HOÀN THIỆN NGHIỆP VỤ NHẬN HÀNG NHẬP KHẨU VẬN TẢI ĐƯỜNG BIỂN BẰNG CONTAINER TẠI CÔNG TY GIAO NHẬN KHO VẬN NGOẠI THƯƠNG ĐÀ NẴNG (CÔNG TY VIETRANS ĐÀ NẴNG)

I. kh¸i niÖm chung vÒ giao nhËn hµng ho¸ xnk 1. Ho¹t ®éng giao nhËn vµ ng­êi giao nhËn. §Æc ®iÓm næi bËt cña mua b¸n quèc tÕ lµ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n ë nh÷ng quèc gia kh¸c nhau. Sau khi ký hîp ®ång mua b¸n, ng­êi b¸n thùc hiÖn viÖc giao hµng, tøc lµ hµng ho¸ ®­îc vËn chuyÓn tõ ng­êi b¸n sang ng­êi mua.§Ó cho qu¸ tr×nh vËn chuyÓn ®ã ®­îc b¾t ®Çu, ®­îc tiÕp tôc vµ kÕt thóc, tøc lµ hµng ho¸ ®Õn tay ng­êi mua, cÇn ph¶i thùc hiÖn hµng lo¹t c¸c c«ng viÖc liªn quan liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh chuyªn chë nh­ : bao b×, ®ãng gãi, l­u kho, ®­a hµng ra C¶ng, lµm c¸c thñ tôc göi hµng, xÕp hµng lªn tµu, chuyÓn t¶i hµng ho¸ ë däc ®­êng, dì hµng ra khái tµu vµ giao hµng cho ng­êi nhËn... TÊt c¶ nh÷ng c«ng viÖc ®ã ®­îc gäi lµ dÞch vô giao nhËn. DÞch vô giao nhËn (Freight Forwarding service), theo qui t¾c mÉu cña FIATA vÒ dÞch vô giao nhËn “lµ bÊt kú lo¹i dÞch vô nµo lien quan ®Õn vËn chuyÓn, gom hµng, l­u kho, bèc xÕp, ®ãng gãi hay ph©n phèi hµng ho¸ còng nh­ c¸c dÞch vô t­ vÊn cã liªn quan ®Õn c¸c dÞch vô trªn, kÓ c¶ c¸c vÊn ®Ò H¶i quan, tµi chÝnh, mua b¶o hiÓm, thanh to¸n, thu thËp c¸c chøng tõ cã liªn quan ®Õn hµng ho¸.Theo ®iÒu 136 LuËt Th­¬ng m¹i ViÖt Nam th× :”Giao nhËn hµng ho¸ lµ hµnh vi th­¬ng m¹i, theo ®ã ng­êi lµm dÞch vô giao nhËn hµng ho¸ nhËn hµng tõ ng­êi gëi, tæ chøc vËn chuyÓn, l­u kho b·i, lµm c¸c thñ tôc giÊy tê vµ c¸c dÞch vô kh¸c cã liªn quan ®Ó giao hµng cho ng­êi nhËn theo sù uû th¸c cu¶ chñ hµng, cña ng­êi vËn chuyÓn hoÆc cña ng­êi giao nhËn kh¸c” Nh­ vËy Giao nhËn (Forwarding) lµ tËp hîp c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh vËn chuyÓn nh»m thùc hiÖn viÖc di chuyÓn hµng ho¸ tõ n¬i gëi hµng ®Õn n¬i nhËn hµng. Giao nhËn thùc chÊt lµ tæ chøc qu¸ tr×nh chuyªn chë vµ gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh chuyªn chë ®ã. Ng­êi kinh doanh dÞch vô giao nhËn gäi chung lµ ng­êi giao nhËn (Forwarder,Freight Forwarder, Forwarding Agent). Ng­êi giao nhËn cã thÓ lµ chñ hµng, chñ tµu, C«ng ty xÕp dì hay kho hµng, ng­êi giao nhËn chuyªn nghiÖp hay bÊt kú mét ng­êi nµo kh¸c cã ®¨ng ký kinh doanh dÞch vô giao nhËn hµng ho¸. Tr­íc ®©y ng­êi giao nhËn th­êng chØ lµm ®¹i lý (Agent) thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc do c¸c nhµ xuÊt nhËp khÈu (XNK) uû th¸c nh­ xÕp dì hµng ho¸, l­u kho b·i, lµm thñ tôc giÊy tê, lo liÖu vËn chuyÓn néi ®Þa, thñ tôc thanh to¸n tiÒn hµng... Cïng víi sù ph¸t triÓn cña th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ nh÷ng tiÕn bé trong khoa häc kü thuËt cña ngµnh vËn t¶i mµ dÞch vô Giao nhËn ngµy cµng ®­îc më réng h¬n. Ngµy nay ng­êi Giao nhËn ®ãng mét vai trß quan träng trong th­¬ng m¹i vµ vËn t¶i quèc tÕ. Ng­êi Giao nhËn kh«ng chØ lµm c¸c thñ tôc H¶i quan, thuª tµu mµ cßn cung cÊp dÞch vô trän gãi vÒ toµn bé qu¸ tr×nh vËn t¶i vµ ph©n phèi hµng ho¸. ë nhiÒu n­íc kh¸c nhau, ng­êi Giao nhËn ®­îc gäi theo nh÷ng tªn kh¸c nhau nh­: §¹i lý H¶i quan (Customs House Agent), M«i giíi H¶i quan (Custom broker), §¹i lý thanh to¸n(Clearing Agent), §¹i lý göi hµng vµ giao nhËn (Shipping and Forwarding Agent), Ng­êi chuyªn chë chÝnh. 2. Ph¹m vi cña dÞch vô Giao nhËn Ph¹m vi cña dÞch vô Giao nhËn lµ néi dung c¬ b¶n cña dÞch vô Giao nhËn, kho vËn.Trõ khi b¶n th©n ng­êi gëi hµng (hoÆc ng­êi nhËn hµng) muèn tham gia vµo bÊt kú mét kh©u hay thñ tôc nµo, chøng tõ nµo ®ã, th«ng th­êng ng­êi giao nhËn thay mÆt ng­êi gëi hµng (hoÆc ng­êi nhËn hµng) lo liÖu qu¸ tr×nh vËn chuyÓn hµng ho¸ qua c¸c c«ng ®o¹n cho ®Õn tay ng­êi nhËn hµng cuèi cïng. Ng­êi Giao nhËn cã thÓ lµm c¸c dÞch vô mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc th«ng qua ®¹i lý, hoÆc thuª dÞch vô cña ng­êi thø ba kh¸c. Nh÷ng dÞch vô mµ ng­êi Giao nhËn th­êng tiÕn hµnh lµ: ChuÈn bÞ hµng ho¸ ®Ó chuyªn chë. Tæ chøc chuyªn chë hµng ho¸ trong ph¹m vi Ga, C¶ng Tæ chøc xÕp dì hµng ho¸ Lµm t­ vÊn cho chñ hµng trong lÜnh vùc chuyªn chë hµng ho¸. Ký hîp ®ång vËn t¶i víi ng­êi chuyªn chë, thuª tµu, l­u c­íc Lµm thñ tôc göi, nhËn hµng Lµm thñ tôc H¶i quan, kiÓm nghiÖm, kiÓm dÞch Mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ LËp c¸c chøng tõ cho viÖc göi, nhËn hµng vµ thanh to¸n Thanh to¸n, thu ®æi ngo¹i tÖ NhËn hµng tõ chñ hµng giao cho ng­êi chuyªn chë vµ giao cho ng­êi nhËn hµng. NhËn hµng tõ ng­êi chuyªn chë vµ giao cho ng­êi nhËn hµng Gom hµng, lùa chän tuyÕn ®­êng vËn t¶i, ph­¬ng thøc vËn t¶i vµ ng­êi chuyªn chë thÝch hîp §ãng gãi bao b×, ph©n lo¹i vµ t¸i chÕ hµng ho¸ L­u kho b¶o qu¶n hµng ho¸ NhËn vµ kiÓm tra c¸c chøng tõ cÇn thiÕt liªn quan ®Õn sù vËn ®éng cña hµng ho¸ Thanh to¸n c­íc phÝ, chi phÝ xÕp dì,chi phÝ l­u kho b·i... Th«ng b¸o t×nh h×nh ®i ®Õn cña c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i Th«ng b¸o tæn thÊt víi ng­êi chuyªn chë Gióp chñ hµng trong viÖc khiÕu n¹i vµ ®ßi båi th­êng Ngoµi ra ng­êi kinh doanh dÞch vô giao nhËn cßn cung cÊp c¸c dÞch vô ®Æc biÖt theo yªu cÇu cña chñ hµng nh­ vËn chuyÓn m¸y mãc thiÕt bÞ cho c¸c c«ng tr×nh x©y dùng lín, vËn chuyÓn quÇn ¸o may mÆc s½n tõ c¸c Container ®Õn th¼ng c¸c cöa hµng, hay vËn chuyÓn ra n­íc ngoµi ®Ó tham gia dù héi chî, triÓn l·m... §Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ng­êi Giao nhËn th­êng cung cÊp dÞch vô vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc (VT§PT), ®ãng vai trß MTO vµ ph¸t hµnh c¶ chøng tõ vËn t¶i. 3. Vai trß cña ng­êi Giao nhËn trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Ngµy nay do sù ph¸t triÓn cña vËn t¶i Container, vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc, ng­êi giao nhËn kh«ng chØ lµm ®¹i lý, ng­êi nhËn uû th¸c mµ cßn cung cÊp dÞch vô vËn t¶i vµ ®ãng vai trß nh­ mét bªn chÝnh (Principal)- ng­êi chuyªn chë (Carrier). Ng­êi Giao nhËn ®· lµm c¸c chøc n¨ng vµ c«ng viÖc cña nh÷ng ng­êi sau ®©y: 3.1." M«i giíi H¶i quan": Thuë ban ®Çu, ng­êi Giao nhËn chØ ho¹t ®éng trong n­íc. NhiÖm vô cña ng­êi Giao nhËn lóc bÊy giê lµm thñ tôc H¶i quan ®èi víi hµng nhËp khÈu nh­ mét M«i giíi H¶i quan. Sau ®ã ng­êi Giao nhËn më réng ho¹t ®éng phôc vô c¶ hµng xuÊt khÈu vµ dµnh chë hµng trong vËn t¶i quèc tÕ hoÆc l­u c­íc víi c¸c h·ng tµu theo sù uû th¸c cña ng­êi xuÊt khÈu hoÆc ng­êi nhËp khÈu tuú thuéc vµo hîp ®ång mua b¸n. Trªn c¬ së ®­îc Nhµ n­íc cho phÐp, ng­êi Giao nhËn thay mÆt ng­êi xuÊt khÈu, ng­êi nhËp khÈu ®Ó khai b¸o vµ lµm thñ tôc H¶i quan nh­ mét m«i giíi H¶i quan. Theo tËp qu¸n xuÊt khÈu hµng ho¸ theo ®iÒu kiÖn FOB th× chøc n¨ng cña ng­êi Giao nhËn ®­îc gäi lµ “FOB ng­êi Giao nhËn” (FOB Freight Forwarding). ë c¸c n­íc nh­ Ph¸p, Mü ho¹t ®éng cña ng­êi Giao nhËn yªu cÇu ph¶i cã giÊy phÐp lµm m«i giíi H¶i quan. 3.2. "§¹i lý" (Agent) Tr­íc ®©y ng­êi Giao nhËn kh«ng ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë. Ng­êi Giao nhËn chØ ho¹t ®éng nh­ mét cÇu nèi gi÷a ng­êi göi hµng vµ ng­êi chuyªn chë nh­ lµ mét ®¹i lý cña ng­êi chuyªn chë hoÆc cña ng­êi göi hµng. Ng­êi Giao nhËn nhËn uû th¸c tõ chñ hµng hoÆc tõ ng­ßi chuyªn chë ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc kh¸c nhau nh­ nhËn hµng, giao hµng, lËp chøng tõ, lµm thñ tôc H¶i quan... trªn c¬ së cña hîp ®ång uû th¸c. 3.3. " Ng­êi gom hµng" (Cargo Consolidator) ë Ch©u ¢u, tõ l©u ng­êi Giao nhËn ®· cung cÊp dÞch vô gom hµng ®Ó phôc vô cho vËn t¶i ®­êng s¾t.§Æc biÖt trong vËn t¶i hµng ho¸ b»ng Container, dÞch vô gom hµng lµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc nh»m biÕn hµng lÎ(LCL) thµnh hµng nguyªn (FCL) ®Ó tËn dông søc chë, søc chøa cña Container vµ gi¶m c­íc phÝ vËn chuyÓn. Khi lµ ng­êi gom hµng, ng­êi Giao nhËn cã thÓ ®ãng vai trß lµ ng­êi vËn t¶i hoÆc chØ lµ ®¹i lý. 3.4. " Ng­êi chuyªn chë" (Carrier) Ngµy nay trong nhiÒu tr­êng hîp ng­êi Giao nhËn ®ãng vai trß lµ ng­êi chuyªn chë, tøc lµ ng­êi Giao nhËn trùc tiÕp ký kÕt hîp ®ång vËn chuyÓn víi chñ hµng vµ chÞu tr¸ch nhiÖm chuyªn chë hµng ho¸ tõ mét n¬i nµy ®Õn mét n¬i kh¸c. Ng­êi Giao nhËn ®ãng vai trß lµ ng­êi thÇu chuyªn chë theo hîp ®ång (Contracting Carrier), nÕu ng­êi Giao nhËn ký hîp ®ång mµ kh«ng trùc tiÕp chuyªn chë. NÕu ng­êi Giao nhËn trùc tiÕp chuyªn chë th× anh ta lµ ng­êi chuyªn chë thùc tÕ (Performing Carrier). 3.5. "L­u kho hµng ho¸, lo liÖu chuyÓn t¶i vµ göi tiÕp hµng ho¸" (Transhipment and on Carriage,Warehousing) Trong tr­êng hîp ph¶i l­u kho hµng ho¸ tr­íc khi xuÊt hoÆc sau khi nhËp khÈu, ng­êi Giao nhËn sÏ lo liÖu viÖc ®ã b»ng ph­¬ng tiÑn cña m×nh hoÆc thuª cña mét ng­êi kh¸c vµ ph©n phèi hµng nÕu cÇn. Khi hµng ho¸ ph¶i chuyÓn t¶i hoÆc qu¸ c¶nh qua n­íc thø ba, ng­êi Giao nhËn sÏ lo liÖu thñ tôc qu¸ c¶nh hoÆc tæ chøc chuyÓn t¶i hµng ho¸ tõ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i nµy sang ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c, hoÆc giao hµng ®Õn tay ng­êi nhËn. 3.6. "Ng­êi kinh doanh vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc"(MTO) Trong tr­êng hîp ng­êi Giao nhËn cung cÊp dÞch vô vËn t¶i ®i suèt (hoÆc cßn gäi lµ vËn t¶i tõ cöa ®Õn cöa) th× ng­êi Giao nhËn ®· ®ãng vai trß lµ ng­êi kinh doanh vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc (MTO). MTO còng lµ ng­êi chuyªn chë vµ chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi hµng ho¸ tr­íc chñ hµng. Ng­êi Giao nhËn cßn ®­îc coi lµ “KiÕn tróc s­ cña vËn t¶i” (Architect of Transport), v× ng­êi Giao nhËn cã kh¶ n¨ng tæ chøc qu¸ tr×nh vËn t¶i mét c¸ch tèt nhÊt vµ tiÕt kiÖm nhÊt. 4. QuyÒn h¹n, nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi Giao nhËn. 4.1. §Þa vÞ ph¸p lý cña ng­êi Giao nhËn 4.1.1. C¸c n­íc dïng LuËt tËp tôc Do thiÕu luËt lÖ quèc tÕ vÒ lÜnh vùc giao nhËn, ®Þa vÞ ph¸p lý cña ng­êi kinh doanh còng kh¸c nhau, tuú thuéc vµo chÕ ®ä ph¸p luËt hiÖn hµnh ë tõng n­íc, nãi chung ë nh÷ng n­íc cã luËt tËp tôc, ®Þa vÞ ®ã dùa trªn kh¸i niÖm vÒ ®Þa lý. Ng­êi Giao nhËn lµ ®¹i lý cña ng­êi uû th¸c (tøc lµ ng­êi göi hµng hay ng­êi nhËn hµng) trong viÖc tu xÕp hµng ho¸ vËn chuyÓn vµ anh ta phô thuéc vµo nh÷ng qui t¾c truyÒn thèng vÒ ®Þa lý nh­ viÖc ph¶i ch¨m sãc chu ®¸o khi thùc hiÖn nhiÖm vô cña m×nh, ph¶i trung thùc víi ng­êi uû th¸c, ph¶i tu©n theo nhÏng chØ dÉn hîp lý vµ ph¶i cã kh¶ n¨ng tÝnh to¸n cho toµn bé qu¸ tr×nh giao dÞch Khi ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ ®¹i lý anh ta ®­îc lîi dông nh÷ng quyÒn b¶o vÖ vµ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm phï hîp víi vai trß cña mét ®¹i lý. Nh­ng nÕu anh ta ®¶m nhËn vai trß cña mét ng­êi uû th¸c vµ ký mét hîp ®ång ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm vÒ m×nh th× kh«ng ®­îc h­ëng quyÒn lîi ®ã. Trong tr­êng hîp nµy anh ta chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn tho¶ ®¸ng toµn bé qu¸ tr×nh vËn t¶i kÓ c¶ khi hµng ho¸ n»m trong tay ng­êi chuyªn chë vµ c¸c ®¹i lý kh¸c mµ anh ta sö dông. Tuy vËy trong thùc tÕ vÞ trÝ th­êng kh¸c biÖt tuú theo lo¹i dÞch vô mµ ng­êi Giao nhËn ®¶m nhiÖm. Ch¼ng h¹n nh­ khi ng­êi Giao nhËn chÞu tr¸ch nhiÖm vËn t¶i toµn bé, tù m×nh vËn chuyÓn hµng ho¸, anh ta ®¶m nhËn vai trß cña ng­êi uû th¸c vËn chuyÓn, nh­ng nÕu anh ta cã mét ®¹i lý phô mµ kh¸ch hµng cña anh ta biÕt vµ ®ång ý chØ ®Þnh th× anh ta gi÷ nguyªn ®Þa vÞ ®¹i lý cña m×nh. Nh­ng ®Õn khi ng­êi Giao nhËn lµm dÞch vô gom hµng vµ cÊp vËn ®¬n riªng cña m×nh th× anh ta trë thµnh ng­êi uû th¸c. 4.1.2. ë c¸c n­íc cã luËt d©n sù. Th«ng th­êng nh÷ng ng­êi Giao nhËn ë nh÷ng n­íc ®ã lÊy danh nghÜa cña m×nh giao dÞch cho c«ng viÖc cña ng­êi uû th¸c. Tuy nhiªn sù kh¸c nhau nÈy sinh ë c¸c n­íc cã luËt d©n sù lµ lo¹i tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc thùc hiÖn ®óng ®¾n hîp ®ång vËn t¶i ®· ký kÕt, vÒ ph­¬ng diÖn nµy, ng­êi Giao nhËn th­êng ®­îc thùc sù coi nh­ ng­êi chuyªn chë. VÒ tr¸ch nhiÖm n¶y sinh trong viÖc vËn t¶i thùc sù, luËt cña Ph¸p cho phÐp chñ hµng kiÖn ng­êi giao nhËn hoÆc ng­êi chuyªn chë, ë mét sè n­íc kh¸c cã luËt d©n sù nh­ CHLB §øc th× ®Þa vÞ ph¸p lý nµy hoµn toµn kh¸c ë chç ng­êi Giao nhËn kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ thùc hiÖn ®óng ®¾n hîp ®ång vËn t¶i, trõ khi anh ta thùc hiÖn hîp ®ång ®ã. 4.1.3. §iÒu kiÖn kinh doanh chuÈn. ë mét sè n­íc ®· th«ng qua ®iÒu kiÖn kinh doanh chuÈn nãi chung gi¶i thÝch râ rµng c¸c nghÜa vô theo hîp ®ång cña ng­êi Giao nhËn ®ãi víi kh¸ch hµng cña anh ta nãi riªng vµ lµ quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm còng nh­ quyÒn b¶o vÖ anh ta. Nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy th­êng ®­îc h×nh thµnh phï hîp víi tËp qu¸n th­¬ng m¹i hay thÓ chÕ ph¸p lý hiÖn hµnh ë tõng n­íc. ë mét sè n­íc nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy ®­îc dùa theo mÉu cña FIATA so¹n th¶o. ViÖc ®Ò ra nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng tiÖn chñ yÕu nh»m n©ng cao vµ duy tr× nh÷ng tiªu chuÈn nghÒ nghiÖp cña c«ng nghiÖp giao nhËn, c¸c hiÖp héi quèc gia cÇn dµnh sù quan t©m ®Æc biÖt cho c«ng viÖc ®ã. ë nh÷ng n­íc ch­a cã ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn th× hîp ®ång gi÷a ng­êi giao nhËn vµ kh¸ch hµng qui ®Þnh quyÒn h¹n, nhiÖm vô vµ trÊch nhiÖm cña mçi bªn. MÆc dï ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn gi÷a c¸c n­íc cã kh¸c nhau nh­ng ng­êi Giao nhËn ph¶i: TiÕn hµnh ch¨m sãc chu ®¸o hµng ho¸ ®­îc uû th¸c. Thùc hiÖn ®óng nh÷ng chØ dÉn cña kh¸ch hµng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õ vËn t¶i hµng ho¸ ®ã Ng­êi giao nhËn kh«ng tù m×nh cam kÕt mét ngµy giao hµng nhÊt ®Þnh t¹i ®iÓm ®Õn vµ th­êng cã quyÒn gi÷ hµng khi kh¸ch hµng cña m×nh kh«ng thanh to¸n c­íc phÝ. 4.2. QuyÒn h¹n, nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn 4.2.1. Khi ng­êi giao nhËn lµ ®¹i lý Ng­êi giao nhËn ho¹t ®éng víi danh nghÜa ®¹i lý ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm do lçi cña b¶n th©n m×nh hay lçi cña ng­êi lµm thuª cho m×nh VÝ dô: - Giao hµng tr¸i víi chØ dÉn - Quªn mua b¶o hiÓm mÆc dï ®· cã chØ thÞ - Lçi lÇm khi lµm thñ tôc h¶i quan - Göi hµng sai ®Þa chØ,chë hµng sai ®Õn n¬i qui ®Þnh - T¸i xuÊt kh«ng lµm thñ tôc xin hoµn l¹i thuÕ - Giao hµng mµ kh«ng thu tiÒn cña ng­êi nhËn hµng... Ng­êi giao nhËn còng bÞ bªn thø ba khiÕu n¹i vÒ bÊt cø h­ háng hay mÊt m¸t hµng ho¸ hay tæn h¹i c¸ nh©n mµ anh ta g©y cho hä trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô. Tuy nhiªn ng­êi giao nhËn th­êng kh«ng nhËn tr¸ch nhiÖm vÒ m×nh nh÷ng hµnh vi hay s¬ suÊt cña bªn thø ba nh­: ng­êi chuyªn chë, ng­êi nhËn l¹i dÞch vô giao nhËn... miÔn lµ anh ta ®· biÓu hiÖn ®Çy ®ñ sù quan t©m chu ®¸o trong viÖc lùa chän bªn thø ba ®ã. §iÒu ®ã ®­îc thÓ hiÖn qua ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn (Standard Trading Condition) khi ng­êi giao nhËn ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ ®¹i lý trong viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng truyÒn thèng cña m×nh nh­: l­u c­íc, lo vËn chuyÓn vµ khai b¸o H¶i quan... 4.2.2. Khi ng­êi giao nhËn lµ ng­êi uû th¸c, ng­êi chuyªn chë. Lµ ng­êi uû th¸c, ng­êi giao nhËn lµ mét bªn ký hîp ®ång ®éc lËp nhËn tr¸ch nhiÖm víi danh nghÜa cña m×nh thùc hiÖn dÞch vô do kh¸ch hµng yªu cÇu. Anh ta chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng hµnh vi s¬ suÊt cña ng­êi chuyªn chë vµ ng­êi nhËn l¹i dÞch vô giao nhËn... mµ anh ta sö dông ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång. Nãi chung anh ta th­¬ng l­îng gi¸ dÞch vô víi kh¸ch hµng chø kh«ng ph¶i lµ nhËn l¹i hoa hång. VÝ dô: Khi ng­êi giao nhËn gom hµng, lµm dÞch vô vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc hay khi anh ta ®¶m nhËn vËn t¶i hé vµ tù vËn chuyÓn hµng ho¸ th× ®ã lµ anh ta ®¶m nhËn vai trß cña ng­êi uû th¸c. Lµ ng­êi uû th¸c tr¸ch nhiÖm ®èi víi bªn thø ba, quyÒn h¹n vÒ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn thùc hiÖn viÖc gi÷ hµng còng gièng nh­ khi anh ta ®ãng vai trß lµm ®¹i lý Khi ng­êi giao nhËn ®¶m nhËn vai trß cña ng­êi uû th¸c ®Ó lµm dÞch vô vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc th× ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn nãi chung kh«ng ¸p dông. V× kh«ng cã c«ng ­íc quèc tÕ ®­îc ¸p dông nªn hîp ®ång vËn t¶i liªn hîp th­êng do nh÷ng qui t¾c cña Phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ ®iÒu chØnh gäi lµ:”nh÷ng qui t¾c thèng nhÊt cña ICC vÒ mét chøng tõ thèng nhÊt trong vËn t¶i liªn hîp” Tuy nhiªn nÕu ng­êi giao nhËn kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vµ nh÷ng h­ háng mÊt m¸t cña hµng ho¸ ph¸t sinh tõ nh÷ng tr­êng hîp sau ®©y: - Do lçi cña kh¸ch hµng hoÆc ng­êi ®­îc kh¸ch hµng uû th¸c. - Kh¸ch hµng ®ãng gãi vµ kÎ ký m· hiÖu kh«ng phï hîp. - Do néi tú hoÆc b¶n chÊt cña hµng ho¸. Ng­êi giao nhËn ®ãng vai trß lµ ng­êi chuyªn chë kh«ng chØ trong tr­êng hîp anh ta tù vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cña chÝnh m×nh (Performing carrier) mµ cßn trong tr­êng hîp anh ta b»ng viÖc ph¸t hµnh chøng tõ vËn t¶i cña m×nh hay c¸ch kh¸c, cam kÕt ®¶m nhËn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë (ng­êi thÇu chuyªn chë - contracting carrier). Khi ng­êi giao nhËn cung cÊp c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn vËn t¶i nh­ ®ãng gãi, l­u kho, bèc xÕp hay ph©n phèi... th× ng­êi giao nhËn sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm nh­ ng­êi chuyªn chë nÕu ng­êi Giao nhËn thùc hiÖn c¸c dÞch vô trªn b»ng ph­¬ng tiÖn vµ ng­êi cu¶ m×nh, hoÆc ng­êi giao nhËn ®· cam kÕt râ rµng hay ngô ý lµ hä chÞu tr¸ch nhiÖm nh­ mét ng­êi chuyªn chë. 4.2.3. ViÖc miÔn trõ hîp ®ång Tuy nhiªn trong viÖc h×nh thµnh nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn, ng­êi giao nhËn ®­îc h­ëng mét sè miÔn trõ tr¸ch nhiÖm mµ lÏ ra hä ph¶i chÞu. Trong luËt tËp tôc, ng­êi giao nhËn khi ho¹t ®éng nh­ ng­êi chuyªn chë lµ mét ng­êi chuyªn chë “c«ng céng” vµ phô thuéc vµo “tr¸ch nhiÖm chÆt chÏ”, nghi· lµ anh ta chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tæn thÊt hµng ho¸ do thiªn tai hay do nh÷ng nh©n tè kh¸c ®­îc miÔn trõ tr¸ch nhiÖm theo luËt tËp tôc. Trong thùc tÕ ng­êi giao nhËn nhËn tr¸ch nhiÖm chÆt chÏ ®ã b»ng c¸ch qui ®Þnh trong ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn r»ng anh ta kh«ng ph¶i lµ ng­êi “chuyªn chë c«ng céng “. 5. Quan hÖ cña ng­êi giao nhËn víi c¸c bªn liªn quan 5.1. ChÝnh Phñ vµ c¸c nhµ ®­¬ng côc kh¸c Trong lÜnh vùc c¬ quan, c«ng së, ng­êi giao nhËn ph¶i giao dÞch víi nh÷ng c¬ quan sau: - C¬ quan H¶i quan ®Ó khai b¸o h¶i quan - C¬ quan C¶ng ®Ó lµm thñ tôc th«ng c¶ng - Ng©n hµng T.¦ ®Ó ®­îc phÐp kÕt hèi, ngoµi ra Ng©n hµng lµ ®¬n vÞ ®øng ra b¶o l·nh sÏ tr¶ tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu vµ thùc hiÖn thanh to¸n tiÒn hµng cho ng­êi xuÊt khÈu. - Bé y tÕ, Bé khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng, Bé v¨n ho¸ th«ng tin... ®Ó xin giÊy phÐp (nÕu cÇn tuú theo tõng mÆt hµng) - C¬ quan L·nh sù ®Ó xin giÊy chøng nhËn xuÊt xø - C¬ quan kiÓm so¸t xuÊt nhËp khÈu - C¬ quan cÊp giÊy vËn t¶i 5.2. C¸c bªn t­ nh©n Trong lÜnh vùc t­ nh©n, ng­êi giao nhËn ph¶i giao dÞch víi c¸c bªn: - Ng­êi chuyªn chë hay c¸c ®aÞ lý kh¸c nh­ : + Chñ tµu + Ng­êi kinh dooanh vËn t¶i ®­êng bé, ®­êng s¾t, hµng kh«ng + Ng­ßi kinh doanh vËn t¶i thuû vÒ mÆt s¾p xÕp lÞch tr×nh vµ vËn chuyÓn, l­u c­íc. - Ng­êi gi÷ kho ®Ó l­u kho hµng ho¸ - Ng­êi b¶o hiÓm ®Ó b¶o hiÓm cho hµng ho¸ - Tæ chøc ®ãng gãi bao b× ®Ó ®ãng gãi hµng ho¸ - Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó thùc hiÖn tÝn dông chøng tõ QUAN HÖ CñA NG¦êI GIAO NHËN VíI C¸C B£N LI£N QUAN ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ ®­¬ng côc kh¸c KiÓm so¸t xuÊt nhËp khÈu. Gi¸m s¸t ngo¹i hèi vËn t¶i, cÊp giÊy phÐp y tÕ, c¬ quan l·nh sù C¬ quan c¶ng C¬ quan H¶i quan NG­ßi giao nhËn   Ng­êi chuyªn chë vµ c¸c ®¹i lý kh¸c   Chñ tµu   Ng­êi kinh doanh vËn t¶i ®­êng bé, ®­êng s¾t, ®­êng kh«ng.   Ng­êi kinh doanh vËn t¶i néi thñy   Ng­êi gi÷ kho   Tæ chøc ®ãng gãi   §¹i lý   Ng©n hµng C¬ quan C¶ng Ng­êi göi, ng­êi nhËn Ng­êi b¶o hiÓm hµng hãa Ng­êi b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm 6. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm Ng­êi Giao nhËn dÔ gÆp rñi ro c¶ khi ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ ®¹i lý vµ khi lµ ng­ßi uû th¸c. Anh ta ph¶i ®¶m ®­¬ng c¸c tr¸ch nhiÖm tuú thuéc vµo ph¹m vi c¸c tr¸ch nhiÖm mµ anh ta lµm. 6.1. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi Giao nhËn víi t­ c¸ch lµ ®¹i lý Lµ ®¹i lý, ng­êi giao nhËn chØ chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng lçi cña b¶n th©n m×nh hoÆc lçi cña ng­êi lµm c«ng cho m×nh. Nãi chung anh ta kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng hµnh ®éng sai sãt cña bªn thø ba ch¼ng h¹n nh­ ng­êi chuyªn chë, ng­êi giao nhËn kh¸c... miÔn lµ ng­ßi giao nhËn cã sù cÇn mÉn hîp lý khi lùa chän bªn thø ba ®ã. 6.1.1. Tr¸ch nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng a. MÊt m¸t h­ háng hµng ho¸: PhÇn lín c¸c khiÕu n¹i thuéc lo¹i nµy. Trong mét sè tr­êng hîp c¸c khiÕu n¹i trªn cã thÓ bao gåm c¶ c¸c yÕu tè vÒ tæn thÊt mµ kh¸ch hµng ph¶i chÞu. MÆc dï nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn ng­êi giao nhËn th­êng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi nh÷ng tæn thÊt gi¸n tiÕp hoÆc hËu qu¶, song hä nªn b¶o hiÓm c¶ nh÷ng rñi ro ®ã. b. Lçi lÇm vÒ nghiÖp vô Ng­êi giao nhËn hoÆc ng­êi lµm c«ng cã thÓ ph¹m sai sãt hoÆc nhÇm lÉn (theo ng«n ng÷ b¶o hiÓm lµ “lçi lÇm sai sãt” (errors and omissions) kh«ng ph¶i do cè ý hoÆc coi th­êng nh­ng g©y ra thiÖt h¹i vÒ tµi chÝnh cho kh¸ch hµng cña m×nh. VÝ dô: - Giao hµng kh¸c víi chØ dÉn. - Quªn kh«ng mua b¶o hiÓm cho hµng mÆc dï ®· cã sù chØ dÉn. - Sai sãt trong khi lµm thñ tôc H¶i quan g©y nªn chËm trÓ vÒ h¶i quan hoÆc g©y tæn thÊt cho kh¸ch hµng. - ChuyÓn hµng ®Õn sai ®Þa ®iÓm. - Kh«ng thùc hiÖn sù cÇn mÉn hîp lý khi thay mÆt kh¸ch hµng lùa chän ng­êi chuyªn chë, thñ kho hoÆc ®¹i lý kh¸c. - Giao hµng kh«ng lÊy vËn ®¬n. - T¸i xuÊt hµng mµ kh«ng tu©n theo nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó xin hoµn thuÕ - Kh«ng th«ng b¸o cho ng­êi nhËn hµng. - Giao hµng mµ kh«ng thu ®­îc tiÒn cña ng­êi nhËn hµng. - Giao hµng kh«ng ®óng chñ. - Nh÷ng lçi lÇm sai sãt trªn cña ng­êi giao nhËn sÏ ®­îc b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm sau khi ®iÒu tra sÏ chÊp nhËn khiÕu n¹i. c. Giao hµng chËm: Ng­êi Giao nhËn cã giÊy phÐp ®­îc tiÕn hµnh c«ng viÖc khai b¸o H¶i quan ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc c¬ quan H¶i quan vÒ sù tu©n thñ nh÷ng qui ®Þnh H¶i quan vµ sù khai b¸o ®óng vÒ sè l­îng, vÒ tªn hµng ®Ó Nhµ n­íc kh«ng bÞ thÊt thu. NÕu vi ph¹m nh÷ng qui ®Þnh nµy ng­êi Giao nhËn cã thÓ ph¶i chÞu ph¹t mµ tiÒn ph¹t ®ã kh«ng thu l¹i ®­îc cña kh¸ch hµng 6.1.2. Tr¸ch nhiÖm ®ãi víi bªn thø ba Ng­êi giao nhËn dÔ bÞ bªn thø ba, ch¼ng h¹n nh­ c¬ quan bèc xÕp, c¬ quan C¶ng lµ nh÷ng ng­êi cã quan hÖ ®Õn hµng ho¸ trong qu¸ tr×nh chuyªn chë khiÕu n¹i. C¸c khiÕu n¹i nµy th­êng r¬i vµo 2 lo¹i: - Tæn thÊt vÒ vËt chÊt, vÒ tµi s¶n cña bªn thø ba vµ hËu qu¶ cña tæn thÊt ®ã - Ng­êi cña bªn thø ba bÞ chÕt, bÞ th­¬ng hoÆc ®au èm vµ hËu qu¶ cña viÖc ®ã. 6.1.3. Chi phÝ Cã nhiÒu lo¹i chi phÝ mµ ng­êi giao nhËn ph¶i chÞu trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra khiÕu n¹i ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng­êi giao nhËn vµ h¹n chÕ tæn thÊt ch¼ng h¹n nh­ chi phÝ gi¸m ®Þnh, chi phÝ ph¸p lý vµ chi phÝ l­u kho. Trong nh÷ng tr­êng hîp nhÊt ®Þnh th× nh÷ng chi phÝ trªn rÊt tèn kÐm, thËm chÝ nÕu b¶n th©n ng­êi giao nhËn kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm th× còng kh«ng thÓ ®­îc phÝa bªn kia båi hoµn l¹i tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ mµ ng­¬i giao nhËn ®· bá ra. 6.2. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn víi t­ c¸ch lµ ng­êi uû th¸c. Lµ ng­êi uû th¸c, ng­êi giao nhËn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm kh«ng nh÷ng ®èi víi lçi cña b¶n th©n m×nh vµ cña ng­êi lµm c«ng cho m×nh mµ c¶ ®èi víi nh÷ng ng­êi mµ ng­êi giao nhËn sö dông lµm c¸c dÞch vô ®Ó thùc hiÖn hîp ®ång cña ng­êi giao nhËn víi kh¸ch hµng cña m×nh. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn khi lµ ng­êi uû th¸c bao gåm tÊt c¶ nh÷ng tr¸ch nhiÖm ®­îc nªu ë phÇn 1; cã thÓ tãm t¾t nh­ sau: - Tr¸ch nhiÖm ®èi víi kh¸ch hµng: + Tæn thÊt vËt chÊt vÒ hµng ho¸. + Lçi lÇm nghiÖp vô. + Giao hµng chËm. - Tr¸ch nhiÖm ®èi víi H¶i quan - Tr¸ch nhiÖm ®èi víi bªn thø ba - Chi phÝ Tuy nhiªn trong tr­êng hîp khiÕu n¹i ®èi víi tæn thÊt vËt chÊt vÒ hµng ho¸ cã sù kh¸c biÖt nhá nÕu ng­êi giao nhËn ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ ng­êi uû th¸c. Trong tr­êng hîp nµy, ng­êi giao nhËn chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi mÊt m¸t hoÆc h­ háng hµng ho¸ x¶y ra tõ khi anh ta nhËn hµng tõ ng­êi giao hµng ®Õn khi giao hµng cho ng­êi nhËn. Th«ng th­êng ng­êi giao nhËn ®ßi båi th­êng ng­êi chuyªn chë hoÆc ng­êi ký hîp ®ång tuú thuéc vµo mèi quan hÖ hîp ®ång víi c¸c bªn ®ã. 6.3. C¸c lo¹i b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm §èi víi ng­êi Giao nhËn cã 3 lo¹i b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm: 6.3.1. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n Trªn c¬ së c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn qui ®Þnh giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn, ng­êi giao nhËn cã quyÒn lùa chän chØ mua b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm cho tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ®ã. Ng­êi giao nhËn cßn cã quyÒn chÊp nhËn mét møc miÔn båi th­êng cho ng­êi b¶o hiÓm vµ ng­êi Giao nhËn ph¶i tù b¶o hiÓm cho tæn thÊt d­íi møc nµy. Møc miÔn båi th­êng ngµy cµng cao, phÝ b¶o hiÓm cµng thÊp, song cã nguy c¬ lµ ng­êi Giao nhËn ph¶i ®èi mÆt víi rÊt nhiÒu khiÕu n¹i nhá gép chung l¹i thµnh sè tiÒn lín kh«ng ®­îc ng­êi b¶o hiÓm båi th­êng l¹i. Ng­êi Giao nhËn còng cã thÓ gi¶m chi phÝ b¶o hiÓm b»ng c¸ch h¹ thÊp giíi h¹n b¶o hiÓm cña m×nh. Giíi h¹n nµy chØ hîp lý khi nã c¨n cø vµo kinh nghiÖm vÒ nh÷ng khiÕu n¹i mµ ng­êi giao nhËn ®· gÆp ph¶i, song cã nguy c¬ lµ ng­êi giao nhËn ph¶i chÞu nh÷ng tæn thÊt nÆng nÒ do bÞ khiÕu n¹i lín v­ît qu¸ giíi h¹n b¶o hiÓm trªn. 6.3.2. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ®Çy ®ñ Ng­êi Giao nhËn ho¹t ®éng trªn c¬ së c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn ®· qui ®Þnh giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña m×nh cã quyÒn hoÆc chØ b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n nh­ nãi trªn hoÆc b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ®Çy ®ñ. Tuy nhiªn ®«i khi Toµ ¸n cã thÓ b¸c bá c¸c ®iÒu kho¶n trong ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn v× dùa trªn c¸c c¬ së kh¸c cho r»ng chóng kh«ng hîp lý hoÆc kh«ng v÷ng ch¾c cho nªn tèt h¬n hÕt lµ ng­êi Giao nhËn b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ®Çy ®ñ. 6.3.3. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm "tét ®Ønh" (Top up) Theo lo¹i b¶o hiÓm nµy, ng­êi Giao nhËn ph¶i chµo kh¸ch hµng mua b¶o hiÓm “Top up” ®Ó b¶o vÖ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn v­ît qu¸ nh÷ng giíi h¹n ®· nªu ra b»ng c¸ch tr¶ thªm tiÒn cho ng­êi b¶o hiÓm hµng ho¸ phô phÝ b¶o hiÓm. MÆc dï kiÓu b¶o hiÓm nµy thuËn lîi cho c¶ ng­êi Giao nhËn vµ kh¸ch hµng, song d­êng nh­ chØ phæ biÕn ë nh÷ng n­íc Ch©u ¢u. 6.4. Mét sè rñi ro kh«ng thÓ b¶o hiÓm ®­îc. Cã nh÷ng rñi ro kh«ng thÓ b¶o hiÓm ®­îc nh­: - Cè ý giao hµng kh«ng lÊy vËn ®¬n hoÆc chøng tõ së h÷u do thÕ lùc cña mét ng­êi vµ b¶o ®¶m cña Ng©n hµng.Trong tr­êng hîp nµy, ng­êi Giao nhËn chØ cßn c¸ch khiÕu n¹i ®ßi båi th­êng víi kh¸ch hµng chø kh«ng ph¶i ng­êi mua b¶o hiÓm. - Ph¸t hµnh vËn ®¬n hoµn h¶o cho hµng ®· bÞ tæn thÊt hoÆc ®Ó lïi ngµy lÊy vËn ®¬n khi cã giÊy b¶o ®¶m cña ng­êi xÕp hµng. - Cè ý khai sai vÒ lo¹i hµng hoÆc khèi l­îng hµng víi chñ tµu. §©y lµ nh÷ng thñ ®o¹n gian tr¸ kh«ng ®­îc ng­êi b¶o hiÓm båi th­êng hËu qu¶. - Kh«ng thu ®­îc c­íc phÝ vËn chuyÓn cu¶ kh¸ch hµng. §©y lµ mét rñi ro tÝn dông mµ ng­êi Giao nhËn ph¶i tù chÞu, trõ khi ng­êi Giao nhËn cã b¶o hiÓm tÝn dông hoÆc giÊy cam kÕt tr¶ tiÒn c­íc vËn chuyÓn. 7. C¸c tæ chøc giao nhËn trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam 7.1. Tæ chøc c¸c c¬ quan giao nhËn trªn thÕ giíi: Ngay tõ n¨m 1522, h·ng giao nhËn ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®· xuÊt hiÖn ë Baliley, Thuþ SÜ víi tªn gäi E.Vansai, h·ng nµy kinh doanh c¶ vËn t¶i giao nhËn vµ thu phÝ giao nhËn rÊt cao, kho¶ng 1/3 trÞ gi¸ cña hµng ho¸. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña vËn t¶i vµ bu«n b¸n quèc tÕ, Giao nhËn ®­îc t¸ch khái vËn t¶i vµ bu«n b¸n, dÇn dÇn trë thµnh mét ngµnh kinh doanh ®éc lËp. §Æc ®iÓm chÝnh cña c¸c tæ chøc giao nhËn thêi kú nµy lµ: - HÇu hÕt c¸c tæ chøc (h·ng, Cty) t­ nh©n. - §a sè c¸c h·ng kinh doanh giao nhËn tæng hîp. - C¸c h·ng th­êng kÕt hîp gi÷a giao nhËn néi ®Þa vµ quèc tÕ. - Cã sù chuyªn m«n ho¸ vÒ giao nhËn theo khu vùc ®¹i lý hoÆc mÆt hµng. - C¹nh tranh gay g¾t lÉn nhau. - Sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c c«ng ty giao nhËn dÉn ®Õn sù ra ®êi c¸c HiÖp héi giao nhËn trong ph¹m vi mét c¶ng, mét khu vùc hay mét n­íc. Trªn ph¹m vi quèc tÕ h×nh thµnh c¸c liªn ®oµn giao nhËn.VÝ dô: Liªn ®oµn nh÷ng ng­êi giao nhËn BØ, Hµlan, Mü... ®Æc biÖt “liªn ®oµn quèc tÕ c¸c hiÖp héi giao nhËn” gäi t¾t lµ FIATA. 7.2. Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c hiÖp héi giao nhËn- FIATA (FÐdÐration Internationale des Associatiãn de transitaires et Assimiles) Liªn ®oµn quèc tÕ c¸c hiÖp héi giao nhËn (FIATA) thµnh lËp n¨m 1926 lµ tæ chøc giao nhËn vËn t¶i lín nhÊt thÕ giíi. FIATA lµ mét tæ chøc phi chÝnh trÞ tù nguyÖn, lµ ®¹i diÖn cña 35.000 c«ng ty giao nhËn ë 130 n­íc trªn thÕ giíi. Thµnh viªn cña FIATA lµ héi viªn chÝnh thøc (ordinary members) vµ héi viªn hîp t¸c (associated member). Héi viªn chÝnh thøc lµ Liªn ®oµn giao nhËn cña c¸c n­íc, cßn Héi viªn hîp t¸c lµ c¸c c«ng ty giao nhËn riªng lÎ. FIATA ®­îc thõa nhËn cña c¸c c¬ quan Liªn hiÖp quèc nh­ Héi ®ång kinh tÕ x· héi LHQ (ECOSOC), Uû ban Ch©u ¢u cña Liªn hiÖp quèc (ECE), ESCAP... FIATA còng ®­îc c¸c tæ chøc liªn quan ®Õn bu«n b¸n vµ vËn t¶i nh­ Phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ, HiÖp héi vËn chuyÓn Hµng kh«ng quèc tÕ (IATA), c¸c tæ chøc chuyªn chë vµ chñ hµng... thõa nhËn. Môc tiªu chÝnh cña FIATA lµ b¶o vÖ vµ t¨ng c­êng lîi Ých cña ng­êi Giao nhËn trªn ph¹m vi quèc tÕ, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô giao nhËn, liªn kÕt nghÌ nghiÖp, tuyªn truyÒn dÞch vô giao nhËn,vËn t¶i; xóc tiÕn qu¸ tr×nh ®¬n gi¶n ho¸ vµ thèng nhÊt chøng tõ vµ c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn nh»m c¶i tiÕn chÊt l­îng dÞch vô cña héi viªn; ®µo t¹o nghiÖp vô ë tr×nh ®é quèc tÕ, t¨ng c­êng c¸c quan hÖ phèi hîp gi÷a c¸c tæ chøc Giao nhËn víi chñ hµng vµ ng­êi chuyªn chë. Ph¹m vi ho¹t ®éng cña FIATA rÊt réng, th«ng qua ho¹t ®éng cu¶ hµng lo¹t tiÓu ban: - TiÓu ban vÒ c¸c quan hÖ x· héi. - TiÓu ban nghiªn cøu vÒ kü thuËt vËn chuyÓn ®­êng bé, ®­êng s¾t , hµng kh«ng. - Uû ban vÒ vËn t¶i ®­êng biÓn vµ vËn t¶i §PT. - TiÓu ban luËt ph¸p, chøng tõ b¶o hiÓm. - TiÓu ban vÒ ®µo t¹o nghÒ nghiÖp. - Uû ban vÒ ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc mua b¸n. - TiÓu ban vÒ H¶i quan... HiÖn nay nhiÒu c«ng ty giao nhËn cña ViÖt Nam ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña FIATA. 7.3. C¸c C«ng ty Giao nhËn quèc tÕ ë ViÖt nam. Nh÷ng n¨m 1960, c¸c tæ chøc giao nhËn quèc tÕ ë ViÖt nam mang tÝnh chÊt ph©n t¸n. C¸c ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu tù tæ chøc chuyªn chë hµng ho¸ cña m×nh, v× vËy, c¸c Cty xuÊt nhËp khÈu ®· thµnh lËp riªng phßng kho vËn, chi nh¸nh XNK, tr¹m Giao nhËn ë c¸c c¶ng, ga liªn vËn ®­êng s¾t. §Ó tËp trung ®Çu mèi qu¶n lý chuyªn m«n ho¸ kh©u vËn t¶i giao nhËn, n¨m 1970 Bé Ngo¹i th­¬ng (nay lµ Bé th­¬ng m¹i) ®· thµnh lËp 2 tæ chøc Giao nhËn: - Côc kho vËn kiªm Tæng c«ng ty giao nhËn Ngo¹i th­¬ng trô së t¹i H¶i phßng. - C«ng ty giao nhËn ®­êng bé, trô së t¹i Hµ Néi. N¨m 1976, Bé th­¬ng m¹i ®· s¸t nhËp 2 tæ chøc trªn thµnh lËp mét c«ng ty thèng nhÊt lµ Tæng c«ng ty giao nhËn kho vËn Ngo¹i th­¬ng (Vietrans). Trong thêi kú bao cÊp Vietrans lµ c¬ quan duy nhÊt ®­îc phÐp giao nhËn hµng ho¸ XNK trªn c¬ së uû th¸c cña c¸c ®¬n vÞ XNK. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc, dÞch vô giao nhËn hµng ho¸ kh«ng cßn do Vietrans ®éc quyÒn n÷a mµ do nhiÒu c¬ quan, c«ng ty kh¸c tham gia, trong ®ã nhiÒu chñ hµng ngo¹i th­¬ng tù ®¶m nhiÖm c«ng t¸c giao nhËn. Do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña thÞ tr­êng ViÖt nam, ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c nhµ giao nhËn, HiÖp héi giao nhËn kho vËn Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam (VIFAS) ®· ®­îc thµnh lËp n¨m 1994 vµ ®· trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña FIATA trong n¨m ®ã. Ngoµi ra ®Õn ®Çu n¨m 1998 ®· cã thªm 13 c«ng ty Giao nhËn vËn t¶i cña ViÖt Nam ®­îc c«ng nhËn lµ thµnh viªn cña FIATA: - Mekong cargo freight Co.Ltd - Northern freight Company - Saigon ship chandler corp (Saigon shipchanco) - Transimex - Sea-Airfreight international-SAFI - Sotrans - Tienphong trader and transporting service - Vinatrans. Ngoµi ra hiÖn nay trªn toµn l·nh thæ ViÖtNam cßn cã kho¶ng 160 doanh nghiÖp kinh doanh trong lÜnh vùc giao nhËn vËn t¶i thuéc ®ñ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ: nhµ n­íc, t­ nh©n, liªn doanh...ch¼ng h¹n nh­ c¸c c«ng ty: - C«ng ty giao nhËn kho vËn Ngo¹i th­¬ng Tp HCM. - C«ng ty Container ViÖt Nam. - C«ng ty ®¹i lý vËn t¶i quèc tÕ. - C«ng ty th­¬ng m¹i dÞch vô hµng ho¸. - C«ng ty liªn doanh vËn t¶i biÓn BAIKAL. - Germatrans. II. NGHIÖP Vô GIAO NHËN HµNG HO¸ T¹I C¶NG BIÓN. 1. C¬ së ph¸p lý, nguyªn t¾c Giao nhËn hµng ho¸ XNK t¹i C¶ng: ViÖc giao nhËn hµng ho¸ XNK ph¶i dùa trªn c¬ së ph¸p lý nh­ c¸c qui ph¹m ph¸p luËt quèc tÕ ( C«ng ­íc Viene vÒ hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ ._.quèc tÕ, C«ng ­íc Brussell 1924, C«ng ­íc Hamburg 1978 vµ c¸c nghÞ ®Þnh th­ söa ®æi...),c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña ViÖt Nam vÒ giao nhËn vµ vËn t¶i, c¸c hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸, th­ tÝn dông th× míi b¶o ®¶m quyÒn lîi cña chñ hµng ngo¹i th­¬ng. Nhµ n­íc ViÖt nam ®· ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n, qui ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn vËn t¶i, giao nhËn, hµng ho¸ XNK nh­ NghÞ ®Þnh 38 CP, 200 CP, 330 CP...vµ gÇn ®©y lµ luËt Hµng h¶i 1990, quyÕt ®Þnh sè 2106/Q§-GTVT ngµy 23/8/1997 cña Bé tr­ëng Bé GTVT. C«ng viÖc giao nhËn hµng ho¸ XNK lµ kh©u quan träng trong mèi quan hÖ gi÷a ng­êi thuª tµu vµ ng­êi vËn chuyÓn còng nh­ ®èi víi ng­êi nhËn hµng.Qu¸ tr×nh giao nhËn hµng ho¸ XNK do nhiÒu ngµnh, nhiÒu c¬ quan tham gia vµ v× vËy ph¶i cã qui ®Þnh, nguyªn t¾c thèng nhÊt ph©n ®Þnh râ rµng, chÆt chÏ tr¸ch nhiÖm cña mçi ngµnh,mçi c¬ quan, gãp phÇn lµm gi¶m tæn thÊt cña hµng ho¸ XNK. C¬ së ®Ó h×nh thµnh nguyªn t¾c giao nhËn hµng ho¸ XNK qua c¶ng dùa vµo c¸c th«ng lÖ quèc tÕ vµ trong mua b¸n ngo¹i th­¬ng, hîp ®ång vËn t¶i ®· ký kÕt gi÷a c¸c bªn, ngoµi ra cßn ph¶i ®Ó ý vµ quan t©m ®Õn tËp qu¸n ®Þa ph­¬ng còng nh­ luËt ph¸p n­íc së t¹i. C¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh ®· qui ®Þnh nh÷ng thÓ lÖ Giao nhËn hµng ho¸ XNK t¹i C¶ng biÓn ViÖt nam lµ: - ViÖc giao nhËn hµng ho¸ XNK lµ do C¶ng tiÕn hµnh trªn c¬ së hîp ®ång uû th¸c gi÷a chñ hµng hoÆc ng­êi ®­îc chñ hµng uû th¸c víi C¶ng. Tr­êng hîp hµng kh«ng qua C¶ng (kh«ng l­u kho t¹i C¶ng) th× chñ hµng hoÆc ng­êi ®­îc chñ hµng uû th¸c cã thÓ giao nhËn trùc tiÕp víi ng­êi vËn t¶i. Trong tr­êng hîp nµy chñ hµng ph¶i quyÕt to¸n trùc tiÕp víi tµu, chØ tho¶ thuËn víi C¶ng vÒ ®Þa ®iÓm bèc dì, thanh to¸n chi phÝ bèc dì vµ c¸c chi phÝ kh¸c. - ViÖc bèc dì hµng trong ph¹m vi C¶ng lµ do C¶ng tæ chøc thùc hiÖn, tr­êng hîp chñ hµng muèn ®­a ph­¬ng tiÖn vµ c«ng nh©n vµo C¶ng ®Ó bèc dì hµng ho¸ th× chñ hµng ph¶i tho¶ thuËn víi C¶ng vµ tr¶ c¸c lÖ phÝ liªn quan cho C¶ng. - Khi ®­îc uû th¸c nhËn hµng tõ tµu, C¶ng nhËn hµng b»ng ph­¬ng thøc nµo th× ph¶i giao hµng b»ng ph­¬ng thøc Êy. - Ng­êi nhËn hµng ph¶i xuÊt tr×nh chøng tõ hîp lÖ x¸c nhËn quyÒn ®­îc nhËn hµng vµ ph¶i nhËn liªn tôc trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh khèi l­îng hµng ghi trªn chøng tõ. - C¶ng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸ khi ra khái kho b·i C¶ng. - Hµng ho¸ giao nhËn theo nguyªn t¾c: + Theo träng l­îng, theo khèi l­îng, theo thÓ tÝch (dùa vµo mín n­íc do tæ chøc gi¸m ®Þnh x¸c nhËn). + Theo nguyªn bao, nguyªn kiÖn, theo ®¬n vÞ sè l­îng chiÕc, thanh, thái, bã, thïng...th× hai bªn hoÆc ®¹i diÖn hai bªn cïng nhau ®Õm theo sè l­îng. NÕu ®¬n vÞ ghi trong giÊy vËn chuyÓn hoÆc Cargo List ®ñ vµ bao b× tèt ®­¬ng nhiªn ng­êi vËn t¶i giao ®ñ hµng vµ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸ bªn trong. + Theo nguyªn hÇm kÑp ch× th× sau khi hµng xuèng tµu sÏ ®­îc niªm phong, kÑp ch× d­íi sù chøng kiÕn cña thuyÒn tr­ëng. Khi dì hµng nÕu dÊu niªm phng cßn nguyªn vÑn th× ng­êi vËn t¶i coi nh­ giao ®ñ hµng. Trong qu¸ tr×nh hoÆc v× lý do ®Æc biÖt buéc ph¶i më niªm phong ®Ó b¶o qu¶n hµng ho¸, b¶o vÖ an toµn cho tµu, thuyÒn tr­ëng lËp biªn b¶n cã x¸c nhËn cña hai thuyÒn viªn trªn tµu. Giao theo h×nh thøc nµo th× nhËn theo h×nh thøc ®ã vµ nguyªn t¾c giao nhËn ®ã ph¶i ghi trong hîp ®ång. 2. NhiÖm vô cña c¸c bªn tham gia trong qu¸ tr×nh giao nhËn hµng ho¸ XNK. a. NhiÖm vô cña C¶ng. - Ký kÕt hîp ®ång bèc dì, giao nhËn, b¶o qu¶n,l­u kho hµng ho¸ víi chñ hµng. - Giao hµng xuÊt khÈu cho tµu vµ nhËn hµng nhËp khÈu tõ tµu - KÕt to¸n víi tµu vÒ viÖc giao nhËn hµng ho¸ vµ lËp c¸c chøng tõ cÇn thiÕt kh¸c ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña chñ hµng ngo¹i th­¬ng. - Giao hµng nhËp khÈu cho c¸c chñ hµng trong n­íc theo sù uû th¸c cña c¸c chñ hµng ngo¹i th­¬ng. - TiÕn hµnh viÖc bèc dì, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, l­u kho hµng ho¸ trong khu vùc C¶ng. - ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc tæn thÊt hµng ho¸ do m×nh g©y nªn trong qu¸ tr×nh giao nhËn, vËn chuyÓn bèc dì... - Hµng ho¸ l­u kho, b·i C¶ng bÞ h­ háng, tæn thÊt th× C¶ng ph¶i båi th­êng nÕu cã biªn b¶n hîp lÖ vµ nÕu C¶ng kh«ng chøng minh ®­îc lµ C¶ng kh«ng cã lçi. - C¶ng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµng ho¸ ë bªn trong nÕu bao kiÖn hoÆc dÊu seal cßn nguyªn vÑn, do ký m· hiÖu sai hoÆc kh«ng râ. b. NhiÖm vô cña chñ hµng ngo¹i th­¬ng - Ký kÕt hîp ®ång giao nhËn víi C¶ng trong tr­êng hîp hµng qua C¶ng. - TiÕn hµnh viÖc giao nhËn hµng ho¸ XNK víi tµu trong tr­êng hîp hµng kh«ng qua C¶ng hoÆc tiÕn hµnh viÖc giao nhËn hµng ho¸ XNK víi C¶ng trong tr­êng hîp hµng qua C¶ng. - Ký kÕt hîp ®ång bãc dì, vËn chuyÓn, b¶o qu¶n, l­u kho hµng ho¸ víi c¶ng. - Cung cÊp cho C¶ng th«ng tin vÒ hµng ho¸ vµ tµu: + §èi víi hµng NK: chñ tµu ph¶i cung cÊp chøng tõ nh­: b¶n l­îc khai hµng ho¸ (Cargo Manifest), s¬ ®å xÕp hµng, chi tiÕt hÇm tµu (Hatch list), vËn ®¬n ®­êng biÓn (nÕu uû th¸c giao nhËn cho C¶ng), 24h tr­íc khi tµu ®Õn vÞ trÝ hoa tiªu. + §èi víi hµng XK: chñ hµng ph¶i cung cÊp c¸c chøng tõ nh­ l­îc khai hµng ho¸ 24h tr­íc khi tµu ®Õn vÞ trÝ hoa tiªu, s¬ ®å xÕp hµng 8h tr­íc khi bèc hµng xuèng tµu. - Theo dâi qu¸ tr×nh giao nhËn ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh. - LËp c¸c chøng tõ cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh giao nhËn ®Ó cã c¬ së khiÕu n¹i c¸c bªn liªn quan. - Thanh to¸n c¸c lo¹i chi phÝ cho C¶ng. Ngoµi ra qu¸ tr×nh giao nhËn hµng ho¸ XNK cßn nhiÒu c¬ quan tham gia nh­: H¶i quan, §¹i lý tµu biÓn, chñ hµng néi ®Þa... cã nh÷ng chøc n¨ng, nhiÖm vô kh¸c nhau. 3. Tr×nh tù Giao nhËn hµng ho¸ NhËp khÈu t¹i C¶ng. 3.1. §èi víi hµng ho¸ ph¶i l­u kho b·i C¶ng. a. C¶ng nhËn hµng tõ tµu. - Tr­íc khi dì hµng, tµu hoÆc ®¹i lý h·ng tµu ph¶i cung cÊp cho C¶ng b¶n l­îc khai hµng ho¸ (Cargo Manifest), s¬ ®å hÇm tµu ®Ó C¶ng vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng kh¸c nh­ H¶i quan, §iÒu ®é, C¶ng vô tiÕn hµnh c¸c thñ tôc cÇn thiÕt vµ bè trÝ ph­¬ng tiÖn lµm hµng. - C¶ng vµ ®¹i diÖn tµu tiÕn hµnh kiÓm tra hÇm tµu. NÕu ph¸t hiÖn thÊy hÇm tµu Èm ­ít, hµng ho¸ trong t×nh tr¹ng lén xén hay bÞ h­ háng, mÊt m¸t th× ph¶i lËp biªn b¶n ®Ó hai bªn cïng x¸c nhËn. NÕu tµu kh«ng chÞu ký vµo biªn b¶n th× mêi c¬ quan gi¸m ®Þnh lËp biªn b¶n míi tiÕn hµnh dì hµng. - Dì hµng b»ng cÇn cÈu cña tµu hoÆc cña C¶ng vµ xÕp lªn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó ®­a vµo kho b·i. Trong qu¸ tr×nh dì hµng, ®¹i diÖn tµu cïng c¸n bé giao nhËn C¶ng kiÓm ®Õm vµ ph©n lo¹i hµng ho¸ còng nh­ kiÓm tra vÒ t×nh tr¹ng hµng ho¸ vµ ghi vµo Tally sheet. - Hµng sÏ ®­îc bèc xÕp lªn « t« ®Ó vËn chuyÓn vÒ kho theo phÝ vËn chuyÓn cã ghi râ sè l­îng, lo¹i hµng, sè vËn ®¬n. - Cuèi mçi ca xÕp hµng, C¶ng vµ ®¹i diÖn tµu ph¶i ®èi chiÕu sè l­îng hµng ho¸ giao nhËn vµ cïng ký vµo Tally sheet. - LËp biªn b¶n kÕt to¸n nhËn hµng víi tµu (ROROC- report on receipt of cargo) trªn c¬ së Tally sheet. C¶ng vµ tµu ®Òu ký vµo b¶n kÕt to¸n nµy, x¸c nhËn sè l­îng hµng ho¸ thùc giao so víi Manifest vµ B/L. - LËp c¸c giÊy tê cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh giao nhËn nh­ COR (nÕu hµng bÞ h­ háng) hay yªu cÇu tµu cÊp CSC (nÕu tµu giao thiÕu). b. C¶ng giao hµng cho chñ hµng. - Khi nhËn ®­îc th«ng b¸o tµu ®Õn, chñ hµng ph¶i mang vËn ®¬n gèc, giÊy giíi thiÖu cña c¬ quan ®Õn ®¹i lý h·ng tµu ®Ó nhËn lÖnh giao hµng D/O (delivery order). H·ng tµu hoÆc ®¹i lý h·ng tµu gi÷ l¹i B/L gèc, trao 3 b¶n D/O cho ng­êi nhËn hµng. - Chñ hµng ®ãng phÝ l­u kho, phÝ xÕp dì vµ lÊy biªn lai. - Chñ hµng mang biªn lai nép phÝ ®Õn v¨n phßng qu¶n lý tµu t¹i C¶ng ®Ó x¸c nhËn D/O vµ t×m vÞ trÝ hµng, t¹i ®©y l­u 1 b¶n D/O. - Chñ hµng mang 2 b¶n D/O cßn l¹i ®Õn bé phËn kho vËn ®Ó lµm phiÕu xuÊt kho. Lµm thñ tôc H¶i quan qua c¸c b­íc sau ®©y: + Khai H¶i quan theo mÉu qui ®Þnh. + Nép vµ xuÊt tr×nh bé hå s¬ h¶i quan gåm: Tê khai h¶i quan, hîp ®ång ngo¹i, b¶ng kª chi tiÕt, vËn ®¬n, giÊy chøng nhËn xuÊt xø, chÊt l­îng, sè l­îng, phÈm chÊt hoÆc kiÓm dÞch nÕu cã. + TiÕp nhËn vµ kiÓm tra hå s¬. + XuÊt tr×nh vµ kiÓm tra hµng ho¸. + TÝnh vµ th«ng b¸o thuÕ. + Chñ hµng ký nhËn vµo giÊy th«ng b¸o thuÕ vµ xin chøng nhËn hoµn thµnh thñ tôc H¶i quan (thêi h¹n ph¶i hoµn thµnh thñ tôc H¶i quan lµ 30 ngµy kÓ tõ ngµy hµng ho¸ ®Õn cöa khÈu ghi trªn vËn ®¬n) - Sau khi H¶i quan x¸c nhËn hoµn thµnh thñ tôc H¶i quan, chñ hµng cã thÓ mang hµng ra khái C¶ng vµ ®­a vÒ kho riªng. c. §èi víi hµng ho¸ kh«ng l­u kho, l­u b·i t¹i C¶ng. - Khi chñ hµng cã khèi l­îng hµng ho¸ lín chiÕm toµn bé hÇm tµu hoÆc hµng rêi nh­ ph©n bãn, xi-m¨ng...th× chñ hµng hoÆc ng­êi ®­îc chñ hµng uû th¸c cã thÓ ®øng ra nhËn trùc tiÕp víi tµu. - Tr­íc khi nhËn hµng, chñ hµng ph¶i hoµn tÊt thñ tôc H¶i quan vµ trao cho C¶ng B/L, lÖnh giao hµng D/O. Sau khi ®èi chiÕu víi Manifest C¶ng sÏ lªn ho¸ ®¬n c­íc phÝ bèc xÕp vµ cÊp lÖnh giao th¼ng ®Ó chñ hµng tr×nh c¸n bé giao nhËn C¶ng t¹i tµu ®Ó nhËn hµng. - Sau khi nhËn hµng, chñ hµng vµ giao nhËn C¶ng cïng ký b¶n tæng kÕt giao nhËn vµ x¸c nhËn sè l­îng hµng ho¸ ®· giao nhËn b»ng phiÕu giao hµng kiªm xuÊt kho. §èi víi tµu vÉn ph¶i lËp Tally sheet vµ ROROC nh­ trªn. d. Hµng nhËp b»ng Container. d.1. NÕu lµ hµng nguyªn (FCL/FCL) - Khi nhËn ®­îc th«ng b¸o hµng ®Õn, chñ hµng mang B/L vµ giÊy giíi thiÖu cña c¬ quan ®Ó nhËn D/O tõ h·ng tµu. - Chñ hµng mang D/O ®Õn H¶i quan lµm thñ tôc ®¨ng ký kiÓm ho¸ (chñ hµng cã thÓ ®Ò nghÞ ®­a c¶ Container vÒ kho riªng hoÆc ICD ®Ó kiÓm tra H¶i quan nh­ng ph¶i tr¶ vá Container ®óng h¹n). - Sau khi hoµn tÊt thñ tôc H¶i quan, chñ hµng ph¶i mang bé chøng tõ nhËn hµng cïng víi D/O ®Õn v¨n phßng qu¶n lý tµu t¹i C¶ng ®Ó x¸c nhËn D/O. - LÊy phiÕu xuÊt kho vµ nhËn hµng. d.2. NÕu lµ hµng lÎ (LCL/LCL) - Chñ hµng mang B/L gèc hoÆc vËn ®¬n gom hµng ®Õn h·ng tµu hoÆc ®¹i lý cña ng­êi gom hµng ®Ó lÊy D/O, sau ®ã nhËn hµng t¹i CFS qui ®Þnh vµ lµm c¸c thñ tôc nh­ trªn. III. C¸C CHøNG Tõ GIAO NHËN TRONG VËN CHUYÓN HµNG HO¸ B»NG CONTAINER §¦êNG BIÓN. Cho ®Õn nay ch­a cã sù ®ång nhÊt quèc tÕ vÒ thñ tôc chøng tõ dïng trong giao nhËn vµ còng nh­ vÒ khu«n khæ vµ néi dung cña c¸c lo¹i chøng tõ ®· ph¸t hµnh trong th­¬ng m¹i. Tuy nhiªn FIATA ®· cã nhiÒu cè g¾ng khuyÕn khÝch viÖc sö dông c¸c lo¹i chøng tõ giao nhËn thèng nhÊt vµ do ®ã n©ng cao chuÈn mùc vÒ nghÒ nghiÖp cña ngµnh giao nhËn. FIATA ®· ®­a ra nhiÒu lo¹i chøng tõ dùa theo khu«n mÉu cña Uû ban kinh tÕ Ch©u ¢u (EEC) thuéc Liªn hiÖp quèc. Nh÷ng chøng tõ nµy th­êng ®­îc c¸c héi quèc gia nh÷ng ng­êi giao nhËn chÊp nhËn cho c¸c héi viªn cña m×nh sö dông lµ: 1. C¸c chøng tõ nhËn cña kh¸ch hµng. 1.1 FFI (FIATA Forwarding Intructions - B¶n chØ dÉn cña ng­êi göi hµng) a. Môc ®Ých: Kh¸ch hµng ph¸t hµnh chøng tõ nµy cho ng­êi giao nhËn qua thiÕt lËp hîp ®ång gi­· ng­êi giao nhËn víi kh¸ch hµng ®Ó thu xÕp vËn chuyÓn tõ n¬i A ®Õn n¬i B. Víi nh÷ng chØ dÉn nµy, kh¸ch hµng cung cÊp tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn hµng sÏ göi ®i vµ kÌm theo c¸c chøng tõ cã thÓ ®­îc yªu cÇu. b. Néi dung: Ng­êi giao nhËn cã thÓ gióp kh¸ch hµng ®iÒn vaß FFI nh÷ng néi dung sau: - Tªn cña ng­êi göi hµng vµ tªn cña ng­êi giao nhËn. - Sè tham chiÕu cña ng­êi göi hµng. - Tªn cña ng­êi ®­îc th«ng b¸o (ng­êi nhËn hµng). - N­íc xuÊt xø. - TÝn dông chøng tõ. - N¬i vµ ngµy s½n hµng xÕp lªn tµu. - §iÒu kiÖn b¸n hµng. - Ph­¬ng thøc vËn chuyÓn sö dông. - Nh÷ng chi tiÕt vÒ vËn t¶i vµ b¶o hiÓm. - M· m¸c, sè l­îng kiÖn hµng vµ bao b×. - Tªn m· hµng. - Träng l­îng c¶ b× vµ khèi l­îng. - Nh÷ng chØ dÉn lµm hµng, kÝch cì vµ träng l­îng tõng kiÖn. - Chøng tõ göi hµng, chøng tõ ®­îc yªu cÇu. - §iÒu kiÖn giao hµng. 1.2. FIATA SDT (FIATA shipper Declaration for Transport Dangerous Good- B¶n khai hµng nguy hiÓm cña ng­êi göi hµng) a. Môc ®Ých: Ng­êi göi hµng sÏ ®iÒn, ký vµ giao chøng tõ nµy cho ng­êi giao nhËn khi cã viÖc vËn chuyÓn hµng nguy hiÓm. Chøng tõ nµy cung cÊp nh÷ng th«ng tin chi tiÕt bao gåm th«ng tin vÒ ph©n lo¹i hµng nguy hiÓm theo nh÷ng qui ®Þnh kiªn quan vÒ viÖc vËn chuyÓn lo¹i hµng ®ã. b. Néi dung: - Tªn ng­êi cung cÊp hµng vµ tªn ng­êi göi hµng vµo kho. - Tªn kho vµ tªn thñ kho. - Tªn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. - B¶o hiÓm. - M· sè hiÖu. - Sè l­îng kiªn, bao b×. - T×nh tr¹ng bªn ngoµi cña hµng khi nhËn cã tèt hay kh«ng vµ do ai nhËn. - Khai träng l­îng c¶ b×, ng­êi khai. - N¬i vµ ngµy ph¸t hµnh. 2. C¸c chøng tõ ph¸t hµnh cho kh¸ch hµng 2.1. FIATA FCR (FIATA Forwarder's Certificate of Receip- giÊy chøng nhËn nhËn hµng cña ng­êi giao nhËn) a. Môc ®Ých: §©y lµ sù thõa nhËn chÝnh thøc cña ng­êi giao nhËn lµ m×nh ®· n¾m gi÷ hµng. b. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn: Ng­êi giao nhËn cã tr¸ch nhiÖm göi hµng cho n­êi ®­îc nhËn hµng chØ ®Þnh c. Nh÷ng l­u ý ®Æc biÖt: - FIATA FCR kh«ng ph¶i lµ chøng tõ l­u th«ng ®­îc v× viÖc giao hµng cho ng­êi nhËn kh«ng phô thuéc vµo viÖc xuÊt tr×nh chøng tõ nµy. - MÆt sau cña chøng tõ cã in c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn ¸p dông ë n­íc chøng tõ ®­îc ph¸t hµnh. - Khi ph¸t hµnh FIATA FCR ng­êi giao nhËn ph¶i cÇm ch¾c r»ng: + L« hµng ghi trªn chøng tõ ®· ®­îc b¶n th©n ng­êi giao nhËn cã quyÒn ®Þnh ®o¹t l« hµng ®ã. + Hµng ë trong t×nh tr¹ng bªn ngoµi tèt. + Nh÷ng chi tiÕt ghi trong chøng tõ hoµn toµn phï hîp víi nh÷ng chØ dÉn mµ ng­êi giao nhËn nhËn ®­îc. + C¸c ®iÒu kiÖn ghi trªn chøng tõ vËn t¶i (B/L) kh«ng tr¸i víi nghÜa vô cña ng­êi giao nhËn theo qui ®Þnh cña FIATA FCR. d. Néi dung: - Tªn ng­êi uû th¸c cña ng­êi cung cÊp hµng hoÆc cña ng­êi giao nhËn. - Tªn vµ ®Þa chØ cña ng­êi nhËn hµng. - Ký m· hiÖu, sè hiÖu vµ tªn hµng. - Sè l­îng kiÖn vµ c¸ch ®ãng gãi. - Träng l­îng c¶ b×. - ThÓ tÝch. - N¬i vµ ngµy ph¸t hµnh. 2.2. FIATA FCT (FIATA Forwarder's Certificate of Transport: GiÊy chøng nhËn vËn chuyÓn cña ng­êi giao nhËn) a. Môc ®Ých: Khi ph¸t hµnh FIATA FCT cho ng­êi göi hµng, ng­êi giao nhËn cã nghÜa vô giao hµng t¹i n¬i ®Õn th«ng qua mét ®¹i lý do ng­êi giao nhËn chØ ®Þnh Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn: Ng­êi giao nhËn th«ng qua ®¹i lý do m×nh chØ ®Þnh cã tr¸ch nhiÖm giao hµng t¹i n¬i ®Õn cho ng­êi cÇm chøng tõ phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nªu trong chøng tõ FCT. b. Nh÷ng l­u ý ®Æc biÖt: - FIATA FCT l­u th«ng ®­îc vµ viÖc giao hµng chØ cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh khi xuÊt tr×nh b¶n gèc chøng tõ. - MÆt sau cña chøng tõ cã in c¸c ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn ¸p dông ë n­íc chøng tõ ®­îc ph¸t hµnh - Khi ph¸t hµnh FIATA FCT, ng­êi giao nhËn ph¶i cÇm ch¾c r»ng: + Hµng ë trong t×nh tr¹ng vµ ®iÒu kiÖn bªn ngoµi tèt. + Nh÷ng chi tiÕt ghi trªn chøng tõ phï hîp víi nh÷ng chØ dÉn mµ ng­êi giao nhËn ®· nhËn ®­îc. + C¸c ®iÒu kiÖn ghi trªn chøng tõ vËn t¶i (B/L) kh«ng tr¸i víi nghÜa vô mµ ng­êi giao nhËn ®¶m nhiÖm. + Tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm l« hµng ®· ®­îc tho¶ thuËn. + ViÖc ph¸t hµnh mét hay nhiÒu b¶n gèc ®· ®­îc qui ®Þnh râ. - Ng­êi giao nhËn th­êng tÝnh víi kh¸ch hµng phÝ ph¸t hµnh chøng tõ nµy. c. Néi dung: - Tªn ng­êi uû th¸c gi÷a ng­êi cung cÊp hoÆc cña ng­êi giao nhËn. - Tªn ng­êi nhËn hµng. - §Þa chØ ®Ó th«ng b¸o. - Ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, n¬i ®Õn. - Ký m· vµ sè hiÖu, tªn hµng. - Sè l­îng kiÖn vµ bao b×. - Träng l­îng c¶ b×, thÓ tÝch. - B¶o hiÓm, c­íc phÝ vµ chi phÝ tr¶ tr­íc. - N¬i vµ ngµy ph¸t hµnh 2.3. FBL (FIATA Combined Transport Bill of Lading: vËn ®¬n liªn hîp) a. Môc ®Ých: FBL lµ mét chøng tõ th«ng suèt cho vËn t¶i hæn hîp dïng cho nh÷ng ng­êi giao nhËn quèc tÕ ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ ng­êi ®iÒu hµnh vËn t¶i hæn hîp hoÆc vËn t¶i liªn hîp. b. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn: Khi ph¸t hµnh FBL, ng­êi giao nhËn cã tr¸ch nhiÖm kh«ng nh÷ng ®èi víi viÖc thùc hiÖn hîp ®ång vËn chuyÓn vµ giao hµng t¹i n¬i ®Õn mµ cßn ®èi víi nh÷ng hµnh ®éng vµ sai sãt cña ng­êi vËn t¶i vµ c¸c bªn thø ba kh¸c mµ ng­êi giao nhËn thuª. c. Nh÷ng l­u ý ®Æc biÖt: - FBL lµ chøng tõ l­u th«ng ®­îc trõ khi cã ghi”kh«ng l­u th«ng ®­îc” - §­îc Ng©n hµng chÊp nhËn khi thanh to¸n theo ®iÒu kiÖn tÝn dông chøng tõ vµ chØ cã ng­êi giao nhËn míi cã quyÒn ®Þnh ®o¹t l« hµng ®ã. - Cã thÓ ®­îc dïng nh­ vËn ®¬n ®­êng biÓn. - Khi ph¸t hµnh chøng tõ nµy, ng­êi giao nhËn ph¶i cÇm ch¾c r»ng: + Ng­êi giao nhËn hoÆc ®¹i lý cña m×nh ®· nhËn d­îc l« hµng ghi trªn chøng tõ vµ chØ cã ng­êi giao nhËn míi cã quyÒn ®Þnh ®o¹t l« hµng ®ã. + Hµng ë trong t×nh tr¹ng vµ ®iÒu kiÖn bªn ngoµi tèt. + C¸c ®iÒu kiÖn ghi trªn chøng tõ vËn t¶i (B/L) kh«ng tr¸i víi nghÜa vô mµ ng­êi giao nhËn ®¶m nhiÖm. + Tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm l« hµng ®· ®­îc tho¶ thuËn. + ViÖc ph¸t hµnh mét hay nhiÒu b¶n gèc ®· ®­îc qui ®Þnh râ. - Khi ph¸t hµnh, ng­êi giao nhËn chÊp nhËn tr¸ch nhiÖm c¬ b¶n lµ båi th­êng 2 SDR cho mét kg hµng bÞ mÊt m¸t, h­ háng. NÕu x¸c ®Þnh ®­îc giai ®o¹n x¶y ra mÊt m¸t h­ háng, tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn sÏ ®­îc quyÕt ®Þnh theo nh÷ng ®iÒu kho¶n liªn quan cña c«ng ­íc quèc tÕ hay luËt quèc gia ¸p dông. - Ng­êi giao nhËn ph¸t hµnh FBL rÊt cÇn ph¶i mua b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm cña m×nh. d. Néi dung: - Tªn cña ng­êi göi hµng vµ ng­êi nhËn hµng. - Tªn tµu biÓn. - C¶ng xÕp hµng vµ C¶ng dì hµng. - §Þa ®iÓm giao hµng. - Ký m· vµ sè hiÖu, tªn hµng. - Sè l­îng kiÖn vµ lo¹i bao b×. - Träng l­îng c¶ b×, thÓ tÝch. - Sè tiÒn c­íc vËn chuyÓn, c­íc tr¶ l¹i. - B¶o hiÓm hµng ho¸. - Sè b¶n gèc vËn ®¬n. - Ng­êi cÇn liªn l¹c ®Ó tiÕn hµnh giao hµng. 2.4. FWR (FIATA Warehouse Receip: giÊy biªn nhËn kho hµng) a. Môc ®Ých: §©y lµ giÊy biªn nhËn kho hµng cho c¸c ho¹t ®éng l­u kho cña ng­êi giao nhËn. Nã kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c ®iÒu kho¶n chi tiÕt vÒ quyÒn cña ng­êi cÇm chøng tõ ®­îc ký hËu vÒ chuyÓn giao quyÒn së h÷u vµ tho¶ thuËn lµ giao hµng khi xuÊt tr×nh giÊy biªn nhËn kho hµng cã nghÜa lµ giao hµng ®óng. b. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn: ë nh÷ng n­íc mµ ®iÒu kiÖn kinh doanh tiªu chuÈn bao gåm nh÷ng ®iÒu kho¶n qui ®Þnh vÒ ho¹t ®éng cña thñ kho, th× nh÷ng ®iÒu kho¶n nµy sÏ ¸p dông cho FWR ®­îc ph¸t hµnh ë n­íc ®ã. c. Nh÷ng l­u ý ®Æc biÖt: Chøng tõ kh«ng l­u th«ng ®­îc trõ khi cã ghi “cã thÓ l­u th«ng ®­îc”. ë mét sè n­íc, mét giÊy biªn nhËn kho hµng ®­îc coi lµ hîp ph¸p ®ang ®­îc sö dông phï hîp víi luËt cña n­íc ®ã th× sÏ kh«ng dïng FWR cña FIATA. d. Néi dung: - Tªn ng­êi cung cÊp hµng vµ tªn ng­êi göi vµo kho. - Tªn kho vµ tªn thñ kho. - Tªn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i. - B¶o hiÓm. - M· vµ sè hiÖu. - Sè l­îng kiÖn vµ bao. - T×nh tr¹ng bªn ngoµi cña hµng ho¸ cã tèt hay kh«ng vµ do ai nhËn. - Khai träng l­îng c¶ b×, ai khai. - N¬i vµ ngµy ph¸t hµnh. 2.5. House Bill of Lading: "vËn t¶i nhµ" a. Môc ®Ých: Khi ng­êi giao nhËn ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ ng­êi vËn t¶i vµ lµm dÞch vô gom hµng lÎ, vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn hoÆc ®­êng kh«ng, ng­êi giao nhËn sÏ ph¸t hµnh vËn ®¬n cña m×nh cho nh÷ng ng­êi göi hµng cña tõng l« hµng lÎ b. Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi Giao nhËn: Do nh÷ng ng­êi giao nhËn ®­îc “tù do ký kÕt hîp ®ång” nªn kh«ng cã sù thèng nhÊt vÒ c¸c ®iÒu kiÖn cña House Bill of Lading, ®iÒu nµy thÓ hiÖn nh­ sau: - Mét sè kh«ng chÊp nhËn tr¸ch nhiÖm båi th­êng mÊt m¸t hoÆc h­ háng x¶y ra ®èi víi hµng ho¸ khi ®ang trong sù tr«ng gi÷ cña ng­êi chuyªn chë thùc sù. Mét sè kh¸c chÞu tr¸ch nhiÖm t­¬ng øng vai trß cña ng­êi ®¹i lý mÆc dï hä ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ ng­êi uû th¸c vµ ph¸t hµnh vËn ®¬n cña chÝnh m×nh. Mét sè chÊp nhËn tr¸ch nhiÖm båi th­êng tæn thÊt hµng ho¸ cho ng­êi göi hµng theo møc mµ b¶n th©n ng­êi giao nhËn ®­îc ng­êi vËn t¶i cã tr¸ch nhiÖm båi th­êng. Mét sè ph¸t hµnh vËn t¶i cña m×nh nhËn tr¸ch nhiÖm ®Çy ®ñ nh­ qui ®Þnh trong House Bill of Lading. c. Néi dung: - Tªn ng­êi göi hµng. - Giao hµng theo lÖnh cña. - §Þa chØ ®Ó th«ng b¸o. - C¶ng xÕp hµng, C¶ng dì hµng. - Ngµy rêi C¶ng vµ ngµy ®Õn. - N¬i ®Õn cuèi cïng. - C­íc tr¶ l¹i. - Sè l­îng b¶n gèc House Bill of Lading. - Ký m· hiÖu. - Sè l­îng kiÖn, néi dung hµng bªn trong. - Träng l­îng c¶ b×. - §iÒu kiÖn giao hµng. - T×nh tr¹ng bªn ngoµi vµ tªn hµng. - N¬i ph¸t hµnh. - Tªn vµ ®Þa chØ ng­êi gom hµng, ®¹i lý. I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty: 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn: TiÒn th©n cña chi nh¸nh C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th­¬ng §µ n½ng hiÖn nay lµ Ban giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu (XNK) §µ n½ng trùc thuéc Bé tµi chÝnh kinh tÕ ChÝnh phñ c¸ch m¹ng l©m thêi. Nh­ng ®Ó phï hîp víi chøc n¨ng nhiÖm vô míi, C«ng ty Giao nhËn kho vËn ngo¹i th­¬ng §µ n½ng ®· x¸c ®Þnh h­íng ®i cña m×nh cho phï hîp víi c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ còng nh­ theo ®óng chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ viÖc s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp quèc doanh theo NghÞ ®Þnh sè 388 cña H§BT ngµy 20/11/1991. Do vËy C«ng ty giao nhËn kho vËn ngo¹i th­¬ng ®­îc thµnh lËp l¹i doanh nghiÖp Nhµ n­íc theo th«ng b¸o sè 204/TB cña V¨n phßng ChÝnh phñ vµ QuyÕt ®Þnh sè 1302/TM - TCCB ngµy 24/7/1992 cña Bé tr­ëng Bé Th­¬ng m¹i, GiÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh sè 108376 cña C«ng ty ®­îc cÊp ngµy 26/4/1993. C«ng ty cã tµi kho¶n sè: 004.1000 000437 t¹i Ng©n hµng Eximbank §N. Tªn C«ng ty : CTY GIAO NHËN KHO VËN NGO¹I TH¦¥NG §µ N½NG Tªn giao dÞch : VIETRANS §µ N½NG §iÖn tho¹i : 0511 - 824133 ; 0511 - 824132 Fax : 84 - 51 - 822518 Trô së ®Æt t¹i : 20 TrÇn Phó - §µ N½ng Chi nh¸nh ®­îc thµnh lËp ngµy 02/5/1975, tr¶i qua 28 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh, Vietrans §µ N½ng ®· ®ãng gãp tÝch cùc vµo c«ng t¸c giao nhËn hµng ho¸ XNK vµ lu«n hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao, cô thÓ : Trong c«ng t¸c nhËn hµng nhËp khÈu: Ngµy 2/5/1975 C«ng ty ®· lµm thñ tôc nhËn chuyÕn hµng nhËp khÈu (NK) ®Çu tiªn gåm 3.000 tÊn §­êng chë trªn tµu JIGUANI cña CuBa. Trong 28 n¨m qua C«ng ty ®· giao nhËn h¬n 8 triÖu tÊn hµng nhËp khÈu víi h¬n 25.000 chuyÕn tµu. C¸c thñ tôc H¶i quan ®· ®­îc lµm ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, ®¶m b¶o ®­îc tÝnh ph¸p lý. C«ng ty ®· lµm trßn tr¸ch nhiÖm cña ng­êi ®­îc uû th¸c vµ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng­êi uû th¸c. Trong c«ng t¸c giao nhËn hµng xuÊt khÈu: Víi quyÕt t©m cña m×nh vµ ®­îc sù hæ trî cña c¸c c¬ quan liªn quan, ngµy 23/7/1997, C«ng ty ®· giao ®­îc chuyÕn hµng xuÊt khÈu ®Çu tiªn trªn tµu BOSLAVEETNOV cña Liªn X« trong 3 ngµy víi sè l­îng 1502 tÊn. Thµnh tÝch b­íc ®Çu nµy ®· lµ nguån cæ vò ®éng viªn ®èi víi nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n lµm c«ng t¸c giao nhËn ë vïng míi ®­îc gi¶i phãng. Trong 28 n¨m qua, Vietrans §µ N½ng ®· giao nhËn ®­îc h¬n 600 chuyÕn hµng xuÊt nhËp khÈu víi khèi l­îng h¬n 550 ngh×n tÊn. MÆc dï víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña khu vùc miÒn Trung vµ Thµnh phè §µ N½ng, l­îng hµng xuÊt khÈu kh«ng nhiÒu nh­ hai ®Çu ®Êt n­íc, hµng ho¸ Ýt vÒ chñng lo¹i vµ sè l­îng, chñ yÕu lµ hµng thñ c«ng mü nghÖ vµ thªm mét sè mÆt hµng c«ng nghiÖp, céng thªm víi ®iÒu kiÖn tiÕp nhËn thùc tÕ bÞ h¹n chÕ cña C¶ng §µ N½ng, hµng ho¸ l¹i kh«ng ph©n bæ ®Òu trong n¨m mµ l¹i tËp trung chñ yÕu vµo quÝ ba vµ quÝ bèn lµ mïa m­a b¶o cña khu vùc nªn viÖc giao nhËn hµng ho¸ gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n. Tuy nhiªn mçi khi cã hµng nhËp, xuÊt khÈu th× tõ c¸n bé ®Õn c«ng nh©n viªn C«ng ty ngµy ®ªm liªn tôc b¸m hµng, b¸m tµu kh«ng ®Ó x¶y ra nh÷ng sai sãt ®¸ng kÓ nµo vµ ®­îc kh¸ch hµng tÝn nhiÖm vµ t¹o ®­îc uy tÝn víi kh¸ch hµng vÒ lÜnh vùc giao nhËn nãi riªng vµ lÜnh vùc kinh doanh XNK nãi chung. C«ng t¸c kinh doanh kho hµng: Cuèi n¨m 1997, Cty ®· hoµn chØnh ®­îc 2250 m2 kho t¹m, ®Õn nay Cty ®· cã mét khu vùc kho khang trang kiªn cè víi diÖn tÝch 11.200m2 (n¨m 2001) vµ 7.000m2 b·i (2001). L­îng hµng ho¸ qua kho n¨m 2001 lµ 5.900 tÊn víi nhiÒu chñng lo¹i kh¸c nhau. Nhê thùc hiÖn ®óng qui tr×nh tiÕp nhËn b¶o qu¶n cho nªn trong nh÷ng n¨m qua, hµng ho¸ qua kho kh«ng bÞ mÊt m¸t thiÕu hôt, h­ háng ph¶i båi th­êng, tõ ®ã n©ng cao ®­îc ch÷ tÝn ®èi víi kh¸ch hµng, ng­êi uû th¸c. Víi ph­¬ng ch©m më réng ho¹t ®éng nh­ng cã chän läc ®Ó phï hîp víi søc cña m×nh nªn hiÑn nay lo¹i h×nh dÞch vô cña C«ng ty cã ®a d¹ng song khèi l­îng c«ng viÖc còng ch­a nhiÒu. Nh÷ng lo¹i h×nh dÞch vô C«ng ty cung cÊp phôc vô kh¸ch hµng bao gåm: Giao nhËn hµng ho¸ XNK, nhËn uû th¸c XNK trùc tiÕp, dÞch vô chuyÓn giao chøng tõ chuyÓn ph¸t nhanh Express Wordwide (TNT), kinh doanh kho b·i vµ qu¸ c¶nh hµng ho¸. C«ng t¸c ®Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt còng ®­îc chó träng, tõng b­íc trang bÞ hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c hiÖn ®¹i. ViÖc ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé còng ®­îc chó träng quan t©m h¬n. HiÖn t¹i h¬n 50% ®éi ngò c¸n bé CNV cña C«ng ty tù gi¶i quyÕt ®­îc c«ng viÖc tõ kh©u ®Çu tiªn ®Õn kh©u cuèi cïng cña qui tr×nh c«ng viÖc, ®­îc kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc tin cËy. 2. Chøc n¨ng, quyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña C«ng ty: a. Chøc n¨ng: §¹i lý giao nhËn hµng ho¸ XNK trong vµ ngoµi n­íc b»ng mäi ph­¬ng thøc vËn chuyÓn. Kinh doanh kho b·i ®Ó b¶o qu¶n hµng ho¸ XNK, phôc vô cho tËp kÕt hµng xuÊt khÈu cña c¸c ®¬n vÞ ký göi...kinh doanh c¸c dÞch vô cã liªn quan ®Õn c«ng viÖc t¸i chÕ, ®ãng gãi, thùc hiÖn c¸c qui tr×nh b¶o qu¶n hµng ho¸ theo ®óng kü thuËt cña tõng lo¹i hµng. Kinh doanh XNK trùc tiÕp vµ nhËn uû th¸c XNK. Kinh doanh kho ngo¹i quan: NhËn l­u gi÷ hµng ho¸ ®Ó lµm thñ tôc XNK (t¹m nhËp t¸i xuÊt ®Õn n­íc thø ba hoÆc chê lµm thñ tôc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam) Thùc hiÖn dÞch vô chuyÓn ph¸t nhanh Expre Wordwide (TNT) c¸c lo¹i chøng tõ, tµi liÖu kü thuËt, th­¬ng m¹i, hµng mÉu dïng cho héi chî, triÔn l·m...hµnh lý c¸ nh©n. Thùc hiÖn khai thuª H¶i quan: Thay mÆt chñ hµng khai b¸o vµ lµm thñ tôc H¶i quan ®èi víi hµng ho¸ XNK. b. NhiÖm vô: X©y dùng tæ chøc thùc hiÖn kÕ ho¹ch kinh doanh dÞch vô vµ c¸c kÕ ho¹ch kh¸c cã liªn quan (kÓ c¶ trong dµi h¹n vµ ng¾n h¹n), nh»m ®¸p øng cho c¸c chøc n¨ng ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. B¶o ®¶m viÖc h¹ch to¸n kinh tÕ tù trang tr¶i nî vµ lµm trßn nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc, qu¶n lý sö dông vèn cã hiÖu qu¶ b¶o ®¶m cho nhiÖm vô kinh doanh cña C«ng ty. c. QuyÒn h¹n cña C«ng ty: Thùc hiÖn mäi quyÒn h¹n kinh doanh theo ®óng chøc n¨ng qui ®Þnh. §­îc quyÒn vay vèn t¹i c¸c Ng©n hµng ViÖt Nam (néi tÖ vµ ngo¹i tÖ) §­îc quyÒn giao dÞch ký kÕt c¸c hîp ®ång dÞch vô, hîp t¸c liªn doanh víi c¸c ®¬n vÞ trong vµ ngoµi n­íc. §­îc phÐp sö dông c¸c h×nh thøc qu¶ng c¸o th­¬ng m¹i, nghiªn cøu tiÕp thÞ trong vµ ngoµi n­íc ®Ó phôc vô cho c¸c ®Þnh h­íng kinh doanh. MÆt kh¸c t¹o ®iÒu kiÖn hæ trî cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh XNK më réng thÞ tr­êng ra n­íc ngoµi qua giíi thiÖu kh¸ch hµng theo chøc n¨ng nghÒ nghiÖp. §­îc tæ chøc m¹ng l­íi dÞch vô phôc vô XNK trong n­íc vµ ngoµi n­íc theo nhiÖm vô ®· cho phÐp trong quyÕt ®Þnh thµnh lËp C«ng ty. 3. T×nh h×nh tæ chøc kinh doanh cña C«ng ty: 3.1. Bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty: a. C¬ cÊu tæ chøc: S¥ §å C¥ CÊU Tæ CHøC Bé M¸Y QU¶N Lý CñA C¤NG TY gi¸m ®èc P. Tæ chøc hµnh chÝnh p.gi¸m ®èc P.kÕ to¸n tµi vô Phßng TNT P.KD dÞch vô XNK Phßng V.t¶i qu¸ c¶nh Phßng Tæng hîp P.KD kho ngo¹i quan Quan hÖ trùc tuyÕn: Quan hÖ chøc n¨ng: b. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c phßng ban: b.1. Phßng tæ chøc c¸n bé - hµnh chÝnh qu¶n trÞ: - Qu¶n lý hå s¬ c¸n bé, s¾p xÕp bé m¸y, më réng, thu hÑp nh©n sù do yªu cÇu c«ng viÖc cña c¬ quan. - Qu¶n lý nh©n sù tham m­u cho Gi¸m ®èc trong viÖc ®µo t¹o c¸n bé, gi¶i quyÕt c¸c chÝnh s¸ch cho CBCNV. b.2. Phßng KÕ to¸n tµi vô: Tæng hîp dù ¸n tµi chÝnh, kÕ ho¹ch thu chi ngo¹i tÖ, kÕ ho¹ch dù t÷ tµi chÝnh Phèi hîp c¸c phßng ban thùc hiÖn qu¶n lý ®óng møc c¸c chÕ ®é thu chi, kiÓm tra kÕt to¸n tµi chÝnh ®óng thêi h¹n qui ®Þnh vµ phôc vô kinh doaqnh cã hiÖu qu¶. Thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh râ rµng, chÝnh x¸c theo ®Þnh kú vµ yªu cÇu ®ét xuÊt, thùc hiÖn h¹ch to¸n hµng n¨m ®Çy ®ñ. b.3. Phßng TNT: Chuyªn cung cÊp c¸c dÞch vô chuyÓn ph¸t nhanh (Expre Wordwide) c¸c bé chøng tõ (cons), tµi liÖu, hµng mÉu ®i toµn thÕ giíi. Víi ph­¬ng thøc tõ “bµn ®Õn bµn”, TNT Expre Wordwide sÏ ®¶m tr¸ch toµn bé c¸c cung ®o¹n tõ: NhËn- chuyÓn- ph¸t hµng, kÓ c¶ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh H¶i quan. b.4. Phßng Kinh doanh dÞch vô XNK: - Tham m­u cho Ban gi¸m ®èc vÒ c¸c lÜnh vùc kinh doanh nghiªn cøu thÞ tr­êng, qu¶n lý hµng ho¸ còng nh­ thùc hiÖn nhiÖm vô cung tiªu, ngoµi ra phßng nµy cßn lµm nhiÖm vô cung cÊp th«ng tin theo yªu cÇu cña Ban gi¸m ®èc Cty. Tæ chøc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cô thÓ trong n­íc, ngoµi n­íc, XNK theo uû quyÒn cña Bé th­¬ng m¹i vµ cña Tæng c«ng ty Vietrans ViÖt nam, giao nhËn hµng ho¸ t¹i c¸c C¶ng, ngoµi ra cßn tham m­u cho Gi¸m ®èc thùc hiÖn liªn doanh theo ®èi t¸c, chÊp hµnh luËt ph¸p cña Nhµ n­íc còng nh­ c¸c qui ®Þnh cña Bé Th­¬ng m¹i. Nghiªn cøu th«ng tin vÒ cung cÇu, gi¸ c¶ hµng ho¸, thùc hiÖn liªn doanh thuéc lÜnh vùc c¸c mÆt hµng cña C«ng ty, h­íng dÉn kiÓm tra gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn lÜnh vùc kinh doanh cña C«ng ty. Lµm dÞch vô vËn chuyÓn hµng ho¸ trong vµ ngoµi n­íc (thuª tµu) lµm c¸c dÞch vô khai thuª H¶i quan cho hµng ho¸ XNK, giao nhËn hµng ho¸ XNK t¹i C¶ng vµ kho hµng. b.5. Phßng VËn t¶i qu¸ c¶nh: Thuª tµu biÓn vËn chuyÓn hµng ho¸ XNK, lËp bé chøng tõ, ho¸ ®¬n vËn ®¬n... hoµn thµnh c¸c thñ tôc vÒ vËn chuyÓn hµng ho¸. b.6. Phßng Kinh doanh kho hµng: (kho th«ng quan, ngo¹i quan, kho néi ®i¹) Lµm c«ng t¸c l­u gi÷ b¶o qu¶n hµng ho¸ XNK hoÆc thùc hiÖn mét sè dÞch vô ®èi víi hµng ho¸ tõ n­íc ngêi ®­a vµo theo hîp ®ång thuª kho ngo¹i quan ®­îc ký gi÷a C«ng ty vµ chñ hµng d­íi sù gi¸m s¸t cña H¶i quan. Chñ kho b¶o qu¶n hµng ho¸ trong kho chê xuÊt khÈu ®· hoµn thµnh thñ tôc H¶i quan, hµng ho¸ chê chuyÓn tiÕp ®i n­íc ngoµi hoÆc chê lµm thñ tôc H¶i quan nhËp khÈu. Qu¶n lý hµng ho¸ nghiªm ngÆt, mçi lÇn xuÊt nhËp khÈu hµng ®Òu ph¶i mêi H¶i quan niªm ch× qu¶n ký. b.7. Phßng Tæng hîp: Tham m­u cho Gi¸m ®èc vÒ c¸c lÜnh vùc: KÕ ho¹ch tæng hîp, kü thuËt qu¶n lý, x©y dùng c¬ b¶n vµ c«ng t¸c ®Çu t­ ph¸t triÓn. X©y dùng kÕ ho¹ch dµi h¹n, tæng hîp so s¸nh kÕt qu¶ hµng n¨m vµ kÕ ho¹ch ng¾n h¹n. H­íng dÉn kiÓm tra x©y dùng c¸c LuËn chøng kinh tÕ tham m­u cho Gi¸m ®èc lùa chän ®èi t¸c kinh doanh. X©y dùng c¸c qui t¾c, qui chÕ ®Þnh møc kinh tÕ phô thuéc chøc n¨ng tham m­u cña Phßng. Dù th¶o c¸c hîp ®ång kinh tÕ tæ chøc ph¸p chÕ theo ®óng ph¸p luËt. c . Mèi quan hÖ gi÷a c¸c Phßng Ban: C¸c phßng Kinh doanh dÞch vô XNK, TNT, VËn t¶i qu¸ c¶nh quan hÖ víi kÕ to¸n, tæ chøc so¹n th¶o hîp ®ång th­¬ng m¹i, uû th¸c giao nhËn, ®­îc sù tham gia ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c Phßng kh¸c, sau ®ã Gi¸m ®èc ký hîp ®ång, sau mét th­¬ng vô thanh quyÕt to¸n t¹i Phßng KÕ to¸n, Gi¸m ®èc chØ ®¹o chung c¸c ho¹t ®éng cña c¸c Phßng, Ban trong Cty ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng nhÞp nhµng hiÖu qu¶. Nh×n chung, víi c¬ cÊu tæ chøc hiÖn nay C«ng ty cã kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ®Ó thùc hiÖn ho¹t ®éng cña m×nh. §éi ngñ c¸n bé tõ l·nh ®¹o c¸c Phßng ban ®Õn c¸c nh©n viªn, c¸c nhiÖm vô trong c«ng t¸c qu¶n lý chuyªn m«n vµ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, thùc hiÖn tèt chÕ ®é mét thñ tr­ëng c¬ quan, cã sù phï hîp gi÷a tr×nh ®é qu¶n lý vµ nh©n viªn. 4. N¨ng lùc kinh doanh cña C«ng ty: a. T×nh h×nh c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ m¸y ._.ng theo nh÷ng tiªu chuÈn kü thuËt quy ®Þnh ®èi víi lo¹i hµng ho¸ ®ã th× nã sÏ dÔ bÞ h­ háng, biÕn chÊt, cã thÓ kh«ng sö dông ®­îc n÷a, mµ lóc nµy hµng ho¸ ®· ®­îc th«ng quan, tr¸ch nhiÖm l­u tr÷, b¶o qu¶n, vËn chuyÓn thuéc vÒ C«ng ty, do vËy C«ng ty ph¶i båi th­êng thiÖt h¹i cho chñ hµng NK, kh«ng nh÷ng thÕ ®«i khi cßn x¶y ra tranh chÊp vµ C«ng ty cßn cã thÓ gÆp nhiÒu r¾c rèi kh¸c vµ tÊt nhiªn khi ®ã uy tÝn cña C«ng ty sÏ bÞ gi¶m sót hoÆc thua lç trong kinh doanh. VÝ dô: §èi víi lo¹i hµng ho¸ ®«ng l¹nh th× khi dë hµng khái tµu ph¶i cã ngay ph­¬ng tiÖn chuyªn dông ®Ó chuyªn chë Container ®«ng l¹nh hay ®èi víi mét sè laäi hµng ho¸ t­¬i sèng kh¸c kh¸c th× nhiÖt ®é cÇn ph¶i ®­îc gi÷ ë møc bao nhiªu ®Ó ®¶m b¶o cho hµng ho¸ kh«ng bÞ h­ háng, gi¶m chÊt l­îng, cÇn ph¶i t×m hiÓu xem khi hµng ho¸ chë trªn tµu ngoµi biÓn do trªn biÓn cã nhiÒu h¬i n­íc nhiÖt ®é l¹i kh«ng cao th× hµng ho¸ ®­îc gi÷ ë møc a0C ch¼ng h¹n nh­ng khi vµo bê th× h¬i n­íc Ýt ®i, nhiÖt ®é l¹i t¨ng lªn do thêi tiÕt n¾ng nãng, liÖu khi ®ã hµng ho¸ vÉn gi÷ ë møc a0C ®ã th× vÉn ®¶m b¶o cho hµng ho¸ kh«ng? ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸ t­¬i sèng nghÜa lµ chóng cßn d­ìng khÝ hót CO2 vµ nh¶ khÝ O2 ,v× vËy ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é còng nh­ gi÷ cho vi khuÈn kh«ng x©m nhËp lµ hÕt søc quan träng ®Ó ®¶m b¶o hµng ho¸ kh«ng bÞ gi¶m chÊt l­îng vµ ®­îc phÐp l­u th«ng trªn thÞ tr­êng. Hay ®èi víi c¸c lo¹i hµng ho¸ dÔ g·y vì h­ háng th× c¸ch s¾p xÕp chÌn lãt khi xÕp hµng lªn ph­¬ng tiÖn lµ nh­ thÕ nµo, träng t¶i tèi ®a ®èi víi lo¹i hµng ho¸ ®ã xe ®­îc phÐp chë bao nhiªu ®Ó khi vËn chuyÓn cã x¶y ra va ®Ëp th× hµng ho¸ sÏ kh«ng bÞ vì... V× vËy viÖc tæ chøc tèt kh©u nghiªn cøu t×m hiÓu nh÷ng ®Æc tÝnh riªng cña hµng ho¸ ®Ó bè trÝ s¾p xÕp ph­¬ng tiÖn còng nh­ tæ chøc qu¸ tr×nh chuyªn chë sÏ ®¶m b¶o cho C«ng ty thùc hiÖn tèt kh©u cuèi cïng cña nghiÖp vô nhËn hµng NK, kh«ng ®Ó x¶y ra nh÷ng rñi ro ®¸ng tiÕc. 2.4.2. ChuÈn bÞ nh©n c«ng, kho bµi ph­¬ng tiÖn ®Ó phôc vô tèt qu¸ tr×nh vËn chuyÓn a. §ång thêi víi qu¸ tr×nh lµm thñ tôc nhËn hµng NK th× C«ng ty cÇn ph¶i cã sù chuÈn bÞ vÒ nh©n c«ng, kho b·i còng nh­ ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh xÕp dë, l­u kho hoÆc vËn chuyÓn th¼ng hµng NK ®Õn cho chñ hµng theo ®óng tiÕn ®é thêi gian ®· tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. HiÖn C«ng ty ®ang cã lîi thÕ rÊt lín lµ cã ®­îc mét hÖ thèng kho b·i khang trang cã thÓ phôc vô tèt nhÊt mäi nhu cÇu l­u gi÷ bÊt kú mét lo¹i hµng ho¸ nµo. Tuy nhiªn còng cÇn x¸c ®Þnh tÝnh hîp lý cña tõng l« hµng trong viÖc l­u gi÷ ë vÞ trÝ kho b·i nµo ®Ó thuËn tiÖn nhÊt cho viÖc xÕp dë vµ n©ng h¹ hµng ho¸ ®Ó vËn chuyÓn. * NÕu nh­ hµng ho¸ ®­îc dë t¹i b·i C¶ng mµ kh«ng cÇn ph¶i l­u kho th× C«ng ty sÏ ph¶i tiÕn hµnh t×m ph­¬ng tiÖn vµ ký hîp ®ång thuª xe vËn t¶i ®Õn C¶ng xÕp hµng lªn xe ®Ó chë hµng ®Õn cho nhµ NK. HiÖn nay, Thµnh phè §µ N½ng cã kh¸ nhiÒu c¸c h·ng vËn t¶i lín chuyªn chë Container, hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu nh­ Minh Toµn, ViÖt ¸, Vietfract, Gema... ®©y lµ c¸c h·ng thuéc hµng ngò ®¹i gia trªn thÞ tr­êng vËn t¶i víi ®éi ngò ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i chuyªn dông vµ ®éi ngò l¸i xe giµu kinh nghiÖm,... víi nh÷ng yÕu tè nh­ vËy hä cã ®Çy ®ñ kh¶ n¨ng ®¶m b¶o tiÕn ®é giao hµng vµ ®é an toµn cao trong qu¸ tr×nh chuyªn chë. TÊt nhiªn c­íc phÝ vËn t¶i còng t­¬ng ®èi cao, bªn c¹nh ®ã còng cã kh¸ nhiÒu c¸c h·ng vËn t¶i nhá trªn thÞ tr­êng vËn t¶i còng cã chøc n¨ng t­¬ng tù nh­ng do ch­a cã ®­îc uy tÝn lín trªn thÞ tr­êng nªn ®Ó c¹nh tranh víi c¸c h·ng lín, hä ®· h¹ c­íc phÝ vËn t¶i xuèng chØ cßn 2/3, hoÆc 3/4 c¸c h·ng lín. VËy th× C«ng ty nªn lùa chän h·ng nµo ®Ó vËn chuyÓn hµng ®Õn cho ng­êi nhËp khÈu, c¸c h·ng lín víi ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i ®éi ngò l¸i xe giµu kinh nghiÖm cïng víi c¸c dÞch vô th«ng tho¸ng c­íc phÝ cao hay c¸c h·ng nhá tuy ch­a cã uy tÝn nh­ng kh¶ n¨ng vËn chuyÓn còng t­¬ng ®èi tèt vµ kh¸ an toµn víi c­íc phÝ thÊp? Trong c¸c H§MBNT gi¸ trÞ cña c¸c hîp ®ång lµ t­¬ng ®èi lín, viÖc mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ khi vËn chuyÓn trªn chÆng chÝnh lµ ®iÒu tÊt yÕu sÏ båi th­êng theo luËt ®Þnh khi gÆp rñi ro. VËy th× trong kh©u vËn t¶i néi ®Þa còng vËy. Gi¸ trÞ cña mét Container hµng nÕu lµ hµng n«ng l©m s¶n thÓ cã thÓ kh«ng lín l¾m, nh­ng nÕu lµ hµng MMTB ®Æc biÖt lµ c¸c d©y chuyÒn c«ng nghÖ th× gi¸ trÞ cña mét Container cã thÓ lªn ®Õn vµi chôc tØ ®ång vµ b»ng c¶ víi gia s¶n cña mét h·ng vËn t¶i nhá. V× vËy kh«ng thÓ cã mét sù lùa chän kh«ng ch¾c ch¾n trong viÖc thuª ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn néi ®Þa mÆc dï c­íc phÝ thÊp cã thÓ n©ng cao ®­îc lîi nhuËn cña C«ng ty hoÆc lµm lîi cho nhµ nhËp khÈu. §ång ý r»ng trong kinh doanh “nh÷ng lÜnh vùc nµo cã rñi ro cµng cao bao nhiªu mµ nÕu thµnh c«ng th× lîi nhuËn cµng nhiÒu bÊy nhiªu”. Nh­ng víi mét C«ng ty lµm dÞch vô nh­ Vietrans th× kh«ng thÓ theo lý thuyÕt ®ã ®­îc. Sù an toµn trong vËn chuyÓn ®¶m b¶o ®­îc tiÕn ®é giao hµng nhËp khÈu ph¶i ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu vµ ®ã sÏ lµ c¬ së ®Ó C«ng ty ho¹t ®éng ngµy cµng cã hiÖu qu¶ h¬n trªn thÞ tr­êng nãi chung vµ lÜnh vùc kinh doanh dÞch vô xuÊt nhËp khÈu nãi riªng. Tuy nhiªn, ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ nÕu kh«ng may gÆp rñi ro tai n¹n trªn ®­êng th× trong khi ký hîp ®ång vËn t¶i víi c¸c h·ng vËn t¶i néi ®Þa, C«ng ty cÇn ph¶i tho¶ thuËn vÒ nh÷ng ®iÒu kho¶n quy ®Þnh vÒ møc båi th­êng tæn thÊt nÕu nh­ ng­êi vËn t¶i g©y ra tæn thÊt cho hµng ho¸. Ngoµi ra ®Ó t¨ng thªm sù an toµn vµ b¶o ®¶m th× C«ng ty cã thÓ yªu cÇu ng­êi NK mua b¶o hiÓm cho chÆng nµy hoÆc C«ng ty cã thÓ thay ng­êi NK mua b¶o hiÓm cho hµng ho¸ trong chÆng nµy vµ tho¶ thuËn gi¸ c­íc dÞch vô hîp lý víi ng­êi nhËp khÈu. * NÕu do nh÷ng thñ tôc nµo ®ã ch­a ®­îc hoµn tÊt, hµng NK ch­a ®­îc th«ng quan, viÖc l­u hµng t¹i C¶ng l©u ngµy sÏ bÊt lîi, chi phÝ sÏ cao h¬n c¶ chi phÝ vËn t¶i hµng vÒ kho cña C«ng ty còng nh­ chi phÝ l­u kho, th× khi ®ã C«ng ty nªn lµm ®¬n xin phÐp H¶i quan ®­a vÒ kho riªng cña C«ng ty l­u gi÷ chê hoµn thµnh thñ tôc th«ng quan cho hµng ho¸, sau ®ã sÏ tæ chøc vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Õn cho chñ hµng. Hµng ho¸ ®­îc l­u gi÷ t¹i kho riªng cña C«ng ty ph¶i ®­îc an toµn, kho b·i ph¶i ®­îc chuÈn bÞ tèt, ®ñ tiªu chuÈn phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn kü thuËt b¾t buéc ¸p dông ®èi víi tõng lo¹i hµng ho¸ ®· ®­îc nghiªn cøu t×m hiÓu. Ph¶i cã ®éi ngò b¶o vÖ kho hµng nghiªm ngÆt, v× lóc nµy hµng ho¸ ch­a ®­îc th«ng quan, mäi sù mÊt m¸t x¶y ra th× kh«ng nh÷ng C«ng ty ph¶i båi th­êng cho ng­êi nhËp khÈu mµ cßn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt. b. Hoµn thiÖn c«ng t¸c lùa chän hµng vËn t¶i néi ®Þa b1. Nghiªn c­ó ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña mét sè h·ng vËn t¶i néi ®Þa * C«ng ty Viconship (§Þa chØ: 79 Quang Trung - §µ N½ng) §©y lµ mét C«ng ty võa lµm ®¹i lý võa cã ®éi xe chuyªn dông chuyªn chë hµng ho¸ b»ng Container còng nh­ cung cÊp c¸c ph­¬ng tiÖn n©ng h¹, xÕp dë Container. Khi c¸c chñ hµng XK, NK hoÆc c¸c C«ng ty giao nhËn thuª tµu cña hä th× hä th­êng liªn hÖ ®Ó cung cÊp lu«n dÞch vô vËn chuyÓn néi ®Þa, giao hµng XK hoÆc chë hµng NK ®Õn cho chñ hµng thuéc kh¾p khu vùc miÒn Trung vµ c¶ hai ®Çu ®Êt n­íc. C«ng ty Viconship cßn cã mét b·i Container (CY container Yard) n»m trªn tuyÕn ®­êng ra vµo c¶ng Tiªn Sa, c¸ch c¶ng Tiªn Sa kho¶ng 2km nªn còng rÊt thuËn tiÖn cho viÖc m­în vµ giao tr¶ Container rçng, gi¸ c­íc cña dÞch vô vËn t¶i néi ®Þa cña Viconship trung b×nh lµ 750.000®/1 cont’ 20 feet < 20 tÊn; 1.200.000® 1 cont’ 40’ < 30 tÊn (trong khu vùc Thµnh phè §µ N½ng). * C«ng ty Vietfracht (®Þa chØ 101 Hoµng V¨n Thô, §µ N½ng) Vietfracht võa lµm ®¹I lý h·ng tµu võa phôc vô dÞch vô vËn t¶i néi ®Þa, hä còng cã ®éi xe chuyªn dông chuyªn chë container vµ c¸c ph­¬ng tiÖn n©ng h¹ xÕp dë container. Gi¸ c­íc dÞch vô vËn t¶i néi ®Þa cña Vietfracht trung b×nh vµo kho¶ng 800.000®/ 1 cont 20 feet < 20 tÊn; 1.300.000® 1 con 40’ (khu vùc TP. §µ N½ng). * C«ng ty Gematrans (®Þa chØ 39 Quang Trung, §µ N½ng) Còng nh­ Viconship vµ Vietfract, Gematrans còng võa lµm ®¹i lý h·ng tµu võa phôc vô dÞch vô vËn t¶i néi ®Þa ®i kh¾p ®Êt n­íc, hä còng cã ®éi xe chuyªn dông vµ c¸c ph­¬ng tiÖn n©ng h¹ xÕp, ®ãng rót hµng ho¸ vµo hoÆc ra khái container. Gi¸ c­íc dÞch vô vËn t¶i néi ®Þa cña Gematrant trung b×nh vµo kho¶ng 700.000®/ 1.200.000®/1 cont 20/40’ (khu vùc Thµnh phè §µ N½ng). C¶ ba c«ng ty trªn ®Òu rÊt m¹nh trong viÖc vËn chuyÓn ®­êng dµi ®i thµnh phè Hå ChÝ Minh vµ hÇu nh­ gi¸ c­íc ®i Thµnh phè Hå ChÝ Minh cña ba C«ng ty trªn kh«ng chªnh lÖch nhau bao nhiªu. Gi¸ c­íc vËn t¶i néi ®Þa cña Viconship vµ Gema lµ nh­ nhau vµ trung b×nh vµo kho¶ng 8.500.000®/ 1 cont 20’ (§µ N½ng - Thµnh phè Hå ChÝ Minh) vµ cña Vietfracht cã cao h¬n 1 chót trung b×nh vµo kho¶ng 8.700.000® - 9.000.00®/1 cont 20’ (§µ N½ng - TPHCM). * C«ng ty ViÖt ¸ (®Þa chØ Ng« QuyÒn - TP§N) Kh¸c víi ba C«ng ty kÓ trªn C«ng ty ViÖt ¸ kh«ng lµm ®¹i lý h·ng tµu nh­ng hä l¹i cã ®­îc mét dÞch vô vËn t¶i néi ®Þa t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ, Hä còng cã ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, ph­¬ng tiÖn n©ng xÕp h¹ xÕp dë container chuyªn dông, lîi thÕ cña ViÖt ¸ lµ hä cung cÊp dÞch vô nh©n c«ng cho viÖc ®ãng hµng hoÆc rót hµng khái Container khi viÖc ®ãng rót hµng kh«ng thÓ thùc hiÖn h»ng m¸y mãc, hoÆc cÇn nhiÒu nh©n lùc ViÖt ¸ còng th­êng xuyªn liªn hÖ víi c¸c C«ng ty xuÊt nhËp khÈu, C¸c C«ng ty giao nhËn t×m nguån hµng ®Ó cung cÊp dÞch vô. Gi¸ c­íc cña ViÖt ¸ còng thÊp h¬n mét chót so víi ba C«ng ty trªn víi trung b×nh kho¶ng 700.000®/1 cont 20 feet vµ 1.100.000® /cont 40’ (khu vùc TP§N) (§N - Sµi Gßn 8.000.000® - 8.300.000®/ 1 cont 20 feet) + C«ng ty VËn t¶i « t« §µ N½ng + C«ng ty Minh Toµn + C«ng ty Cùu Kim S¬n Còng t­¬ng tù nh­ ViÖt ¸, c¶ ba c«ng ty nµy ®Òu kh«ng lµm ®¹t lý h·ng tµu vµ hä chØ cung cÊp dÞch vô vËn t¶i néi ®Þa, hä còng cã mét ®éi xe chuyªn dông chuyªn chë container, ph­¬ng tiÖn n©ng h¹, xÕp dë container hä còng th­êng xuyªn liªn hÖ víi c¸c C«ng ty XNK, c¸c c«ng ty giao nhËn t×m nguån hµng ®Ó cung cÊp dÞch vô: §èi víi C«ng ty vËn t¶i « t« Thµnh phè §µ N½ng th× hä cßn cung cÊp dÞch vô nh©n c«ng phôc vô bèc xÕp, dë hµng ho¸ nh­ C«ng ty ViÖt ¸, cßn ®èi v¬Ý Cùu Kim S¬n vµ Minh Toµn th× kh«ng cung cÊp dÞch vô nµy. §èi víi c«ng ty ViÖt ¸, C«ng ty vËn t¶i « t«, Minh Toµn, Cùu Kim S¬n th× hä rÊt m¹nh trong viÖc vËn chuyÓn hµng ho¸ ë khu vùc thµnh phè §N, ®Æc biÖt C«ng ty ViÖt ¸ rÊt m¹nh ë khu vùc QuËn III víi khu vùc c«ng nghiÖp An §ån... L­îc qua nh÷ng th«ng tin tõ c¸c C«ng ty kÓ trªn ta cã thÓ b­íc ®Çu s¬ bé chän ®­îc nh÷ng c«ng ty vËn t¶i néi ®Þa tuú tõng tr­êng hîp nhÊt ®Þnh nh­: Ch¼ng h¹n hµng hãa cÇn nhiÒu nh©n c«ng bèc xÕp th¸o dë khái Container th× ViÖt ¸ ®­îc ­u tiªn chän ®Çu. Bëi v×, ViÖt ¸ cung cÊp dÞch vô ®Çy ®ñ vÒ ph­¬ng tiÖn còng nh­ nh©n c«ng phôc vô vËn chuyÓn xÕp dë hµng hãa khái Container, gi¸ c­íc mang tÝnh c¹nh tranh ngang víi c¸c C«ng ty cßn l¹i. Do ®ã ViÖt ¸ sÏ cã lîi h¬n c¸c h·ng kh¸c trong tr­êng hîp nµy. Cßn trong tr­êng hîp tµu vËn chuyÓn hµng trong chÆng vËn t¶i chÝnh lµ tµu OOCL. (Orient Oversca Gematrars) do Gematrans lµm ®¹i lý th× C«ng ty nªn lùa chän dÞch vô vËn t¶i néi ®Þa cña Gematrans. Bëi v× ngoµi c¸c dÞch vô kh¸c t­¬ng tù c¸c C«ng ty nãi trªn th× khi sö dông dÞch vô cña Gema vµ hµng ®­îc chë trªn tµu do Gema lµm ®¹i lý th× viÖc giao tr¶ Container rçng thuËn tiÖn (ViÖc giao tr¶ container ngay sau khi rót hµng vµ giao lu«n cho chñ xe) ®«i khi kh«ng ph¶i ®ãng phÝ vÖ sinh container. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ cã ®­îc mét sù lùa chän kh¸ch quan vµ khoa häc C«ng ty cÇn ph¶i ph©n tÝch so s¸nh c¸c yÕu tè kh¸c nhau (chø kh«ng ®¬n thuÇn c¨n cø vµo gi¸ c­íc chuyªn chë, dÞch vô mµ h·ng vËn t¶i cung cÊp ®Ó lùa chän nh­ thùc tÕ hiÖn nay). §èi víi C«ng ty, mçi yÕu tè cã mét tÇm quan träng kh¸c nhau trong mçi tr­êng hîp cô thÓ. Trong khi ®ã mçi h·ng vËn t¶i cã nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ yÕu riªng. V× vËy C«ng ty cÇn ph¶i biÕt kÕt hîp tÇm quan träng cña mçi yÕu tè víi kh¶ n¨ng cña mçi h·ng trong viÖc ®¸p øng c¸c yÕu tè ®ã ®Ó so s¸nh lùa chän. Qua t×nh h×nh thùc tÕ, C«ng ty cã thÓ cho thang ®iÓm sau khi ®· x¸c ®Þnh träng sè ®Ó ®¸nh gi¸ tÇm quan träng cña c¸c yÕu tè nh­ sau: Tiªu thøc Träng sè 1. Gi¸ c­íc 0,3 2. DÞch vô 0,2 3. TuyÕn ®­êng 0,2 4. §é an toµn 0,15 5. LÞch xe 0,1 6. Mèi quan hÖ 0,05 C¨n cø ®Ó ®¸nh gi¸ vµ cho thang ®iÓm cña c¸c tiªu thøc * Gi¸ c­íc Gi¸ c­íc ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn chi phÝ cña dÞch vô giao nhËn vµ do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn doanh thu, ®Æc biÖt lµ gi¸ c­íc cña c¸c tuyÕn ®­êng dµi ®i thµnh phè Hå ChÝ Minh hoÆc c¸c tØnh phÝa b¾c ®Òu cã sù chªnh lÖch nhau nhÊt ®Þnh gi÷a c¸c h·ng kh¸c nhau. §èi víi Viettrans gi¸ c­íc chuyªn chë néi ®Þa ®­îc xem lµ mét phÇn trong chi phÝ giao nhËn cho nªn nã quyÕt ®Þnh ®Õn doanh thu, do vËy gi¸ c­íc ®­îc ®¸nh gi¸ cã tÇm quan träng cao. * DÞch vô cung cÊp Tuy lµ mét C«ng ty lµm dÞch vô nh­ng Viettrans l¹i cßn thiÕu nhiÒu yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o dÞch vô do vËy nhiÒu khi Viettrans còng ph¶i sö dông dÞch vô cña c¸c C«ng ty kh¸c vµ viÖc sö dông th­êng kÌm c¶ dÞch vô nh©n c«ng, ph­¬ng tiÖn ®­îc xem lµ cã lîi cho gi¸ c­íc cña c¶ dÞch vô sö dông. * TuyÕn ®­êng Tïy theo mçi h·ng vËn t¶i kh¸c nhau mµ hä m¹nh ë tõng tuyÕn ®­êng kÐo theo sù ¶nh h­ëng ®Õn thêi gian tèc ®é vËn chuyÓn còng nh­ sù an toµn cho hµng hãa trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. * §é an toµn Møc ®é an toµn trong vËn t¶i néi ®Þa ®­îc xem lµ mét yÕu tè kh«ng kÐm phÇn quan träng, nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña mét th­¬ng vô. - V× gi¸ trÞ cña mét container hµng nhËp khÈu th­êng lµ rÊt lín cho nªn cÇn ph¶i ®­îc ®¶m b¶o an toµn cho hµng hãa qu¸ tr×nh vËn chuyÓn sao cho hµng hãa kh«ng bÞ g·y vì h­ háng hoÆc biÕn chÊt. * LÞch xe LÞch xe cña c¸c h·ng vËn t¶i còng cã sù kh¸c nhau nhÊt ®Þnh do ®ã nã ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é vµ thêi gian vËn chuyÓn giao hµng cho chñ hµng xuÊt nhËp khÈu cña C«ng ty. VÝ dô nh­: Viconship, Gema, Vietfracht nghØ thø 7, chñ nhËt trong khi c¸c C«ng ty cßn l¹i th× c¸c xe ch¹y suèt c¶ tuÇn. B¶ng ®¸nh gi¸ lùa chän hµng vËn t¶i néi ®Þa trong c¸c tr­êng hîp: Tr­êng hîp 1: Hµng ho¸ giao th¼ng (kh«ng qua kho, dì hµng t¹i C¶ng vµ b¾t buéc ph¶i sö dông dÞch vô, xÕp dì, nh©n c«ng cña c¶ng) Tiªu thøc Träng sè Sè ®iÓm ®¸nh gi¸ c¸c h·ng Viconship Gema Vietpracht ViÖt ¸ C«ng ty VT «t« §N Minh Toµn C.Kim S¬n §iÓm TS §iÓm TS §iÓm TS §iÓm TS §iÓm TS §iÓm TS Gi¸ c­íc 0,3 8 2,4 8 2,4 6 1,8 9 2,7 9 2,7 9 2,7 DÞch vô 0,2 9 1,8 9 1,8 9 1,8 8 1,6 8 1,6 7 1,4 TuyÕn ®­êng 0,2 9 1,8 9 1,8 8 1,6 8 1,4 7 1,4 8 1,6 §é an toµn 0,15 8 1,2 8 1,2 8 1,2 7 1,05 7 1,05 6 0,99 LÞch xe 0,1 7 0,7 7 0,7 7 0,7 8 0,8 8 0,8 6 0,6 Mèi quan hÖ 0,05 8 0,4 7 0,35 7 0,35 6 0,3 6 0,3 6 0,3 Tæng 8,3 8,25 7,45 7,85 7,85 7,5 Nh­ vËy trong tr­êng hîp nµy thø tù ­u tiªn lµ: Viconship à Gema à ViÖt ¸ à C«ng ty VT «t« §N à ... Tr­êng hîp 2: Hµng ho¸ ph¶i qua kho vµ sö dông nhiÒu c«ng xÕp dì Tiªu thøc Träng sè Sè ®iÓm ®¸nh gi¸ c¸c h·ng Viconship Gema Vietpracht ViÖt ¸ C«ng ty VT «t« §N Minh Toµn C.Kim S¬n §iÓm TS §iÓm TS §iÓm TS §iÓm TS §iÓm TS §iÓm TS Gi¸ c­íc 0,3 8 2,4 8 2,4 7 2,1 9 2,7 9 2,7 9 2,7 DÞch vô 0,2 8 1,6 8 1,6 8 1,6 9 1,8 7 1,8 7 1,4 TuyÕn ®­êng 0,2 8 1,6 8 1,6 8 1,6 8 1,6 8 1,4 8 1,6 §é an toµn 0,15 8 1,2 8 1,2 8 1,2 8 1,2 6 1,2 6 0,9 LÞch xe 0,1 7 0,7 7 0,7 7 0,8 8 0,8 8 0,8 8 0,8 Mèi quan hÖ 0,05 8 0,4 7 0,35 7 0,3 6 0,3 6 0,3 6 0,3 Tæng 7,9 7,85 7,6 8,4 8,2 7,7 Trong tr­êng hîp nµy, thø tù ­u tiªn lµ: ViÖt ¸ à C«ng ty VT «t« §N à Viconship à Gema à Minh Toµn à Nh­ vËy c«ng t¸c chuÈn bÞ kho b·i, lùa chän ph­¬ng tiÖn ®Ó s½n sµng vËn chuyÓn hµng ho¸ cho chñ hµng nhËp khÈu còng kh«ng kÐm phÇn quan träng trong kh©u cuèi cña nghiÖp vô giao nhËn cña C«ng ty. Mäi sù chuÈn bÞ tèt bao giê còng gióp cho C«ng ty hoµn thµnh tèt nhiÖm vô n©ng cao uy tÝn cña m×nh. 2.2. Tæ chøc qu¸ tr×nh vËn chuyÓn: Sau khi ®· ký hîp ®ång vËn chuyÓn vµ giao hµng lªn ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn chë hµng ®Õn ®óng n¬i quy ®Þnh mµ ng­êi uû th¸c yªu cÇu th× C«ng ty kh«ng ph¶i ®· hÕt tr¸ch nhiÖm. §Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh vËn chuyÓn nµy th× ®ång thêi víi viÖc ng­êi vËn t¶i chë hµng ®Õn cho nhµ nhËp khÈu C«ng ty ph¶i cö 1 hoÆc 2 c¸n bé cña C«ng ty cïng ¸p t¶i hµng ho¸ trong khi vËn t¶i trªn ®­êng ®Ó cïng gi¸m s¸t nh÷ng yªu cÇu kü thuËt ¸p dông cho hµng ho¸ ®­îc ®Æt ra cho ng­êi vËn t¶i vµ hç trî cho ng­êi vËn t¶i trªn ®­êng ®i khi gÆp nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i. C¸n bé ¸p t¶i hµng ph¶i lu«n gi÷ liªn l¹c víi C«ng ty ®Ó th«ng b¸o vÒ t×nh h×nh vËn chuyÓn. Khi gÆp khã kh¨n cÇn ph¶i liªn l¹c víi C«ng ty ®Ó xin ý kiÕn chØ ®¹o cña l·nh ®¹o C«ng ty trong viÖc xö lý gi¶i quyÕt t×nh huèng khã kh¨n trë ng¹i ®ã. Trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn c¸n bé ¸p t¶i hµng ph¶i yªu cÇu ng­êi vËn t¶i thùc hiÖn nghiªm ngÆt nh÷ng yªu cÇu kü thuËt ¸p dông cho hµng ho¸ ®Ó gi¶m thiÓu mäi rñi ro cã thÓ x¶y ra. 2.3. Giao hµng cho chñ hµng nhËp khÈu: §©y lµ kh©u cuèi cïng trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn néi ®Þa nµy. Khi hµng ho¸ ®· ®­îc chë ®Õn n¬i quy ®Þnh theo yªu cÇu cña chñ hµng nhËp khÈu. C¸n bé ¸p t¶i hµng sÏ trùc tiÕp giao hµng cho chñ hµng vµ ph¶i lËp biªn b¶n giao hµnh theo ®óng khèi l­îng chÊt l­îng mµ nhµ xuÊt nhËp khÈu ®· uû th¸c cho Cty. C¸n bé ¸p t¶i ph¶i mêi trùc tiÕp chñ hµng hoÆc ng­êi ®­îc chñ hµng uû th¸c ký vµo biªn b¶n giao hµng v× ®©y sÏ lµ c¬ së ®Ó C«ng ty ®ßi tiÒn c­íc phÝ giao nhËn cña ng­êi uû th¸c. C¸n bé ¸p t¶i cã thÓ trùc tiÕp thu tiÒn c­íc phÝ nhËn hµng nhËp khÈu tõ ng­êi uû th¸c sau ®ã nép l¹i cho C«ng ty. - Trong qu¸ tr×nh dì hµng giao cho ng­êi nhËp khÈu th× c¸n bé ¸p t¶i hµng cã thÓ yªu cÇu chñ hµng gióp ®ì vÒ viÖc thuª ph­¬ng tiÖn n©ng h¹ hµng hoÆc dì hµng ®­a vµo kho. ViÖc nµy cßn tuú thuéc vµo tho¶ thuËn gi÷a C«ng ty vµ chñ hµng trong hîp ®ång uû th¸c xem viÖc dë hµng khái ph­¬ng tiÖn vËn t¶i lµ do ng­êi nhËp khÈu lµm hay C«ng ty tù lµm. Sau khi hoµn thµnh viÖc giao hµng cho chñ hµng nhËp khÈu th× Cty míi thùc sù hoµn thµnh nhiÖm vô vµ hÕt tr¸ch nhiÖm ®èi víi hµng ho¸. Tãm l¹i, c«ng t¸c vËn chuyÓn hµng nhËp khÈu ®Õn cho chñ hµng nhËp khÈu ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo sù thµnh c«ng cña mçi th­¬ng vô uû th¸c giao nhËn cña C«ng ty. Nã tuy lµ kh©u cuèi cïng dÔ thùc hiÖn nhÊt trong toµn bé quy tr×nh nghiÖp vô nhËn hµng nhËp khÈu b»ng Container nh­ng nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®óng tÇm quan träng cña c«ng t¸c nµy th× C«ng ty sÏ kh«ng ®¶m b¶o ®­îc tiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång uû th¸c. Vµ nÕu kh«ng may x¶y ra rñi ro xuÊt ph¸t tõ sù chuÈn bÞ kh«ng tèt cña C«ng ty th× C«ng ty cßn ph¶i båi th­êng thiÖt h¹i cho nhµ nhËp khÈu trong khi gi¸ trÞ cña mét l« hµng nhËp khÈu kh«ng ph¶i lµ nhá. Khi ®ã cã thÓ lµm cho C«ng ty bÞ thua lç nÆng vµ gi¶m ®i uy tÝn vèn cã trong kinh doanh dÞch vô xuÊt nhËp khÈu cña m×nh. S¬ ®å qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ giao hµng cho chñ hµng NK Tr­êng hîp 1: KiÓm tra t¹i c¶ng. (1) C«ng TY NhËn hµng tõ tµu §­a container vÒ b·i c¶ng Rót hµng ra khái cont ®Ó kiÓm ho¸ §ãng l¹i hµng vµo container XÕp cont lªn p.tiÖn vËn t¶i néi ®Þa Tæ chøc qu¸ tr×nh vËn t¶i Giao tr¶ container rçng cho h·ng tµu Giao tr¶ hµng cho chñ hµng NK (1) NÕu hµng ho¸ vËn t¶i kh«ng cÇn sö dông container mµ ®­îc s¾p xÕp trùc tiÕp lªn xe Tr­êng hîp 2: Hµng ho¸ qua kho: KiÓm ho¸ t¹i kho hoÆc t¹i ®iÓm nhËn hµng cña ng­êi NK. (2) C«ng TY NhËn hµng tõ tµu §­a container vÒ b·i c¶ng V.chuyÓn container vÒ kho riªng Rót hµng ra khái cont ®Ó kiÓm hãa §ãng l¹i hµng vµo container XÕp cont lªn p.tiÖn vËn t¶i néi ®Þa Giao tr¶ container rçng cho h·ng tµu Giao tr¶ hµng cho chñ hµng NK Tæ chøc qu¸ tr×nh vËn t¶i (2) NÕu hµng ho¸ vËn t¶i kh«ng cÇn sö dông container mµ ®­îc s¾p xÕp trùc tiÕp lªn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i néi ®Þa. B¶ng so s¸nh c­íc phÝ l­u kho b·i gi÷a C¶ng vµ C«ng ty §VT: VN§ Lo¹i container Lo¹i c­íc phÝ 20 feet/ngµy 40 feet/ngµy C¶ng C­íc l­u container t¹i c¶ng - 5 ngµy ®Çu - Ngµy thø 6 + C¶ng ph¹t + H·ng tµu ph¹t - Ngµy thø 7 MiÔn phÝ 5 USD Ph¹t gÊp ®«i ngµy thø 5 Ph¹t gÊp ®«i lÇn ®Çu MiÔn phÝ 7 USD t­¬ng tù nh­ ®èi víi lo¹i container 20feet C«ng ty - C­íc container - C­íc thuª kho b·i 50.000 5.000dsd/1m2/th¸ng 70.000 5.000dsd/1m2/th¸ng Lêi nãi ®Çu NÒn kinh tÕ thÕ giíi ®ang b­íc vµo thÕ kû XXI, kû nguyªn cña héi nhËp vµ ph¸t triÓn. Sù phån thÞnh cña mét quèc gia ph¶i ®­îc g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, kh«ng mét quèc gia nµo tù khÐp m×nh ®éc lËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi mµ l¹i cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®­îc, ®ã lµ qui luËt chung cña nÒn kinh tÕ hiÖn nay. §Ó lµm cho quèc gia giµu m¹nh h¬n n÷a th× kinh doanh mua b¸n trao ®æi hµng ho¸,®Çu t­ ph¸t triÓn gi÷a c¸c quèc gia lµ ho¹t ®éng kinh doanh quan träng bËc nhÊt. Trong lÞch sö còng nh­ trong thùc tiÔn c¸c quèc gia giµu m¹nh nh­ NhËt, Mü, Anh... trë nªn giµu cã nhê biÕt kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã hiÖu qu¶. NhiÒu quèc gia ®· x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ trªn c¬ së thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, xuÊt nhËp khÈu lu«n ®ãng vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ cña quèc gia, xuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ, c¬ së vËt chÊt phôc vô cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. NÒn kinh tÕ n­íc ta còng kh«ng n»m ngoµi xu thÕ ®ã. Ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kh«ng ngõng ®­îc gia t¨ng. Tõ khi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®­îc ®Èy m¹nh th× qu¸ tr×nh vËn t¶i giao nhËn còng ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ ngµy cµng trë nªn quan träng. Bëi v× ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i th­¬ng chØ cã thÓ ®­îc thùc hiÖn khi hµng ho¸ ®­îc vËn chuyÓn tõ n­íc nµy sang n­íc kh¸c vµ thùc hiÖn c«ng t¸c giao nhËn hµng ho¸ ®· vËn chuyÓn ®ã. Lµm tèt c«ng t¸c nµy gãp phÇn n©ng cao cña ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i th­¬ng. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña giao nhËn hµng ho¸ trong bu«n b¸n quèc tÕ cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc häc ë tr­êng kÕt hîp víi thêi gian tiÕp xóc, t×m hiÓu, nghiªn cøu t¹i c«ng ty Vietrans §µ N½ng, ®­îc sù gióp ®ì tËn t×nh chu ®¸o cña c¸c ThÇy C« còng nh­ c¸c anh chÞ em ë phßng kinh doanh dÞch vô xuÊt nhËp khÈu, em ®· chän ®­îc ®Ò tµi tèt nghiÖp: "Hoµn thiÖn nghiÖp vô nhËn hµng nhËp khÈu vËn t¶i ®­êng biÓn b»ng Container t¹i C«ng ty Giao nhËn Kho vËn Ngo¹i th­¬ng §µ N½ng" (C«ng ty Vietrans §µ N½ng) Do kiÕn thøc cßn h¹n chÕ vµ thiÕu kinh nghiÖm thùc tiÔn nªn trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh luËn v¨n nµy ch¾c ch¾n kh«ng tr¸nh ®­îc nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c ThÇy C« còng nh­ c¸c C« Chó, anh chÞ em ë C«ng ty Vietrans §µ N½ng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù quan t©m gióp ®ì cña Ban l·nh ®¹o còng nh­ C« Chó, anh chÞ em ë C«ng ty Vietrans, nh÷ng ng­êi ®· gióp ®ì em vÒ sè liÖu vµ kiÕn thøc thùc tÕ, ®Æc biÖt c¶m ¬n ThÇy gi¸o ts.Vò Sü TUÊN , ng­êi ®· trùc tiÕp h­íng dÉn, theo dâi v¸ gióp ®ì tËn t×nh chu ®¸o trong suèt thêi gian em thùc hiÖn chuyªn ®Ò nµy. §µ N½ng, th¸ng 02/2004 Lêi kÕt Víi gÇn 30 n¨m ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh dÞch vô XNK, C«ng ty Vietrans Danang ®· t¹o ®­îc uy tÝn lín trªn thÞ tr­êng vµ ®· cã bÒ dµy kinh nghiÖm trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i th­¬ng. Ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô XNK nãi chung vµ ho¹t ®éng giao nhËn nãi riªng cña C«ng ty kh«ng ngõng t¨ng lªn. Víi kinh nghiÖm cña m×nh, C«ng ty ®· thiÕt lËp ®­îc nh÷ng mèi quan hÖ tèt víi c¸c c¬ quan h÷u quan liªn quan trong nghiÖp vô kinh doanh còng nh­ víi c¸c ®¹i lý h·ng tµu vµ víi c¸c chñ hµng XNK t¹i khu vùc miÒn Trung còng nh­ trong c¶ n­íc. Khèi l­îng c¬ cÊu c¸c dÞch vô mµ C«ng ty d¶m nhËn ngµy mét t¨ng lªn thÓ hiÖn râ ý chÝ quyÕt t©m cña c¸n bé CNV t¹i C«ng ty trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Ngµy cµng cã nhiÒu kh¸ch hµng t×m ®Õn víi C«ng ty h¬n vµ ®ã lµ nh÷ng tÝn hiÖu ®¸ng mõng trong thêi buæi c¹nh tranh hiÖn nay. Tuy nhiªn trong mét vµi n¨m trë l¹i ®©y t×nh h×nh kinh doanh cña C«ng ty cã nhiÒu biÕn ®éng. Khèi l­îng c¸c dÞch vô mµ C«ng ty ®¶m nhËn cã xu h­íng chùng l¹i, ho¹t ®éng kinh doanh ch­a thùc sù mang l¹i hiÖu qu¶ cao nh­ ý muèn cña toµn thÓ c¸n bé CNV cña C«ng ty. TÊt nhiªn ®iÒu nµy còng do ¶nh h­ëng kh¸ch quan tõ nÒn kinh tÕ thÕ giíi nãi chuing vµ kinh tÕ trong n­íc nãi riªng, mµ trong ®ã lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i th­¬ng bÞ ¶nh h­ëng nhiÒu nhÊt. Cïng víi nã lµ sau khi Nhµ n­íc ta bá chÕ ®é ®éc quyÒn trong qu¶n lý kinh doanh ngo¹i th­¬ng th× ngµy cµng xuÊt hiÖn thªm nhiÒu nh÷ng c«ng ty nhµ n­íc còng nh­ t­ nh©n tham gia ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh XNK, víi nguån vèn lín, hÖ thèng trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cïng víi ®éi ngñ c¸n bé nh©n viªn trÎ n¨ng ®éng, s¸ng t¹o ®· t¹o ra mét thÞ tr­êng c¹nh tranh rÊt gay g¾t. ChÝnh v× thÕ, ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn m¹nh h¬n trong nh÷ng n¨m tíi th× C«ng ty cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch thay ®æi phï hîp víi kh¶ n¨ng cña m×nh còng nh­ víi t×nh h×nh chung cña thÞ tr­êng vµ nÒn kinh tÕ ®Ó t¨ng c­êng h¬n n÷a søc m¹nh c¹nh tranh trªn th­¬ng tr­êng. Qua thêi gian t×m hiÓu, nghiªn cøu t¹i C«ng ty vµ tiÕp xóc thùc tÕ, em ®· phÇn nµo lµm quen ®­îc víi ph­¬ng ph¸p lµm viÖc trong thùc tÕ vµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ¸p dông lý thuyÕt vµo thùc tÕ nh­ thÕ nµo. Víi mong muèn C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n, th«ng qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu nghiªn cøu vµ hoµn thµnh ®Ò tµi nµy, em xin ®ãng gãp mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn nghiÖp vô nhËn hµng nhËp khÈu cña C«ng ty. Hy väng r»ng víi nh÷ng ý kiÕn ®­îc ®Ò cËp trong chuyªn ®Ò nµy sÏ mang l¹i nhiÒu h÷u Ých trong viÖc tham kh¶o vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a nghiÖp vô kinh doanh t¹i C«ng ty vµ trong c«ng t¸c giao nhËn nãi chung. Mét lÇn n÷a, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña ThÇy gi¸o TS.Vò Sü TUÊN cïng c¸c C« chó anh chÞ em ë C«ng ty Vietrans Danang ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì cho em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. §µ N½ng, th¸ng 2 n¨m 2004 phô lôc C¸c dÞch vô t­ vÊn c«ng ty cung cÊp phôc vô kh¸ch hµng Môc ®Ých: Gióp ng­êi NK tÝnh to¸n c¸c kho¶n chi phÝ khi dì hµng ë c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. C¸c b­íc tiÕn hµnh: - LiÖt kª c¸c kho¶n chi phÝ. - So s¸nh c¸c kho¶n chi phÝ ë c¸c ®Þa ®iÓm dì hµng kh¸c nhau Môc ®Ých: Gióp ng­êi NK chän ®­îc p.tiÖn vËn t¶i cã lîi nhÊt vÒ: + Gi¸ c¶, tuyÕn ®­êng, tèc ®é vËn t¶i... + Gióp cho Cty t¹o ®­îc mèi quan hÖ tèt víi c¸c §¹i lý h·ng tµu vµ h­ëng lîi tõ dÞch vô thuª tµu. VÝ dô nh­ hoa hång... Môc ®Ých: -Gióp ng­êi NK xin mét sè giÊy tê cÇn thiÕt ®Ó nhËp hµng. VÝ dô: GiÊy phÐp NK. - L«i kÐo kh¸ch hµng vÒ víi Cty + H¹n chÕ: Cty chØ ¸p dông cho nh÷ng kh¸ch hµng uû th¸c NK toµn bé. gi¶i thÝch vÒ c¸c ®iÒu kho¶n xÕp dì lùa chän ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn xin mét sè giÊy tê cÇn thiÕt Môc lôc Trang Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng I Kh¸i qu¸t vÒ giao nhËn hµng ho¸ b»ng ®­êng biÓn I. Kh¸i niÖm chung vÒ giao nhËn hµng ho¸ XNK 1 1. Ho¹t ®éng giao nhËn vµ ng­êi giao nhËn 1 2. Ph¹m vi cña dÞch vô giao nhËn 2 3. Vai trß cña ng­êi giao nhËn trong th­¬ng m¹i quèc tÕ 3 4. QuyÒn h¹n, nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi giao nhËn 4 5. Quan hÖ cña ng­êi giao nhËn víi c¸c bªn liªn quan 8 6. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm 9 7. C¸c tæ chøc giao nhËn trªn thÕ giíi vµ ViÖt Nam 13 II. NghiÖp vô giao nhËn hµng ho¸ t¹i c¶ng biÓn 15 1. C¬ së ph¸p lý, nguyªn t¾c giao nhËn hµng ho¸ XNK t¹i C¶ng 15 2. NhiÖm vô cña c¸c bªn tham gia trong qu¸ tr×nh giao nhËn hµng ho¸ XNK t¹i C¶ng 17 3. Tr×nh tù giao nhËn hµng ho¸ XNK t¹i C¶ng 18 III. C¸C CHøNG Tõ giao nhËn trong vËn chuyÓn hµng ho¸ b»ng container ®­êng biÓn 20 1. C¸c chøng tõ nhËn tõ kh¸ch hµng 20 2. C¸c chøng tõ ph¸t hµnh cho kh¸ch hµng 22 Ch­¬ng II Thùc tr¹ng giao nhËn container vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn t¹i c«ng ty giao nhËn kho vËn §µ N½ng I. Qóa tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty 27 1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 27 2. Chøc n¨ng, quyÒn h¹n vµ nghÜa vô cña C«ng ty 28 3. T×nh h×nh tæ chøc kinh doanh cña C«ng ty 30 4. N¨ng lùc kinh doanh cña C«ng ty 32 II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m võa qua 38 1. Qui tr×nh nhËn hµng container nhËp khÈu 38 1.1. Lùa chän ng­êi chuyªn chë 39 1.2. Ký Booking Note 43 1.3. Khai thuª H¶i quan 44 1.4. Hoµn thµnh bé chøng tõ nhËn hµng nhËp khÈu 46 1.5. Dì hµng vµ giao hµng cho chñ hµng 48 1.6. Thanh to¸n c­íc phÝ 51 1.7. Giao tr¶ container rçng 52 1.8. Gi¸m ®Þnh hµng nhËp khÈu tæn thÊt 52 2. ThÞ tr­êng 53 3. C¸c dÞch vô t­ vÊn c«ng ty cung cÊp phôc vô kh¸ch hµng 58 4. C¸c dÞch vô kh¸c 61 5. KÕt qu¶ ho¹t ®éng 62 III. §¸NH GI¸ CHUNG 63 1. ¦u ®iÓm 63 2. Nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n 64 Ch­¬ng III MéT Sè BIÖN PH¸P NH»M HOµN THIÖN NGHIÖP Vô NHËN HµNG NHËP KHÈU VËN T¶I §¦êNG BIÓN B»NG CONTAINER C¤NG TY GIAO NHËN KHO VËN NGO¹I TH¦¥NG §µ N½NG I. §Þnh h­íng ph¸t triÓn cña C«ng ty 65 II. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn cña mét sè c«ng ty giao nhËn hµng ho¸ 71 III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn giao nhËn container vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn t¹i C«ng ty Vietrans §µ N½ng 72 1. Gi¶i ph¸p vÜ m« (Gi¶i ph¸p vÒ phÝa Nhµ n­íc) 72 2. Gi¶i ph¸p vi m« (gi¶i ph¸p vÒ phÝa c¸c c«ng ty giao nhËn XNK) 74 2.1. Gi¶i ph¸p thø nhÊt: X©y dùng chÝnh s¸ch thu hót kh¸ch hµng 74 2.2. Gi¶i ph¸p thø hai: Tæ chøc phèi hîp c¸c c¬ quan liªn quan trong c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m ®Þnh hµng NK bÞ tæn thÊt 80 2.3. Gi¶i ph¸p thø ba: Hoµn thiÖn c«ng t¸c lËp mét sè chøng tõ quan träng trong ho¹t ®éng nhËn hµng NK container vËn t¶i b»ng ®­êng biÓn 89 2.4. Gi¶i ph¸p thø t­: Hoµn thiÖn c«ng t¸c vËn chuyÓn hµng NK cho chñ hµng 104 · KÕt luËn · Tµi liÖu tham kh¶o · Phô lôc CH¦¥NG 1 KH¸I qu¸t VÒ GIAO NHËN hµng ho¸ b»ng ®­êng biÓn CH¦¥NG 2 THùC TR¹NG GIAO NHËN CONTAINER VËN CHUYÓN B»NG §¦êNG BIÓN T¹I C¤NG TY vietrans ®µ n½ng CH¦¥NG 3 MéT Sè GI¶I PH¸P NH»M HOµN THIÖN NGHIÖP Vô NHËN HµNG NHËP KHÈU VËN T¶I §¦êNG BIÓN B»NG CONTAINER T¹I C¤NG TY VIETRANS §µ N½NG TµI LIÖU THAM KH¶O PGS. TS. NguyÔn Hång §µm (Chñ biªn) - GS. TS. Hoµng V¨n Ch©u -PGS. TS. NguyÔn Nh­ TiÕn - TS. Vò Sü TuÊn. VËn t¶i vµ giao nhËn trong ngo¹i th­¬ng (Nhµ xuÊt b¶n Giao th«ng vËn t¶i Hµ Néi - 2003) TS. §oµn ThÞ Hång V©n Gi¸o tr×nh kü thuËt ngo¹i th­¬ng (Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª - 2000) PTS Huúnh TÊn Ph¸t - PTS Bïi Quang Hïng Sæ tay NghiÖp vô vËn chuyÓn Container (NXB Giao th«ng vËn t¶i - 1993) “ C¸c v¨n b¶n chän läc h­íng nghiÖp” ( Selected Documents ) - HiÖp héi Giao nhËn Kho vËn ViÖt Nam - 1997. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty Vietrans §µ N½ng. C¸c b¸o gi¸ c­íc phÝ dÞch vô giao nhËn vËn t¶i, xÕp dë cña c¸c c«ng ty Gematrans, Viconship, Inlaco, C¶ng §µ N½ng... C¸c chøng tõ hµng ho¸ nhËp khÈu. -----oOo----- ._.