Hoàn thiện Kế toán tiêu thụ hàng hoá & xác định kết quả tiêu thụ ở Công ty TNHH Thương mại & bao bì Hà An

Lêi nãi ®Çu Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nãi chung, vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng kinh tÕ thÞ tr­êng cã ®Þnh h­íng cña ViÖt Nam nãi riªng, c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c C«ng ty trong n­íc, c¸c C«ng ty liªn doanh, doanh nghiÖp n­íc ngoµi ... chuyªn kinh doanh, s¶n xuÊt, tiªu thô c¸c mÆt hµng t­¬ng trÞ hoÆc thay thÕ lÉn nhau diÔn ra sù c¹nh tranh hÕt søc gay g¾t. XuÊt ph¸t tõ ®ã, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ngµy cµng ®­îc hoµn thiÖn, th× thÞ tr­êng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù tån t¹i, ph¸t triÓn vµ ph¸ s¶n cña doanh nghiÖp, mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp ®Òu g¾n liÒn víi thÞ tr­êng, ®¸p øng nhu cÇu ®ßi hái cña thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng. ChÝnh sù ®¸p øng kÞp thêi vÒ chÊt l­îng vµ gi¸ c¶, chñng lo¹i hµng ho¸ cña doanh nghiÖp ®èi víi thÞ tr­êng, thÞ hiÕu, nhu cÇu cña kh¸ch hµng lµ yÕu tè quan träng ®Æc biÖt ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng cña c¸c doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr­êng lµ lîi nhuËn. V× vËy trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh, quy luËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®­îc vËn hµnh th× viÖc thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch b¸n hµng, më réng thÞ tr­êng vµ tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng cña doanh nghiÖp cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp vµ rÊt lín ®Õn doanh sè b¸n ra vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp. KÕ to¸n cung cÊp th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c cho qu¶n lý doanh nghiÖp tõ ®ã cã nh÷ng ho¹ch ®Þnh vµ quyÕt s¸ch mang tÝnh tøc thêi vµ chiÕn l­îc cho ho¹t ®éng b¸n hµng cña doanh nghiÖp. C«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa rÊt quan träng. Quan t©m tíi vÊn ®Ò nµy, ®· ®­îc sù gióp ®ì cña PGS - TS §Æng ThÞ Loan vµ C«ng ty TNHH Th­¬ng m¹i vµ bao b× Hµ An - n¬i em thùc tËp. Em chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ë C«ng ty TNHH Th­¬ng m¹i vµ bao b× Hµ An” lµm ®Ò tµi thùc tËp cña m×nh. Môc tiªu cña ®Ò tµi nµy lµ t×m hiÓu c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ ë C«ng ty TNHH Th­¬ng m¹i vµ bao b× Hµ An. Trªn c¬ së ®ã ®èi chiÕu víi chÕ ®é kÕ to¸n cña ViÖt Nam vµ tõ ®ã rót ra nh÷ng ­u ®iÓm vµ h¹n chÕ trong tæ chøc kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô §Ò tµi ngoµi phÇn lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn cßn cã phÇn: PhÇn I: Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ë c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i PhÇn II: Thùc tÕ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ë C«ng ty TNHH Th­¬ng m¹i vµ bao b× Hµ An PhÇn III: Mét sè ý kiÕn ®ãng gãp nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiªu thô t¹i C«ng ty TNHH Th­¬ng m¹i vµ bao b× Hµ An Do thêi gian, tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm thùc tÕ cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn ®Ò tµi nµy kh«ng khái cã nhiÒu thiÕu sãt, h¹n chÕ. V× vËy em mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ phßng kÕ to¸n cûa C«ng ty TNHH Th­¬ng m¹i vµ bao b× Hµ An ®Ó hoµn thiÖn thªm ®Ò tµi nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n PhÇn I Mét sè vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ë c¸c doanh nghiÖp th­¬ng maÞ I. Tiªu thô vµ ý nghÜa qu¶n lý qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸. 1. Qu¸ tr×nh tiªu thô vµ yªu cÇu qu¶n lý qu¸ tr×nh tiªu thô * Qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lµ qu¸ tr×nh xuÊt giao hµng cho ng­êi mua vµ ng­êi mua nhËn ®­îc hµng, tr¶ tiÒn hay chÊp nhËn tr¶ tiÒn. Khi ®ã ®­îc coi lµ tiªu thô. C¸c doanh nghiÖp thu¬ng m¹i cã nhiÖm vô l­u chuyÓn hµng ho¸ phôc vô cho c¸c ®èi t­îng s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, v× vËy ®èi t­îng b¸n hµng cña c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i lµ: + B¸n cho c¸c nhµ s¶n xuÊt + B¸n cho ng­êi tiªu dïng trùc tiÕp + B¸n trong hÖ thèng th­¬ng m¹i (B¸n bu«n) + B¸n xuÊt khÈu. Qu¸ tr×nh tiªu thô nµy kÕt thóc khi hµng ho¸ ®· ®­îc giao cho ng­êi mua vµ doanh nghiÖp ®· thu ®­îc tiÒn b¸n hµng. Qu¸ tr×nh tiªu thô diÔn ra phøc t¹p hay gi¶n ®¬n, nhanh chãng hay chËm cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi ph­¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸ cña doanh nghiÖp. * §Ó qu¶n lý, ®iÒu hµnh tèt qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu sau: + N¾m v÷ng qui tr×nh tiªu thô + N¾m v÷ng sè l­îng, chñng lo¹i, chÊt l­îng c¸c mÆt hµng mµ hiÖn doanh nghiÖp ®ang tiªu thô. + N¾m v÷ng gi¸ c¶ tõng lo¹i mÆt hµng t¹i doanh nghiÖp khi mua vµo vµ gi¸ b¸n ra ( gåm c¶ b¸n bu«n, b¸n lÎ, xuÊt khÈu) + N¾m v÷ng thÞ hiÕu tiªu dïng cña kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n. + N¾m v÷ng th«ng tin vÒ ®èi thñ c¹nh tranh vµ sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. + Tæ chøc tèt c«ng t¸c giao nhËn hµng ho¸. + Tæ chøc tèt c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t, c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp. Tõ ®ã ®¸nh gi¸, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ tõng ho¹t ®éng. 2. Qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i vµ ý nghÜa cña nã. 2.1. ý nghÜa cña qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i §èi víi doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, hµng ®em ®i tiªu thô cã thÓ lµ hµng ho¸, vËt t­ hay c¸c dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng. ViÖc tiªu thô nµy nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc kinh tÕ hoÆc c¸c kh¸ch hµng tiªu dïng trùc tiÕp kh¸c ngoµi ®¬n vÞ vµ trong néi bé doanh nghiÖp. Th«ng qua tiªu thô, doanh nghiÖp thùc hiÖn ®­îc gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸, thu håi vèn ®· bá ra, t¨ng nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn vµ lîi nhuËn thu ®­îc. §èi víi c¸c doanh nghiÖp th«ng qua tiªu thô vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc thùc hiÖn, tõ ®ã t¨ng nhanh vßng quay cña vèn l­u ®éng, më réng qui m«, n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tiªu thô cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n, tiªu thô gãp phÇn ®¸p øng hÇu hÕt c¸c nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi, gi÷ v÷ng quan hÖ c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gi÷a tiÒn vµ hµng, lµ m¹ch l­u th«ng vµ chuyÓn ho¸ gi÷a hµng ho¸ vËt chÊt vµ gi¸ trÞ, gi¸ trÞ sö dông, t¹o nªn søc sèng vµ ®iÒu ho¸ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. 2.2. C¸c ph­¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸ cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i a, B¸n bu«n: Bao gåm hai h×nh thøc c¬ b¶n sau: + B¸n hµng qua kho theo h×nh thøc giao hµng trùc tiÕp. Kh¸ch hµng trùc tiÕp ®Õn kho cña doanh nghiÖp, ®­îc xuÊt hµng giao cho bªn mua, bªn mua (kh¸ch hµng) thanh to¸n tiÒn hay chÊp nhËn nî, khi ®ã hµng ho¸ ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®· tiªu thô. + B¸n bu«n theo h×nh thøc chuyÓn th¼ng: Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i khi mua hµng vµ nhËn hµng kh«ng ®­a hµng ho¸ ®ã vÒ nhËp kho doanh nghiÖp mµ chuyÓn th¼ng giao cho bªn mua hµng cña doanh nghiÖp, sau khi giao hµng, nhËn kh¸ch hµng cña doanh nghiÖp ký nhËn ®ñ hµng. Kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn hµng th× khi dã hµng ho¸ ®­îc chÊp nhËn lµ tiªu thô. b, B¸n lÎ: Cã c¸c h×nh thøc sau: - H×nh thøc b¸n hµng thu tiÒn trùc tiÕp: Nh©n viªn b¸n hµng trùc tiÕp b¸n hµng cho kh¸ch vµ thu tiÒn. - H×nh thøc b¸n hµng thu tiÒn tËp trung: Kh¸ch hµng nhËn giÊy thu tiÒn hoÆc ho¸ ®¬n, tÝch kª cña nh©n viªn b¸n hµng råi nhËn hµng ho¸ ë quÇy hµng hoÆc kho. Nh©n viªn b¸n hµng c¨n cø vµo ho¸ ®¬n, tÝch kª kiÓm kª sè hµng b¸n ra trong ngµy. - H×nh thøc b¸n hµng tù phôc vô: Kh¸ch hµng tù chon hµng ho¸ vµ tr¶ tiÒn cho nh©n viªn b¸n hµng. Nh©n viªn b¸n hµng nép tiÒn vµo quü. - H×nh thøc b¸n hµng tù ®éng: §èi víi h×nh thøc nµy kh«ng cÇn nh©n viªn b¸n hµng giao hµng vµ nhËn tiÒn cña kh¸ch, mµ kh¸ch hµng dïng thÎ tÝn dông ®Ó mua hµng. - B¸n hµng tr¶ gãp: Ng­êi mua tr¶ tiÒn mua hµng thµnh nhiÒu lÇn. Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ngoµi sè tiÒn thu theo ho¸ ®¬n gi¸ b¸n hµng ho¸ cßn thu thªm kho¶n tiÒn l·i tr¶ chËm cña kh¸ch. c, Ph­¬ng thøc hµng göi ®¹i lý b¸n: Doanh nghiÖp th­¬ng m¹i giao hµng cho c¬ së nhËn lµm ®¹i lý. §¹i lý nhËn hµng vµ thanh to¸n tiÒn cho doanh nghiÖp th­¬ng m¹i råi sau ®ã hä ®­îc nhËn hoa hang ®¹i lý b¸n (hµng ho¸ vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i). Hµng ho¸ ®­îc x¸c nhËn lµ tiªu thô khi doanh nghiÖp nhËn ®­îc tiÒn cho bªn nhËn ®¹i lý thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. 2.3. VÊn ®Ò x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i §Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®­îc l·i, lç trong tõng th­¬ng vô cña tõng mÆt hµng th× nhÊt thiÕt vÊn ®Ò x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô ph¶i ®­îc thùc hiÖn. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng thÓ hiÖn ë c¸c mÆt sau ®©y: + Gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®óng ®¾n, chÝnh x¸c kÕt qu¶ tõng ho¹t ®éng. + KiÓm so¸t ®­îc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh. + KiÓm so¸t ®­îc vèn, vßng quay cña vèn, kh¶ n¨ng thu håi vèn kh¶ n¨ng sinh lêi. + Gióp doanh nghiÖp ®­a ra ®­îc c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n cho tõng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong tõng lÜnh vùc, tõng thÞ tr­êng ... tõ ®ã doanh nghiÖp míi tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc ... ViÖc x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh cßn lµ mét bé phËn quan träng n»m trong tæng thÓ c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2.4. ý nghÜa vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. 2.4.1. ý nghÜa KÕ to¸n tiªu thô cµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô phôc vô ®¾c lùc vµ hiÖu qu¶ cho c«ng t¸c qu¶n lý kinh doanh trong doanh nghiÖp. Th«ng qua c¸c b¸o c¸o, sè liÖu cña kÕ to¸n hµng ho¸ vµ tiªu thô hµng ho¸ mµ chñ doanh nghiÖp biÕt ®­îc møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch kinh doanh, tiªu thô cña doanh nghiÖp, ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng thiÕu sãt, mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c kh©u ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp. KÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cßn lµ sè liÖu mµ th«ng qua ®ã c¸c c¬ quan thuÕ cã thÓ n¾m ®­îc vµ doanh nghiÖp cã chuÈn bÞ tr­íc ®Ó hoµn thµnh nghÜa vô ®ãng thuÕ cña m×nh. Th«ng qua c¸c sè liÖu tÝnh to¸n ®­îc mét c¸ch chÝnh x¸c doanh nghiÖp tõ ®ã cã c¸c quyÕt ®Þnh ®Ó xem cã thÓ ®Çu t­ hay liªn doanh ®­îc víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c hay kh«ng hoÆc ®Çu t­ më réng qui m« s¶n xuÊt - kinh doanh cña doanh nghiÖp hay kh«ng. 2.4.2. NhiÖm vô Tæ chøc chÆt chÏ, theo dâi ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, kÞp thêi vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ vÒ tÝnh h×nh thøc thùc hiÖn vµ sù biÕn ®éng cña tõng chñng lo¹i vµ sè l­îng cña hµng ho¸, gi¸ trÞ ghi chÐp doanh thu b¸n hµng tho tõng nhãm mÆt hµng, theo tõng ®¬n vÞ trùc thuéc. TÝnh gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ ®· tiªu thô nh»m x¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng. KiÓm tra, gi¸m s¸t t×nh h×nh thu tiÒn b¸n hµng vµ qu¶n lý t×nh h×nh b¸n hµng. §èi víi c¸c kh¸ch hµng mua chÞu cÇn ph¶i më sæ s¸ch ghi chÐp cÈn then, râ rµng theo tõng kh¸ch hµng, tõng l« hµng, sè tiÒn kh¸ch nî, thêi h¹n thanh to¸n, t×nh h×nh nî kh¸ch hµng vµ ph¶i b¾t buéc cã x¸c nhËn gi÷a doanh nghiÖp vµ bªn mua chÞu hµng ho¸. Theo dâi, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi, gi¸m s¸t chÆt chÏ qu¸ tr×nh tiªu thô, ghi chÐp ®Çy ®ñ, râ rµng c¸c kho¶n: chi phÝ b¸n hµng, doanh thu b¸n hµng ... LËp b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh ®óng chÕ ®é, cung cÊp kÞp thêi th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt vÒ t×nh h×nh b¸n hµng, ph©n tÝch kinh tÕ víi c¸c ho¹t ®éng tiªu thô. Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ghi chÐp tÝnh to¸n c¸c sè liÖu doanh thu, chi phÝ ... ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c nhÊt kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch ®óng ®¾n theo ®óng chÕ ®é. 2.4.3. Nguyªn t¾c tæ chøc kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô. Trong kinh doanh th­¬ng m¹i nãi chung, cÇn xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm quan hÖ th­¬ng m¹i vµ thÕ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng ®Ó t×m ®­îc ph­¬ng thøc giao dÞch mua, b¸n thÝch hîp, ®Ó ®em l¹i cho ®¬n vÞ lîi Ých lín nhÊt. V× vËy tæ chøc kÕ to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cÇn thùc hiÖn theo c¸c nguyªn t¾c sau: + Tæ chøc h¹ch to¸n hµng ho¸ theo tõng lo¹i, tõng ®¬n vÞ mua tõng sè l­îng, chÊt l­îng hµng ho¸. + KÕt hîp viÖc ghi chÐp gi÷a kÕ to¸n hµng ho¸ vµ thñ kho ®¶m b¶o cho hµng ho¸ ®­îc ph¶n ¸nh kÞp thêi, chÝnh x¸c. + C«ng t¸c ghi chÐp ban ®Çu ph¶i khoa häc, hîp lý nh»m ®¶m b¶o ph¶n ¸nh chÝnh x¸c t×nh h×nh biÕn ®éng hµng ho¸. + Hµng ho¸ khi nhËp kho, xuÊt khi ph¶i ghi gi¸ trÞ thùc tÕ, nÕu hµng ho¸ xuÊt kho ghi gi¸ trÞ h¹ch to¸n th× cuèi kú ph¶i tÝnh ra gi¸ thùc tÕ. + Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ c¸c chi phÝ gåm chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, ... c¸c nguån thu nhËp kh¸c tõ ®ã x¸c ®Þnh doanh thu vµ kÕt qu¶ tiªu thô. II. Néi dung cña kÕ to¸n tiªu thô hµng ho¸ trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i 1. Chøng tõ ban ®Çu. Ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng, ho¸ ®¬n b¸n hµng: dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè l­îng, chÊt l­îng trÞ gi¸ cña hµng ho¸, thuÕ suÊt, tiÒn thuª vµ sè tiÒn ph¶i thu cña ng­êi mua. B¸o c¸o b¸n hµng ngµy: ph¶n ¸nh sè l­îng, chÊt l­îng trÞ gi¸ gi¸ trÞ hµng ho¸, thuÕ suÊt, tiÒn thuª, sè tiÒn ph¶i thu, sè tiÒn thùc thu sau mçi ngµy hoÆc mçi ca b¸n hµng ®ång thêi lµ c¬ së ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. Ho¸ ®¬n b¸n hµng giao th¼ng: dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè l­îng, chÊt l­îng trÞ gi¸ hµng ho¸, thuÕ suÊt, tiÒn thuª vµ tæng sè tiÒn ph¶i thu cña ng­êi mua. §ång thêi lµ c¬ së ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. Ho¸ ®¬n kiÓm phiÕu xuÊt kho: dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè l­îng, chÊt l­îng, trÞ gi¸ hµng b¸n, thuÕ suÊt, tiÒn thuÕ vµ tæng sè tiÒn ph¶i thu cña ng­êi mua. §ång thêi lµ c¬ së ®Ó ghi sæ kÕ to¸n. Biªn b¶n thanh to¸n hµng ®¹i lý ký göi: dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè l­îng, chÊt l­îng, gi¸ trÞ cña hµng ho¸ göi b¸n ®¹i lý ký göi, hoa hang bªn b¸n ®­îc h­ëng vµ sè tiÒn ph¶i thanh to¸n gi÷a hai bªn. ThÎ quÇy hoÆc thÎ kho: dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè l­îng cña hµng ho¸ xuÊt, nhËp hoÆc tån cña cuèi ngµy hoÆc cuèi ca b¸n hµng. 2. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng ho¸. Hµng ho¸ khi xuÊt kho ®Ó tiªu thô hay göi ®i ®Ó tiªu thô ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËp kho vµ xuÊt kho, ... ®Ó phôc vô cho viÖc h¹ch to¸n chÜnh x¸c vµ kÞp thêi. KÕ to¸n tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh nghiÖp mµ tÝnh gi¸ vèn hµng ho¸ theo ph­¬ng ph¸p thùc tÕ hay gi¸ h¹ch to¸n. 2.1. TÝnh gi¸ theo ph­¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ. §Ó tÝnh ®­îc gi¸ trÞ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho, tr­íc hÕt ph¶i tÝnh trÞ gi¸ thùc tÕ cña chóng, sau ®ã tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ mua hµng cho chóng vµ tæng céng l¹i sÏ ®­îc trÞ gi¸ vèn thùc tÕ. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho = TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho + Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng xuÊt kho Trong ®ã: Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng xuÊt kho = TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho x Sè ®¬n vÞ tiªu thøc ph©n bæ cña hµng xuÊt kho Tæng ®¬n vÞ tiªu thøc ph©n bæ cña c¶ hµng xuÊt kho vµ l­u kho §Ó x¸c ®Þnh ®­îc trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông trong c¸c h×nh thøc sau: - Ph­¬ng ph¸p ®Ých danh: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, hµng ®­îc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ theo ®¬n chiÕc hay tõng l« vµ gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo kho ®Õn lóc xuÊt b¸n. Khi xuÊt hµng vµo (l« hµng vµo) sÏ x¸c ®Þnh theo gi¸ thùc tÕ ®Ých danh cña hµng (hay l« hµng ®ã). - Ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn: Theo ph­¬ng ph¸p nµy trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho ®­îc tÝnh b×nh qu©n gi÷a trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tån kho ®Çu kú víi gi¸ trÞ thùc tÕ cña hµng nhËp trong kú. TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt = Sè l­îng hµng xuÊt kho + §¬n gi¸ mua b×nh qu©n Trong ®ã: TrÞ gi¸ vèn thùc tÕ cña hµng xuÊt kho = TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tån ®Çu kú + TrÞ gi¸ mua hµng thùc tÕ hµng nhËp trong kú Sè l­îng hµng tån ®Çu kú + Sè l­îng hµng nhËp trong kú HoÆc: Gi¸ thùc tÕ hµng xuÊt kho = Sè l­îng hµng xuÊt kho x Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n Trong ®ã: Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n = Gi¸ trÞ thùc tÕ hµng tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú S l­îng hµng thùc tÕ tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú - Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc (FIFO) Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¸ thiÕt sè hµng nµo nhËp tr­íc sÏ xuÊt tr­íc, xuÊt hÕt sè nhËp tr­íc míi xuÊt ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña tõng sè nµy. - Ph­¬ng ph¸p nhËp sau, xuÊt tr­íc (LIFO) Ph­¬ng ph¸p nµy dùa trªn gi¶ thiÕt hµng nµo nhËp kho sau th× xuÊt tr­íc ®Ó tÝnh trÞ gi¸ hµng xuÊt kho, khi xuÊt ®Õn l« hµng nµo th× lÊy ®¬n gi¸ cña l« hµng ®ã ®Ó tÝnh. Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× hµng nµo míi nhÊt trong kho sÏ ®­îc xuÊt tr­íc, cßn hµng tån kho sÏ lµ hµng cò nhÊt trong kho. Nõu tÝnh hµng xuÊt kho theo ph­¬ng ph¸p nµy th× trÞ gi¸ hµng xuÊt kho (chi phÝ hµng b¸n hiÖn hµnh) t­¬ng xøng víi thu nhËp (tøc lµ chi phÝ thuéc vÒ hµng b¸n ra t­¬ng ®èi cËp nhËt). C¶ 4 ph­¬ng ph¸p trªn ®Òu ®­îc coi lµ ph­¬ng ph¸p ®­îc thõa nhËn vµ sö dông trong viÖc tÝnh to¸n trÞ gi¸ hµng xuÊt kho vµ l­u kho, kh«ng coi ph­¬ng ph¸p nµo lµ tèt nhÊt hay ®óng nhÊt. Tuú tõng ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ qui m« cña tõng doanh nghiÖp mµ ®­îc ¸p dông mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p trªn. Khi lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ doanh nghiÖp cÇn xem xÐt sù t¸c ®éng cña nã ®Õn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¶ng kª khai thu nhËp, chÞu thuÕ vµ xem nã cã ¶nh h­ëng hoÆc chi phèi tíi nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh, quyÕt ®Þnh cña viÖc x¸c ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ nh­ thÕ nµo. 2.2. Ph­¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc mét lo¹i gi¸ æn ®Þnh nµo ®ã trong kú. Khi ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy, toµn bé hµng biÕn ®éng trong kú ®­îc ph¶n ¸nh theo gi¸ h¹ch to¸n. Cuèi kú, kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh tõ gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc: Gi¸ thùc tÕ hµng xuÊt kho = TrÞ gi¸ h¹ch to¸n cña hµng xuÊt kho x HÖ sè gi¸ HÖ sè gi¸ = TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tån ®Çu kú + TrÞ gi¸ mua hµng thùc tÕ hµng nhËp trong kú Gi¸ h¹ch to¸n hµng tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú §èi víi kinh doanh th­¬ng m¹i, ngoµi viÖc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ mua cña hµng tiªu thô theo mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p trªn, ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn cña hµng tiªu thô, kÕ to¸n cßn cÇn ph¶i ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng tiªu thô theo tiªu thøc phï hîp (träng l­îng, sè l­îng, trÞ gi¸ mua ...) c«ng thøc ph©n bæ nh­ sau: Ph©n bæ phÝ thu mua cho hµng tiªu thô = Tæng chi phÝ thu mua cña hµng tån kho ®Çu kú vµ ph¸t sinh trong kú x Tiªu thøc ph©n bæ cña hµng tiªu thô trong kú Tæng tiªu thøc ph©n bæ cña hµng tån cuèi kú vµ xuÊt b¸n trong kú Ta cã thÓ kh¸i qu¸t thµnh m« h×nh tÝnh gi¸ hµng ho¸ tiªu thô nh­ sau: TrÞ gi¸ mua cña hµng tiªu thô PhÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô TrÞ gi¸ vèn cña hµng tiªu thô 3. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n tiªu thô 3.1. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n. * Doanh thu tiªu thô: (Lµ toµn bé sè tiÒn ®· thanh to¸n hoÆc ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n vÒ khèi l­îng hµng ho¸ ®· tiªu thô). Lµ toµn bé sè tiÒn thu ®­îc hoÆc sÏ thu tõ c¸c giao dÞch vµ nghiÖp vô ph¸t sinh doanh thu nh­ b¸n s¶n phÈm hµng ho¸, cung cÊp dÞch vô cho kh¸ch hµng bao gåm c¶ c¸c kho¶n phô thu vµ phÝ thu thªm ngoµi gi¸ b¸n (nÕu cã) - §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. - §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸ dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng hoÆc chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ thanh to¸n. - §èi víi s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, hoÆc thuÕ xuÊt khÈu th× doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ thanh to¸n (bao gåm c¶ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt bµ thuÕ xuÊt khÈu). * Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô thuÇn lµ phÇn doanh thu cßn l¹i sau khi ®· khÊu trõ ®i c¸c kho¶n gi¸m gi¸, hµng bÞ tr¶ l¹i, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu. Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô thuÇn mµ doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú kÕ to¸n cã thÓ thÊp h¬n doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô ghi nhËn ban ®Çu do c¸c nguyªn nh©n: Doanh nghiÖp chiÕt khÊu th­¬ng m¹i, gi¶m gi¸ hµng ®· b¸n cho kh¸ch hµng hoÆc hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµ doanh nghiÖp ph¶i nép thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp ®­îc tÝnh trªn doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô thùc tÕ mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn trong mét kú kÕ to¸n * Gi¸ vèn hµng b¸n: lµ gi¸ mua bµo cña hµng ho¸ tiªu thô. * ChiÕt khÊu b¸n hµng: lµ tiÒn tÝnh trªn tæng doanh thu mµ doanh nghiÖp tr¶ cho kh¸ch. ChiÕt khÊu hµng b¸n bao gåm: - ChiÕt khÊu thanh to¸n lµ sè tiÒn th­ëng cho kh¸ch hµng ®· thanh to¸n tiÒn hµng tr­íc thêi h¹n quy ®Þnh. - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i: lµ sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng do trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh ®· tiÕn hµnh mua mét khèi l­îng lín hµng ho¸ hoÆc gi¶m trõ trªn gi¸ b¸n th«ng th­êng v× mua khèi l­îng lín hµng ho¸ trong mét ®ît. * Gi¶m gi¸ hµng b¸n: lµ sè tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng ngoµi ho¸ ®¬n do c¸c nguyªn nh©n ®Æc biÖt nh­ hµng kÐm chÊt l­îng, kh«ng ®óng qui c¸ch, giao hµng kh«ng ®óng thêi h¹n, ®Þa ®iÓm ®­îc quy ®Þnh trong hîp ®ång ... * Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: lµ sè hµng ®· ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô nh­ng ng­êi mua tõ chèi, tr¶ l¹i do kh«ng t«n träng hîp ®ång nh­ ®· ký kÕt. * L·i gép vÒ b¸n hµng:lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu hµng b¸n vµ gi¸ vèn hµng b¸n *Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng SXKD:(tiªu thô): lµ sè chªnh lÖch gi÷a lîi nhuËn gép vÒ b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô céng víi doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh trõ ®i chi phÝ tµi chÝnh ,chi phÝ b¸n hµng ,chi phÝ qu¶n lý. 3.2. KÕ to¸n tiªu thô theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. 3.2.1. Tµi kho¶n sö dông: a, Tµi kho¶n 632: “Gi¸ vèn hµng b¸n” - C«ng dông: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña thµnh phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô xuÊt b¸n trong kú. - Néi dung kÕt cÊu: + Bªn nî: - Ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu thô trong kú. - Ph¶n ¸nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng v­ît trªn møc b×nh th­êng vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ kh«ng ®­îc tÝnh vµo trÞ gi¸ hµng tån kho mµ ph¶i tÝnh vµo gi¸ vèn hµng b¸n cña kú kÕ to¸n. - Ph¶n ¸nh kho¶n hao hôt, mÊt m¸t cña hµng tån kho sau khi trõ (-) phÇn båi th­êng do tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n g©y ra. - Ph¶n ¸nh chi phÝ tù x©y dung, tù chÕ tµi s¶n cè ®Þnh v­ît trªn møc b×nh th­êng, kh«ng ®­îc tÝnh vµo nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh h÷u h×nh tù x©y dung, tù chÕ hoµn thµnh. - Ph¶n ¸nh kho¶n chªnh lÖch gi÷a sè dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho ph¶i lËp n¨m nay lín h¬n kho¶n dù phßng ®· lËp n¨m tr­íc. + Bªn cã: - Ph¶n ¸nh kho¶n hoµn nhËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cuèi n¨m tµi chÝnh (31/12) (kho¶n chªnh lÖch gi÷a sè ph¶i lËp dù phßng n¨m nay nhá h¬n kho¶n dù phßng ®· lËp n¨m tr­íc). - KÕt chuyÓn gi¸ vèn cña s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu thô trong kú sang TK 911 - “X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh”. TK 632 “Gi¸ vèn hµng b¸n” kh«ng cã sè d­ cuèi kú. b, Tµi kho¶n 511: Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô - Néi dung vµ kÕt cÊu: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña doanh nghiÖp trong mét kú kÕ to¸n cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ c¸c giao dÞch vµ c¸c nghiÖp vô sau: + B¸n hµng: B¸n s¶n phÈm do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ b¸n hµng mua vµo. + Cung cÊp dÞch vô vËn t¶i, du lÞch, cho thuÕ tµi s¶n cè ®Þnh theo ph­¬ng thøc cho thuÕ ho¹t ®éng ... “Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô” chØ ph¶n ¸nh doanh thu cña khèi l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô trong kú kh«ng ph©n biÖt doanh thu ®· thu tiÒn hay sÏ thu tiÒn. KÕ to¸n “doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô” cña doanh nghiÖp ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c sau: + §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. + §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, hoÆc chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ thanh to¸n. + §èi víi s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, hoÆc thuÕ xuÊt khÈu th× doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô lµ tæng gi¸ thanh to¸n (bao gåm c¶ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, hoÆc thuÕ xuÊt khÈu). + Nh÷ng doanh nghiÖp nhËn gia c«ng vËt t­, hµng ho¸ th× chØ ph¶n ¸nh vµo doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô sè tiÒn gia c«ng thùc tÕ ®­îc h­ëng, kh«ng bao gåm gi¸ trÞ vËt t­, hµng ho¸ nhËn gia c«ng. + §èi víi hµng ho¸ nhËn b¸n ®¹i lý, ký göi theo ph­¬ng thøc b¸n ®óng gi¸ h­ëng hoa hang th× h¹ch to¸n vµo doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô phÇn hoa hang b¸n hµng mµ doanh nghiÖp ®­îc h­ëng. + Tr­êng hîp b¸n hµng theo ph­¬ng thøc tr¶ chËm, tr¶ gãp th× doanh nghiÖp ghi nhËn doanh thu b¸n hµng doanh thu b¸n hµng theo gi¸ b¸n tr¶ ngay vµ ghi nhËn vµo doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh vÒ phÇn l·i tÝnh trªn kho¶n ph¶i tr¶ nh­ng tr¶ chËm phï hîp víi thêi ®iÓm ghi nhËn doanh thu ®­îc x¸c nhËn. + Nh÷ng s¶n phÈm, hµng ho¸ ®­îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô, nh­ng v× lý do vÒ quy c¸ch kü thuËt, ... ng­êi mua tõ chèi thanh to¸n, göi tr¶ l¹i ng­êi b¸n hoÆc yªu cÇu gi¶m gi¸ vµ ®­îc doanh nghiÖp chÊp thuËn, hoÆc ng­êi mua hµng víi khèi l­îng lín ®­îc chiÕt khÊu th­¬ng m¹i th× c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu b¸n hµng nµy ®­îc theo dâi riªng biÖt trªn c¸c tµi kho¶n 531 - Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, hoÆc tµi kh¶on 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n, tµi kho¶n 521 - ChiÕt khÊu th­¬ng m¹i. + Tr­êng hîp trong kú doanh nghiÖp ®· viÕt ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ ®· thu tiÒn b¸n hµng nh­ng ®Õn cuèi kú vÉn ch­a giao hµng cho ng­êi mua hµng, th× trÞ gi¸ sè hµng nµy kh«ng ®­îc coi lµ tiªu thô vµ kh«ng ®­îc ghi vµo tµi kh¶on 511 mµ chØ h¹ch to¸n vµo bªn cã tµi kho¶n 131 “ Ph¶i thu cña kh¸ch hµng” vÒ kho¶n tiÒn ®· thu cña kh¸ch hµng. Khi thùc giao hµng cho ng­êi mua sÏ h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 511 vÒ gi¸ trÞ hµng ®· giao, ®· thu tr­íc tiÒn b¸n hµng, phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn ghi nhËn doanh thu. + §èi víi tr­êng hîp cho thuª tµi s¶n, cã nhËn tr­íc tiÒn cho thuª cña nhiÒu n¨m th× doanh thu cung cÊp dÞch vô ghi nhËn cña n¨m tµi chÝnh lµ sè tiÒn cho thuª ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së lÊy toµn bé tæng sè tiÒn thu ®­îc chia cho sè n¨m thuª tµi s¶n. - KÕt cÊu TK 511: + Bªn nî: - Sè thuÕ ph¶i nép (thuÕ doanh thu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu, tÝnh trªn doanh sè b¸n trong kú. - Sè chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ doanh thu cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. - KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. + Bªn cã: Doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ cung cÊp lao vô, dÞch vô cña doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú h¹ch to¸n. Tµi kho¶n 511 cuèi kú kh«ng cã sè d­. Tµi kho¶n 511 ®­îc chi tiÕt thµnh 4 tiÓu kho¶n: TiÓu kho¶n 5111: Doanh thu b¸n hµng ho¸. 5112: Doanh thu b¸n c¸c thµnh phÈm. 5113: Doanh thu cung cÊp dÞch vô 5114: Trî cÊp, trî gi¸. c, Tµi kho¶n 512 - “ Doanh thu néi bé” - Néi dung: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña sè s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô tiªu thô trong néi bé doanh nghiÖp. + Tµi kho¶n nµy chØ sö dông cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n phô thuéc trong mét C«ng ty hay Tæng C«ng ty, nh»m ph¶n ¸nh sè doanh thu tiªu thô néi bé trong mét kú h¹ch to¸n. + ChØ ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n nµy sè doanh thu cña khèi l­îng s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô, lao vô cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cung cÊp cho lÉn nhau. + Kh«ng h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy c¸c kho¶n doanh thu b¸n hµng cho c¸c doanh nghiÖp kh«ng trùc thuéc C«ng ty, tæng C«ng ty. + Doanh thu tiªu thô néi bé lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh néi bé cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. - KÕt cÊu TK 512: Bªn nî: + ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép (nÕu cã) + TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ®· chÊp nhËn trªn khèi l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô tiªu thô néi bé trong kú. + KÕt chuyÓn doanh thu tiªu thô néi bé vµo TK 911. Bªn cã: Tæng doanh thu b¸n hµng néi bé cña ®¬n vÞ thùc hiÖn trong kú. Tµi kho¶n 512 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. Tµi kho¶n 512 cã 3 tµi kho¶n cÊp 2: + TK 5121: Doanh thu b¸n hµng ho¸. + TK 5122: Doanh thu b¸n hµng ho¸. + TK 5123: Doanh thu cung cÊp dÞch vô. d, Tµi kho¶n 531: Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i + Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô, lao vô ®· tiªu thô, bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do c¸c nguyªn nh©n: do vi ph¹m cam kÕt, vi ph¹m hîp ®ång kinh doanh hµng bÞ mÊt, kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng chñng lo¹i, qui c¸ch. TrÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n nµy sÏ ®iÒu chØnh doanh thu b¸n hµng thùc tÕ thùc hiÖn trong kú kinh doanh ®Ó tÝnh doanh thu thuÇn cña khèi l­îng s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n ra trng kú h¹ch to¸n. + KÕt cÊu vµ quy ®Þnh: - Tµi kho¶n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i chØ ph¶n ¸nh trÞ gi¸ cña sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (TÝnh theo ®óng ®¬n gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n). Tr­êng hîp bÞ tr¶ l¹i mét phÇn sè hµng ®· b¸n th× chØ ph¶n ¸nh vµo TK nµy trÞ gi¸ cña sè hµng bÞ tr¶ l¹i ®óng b»ng sè l­îng bÞ tr¶ l¹i nh©n víi gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n khi b¸n. C¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i nµy mµ doanh nghiÖp ph¶i chi phÝ ®­îc ph¶n ¸nh vµo TK 641 - chi phÝ b¸n hµng. - Trong kú kÕ to¸n, trÞ gi¸ cña hµng ho¸ bÞ tr¶ l¹i ®­îc ph¶n ¸nh bªn nî TK 531 - Cuèi kú, tæng trÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ®­îc kÕt chuyÓn sang TK 511 - ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. KÕt cÊu TK 531 Bªn nî: TrÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, ®· tr¶ tiÒn cho ng­êi mua hoÆc tÝnh trõ vµo nî ph¶i thu cña kh¸ch hµng vÒ sè s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n ra. Bªn cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµo bªn nî TK 511 hoÆc TK 512 ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn trong kú h¹ch to¸n. Tµi kho¶n 531 kh«ng cã sè d­ cuèi kú. e, Tµi kho¶n 532 - Gi¶m gi¸ hµng b¸n. - C«ng dông: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸, håi khÊu cña viÖc b¸n hµng trong kú h¹ch to¸n. + ChØ ph¶n ¸nh vµo TK 532 c¸c kho¶n gi¶m trõ do viÖc chÊp thuËn gi¶m gi¸ ngoµi ho¸ ®¬n, tøc lµ sau khi ®· cã ho¸ ®¬n b¸n hµng kh«ng ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n nµy sè gi¶m gi¸ (cho phÐp) ®­îc ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ ®­îc trõ vµo tæng trÞ gi¸ b¸n ghi trªn ho¸ ®¬n. + Trong kú h¹ch to¸n, kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ph¸t sinh thùc tÕ ®­îc ph¶n ¸nh vµo bªn nî TK 532. Cuèi kú, kÕt chuyÓn tæng sè tiÒn gi¶m gi¸ hµng b¸n vµo tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng nµy ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn thùc tÕ thùc hiÖn trong kú. - Néi dung kÕt cÊu TK 532: + Bªn Nî: C¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ®· chÊp nhËn cho ng­êi mua hµng. + Bªn Cã: KÕt chuyÓn toµn bé sè gi¶m gi¸ hµng b¸n sang TK doanh thu b¸n hµng. TK 532: Kh«ng cã sè d­ cuèi kú. g, Tµi kho¶n 3387 - “Doanh thu ch­a thùc hiÖn” + Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu ch­a thùchiÖn cña doanh nghiÖp trong kú kÕ to¸n. Doanh thu ch­a thùc hiÖn gåm: - Sè tiÒn nhËn tr­íc nhiÒu n¨m vÒ cho thuÕ tµi s¶n (cho thuª ho¹t ®éng). - Kho¶n chªnh lÖch gi÷a b¸n hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp theo cam kÕt víi gi¸ b¸n tr¶ ngay. - Kho¶n l·i nhËn tr­íc khi cho vay vèn hoÆc mua c¸c c«ng cô nî (Tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu, kú phiÕu ...) + KÕt cÊu TK 3387. + Bªn Nî: KÕt chuyÓn “Doanh thu ch­a thùc hiÖn” sang TK 511 hoÆc TK “Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh” (tiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi nhuËn ®­îc chia). + Bªn Cã: Ghi nhËn doanh thu ch­a thùc hiÖn ph¸t sinh trong kú. S« d­ bªn Cã: Doanh thu ch­a thùc hiÖn ë thêi ®iÓm cuèi kú. h, Tµi kho¶n 333 – ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n­íc. - Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh quan hÖ gi÷a doanh nghiÖp víi Nhµ n­íc vÒ c¸c kho¶n thuÕ, phÝ, lÖ phÝ vµ c¸c kho¶n kh¸c ph¶i nép, ph¶n ¸nh nghÜa vô vµ t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô thanh to¸n cña doanh nghiÖp víi Nhµ n­íc trong kú kÕ to¸n. - KÕt cÊu cña TK 333 + Bªn Nî: Sè thuÕ, phÝ, lÖ phÝ vµ c¸c kho¶n ®· nép Nhµ n­íc. + Bªn Cã: ThuÕ, phÝ, lÖ phÝ vµ c¸c kho¶n cßn ph¶._.