Hoạt động cho thuê tài chính của Công ty cho thuê tài chính ở Việt Nam

gừng đổi mới và phát triển chính mình. Với việc gia nhập WTO, nhu cầu về vốn kinh doanh của các doanh nghiệp càng tăng cao, đặc biệt là nhu cầu đổi mới trang thiết bị, máy móc của các doanh nghiệp để tăng quy mô, trình độ sản xuất, chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh. Hiện nay, lượng vốn trung và dài hạn đầu tư cho các doanh nghiệp vẫn còn khiêm tốn. Kênh huy động vốn quen thuộc vẫn là đi vay vốn ngân hàng thương mại. Tuy nhiên việc đi vay vốn ngân hàng, bên cạnh những ưu điểm lâu đời của hình thức tín dụng này, các doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong tài sản đảm bảo cũng như uy tín, nhất là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong những trường hợp như vậy, một kênh huy động khác mà doanh nghiệp có thể tìm đến là các công ty cho thuê tài chính. Với những ưu điểm của mình, ho thuê tài chính tỏ ra thích hợp với những doanh nghiệp mới thành lập, có lượng vốn nhỏ. Ra đời ở Việt Nam vào giữa những năm 90, đến nay, qua một thời gian hoạt động, các công ty cho thuê tài chính đang từng bước khẳng định mình trên thị trường tài chính-tiền tệ. Hoạt động cho thuê tài chính càng phát huy những lợi thế vốn có của nó trong một môi trường với 95% doanh nghiệp vừa và nhỏ như Việt Nam. Tuy nhiên, so với thế giới, kênh huy động vốn này ở nước ta vẫn chưa phát triển đúng với tiềm năng vốn có của nó. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được sau 13 năm ra đời và phát triển, kênh tín dụng này còn có những vướng mắc nhất định. Vì vậy, đề tài “Hoạt động cho thuê tài chính của công ty cho thuê tài chính ở Việt Nam” được em lựa chọn để nghiên cứu. Ngoài lời mở đầu và kết luận, đề án được kết cấu thành 3 chương gồm Chương 1: Hoạt động cho thuê tài chính và công ty cho thuê tài chính Chương 2: Thực trạng hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam hiện nay. Chương 3: Giải pháp để phát triển hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam hiện nay. Chương 1: Hoạt động cho thuê tài chính và công ty cho thuê tài chính 1.1. Hoạt động cho thuê tài chính Cho thuê tài chính thực sự là một kênh dẫn vốn trung và dài hạn quan trọng, được đánh giá là khá hữu hiệu, tạo điều kiện thu hút vốn cho các đơn vị sản xuất kinh doanh đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Quy mô hoạt động kinh doanh cho thuê tài chính trên thế giới hiện nay phát triển khá nhanh và tăng trưởng vượt bậc qua các năm. Các sản phẩm của hình thức tín dụng này ngày càng đa dạng hơn, từ máy fax, máy photocopy, máy tính đến xe tải, máy bay, tàu thủy...Tổng doanh thu hàng năm của ngành cho thuê tài chính trên thế giới ước đạt trên 500 tỷ USD với đà tăng trưởng trung bình 7% hàng năm. 1.1.1. Khái quát về sự hình thành và phát triển của cho thuê tài chính Những hình thức cho thuê sớm nhất được phát hiện cách đây khoảng 5000 năm. Lịch sử ghi nhận sự có mặt của công ty cho thuê vào khoảng năm 1800 trước công nguyên ở Babylonia. Nếu một nhân viên hay một người lính không muốn trồng trọt trên đất đai mà họ được cấp sau khi phục vụ chế độ quân chủ, anh ta sẽ cho công ty đó thuê lại, đó là chuyên gia cho thuê. Công ty đã chi trả tiền thuê cho người lính trước, sau đó cho những người nông dân thuê lại mảnh đất đó. Người Hy Lạp cổ đại là những người đầu tiên phát triển việc cho thuê hầm mỏ. Người Hy Lạp cổ đại cũng tiên phong tạo ra khái niệm ngân hàng cho thuê. Tài sản thuộc quyền sở hữu của ngân hàng cho thuê đầu tiên được kí kết vào năm 370 trước công nguyên trong đó bao gồm tên ngân hàng, tiền kí quỹ, tên văn phòng và đội ngũ nhân viên. Những dạng hợp đồng cho thuê tài chính tạm thời bắt nguồn Hoa Kỳ. Công ty cho thuê tài chính đầu tiên của Hoa Kỳ United State Leasing Corporation do Henry Shoeld sáng lập vào năm 1952 Công ty đã được thành lập để phục vụ cho ngành công nghiệp vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt. Sự ra đời của công ty này đã kéo theo việc một loạt các công ty cho thuê tài chính khác được thành lập như Bothe Leasing Corporation ( hiện nay là Finova Capital ) vào năm 1962, Chandler Leasing (được thành lập bởi Pepsi- Cola vào năm 1967), General Electric Credit Corporation... Những công ty này là những nguyên mẫu đầu tiên của hàng trăn công ty cho thuê tài chính ngày nay. Các nước châu Âu đã nối gót thành lập những công ty cho thuê vào cuối thập niên 1950 và đầu thập niên 1960 và có những bước phát triển mạnh mẽ ở châu Á và châu Phi từ thập niên 70. Thập niên 80 đã đánh dấu việc cho thuê tài chính được chấp nhận rộng rãi trên thế giới. Ở Việt Nam, phải đến năm 1995, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, nhu cầu vốn đầu tư trung và dài hạn ngày càng gia tăng, nghiệp vụ cho thuê tài chính mới bắt đầu được thực hiện dưới hình thức tín dụng thuê mua bằng việc Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ra Quyết định số 149/ QĐ – NHNN ngày 27/05/1995. Theo Quyết định này, các tổ chức tín dụng được thành lập công ty trực thuộc hoặc văn phòng Tín dụng thuê mua để quản lý và giám sát hoạt động tín dụng thuê mua. Quyết định 149/ QĐ-NHNH ra đời tạo cơ sở pháp lý tạo cơ sở pháp lý cho các ngân hàng thương mại thành lập thí điểm các phòng tín dụng thuê mua, công ty Thuê mua trực thuộc hoạt động hạch toán phụ thuộc và mang tính chất thử nghiệm để từng bước làm quen và nắm bắt loại hình hoạt động mới mẻ này. Mặc dù công ty cho thuê tài chính đầu tiên được thành lập ở Việt Nam vào năm 1996 và hoạt động cho thuê cũng đã manh nha ở các ngân hang thương mại trước đó nhưng mãi đến khi Chính Phủ ban hành Nghị định 16/2001/NĐ-CP vào ngày 02/05/2001 thì hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam mới thực sự được hình thành. Mới đây nhất, chính phủ đã ban hành Nghị định số 95/2008/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của công ty cho thuê tài chính. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật này đã tạo cơ sở và điều kiện thuận lợi cho hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam. Hiện nay ở Việt Nam đang có 12 công ty cho thuê tài chính được thành lập dưới các hình thức khác nhau đang hoạt động. Trong số đó, có các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước, có các doanh nghiệp dưới hình thức công ty cho thuê tài chính 100% vốn nước ngoài, lại có doanh nghiệp thuộc hình thức đa sở hữu như Công ty cho thuê tài chính liên doanh. Lượng vốn cấp theo hình thức cho thuê tài chính chiếm tỷ lệ khá nhỏ so với hình thức cấp vốn của ngân hàng. Trong khi đó, với lợi thế của mình, đáng lẽ loại hình dịch vụ cho thuê tài chính phải được phát triển nhanh chóng ở Việt Nam, nơi các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang cần thu hút một lượng vốn lớn cho đầu tư cũng như cho tái đầu tư mở rộng. Dù vậy cũng phải nhìn nhận hoạt động cho thuê tài chính đã phần nào giảm sức ép và gánh nặng cho hệ thống ngân hàng thương mại trong việc cung ứng vốn đối với doanh nghiệp, đặc biệt là nguồn vốn trung và dài hạn. 1.1.2. Định nghĩa và đặc trưng của hoạt động cho thuê tài chính Định nghĩa về cho thuê tài chính của Ủy ban Chuẩn mực Kế toán quốc tế đưa ra như sau: “ Cho thuê tài chính là loại hình cho thuê tài sản có khả năng chuyển dịch về căn bản tất cả những rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản đó. Quyền sở hữu có thể chuyển giao vào cuối thời hạn cho thuê.” Ở Việt Nam, theo Nghị định số 16/2001/NĐ-CP ngày 02/05/2001 của Chính phủ về “ Tổ chức và hoạt động của công ty cho thuê tài chính” thì: “ Cho thuê tài chính là một hoạt động tín dụng trung và dài hạn thông qua việc cho thuê máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác theo yêu cầu của bên cho thuê và nắm giữ quyền sở hữu đối với tài sản cho thuê đã thỏa thuận. Khi kết thúc thời hạn cho thuê bên thuê được quyền lựa chọn mua lại tài sản hoặc tiếp tục thuê.” Điểm khác biệt lớn giữa quan điểm về cho thuê tài chính ở Việt Nam so với nhiều nước khác trên thế giới là đối tượng cho thuê là máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác mà không áp dụng cho thuê đối với bất động sản. Trên thế giới có nhiều quan niệm khác nhau về cho thuê tài chính nhưng tựu trung lại thì đều dựa trên một số đặc điểm cơ bản sau: - Cho thuê tài chính là một dạng cho thuê tài sản, nhưng khác về căn bản so với các loại cho thuê tài sản khác là có sự dịch chuyển cơ bản các rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản thuê. - Bên thuê được sử dụng tài sản mà không nhất thiết phải có tài sản thế chấp. - Bên cho thuê sẽ không cung cấp dịch vụ bảo trì và các dịch vụ khác kèm theo. - Quyền sở hữu tài sản thuộc về bên cho thuê trong suốt thời hạn cho thuê. - Người thuê sử dụng phần lớn thời gian hữu dụng của tài sản và bên cho thuê sẽ nhận được khoản thanh toán tiền thuê định kì đầy đủ gần như bằng giá trị đầu tư ban đầu của tài sản. - Khi kết thúc thời hạn thuê, người thuê có quyền mua lại tài sản thuê với giá thỏa thuận hoặc nhận chuyển giao quyền sở hữu từ người cho thuê. Nhìn chung, các đặc điểm trên đều xuất phát từ đặc trưng cơ bản nhất của cho thuê tài chính là sự phân chia một cách hợp lý giữa quyền sở hữu và quyền sử dụng của tài sản cho thuê. Để phù hợp với điều kiện của mình mỗi quốc gia có thể thêm hoặc bớt một vài điều kiện, cũng nhờ vậy mà hoạt động cho thuê tài chính ngày càng trở nên linh hoạt và có nhiều cơ hội phát triển hơn. Để có thể thấy rõ hơn đặc trưng của cho thuê tài chính, có thể đặt cho thuê tài chính trong mối tương quan về tín dụng trung và dài hạn. Về cơ bản, có thể coi cho thuê tài chính như một loại hình tín dụng trung và dài hạn vì nó mang những đặc trưng cơ bản của loại hình tín dụng này: - Bên cho vay ( hay bên cho thuê ) chuyển giao có thời hạn cho bên đi vay ( hay bên đi thuê ) một lượng giá trị dựa trên những cơ sở tín nhiệm. - Giá trị hoàn trả thông thường phải lớn hơ giá trị lúc cho vay ( hay cho thuê ) hay nói cách khác là bên đi vay (đi thuê) phải trả thêm phần lãi ngoài vốn vay gốc. Tuy nhiên cho thuê tài chính vẫn có thể phân biệt với tín dụng trung và dài hạn thông thường của ngân hàng qua một số điểm sau: - Đối tượng của tín dụng trung và dài hạn là tiền trong khi đối tượng của cho thuê tài chính là tài sản hiện vật mà khách hàng yêu cầu từ trước. Nhờ vậy, tài trợ bằng cho thuê tài chính đảm bảo sử dụng đúng mục đích vốn vay hơn. - Trong tín dụng trung và dài hạn, quyền sở hữu thuộc về người đi vay, còn đối với cho thuê tài chính, quyền sở hữu tài sản thuộc về bên cho thuê trong suốt thời hạn cho thuê. Vì thế, bên thuê không được hạch toán vào tài sản có của mình mà chỉ được hạch toán vào tài sản ngoại bảng và tất nhiên cũng không được sử dụng làm vật bảo đảm trong thế chấp. - Đối với tín dụng trung và dài hạn, ngân hàng thường được đòi hỏi khách hàng phải thế chấp tài sản trong khi sử dụng dịch vụ cho thuê tài chính, khách hàng có thể không nhất thiét phải có tài sản đảm bảo vì tài sản cho thuê ( thuộc sở hữu của bên thuê cho thuê) cũng có thể coi như tài sản đảm bảo. Điều này cũng giúp giảm bơt một số công đoạng thủ tục, giấy tờ - Lãi suất của cho thuê tài chính thường cao hơn so với lãi suất tín dụng trung và dài hạn thông thường của ngân hàng do được tính trên cơ sở lãi suất cho vay trung và dài hạn cộng với một tỷ lệ nhất định để bù đắp các chi phi phí phát sinh đối với tài sản cho thuê. - Trong giao dịch tín dụng trung và dài hạn thông thường chỉ có sự tham gia của hai bên là bên đi vay và bên cho vay. Còn trong cho thuê tài chính, ngoài sự tham gia của bên thuê và bên cho thuê còn có sự tham gia rất quan trọng của nhà cung cấp tài sản. 1.1.3. Phân loại hoạt động cho thuê tài chính: Việc áp dụng cho thuê tài chính có sự cải biến tùy theo điều kiện kinh tế và môi trường kinh doanh của mỗi quốc gia, nhưng sự khác biệt là không nhiều do quan hệ cho thuê hiện nay đã có mối quan hệ toàn cầu, doanh nghiệp của một nước hoàn toàn có thể sử dụng sản phẩm được thuêtừ một tổ chức nước ngoài. Bên cạnh đó, các công ty cho thuê tài chính, các ngân hàng, tổ chức tài chính của các nước phát triển cũng đã thâm nhập vào các nước đang phát triển dưới hình thức thành lập công ty 100% vốn nước ngoài, mở chi nhánh hoặc liên doanh. Điều này giúp cho thuê tài chính thâm nhập sâu hơn vào các nước đang phát triển và sự khác biệt về quan điểm cho thuê tài chính giữa các quốc gia dần dần thu hẹp lại. Về cơ bản, có thể kể ra một số phương thức cho thuê tài chính phổ biến như sau: a, Cho thuê tài chính trực tiếp: Đây là hình thức cho thuê có hai bên ký hợp đồng là bên cho thuê và bên thuê. Trước khi thực hiện nghiệp vụ cho thuê, tài sản co thuê đã thuộc quyền sở hữu của bên cho thuê bằng cách sản xuất, mua tài sản hoặc xây dựng. Hình thức này thường được công ty kinh doanh bất động sản và các công ty sản xuất máy móc thiết bị thực hiện. Nhờ phương thức này mà, các công ty tạo điều kiện cho khách hàng không cần phải mua mà vẫn có thể sử dụng sản phẩm của mình. Tuy nhiên các tổ chức tài chính rất ít áp dụn phương thức tài trợ này vì chỉ có thể sử dụng được đối với tài sản cho thuê thu hồi về mà không đem bán lại. Phương thức phổ biến đối với các tổ chức tài chính là cho thuê tài chính gián tiếp. b, Cho thuê tài chính gián tiếp Theo hình thức này có ba bên ký kết và mỗi bên có thể nhiều người khác can dự, gồm bên đi thuê, bên cho thuê và nhà cung cấp, hợp đồng này dành cho các thiết bị đắt tiền. Bên thuê được quyền lựa chọn, thỏa thuận với bên cung cấp về sản phẩm; bên cho thuê chỉ thực hiện việc mua tài sản theo yêu cầu đã được hai bên thỏa thuận trong hợp đồng của bên đi thuê. Có thể hình dung theo sơ đồ sau: 1) Bên thuê được chủ động lựa chọn máy móc thiết bị, thỏa thuận với nhà cung cấp bằng hợp đồng hoặc bản ghi nhớ. 2) Bên thuê – bên cho thuê ký kết hợp đồng cho thuê tài chính trên cơ sở hồ sơ pháp lý, phương án sản xuất kinh doanh, hợp đồng mua máy móc, thiết bị, kết quả thẩm đinh của chính công ty tài chính tiến hành cho thuê. 3) Bên cho thuê – nhà cung cấp ký kết hợp đồng mua bán máy móc thiết bị là tài sản thuê theo thỏa thuận giữa bên thuê và nhà cung cấp. 4) Nhà cung cấp giao hàng cho bên đi thuê, lắp đặt, chạy thử, nghiệm thu tài sản giao nhận. 5) Bên cho thuê thanh toán tiềm mua tà sản thuê cho nhà cung cấp. 6) Bên cho thuê thanh toán tiền thuê tài chính theo hợp đồng cho thuê tài chính Phương thức cho thuê này được sử dụng phổ biến nhờ những ưu điểm vượt trội mà cho thuê tài chính trức tiếp không có được. Có thể nêu ra một vài điểm sau: - Về phía bên thuê: Bên thuê được quyền lựa chọn nhà cung cấp, trực tiếp thỏa thuận, đám phán cho nhà cung cấp về những đặc tính của sản phẩm nhằm lựa chọn ra sản phẩm phù hợp nhất, thỏa mãn tối đa yêu cầu của bên thuê. - Về phía bên cho thuê: Bên cho thuê không phải mua sản phẩm trước, như vậy sẽ giảm bớt những chi phí về kho bãi, hao mòn trong quá trình dữ trự và hơn nữa còn giúp quay vòng vốn nhanh hơn nhờ không phải dự trữ hàng tồn kho. Mặt khác bên thuê trực tiếp nhận sản phẩm từ nhà cung cấp, nhờ vậy bên thuê giảm được rủi ro xảy ra khi bên thuê từ chối nhận hàng do những sai sót về mặt kỹ thuật. Việc lắp đặt bảo dưỡng, sửa chữa sản phẩm đều thuộc nhà cung cấp và bên thuê nên bên cho thuê không phải quan tâm đến tình trạng hoạt động của tài sản c, Các hình thức cho thuê khác Từ hai hình thức cho thuê tài chính cơ bản ở trên, có thể có nhiều biến tướng khác nhau. Có thể kể ra một số loại hình cho thuê tài chính đặc biệt như sau: - Cho thuê hợp vốn: Là hình thức mà nhiều bên cho thuê cùng tài trợ cho một bên thuê, trong đó có một bên cho thuê đứng ra làm đầu mối. Hình thức này được áp dụng khi nhu cầu thuê tài chính của bên thuê vượt quá giới hạn cho thuê của một công ty cho thuê tài chính hoặc nhằm phân tán rủi ro ( ở Việt Nam, tổng dư nợ tài chính không được vượt quá 30% vốn tự có đối với một khách hàng và 80% vốn tự có đối với một nhóm khách hàng có liên quan ) hay cũng có trường hợp là do bên thuê yêu cầu. Sự liên kết của các bên cho thuê có thể xảy ra theo chiều ngang (giữa nhiều nhà sản xuất, giữa các định chế tài chính với nhau ) hoặc theo chiều dọc (giữa các công ty mẹ với các chi nhánh của mình). - Cho thuê bằng vốn vay: Đây cũng là một biện pháp trong trường hợp công ty cho thuê không đủ điều kiện tự tài trợ cho khách hàng. Không giống như quan hệ đồng tài trợ trong cho thuê hợp vốn, bên cho thuê sẽ vay vốn từ các ngân hàng hoặc các định chế tài chính khác để mua tài sản cho thuê. Bên cho thuê vẫn là trái chủ trong quan hệ cho thuê, còn bên cho vay là trái chủ của bên cho thuê. Hay nói cách khác, vốn tài trợ trong phương thức này bao gồm hai phần, một phần là vốn của bản thân bên cho thuê và một phần là vốn vay được cung cấp từ các bên cho vay. Vốn vay thường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số tiền tài trợ nhưng không được vượt quá 80% và khoản cho vay được đảm bảo bằng chính tài sản cho thuê và cam kết chuyển nhượng hợp đồng cho thuê và các khoản tiền thuê. - Tái cho thuê: Đây là một dạng đặc biệt của phương thức cho thuê có sự tham gia của hai bên. Trong hoạt động kinh doanh có nhiều doanh nghiệp thiếu vốn lưu động để khai thác tài sản cố định hiện có, nhưng lại không đủ uy tín để vay vốn lưu động ở các ngân hàng. Khi đó, doanh nghiệp buộc phải bán lại một phần tài sản cố định cho các ngân hàng hoặc công ty tài chính, sau đó thuê lại tài sản để sử dụng như một giải pháp tình thế cho vấn đề nợ quá hạn mà không phải sử dụng đến biện pháp thanh lý. Điều này là nhằm ngăn chặn cho việc phá sản của doanh nghiệp, đồng thời giúp ngân hàng giảm được thiệt hại lớn hơn có thể xảy ra khi doanh nghiệp thực sự lâm vào tình trạng phá sản. Có thể coi phương thức tái cho thuê tài chính như là một sự chuyển hóa từ vay ngắn hạn sang tài trợ trung và dài hạn. Biện pháp này được sử dụng thay thế cho vay ngắn hạn nhờ tính an toàn của nghiệp vụ cho thuê tài chính. - Cho thuê giáp lưng: Dù các công ty tài chính có thể tài trợ được cho cả những doanh nghiệp không nhận được sự tin tưởng cao từ ngân hàng hoặc các công ty cho thuê tài chính khác nhưng cũng không có nghĩa là tài trợ cho bất cứ ai. Ví dụ trong những trường hợp doanh nghiệp đã không thực hiện được những hợp đồng trong quá khứ, hay doanh nghiệp chưa được bên cho thuê biết đến (như các công ty nước ngoài chỉ chấp nhận tài trợ cho những công ty lớn của Việt Nam ). Trong những trương hợp này, dưới sự đồng ý của bên cho thuê, bên thuê thứ nhất sẽ cho bên thuê thứ hai (người thực sự cần sử dụng tài sản vào thời điểm đó ) thuê lại tài sản mà mình đã thuê từ bên cho thuê. Dù bên đi thuê thứ nhất chỉ là trung gian giữa bên cho thuê và bên đi thuê thứ hai nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm pháp lý về việc thực hiện hợp đồng đối với bên cho thuê. Bù lại, bên đi thuê thứ nhất sẽ nhận được phần chênh lệch giữa hai khoản tiền thuê như là hoa hồng trách nhiệm. 1.1.4. Vai trò của hoạt động cho thuê tài chính a) Đối với bên đi thuê: - Bên đi thuê dễ dàng tiếp cận nguồn tài trợ từ cho thuê tài chính: Do đặc thù của cho thuê tài chính là quyền sở hữu tài sản thuộc về bên cho thuê, các công ty cho thuê tài chính, các công ty tài chính không quá khắt khe trong việc xem xét uy tín của khách hàng để đưa ra quyết định cho vay. Điều này tạo thuận lợi rất lớn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ hay các doanh nghiệp mới thành lập. Thông thường đối với các khoản vốn vay trung và dài hạn, các ngân hàng thương mại luôn đòi hỏi tài sản đảm bảo ( thế chấp hoặc cầm cố) và chỉ cho vay tối đa là 80% tổng chi phí thực hiện dự án, nhưng với kênh cho thuê tài chính, doanh nghiệp chẳng những không cần ký quỹ đảm bảo hay tài sản thế chấp mà còn có thể được tài trợ đến 100% vốn đầu tư. Việc không đòi hỏi tài sản đảm bảo còn giúp thủ tục cho thuê tài chính được thực hiện nhanh chóng, đơn giản. - Cho thuê tài chính giúp các doanh nghiệp sử dụng linh hoạt đồng vốn hơn thay vì mua tài sản cố định: Thuê tài chính giúp cho bạn tiếp cận được với rất nhiều loại thiết bị, từ những thiết bị văn phòng đơn giản như máy photocopy, máy tính, xe tải, xe ô tô cho tới các dây chuyền sản xuất hiện đại. Mặc dù thuê tài chính không trực tiếp chuyển vốn cho doanh nghiệp, tuy nhiên hình thức này hoàn toàn có thể giúp doanh nghiệp giảm bớt lượng tiền cần để khởi sự hoặc mở rộng kinh doanh. Kênh tín dụng này cũng cho phép doanh nghiệp được hoàn toàn chủ động trong việc lựa chọn máy móc thiết bị, nhà cung cấp, cũng như mẫu mã chủng loại phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp mình. Ngoài ra nếu doanh nghiệp đã lỡ đầu tư mua tài sản mà thiếu vốn lưu động thì vẫn có thể bán lại cho công ty cho thuê tài chính và sau đó công ty sẽ cho doanh nghiệp thuê lại. Như vậy doanh nghiệp vừa có vốn lưu động cho hoạt động sản xuất  kinh doanh mà vẫn được sử dụng tài sản. Kết thúc thời hạn thuê, doanh nghiệp được quyền ưu tiên mua lại tài sản với giá trị danh nghĩa thấp hơn giá trị thực tế của tài sản tại thời điểm mua lại. Việc sử dụng tài sản cho thuê không ảnh hưởng đến hạn mức tín dụng của doanh nghiệp ( hay nói cách khác là không ảnh hưởng đến nguồn tài trợ từ vốn vay ngân hàng ) do tài sản đi thuê được hạch toán ngoại bảng. Hơn nữa, dù không phải bỏ ngay ra một khoản tiền đểu lớn để mua tài sản nên doanh nghiệp không bị đọng vốn, có thể sử dụng số tiền đó để phục vụ cho những hoạt động khác nhằm tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh. Mặt khác, lịch trả nợ cũng thường được các công ty cho thuê tài chính điều chỉnh linh hoạt, phù hợp với chu kỳ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. - Cho thuê tài chính giúp doanh nghiệp hạn chế sự lạc hậu, bắt kịp tôc độ phát triển của khoa học công nghệ, qua đó nâng cao năng lực sản xuất: để tăng cường khả năng cạnh tranh, các doanh nghiệp luôn phải chú ý đến việc đổi mới công nghệ, dây chuyền sản xuất nhằm tăng năng suất hoạt động, tạo ra những sản phẩm tiến tiến, hạ giá thành sản phẩm. Cho thuê tài chính là một kênh đáp ứng nhu cầu đó của khách hàng. Lợi ích này đặc biệt quan trọng nếu ngành kinh doanh của doanh nghiệp phải dựa nhiều vào các công nghệ tân tiến như thế hệ máy tính mới nhất, các công cụ truyền thông, dây chuyền công nghệ mới hoặc các thiết bị khác. Nhiều hợp đồng thuê ngắn hạn có thể sẽ tiết kiệm hơn là việc sau một hai năm lại mua thiết bị mới. Ngoài ra, do các tài sản đều thuộc sở hữu của bên cho thuê nên bên đi thuê không phải quan tâm đến rủi ro về mặt pháp lý. - Cho thuê tài chính giúp doanh nghiệp hưởng lợi ích từ lá chắn thuế: Tài sản cho thuê tài chính vẫn thuộc quyền sở hữu của bên cho thuê nên bên cho thuê được phép khấu hao tài sản đó, làm giảm thuế thu nhập phải nộp. Mặt khác, bên đi thuê phải trả chi phí thuê, chi phí đó được khấu trừ trước thuế nên cũng làm giảm thuế thu nhập mà doanh nghiệp phải nộp. Như vậy cả hai doanh nghiệp đều nhận được lợi ích từ tấm chắn thuế. b, Đối với nhà cung cấp: Hoạt động cho thuê tài chính giúp nhà cung cấp thúc đẩy việc tiêu thụ sản phẩm. Mặt khác, đối với loại hình cho thuê tài chính có sự tham gia của ba bên, dù người muốn sử dụng sản phẩm chưa có điều kiện để thanh toán, nhà cung cấp vẫn được nhận tiền ngay mà không phải sử dụng đến những biện pháp như cho mua trả góp, vay trả chậm để bán được hàng. c, Đối với nền kinh tế: - Cho thuê tài chính là một kênh dẫn vốn cho nền kinh tế: cũng như các hoạt động tín dụng khác, các công ty cho thuê tài chính thu hút vốn từ các nguồn nhàn rỗi trong nền kinh tế và thông qua hoạt động cho thuê tài chính của mình, chuyển vốn đến tay những đối tượng đang cần vốn dưới dạng tài sản. Đặc biệt, trong thời kỳ hội nhập kinh tế hiện nay, nguồn vốn được chu chuyển không chỉ trong nội bộ một nền kinh tếmà mở rộng giữa các quốc gia với nhau. Điều đó được thể hiện thông qua việc các công ty cho thuê tài chính cung cấp các loại máy móc, thiết bị cho thuê được mua từ nước ngoài hoặc thông qua các hoạt động liên doanh, mở chi nhánh, thành lập công ty cho thuê tài chính 100% vốn đầu tư nước ngoài của các tổ chức tài chính quốc tế. Tuy nhiên ở Việt Nam hiện nay, phần lớn các công ty cho thuê tài chính là công ty con của ngân hàng mẹ. Hoạt động huy động vốn của các công ty này còn rất hạn chế và nguồn vốn hoạt động chủ yếu hình thành từ việc đi vay ngân hàng mẹ. - Cho thuê tài chính là một hình thức tài trợ bổ sung, giúp hoàn thiện hệ thống tài chính của nền kinh tế: nhu cầu tài trợ vốn trung và dài hạn là rất cao, nhưng khả năng đáp ứng của ngân hàng đối với nguồn vốn này là có hạn. Điều này là do nguồn vốn huy động được của các ngân hàng chiếm tỷ trọng lớn là nguồn ngắn hạn, mà việc chuyển đổi từ nguồn ngắn hạn sang tài trợ dài hạn mang lại nhiều rủi ro. Phương thức tài trợ cho thuê là hình thức tài trợ bổ sung góp phần đa dạng hóa loại hình dịch vụ trong hệ thống tài chính. Nếu doanh nghiệp cần có máy móc, thiết bị ngay lập tức, việc đi thuê sẽ được chấp thuận nhanh hơn nhiều so với các khoản vay tín dụng, và không cần nhiều thủ tục giấy tờ phiền hà, các yêu cầu về tín dụng cũng dễ chịu hơn. Nhất là với các doanh nghiệp đang ở giai đoạn khởi đầu, việc thuê tài chính sẽ dễ dàng hơn nhiều so với việc đi vay ngân hàng. Thông qua hoạt động của mình, các công ty tài chính cũng đóng vai trò là trung gian giúp gắn chặt hệ thống tài chính với lĩnh vực sản xuất. 1.2. Hoạt động của công ty cho thuê tài chính Công ty cho thuê tài chính hoạt động như một trung gian tài chính. Hiện nay, bên cạnh nghiệp vụ chính là cho thuê, công ty cho thuê tài chính còn cung cấp thêm một số dịch vụ hỗ trợ nhằm mở rộng phạm vi hoạt động và đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng. 1.2.1. Hoạt động huy động vốn Hoạt động huy động vốn không phản ánh đặc thù về kinh doanh của một công ty cho thuê tài chính nhưng đây chính là nền tảng để công ty tồn tại và triển khai các hoạt động nghiệp vụ khác. Nguồn vốn của các công ty tài chính bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động. Tuy nhiên vốn chủ sở hữu chỉ là nguồn vốn ban đầu của công ty lúc được thành lập và có thể bổ sung trong quá trình hoạt động, và chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ. Vốn phần lớn là vốn các công ty tài chính huy động được, bao gồm từ các nguồn sau: - Nhận tiền gửi có kỳ hạn từ một năm trở lên của tổ chức, cá nhân theo các quy định: Công ty cho thuê tài chính cung cấp dịch vụ tín dụng trung và dài hạn, vì vậy để đảm bảo sự phù hợp về kì hạn của nguồn vốn huy động, đồng thời hạn chế rủi ro thanh khoản, việc huy động vốn của công ty cho thuê tài chính từ nhận tiền gửi có kỳ hạn thường được quy định là một năm trở lên. - Phát hành trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi và giấy tờ có giá khác có kỳ hạn trên một năm để huy động vốn của tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước: Tương tự như huy động vốn từ nhận tiền gửi, việc phát hành giấy tờ có giá của công ty tài chính cũng phải có thời hạn trên một năm. Ở Việt Nam, hoạt động này phải theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Ngoài ra, các công ty cho thuê tài chính hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần còn có thể phát hành thêm cổ phiếu nhằm tăng vốn tự có. - Vay vốn của các tổ chức tài chính, tín dụng trong và ngoài nước: Vốn hình thành từ nguồn này có có khối lượng và thời gian linh hoạt. Đây là một nguồn cực kỳ quan trọng đối với công ty cho thuê tài chính có thể đáp ứng phần lớn nhu cầu huy động vốn để kinh doanh. Ở Việt Nam, khi mà hầu hết các công ty cho thuê tài chính đều là công ty con của các ngân hàng thương mại trong nước, các tổ chức tổ chức tài chính nước ngoài hay hình thành từ việc liên doanh thì vốn hình thành từ việc đi vay chiếm đến 80% tổng nguồn vốn hoạt động, trong đó phần lớn là vay từ ngân hàng mẹ. - Các hoạt động huy đồng vốn khác: Ngoài các phương án huy động vốn ở trên, các công ty cho thuê tài chính còn có huy động từ các nguồn như trả chậm tiền mua thiết bị của bên cung ứng, khoản tiền đặt cọc của bên thuê hoặc nhận các nguồn vốn khác theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. 1.2.2. Hoạt động cho thuê tài sản Hoạt động cho thuê tài sản là hoạt động cơ bản, phản ánh đặc thù kinh doanh của công ty cho thuê tài chính. Hoạt động cho thuê tài sản chia thành hai loại là cho thuê tài chính và cho thuê hoạt động ( cho thuê vận hành ). Cho đến gần đây, hoạt động cho thuê ở Việt Nam mới chỉ giới hạn trong hoạt động cho thuê tài chính. Phải đến nghị định số 65/ 2005/ NĐ-CP ngày 19/05/2005 được ban hành thì các công ty cho thuê tài chính của Việt Nam mới được thực hiện nghiệp vụ cho thuê hoạt động. Theo quy định của pháp luật Việt Nam thì một giao dịch được gọi là thuê tài chính phải thoả mãn một trong những điêu kiện : - Khi kết thúc thời hạn cho thuê theo hợp đồng, bên thuê được chuyển quyền sở hữu tài sản thuê hoặc được tiếp tục thuê theo sự thoả thuận của hai bên. - Khi kết thúc thời hạn cho thuê theo hợp đồng, bên thuê được quyền ưu tiên mua tài sản thuê theo giá danh nghĩa thấp hơn giá trị thực tế của tài sản thuê tại thời điểm mua lại. - Thời hạn cho thuê một loại tài sản ít nhất phải bằng 60% thời gian cần thiết để khấu hao tài sản thuê. - Tổng số tiền thuê một loại tài sản quy định tại hợp đồng cho thuê tài chính, ít nhất phải tương đương với giá trị của tài sản đó tại thời điểm ký hợp đồng. Trong khi đó, cho thuê hoạt động là loại cho thuê ngắn hạn và bên đi thuê có thể hủy bỏ hợp đồng và bên cho thuê có trách nhiệm bảo trì, đóng bảo hiểm và thuế tài sản. Vì là loại cho thuê ngắn hạn nên tổng chi phí tiền thuê của một hợp đồng nhỏ hơn nhiều so với tổng giá trị của tài sản. Thời hạn của một hợp đồng cho thuê hoạt động thường ngắn hơn nhiều so với tuổi thọ của thiết bị, nên một tài sản trong thời hạn hữu dụng của mình có thể trải qua nhiều hợp đồng cho thuê hoạt động. 1.2.3. Hoạt động khác Các công ty tài chính có thể thực hiện thêm một số hoạt động khác bên cạnh những hoạt động cơ bản nêu trên. Hiện nay, các công ty cho thuê tài chính ở Việt Nam có thể mua và cho thuê lại theo hình thức cho thuê tài chính. Theo hình thức này, công ty cho thuê tài chính mua lại máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản thuộc sở hữu của bên thuê và cho bên thuê thuê lại chính các tài sản đó để tiếp tục sử dụng phục vụ cho hoạt động của mình. Công ty cho thuê tài chính cũng có thể tư vấn cho khách hàng về những vấn đề có liên quan đến nghiệp vụ cho thuê tài chính, thực hiện các dịch vụ ủy thác, quản lý tài sản và bảo lãnh liên quan đến hoạt động cho thuê tài chính...Các hoạt động này làm phong phú thêm hoạt động của công ty cho thuê tài chính, góp thêm lợi nhuận và hỗ trợ các nghiệp vụ cơ bản. Chương II: Thực trạng hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam hiện nay 2.1. Những điểm đã đạt được của hoạt động cho thuê tài chính Ở nước ta, cho thuê tài chính là một lĩnh vực hoàn toàn mới mẻ, nhưng đây là một phương thức tài trợ vốn thích hợp, góp phần đa dạng hoá các loại hì._.