Hoàn thiện phương pháp Kế toán bán dịch vụ du lịch tại Công ty Cổ phần du lịch & thương mại Than Việt Nam- TKV

Lêi më ®Çu §èi víi ViÖt Nam, sau viÖc tæ chøc thµnh c«ng Héi nghÞ APEC vµ gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i toµn cÇu WTO ®· më ra cho ViÖt Nam nhiÒu vËn héi míi cho hîp t¸c, ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn, ®ßi hái c¸c lÜnh vùc ph¶i cè g¾ng nç lùc hÕt m×nh ®Ó ngµy cµng ph¸t triÓn mét c¸ch v­ît bËc vµ an toµn míi cã thÓ ®øng v÷ng trong mét m«i tr­êng c¹nh tranh míi vµ khèc liÖt h¬n. Kinh doanh dÞch vô lµ mét trong nh÷ng ngµnh quan träng vµ chÞu sù t¸c ®éng rÊt lín trong sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc. doanh nghiÖp dÞch vô còng gièng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c ®Òu ho¹t ®éng trong mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù c¹nh tranh gay g¾t, còng chÞu sù chi phèi cña c¸c quy luËt cung cÇu, quy luËt gi¸ trÞ,…. ChÝnh v× ®iÒu nµy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶i quan t©m ®Õn lîi Ých kinh tÕ, ®Õn lîi nhuËn cuèi cïng. Do vËy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã nh÷ng chiÕn l­îc kinh doanh hiÖu qu¶, ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n, c«ng t¸c qu¶n lý, ph¶i t¨ng doanh thu, gi¶m c¸c kho¶n chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt,…. Tuy nhiªn doanh nghiÖp ho¹t ®éng tèt hay kh«ng ®iÒu nµy kh«ng chØ phô thuéc vµo yÕu tè kh¸ch quan cña doanh nghiÖp, mµ cßn phô thuéc vµo yÕu tè chñ quan cña doanh nghiÖp. mét trong c¸c yÕu tè ®ã lµ c«ng t¸c tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n . H¹ch to¸n kÕ to¸n víi chøc n¨ng tæ chøc, tr×nh bµy vµ cung cÊp th«ng tin kinh tÕ tµi chÝnh tin cËy cho c¸c quyÕt ®Þnh kinh tÕ nã ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo sù thµnh c«ng cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ cña c¸c doanh nghiÖp dÞch vô nãi riªng. Cã thÓ nãi r»ng phÇn lín c¸c quyÕt ®Þnh cña nhµ qu¶n lý ®­îc x©y dùng trªn c¬ së nguån sè liÖu cña kÕ to¸n.Trong nh÷ng th«ng tin ®ã th× th«ng tin vÒ b¸n hµng cã mét vai trß lín ®Ó ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ .v× vËy, hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng cã vai trß quan träng träng trong sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp . NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, nªn trong thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty cæ phÇn du lÞch vµ th­¬ng m¹i Than ViÖt Nam - TKV, cïng víi sù h­íng dÉn gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« gi¸o: TS NguyÔn Phó Giang em ®· chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n b¸n dÞch vô du lÞch t¹i c«ng ty cæ phÇn du lÞch vµ th­¬ng m¹i Than ViÖt Nam- TKV”. Ph¹m vi nghiªn cøu cu¶ ®Ò t¹i ®­îc giíi h¹n ë lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng trong c¸c doanh dÞch vô, kÕt hîp víi thùc tiÔn kinh doanh vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng t¹i c«ng ty cæ phÇn du lÞch vµ th­¬ng m¹i Than ViÖt Nam – TKV. Môc ®Ých nghiªn cøu: nh»m hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c b¸n dÞch vô ë c«ng ty cæ phÇn du lÞch vµ th­¬ng m¹i Than ViÖt Nam – TKV. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: dùa trªn quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö ®ång thêi sö dông hÖ thèng c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu cô thÓ nh­: ph©n tÝch, tæng hîp,diÔn gi¶i, kÕt hîp víi ®iÒu tra thùc tÕ t¹i c«ng ty ®Ó ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ ®­a ra h­íng gi¶i quyÕt. KÕt cÊu cña luËn v¨n tèt nghiÖp gåm : Ch­¬ng I : Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng trong c¸c doanh nghiÖp dÞch vô. Ch­¬ng II : Thùc tr¹ng kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n dÞch vô du lÞch t¹i c«ng ty cæ phÇn du lÞch vµ th­¬ng m¹i Than ViÖt Nam – TKV. Ch­¬ng III: Hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n dÞch vô du lÞch t¹i c«ng ty cæ phÇn du lÞch vµ th­¬ng m¹i Than ViÖt Nam – TKV. Danh Môc c¸c tõ viÕt t¾t GTGT : ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng TK : Tµi kho¶n TSC§ : Tµi s¶n cè ®Þnh SXKD: S¶n xuÊt kinh doanh Môc lôc Lêi cam ®oan §Ò tµi: Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n b¸n dÞch vô du lÞch t¹i c«ng ty cæ phÇn vµ du lÞch Than ViÖt Nam – TKV Gi¸o viªn h­íng dÉn: TS NguyÔn Phó Giang Sinh viªn thùc hiÖn: Lª ThÞ Hoa Líp: K40 D6. Khoa : KÕ to¸n - KiÓm to¸n. Ngµy nép luËn v¨n: 11/6/2008. Lêi cam ®oan : §©y lµ c«ng tr×nh nghiªn cøu ®éc lËp cña t«i, kh«ng sao chÐp cña c«ng tr×nh kh¸c ®· ®­îc c«ng bè, sè liÖu trong luËn v¨n lµ do c«ng ty cæ phÇn du lÞch vµ th­¬ng m¹i Than ViÖt Nam – TKV cung cÊp. NÕu sai t«i xin chÞu hoµn toµn tr¸ch nhiÖm. Ng­êi cam ®oan Lª ThÞ Hoa Ch­¬ng 1: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng trong c¸c doanh nghiÖp dÞch vô. Kh¸i qu¸t vÒ kinh doanh dÞch vô. 1.1.1 §Æc ®iÓm kinh doanh dÞch vô: Kinh doanh dÞch vô lµ ho¹t ®éng cung cÊp lao vô dÞch vô phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t ®êi sèng cho d©n c­ toµn x· héi. Ho¹t ®éng rÊt ®a d¹ng phong phó, tån t¹i d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Ng­êi ta cã thÓ chia s¶n phÈm dÞch vô thµnh c¸c nhãm dÞch vô nh­ : dÞch vô du lÞch, b¶o hiÓm, ®Çu t­, t­ vÊn, th­¬ng m¹i, xuÊt nhËp khÈu. C¨n cø vµo tÝnh ch¾t cña c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ng­êi ta chia thµnh 2 lo¹i dÞch vô: DÞch vô cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt nh­ dÞch vô vËn t¶i, b­u ®iÖn, may ®o, söa ch÷a ¨n uèng… DÞch vô kh«ng cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt nh­ dÞch vô t­ vÊn, h­íng dÉn du lÞch, chôp ¶nh… §èi víi c¸c doanh nghiÖp dÞch vô th× ho¹t ®éng dÞch vô lµ ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh mang l¹i nguån thu chñ yÕu cho c¸c doanh nghiÖp nµy, tuy nhiªn ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c, ho¹t ®éng doanh nghiÖp chØ mang tÝnh chÊt phô trî, bæ xung cho ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh. Kinh doanh dÞch vô lµ nghµnh cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm v« h×nh. §ã lµ nh÷ng s¶n phÈm cã c¸c ®Æc ®iÓm sau: S¶n phÈm th­êng kh«ng tån t¹i d­íi d¹ng vËt chÊt cô thÓ. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, phôc vô còng chÝnh lµ qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm dÞch vô. S¶n phÈm dÞch vô th­êng ®­îc tiªu thô ngay vµ kh«ng nhËp kho. Trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn gi¸ thµnh s¶n phÈm dÞch vô chñ yÕu lµ chi phÝ vÒ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, chi phÝ lao ®éng sèng, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, cßn c¸c yÕu tè kh¸c rÊt nhá hoÆc kh«ng cã. S¶n phÈm dÞch vô cã tÝnh rñi ro vµ tÝnh c¹nh tranh cao. 1.1.2 C¸c lo¹i h×nh kinh doanh dÞch vô: 1.1.2.1 DÞch vô cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt: - Kinh doanh dÞch vô vËn t¶i: VËn t¶i lµ nghµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®Æc biÖt, cã nhiÖm vô chñ yÕu lµ vËn chuyÓn hµng hãa vµ hµnh kh¸ch tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c. Doanh nghiÖp vËn t¶i qu¶n lý qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh theo nhiÒu kh©u kh¸c nhau nh­ giao dÞch, hîp ®ång vËn chuyÓn hµng hãa hoÆc hµnh kh¸ch, thanh to¸n hîp ®ång, lËp kÕ ho¹ch ®iÒu vËn vµ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®iÒu vËn. KÕ ho¹ch t¸c nghiÖp vËn t¶i ®­îc thùc hiÖn cô thÓ chi tiÕt tõng ngµy, tõng giê. Ng­êi ®iÒu hµnh ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ ph­¬ng tiÖn n»m chñ yÕu bªn ngoµi doanh nghiÖp. S¶n phÈm vËn t¶i kh«ng cã h×nh th¸i hiÖn vËt, ®¬n vÞ tÝnh s¶n phÈm lµ TÊn.km vËn t¶i hµng hãa hoÆc Ng­êi. Km vËn chuyÓn hµnh kh¸ch. Nghµnh vËn t¶i gåm nhiÒu lo¹i h×nh nh­ vËn t¶i ®­êng bé, ®­êng thñy, ®­êng hµng kh«ng… Mçi lo¹i cã ®Æc ®iÓm riªng chi phèi tíi tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n. - Kinh doanh dÞch vô b­u ®iÖn: B­u ®iÖn lµ nghµnh kinh tÕ ®Æc biÖt, võa cã tÝnh phôc vô võa cã tÝnh kinh doanh, lµ mét c«ng cô h÷u hiÖu cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong viÖc truyÒn dÉn th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ, x· héi, phôc vô nhiÒu nghµnh, nhiÒu lÜnh vùc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. B­u ®iÖn gi÷ vÞ trÝ quan träng trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ, gi÷ g×n an ninh, trËt tù x· héi s¶n phÈm b­u ®iÖn còng nh­ c¸c s¶n phÈm kh¸c cña kinh doanh dÞch vô lµ s¶n phÈm v« h×nh, kÕt qu¶ dÞch vô thùc hiÖn ®­îc ®¸ng gi¸ th«ng qua hiÖu qu¶ cã Ých cña viÖc truyÒn t¶i th«ng tin, th­ tõ, ®iÖn b¸o, ®iÖn tho¹i, b­u phÈm… chuyÓn tõ n¬I nµy ®Õn n¬i kh¸c. Gi¸ trÞ s¶n phÈm b­u ®iÖn lµ hao phÝ lao ®éng sèng cÇn thiÕt vµ lao ®éng vËt hãa lµm thay ®æi ®èi t­îng lao ®éng ( th«ng tin) tõ kh«ng gian nµy ®Õn kh«ng gian kh¸c. Gi¸ trÞ s¶n phÈm b­u ®iÖn lµ hao phÝ lao ®éng sèng cÇn thiÕt và lao ®éng vËt hãa lµm thay ®æi ®èi t­îng lao ®éng ( th«ng tin) tõ kh«ng gian nµy ®Õn kh«ng gian kh¸c. Mét s¶n phÈm dÞch vô b­u ®iÖn h×nh thµnh ph¶i cã Ýt nhÊt 2 ®¬n vÞ trong nghµnh tham gia thùc hiÖn. Trong khi ®ã c­íc phÝ ( thu nhËp) b­u ®iÖn l¹i chØ ph¸t sinh ë mét trong c¸c ®¬n vÞ tham gia ®ã. 1.1.2.2. DÞch vô kh«ng cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt: - Kinh doanh dÞch vô du lÞch: Ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch lµ nghµnh kinh tÕ mang tÝnh tæng hîp cao, s¶n phÈm cña du lÞch nh»m ®¸p øng nhu cÇu rÊt ®a d¹ng phong phó cña kh¸ch du lÞch. Ngoµi c¸c nhu cÇu vÒ ®i l¹i, th¨m viÕng c¸c danh lam th¾ng c¶nh, ng­êi ®i du lÞch cßn cã nhu cÇu vÒ ¨n, ngñ, th­ëng thøc ©m nh¹c, vui ch¬i gi¶i trÝ trong thêi gian nhµn rçi, nhu cÇu vÒ mua s¾m ®å dïng, ®å l­u niÖm… Nh­ vËy, trong quyÕt to¸n ho¹t ®éng cña m×nh ngµnh du lÞch phôc vô kh¸ch hµng th«ng qua viÖc tæ chøc vËn chuyÓn, phôc vô ¨n ë, b¸n hµng vµ tæ chøc c¸c ®Çu vµo vui ch¬I gi¶I trÝ kh¸c theo nhu cÇu cña kh¸ch. Kinh doanh dÞch vô kh¸ch s¹n: §Æc ®iÓm c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n lµ cho thuª phßng ngñ. Bªn c¹nh ®ã, ngµnh du lÞch cßn thùc hiÖn c¸c dÞch vô kÌm theo nh­ giÆt lµ, gi÷ xe, b¸n hµng l­u niÖm… 1.2. §Æc ®iÓm tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô: 1.2.1. C¸c m« h×nh tæ chøc ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô: 1.2.1.1. Tæ chøc qu¶n lý kinh doanh dÞch vô theo m« h×nh c«ng ty: Theo m« h×nh nµy, c«ng ty dÞch vô lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp. Thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh vµ trùc thuéc c«ng ty sÏ lµ c¸c trung t©m vµ chi nh¸nh. Trong ®ã cã bè trÝ c¸c phßng ban vµ cã sù ph©n cÊp qu¶n lý. C«ng ty Phßng Kinh Doanh Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng Tæng hîp Phßng kÕ to¸n tµi vô Chi nh¸nh Trung t©m Cöa hµng v.v.. v.v... 1.2.1.2. Tæ chøc kinh doanh dÞch vô theo m« h×nh tæng c«ng ty: C¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty bao gåm: héi ®ång qu¶n trÞ, ban kiÓm so¸t, tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh vµ c¸c phßng, ban nghiÖp vô chuyªn m«n. D­íi tæng c«ng ty cã c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cã thÓ lµ doanh nghiÖp h¹ch to¸n ®éc lËp, cã t­ c¸ch ph¸p nh©n ®Çy ®ñ, cã quyÒn tù chñ kinh doanh, tù chñ tµi chÝnh, chÞu sù qu¶n lý cña tæng c«ng ty, còng cã thÓ lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc cã t­ c¸ch ph¸p nh©n h¹n chÕ, sã quyÒn tù chñ kinh doanh vµ tµi chÝnh theo sù ph©n cÊp cña tæng c«ng ty. v.v ... Phßng kinh Doanh v.v... Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng KÕ to¸n Phßng Kinh doanh Phßng KÕ ho¹ch C«ng ty thµnh viªn kÕ to¸n ®éc lËp §¬n vÞ thµnh viªn KÕ to¸n phô théc Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng kÕ to¸n tµi vô Trung t©m Cöa hµng Chi nh¸nh Trung t©m Cöa hµng Chi nh¸nh v.v... Tæng c«ng ty 1.2.2. Ph©n cÊp qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô: Tïy theo ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông mçi doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän 1 m« h×nh ph©n cÊp qu¶n lý sau: M« h×nh ph©n cÊp qu¶n lý trùc tuyÕn: Gi¸m ®èc sÏ lµ ng­êi trùc tiÕp ®iÒu hµnh c¸c bé phËn kh«ng th«ng qua bÊt cø mét kh©u trung gian nµo. M« h×nh ph©n cÊp qu¶n lý theo chøc n¨ng: Tæ chøc ra nhiÒu bé phËn vµ mçi bé phËn sÏ thùc hiÖn mét hoÆc mét sè chøc n¨ng ngiÖp vô cña doanh nghiÖp d­íi sù l·nh ®¹o cña Gi¸m ®èc hoÆc gi¸m ®èc ®iÒu hµnh. M« h×nh ph©n cÊp qu¶n lý theo lo¹i ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô: 1.3. Doanh thu cung cÊp dÞch vô: Doanh thu chØ bao gåm tæng gi¸ trÞ cña c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp ®· thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc. C¸c kho¶n thu hé bªn thø 3 kh«ng ph¶i lµ nguån lîi Ých kinh tÕ, kh«ng lµm t¨ng vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp sÏ kh«ng ®­îc coi lµ doanh thu( vÝ dô: khi ng­êi nhËn ®¹i lý thu hé tiÒn b¸n hµng cho ®¬n vÞ chñ hµng, th× doanh thu cña ng­êi nhËn ®¹i lý chØ lµ tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng). C¸c kho¶n gãp vèn cña cæ ®«ng hoÆc chñ së h÷u lµm t¨ng vèn chñ së h÷u nh­ng kh«ng lµ doanh thu. X¸c ®Þnh doanh thu: Doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n ®· thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc. Doanh thu ph¸t sinh tõ giao dÞch ®­îc x¸c ®Þnh bëi tháa thuËn gi÷a doanh nghiÖp víi bªn mua hoÆc bªn sö dông tµi s¶n. Nã ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n ®· thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc sau khi trõ ®i c¸c kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. §èi víi c¸c kho¶n tiÒn hoÆc t­¬ng ®­¬ng tiÒn kh«ng ®­îc nhËn ngay th× doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch quy ®æi gi¸ trÞ danh nghÜa cña c¸c kho¶n sÏ thu ®­îc trong t­¬ng lai vÒ gi¸ trÞ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm gi nhËn doanh thu theo tû lÖ l·i suÊt hiÖn hµnh. Gi¸ trÞ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu cã thÓ nhá h¬n gi¸ trÞ danh nghÜa sÏ thu ®­îc trong t­¬ng lai. Khi hµng hãa hoÆc dÞch vô ®­îc trao ®æi ®Ó lÊy hµng hãa hoÆc dÞch vô t­¬ng tù vÒ b¶n chÊt vµ gi¸ trÞ th× viÖc trao ®æi ®ã kh«ng ®­îc coi lµ mét giao dÞch t¹m ra doanh thu. Khi hµng hãa hoÆc dÞch vô ®­îc trao ®æi ®Ó lÊy hµng hãa hoÆc dÞch vô kh¸c kh«ng t­¬ng tù th× viÖc trao ®æi ®ã ®­îc coi lµ mét giao dÞch t¹o ra doanh thu. Tr­êng hîp nµy doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña hµng hãa ho¸ dÞch vô nhËn vÒ, sau khi ®iÒu chØnh c¸c kho¶n tiÒn hoÆc t­¬ng ®­¬ng tiÒn tr¶ thªm hoÆc thu thªm. Khi kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c hµng hãa hoÆc dÞch vô nhËn vÒ th× doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña hµng hãa hoÆc dÞch vô ®em trao ®æi, sau khi ®iÒu chØnh c¸c kho¶n tiÒn hoÆc t­¬ng ®­¬ng tiÒn tr¶ thªm hoÆc thu thªm. Doanh thu cña giao dÞch vÒ cung cÊp dÞch vô ®­îc gi nhËn khi kÕt qu¶ cña giao dÞch ®ã ®­îc x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy. Tr­êng hîp giao dÞch vÒ cung cÊp dÞch vô liªn quan ®Õn nhiÒu kú kinh doanh th× doanh thu ®­îc ghi nhËn trong kú theo kÕt qu¶ phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµo ngµy lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña kú ®ã. KÕt qu¶ cña giao dÞch cung cÊp dÞch vô ®­îc x¸c ®Þnh khi tháa m·n tÊt c¶ 4 ®iÒu kiÖn sau: Doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh t­¬ng ®èi ch¾c ch¾n. Cã kh¶ n¨ng thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch cung cÊp dÞch vô ®ã. X¸c ®Þnh ®­îc phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh vµo ngµy lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. X¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ ph¸t sinh cho giao dÞch vµ chi phÝ ®Ó hoµn thµnh giao dÞch cung cÊp dÞch vô ®ã. Tr­êng hîp giao dÞch vÒ cung cÊp dÞch vô thùc hiÖn trong nhiÒu kú kÕ to¸n th× viÖc x¸c ®Þnh doanh thu cña dÞch vô trong tõng kú th­êng ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p tû lÖ hoµn thµnh. Theo ph­¬ng ph¸p nµy, doanh thu ®­îc ghi nhËn trong kú kÕ to¸n ®­îc x¸c ®Þnh theo tû lÖ phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh. Doanh thu cung cÊp dÞch vô chØ ®­îc ghi nhËn khi ®¶m b¶o lµ doanh nghiÖp nhËn ®­îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch. Khi kh«ng thÓ thu håi ®­îc kho¶n doanh thu th× ph¶i h¹ch to¸n vµo kho¶n chi phÝ mµ kh«ng ®­îc ghi gi¶m doanh thu. Khi kh«ng thÓ ch¾c ch¾n thu håi ®­îc mét kho¶n mÊt mµ tr­íc ®ã ®· ghi vµo doanh thu ( nî ph¶I thu khã ®ßi) th× ph¶I lËp dù phßng nî ph¶I thu khã ®ßi mµ kh«ng ghi gi¶m doanh thu. Kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi khi x¸c ®Þnh thùc sù lµ kh«ng ®ßi ®­îc th× ®­îc bï ®¾p b»ng nguån dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi. Doanh nghiÖp cã thÓ ­íc tÝnh doanh thu cung cÊp dÞch vô khi tháa thuËn ®­îc víi bªn ®èi t¸c giao dÞch nh÷ng ®iÒu kiÖn sau: Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn cña mçi bªn trong viÖc cung cÊp hoÆc nhËn dÞch vô. Gi¸ thanh to¸n. Thêi h¹n vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n. §Ó ­íc tÝnh thêi gian cung cÊp dÞch vô, doanh nghiÖp ph¶i cã hÖ thèng kÕ ho¹ch tµi chÝnh vµ kÕ to¸n phï hîp. Khi cÇn thiÕt, doanh nghiÖp cã quyÒn xem xÐt vµ söa ®æi c¸ch ­íc tÝnh doanh thu trong qu¸ tr×nh cung cÊp dÞch vô. PhÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh ®­îc x¸c ®Þnh theo mét trong 3 ph­¬ng ph¸p sau, tïy thuéc vµo b¶n chÊt cña dÞch vô: §¸n gi¸ phÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh So s¸nh tû lÖ % gi÷a khèi l­îng c«ng viÖc ®· hoµn thµnh víi tæng khèi l­îng c«ng viÖc ph¶I hoµn thµn. Tû lÖ % chi phÝ ®· ph¸t sinh so víi tæng chi phÝ ­íc tÝnh ®Ó hoµn thµnh toµn bé giao dÞch cung cÊp dÞch vô. PhÇn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh kh«ng phô thuéc vµo c¸c kho¶n thanh to¸n ®Þnh kú hay c¸c kho¶n øng tr­íc cña kh¸ch hµng. Tr­êng hîp dÞch vô ®­îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau mµ kh«ng t¸ch biÖt ®­îc, vµ ®­îc thùc hiÖn trong nhiÒu kú kÕ to¸n nhÊt ®Þnh th× doanh thu tõng kú ®­îc ghi nhËn theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n. Khi cã mét ho¹t ®éng c¬ b¶n so víi c¸c ho¹t ®éng kh¸c th× viÖc ghi nhËn doanh thu ®­îc thùc hiÖn theo ho¹t ®éng c¬ b¶n ®ã. Khi kÕt qu¶ cña mét giao dÞch vÒ cung cÊp dÞch vô kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®­îc ch¾c ch¾n th× doanh thu ®­îcghi nhËn t­¬ng øng víi chi phÝ ®· ghi nhËn vµ cã thÓ thu håi. Trong giai ®o¹n ®Çu cña mét giao dÞch vÒ cung cÊp dÞch vô, khi ch­a x¸c ®Þnh ®­îc kÕt qu¶ mét c¸ch ch¾c ch¾n th× doanh thu ®­îc ghi nhËn b»ng chi phÝ ®· ghi nhËn vµ cã thÓ thu håi ®­îc. NÕu chi phÝ liªn quan ®Õn dÞch vô ®ã ch¾c ch¾n kh«ng thu håi ®­îc th× kh«ng ghi nhËn doanh thu, vµ chi phÝ ®· ph¸t sinh ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong kú. 1.4. KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng trong doanh nghiÖp dÞch vô: 1.4.1. H¹ch to¸n ban ®Çu: Tïy theo ph­¬ng thøc , h×nh thøc b¸n hµng , kÕ to¸n b¸n hµng sö dông c¸c chøng tõ kÕ to¸n sau : à Ho¸ ®¬n GTGT: Trªn ho¸ ®¬n GTGT ph¶i ghi râ sè ho¸ ®¬n , ngµy th¸ng , n¨m tªn ®¬n vÞ , tªn hµng ho¸ , quy c¸ch , sèl­îng , ®¬n gi¸ , thµnh tiÒn , thuÕ suÊt thuÕ GTGT , tæng céng … Khi ph¸t sinh nghiÖp vô b¸n hµng , c¨n cø vµo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt , hoÆc ®¬n ®Æt hµng ho¸ ®¬n gtgt ®­îc lËp gåm 3 liªn : Liªn 1 dïng ®Ó l­u vµo sæ gèc . Liªn 2 giao cho kh¸ch hµng lµm chøng tõ ®i ®­êng vµ ghi vµo sæ kÕ to¸n ®¬n vÞ mua . Liªn 3 giao cho bé phËn thñ kho ®Ó lµm thñ tôc xuÊt kho vµ ghi vµo thÎ kho PhiÕu thu: sau khi kh¸ch hµng nhËn hµng vµ thanh to¸n kÕ to¸n lËp phiÕu thu thµnh 3 liªn . sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n tr­ëng duyÖt chuyÓn cho thñ quü lµm thñ tôc nhËp quü .thñ quü gi÷ l¹i mét liªn ®Ó ghi sæ quü , 1 liªn giao cho kh¸ch hµng , 1 liªn ®­îc l­u l¹i ë n¬i lËp . à B¶ng kª ho¸ ®¬n chøng tõ hµng ho¸ b¸n ra : c¨n cø vµo ho¸ ®¬n gtgt mµ kÕ to¸n lËp b¶ng kª ho¸ ®¬n chøng tõ hµng ho¸ b¸n ra , ®©y lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tÝnh thuÕ vµ kh©u trõ thuÕ gtgt ®Çu vµo C¸c chøng tõ kh¸c : giÊy b¸o cña ng©n hµng,…. 1.4.2.Tµi kho¶n sö dông: Tµi kho¶n 511: Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô. Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña donah nghiÖp trong mét kú kÕ to¸n cña ho¹t ®éng SXKD tõ c¸c giao dÞch vµ tõ c¸c nghiÖp vô sau: B¸n hµng: B¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ b¸n hµng hãa mua vµo. Cung cÊp dÞch vô: thùc hiÖn c«ng viÖc ®· tháa thuËn theo hîp ®ång trong mét kú hoÆc nhiÒu kú kÕ to¸n nh­ cung cÊp dÞch vô vËn t¶i, du lÞch, cho thuª TSCD theo ph­¬ng thøc thuª ho¹t ®éng. Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô b»ng ngo¹i tÖ th× ph¶i quy ®æi ngo¹i tÖ ra §ång ViÖt Nam theo tû gi¸ thùc tÕ ph¸t sinh hoÆc tû giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng do ng©n hµng Nhµ N­íc ViÖt Nam c«ng bè t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ. Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô thuÇn mµ doanh nghiÖp thùc hiÖn ®­îc trong kú kÕ to¸n cã thÓ thÊp h¬n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô ghi nhËn ban ®Çu do c¸c nguyªn nh©n: Doanh nghiÖp chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng ®· b¸n cho kh¸ch hµng hoÆc hµng ®· b¸n bÞ tr¶ l¹i( do kh«ng ®Èm b¶o ®iÒu kiÖn vÒ quy c¸ch, phÈm chÊt ghi trong hîp ®ång kinh tÕ), vµ doanh nghiÖp ph¶i nép thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp ®­îc tÝnh trªn doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô thùc tÕ mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn trong mét kú kÕ to¸n. Mét sè quy ®Þnh cÇn ®­îc t«n träng khi h¹ch to¸n vµo TK 511: Tµi kho¶n 511 “ doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô” chØ ph¶n ¸nh doanh thu cña khèi l­îng s¶n phÈm, hµng hãa ®· b¸n; dÞch vô ®· cung cÊp ®­îc x¸c ®Þnh tiªu thô trong kú kh«ng ph©n biÖt doanh thu ®· thu tiÒn hay sÏ thu ®­îc tiÒn. KÕ to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña doanh nghiÖp ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c sau: +) §èi víi s¶n phÈm, hµng hãa, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ gi¸ b¸n ch­a thuÕ GTGT. +) §èi víi s¶n phÈn hµng hãa, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT, hoÆc chÞu thuÕ GTGT thep ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ thanh to¸n( bao gåm c¶ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, hoÆc thuÕ xuÊt khÈu) +) §èi víi hµng hãa nhËn b¸n ®¹i lý, ký göi theo ph­¬ng thøc b¸n ®óng gi¸ h­ëng hoa hång th× h¹ch to¸n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô phÇn hoa hång b¸n hµng mµ doanh nghiÖp ®­îc h­ëng. +) Tr­êng hîp b¸n hµng theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp th× doanh nghiÖp ghi nhËn doanh thu b¸n hµng theo gi¸ b¸n tr¶ tiÒn ngay vµ ghi nhËn vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh vÒ phÇn l·i tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ nh­ng tr¶ chËm phï hîp víi thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu ®­îc x¸c nhËn. +) Nh÷ng s¶n phÈm, hµng hãa ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, nh­ng v× lý do vÒ chÊt l­îng, vÒ quy c¸ch kü thuËt,… ng­êi mua tõ chèi thanh to¸n, göi tr¶ l¹i ng­êi b¸n hoÆc yªu cÇu gi¶m gi¸ vµ ®­îc doanh nghiÖp chÊp thuËn, hoÆc ng­êi mua hµng víi khèi l­îng lín ®­îc chiÕt khÊu th­¬ng m¹i th× c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng nµy ®­îc theo dâi riªng biÖt trªn c¸c tµi kho¶n 531- Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, hoÆc tµi kho¶n 532- Gi¶m gi¸ hµng b¸n, tµi kho¶n 521- ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i. +) Tr­êng hîp trong kú doanh nghiÖp ®· viÕt hãa ®¬n b¸n hµng vµ ®· thu tiÒn hµng nh­ng ®Õn cuèi kú vÉn ch­a giao hµng cho ng­êi mua hµng, th× trÞ gi¸ sè hµng nµy kh«ng ®­îc coi lµ tiªu thô vµ kh«ng ®­îc ghi vµo tµi kho¶n 511- “doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô” mµ chØ h¹ch to¸n bªn cã tµi kho¶n 131- Ph¶i thu cña kh¸ch hµn. Khi thùc giao hµng cho ng­êi mua th× sÏ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 511- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô, vÒ trÞ gi¸ hµng ®· giao, ®· thu tr­íc tiÒn b¸n hµng, phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu. Kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy c¸c tr­êng hîp sau: +) TrÞ gi¸ s¶n phÈm, hµng hãa ®ang göi b¸n, dÞch vô hoµn thµnh ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng nh­ng ch­a ®­îc ng­êi mua chÊp nhËn thanh to¸n. +) TrÞ gi¸ hµng göi b¸n theo ph­¬ng thøc göi b¸n ®¹i lý, ký göi( ch­a ®­îc x¸c ®Þnh tiªu thô). +) C¸c kho¶n thu nhËp kh¸c kh«ng ®­îc coi lµ doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô. KÕt cÊu vµ néi dung tµi kho¶n 511: Bªn nî: ThuÕ XK, thuÕ TT§B, thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp cña sè dÞch vô tiªu thô. C¸c kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ph¸t sinh trong kú. Cuèi kú kÕt chuyÓn doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Bªn cã: Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d­ cuèi kú. Tµi kho¶n nµy cã mét sè quy ®Þnh sau cÇn t«n träng: Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n ®· thu ®­îc tiÒn hoÆc sÏ thu ®­îc tiÒn bao gåm c¶ c¸c kho¶n phô thu, phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n. Tµi kho¶n 511 chØ ph¶n ¸nh doanh thu cña dÞch vô ®· b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp kh«ng ph©n biÖt ®· thu ®­îc tiÒn hay sÏ thu ®­îc tiÒn. §èi víi dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT. §èi víi dÞch vô kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT hoÆc thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ thanh to¸n ( bao gåm c¶ thuÓ tiªu thô ®Æc biÖt vµ thuÕ xuÊt khÈu). Tµi kho¶n 511 cã 5 tµi kho¶n cÊp 2 : TK 5111: doanh thu b¸n hµng hãa TK 5112: doanh thu b¸n thµnh phÈm TK 5113: doanh thu cung cÊp dÞch vô Tk 5114: doanh thu trî cÊp, trî gi¸. Tk 5117: doanh thu kinh doanh bÊt ®éng s¶n ®Çu t­. Tµi kho¶n 632: Gi¸ vèn hµng b¸n §­îc dïng ®Ó theo dâi trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm, dÞch vô, hµng ho¸ xuÊt b¸n trong kú. Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d­. Bªn nî: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm, lao vô ®· cung cÊp (®­îc coi lµ tiªu thô trong kú). Bªn cã: kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú vµ gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Tµi kho¶n 154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Tµi kho¶n 154: “chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang” ¸p dông trong c¸c ®¬n vÞ kinh doanh dÞch vô nh­: giao th«ng vËn t¶i, b­u ®iÖn, du lÞch, dÞch vô,… Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp tæng chi phÝ( nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung) vµ tÝnh gi¸ thµnh cña khèi l­îng dÞch vô ®· thùc hiÖn. §èi víi ngµnh giao th«ng vËn t¶i, tµi kho¶n nµy dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh vÒ vËn t¶i ®­êng bé( «t«, tµu ®iÖn, vËn t¶i b»ng ph­¬ng tiÖn th« s¬ kh¸c…) vËn t¶i ®­êng s¾t, ®­êng thñy, ®­êng hµng kh«ng, vËn t¶i ®­êng èng… Tµi kho¶n 154 ¸p dông cho ngµnh giao th«ng vËn t¶i ph¶i ®­îc më chi tiÕt cho tõng ho¹t ®éng( vËn t¶i hµnh kh¸ch, vËn t¶i hµng hãa,..) theo ®õng ®¬n vÞ hoÆc bé phËn kinh doanh dÞch vô. Trong qu¸ tr×nh vËn t¶i, s¨m lèp bÞ hao mßn víi møc ®é nhanh h¬n møc khÊu hao ®Çu xe nªn th­êng ph¶i thay thÕ nhiÒu lÇn nh­ng gi¸ trÞ s¨m lèp thay thÕ kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh vËn t¶i ngay mét lóc khi xuÊt dïng c¸c thay thÕ, mµ ph¶i chuyÓn dÇn tõng th¸ng. V× vËy hµng th¸ng c¸c ®¬n vÞ vËn t¶i «t« ®­îc trÝch tr­íc chi phÝ s¨m lèp vµo gi¸ thµnh vËn t¶i( chi phÝ ph¶i tr¶) theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh. PhÇn chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp v­ît trªn møc b×nh th­êng vµ phÇn chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ kh«ng ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ ®­îc h¹ch to¸n vµo gi¸ vãn hµn b¸n cña kú kÕ to¸n. §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch, tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ho¹t ®éng nh­: h­íng dÉn du lÞch, kinh doanh kh¸ch s¹n, kinh doanh vËn t¶i du lÞch,… Trong ho¹t ®éng kinh doanh kh¸ch s¹n, tµi kho¶n 154 ph¶i më chi tiÕt theo tõng dÞch vô nh­: ho¹t ®éng ¨n uèng, dÞch vô buång nghØ, dÞch vô vui ch¬i gi¶i trÝ, phôc vô kh¸c… KÕt cÊu tµi kho¶n 154 : Bªn nî: TËp hîp chi phÝ thùc hiÖn dÞch vô Bªn cã: chi phÝ thùc tÕ cña khèi l­îng dÞch vô ®· hoµn thµnh cung cÊp cho kh¸ch hµng Sè d­ bªn nî: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cßn dë dang cuèi kú. 1.4.3. Tr×nh tù h¹ch to¸n: - Khi dÞch vô ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú kÕ to¸n: +) §èi víi dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ vµ doanh nghiÖp nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ kÕ to¸n ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng theo gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT, kÕ to¸n ghi t¨ng cho tµi kho¶n111 -tiÒn mÆt,hoÆc tµi kho¶n 112- tiÒn göi ng©n hµng, hoÆc tµi kho¶n 131- ph¶i thu cña kh¸ch hµng tæng gi¸ thanh to¸n. Vµ ghi t¨ng cho tµi kho¶n 511(5113)- Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô, ghi t¨ng cho tµi kho¶n 3331- thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép. +) §èi víi dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp kh«ng chÞu thuÕ GTGT, kÕ to¸n ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng theo gi¸ thanh to¸n: kÕ to¸n ghi t¨ng tµi kho¶n 111- tiÒn mÆt, hoÆc tµi kho¶n 112- tµi kho¶n tiÒn göi ng©n hµng, hoÆc tµi kho¶n 131- ph¶i thu cña kh¸ch hµng theo tæng gi¸ thanh to¸n. Vµ ghi t¨ng cho tµi kho¶n 511( 5113): doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô. - Khi b¸n dÞch vô theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm ,tr¶ gãp, ®èi víi dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng chÞu thuÕ GTGT, kÕ to¸n ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô theo gi¸ b¸n tr¶ tiÒn ngay ®· cã thuÕ GTGT:KÕ to¸n ghi t¨ng cho tµi kho¶n 111, hoÆc TK 112 sè tiÒn ®· tr¶ lÇn ®Çu. Ghi t¨ng cho tµi kho¶n 131 sè tiÒn cßn ph¶i thu. Vµ ghi t¨ng cho tµi kho¶n 511( 5113) gi¸ b¸n tr¶ tiÒn ngay ®· cã thuÕ GTGT, ghi t¨ng cho TK 3387 sè l·i tr¶ chËm, tr¶ gãp. - Tr­êng hîp b¸n dÞch vô th«ng qua ®¹i lý b¸n ®óng gi¸ h­ëng hoa hång: +) §èi víi bªn giao ®¹i lý: khi dÞch vô giao ®¹i lý ®· b¸n ®­îc, c¨n cø vµo b¶ng kª hãa ®¬n b¸n ra cña dÞch vô ®· b¸n do bªn nhËn ®¹i lý göi vÒ: Tr­êng hîp dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ: KÕ to¸n ghi t¨ng TK 111,hoÆc TK 112, hoÆc TK 131 sè tiÒn tæng gi¸ thanh to¸n, Vµ ghi t¨ng cho TK 511(5113) ghi theo gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT, ghi t¨ng cho TK 3331 sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép. Tr­êng hîp dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc kh«ng chÞu thuÕ GTGT: kÕ to¸n ghi t¨ng TK 111,hoÆc TK 112, hoÆc TK 131 víi sè tiÒn lµ tæng gi¸ thanh to¸n, Vµ ghi t¨ng cho TK 511(5113) víi sè tiÒn lµ tæng gi¸ thanh to¸n. §ång thêi ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n: kÕ to¸n ghi t¨ng cho TK 632, ghi gi¶m cho TK 157 gi¸ vèn hµng b¸n. Sè tiÒn hoa hång ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ nhËn ®¹i lý: kÕ to¸n ghi t¨ng cho TK 641 phÇn hoa hång ®¹i lý ch­a cã thuÕ GTGT, ghi t¨ng cho TK 133 thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ vµ ghi gi¶m TK 111, hoÆc TK 112: sè tiÒn lµ tæng gi¸ thanh to¸n +) §èi víi bªn nhËn ®¹i lý: Khi dÞch vô ®· b¸n ®­îc, c¨n cø vµo hãa ®¬n GTGT hoÆc hãa ®¬n b¸n hµng vµ c¸c chøng tõ liªn quan, kÕ to¸n ph¶n ¸nh sè tiÒn b¸n ®¹i lý ph¶i tr¶ bªn giao ®¹i lý: kÕ to¸n ghi t¨ng TK 111, hoÆc TK 112,hoÆc TK 131: sè tiÒn lµ tæng gi¸ thanh to¸n vµ ghi t¨ng cho TK 331 tæng gi¸ thanh to¸n. §Þnh kú khi x¸c ®Þnh hoa hång ®¹i lý ®­îc h­ëng: kÕ to¸n ghi vµo bªn nî TK 331 sè tiÒn hoa hång ®¹i lý cã c¶ thuÕ GTGT. Ghi cã cho TK 5113: sè tiÒn hoa hång ®¹i lý ch­a cã thuÕ GTGT, ghi cã cho TK 3331: sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña hoa hång ®¹i lý. * C¸c tr­êng hîp ph¸t sinh : - Ph¸t sinh chiÕt KhÊu thanh to¸n: khi kh¸ch hµng thanh to¸n nÕu doanh nghiÖp gi¶m trõ chiÕt khÊu thanh to¸n cho kh¸ch hµng th× kÕ to¸n sÏ ghi: T¨ng cho TK 635 : kho¶n triÕt khÊu thanh to¸n cho kh¸ch hµng, ghi t¨ng cho TK 111, hoÆc TK 112: sè tiÒn thùc thu ®­îc vµ ghi gi¶m cho TK 131: tæng sè tiÒn kh¸ch hµng thanh to¸n. - Ph¸t sinh chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n : Khi ph¸t sinh : kÕ to¸n ghi vµo bªn nî cho TK 521, hoÆc TK 532: sè tiÒn chiÕt khÊu hoÆc gi¶m gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT, ghi gi¶m cho TK 33311: sè thuÕ GTGT ®Çu ra cña chiÕt khÊu hoÆc gi¶m gi¸. Vµ ghi gi¶m cho TK 111, hoÆc TK 112, hoÆc TK 131: tæng sè tiÒn chiÕt khÊu hoÆc gi¶m gi¸ bao gåm c¶ thuÕ. Cuèi kú kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh kÕt chuyÓn chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn trong kú: ghi gi¶m cho TK 511 vµ ghi vµo bªn cã cho c¸c TK 521, TK 532 1.4.4. Sæ kÕ to¸n: Sæ kÕ to¸n sö dông trong nghiÖp vô b¸n hµng ë c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®­îc x©y dùng theo mÉu thèng nhÊt dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trªn c¬ së c¸c chøng tõ hîp lÖ , hîp ph¸p theo ®óng ph­¬ng ph¸p ghi chÐp cña kÕ to¸n . Cã 5 h×nh thøc sæ kÕ to¸n : 1.4.4.1.H×nh thøc chøng tõ ghi sæ : §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc nµ : mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh c¨n cø vµo chøng tõ gèc lËp “ chøng tõ ghi sæ “ ®Ó lµm c¬ së tæng hîp. viÖc ghi sæ tæng hîp bao gåm : ghi theo tr×nh tù thêi gian trªn sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ vµ ghi theo hÖ thèng trªn sæ c¸i cña c¸c tµi kho¶n . C¸c sæ kÕ to¸n ®­îc sö dông trong h×nh thøc kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ : sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ , sæ c¸i vµ c¸c sæ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt . Tr×nh tù ghi sæ: Sæ quü Chøng tõ gèc Sæ , thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Chøng tõ ghi sæ Sæ c¸i TK 511, TK 632 B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ B¶ng c©n ®èi sè ph¸t sinh B¸o c¸o tµi chÝnh Ghi chó : Ghi hµng ngµy Ghi cuèi th¸ng , quü Tæng hîp ®èi chiÕu 1.4.4.2. H×nh thøc nhËt ký sæ c¸i : §Æc tr­ng c¬ b¶n cña h×nh thøc nhËt ký sæ c¸i : sö dông nhËt ký sæ c¸i lµ sæ tæng hîp duy nhÊt ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh , trªn sæ kÕt hîp ghi theo tr×nh tù thêi gian vµ ghi theo hÖ thèng . C¸c lo¹i sæ kÕ to¸n ®­îc sö dông trong h×nh thøc nhËt ký sæ c¸i : sæ nhËt ký sæ c¸i , c¸c sæ , thÎ kÕ to¸n chi tiÕt . Tr×nh tù ghi sæ : Chøng tõ gèc B¶ng tæng hîp chøng tõ gèc NhËt ký sæ c¸i B¸o c¸o kÕ to¸._.