Marketing) kh«ng cã. 1.2.C¬ së ra ®êi vµ c¸c ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho sù ph¸t triÓn cña Marketing Internet. 1.2.1.C¬ së ra ®êi cña Marketing Internet. C¬ së ra ®êi cña Marketing Internet trªn thÕ giíi chÝnh lµ kÕt qu¶ trùc tiÕp cña b­íc ngoÆt ph¸t triÓn trong c«ng nghÖ th«ng tin Internet. Tuy nhiªn, chóng ta còng kh«ng thÓ kh«ng nh¾c ®Õn mèi quan hÖ gi÷a c«ng nghÖ ®iÖn tö viÔn th«ng vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö v× chóng cã liªn quan mËt thiÕt víi nhau trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, tõ khoa häc c«ng nghÖ ®Õn viÖc øng dông nã vµo lÜnh vùc kinh tÕ - th­¬ng m¹i. Ngµy nay, b¶n th©n thuËt ng÷ th­¬ng m¹i ®iÖn tö còng bao hµm néi dung rÊt réng víi kho¶ng 1600 lÜnh vùc kh¸c nhau nh­ : mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô, chuyÓn tiÒn ®iÖn tö, mua b¸n cæ phiÕu ®iÖn tö, hîp t¸c thiÕt kÕ, ®Çu t­, b¶o hiÓm... TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng giao dÞch ®ã ®Òu ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn c«ng nghÖ ®iÖn tö (ph­¬ng thøc th­¬ng m¹i kh«ng giÊy tê) nh­ : ®iÖn tho¹i, telex, fax, ph¸t thanh, truyÒn h×nh, thanh to¸n ®iÖn tö... Trong th­¬ng m¹i ®iÖn tö, b­íc ngoÆt ph¸t triÓn tõ m¹ng néi bé (Intranet) ®Õn m¹ng ngo¹i bé (Extranet) råi m¹ng toµn cÇu (Internet) lµ nh÷ng ®ét ph¸ quyÕt ®Þnh cho viÖc ra ®êi th­¬ng m¹i ®iÖn tö Internet vµ Marketing Internet. Trong th­¬ng m¹i ®iÖn tö nãi chung, th­¬ng m¹i Internet lµ lÜnh vùc tËp trung nhÊt vµ ®iÓn h×nh nhÊt. Th­¬ng m¹i Internet gåm nh÷ng ho¹t ®éng nh­ s¶n xuÊt, qu¶ng c¸o, dÞch vô, ph©n phèi s¶n phÈm, b¸n hµng, thanh to¸n qua m¹ng... §ã lµ c¸c giao dÞch th«ng qua truyÒn d÷ liÖu hay siªu v¨n b¶n qua m¹ng Internet. Thùc tiÔn øng dông m¹nh mÏ th­¬ng m¹i Internet - ®Ønh cao cña th­¬ng m¹i ®iÖn tö chÝnh lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt cho sù ra ®êi cña Marketing Internet.[30] 1.2.2.C¸c ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt cho sù ph¸t triÓn cña Marketing Internet. ¨H¹ tÇng c¬ së c«ng nghÖ th«ng tin Marketing Internet lµ mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong th­¬ng m¹i Internet nãi riªng vµ trong th­¬ng m¹i ®iÖn tö nãi chung. Lµ kÕt qu¶ cña sù ph¸t triÓn kü thuËt sè ho¸ vµ c«ng nghÖ th«ng tin, Marketing Internet chØ thËt sù ®­îc ph¸t triÓn khi ®· cã mét h¹ tÇng c«ng nghÖ th«ng tin v÷ng ch¾c bao gåm hai nh¸nh lµ tÝnh to¸n ®iÖn tö vµ truyÒn th«ng ®iÖn tö. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu c¬ b¶n ®ã, h¹ tÇng c¬ së c«ng nghÖ th«ng tin cÇn ph¶i phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ ®Ó ®¶m b¶o r»ng mçi mét quèc gia khi tham gia kÕt nèi m¹ng Internet toµn cÇu sÏ trë thµnh mét m¾t xÝch v÷ng ch¾c vµ ®¸ng tin cËy. H¬n thÕ n÷a, ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng Marketing Internet, c¸c thµnh viªn tham gia nh­ c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc vµ kÓ c¶ nh÷ng ng­êi tiªu dïng c¸ thÓ ph¶i ®­îc trang bÞ mét hÖ thèng m¸y tÝnh vµ ®­îc kÕt nèi phï hîp. ¨NhËn thøc Trªn thùc tÕ, sù ph¸t triÓn cña Marketing Internet g¾n liÒn víi viÖc øng dông nh÷ng tiÕn bé kü thuËt cao vµo ho¹t ®éng kinh tÕ, cô thÓ lµ sö dông m¹ng Internet ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng Marketing. Do vËy, ®Ó cã thÓ triÓn khai cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng Marketing Internet, yªu cÇu mäi thµnh viªn tham gia ph¶i cã ý thøc ®Çy ®ñ, nhanh chãng h×nh thµnh thãi quen sö dông nã. Vµ ®iÒu nµy l¹i g¾n liÒn víi vai trß quan träng cña hÖ thèng gi¸o dôc ®µo t¹o, tuyªn truyÒn phæ cËp viÖc sö dông Internet. Tr­íc hÕt, mçi ng­êi tiªu dïng ph¶i cã ®­îc thãi quen sö dông vµ mua s¾m qua Internet. Thø hai, ë tÇm vÜ m«, mçi quèc gia cÇn cã ý thøc x©y dùng ®éi ngò nh÷ng ng­êi lµm tin häc ®ñ kh¶ n¨ng vËn hµnh, ®ång thêi n¾m b¾t vµ triÓn khai ®­îc c¸c c«ng nghÖ míi phôc vô chung cho c¶ céng ®ång. Thùc tÕ cßn ®ßi hái ph¶i cã mét thø “ng«n ng÷ chung” cho x· héi m¹ng. Cã hai c¸ch tiÕp cËn vÊn ®Ò nµy. C¸ch thø nhÊt lµ cÇn cã mét c¬ chÕ chuyÓn ®æi mäi ng«n ng÷ trªn thÕ giíi ra mét ng«n ng÷ chung. C¸ch thø hai lµ sö dông mét ng«n ng÷ chung cho tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng vµ dÞch vô Internet. C¸ch tiÕp cËn thø nhÊt ch­a ®­îc ®Ò cËp nhiÒu v× thËt sù rÊt khã kh¨n ®Ó x©y dùng mét c¬ chÕ nh­ vËy. C¸ch tiÕp cËn thø hai cã kh¶ n¨ng thùc thi h¬n bëi nã ®­îc thõa h­ëng c¬ së vèn cã tõ th­¬ng m¹i truyÒn thèng víi ng«n ng÷ chung lµ tiÕng Anh. Trong khi ®ã, sè ng­êi sö dông tiÕng Anh trªn thÕ giíi còng ngµy cµng t¨ng lªn. Bëi vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi mçi quèc gia lµ cÇn triÓn khai mét hÖ thèng gi¸o dôc ®µo t¹o ®Ó n©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cña kh«ng chØ ®éi ngò nh÷ng ng­êi lµm tin häc mµ cña c¶ céng ®ång ng­êi tiªu dïng m¸y tÝnh. ¨H¹ tÇng c¬ së ph¸p lý Internet ngµy nay ®­îc ng­êi ta vÝ víi “con ®­êng t¬ lôa” cña mét ngh×n n¨m tr­íc [12] . Con ®­êng t¬ lôa tån t¹i vµ vËn hµnh ®­îc an toµn chÝnh lµ nhê chÝnh quyÒn ë mçi n­íc mµ con ®­êng v¹n dÆm nµy ®i qua ®Òu nç lùc t¹o lËp vµ b¶o vÖ cho luång vËn chuyÓn xuyªn lôc ®Þa nµy. Nãi c¸ch kh¸c, c¸ch ®©y h¬n mét ngh×n n¨m, ng­êi ta ®· tõng thµnh c«ng rùc rì trong viÖc ®¹t ®­îc mét tho¶ thuËn mang tÝnh ®a biªn, tÝnh quèc tÕ trong th­¬ng m¹i t¬ lôa. §ã lµ mét h×nh ¶nh sèng ®éng vÒ khÝa c¹nh ph¸p lý cña vÊn ®Ò th­¬ng m¹i ®iÖn tö nãi chung vµ cña ho¹t ®éng Marketing Internet nãi riªng trong thêi ®¹i ngµy nay. Nh»m t¹o dùng mét m«i tr­êng æn ®Þnh ®¶m b¶o cho Marketing Internet ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, mçi quèc gia cÇn x©y dùng cho riªng m×nh mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn th­¬ng m¹i ®iÖn tö cô thÓ. Trong ®ã, riªng vÒ khÝa c¹nh ph¸p lý, mçi quèc gia cÇn ph¶i ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu sau : Thø nhÊt, thõa nhËn tÝnh ph¸p lý cña ch÷ ký ®iÖn tö (electronic signature) vµ cã c¸c thiÕt chÕ ph¸p lý thÝch hîp cho viÖc x¸c thùc, chóng nhËn ch÷ ký ®iÖn tö, ch÷ ký sè. Thø hai, b¶o vÖ ph¸p lý c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n ®iÖn tö (bao gåm c¶ viÖc ph¸p chÕ ho¸ c¸c c¬ quan ph¸t hµnh thÎ thanh to¸n). Thø ba, quy ®Þnh ph¸p lý ®èi víi c¸c d÷ liÖu cã xuÊt xø tõ Nhµ n­íc (c¸c c¬ quan ChÝnh phñ vµ Trung ­¬ng), chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, doanh nghiÖp Nhµ n­íc... Trong ®ã, vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt lµ c«ng khai ho¸ c¸c sè liÖu cña Nhµ n­íc ; khi c«ng khai ho¸ th× viÖc phæ biÕn c¸c sè liÖu ®ã cã ®­îc xem lµ mét nguån thu cho ng©n s¸ch hay kh«ng.... Thø t­, cÇn cã c¸c quy ®Þnh râ rµng vÒ b¶o vÖ ph¸p lý ®èi víi quyÒn së h÷u trÝ tuÖ liªn quan ®Õn mäi h×nh thøc giao dÞch ®iÖn tö. Thø n¨m, b¶o vÖ kÞp thêi nh÷ng bÝ mËt riªng t­ cña kh¸ch hµng nh»m ng¨n chÆn t×nh tr¹ng ®­a lªn m¹ng mét c¸ch phi ph¸p c¸c bÝ mËt ®ã. Thø s¸u, b¶o vÖ tèt hÖ thèng m¹ng th«ng tin, chèng bän tin tÆc x©m nhËp tr¸i phÐp c¸c trang Web, sao chÐp trém c¸c phÇn mÒm, truyÒn virus ph¸ ho¹i... TÊt c¶ nh÷ng viÖc trªn ®©y chØ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc trªn c¬ së mçi quèc gia ph¶i thiÕt lËp mét hÖ thèng m· nguån cho tÊt c¶ c¸c th«ng tin sè. Nhµ n­íc cÇn ph¶i ho¹ch ®Þnh mét chiÕn l­îc chung vÒ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ sè, x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch, c¸c ®¹o luËt, c¸c quy ®Þnh cô thÓ nh»m thiÕt lËp mét chØnh thÓ cña hÖ thèng luËt quèc gia. ¨HÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö Th­¬ng m¹i ®iÖn tö nãi chung vµ ho¹t ®éng Marketing Internet nãi riªng chØ thËt sù ph¸t huy tèi ­u khi cã ®­îc mét hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö ®ñ m¹nh. NÕu ch­a cã hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö th× c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vÉn chØ ®­îc thùc hiÖn qua thanh to¸n trùc tiÕp. Nh­ vËy, c¸c “cöa hµng ¶o” thiÕt lËp trªn m¹ng còng chØ lµ n¬i cung cÊp th«ng tin, qu¶ng c¸o vÒ s¶n phÈm... chø ch­a thËt sù diÔn ra ho¹t ®éng trao ®æi mua b¸n. Do ®ã, Marketing Internet vÉn ch­a thùc sù ®­îc ph¸t triÓn vµ ch­a tho¶ m·n ®­îc nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. HÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö ®ßi hái chÕ ®é b¶o mËt rÊt cao. Nã ®ßi hái tho¶ m·n c¸c yªu cÇu vÒ sù tin cÈn (confidentiality), sù trung thùc (integrity) vµ sù x¸c nhËn (authentication). [34] Trªn thùc tÕ, khi ng­êi tiªu dïng cung cÊp nh÷ng th«ng tin c¸ nh©n vÒ tµi kho¶n cña m×nh cho ng­êi b¸n hµng trªn m¹ng, anh ta ®· rÊt tin cËy ng­êi b¸n. §ång thêi, do ng­êi b¸n vµ ng­êi mua kh«ng gÆp mÆt nhau nªn giao dÞch gi÷a hä còng ®ßi hái tÝnh trung thùc cña c¶ hai bªn... Ngoµi ra, ®Ó hç trî cho hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö, mçi quèc gia cßn cÇn ph¶i thiÕt lËp hÖ thèng m· ho¸ th­¬ng m¹i thèng nhÊt vµ phï hîp víi tiªu chuÈn quèc tÕ. C¸c m· v¹ch cho phÐp m· ho¸ c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô b»ng mét d·y gåm 13 con sè. Mçi c«ng ty cã mét ®Þa chØ cña m×nh lµ mét m· cã tõ 100 ®Õn 100.000 con sè. Nhê ®ã, m¸y tÝnh cã thÓ dÔ dµng ®äc ®­îc tªn th­¬ng phÈm vµ viÖc giao dÞch, lu©n chuyÓn hµng ho¸ sÏ trë nªn ®¬n gi¶n h¬n rÊt nhiÒu. [4] ¨B¶o mËt vµ an toµn th«ng tin Giao dÞch th­¬ng m¹i trªn m¹ng Internet ®Æt ra c¸c ®ßi hái rÊt cao vÒ b¶o mËt vµ an toµn th«ng tin. ChØ cã nh­ vËy, ng­êi sö dông Internet míi thËt sù an t©m dïng Internet nh­ mét c«ng cô tin cËy cho ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña m×nh. Cã 3 nguyªn t¾c vÒ b¶o mËt th«ng tin c¸ nh©n lµ : th«ng tin b¶o mËt, th«ng tin nguyªn tr¹ng vµ th«ng tin chÊt l­îng. Nh÷ng ng­êi sö dông m¹ng Internet tr­íc hÕt ®Òu mong muèn c¸c th«ng tin giao dÞch cña hä ph¶i ®­îc ®¶m b¶o bÝ mËt vµ an toµn tuyÖt ®èi. Thø hai, c¸c th«ng tin c¸ nh©n ®ã kh«ng bÞ thay ®æi hay hñy bá mét c¸ch tuú tiÖn. Vµ thø ba, th«ng tin cÇn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. 1.3. C¸c ®Æc tr­ng cña Marketing Internet. 1.3.1.C¸c cöa hµng ¶o (Virtual Stores) ngµy cµng hoµn h¶o. Ngµy nay khi x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, ®êi sèng kinh tÕ ngµy cµng ®­îc n©ng cao vµ nhu cÇu cña con ng­êi còng ngµy cµng ®a d¹ng. Trong thêi ®¹i th«ng tin, thêi gian ®èi víi con ng­êi lµ vµng, lµ b¹c, ng­êi ta tËn dông tõng phót tõng gi©y ®Ó b¾t kÞp víi nhÞp sèng hèi h¶ cña x· héi. ChÝnh v× vËy, c¸c siªu thÞ ®· ra ®êi gãp phÇn quan träng ®¸p øng nhu cÇu tèi ®a ho¸ kh¶ n¨ng lùa chän cña kh¸ch hµng khi mua s¾m. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc c«ng nghÖ, quy tr×nh mua b¸n cña ng­êi tiªu dïng ®· ®¹t tíi mét b­íc ph¸t triÓn míi. ChØ cÇn ngåi ë nhµ, tr­íc m¸y vi tÝnh kÕt nèi Internet, kh«ng ph¶i tèn c«ng ®i l¹i, kh¸ch hµng vÉn cã thÓ thùc hiÖn viÖc mua s¾m nh­ t¹i c¸c cöa hµng thËt. ThËt vËy, c¸c siªu thÞ m¸y tÝnh ¶o, c¸c phßng tranh ¶o, c¸c cöa hµng trùc tuyÕn, c¸c nhµ s¸ch ¶o... ®ang ngµy cµng trë nªn sèng ®éng vµ ®Çy thó vÞ. Chóng ta cã thÓ kÓ ra rÊt nhiÒu ®Þa chØ (trang Web b¸n hµng trªn m¹ng) cña c¸c “cöa hµng ¶o” ho¹t ®éng kinh doanh thµnh c«ng trªn m¹ng trong rÊt nhiÒu c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau. www.amazon.com - mét ®Þa chØ b¸n s¸ch ®­îc thiÕt lËp t¹i Seattle, Washington; www.artwallpapers.com - mét b¶o tµng nghÖ thuËt sèng ®éng ... chØ lµ mét vµi trong sè c¸c cöa hµng ¶o ®ang “në ré” trong thÕ giíi m¹ng ngµy nay. Marketing Internet ®ang thËt sù më ra mét thÕ giíi ¶o ®Çy hÊp dÉn ®èi víi c¶ doanh nghiÖp vµ ng­êi tiªu dïng. 1.3.2.ThÞ tr­êng kh«ng bÞ giíi h¹n cña Marketing Internet. Marketing Internet cã kh¶ n¨ng th©m nhËp ®Õn kh¾p mäi n¬i trªn toµn thÕ giíi. Víi sù trî gióp cña m¹ng Internet, mét doanh nghiÖp ViÖt Nam hoµn toµn cã kh¶ n¨ng qu¶ng b¸ s¶n phÈm cña m×nh ®Õn víi ng­êi tiªu dïng Mü, c¸ch xa nhau tíi nöa vßng tr¸i ®Êt. ë ®©y, Marketing Internet ®· hoµn toµn v­ît qua mäi trë ng¹i vÒ kho¶ng c¸ch ®Þa lý (Death of Distance). ThÞ tr­êng trong Marketing Internet kh«ng cã giíi h¹n, cho phÐp doanh nghiÖp khai th¸c ®­îc triÖt ®Ó thÞ tr­êng toµn cÇu. §Æc tr­ng nµy cña Marketing Internet bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých ®· thÊy râ cßn Èn chøa nh÷ng th¸ch thøc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. Khi kho¶ng c¸ch vÒ ®Þa lý gi÷a c¸c khu vùc thÞ tr­êng ®· trë nªn ngµy cµng mê nh¹t th× viÖc ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè cña m«i tr­êng c¹nh tranh còng trë nªn khã kh¨n vµ phøc t¹p h¬n nhiÒu. M«i tr­êng c¹nh tranh vèn ®· gay g¾t trong ph¹m vi mét quèc gia, nay cµng trë nªn khèc liÖt h¬n khi nã më réng ra ph¹m vi quèc tÕ. [15] ChÝnh ®iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n s¸ng suèt trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch Marketing cña m×nh. 1.3.3.Thêi gian ho¹t ®éng kh«ng bÞ khèng chÕ TiÕn hµnh ho¹t ®éng Marketing trªn Internet cã thÓ lo¹i bá nh÷ng trë ng¹i nhÊt ®Þnh vÒ søc ng­êi. Ch­¬ng tr×nh Marketing th«ng th­êng, ch­a cã øng dông Internet, dï cã hiÖu qu¶ ®Õn ®©u, còng kh«ng thÓ ph¸t huy t¸c dông 24/24 giê mçi ngµy. Nh­ng ®iÒu ®ã l¹i hoµn toµn cã thÓ ®èi víi ho¹t ®éng Marketing Internet. Marketing Internet cã kh¶ n¨ng ho¹t ®éng liªn tôc t¹i mäi thêi ®iÓm, khai th¸c triÖt ®Ó thêi gian 24 giê trong mét ngµy, 7 ngµy trong mét tuÇn, hoµn toµn kh«ng cã kh¸i niÖm thêi gian chÕt (Death of Time). VÝ dô nh­ hÖ thèng m¸y tÝnh trªn Internet cã thÓ cung cÊp dÞch vô hç trî kh¸ch hµng mäi lóc vµ mäi n¬i. C¸c ®¬n ®Æt hµng s¶n phÈm hay dÞch vô cã thÓ ®­îc tho¶ m·n vµo bÊt cø lóc nµo, ë bÊt cø n¬i ®©u. Do ®ã, Marketing Internet cã mét ­u ®iÓm h¬n h¼n so víi Marketing th«ng th­êng lµ nã ®· kh¾c phôc ®­îc trë ng¹i cña yÕu tè thêi gian vµ tËn dông tèt h¬n n÷a c¸c c¬ héi kinh doanh. 1.3.4.Trë ng¹i cña kh©u giao dÞch trung gian ®· ®­îc lo¹i bá. Trong Marketing th«ng th­êng, ®Ó ®Õn ®­îc víi ng­êi tiªu dïng cuèi cïng, hµng ho¸ th­êng ph¶i tr¶i qua nhiÒu kh©u trung gian nh­ c¸c nhµ b¸n bu«n, b¸n lÎ, ®¹i lý, m«i giíi... Trë ng¹i cña h×nh thøc ph©n phèi nµy lµ doanh nghiÖp kh«ng cã ®­îc mèi quan hÖ trùc tiÕp víi ng­êi tiªu dïng nªn th«ng tin ph¶n håi th­êng kÐm chÝnh x¸c vµ kh«ng ®Çy ®ñ. Bëi vËy, ph¶n øng cña doanh nghiÖp tr­íc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng th­êng kÐm kÞp thêi. Ngoµi ra, doanh nghiÖp cßn ph¶i chia sÎ lîi nhuËn thu ®­îc cho c¸c bªn trung gian.... Nh­ng víi Marketing Internet, nh÷ng c¶n trë bëi kh©u giao dÞch trung gian (Death of Intermediaries) ®· hoµn toµn ®­îc lo¹i bá. Nhµ doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng cã thÓ giao dÞch trùc tiÕp mét c¸ch dÔ dµng vµ nhanh chãng th«ng qua c¸c website, göi e-mail trùc tiÕp, c¸c diÔn ®µn th¶o luËn... 1.3.5.Kªnh Marketing trùc tuyÕn B»ng viÖc øng dông Internet trong ho¹t ®éng kinh doanh, doanh nghiÖp ®· t¹o ra ®­îc mét kªnh Marketing hoµn toµn míi mÎ, ®ã lµ kªnh Marketing trùc tuyÕn. Còng th«ng qua ®ã, doanh nghiÖp cã thÓ n¾m b¾t ®­îc sè liÖu thèng kª trùc tuyÕn, ®¸nh gi¸ ngay ®­îc hiÖu qu¶ chiÕn l­îc Marketing cña doanh nghiÖp m×nh - ®iÒu kh«ng thÓ nµo lµm ®­îc trong Marketing th«ng th­êng. VÝ dô nh­, trang web cña doanh nghiÖp ®­îc l¾p ®Æt hÖ thèng ®Õm sè lÇn truy cËp. Th«ng qua ®ã, doanh nghiÖp cã thÓ thèng kª ®­îc mét c¸ch chÝnh x¸c sè ng­êi quan t©m ®Õn trang web cña m×nh ë bÊt kú thêi ®iÓm nµo. 1.3.6.Hµng ho¸ vµ dÞch vô sè ho¸ Kh¸c víi Marketing th«ng th­êng, kh¸ch thÓ trong Marketing Internet cã thÓ lµ hµng ho¸ vµ dÞch vô sè ho¸. Chóng th­êng ®­îc ph©n phèi d­íi c¸c h×nh thøc nh­: c¸c tµi liÖu (v¨n b¶n, s¸ch b¸o...), c¸c d÷ liÖu ( sè liÖu thèng kª...),c¸c th«ng tin tham kh¶o hay c¸c phÇn mÒm m¸y tÝnh.... C¸c phÇn mÒm, b¸o vµ ®Üa CD ©m nh¹c råi sÏ kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®ãng gãi vµ ph©n phèi tíi c¸c kho hµng, c¸c kièt b¸n hµng hay ®Õn nhµ n÷a, chóng cã thÓ hoµn toµn ®­îc ph©n phèi qua m¹ng Internet d­íi d¹ng hµng ho¸ sè ho¸ (digital goods). Vµ tuy cßn h¹n chÕ nh­ng c¸c ngµnh kh¸c nh­ dÞch vô t­ vÊn, gi¶i trÝ, ng©n hµng, b¶o hiÓm, gi¸o dôc vµ y tÕ... còng ®ang sö dông Internet ®Ó lµm thay ®æi ph­¬ng thøc kinh doanh cña hä. Nh÷ng ng­êi ®i nghØ giê ®©y cã thÓ t×m thÊy th«ng tin vÒ c¸c thµnh phè mµ hä dù ®Þnh ®Õn th¨m trªn c¸c trang web, tõ nh÷ng th«ng tin h­íng dÉn giao th«ng, thêi tiÕt cho ®Õn c¸c sè ®iÖn tho¹i, ®Þa chØ.... Nh÷ng kh¸ch s¹n cã thÓ m« t¶ vÒ vÞ trÝ cïng víi c¸c bøc ¶nh vÒ tiÒn s¶nh, phßng kh¸ch vµ c¸c phßng ngñ cña hä. C¸c h·ng kinh doanh b¸n vÐ m¸y bay cã thÓ cung cÊp c¸c c«ng cô ®Æt chç th«ng qua c¸c trang web cho kh¸ch hµng sö dông... 1.3.7.Kh¸c víi Marketing th«ng th­êng, Marketing Internet chØ cÇn sö dông mét lo¹i ph­¬ng tiÖn duy nhÊt. Tuy gi÷a Marketing Internet vµ Marketing th«ng th­êng cã rÊt nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång, nh­ng cã mét ®iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n gi÷a chóng lµ c¸ch thu thËp vµ truyÒn ®¹t th«ng tin. Trong ho¹t ®éng Marketing th«ng th­êng, cÇn rÊt nhiÒu c¸c ph­¬ng tiÖn kh¸c nhau nh­ t¹p chÝ, tê r¬i, th­ tõ, ®iÖn tho¹i, fax... khiÕn cho sù phèi hîp gi÷a c¸c bé phËn khã kh¨n h¬n, tèn nhiÒu thêi gian h¬n. Nh­ng víi Marketing Internet, mäi thø ®Òu b¾t ®Çu vµ tån t¹i d­íi d¹ng sè ho¸. TÊt nhiªn, ë kh©u ph©n phèi s¶n phÈm, nÕu s¶n phÈm ta ®Æt mua lµ hµng hãa h÷u h×nh th× viÖc ph©n phèi kh«ng thÓ d­íi d¹ng sè ho¸ ®­îc. Nh­ng tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña Marketing Internet nh­ nghiªn cøu thÞ tr­êng, cung cÊp th«ng tin vÒ s¶n phÈm hay dÞch vô, qu¶ng c¸o, thu thËp ý kiÕn ph¶n håi tõ phÝa ng­êi tiªu dïng... ®Òu cã thÓ thùc hiÖn th«ng qua m¹ng Internet. [34] 2. Lîi Ých cña Marketing Internet vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra hiÖn nay. 2.1. Lîi Ých cña Marketing Internet. 2.1.1. Lîi Ých ®èi víi x· héi Marketing Internet ®ang trë thµnh mét xu thÕ cña thêi ®¹i vµ ®­îc tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi quan t©m. VÒ mÆt x· héi, viÖc sö dông réng r·i m¹ng Internet tr­íc hÕt sÏ kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin còng nh­ nh÷ng ngµnh kü thuËt cao kh¸c, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c n­íc øng dông nã sím tiÕp cËn nÒn kinh tÕ tri thøc. [27] Lîi Ých nµy cã mét ý nghÜa to lín ®èi víi tÊt c¶ c¸c n­íc, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, bëi lÏ c«ng nghÖ Internet cã thÓ gióp c¸c n­íc nµy t¹o ®­îc mét b­íc ph¸t triÓn nh¶y vät, tiÕn kÞp c¸c n­íc ®i tr­íc trong mét thêi gian ng¾n h¬n. MÆt kh¸c, øng dông Internet cßn lµm thay ®æi mäi mÆt trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. M¹ng Internet víi nh÷ng kh¶ n¨ng diÖu kú cña nã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi ng­êi trªn toµn thÕ giíi cã c¬ héi giao l­u v¨n ho¸, kinh tÕ, kh«ng nh÷ng häc hái ®­îc nh÷ng tinh hoa v¨n ho¸ cña mäi d©n téc mµ cßn tÝch luü ®­îc kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c n­íc ®i tr­íc vµ øng dông thµnh c«ng ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n­íc m×nh. 2.1.2. Lîi Ých ®èi víi c¸c chñ thÓ tham gia Marketing Internet. ¨§èi víi c¸c doanh nghiÖp : Thø nhÊt, øng dông Internet trong ho¹t ®éng Marketing sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp cã ®­îc c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng vµ ®èi t¸c nhanh nhÊt vµ rÎ nhÊt, nh»m x©y dùng ®­îc chiÕn l­îc Marketing tèi ­u, khai th¸c mäi c¬ héi cña thÞ tr­êng trong n­íc, khu vùc vµ quèc tÕ. Thø hai, Marketing Internet gióp cho qu¸ tr×nh chia sÎ th«ng tin gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n diÔn ra dÔ dµng h¬n. §èi víi doanh nghiÖp, ®iÒu cÇn thiÕt nhÊt lµ lµm cho kh¸ch hµng h­íng ®Õn s¶n phÈm cña m×nh. §iÒu ®ã ®ång nghÜa víi viÖc qu¶ng c¸o vµ marketing s¶n phÈm, ®ång nghÜa víi viÖc cung cÊp d÷ liÖu cho qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin cña kh¸ch hµng. Trong qu¸ tr×nh nµy, kh¸ch hµng cã ®­îc th«ng tin vÒ c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c s¶n phÈm, vµ b¶n th©n doanh nghiÖp còng t×m hiÓu ®­îc nhiÒu h¬n vÒ thÞ tr­êng, tiÕp cËn kh¸ch hµng tèt h¬n. Thø ba, Marketing Internet gióp doanh nghiÖp gi¶m ®­îc nhiÒu chi phÝ mµ tr­íc hÕt lµ c¸c chi phÝ v¨n phßng. Víi viÖc øng dông Internet, c¸c v¨n phßng kh«ng giÊy tê (paperless office) chiÕm diÖn tÝch nhá h¬n rÊt nhiÒu, chi phÝ t×m kiÕm chuyÓn giao tµi liÖu gi¶m nhiÒu lÇn v× kh«ng giÊy tê, kh«ng in Ên. Nh­ vËy, c¸c nh©n viªn cã n¨ng lùc ®­îc gi¶i phãng khái nhiÒu c«ng ®o¹n giÊy tê, cã thÓ tËp trung vµo kh©u nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, ®­a ®Õn c¸c lîi Ých to lín l©u dµi cho doanh nghiÖp. Marketing Internet cßn gi¶m thiÓu c¸c chi phÝ b¸n hµng vµ giao dÞch. Th«ng qua Internet, mét nh©n viªn b¸n hµng cã thÓ giao dÞch ®­îc víi rÊt nhiÒu kh¸ch hµng. C¸c catalog ®iÖn tö (electronic catalog) trªn web phong phó h¬n nhiÒu vµ th­êng xuyªn ®­îc cËp nhËt, trong khi c¸c catalog in Ên cã khu«n khæ bÞ giíi h¹n vµ rÊt nhanh lçi thêi. Theo thèng kª, chi phÝ giao dÞch qua Internet chØ b»ng kho¶ng 5% chi phÝ qua giao dÞch chuyÓn ph¸t nhanh, chi phÝ thanh to¸n ®iÖn tö qua Internet chØ b»ng kho¶ng 10% ®Õn 2% chi phÝ thanh to¸n th«ng th­êng. [3] Ngoµi ra, viÖc giao dÞch nhanh chãng, sím n¾m b¾t ®­îc nhu cÇu cßn gióp c¾t gi¶m ®­îc chi phÝ l­u kho, còng nh­ kÞp thêi thay ®æi ph­¬ng ¸n s¶n phÈm, b¸m s¸t ®­îc víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng. §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa to lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh c¸c mÆt hµng t­¬i sèng nh­ rau qu¶, thñy h¶i s¶n... Marketing Internet cßn gióp doanh nghiÖp x©y dùng mét chiÕn l­îc Marketing toµn cÇu víi chi phÝ thÊp v× gi¶m thiÓu ®­îc c¸c phÝ qu¶ng c¸o, tæ chøc héi chî xóc tiÕn th­¬ng m¹i, tr­ng bµy giíi thiÖu s¶n phÈm ... nh­ th­êng thÊy trong chiÕn l­îc Marketing TiÒn Internet cña c¸c doanh nghiÖp khi muèn b¸n s¶n phÈm ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Thø t­, Marketing Internet ®· lo¹i bá nh÷ng trë ng¹i vÒ mÆt kh«ng gian vµ thêi gian, do ®ã gióp thiÕt lËp vµ cñng cè c¸c quan hÖ ®èi t¸c.Th«ng qua m¹ng Internet, c¸c thµnh viªn tham gia cã thÓ giao dÞch mét c¸ch trùc tiÕp (liªn l¹c “trùc tuyÕn”) vµ liªn tôc víi nhau nh­ kh«ng cã kho¶ng c¸ch vÒ mÆt ®Þa lý vµ thêi gian n÷a. Nhê ®ã, sù hîp t¸c vµ qu¶n lý ®Òu ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch nhanh chãng vµ liªn tôc. C¸c b¹n hµng míi, c¸c c¬ héi kinh doanh míi ®­îc ph¸t hiÖn nhanh chãng trªn ph¹m vi toµn quèc, toµn khu vùc, toµn thÕ giíi vµ cã nhiÒu c¬ héi h¬n cho doanh nghiÖp lùa chän. Thø n¨m, c¸c doanh nghiÖp nhá ë vïng xa cã thÓ lµ nh÷ng ng­êi ®­îc h­ëng lîi nhiÒu nhÊt tõ Marketing Internet. Nhê gi¶m chi phÝ giao dÞch, Internet t¹o cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nhiÒu c¬ héi ch­a tõng cã ®Ó tiÕn hµnh bu«n b¸n víi thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Chi phÝ giao dÞch thÊp còng gióp t¹o ra c¬ héi cho c¸c céng ®ång ë vïng s©u, n«ng th«n c¶i thiÖn c¸c c¬ së kinh tÕ. Internet cã thÓ gióp ng­êi n«ng d©n, c¸c doanh nghiÖp nhá vµ c¸c céng ®ång giíi thiÖu h×nh ¶nh vÒ m×nh ra toµn thÕ giíi. ¨§èi víi nguêi tiªu dïng Bªn c¹nh c¸c lîi Ých nh­ trªn vÒ gi¶m chi phÝ, tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian, Marketing Internet cßn gióp ng­êi tiªu dïng tiÕp cËn ®­îc nhiÒu s¶n phÈm ®Ó so s¸nh vµ lùa chän. Ngoµi viÖc ®¬n gi¶n ho¸ giao dÞch th­¬ng m¹i gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n, sù c«ng khai h¬n vÒ ®Þnh gi¸ s¶n phÈm vµ dÞch vô, gi¶m sù cÇn thiÕt ph¶i sö dông ng­êi m«i giíi trung gian... cã thÓ lµm cho gi¸ c¶ trë nªn c¹nh tranh h¬n. Ngoµi ra, Marketing Internet cßn ®em ®Õn cho ng­êi tiªu dïng mét phong c¸ch mua hµng míi víi c¸c cöa hµng “¶o” trªn m¹ng, võa tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian, võa tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ ®i l¹i, gi¶m ®­îc nçi lo ¸ch t¾c giao th«ng ë c¸c ®« thÞ lín, võa cung cÊp kh¶ n¨ng lùa chän c¸c mÆt hµng phong phó h¬n nhiÒu so víi c¸ch thøc mua hµng truyÒn thèng. [14] 2.2.Nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra hiÖn nay ®èi víi c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn Bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých kÓ trªn, viÖc øng dông Marketing Internet còng ._.®ang ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò ®ßi hái mçi quèc gia, tr­íc khi øng dông nã, cÇn c©n nh¾c kü l­ìng : Thø nhÊt, vÒ mÆt x· héi, bªn c¹nh viÖc tiÕp thu c¸c t­ t­ëng v¨n ho¸ tiÕn bé trªn thÕ giíi, c¸c thÕ lùc xÊu cã thÓ lîi dông ho¹t ®éng Marketing Internet ®Ó tuyªn truyÒn nh÷ng t­ t­ëng xÊu, lµm b¨ng ho¹i gi¸ trÞ ®¹o ®øc truyÒn thèng cña c¸c d©n téc. MÆt kh¸c, Internet ngµy cµng phæ cËp, cµng thu hót mäi nguêi ë mäi ®é tuæi kh¸c nhau, trong ®ã cã c¶ tÇng líp thanh thiÕu niªn. Bëi vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ mäi h×nh thøc tuyªn truyÒn qu¶ng b¸ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng phï hîp víi tÇng líp nµy. Thø hai, viÖc øng dông Marketing Internet còng ®ang gÆp ph¶i nh÷ng rµo c¶n vÒ nhËn thøc. Marketing Internet lµ mét kh¸i niÖm míi mÎ, v­ît khái tÇm kinh nghiÖm cña nhiÒu nhµ qu¶n lý trong c¸c tæ chøc ngµy nay, ®Æc biÖt lµ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Tr­íc sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña Marketing Internet, nhiÒu tæ chøc cßn ch­a kÞp hiÓu râ hä thËt sù ph¶i lµm g×. Thø ba, ho¹t ®éng Marketing Internet ®ßi hái c¸c n­íc ph¶i cã mét h¹ tÇng c¬ së kü thuËt, c«ng nghÖ th«ng tin ph¸t triÓn ®¹t ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh. §iÒu nµy thËt sù ®ang dùng lªn mét rµo c¶n rÊt lín ®èi víi rÊt nhiÒu quèc gia ®ang ph¸t triÓn trong viÖc øng dông Marketing Internet. HÇu hÕt ë c¸c n­íc nµy, t×nh tr¹ng ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin cßn yÕu kÐm, phô thuéc nhiÒu vµo viÖc nhËp khÈu c«ng nghÖ cña c¸c n­íc tiªn tiÕn. Thø t­, hiÖn ch­a cã mét khu«n khæ ph¸p lý quèc tÕ nµo dµnh riªng cho ho¹t ®éng Marketing Internet mµ chØ cã nh÷ng ®¹o luËt ë tÇm quèc gia. §iÒu nµy ®ang ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò cÊp thiÕt cÇn gi¶i quyÕt bëi ch­a cã mét quy t¾c chung nµo ®Ó ®iÒu chØnh nh÷ng tranh chÊp ph¸t sinh do nh÷ng ho¹t ®éng giao dÞch trªn m¹ng. Thø n¨m, vÒ Marketing Internet còng nh­ hµng ho¸ vµ dÞch vô sè ho¸, vÊn ®Ò thêi sù “nãng” hiÖn nay lµ t×nh tr¹ng ®¸nh c¾p b¶n quyÒn ®ang diÔn ra trµn lan, ®Æc biÖt lµ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Nh­ vËy, nh÷ng phÇn mÒm m¸y tÝnh, nh÷ng ®Üa h¸t, nh÷ng cuèn e-book ... còng dÔ cã thÓ bÞ sao chÐp vµ g©y thiÖt h¹i lín cho c¸c nhµ cung cÊp. Trªn ®©y lµ nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ nh÷ng lîi Ých vµ th¸ch thøc mµ Marketing Internet cã thÓ ®em l¹i. Dï sao viÖc øng dông Marketing Internet còng ®ang lµ mét xu thÕ ph¸t triÓn tÊt yÕu cña thêi ®¹i. ViÖc nªu ra nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i kh«ng ph¶i ®Ó lµm nhôt chÝ nh÷ng ng­êi ho¹t ®éng Marketing Internet mµ nh»m gióp hä cã ®­îc c¸i nh×n toµn diÖn ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña m×nh vµ x©y dùng ®­îc chiÕn l­îc Marketing cã hiÖu qu¶. 3. Nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu cña Marketing Internet Cïng víi nh÷ng ®Æc tr­ng nªu trªn, Marketing Internet cã rÊt nhiÒu ®iÓm t­¬ng ®ång víi Marketing TiÒn Internet. Do vËy, trong Marketing Internet còng cã nh÷ng ho¹t ®éng chñ yÕu sau: 3.1. Nghiªn cøu m«i tr­êng M«i tr­êng Marketing Internet còng gåm c¸c yÕu tè bªn trong vµ bªn ngoµi doanh nghiÖp, cã ¶nh h­ëng ®Õn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ph©n phèi, ®Õn kh¶ n¨ng thiÕt lËp mèi quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp vµ kh¸ch hµng. M«i tr­êng Marketing Internet còng bao gåm c¶ nh÷ng c¬ héi vµ c¶ nh÷ng rñi ro ®èi víi nhµ kinh doanh. §iÒu c¬ b¶n trong Marketing Internet lµ sö dông cã hiÖu qu¶ m¹ng Internet ®Ó nhanh chãng thu thËp c¸c th«ng tin vÒ m«i tr­êng ®Ó ®­a ra kÞp thêi c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh thÝch øng tèt nhÊt. Trong m«i tr­êng Marketing, c¸c yÕu tè m«i tr­êng bªn ngoµi th­êng lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña doanh nghiÖp, ®iÓn h×nh nh­ : 3.1.1. M«i tr­êng c«ng nghÖ §©y lµ mét yÕu tè m«i tr­êng cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi ho¹t ®éng Marketing Internet . NhiÖm vô cèt lâi cña Marketing Internet lµ ph¶i nghiªn cøu, ph©n tÝch ®Çy ®ñ c¸c tiªu chuÈn øng dông kü thuËt vµ thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®iÖn tö Internet, ®ång thêi ®¸nh gi¸ râ sù t­¬ng ®ång vÒ tiªu chuÈn ®ã cña doanh nghiÖp víi tiªu chuÈn quèc gia vµ quèc tÕ, sao cho hÖ thèng Internet toµn cÇu ph¶i ®Õn ®­îc víi tõng ng­êi tiªu dïng. H¹ tÇng c¬ së trªn ph¶i ®¶m b¶o ®­îc hai yªu cÇu c¬ b¶n lµ tÝnh s½n cã (Availability) vµ tÝnh kinh tÕ (Affordability) nh»m ®¹t møc chi phÝ ®ñ thÊp, phï hîp víi søc mua cña ®«ng ®¶o ng­êi tiªu dïng. H¹ tÇng c¬ së trªn cßn ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp ®iÖn n¨ng kÞp thêi, víi møc gi¸ thÊp nhÊt cã thÓ. 3.1.2. M«i tr­êng chÝnh trÞ - ph¸p luËt M«i tr­êng chÝnh trÞ trong Marketing Internet lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cã ¶nh h­ëng lín tíi c¸c quyÕt ®Þnh cña doanh nghiÖp. M«i tr­êng chÝnh trÞ bao gåm hÖ thèng luËt vµ c¸c v¨n b¶n d­íi luËt, c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc, tæ chøc bé m¸y vµ c¬ chÕ ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi. Trong sè c¸c yÕu tè nµy, luËt ph¸p cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng v× luËt ph¸p ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng kinh doanh, gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau, b¶o vÖ quyÒn lîi ng­êi tiªu dïng, b¶o vÖ lîi Ých cña toµn x· héi tr­íc nh÷ng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp v× môc tiªu lîi nhuËn. Khi mét doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng kinh doanh trªn m¹ng, c«ng t¸c Marketing Internet ph¶i gi¶i ®¸p ®­îc c¸c c©u hái : - LiÖu nhµ n­íc cã thõa nhËn vµ b¶o vÖ tÝnh ph¸p lý cña c¸c ho¹t ®éng giao dÞch kinh doanh trªn Internet ? - TÝnh ph¸p lý cña hÖ thèng thanh to¸n ®iÖn tö ? Ch÷ ký sè ho¸ cã ®­îc ph¸p luËt thõa nhËn hay kh«ng ? - NÕu trong tr­êng hîp cã tranh chÊp ph¸t sinh th× toµ ¸n nµo sÏ xÐt xö mét hîp ®ång xuyªn quèc gia ®­îc tho¶ thuËn trong hÖ thèng ®iÖn tö ? - Lµm thÕ nµo ®Ó b¶o vÖ ®­îc c«ng viÖc kinh doanh, nh·n hiÖu, tªn miÒn vµ tµi liÖu ®· ®­îc xuÊt b¶n kh«ng bÞ sao chÐp trªn m¹ng m¸y tÝnh ?... [28] Nãi tãm l¹i, doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n cÆn kÏ tÊt c¶ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n cña m«i tr­êng chÝnh trÞ - ph¸p luËt tr­íc khi th«ng qua mét chiÕn l­îc Marketing. 3.1.3. M«i tr­êng kinh tÕ M«i tr­êng kinh tÕ ®­îc ph¶n ¸nh qua tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ chung, møc thu nhËp, ph©n bæ thu nhËp theo c¸c tÇng líp x· héi, ph©n bæ thu nhËp ®Ó mua s¾m c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô kh¸c nhau... Internet hiÖn vÉn cßn lµ mét hiÖn t­îng míi mÎ vµ xa l¹ víi nhiÒu ng­êi ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi d©n nghÌo. Kh¸i niÖm Internet cßn rÊt xa l¹ trong quan niÖm cña hä. Th­êng ng­êi ta chØ quan t©m ®Õn Internet khi ®· cã mét møc thu nhËp t­¬ng ®èi kh¸. §iÒu ®ã lý gi¶i t¹i sao sè ng­êi sö dông Internet ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn lu«n v­ît tréi h¬n h¼n c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. ChÝnh v× vËy, nghiªn cøu m«i tr­êng kinh tÕ cho ho¹t ®éng kinh doanh trªn m¹ng lµ mét nhiÖm vô quan träng cña nh÷ng ng­êi lµm Marketing Internet. Trong m«i tr­êng kinh tÕ nµy, ph¶i chó träng ®Õn c¸c yÕu tè nh­ tèc ®é t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ nãi chung còng nh­ tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c lÜnh vùc kinh tÕ cã liªn quan nh­ c«ng nghÖ th«ng tin, th­¬ng m¹i ®iÖn tö... Ngoµi ra còng cÇn tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè nh­ thu nhËp cña ng­êi d©n ®­îc dµnh bao nhiªu % cho viÖc mua s¾m trªn m¹ng?... 3.1.4. M«i tr­êng v¨n ho¸ V¨n ho¸ ®­îc ®Þnh nghÜa lµ mét hÖ thèng c¸c gi¸ trÞ, quan niÖm, niÒm tin, truyÒn thèng vµ c¸c chuÈn mùc hµnh vi ®¹o ®øc... ®­îc chia sÎ mét c¸ch tËp thÓ. V¨n ho¸ lµ mét vÊn ®Ò khã nhËn ra vµ hiÓu thÊu ®¸o mÆc dï nã tån t¹i ë kh¾p mäi n¬i vµ t¸c ®éng th­êng xuyªn tíi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c quyÕt ®Þnh Marketing cña doanh nghiÖp. M«i tr­êng v¨n ho¸ ®«i khi còng trë thµnh hµng rµo “gai gãc” ®èi víi c¸c nhµ ho¹t ®éng Marketing. VÝ dô nh­, ho¹t ®éng Marketing Internet cã thÓ rÊt ph¸t triÓn ë n­íc Mü nh­ng d­êng nh­ sù chÊp nhËn nã diÔn ra chËm ch¹p h¬n rÊt nhiÒu ë ph¹m vi quèc tÕ. ë n­íc Ph¸p, m¹ng Internet ®· gÆp ph¶i mét rµo c¶n rÊt lín, rÊt nhiÒu ng­êi Ph¸p nh×n nhËn Internet nh­ mét hiÓm häa ®èi víi nÒn v¨n hãa cña hä. Ng­êi Anh còng dµnh nhiÒu thêi gian cho c¸c viÖc kh¸c h¬n lµ ngåi tr­íc mµn h×nh m¸y tÝnh. Cã rÊt nhiÒu lý do ®Ó lý gi¶i cho hiÖn t­îng nµy, trong ®ã cã mét nguyªn nh©n quan träng lµ do sù kh¸c biÖt vÒ v¨n hãa. Ng­êi Anh dµnh nhiÒu thêi gian h¬n ®Ó ra ngoµi xem phim, ®i ¨n uèng hay ®i mua s¾m. Cßn ng­êi Ph¸p coi tÊt c¶ nh÷ng th«ng ®iÖp b»ng tiÕng Anh ®ang thèng trÞ trªn m¹ng nh­ lµ mét mèi nguy cho bÊt cø thø g× thuéc nÒn v¨n hãa Ph¸p. Vµ ng­êi Ch©u ¸, trõ NhËt B¶n, d­êng nh­ Ýt bÞ cuèn hót h¬n bëi khoa häc kü thuËt so víi ng­êi d©n ë Ch©u Mü, Ch©u ¢u. [32] Víi m¹ng Internet, tr¸i ®Êt ngµy cµng trë nªn mét ng«i nhµ chung nhá bÐ. Sù ®a d¹ng ho¸, giao thoa cña c¸c nÒn v¨n ho¸, s¾c téc vµ t«n gi¸o khiÕn cho ho¹t ®éng Marketing Internet cÇn ph¶i thÝch øng, ph¶i v­ît qua ®­îc nh÷ng hµng rµo vÒ ng«n ng÷, tËp qu¸n, lÔ gi¸o còng nh­ c¸c gi¸ trÞ thÈm mü v¨n ho¸ kh¸c nhau ®ang cïng tån t¹i. 3.2. Nghiªn cøu thÞ tr­êng Ho¹t ®éng nghiªn cøu thÞ tr­êng cã ý nghÜa lín ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh. ¤ng Evan Neufel, gi¸m ®èc phô tr¸ch nh÷ng chiÕn dÞch qu¶ng c¸o trªn m¹ng cña h·ng Jupiter Communication, ®· nãi “còng nh­ viÖc ®i biÓn cÇn ph¶i cã b¶n ®å, viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ kh«ng thÓ thiÕu ®Ó x©y dùng tÊm b¶n ®å cho bÊt kú mét chiÕn l­îc Marketing nµo”. [6] Trong Marketing Internet, kh¸i niÖm kh«ng gian thÞ tr­êng (Marketplace) ®· ®­îc më réng toµn diÖn. ThÞ tr­êng ë ®©y vÉn ®­îc hiÓu lµ “tËp hîp nh÷ng ng­êi mua hiÖn t¹i vµ tiÒm n¨ng”. Khi c¸c doanh nghiÖp tiÕp cËn thÞ tr­êng trªn m¹ng Internet, hä hiÓu râ thÞ tr­êng míi mÎ vµ réng lín ®ã ®Çy hÊp dÉn víi nh÷ng c¬ héi nh­ng còng kh«ng Ýt rñi ro. Trong c¸c néi dung nghiªn cøu tæng hîp vÒ thÞ tr­êng, nghiªn cøu kh¸ch hµng lµ néi dung ®Çu tiªn vµ còng lµ néi dung quan träng nhÊt. Nghiªn cøu kh¸ch hµng lµ ®Ó hiÓu biÕt nhu cÇu, së thÝch còng nh­ c¸c thãi quen, tËp tÝnh mua hµng cña hä. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, rÊt nhiÒu cuéc kh¶o s¸t ®· ®­îc tiÕn hµnh ®Ó x¸c ®Þnh quy m« còng nh­ ®Æc tÝnh vÒ nh©n khÈu häc cña nh÷ng ng­êi sö dông Internet. Trong sè ®ã ph¶i kÓ ®Õn c¸c cuéc ®iÒu tra ®­îc tiÕn hµnh bëi c¸c h·ng nh­ Nielsen Media Research, O’Reilly& Associates, Georgia Tech hay eTForecasts (www.etforecasts.com).... §©y lµ mét thÞ tr­êng ®Çy tiÒm n¨ng, lµ tËp hîp cña nh÷ng ng­êi cã tri thøc cao. VÝ dô, mét ng­êi sö dông ®iÓn h×nh cã ®é tuæi trung b×nh lµ 30, th­êng cã Ýt nhÊt mét b»ng ®¹i häc. MÆc dï sè ng­êi sö dông Internet ban ®Çu chñ yÕu lµ nam giíi, nh­ng tû lÖ phô n÷ dïng Internet còng ®ang t¨ng lªn nhanh chãng. [34] Mét néi dung quan träng kh¸c cÇn chó ý khi nghiªn cøu kh¸ch hµng lµ nghiªn cøu hµnh vi mua cña hä víi 2 lo¹i râ rÖt. Thø nhÊt lµ hµnh vi mua ®· ®­îc dù tÝnh tr­íc, tøc lµ ng­êi mua lÆp l¹i hµnh vi mua tr­íc kia cña m×nh víi mét nhµ cung cÊp cô thÓ. Thø hai lµ hµnh vi mua kh«ng dù tÝnh tr­íc, bao gåm viÖc quyÕt ®Þnh mua bÊt ngê vµ quyÕt ®Þnh mua khi t×m kiÕm mét nhµ cung cÊp míi. Hai lo¹i hµnh vi nµy ®Òu chiÕm t­¬ng øng 50%. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy, nhiÒu doanh nghiÖp kinh doanh trªn m¹ng ®· cung cÊp nh÷ng dÞch vô hç trî c¶ hai lo¹i hµnh vi trªn. VÝ dô, c¸c c«ng cô t×m kiÕm cã thÓ ®­a ng­êi mua t×m ®Õn víi c¸c nhµ cung cÊp míi, trong khi sö dông e-mail lµ mét c¸ch thøc cã hiÖu qu¶ ®Ó tiÕn hµnh giao dÞch víi kh¸ch hµng quen... Th«ng tin thÞ tr­êng ®­îc coi lµ yÕu tè ®Çu vµo quan träng sè mét trong kinh doanh, ®¶m b¶o cho chiÕn l­îc Marketing Internet thµnh c«ng. C¸c c«ng cô ®­îc sö dông chñ yÕu cho nghiªn cøu thÞ tr­êng lµ c¸c Website, th­ ®iÖn tö (E-mail), c¸c nhãm tin (Newsgroup) vµ danh môc th­ tÝn (Mailing list)... CÇn nhí r»ng, trong Marketing Internet, kh«ng dÔ dµng tÝnh to¸n ®­îc chÝnh x¸c quy m« cña thÞ tr­êng “¶o” nµy. Bëi v×, nÕu chØ dùa trªn c¸c kh¸ch hµng hiÖn t¹i th× sÏ gÆp ph¶i ba trë ng¹i. Thø nhÊt, trë ng¹i do tÝnh chÊt phi tËp trung vµo mét thêi ®iÓm hiÖn t¹i cña c¸c ®èi t­îng vµ hµnh vi mua s¾m trªn m¹ng. Thø hai, trë ng¹i do kh«ng cã nh÷ng d÷ liÖu thèng kª chÝnh x¸c vÒ nh÷ng kh¸ch hµng tuy vÉn mua hµng theo c¸c kªnh ph©n phèi truyÒn thèng nh­ng l¹i tham kh¶o th«ng tin trªn m¹ng. Thø ba, sè l­îng kh¸ch hµng hiÖn t¹i vµ tiÒm n¨ng cã thÓ t¨ng tû lÖ thuËn víi sè ng­êi cã ph­¬ng tiÖn kÕt nèi Internet, nh­ng hiÖn nay vÉn khã x¸c ®Þnh ®­îc mèi quan hÖ ®Þnh tÝnh vµ ®Þnh l­îng gi÷a 2 ®¹i l­îng nµy. [15] 3.3. Th«ng tin giao tiÕp víi kh¸ch hµng. Víi c«ng nghÖ Internet, doanh nghiÖp cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu cña céng ®ång ng­êi tiªu dïng réng lín ; ®ång thêi vÉn cã thÓ “c¸ nh©n ho¸” tõng kh¸ch hµng theo h×nh thøc Marketing mét tíi mét (Marketing One to One). §Ó thu hót ®«ng ®¶o kh¸ch hµng h­íng tíi c¸c s¶n phÈm, c¸c phßng chat, c¸c cuéc th¶o luËn nhiÒu bªn, c¸c nhãm tin (Newsgroups)... th­êng ®­îc doanh nghiÖp ¸p dông ®Ó khuyÕn khÝch sù quan t©m vÒ doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm. §­¬ng nhiªn, c¸c trang Web còng ®­îc ph¸t huy hiÖu qu¶ ®Ó tiÕp xóc víi céng ®ång kh¸ch hµng. Ngoµi ra, Marketing Internet cßn gióp cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ®­îc c¸c c¬ së d÷ liÖu th«ng tin rÊt phong phó, lµm nÒn t¶ng cho lo¹i h×nh giao dÞch “mét tíi mét” mµ c¸c h·ng hµng kh«ng hiÖn nay ®ang ¸p dông rÊt phæ biÕn. [16] 3.4. Qu¶ng c¸o trªn Internet. Trong Marketing Internet, qu¶ng c¸o trªn m¹ng nh»m cung cÊp tøc thêi th«ng tin, ®Èy nhanh tiÕn ®é giao dÞch gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n. Nh­ng trong qu¶ng c¸o trªn Internet, kh¸ch hµng cã thÓ nhÊn vµo qu¶ng c¸o ®Ó lÊy th«ng tin hay thËm chÝ hä cã thÓ mua ngay s¶n phÈm tõ c¸c qu¶ng c¸o trªn Internet. Qu¶ng c¸o trªn Internet ®· t¹o c¬ héi cho c¸c doanh nghiÖp nh¾m chÝnh x¸c vµo ®èi t­îng kh¸ch hµng cña m×nh, gióp hä tiÕn hµnh qu¶ng c¸o theo ®óng víi së thÝch vµ thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng. Cã rÊt nhiÒu h×nh thøc qu¶ng c¸o trªn Internet mµ phæ biÕn nhÊt lµ th«ng qua th­ ®iÖn tö vµ c¸c trang web. ¨Qu¶ng c¸o qua email §iÒu ®Çu tiªn ng­êi ta th­êng lµm sau khi kÕt nèi m¹ng Internet lµ kiÓm tra th­ ®iÖn tö. Trªn thùc tÕ, th­ ®iÖn tö lµ mét ph­¬ng tiÖn qu¶ng c¸o cã hiÖu qu¶ nh­ng l¹i ch­a ®­îc nhiÒu nhµ qu¶ng c¸o ®Ó t©m. Cã rÊt nhiÒu h×nh thøc th­ ®iÖn tö ®Ó qu¶ng c¸o nh­: th­ ®iÖn tö th«ng b¸o, danh s¸ch th¶o luËn qua th­ ®iÖn tö hay th­ ®iÖn tö trùc tiÕp theo yªu cÇu... ¨ Qu¶ng c¸o trªn Web §a phÇn c¸c qu¶ng c¸o trªn m¹ng ®Òu diÔn ra trªn Web. Web lµ mét m«i tr­êng rÊt cã hiÖu qu¶ , cung cÊp nhiÒu c¬ héi thu hót sù chó ý, quan t©m cña kh¸ch hµng ®Õn víi doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm. Riªng qu¶ng c¸o trªn Web l¹i cã thÓ ph©n thµnh rÊt nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh­ : - Qu¶ng c¸o banner ( banner ads) : lµ mét h×nh thøc qu¶ng c¸o phæ biÕn vµ ®­îc nhiÒu ng­êi lùa chän bëi v× thêi gian t¶i nhanh, dÔ thiÕt kÕ, thay ®æi, dÔ chÌn vµo website nhÊt. - Qu¶ng c¸o In-line (In-line ads) : ®­îc ®Þnh d¹ng trong mét cét ë phÝa d­íi bªn tr¸i hoÆc bªn ph¶i cña mét trang web. Còng nh­ qu¶ng c¸o banner, qu¶ng c¸o in-line cã thÓ ®­îc hiÓn thÞ d­íi d¹ng mét cét ®å ho¹ vµ chøa mét ®­êng link, hay cã thÓ chØ lµ mét ®o¹n text víi nh÷ng ®­êng siªu liªn kÕt næi bËt víi nh÷ng ph«ng mµu hay ®­êng viÒn. - Qu¶ng c¸o pop-up (pop-up ads) : Phiªn b¶n qu¶ng c¸o d­íi d¹ng nµy sÏ bËt ra trªn mét mµn h×nh riªng khi ng­êi sö dông nhÊn chuét vµo mét ®­êng link hay mét nót bÊt kú nµo ®ã trªn website. Sau khi nhÊn chuét, sÏ cã mét cöa sæ nhá më ra víi nh÷ng néi dung ®­îc qu¶ng c¸o. - Qu¶ng c¸o logo : lµ viÖc ®Æt c¸c logo tÜnh hoÆc ®éng cña doanh nghiÖp trªn trang web riªng, trªn trang chñ cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Internet (ISP) hoÆc trªn c¸c trang web ®­îc nhiÒu ng­êi truy cËp... - Tµi trî cho mét website hay mét b¶n tin ®iÖn tö : qu¶ng c¸o tµi trî (sponsorship) cho phÐp c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn mét chiÕn dÞch qu¶ng c¸o thµnh c«ng mµ kh«ng cÇn l«i cuèn nhiÒu ng­êi vµo website cña m×nh. Kh¸ch hµng th­êng tin t­ëng vµo c¸c nh·n hiÖu hµng ho¸ næi tiÕng, bëi vËy b»ng c¸ch chuyÓn th«ng ®iÖp cña m×nh qua c¸c nh·n hiÖu ®ã, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng c­êng sù hiÓu biÕt còng nh­ sù quan t©m cña kh¸ch hµng. [6] 3.5. C¸c cöa hµng ¶o Víi sù ph¸t triÓn cña m¹ng l­íi Internet, tõ kho¶ng 15 n¨m trë l¹i ®©y, viÖc mua b¸n qua m¹ng trªn thÕ giíi ®· ph¸t triÓn víi tèc ®é chãng mÆt. B­íc sang thÕ kû 21, gÇn nh­ 70% nhu cÇu dÞch vô vµ tiªu dïng cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ®­îc ®¸p øng qua m¹ng Internet. §Æc biÖt, víi sù phæ biÕn cña thÎ tÝn dông, viÖc thanh to¸n trë nªn dÔ dµng h¬n vµ møc ®é tin cËy còng cao h¬n. Riªng ë Mü, sè l­îng c¸c cöa hµng ¶o chuyªn cung cÊp hµng qua m¹ng ®· lªn tíi con sè hµng triÖu, kh«ng thÓ kÓ hÕt ®­îc. Mçi mÆt hµng ®Òu ®­îc giíi thiÖu chi tiÕt vÒ n¬i, ngµy s¶n xuÊt, kÝch th­íc, nh÷ng chøc n¨ng cô thÓ, t­ vÊn c¸ch dïng.... kÌm theo nh÷ng h×nh ¶nh minh ho¹ ®a chiÒu. C¸c mÆt hµng th­êng ®­îc mua nhÊt lµ quÇn ¸o, giµy dÐp, ®å gia dông, xe « t«, m¸y vi tÝnh, m¸y quay phim, chôp ¶nh... Cã thÓ tr¶ trän gãi hoÆc tr¶ gãp, tÊt c¶ thanh to¸n qua hÖ thèng thÎ tÝn dông. Sau khi nhËn hµng, nÕu kh«ng hµi lßng, kh¸ch hµng cã thÓ hoµn tr¶ vµ nhËn l¹i toµn bé tiÒn, kÓ c¶ c­íc b­u ®iÖn... C¸c cöa hµng ¶o cã nh÷ng ­u ®iÓm h¬n h¼n so víi c¸c cöa hµng thËt nh­: c¸c cöa hµng ¶o tiÕt kiÖm chi phÝ h¬n rÊt nhiÒu do kh«ng ph¶i x©y dùng mÆt b»ng cöa hµng, kh«ng ph¶i ®Çu t­ mua s¾m trang thiÕt bÞ néi thÊt trong cöa hµng, chi phÝ tr¶ l­¬ng nh©n viªn b¸n hµng gi¶m h¼n do h¹n chÕ tèi ®a nh©n viªn b¸n hµng....MÆt kh¸c, sè l­îng mÆt hµng còng kh«ng bÞ h¹n chÕ trong 4 bøc t­êng cña kh«ng gian vËt chÊt, hµng ho¸ kh«ng nh÷ng ®­îc b¶o ®¶m vÒ chÊt l­îng mµ cßn ph¶i ®­îc tiªu chuÈn ho¸. Vµ ­u ®iÓm næi bËt nhÊt cña c¸c cöa hµng ¶o chÝnh lµ kh¸ch hµng cã thÓ ngåi ngay t¹i nhµ hay trªn « t« ... còng cã thÓ mua ®­îc hµng, gi¶m ®¸ng kÓ thêi gian ph¶i bá ra ®Ó mua s¾m. [14] C«ng viÖc kinh doanh trªn m¹ng víi viÖc tr­ng bµy s¶n phÈm qua c¸c cöa hµng ¶o thËt sù ®ang më ra mét m«i tr­êng kinh doanh ®Çy hÊp dÉn ®èi víi rÊt nhiÒu th­¬ng gia trªn thÕ giíi. 3.6. Ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc Marketing Mix trong th­¬ng m¹i Internet. Marketing Internet cã sù kÕ thõa vµ ph¸t huy tõ Marketing TiÒn Internet hay Marketing th«ng th­êng. ChiÕn l­îc Marketing Mix trong th­¬ng m¹i th«ng th­êng vÉn ph¸t huy t¸c dông cña nã trong th­¬ng m¹i Internet. Tuy vËy, Marketing Mix víi 4 thµnh phÇn c¬ b¶n lµ s¶n phÈm (product), gi¸ c¶ (price), ph©n phèi (place) vµ yÓm trî (promotion) vÉn cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng, phï hîp víi m«i tr­êng kinh doanh míi mÎ nµy. ChiÕn l­îc s¶n phÈm: NÕu nh­ trong Marketing th«ng th­êng, chiÕn l­îc s¶n phÈm th­êng bao gåm : nh·n hiÖu, chÊt l­îng, ®Æc tÝnh kü thuËt, mÉu m·, bao b×, kiÓu d¸ng, kÝch cì, b¶o hµnh, dÞch vô sau b¸n hµng... th× trong th­¬ng m¹i Internet, ng­êi ta th­êng nhÊn m¹nh ®Õn c¸c yÕu tè nh­ s¶n phÈm míi, sù c¸ biÖt ho¸ cho phï hîp víi tõng kh¸ch hµng vµ dÞch vô hç trî kü thuËt trùc tuyÕn. S¶n phÈm míi ë ®©y ®­îc hiÓu lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ tr­íc ®©y kh¸ch hµng kh«ng thÓ tiÕp cËn ®­îc trong bu«n b¸n th«ng th­êng v× nhiÒu lý do. S¶n phÈm míi còng cã thÓ lµ nh÷ng s¶n phÈm ®Æc thï cña m¹ng nh­ nh÷ng tÖp tin ®­îc m· hãa, c¸c phÇn mÒm chuyªn dông ®­îc cËp nhËt liªn tôc... ChiÕn l­îc gi¸: §èi víi Marketing Internet, gi¸ c¶ lu«n lµ yÕu tè rÊt n¨ng ®éng, tïy thuéc tõng kh¸ch hµng, tõng lo¹i s¶n phÈm vµ ®iÒu kiÖn giao dÞch cô thÓ. ë ®©y, c¸c yÕu tè chi phèi gi¸ th­êng bao gåm: ph­¬ng tiÖn thanh to¸n ®iÖn tö (thÎ tÝn dông, thÎ thanh to¸n), chÊt l­îng, chñng lo¹i s¶n phÈm, nh÷ng ­u ®·i vÒ gi¸ cho tõng lo¹i kh¸ch hµng. ChiÕn l­îc ph©n phèi: Mét ®iÓm quan träng khi xem xÐt chiÕn l­îc ph©n phèi trong kinh doanh qua m¹ng lµ vai trß cña c¸c trung gian trong hÖ thèng ph©n phèi. ViÖc b¸n hµng trªn m¹ng, b¶n th©n nã, võa cã thÓ lµ ph­¬ng thøc ph©n phèi trùc tiÕp (nÕu doanh nghiÖp b¸n hµng ngay trªn website cña m×nh) hoÆc gi¸n tiÕp (nÕu doanh nghiÖp b¸n hµng qua website cña nh÷ng h·ng kh¸c) nªn chiÕn l­îc ph©n phèi ph¶i ®¶m b¶o c¸c tiÖn Ých vÒ kh«ng gian, thêi gian, th«ng tin vµ giao dÞch, vµ ph¶i c©n nh¾c ®Õn c¸c yÕu tè nh­ : TÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm. LÜnh vùc vµ nghÒ nghiÖp kinh doanh Thãi quen hay tËp tÝnh mua s¾m cña ng­êi tiªu dïng T­¬ng quan lùc l­îng gi÷a nhµ s¶n xuÊt vµ nhµ ph©n phèi.... ChiÕn l­îc yÓm trî (xóc tiÕn vµ hç trî kinh doanh) : §èi víi Marketing Internet, chiÕn l­îc yÓm trî th­êng g¾n liÒn víi chiÕn l­îc truyÒn th«ng Internet. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông 2 ph­¬ng ¸n truyÒn th«ng tin nh­ sau: - Mét lµ, chñ ®éng truyÒn th«ng tin (Information Push) : lµ viÖc ®­a th«ng tin tõ nhiÒu kªnh kh¸c nhau ®Õn tËn ng­êi tiªu dïng, ®­îc thùc hiÖn d­íi 2 h×nh thøc : ®­a th«ng tin theo yªu cÇu (Information Push on Demand) vµ chñ ®éng ®­a th«ng tin c¸ biÖt ho¸ (Customized Information Push). - Hai lµ, l­u tr÷ th«ng tin cÇn thiÕt (Information Pull). §ã lµ viÖc ®­a th«ng tin lªn trang chñ cña doanh nghiÖp ®Ó kh¸ch hµng truy cËp, còng ®­îc tiÕn hµnh theo 2 h×nh thøc : l­u tr÷ th«ng tin c¸ biÖt ho¸ (Customized Information Pull) vµ l­u tr÷ th«ng tin khÝch lÖ kh¸ch hµng (Stimulated Information Pull). Trªn ®©y lµ nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n trong chiÕn l­îc Marketing Mix cña doanh nghiÖp trªn Internet. ViÖc lùa chän vµ x©y dùng chiÕn l­îc nµy nh­ thÕ nµo lµ tuú thuéc vµo c¸c yÕu tè m«i tr­êng Marketing, vµo ®Æc ®iÓm s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp. 4. T×nh h×nh ph¸t triÓn ho¹t ®éng Marketing Internet trªn thÕ giíi. 4.1. T¹i Mü. Mü lµ n­íc ®i ®Çu trªn thÕ giíi trong viÖc ph¸t triÓn vµ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo ho¹t ®éng kinh tÕ. Bëi vËy, kh«ng cã g× ng¹c nhiªn khi ho¹t ®éng Marketing Internet rÊt ph¸t triÓn ë Mü. Mü cã mét nÒn t¶ng c«ng nghÖ th«ng tin ph¸t triÓn rÊt cao. Mü chÝnh thøc më cöa m¹ng Internet c«ng chóng vµo th¸ng 1/1991, ®©y thËt sù lµ mét b­íc ngoÆt thóc ®Èy cuéc c¸ch m¹ng tin häc, th­¬ng nghiÖp vµ ®iÒu chØnh ngµnh nghÒ ë Mü. ViÖc sö dông Internet ë Mü còng cao h¬n so víi rÊt nhiÒu n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn kh¸c, chñ yÕu lµ do chi phÝ truy cËp thÊp. Theo Trung t©m Th«ng tin m¹ng Internet ViÖt Nam (VNNIC), ®Õn th¸ng 8/2002, Mü cã gÇn 122 triÖu ng­êi sö dông Internet, chiÕm 43,44% d©n sè. [42] Víi mét thÞ tr­êng réng lín nh­ vËy, c¸c c«ng ty kinh doanh trªn m¹ng cña Mü ®ang ‘th¶ søc” ho¹t ®éng trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc. Côm tõ “ th­¬ng m¹i ®iÖn tö” kh«ng cßn xa l¹ g× víi nhiÒu ng­êi d©n Mü bëi tõ l©u hä ®· h×nh thµnh thãi quen tra cøu th«ng tin vµ mua s¾m trªn m¹ng. Trong Marketing Internet, ë Mü cã rÊt nhiÒu c«ng ty ho¹t ®éng rÊt thµnh c«ng. VÝ dô nh­ trong lÜnh vùc nghiªn cøu thÞ tr­êng cã thÓ kÓ tªn hµng tr¨m c«ng ty kh¸c nhau, trong ®ã cã nh÷ng c«ng ty cã uy tÝn nh­ Taylor Snelson, Forrester Research, e-Marketer, Nielsen Media Research, O’Reilly & Associates, Georgia Tech... §éi ngò hïng hËu nh÷ng nhµ lµm Marketing nµy ®ang cung cÊp cho c¸c c«ng ty dot.com (mét c¸ch gäi c¸c c«ng ty ho¹t ®éng kinh doanh trªn m¹ng) cña Mü nh÷ng th«ng tin thÞ tr­êng quý gi¸ ®Ó ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh cña m×nh. Kh«ng chØ trong lÜnh vùc nghiªn cøu thÞ tr­êng, ho¹t ®éng Marketing ë Mü cßn rÊt ph¸t ®¹t víi nh÷ng ho¹t ®éng b¸n lÎ hµng ho¸ vµ qu¶ng c¸o trªn m¹ng. Theo thèng kª cña Bé Th­¬ng m¹i Mü, trong n¨m 2002, ng­êi d©n Mü ®· chi tíi 45,6 tû USD cho viÖc mua b¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô trªn m¹ng. [41] Tham gia ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng réng lín nµy lµ v« sè c¸c c«ng ty kh¸c nhau cung cÊp ®ñ c¸c lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô. Cã thÓ kÓ tªn mét sè cöa hµng ¶o ®ang ho¹t ®éng thµnh c«ng ë Mü nh­ : www.amazon.com chuyªn vÒ mÆt hµng s¸ch ; www.cdnow.com chuyªn vÒ c¸c lo¹i CD ca nh¹c hay www.dell.com ho¹t ®éng trong lÜnh vùc m¸y tÝnh... Trong lÜnh vùc qu¶ng c¸o trªn m¹ng, Mü còng lµ quèc gia ®i ®Çu vÒ c¶ sè l­îng c¸c c«ng ty tham gia còng nh­ vÒ tæng chi phÝ ®Çu t­ vµo ho¹t ®éng nµy. Cã thÓ nãi, c¸c h×nh thøc qu¶ng c¸o ë Mü v« cïng phong phó vµ lu«n lu«n ®­îc ®æi míi, øng dông nh÷ng c«ng nghÖ kü thuËt hiÖn ®¹i nhÊt. Mét h×nh thøc qu¶ng c¸o phæ biÕn ë Mü lµ c¸c c«ng ty th­êng “thuª chç” trªn nh÷ng ®Þa chØ Internet næi tiÕng ®­îc nhiÒu ng­êi biÕt ®Õn nh­ : www.yahoo.com (cña h·ng Yahoo!) ; www.aol.com (cña h·ng American Online) hay www.doubleclick.net 4.2.T¹i NhËt B¶n. NhËt B¶n lµ mét trong nh÷ng n­íc ®øng ®Çu vÒ c«ng nghÖ th«ng tin ë Ch©u ¸ nãi riªng vµ trªn toµn thÕ giíi nãi chung. Lµ n­íc sím nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña Internet ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh, NhËt B¶n ®· tiÕn hµnh kÕt nèi Internet vµo th¸ng 9/1993 vµ hiÖn nay sè ng­êi sö dông Internet ®· lªn tíi trªn 81 triÖu ng­êi, chiÕm 64,31% d©n sè (®©y lµ tû lÖ sè ng­êi sö dông Internet trªn tæng sè d©n cao vµo lo¹i nhÊt nh× thÕ giíi). [42] §Çu n¨m 1995, ChÝnh phñ NhËt B¶n ®· ®­a ra chÝnh s¸ch vÒ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i, lËp ra héi ®ång xóc tiÕn th­¬ng m¹i ®iÖn tö. Héi ®ång nµy cã nhiÖm vô hç trî cho c¸c dù ¸n x©y dùng c¸c cöa hµng ¶o, c¸c chuÈn cho th«ng tin s¶n phÈm, vÊn ®Ò b¶o mËt vµ an toµn, c«ng nghÖ thÎ th«ng minh... C¸c ho¹t ®éng Marketing Internet ë NhËt còng kh¸ ph¸t triÓn, tuy nhiªn, so víi Mü vÉn cßn mét kho¶ng c¸ch kh¸ lín. Theo dù b¸o cña C«ng ty D÷ liÖu Quèc tÕ (IDC), n¨m 2003, c¸c giao dÞch trªn m¹ng Internet cña NhËt sÏ chiÕm 15,3% tæng khèi l­îng giao dÞch toµn cÇu. [27] 4.3. T¹i c¸c n­íc EU. Nhê cã c¬ së kü thuËt v÷ng vµng vµ hÖ thèng viÔn th«ng hiÖn ®¹i, c¸c n­íc EU ®· ®¹t ®­îc kh¸ nhiÒu thµnh tùu trong viÖc ph¸t triÓn ho¹t ®éng Marketing Internet. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng Marketing ë c¸c n­íc thuéc Liªn minh Ch©u ¢u cã mét sè ®Æc ®iÓm kh¸c biÖt so víi ë Mü. VÝ dô nh­, c¸c website cña c¸c c«ng ty Ch©u ¢u ®­îc thiÕt kÕ chñ yÕu phôc vô cho ho¹t ®éng trao ®æi bu«n b¸n gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong khi ®ã ë Mü chñ yÕu theo h­íng doanh nghiÖp - ng­êi tiªu dïng. Ngoµi ra, do ®Æc tr­ng vÒ v¨n ho¸ vµ ng«n ng÷, mét sè c¸c trang web ë Ch©u ¢u cã sö dông 2 ng«n ng÷ hoÆc nhiÒu h¬n. Ho¹t ®éng Marketing Internet ë Ch©u ¢u ®Æc biÖt ®­îc øng dông réng r·i trong c¸c lÜnh vùc nh­ c«ng nghiÖp « t«, chÕ biÕn kim lo¹i, ®iÖn tö, ho¸ chÊt...Riªng trong ngµnh c«ng nghiÖp « t«, c¸c h·ng « t« cña §øc d­êng nh­ tÝch cùc tham gia vµo ho¹t ®éng Marketing Internet nhÊt, trong ®ã cã c¶ nh÷ng h·ng cã tªn tuæi nh­ Daimler - Chrysler ; BMW... [22] 4.4. T¹i Trung Quèc vµ c¸c n­íc thuéc khèi ASEAN. Cã gÇn 43 triÖu ng­êi Trung Quèc ®ang sö dông Internet, mét con sè ch­a ph¶i lµ lín nÕu ®em so víi d©n sè cña quèc gia ®«ng d©n nhÊt thÕ giíi nµy. Nh­ng tèc ®é t¨ng tr­ëng cña viÖc sö dông Internet ë Trung Quèc thuéc lo¹i cao. Tuy Internet ch­a lµm thay ®æi ph­¬ng thøc kinh doanh ë Trung Quèc nh­ng ng­êi d©n ë ®©y ®· b¾t ®Çu cã nhËn thøc vÒ th­¬ng m¹i ®iÖn tö. C¸ch ®©y 4 n¨m vµo n¨m 1999, Bo Shao vµ céng sù ®· thµnh lËp Eachnet, mét d¹ng nh­ Ebay cña Mü, t¹o ra cuéc c¸ch m¹ng vÒ kinh doanh ë Trung Quèc. Eachnet cung cÊp nh÷ng hµng hiÖu, hµng “®éc” nh­ quÇn ¸o, mü phÈm... mµ kh¸ch hµng kh«ng thÓ t×m thÊy ®­îc ë c¸c cöa hµng hay siªu thÞ thËt. Trong vßng 4 n¨m qua, trung b×nh 6 th¸ng, doanh sè cña Eachnet t¨ng gÊp ®«i. [23] §©y chØ lµ mét tr­êng hîp ®iÓn h×nh trong sè ngµy cµng nhiÒu c«ng ty ho¹t ®éng kinh doanh thµnh c«ng trªn m¹ng ë Trung Quèc. Ngoµi ra, ë Trung Quèc, c¸c øng dông cña ho¹t ®éng Marketing Internet trong lÜnh vùc qu¶ng c¸o, giao dÞch ... còng ®ang ngµy cµng në ré th«ng qua c¸c tradepoint næi tiÕng nh­ www.made-in-china.com hay www.alibaba.com ... C¸c n­íc ASEAN b¾t ®Çu cã ho¹t ®éng tËp thÓ vÒ th­¬ng m¹i ®iÖn tö tõ n¨m 1997, më ®Çu b»ng Héi nghÞ bµn trßn ASEAN tæ chøc t¹i Malaysia vµo th¸ng 9/1997 víi néi dung xoay quanh viÖc x©y dùng mét kÕ ho¹ch hîp t¸c trong lÜnh vùc nµy. §Õn th¸ng 11/2000, l·nh ®¹o cña 10 quèc gia thµnh viªn ®· ký hiÖp ®Þnh khung vÒ th­¬ng m¹i ®iÖn tö, kh¼ng ®Þnh quyÕt t©m cña toµn ASEAN vÒ thu hÑp kho¶ng c¸ch ph¸t triÓn, nhÊt lµ kho¶ng c¸ch vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ øng dông Internet vµo ho¹t ®éng kinh doanh gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn. §Æc ®iÓm næi bËt cña ho¹t ®éng Marketing Internet ë c¸c n­íc ASEAN lµ cã sù chªnh lÖch râ rÖt gi÷a n­íc cã thu nhËp cao nh­ Singapore, Malaysia víi nh÷ng n­íc cã thu nhËp thÊp nh­ Lµo, Campuchia... Ch­¬ng 2 thùc tr¹ng ho¹t ®éng Marketing Internet t¹i viÖt nam 1. Thùc tr¹ng vÒ C¸c ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó øng dông Marketing Internet t¹i ViÖt Nam. 1.1. VÒ nhËn thøc NÕu nh­ hiÖn nay th­¬ng m¹i ®iÖn tö nãi chung vµ ho¹t ®éng Marketing Internet nãi riªng rÊt ph¸t triÓn t¹i nhiÒu n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi, th× ng­îc l¹i ë ViÖt Nam, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp vÉn ®ang quen víi nÕp kinh doanh cò víi bÒ bén c¸c c«ng viÖc giÊy tê còng nh­ hµng lo¹t c¸c rµng buéc vÒ thñ tôc hµnh chÝnh. Ng­êi tiªu dïng ViÖt Nam vÉn quen nÕp sinh ho¹t : ®Õn cöa hµng chän hµng, mua hµng, tr¶ tiÒn mÆt vµ mang hµng vÒ nhµ... Theo c¸c b¸o c¸o gÇn ®©y, hiÖn t¹i : ChØ cã 3% doanh nghiÖp võa vµ nhá quan t©m ®Õn th­¬ng m¹i ®iÖn tö nãi chung vµ cßn rÊt m¬ hå vÒ kh¸i niÖm Marketing Internet. Trong sè 56.000 doanh nghiÖp võa vµ nhá, cã tíi 90% kh«ng cã chót kh¸i niÖm g× vÒ th­¬ng m¹i ®iÖn tö nãi chung vµ Marketing Internet nãi riªng. 48% doanh nghiÖp sö dông Internet chØ ®Ó göi vµ nhËn th­ ®iÖn tö. 33% doanh nghiÖp võa vµ nhá cã kÕt nèi Internet nh­ng kh«ng dïng nã ®Ó hç trî cho c«ng viÖc kinh doanh. 50% doanh nghiÖp võa vµ nhá chØ cã kho¶ng 4 ng­êi biÕt göi vµ nhËn th­ qua Internet. ChØ cã rÊt Ýt doanh nghiÖp chñ ®éng t¹o website cho m×nh, cßn l¹i ®a sè lµ do sù thuyÕt phôc cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Internet (ISP). Néi dung cña c¸c website chØ míi dõng l¹i ë viÖc qu¶ng c¸o vµ giíi thiÖu s¶n phÈm. [2] Nh­ vËy, nhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÒ øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong ho¹t ®éng Marketing cßn qu¸ thÊp. Do vËy, viÖc n©ng cao nhËn thøc kh«ng chØ cho c¸c doanh nghiÖp mµ cho c¶ ®¹i bé phËn ng­êi tiªu dïng ViÖt Nam cã ý nghÜa v« cïng to lín. 1.2. VÒ h¹ tÇng c¬ së c«ng nghÖ th«ng tin §iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®Ó øng dông Marketing Internet ë ViÖt Nam lµ cÇn cã mét nÒn c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ®ñ m¹nh, ®ñ n¨ng lùc tÝnh to¸n, xö lý, truyÒn th«ng tin vµ d÷ liÖu. §iÒu nµy cã nghÜa lµ ViÖt Nam ph¶i cã mét nÒn c«ng nghiÖp phÇn cøng vµ phÇn mÒm hiÖn ®¹i, mét nÒn b­u chÝnh viÔn th«ng tiªn tiÕn dùa trªn nÒn ®iÖn lùc v÷ng m¹nh. H¬n thÕ, tÊt c¶ c¸c yÕu tè trªn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh kinh tÕ, hiÖu qu¶, tøc lµ møc chi phÝ ph¶i phï hîp ®Ó nhiÒu ng­êi tiªu dïng cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn ®­îc. Tuy nhiªn, vÒ c«ng nghiÖp phÇn cøng: hiÖn t¹i tr×nh ®é cña ViÖt Nam míi chØ dõng ë kh©u l¾p r¸p. PhÇn cøng thiÕt bÞ tin häc chñ yÕu lµ nhËp khÈu. Tõ n¨m 1998, chóng ta ®· l¾p r¸p ®­îc m¸y tÝnh mang th­¬ng hiÖu ViÖt Nam ®Çu tiªn vµ ®Õn nay, chñng lo¹i m¸y tÝnh ®­îc l¾p r¸p ë ViÖt Nam ®· rÊt phong phó nh­ng tû lÖ néi ®Þa ho¸ cßn rÊt thÊp, phÇn lín linh kiÖn vÉn ph¶i nhËp khÈu. Mét sè doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi FDI ®· xuÊt khÈu ®­îc mét sè m¹ch in cho thiÕt bÞ tin häc nh­ng nguyªn liÖu ph¶i nhËp ngo¹i ®Õn 90%. VÒ c«ng nghiÖp phÇn mÒm, c¶ n­íc cã kho¶ng trªn 300 c«ng ty s¶n xuÊt phÇn mÒm ®· cã ®¨ng ký trªn m¹ng vµ trªn 200 c«ng ty võa s¶n xuÊt phÇn mÒm võa k._.ng­êi tiªu dïng ph¶i cã thãi quen sö dông thÎ tÝn dông vµ hµng hãa ph¶i cã m· th­¬ng m¹i thèng nhÊt trong c¶ n­íc vµ phï hîp víi tiªu chuÈn quèc tÕ. Nh­ng thùc tÕ lµ hiÖn nay trªn thÞ tr­êng hµng ho¸ b¸n lÎ cña ViÖt Nam chØ cã kho¶ng 10% s¶n phÈm lµ cã in m· sè m· v¹ch trªn bao b×. §iÒu nµy ®ßi hái Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ vÊn ®Ò tiªu chuÈn ho¸ c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i cña hµng ho¸ ViÖt Nam, cÇn nhanh chãng x©y dùng hÖ thèng m· quèc gia. 2.1.7. X©y dùng hÖ thèng an toµn th«ng tin trªn m¹ng. HiÖn t¹i cßn rÊt nhiÒu doanh nghiÖp vµ ng­êi tiªu dïng ViÖt Nam cßn qu¸ chñ quan víi vÊn ®Ò b¶o mËt th«ng tin. Hä tin r»ng nh÷ng th«ng tin cña m×nh ®· ®­îc b¶o vÖ an toµn chØ b»ng nh÷ng mËt khÈu th«ng th­êng. Nh­ng thùc tÕ lµ c¸c hacker cã thÓ dÔ dµng ph¸ bá mËt khÈu nµy chØ b»ng mét vµi thñ thuËt ®¬n gi¶n vµ hËu qu¶ g©y ra sau ®ã lµ kh«ng thÓ nµo l­êng hÕt ®­îc. ChÝnh v× vËy, vÊn ®Ò x©y dùng mét hÖ thèng b¶o vÖ th«ng tin trªn m¹ng Internet lµ v« cïng cÊp thiÕt. Vµ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu nµy, c«ng ty ph¸t triÓn phÇn mÒm VASC ®· cho ra ®êi vµ ¸p dông thö nghiÖm mét dÞch vô cung cÊp chøng chØ sè VASC CA cho kh¸ch hµng. [7] §©y thùc sù lµ mét gi¶i ph¸p cho an toµn th«ng tin trong th­¬ng m¹i ®iÖn tö nãi chung vµ ho¹t ®éng Marketing Internet nãi riªng ë ViÖt Nam. Chøng chØ sè - CA (Certification Authority) lµ mét tÖp tin ®iÖn tö dïng trong c¸c giao dÞch trªn m«i tr­êng m¹ng ®Ó chøng thùc c¸c ®èi t­îng sö dông, b¶o ®¶m an toµn vµ b¶o mËt th«ng tin. Cã thÓ vÝ chøng chØ sè nh­ chøng minh th­ ®iÖn tö ®Ó khi giao dÞch trªn m¹ng b¶o ®¶m ®óng ®èi t­îng giao dÞch còng nh­ b¶o mËt néi dung th«ng tin. ViÖc cung cÊp chøng chØ sè lµ mét kh©u kh¸ quan träng ®Ó ph¸t triÓn th­¬ng m¹i ®iÖn tö. Sù ra ®êi cña VASC CA lµ mét b­íc ®ãn ®Çu vÒ c«ng nghÖ ®Ó khi ChÝnh phñ chÊp thuËn gi¸ trÞ ph¸p lý cña ch÷ ký ®iÖn tö trong giao dÞch ®iÖn tö th× ng­êi sö dông, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp sÏ kh«ng ph¶i chê ®îi gi¶i ph¸p kü thuËt. §­îc x©y dùng trªn c«ng nghÖ kho¸ c«ng khai PKI (Public Key Infrastructure), VASC CA tr¸nh ®­îc c¸c nguy c¬ mÊt an toµn th«ng tin. DÞch vô chøng chØ sè cã 3 lo¹i : chøng chØ sè cho c¸ nh©n, cho m¸y chñ vµ cho ph¸t triÓn phÇn mÒm. Víi chøng chØ sè c¸ nh©n, ng­êi sö dông cã thÓ dïng nã trong c¸c giao dÞch trªn Internet nh­ trao ®æi th­ ®iÖn tö, tham gia c¸c giao dÞch ®iÖn tö, truy cËp tµi nguyªn hÖ thèng (m¹ng riªng ¶o, dÞch vô cÊp quyÒn truy cËp). Khi ®¨ng ký, c¸c th­ ®iÖn tö göi ®i sÏ ®­îc b¶o mËt vµ chøng thùc vÒ néi dung. NÕu bÞ x©m nhËp hay thay ®æi vÒ néi dung, ng­êi nhËn sÏ ®­îc th«ng b¸o vÒ c¸c thay ®æi. Chøng chØ sè cho m¸y chñ gióp t¨ng tÝnh an toµn, b¶o mËt th«ng tin. Ng­êi dïng truy cËp vµo sÏ ®­îc b¶o ®¶m vÒ tÝnh x¸c thùc. VÝ dô, víi m¸y chñ cung cÊp dÞch vô cho mét ng©n hµng vµ bÞ hacker th©m nhËp, t¹o lËp website gi¶ m¹o ®Ó ®¸nh c¾p th«ng tin c¸ nh©n cña ng­êi dïng nh­ sè thÎ tÝn dông, m· sè bÝ mËt (PIN) ®Ó rót tiÒn, trong tr­êng hîp kh«ng cã chøng chØ sè th× thiÖt h¹i cho ng©n hµng vµ ng­êi sö dông sÏ rÊt nghiªm träng. Khi cã chøng chØ sè, hÖ thèng nµy sÏ tù ®éng b¸o cho kh¸ch hµng website ®ang truy cËp kh«ng ph¶i lµ thËt ®Ó ngõng c¸c giao dÞch. Mét phÇn mÒm ®­îc chøng thùc b»ng chøng chØ sè gióp ng­êi sö dông x¸c ®Þnh ®­îc nhµ cung cÊp, tr¸nh viÖc mua hay t¶i vÒ m¸y nh÷ng ch­¬ng tr×nh gi¶ m¹o, thËm chÝ lµ virus. ViÖc triÓn khai réng r·i c¸c øng dông c«ng nghÖ chøng chØ sè sÏ t¹o ra mét m«i tr­êng Internet kh¸ an toµn cho viÖc ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng øng dông th­¬ng m¹i ®iÖn tö. Sù ph¸t triÓn cña chøng chØ sè ®­îc coi lµ mét xu thÕ tÊt yÕu trong ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi trong thêi ®¹i kü thuËt sè. 2.2. Gi¶i ph¸p vi m« tõ phÝa doanh nghiÖp. 2.2.1. VÒ mÆt c¬ cÊu vµ tæ chøc 2.2.1.1.Hoµn thiÖn c¸c kü n¨ng nghiÖp vô sö dông Internet. C¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu sö dông Internet cao lµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc nh­ : · Kinh doanh dÞch vô vµ du lÞch, khai th¸c v¨n ho¸ truyÒn thèng vµ danh lam th¾ng c¶nh cña ®Êt n­íc. C¸c doanh nghiÖp nµy cã kh¸ch hµng phÇn nhiÒu lµ ng­êi n­íc ngoµi hay ViÖt kiÒu nªn viÖc kÕt nèi m¹ng sÏ t¹o c¬ héi cho hä hoµ nhËp víi thÞ tr­êng réng lín ®Ó qu¶ng c¸o vµ giíi thiÖu. · Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã nhu cÇu t×m kiÕm b¹n hµng, më réng kinh doanh. Hä rÊt cÇn c¸c th«ng tin nhanh, kÞp thêi vÒ gi¸ c¶ thÞ tr­êng trªn thÕ giíi ®Ó cã quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng ®¾n. · Kinh doanh c¸c dÞch vô, s¶n phÈm c«ng nghÖ cao nh­ tin häc, ®iÖn tö viÔn th«ng ... §èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy, Marketing Internet lµ mét c«ng cô v« cïng ®¾c lùc trong c¸ch thøc tiÕn hµnh kinh doanh. Do vËy, ®Ó cã thÓ øng dông tèt Marketing Internet, c¸c doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh c¸c b­íc ®i thÝch hîp trong sö dông Internet lµ : MThø nhÊt, ph¶i trang bÞ mét vèn kiÕn thøc ngo¹i ng÷, chñ yÕu lµ tiÕng Anh do m«i tr­êng ho¹t ®éng cña Marketing Internet phÇn nhiÒu d­íi d¹ng ng«n ng÷ nµy. NÕu ®éi ngò nh©n viªn cña doanh nghiÖp kh«ng lµm chñ ®­îc tiÕng Anh th× hiÖu qu¶ sÏ rÊt thÊp v× tiÕng ViÖt trong Internet lµ rÊt h¹n chÕ. MThø hai, ph¶i nhanh chãng lµm quen vµ sö dông c¸c dÞch vô Internet trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Tr­íc hÕt lµ sö dông th­ ®iÖn tö e-mail bëi ®©y lµ mét c¸ch thøc liªn l¹c víi kh¸ch hµng rÊt nhanh vµ rÎ. Th«ng qua e-mail, doanh nghiÖp cã thÓ truyÒn t¶i v¨n b¶n, h×nh ¶nh vµ trong t­¬ng lai, thËm chÝ c¶ ©m thanh... MThø ba, doanh nghiÖp cã thÓ tham gia trao ®æi tin tøc trªn m¹ng Internet, cã thÓ lµ theo mét nhãm chuyªn ngµnh hÑp c¸c chñ ®Ò mµ doanh nghiÖp quan t©m. B»ng c¸ch nµy, doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh nghiªn cøu thÞ tr­êng, nghiªn cøu s¶n phÈm, tiÕp xóc víi kh¸ch hµng... MThø t­, khi ®· thÊy m×nh ®ñ n¨ng lùc vµ tr×nh ®é tham gia vµo thÞ tr­êng míi mÎ trªn m¹ng Internet, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ chñ ®éng x©y dùng mét website cho riªng m×nh vµ ®iÒu quan träng lµ ph¶i tËn dông ®­îc mäi lîi Ých do website ®ã mang l¹i. 2.2.1.2.C¶i tiÕn quy tr×nh qu¶n lý vµ c¬ cÊu tæ chøc. Bé phËn l·nh ®¹o doanh nghiÖp cÇn nhËn thøc r»ng tiÕn hµnh ho¹t ®éng Marketing trªn Internet ®ång nghÜa víi viÖc chuyªn nghiÖp ho¸ quy tr×nh qu¶n lý. Doanh nghiÖp cÇn cã nh÷ng quy tr×nh kinh doanh vµ c¬ cÊu tæ chøc cÇn thiÕt ®Ó t¹o sù tin t­ëng cho kh¸ch hµng. Quy tr×nh qu¶n lý chuyªn nghiÖp ë ®©y nªn ®­îc hiÓu lµ doanh nghiÖp cÇn ®­îc “vi tÝnh ho¸” trong tÊt c¶ c¸c kh©u qu¶n lý tr­íc ®©y cßn nÆng vÒ sæ s¸ch, giÊy tê. Ngoµi ra, ho¹t ®éng Marketing Internet ®Æt ra c¸c yªu cÇu rÊt cao vÒ tèc ®é xö lý bao gåm : xö lý th«ng tin kh¸ch hµng, xö lý ®¬n ®Æt hµng, giao hµng vµ dÞch vô hËu m·i. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy, doanh nghiÖp ph¶i cã mét sè vÞ trÝ nh©n sù míi vµ c¬ cÊu tæ chøc míi, ph©n nhiÖm râ rµng phôc vô cho kªnh Marketing nµy. Cô thÓ lµ cÇn cã c¸c c¸n bé qu¶n lý chuyªn nghiÖp trong doanh nghiÖp ®Ó ®iÒu hµnh chiÕn l­îc Marketing Internet thay cho viÖc giao cho c¸c c¸n bé kü thuËt c«ng nghÖ th«ng tin, nh­ trong phÇn lín c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay. 2.2.1.3.§æi míi v¨n ho¸ doanh nghiÖp. øng dông Marketing Internet vµo ho¹t ®éng kinh doanh ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i lu«n n¨ng ®éng, nhanh nh¹y, ph¶n øng kÞp thêi tr­íc c¶ nh÷ng c¬ héi còng nh­ c¶ nh÷ng rñi ro cña thÞ tr­êng. C¸c doanh nghiÖp nªn nhËn thøc râ r»ng kh¸ch hµng chÝnh lµ ng­êi quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña hä trong th­¬ng m¹i Internet. Bëi vËy, cµng h¬n lóc nµo hÕt, doanh nghiÖp cÇn lu«n t©m niÖm r»ng “ TiÒn cã thÓ ra ®i nh­ng kh¸ch hµng th× ph¶i ë l¹i”. Vµ ®Ó lµm cho kh¸ch hµng hµi lßng nhÊt, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn thay ®æi c¸ch thøc giao tiÕp øng xö víi kh¸ch hµng. ChØ cã nh÷ng c«ng ty chó träng vµo dÞch vô kh¸ch hµng míi cã thÓ thµnh c«ng trong ho¹t ®éng Marketing Internet. Cô thÓ lµ ®éi ngò nh©n viªn cña doanh nghiÖp ph¶i cã t¸c phong lµm viÖc c«ng nghiÖp, biÕt phèi hîp víi nhau theo nhãm, lÞch sù vµ hoµ nh·, cÈn träng nh­ng nhanh chãng trong kh©u th«ng tin giao tiÕp kh¸ch hµng. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp lµm viÖc trong m«i tr­êng Internet ph¶i biÕt ®Æt ch÷ “tÝn” lªn hµng ®Çu bëi cã lµm nh­ vËy hä míi cã thÓ x©y dùng còng nh­ duy tr× ®­îc sù trung thµnh cña kh¸ch hµng (customer loyalty) - mét yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp. 2.2.2. VÒ mÆt nghiÖp vô Marketing 2.2.2.1.ThiÕt kÕ, x©y dùng website cã chÊt l­îng. Khi tham gia ho¹t ®éng Marketing Internet, viÖc x©y dùng website lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt song ph¸t triÓn mét website thµnh c«ng kh«ng ph¶i lµ ®iÒu dÔ dµng. C¸c doanh nghiÖp cã thÓ tù thiÕt kÕ website cho m×nh, tuy nhiªn, ®iÒu kh«n ngoan h¬n lµ thuª mét nhµ t­ vÊn bªn ngoµi hoÆc mét c«ng ty thiÕt kÕ website chuyªn nghiÖp. Nh­ng dï theo c¸ch thøc nµo, mét website cã chÊt l­îng còng ph¶i tho¶ m·n ®­îc c¸c yªu cÇu sau ®©y : FWebsite ph¶i ®­îc tæ chøc chÆt chÏ vµ dÔ sö dông. Trang web nªn sö dông nh÷ng tõ ng÷ vµ ®o¹n v¨n ng¾n gän dÔ hiÓu ®Ó thu hót ng­êi ®äc. Kh¸ch hµng sÏ kh«ng thÓ theo dâi nh÷ng qu¶ng c¸o b¸n hµng cña doanh nghiÖp còng nh­ mua nh÷ng mÆt hµng mµ doanh nghiÖp cung cÊp nÕu nh­ hä kh«ng thÓ hiÓu nh÷ng g× mµ doanh nghiÖp muèn truyÒn ®¹t. Cã thÓ doanh nghiÖp cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô tèt nh­ng sÏ kh«ng ai mua nÕu hä kh«ng biÕt doanh nghiÖp ®ang b¸n nh÷ng g× hay kh«ng thÓ hiÓu ®­îc lîi Ých mµ s¶n phÈm, dÞch vô ®ã cã thÓ mang l¹i. Doanh nghiÖp ph¶i gióp kh¸ch hµng hiÓu râ nh÷ng vÊn ®Ò nµy trong thêi gian ng¾n nhÊt b»ng c¸ch cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ nh­ng ng¾n gän, c« ®äng vµ gi÷ kiÓu thiÕt kÕ cè ®Þnh víi tÊt c¶ c¸c trang con. Nh÷ng th«ng tin mµ doanh nghiÖp nªn ®­a lªn trang web cña m×nh bªn c¹nh viÖc chµo b¸n s¶n phÈm lµ : ®Þa chØ, sè ®iÖn tho¹i, fax, ®Þa chØ e-mail cña doanh nghiÖp còng nh­ giíi thiÖu tãm t¾t vÒ chøc n¨ng, ngµnh nghÒ kinh doanh vµ nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh cña doanh nghiÖp. FTrang web ph¶i ®­îc kÕt nèi tíi c¸c site cã liªn quan vµ ®­îc thiÕt kÕ sao cho kh¸ch hµng cã thÓ dÔ dµng kh¸m ph¸ c¸c ®­êng link. Doanh nghiÖp cã thÓ t¹o c¸c ®­êng link b»ng ch÷ hay biÓu t­îng ë tÊt c¶ c¸c trang con ®Ó mäi ng­êi cã thÓ xem tiÕp hoÆc xem l¹i mµ kh«ng ph¶i sö dông ®Õn nót “back” hay “forward” cña tr×nh duyÖt. Trang Web còng nªn cã nh÷ng ch÷ thay thÕ tÊt c¶ c¸c ®å ho¹ vµ c¸c ®­êng liªn kÕt trong tr­êng hîp tuú chän ®å ho¹ trong tr×nh duyÖt bÞ t¾t hoÆc khi ng­êi sö dông nhÊn nót “stop” tr­íc khi trang ®­îc t¶i vÒ ®Çy ®ñ. FThêi gian t¶i vÒ ph¶i nhanh. Sö dông ®å ho¹ ®Ó trang trÝ cho mét trang web lµ tèt nh­ng kh«ng nªn l¹m dông. Trong tr­êng hîp doanh nghiÖp cÇn nhiÒu h×nh ¶nh vµ ®å ho¹ lín th× nªn cã mét biÓu t­îng nhá ®Ó liªn kÕt víi h×nh ¶nh ®ã, ®ång thêi nh¾c nhë ng­êi xem ph¶i chê ®îi. Sö dông video vµ audio trong trang web nh­ mét c«ng cô b¸n hµng cã thÓ lµ mét ý t­ëng hay nh­ng c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng nªn sö dông bëi hiÖn t¹i hÇu hÕt mäi ng­êi vÉn ®ang sö dông modem 28.8 ; 33.6 vµ 55.6 cã tèc ®é ®­êng truyÒn cßn chËm. Nh©n tè thêi gian lµ v« cïng quan träng bëi v× mäi ng­êi th­êng kh«ng muèn chê ®îi l©u khi vµo m¹ng. NÕu trang web cña doanh nghiÖp ph¶i tèn nhiÒu thêi gian ®Ó t¶i vÒ th× kh¸ch hµng cã thÓ bá ®i. F Trang web ph¶i ®­îc thiÕt kÕ sao cho cã thÓ dÔ dµng theo dâi “qu¸ tr×nh b¸n hµng”. Doanh nghiÖp ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kh¸ch hµng hiÓu râ nh÷ng lîi Ých mµ s¶n phÈm vµ dÞch vô ®em l¹i, còng nh­ cung cÊp cho kh¸ch hµng ph­¬ng thøc ®Æt hµng thuËn tiÖn nhÊt. F Trang web ph¶i ®¶m b¶o t­¬ng thÝch víi c¸c tr×nh duyÖt web kh¸c nhau nh­ Internet Explorer hay Netscape vµ ë tÊt c¶ c¸c cÊp ®é ph©n gi¶i. F C¸c trang web cÇn l¾p ®Æt hÖ thèng ®Õm sè lÇn truy cËp còng nh­ cã sù ph©n biÖt gi÷a kh¸ch hµng lÇn ®Çu truy cËp trang web víi kh¸ch hµng ®· truy cËp nhiÒu lÇn. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp còng nªn x©y dùng trang web thu thËp th«ng tin ph¶n håi tõ phÝa ng­êi tiªu dïng. NÕu lµm ®­îc nh­ vËy, trang web sÏ lµ mét c«ng cô Marketing v« cïng h÷u dông trong viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, kh¸ch hµng vµ th«ng tin giao tiÕp kh¸ch hµng... Sau khi ®· x©y dùng ®­îc trang web tho¶ m·n c¸c yªu cÇu trªn, b­íc tiÕp theo lµ t×m mét nhµ cung cÊp dÞch vô Internet ®Ó l¾p ®Æt website hoµn chØnh. C¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng trang web cña hä ®­îc ®¨ng ký tªn miÒn vµ ®¨ng ký trªn c¸c hÖ thèng t×m kiÕm nh­: Yahoo, Altavista, Infoseek, Vinaseek....Vµ mét ®iÒu còng v« cïng quan träng lµ doanh nghiÖp kh«ng ®­îc tù b»ng lßng víi trang web cña m×nh, mµ quªn ®i viÖc ph¶i lu«n cËp nhËt th«ng tin kÞp thêi trªn web, thÝch øng víi tÊt c¶ c¸c yªu cÇu míi tõ thÞ tr­êng... Trang web lµ “bé mÆt” cña doanh nghiÖp trong giao dÞch trªn Internet. §Ó cã ®­îc sù tÝn nhiÖm cña ng­êi tiªu dïng vµ ®èi t¸c, bé mÆt Êy cÇn ph¶i “®µng hoµng”, t¹o ®­îc c¶m gi¸c tho¶i m¸i, thuËn tiÖn. NÕu ngay tõ b©y giê, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tham gia kinh doanh trªn m¹ng ®Çu t­, x©y dùng trang web thËt hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng, tin ch¾c r»ng uy tÝn cña hä ®èi víi kh¸ch hµng vµ ng­êi tiªu dïng sÏ ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ. 2.2.2.2. Sö dông cã hiÖu qu¶ Marketing Internet trong chiÕn l­îc Marketing Mix cña doanh nghiÖp. ChiÕn l­îc Marketing Mix víi 4 yÕu tè: s¶n phÈm, gi¸ c¶, ph©n phèi, yÓm trî cã ý nghÜa v« cïng to lín, quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña mét doanh nghiÖp. Víi sù trî gióp cña c«ng nghÖ Internet, ngµy nay c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cã thªm mét c«ng cô Marketing míi ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc kinh doanh cña m×nh. ¨ ChiÕn l­îc s¶n phÈm: M«i tr­êng Marketing Internet víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cã cña nã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng mét chiÕn l­îc s¶n phÈm phï hîp. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ th­¬ng m¹i Internet ë n­íc ta hiÖn nay, cã thÓ nªu ra mét sè gi¶i ph¸p nh­ sau: F C¸c doanh nghiÖp ®Æc biÖt lµ c¸c cöa hµng ¶o cÇn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm cña m×nh, ®Ó “tèi ®a ho¸ kh¶ n¨ng lùa chän cña kh¸ch hµng”. Trong ho¹t ®éng Marketing Internet, nguyªn lý nµy ®­îc triÖt ®Ó ¸p dông do chi phÝ ®Ó bæ sung mét danh môc hµng ho¸ míi rÎ h¬n rÊt nhiÒu so víi chi phÝ ph¶i bá ra ë c¸c cöa hµng thËt. F S¶n phÈm cÇn ®­îc tiªu chuÈn ho¸ vµ qu¶n lý chÊt l­îng hiÖu qu¶. Mua b¸n hµng ho¸ qua m¹ng Internet cã h¹n chÕ bëi tÝnh “¶o” cña hµng ho¸ khi lùa chän. NÕu s¶n phÈm kh«ng ®­îc tiªu chuÈn ho¸ vµ kh«ng cã sù qu¶n lý chÊt l­îng, sÏ kh«ng cã g× ®¶m b¶o kh¸ch hµng ch¾c ch¾n mua ®­îc s¶n phÈm cã tiªu chuÈn chÊt l­îng nh­ m« t¶ trªn mµn h×nh m¸y tÝnh. Gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò nµy chÝnh lµ gi¶m tÝnh “¶o” cña hµng ho¸ khi lùa chän, ®ång thêi khuyÕn khÝch ng­êi tiªu dïng yªn t©m mua hµng ho¸ theo ph­¬ng thøc nµy. F ChiÕn l­îc s¶n phÈm trong Marketing Internet cßn cÇn chó träng ®Õn dÞch vô hç trî kh¸ch hµng, lµm cho qu¸ tr×nh mua s¾m trë nªn dÔ dµng h¬n. Trong sè c¸c s¶n phÈm ®­îc b¸n trªn m¹ng ë ViÖt Nam, ngoµi nh÷ng mÆt hµng dÔ tiªu chuÈn ho¸ nh­ s¸ch b¸o, b¨ng ®Üa nh¹c... cßn cã nh÷ng mÆt hµng ch­a cã tiªu chuÈn cô thÓ hoÆc khã tiªu chuÈn nh­ hµng thñ c«ng mü nghÖ... §Ó ®¶m b¶o cho kh¸ch hµng lùa chän ®óng hµng ho¸ m×nh cÇn mua, c¸c doanh nghiÖp cÇn tæ chøc môc hç trî trùc tuyÕn t­ vÊn cho kh¸ch hµng. Ngoµi ra, dÞch vô hç trî kh¸ch hµng cßn cÇn chó träng n©ng cÊp c¸c tÝnh n¨ng t×m kiÕm, gióp cho kh¸ch hµng t×m ®­îc s¶n phÈm mong muèn nhanh nhÊt. F Doanh nghiÖp cÇn chó ý x©y dùng vµ b¶o vÖ nh·n hiÖu vµ th­¬ng hiÖu s¶n phÈm cña m×nh bëi trong Marketing Internet, kh¸ch hµng th­êng dùa chÝnh vµo nh÷ng yÕu tè nµy ®Ó ra quyÕt ®Þnh mua hµng. §Ó nh·n hiÖu trë nªn cã uy tÝn, c«ng viÖc tr­íc hÕt lµ ph¶i ®¨ng ký nh·n hiÖu, th­¬ng hiÖu ®Ó ®­îc ph¸p luËt b¶o vÖ ®éc quyÒn. Nh­ng nh·n hiÖu nµy cã ®­îc ng­êi tiªu dïng biÕt ®Õn hay kh«ng cßn phô thuéc vµo sù qu¶ng c¸o, khuÕch tr­¬ng vµ tù b¶n th©n doanh nghiÖp g©y dùng uy tÝn cho nã th«ng qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. F §èi víi c¸c doanh nghiÖp chØ chuyªn kinh doanh mét chñng lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh nh­ hµng dÖt may hay s¸ch b¸o, b¨ng ®Üa..., tÝnh ®éc ®¸o lµ yÕu tè rÊt quan träng. TÝnh ®éc ®¸o cña s¶n phÈm kh«ng chØ t¹o ra ®èi t­îng kh¸ch hµng môc tiªu mµ cßn lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. VÝ dô nh­, trong v« sè cöa hµng s¸ch b¸o, b¨ng ®Üa trªn m¹ng, ®iÒu thu hót kh¸ch hµng ®Õn víi trang web cña doanh nghiÖp lµ nh÷ng quyÓn s¸ch quý hiÕm, nh÷ng ®Üa CD ®éc ®¸o... mµ c¸c cöa hµng kh¸c kh«ng cã. §©y lµ c¸ch mµ cöa hµng s¸ch ¶o Amazon ¸p dông vµ ®· rÊt thµnh c«ng. ¨ ChiÕn l­îc gi¸: HiÖn nay, ë thÞ tr­êng ViÖt Nam, c¸c kh¸ch hµng mua hµng trªn Internet vÉn chñ yÕu lµ nh÷ng ng­êi cã thu nhËp kh¸ trë lªn. Tuy nhiªn, trong t­¬ng lai viÖc mua hµng trªn m¹ng høa hÑn sÏ thu hót ®­îc ®«ng ®¶o kh¸ch hµng thuéc ®ñ c¸c tÇng líp kh¸c nhau. Bëi vËy, viÖc lùa chän mét ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ phï hîp lµ rÊt khã kh¨n, th«ng th­êng biÖn ph¸p tèi ­u lµ sö dông linh ho¹t c¸c ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸. Ngoµi ra, ®Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng mua hµng trªn m¹ng, c¸c doanh nghiÖp cÇn ¸p dông c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕn m·i gi¶m gi¸. Trong ®ã ch­¬ng tr×nh ®iÓm th­ëng trªn m¹ng lµ mét c¸ch Marketing rÊt cã hiÖu qu¶. Kh¸ch hµng sÏ ®­îc tÆng ®iÓm th­ëng sau mçi hµnh vi hä thùc hiÖn trªn website cña doanh nghiÖp, vÝ dô nh­ khi hä mua s¶n phÈm trªn trang web hay khi ®iÒn vµo mÉu thu thËp ý kiÕn ph¶n håi kh¸ch hµng... §©y lµ c¸ch mµ GolMart ¸p dông ®èi víi kh¸ch hµng cña hä. GolMart quy ®Þnh mçi 1000VND trÞ gi¸ hµng ho¸ mµ kh¸ch hµng mua ë siªu thÞ t­¬ng ®­¬ng víi 1 ®iÓm, sè ®iÓm nµy sÏ ®­îc tÝch luü ®Õn mét møc nhÊt ®Þnh. Khi ®ã kh¸ch hµng sÏ ®­îc tÆng phÇn th­ëng, quµ tÆng... vµ trë thµnh c¸c kh¸ch hµng th©n thiÕt hay kh¸ch hµng VIP cña siªu thÞ, ®­îc h­ëng rÊt nhiÒu ­u ®·i kh¸c nhau. MÆt kh¸c, theo quy ®Þnh cña siªu thÞ, kh¸ch hµng ®iÒn vµo mÉu thu thËp ý kiÕn ph¶n håi sÏ ®­îc h­ëng chiÕt khÊu 2% trÞ gi¸ hµng mua... ¨ ChiÕn l­îc ph©n phèi: Mét ®iÓm yÕu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lµ rÊt h¹n chÕ trong ph¹m vi ph©n phèi hµng ho¸. Bëi vËy, tr­íc hÕt chóng ta cÇn më réng c¸c ®¹i lý ph©n phèi hµng ho¸ cña doanh nghiÖp ra nhiÒu ®Þa ®iÓm kh¸c nhau, kh«ng chØ bã hÑp trong mét sè thµnh phè lín nh­ hiÖn nay. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp ®Ó ®Èy m¹nh doanh sè b¸n hµng trªn m¹ng, nªn sö dông chiÕn l­îc ph©n phèi kÕt hîp b¸n hµng víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. VÝ dô nh­, ViÖt TiÕn ngoµi viÖc qu¶ng c¸o, b¸n hµng trªn trang web riªng, cã thÓ sö dông c¸c trang web cña c¸c cöa hµng ¶o kh¸c nh­ GolMart, VDCsieuthi... ®Ó ph©n phèi s¶n phÈm. ¨ ChiÕn l­îc yÓm trî: Marketing Internet cung cÊp cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt nhiÒu c«ng cô xóc tiÕn, hç trî kinh doanh nh­ qu¶ng c¸o trªn Internet, göi e-mail, göi Newsletter... Tr­íc hÕt, ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn tiÕn hµnh qu¶ng c¸o trªn Internet d­íi c¸c h×nh thøc nh­ ®Æt banner, logo... vµ ®¨ng ký ®Þa chØ website cña m×nh trªn c¸c c«ng cô t×m kiÕm. Thø hai, th­ ®iÖn tö theo yªu cÇu lµ mét c¸ch thøc tiÕp thÞ rÊt cã hiÖu qu¶ mµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nªn ¸p dông. §ã lµ nh÷ng th«ng ®iÖp tõ doanh nghiÖp göi theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ nh÷ng chiÕn dÞch b¸n hµng vµ s¶n phÈm míi, ®ång thêi s½n sµng ngõng göi th­ nÕu kh¸ch hµng yªu cÇu. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam tr­íc hÕt cÇn ph¶i s­u tÇm tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau c¸c ®Þa chØ hßm th­ cña kh¸ch hµng. Sau ®ã, kh¸ch hµng truy cËp vµo trang web sÏ l­u l¹i ®Þa chØ e-mail cña m×nh vµ danh s¸ch kh¸ch hµng nµy sÏ trë thµnh “tµi s¶n” riªng cña doanh nghiÖp. So víi th­ trùc tiÕp, th­ ®iÖn tö mang l¹i hiÖu qu¶ víi chi phÝ rÎ h¬n nhiÒu do kh«ng ph¶i in ra giÊy vµ cã thÓ göi cïng mét lóc cho nhiÒu ng­êi. C¸c doanh nghiÖp còng cÇn l­u ý nh÷ng quy t¾c nhÊt ®Þnh ®Ó viÕt mét bøc th­ ®iÖn tö tiÕp thÞ cã hiÖu qu¶ nh­: chÝnh x¸c, ng¾n gän, râ rµng, ch©n thËt, chän thêi ®iÓm göi th­ thÝch hîp vµ thËn träng víi nh÷ng thø göi kÌm... Thø ba, doanh nghiÖp nªn göi b¶n tin ®iÖn tö (Newsletter) ®Õn tÊt c¶ c¸c kh¸ch hµng ®Ó thu hót hä quay l¹i trang web cña m×nh. Nh÷ng b¶n tin th«ng b¸o tin ®óng môc ®Ých, ®óng ®èi t­îng... sÏ rÊt cã Ých ®èi víi doanh nghiÖp. Thø t­, doanh nghiÖp nªn ®­a vµo trang web c¸c tÝnh n¨ng nh­ chat room, diÔn ®µn th¶o luËn hoÆc göi tin nh¾n... nh­ lµ nh÷ng c«ng cô cã hiÖu qu¶ ®Ó quan hÖ víi c«ng chóng. 2.2.2.3. §a d¹ng ho¸ vµ n¨ng ®éng ho¸ c¸c ho¹t ®éng Marketing trong thêi ®¹i Marketing Internet. Kinh nghiÖm thµnh c«ng cña c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trªn m¹ng ®· chØ ra r»ng : thµnh c«ng trong Marketing Internet cã mét phÇn ®ãng gãp kh«ng thÓ thiÕu cña Marketing th«ng th­êng. Marketing Internet ra ®êi kh«ng nh»m ®Ó thay thÕ mµ ng­îc l¹i nã mang tÝnh kÕ thõa c¸c nguyªn lý chung cña Marketing th«ng th­êng. Bëi vËy, ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng Marketing Internet ë ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp cÇn ®a d¹ng ho¸, phèi hîp cã hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô Marketing Internet víi c¸c c«ng cô Marketing th«ng th­êng, cô thÓ lµ: F Qu¶ng c¸o vÒ ®Þa chØ website cña doanh nghiÖp trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng kh¸c nh­ tivi, ®µi, b¸o, t¹p chÝ, tê r¬i hay in ®Þa chØ nµy lªn trªn bao b× cña s¶n phÈm... F Thµnh lËp mét ®­êng d©y nãng (hay trung t©m xö lý cuéc gäi) ®Ó hç trî viÖc b¸n hµng trªn m¹ng, gi¶i quyÕt kÞp thêi c¸c th¾c m¾c, khiÕu n¹i cña kh¸ch hµng. Thùc tÕ lµ qua ®iÖn tho¹i, doanh nghiÖp cã thÓ gi¶i quyÕt c¸c r¾c rèi dÔ dµng h¬n th«ng qua e-mail, vµ cã thÓ t×m ra nh÷ng vÊn ®Ò mµ giao dÞch trªn Internet ch­a béc lé. F Tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o giíi thiÖu vÒ m« h×nh kinh doanh hay c¸c s¶n phÈm, dÞch vô míi, qua ®ã cã thÓ lång ghÐp viÖc qu¶ng b¸ ®Þa chØ website còng nh­ h×nh ¶nh cña doanh nghiÖp... Thùc tÕ cho thÊy ®©y lµ mét c¸ch thøc quan hÖ víi c«ng chóng rÊt cã hiÖu qu¶. Trªn ®©y chØ lµ mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ®Èy m¹nh ho¹t ®éng Marketing Internet ë n­íc ta. Thùc tÕ bao giê còng sinh ®éng, phøc t¹p vµ biÕn ®æi kh«ng ngõng. V× vËy, ®Ó c¸c gi¶i ph¸p nµy thËt sù cã hiÖu qu¶, ®ßi hái Nhµ n­íc ViÖt Nam còng nh­ c¸c chñ thÓ tham gia m¹ng Internet ph¶i b¾t tay hµnh ®éng ngay tõ b©y giê ®Ó ®­a Internet vµ Marketing Internet trë nªn gÇn gòi h¬n trong cuéc sèng mçi ng­êi ViÖt Nam. 3. Mét sè kiÕn nghÞ 3.1. VÒ ®Çu t­ tµi chÝnh (ng©n s¸ch) §Ó b¾t tay vµo lµm bÊt kú mét viÖc g×, ®iÒu ®Çu tiªn kh«ng thÓ kh«ng c©n nh¾c lµ vÊn ®Ò ng©n s¸ch. TÊt c¶ c¸c gi¶i ph¸p nªu trªn chØ cã thÓ ®­îc thùc hiÖn trong ®iÒu kiÖn n¨ng lùc tµi chÝnh ®ñ m¹nh. Bëi vËy, ë cÊp ®é vÜ m«, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc tiÕp tôc t¨ng c­êng ®Çu t­ nguån vèn cho ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ h¹ tÇng c¬ së c«ng nghÖ th«ng tin. Trong nhiÒu n¨m qua, cã mét vÊn ®Ò bøc xóc ®èi víi ViÖt Nam lµ nguån vèn ®Çu t­ cña chóng ta ch­a ®­îc qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶. Do vËy, song song víi vÊn ®Ò chi thªm ng©n s¸ch, Nhµ n­íc cßn cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch qu¶n lý vµ sö dông tèt nguån ng©n s¸ch nµy. 3.2. VÒ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vÜ m«. C¸c doanh nghiÖp n­íc ta chØ thËt sù an t©m tham gia vµo Marketing Internet khi hä biÕt ch¾c hä ®­îc phÐp lµm g× vµ lµm nh­ thÕ nµo. V× vËy, Nhµ n­íc cÇn sím ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cã liªn quan, cô thÓ lµ sím cho ra ®êi Ph¸p lÖnh th­¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam. MÆt kh¸c, ®Ò nghÞ thµnh lËp mét ban chuyªn tr¸ch c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vÜ m« vÒ th­¬ng m¹i ®iÖn tö, tr¸nh t×nh tr¹ng ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch, quy ®Þnh chång chÐo, m©u thuÉn nhau gi÷a c¸c Bé, c¸c ngµnh. Tr­íc khi ban hµnh mét quy ®Þnh, v¨n b¶n ph¸p luËt, ®Ò nghÞ ®­a ra tr­ng cÇu ý kiÕn hay tæ chøc c¸c cuéc ®èi tho¹i gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c tæ chøc cã liªn quan ®Ó tr¸nh tr­êng hîp v¨n b¶n ph¸p luËt ®­a ra kh«ng phï hîp, g©y khã kh¨n cho c¸c chñ thÓ tham gia. 3.3. VÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chÊt l­îng cao. ChÝnh con ng­êi chø kh«ng ph¶i c¸c c«ng cô kü thuËt lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña chiÕn l­îc Marketing Internet. Do ®ã, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc tiÕp tôc ®Çu t­ ng©n s¸ch cho ®µo t¹o, gi¸o dôc còng nh­ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i thu hót nh©n tµi. VÝ dô nh­ ®Çu t­, phæ cËp viÖc gi¶ng d¹y tin häc vµ Internet ®Õn c¸c tr­êng häc tõ cÊp tiÓu häc, tr­íc m¾t lµ ë c¸c thµnh phè lín; phèi hîp víi c¸c tæ chøc, tr­êng ®¹i häc danh tiÕng trªn thÕ giíi ®Ó cÊp häc bæng, ®µo t¹o ®éi ngò lµm Marketing Internet cã tr×nh ®é cao.... KÕt luËn Khi trang web ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ra ®êi vµo cuèi n¨m 1990, t¸c gi¶ Tim Berners - Lee míi chØ cã ý t­ëng kÕt nèi c¸c m¸y tÝnh c¸ nh©n trªn thÕ giíi ®Ó mäi ng­êi ®Òu cã thÓ dÔ dµng sö dông c¬ së d÷ liÖu chung. V­ît xa khái ý t­ëng ban ®Çu nµy, ngµy nay, m¹ng Internet kh«ng chØ lµ kho th«ng tin khæng lå mµ ®· trë thµnh mét c«ng cô Marketing ®Çy quyÒn lùc. øng dông Marketing Internet ®· trë thµnh xu thÕ tÊt yÕu trong kû nguyªn th«ng tin. ViÖt Nam ®ang hÕt søc nç lùc ®Ó ®­a Marketing Internet tiÕp cËn gÇn h¬n víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, th©m nhËp s©u h¬n vµo ®êi sèng tiªu dïng cña ng­êi d©n ViÖt Nam. Chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng kÕt qu¶ rÊt ®¸ng khÝch lÖ cña ho¹t ®éng Marketing Internet t¹i ViÖt Nam trong 6 n¨m qua. C¸c trang web b¸n hµng trùc tuyÕn, c¸c ho¹t ®éng qu¶ng c¸o trªn Internet... ngµy cµng phong phó vµ sinh ®éng. Marketing Internet høa hÑn sÏ trë thµnh mét phÇn kh«ng nhá cña th­¬ng m¹i Internet nãi riªng vµ th­¬ng m¹i nãi chung ë ViÖt Nam. Tuy vËy, chóng ta còng ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n vÒ ®iÒu kiÖn m«i tr­êng vÜ m« cho ho¹t ®éng Marketing Internet cßn yÕu kÐm, thiÕu tÝnh ®ång bé, nhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp vµ ng­êi tiªu dïng vÒ Marketing Internet cßn thÊp... Tr­íc nh÷ng trë ng¹i nµy, tÊt c¶ c¸c chñ thÓ tham gia bao gåm Nhµ n­íc, doanh nghiÖp vµ ng­êi tiªu dïng ViÖt Nam cÇn hîp t¸c vµ hÕt søc nç lùc ®Ó Marketing Internet thËt sù trë thµnh mét c«ng cô hç trî kinh doanh ®¾c lùc, gãp phÇn ®­a n­íc ta sím tiÕp cËn nÒn kinh tÕ tri thøc. Bªn c¹nh nh÷ng gi¶i ph¸p vÜ m« tõ phÝa Nhµ n­íc nh­ tiÕp tôc ®Çu t­ x©y dùng h¹ tÇng c¬ së c«ng nghÖ th«ng tin, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt..., c¸c doanh nghiÖp còng cÇn tù m×nh hoµn thiÖn c¸c kü n¨ng nghiÖp vô sö dông Internet, ®æi míi v¨n ho¸ doanh nghiÖp... ®Ó thÝch øng tèt nhÊt víi m«i tr­êng kinh doanh míi mÎ cña Marketing Internet. Th«ng tin trªn Internet dµnh cho tÊt c¶ mäi ng­êi, nh­ng chØ mang l¹i lîi Ých cho nh÷ng ai biÕt sö dông nã tèt nhÊt. Mäi doanh nghiÖp ®Òu cã c¬ héi ngang b»ng nhau, nh­ng ®iÒu cèt yÕu lµ ph¶i biÕt tËn dông tèi ®a c¸c tiÖn Ých cña c«ng nghÖ Internet ®Ó thµnh c«ng. Tµi liÖu tham kh¶o *TiÕng ViÖt: [1] Lan Anh, Doanh nghiÖp vµ c«ng nghÖ th«ng tin:ch­a gÆp nhau, Thêi b¸o kinh tÕ Sµi Gßn, sè 30 ngµy 18/7/2002, trang 21-22. [2] Côc xóc tiÕn th­¬ng m¹i (VIETRADE), Bé Th­¬ng m¹i, Tµi liÖu tham kh¶o th­¬ng m¹i ®iÖn tö, 9/2002. [3] PGS.TS Vò Ngäc Cõ, Th¹c sÜ TrÞnh Thanh L©m, Th­¬ng m¹i ®iÖn tö, Nhµ xuÊt b¶n Giao th«ng vËn t¶i 2001. [4] Vò M¹nh C­êng, Ph¹m Thanh L©m, NguyÔn Thuú Linh, C¸c dÞch vô Internet gia t¨ng gi¸ trÞ, Nhµ xuÊt b¶n B­u ®iÖn 12/1999. [5] Nh­ Dòng, Ph¸t triÓn th­¬ng hiÖu b»ng th­¬ng m¹i ®iÖn tö cïng GolMart, T¹p chÝ Tin häc vµ ®êi sèng 5/2003, trang 19 [6] Nhãm t¸c gi¶ Elicom, Qu¶ng c¸o trªn Internet, Nhµ xuÊt b¶n Hµ Néi 2000. [7] Phi Giao, Chøng chØ sè - gi¶i ph¸p cho an toµn th«ng tin trong th­¬ng m¹i ®iÖn tö, T¹p chÝ Tin häc vµ ®êi sèng 9/2002, trang 19. [8] TS. L­u §øc H¶i, øng dông th­¬ng m¹i ®iÖn tö ë ViÖt Nam, Nghiªn cøu kinh tÕ sè 294 th¸ng 11/2002, trang 53-61. [9] NguyÔn Xu©n H¶i, Mét sè ph­¬ng ph¸p t×m kiÕm ®èi t¸c vµ thu hót kh¸ch hµng ®Ó qu¶ng b¸ website, T¹p chÝ B­u chÝnh viÔn th«ng kú II th¸ng 9/2003, trang 25-27. [10] Lª Minh HiÕu, Siªu thÞ ®iÖn tö - Ng­êi b¸n th¨m dß, ng­êi mua bµng quan, ThÕ giíi Th­¬ng m¹i sè 2, ngµy 16/8/2003, trang 23. [11] §ç B¸ Hoµnh, Lµm g× ®Ó ph¸t triÓn th­¬ng m¹i ®iÖn tö, T¹p chÝ Th­¬ng m¹i sè 29/2003, trang 2. [12] Häc viÖn Hµnh chÝnh Quèc gia, Th­¬ng m¹i ®iÖn tö, n¨m 2003. [13] Vâ Quèc Kh¸nh, §Ó doanh nghiÖp võa vµ nhá tham gia th­¬ng m¹i ®iÖn tö, T¹p chÝ Tin häc vµ ®êi sèng 9/2002, trang 18. [14] NguyÔn B¸ch Khoa, Marketing th­¬ng m¹i ®iÖn tö, Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª 2003 [15] Ths. NguyÔn HuyÒn Minh, TrÇn Hoµi Vò, M« h×nh Marketing Mix trong th­¬ng m¹i ®iÖn tö, T¹p chÝ Kinh tÕ ®èi ngo¹i, Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, sè 1/2002, trang 74-81. [16] TS. NguyÔn V¨n Minh, TrÇn Hoµi Nam, Giao dÞch th­¬ng m¹i ®iÖn tö - mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia 2002. [17] TrÞnh Lª Nam, NguyÔn Phóc Tr­êng Sinh, Th­¬ng m¹i ®iÖn tö cho doanh nghiÖp: c¶ B2B lÉn B2C, Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc kü thuËt 2001. [18] Vò B¸ Phó (Vô kÕ ho¹ch, Bé Th­¬ng m¹i), Th­¬ng m¹i ®iÖn tö: hÇu nh­ ch­a cã g×, Thêi b¸o Kinh tÕ Sµi Gßn sè 30, ngµy 18/7/2002, trang 25. [19] T¹p chÝ B­u chÝnh viÔn th«ng kú I th¸ng 9/2003, H¹ tÇng c¬ së c«ng nghÖ th«ng tin vµ truyÒn th«ng ë ViÖt Nam, trang 15. [20] T¹p chÝ B­u chÝnh viÔn th«ng kú II th¸ng 8/2003, Ph¸p lÖnh Th­¬ng m¹i ®iÖn tö -C¬ së ph¸p lý cho c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®iÖn tö t¹i ViÖt Nam, trang 8-11. [21] T¹p chÝ B­u chÝnh viÔn th«ng th¸ng 7/2003, 20 quy t¾c viÕt th­ ®iÖn tö tiÕp thÞ B2B mét c¸ch hiÖu qu¶, trang 28-29. [22] T¹p chÝ Ngo¹i th­¬ng sè 21,22, TriÓn väng ph¸t triÓn th­¬ng m¹i ®iÖn tö. [23] T¹p chÝ Tin häc vµ ®êi sèng 12/2002, Bïng ph¸t th­¬ng m¹i ®iÖn tö ë Trung Quèc, trang 22. [24] ThÞ tr­êng vµ tiªu dïng sè 5/2003 (129), N»m nhµ ®i chî, trang 14-15. [25] ThÞ tr­êng vµ tiªu dïng sè 5/2003 (129), N¸o nhiÖt chî ¶o, trang 16-17 [26] TrÇn LÖ Thuú, Khi doanh nghiÖp vi tÝnh ho¸, Thêi b¸o Kinh tÕ Sµi Gßn sè 30, ngµy 18/7/2002, trang 23. [27] L­u Ngäc Trinh (chñ biªn), B­íc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ tri thøc trªn thÕ giíi hiÖn nay, Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc 2003. [28] Trung t©m th«ng tin B­u ®iÖn, m¹ng Vitranet, Héi th«ng tin t­ liÖu khoa häc c«ng nghÖ ViÖt Nam, BÝ quyÕt th­¬ng m¹i ®iÖn tö - H­íng dÉn xuÊt khÈu cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, 2003. [29] PGS.TS Lª §×nh T­êng (chñ biªn), Gi¸o tr×nh Marketing lý thuyÕt, Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc 2000. [30] PGS.TS NguyÔn Trung V·n, Bµn vÒ Marketing Internet, T¹p chÝ Kinh tÕ ®èi ngo¹i, Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng, sè 2/2002, trang 68-73. [31] Hoµng YÕn, 10 bÝ quyÕt ®Ó t¨ng doanh thu trªn m¹ng, T¹p chÝ B­u chÝnh viÔn th«ng kú II th¸ng 6/2003, trang 23-27. *TiÕng Anh : [32] George E. Belch & Michael A. Belch, Advertising and Promotion, Irwin/McGrawhill 1998. [33] F. Robert Dwyner - John F.Tanner, Business Marketing, Irwin/McGrawhill 1999. [34] David Kosiur, Understanding Electronic Commerce, Microsoft Press 1997. [35] Corey Rudl , The insider secrets to Marketing your business online. [36] World Bank, Vietnam: ICT Assessment / Final Report 15-28/9/2001. *Tµi liÖu truy cËp trªn m¹ng Internet: [37] http:// www.bvom.com/news/vietnam/cat/index.asp?.this=14 [38] http:// www.golmart.com.vn [39] http:// www. thuongmaidientu.com [40] [41] http:// www. vnexpress.net/vietnam/vitinh/ [42] http:// www.vnnic.net.vn/ [43] http:// www.vnpt.com.vn ._.