Hoàn thiện quy trình kiểm toán nợ ngắn hạn trong kiểm toán tài chính do Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam (CPA) thực hiện

oài tại Việt Nam, các doanh nghiệp muốn lên sàn giao dịch chứng khoán đều phải được kiểm toán. Chính vì vậy, vai trò của hoạt động kiểm toán ngày càng trở nên quan trọng đối với hoạt động của nền kinh tế. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội, kiểm toán đã trở thành một môn khoa học chuyên ngành, có đối tượng và hệ thống phương pháp nghiên cứu khoa học riêng. Có rất nhiều dịch vụ kiểm toán: Kiểm toán báo cáo tài chính, tư vấn, dịch vụ kế toán, dịch vụ định giá tài sản, đào tạo…trong đó kiểm toán báo cáo tài chính là loại hình đặc trưng nhất. Trong Báo cáo tài chính, nợ ngắn hạn liên quan trực tiếp tới khả năng thanh toán của doanh nghiệp, là một phần của nguồn vốn tạo nên tài sản của doanh nghiệp. Kiểm toán nợ ngắn hạn là điều tất yếu trong kiểm toán Báo cáo tài chính của các doanh nghiệp. Ngoài ra kiểm toán nợ ngắn hạn còn có ý nghĩa to lớn đối với các nhà cung cấp, nhà cho vay tín dụng, ngân hàng…. Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam (CPA VIETNAM) là một trong những công ty hàng đầu tại Việt Nam trong lĩnh vực kiểm toán. Trong thời gian thực tập tại CPA VIETNAM em đã đi vào tìm hiểu thực tế hoạt động kiểm toán chung của CPA VIETNAM đồng thời tìm hiểu công tác kiểm toán các khoản nợ phải trả và đặc biệt là các khoản nợ ngắn hạn do CPA VIETNAM thực hiện. Trong quá trình thực tập thấy được vai trò của nợ vay đối với doanh nghiệp và các nhà cung cấp, ngân hàng, nhà cho vay tín dụng… nên em đã chọn đề tài : “ Hoàn thiện quy trình kiểm toán nợ ngắn hạn trong kiểm toán tài chính do công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam (CPA VIETNAM) thực hiện.” Ngoài phần mở đầu và kết luận, chuyên đề thực tập tốt nghiệp gồm ba phần chính : Phần 1: Khát quát chung về Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam (CPA VIETNAM). Phần 2:Thực trạng quy trình kiểm toán nợ ngắn hạn trong kiểm toán tài chính do Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam ( CPA VIETNAM) thực hiện. Phần 3 :Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán nợ ngắn hạn trong kiểm toán tài chính do Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam( CPA VIETNAM) thực hiện Đối tượng trực tiếp của chuyên đề này là các khoản nợ ngắn hạn trong kiểm toán Báo cáo tài chính năm 2006. Tuy nhiên trong phạm vi chuyên đề thực tập tốt nghiệp em chỉ tập trung vào các khoản mục chính: Phải trả nhà cung cấp, vay ngắn hạn. Để hoàn thành tốt Chuyên đề này, em đã nhận được sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo ThS . Trần Mạnh Dũng, cùng sự giúp đỡ của Ban Giám Đốc công ty Hợp danh kiểm toán Việt Nam và toàn thể các anh chị kiểm toán viên, các nhân viên phòng hành chính trong công ty. .Em xin chân thành cảm ơn! PHẦN 1 TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY HỢP DANH KIỂM TOÁN VIỆT NAM ( CPA VIETNAM) 1.Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam ( CPA VIETNAM) Tên công ty : Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam Tên tiếng Anh: Viet Nam Auditing Partnership Company Tên giao dịch : CPA VIETNAM Văn phòng chính tại Hà Nội : 17 Lô 2C Khu đô thị Trung Yên, đường Trung Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội. Tel : 047832121/23/24/25/26 Fax : 047832122 Chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh 1005 lầu 10 tòa nhà 159 Điện Biên Phủ, Phường 10, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh. Tel : 085141389 Fax : 085141407 Công ty Hợp danh Kiểm toán Việt Nam - CPA VIETNAM là công ty hợp danh đầu tiên về kiểm toán được thành lập và thực hiện hoạt động kiểm toán độc lập tại Việt Nam theo Nghị định số 105/2004/NĐ-CP ngày 30/03/2004 của Chính Phủ về kiểm toán độc lập tại Việt Nam. CPA VIETNAM là công ty kiểm toán đầu tiên tại Việt Nam chịu trách nhiệm vô hạn đối với khách hàng về kết quả cuộc kiểm toán. Công ty được thành lập trên cơ sở giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 0105000002 của Sở kế hoạch và đầu tư Thành phố Hà Nội cấp ngày 23/06/2004. Công ty hoạt động theo điều lệ Công ty được Hội đồng thành viên hợp danh phê duyệt ngày 1/6/2004 và theo Luật doanh nghiệp số 60/2005/QH 11 ngày 29 tháng 11 năm 2005. Từ năm 2004 đến nay công ty đã 3 lần đổi trụ sở, đầu tiên công ty có trụ sở tại số 43 phố Kim Đồng phường Giáp Bát quận Hoàng Mai Hà Nội . Do sự phát triển về quy mô, số lượng nhân viên,…công ty đã đổi trụ sở đến 1005/1010-tầng 10-tòa nhà 18T2 khu đô thị Trung Hòa –Nhân Chính -Thanh Xuân -Hà Nội. Và hiện nay công ty đã một lần nữa đổi trụ sở chính về 17 lô 2C khu đô thị Trung Yên –Đường Trung Hòa – Cầu Giấy –Hà Nội, đây là một tòa nhà năm tầng với đầy đủ cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động của công ty. Đặc biệt do nhu cầu kiểm toán ngày càng nhiều đặc biệt là đối với khu vực phía Nam nên công ty đã mở thêm một chi nhánh của mình ở thành phố Hồ Chí Minh. Văn phòng của công ty tại Hà Nội và chi nhánh tại Thành phố Hồ Chí Minh tuy mới hoạt động được không lâu nhưng đã và đang khẳng định vị trí và tạo được uy tín trên thị trường kiểm toán. Trong những ngày đầu thành lập số vốn của công ty chỉ khoảng 2 tỷ cho đến năm 2006 số vốn đã tăng lên 8 tỷ. Qua đây ta thấy số vốn của công ty đã tăng nhanh theo cấp số nhân, có sự tăng nhanh như vậy là do số lượng thành viên hợp danh của công ty tăng : Năm 2004 công ty có 4 thành viên hợp danh, cho đến nay số lượng thành viên hợp danh đã là 8 người. Số vốn của công ty tăng tạo điều kiện mở rộng quy mô, lĩnh vực hoạt động của công ty. Bên cạnh đó, Công ty còn có đội ngũ nhân viên có trình độ, năng động, sáng tạo và có tinh thần trách nhiệm cao để phục vụ khách hàng. Đây là nhân tố quan trọng quyết định sự thành công của Công ty trong gần ba năm qua và những năm hoạt động tiếp theo. Trong những ngày đầu thành thành lập công ty mới chỉ có khoảng 18 người, trong đó có 5 kiểm toán viên đăng kí hành nghề kiểm toán. Sau 3 năm hoạt động công ty đã xây dựng được một đội ngũ gồm hơn 80 người (văn phòng Hà Nội hơn 70 người, chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh hơn 10 người), trong đó 100% nhân viên tốt nghiệp các trường Đại học, 5 nhân viên có bằng Thạc Sỹ, 10 nhân viên có chứng chỉ kiểm toán viên. Trong quá trình phục vụ khách hàng, kinh nghiệm nghề nghiệp, hiệu quả công việc và sự tận tụy của nhân viên công ty CPA VIETNAM đã tạo nên mối quan hệ hợp tác tốt đẹp và bền vững giữa công ty và khách hàng. Đội ngũ nhân viên là một trong những nhân tố quan trọng nhất tạo nên sự thành công của CPA VIETNAM. 2.Tổ chức bộ máy quản lý của CPA VIETNAM Đứng đầu công ty là Hội đồng thành viên Hợp danh bao gồm 8 thành viên có trình độ chuyên môn và uy tín nghề nghiệp và đều có chứng chỉ CPA VIỆT NAM do Bộ Tài chính cấp và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình về các nghĩa vụ của công ty. Hội đồng thành viên hợp danh là cơ quan quyết định cao nhất của công ty. Trong quá trình hoạt động, các thành viên hợp danh phân công nhau đảm nhiệm các chức trách quản lý và kiểm soát hoạt động của công ty và cử một trong số họ đảm nhiệm chức trách Giám đốc công ty. Quy chế hoạt động của hội đồng hợp danh do hội đồng quyết định. Hiện nay Ban Giám đốc của công ty gồm có 1 Giám đốc và 4 Phó Giám đốc. Giám đốc chịu trách nhiệm chung cho hoạt động của toàn công ty, là người có quyền điều hành cao nhất trong công ty, cùng các Phó Giám đốc lãnh đạo về mọi hoạt động của công ty như kinh tế, tài chính, kế hoạch, tổ chức hành chính…Giám đốc do Hội đồng thành viên hợp danh bổ nhiệm. Các Phó Giám đốc có nhiệm vụ giúp Giám đốc điều hành các hoạt động để thực hiện các mục tiêu chiến lược của công ty. Các Phó Giám đốc mỗi Phó Giám đốc chịu trách nhiệm về một hoạt động và lĩnh vực nhất định : một Phó Giám đốc phụ trách phòng nghiệp vụ 1, một Phó Giám đốc phụ trách phòng nghiệp vụ 2, một Phó Giám đốc phụ trách phòng nghiệp vụ 3 và phòng hành chính tổng hợp, một Phó Giám đốc phụ trách phòng xây dựng cơ bản. Các Phó Giám đốc cũng do Hội đồng thành viên hợp danh bổ nhiệm. Ban kiểm soát có nhiệm vụ soát xét chất lượng công việc kiểm toán của các phòng ban chức năng thông qua đó tạo điều kiện cho chất lượng của cuộc kiểm toán ngày càng nâng cao, tạo niềm tin cho khách hàng. Các phòng ban chức năng của công ty: Phòng hành chính tổng hợp: Có nhiệm vụ quản lý nhân sự, hồ sơ cá nhân, quản trị văn phòng, nội vụ, văn thư lưu trữ, giải quyết các công việc hành chính, đối ngoại, kế toán, thủ quỹ. Phòng nghiệp vụ : Để tạo điều kiện cho công tác quản lý công ty đã có 6 phòng nghiệp vụ, mỗi phòng có khoảng 7-10 nhân viên, các phòng này là phòng trực tiếp tiến hành các hoạt động cung cấp các dịch vụ về kiểm toán như kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán các dự án, tư vấn….các phòng này có sự độc lập tương đối tuy nhiên vẫn có sự phối hợp, trao đổi thông tin chặt chẽ để hoàn thành nhiệm vụ được Ban Giám đốc và Công ty giao phó. Phòng kiểm toán đầu tư xây dựng cơ bản : có nhiệm vụ kiểm toán xác định giá trị dự toán, giá trị quyết toán công trình xây dựng cơ bản như công trình dân dụng, công trình giao thông vận tải… Có thể khái quát bộ máy tổ chức quản lý của CPA VIETNAM Sơ đồ 1 : Tổ chức bộ máy quản lý tại công ty CPA VIETNAM Hội đồng thành viên Hợp danh Ban Giám đốc Ban kiểm soát Các phòng nghiệp vụ Kiểm toán đầu tư xây dựng cơ bản Phòng hành chính tổng hợp Chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh 3.Kết quả kinh doanh của CPA VIETNAM Trong gần ba năm qua, tình hình hoạt động kinh doanh của CPA VIET NAM ngày càng phát triển, thị trường khách hàng đang dần được mở rộng. Vì thế doanh thu của Công ty đã tăng lên đáng kể qua từng năm, theo đó đời sống của cán bộ công nhân viên cũng tăng lên đáng kể. Bảng 1: Hai chỉ tiêu quan trọng của CPA VIETNAM: Đơn vị : Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 Doanh thu 500 6000 9000 Thu nhập bình quân 2.3 2.5 3 Qua bảng trên ta thấy, doanh thu của công ty tăng nhanh một cách nhanh chóng: Năm 2004 doanh thu chỉ mới đạt 500 triệu đồng, sau một năm hoạt động doanh thu của công ty đã lên tới 6000 triệu đồng và cho đến nay doanh thu của công ty đã nên tới 9000 triệu đồng. Có sự tăng nhanh như vậy là do qua 3 năm hoạt động công ty đã ngày càng tạo được uy tín trên thị trường kiểm toán; quy mô của công ty không ngừng mở rộng cả về vốn và số lượng công nhân viên có trình độ chuyên môn, đặc biệt là công ty đã mở thêm chi nhánh ở thành phố Hồ Chí Minh đã thu hút được một số lượng lớn khách hàng ở khu vực phía Nam….Tất cả những lý do này làm cho công ty ngày càng thu hút một lượng lớn khách hàng. Đây là lý do làm cho doanh thu của công ty tăng theo cấp số nhân như vậy. Và chắc chắn nếu cứ như bây giờ thì doanh thu của công ty sẽ còn tăng nhanh nữa đặc biệt là khi Công ty có đủ điều kiện kiểm toán các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán. Do công ty mới thành lập được gần 3 năm nên vẫn còn nằm trong diện miễn thuế thu nhập doanh nghiệp vì vậy doanh thu của công ty chỉ để trang trải chi phí hoạt động, cho vào nguồn vốn hoạt động…Vì vậy đây cũng là lý do làm cho thu nhập bình quân của cán bộ công nhân viên tăng qua các năm, thu nhập tăng cũng làm cho cán bộ công nhân viên làm việc thu được kết quả cao. Trong những năm đầu thành lập, công ty chủ yếu phát triển các dịch vụ truyền thống như : Kiểm toán Báo cáo tài chính, quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản, tư vấn còn rất ít vì. Trong những năm tiếp theo công ty đã không ngừng mở thêm các loại hình dịch vụ bên cạnh các dịch vụ truyền thống. Tuy nhiên hiện nay,doanh thu của công ty vẫn chủ yếu là từ dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính, sau đó là đến kiểm toán đầu tư xây dựng cơ bản. Sơ đồ 2: Cơ cấu doanh thu của CPA VIETNAM theo từng loại dịch vụ Hiện nay mục đích của công ty là tăng doanh thu dịch vụ tư vấn hơn nữa nhưng điều này chưa thực hiện được do hiểu biết thị trường, nghiên cứu các doanh nghiệp còn hạn chế. Nhằm thực hiện phương châm “ CPA VIETNAM đi cùng sự phát triển của doanh nghiệp”, trong những năm tới CPA VIETNAM sẽ tiếp tục mở rộng các loại hình dịch vụ với chất lượng ngày càng cao, ngoài các loại dịch vụ truyền thống ( kiểm toán BCTC, tư vấn, quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản) công ty sẽ mở rộng các loại hình dịch vụ để đáp ứng các nhu cầu của thị trường. Hiện nay, CPA VIETNAM đang có kế hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ cho nhân viên trong công ty, tăng số nhân viên có chứng chỉ CPA. Chiến lược hoạt động của công ty là nâng cao doanh thu, mở rộng thị trường khách hàng với chất lượng kiểm toán ngày càng cao. Cho tới thời điểm này công ty chưa đủ số năm thành lập (5 năm) nên công ty chưa được kiểm toán các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán, vì vậy trong 2-3 năm tới công ty phấn đấu trở thành một trong những công ty kiểm toán được niêm yết trên thị trường chứng khoán. Và trong 5-7 năm tới công ty phấn đấu trở thành một trong mười công ty kiểm toán hàng đầu. Đời sống vật chất của cán bộ công nhân viên trong công ty ngày càng được cải thiện, tạo động lực cho cán bộ nhân viên làm tốt hơn có trách nhiệm hơn. Do con người là tài sản có giá trị nhất trong các công ty kiểm toán nên công ty đã nắm được điều này và ngày càng quan tâm tới cán bộ nhân viên trong công ty. Công ty hiện nay đã trang bị được 60% máy tính xách tay cho nhân viên, tăng cường đầu tư trên lĩnh vực công nghệ phần mềm tin học, xây dựng chương trình phần mềm phục vụ công tác kiểm toán và công tác quản lý của công ty, xây dựng và quản lý trang Web phục vụ chương trình quảng cáo, tiếp thị khách hàng. Hiện nay thị trường ở trong thành phố Hồ Chí Minh là một thị trường rộng lớn vì vậy trong mấy năm tới công ty đang có hướng phát triển và khai thác triệt để thị trường này. Muốn làm được điều này công ty đã và đang phát triển chi nhánh của mình trong thành phố Hồ Chí Minh, công ty phấn đấu phát triển chi nhánh ngang tầm với văn phòng của mình tại Hà Nội. Như vậy, trải qua hơn một năm hoạt động, CPA VIETNAM được đánh giá là hoạt động rất có hiệu quả, lợi nhuận tăng nhanh và càng khẳng định chỗ đứng của mình trên thị trường kiểm toán. 4.Khái quát chung quy trình kiểm toán của công ty CPA VIETNAM Mục tiêu hoạt động của CPA VIETNAM là cung cấp dịch vụ chuyên ngành tốt nhất, đảm bảo quyền lợi cao nhất cho khách hàng. Chính vì vậy trong hoạt động CPA VIETNAM luôn tuân thủ theo các nguyên tắc: Độc lập, trung thực, khách quan và bảo mật. Quy trình kiểm toán báo cáo tài chính của CPA VIETNAM được xây dựng trên cơ sở tuân thủ những chuẩn mực kiểm toán độc lập và chế độ kế toán hiện hành của Việt Nam, đồng thời lựa chọn và vận dụng những chuẩn mực, thông lệ chung của quốc tế trong lĩnh vực kiểm toán trên cơ sở phù hợp với thực tế hoạt động kinh doanh và quản lý tại Việt Nam. Quy trình kiểm toán của CPA VIETNAM gồm 6 bước: Hoạt động trước kiểm toán - Đánh giá sơ bộ rủi ro Lựa chọn nhóm kiểm toán Thiết lập điều khoản hợp đồng kiểm toán Lập kế hoạch sơ bộ Lập kế hoạch chiến lược Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng Tìm hiểu môi trường kiểm soát của khách hàng Tìm hiều chu trình kế toán tại khách hàng Thực hiện thủ tục phân tích sơ bộ Xác định mức trọng yếu kế hoạch Lập kế hoạch chi tiết : thể hiện qua sơ đồ sau Đánh giá mức độ rủi ro tiềm tàng Có rủi ro chi tiết xác định Không có rủi ro chi tiết xác định Cần tìm hiểu hệ thống kiểm soát Có Không Hệ thống kiểm soát được thiết kế và thực hiện đầy đủ Hệ thống kiểm soát được thiết kế và thực hiện đầy đủ Không Có Có Không Tin tưởng hiệu quả thực hiện của HTKS Tin tưởng hiệu quả thực hiện của HTKS Có Không Không Có Tổng hợp và thảo luận kế hoạch kiểm toán Thực hiện kế hoạch kiểm toán: nếu tin tưởng hiệu quả thực hiện của hệ thống kiểm soát nội bộ thì tiến hành kiểm tra hiệu quả thực hiện của hệ thống kiểm soát. Nếu không tin tưởng hiệu quả thực hiện của Hệ thống kiểm soát hoặc hệ thống kiểm soát không được thực hiện và thiết kế và thực hiện đầy đủ thì tiến hành thực hiện các thủ tục kiểm toán cơ bản. Sau đó tiến hành đánh giá tổng thể các sai sót và phạm vi của cuộc kiểm toán và soát xét báo cáo tài chính. Tổng hợp và lập báo cáo Thực hiện soát xét các sự kiện sau ngày khóa sổ Thu thập thư giải trình của Ban giám đốc Lập bản tóm tắt kết quả kiểm toán Lập báo cáo kiểm toán: Kiểm toán viên phải họp tổng kết và thống nhất điều chỉnh với khách hàng. Tùy thuộc vào sự thống nhất của khách hàng đối với các điều chỉnh, mức độ trọng yếu của các sai sót và phạm vi kiểm toán để kiểm toán viên đưa ra ý kiến kiểm toán phù hợp nhất. Hoạt động sau kiểm toán: Đánh giá chất lượng cuộc kiểm toán và xem xét các sự kiện phát sinh sau ngày phát hành báo cáo kiểm toán, nếu cần điều chỉnh thì thực hiện các thủ tục kiểm toán bổ sung cần thiết đồng thời kiểm toán viên phải phát hành báo cáo kiểm toán mới cho báo cáo tài chính đã điều chỉnh. Nếu báo cáo tài chính cần điều chỉnh nhưng giám đốc khách hàng không đồng ý điều chỉnh kiểm toán viên sẽ đưa ra ý kiến chấp nhận từng phần hoặc không chấp nhận tùy theo ảnh hưởng của các sự kiện đến Báo cáo tài chính. 5.Hệ thống kiểm soát chất lượng dịch vụ của CPA VIETNAM Hệ thống kiểm soát chất lượng sản phẩm của CPA VIETNAM được thể hiện qua phiếu soát xét Hồ sơ và Báo cáo kiểm toán. Đối với tất cả hồ sơ và báo cáo kiểm toán trước khi phát hành đều phải trải qua sự kiểm soát và phê duyệt của 3 cấp với các nội dung sau: Giám đốc soát xét các nội dung: Tính tuân thủ về trình tự và nội dung trình bày của hệ thống báo cáo. Tính chính xác của số liệu trình bày trên báo cáo . Tính logic về nội dung báo cáo. Diễn đạt và lỗi kỹ thuật. Trình bày báo cáo kiểm toán. Thư quản lý Kiểm toán viên điều hành soát xét các nội dung sau: Tính tuân thủ trong cách trình bày hồ sơ, giấy tờ làm việc. Chương trình kiểm toán các tài khỏan. Kiểm tra chọn mẫu các bằng chứng kiểm toán. Cơ sở và tính chính xác của số liệu trình bày trên báo cáo kiểm toán. Tính tuân thủ về trình tự và nội dung trình bày của báo cáo. Diễn đạt và lỗi kỹ thuật Tính hợp lý và đầy đủ của những vấn đề ghi nhận trong báo cáo kiểm toán và thư quản lý. Trưởng nhóm soát xét các nội dung Tính tuân thủ trong cách trình bày toàn bộ hồ sơ, giấy tờ làm việc. Tính đầy đủ của bằng chứng kiểm toán và chương trình kiểm toán. Đã đối chiếu tính chính xác về số liệu giữa bằng chứng, giấy tờ làm việc và báo cáo. Tính chính xác của các số liệu trình bày trong báo cáo. Đã đảm bảo trình tự và nội dung Báo cáo được trình bày theo quy định. Thư quản lý Đã sửa và ngày giao hồ sơ soát xét. Phiếu soát xét sau khi thực hiện xong được lập thành 2 bản 1 bản lưu vào hồ sơ, 1 bản lưu ở Bộ phận kiểm toán. Đồng thời trong quá trình kiểm toán, nhóm kiểm toán viên phải lập Báo cáo của nhóm để báo cáo tiến độ công việc. Bên cạnh đó, định kỳ các nhà quản lý thường đánh giá kết quả hoạt động kiểm toán của các phòng nghiệp vụ và phòng kiểm toán đầu tư xây dựng cơ bản. Qua đưa ra ý kiến nhận xét trong các buổi đào tạo, họp của công ty để ngày càng nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán của công ty. 6.Các loại dịch vụ và khách hàng của công ty CPA VIETNAM 6.1 .Các dịch vụ do CPA VIETNAM cung cấp Với mong muốn có chỗ đứng ngày càng vững chắc trong thị trường kiểm toán, CPA VIETNAM không ngừng mở rộng các lĩnh vực kinh doanh, cung cấp các dịch vụ có chất lượng ngày càng cao cho khách hàng. Hiện nay, các loại dịch vụ do CPA VIETNAM cung cấp bao gồm: Kiểm toán báo cáo tài chính : Kiểm toán Báo cáo tài chính vì mục đích thuế và dịch vụ quyết toán thếu, kiểm toán hoạt động, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán nội bộ, kiểm toán thông tin tài chính, kiểm tra thông tin tài chính trên cơ sở thỏa thuận trước. dịch vụ kiểm toán Báo cáo tài chính là dịch vụ chất lượng cao của CPA VIETNAM. Kiểm toán đầu tư xây dựng cơ bản (quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản) đây là dịch vụ uy tín của CPA VIETNAM bao gồm kiểm toán xác định giá trị dự toán, giá trị quyết toán công trình đầu tư xây dựng cơ bản : công trình dân dụng, công trình giao thông vận tải… Tư vấn tài chính: Tư vấn xác định giá trị tài sản doanh nghiệp phục vụ cho việc chuyển đổi hình thức sở hữu công ty, tham gia thị trường chứng khoán, góp vốn liên doanh, hợp danh, hợp đồng hợp tác kinh doanh. Tư vấn thuế : Tư vấn phương pháp tính thuế có hiệu quả cho doanh nghiệp và phù hợp với pháp luật thuế hiện hành. Tư vấn nguồn nhân lực: tư vấn cho doanh nghiệp về quản lý nguồn nhân lực, quản lý quỹ tiền lương và các khỏan trích theo lương. Tư vấn áp dụng công nghệ thông tin : công ty có một đội ngũ nhân viên nhiều năng lực trong lĩnh vực công nghệ thông tin, đặc biệt là việc áp dụng công nghệ thông tin trong hoạt dộng kế toán. Tư vấn quản lý: tư vấn thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả, xây dựng quy chế tài chính cho doanh nghiệp, xác định cơ cấu và chiến lược kinh doanh, tư vấn quản lý tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp, tư vấn lập dự án khả thi cho các doanh nghiệp trong giai đoạn đầu, tư vấn đầu tư lựa chọn phương án kinh doanh cho doanh nghiệp. Dịch vụ kế toán : cung cấp cho khách hàng các thông tin về chính sách kế toán, tư vấn các phương pháp kế toán phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp. Dịch vụ định giá tài sản :Đế xuất các biện pháp và cơ sở pháp lý xử lý về tài chính, công nợ, lao động và các vấn đề liên quan đến việc xác định giá trị doanh nghiệp và cổ phần hóa doanh nghiệp. Dịch vụ bồi dưỡng, cập nhật kiến thức tài chính kế toán và cấp chứng chỉ đào tạo : trung tâm đào tạo CPA VIETNAM thường xuyên tổ chức các chương trình đào tạo về kế toán, tài chính ,thuế…taị các doanh nghiệp hoặc tại các địa phương nhằm cập nhật kiến thức cũng như cung cấp các thông tin hữu ích cho các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. Kết thuc khóa học CPA VIET NAM cấp chứng chỉ đào tạo cho người tham dự khóa học. Dịch vụ soát xét báo cáo tài chính soát xét các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính, từ đó đưa ra những nhận xét khái quát về khách hàng nhằm tư vấn giúp doanh nghiệp có được những điều chỉnh đúng đắn, kịp thời. 6.2. Thị trường khách hàng của CPA VIETNAM Với các lĩnh vực kinh doanh rộng lớn như trên và với phương châm hoạt động “ CPA VIETNAM luôn đi cùng sự phát triển của doanh nghiệp”, thị trường kinh doanh của CPA VIETNAM rất rộng lớn với nhiều loại hình kinh doanh khác nhau. Khách hàng của CPA VIETNAM là các doanh nghiệp thuộc tất cả các thành phần kinh tế bao gồm các Tổng công ty Nhà nước (chủ yếu là các Tổng công ty 90, 91) như Tổng Công ty Điện lực Việt Nam, Tổng Công ty Than Việt Nam, Tổng Công ty dầu khí Việt Nam…, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài của Nhật Bản, Hàn Quốc…, Công ty cổ phần , Công ty trách nhiệm hữu hạn… Với sự am hiểu đặc thù kinh tế ngành, CPA VIETNAM đã thực hiện kiểm toán và cung cấp đa dạng các loại hình dịch vụ cho các doanh nghiệp thuộc các ngành sản xuất, khai thác mỏ, bưu chính viễn thông, dầu lửa, điện lực, ngân hàng, khách sạn, hàng không, dệt may, lương thực, hóa chất…Qua đó giúp các doanh nghiệp được kiểm toán nâng cao công tác quản lý tài chính kế toán, cũng như hoàn thiện tốt hơn hệ thống kế toán, hệ thống kiểm soát nội bộ. Qua thị trường khách hàng được kiểm toán rộng lớn ta có thể phần nào thấy được vị trí của công ty trong toàn ngành kiểm toán. PHẦN 2 THỰC TRẠNG QUY TRÌNH KIỂM TOÁN NỢ NGẮN HẠN TRONG KIỂM TOÁN TÀI CHÍNH DO CÔNG TY HỢP DANH KIỂM TOÁN VIỆT NAM ( CPA VIETNAM) THỰC HIỆN. 1.Quy trình kiểm toán chính về nợ ngắn hạn trong kiểm toán tài chính do công ty CPA VIETNAM thực hiện Quy trình kiểm toán nợ ngắn hạn trong kiểm toán tài chính do công ty CPA VIETNAM thực hiện, thực hiện theo quy trình chung của công ty trong kiểm toán báo cáo tài chính. Gồm 6 bước: Công việc thực hiện trước kiểm toán: Đối với mọi khách hàng, CPA VIETNAM đều tiến hành các công việc : Tổ chức buổi họp đầu tiên với khách hàng, các định phạm vi công việc, tập hợp thông tin chung về khách hàng, thành lập nhóm kiểm toán,…. Lập kế hoạch tổng quát :Kế hoạch kiểm toán tổng quát được lập cho toàn bộ cuộc kiểm toán Báo cáo tài chính nên các thông tin được thu thập trên phạm vi toàn bộ hoạt động của công ty khách hàng. Thiết kế chương trình kiểm toán chi tiết: Chương trình kiểm toán được thiết lập trong Công ty nhằm cụ thể hóa những bước công việc phải thực hiện với chi phí và thời gian kiểm toán hợp lý, từ đó nâng cao hiệu quả kiểm toán. Chương trình kiểm toán được thiết kế riêng cho từng khoản mục trên báo cáo tài chính trong đó có chương trình kiểm toán các khoản phải trả người cung cấp, chương trình kiểm toán các khoản vay. Thực hiện kiểm toán các khoản mục phải trả người cung cấp, vay ngắn hạn và dài hạn. Kết thúc kiểm toán : Sau khi thực hiện xong các thủ tục kiểm toán când thiếtm thu thập đầy đủ các bằng chứng, đưa ra các bút toán điều chỉnh, CPA VIETNAM tiến hành họp tổng kết với khách hàng, thống nhất với khách hàng về các điều chỉnh cần thiết nhằm đưa ra báo cáo tài chính phản ánh trung thực, hợp lý tình hình tài chính của doanh nghiệp. Khi đã có sự thống nhất với khách hàng về các số liệu điều chỉnh, CPA VIETNAM sẽ tiến hành lập báo cáo kiểm toán để đưa ra ý kiến về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Hoạt động sau kiểm toán: Sau mỗi cuộc kiểm toán, CPA VIETNAM tiến hành đánh giá chất lượng các bước công việc đã thực hiện trong quá trình kiểm toán để từ đó phát huy những ưu điểm và khắc phục những nhược điểm, rút ra những kinh nghiệm trong những lần kiểm toán sau. Đặc biệt các kiểm toán viên cần phải xem xét các sự kiện phát sinh sau ngày phát hành báo cáo kiểm toán, khi biết về các sự kiện này, kiểm toán viên xem xét liệu có cần điều chỉnh báo cáo tài chính hay không. Do đây là một khoản mục trọng yếu vì vậy trong mỗi bước công ty sẽ thực hiện các công việc khác nhau trên cơ sở quy trình chung để phục vụ tốt cho công việc kiểm toán. Và cũng tùy các khách hàng khác nhau mà công ty có thể thêm hoăc bớt một số công việc để việc kiểm toán khoản mục này đạt kết quả tốt nhất. 2.Thực trạng quy trình kiểm toán nợ ngắn hạn trong kiểm toán tài chính tại CPA VIETNAM. Trong kiểm toán báo cáo tài chính, các khoản phải trả luôn được đánh giá là mang tính trọng yếu cao vì các khoản này rất dễ xảy ra sai sót, đòi hỏi kiểm toán viên phải có kiến thức vững chắc về kiểm toán, kinh nghiệm làm việc lâu năm. Trong các khoản nợ phải trả có khoản nợ ngắn hạn cũng được đánh giá là mang tính trọng yếu cao. Các khoản nợ ngắn hạn bao gồm: vay ngắn hạn, phải trả cho người bán, thuế và các khoản phải nộp Nhà nước, phải trả cho người lao động, phải trả nội bộ… Tại CPA VIETNAM, cũng như các khoản mục khác, kiểm toán nợ ngắn hạn được đánh giá là phần không thể tách rời trong kiểm toán báo cáo tài chính. Trong quá trình kiểm toán nợ ngắn hạn và nợ dài hạn, CPA VIETNAM còn thực hiện tư vấn cho khách hàng có một cơ cấu vốn hoàn thiện nhất. Đây cũng là một yếu tố góp phần thành công của CPA VIETNAM trong ba năm qua. CPA VIETNAM đã tiến hành kiểm toán ở rất nhiều khách hàng, tuy nhiên để thuận lợi cho việc nghiên cứu em đi sâu vào khách hàng SMILE – một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực lắp ráp, sửa chữa và bảo hành, bán buôn, bán lẻ các sản phẩm điện, điện tử. Đây là một khách hàng thường xuyên của CPA VIETNAM. 2.1. Công việc thực hiện trước kiểm toán Bước khởi đầu của cuộc kiểm toán là tiếp cận khách hàng. Với những khách hàng mới CPA VIETNAM tiến hành gửi thư chào hàng đến Ban Giám đốc Công ty khách hàng. Trong thư chào hàng, CPA VIETNAM tự giới thiệu về mình, về các dịch vụ mà Công ty cung cấp và những phương thức tiến hành kiểm toán phù hợp với khách hàng. Kết quả của gửi thư chào hàng là đề nghị kiểm toán của Công ty khách hàng. Để xem xét có tiếp tục kiểm toán ( với khách hàng cũ) hoặc có nhận kiểm toán (với khách hàng mới ) hay không, Ban Giám đốc CPA VIETNAM sẽ cử một thành viên của Ban Giám đốc hoặc trưởng phòng nghiệp vụ là người có trình độ chuyên môn cao và nhiều kinh nghiệm tới khảo sát, đánh giá khả năng chấp nhận kiểm toán đỗi với Công ty khách hàng. Sau đó hai bên sẽ ký hợp đồng kiểm toán. Khi hợp đồng kiểm toán đã ký thì CPA VIETNAM sẽ tiến hành phân công kiểm toán viên của mình phục vụ cuộc kiểm toán đó. Đây là những kiểm toán viên có trình độ, hiểu biết nhất định về lĩnh vực kinh doanh của khách hàng và đặc biệt là phải độc lập với khách hàng. Tính độc lập của kiểm toán viên là một trong những nguyên tắc đạo đức được quy định trong chuẩn mực. CPA VIETNAM luôn đánh giá cao tính độc lập và tính độc lập của kiểm toán viên được đảm bảo thông qua bản cam kết về tính độc lập do công ty lập ra. Bảng 2: Bảng cam kết về tính độc lập CÔNG TY HỢP DANH KIỂM TOÁN VIỆT NAM BIÊN BẢN CAM KẾT VỀ TÍNH ĐỘC LẬP Kính gửi: Hội đồng thành viên hợp danh Từ nhóm kiểm toán thực hiện kiểm toán báo cáo tài chính năm 2006 của công ty SMILE Phòng : Khách hàng: Công ty SMILE V/v: Bản cam kết về tính độc lập của kiểm toán viên Chúng tôi đã đọc và hiểu rõ về tính độc lập của kiểm toán viên theo yêu cầu của Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam số 200. Trên cơ sở đó, chúng tôi xin cam đoan với sự trung thực tuyệt đối của mình, (a) đã thực hiện đúng chuẩn mực; và (b) không có dấu hiệu nào được xem là vi phạm đến chuẩn mực về tính độc lập của kiểm toán viên. Thành viên nhóm kiểm toán Vị trí trong nhóm Chữ ký Ngày tháng Tiếp đó, CPA VIETNAM gửi tới khách hàng Bản yêu cầu Công ty khách hàng chuẩn bị tài liệu phục vụ kiểm toán. Bảng 3: Bản yêu cầu cung cấp tài liệu phục vụ kiểm toán BẢN YÊU CẦU CUNG CẤP TÀI LIỆU PHỤC VỤ KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH NĂM 2006 CỦA CÔNG TY SMILE. Nội dung Người chịu trách nhiệm cung cấp Ngày nhận Kế hoạch Thực tế Các vấn đề chung: -Quyết định thành lập doanh nghiệp, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh… -Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh… Kế toán trưởng Khi bắt đầu làm việc Các khoản nợ ngắn hạn: -Chi tiết số dư theo tiểu khoản các tài khoản nợ ngắn hạn tại ngày 31/12/2006 -Bảng liệt kê danh sách các khoản phải trả theo đối tượng tại ngày 31/12/2006. -Địa chỉ của các đối tượng nợ ngắn hạn: Fax, điạ chỉ, điện thoại… -Bản xác nhận công nợ tài thời điểm 31/12/2006( nếu có) -Bảng kiểm kê các khoản vay ngắn hạn đầu năm, tăng, đã trả đến 31/12/2006 trong đó phân biệt trả vốn, lãi, thời hạn vay, thời hạn trả…. Kế toán trưởng Khi bắt đầu làm việc 2.2.Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát Lập kế hoạch tổng quát thường được lập cho toàn bộ cuộc kiểm toán báo cáo tài chính nên các thông tin được thu thập trên phạm vi toàn bộ hoạt động của Công ty khách hàng. Tuy nhiên trong phạm vi chuyên đề thực tập tốt nghiệp, em chỉ xin đi sâu vào các thông tin liên quan đến kiểm toán các khoản mục nợ ngắn hạn. Lập kế h._.