Hoàn thiện quy trình tổ chức thực hiện hợp đồng Nhập khẩu phôi thép tại cơ quan văn phòng Tổng Công ty Thép Việt Nam

PhÇn Mét: më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi Víi chÝnh s¸ch më cöa nÒn kinh tÕ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· t¹o tiÒn ®Ò cho kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn, gióp ViÖt Nam hoµ m×nh vµo xu thÕ ph¸t triÓn chung cña khu vùc vµ thÕ giíi. Ngo¹i th­¬ng ®· trë thµnh mét lÜnh vùc kinh tÕ quan träng ®Æc biÖt ®èi víi n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ ViÖt Nam, mét mÆt ph¸t huy ®­îc lîi thÕ so s¸nh cña nÒn kinh tÕ n­íc ta vÒ vÞ trÝ ®Þa lý, vÒ lao ®éng vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn. MÆt kh¸c sù hoµ nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi gióp ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn tiÕp thu nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn trªn thÕ giíi, tõ ®ã míi cã thÓ thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp, xuÊt nhËp khÈu ®­îc coi lµ ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt tiÒn ®Ò ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Tuy nhiªn v× b­íc ®Çu tham gia vµo thÞ tr­êng thÕ giíi nªn c¸c ®¬n vÞ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n phøc t¹p do ®iÒu kiÖn, kinh nghiÖm ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu cßn h¹n chÕ. Víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam hiÖn nay ®· cã rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸c hµng ho¸ tíi hÇu hÕt c¸c thÞ tr­êng quèc tÕ. Bªn c¹nh ®ã còng cã rÊt nhiÒu c¸c ®¬n vÞ tiÕn hµnh nhËp khÈu c¸c hµng ho¸ tõ thÞ tr­êng quèc tÕ ®Ó phôc vô nhu cÇu trong n­íc. §©y lµ nh÷ng mÆt hµng mµ nÒn s¶n xuÊt trong n­íc cßn h¹n chÕ hoÆc kh«ng cã lîi thÕ so s¸nh. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña hîp ®ång nhËp khÈu, sau khi ®· tÝch luü ®­îc c¸c kiÕn thøc ®· häc ë tr­êng vµ qua t×m hiÓu qu¸ tr×nh nhËp khÈu trong thêi gian thùc tËp t¹i C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp ViÖt Nam víi sù h­íng dÉn cña c« gi¸o NguyÔn Thu Thuû em ®· chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn quy tr×nh tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ph«i thÐp t¹i c¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp ViÖt Nam” ®Ó lµm chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh 2. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ò tµi ®­îc x©y dùng dùa trªn nh÷ng c¬ së lý luËn vÒ kü thuËt th­¬ng m¹i quèc tÕ cïng víi sù hç trî cña c¸c ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch kinh tÕ, thu thËp sè liÖu vµ n¾m b¾t th«ng tin trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t thùc tÕ ®Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng nhËp khÈu mÆt hµng ph«i thÐp t¹i C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp. 3. Giíi h¹n néi dung vµ ph¹m vi nghiªn cøu §èi víi c¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp ViÖt Nam chØ ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô kinh doanh nhËp khÈu, h¬n n÷a ®èi víi c¸c c«ng ty kinh doanh quèc tÕ th× viÖc tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång lµ kh©u rÊt quan träng nªn em chØ nghiªn cøu vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu t¹i c«ng ty. MÆt kh¸c, mÆt hµng ph«i thÐp chiÓm tû träng kim ng¹ch hµng nhËp khÈu cña c«ng ty lµ lín nhÊt. ChÝnh v× c¸c nguyªn nh©n ®ã mµ giíi h¹n cña chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nµy chØ nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ph«i thÐp t¹i C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp. PhÇn Hai: Néi dung Ch­¬ng 1: Giíi thiÖu chung vÒ Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam 1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 1.1. Giíi thiÖu chung Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam( VNSTEEL) lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ, lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp lín nhÊt ë ViÖt Nam, vµ lµ mét trong nh÷ng Tæng C«ng ty ®ang ®­îc x©y dùng theo m« h×nh tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh cña ®Êt n­íc. Tæng c«ng ty hiÖn cã 12 ®¬n vÞ thµnh viªn vµ 16 liªn doanh víi n­íc ngoµi, hÖ thèng c¬ së s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm ®­îc ph©n bæ trªn c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm cña c¶ n­íc. + Tªn giao dÞch quèc tÕ lµ: VIETNAM STEEL CORPORATION, viÕt t¾t lµ VSC + Trô së chÝnh : sè 91, L¸ng H¹, QuËn §èng §a, Hµ Néi. §iÖn tho¹i: 84-4-8561750; 84-4-8561795 Fax : 84-4-8561815 + V¨n phßng t¹i TP. Hå ChÝ Minh : sè 56, Thñ Khoa Hu©n, QuËn 1 §iÖn tho¹i : 84-4-8238697 Fax : 84-4-823702 + Website: http:// www.vnsteel.com.vn 1.2. LÞch sö h×nh thµnh Ngµnh c«ng nghiÖp luyÖn kim ViÖt Nam ®­îc h×nh thµnh tõ trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p vµ tõng b­íc ph¸t triÓn cïng víi sù lín m¹nh cña ®Êt n­íc. Nöa ®Çu thËp kû 90 cña thÕ kû tr­íc, nhu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc ®ßi hái ph¶i h×nh thµnh mét tæng c«ng ty m¹nh thuéc ngµnh s¶n xuÊt vµ kinh doanh thÐp trong toµn quèc, ®ñ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn, ®Çu t­, qu¶n lý vµ sö dông nh÷ng c«ng tr×nh träng yÕu cã quy m« lín, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸_hiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt n­íc. Ngµy 30 th¸ng 5 n¨m 1990, Bé c«ng nghiÖp nÆng cã QuyÕt ®Þnh sè 128/CCNg-TC thµnh lËp Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam trªn c¬ së s¸t nhËp hai ®¬n vÞ s¶n xuÊt thÐp lín nhÊt ViÖt Nam lµ: C«ng ty Gang ThÐp Th¸i Nguyªn ë phÝa B¾c vµ c«ng ty ThÐp MiÒn Nam ë phÝa Nam.  Ngµy 29 th¸ng 4 n¨m 1995, Thñ t­íng ChÝnh phñ ký QuyÕt ®Þnh sè 255/TTg thµnh lËp Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam trªn c¬ së s¸t nhËp hai tæng c«ng ty nhµ n­íc lµ: Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam vµ Tæng c«ng ty Kim KhÝ * Trô së chÝnh cña Tæng c«ng ty ®Æt t¹i sè D2 T«n ThÊt Tïng quËn §èng §a thµnh phè Hµ Néi. §Õn n¨m 1997 trô së chuyÓn vÒ sè 91 L¸ng H¹ quËn §èng §a thµnh phè Hµ Néi. 1.3. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Ngµnh s¶n xuÊt thÐp ë ViÖt Nam ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc quan t©m x©y dùng tõ rÊt sím. §©y còng lµ mét trong nh÷ng ngµnh ph¸t triÓn mòi nhän mµ §¶ng vµ nhµ n­íc ta tËp trung ph¸t triÓn ®Ó phôc vô cho qu¸ tr×nh t¸i thiÕt ®Êt n­íc. 1.3.1. Giai ®o¹n 1959 - 1989 Ngay sau hoµ b×nh, trong ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc cßn chia c¾t, khu liªn hîp Gang ThÐp Th¸i Nguyªn do Trung Quèc trî gióp ®· ®­îc x©y dùng tõ n¨m 1959 víi quy m« c«ng suÊt kho¶ng 10 v¹n tÊn/n¨m vµ ®· cho ra dêi mÎ gang ®Çu tiªn vµo n¨m 1963. Song do chiÕn tranh vµ gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n vÒ nhiÒu mÆt ph¶i ®Õn 15 n¨m sau khu liªn hîp Gang ThÐp Th¸i Nguyªn míi cã s¶n phÈm thÐp c¸n. §Õn n¨m 1978 Trung Quèc ngõng c«ng viÖc phôc håi trong t×nh tr¹ng dë dang kh«ng ®ång bé.n¨m 1973ta x©y dùng thªm nhµ m¸y luyÖn c¸n thÐp Gia Sµng víi c«ng suÊt 50000 tÊn/n¨m do CHDC §øc gióp ®Ó bæ sung , hoµn thiÖn d©y chuyÒn s¶n xuÊt luyÖn vµ c¸n, ®¶m b¶o c«ng suÊt thiÕt kÕ 100000 tÊn/n¨m cho c¶ khu lien hîp Gang ThÐp Th¸i Nguyªn. Sau khi ®Êt n­íc thèng nhÊt, n¨m 1976 c«ng ty LuyÖn kim ®en miÒn Nam ®­îc thµnh lËp trªn c¬ së tiÕp qu¶n c¸c nhµ m¸y luyÖn c¸n thÐp mini cña chÕ ®é cò ë Thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ Biªn Hoµ, víi c«ng suÊt kho¶ng 80.000 tÊn thÐp c¸n/n¨m. Tõ n¨m 1976 ®Õn 1989 ngµnh ThÐp gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do kinh tÕ ®Êt n­íc l©m vµo khñng ho¶ng. mÆt kh¸c c¸c nguån thÐp nhËp khÈu tõ Liªn X« vµ c¸c n­íc XHCN vÉn cßn dåi dµo, v× vËy ngµnh thÐp chØ duy tr× møc s¶n l­îng 40.000 – 85.000 tÊn/n¨m. 1.3.2. Giai ®o¹n 1989 -1995 Tõ n¨m 1989 ®Õn 1995: Thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®æi míi, më cöa cña §¶ng ngµnh thÐp ®· kh¾c phôc ®­îc khã kh¨n vµ b¾t ®Çu t¨ng tr­ëng m¹nh, s¶n l­îng thÐp trong n­íc ®· v­ît qua ng­ìng 100.000 tÊn/n¨m. N¨m 1990 Liªn X« vµ khèi SEV tan r· , nguån cung øng thÐp cho ViÖt Nam bÞ c¾t gi¶m ®iÒu ®ã còng lµ nh©n tè quan träng thóc ®Èy ngµnh ThÐp ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®Ó bï ®¾p cho sù thiÕu hôt. Còng trong n¨m ®ã Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam thuéc Bé C«ng nghiÖp nÆng ®­îc thµnh lËp, thèng nhÊt qu¶n lý ngµnh s¶n xuÊt thÐp quèc doanh trong c¶ n­íc. §©y lµ thêi kú ph¸t triÓn m¹nh, nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u vµ liªn doanh víi n­íc ngoµi ®­îc thùc hiÖn. S¶n l­îng thÐp c¸n n¨m 1995 t¨ng gÊp 4 lÇn n¨m 1990, ®¹t 450.000 tÊn/n¨m vµ b»ng víi møc Liªn X« cung cÊp cho chóng ta hµng n¨m tr­íc n¨m 1990. 1.3.3. Giai ®o¹n 1995- 1999 + VÒ c¬ cÊu tæ chøc còng nh­ c¬ cÊu bé m¸y qu¶n trÞ trong giai ®o¹n nµy cã nhiÒu sù thay ®æi liªn tôc víi nhiÒu quyÕt ®Þnh c«ng ty s¸p nhËp vµ thµnh lËp c¸c phßng ban: Ngµy 09/ 02/ 1996, Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty ®­îc thµnh lËp. Ngµy 10/ 02/ 1996, Tæng Gi¸m ®èc Tæng c«ng ty cã c¸c QuyÕt ®Þnh sè 191/T-TC vµ sè 192/T-TC thµnh lËp Phßng Kü thuËt vµ Phßng KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ (trªn c¬ së hîp nhÊt Phßng KÕ ho¹ch tæng hîp vµ Phßng Ph¸t triÓn) thuéc Tæng c«ng ty. Ngµy 16/ 3/ 1996, Ban Tæng Gi¸m ®èc Tæng c«ng ty ®­îc thµnh lËp. T¹i thêi ®iÓm nµy, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y Tæng c«ng ty, gåm: Héi ®ång qu¶n trÞ, gåm 4 thµnh viªn (Chñ tÞch vµ 3 Uû viªn); Ban Tæng Gi¸m ®èc, gåm Tæng Gi¸m ®èc vµ 2 Phã Tæng Gi¸m ®èc; bé m¸y gióp viÖc Tæng c«ng ty, gåm 7 phßng, ban (V¨n phßng, Tµi chÝnh kÕ to¸n, Tæ chøc Lao ®éng, KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Kinh doanh vµ XuÊt nhËp khÈu, Kü thuËt vµ Ban dù ¸n c«ng tr×nh má quÆng s¾t Th¹ch Khª). Vµ 16 ®¬n vÞ thµnh viªn. Ngµy 09/ 5/ 1996, Tæng Gi¸m ®èc Tæng c«ng ty cã QuyÕt ®Þnh sè 609/T-TC thµnh lËp Phßng Kinh doanh vµ xuÊt nhËp khÈu thuéc Tæng c«ng ty (trªn c¬ së hîp nhÊt Phßng Kinh doanh trong n­íc vµ tiªu thô víi Phßng Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu). Ngµy 21/ 02/ 1997, Bé C«ng nghiÖp cã QuyÕt ®Þnh sè 283/Q§-TCCB s¸p nhËp C«ng ty Kim khÝ §«ng Anh vµo C«ng ty X©y l¾p vµ S¶n xuÊt c«ng nghiÖp thuéc Tæng c«ng ty. Ngµy 04/ 8/ 1999, Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty cã QuyÕt ®Þnh sè 1365/T-TC thµnh lËp Trung t©m Hîp t¸c Lao ®éng víi n­íc ngoµi thuéc Tæng c«ng ty ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng hîp t¸c xuÊt khÈu lao ®éng. §Çu n¨m 1999, ®Ó gióp C«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn gi¶i quyÕt khã kh¨n trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ tæ chøc qu¶n lý. V¨n phßng ChÝnh phñ ®· cã C«ng v¨n sè 23/VPCP th«ng b¸o vÒ chuyÓn Má ®Êt chÞu löa Tróc Th«n, Má §«l«mit Thanh Ho¸ thuéc C«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn vÒ Tæng c«ng ty vµ chuyÓn cæ phÇn cña 2 liªn doanh Vinausteel vµ Natsteelvina vÒ Tæng c«ng ty. Tæng c«ng ty ®· x©y dùng ph­¬ng ¸n vÒ tæ chøc l¹i Má ®Êt sÐt Tróc Th«n thuéc C«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn thµnh lËp C«ng ty VËt liÖu chÞu löa Tróc Th«n vÒ lµm ®¬n vÞ thµnh viªn Tæng c«ng ty. Cuèi n¨m 1999, Tæng c«ng ty mua l¹i cæ phÇn cña C«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn trong c¸c C«ng ty Liªn doanh s¶n xuÊt ThÐp Vinausteel (H¶i Phßng) vµ C«ng ty TNHH C¸n thÐp Natsteelvina (Th¸i Nguyªn), trë thµnh ®èi t¸c liªn doanh cña 2 c«ng ty nµy. + Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam trong 5 n¨m (1995-1999) ®· nç lùc phÊn ®Êu, c¬ b¶n tho¶ m·n nhu cÇu trong n­íc vÒ chñng lo¹i thÐp x©y dùng th«ng th­êng nh­ thÐp trßn tr¬n, thÐp trßn v»n… 1.3.4. Giai ®o¹n 2000- 2004 + Tæng c«ng ty tiÕp tôc tæ chøc l¹i c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn theo sù chØ ®¹o cña Thñ t­íng ChÝnh phñ t¹i C«ng v¨n sè 23/VPCP. Ngµy 21/ 6/ 2001, theo QuyÕt ®Þnh sè 36/2001/Q§-BC thµnh lËp C«ng ty C¬ ®iÖn luyÖn kim (gåm XÝ nghiÖp C¬ ®iÖn, XÝ nghiÖp X©y dùng vµ Má ®¸ Nói Voi thuéc C«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn) thuéc Tæng c«ng ty. Theo quy ho¹ch ®­îc Thñ t­íng ChÝnh phñ phª duyÖt, trong giai ®o¹n nµy Tæng c«ng ty thùc hiÖn c«ng t¸c nghiªn cøu chuÈn bÞ, ®Çu t­ chiÒu s©u c¸c c¬ së hiÖn cã cña C«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn, C«ng ty ThÐp MiÒn Nam, C«ng ty ThÐp §µ N½ng vµ ®Çu t­ míi kho¶ng 11 dù ¸n lín, trong ®ã môc tiªu tËp trung ®Çu t­ s¶n xuÊt ph«i thÐp vµ thÐp dÑt.   Ngµy 15/ 5/ 2002, Bé C«ng nghiÖp cã QuyÕt ®Þnh sè 20/2002/Q§-BCN s¸p nhËp C«ng ty Kim khÝ Qu¶ng Ninh vµo C«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn thuéc Tæng c«ng ty.  Theo ®Ò ¸n s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn DNNN ®­îc phª duyÖt, Tæng c«ng ty gi÷ nguyªn mét sè doanh nghiÖp 100% vèn nhµ n­íc; s¸p nhËp mét sè c«ng ty t¹i khu vùc Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ chuyÓn hai c«ng ty thµnh viªn thµnh c«ng ty cæ phÇn.   Ngµy 03/ 6/ 2003, Tæng Gi¸m ®èc Tæng c«ng ty cã QuyÕt ®Þnh sè 1868/T-TC thµnh lËp Thanh tra Tæng c«ng ty. Ngµy 12/ 11/ 2003, Bé C«ng nghiÖp cã QuyÕt ®Þnh sè 182/Q§-BCN vÒ viÖc s¸p nhËp C«ng ty Kinh doanh ThÐp vµ VËt t­ Hµ Néi vµo C«ng ty Kim khÝ Hµ Néi vµ QuyÕt ®Þnh sè 183/Q§-BCN s¸p nhËp C«ng ty Kinh doanh ThÐp vµ ThiÕt bÞ c«ng nghiÖp vµo C«ng ty Kim khÝ TP. Hå ChÝ Minh. Ngµy 24/ 12/ 2003, Bé tr­ëng Bé C«ng nghiÖp cã QuyÕt ®Þnh sè 228/2003/Q§-BCN thµnh lËp C«ng ty ThÐp TÊm l¸ Phó Mü ®¬n vÞ thµnh viªn Tæng c«ng ty. §©y lµ nhµ m¸y thÐp c¸n nguéi ®Çu tiªn cã c«ng suÊt 205.000 tÊn/n¨m cña Tæng c«ng ty.  Ngµy 28/ 5/ 2004, Phßng KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­ ®­îc ®æi thµnh Phßng §Çu t­ ph¸t triÓn (QuyÕt ®Þnh sè 1165/T-TC) vµ Phßng Kinh doanh vµ xuÊt nhËp khÈu ®æi thµnh Phßng KÕ ho¹ch Kinh doanh (QuyÕt ®Þnh sè 1166/T-TC). Ngµy 15/ 6/ 2004, Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty cã QuyÕt ®Þnh sè 1352/Q§-T-TC thµnh lËp V¨n phßng ®¹i diÖn Tæng c«ng ty t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh (gäi t¾t lµ V¨n phßng 2). Trô së ®Æt t¹i tÇng 1, sè 56, Thñ Khoa Hu©n, quËn I, thµnh phè Hå ChÝ Minh. Ngµy 25/ 6/ 2004, Phßng C«ng nghÖ th«ng tin thuéc Tæng c«ng ty ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 1456/Q§-T-TC cña Tæng Gi¸m ®èc Tæng c«ng ty. Ngµy 29/ 10/ 2004, Phßng Thanh tra Ph¸p chÕ ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 2791/Q§-TCL§ cña Tæng Gi¸m ®èc Tæng c«ng ty . Ngµy 30/ 11/ 2004, Phßng Hîp t¸c quèc tÕ vµ C«ng nghÖ th«ng tin ®­îc thµnh lËp theo QuyÕt ®Þnh sè 3051/Q§-TCL§ cña Tæng Gi¸m ®èc Tæng c«ng ty (trªn c¬ së tæ chøc l¹i Phßng C«ng nghÖ th«ng tin).   Ngµy 31/ 12/ 2004, Bé C«ng nghiÖp cã quyÕt ®Þnh tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ 5 doanh nghiÖp thµnh viªn Tæng c«ng ty, ®ã lµ C«ng ty Kim khÝ Hµ Néi; C«ng ty Kim khÝ TP.Hå ChÝ Minh; C«ng ty Kim khÝ MiÒn Trung; C«ng ty VËt liÖu chÞu löa Tróc Th«n vµ C«ng ty C¬ ®iÖn LuyÖn kim. 1.3.5. Giai ®o¹n 2005 ®Õn nay - Thùc hiÖn ®Ò ¸n chuyÓn Tæng c«ng ty sang ho¹t ®éng theo m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con, ngµy 23/ 11/ 2006 Thñ t­íng ChÝnh phñ cã QuyÕt ®Þnh sè 267/2006/Q§-TTg vÒ viÖc: Thµnh lËp c«ng ty mÑ- Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam( sau ®©y gäi lµ Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam) trªn c¬ së tæ chøc l¹i V¨n phßng Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam, C«ng ty ThÐp miÒn Nam, C«ng ty ThÐp tÊm l¸ Phó Mü, c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc, c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp vµ c¸c chi nh¸nh. - Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ho¹t ®éng chñ yÕu trong c¸c lÜnh vùc sau: . Khai th¸c quÆng s¾t, than mì vµ c¸c nguyªn liÖu trî dung liªn quan ®Õn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thÐp. . S¶n xuÊt gang thÐp vµ c¸c kim lo¹i kh¸c; vËt liÖu chÞu löa; thiÕt bÞ, phô tïng luyÖn kim; c¸c s¶n phÈm thÐp sau c¸n vµ mét sè s¶n phÈm phi kim lo¹i nh­ g¹ch èp l¸t, xi m¨ng,... . XuÊt nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm thÐp vµ c¸c nguyªn nhiªn liÖu c¸n thÐp. . Kinh doanh thùc hiÖn c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn ngµnh thÐp, kim lo¹i kh¸c, quÆng s¾t vµ c¸c lo¹i vËt t­( bao gåm c¶ thø liÖu) phôc vô cho s¶n xuÊt thÐp, x©y dùng, c¬ khÝ söa ch÷a, chÕ t¹o m¸y, phô tïng vµ thiÕt bÞ. . ThiÕt kÕ, chÕ t¹o vµ thi c«ng x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh phôc vô cho ngµnh s¶n xuÊt thÐp vµ c¸c ngµnh liªn quan kh¸c. . §µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc kü thuËt cho ngµnh s¶n xuÊt thÐp vµ s¶n xuÊt vËt liÖu kim lo¹i. . Tæ chøc ®­a lao ®éng ViÖt Nam sang lµm viÖc vµ tu nghiÖp t¹i n­íc ngoµi. . Kinh doanh kh¸ch s¹n vµ c¸c dÞch vô kh¸c 2. C¬ cÊu tæ chøc 2.1. C¬ cÊu tæ chøc cña Tæng c«ng ty Tæng c«ng ty cã 12 ®¬n vÞ thµnh viªn vµ 16 liªn doanh; trong ®ã c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn ®­îc chia thµnh 3 khèi: khèi s¶n xuÊt( 5 ®¬n vÞ), khèi th­¬ng m¹i( 4 ®¬n vÞ) vµ khèi nghiªn cøu ®µo t¹o( 2 ®¬n vÞ). TÊt c¶ ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 1: S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng C«ng ty Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam C¸c c«ng ty liªn doanh gãp vèn C¸c ®¬n vÞ thµnh viªn C«ng ty thÐp VINAKYOEL C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn C«ng ty thÐp VSC- POSCO C«ng ty thÐp MiÒn Nam C«ng ty TNHH NATSTEEL VINA C«ng ty thÐp §µ N½ng C«ng ty LD VINAUSTEEL C«ng ty thÐp tÊm l¸ Phó Mü C«ng ty vËt liÖu chÞu löu Tróc Th«n C«ng ty èng thÐp VN( VINAPIPE) C«ng ty LD Trung t©m TM quèc tÕ C«ng ty c¬ ®iÖn luyÖn kim C«ng ty TNHH C¶ng quèc tÕ ThÞ V¶i C«ng ty kim khÝ Hµ Néi C«ng ty gia c«ng thÐp VINANIC C«ng ty kim khÝ TP. HCM 8 c«ng ty LD víi C«ng ty thÐp miÒn Nam C«ng ty kim khÝ miÒn Trung C«ng ty CP kim khÝ B¾c Th¸i ViÖn luyÖn kim ®en Tr­êng ®µo t¹o nghÒ c¬ ®iÖn luyÖn kim nguån: phßng tæ chøc lao ®éng 2.2. C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña Tæng c«ng ty Bé m¸y qu¶n lý cña Tæng c«ng ty ®­îc biÓu diÔn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 2: bé m¸y qu¶n lý cña Táng c«ng ty Héi ®ång qu¶n trÞ Phã tæng gi¸m ®èc Phã tæng gi¸m ®èc Phã tæng gi¸m ®èc Ban kiÓm so¸t V¨n phßng Tæng gi¸m ®èc Phßng tæ chøc lao ®éng Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh Phßng ®Çu t­ ph¸t triÓn Phßng hîp t¸c quèc tÕ& CNTT Phßng kü thuËt TT hîp t¸c L§ víi n­íc ngoµi Phßng thanh tra ph¸p chÕ nguån: phßng tæ chøc lao ®éng C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña Tæng c«ng ty ®­îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng. Trong ®ã c¸c phßng ban ®­îc chuyªn m«n ho¸, ®­îc giao nh÷ng quyÒn h¹n vµ nhiÖm vô nhÊt ®Þnh, tuy nhiªn gi÷a c¸c phßng ban lu«n cã mèi liªn hÖ lÉn nhau. Cô thÓ: + Héi ®ång qu¶n trÞ Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty do Thñ t­íng ChÝnh phñ bæ nhiÖm vµ miÔn nhiÖm. Héi ®ång qu¶n trÞ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty theo quy ®Þnh cña §iÒu lÖ Tæng c«ng ty, LuËt DNNN vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Thñ t­íng ChÝnh phñ, tr­íc Ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty theo chøc n¨ng vµ nhiÖm vô ®­îc giao. + Ban kiÓm so¸t Tæng c«ng ty Do Héi ®ång qu¶n trÞ thµnh lËp ®Ó gióp Héi ®ång qu¶n trÞ kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng ®iÒu hµnh cña Tæng gi¸m ®èc, Gi¸m ®èc c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ bé m¸y gióp viÖc Tæng gi¸m ®èc theo quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ. + Tæng gi¸m ®èc Tæng gi¸m ®èc Tæng c«ng ty lµ uû viªn Héi ®ång qu¶n trÞ do Thñ t­íng ChÝnh phñ bæ nhiÖm vµ miÔn nhiÖm. Tæng gi¸m ®èc lµ ®¹i diÖn ph¸p nh©n cña Tæng c«ng ty, lµ ng­êi cã quyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt trong Tæng c«ng ty vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty, tr­íc Thñ t­íng ChÝnh phñ vµ tr­íc Ph¸p luËt vÒ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty. + Phã Tæng gi¸m ®èc Cã nhiÖm vô gióp tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty, ®­îc Tæng gi¸m ®èc ph©n c«ng hoÆc uû quyÒn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Tæng gi¸m ®èc, Héi ®ång qu¶n trÞ vµ tr­íc ph¸p luËt vÒ nhiÖm vô ®­îc ph©n c«ng thùc hiÖn. + Bé m¸y gióp viÖc Tæng gi¸m ®èc Theo QuyÕt ®Þnh sè 1045/2001/Q§-Tæng c«ng ty ThÐp VN cña Tæng gi¸m ®èc vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c phßng chøc n¨ng thuéc Tæng c«ng ty ThÐp VN. Phßng tæ chøc lao ®éng: cã chøc n¨ng tham m­u gióp Tæng gi¸m ®èc, Héi ®ßng qu¶n trÞ qu¶n lý ®iÒu hµnh lÜnh vùc tæ chøc bé m¸y, ®æi míi vµ ph¸t triÓn DNNN, c¸n bé vµ lao ®éng, tiÒn l­¬ng, ®µo t¹o nguån nh©n lùc, c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi ng­êi lao ®éng… Mét sè nhiÖm vô chñ yÕu: chñ tr× nghiªn cøu chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña Nhµ n­íc ®Ó x©y dùng ®Ò ¸n ®æi míi, c¶i c¸ch hÖ thèng tæ chøc vµ biÖn ph¸p tham gia héi nhËp quèc tÕ vÒ lÜnh vùc tæ chøc, nh©n sù, ®µo t¹o cña Tæng c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn; nghiªn cøu x©y dùng hoÆc söa ®æi, bæ sung c¸c quy chÕ qu¶n lý néi bé cña Tæng c«ng ty vÒ qu¶n lý c¸n bé, lao ®éng, tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng… V¨n phßng: lµ phßng cã chøc n¨ng tham m­u gióp Tæng gi¸m ®èc, Héi ®ång qu¶n trÞ theo dâi, phèi hîp c¸c mÆt ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty; c«ng t¸c v¨n th­ l­u tr÷, th­ viÖn, thi ®ua khen th­ëng, b¶o vÖ, y tÕ, tù vÖ, phßng ch¸y ch÷a ch¸y vµ quan hÖ víi c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng, b¶o ®¶m ®iÒu kiÖn lµm viÖc cho c¸n bé, nh©n viªn Tæng c«ng ty… Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: cã chøc n¨ng tham m­u gióp Tæng gi¸m ®èc, Héi ®ång qu¶n trÞ qu¶n lý, ®iÒu hµnh lÜnh vùc kÕ to¸n- tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty. Mét sè nhiÖm vô chñ yÕu nh­: nghiªn cøu chÝnh s¸ch, ph¸p luËt ®Ó x©y dùng b¸o c¸o Tæng gi¸m ®èc tr×nh Héi ®ång qu¶n trÞ ban hµnh quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty; x©y dùng c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vÒ qu¶n lý tµi chÝnh- kÕ to¸n; ghi chÐp, tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, t×nh h×nh lu©n chuyÓn vµ sö dông tµi s¶n, vèn, vËt t­ cña Tæng c«ng ty; x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh; kiÓm tra viÖc thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm to¸n, tµi chÝnh ®èi víi c¸c phßng chøc n¨ng Tæng c«ng ty vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. Phßng ®Çu t­ ph¸t triÓn: tham m­u gióp Tæng gi¸m ®èc, Héi ®ång qu¶n trÞ qu¶n lý, ®iÒu hµnh lÜnh vùc ®Çu t­, liªn doanh, x©y dùng c¬ b¶n…Mét sè nhiÖm vô chñ yÕu: C¨n cø vµo chiÕn l­îc, quy ho¹ch ph¸t triÓn tæng thÓ ngµnh ThÐp, ®Ò xuÊt c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn Tæng c«ng ty, lùa chän c¸c nhµ s¶n xuÊt- kinh doanh trong vµ ngoµi n­íc cã tiÒm lùc vÒ c«ng nghÖ, tµi chÝnh ®Ó hîp t¸c liªn doanh, thùc hiÖn c«ng t¸c ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty; tiÕn hµnh lËp b¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi c¸c dù ¸n cña Tæng c«ng ty… Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh: cã chøc n¨ng tham m­u gióp Tæng gi¸m ®èc, Héi ®ßng qu¶n trÞ qu¶n lý ®iÒu hµnh lÜnh vùc kÕ ho¹ch, kinh doanh, xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸( c¸c lo¹i kim khÝ, vËt t­ tæng hîp) phôc vô nhu cÇu ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty vµ nÒn kinh tÕ…Mét sè nhiÖm vô chñ yÕu: chñ tr× nghiªn cøu, x©y dùng chiÕn l­îc, quy ho¹ch ph¸t triÓn tæng thÓ; x©y dùng kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ hµng n¨m cña Tæng c«ng ty; lËp kÕ ho¹ch kinh doanh chung cña Tæng c«ng ty theo tõng th¸ng, quý, n¨m phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng vµ n¨ng lùc ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty; trùc tiÕp ®µm ph¸n, giao dÞch víi c¸c ®èi t¸c; chØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn trong viÖc phèi hîp thÞ tr­êng, mÆt hµng vµ tiªu thô s¶n phÈm… Phßng kü thuËt: cã chøc n¨ng tham m­u gióp Tæng gi¸m ®èc, Héi ®ång qu¶n trÞ qu¶n lý ®iÒu hµnh lÜnh vùc kü thuËt c«ng nghÖ luyÖn kim, tiªu chuÈn vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, qu¶n lý khai th¸c má nguyªn liÖu, nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ, an toµn lao ®éng vµ vÖ sinh m«i tr­êng. NhiÖm vô chñ yÕu: gióp Tæng gi¸m ®èc qu¶n lý, chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c tiªu chuÈn kü thuËt; chñ tr× nghiªn cøu, x©y dùng c¸c quy tr×nh, quy ph¹m, ®Þnh møc kinh tÕ- kü thuËt vµ tiªu chuÈn chÊt l­îng s¶n phÈm ¸p dông trong Tæng c«ng ty; nghiªn cøu vµ qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng khoa häc c«ng nghÖ cña Tæng c«ng ty vÒ ®Ò tµi øng dông triÓn khai, ph¸t minh, s¸ng chÕ; h­íng dÉn vµ kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn Tæng c«ng ty vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt, khai th¸c vµ chÕ biÕn kho¸ng s¶n, kü thuËt an toµn, b¶o hé lao ®éng vµ b¶o vÖ m«i tr­êng… Mèi quan hÖ gi÷a c¸c phßng chøc n¨ng lµ mèi quan hÖ gi÷a c¬ quan tham m­u nghiÖp vô cïng cÊp trong c¬ quan Tæng c«ng ty. C¸c phßng chøc n¨ng Tæng c«ng ty chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Tæng gi¸m ®èc hoÆc Phã tæng gi¸m ®èc ®­îc ph©n c«ng phô tr¸ch, cã tr¸ch nhiÖm hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô ®­îc giao vµ phèi hîp ho¹t ®éng theo tõng lÜnh vùc chuyªn m«n cña m×nh. 3. Mét sè kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh Trong h¬n 10 n¨m tõ ngµy thµnh lËp, Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ®· phÊn ®Êu, ph¸t huy néi lùc hoµn thµnh tèt nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra. C¸c liªn doanh víi Tæng c«ng ty ®· cã nhiÒu ®ãng gãp cho nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. S¶n l­îng thÐp c¸n, thÐp èng, t«n m¹ vµ lîi nhuËn t¨ng tr­ëng ®Òu qua c¸c n¨m, gãp phÇn vµo sù t¨ng tr­ëng chung cña ngµnh c«ng nghiÖp ThÐp ViÖt Nam. B¶ng 1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ChØ tiªu §¬n vÞ 2003 2004 2005 2006 2007 1. Doanh thu tû ®ång 10.370 14.203 13.662,6 11.649,2 17.411,7 2. S¶n l­îng SX tÊn - ThÐp c¸n dµi tÊn 859.077 1.030.235 1.204.633 1.248.000 1.109.866 - Ph«i thÐp tù SX tÊn 543.006 658.467 61.468 721.000 741.050 - Gang tÊn 210.000 185.685 190.000 190.000 200.000 - ThÐp c¸n dÑt tÊn 90.000 200.000 299.382 3. Vèn KD tû ®ång 1.629 1.643 1.828 2.000 2.000 4. Lao ®éng ng­êi 17.573 16.968 15.397 12.859 9.210(*) 5. Lîi nhuËn tû ®ång 215,1 221,8 28,1 20 221 6. Nép ng©n s¸ch tû ®ång 478,851 630,823 607,7 741,5 559,587 7. Thu nhËp b×nh qu©n 1 lao ®éng Ngh.®/ ng­êi/ th¸ng 2.472 2.786 2.478 2.579 4.831 Nguån: Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam (*) - C«ng ty ThÐp §µ N½ng chuyÓn sang ho¹t ®éng theo m« h×nh c«ng ty cæ phÇn tõ 5/2007. - C«ng ty thÐp MiÒn Nam vµ c«ng ty ThÐp tÊm l¸ Phó Mü chuyÓn sang ho¹t ®éng theo m« h×nh C«ng ty mÑ tõ 01/7/2007 ( c¶ 2 c«ng ty ®· t¸ch ra khái Tæng c«ng ty ) NhËn xÐt: Qua mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam tõ n¨m 2003 ®Õn nay cã thÓ thÊy: c¸c chØ tiªu vÒ s¶n l­îng chñ yÕu s¶n xuÊt vµ vèn kinh doanh t¨ng theo c¸c n¨m; cßn doanh thu, lîi nhuËn, sè lao ®éng trong toµn tæng c«ng ty l¹i gi¶m vµo c¸c n¨m 2005 vµ 2006. Nép ng©n s¸ch vµo n¨m 2005 ®· gi¶m ®i ®¸ng kÓ. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi n¨m 2005 gi¶m xuèng nh­ng ®Õn n¨m 2006 ®· t¨ng trë l¹i vµ cµng t¨ng m¹nh mÏ vµo n¨m 2007. Doanh thu n¨m 2005 vµ 2006 gi¶m dÇn so víi ®µ t¨ng cña c¸c n¨m tr­íc lµ do nhiÒu ®¬n vÞ th­¬ng m¹i thuéc Tæng c«ng ty ®· cæ phÇn ho¸ vµ kh«ng ®­îc h¹ch to¸n vµo doanh thu cña Tæng c«ng ty, tuy nhiªn ®Õn n¨m 2007 ®· t¨ng m¹nh trë l¹i lµ do ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®· ®i vµo quü ®¹o. lîi nhuËn n¨m 2005 vµ 2006 gi¶m m¹nh so víi c¸c n¨m tr­íc mÆc dï doanh thu gi¶m kh«ng ®¸ng kÓ lµ do: ThÞ tr­êng ThÐp trong n­íc gÆp nhiÒu khã kh¨n do ¶nh h­ëng cña thÞ tr­êng thÐp thÕ giíi, gi¸ ph«i thÐp t¨ng cao lµm ®Èy chi phÝ ®Çu vµo còng t¨ng theo. Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam víi vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc trong ngµnh c«ng nghiÖp thÐp ®· gãp phÇn kiÒm chÕ t¨ng gi¸, tiÕp tôc thùc hiÖn nhiÖm vô b×nh æn gi¸ b¸n thÐp x©y dùng theo sù chØ ®¹o cña ChÝnh Phñ nªn hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp. Thªm vµo ®ã vµo n¨m 2005 søc mua gi¶m, thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n ngõng trÖ dÉn ®Õn nhu cÇu x©y dùng kh«ng t¨ng kÌm theo ®ã lµ l­îng thÐp tiªu thô thÊp h¬n so víi dù kiÕn cña n¨m 2005. ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ ngµy cµng “nãng lªn” dÉn ®Õn l·i suÊt ng©n hµng t¨ng lªn g©y ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña tæng c«ng ty. Tuy nhiªn ®Õn n¨m 2007 t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty ®· dÇn ®i vµo ®Þnh h­íng nªn doanh thu vµ lîi nhuËn ®Òu t¨ng ®¹t ®­îc ®Õn mèc cña n¨m 2004. *§¸nh gi¸ c¬ héi vµ th¸ch thøc: Qua t×n hiÓu s¬ bé vÒ Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam cïng víi viÖc ph©n tÝch m«i tr­êng bªn ngoµi, cã thÓ thÊy hiÖn nay Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ®ang cã nh÷ng c­ héi rÊt tèt ®Ó ph¸t triÓn, nh­ng bªn c¹nh ®ã còng ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu th¸ch thøc kh«ng nhá. VÒ c¬ héi: Sau h¬n 10 n¨m ®æi míi, Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ®· t¹o cho m×nh mét vÞ thÕ nhÊt ®Þnh trªn thÞ tr­êng. Tæng c«ng ty cã vai trß lµ nh©n vËt trung t©m cña ngµnh thÐp ViÖt Nam ®· gãp phÇn ®¸p øng c¬ b¶n nhu cÇu trong n­íc vÒ thÐp x©y dùng th«ng th­êng, tr×nh ®é c«ng nghÖ ®· n©ng lªn cao. Tæng c«ng ty cã thÓ nãi ®· b¶o ®¶m ®­îc vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ Nhµ n­íc. Lµ mét trong sè 17 Tæng c«ng ty 91, Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ®· ®­îc Nhµ n­íc ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt lín so víi c¸c doanh nghiÖp san xuÊt thÐp kh¸c. Tæng c«ng ty cã c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm ë c¶ ba miÒn cña tæ quèc. §µo t¹o ®­îc ®éi ngò lao ®éng cã tay nghÒ cao §Êt n­íc ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn trong qu¸ tr×nh CNH_H§H nhu cÇu vÒ thÐp x©y dùng ngµy cµng nhiÒu. N­íc ta trá thµnh thµnh viªn cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi ®ã lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó tiÕp cËn khao häc c«ng nghÖ míi vµ tr×nh ®ä qu¶n lý tiªn tiÕn. VÒ th¸ch thøc: C¬ së vËt chÊt lín tuy nhiªn hÇu hÕt trang thiÕt bÞ lµ trang thiÕt bÞ cò kü l¹c hËu. DÉn ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng chu¨ cao. Ch­a cã sù liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c d¬n vÞ s¶n xuÊt vµ tiªu thô trong c¶ n­íc. Cßn h¹n chÕ vÒ chÊt l­îng vµ mÉu m·, chñng lo¹i. Lao ®éng d­ thõa lµ g¸nh nÆng cho Tæng c«ng ty ThÞ phÇn cña c«ng ty ngµy cµng gi¶m chØ chiÕm kho¶ng 30% thÞ phÇn. Do c¸c c«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. NhËn thøc ®­îc vÊn ®Ò nµy Tæng c«ng ty ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó ph¸t huy lîi thÕ vµ gi¶m ®i nh÷ng bÊt lîi cña m×nh. 4. Mét sè ®Æc ®iÓm kinh tÕ - kü thuËt chñ yÕu cña Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu ph«i thÐp 4.1. §Æc ®iÓm vÒ lÜnh vùc kinh doanh, nhiÖm vô kinh doanh, thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng 4.1.1. LÜnh vùc kinh doanh vµ nhiÖm vô kinh doanh Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam kinh doanh theo h­íng ®a d¹ng ho¸ víi môc tiªu x©y dùng vµ ph¸t triÓn theo m« h×nh tËp ®oµn kinh doanh ®a ngµnh trªn c¬ së s¶n xuÊt vµ kinh doanh ThÐp lµm nÒn t¶ng. bªn c¹nh ph¹m vi chøc n¨ng, nhiÖm vô ho¹t ®éng kinh doanh ®­îc nhµ n­íc giao, Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam cßn cã nhiÖm vô rÊt quan träng lµ c©n ®èi s¶n xuÊt thÐp trong n­íc víi tæng nhu cÇu tiªu dïng cña nÒn kinh tÕ, x· héi; kÕt hîp nhËp khÈu víi c¸c mÆt hµng mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc hoÆc s¶n xuÊt cßn h¹n chÕ; tham gia b×nh æn gi¸ cña thÞ tr­êng thÐp trong n­íc; b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån vèn nhµ n­íc; t¨ng nguån thu ng©n s¸ch vµ n©ng cao møc sèng cho ng­êi lao ®éng. Víi lÜnh vùc kinh doanh lµ mét lÜnh vùc mang tÝnh chÊt then chèt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ x©y dùng ®Êt n­íc. HiÖn nay, Tæng c«ng ty lµ nhµ s¶n xuÊt thÐp lín nhÊt ViÖt Nam v× vËy ®©y lµ mét mÆt lîi thÕ rÊt lín cña Tæng c«ng ty ®èi víi c¸c ®èi t¸c mµ Tæng c«ng ty tham gia ®µm ph¸n trong qu¸ tr×nh nhËp khÈu. T¹o ra mét vÞ thÕ ®­îc quyÒn chän ®èi t¸c, chÊt l­îng, ph­¬ng thøc thanh to¸n vµ ®­îc ­u ®·i vÒ mÆt gi¸ c¶. 4.1.2. ThÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng ThÞ tr­êng: ThÞ tr­êng chÝnh cña Tæng c«ng ty lµ thÞ tr­êng trong n­íc. S¶n phÈm cña Tæng c«ng ty cã mÆt trªn kh¾p ®Êt n­íc, tËp trung ë c¸c thµnh phè lín cã tèc ®é ®« thÞ ho¸ cao nh­: Hµ Néi, H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh, H¶i D­¬ng(miÒn B¾c); TP. Hå ChÝ Minh, B×nh D­¬ng, CÇn Th¬…(miÒn Nam); §µ N½ng(miÒn Trung).HÖ thèng c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cña c¶ hai khèi s¶n xuÊt vµ l­u th«ng tr¶i kh¾p ®Êt n­íc. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y thÞ phÇn cña Tæng c«ng ty gi¶m dÇn tõ 87% vµo n¨m 1995 th× ®Õn n¨m 2007 chØ cßn khaáng 30%. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu rÊt h¹n chÕ chØ chiÕm kho¶ng 9% s¶n l­îng cña Tæng c«ng ty. Chñ yÕu xuÊt ®i mét sè n­íc nh­: Lµo, Campuchia, §µi Loan Kh¸ch hµng: Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam hiÖn nay cã 3 c«ng ty th­¬ng m¹i cã nhiÖm vô chñ yÕu lµ ph©n phèi thÐp trªn thÞ tr­êng trong n­íc. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt thµnh viªn cã thÓ ký hîp ®ång b¸n s¶n phÈm cho c¸c c«ng ty nµy tiªu thô. Tuy nhiªn tû lÖ tiªu thô b»ng h×nh thøc nµy cßn thÊp chØ ciÕm kho¶ng 20% s¶n l­îng thÐp c¸n tiªu thô cña Tæng c«ng ty. Do ®ã Tæng c«ng ty vÉn thµnh lËp nh÷ng ®¬n vÞ ph©n phèi riªng cña m×nh, tøc lµ tæ chøc c¸c ®¹i lý tiªu thô hoÆc b¸n trùc tiÕp s¶n phÈm cho ng­êi tiªu dïng Kh¸ch hµng kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ tËp thÓ, tæ chøc, c¸ nh©n trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm cña Tæng c«ng ty, nã cßn bao gåm c¶ nh÷ng kh¸c hµng lµ nh÷ng nhµ cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho Tæng c«ng ty. VÒ nhµ cung cÊp th× Tæng c«ng ty chñ yÕu nhËp khÈu tõ thÞ tr­êng Trung Quèc vµ mét sè n­íc §«ng ¢u. Tuy cã sù chñ ®éng trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n víi nhµ cung øng tuy nhiªn Tæng c«ng ty vÉn gÆp nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh nhËp khÈu ph«i thÐp. Mét sè ®èi t¸c ®· b¸n thÐp thµnh phÈm rÎ h¬n c¶ gi¸ ph«i thÐp chµo b¸n cho Tæng c«ng ty, khã kh¨n trong thanh to¸n… 4.2. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng Con ng­êi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña 1 doanh nghiÖp, 1 tæ chøc. Khi khoa häc kü thuËt ngµy cµng ph¸t triÓn, x· héi tiÕn lªn nÒn kinh tÕ tri thøc th× vai trß cña cong ng­êi cµng trë nªn v« cïng quan träng. Tæng c«ng ty ThÐp VN cã lùc l­îng lao ®éng kh¸ lín, tÝnh ®Õn n¨m 2007 cã kho¶ng 9.210 ng­êi, trong ®ã tËp trung chñ yÕu ë C«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn lµ 6972 ng­êi. VÒ t×nh h×nh lao ®éng: B¶ng 2: T×nh h×nh lao ®éng §¬n vÞ: ng­êi ChØ tiªu 2003 2004 2005 2006 2007 1. Tæng sè lao ®éng 17 573 16 968 15 397 12 859 9 210 Trong ®ã: - Nam - N÷ 13 092 4 481 12 969 3 999 11 918 3 479 9947 2902 7346 1864 2. Lao ®éng v¨n phßng VSC 167 190 168 177 178 Trong ®ã: - Nam - N÷ ._. 119 48 136 54 116 52 121 56 125 53 Nguån: Phßng tæ chøc lao ®éng Tæng c«ng ty Qua mét sè sè liÖu vÒ t×nh h×nh lao ®éng cña Tæng c«ng ty ta thÊy: sè lao ®éng nam chiÕm tû lÖ lín, do ®Æc thï cña ngµnh s¶n xuÊt thÐp kh¸ vÊt v¶, c­êng ®é lao ®éng lín, m«i tr­êng lµm viÖc nguy hiÓm. Tæng c«ng ty ®ang tõng b­íc kh¾c phôc vÊn ®Ò nµy nh»m cã mét c¬ cÊu c©n b»ng h¬n. Môc tiªu vÒ lao ®éng cña Tæng c«ng ty trong nh÷ng n¨m tíi lµ ph¶i ph¸t triÓn ®­îc c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng ®Ó thÝch øng víi ®iÒu kiÖn c¹nh tranh thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. C¬ cÊu tæ chøc cña phßng xuÊt nhËp khÈu thuéc Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam bao gåm: - 01 tr­ëng phßng: lµ ng­êi phô tr¸ch chung vÒ toµn bé ho¹t ®éng cña phßng khi tham gia vµo qu¸ tr×nh ®µm ph¸n còng nh­ qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu. - 02 phã phßng: mçi ng­êi phô tr¸ch vÒ 2 trong 4 mÆt hµng nhËp khÈu cña tæng c«ng ty( bao gåm: ph«i thÐp, thÐp phÕ liÖu, quÆng thÐp, thÐp dÑt) - 04 chuyªn viªn: mçi chuyªn viªn phô tr¸ch vÒ 1 trong 4 mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu cña Tæng c«ng ty. §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cña phßng xuÊt nhËp khÈu ®a phÇn cßn kh¸ trÎ tuy nhiªn rÊt nh¹y bÐn víi thÞ tr­êng. §Æc biÖt toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong phßng ®Òu cã tr×nh ®é tõ bËc ®¹i häc trë lªn. Tuy nhiªn ë mét sè phßng ban kh¸c thuéc Tæng c«ng ty tr×nh ®é chuyªn m«n cßn cã phÇn h¹n chÕ, nhiÒu c¸n bé kü thuËt kh«ng cËp nhËt ®­îc nh÷ng tiÕn bé kü thuËt míi trong ngµnh dÉn ®Õn h¹n chÕ trong viÖc c¶i tiÕn c«ng nghÖ vµ nghiªn cøu ph¸t triÓn c«ng nghÖ míi. Tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ tin häc kÐm dÉn ®Õn h¹n chÕ trong tiÕp thu c¸c th«ng tin vÒ ®æi míi c«ng nghÖ trªn thÕ giíi nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng Møc thu nhËp b×nh qu©n cña c«ng nh©n lµ kh¸ cao ®iÒu nµy ®¶m b¶o cho ®êi sèng vµ sinh ho¹t cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. 4.3. §Æc ®iÓm vÒ vèn kinh doanh Vèn ®iÒu lÖ cña Tæng c«ng ty t¹i thêi ®iÓm 30 th¸ng 6 n¨m 2007 lµ 2.570 tû ®ång. §Ó huy ®éng vèn ®Çu t­ cho ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ®· nghiªn cøu vµ t×m tßi ra c¸c ph­¬ng ¸n, c¬ cÊu l¹i hÖ thèng tµi chÝnh vµ qu¶n lý theo h­íng ®a së h÷u, ®a ngµnh nh­: thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ chuyÓn ®æi sang m« h×nh c«ng ty mÑ- c«ng ty con vµo n¨m 2006 B¶ng 3: C¬ cÊu vèn cña Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam §¬n vÞ: tû ®ång chØ tiªu 2003 2004 2005 2006 2007 1. nguyªn gi¸ TSC§ Gi¸ trÞ cßn l¹i 2.119 984 2.320 927 4.993 3.360 7.224 4.716 10.045 6.565 2. Tæng vèn CSH Vèn kinh doanh 2.007 1.629 2.194 1.643 2.326 1.828 2.364 2.000 2.853 2.570 3.Vèn vay 1.120 1.750 913 3.085 2.476 Nguån: Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam NhËn xÐt: Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam ®· tõng b­íc x©y dùng ®­îc mét c¬ cÊu vèn t­¬ng ®èi hîp lý (tû lÖ gi÷a vèn vay vµ vèn chñ së h÷u), t¹o ®­îc quy m« vèn lín. Tuy nhiªn nguån vèn ®Ó c«ng ty cã thÓ më réng quy m« s¶n xuÊt vµ ®Çu t­ c¸c trang thiÕt bÞ kü thuËt vÉn ch­a ®­îc ®¶m b¶o. ViÖc ®¶m b¶o nguån vèn cña Tæng c«ng ty còng lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Nã gióp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña Tæng c«ng ty cã thÓ diÔn ra theo ®óng kÕ ho¹ch ®· ®Þnh ra. §Æc biÖt nã cßn gióp cho qu¸ tr×nh nhËp khÈu ph«i cña Tæng c«ng ty cã thÓ diÔn ra mét c¸ch su«n sÎ nh­ sau: - Gióp cho Tæng c«ng ty cã thÓ ®a d¹ng trong c¸c h×nh thøc thanh to¸n nh»m ®¶m b¶o cho viÖc dÔ dµng thanh to¸n víi nhiÒu ®èi t¸c kh¸c nhau vµ víi nhiÒu ph­¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau. - Gióp cho Tæng c«ng ty cã thÓ ®¶m b¶o nguån cung ph«i thÐp mét c¸ch hiÖu qu¶. 4.4. ®Æc ®iÓm vÒ ®èi thñ c¹nh tranh Trong n­íc: HiÖn nay ®èi thñ c¹nh tranh trong n­íc chñ yÕu cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam chÝnh lµ c¸c c«ng ty liªn doanh vµ ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng ty 100% vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi. ThÞ phÇn cña c«ng ty ngµy cµng bÞ thu hÑp hiÖn nay chØ cßn chiÕm kho¶ng 30% thÞ phÇn cña toµn thÞ tr­êng. Së dÜ cã sù gi¶m dÇn vÒ thÞ phÇn cña Tæng c«ng ty lµ do viÖc c¸c c«ng ty 100% vèn n­íc ngoµi tiÕp thu ®­îc kü thuËt tiªn tiÕn còng nh­ hä cã nhiÒu mÉu m· chñng lo¹i ®a d¹ng h¬n so víi Tæng c«ng ty. §Æc biÖt mét sè c«ng ty ThÐp 100% vèn n­íc ngoµi lµ mét ®èi thñ lín cña Tæng c«ng ty trong qu¸ tr×nh nhËp khÈu ph«i vµo thÞ tr­êng ViÖt Nam. C¸c c«ng ty nµy víi nhòng mèi quan hÖ s½n cã cña c«ng ty mÑ víi c¸c ®èi t¸c cung cÊp ph«i thÐp nªn hä cã thÓ tranh thñ nh÷ng mèi quan hÖ ®ã ®Ó cã thÓ nhËp khÈu ®­îc ph«i thÐp víi gi¸ c¶ rÎ h¬n víi c¸c c«ng ty kh¸c trong ngµnh. Tõ ®ã gi¸ thµnh s¶n phÈm hä tao ra sÏ thÊp h¬n céng víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i s¶n phÈm cña hä sÏ dÔ ®­îc chÊp nhËn h¬n trªn thÞ tr­êng Ngoµi n­íc: Tõ khi ViÖt Nam gia nhËp vµo WTO hµng rµo thuÕ quan tõng b­íc ®­îc dì bá. Tæng c«ng ty ®øng tr­íc nguy c¬ mét lµn sãng å ¹t tõ c¸c c«ng ty ngoµi n­íc tiÕn vµo chiÕm lÜnh thÞ phÇn. Trë ng¹i lín nhÊt lµ ®èi thñ ®Õn tõ Trung Quèc khi mµ mÉu m· vµ chñng lo¹i cña hä ®a d¹ng h¬n vµ gi¸ c¶ th× thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi gi¸ cña Tæng c«ng ty. Trong khi ®ã lîi thÕ c¹nh tranh vÒ thuÕ quan sÏ dÇn bÞ xo¸ bá. HiÖn giê th× c¸c c«ng ty thÐp cña n­íc ngoµi vÉn ch­a t¹o ®­îc nh÷ng sù ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh nµo ®Õn qu¸ tr×nh nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty còng nh­ c¸c c«ng ty kh¸c ®ang ho¹t ®éng trong n­íc. Ch­¬ng 2 Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ph«i thÐp t¹i c¬ quan v¨n phßng Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam 1. Thùc tr¹ng quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ph«i thÐp t¹i C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp Viªt Nam 1.1. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng nhËp khÈu ph«i thÐp 1.1.1. MÆt hµng ph«i thÐp Ph«i thÐp lµ mét d¹ng b¸n thµnh phÈm, mÆc dï nã lµ thµnh phÈm cña quÆng vµ thÐp phÕ nh­ng nã l¹i lµ ®Çu vµo cña thÐp c©y vµ thÐp h×nh. Cã hai lo¹i ph«i: ph«i dÑt vµ ph«i vu«ng vµ ViÖt Nam hiÖn nay chñ yÕu nhËp khÈu ph«i vu«ng dïng ®Ó c¸n thÐp x©y dùng. Cã nhiÒu lo¹i ph«i vu«ng t­¬ng øng víi m¸c thÐp mµ nã s¶n xuÊt ra nh­ CT2, CT3, CT5 vµ ph«i phæ biÕn nhÊt t¹i ViÖt Nam hiÖn nay lµ c¸c lo¹i ph«i cã kÝch th­íc: 100 x 100 x 6000; 120 x 120 x 6000 (12000); 150 x 150 x 6000 (12000). Gi¸ ph«i thÐp t¨ng m¹nh trong n¨m 2007 vµ ch­a cã dÊu hiÖu d­ng l¹i trong n¨m 2008, hiÖn t¹i giao ®éng tõ 610 - 620 USD/MT CFR c¶ng ViÖt Nam. Sù t¨ng gi¸ nµy do: Sù thay ®æi trong chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ Trung Quèc (mét quèc gia ®ãng mét vai trß quan träng trong giao dÞch ph«i toµn cÇu ®Æc biÖt lµ t¹i thÞ tr­êng Ch©u ¸). Nh»m b¶o hé ngµnh s¶n xuÊt thÐp trong n­íc, ChÝnh phñ Trung Quèc chÝnh thøc dì bá chÝnh s¸ch b¶o hé ®èi víi ph«i thÐp xuÊt khÈu, th«i kh«ng ¸p dông hoµn 13% thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cho ph«i thÐp xuÊt khÈu tõ th¸ng 4/2005. ngay khi gi¸ ph«i thÐp Trung Quèc t¨ng, gi¸ ph«i thÐp nhËp khÈu tõ Nga, Ukraina t¨ng theo. Theo dù kiÕn cña c¸c chuyªn gia trong ngµnh thÐp gi¸ ph«i thÐp cßn cã thÓ tiÕp tôc t¨ng vµ kh«ng chØ cã thÕ, hµng sÏ khan hiÕm h¬n, khã kh¨n h¬n cho nhËp khÈu. Ngoµi ra cßn cã mét sè nguyªn nh©n kh¸c n÷a nh­: - Nhu cÇu phôc håi sau h¬n 2 th¸ng thÞ tr­êng yªn ¾ng - Trung Quèc c¾t gi¶m s¶n l­îng ®Ó c©n b»ng cung cÇu - Gi¸ nguyªn liÖu ®Çu vµo thÐp phÕ t¨ng - T©m lý ng­êi nhËp khÈu lo ng¹i gi¸ sÏ tiÕp tôc t¨ng trong khi kh«ng cã ng­êi chµo hµng. Gi¸ ph«i thÐp kh«ng ngõng leo thang kÓ tõ th¸ng 1 n¨m 2005 ®Õn th¸ng 1 n¨m 2008. D­íi ®©y lµ biÓu ®å thÓ hiÖn diÔn biÕn gi¸ ph«i thÐp nhËp khÈu BiÓu ®å gi¸ nhËp khÈu ph«i thÐp ®¬n vÞ: USD/tÊn nguån Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam Nhu cÇu ph«i thÐp ®Ó phôc vô s¶n xuÊt trong nø¬c hiÖn nay lµ rÊt lín nh­ng l­îng ph«i cã thÓ tù s¶n xuÊt trong n­íc l¹i l¹i kh«ng nhiÒu do ®ã hµng n¨m chóng ta vÉn ®ang ph¶i nhËp khÈu mét l­îng lín ph«i tõ Trung Quèc, Nga, Ukraina…Ta cã thÓ thÊy râ qua b¶ng 3 sau: B¶ng4. Nhu cÇu ph«i thÐp cña ViÖt Nam §V: 1.000 TÊn N¨m Tæng nhu cÇu Tù s¶n xuÊt NhËp khÈu 2003 950 543 407 2004 1.071,4 658,4 413 2005 1.201,5 660 541,5 2006 1010 721 289 2007 1060 740 320 Nguån: Tæng côc h¶i quan C¸c n­íc cã sè l­îng xuÊt khÈu ph«i thÐp lín lµ Trung Quèc, Nga, Ukraina trong ®ã Trung Quèc mÆc dï chØ xuÊt khÈu ph«i kÒ tõ n¨m 2003 nh­ng hiÖn Trung Quèc ®ãng mét vai trß quan träng trong giao dÞch ph«i toµn cÇu ®Æc biÖt lµ t¹i thÞ tr­êng Ch©u ¸. N¨m 2003 Trung Quèc xuÊt khÈu 1.47 triÖu tÊn ph«i vµ n¨m 2004 xuÊt khÈu 6.06 triÖu tÊn. Ta cã thÓ thÊy tû lÖ ph«i thÐp tù s¶n xuÊt so víi l­îng ph«i nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng cao. ®iÒu nµy chøng tá Tæng c«ng ty ®ang ph¸t triÓn theo h­íng tù cung cÊp ph«i thÐp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thÐp thµnh phÈm. viÖc h¹n chÕ nhËp khÈu ph«i sÏ gióp tæng c«ng ty cã thÓ tù quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kh«ng bÞ ®èi t¸c Ðp gi¸ do mÆt hµng ph«i tÐp lµ mÆt hµng chiÕn l­îc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thÐp. 1.1.2. ThÞ tr­êng nhËp khÈu ph«i thÐp chñ yÕu ThÞ tr­êng nhËp khÈu ph«i chñ yÕu cña C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp ViÖt Nam lµ Trung Quèc, Nga, Ucraina. Ta cã thÓ thÊy râ tû träng nhËp khÈu ph«i ë tõng thÞ tr­êng qua b¶ng 4 d­íi ®©y. B¶ng 5. Kim ng¹ch nhËp khÈu ph«i thÐp theo thÞ tr­êng §VT: USD N­íc nhËp khÈu 2005 2006 2007 Kim ng¹ch Tû träng Kim ng¹ch Tû träng Kim ng¹ch Tû träng Trung Quèc 160284 80% 95803,5 85% 136000 85% Nga 24042,6 12% 11271 10% 16000 10% Ucraina 16028,4 8% 5635,5 5% 8000 5% Nguån: C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp Qua b¶ng 4 ta thÊy: ThÞ tr­êng nhËp khÈu ph«i chÝnh cña C¬ quan v¨n phßng lµ Trung Quèc, tû träng nhËp khÈu ph«i tõ Trung Quèc trong n¨m 2005 ®Õn n¨m 2007 ®Òu t¨ng. NÕu nh­ n¨m 2005 tû träng ph«i thÐp nhËp tõ Trung quèc chØ chiÕm 75% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu ph«i cña C¬ quan v¨n th× sang n¨m 2007 tû lÖ nµy t¨ng lªn nhanh chãng 85%. Song song víi viÖc t¨ng tû träng nhËp khÈu ph«i tõ Trung Quèc lµ viÖc gi¶m tû träng ph«i nhËp tõ Nga, Ukraina vµ c¸c n­íc kh¸c. N¨m 2005 tû träng ph«i nhËp tõ Nga, Ukraina vµ c¸c n­íc kh¸c chiÕm 20% kim ng¹ch ph«i nhËp cña C¬ quan th× sang n¨m 2007 tû lÖ nµy gi¶m xuèng cßn 15%. Cã sù chuyÓn h­íng nhËp khÈu ph«i thÐp lµ do: - Ph«i nhËp tõ Trung Quèc cã gi¸ rÎ h¬n - Bªn c¹nh ®ã chÊt l­îng ph«i nhËp tõ thÞ tr­êng Trung Quèc còng kh«ng thua kÐm g× c¸c thÞ tr­êng Ch©u ¢u - XÐt vÒ mÆt ®Þa lý thÞ tr­êng Trung Quèc ë gÇn ViÖt Nam v× vËy gi¶m thiÓu ®­îc chi phÝ vËn chuyÓn vµ rñi ro ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh nhËp khÈu hµng ho¸ - H¬n thÕ n÷a mèi quan hÖ hîp t¸c vÒ kinh tÕ còng nh­ chÝnh trÞ gi÷a ViÖt Nam vµ Trung Quèc ®ang ngµy cµng ®­îc më réng, hîp t¸c víi Trung Quèc ViÖt Nam sÏ ®­îc h­ëng nhiÒu chÝnh s¸ch ­u ®·i tõ phÝa ChÝnh phñ Trung Quèc. 1.1.3.Quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ph«i Theo nghÞ ®Þnh sè 12/2006/N§ - CP th× mÆt hµng ph«i thÐp kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu vµ C«ng ty th­êng nhËp khÈu theo ®iÒu kiÖn CFR lµ chñ yÕu nªn quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ph«i cña C«ng ty theo s¬ ®å 2.2 sau: S¬ ®å 3. quy tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång nhËp khÈu ph«i thÐp cña C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp ViÖt Nam Göi chµo hµng Th­¬ng th¶o hîp ®ång Ký hîp ®ång Më L/C KiÓm tra th«ng sè cña tÇu Thanh to¸n KhiÕu n¹i, båi th­êng Mua b¶o hiÓm TiÕp nhËn hµng Lµm thñ tôc h¶i quan (Nguån: Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh) a.Gøi chµo hµng Tæng c«ng ty sÏ dù trªn nhu cÇu vÒ viÖc c©n ®èi s¶n xuÊt trong tõng thêi kú, tõng giai ®o¹n. Th«ng qua nhu cÇu thùc tÕ ®ã tæng c«ng ty sÏ göi th­ hái hµng ®Õn c¸c ®èi t¸c cung cÊp cho Tæng c«ng ty ë trong vµ ngoµi n­íc. Trªn th­ hái hµng bao giê Tæng c«ng ty còng ghi râ c¸c vÊn ®Ò cu thÓ nh­ sau: - Chñng lo¹i hµng - Quy c¸ch hµng - Sè l­îng hµng ho¸ - Gi¸ c¶ cña hµng ho¸ - C¶ng vÒ cña hµng ho¸ - Thêi gian hµng vÒ - §iÒu kiÖn thanh to¸n - Thêi gian hiÖu lùc cña th­ hái hµng Dùa trªn th­ hái hµng cña Tæng c«ng ty ®èi víi c¸c ®èi t¸c, c¸c ®èi t¸c sÏ cung cÊp c¸c ®¬n hµng trë l¹i cho Tæng c«ng ty. Trªn c¬ së c¸c ®¬n hµng ®­îc c¸c c«ng ty ®èi t¸c göi l¹i Tæng c«ng ty tiÕn hµnh xem xÐt vµ lùa chän nh÷ng ®¬n hµng phï hîp nhÊt cho m×nh. b. Th­¬ng th¶o hîp ®ång Qu¸ tr×nh th­¬ng th¶o hîp ®ång cña Tæng c«ng ty víi c¸c nhµ cung øng kh¸c nhau th× kh¸c nhau. - Víi nhµ cung øng truyÒn thèng lµ nh÷ng nhµ cung øng ®· tham gia qu¸ tr×nh cung øng nguyªn vËt liÖu cho c«ng ty trong qu¸ khø th× Tæng c«ng ty ®· x©y dùng nh÷ng hîp ®ång mÉu ®èi víi c¸c nhµ cung øng nµy. Trong ®ã bao gåm c¸c ®iÒu kho¶n ®· ®­îc th¶o luËn tr­íc gi÷a hai bªn v× vËy Tæng c«ng ty cã thÓ lÊy nh÷ng b¶n hîp ®ång cò ra vµ thay thÕ nh÷ng ®iÒu kho¶n míi cña c¸c ®èi t¸c vµo - Víi nhµ cung øng míi lµ nh÷ng nhµ cung øng lÇn ®Çu tiªn thùc hiÖn giao dÞch xuÊt khÈu ®èi víi Tæng c«ng ty. Tæng c«ng ty sÏ tiÕn hµnh th­¬ng th¶o dùa trªn nh÷ng hîp ®ång mÉu hoÆc nh÷ng hîp ®ång cã s½n cña c«ng ty ®èi t¸c. Ngoµi nh÷ng ®iÒu kho¶n vÒ hµng ho¸, giao nhËn, thanh to¸n nh­ ®· nªu trong th­ hái hµng ë trªn th× cÇn ph¶i chó ý ®Õn mét sè nh÷ng vÊn ®Ì sau: + §iÒu kho¶n vÒ thanh to¸n( bé chøng tõ xuÊt tr×nh, ph­¬ng thøc thanh to¸n, ®iÒu kiÖn më L/C...) + §iÒu kho¶n vÒ ®Æt cäc( th­êng lµ 2% gi¸ trÞ hîp ®ång) + §iÒu kho¶n vÒ b¶o hiÓm + §iÒu kho¶n vÒ vËn t¶i + §iÒu kho¶n vÒ gi¸m ®Þnh + §iÒu kho¶n vÒ khiÕu n¹i, träng tµi + C¸c ®iÒu kho¶n vÒ th­ëng ph¹t nÕu cã + C¸c ®iÒu kho¶n ph¸t sinh kh¸c c. ký hîp ®ång Sau khi th­¬ng th¶o xong vµ thèng nhÊt tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kho¶n gi÷a hai bªn, hai bªn sÏ tiÕn hµnh ký hîp ®ång. hîp ®ång sÏ ®­¬c ký kÕt rÊt ®¬n gi¶n vµ hîp ®ång cã thÓ ®­îc ký th«ng qua viªc göi FAX gi÷a hai c«ng ty mµ kh«ng cÇn dÊu ®á cña c«ng ty d. Më L/C §èi víi mçi l« hµng nhËp khÈu c«ng ty tiÕn hµnh më L/C theo c¸c c«ng ®o¹n sau: - LËp hå s¬ xin më L/C t¹i Ng©n hµng do phßng tµi chÝnh kÕ to¸n chØ ®Þnh. Hå s¬ xin më L/C gåm cã: §¬n xin më L/C theo mÉu cña Ng©n hµng vµ do l·nh ®¹o phßng kÕ ho¹ch kinh doanh vµ phßng tµi chÝnh kÕ to¸n ký nh¸y tr­íc khi tr×nh l·nh ®¹o Tæng c«ng ty ký. Hå s¬ xin më L/C gåm cã: Hîp ®ång ngo¹i, giÊy cam kÕt sö dông vèn vay. - ChuyÓn bé hå s¬ xin më L/C cho phßng tµi chÝnh kÕ to¸n tr­íc thêi h¹n cuèi cïng më L/C quy ®Þnh trong hîp ®ång tèi thiÓu lµ 2 ngµy lµm viÖc. - Lµm thñ tôc më L/C vµ nhËn L/C tõ ng©n hµng - KiÓm tra L/C, nÕu cã sai kh¸c víi ®¬n xin më L/C ph¶i yªu cÇu ng©n hµng ®iÒu chØnh ngay - Khi ng­êi B¸n cã yªu cÇu tu chØnh L/C, cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra, nÕu thÊy hîp lý sÏ tr×nh l·nh ®¹o Tæng c«ng ty cho phÐp tu chØnh C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty më th­ tÝn dông ë kh¸ nhiÒu ng©n hµng (tïy theo tõng hîp ®ång) nh­: Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng (Vietcombank), ng©n hµng c«ng th­¬ng (Incombank), ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn (BIDV), ng©n hµng City bank, ng©n hµng AZN… nh­ng chñ yÕu më t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng. §©y lµ nh÷ng ng©ng hµng cã kinh nghiÖm vÒ nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ vµ Tæng C«ng ty cã tµi kho¶n t¹i ®©y. Khi ®Ò nghÞ më L/C, c«ng ty kh«ng ph¶i kü quü t¹i ng©n hµng më L/C do c«ng ty va ng©n hµng cã mèi quan hÖ l©u dµi vµ uy tÝn víi nhau. Khi L/C ®· ®­îc më, ng©n hµng më L/C sÏ göi cho c«ng ty cuèng L/C trong ®ã ph¶n ¸nh c¸c néi dung ghi trong ®¬n. C¸n bé nhËp khÈu sÏ kiÓm tra xem L/C ®· ®óng nh­ trong ®¬n xin më L/C ch­a. Khi ®· chÊp nhËn L/C th× c¸n bé nhËp khÈu cña C«ng ty sÏ sÏ th«ng b¸o cho bªn xuÊt khÈu vÒ viÖc L/C ®· ®­îc më ®Ó hä chuÈn bÞ giao hµng (Th­êng lµ Fax cuèng L/C cho bªn xuÊt khÈu) C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty th­êng sö dông L/C kh«ng hñy ngang (L/C irrevocable) vµ hèi phiÕu lµ hèi phiÕu tr¶ tiÒn ngay (Daft at sight), tøc lµ sÏ thanh to¸n toµn bé tiÒn hµng ngay sau khi xuÊt tr×nh bé chøng tõ. Khi më L/C C«ng ty còng ph¶i thanh to¸n phÝ më L/C cho ng©n hµng th­êng lµ 0.1% gi¸ trÞ L/C vµ phÝ thanh to¸n L/C lµ 0.2% gi¸ trÞ L/C. NÕu cã sai sãt trong L/C th× c«ng ty ph¶i ®Ò nghÞ ng©n hµng më L/C söa ch÷a, chi phÝ söa L/C thuéc vÒ bªn g©y sai sãt hoÆc bªn cã yªu cÇu vµ th­êng lµ 15 USD/lÇn (®èi víi c¸c ng©n hµng trong n­íc). Trong mét sè hîp ®ång nhËp khÈu c«ng ty vay vèn cña ng©n hµng ®Ó thanh to¸n tiÒn cho nhµ xuÊt khÈu. Khi ®ã c«ng ty ph¶i lµm giÊy cam kÕt sö dông vèn vay göi cho ng©n hµng vay vèn. C¨n cø vµo giÊy cam kÕt nµy vµ c¨n cø vµo chøng tõ thanh tãan L/C ng©n hµng cã quyÒn tù ®éng ghi nî tµi kho¶n tiÒn vay cña c«ng ty t¹i thêi ®iÓm thanh to¸n L/C víi nhµ xuÊt khÈu. GiÊy cam kÕt nµy do Tæng Gi¸m ®èc Tæng C«ng ty ký vµ ®ãng dÊu. ViÖc C«ng ty sö dông h×nh thøc thanh to¸n b»ng L/C lµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña ng­êi mua vµ ng­êi b¸n. Khi sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n nµy C«ng ty cã nh÷ng lîi Ých sau: - C«ng ty cã kh¶ n¨ng b¶o toµn ®­îc vèn v× kh«ng ph¶i øng tr­íc tiÒn. - TËn dông ®­îc tÝn dông cña ng©n hµng - V× cã sù ®¶m b¶o vÒ thanh to¸n, C«ng ty cã thÓ th­¬ng l­îng ®Ó ®¹t ®­îc gi¸ c¶ tèt h¬n vµ më réng ®­îc quan hÖ kh¸ch hµng còng nh­ quy m« kinh doanh. Tuy nhiªn ph­¬ng thøc thanh to¸n nµy còng cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ nh­: - Khi cã nh÷ng thay ®æi trong hîp ®ång ngo¹i th­¬ng gi÷a bªn b¸n vµ C«ng ty ph¶i tiÕn hµnh thñ tôc söa ®æi, bæ sung L/C lµm kÐo dµi thêi gian giao dÞch vµ t¨ng chi phÝ - ViÖc thanh to¸n cña ng©n hµng cho bªn b¸n chØ c¨n cø vµo bé chøng tõ xuÊt tr×nh mµ kh«ng c¨n cø vµo viÖc kiÓm tra hµng ho¸ do ®ã nÕu bªn xuÊt khÈu chñ t©m gian lËn cã thÓ xuÊt tr×nh bé chøng tõ gi¶ m¹o (Cã bÒ ngoµi phï hîp víi L/C) ®Ó thanh to¸n. Nh­ vËy, sÏ kh«ng cã sù ®¶m b¶o nµo cho C«ng ty r»ng hµng ho¸ sÏ ®óng nh­ ®¬n ®Æt hµng hay ko bÞ h­ h¹i g×. e. KiÓm tra th«ng sè cña tµu ViÖc chuyªn chë trong ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng ®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng, nã ®­îc coi nh­ m¹ch m¸u nèi liÒn c¸c bªn víi nhau vµ ®©y còng lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu g¾n chÆt víi viÖc thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. Trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, c¸c c«ng ty cã thÓ ¸p dông nhiÒu ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c nhau nh­ «t«, ®­êng biÓn, ®­êng s¾t, ®­êng hµng kh«ng...HiÖn nay C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp sö dông ph­¬ng thøc vËn t¶i biÓn lµ chñ yÕu. §èi víi C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty ThÐp ViÖt Nam còng nh­ nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c ë ViÖt Nam th× nghiÖp vô thuª tµu cßn nhiÒu h¹n chÕ do ch­a cã nhiÒu kinh nghiÖm, ch­a cã nhiÒu th«ng tin vÒ c¸c h·ng tÇu quèc tÕ... Do vËy, hiÖn nay c¸c hîp ®ång nhËp khÈu ®­îc thùc hiÖn t¹i c«ng ty hÇu hÕt theo ®iÒu kiÖn CIF vµ CFR vµ bªn xuÊt khÈu sÏ tiÕn hµnh nghiÖp vô thuª tµu vµ th«ng b¸o cho c«ng ty vÒ ngµy tµu cËp c¶ng ®Ó lÊy hµng.  - Sau khi nhËn th«ng b¸o cña ng­êi B¸n vÒ dù kiÕn chØ ®Þnh tµu chë hµng, c«ng ty tiÕn hµn kiÓm tra c¸c th«ng sè cña tµu xem cã phï hîp víi c¸c quy ®Þnh trong hîp ®ång hay kh«ng. - Th«ng b¸o vµ yªu cÇu c«ng ty b¶o hiÓm x¸c nhËn b»ng v¨n b¶n ®ång ý b¶o hiÓm hµng ho¸ ®­îc chuyªn chë trªn con tµu do ng­êi B¸n chØ ®Þnh thuª. - Th«ng b¸o x¸c nhËn b»ng v¨n b¶n cho ng­êi B¸n. - Th­êng xuyªn liªn hÖ víi ®¹i lý tµu ®Ó n¾m c¸c th«ng tin vÒ tµu vµ lÞch tµu. Khi kiÓm tra c¸c th«ng sè cña tµu C«ng ty kiÓm tra tuæi tµu xem con tµu ®ã ®· ®ãng l©u ch­a?, kiÓm tra xem con tµu ®ã cã lµ thµnh viªn cña hiÖp héi tµu biÓn quèc tÕ hay kh«ng? hay kiÓm tra xem con tµu ®ã ®· “sæ tµu” bao giê ch­a?... f. Mua b¶o hiÓm hµng ho¸ Trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng tõ n­íc xuÊt khÈu vÒ n­íc m×nh do hµng ®­îc vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn nªn th­êng gÆp rñi ro cã thÓ x¶y ra ra tæn thÊt, h­ háng mÊt m¸t vÒ hµng hãa nh­ tµu bÞ m¾c c¹n, ®¾m, ®©m va nhau, næ, mÊt tÝch kh«ng giao hµng...Mµ theo tËp qu¸n quèc tÕ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi vËn t¶i lµ rÊt h¹n chÕ, h¬n n÷a viÖc khiÕu n¹i ®ßi ng­êi vËn t¶i båi th­êng lµ rÊt phøc t¹p, khã kh¨n vµ kÐo dµi. C¬ quan v¨n phßng Tæng C«ng ty chñ yÕu mua hµng theo ®iÒu kiÖn CFR nªn viÖc mua b¶o hiÓm hµng ho¸ thuéc vÒ ng­êi mua. C«ng ty th­êng mua b¶o hiÓm hµng hãa ®Ó phßng ngõa rñi ro, b¶o vÖ hµng hãa cña m×nh. Víi mçi l« hµng nhËp khÈu khi mua b¶o hiÓm C«ng ty th­êng thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc: - C¨n cø møc chi phÝ c¹nh tranh vµ chÊt l­îng dÞch vô, ®Ò xuÊt c«ng ty b¶o hiÓm cho l« hµng. - Göi giÊy yªu cÇu b¶o hiÓm hµng ho¸ tíi c«ng ty b¶o hiÓm ®Ò nghÞ cÊp giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm cho l« hµng. VÝ dô: GiÊy yªu cÇu b¶o hiÓm hµng ho¸ cã néi dung nh­ sau: + Tªn vµ ®Þa chØ ng­êi ®­îc b¶o hiÓm: Tæng C«ng ty ThÐp ViÖt Nam + Sè ®iÖn tho¹i: 8561767 (316) + Tµi kho¶n ng©n hµng sè: 001.1.00.0014089 t¹i ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam + Yªu cÇu c«ng ty Cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex b¶o hiÓm hµng ho¸ kª khai vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ghi d­íi ®©y: §¬n vËn t¶i sè Sè thanh Träng l­îng Tªn hµng ho¸ ®­îc b¶o hiÓm TrÞ gi¸ CFR 01 9,003 6,011.42MT PrimeSteel Billets 3,320,408.12 USD + Sè hîp ®ång mua b¸n: 2801/05 LGI-VSC ngµy 28/1/05 + TÝnh chÊt bao b×: Hµng rêi + Ph­¬ng thøc vËn chuyÓn: §­êng biÓn + Tªn tµu vËn chuyÓn: CHUNG AM + Ngµy khëi hµnh: kho¶ng 9/3/2005 +Tõ: Xingang, China chuyÓn t¶i : kh«ng + §Õn: C¶ng H¶i Phßng + Tæng sè tiÒn b¶o hiÓm: 110% CIF + §iÒu kiÖn b¶o hiÓm: C + thiÕu thanh + Thanh to¸n båi th­êng t¹i: ViÖt Nam Chóng t«i xin cam kÕt ®ãng phÝ b¶o hiÓm ®Çy ®ñ Theo th«ng b¸o cña ®¹i lý tµu INLACO SAI GON-HAI PHONG BRANCH th× l« hµng sÏ cËp c¶ng H¶i Phßng vµo ngµy 16/03/2005. VËy chóng t«i th«ng b¸o ®Ó quý c«ng ty biÕt vµ cã kÕ ho¹ch phèi hîp cïng T«ng c«ng ty gi¸m s¸t vÒ viÖc tiÕp nhËn hµng t¹i c¶ng - Sau khi cã giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm cña c«ng ty b¶o hiÓm , tiÕn hµnh kiÓm tra giÊy chøng nhËn b¶o hiÓm - Lµm tê tr×nh l·nh ®¹o Tæng c«ng ty vµ chuyÓn phßng tµi chÝnh kÕ to¸n thanh to¸n phÝ b¶o hiÓm. Tr­êng hîp cã hîp ®ång b¶o hiÓm bao/hîp ®ång nguyªn t¾c víi c«ng ty b¶o hiÓm th× sÏ thanh to¸n theo quy ®Þnh cña hîp ®ång. Do mÆt hµng ph«i thÐp lµ mÆt hµng t­¬ng ®èi ®¬n gi¶n, khã cã thÓ bÞ h­ háng do ®ã C«ng ty th­êng mua b¶o hiÓm ë ®iÒu kiÖn C. Tuy nhiªn do viÖc ®ãng gãi ®¬n gi¶n chØ lµ xÕp c¸c thanh ph«i vµo víi nhau råi bã l¹i hoÆc cã khi ®Ó nguyªn thanh ph«i råi bèc lªn tµu do ®ã rÊt dÔ x¶y ra tr­êng hîp thiÕu thanh vµ thiÕu bã nªn C«ng ty mua thªm b¶o hiÓm phô lµ b¶o hiÓm thiÕu thanh vµ thiÕu bã. §Ó tr¸nh viÖc tháa thuËn l¹i c¸c ®iÒu kiÖn vÒ b¶o hiÓm ®èi víi mçi lÇn giao hµng vµ tr¸nh viÖc ph¶i thùc hiÖn mét hîp ®ång riªng biÖt cho tõng chuyÕn hµng cã chi phÝ rÊt cao C«ng ty th­êng ký hîp ®ång b¶o hiÓm bao (Open Policy) ®Ó b¶o hiÓm cho tÊt c¶ c¸c l« hµng nhËp khÈu t¹i bÊt cø thêi ®iÓm nµo trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh (th­êng lµ mét n¨m) theo c¸c ®iÒu kiÖn vµ ®iÒu kho¶n nh­ ®· tháa thuËn tr­íc. C«ng ty th­êng mua b¶o hiÓm t¹i c¸c c«ng ty b¶o hiÓm lín vµ cã uy tÝn cña ViÖt Nam nh­ B¶o ViÖt, C«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex (PJICO)… Vµ tû lÖ phÝ b¶o hiÓm cho mçi l« hµng lµ 0.08% trÞ gi¸ b¶o hiÓm. g. KiÓm tra chøng tõ vµ thanh to¸n * Tr­êng hîp bé chøng tõ ®Õn ng©n hµng tr­íc khi tµu cËp c¶ng - NÕu ng©n hµng th«ng b¸o bé chøng tõ phï hîp víi L/C: C«ng ty lµm thñ tôc thanh to¸n ®Ó nhËn bé chøng tõ chuyÓn cho phßng kÕ ho¹ch kinh doanh ®i nhËn hµng - NÕu ng©n hµng th«ng b¸o bé chøng tõ cã kh¸c biÖt so víi L/C C«ng ty tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc sau: + Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh kiÓm tra b¶n photocopy/ b¶n Fax bé chøng tõ do Ng©n hµng göi ®Õn vµ ®Ò xuÊt chÊp nhËn thanh to¸n hay tõ chèi thanh to¸n cã nªu râ lý do sau ®ã chuyÓn xuèng phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cho ý kiÕn. + Phßng kÕ to¸n kiÓm tra b¶n photocopy/b¶n Fax bé chøng tõ do phßng kÕ ho¹ch kinh doanh chuyÓn vµ ®Ò xuÊt chÊp nhËn thanh to¸n hay tõ chèi thanh to¸n. Nªu râ lý do. + Lµm tê tr×nh Tæng gi¸m ®èc phª duyÖt. + Göi v¨n b¶n cho Ng©n hµng th«ng b¸o quyÕt ®Þnh cña Tæng c«ng ty trong thêi h¹n quy ®Þnh cña ng©n hµng. - NÕu sau khi ng©n hµng göi th«ng b¸o tõ chèi thanh to¸n bé chøng tõ, ng©n hµng phÝa ng­êi B¸n kh«ng cã chØ dÉn lÊy l¹i bé chøng tõ (bé chøng tõ vÉn cßn ë ng©n hµng, ng­êi B¸n vÉn muèn giao hµng). + NhËn ®­îc giÊy b¸o tµu ®Õn, ®Ò xuÊt ý kiÕn nhËn hµng hay kh«ng nhËn hµng, nªu râ lý do. ChuyÓn phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cã ý kiÕn. + Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n ®Ò xuÊt ý kiÕn nhËn hµng hay kh«ng nhËn hµng, nªu râ lý do. + Lµm tê tr×nh Tæng gi¸m ®èc phª duyÖt + NÕu Tæng gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh nhËn hµng, phßng tµi chÝnh kÕ to¸n lµm thñ tôc thanh to¸n, nhËn bé chøng chøng tõ chuyÓn cho phßng kÕ ho¹ch kinh doanh ®Ó ®i nhËn hµng . * Trong tr­êng hîp tµu ®Õn c¶ng tr­íc khi bé chøng tõ ®Õn ng©n hµng - Tr­êng hîp ng­êi mua ®· ®­îc nhËn 1/3 bé chøng tõ gèc (cã gi¸ trÞ thanh to¸n): + Sau khi nhËn ®­îc th«ng b¸o tµu ®Õn cña ®¹i lý tµu, tiÕn hµnh kiÓm tra bé chøng tõ. + Lµm tê tr×nh ®Ò xuÊt ®Ò nghÞ hoÆc kh«ng ®Ò nghÞ ng©n hµng ký hËu, nªu râ lý do, chuyÓn phßng tµi chÝnh kÕ to¸n. + Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n kiÓm tra chøng tõ vµ ®­a ra ý kiÕn ®ång ý hay kh«ng ®ång ý víi ®Ò xuÊt cña phßng kÕ ho¹ch kinh doanh, nªu râ lý do . + Lµm tê tr×nh Tæng gi¸m ®èc Tæng c«ng ty phª duyÖt. + NÕu Tæng gi¸m ®èc ®ång ý, lµm c¸c thñ tôc cÇn thiÕt víi ng©n hµng ®Ó ng©n hµng ký hËu vËn ®¬n vµ chuyÓn bé chøng tõ cho phßng kÕ ho¹ch kinh doanh ®i nhËn hµng. + Khi bé chøng tõ gèc vÒ ng©n hµng, lµm c¸c thñ tôc thanh to¸n vµ nhËn bé chøng tõ gèc chuyÓn cho phßng kÕ ho¹ch kinh doanh. - Tr­êng hîp toµn bé 3/3 chøng tõ gèc (cã gi¸ trÞ thanh to¸n) ch­a ®Õn ng©n hµng: + Sau khi nhËn ®­îc th«ng b¸o tµu ®Õn cña ®¹i lý tµu, tiÕn hµnh kiÓm tra bé chøng tõ. + Lµm tê tr×nh ®Ò xuÊt ®Ò nghÞ hoÆc kh«ng ®Ò nghÞ ng©n hµng b¶o l·nh, nªu râ lý do, chuyÓn phßng tµi chÝnh kÕ to¸n. + Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n kiÓm tra chøng tõ, ®­a ra ý kiÕn ®ång ý hay kh«ng ®ång ý víi ®Ò xuÊt cña phßng kÕ ho¹ch kinh doanh, nªu râ lý do. + Lµm tê tr×nh Tæng gi¸m ®èc Tæng c«ng ty phª duyÖt. + NÕu Tæng gi¸m ®èc ®ång ý, lµm c¸c thñ tôc víi ng©n hµng ®Ó ng©n hµng ph¸t “B¶o l·nh nhËn hµng” vµ nhËn bé chøng tõ chuyÓn ®i nhËn hµng. + Khi bé chøng tõ gèc vÒ ®Õn ng©n hµng, yªu cÇu ng©n hµng ký hËu vËn ®¬n vµ lµm thñ tôc thanh to¸n ®Ó lÊy bé chøng tõ gèc chuyÓn cho phßng kÕ ho¹ch kinh doanh. + §æi vËn ®¬n ký hËu lÊy b¶o l·nh nhËn hµng tr¶ cho ng©n hµng. - Trong hai tr­êng hîp trªn, nÕu Tæng gi¸m ®èc ch­a ®ång ý ®Ò nghÞ ng©n hµng ký hËu hay ph¸t hµnh b¶o l·nh nhËn hµng: KiÓm tra s¬ bé hµng ho¸ khi tµu cËp c¶ng, b¸o c¸o Tæng gi¸m ®èc vµ lµm tê tr×nh ®Ò xuÊt nhËn hµng hay kh«ng nhËn, nªu râ lý do. + Tr­êng hîp ®Ò xuÊt nhËn hµng, lµm theo quy tr×nh ký hËu hoÆc b¶o l·nh + Tr­êng hîp nghi ngê hµng ho¸ cã sai kh¸c hoÆc tæn thÊt, cÇn th«ng b¸o ngay cho ng­êi B¸n/c«ng ty b¶o hiÓm ®Ó cã gi¶i ph¸p kÞp thêi. h. Lµm thñ tôc h¶i quan - Khi hµng vÒ ®Õn c¶ng, ®¹i lý tµu biÓn t¹i ViÖt Nam gäi ®iÖn vµ göi giÊy th«ng b¸o giao hµng ®Õn c«ng ty. §Çu tiªn nh©n viªn phßng kinh doanh cña c«ng ty chuÈn bÞ bé hå s¬ bao gåm c¸c lo¹i chøng tõ chñ yÕu sau: + 1 hãa ®¬n th­¬ng m¹i (Commercial Invoice) + B¶ng kª chi tiÕt (Specification) + PhiÕu ®ãng gãi (Packing list) + VËn ®¬n (Bill of Lading) + GiÊy chøng nhËn xuÊt xø (Certificate of Origin) - C«ng ty thuª c«ng ty ®¹i lý giao nhËn lµm c¸c thñ tôc h¶i quan, tiÕp nhËn hµng, bèc dì vµ chuyÓn hµng cho kh¸ch hµng cña c«ng ty ®ång thêi lµm giÊy uû quyÒn göi tíi c¶ng, h¶i quan, ®¹i lý tµu th«ng b¸o ®Ó c¸c bé phËn nµy gióp ®ì c«ng ty ®¹i lý giao nhËn thùc hiÖn tèt c«ng viÖc cña hä. V× c«ng ty thuª c«ng ty ®¹i lý lµm thñ tôc th«ng quan vµ giao nhËn hµng cho m×nh trong tÊt c¶ c¸c l« hµng nhËp khÈu nªn mçi n¨m c«ng ty th­êng ký mét hîp ®ång uû th¸c giao nhËn vËn chuyÓn vµ víi mçi l« hµng c«ng ty chØ cÇn lµm c¸c Phô lôc thuéc hîp ®ång uû th¸c cña n¨m ®ã ®Ó göi tíi c«ng ty ®¹i lý giao nhËn VÝ dô: Phô lôc sè 09 ngµy 06/09/2004 thuéc hîp ®ång uû th¸c giao nhËn vËn chuyÓn sè 01/NF-VSC ngµy 19/3/2004 cã néi dung nh­ sau: Bªn A: Tæng C«ng ty ThÐp ViÖt Nam §Þa chØ: 91 L¸ng H¹, §èng §a, Hµ Néi §iÖn tho¹i: 04-8561795, 8561814 Fax: 04-8561815 §¹i diÖn: ¤ng Mai V¨n Tin Chøc vô: Phã Tæng Gi¸m §èc Bªn B: C«ng ty vËn t¶i Quèc tÕ phÝa B¾c §Þa chØ: 25 §iÖn Biªn Phñ, quËn Ng« QuyÒn, TP. H¶i Phßng §iÖn tho¹i: 031-551501 Fax:031-551502 §¹i diÖn: ¤ng Hoµng Hoa Phßng Chøc vô: Gi¸m ®èc Tho¶ thuËn ký kÕt phô lôc sè 09 thuéc hîp ®ång uû th¸c giao nhËn vËn chuyÓn sè 01/NF-VSC ngµy 19/3/2004 theo nh÷ng ®iÒu kho¶n sau: §iÒu 1: Chi tiÕt l« hµng - Tªn hµng: Ph«i thÐp c¸n nãng - Träng l­îng: 6.004,390 tÊn - KÝch th­íc: 120 x120 x6000 mm - Tªn tµu: Marine Osaka §iÒu 2 : Thêi gian vµ ph­¬ng thøc giao nhËn - Thêi gian tiÕp nhËn hµng : Kho¶ng tõ 08/09/2004 ®Õn 11/09/2004 - Kh¸ch hµng cña bªn A : C«ng ty Gang ThÐp Th¸i Nguyªn - Ph­¬ng thøc giao nhËn: Giao trªn ph­¬ng tiÖn cña c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn t¹i c¶ng H¶i Phßng §iÒu 3: Gi¸ - §¬n gi¸: 33.000/tÊn ( ch­a bao gåm thuÕ VAT) - Gi¸ trªn bao gåm: LÖ phÝ h¶i quan, phÝ gi¸m ®Þnh träng l­îng qua c©n, phÝ bèc xÕp tõ tµu lªn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cña C«ng ty Gang ThÐp Th¸i Nguyªn vµ ®¹i lý phÝ §iÒu 4: Quy ®Þnh chung - Nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng ®Ò cËp ®Õn trong phô lôc nµy ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña hîp ®ång uû th¸c giao nhËn vËn chuyÓn sè: 01/NF-VSC ngµy 19/3/2004. - Phô lôc nµy ®­îc coi lµ mét phÇn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña hîp ®ång uû th¸c giao nhËn vËn chuyÓn sè 01/NF-VSC ngµy 19/3/2004. Nh­ vËy c«ng ty kh«ng trùc tiÕp tiÕn hµnh c¸c thñ tôc th«ng quan, giao nhËn hµng ho¸ mµ thuª mét c«ng ty kh¸c lµm. §iÒu nµy cã ­u ®iÓm lµ rót ng¾n thêi gian th«ng quan, giao nhËn hµng t¹i c¶ng do c¸c c«ng ty nµy cã chuyªn m«n nghiÖp vô, cã kinh nghiÖm nªn tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc nµy nhanh h¬n c«ng ty. Tuy nhiªn c«ng ty còng sÏ ph¶i chÞu mÊt mét kho¶n chi phÝ lµm ¶nh h­ëng ®Õn lîi nhuËn cña c«ng ty vµ h¬n n÷a c«ng ty sÏ kh«ng chñ ®éng nÕu cã sù cè g× ®ã x¶y ra trong qu¸ tr×nh th«ng quan, giao nhËn hµng hãa i. TiÕp nhËn hµng hãa t¹i c¶ng Sau khi cã th«ng b¸o tµu cËp c¶ng C«ng ty chuÈn bÞ viÖc tiÕp nhËn hµng t¹i c¶ng bao gåm c¸c c«ng ®o¹n sau: - Th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho c¸c bªn liªn quan ®Õn l« hµng nhËp khÈu ( c¸c ®¬n vÞ mua hµng cña l« hµng nµy) vÒ thêi gian tµu cËp c¶ng. - ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ bé hå s¬ nhËn hµng vµ khÈn tr­¬ng lµm thñ tôc nhËn hµng. Hå s¬ nhËn hµng gåm cã: VËn ®¬n, phiÕu ®ãng gãi, giÊy chøng nhËn xuÊt xø, hîp ®ång ngo¹i, hãa ®¬n th­¬ng m¹i, L/C - ChuyÓn bé hå s¬ nhËn hµng cho ®¬n vÞ ®­îc Tæng c«ng ty uû quyÒn lµm thñ tôc tiÕp nhËn hµng: ®¬n vÞ trùc thuéc ng­êi Mua, v¨n phßng ®¹i diÖn hoÆc c«ng ty ®¹i lý Giao nhËn VËn t¶i (c«ng ty ®¹i lý vËn t¶i Quèc tÕ phÝa B¾c). - Yªu cÇu vµ rµng buéc tr¸ch nhiÖm c¸c ®¬n vÞ ®­îc Tæng c«ng ty uû quyÒn tiÕp nhËn hµng kÞp thêi göi cho phßng kÕ ho¹ch kinh doanh c¸c chøng tõ liªn quan ®Õn viÖc tiÕp nhËn hµng sau khi hoµn thµnh viÖc nhËn hµng t¹i c¶ng bao gåm: tê khai h¶i quan, th«ng b¸o thuÕ (nÕu cã), chøng th­ gi¸m ®Þnh t¹i c¶ng ®Õn. - Phèi hîp víi c¸c ®¬n vÞ ®­îc uû quyÒn tiÕp nhËn theo dâi viÖc tiÕp nhËn hµng. - Tr­êng hîp nghi ngê hµng ho¸ cã tæn thÊt hoÆc cã nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh: + Cö c¸n bé trùc tiÕp xuèng c¶ng ®Ó gi¸m s¸t viÖc tiÕp nhËn vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh + Th«ng b¸o ngay b»ng v¨n b¶n cho c¸c bªn liªn quan vÒ viÖc nghi ngê hµng c._.