Hoàn thiện kế toán tiêu thụ thành phầm tại Công ty Cổ phần Nồi Hơi Việt Nam

Lêi nãi ®Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, bÊt kú mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt nµo kinh doanh nµo muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®Òu ph¶i hÕt søc quan t©m ®Õn vÊn ®Ò thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm, chØ khi tiªu thô th× gi¸ trÞ cña thµnh phÈm míi ®­îc thùc hiÖn, lao ®éng cña toµn doanh nghiÖp míi ®­îc thõa nhËn. §Ó cã thÓ bï ®¾p ®­îc chi phÝ ®· chi ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tiªu thô, ®¶m b¶o qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ tiªu thô gi¸ trÞ cña cña lao ®«ng thÆng d­, v× lîi nhuËn quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i cña doanh nghiÖp. Yªu cÇu ®Æt ra víi mäi ®èi víi mäi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh lµ ph¶i qu¶n lý tèt qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm. ChÝnh v× thÕ mµ trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm nãi riªng ph¶i kh«ng ngõng ®­îc c¶i thiÖn, n¨ng cao bëi nã chÝnh lµ c«ng cô quan träng ®ãng v¸i trß quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong t×nh h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ hiÖn nay víi sù c¹nh tranh gay g¾t khèc liÖt ®èi víi doanh nghÖp trong n­íc vµ ngoµi quèc doanh. §øng tr­íc khã kh¨n ®ã C«ng ty Cæ phÇn Nåi H¬i ViÖt Nam mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¬ khÝ lín nhÊt ViÖt Nam ®· sím tiÕp cËn thÝch nghi víi quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, quan t©m ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, kh«ng ngõng n¨ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, chñ ®éng trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô. Song song víi nh÷ng ®iÒu ®ã, bé phËn kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm cña C«ng ty Cæ phÇn Nåi H¬i ViÖt Nam còng tõng b­íc ph¸t triÓn, hoµn thiÖn theo thêi gian còng nh­ ®æi míi cña hÖ thèng KÕ to¸n ViÖt Nam. XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn ®ã, Em ®· chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÇm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Nåi H¬i ViÖt Nam” ®Ó nghiªn cøu. Trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ®Ó hoµn thµnh ®Ò tµi nµy, Em ®· nhËn ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« gi¸o TS. §oµn V¨n Anh vµ c¸c c« chó, anh chÞ trong phßng kÕ to¸n còng nh­ c¸c phßng ban kh¸c cña c«ng ty. Cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n, nh­ng do b­íc ®Çu lµm quen víi c«ng t¸c thùc tÕ vµ do kh¶ n¨ng chuyªn m«n cßn h¹n chÕ, h¬n n÷a ®Ò tµi nµy mang tÝnh chuyªn s©u, do vËy mµ bµi viÕt cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy em rÊt mong nhËn ®­îc ý kݪn chØ b¶o cña thÇy c« ®Ó em cã ®iÒu kiÖn bæ sung, n¨ng cao kiÕn thøc phôc vô tèt cho c«ng t¸c sau nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy c«, c¸c c« chó, anh chÞ trong C«ng ty ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò tµi nghiªn cøu nµy. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña em ngoµi 2 phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn ®­îc chia lµm 3 ch­¬ng sau. Ch­¬ng 1: Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Nåi H¬i ViÖt Nam. Ch­¬ng 3: Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Nåi H¬i ViÖt Nam. Ch­¬ng I: lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.1. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.1.1. §Æc ®iÓm vµ nhiÖm vô kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm. 1.1.1.1. Kh¸i niÖm vµ c¸c ph­¬ng thøc tiªu thô thµnh phÈm. a. Kh¸i niÖm vÒ tiªu thô thµnh phÈm. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh nhiÖm vô cña mçi doanh nghiÖp s¶n xuÊt lµ ph¶i s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt ®Ó ®¸p øng yªu cÇu tiªu dïng cña toµn x· héi. Thµnh phÈm lµ kÕt qu¶ lao ®éng cña mäi thµnh viªn trong toµn doanh nghiÖp. S¶n phÈm cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra chñ yÕu lµ thµnh phÈm, ngoµi ra cã thÓ cã nöa thµnh phÈm hay nh÷ng c«ng viÖc cã tÝnh chÊt c«ng nghiÖp. Thµnh phÇm lµ s¶n phÈm ®· ®­îc chÕ t¹o xong ë giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ trong nhµ m¸y, ®­îc kiÓm nghiÖm ®ñ tiªu chuÈn kü thuËt quy ®inh vµ ®· nhËp kho giao b¸n, chuyÓn cho ng­êi mua. Nh÷ng s¶n phÈm ch­a kÕt thóc ë b­íc cuèi cïng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt hoÆc ®· kÕt thóc nh­ng ch­a kiÓm tra kÜ thuËt, hoÆc ®· kiÓm tra nh­ng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn kü thuËt ®Òu kh«ng ®­îc gäi lµ thµnh phÈm. Tiªu thô thµnh phÈm lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn trao ®æi th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n ®Ó thùc hiÖn gi¸ trÞ thµnh phÈm, hµng ho¸ dÞch vô mµ qua ®ã h×nh thµnh nªn doanh thu. Theo chuÈn mùc sè 14 vÒ Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c (ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31 th¸ng 12 cña bé tr­ëng bé tµi chÝnh) th× “ Doanh thu lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp thu ®­îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th«ng th­êng cña doanh nghiÖp, gãp phÇn lµ t¨ng vèn chñ së h÷u”. Trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt khi b¸n thµnh phÈm th× doanh thu ph¸t sinh d­íi d¹ng tiÒn hoÆc c¸c kho¶n chÊp nhËp nî. ViÖc x¸c ®Þnh doanh thu cã ý nghÜa quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp bëi nã ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh donh cña doanh nghiÖp. Cã tiªu thô th× doanh nghiÖp míi cã vèn ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc n¨ng cao s¶n phÈm chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. b. C¸c ph­¬ng thøc tiªu thô thµnh phÈm. Trong nÒn kinh tÕ më cöa, c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh khèc liÖt, ®Ó b¸n ®­îc s¶n phÈm hµng ho¸ c¸c doanh nghiÖp kh«ng chØ quan t©m ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm mµ kh©u ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ cña doanh nghiÖp ®ã lµ h×nh thøc tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Thùc tÕ ®· cho thÊy rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®· thµnh c«ng trong viÖc lùa chän h×nh thøc b¸n hµng phï hîp, gãp phÇn t¨ng doanh thu cho doanh nghiÖp. V× vËy mµ viÖc nghiªn cøu c¸c h×nh thøc tiªu thô ®Ó tõ ®ã ®­a ra c¸c c¸ch b¸n hµng cho phï hîp víi s¶n phÈm hµng ho¸ m×nh t¹o ra lµ viÖc lµm cÇn thiÕt vµ quan träng. Nã kh«ng nh÷ng gióp doanh nghiÖp cã thÓ ®¸p øng nh÷ng nhu cÇu cña kh¸ch hµng mµ cßn ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp chñ ®éng trong c«ng t¸c ph©n phèi vµ khai th¸c nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi øng víi mçi ph­¬ng thøc tiªu thô kh¸c nhau. Cã rÊt nhiÒu ph­¬ng thøc tiªu thô thµnh phÈm kh¸c nhau bao gåm: Tiªu thô theo ph­¬ng thøc b¸n bu«n: B¸n bu«n lµ ph­¬ng thøc b¸n hµng víi sè l­îng lín, ®èi t­îng b¸n hµng lµ c¸c ®¬n vÞ b¸n lÎ, ®¬n vÞ s¶n xuÊt, ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu. KÕt thóc qu¸ tr×nh b¸n bu«n th× hµng ho¸ vÉn n»m trong lÜnh vùc l­u th«ng. B¸n bu«n hµng ho¸ cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c ph­¬ng thøc: - B¸n bu«n qua kho: Lµ ph­¬ng thøc b¸n bu«n hµng mµ trong ®ã hµng b¸n ph¶i ®­îc xuÊt tõ kho b¶o qu¶n cña doanh nghiÖp. B¸n bu«n qua kho cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh theo hai h×nh thøc: + B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp: Theo h×nh thøc nµy bªn mua cö ng­êi ®¹i diÖn ®Õn kho cña Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®Ó nhËn hµng. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i xuÊt kho hµng giao hµng trùc tiÕp cho ®¹i diÖn cña bªn mua. Sau khi ®¹i ®iÖn cña bªn mua nhËn ®ñ hµng thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n khi ®ã hµng x¸c ®Þnh lµ ®· tiªu thô. + B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng trùc tiÕp: Theo h×nh thøc nµy c¨n cø vµo hîp ®ång ®· kÝ kÕt hoÆc theo ®¬n ®Æt hµng Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i xuÊt kho hµng ho¸ chuyÓn hµng ®Õn kho cña bªn mua hoÆc mét ®Þa ®iÓm nµo ®ã bªn mua quy ®Þnh trong hîp ®ång. Hµng chØ ®­îc x¸c dÞnh lµ tiªu thô khi nhËn ®­îc th«ng b¸o bªn mua ®· nhËn ®­îc hµng ®· thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. - B¸n bu«n chuyÓn th¼ng: Theo ph­¬ng thøc nµy Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i sau khi mua hµng nhËn hµng mua kh«ng ®­a vÒ nhËp kho mµ chuyÓn th¼ng cho bªn mua. Ph­¬ng thøc nµy cã thÓ ®­îc thùc hiÖn theo hai h×nh thøc: + B¸n bu«n chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc b¸n giao tay ba: Theo h×nh thøc nµy Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i sau khi mua hµng giao trùc tiÕp cho ®¹i diÖn cña bªn mua t¹i kio ng­êi b¸n. Sau khi giao nhËn hµng ®¹i diÖn bªn mua kÝ nhËn ®ñ hµng. Bªn mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n hnµg ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô. + B¸n bu«n chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc chuyÓn hµng: Theo h×nh thøc nµy Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i sau khi mua hµng nhËn hµng mua chuyÓn hµng ®Õn giao cho bªn mua ë ®Þa ®iÓm ®· ®­îc tho¶ thuËn . Khi nhËn ®­îc tiÒn cña bªn mua thanh to¸n hoÆc giÊy b¸o cña bªn mua ®· nhËn ®­îchµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n th× hµng ho¸ chuyÓn ®i míi ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô. Tiªu thô theo ph­¬ng thøc b¸n lÎ: B¸n lÎ lµ b¸n hµng trùc tiÕp cho ng­êi tiªu dïng ho¾c c¸c tæ chøc kinh tÕ hoÆc c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ tËp thÓ mua vÌ víi môc ®Ých tiªu dïng néi bé. KÕt thóc qu¸ tr×nh b¸n lÎ th× hµng ho¸ ®· ra khái lÜnh vùc l­u th«ng vµ ®i vµo lÜnh vùc tiªu dïng. B¸n lÎ th­êng b¸n ®¬n chiÕc hoÆc víi sè l­îng nhá, gi¸ b¸n th­êng æn ®Þnh. Ph­¬ng thøc b¸n lÎ cã thÓ thùc hiÖn d­íi c¸c h×nh thøc sau: B¸n lÎ t¹i quÇy. Tiªu thô theo ph­¬ng thøc b¸n hµng ®¹i lý, ký göi: B¸n hµng ®¹i lý, ký göi lµ ph­¬ng thøc mµ bªn chñ hµng (gäi lµ bªn giao ®¹i lý) xuÊt hµng giao cho bªn nhËn ®¹i lý, kýgöi (gäi lµ bªn ®¹i lý) ®Ó b¸n. Bªn ®¹i lý sÏ h­ëng thï lao ®¹i lý d­íi h×nh thøc hoa hång hoÆc chªnh lÖch gi¸. Ph­¬ng thøc b¸n hµng tr¶ gãp, tr¶ chËm: B¸n hµng tr¶ gãp, tr¶ chËm lµ ph­¬ng thøc b¸n hµng thu tiÒn nhiÒu lÇn. Ng­êi mua sÏ thanh to¸n lÇn ®Çu ngay t¹i thêi ®iÓm mua. Sè tiÒn cßn l¹i ng­êi mua chÊp nhËn tr¶ dÇn ë c¸c kú tiÕp theo vµ ph¶i chÞu mét tû lÖ l·i suÊt nhÊt ®Þnh. Ph­¬ng thøc hµng ®æi hµng: Hµng ®æi hµng lµ ph­¬ng thøc tiªu thô mµ trong ®ã, ng­êi b¸n ®em s¶n phÈm, vËt t­, hµng ho¸ cña m×nh ®Ó ®æi lÊy vËt t­, hµng ho¸ cña ng­êi mua. Gi¸ trao ®æi lµ gi¸ b¸n cña hµng ho¸, vËt t­ ®ã trªn thÞ tr­êng. Bªn c¹nh ph­¬ng thøc b¸n hµng chñ yÕu trªn th× c¸c doanh nghiÖp cßn sö dông c¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng kh¸c nh­: b¸n hµng theo ph­¬ng thøc b¸n lÎ, b¸n hµng tr¶ tr­íc tiÒn hµng, tiªu thô s¶n phÈm dïng ngay cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, thµnh phÈm ®em biÕu tÆng, tr¶ l­¬ng c«ng nh©n viªn. Mçi ph­¬ng thøc b¸n hµng kh¸c nhau sÏ cã thêi ®iÓm kÕt thóc tiªu thô kh¸c nhau vµ sÏ ghi nhËn doanh thu kh¸c nhau. V× vËy tuú t×nh h×nh cña doanh nghiÖp mµ lùa chän ph­¬ng thøc b¸n hµng phï hîp. C¸c ph­¬ng thøc tiªu thô kh¸c. Ngoµi c¸c ph­¬ng thøc b¸n hµng trªn, cßn mét sè ph­¬ng thøc tiªu thµnh phÈm còng ®­îc coi lµ b¸n hµng: + Thành phÈm xuÊt kho ®Ó ®æi lÊy nguyªn vËt liÖu cßn gäi lµ b¸n hµng ®èi l­u. + Thành phÈm xuÊt ®Ó thanh to¸n thu nhËp chia cho c¸c bªn tham gia liªn doanh . + Thành phÈm xuÊt lµm quµ biÕu tÆng . + Thành phÈm xuÊt dïng néi bé phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh daonh cña doanh nghiÖp. 1.1.1.2. §¸nh gi¸ thµnh phÈm. §¸nh gi¸ thµnh phÈm lµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n dïng th­íc ®o b»ng tiÒn tÒ thÓ hiÖn gÝ trÞ cña thµnh phÈm nh»m ghi sæ kÕ to¸n vµ tæng hîp c¸c chØ tiªu kinh tÕ cã liªn quan ®Õn thµnh phÈm. Thµnh phÈm cã thÓ ®­îc ®Þnh gi¸ theo hai lo¹i gi¸: Gi¸ h¹ch to¸n vµ gi¸ thùc tÕ. a.Gi¸ kÕ ho¹ch: Gi¸ h¹ch to¸n do phßng kÕ to¸n qui ®Þnh, cã thÓ lµ g¸i kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ thùc tÕ nhËp kho kú tr­íc ... Do chØ lµ gi¸ qui ­íc ®Ó sö dông thèng nhÊt trong kú h¹ch to¸n nªn gi¸ h¹ch to¸n kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c chi phÝ thùc tÕ s¶n xuÊt ra thµnh phÈm. V× vËy gi¸ h¹ch to¸n chØ sö dông trong kÕ to¸n chi tiÕt thµnh phÈm (PhiÕu nhËp kho, phiÕu xuÊt kho, sæ chi tiÕt thµnh phÈm), cßn trong kÕ to¸n tæng hîp (Tµi kho¶n kÕ to¸n, b¸o c¸o tµi chÝnh) thµnh phÈm ph¶i ®­îc ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ. Cuèi th¸ng khi tÝnh ®­îc gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm nhËp kho, kÕ to¸n phØa x¸c ®Þnh hÖ sè gi¸ thµnh phÈm ®Ó tÝnh ra gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho. Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho = Gi¸ h¹ch to¸n x HÖ sè gi¸ thµnh phÈm Trong ®ã: TrÞ gi¸ thùc tÕ TP tån §K + TrÞ gi¸ thùc tÕ TP nhËp trong kú HÖ sè gi¸ TP = TrÞ gi¸ h¹ch to¸n TP tån §K + TrÞ gi¸ h¹ch to¸n TP nhËp trong kú b.Gi¸ thùc tÕ: Gi¸ thùc tÕ nhËp kho. Lµ Gi¸ ®­îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm trong kú bao gåm: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÖp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÖp, chi phÝ s¶n xuÊt chung. Thµnh phÈm do thuª ngoµi gia c«ng hoµn thµnh khi nhËp kho ®­îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ gia c«ng bao gåm: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ thuª gia c«ng vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh gia c«ng nh­: Chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, hao hôt trong qu¸ tr×nh thuª gia c«ng. Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho. Gi¸ thùc tÕ thµnh phÈm xuÊt kho cã thÓ x¸c ®Þnh theo mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p sau: - Ph­¬ng ph¸p tÝnh theo gi¸ ®Ých danh: Theo ph­¬ng ph¸p nµy khi xuÊt kho thµnh phÈm th× c¨n cø vµo sè l­îng xuÊt kho thuéc l« nµo vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ cña l« ®ã ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña l« ®ã ®Ó tÝnh trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông cho nh÷ng doanh nghiÖp cã Ýt lo¹i mÆt hµng hoÆc mét mÆt hµng æn ®Þnh vµ nhËn diÖn ®­îc th­êng lµ c¸c doanh nghiÖp víi nh÷ng mÆt hµng tån kho cã gi¸ trÞ cao, chñng lo¹i mÆt hµng Ýt, dÔ ph©n biÖt gi÷ c¸c mÆt hµng. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c¸c lo¹i mÆt hµng tån kho cã thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy gåm c¸c vËt liÖu dïng ®Ó s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng ®Æc biÖt. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm: TÝnh chÝnh x¸c hîp lý cao, theo dâi ®­îc thêi h¹n b¶o qu¶n. Tuy c«ng t¸c b¶o qu¶n thµnh phÈm ph¶i ®­îc tiÕn hµnh tØ mØ. - Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm xuÊt kho ®­îc tÝnh c¨n cø vµo sè l­îng vËt t­ xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn, theo c«ng thøc: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ = Sè l­îng thµnh phÈm x §¬n gi¸ b×nh qu©n thµnh phÈm xuÊt kho xuÊt kho gia quyÒn Trong ®ã: ®¬n gi¸ b×nh qu©n ®­îc tÝnh theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷. §¬n gi¸ b×nh qu©n = Gi¸ thùc tÕ cña TP + Gi¸ thùc tÕ cña TP tån ®Çu kú nhËp trong kú Sè l­îng TP tån ®Çu kú + Sè l­îng TP nhËp trong kú + §¬n gi¸ b×nh qu©n cã thÓ x¸c ®Þnh cho c¶ kú ®­îc gäi lµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n cè ®Þnh. Theo c¸ch tÝnh nµy, khèi l­îng tÝnh to¸n gi¶m nh­ng chØ tÝnh ®­îc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña thµnh phÈm vµo thêi ®iÓm cuèi kú nªn kh«ng thÓ cung cÊp th«ng tin kÞp thêi. + §¬n gi¸ b×nh qu©n cã thÓ x¸c ®Þnh sau mçi lÇn nhËp ®­îc gäi lµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n liªn hoµn hay ®¬n gi¸ b×nh qu©n di ®éng. Theo c¸ch tÝnh nµy, x¸c ®Þnh ®­îc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ thµnh phÈm hµng ngµy, cung cÊp th«ng tin kÞp thêi. Tuy nhiªn, khèi l­îng c«ng viÖc tÝnh to¸n sÏ nhiÒu h¬n nªn ph­¬ng ph¸p nµy rÊt thÝch hîp ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ®· lµm kÕ to¸n m¸y. - Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc (FIFO) : Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh thµnh phÈm nµo nhËp tr­íc th× xuÊt tr­íc vµ lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú ®­îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp sau cïng. ¦u ®iÓm: Ph­¬ng ph¸p nay ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c hîp lý cao, c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn trong kú. Ph­¬ng ph¸p FIFO thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn hµng tån lu©n chuyÓn nhanh. Nh­îc ®iÓm: Ph¶i tÝnh theo tõng danh ®iÓm, c¸c chi phÝ ph¸t sinh hiÖn hµnh kh«ng phï hîp víi doanh thu ph¸t sinh hiÖn hµnh. Doanh thu hiÖn hµnh cã ®­îc lµ do c¸c chi phÝ hµng tån kho tr­íc, ®iÒu nµy cã thÓ dÉn ®Õn viÖc thiÕu chÝnh x¸c cña l·i gép vµ thu nhËp thuÇn TS. NguyÔn Minh Ph­¬ng, KÕ to¸n quèc tÕ, Thèng kª, 2002, trang 135 3 TS. NguyÔn Minh Ph­¬ng, KÕ to¸n quèc tÕ, Thèng kª, 2002, trang 138 . V× vËy mµ ph­¬ng ph¸p nµy phï hîp víi doanh nghiÖp Ýt danh ®iÓm, sè lÇn nhËp xuÊt Ýt ®ång thêi gi¸ c¶ ph¶i æn ®Þnh, ho¹c cã xu h­íng gi¶m. -Ph­¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr­íc (LIFO): Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ ®Þnh lµ hµng nµo nhËp sau ®­îc xuÊt tr­íc, lÊy ®¬n gi¸ xuÊt b»ng ®¬n gi¸ nhËp. TrÞ gi¸ hµng tån kho cuèi kú ®­îc tÝnh theo ®¬n gi¸ cña nh÷ng lÇn nhËp ®Çu tiªn. ¦u ®iÓm: Ph­¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao, thùc hiÖn th­êng xuyªn trong kú vµ ®Æc biÖt chi phÝ cña doanh nghiÖp lu«n thÝch hîp víi thÞ tr­êng. H¬n n÷a ph­¬ng ph¸p nµy c¶i thiÖn vßng lu©n chuyÓn, h¹n chÕ ®­îc tèi ®a sù t¸c ®éng cña hµng tån kho gi¶m gi¸ trong t­¬ng lai ®èi víi thu nhËp. Nh­îc ®iÓm: Ph­¬ng ph¸p nµy dÉn ®Õn thu nh¹p thuÇn cña doanh nghiÖp gi¶m trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t. Còng theo ph­¬ng ph¸p nµy hµng tån kho cã thÓ bÞ ®¸nh gi¸ gi¶m trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n3.Cßn thÆng sè tiªu thô ®­îc x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo tõng doanh nghÖp s¶n xuÊt vµ môc tiªu cña tõng doanh nghiÖp. Tuy nhiªn gi¸ b¸n cña tõng doanh nghiÖp ®Æt ra ph¶i ®­îc thÞ tr­êng chÊp nhËn. 1.1.1.3. C¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n tiÒn hµng Thanh to¸n lµ mét kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. XÐt trªn ph­¬ng diÖn ng­êi mua th× thanh to¸n lµ mét sù më ®Çu cho mét chu kú kinh doanh míi, cßn ®èi víi ng­êi b¸n lµ sù kÕt thóc mét chu kú kinh doanh. Qu¸ tr×nh thanh to¸n diÔn ra mét c¸ch th­êng xuyªn, phï hîp víi ®Æc ®iÓm, quy m« s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cïng víi sù ®a d¹ng cña c¸c h×nh thøc b¸n hµng th× doanh nghiÖp còng ¸p dông ®a d¹ng ho¸ c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n. Ph­¬ng thøc thanh to¸n thÓ hiÖn sù tÝn nhiÖm lÉn nhau gi÷a hai bªn ®ång thêi nÕu ®­îc tæ chøc mét c¸ch tr«i ch¶y sÏ gióp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn hµnh thuËn lîi, tr¸nh ®­îc sù tæn thÊt tiÒn hµng, gióp doanh nghiÖp kh«ng bÞ chiÕm dông vèn, t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng nhanh vßng quay cña vèn. Tuú thuéc vµo tõng tr­êng hîp, tõng h×nh thøc kinh doanh kh¸c nhau mµ doanh nghiÖp cã thÓ chän nh÷ng ph­¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau. HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp th­êng ¸p dông mét sè c¸c ph­¬ng ph¸p thanh to¸n sau: a.Ph­¬ng ph¸p thanh to¸n trùc tiÕp: Lµ h×nh thøc dïng tiÒn mÆt, ng©n phiÕu ®Ó giao dÞch. Khi bªn b¸n chuyÓn giao hµng ho¸, th× bªn mua xuÊt tiÒn tr¶ trùc tiÕp cho bªn b¸n theo gi¸ c¶ tho¶ thuËn gi÷a hai bªn. §©y lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu tiÒn nhanh, tr¸nh ®­îc rñi ro trong thanh to¸n. Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ®­îc ¸p dông trong tr­êng hîp hµng ho¸ cã gi¸ trÞ kh«ng lín. b.Ph­¬ng thøc thanh to¸n gi¸n tiÕp Thanh to¸n gi¸n tiÕp lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ®­îc thùc hiÖn th«ng qua trung gian thanh to¸n th­êng lµ Ng©n hµng. Thanh to¸n gi¸n tiÕp kh«ng dïng tiÒn mÆt cho phÐp gi¶m chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc b¶o qu¶n vµ vËn chuyÓn tiÒn. §ång thêi lµ cho qu¸ tr×nh thanh to¸n trë nªn ®¬n gi¶n vµ thuËn lîi h¬n rÊt nhiÒu so víi thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt. Tuy nhiªn viÖc thanh to¸n nµy còng cã nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ nh­ thñ tôc thanh to¸n phøc t¹p, khã ¸p dông phæ biÕn trong d©n c­ vµ cã thÓ x¶y ra t×nh tr¹ng chiÕm dông vèn lÉn nhau... V× vËy, viÖc nghiªn cøu triÓn khai c¸c h×nh thøc thanh to¸n nµy lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt ®èi víi doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi riªng. C¸c h×nh thøc thanh to¸n gi¸n tiÕp bao gåm: -Thanh to¸n b»ng sÐc: ë ViÖt Nam h×nh thøc thanh to¸n nµy ®­îc ¸p dông tõ nh÷ng n¨m 1960 theo NghÞ ®Þnh sè 04/CP ngµy 7/3/1960. SÐc lµ mét tê lÖnh chi tiÒn v« ®iÒu kiÖn cña ng­êi chñ tµi kho¶n yªu cÇu ®¬n vÞ thanh to¸n trÝnh mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh tõ tµi kho¶n tiÒn göi cña m×nh ®Ó tr¶ cho ng­êi thø ba hoÆc theo lÖnh cña ng­êi nµy tr¶ cho ng­êi kh¸c, hoÆc tr¶ cho ng­êi cÇm sÐc b»ng tiÒn mÆt hoÆc b»ng chuyÓn kho¶n4 PGS.TS §inh V¨n S¬n, Tµi chÝnh DNTM, thèng kª, 2005, Trang 254 . Cã nhiÒu lo¹i sÐc kh¸c nhau: SÐc b¶o chi, sÐc chuyÓn kho¶n vµ sÐc ®Þnh møc. - Thanh to¸n b»ng uû nhiÖm chi: Lµ h×nh thøc thanh to¸n trong ®ã tæ chøc c¸ nh©n tr¶ tiÒn uû th¸c cho c¸ nh©n tr¶ tiÒn uû th¸c cho trung gian thanh to¸n b»ng mét giÊy uû nhiÖm (giÊy uû nhiÖm chi) trÝch tiÒn trªn tµi kho¶n tiÒn göi cña m×nh ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ cho ng­êi thô h­ëng. §©y lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n ®¬n gi¶n thêi gian thanh to¸n nhanh nh­ng th­êng chØ ¸p dông ®èi víi c¸c ®¬n vÞ cã sù tÝn nhiÖm lÉn nhau vÒ ph­¬ng diÖn thanh to¸n. - Thanh to¸n b»ng uû nhiÖm thu: §©y lµ h×nh thøc thanh to¸n mµ theo ®ã ng­êi b¸n sau khi hoµn thµnh viÕc cung øng hµng ho¸ th× uû th¸c cho trung gian thanh to¸n b»ng mét giÊy uû nhiÖm (gäi lµ uû nhiÖm thu) ®Ó ®ßi tiÒn ng­êi mua vÒ trÞ gi¸ hµng ho¸ ®· chuyÓn giao cho c¬ së c¸c ho¸ ®¬n chøng tõ do m×nh lËp ra. §©y lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n ®¬n gi¶n th­êng ®­îc ¸p dông ®èi víi mét sè lo¹i dÞch vô mµ viÖc cung cÊp chóng cã tÝnh th­êng xuyªn liªn tôc vµ ph­¬ng diÖn ®o l­êng chÝnh x¸c. - Thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông: Lµ h×nh thøc thanh to¸n trong ®ã Ng©n hµng phôc vô ng­êi b¸n theo yªu cÇu cña Ng©n hµng phôc ng­êi mua tiÕn hµnh tr¶ tiÒn hµng ho¸ cho ng­êi b¸n nÕu ng­êi b¸n xuÊt tr×nh c¸c chøng tõ hîp lÖ cho Ng©n hµng trong thêi gian quy ®Þnh. Ph­¬ng ph¸p nµy tuy thñ tôc phøc t¹p nh­ng cã ­u ®iÓm lµ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho c¸c bªn tham gia thanh to¸n: An toµn hµng ho¸ cho ng­êi b¸n vµ tiÒn vèn cho ng­¬i mua. §©y lµ ph­¬ng ph¸p ¸p dông phæ biÕn nhÊt hiÖn nay. - Thanh to¸n b»ng thÎ thanh to¸n: ThÎ thanh to¸n do bé phËn chuyªn tr¸ch cña Ng©n hµng ph¸t thÎ thùc hiÖn víi nguyªn t¾c b¶o mËt ®Ó tr¸nh lµm gi¶ va viÖc lîi dông s¬ hë ®Ó g©y thiÖt h¹i cho Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. ThÎ thanh to¸n còng nh­ thÎ tÝn dông lµ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹i vµ tiÖn dôn ®­îc ¸p dông phæ biÕn ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn ë n­íc ta hiÖn nay viÖc thanh to¸n nµy cã nhiÒu h¹n chÕ ®Æc biÖt thñ tôc thanh to¸n cßn phøc t¹p. 1.1.2. ý nghÜa, yªu cÇu qu¶n lý vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. 1.1.2.1. ý nghÜa cña kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm. Mét Doanh nghiÖp s¶n xuÊt thµnh c«ng ®ã lµ Doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm ®­îc chÊp nhËn trªn thÞ tr­êng vµ thu ®­îc lîi nhuËn cao. Môc ®Ých cuèi cïng cña bÊt kú mét Doanh nghiÖp nµo còng lµ tèi ®a hoÊ lîi nhuËn mµ viÖc ®ã chØ cã thÓ thùc hiÖn th«ng qua tiªu thô míi ®¸nh gi¸ ®­îc chÊt l­îng s¶n phÈm. Trªn c­ së kÕt qu¶ tiªu thô s¶n phÈm Doanh nghiÖp míi thu håi vèn vµ l·i ®Ó t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n hay t¸i s¶n xuÊt më réng. ChÝnh v× vËy mµ viÖc tiªu thô cã ý nghÜa quan träng kh«ng chØ ®èi víi Doanh nghiÖp mµ ®èi víi c¶ nÒn kinh tÕ quèc d©n. §èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n: Tiªu thô s¶n phÈm lµ tiÒn ®Ò c©n ®èi cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, c©n ®èi tiÒn - hµng trong l­u th«ng hµng ho¸ còng nh­ c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh, c¸c khu vùc trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Gi÷a c¸c Doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n cã mèi liªn hÖ víi nhau s¶n phÈm cña ngµnh nµy cã thÓ lµ t­ liÖu s¶n xuÊt cña ngµnh kia. Do vËy tiªu thô cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi sù c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ t¸c ®éng ®Õn quan hÖ cung - cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng. MÆt kh¸c kÕt qu¶ tiªu thô cña mçi Doanh nghiÖp biÓu hiÖn sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña Doanh nghiÖp vµ chÝnh nã lµ nh©n tè tÝch cùc t¹o nªn bé mÆt cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. §èi víi x· héi: Tiªu thô thµnh phÈm lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt ®Ó tiÕp tôc thùc hiÖn toµn bé qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng x· héi. Tiªu thô thùc hiÖn môc ®Ých cña s¶n xuÊt x· héi ®ã lµ phôc vô tiªu dïng, phôc vô ®êi sèng x· héi. §èi víi Doanh nghiÖp: Tiªu thô s¶n phÈm sÏ ®¶m b¶o cho thu håi vèn nhanh, t¨ng tèc ®é quay vßng cña vèn, tiÕt kiÖm vèn lao ®éng vµ bæ sung vèn cho viÖc më réng vµ hiÖn ®¹i ho¸ s¶n suÊt. Qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm tèt kh«ng nh÷ng thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn tõng thµnh viªn cña Doanh nghiÖp, thu nhËp cao sÏ lµ ®éng lùc thóc ®Èy mäi ng­êi lµm viÖc tèt h¬n. Nh­ vËy tiªu thô s¶n phÈm cã vai trß to lín ®èi víi sù tån t¹i. ph¸t triÓn vµ c¹nh tranh cña Doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. XuÊt ph¸t tõ ü nghÜa quan träng cña c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm ®èi víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn Doanh nghiÖp ®ßi hái Doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc kh©u tiªu thô mét c¸ch hîp lý. §Ó thùc hiÖn ®­îc yªu cÇu ®ã ®ßi hái c«ng t¸c h¹ch toÊn to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ph¶i chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®Çy ®ñ. C«ng t¸c tiªu thô ®¹t hiÖu qu¶ cao, lîi nhuËn ®¹t møc tèi ®a ®iÒu ®ã phô thuéc vµo viÖc ®¶m b¶o kiÓm so¸t chÆt chÏ c¸c kho¶n doanh thu, chi phÝ cña tõng s¶n phÈm b¸n ra. V× vËy cÇn ph¶i ®­a ra c¸c th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi cho ng­êi qu¶n lý ®Ó cã thÓ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ lùa chän ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh tèt nhÊt. §iÒu nµy ®Æt ra nhiÖm vô cho ng­êi ng­êi lµm c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ph¶i tæ chøc nh­ thÕ nµo ®Ó cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu cña nhµ qu¶n lý vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm, t×nh h×nh tiªu thô cña tõng mÆt hµng, t×nh h×nh doanh thu chi phÝ, t×nh h×nh thanh to¸n víi kh¸ch hµng víi ng©n s¸ch vµ x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. 1.1.2.2. Yªu cÇu qu¶n lý nghiÖp vô kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm. Tho¶ m·n nhu cÇu x· héi lµ môc ®Ých cña mäi doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Òu muèn v­¬n tíi. Do ®ã thµnh phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ®­îc ®­a ®Õn tay ng­êi tiªu dïng th«ng qua qu¸ tr×nh tiªu thô. Tiªu thô lµ kh©u cuèi cïng trong chu tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. Tiªu thô thµnh phÈm cã thÓ tho¶ m·n nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c, hoÆc c¸ nh©n trong vµ ngoµi doanh nghiÖp. Tiªu thô thµnh phÈm lµ viÖc ®­a thµnh phÈm tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµo lÜnh vùc l­u th«ng, ®Ó thùc hiÖn viÖc tiªu dïng theo nh÷ng môc ®Ých ®· x¸c ®Þnh khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt. Qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña thµnh phÈm th«ng qua quan hÖ trao ®æi. Thay quan hÖ nµy doanh nghiÖp chuyÓn nh­îng cho ng­êi mua thµnh phÈm cña m×nh vµ thu l¹i sè tiÒn t­¬ng øng víi gi¸ trÞ cña sè thµnh phÈm ®ã. V× vËy ®Ó qu¶n lý tèt viÖc tiªu thô thµnh phÈm, doanh nghiÖp cÇn ®¶m b¶o sù vËn ®éng cña tõng lo¹i thµnh phÈm, trong qu¸ tr×nh nhËp xuÊt kho trªn c¸c chØ tiªu vÒ sè l­îng, chÊt l­îng vµ gi¸ trÞ cô thÓ. 1.1.2.3. NhiÖm vô kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm. ‘Tiªu thô thµnh phÈm lµ giai ®o¹n tiÕp theo cña qu¸ trinh s¶n xuÊt. §ã lµ viÖc cung cÊp cho kh¸ch hµng c¸c s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra ®ång thêi ®­îc kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n5 PGS.TS. Vâ V¨n NhÞ, KÕ to¸n tµi chÝnh, 2005,Trang 277  ". §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tiªu thô thµnh phÈm tèt sÏ ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp thu håi vèn nhanh, t¨ng tèc ®é quay vßng cña vèn, tiÕt kiÖm vèn l­u ®éng vµ bæ xung vèn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Ng­îc l¹i nÕu qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm kh«ng tèt kh«ng nh÷ng kh«ng t¸c ®éng xÊu ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn g©y ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn tõng thµnh viªn trong doanh nghiÖp, lµ gi¶m thu nhËp. XuÊt ph¸t tõ lý do trªn ta thÊy kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm gãp phÇn kh«ng nhá ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. NhiÖm vô cña kÕ to¸n thµnh phÈm ®Æt ra ®èi víi kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm lµ : - Ph¶n ¸nh vµ gi¸m s¸t kÕ ho¹ch tiªu thô thµnh phÈm cña doanh nghiÖp theo tõng h×nh thøc tiªu thô. - Ghi chÐp, ph¶n ¸nh vµ kiÓm tra t×nh h×nh thanh to¸n víi ng­êi mua, c¸c kho¶n lµ gi¶m trõ doanh thu tõ ®ã tÝnh to¸n vµ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi doanh thu b¸n hµng thuÇn. - Cung cÊp ®Çy ®ñ kÞp thêi trung thùc c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ t×nh tiªu thô thµnh phÈm, phôc vô cho viÖc qu¶n lý chØ ®¹o ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp6 TS. §Æng ThÞ Hoµ, KÕ to¸n s¶n xuÊt, Thèng kª, 2003, Trang 142 . 1.2. Néi dung vÒ chuÈn mùc kÕ to¸n sè 14 “Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c” vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm. 1.2.1. Quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n sè 14 “Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c” ¶nh h­ëng ®Õn doanh thu b¸n hµng. Môc ®Ých cña chuÈn mùc: nµy lµ quy ®Þnh vµ h­íng dÉn c¸c nguyªn t¾c vµ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n doanh thu vµ thu nhËp kh¸c gåm: C¸c lo¹i doanh thu, thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu, ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n doanh thu vµ thu nhËp kh¸c lµm c¬ së ®Ó ghi sæ kÕ to¸n vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh. Néi dung chuÈn mùc: * Doanh thu: ChØ bao gåm tæng gi¸ trÞ cña c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp ®· thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc. C¸c kho¶n thu hé bªn thø ba kh«ng ph¶i lµ nguån l­äi Ých kinh tÕ, kh«ng lµm t¨ng vèn chñ së h÷u cña Doanh nghiÖp kh«ng ®­îc coi lµ doanh thu (VÝ dô: khi ng­êi nhËn ®¹i lý thu hé tiÒn b¸n hµng cho ®¬n vÞ chñ hµng, th× doanh thu cña ng­êi nhËn ®¹i lý lµ tiÒn hoa hång ®­îc h­ëng). C¸c kho¶n gãp vèn cña cæ ®«ng hoÆc chñ së h÷u lµm t¨ng vèn chñ së h÷­ nh­ng kh«nglµ doanh thu * X¸c ®inh doanh thu: + Doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ hîp lý cña c¸c kho¶n ®· thu hoÆc sÏ thu ®­îc. + Doanh thu ph¸t sinh tõ giao dÞch ®­îc x¸c ®Þnh bëi tho¶ thuËn gi÷a doanh nghiÖp víi bªn mua hoÆc bªn mua sö dông tµi s¶n. Nã ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña kho¶n ®· thu hoÆc sÏ thu sau khi trõ (-) c¸c kho¶n triÕt khÊu th­¬ng m¹i, chiÕt khÊu thanh to¸n, gi¶m gi¸ vµ gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. +§èi víi c¸c kho¶n tiÒn hoÆc t­¬ng ®­¬ng tiÒn kh«ng nhËn ngay th× doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch quy ®æi gi¸ trÞ danh nghÜa cña c¸c kho¶n sÏ thu ®­îc trong t­¬ng lai vÒ gi¸ trÞ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu theo tû lÖ l·i suÊt x¸c hiÖn hµnh. Gi¸ trÞ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu cã thÓ nhá h¬n gi¸ trÞ danh nghÜa sÏ thu ®­îc trong t­¬ng lai. + Khi hµng ho¸ hoÆc dÞch vô ®­îc trao ®æi ®Ó lÊy hµng ho¸ hoÆc dÞch vô t­¬ng tù vÒ b¶n chÊt vµ gi¸ trÞ th× viÖc trao ®æi ®ã kh«ng ®­îc coi lµ mét giao dÞch t¹o ra doanh thu. Khi hµng ho¸ dÞch vô ®­îc trao ®æi ®Ó lÊy hµng ho¸ hoÆc dÞch vô kh«ng t­¬ng tù th× viÖc trao ®æi ®ã ®­îc coi lµ mét giao dÞch t¹o ra doanh thu. Tr­êng hîp nµy doanh thu ®­îc x¸c ®Þnh b»ng gi¸ trÞ hîp lý cña hµng ho¸ hoÆc dÞch vô nhËn vÒ, sau khi ®iÒu chØnh c¸c kho¶n tiÒn hoÆc t­¬ng ®­¬ng tiÒn tr¶ thªm hoÆc thu thªm.. * NhËn biÕt giao dÞch: Tiªu chuÈn nhËn biÕt giao dÞch nµy ®­îc ¸p dôgn riªng biÕt cho tõng giao dÞch. Trong mét sè tr­êng hîp, c¸c tiªu chuÈn nËhn biÕt giao dÞch cÇn ¸p dông riªng biÖt cho tõng bé phËn cña giao dich ®¬n lÎ ®Ó ph¶n ¸nh b¶n chÊt cña giao dÞch ®ã. VÝ dô, khi trong gi¸ b¸n mét s¶n phÈm cã ®Þnh kho¶n ®· ®­îc ®Þnh tr­íc cho viÖc cung cÊp dÞch vô sau b¸n hµng th× kho¶n doanh thu tõ viÖc cung cÊp dÞch vô sau b¸n hµng sÏ ®­îc dêi cho ®Õn khi doanh nghiÖp thùc hiÖn dÞch vô ®ã. Tiªu chuÈn nhËn biÕt giao dÞch nµy cßn ®­îc ¸p dông cho hai hay nhiÒu giao dÞch ®ång thêi cã quan hÖ víi nhau vÒ mÆt th­¬ng m¹i. Tr­êng hîp nµy ph¶i xem chóng trong mèi quan hÖ tæng thÓ. VÝ dô, doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc b¸n hµng vµ ®ång thêi ký mét hîp ®ång kh¸c ®Ó mua l¹i chÝnh c¸c hµng hãa ®ã sau mét thêi gian th× ph¶i ®ång thêi xem xÐt c¶ hai hîp ®ång vµ doanh thu kh«ng ®­îc ghi nhËn. * Doanh thu b¸n hµng - Doanh thu b¸n hµng ®­îc ghi nhËn khi ®ång thêi tho¶ m·n (5) ®iÒu kiÖn sau: + Doanh nghiÖp ®· chuyÓn phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u s¶n phÈm hoÆc hµng ho¸ cho ng­êi mua + Doanh nghiÖp kh«ng cßn n¾m quyÒn qu¶n lý hµng ho¸ nh­ ng­êi së h÷u hµng ho¸ hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸. + Doanh thu ®­îc x¸c ®inh t­¬ng ®èi ch¾c ch¾n. + Doanh nghiÖp ®· thu ®­îc hoÆc sÏ thu ®­îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hµng. + X¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ liªn quan ®Õn giao dÞch b¸n hµng. - Doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh thêi ®iÓm chuyÓn giao phÇn lín rñi ro vµ lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ cho ng­êi mua trong tõng tr­êng hîp cô thÓ. Trong hÇu hÕt c¸c tr­êng hîp, thêi ®iÓm chuyÓn giao phÇn lín rñi ro trïng víi thêi ®iÓm chuyÓn giao lîi Ých g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hîp ph¸p hoÆc quyÒn kiÓm so¸t hµng ho¸ cho ng­êi mua. - Tr­êng hîp doanh nghiÖp vÉn cßn chÞu phÇn lín rñi ro g¾n víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ th× giao dÞch kh«ng ®­îc coi lµ ho¹t ®éng b¸n hµng vµ doanh thu kh«ng ®­îc ghi nhËn. Doanh nghiÖp cßn ph¶i chÞu rñi ro g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, nh­: + Doanh nghiÖp cßn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®Ó ®¶m b¶o cho tµi s¶n ®­îc ho¹t ®éng b×nh th­êng mµ viÖc nµy kh«ng n»m trong c¸c ®iÒu kho¶n b¶o hµnh ._.th«ng th­êng. + Khi viÖc thanh to¸n tiÒn b¸n hµng cßn ch­a ch¾c ch¾n v× phô thuéc vµo ng­êi mua hµng ho¸ ®ã. + Khi hµng ho¸ ®­îc giao cßn chê l¾p ®Æt vµ viÖc l¾p ®Æt ®ã lµ mét phÇn quan träng cña hîp ®ång mµ doanh nghiÖp ch­a hoµn thµnh. + Khi ng­êi mua cã quyÒn h­y bá viÖc mua hµng v× mét lý do nµo ®ã ®­îc nªu trong hîp ®ång mua b¸n vµ doanh nghiÖp ch­a ch¾c ch¾n vÒ kh¶ n¨ng h¸ng b¸n cã bÞ tr¶ l¹i hay kh«ng. - NÕu doanh nghiÖp chØ cßn ph¶i chÞu mét phÇn nhá rñi ro g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ th× viÖc b¸n hµng ®­îc x¸c ®Þnh vµ doanh thu ®­îc ghi nhËn. VÝ dô: doanh nghiÖp cßn n¾m gi÷ giÊy tê vÒ quyÒn së h÷u hµng ho¸ chØ ®Ó ®¶m b¶o sÏ nhËn ®­îc ®ñ c¸c kho¶n thanh to¸n. - Doanh thu b¸n hµng ®­îc ghi nhËn chØ khi ®¶m b¶o lµ doanh nghiÖp nhËn ®­îc lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch. Tr­êng hîp lîi Ých kinh tÕ tõ giao dÞch b¸n hµng cßn phô thuéc yÕu tè kh«ng ch¾c ch¾n th× chØ ghi nhËn doanh thu khi yÕu tè kh«ng ch¾c ch¾n nµy ®· xö lý xong( vÝ dô: khi doanh nghiÖp kh«ng ch¾c ch¾n lµ ChÝnh phñ n­íc së t¹i cã chÊp nhËn chuyÓn tiÒn b¸n hµng ë n­íc ngoµi vÒ hay kh«ng). NÕu doanh thu ®· ®­îc ghi nhËn trong tr­êng hîp ch­a thu ®­îc tiÒn th× khi x¸c ®Þnh kho¶n tiÒn nî ph¶i thu nµy lµ kh«ng thu ®­îc th× ph¶i h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú mµ kh«ng ®­îc ghi gi¶m doanh thu. Khi x¸c ®Þnh kho¶n ph¶i thu lµ kh«ng ch¾c ch¾n thu ®­îc( Nî ph¶i thu khã ®ßi) th× ph¶i lËp dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi mµ kh«ng ghi gi¶m doanh thu. C¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi khi x¸c ®Þnh thùc sù lµ kh«ng ®ßi ®­îc th× ®­îc bï ®©p b»ng nguån dù phßng nî ph¶i thu khã ®ßi. - Doanh thu vµ chi phÝ liªn quan tíi cïng mét giao dÞch ph¶i ®­îc ghi nhËn ®ång thêi theo nguyªn t¾c phï hîp. C¸c chi phÝ, bao gåm c¶ chi phÝ ph¸t sinh sau ngµy giao hµng( nh­ chi phÝ b¶o hµnh vµ chi phÝ kh¸c), th­êng ®­îc x¸c ®Þnh ch¾n ch¾n khi c¸c ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu ®­îc tho¶ m·n. C¸c kho¶n tiÒn nhËn tr­íc cña kh¸ch hµng kh«ng ®­îc ghi nhËn lµ doanh thu mµ ®­îc ghi nhËn lµ mét kho¶n nî ph¶i tr¶ t¹i thêi ®iÓm nhËn tiÒn tr­íc cña kh¸ch hµng. Kho¶n nî ph¶i tr¶ vÒ sè tiÒn nhËn tr­íc cña kh¸ch hµng chØ ®­îc ghi nhËn lµ doanh thu khi ®ång thêi tho¶ m·n n¨m (5) ®iÒu kiÖn quy ®Þnh ë ®o¹n trªn. 1.2.2. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm 1.2.2.1. Chøng tõ sö dông. T¹i §iªu 17 LuËt kÕ to¸n quy ®Þnh chøng tõ kÕ to¸n ph¶i cã c¸c néi dung sau ®©y: Tªn vµ sè hiÖu c¶u chøng tõ kÕ to¸n, ngµy th¸ng n¨m chøng tõ kÕ to¸n; tªn ®Þa chØ cña ®¬n vÞ, c¸ nh©n lËp chøng tõ kÕ to¸n, néi dung nghiÖp vô chøng tõ kÕ to¸n ph¸t sinh, sè l­îng, ®¬n gi¸ vµ sè tiÒn cña nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh; ch÷ ký, hä, tªn c¶u ng­êi lËp, ng­êi duyÖt vµ ng­êi liªn quan ®Õn. Ngoµi ra tuú vµo tõng lo¹i chøng tõ mµ cã thªm nh÷ng néi dung kh¸c7 TS. NguyÔn Ph­¬ng Liªn, H­íng dÉn kÕ to¸n DNTC, 2005,trang 44 . Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc nhËp xuÊt thµnh phÈm ®Òu ph¶i lËp chøng tõ ®Çy ®ñ, kÞp thêi, ®óng chÕ ®é quy ®Þnh. Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n ban hµnh theo Q§ sè 15/2006/Q§-BTC ngµy 20/03/2006 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh, c¸c chøng tõ kÕ to¸n vÒ tiªu thô thµnh phÈm bao gåm: + PhiÕu nhËp kho sè 01- VT + PhiÕu xuÊt kho sè 02- VT + Biªn b¶n kiÓm kª vËt t­, c«ng cô, s¶n phÈm, hµng ho¸ 05-VT + PhiÕu xuÊt kho hµng göi ®¹i lý. + Ho¸ ®¬n GTGT 01/GTKT-3LL + Ho¸ ®¬n b¸n hµng 02/ GTGT- 3LL + PhiÕu thu 01-TT. + PhiÕu thu 02-TT Ngoµi ra kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm cßn cã thÓ sö dông mét sè lo¹i chøng tõ kh«ng b¾t buéc (Tuú thuéc vµo tõng lo¹i h×nh c«ng ty) Nh­ b¶ng thanh to¸n hµng ®¹i lý, Biªn lai thu tiÒn... 1.2.2.2.Tµi kho¶n sö dông. Tµi kho¶n 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô: §­îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm dÞch vô ®· cung cÊp trong kú cña doanh nghiÖp. Néi dung kÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh­ sau: Bªn nî : -Sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép tÝnh trªn doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña s¶n phÈm, hµng ho¸, bÊt ®éng s¶n ®Çu t­ vµ dÞch vô ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng vµ ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· tiªu thu trong kú - ThuÕ GTGT ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp ¸p dung ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. - Kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i kÕt chuyÓn cuèi kú - TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i kÕt chuyÓn cuèi kú. - Kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕt chuyÓn cuèi kú. - KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo tµi kho¶n 911 Bªn cã: - Doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ bÊt ®éng s¶n ®Çu t­ vµ cung cÊp dÞch vô cña doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú kÕ to¸n. Tµi kho¶n 511 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. Tµi kho¶n 511 cã tµi kho¶n cÊp 2 sau: + Tµi kho¶n 5111- Doanh thu b¸n hµng ho¸: Ph¶n ¸nh doanh thu vµ doanh thu thuÇn cña khèi l­îng hµng ho¸ ®· ®­îc lµ x¸c ®Þnh tiªu thu trong kú kÕ to¸n. Tµi kho¶n nµy chñ yÕu dïng cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh hµng ho¸, vËt t­, l­¬ng thùc,... + Tµi kho¶n 5112- Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm: Ph¶n ¸nh doanh thu vµ doanh thu thuÇn cña khèi l­îng s¶n phÈm (Thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm) ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· tiªu thô thô trong kú kÕ to¸n. Tµi kho¶n nµy chñ yÕu dïng cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vËt chÊt nh­: C«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, x©y l¾p, ng­ nghiÖp,... + Tµi kho¶n 5113- Doanh thu cung cÊp c¸c dÞch vô: PhÈn ¸nh doanh thu vµ doanh thu thuÇn cña khèi l­îng dÞch vô ®· hoµn thµnh, ®· cung cÊp cho kh¸ch hµng vµ ®· x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú kÕ to¸n. + Tµi kho¶n 5114- Doanh thu trî cÊp trî gi¸: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n doanh thu tõ trî cÊp, trî gi¸ cña Nhµ n­íc khi doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc cung cÊp sn¶ phÈm, hµng ho¸, dÞch vô theo yªu cÇu cña nhµ n­íc. + Tµi kho¶n 5117 - Doanh thu kinh doanh bÊt ®éng s¶n ®Çu t­: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu kinh doanh bÊt ®éng s¶n ®Çu t­ cña doanh nghiÖp Tuy nhiªn, trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng chØ cã h×nh thøc b¸n hµng ho¸ ra bªn ngoµi mµ cßn h×nh thøc kh¸c còn gäi lµ tiªu thô ®ã lµ tiªu thô néi bé v× thÕ h×nh thµnh nªn doanh nghiÖp tiªu thô néi bé. V× vËy ngoµi sö dông tµi kho¶n 511 ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô kÕ to¸n cßn sö dông tµi kho¶n sau: Tµi kho¶n 512- Doanh thu néi bé: Doanh thu néi bé lµ sè tiÒn thu ®­îc do b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm cung cÊp dÞch vô tiªu thô néi bé gi÷a c¸c d¬n vÞ trùc thuéc tren cïng mét c«ng ty, tæng c«ng ty. Tµi kho¶n dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thu néi bé cña doanh nghiÖp. KÕt cÊu tµi kho¶n nµy nh­ sau: Bªn nî: -TrÞ gi¸ hµng ho¸ bÞ tr¶ l¹i, kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n trªn khèi l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸ dÞch vô tiªu thô néi bé kÕt chuyÓn cuèi kú kÕ to¸n. - Sè thuÕ tiªu thô néi bé ph¶i nép cña sè sn¶ phÈm, hµng ho¸ tiªu thô néi bé. - KÕt chuyÓn doanh thu tiªu thô néi bé thuÇn vµo tµi kho¶n 911- X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Bªn cã : -Tæng sè doanh thu b¸n hµng néi bé cña doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú kÕ to¸n. Tµi kho¶n 512 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. Tµi kho¶n 512 cã 3 tµi kho¶n cÊp 2: + Tµi kho¶n 5121- Doanh thu b¸n hµng ho¸ + Tµi kho¶n 5122- Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm. + Tµi kho¶n 5123- Doanh thu cung cÊp dÞch vô. Tµi kho¶n 157 - Hµng göi b¸n: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi hoÆc chuyÓn cho kh¸ch hµng, cho c¬ së nhËn ®¹i lý nh­ng ch­a x¸c ®Þnh lµ tiªu thô. Néi dung kÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh­ sau: Bªn nî: - TrÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi cho kh¸ch hµng, cho c¬ së nhËn ®¹i lý. - Cuèi kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi b¸n ®i ch­a ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n cuèi kú (Tr­êng hîp doanh nghiÖp kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú). Bªn cã: - Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng b¸n ®· x¸c ®Þnh lµ tiªu thô. - TrÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi ®i bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i. - §Çu kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm ®· göi b¸n ch­a ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· b¸n ®Çu kú. Sè d­ bªn nî: - TrÞ gi¸ hµng ho¸, thµnh phÈm göi b¸n ch­a x¸c ®Þnh tiªu thô. Tµi kho¶n 632- Gi¸ vèn hµng b¸n: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña s¶n phÈm, hµng ho¸ b¸n ra trong kú. Néi dung kÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh­ sau: Bªn nî: - Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng ho¸, s¶n phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô trong kú. - Ph¶n ¸nh kho¶n hao hôt mÊt m¸t cña hµng tån kho sau khi trõ ®i phÇn båi th­êng do tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n g©y ra. - Ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng v­ît trªn møc b×nh th­êng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ, kh«ng ®­îc tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng tån kho mµ ph¶i tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n cña kú kÕ to¸n. - Ph¶n ¸nh chi phÝ tù x©y dùng tù chÕ tµi s¶n cè ®Þnh v­ît trªn møc b×nh th­êng kh«ng ®­îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh tù x©y dùng, tù chÕ hoµn thµnh. - Kho¶n chªnh lÖch gi÷a sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i lËp n¨m nay nhá h¬n kho¶n ®· lËp dù phßng n¨m tr­íc. Bªn cã: - Kho¶n hoµn nhËp dù phßng, gi¶m gi¸ hµng tån kho cuèi n¨m tµi chÝnh (kho¶n chªnh lÖch gi÷a sè ph¶i lËp dù phßng n¨m nay nhá h¬n kho¶n ®· l©p dù phßng n¨m tr­íc). - Cuèi kú kÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸, s¶n phÈm, dÞch vô ®· tiªu thô trong kú ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. - TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i nhËp kho. Tµi kho¶n 632 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. Tµi kho¶n 131- Ph¶i thu kh¸ch hµng: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n nî ph¶i thu vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng vÒ tiÒn b¸n s¶n phÈm hµng ho¸, B§S ®Çu t­, TSC§, cung cÊp dÞch vô. Néi dung kÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh­ sau: Bªn nî: - Sè tiÒn ph¶i thu cña kh¸ch hµng trong kú. - Sè tiÒn thõa tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng. Bªn cã: - Sè tiÒn kh¸ch hµng ®· tr¶ nî. - Sè tiÒn ®· nhËn øng tr­íc, tr¶ tr­íc cho kh¸ch hµng. - Kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n cho kh¸ch hµng sau khi ®· giao hµng vµ kh¸ch hµng cã khiÕu n¹i. - Doanh thu cña sè hµng b¸n ®· b¸n bÞ ng­êi mua tr¶ l¹i. - Sè tiÒn triÕt khÊu thanh to¸n vµ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i cho ng­êi mua. Sè d­ bªn nî: - Sè tiÒn ph¶i thu cña kh¸ch hµng. Tµi kho¶n nµy cã thÓ cã sè d­ bªn Cã. Sè d­ bªn Cã ph¶n ¸nh sè tiÒn nhËn tr­íc, hoÆc sè ®· thu nhiÒu h¬n sè ph¶i thu cña kh¸ch hµng chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng cô thÓ. Khi lËp B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, ph¶i lÊy sè d­ chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng ph¶I thu cña tµi kho¶n nµy ®Ó ghi c¶ hai chØ tiªu bªn "Tµi s¶n" vµ bªn "Nguån vèn". Tµi kho¶n 521- ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i: “Lµ kho¶n doanh nghiÖp b¸n gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng mua hµng dÞch vô víi khèi l­îng lín theo tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n, hoÆc kam kÕt mua, b¸n hµng ho¸”8 TS. NguyÔn Ph­¬ng Liªn, H­íng dÉn kÕ to¸n DNTC,2005,trang 429 Tµi kho¶n 521 dïng ®Ó ph¶n ¸nh kho¶n chiÕt khÊu th­¬ng m¹i mµ doanh nghiÖp ®· gi¶m trõ hoÆc ®· thanh to¸n cho ng­êi mua hµng, dÞch vô, khèi l­îng ®· tho¶ thuËn vÒ chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®· ghi trªn hîp ®ång kinh tÕ mua b¸n, hoÆc cam kÕt mua, b¸n hµng ho¸. KÕt cÊu tµi kho¶n nµy nh­ sau: Bªn nî: -Sè triÕt khÊu th­¬ng m¹i ®· chÊp nhËn thanh to¸n cho kh¸ch Bªn cã: -KÕt chuyÓn toµn bé sè chiÕt khÊu th­¬ng m¹i sang tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô ®Ó x¸c dÞnh doanh thu thuÇn cña kú h¹ch to¸n. Tµi kho¶n 521 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. Tµi kho¶n 521 cã 3 tµi kho¶n cÊp 2: + TK 5211- ChiÕt khÊu hµng ho¸ : Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn chiÕt khÊu hµng ho¸ (tÝnh trªn khèi l­îng hµng ho¸ b¸n ra) cho ng­îi mua hµng. + TK 5212- ChiÕt khÊu thµnh phÈm : Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn chiÕt khÊu th­¬ng m¹i tÝnh trªn khèi l­îng sn¶ phÈm ®· b¸n cho ng­êi mua thnµh phÈm. + TK 5213- ChiÕt khÊu dÞch vô : Ph¶n ¸nh toµn bé sè tiÒn chiªt khÊu th­¬ng m¹i dÞch vô ®· cïng cÊp cho ng­êi mua dÞch vô. Tµi kho¶n 531- Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: “Lµ gi¸ trÞ cña sè s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do c¸c nguyªn nh©n: Do vi ph¹m cam kÕt, vi ph¹m hîp ®ång, hµng bÞ mÊt, kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng chñng lo¹i quy c¸ch”9TS. NguyÔn Ph­¬ng Liªn,H­íng dÉn KÕ to¸n doanh nghiÖp, Tµi chÝnh ,2005 Trang 430 10TS. NguyÔn Ph­¬ng Liªn,H­íng dÉn KÕ to¸n doanh nghiÖp, Tµi chÝnh ,2005 Trang 432 . Tµi kho¶n nµy cã kÕt cÊu vµ néi dung nh­ sau: Bªn nî: -TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, ®· tr¶ ,l¹i tiÒn cho ng­êi mua hoÆc tÝnh trõ vµo nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng vÒ sè l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n Bªn cã: -KÕt chuyÓn gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµo bªn nî TK 511- Doanh thu b¸n hµng; TK 512- Doanh thu b¸n hµng néi bé. §Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn trong kú. Tµi kho¶n kh«ng cã sè d­ cuèi kú. Tµi kho¶n 532- Gi¶m gi¸ hµng b¸n: “Lµ kho¶n gi¶m trõ ng­ßi b¸n chÊp nhËn trªn gi¸ ®· tho¶ thuËn cho sè hµng ho¸ ®· b¸n v× lý do hµng b¸n bÞ kÐm chÊt l­îng phÈm chÊt hay kh«ng ®óng quy c¸ch theo quy ®Þnh trong hîp ®ång kinh tÕ”10. Tµi kho¶n nµy cã kÕt cÊu vµ néi dung nh­ sau : Bªn nî: - C¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ®· chÊp nhËn cho ng­êi mua hµng. Bªn cã: - KÕt chuyÓn toµn bé sè tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n sang tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng hoÆc doanh thu b¸n hµng néi bé. Tµi kho¶n 532 khång cã sè d­ cuèi kú. Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông c¸c tµi kho¶n liªn quan sau: - TK 111- TiÒn mÆt. - TK 112- TiÒn göi ng©n hµng. - TK 333- ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n­íc 1.2.2.3. Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n. 1.2.2.3.1. KÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm. Ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp cã thÓ tiÕn hµnh theo nhiÒu ph­¬ng thøc kh¸c nhau tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng doanh nghiÖp vµ cña tõng lo¹i thµnh phÈm. a. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kÕ to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. Ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn lµ ph­¬ng ph¸p theo dâi mét c¸ch th­êng xuyªn t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng gi¶m hµng tån kho trªn tµi kho¶n ph¶n ¸nh chóng. §iÒu nµy cã nghÜa lµ khi cã bÊt cø mét nghiÖp vô nµo ph¸t sinh trong ngµy nh­ mua b¸n, nhËp xuÊt,.. ®Òu ®­îc ph¶n ¸nh trùc tiÕp trªn Tµi kho¶n. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ11 TS. NguyÔn Ph­¬ng Liªn, H­íng dÉn kÕ to¸n doanh nghiÖp, Tµi chÝnh 2005, trang 284 . KÕ to¸n b¸n bu«n. KÕ to¸n b¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp. Sau khi giao hµng cho ng­êi ®¹i diÖn bªn mua, bªn mua kÝ nhËn vµo chøng tõ thµnh phÈm ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô. (1) C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112,131: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 33311: ThuÕ GTGT ®Çu ra (2) NÕu cã bao b× ®i kÌm thµnh phÈm tÝnh gi¸ riªng. Nî TK 111,112,131: Tæng gi¸ thanh to¸n cu¶ bao b× Cã TK 153: Bao b× lu©n chuyÓn (TrÞ gi¸ bao b× ch­a cã VAT) Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT cña bao b×. (3) Ph¶n ¸nh gi¸ vèn thµnh phÈm xuÊt b¸n x¸c ®Þnh tiªu thô.C¨n cø phiÕu xuÊt kho kÕ to¸n ghi: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 155: Theo gi¸ thùc tÕ nhËp kho Cã TK 154: Theo gi¸ thµnh phÈm thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh KÕ to¸n b¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng. (1) Khi xuÊt kho thµnh phÈm chuyÓn cho ng­êi mua kÕ to¸n ghi: Nî TK 157: Hµng göi b¸n Cã TK 155: Gi¸ thµnh thùc tÕ xuÊt kho thµnh phÈm Cã TK 154: Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm hoµn thµnh (2) NÕu cã bao b× ®i kÌm tÝnh gi¸ riªng. Nî TK 138(1388) TrÞ gi¸ bao b× Cã TK 153(1532) xuÊt kho (3) §èi víi chi phÝ chuyÓn hµng. - NÕu bªn b¸n chÞu kÕ to¸n ghi: Nî TK 641: Chi phÝ trong kh©u b¸n Nî TK 133(1331) : ThuÕ GTGT. Cã TK 111,112,331: Tæng chi phÝ. - NÕu bªn mua chÞu, bªn b¸n chi hé kÕ to¸n ghi: Nî TK 138(1388) Tæng chi phÝ Cã TK 111,112 chi hé (4) Khi nhËn ®­îc giÊy b¸o cña bªn mua ®· nhËn ®­îc hµng ®· thanh to¸n ho¨ch chÊp nhËn thanh to¸n. KÕ to¸n ghi: - Ph¶n ¸nh doanh thu: Nî TK 111,112,131: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng Cã TK 33311: ThuÕ GTGT ®Çu ra - Ph¶n ¸nh viÖc thu håi bao b×: Nî TK 111,112,131: Tæng gi¸ thanh to¸n bao b×. Cã TK 138(1388): TrÞ gi¸ bao b× ch­a thuÕ GTGT Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT cña bao b×. - Ph¶n ¸nh viÖc thu håi chi phÝ chi hé. Nî TK 111,112,131 Tæng chi phÝ chi hé Cã TK 138(1388) nay thu håi. - Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng göi b¸n ®· x¸c ®Þnh tiªu thô: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 157: Hµng göi b¸n (5) Tr­êng hîp göi ®i theo hîp ®ång bÞ tõ chèi tr¶ vÒ v× kh«ng phï hîp víi chÊt l­îng quy c¸ch nh­ hîp ®ång ®· kÝ kÕt, ®­îc nhËp l¹i kho. C¨n cø vµo phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK 155: Thµnh phÈm( Theo gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ) Cã TK 157: Hµng göi ®i b¸n KÕ to¸n b¸n bu«n chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc chuyÓn hµng. (1) Hµng mua chuyÓn th¼ng b¸n kh«ng qua kho kÕ to¸n ghi: Nî TK 157: Gi¸ mua ch­a thuÕ GTGT Nî TK 133(1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo Cã TK 111,112,331: Tæng gi¸ thanh to¸n. (2) NÕu cã bao b× ®i kÌm tÝnh gi¸ riªng Nî TK 138(1388): Gi¸ mua bao b× ch­a thuÕ Nî TK 133(1331): ThuÕ GTGT cña bao b×. Cã TK 111,112,331: Tæng gi¸ thanh to¸n cña bao b×. (3) Tr­êng hîp ph¸t sinh chi phÝ : H¹ch to¸n t­¬ng tù tr­êng hîp b¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng. (4) Tr­êng hîp khi thµnh phÈm ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thu bªn mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n: H¹ch to¸n t­¬ng tù tr­êng hîp b¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng. KÕ to¸n b¸n bu«n chuyÓn th¼ng theo h×nh thøc b¸n giao tay ba. (1) C¨n cø vµo Ho¸ ®¬n GTGT do bªn b¸n lËp kÕ to¸n ghi: Nî TK 632:Gi¸ mua ch­a thuÕ GTGT. Nî TK 133(1331): ThuÕ GTGT. Cã TK 111,112,331: Tæng gi¸ thnah to¸n. (2) C¨n cø vµo Ho¸ ®¬n GTGT do ®¬n vÞ lËp vµ c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan. KÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112,131: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 511: Gi¸ b¸n ch­a thuÕ GTGT. Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT. (3) NÕu cã bao b× ®i kÌm tÝnh gi¸ riªng. KÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112,131: Tæng gi¸ thanh to¸n. Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®Çu vµo. Cã TK 33311: ThuÕ GTGT ®Çu ra. Cã TK 331,111,112: Tæng gi¸ thanh to¶n cña bao b× Tr­êng hîp ph¸t sinh triÕt khÊu th­¬ng m¹i. (1) Ph¶n ¸nh kho¶n triÕt triÕt khÊu th­¬ng m¹i ph¸t sinh trong kú. KÕ to¸n ghi. Nî TK 521: ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i Nî TK 3331: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111,112,131... Ph¶i thu cña kh¸ch hµng. (2) Cuèi kú, kÕt chuyÓn sè tiÒn chiÕt khÊu th­¬ng m¹i ®· chÊp thuËn cho ng­êi mua sang tµi kho¶n doanh thu, kÕ to¸n ghi: Nî TK 511,512: Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô Cã TK 521: ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i Tr­êng hîp ph¸t sinh gi¶m gi¸ hµng b¸n. (1) C¨n cø vµo chøng tõ chÊp nh©n gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng vÒ sè l­îng hµng ®· b¸n, kÕ to¸n ghi. Nî TK 532: Gi¶m gi¸ hµng b¸n Nî TK 3331: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 111,112: Sè tiÒn gi¶m gi¸ tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng Cã TK 131: Ghi gi¶m nî ph¶i thu cho kh¸ch hµng. (2) Cuèi kú kÕt chuyÓn toµn bé kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n tr¶ l¹i trong kú sang TK 511 ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng thuÇn. Nî Tk 511,512: Doanh thu b¸n thµnh phÈm Cã TK 532: Gi¶m gi¸ hµng b¸n. Tr­êng hîp hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: (1) Ph¶n ¸nh doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Nî TK 531: Theo gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT Nî TK 3331: ThuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Cã TK 111,112,131: Sè tiÒn hµng tr¶ l¹i (2) C¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i( NÕu cã ) nh­ chi phÝ nhËn hµng vÒ ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ b¸n hµng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 641 : Chi phÝ ch­a thuÕ GTGT Nî TK 1331(1331) : ThuÕ GTGT Cã TK 111,112,141: Tæng chi phÝ (3) Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i nhËp : + NÕu ®· vËn chuyÓn hµng bÞ tr¶ l¹i vÒ nhËp kho, kÕ to¸n ghi : Nî TK 155: Theo gi¸ thùc tÕ ®· xuÊt kho Cã TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n + NÕu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i bªn mua ®ang b¶o qu¶n hé, kÕ to¸n ghi: Nî TK 157 Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 632 bÞ tr¶ l¹i (4) Cuèi kú kÕt chuyÓn toµn bé trÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ®Ó ®iÒu chØnh doanh thu thuÇn: Nî TK 511: TrÞ gi¸ thµnh phÈm nhËp kho Cã TK 531: TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Khi thu tiÒn b¸n hµng. - NÕu kh«ng ph¸t sinh triÕt khÊu thanh to¸n, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n b¸n hµng kÕ to¸n ghi. Nî TK 111,112 C«ng nî Cã TK 131 ph¶i tr¶ - NÕu ph¸t sinh triÕt khÊu thanh to¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112: Sè tiÒn thùc thu. Nî TK 635: Chi phÝ tµi chÝnh (ChiÕt khÊu thanh to¸n). Cã TK 131: C«ng nî ph¶i thu gi¶m. Tr­êng hîp ph¸t sinh hµng thiÕu trong kh©u b¸n. Trong qu¸ tr×nh b¸n bu«n theo h×nh thøc chuyÓn hµng khi nhËn ®­îc giÊy b¸o cã cña bªn mua cho biÕt thiÕu mét sè hµng vµ bªn mua chØ chÊp nhËn thanh to¸n theo sè thùc nhËn kÕ to¸n ghi nhËn doanh thu theo sè thùc nhËn vµ sè cßn thiÕu th× tuú thuéc vµo tõng nguyªn nh©n vµ c¸c xö lý ®Ó h¹ch to¸n. - NÕu hµng thiÕu ch­a x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n. KÕ to¸n ghi: Nî TK 138(1381) TrÞ gi¸ thµnh phÈm thiÕu Cã TK 157 (gi¸ gèc) - NÕu x¸c ®Þnh hµng thiÕu do lçi cña c¸n bé nghiÖp vô. KÕ to¸n ghi. Nî TK 138(1388) TrÞ gi¸ thµnh phÈm thiÕu Cã TK 157 b¾t båi th­êng. - NÕu x¸c ®Þnh hµng thiÕu do doanh nghiÖp göi nhÇm. KÕ to¸n ghi: Nî TK 155,338(3381) TrÞ gi¸ thµnh phÈm Cã TK 157 thiÕu - NÕu hµng thiÕu doanh nghiÖp ph¶i chÞu. KÕ to¸n ghi: Nî TK 632 TrÞ gi¸ thµnh phÈm Cã TK 157 thiÕu Tr­êng hîp ph¸t sinh hµng thõa trong khi b¸n. - NÕu bªn mua chÊp nhËn mua c¶ sè hµng thõa. (1) Ph¶n ¸nh doanh thu hµng b¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112,131: Tæng gi¸ thanh thanh to¸n (c¶ hµng thõa). Cã TK 511: Gi¸ b¸n ch­a thuÕ GTGT. Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra. (2) Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n (C¶ hµng thõa). Cã TK 157: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n. Cã TK 338(3381): TrÞ gi¸ thµnh phÈm thõa (ch­a râ nguyªn nh©n). Cã TK 155,138(1381): TrÞ gi¸ thµnh phÈm thõa do doanh nghiÖp göi nhÇm.. Cã TK 711: TrÞ gi¸ thµnh phÈm thõa (Do nguyªn nh©n kh¸ch quan ) - NÕu bªn mua chØ thanh to¸n theo sè trªn ho¸ ®¬n th× kÕ to¸n ghi nhËn doanh thu vµ kÕt chuyÓn gi¸ vèn trªn ho¸ ®¬n. Cßn sè hµng thõa tuú theo nguyªn nh©n vµ c¸ch xö lý ®Ó h¹ch to¸n. KÕ to¸n ghi: Nî Tk 157: TrÞ gi¸ hµng thõa (nÕu ch­a chuyÓn vÒ nhËp kho) Nî TK 155: TrÞ gi¸ thµnh phÈm thõa (nÕu ®· chuyÓn vÒ nhËp kho). Cã TK 338(3381): TrÞ gi¸ hµng thõa (ch­a râ nguyªn nh©n). Cã TK 155,138(1381): TrÞ gi¸ thµnh phÈm thõa do doanh nghiÖp göi nhÇm.. Cã TK 711: TrÞ gi¸ hµng thõa (Do nguyªn nh©n kh¸ch quan ) . B¸n lÎ t¹i quÇy: Bé phËn kÕ to¸n c¨n cø vµo b¶ng kª b¸n lÎ hµng ho¸ dÞch vô ph©n lo¹i doanh thu hµng ho¸ dÞch vô b¸n lÎ theo tõng lo¹i vµ theo nhãm thuÕ suÊt thuÕ GTGT. (1) MËu dÞch viªn nép ®ñ tiÒn hµng. KÕ to¸n ghi: Nî TK 111: Tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 511: Gi¸ b¸n ch­a thuÕ. Cã TK 3331(33311): Tæng thuÕ GTGT (2) MËu dÞch viªn nép thiÕu tiÒn. KÕ to¸n ghi: Nî TK 111: Sè tiÒn mËu dÞch viªn thùc nép. Nî TK 138(1388): Sè tiÒn thiÕu mËu dÞch viªn ph¶i båi th­êng. Cã TK 511: Gi¸ b¸n ch­a thuÕ. Cã TK 3331(33311): Tæng thuÕ GTGT (3) MËu dÞch viªn nép thõa. KÕ to¸n ghi: Nî TK 111: Sè tiÒn mËu dÞch viªn thùc nép. Cã TK 511: Gi¸ b¸n ch­a thuÕ GTGT. Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT. Cã TK 338(3381): Tµi s¶n thõa ch­a xö lý. (4) §ång thêi kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n: Nî TK 632 Gi¸ vèn cña thµnh Cã TK 155 phÈm xuÊt b¸n KÕ to¸n tiªu thô thµnh theo ph­¬ng thøc göi ®¹i lý: Khi xuÊt hµng ho¸ cho c¸c ®¬n vÞ nhËn hµng ký göi th× sè hµng nµy vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp cho ®Õn khi ®­îc tiªu thô. Khi b¸n ®­îc hµng kÝ göi, doanh nghiÖp sÏ tr¶ cho ®¬n vÞ ®¹i lý mét kho¶n hoa hång tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m sè hµng thùc tÕ tiªu thô. Kho¶n hoa hång ph¶i tr¶ nµy ®­îc doanh nghiÖp h¹ch to¸n vµo chi phÝ b¸n hµng. KÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ giao ®¹i lý: (1) Khi giao thµnh phÈm cho bªn nhËn ®¹i lý, kÕ to¸n ghi: Nî TK 157: Hµng göi b¸n Cã TK 155: Thµnh phÈm (2) NÕu ph¸t sinh chi phÝ göi hµng: - NÕu bªn giao ®¹i lý chÞu, KÕ to¸n ghi: Nî TK 641: Chi phÝ ch­a thuÕ Nî TK 133(1331): Tæng thuÕ GTGT (nÕu cã). Cã TK 111,112,331: Tæng chi phÝ. - NÕu bªn nhËn ®¹i lý chÞu, kÕ to¸n ghi: Nî TK 138(1388) Tæng chi phÝ Cã TK 111,112 ®· chi hé. - NÕu cã bao b× ®i kÌm tÝnh gi¸ riªng: Nî TK 138(1388): Gi¸ mua ch­a thuÕ. Nî TK 133: ThuÕ GTGT. Cã TK 111,112,331: Tæng gi¸ thanh to¸n cña bao b×. (3) C¨n cø vµo b¶ng kª ho¸ ®¬n b¸n ra cña s¶n phÈm. Doanh nghiÖp lËp ho¸ ®¬n GTGT . - Ph¶n ¸nh doanh thu cña s¶n phÈm tiªu thô ®Ó giao cho ®¬n vÞ ®¹i lý vµ x¸c ®Þnh kho¶n hoa hång ph¶i tr¶, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112,131: Sè tiÒn nhËn sau khi trõ ®i kho¶n hoa hång. Nî TK 641: Chi phÝ b¸n hµng( Hoa hång ®¹i lý ) Nî TK 133(1331): Tæng thuÕ GTGT cña dÞch vô ®¹i lý. Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng qua ®¹i lý Cã TK 33311: ThuÕ GTGT ®Çu ra. - Ph¶n ¸nh bao b× ®i kÌm vµ chi phÝ chi hé, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112: Tæng sè tiÒn ®­îc nhËn vÒ Cã TK 138(1388): Bao b× ch­a thuÕ vµ chi phÝ chi hé. Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT cña bao b×. (4) Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña hµng ký göi thùc tÕ ®· b¸n ®­îc: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 157: Hµng göi b¸n KÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ nhËn b¸n ®¹i lý (1) Khi nhËn hµng vÒ b¸n ®¹i lý, kÕ to¸n ghi: Nî TK 003: Tæng gi¸ thanh to¸n cña hµng nhËn ®¹i lý. (2) Khi b¸n ®­îc hµng kÕ to¸n ghi: Cã TK 003: Tæng gi¸ thanh to¸n cña hµng ®· b¸n (3) NÕu trõ ngay tiÒn hoa hång, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111: Tæng gi¸ thanh to¸n cña hµng ®· b¸n. Cã TK 511(5113): Hoa hång®¹i lý ch­a thuÕ Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT cña dÞch vô ®¹i lý. Cã TK 331: Sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ng­êi giao ®¹i lý (4) NÕu ch­a khÊu trõ ngay tiÒn hoa hång, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112 Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 331 cña hµng®· b¸n. + Khi tÝnh hoa hång ®¹i lý ®­îc h­ëng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 331,111,112:Tæng sè tiÒn ®¹i lý ®­îc h­ëng. Cã TK 511(5113): Hoa hång ®¹i lý ch­a thuÕ Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT cña dÞch vô ®¹i lý. + Khi thanh to¸n cho c¬ së giao ®¹i lý, kÕ to¸n ghi: Nî TK 331 Sè tiÒn ®· Cã TK 111,112 thanh to¸n. KÕ to¸n tiªu thô theo ph­¬ng thøc tr¶ gãp: Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp sÏ ®­îc tr¶ tiÒn thµnh nhiÒu lÇn. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt, ngoµi sè tiÒn thu theo gi¸ b¸n th«ng th­êng cßn ®­îc nhËn mét kho¶n l·i do tr¶ chËm. VÒ mÆt h¹ch to¸n, khi giao hµng cho ng­êi mua, hµng b¸n tr¶ gãp ®­îc coi lµ tiªu thô. Kho¶n l·i do b¸n tr¶ gãp kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n doanh thu 511 mµ ®­îc h¹ch to¸n nh­ kho¶n doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp ( TK515 ). Tr×nh tù h¹ch to¸n nh­ sau: (1) Khi b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp, ghi sè tiÒn tr¶ lÇn ®Çu vµ sè tiÒn cßn ph¶i thu vÒ hµng b¸n tr¶ chËm, tr¶ gãp, doanh thu b¸n hµng vµ l·i ph¶i thu, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112,131: Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô ( 5113- Gi¸ b¸n tr¶ tiÒn ngay ch­a cã thÕu GTGT) Cã TK 333: ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ( 3331- ThuÕ GTGT ph¶i nép ) Cã TK 3387: Chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n tr¶ gãp víi gi¸ b¸n tr¶ ngay +Khi thùc hiÖn thu tiÒn b¸n hµng lÇn tiÕp theo, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112,.... Ph¶i thu cña kh¸ch Cã TK 131 hµng +Ghi nhËn doanh thu tiÒn l·i b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp tõng kú Nî TK 3387: Doanh thu ch­a thùc hiÖn Cã TK 515: Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh( l·i tr¶ chËm ) Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña s¶n phÈm ®· x¸c ®Þnh tiªu thô, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 155: Thµnh phÈm Cã TK 154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang KÕ to¸n b¸n hµng néi bé: (1) Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng néi bé, kÕ to¸n ghi: Nî TK 111,112,136(1368): Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 512: Gi¸ b¸n ch­a thuÕ Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra. (2) Ph¶n ¸nh gi¸ vèn, kÕ to¸n ghi: Nî TK 632 Gi¸ vèn Cã TK 155,157 C¸c tr­êng hîp kh¸c ph¸t sinh vµ h¹ch to¸n t­¬ng tù nh­ tiªu thô hµng ra bªn ngoµi KÕ to¸n tiªu thu theo ph­¬ng thøc kh¸c. Hµng ®æi hµng( hµng ®èi l­u ) (1) C¨n cø ho¸ ®¬n GTGT, kÕ to¸n ph¶n ¸nh doanh thu b¸n thµnh phÈm Nî TK 131: Tæng sè tiÒn ph¶i thu Cã TK 511: Doanh thu trao ®æi s¶n phÈm Cã TK 33311: ThuÕ GTGT ®Çu ra Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn thµnh phÈm ®· x¸c ®Þnh tiªu thô: Nî Tk 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 155: Thµnh phÈm (3) C¨n cø vµo phiÕu nhËp kho vµ ho¸ ®¬n GTGT do bªn cung cÊp vËt liÖu( còng lµ do kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp) kÕ to¸n ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ vËt t­ hµng ho¸ nhËp kho: Nî TK 152,153: TrÞ gi¸ hµng ho¸, vËt t­ nhËp kho Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®Çu vµo Cã TK 131: Tæng sè tiÒn ph¶i thanh to¸n (4)Qu¸ tr×nh trao ®æi hoµn thµnh, tiÕn hµnh thanh lý hîp ®ång + NÕu gi¸ trÞ hµng trao ®æi lín h¬n gi¸ trÞ nhËn ®­îc th× kho¶n chªnh lÖch bªn trao ®æi thanh to¸n, sÏ ghi: Nî TK 111,112 Kho¶n chªnh lÖch ®­îc thanh Cã TK 131 to¸n bæ sung + NÕu trÞ gi¸ hµng ®em trao ®æi nhá h¬n gi¸ hµng nhËn ®­îc th× kho¶n chªnh lÖch mµ doanh nghiÖp thanh to¸n trao ®æi sÏ ghi: Nî TK 131 Kho¶n chªnh lÖch ph¶i thanh to¸n Cã TK 111,112 bæ sung + Tr­êng hîp b¸n s¶n phÈm, thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ ®æi lÊy vËt t­ ®Ó sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô hµng ho¸ kh«ng chÞu thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, th× thuÕ GTGT ®Çu vµo kh«ng ®­îc khÊu trõ, kÕ to¸n ghi: Nî TK 152,153 Tæng gi¸ thanh to¸n Cã TK 131 bao gåm c¶ thuÕ Tr­êng hîp xuÊt thµnh phÈm tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn. Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng cña thµnh phÈm kÕ to¸n ghi: (1) Ph¶n ¸nh doanh thu: Nî TK 334: Gi¸ ch­a cã thuÕ Cã TK 512: Doanh thu néi bé ch­a thuÕ GTGT Cã TK 33311: ThuÕ GTGT ®Çu ra (2) Ph¶n ¸nh gi¸ vèn: Nî TK 632 Gi¸ vèn Cã TK155 Tr­êng hîp sö dông thµnh phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Ó tiªu dïng néi bé, khuyÕn m¹i. qu¶ng c¸o phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng ph¸t sinh Nî TK 627,641;642 : Doanh thu b¸n hµng tÝnh theo gi¸ Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK 512 : S¶n xuÊt( hoÆc gi¸ vèn ) Cã TK 33311: ThuÕ GTGT ph¶i nép KÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ : Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 155: Thµnh phÈm Tr­êng hîp s¶n xuÊt thµnh phÈm ®Ó biÕu tÆng, th­ëng hoÆc trang tr¶i b»ng quü khen th­ëng phóc lîi: (1)Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng Nî TK 431: Quü khen th­ëng phóc lîi Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng( ch­a thuÕ ) Cã TK 33311: ThuÕ GTGT ph¶i nép KÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ: Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 155: Thµnh phÈm => TÊt c¶ c¸c h×nh thøc tiªu thô thµnh phÈm trªn cuèi kú ph¶i tÝnh vµ kÕt chuyÓn Doanh thu thuÇn vµo TK 911-X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Doanh htu thu thuÇn lµ doanh thu b¸n hµng cßn l¹i sau khi trõ ®i c¸c kho¶n lµm gi¶m trõ doanh thu.Khi ®ã kÕ to¸n ghi: Nî TK 511(5112): Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô Cã TK 911: X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Doanh nghiÖp s¶n xuÊt tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Quy tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm trong c¸c doanh nghiÖp ._.h«ng ®­îc ghi nhËn khi doanh nghiÖp cßn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®Ó ®¶m b¶o cho tµi s¶n ho¹t ®éng b×nh th­êng mµ viÖc nµy kh«ng n»m trong c¸c ®iÒu kho¶n b¶o hµnh th«ng th­êng. - Tr­êng hîp trong kú doanh nghiÖp ®· viÕt ho¸ ®¬n GTGT ®· thu tiÒn hµng nh­ng ®Õn cuèi kú vÉn ch­a giao hµng cho ng­êi mua (tøc ng­êi mua vÉn göi hµng t¹i kho cña doanh nghiÖp) kÕ to¸n ®· ghi nhËn doanh thu lµ sai nguyªn t¾c h¹ch to¸n. - Tr­êng hîp hµng bÞ tr¶ vÒ: Cuèi kú kÕ to¸n kÕt chuyÓn ngay sang tµi kho¶n 911- kÕt qu¶ kinh doanh. ViÖc h¹ch to¸n nh­ vËy lµ sai chÕ ®é kÕ to¸n, ®ång thêi còng kh«ng bãc t¸ch ®­îc doanh thu thùc tÕ vµ doanh thu thuÇn b¸n thµnh phÈm. (4) C«ng ty ch­a chó träng ®Õn viÖc sö dông kho¶n triÕt khÊu thanh to¸n cho kh¸ch hµng khi thanh to¸n tiÒn mua hµng tr­íc thêi h¹n. Nh­ vËy C«ng ty ch­a khuyÕn khÝch ®­îc kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn hµng sím, xÈy ra tr­êng hîp doanh nghiÖp sÏ bÞ chiÕm dông lµm kÐo dµi vßng chu chuyÓn vèn. (5) Trong quan hÖ thanh to¸n gi÷a kh¸ch hµng víi C«ng ty th× ph­¬ng thøc thanh to¸n chËm chiÕm tû träng t­¬ng ®èi lín. Tuy nhiªn hiÖn nay C«ng ty ch­a thùc hiÖn viÖc trÝch dù phßng ph¶i thu khã ®ßi nh»m gi¶ quyÕt c¸c kho¶n nî mµ cã kh¶ n¨ng khã ®ßi hoÆc kh«ng ®ßi ®­îc. (6) Tr­êng hîp b¶o hµnh cña C«ng ty h¹ch to¸n sai nguyªn t¾c. Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng cã bé phËn b¶o hµnh ®éc lËp, chi phÝ b¶o hµnh ®­îc tÝnh chung ngay cho chi phÝ b¶o hµnh cña doanh nghiÖp. Khi ph¸t sinh chi phÝ b¶o hµnh kÕ to¸n ph¶i ghi Nî c¸c tµi kho¶n nh­ chi phÝ NVL trùc tiÕp-621, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp-622, chi phÝ s¶n xuÊt chung-627 chø kh«ng ph¶i vµo chi phÝ b¸n hµng- 641. Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n cña C«ng ty còng kh«ng ®óng theo tr×nh tù quy ®Þnh. VÒ tæ chøc hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n. HiÖn nay C«ng ty sö dông h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ do ¸p dông M¸y vi tÝnh víi phÇn mÒm kÕ to¸n Adoft vµ c«ng t¸c kÕ to¸n nªn hÖ thèng sæ s¸ch cña C«ng ty hÇu nh­ kh«ng dùa trªn bé sæ cña h×nh thøc NhËt ký chung mµ ®­îc cµi ®Æt thiÕt kÕ riªng trong phÇn mÒn kÕ to¸n. §èi víi C«ng ty viÖc h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trªn phÇn mÒm kÕ to¸n cã nhiÒu ­u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, gi¶m ®¸ng kÓ khèi l­îng c«ng viÖc kÕ to¸n, cung cÊp sè liÖu th«ng tin mét c¸ch nhanh chãng, chÝnh x¸c, kÞp thêi. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã hÖ thèng sæ nµy cßn béc lé mét nhù¬c ®iÓm kh¸ lín trong c«ng t¸c qu¶n lý. §ã lµ viÖc x©y dùng hÖ thèng sæ kh«ng theo h×nh thøc kÕ to¸n nµo cña Bé tµi chÝnh ban hµnh sÏ lµm cho viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t cña c¬ quan chñ qu¶n cÊp trªn, cña Tæng C«ng ty còng nh­ c¬ quan thuÕ lµ khã kh¨n vµ phøc t¹p. 3.2 Sù cÇn thiÕt vµ yªu cÇu hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Nåi h¬i ViÖt Nam. §Ó cã thÓ ph¸t huy h¬n n÷a vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung, c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm nãi riªng, nhiÖm vô hoµn thiÖn ph¶i ®­îc nh×n nhËn mét c¸ch nghiªm tóc, ®óng ®¾n. Hoµn thiÖn ph¶i ®­îc xem nh­ mét c«ng viÖc th­êng xuyªn, liªn tôc vµ ph¶i ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶. 3.2.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm. §Ó ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng ®Æc biÕt trong nÒn kinh tÕ héi nhËp hiÖn nay khi mµ c¹nh tranh cµng trë nªn gay g¾t, c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i liªn tôc th­êng xuyªn quyÕt ®Þnh nh÷ng c«ng viÖc ph¶i lµm vµ lµm nh­ thÕ nµo, b»ng c¸ch g× vµ kÕt qu¶ ra sao th× nhu cÇu th«ng tin ngµy cµng lín. Th«ng tin cung cÊp cho c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi. Thèng tin trong doanh nghiÖp cã thÓ lÊy tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, trong ®ã th«ng tin vÒ kª to¸n thu thËp vµ xö lý cung cÊp lµ nguån th«ng tin chñ yÕu cho c¸c doanh nghiÖp. Cã thÓ nãi, kÕ to¸n lµ c«ng cô ®¾t lùc ¶nh h­ëng lín ®Õn sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp. KÕ to¸n cung cÊp cho c¬ quan qu¶n lý vÒ viÖc thùc hiÖn chÕ ®é chÝnh s¸ch cña C«ng ty. Cïng víi sù xuÊt hiÖn cña hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn th× sù ra ®êi ngµy cµng t¨ng cña C«ng ty Cæ phÇn, C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, C«ng ty liªn doanh,...th× kÕ to¸n lµ nguån cung cÊp th«ng tin cho c¸c cæ ®«ng, b¹n hµng vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty mét c¸ch chÝnh x¸c vµ kÞp thêi nhÊt. Víi mçi lo¹i h×nh C«ng ty kh¸c nhau th× viÖc tæ chøc còng kh¸c nhau. ChÝnh v× thÕ mµ viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n thµnh phÈm nãi riªng lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó theo kÞp sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. H¬n n÷a n¨m cuèi n¨m 2006 võa qua lµ mét n¨m ®Æt biÖt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam bëi qua 8 n¨m ®µm ph¸n, ký kÕt víi bao khã kh¨n th¨ng trÇm ViÖt Nam ®· chÝnh thøc gia nhËp WTO- Mét tæ chøc th­¬ng m¹i lín trªn thÕ giíi. §iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i cã sù chuËn bÞ kÜ cµng ®Ó héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Trong ®ã mét trong nh÷ng c«ng viÖc quan träng cÇn chuÈn bÞ lµ c«ng t¸c kÕ to¸n-tµi chÝnh. C«ng t¸c tµi chÝnh ®­îc chuÈn bÞ chÆt chÏ vµ thèng nhÊt sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh hîp t¸c kinh doanh diÔn ra mét c¸ch dÔ dµng vµ nhanh chãng. Muèn vËy c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh trong doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i tiÕp tôc hoµn thiÖn ®Ó cã thÓ phï hîp v¬i kÕ to¸n quèc tÕ, t¹o nªn tiÕng nãi chung cho ho¹t ®éng kinh doanh. 3.2.2. Yªu cÇu cña viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Nåi h¬i ViÖt Nam. §Ó c«ng viÖc hoµn thiÖn thËt sù cã ý nghÜa vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Nåi h¬i ViÖt Nam cÇn n¾m râ c¸c yªu cÇu sau: *Yªu cÇu thèng nhÊt: Hoµnh thiÖn kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm phØa ®­îc xem xÐt trong mèi quan hÖ víi c¸c thµnh phÇn, nghiÖp vô kÕ to¸n kh¸c ®Ó sao cho viÖc hoµn thiÖn ®ã ®­îc hoµn thiÖn mét c¸ch ®ång bé, tr¸nh t×nh tr¹ng viÖc hoµn thiÖn cho c«ng t¸c nµy l¹i g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c kia. Ngoµi ra viÖc hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm ph¶i ®¶m b¶o sù tËp trung thèng nhÊt vÒ nhiÒu h×nh thøc: Thèng nhÊt vÒ tµi kho¶n sö dông, thèng nhÊt vÒ néi dung tªn gäi, thèng nhÊt vÒ mÉu sæ tu©n thñ theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc. * Yªu cÇu phï hîp: §©y lµ mét yªu cÇu quan träng trong tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i doanh nghÖp. V× vËy khi hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c tiªu thu thµnh phÈm nãi riªng cÇn ph¶i coi träng nguyªn t¸c nµy. TÝnh phï hîp ®­îc thÓ hiÖn: - Hoµn thiÖn ph¶i phï hîp víi nh÷ng v¨n b¶n vµ chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh, chÕ ®é vµ chuÈn mùc kÕ to¸n hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc. - Hoµn thiÖn ph¶i phï hîp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Theo nguyªn t¸c nµy, viÖc vËn dông c¸c chÝnh s¸ch vµ chÕ ®é hiÖn hµnh cô thÓ vµo ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ph¶i linh ho¹t, s¸ng t¹o sao cho mét mÆt kh«ng tr¸i ph¸p luËt, mÆt kh¸c ph¶i ®¶m b¶o chÝnh x¸c vµ thuËn lîi trong qu¸ tr×nh ¸p dông. * Yªu cÇu tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶: Mäi ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn ®­a ra ph¶i ®­îc chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ ®­a ra ¸p dông mµ sau khi hoµn thiÖn, c«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc gi¶m bít mét c¸ch ®¸ng kÓ, ®em l¹i hiÖu qu¶ tÝch cùc. * Yªu cÇu chÝnh x¸c vµ kÞp thêi: XuÊt ph¸t tõ nhiÖm vô cña kÕ to¸n lµ cung cÊp th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c kÞp thêi cho c¸c nhµ qu¶n lý. ChÝnh v× vËy mµ viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i chó träng ®Õn viÖc trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn kÜ thuËt tÝnh to¸n, ghi chÐp, xö lý ®¸p øng nhu cÇu cung cÊp th«ng tin nhanh chãng, chÝnh x¸c, kÞp thêi. 3.3. C¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Nåi h¬i ViÖt Nam. Trong thêi gian thùc tËp t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ vÒ kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Nåi h¬i ViÖt Nam em nhËn thÊy vÒ c¬ b¶n c«ng t¸c kª to¸n sau khi ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n míi cña Nhµ n­íc vµ cña Bé tµi chÝnh ban hµnh ®Ðn nay ®· ®i vµo nÒ nÕp ®¶m b¶o tu©n thñ ®óng mäi chÝnh s¸ch chÕ ®é phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña C«ng ty ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý gi¸m ®èc tµi s¶n tiÒn vèn cña C«ng ty. C«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm d­íi sù trî gióp cña phÇn mÒm kÕ to¸n ®­îc thiÕt kÕ vµ tæ chøc m¹ch l¹c, râ rµng lµ mong muèn kh«ng chØ cña c¸n bé phßng kÕ to¸n, cña ban l·nh ®¹o C«ng ty mµ ®ã còng lµ mong muèn cña nh÷ng ng­êi quan t©m ®Õn sù lín m¹nh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty ®Æc biÖt lµ sau khi C«ng ty ®i vµo h×nh thøc Cæ phÇn. Víi khèi l­îng c«ng viÖc lín nh­ng tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ kh¶ n¨ng thÝch øng cao nªn c«ng viÖc kÕ to¸n ®· ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi, c¸c b¸o c¸o ®Òu ®­îc lËp ®óng h¹n. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc nªu trªn c«ng t¸c kª to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm ë C«ng ty kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tån t¹i, nh÷ng vÊn ®Ò ch­a hoµn toµn hîp lý, ch­a thËt tèi ­u. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty víi kiÕn thøc nhá bÐ ®· ®­îc häc trong nhµ tr­êng cïng víi nh÷ng thùc tÕ em ®­îc t×m hiÓu trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty, em còng xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ý kiÕn gãp phÇn nhá cho qu¸ tr×nh hoµn thiÖn kÕ to¸n thµnh phÈm cña C«ng ty. 3.3.1. VÒ chøng tõ sö dông vµ lu©n chyÓn chøng tõ. Doanh nghiÖp ®· ¸p dông hÖ thèng chøng tõ phï hîp theo quy m« ho¹t ®éng cña C«ng ty theo ®óng chÕ ®é hiÖn hµnh cña Nhµ n­íc. C«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc tæ chøc ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ kÞp thêi víi t×nh h×nh nhËp xuÊt tån thµnh phÈm. Tuy nhiªn vÒ thÎ kho ®­îc sö dông trong doanh nghiÖp nh­ ®· nªu ë phÇn nh­îc ®iÓm ®ã lµ: ThÎ kho cña doanh nghiÖp l¹i ph¶n ¸nh c¶ mÆt sè l­îng vµ sè tiÒn, kh«ng theo ®óng mÉu quy ®Þnh, nh­ thÕ lµ kh«ng cÇn thiÕt bëi v× sè tiÒn th× ®· ®­îc thÓ hiÖn ë phiÕu xuÊt kho, nhËp kho vµ ®­îc kÕ to¸n theo dâi, thñ kho chØ cÇn theo dâi viÖc nhËp, xuÊt, tån kho thµnh phÈm ë mÆt sè l­îng vµ cuèi th¸ng ®èi chiÕu víi kÕ to¸n. VÒ chøng tõ sö dông: C«ng ty nªn sö dông thÎ kho theo mÉu sau: C«ng ty Cæ phÇn Nåi H¬i ViÖt Nam MÉu sè : S12-DN ThÞ TrÊn §«ng Anh-Hµ Néi Q§ sè 15/2006/B§-BTC -------------------- ngµy 20/03/2006 cña BTC ThÎ kho Ngµy... th¸ng... n¨m -Tªn, nh·n hiÖu, quy c¸ch, vËt t­:................................................................................. -§¬n vÞ tÝnh:.................................................................................................................. TT Chøng tõ TrÝch yÕu Sè l­îng Ký x¸c nhËn cña kÕ to¸n Sè Ngµy NhËp XuÊt Tån Tån ®Çu th¸ng Tån cuèi th¸ng - Sæ nµy cã....trang, ®¸nh sè tõ trang 01 ®Õn trµng..... - Ngµy më sæ:........ Thñ kho KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn) (Ký, hä tªn, ®ãng dÊu) 3.3.2. Tµi kho¶n sö dông. Tµi kho¶n kÕ to¸n lµ c¸ch thøc ph©n lo¹i, hÖ thèng ho¸ c¸c nghiÖp vô kinh tª ph¸t sinh theo ®èi t­îng cña h¹ch to¸n kÕ to¸n. Nh­ tr×nh bµy ë phÇn nh­îc ®iÓm cña C«ng ty lµ s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm song C«ng ty kh«ng sö dông tµi kho¶n cÊp 2 vµ cÊp 3 ®Ó bãc t¸ch tõng lo¹i thµnh phÈm trªn tµi kho¶n 155. §Ó gióp cho viÖc qu¶n lý vµ theo dâi t×nh h×nh tiªu thô cña tõng lo¹i thµnh phÈm, C«ng ty nªn chi tiÕt tµi kho¶n 155 thµnh tµi kho¶n cÊp 2 vµ cÊp 3 nh­ sau: TK 1552- lß h¬i ®èt than. Vµ chi tiÕt cho tõng lo¹i lß h¬i TK 15521- Lß h¬i ®èt than 1tÊn. TK 15522- Lß h¬i ®èt than 1,5tÊn. TK 15523- Lß h¬i ®èt than 1,7tÊn. TK 15524- Lß h¬i ®èt than 2tÊn. C¸ch thùc hiÖn nh­ sau: ®Ó thªm tµi kho¶n vµo danh môc tµi kho¶n, kÕ to¸n thao t¸c nh­ sau: + Më danh môc tµi kho¶n. + KÝch vµo nót “thªm dßng” khi ®ã xuÊt hiÖn giao dÞch, kÕ to¸n sÏ thùc hiÖn nh­ sau: ¤ tµi kho¶n: kÕ to¸n nhËp m· hiÖu tµi kho¶n. ¤ tªn TK: NhËp tªn tµi kho¶n t­¬ng øng. ¤ lo¹i tµi kho¶n: §¨ng ký vÒ lo¹i tµi kho¶n sö dông. KÕt thóc kÝch “OK” 3.3.3. Tr×nh tù h¹ch to¸n. ý kiÕn 1: Hoµn thiÖn thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu. Khi giao dÞch mua b¸n thùc hiÖn thµnh c«ng, kÕ to¸n viÕt hãa ®¬n GTGT vµ kÝ lÖnh xuÊt hµng cho ng­êi mua ®ång thêi ghi nhËn ngay doanh thu cña l« hµng võa xuÊt b¸n. Trong khi ®ã doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô l¾p ®Æt, ch¹y thö vµ b¶o hµnh cho kh¸ch hµng theo quy ®Þnh chung cña C«ng ty. ViÖc kÕ to¸n ghi nhËn doanh thu ngay sau khi viÕt ho¸ ®¬n GTGT nh­ vËy lµ sai nguyªn t¾c vÒ thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu theo chuÈn mùc sè 14 "Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c" trong hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam theo quyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§-BTC ngµy 31/12/2001. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nªu trªn kÕ to¸n cÇn x¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu theo quy ®inh chuÈn mùc hiÖn hµnh: Khi s¶n phÈm cßn chê l¾p ®Æt, ch¹y thö th× giao dÞch vÉn ch­a ®­îc coi lµ ho¹t ®éng b¸n hµng vµ doanh thu kh«ng ®­îc ghi nhËn c¨n cø theo chuÈn mùc sè 14 "Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c" tr­êng hîp doanh thu ch­a ®­îc thùc hiÖn: Tr­êng hîp doanh nghiÖp vÉn cßn chÞu phÇn lín rñi ro g¾n víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ th× giao dÞch kh«ng ®­îc coi lµ ho¹t ®éng b¸n hµng vµ doanh thu kh«ng ®­îc ghi nhËn. Doanh nghiÖp cßn ph¶i chÞu rñi ro g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, nh­: Doanh nghiÖp cßn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®Ó ®¶m b¶o cho tµi s¶n ®­îc ho¹t ®éng b×nh th­êng mµ viÖc nµy kh«ng n»m trong c¸c ®iÒu kho¶n b¶o hµnh th«ng th­êng; Khi hµng ho¸ ®­îc giao cßn chê l¾p ®Æt vµ viÖc l¾p ®Æt ®ã lµ mét phÇn quan träng cña hîp ®ång mµ doanh nghiÖp ch­a hoµn thµnh. V× vËy doanh thu chØ ®­îc ghi nhËn khi doanh nghiÖp ®· chuyÓn giao phÇn lín rñi ro g¾n liÒn víi quyÒn së h÷u hµng ho¸ cho ng­êi mua, tøc doanh nghiÖp ®· hoµn thµnh xong tÊt c¶ c¸c nghÜa vô ®èi víi kh¸ch hµng theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång. Vµ doanh thu chØ ®­îc ghi nhËn khi ®ång thêi tho¶ m·n tÊt c¶ n¨m (5) ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu b¸n hµng nh­ trong trong phÇn Quy ®Þnh cña chuÈn mùc kÕ to¸n sè 14 “Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c” ¶nh h­ëng ®Õn doanh thu b¸n hµng ®­îc nªu ë ch­¬ng I. ý kiÕn 2: Hoµn thiÖn viÖc ghi chÐp doanh thu. Nh­îc ®iÓm (2) ®· nªu phÇn trªn ®ã lµ trong kú doanh nghiÖp ®· viÕt ho¸ ®¬n GTGT ®· thu tiÒn hµng nh­ng ®Õn cuèi kú vÉn ch­a giao hµng cho ng­êi mua (tøc ng­êi mua vÉn göi hµng t¹i kho cña doanh nghiÖp). Nh­ vËy víi l­îng hµng thùc xuÊt víi l­îng hµng xuÊt b¸n ghi trªn ho¸ ®¬n sÏ cã sù chªnh lÖch. Sau khi nhËn ho¸ ®¬n GTGT do phßng ThÞ tr­êng chuyÓn sang, kÕ to¸n sÏ ghi vµo Sæ nhËt ký chung vµ Sæ c¸i tµi kho¶n 511- doanh thu c¨n cø vµo sè hµng xuÊt b¸n ghi trªn hãa ®¬n. Nh­ng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh doanh thu chØ ®­îc ghi nhËn khi tho¶ m·n. - Hµng ®· chuyÓn cho kh¸ch hµng, lao vô dÞch vô ®· thùc hiÖn. - Kh¸ch hµng ®· thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Nh­ vËy viÖc ghi sè doanh thu khi hµng ®ang cßn ë trong kho cña C«ng ty lµ vi ph¹m ®iÒu thø kiÖn 1. Trªn gãc ®é kiÓm tra viÖc ghi sè nh­ trªn sÏ ¶nh h­ëng ®Õn c¬ së dÉn liÖu “cã thËt” vµ “®óng kú” cña chØ tiªu doanh thu trªn B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt lµ nghiÖp vô nµy ph¸t sinh vµo cuèi th¸ng mµ hµng ®Õn th¸ng sau míi giao kÕt. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy khi doanh nghiÖp viÕt ho¸ ®¬n GTGT ®· thu tiÒn b¸n hµng nh­ng ®Õn cuèi kú vÉn ch­a giao hµng cho ng­êi mua th× kÕ to¸n kh«ng ®­îc ghi vµo Tµi kho¶n 511- "Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô" mµ chØ h¹ch to¸n vµo bªn Cã Tµi kho¶n 131- "Ph¶i thu cña kh¸ch hµng" vÒ kho¶n tiÒn ®· thu cña kh¸ch hµng. Khi thùc giao hµng cho ng­êi mua sÏ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 511- " Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô" vÒ trÞ gi¸ hµng ®· giao, ®· thu tr­íc tiÒn b¸n hµng, phï hîp víi ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu. ý kiÕn 3: ViÖc h¹ch to¸n hµng ho¸ bÞ tr¶ l¹i cuèi kú kÕ to¸n còng cÇn ph¶i ®iÒu chØnh l¹i bót to¸n bãc t¸ch ®­îc doanh thu b¸n thµnh phÈm nh­ sau: Nî TK 5112 Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Cã TK531 ý kiÕn 4: §èi víi tr­êng hîp kh¸ch hµng nî tiÒn, khi kh¸ch hµng thanh to¸n sím C«ng ty nªn cho kh¸ch hµng h­ëng mét kho¶n chiÕt khÊu ®Ó khuyÕn khÝch thanh to¸n nhanh chãng, tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng vèn cña C«ng ty bÞ chiÕm dông kÐo dµi vßng quay vèn. Nh­ vËy ¶nh h­ëng ®Õn viÖc doanh nghiÖp sö dông vèn ®Ó t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu thanh to¸n cho kh¸ch hµng. KÕ to¸n cÇn h¹ch to¸n nghiÖp vô nµy nh­ sau: Nî TK 111,112: Sè tiÒn thùc thu Nî TK 635: Chi phÝ tµi chÝnh (ChiÕt khÊu thanh to¸n) Cã TK 131: Tæng sè tiÒn ph¶i thu cña ng­êi mua. ý kiÕn 5: Trong thùc tÕ ho¹t ®éng tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty do ph­¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu lµ thanh to¸n chËm nªn sÏ h×nh thµnh nªn c¸c kho¶n nî ph¶i thu t­¬ng ®èi lín. §Ó phßng nh÷ng tæn thÊt vÒ c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi cã thÓ x¶y ra h¹n chÕ bít nh÷ng ®ét biÕn vÒ kÕt qu¶ kinh doanh trong kú, C«ng ty nªn sö dông tµi kho¶n 139- Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. + LËp dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi tÝnh tr­íc vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú ®Ó dù kiÕn tr­íc sè nî cã kh¶ cã kh¶ n¨ng khã ®ßi, khi cã nh÷ng b»ng chøng ®¸ng tin cËy vÒ c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi (kh¸ch hµng bÞ ph¸ s¶n hoÆc bÞ tæn thÊt, thiÖt h¹i lín vÒ tµi s¶n... nªn kh«ng hoÆc khã cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, ®¬n vÞ ®· lµm thñ tôc ®ßi nî nhiÒu lÇn nh­ng vÉn kh«ng thu håi ®­îc nî). + KÕt cÊu tµi kho¶n 139 nh­ sau: Bªn nî: Hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi: Bªn cã: Sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®­îc trÝch lËp. Sè d­ bªn cã: Sè dù phßng c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi hiÖn cã cuèi kú. + Tr×nh tù kÕ to¸n: Sè trÝch lËp dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. Nî TK 642: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Cã TK 139: Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. (2) Sè chªnh lÖch dù phßng ph¶i thu khã ®ßi trÝch lËp n¨m nay nhá h¬n sè dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®· trÝch lËp ë cuèi niªn ®é tr­íc ®­îc hoµn nhËp ghi gi¶m chi phÝ. Nî TK 139: Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. Cã TK 642: Chi tiÕt hoµn nhËp dù phßng ph¶i thu. Xo¸ nî c¸c kho¶n thu khã ®ßi, kh«ng ®ßi ®­îc. Nî TK 139: Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi (nÕu ®· lËp dù phßng) Nî TK 642: Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp (nÕu ch­a lËp dù phßng). Cã TK 131: Sè nî kh«ng thu håi ®­îc. §ång thêi ghi vµo bªn Nî TK 004- nî khã ®ßi ®· xö lý( tµi kho¶n ngoµi b¶ng c©n ®èi). Thu håi c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi ®· ®­îc xö lý xo¸ nî, ®­îc ghi vµo thu nhËp kh¸c. Nî TK 111,112: Sè tiÒn thu håi ®­îc. Cã TK 711: Thu nhËp kh¸c. §ång thêi ghi vµo bªn Cã TK 004 ý kiÕn 6: Hoµn thiÖn kÕ to¸n b¶o hµnh trong qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm §Ó hoµn thiÖn kÕ to¸n b¶o hµnh trong doanh nghiÖp, kh¾c phôc nh­îc ®iÓm cuèi cïng ®· nªu phÇn trªn. KÕ to¸n h¹ch to¸n nghiÖp vô nµy nh­ sau: Do doanh nghiÖp kh«ng cã bé phËn b¶o hµnh ®éc lËp, chi phÝ b¶o hµnh ®­îc tÝnh chung ngay cho chi phÝ b¶o hµnh cña doanh nghiÖp vµ ®­îc doanh nghiÖp trÝch tr­íc chi phÝ b¶o hµnh. NghiÖp vô b¶o hµnh kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn theo tr×nh tù sau: (1) Khi trÝch tr­íc chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 641(6415) : Chi phÝ b¸n hµng Cã TK 335: Chi phÝ ph¶i tr¶ (2) Khi ph¸t sinh chi phÝ thùc tÕ vÒ söa ch÷a b¶o hµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n. Nî TK 621: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp Nî TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Nî TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung Cã TK 111,334,152: Chi phÝ söa ch÷a b¶o hµnh s¶n phÈm (3) Cuèi kú kÕt chuyÓn c¸c kho¶n môc chi phÝ b¶o hµng ®· tËp hîp ®­îc, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (chi phÝ b¶o hµnh) Cã TK 621: Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp Cã TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Cã TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung (4) Khi söa ch÷a b¶o hµnh xong, bµn giao s¶n phÈm cho kh¸ch hµng, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n: Nî TK 335: Chi phÝ ph¶i tr¶ Cã TK 154: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang (chi phÝ b¶o hµnh (5) Khi hÕt thêi h¹n b¶o hµnh s¶n phÈm, ®iÒu chØnh l¹i sè ®· trÝch tr­íc theo chi phÝ b¶o hµnh thùc tÕ, kÕ to¸n ®Þnh kho¶n sè chªnh lÖch: NÕu sè chi phÝ thùc tÕ lín h¬n sè trÝch tr­íc: Nî TK 641(6415) : Chi phÝ b¸n hµng Cã TK 335 : Chi phÝ b¶o hµnh NÕu chi phÝ thùc tÕ nhá h¬n sè trÝch tr­íc, ghi ng­îc l¹i ®Þnh kho¶n trªn 3.3.4. Sæ s¸ch kÕ to¸n. Cã thÓ thÊy r»ng sæ s¸ch kÕ to¸n mµ C«ng ty ®ang sö dông trªn phÇn mÒm kÕ to¸n Adsoft t­¬ng ®èi phï hîp víi h×nh thøc kÕ to¸n mµ c«ng ty ¸p dông lµ h×nh thøc NhËt ký chung. Khi ¸p dông MVT vµo c«ng t¸c kÕ to¸n viÖc x©y dùng phÇn mÒm kÕ to¸n ngoµi viÖc ®¶m b¶o cho hÖ thèng h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n ®­îc ®¬n gi¶n thuËn tiÖn, ®¸p øng ®­îc yªu cÇu qu¶n lý cña C«ng ty. Do ®ã ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c h¹ch to¸n vµ quy tr×nh ghi chÐp cña h×nh thøc "NhËt ký chung", ®Ó theo dâi, qu¶n lý c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm ®­îc tèt h¬n C«ng ty nªn ¸p dông thªm mét sè lo¹i sæ nh­ Sæ chi tiÕt b¸n hµng; Sæ nhËt ký thu tiÒn; Sæ nhËt ký chi tiÒn; Sæ nhËt ký thu tiÒn §¬n vÞ:.................... §Þa chØ:................... MÉu sè S03a1-DN (Ban hµnh theo Q§ sè 5/2006/Q§-BTC ngµy 20/3/2006 cña Bé tr­ëng BTC Sæ nhËt ký thu tiÒn N¨m... Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i Ghi Nî TK Ghi cã c¸c TK Sè hiÖu Ngµy th¸ng … … … ... Tµi kho¶n kh¸c Sè tiÒn Sè hiÖu A B C D 1 2 3 4 5 E Sè trang tr­íc chuyÓn sang Céng chuyÓn trang sau Sæ nµy cã.........trang, ®¸nh sè tõ trang 01 ®Õn trang.... Ngµy më sæ:............. Ngµy....th¸ng ....n¨m Ng­êi ghi sæ KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc (Hä tªn, ch÷ ký) (Hä tªn, ch÷ ký) (Hä tªn, ch÷ ký) Sæ nhËt ký chi tiÒn §¬n vÞ:.................... §Þa chØ:................... MÉu sè S03a2-DN (Ban hµnh theo Q§ sè 5/2006/Q§-BTC ngµy 20/3/2006 cña Bé tr­ëng BTC Sæ nhËt ký chi tiÒn N¨m... Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i Ghi CãTK Ghi Cã c¸c TK Sè hiÖu Ngµy th¸ng … … … ... Tµi kho¶n kh¸c Sè tiÒn Sè hiÖu A B C D 1 2 3 4 5 6 E Sè trang tr­íc chuyÓn sang Céng chuyÓn trang sau Sæ nµy cã.........trang, ®¸nh sè tõ trang 01 ®Õn trang.... Ngµy më sæ:............. Ngµy....th¸ng ....n¨m Ng­êi ghi sæ KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc (Hä tªn, ch÷ ký) (Hä tªn, ch÷ ký) (Hä tªn, ch÷ ký) Sæ nhËt ký mua hµng §¬n vÞ:.................... §Þa chØ:................... MÉu sè S03a3-DN (Ban hµnh theo Q§ sè 5/2006/Q§-BTC ngµy 20/3/2006 cña Bé tr­ëng BTC Sæ nhËt ký mua hµng N¨m... Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i Tµi kho¶n ghi Nî Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n(ghi Cã) Sè hiÖu Ngµy th¸ng Hµng ho¸ Nguyªn liÖu, vËt liÖu Tµi kho¶n kh¸c Sè hiÖu Sè tiÒn A B C D 1 2 E 3 4 Sè trang tr­íc chuyÓn sang Céng chuyÓn trang sau Sæ nµy cã.........trang, ®¸nh sè tõ trang 01 ®Õn trang.... Ngµy më sæ:............. Ngµy....th¸ng ....n¨m Ng­êi ghi sæ KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc (Hä tªn, ch÷ ký) (Hä tªn, ch÷ ký) (Hä tªn, ch÷ ký) Sæ nhËt ký b¸n hµng §¬n vÞ:.................... §Þa chØ:................... MÉu sè S03a4-DN (Ban hµnh theo Q§ sè 5/2006/Q§-BTC ngµy 20/3/2006 cña Bé tr­ëng BTC Sæ nhËt ký b¸n hµng N¨m... Ngµy ghi sæ Chøng tõ DiÔn gi¶i Ph¶i thu tõ ng­êi mua (ghi nî) Ghi cã tµi kho¶n doanh thu Sè hiÖu Ngµy th¸ng hµng ho¸ Thµnh phÈm DÞch vô A B C D 1 2 3 4 Sè trang tr­íc chuyÓn sang Céng chuyÓn trang sau Sæ nµy cã.........trang, ®¸nh sè tõ trang 01 ®Õn trang.... Ngµy më sæ:............. Ngµy....th¸ng ....n¨m Ng­êi ghi sæ KÕ to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc (Hä tªn, ch÷ ký) (Hä tªn, ch÷ ký) (Hä tªn, ch÷ ký) .3.5. C¸c gi¶i ph¸p kh¸c. ý kiÕn 1: C«ng t¸c tæ chøc. C«ng ty cÇn tæ chøc, bè trÝ l¹i c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n cho c¸c nh©n viªn kÕ to¸n. Theo em th× c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n c«ng ty nªn bè trÝ mét ng­êi ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi vÒ sè l­îng c«ng viÖc, sæ s¸ch, thêi gian gi÷a c¸c nh©n viªn. §ång thêi viÖc bè trÝ ®ång ®Òu, hîp lý vÒ c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n sÏ khuyÕn khÝch nh÷ng nh©n viªn kÕ to¸n lµm tèt h¬n nh÷ng phÇn c«ng viÖc cña m×nh tõ ®ã xö lý, cung cÊp kÞp thêi, chÝnh x¸c nh÷ng th«ng tin vª c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ diÔn ra trong toµn C«ng ty cho ban l·nh ®¹o, gióp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng cã hiÖu qu¶ h¬n. ý kiÕn 2: VÒ ph­¬ng thøc tiªu thô Ngoµi ph­¬ng thøc tiªu thô trùc tiÕp c«ng ty nªn ¸p dông thªm c¸c h×nh thøc tiªu thô kh¸c nh­: hµng göi b¸n, chuyÓn hµng chê chÊp nhËn. Víi nh÷ng kho¶n thu, tr¶ chËm cÇn cã chÝnh s¸ch thÝch hîp víi kh¸ch hµng tr¸nh ®Ó vèn bÞ chiÕm dông nhiÒu. ý kiÕn 3: CÇn më réng thÞ tr­êng tiªu thô trong n­íc MÆc dï s¶n phÈm cña c«ng ty cã chÊt l­îng tèt, gi¸ c¶ hîp lý nh­ng vÉn ch­a chiÕm ®­îc thÞ phÇn lín ë nhiÒu thÞ tr­êng. V× vËy, c«ng ty cÇn tÝch cùc qu¶ng b¸ s¶n phÈm b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh­: tham gia héi chî, qu¶ng c¸o trªn truyÒn h×nh,…§Ó cã thÓ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, t¹o ch÷ tÝn ®èi víi th­¬ng hiÖu. Tõ ®ã ®Èy m¹nh doanh sè b¸n ra cña s¶n phÈm, t¨ng doanh thu, gãp phÇn lµm t¨ng lîi nhuËn. ý kiÕn 4: VÒ viÖc øng dông khoa häc c«ng nghÖ Víi ®Æc ®iÓm phøc t¹p cña mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng ty nªn hiÖn ®¹i ho¸ trang thiÕt bÞ, sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n hiÖn ®¹i ®Ó sö dông trong c«ng t¸c kÕ to¸n mét c¸ch thuËn lîi, nhanh chãng vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. §i ®«i víi viÖc øng dông khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong c«ng t¸c kÕ to¸n, C«ng ty nªn ®i ®«i víi viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc, båi d­ìng nghiÖp vô n¨ng cao tr×nh ®é sö dông c«ng nghÖ th«ng tin ®èi víi c¸c nh©n viªn kÕ to¸n trong C«ng ty. ý kiÕn 5: Hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm d­íi gãc ®é kÕ to¸n qu¶n trÞ. Trong xu thÕ hiÖn nay, hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n kh«ng chØ dõng l¹i ë gãc ®é kÕ to¸n tµi chÝnh mµ nã cÇn hoµn thiÖn c¶ d­íi gãc ®é kÕ to¸n qu¶n trÞ ®Ó cã thÓ phôc vô tèt nhÊt yªu cÇu qu¶n lý. §èi víi c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm th× ®iÒu nµy cµng trë nªn quan träng. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i C«ng ty, em nhËn thÊy c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ còng ®· ®­îc ®¬n vÞ quan t©m vµ chó träng th«ng qua c¸c kÕ ho¹ch, dù to¸n. Em còng xin ®­îc phÐp ®­a ra mét sè ý kiÕn ®Ó gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n qu¶n trÞ ®èi víi kÕ to¸n tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty. * VÒ c«ng t¸c dù to¸n: §Ó cã thÓ chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®¶m b¶o qu¸ tr×nh kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao nh­ mong muèn, tr­íc mçi kú kinh doanh C«ng ty ph¶i x©y dùng cho m×nh mét kÕ ho¹ch cô thÓ. Trong qu¸ tr×nh kinh doanh th­êng xuyªn so s¸nh kÕ ho¹ch thùc tÕ ho¹t ®éng ®Ó cã thÓ ®iÒu chØnh phï hîp sao cho ho¹t ®éng kinh doanh lu«n n»m trong tÇm kiÓm so¸t cña doanh nghiÖp. §èi víi c«ng t¸c tiªu thu C«ng ty nªn x©y dùng kÕ ho¹ch b¸n hµng. KÕ ho¹ch b¸n hµnh cña C«ng ty cã thÓ ®­îc x©y dùng theo tõng khu vùc b¸n lß ®èt than cho tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng hoÆc cho tõng thµnh phÈm lß h¬i ®èt than, ®­îc tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ì sau: - X¸c ®Þnh nhu cÇu, thÞ hiÕu cña tõng ®Þa bµn do c¸c c¸n bé phßng thÞ tr­êng qu¶n lý tõ ®ã dù to¸n khèi l­îng thµnh phÈm cã thÓ tiªu thô ®­îc. - X©y dùng gi¸ b¸n trong mèi quan hÖ víi gi¸ vèn vµ c¸c chi phÝ cã liªn quan trong qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm. Tõ ®ã x©y dùng b¶ng doanh thu kÕ ho¹ch lß h¬i ®èt theo tõng ®Þa bµn qu¶n lý cña nh©n viªn thÞ tr­êng. Dù to¸n doanh thu b¸n thµnh phÈm cho tõng nh©n viªn thÞ tr­êng ChØ tiªu Toµn C«ng ty ¤ng Ph¹m Trung Hµ ¤ng §µo V¨n S¬n ¤ng NguyÔn Anh TuÊn C1 C2 C3 C4 C1 C2 C3 C4 C1 C2 C3 C4 C1 C2 C3 C4 S¶n lîng kÕ ho¹ch §¬n gi¸ kÕ ho¹ch Daonh thu kÕ ho¹ch Chó thÝch: C1: Lß h¬i ®èt than 1 tÊn C2: Lß h¬i ®èt than 1,5 tÊn C3: Lß h¬i ®èt than 1,7 tÊn C4: Lß h¬i ®èt than 2 tÊn * VÒ c«ng t¸c ph©n tÝch. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch ®Æt ra cho c¸c bé phËn, nhµ qu¶n trÞ tiÕn hµnh so s¸nh vµ ph©n tÝch thùc tÕ thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch ®Æt ra, t×m ra nh÷ng ®Þa bµn do tõng c¸n bé nh©n viªn phßng thÞ tr­êng qu¶n lý hoµn thµnh vµ v­ît møc kÕ ho¹ch ®Ó tiÕp tôc ph¸t huy ®ång thêi gi¶i quyÕt nh÷ng bé phËn ch­a hoµn thµnh kÕ ho¹ch. C«ng ty cã thÓ sö dông mÉu b¶ng sau ®Ó ph©n tÝch doanh thu thùc hiÖn cña tõng nh©n viªn. §¬n vÞ kinh doanh Dù to¸n Thùc tÕ Chªnh lÖch Sè tiÒn Tû lÖ Toµn C«ng ty ¤ng Ph¹m Trung Hµ ¤ng §µo V¨n S¬n ¤ng NguyÔn TuÊn Anh KÕt luËn Qu¶n lý tèt qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm lµ mét vÊn ®Ò mµ mäi doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Òu quan t©m bëi nã cã vai trß quan träng trong mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Víi chøc n¨ng cung cÊp th«ng tin vµ kiÓm tra, kiÓm to¸n c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp, thùc sù lµ mét c«ng cô ®¾c lùc trong viÖc ph¶n ¸nh vµ gi¸m s¸t t×nh h×nh biÕn ®éng thµnh phÈm, qu¸ tr×nh tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp. C¨n cø vµo n¨ng lùc vµ ®iÒu kiÖn kinh doanh cña m×nh, nhµ qu¶n lý ph¶i lùa chän ph­¬ng thøc b¸n hµng thÝch hîp ®¶m b¶o më réng thÞ tr­êng, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ n¨ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Æc biÖt trong xu thÕ hiÖn nay, khi mµ tr×nh ®é con ng­êi ngµy cµng n¨ng cao, viÖc tiªu thô thµnh phÈm kh«ng chØ dõng l¹i nh÷ng giao dÞch th«ng th­êng mµ nã cßn ph¸t triÓn thµnh c¸c ph­¬ng thøc tiªu thô rÊt ®a d¹ng. Khi mµ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ngµy cµng trë nªn phøc t¹p, nã ®ßi hái c«ng t¸c kÕ to¸n ph¶i cã nh÷ng thay ®æi phï hîp ®Ó cã thÓ ph¶n ¸nh chÝnh x¸c vµ kÞp thêi c¸c tr­êng hîp xÈy ra. V× vËy, viÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c tiªu thô thµnh phÈm cña C«ng ty Cæ phÇn Nåi h¬i ViÖt Nam lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt. Trong néi dung bµi b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp nµy em ®· ®i s©u nghiªn cøu mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh trªn ph­¬ng diÖn lý luËn vµ ph¶n ¸nh mét c¸ch ®Çy ®ñ, trung thùc c«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn Nåi h¬i ViÖt Nam. C«ng t¸c kÕ to¸n thµnh phÈm vµ tiªu thô thµnh phÈm lµ mét c«ng t¸c lín vµ t­¬ng ®èi phøc t¹p, nh­ng ®­îc sù h­íng dÉn vµ chØ b¶o tËn t×nh cña c« gi¸o TS.§oµn V©n Anh cïng víi sù h­íng dÉn cña c¸c c« chó trong phßng kÕ to¸n cña C«ng ty Cæ phÇn Nåi h¬i ViÖt Nam ®· gióp em hoµn thµnh ®­îc chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy. Tuy nhiªn do ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian nghiªn cøu vµ sù hiÓu biÕt cã h¹n nªn chuyªn ®Ò b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn, nhËn xÐt cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c c« chó trong phßng kÕ to¸n cña C«ng ty ®Ó chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña em ®­îc ®Çy ®ñ vµ hoµn thiÖn h¬n. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o TS.§oµn V©n Anh cïng c¸c thÇy c« gi¸o ®· h­íng nghiÖp vµ truyÒn thô kiÕn thøc. Em còng xin c¶m ¬n c¸c c«, c¸c chó trong phßng kÕ to¸n cña C«ng ty ®· gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh tèt nhiÖm vô thùc tËp vµ viÕt chuyªn ®Ò tè nghiÖp nµy. Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m 2004 Danh môc c¸c tµi liÖu tham kh¶o Bé tµi chÝnh- ChÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp-2006 TS. §Æng ThÞ Hoµ- KÕ to¸n s¶n xuÊt- Nhµ xuÊt b¶n thèng kª-2003 TS. §Æng ThÞ Hoµ- Gi¸o tr×nh kÕ to¸n qu¶n trÞ- NXB thèng kª-2006 TS. NguyÔn Ph­¬ng Liªn- H­íng dÉn kÕ to¸n doanh nghiÖp- NXB tµi chÝnh-2005 PGS.TS Vâ V¨n NhÞ- KÕ to¸n tµi chÝnh- NXB tµi chÝnh-2005 TS. NguyÔn Minh Ph­¬ng- Gi¸o tr×nh kÕ to¸n quèc tÕ- NXB thèng kª-2002 PGS.TS. §inh V¨n S¬n- Tµi chinh DNTM- Thèng kª- 2005 Mét sè luËn v¨n tèt nghiÖp tr­êng §¹i häc Th­¬ng M¹i K37, K38. ._.