Hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại nhà máy gạch Tuynel Đầm Hà

LỜI MỞ ĐẦU Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế tham gia các hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm cung cấp sản phẩm, dịch vụ thỏa mãn nhu cầu của thị trường. Để thực hiện được mục tiêu của mình, mỗi doanh nghiệp phải tổ chức tốt các bộ bộ phận cấu thành nhằm thực hiện chức năng cơ bản. Sản xuất là một trong những bộ phận chính có ý nghĩa quyết định đến việc tạo ra sản phẩm, dịch vụ cho xã hội. Trong nền kinh tế thị trường để đứng vững và phát triển được trong cạnh tranh doanh nghiệp, nhà máy góp phần tăng tích lũy xã hội, tiết kiêm chi phí nhân công đẩy mạnh sản xuất và hạ giá thành sản phẩm. Tiêu thụ có tác động như “đòn bẩy kinh tế” khuyến khích tinh thần tự giác trong lao động của công nhân viên và làm cho họ quan tâm hơn đến kết quả sản xuất, thúc đẩy họ phát huy khả năng sáng tạo, sáng kiến cải tiến kỹ thuật nâng cao tay nghề, tăng năng xuất lao động góp phần không nhỏ vào sự phát triển của doanh nghiệp nói chung và nhà máy nói riêng cũng như nền kinh tế quốc dân. Các nguồn dùng cho sản xuất kinh doanh bao gồm: Lao động đầu vào nhân tạo: Thiết bị, nguyên liệu đầu vào sản xuất, đất đai và các tài nguyên khác nguồn lực tự nhên. Trong đó nguồn lực lao động đóng vai trò rất quan trọng, nhiều khi quyết định sự phát triển. Vậy lao động đó là sự hoạt động quan trọng của con người tạo ra của cải vật chất và giá trị tinh thần xã hội. Nó bao gồm nhiều yếu tố kỹ năng, kỹ sảo của con người, kinh nghiệm, nghề nghiệp, trình độ đào tạo và các kỹ năng của con người và nhờ vào những yếu tố này sẽ làm cho nhà máy có năng xuất và hiệu quả cao hơn. Qua quá trình nghiên cứu thì nhà máy đã thực hiện trên hai khía cạnh đó là: Hình thành và hoạch định chính sách quản lý lao động, thích hợp với từng loại lao động nhằm sử dụng lao động một cách hợp lý, có hiệu quả sản xuất phù hợp thực tế sản xuất của nhà máy. - Nhằm phát huy tài năng trí lực của con người lao động, tập trung cho sản xuất kinh doanh của nhà máy hướng tới mục tiêu phát triển toàn diện. Nhà máy phải kết hợp việc dùng lao động thì nhà máy phải đặc biệt quan tâm đến việc hạch định hình thành tiêu thụ sản phẩm. Đặc biệt, đây là doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh với quy mô vừa nên việc xin thực tập ở công ty sẽ có nhiều phù hợp với nội dung đề tài về lĩnh vực trong chuyên đề thực tập tốt nghiệp. Như chúng ta đã biết, tiền lương đóng vai trò rất quan trọng trong trong cuộc sống hàng ngày, trong quá trình tìm kiếm việc làm người lao động đều mong muốn có việc làm ổn định, có công việc phù hợp với khả năng phát triển nghề nghiệp, có tiền lương xứng đáng và có phương tiện làm việc thuận lợi. Chuyên đề thực tập gồm Ba phần Phần thứ Nhất: Tổng quát chung về nhà máy gạch Tuynel Đầm Hà Phấn thứ Hai: Thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại nhà máy gạch Tuynel Đầm Hà Phần thứ Ba: Hoàn thiện kế toán tiền lương và các khoản trích theo tại nhà máy gạch Tuynel Đầm Hà PHẦN I TỔNG QUÁT CHUNG VỀ NHÀ MÁY GẠCH TUYNEL 1.1. Quá trình hình thành và phát triển nhà máy gạch Tuynel Đầm Hà Nhà máy gạch Tuynel Đầm Hà trực thuộc Công ty cổ phần Đông triều VIGLACERA, thuộc Tổng Công ty Thủy tinh Gốm xây dựng - Bộ xây dựng. Trên 30 năm kinh nghiệm và sản xuất kinh doanh và cung ứng các sản phẩm gạch, ngói, đất sét nung với đội ngũ kỹ sư, cán bộ kỹ thuật và công nhân lành nghề có khả năng đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng. Sản phẩm được sản xuất trên dây truyền thiết bị Italia, Tiệp và các nước tiên tiến, nung đốt nung sấy liên hiệp Tuynel. Các sản phẩm theo tiêu chuẩn quản lý chất lượng ISO 9001:2000 đạt tiêu chuẩn kỹ thuật có uy tín trên các thị trường. Sản phẩm đạt huy chương vàng năm 2001 và năm 2003. - Các nhà máy xí nghiệp thành viên: + Nhà máy gạch Tuynel Đông triều 1 xã Hồng Phong - Đông Triều - Quảng Ninh. Điện thoại: 033.670280 + Nhà máy gạch Tuynel Xuân Sơn - Đông Triều - Quảng Ninh. Điện thoại: 033.670103 + Xí nghiệp xây dựng Xuân Sơn - Đông Triều - Quảng Ninh. Điện thoại: 033.670352 + Xí nghiệp Dịch vụ Khai thác Xuân Sơn - Đông Triều - Quảng Ninh. Điện thoại: 033.671009 Xuất phát từ nhiệm vụ nhu cầu mở rộng sản xuất cũng như nhu cầu xây dựng càng lớn của khách hàng nhà máy gạch Tuynel được thành lập ngày 01 tháng 6 năm 2002 theo quyết định số: 430/QĐ-UB của UBND tỉnh Quảng Ninh. Nhà máy có trụ sở giao dịch tại xã Tân Bình - huyện Đầm Hà - tỉnh Quảng Ninh. Là một đơn vị trực thuộc nên nhà máy có tư cách pháp nhân không đầy đủ, có nhiệm vụ quyền hạn và mối quan hệ do Công ty quy định. Nhà máy được phép mở tài khoản chuyên chi tại chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp Đông Triều và có con dấu riêng theo quy định của Nhà nước. - Số điện thoại của nhà máy: 033.880791 - Số Fax: 033.880327 - Giám đốc nhà máy: Ông Nguyễn Hữu Dũng. Trong thời gian đầu thành lập, cơ sở vật chất của nhà máy còn rất nghèo nàn, toàn nhà máy chỉ có 45 người, trong đó trình độ kỹ thuật, trình độ quản lý, máy móc thiết bị còn rất kém vì thế nhà máy gặp không ít khó khăn. Đến năm 2003, để đáp ứng được nhu cầu sản xuất và mở rộng theo ngành và chuyên môn hóa, nhà máy đã tăng cường cơ sở vật chất và máy móc thiết bị sản xuất công nghệ Italy và các nước tiên tiến: Nung, đốt, sấy liên hiệp Tuynel. Từ đó số lượng cán bộ công nhân viên chức của công ty tăng lên 148 người. Từ khi chuyển sang sản xuất theo dây truyền hiện đại một số bộ phận của nhà máy đã được thực hiện các chính sách xã hội, số còn lại được lựa chọn có sức khỏe và tinh thông nên đến nay số lượng công nhân và cán bộ nhà máy chỉ còn 138 người. Hơn bốn năm qua, nhà máy vừa tổ chức sản xuất kinh doanh vừa từng bước mở rộng quy mô sản xuất theo tiến trình đổi mới chung của đất nước. Từ quý 4 năm 2004 nhà máy có thêm dây truyền băng tải cán thô và máy nhào liên hợp, máy cắt để tăng sản lượng và giảm chi phi sản xuất. Hiện nay chủ yếu ngành nghề của nhà máy là sản xuất gạch ống 2 lỗ, 4 lỗ và 6 lỗ, cũng như gạch lát bậc thềm và gạch trang trí xây dựng. Mặt khác nhà máy đã đưa thêm một quy trình công nghệ sản xuất vật liệu phụ dùng trong xây dựng. Trong tương lai nhà máy vẫn khẳng định là không ngừng đổi mới máy móc thiết bị công nghệ, cơ sở vật chất và đẩy mạnh sản xuất kinh doanh.Ngoài ra nhà máy còn chú ý đến việc cải thiện môi trường nói chung. 1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh * Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của nhà máy. Một số kết quả đạt được của nhà máy gạch Tuynel trong thời gian qua (2005-2007 ): Tuy mới thành lập được hơn 5 năm,thời gian chưa phải là dài cùng với sự biến động của nền kinh tế, nhà máy gặp không ít khó khăn trong hoạt động kinh doanh của mình. Song với sự nỗ lực không mệt mỏi của toàn cán bộ, công nhân nhà máy luôn tự đổi mới mình để tồn tại và phát triển. Năng động sáng tạo để tìm việc làm tổ chức nhân lực phù hợp - phân phối tiền lương hợp lý, không ngừng nâng cao mức thu nhập cải thiện đời sống cho cán bộ công nhân viên luôn là phương châm của Ban Giám đốc nhà máy. Nhà máy Gạch luôn coi mục tiêu “ không ngừng nâng cao sản xuất tiêu thụ sản phẩm, kết hợp chống thất thoát sản phẩm, vật liệu ” của nhà máy là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của mình. Mọi hoạt động sản xuất kinh doanh đều xuất phát từ tiêu điểm trên. Hàng năm, khi xây dựng kế hoạch sản xuất, nhà máy đều căn cứ vào khả năng khai thác vật liệu, mua nhiên liệu để tập trung sản xuất phục vụ khách hàng. Thời gian qua nhà máy đã đạt được một số thành tích trong hoạt động sản xuất kinh doanh (Bảng 1.1) Bảng 1.1: Bảng báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh của nhà máy: năm 2005 – 2007. Đơn vị: ( đồng) Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 1. Doanh thu 8.862.256.200 9.154.102.800 9.472.035.500 2. Vốn lưu động 1.932.600.250 2.250.325.510 2.459.258.050 3.Vốn cố định 12.251.256.258 11.123.396.263 9.899.365.589 4. Nộp ngân sách 306.569.632 340.250.460 359.258.350 5. Kết quả sản xuất 280.340.478 360.160.240 326.255.662 6. Tổng cán bộ công nhân viên 135 148 138 7. Lương bình quân tháng 995.250 1.163.160 1.205.250 (Nguồn số liệu: báo cáo tài chính 2005,2006,2007) Năm 2006 nhà máy đã thực hiện được giá trị sản lượng lớn đạt 9.742.035.500đ, nó thể hiện trình độ, năng lực của cán bộ công nhân viên trong nhà máy và sự lãnh đạo của ban Giám đốc nhà máy trong việc sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Tình hình tài chính của nhà máy khá tốt. Cơ cấu tài sản hợp lý đối với đơn vị sản xuất, trong quá trình hoạt động sản xuất nhà máy phải huy động thêm vốn từ bên ngoài nhưng vẫn can đối để không laam vào tình trạng không thanh toán những khoản nợ ngắn hạn và sử dụng vốn vay một cách có hiệu quả. 1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý kinh doanh Nhà máy gạch Tuynel thời điểm hết năm 2007 có 138 cán bộ công nhân viên. Trong đó lực lượng gián tiếp sản xuất có 20 người đạt trình độ đại học, 9 người đạt trình độ cao đẳng, trung cấp. Lực lược nòng cốt của nhá máy là công nhân trực tiếp sản xuất với số lượng 119 người. Trong đó thợ bậc 5, bậc 6 có 15 người, lao động gián tiếp có 19 người. Bảng 1.2: Tình hình tổ chức bộ máy quản lý tại nhà máy năm 2007 TT Phòng ban Số người Trong đó Bậc 5,6 LĐ trực tiếp LĐ gián tiếp Đại học T.cấp, CĐ 1 Ban giám đốc 2 2 - - - 2 2 Phòng TC - HC 4 2 2 - - 4 3 Phòng KT - VT 2 2 - - - 2 4 Phòng Tài vụ 3 3 - - - 3 5 Phòng Kỹ thuật 3 2 1 - 2 1 6 Phòng Kinh Doanh 3 2 1 - - 3 7 Phòng Đảng ủy - CĐ 4 3 1 - - 4 8 Quản đốc 2 2 - - 2 - 9 Đội vận tải khai thác 18 - 2 - 18 - 10 Đội tạo hình 40 1 1 6 40 - 11 Đội nung đốt 24 1 1 6 24 - 12 Đội ra lò 27 - - - 27 - 13 Đội cơ điện, bảo vệ 6 - - 3 6 - Cộng 138 20 9 15 119 19 ( Nguồn: Phòng Tổ chức - Hành chính ) Bảng 1.3: SƠ ĐỒ BỘ MÁY QUẢN LÝ CỦA NHÀ MÁY GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM ĐỐC KTSX PHÒNG KỸ THUẬT PHÒNG KINH DOANH PHÒNG KH - VẬT TƯ PHÒNG TÀI VỤ PHÒNG ĐẢNG ỦY - CÔNG ĐOÀN QUẢN ĐỐC PHÂN XƯỞNG PHÒNG TC - HC CÁC TỔ - ĐỘI SẢN XUẤT * Chức năng nhiệm vụ của các bộ phận - Trong nhà máy. Giám đốc là người có quyền cao nhất cùng hỗ trợ với giám đốc có một phó giám đốc phụ trách quản lý về kỹ thuât sản xuất. - Phòng tổ chức hành chính: có nhiệm vụ quản lý về mặt nhân sự của các phòng các tổ đội sản xuất của nhà máy, quản lý về hồ sơ lý lịch, công văn đi, công văn đến và điều hành mọi mặt về công tác hành chính sự nghiệp. - Phòng kế hoạch vật tư: Có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch sản xuất, nhập nguyên vật liệu tháng, quý , năm theo chỉ tiêu do công ty cổ phần Viglacera và có nhiệm vụ phân bố công việc cho các tổ đội sản xuất, vạch tiến độ thực hiện và chuẩn bị mọi điều kiện cần thiết từ hồ sơ ban đầu vật tư nhân lực và đôn đốc việc hoàn thành công việc cho đến khi các sản phẩm được tiêu thụ. - Phòng Đảng ủy - Tổ chức Công đoàn: Giúp giám đốc trong công tác xây dựng nghị quyết lãnh đạo về công tác sản xuất phát triển xã hội, lo liệu đời sống cho cán bộ công nhân viên chức, đồng thời tham mưu giúp đỡ phát triển đảng viên mới của nhà máy. - Phòng Tài vụ: Có nghĩa vụ chịu trách nhiệm trực tiếp trước giám đốc nhà máy về thực hiện chức năng kế toán - tài chính, thực hiện chế độ hạch toán, kế toán, theo dõi tình hình sử dụng vốn, tình hình thu chi, tính giá thành sản phẩm và xác định kết quả kinh doanh của nhà máy. - Phòng Kỹ thuật: Chịu trách nhiệm hưỡng dẫn kỹ thuật tạo hình công thức, tỉ lệ dùng nguyên nhiên liệu, kỹ thuật nung đốt để đảm bảo sản phẩm đạt đúng tiêu chuẩn. - Phòng Kinh doanh: Tỏ chức tốt công tác tiếp thị, quảng bá sản phẩm, ký hợp đồng bán sản phẩm, mở đại lý sản phẩm và tìm kiếm thị trường tiêu thụ. - Quản đốc phân xưởng: Điều hành trực tiếp các đội như đội tạo hình, đội nung đốt, đội cơ điện, đội ra lò, bộ phận phục vụ của nhà máy, có trách nhiệm chỉ đạo sản xuất đảm bảo đúng ca, đúng nhân lực,đảm bảo chất lượng và đúng theo tiến độ kế hoạch đã đề ra. Bảng 1.4: Một số chỉ tiêu về tình hình sản xuất kinh doanh nhà máy Gạch Tuynel năm 2005 - 2007. TT Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 SS 2006/2005 Năm 2007 SS 2007/2006 +/- % +/- % 1 Nguồn vốn 2.478,440 3.206,75 728,309 129,39 3.545,739 338,991 110,57 2 Vốn chủ sở hữu 996,340 1.505,25 508,915 151,07 1.709,047 203,799 113,54 3 Vốn cố định 12.251.256.250 11.123.396.263 1.127.859.995 90,79 9.899.365.589 1.224.030.674 88,995 4 Vốn lưu động 1.932.600.250 2.250.325.510 317.725.260 116,4 2.459.258.050 208.932.540 109,2 5 Doanh thu thuần 8.862.256.200 9.154.102.800 291.846.600 103,2 9.472.035.500 317.392.700 103,4 6 Nộp ngân sách 306.569.632 340.250.460 33.680.828 110,9 359.258.350 19.007.890 105,6 7 Lợi tức trước thuế 536,150 734,21 198,06 136,90 817,934 83,724 111,40 8 Thu nhập BQ người/ năm 11,1780 12,057 0,879 107,86 11,913 -0,144 -1,194 ( Nguồn: Phòng kế toán - tài vụ ) Từ bảng 1.4 cho ta thấy kết quả sản xuất kinh doanh của nhà máy gạch Tuynel tăng dần theo các năm từ năm 2005 đến năm 2007. Hầu hết các chỉ tiêu đều tăng trên 100%, duy nhất có chỉ tiêu vốn cố định giảm năm 2007 so với năm 2006 là 88,95% và thu nhập bình quân đầu người có giảm nhưng không đáng kể. Ta có thể thấy rằng chỉ tiêu vốn chủ sở hữu năm 2007 so với năm 2006 tăng mạnh nhất là 113,54%, như vậy nhà máy đã có cố gắng trong việc tăng vốn chủ sở hữu nhằm mở rộng qui mô sản xuất, phát triển kinh doanh. Cùng với chủ trương chung của Công ty, bản thân nhà máy luôn phấn đấu nâng cao lợi nhuận trong hoạt động kinh doanh nên nhà máy đặc biệt quan tâm tới đời sồng cán bộ công nhân viên và coi đây là nhân tố quan trọng quyết định sự thành bại trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Do vậy, năm 2006 tuy nhà máy có gặp khó khăn nhưng vẫn đảm bảo mức thu nhập bình quân cho cán bộ công nhân viên là 11,913 triệu/ người/ năm. 1.4. Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm Chiến lược sản xuất kinh doanh của công ty gạch Tuynel là sản xuất các sản phẩm gạch ca cấp phục vụ nhu cầu xây dựng. Nâng cao chất lượng sản phẩm là một trong những mục tiêu chủ yếu của công ty để nâng cao vị thế cạnh tranh trên trường. Chính vì thế công ty đã đề ra phương châm “ Công nghệ quyết định chất lượng sản phẩm ”. Xuất phát từ phương châm trên Công ty đã liên tiếp đầu tư dây chuyền công nghệ mới của Italy, Tiệp. Toàn bộ quy trình sản xuất và cung cấp sản phẩm của Công ty được thực hiện hệ thống tiêu chuẩn chất lượng ISO 9001. Nhà máy gạch Tuynel Đầm Hà là sản xuất các mặt hàng phục vụ xây dựng. Các sản phẩm chính của Công ty là: Gạch 2 lỗ , 4 lỗ và 6 lỗ... với nhiều mầu sắc như: Đỏ, đỏ thẫm, hồng, nâu, nâu thẫm. Tại công ty gạch Tuynel những sản phẩm đang bán chạy là: 2 lỗ, 4 lỗ và 6 lỗ... Công ty có các đại lý và các cửa hàng đặt tại huyện Đầm Ha và huyện bạn như: huyện Tiên Yên, Ba Chẽ, Bình Liêu, huyện Hải Hà và thị xã Móng Cái. Sản phẩm đạt chất lượng ISO 9000 - 2000. Huy chương vàng năm 2001-2003. Đạt được những thành công nói trên là do Công ty xác định đúng chiến lược sản phẩm, phương pháp quản lý phù hợp, sự nỗ lực phấn đấu của toàn bộ cán bộ công nhân viên trong Công ty và áp dụng công nghệ cao vào quá trình sản xuất. Hiện nay, với việc áp dụng hệ thống đảm bảo chất lượng ISO 9001, chất lượng sản phẩm của Công ty càng được năng cao hơn và sản phẩm ngày càng có vị thế vững chắc trên thị trường. Tại công ty gạch Tuynel Đầm Hà, những sản phẩm đang bán chạy như Gạch 2 lỗ,3 lỗ, 4 lỗ và 6 lỗ. Nhà máy gạch Tuynel đã tăng cường sức cạnh tranh về mọi mặt, giá cả, chất lượng, dịch vụ sau bán...đây vừa là một cơ hội cũng vừa là thách thức đối với Công ty. Để tăng sức cạnh tranh, một mặt Công ty không ngừng đổi mới công nghệ, nghiên cứu phương pháp công nghệ, nghiên cứu phương pháp công nghệ mới để năng cao chất lượng hạ giá thành sản phẩm, mặt khác không kém phần quan trọng đó là công tác đầu tư nghiên cứu thị trường và mở rộng thị trường tiêu thụ. Bước sang năm 2008 Công ty có nhiều thuận lợi. Đội ngũ công nhân tích lũy nhiều kinh nghiệm, lò nung và các thiết bị sản xuất khác hiện đại mới được đầu tư, thị trường đang quen dần với sản phẩm. Những thuận lợi trên đây tạo tiền đề cho Công ty đẩy mạnh sản xuất, tăng sản lượng và chất lượng sản phẩm để chiếm lĩnh thị trường. Bảng 1.5: Sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất gạch Tuynel `ĐẤT SÉT PHONG HÓA CẤP LIỆU THÙNG BĂNG TẢI SỐ 1 MÁY CÁN THÔ MÁY NHÀO LỌC BĂNG TẢI SỐ 2 MÁY CÁN MỊN BĂNG TẢI SỐ 3 MÁY NHÀO ĐÙN LIÊN HỢP KHÔ THÀNH PHẨM XẾP GÒONG MÁY CẮT SÂN KÍN PHỦ GẠCH MỘC HẦM SẤY TUYNEL LÒ NUNG TUYNEL THAN + NƯỚC 1.5. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại nhà máy gạch Tuynel 1.5.1. Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán. Bộ máy kế toán ở nhà may gạch Tuynel được tổ chức theo mô hình kế toán tập trung.Với hình thức kiêm nghiệm này thì toàn bộ công việc kế toán được thực hiện tập trung tại phòng kế toán của nhà máy.Nhà máy có quy mô vừa, địa bàn tập trung, vì vậy với việc bố trí 4 kế toán kiêm nghiệm vừa tinh giảm bộ máy gọn nhẹ và phát huy hiệu quả cao, nhiệm vụ không chồng chéo.Với hình thức kế toán này là phù hợp với công ty. Bảng 1.6: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán Kế toán trưởng (Kiêm kế toán tổng hợp CP và giá thành) Kế toán vật tư Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương Kế toán tiền mặt Thủ quỹ Kế toán thanh toán Nhiệm vụ của mỗi bộ phận trong bộ máy kế toán như sau: - Kế toán trưởng (kiêm kế toán tổng hợp chi phí và tính giá thành). là người có nhiệm vụ phối hợp hoạt động của các nhân viên kế toán, phối hợp hoạt động giữa các nội dung của công tác kế toán nhằm đảm bảo sự thống nhất về số liệu và quy trình kế toán. Kế toán trưởng còn có nhiệm vụ tổ chức và điều hành công tác kế toán, cung cấp các thông tin tài chính có liên quan khi có yêu cầu. - Kế toán thanh toán và kế toán tiền mặt do một người kiêm theo dõi giao dịch của nhà máy với các nhà cung cấp và khách hàng,. Đồng thời thực hiện việc thanh toán tiền lương và các khoản trích theo lương như BHXH, BHYT cho cán bộ công nhân viên. Tập hợp và phân loại các chứng từ liên quan đến tiền thực hiện các khoản thanh toán với khách hàng và chủ nợ và nhiệm vụ phải nộp bảng phân bổ tiền lương và các khoản trích theo lương cho kế toán trưởng. - Thủ quỹ: Có nhiệm vụ theo dõi biến động tiền mặt tại quỹ. Hàng tháng thủ quỹ nộp báo cáo quỹ cho kế toán trưởng.và bảo quản tiền mặt, thực hiện thu chi khi có chứng từ hợp lệ và chịu sự điều hành của kế toán trưởng - Kế toán vật tư và kế toán tiền tương và các khoản trích theo lương: Do một người kiêm, theo dõi việc nhập – xuất toàn bộ nguyên vật liệu, định kỳ căn cứ vào các bảng thanh toán lương tiến hành lập Bảng phân bổ tiền lương và các khoản trích theo lương và hạch toán kế toán lương Với mô hình tổ chức như trên, bộ máy kế toán của nhà máy gạch Tuynel làm việc tương đối hiệu quả. Cung cấp thông tin chính xác và kịp thời cho các cấp quản lý. 1.5.2. Đặc điểm vận dụng chế độ chứng từ kế toán. Chứng từ kế toán là những chứng minh bằng giấy tờ về nghiệp vụ kinh tế tài chính đã phát sinh và thực sự hoàn thành. Mọi số liệu ghi trong sổ kế toán bắt buộc phải chứng minh bằng chứng từ kế toán hợp pháp và hợp lệ. Nhµ m¸y g¹ch Tuynel sử dụng hệ thống chứng từ sau: * Lao động tiền lương: Bảng chấm công, Bảng thanh toán tiền lương, Giấy đi đường, Bảng phân bổ tiền lương và BHXH, Bảng kê trích nộp các khoản theo lương, Bảng thanh toán tiền thưởng,...và một số chứng từ liên quan. * Hàng tồn kho: Phiếu nhập, xuất kho, Biên bản kiểm nghiệm vật tư, công cụ, sản phẩm, hàng hoá, Bảng kê mua hàng, Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ * Bán hàng; mua hàng: Hoá đơn(GTGT), Bảng kê thu mua hàng hoá mua vào không có hoá đơn * Tiền tệ: Phiếu chi, Giấy thanh toán tạm ứng, Bảng kiểm kê quỹ, Giấy đề nghị thanh toán * Tài sản cố định:Biên bản giao nhận TSCĐ, Bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ, Biên bản thanh lý TSCĐ, Biên bản giao nhận TSCĐ SCL hoàn thành, Biên bản đánh giá lại TSCĐ 1.5.3. Đặc điểm hệ thống tài khoản kế toán Với đặc điểm kinh doanh là loại hình doanh nghiệp sản xuất, do đó nhà máy sử dụng các tài khoản kế toán được hướng dẫn chi tiết tại QĐ 15/2006/QĐ – BTC ngày 20/03/2006. Ngoài ra tùy thuộc và yêu cầu quản lý chi tiết của từng bộ phận mà doanh nghiệp đã sử dụng thêm các tài khoản chi tiết cấp 2, cấp 3, ví dụ như: Tài khoản 155 - Thành phẩm 1551 Gạch 2 lỗ 1552 Gạch 3 lỗ 1553 Gạch 4 lỗ 1554 Gạch 6 lỗ 1.5.4. Đặc điểm tổ chức hệ thống sổ kế toán. Xuất phát từ đặc điểm tổ chức sản xuất, tính chất quy mô, sự phân cấp quản lý, tình hình trang bị phương tiện kỹ thuật, trình độ nghiệp vụ của nhân viên kế toán nên công ty Gạch Tuynel đã áp dụng hình thức sổ kế toán là Nhật ký chứng từ . Đặc trưng cơ bản của hình thức kế toán này là: Nhật ký chứng từ làm căn cứ trực tiếp để ghi sổ kế toán. Nhật ký chứng từ được đánh số liên tục trong từng tháng và có chứng từ gốc đính kèm, phải được kế toán trưởng duyệt trước khi ghi sổ kế toán. Hình thức kế toán Nhật ký chứng từ gồm các loại sổ sách sau: - Nhật ký chứng từ - Bảng kê - Sổ cái - Các sổ, thẻ kế toán chi tiết. 1.5.5. Đặc điểm tổ chức hệ thống báo cáo kế toán. Báo cáo kế toán là phương pháp tổng hợp số liệu từ các sổ kế toán theo các chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh tình hình tài sản, công nợ, nguồn vốn tại một thời điểm, tình hình và kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh,sử dụng vốn trong một thời kỳ nhất định. Báo cáo kế toán gồm một hệ thống số kinh tế, tài chính được tổng hợp hoặc rút ra từ số liệu kế toán tổng hợp, chi tiết và những thuyết minh bằng lời về số liệu đó. Báo cáo tài chính cung cấp những chỉ tiêu kinh tế, tài chính để kiểm tra một cách có hệ thống và toàn diện tình hình thực hiện các chỉ tiêu kế hoạch sản xuất - kỹ thuật - tài chính của doanh nghiệp. Báo cáo tài chính cung cấp những số liệu cần thiết để phân tích hoạt động kinh tế tài chính, từ đó có thể đánh giá tổng quát thực trạng tài chính của doanh nghiệp trong kỳ đã qua và những dự đoán trong tương lai. Theo quy định hiện hành của hệ thống kế toán Việt Nam. Nhà máy gạch Tuynel sử dụng hệ thống báo cáo tài chính gồm 4 biểu mẫu báo cáo kế toán sau. - Bảng cân đối kế toán: Mẫu số B01 - DN - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: Mẫu số B02 - DN - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ: Mẫu số B03 - DN - Thuyết minh báo cáo tài chính: Mẫu số B04 - DN Nhà máy gạch Tuynel lập báo cáo thuế hàng tháng để phục vụ yêu cầu quản lý và điều hành sản xuất kinh doanh và gửi báo cáo cho cơ quan thuế, thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước. Cuối năm doanh nghiệp lập báo cáo tài chính năm để phản ánh tình hình tài chính và kết quả kinh doanh của nhà máy trong năm. Báo cáo thuế tháng này được gửi chậm nhất là 10 ngày của tháng sau. Báo cáo tài chính năm được gửi chậm nhất là 90 ngày kể từ ngày kết thúc niên độ kế toán. Báo cáo tài chính sau khi được lập xong phải được Giám đốc và Kế toán trưởng ký tên và đóng dấu. Báo cáo tài chính được lập thành 4 bản. - Một bản gửi chi cục thuế huyện Đầm Hà - Một bản gửi phòng Thống kê huyện Đầm Hà - Một bản gửi Giám đốc nhà máy Gạch - Một bản lưu tại bộ phận tài chính kế toán PHẦN II THỰC TRẠNG KẾ TOÁN TIỀN LƯƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƯƠNG TẠI NHÀ MÁY GẠCH TUYNEL 2.1. Đặc điểm qu¶n lý tiền lương và các khoản trích theo lương tại nhà máy gạch Tuynel 2.1.1. Đặc điểm về lao động và cơ cấu lao động tại nhà máy Xuất phát từ đặc điểm của nhà máy gạch Tuynel là doanh nghiệp chuyên về sản xuất, do đó nguồn lao động chủ yếu là lao động phổ thông ít được qua đào tạo mà phần nhiều là lao động tự đào tạo qua sản xuất và được thể hiện chi tiết qua bảng 2.1 Bảng 2.1: Tình hình lao động và chất lượng lao dộng của Nhà máy Chỉ tiêu ĐVT Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 I. Tổng cán bộ công nhân viên Tổng số: Người 135 148 138 Nam Người 90 110 100 Nữ Người 45 38 38 II. Trình độ đào tạo Đai học và đang học ĐH Người 17 18 20 Cao đẳng Người 4 4 5 Trung cấp Người 5 6 7 Thợ kỹ thuật Người 13 13 15 Lao động phổ thông Người 96 107 91 III. Thợ bậc Thợ tạo hình 6/7 Người 4 7 8 Thợ nung đốt 6/7 Người 4 6 7 Thợ cơ điện 6/7 Người 1 2 3 Thợ lái xe - máy xúc 3/3 Người 5 6 7 Nguồn: Phòng nhân sự Qua bảng ta có thể thấy số lượng công nhân năm 2006 so với năm 2005 tăng, năm 2007 so với năm 2006 lại giảm. Trình độ đào tạo và cấp bậc thợ tăng dần qua các năm cho thấy sự cố gắng của công ty trong việc nâng cao chất lượng lao động nhằm tăng năng suất, tập trung hơn vào nguồn lao động có trình độ cao Đại học và đang Đại học, giảm đáng kể lực lượng lao động phổ thông. Việc phân bổ người lao động đúng ngành nghề, đúng khả năng sở trường để phát huy tối đa khả năng tiềm lực của đội ngũ lao động, tạo họ phát huy khả năng chuyên môn, sức khỏe, tài năng sáng tạo, nhiệt tình là một công việc quản lý, bố trí lao động rất phức tạp. Yêu cầu cần thiết có đội ngũ cán bộ quản lý, có trình độ kiến thức, có tài năng và sự hiểu biết rõ về người lao độngnhà máy. Đây là một điều rất cần thiết trong việc nâng cao chất lượng công việc, làm việc của cán bộ công nhân viên, đồng thời cũng quyết định tới sự quản lý lao động của nhà máy. Do vậy đối với mọi doanh nghiệp và nhà máy việc lao động có trình độ kiến thức cũng như tay nghề và có sự quan tâm đúng mức về chế độ tiền lương là vô cùng cần thiết nhằm tăng năng xuất sản lượng và hiệu quả kinh doanh. Khi khoa học công nghệ này càng phát triển thì xu thế sử dụng máy móc thay thế dần cho sức lao động con người, đây là một xu thế tất yếu của một xã hội công nghiệp. Nhưng dù khoa học công nghệ phát triển đến đâu thì máy móc cũng không thể hoàn toàn thay thế được sức lực, bàn tay và trí óc của con người. Con người làm cho công nghệ hoạt động, làm cho máy móc thiết bị phương tiện kỹ thuật phát huy hết tính năng của nó. Các công việc vận hành điều khiển và quản lý dây truyền thiết bị này phụ thuộc vào rất nhiều trình độ học vấn, tay nghề, kỹ năng, kỹ sảo và kinh nghiệm của họ. Đội ngũ lực lượng trực tiếp sản xuất chiếm 85%, đội ngữ công nhân kỹ thuật này là quá mỏng so với yêu cầu hiện tại cảu sản xuất và nghiên cứu công nghệ phát triển là hụt hẫng sự phát triển của nhà máy trong vòng 5 tới 10 năm tới. Số lượng có trình độ đại học chiếm 15% trong tổng số lao động, số công nhân kỹ thuật chiếm 11%. Số lao động có trình độ đại học chủ yếu tập trung ở các phòng ban, còn số lao động có trình độ đại học phục vụ quá trình sản xuất là rất thấp và đặc biệt số công nhân kỹ thuật là quá thấp so với yêu cầu, số công nhân có trình độ bậc thợ cao, bậc thợ 6/7 là 18 người chiếm 13% trong tổng số lao động. Hơn nữa, do đặc thù của nhà máy là chuyên sản xuất gạch phục vụ xây dựng, sản phẩm mang tính thẩm mỹ cao nên nó luôn đòi hỏi phải có đầu óc sáng tạo của các nhà quản lý sản xuất, sự khéo léo của người công nhân. Về kinh tế lợi ích vật chất: Nhà máy đang ở tình trạng những năm đầu sản xuất nên tình trạng khuyến khích, thưởng phạt chưa thành quy chế, có công nhân sai sót chưa quy trách nhiệm rõ ràng, trong khi đó công nhân đạt kết quả trong sản xuất rất tốt lại chưa có chế độ khen thưởng phù hợp. Đây là một điểm yếu trong công tác quản lý khuyến khích người lao động, nó làm cho tình trạng tích cực sản xuất, sáng kiến cải tiến kỹ thuật ở nhà máy đạt hiệu quả chưa cao.. 2.1.2. Các hình thức trả lương tại nhà máy. Tại nhà máy gạch Tuynel Đầm Hà hiện nay đang áp dụng hai hình thức trả lương: Trả lương theo thời gian và Trả lương theo sản phẩm. Trong công tác hạch toán kế toán tiền lương của nhà máy được chia làm hai loại: Tiền lương chính và tiền lương phụ. Tiền lương chính: Là tiền lương trả cho công nhân trong thời gian công nhân viên thực hiện công việc chính của họ gồm tiền lương trả theo cấp bậc, các khoản phụ cấp ( phụ cấp làm đêm, làm thêm giờ ). Tiền lương phụ: Là tiền lương trả cho người lao động trong thời gian họ thực hiện nhiệm vụ khác ngoài nhiệm vụ chính của họ gồm: Tiền lương trả theo thời gian lao động nghỉ phép, nghỉ lễ tết, hội họp... được hưởng theo chế độ. * Hình thức trả lương theo thời gian. Lương thời gian được trả cho những cán bộ gián tiếp như phòng tài chính kế hoạch, phòng kỹ thuật, phòng hành chính. Ngoài ra lương thời gian còn được trả cho các bộ phận trực tiếp sản xuất đó là những ngày công lễ, phép thì sẽ trả lương thời gian. Nhà máy hàng tháng căn cứ vào bảng chấm công để chỉ đạo bộ phận kế toán, căn cứ vào bảng chấm công đã được phòng tổ chức hành chính duyệt để tính lương cho cán bộ công nhân viên và tiến hành trích BHXH, BHYT và Kinh phí Công đoàn theo tỉ lệ quy định của nhà nước. Nhà máy thực hiện tính lương thời gian đối với khối gián tiếp của nhà máy, dựa vào hệ số cấp bậc và ngày làm việc thực tế của cán bộ công nhân viên. Ngoài mức lương tối thiểu và hệ số cấp bậc quy định của nhà nước cho cán bộ công nhân viên được hưởng thì nhà máy còn nhân thêm hệ số 1,5 nếu cán bộ công nhân như trưởng phòng, phó phòng thì được cộng thêm cả tiền phụ cấp trách nhiệm. Lương của cán bộ công nhân viên được tính như sau: Tiền lương thực tế trong tháng của CBCNV gián tiếp = ( Lương tối thiểu x Hệ số cấp bậc ) / Số ngày theo chế độ quy định x Số ngày đi làm thực tế trong tháng x Hệ số nhà máy tính thêm cho CBCNV x Số công nghỉ phép, nghỉ lễ + Phụ cấp trách nhiệm (nếu có). VD: Tính tiền lương tháng 09 năm 2007 của ông Nguyễn Văn A. Tiền lương tối thiểu 450.000đ; Số ngày làm việc thực tế : 21 ngày; Hệ số lương cấp bậc 2,5; Hệ số được nhà máy tính thêm: 1,5. Nhà máy áp dụng tuần làm việc 48 giờ ( 26 ngày theo quy định ). Vậy tiền của nhà máy tính tổng tiền lương thời gian thực tế đi làm của Đ/c A được tính trong tháng 09 năm 2007 là: 450.000 x 2,5/ 26 x 21 ngày x 1,5 = 1.427.884 Đ Còn đối với lương nghỉ lễ, phép trong tháng của khối gián tiếp nhà máy thực hiện như sau: Tiền lương nghỉ lễ, phép trong tháng của CBCNV gián tiếp = ( Lương tối thiểu x Hệ số cấp bậc )/ Số ngày theo chế độ quy định x Số ngày nghỉ lễ, phép trong tháng. VD: Trong tháng 09 năm 2007 ông Nguyễn Văn A nghỉ phép 3 ngày, tổng số ngày nghỉ là 3 ngày, tiền lương nghỉ lễ, phép của Đ/c A được tính như sau: 450.000 x 2,5/ 26 x 4 ngày = 173.076đ Ngoài ra Đ/c A còn được hưởng phụ cấp trách nhiệm 0,45 theo mức lương tối thiểu: 450.000 x 0,45 = 202.500đ Lương tháng Mức lương ngày = 26 ngày làm việc Lương ngày Mức lương giờ = 8 giờ * Hình thức trả lương theo sản phẩm. Theo hình thức này, tiền lương trả cho người lao động được tính theo số lượng, chất lượng của sản phẩm hoàn thành hoặc khối lượng công việc đã làm xong được nghiệm thu. Nhà máy gach Tuynel áp dụng hình thức trả lương này cho các tổ đội sản xuất như đội khai thác vật liệu, đội tạo hình, đội nung đốt, đội ra lò. Mức lương = Tổng khối lượng công việc x Đơn giá tiền lương theo công việc. 2.2. Hạch toán số lượng lao động, thời gian lao động và kết quả lao động a. Hạch toán số lượng người lao động và cơ cấu lao động: Hạch toán số lượng lao động theo từng loại lao động, theo công việc và tr._.