Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc

Lêi më ®ÇuLỜI MỞ ĐẦU Trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, kÕ to¸n lµ c«ng cô quan träng phôc vô cho qu¶n lý nÒn kinh tÕ c¶ vÒ mÆt vÜ m« vµ vi m«. C¬ chÕ thÞ tr­êng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i th­êng xuyªn quan t©m ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm.Trong sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước, kế toán là công cụ quan trọng phục vụ cho quản lý nền kinh tế cả về mặt vĩ mô và vi mô. Cơ chế thị trường đòi hỏi các doanh nghiệp sản xuất phải thường xuyên quan tâm đến chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu chÊt l­îng tæng hîp ph¶n ¸nh tr×nh ®é qu¶n lý, sö dông vËt t­, lao ®éng, tr×nh ®é tæ chøc, c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh kh«ng chØ dõng l¹i ë chç tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ trong gi¸ thµnh mµ cßn ph¶i tÝnh ®Õn viÖc cung cÊp th«ng tin cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp. §©y lµ mét ®ßi hái kh¸ch quan cña c«ng t¸c qu¶n lý. Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu chất lượng tổng hợp phản ánh trình độ quản lý, sử dụng vật tư, lao động, trình độ tổ chức, công nghệ sản xuất sản phẩm, là cơ sở để đánh giá kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Việc hạch toán chi phí sản xuất, tính giá thành không chỉ dừng lại ở chỗ tính đúng, tính đủ chi phí trong giá thành mà còn phải tính đến việc cung cấp thông tin cho quản trị doanh nghiệp. Đây là một đòi hỏi khách quan của công tác quản lý. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc nãi riªng ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÎn ®¸ng kÓ. Trong những năm gần đây, các doanh nghiệp nói chung và Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc nói riêng đã có những bước phát triển đáng kể . XuÊt ph¸t tõ vai trß quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n vµ ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp nãi chung, C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc ®· kh«ng ngõng c¶i tiÕn hoµn thiÖn c¸c c«ng cô qu¶n lý doanh nghiÖp m×nh ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c kÕ to¸n. Do vËy trong nh÷ng n¨m qua c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lu«n chÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c chÕ ®é nguyªn t¾c h¹ch to¸n kÕ to¸n doanh nghiÖp. C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi nhµ n­íc h¹ch to¸n kÕ to¸n ph¶n ¸nh kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c mäi ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp cung cÊpXuất phát từ vai trò quan trọng của công tác kế toán và đáp ứng những yêu cầu đòi hỏi các doanh nghiệp nói chung, Công ty TNHH sè liÖu cho ban gi¸m ®èc c«ng ty, ®Ó cã quyÕt ®Þnh chØ ®¹o kÞp thêi ®óng h­íng cho viÖc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong tõng thêi kú míi ph¸t triÓn, ®æi míi ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ tr­êng.Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc đã không ngừng cải tiến hoàn thiện các công cụ quản lý doanh nghiệp mình đặc biệt là công tác kế toán. Do vậy trong những năm qua công tác kế toán tài chính của doanh nghiệp luôn chấp hành nghiêm chỉnh các chế độ nguyên tắc hạch toán kế tóan doanh nghiệp. Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc thực hiện đầy đủ nghĩa vụ với nhà nước hạch toán kế toán phản ánh kịp thời, đầy đủ, chính xác mọi hoạt động kinh tế của doanh nghiệp cung cấp số liệu cho ban giám đốc công ty, để có quyết định chỉ đạo kịp thời đúng hướng cho việc điều hành sản xuất kinh doanh của công ty trong từng thời kì mới phát triển, đổi mới để đáp ứng yêu cầu của thị trường. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn, víi mong muèn nghiªn cøu t×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm hiÖn nay trong c¸c doanh nghiÖp. T¹i C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc ®­îc sù gióp ®ì cña ®ång chÝ Gi¸m ®èc, ®ång chÝ tr­ëng phßng kÕ to¸n vµ c¸c c¸n bé phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cña c«ng ty, em ®· m¹nh d¹n ®i s©u nghiªn cøu ®Ò tµi “Hoµn thiÖn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm” t¹i C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc. Giíi thiÖu kÕt cÊu chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn: Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc. Ch­¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc. Do thêi gian thùc tËp cã h¹n, Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong cã ®­îc sù nhËn xÐt gãp ý cña c¸c thÇy, c« gi¸o còng nh­ tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc ®Ó chuyªn ®Ò cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Xuất phát từ những vấn đề đã nêu trên, với mong muốn nghiên cứu tình hình thực tế công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm hiện nay trong các doanh nghiệp. Tại Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc được sự giúp đỡ của đồng chí Giám đốc, đồng chí trưởng phòng kế toán và các cán bộ phòng tài chính kế toán của công ty, em đã mạnh dạn đi sâu nghiên cứu “Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành của các sản phẩm”. (lấy số liệu tháng 12-2008) Giới thiệu kết cấu chuyên đề gồm 3 phần :  Chương I : Lý luận chung về tổ chức kế toán Chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất. Chương II : Thực trạng tổ chức công tác kế toán Chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc. Chương III : Một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện công tác kế toán Chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc. Do thời gian thực tập có hạn, Chuyên đề thực tập tốt nghiệp của em không thể tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong có được sự nhận xét góp ý của các thầy, cô giáo cũng như tập thể cán bộ công nhân viên Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc để chuyên đề của em được hoàn thiện hơn nữa. Em xin chân thành cảm ơn ! CHƯƠNG I Ch­¬ng I Lý luËn chung vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt 1.1. sù cÇn thiÕt cña viÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT. 1.1.1. Vai trß quan träng cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt.Vai trò quan trọng của chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ®­îc Nhµ n­íc giao quyÒn chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, tøc lµ: lÊy thu nhËp bï ®¾p chi phÝ cho doanh lîi ®Ó t¨ng tÝch luü, t¸i më réng kh«ng ngõng. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã, doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn tæng hoµ nhiÒu biÖn ph¸p qu¶n lý ®èi víi mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ ph¶i tæ chøc qu¶n lý tèt viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm xuèng giíi h¹n thÊp nhÊt. Mét trong nh÷ng c«ng cô quan träng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ mang l¹i hiÖu qu¶ nhÊt lµ h¹ch to¸n kÕ to¸n, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . ViÖc tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ, tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch khoa häc, hîp lý vµ ®óng ®¾n cã ý nghÜa rÊt lín trong c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc tæ chøc kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p, hîp lý cña chi phÝ ph¸t sinh ë doanh nghiÖp, ë tõng bé phËn, tõng ®èi t­îng, gãp phÇn t¨ng c­êng qu¶n lý tµi s¶n, vËt t­ lao ®éng, tiÒn vèn mét c¸ch tiÕt kiÖm, cã hiÖu qu¶. C«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë mçi doanh nghiÖp hÕt søc quan träng, nã liªn quan trùc tiÕp ®Õn lîi Ých cña doanh nghiÖp, cña Nhµ n­íc còng nh­ cña c¸c bªn liªn quan. Do ®ã, mét yªu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan lµ doanh nghiÖp ph¶i tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch ®óng ®¾n, hîp lý vµ phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña doanh nghiÖp. 1.1.2. Chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt :Chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất: 1.1.2.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt:Khái niệm chi phí sản xuất: BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo, ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Òu ph¶i cã ®ñ ba yÕu tè c¬ b¶n ®ã lµ: T­ liÖu lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng vµ søc lao ®éng. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp ba yÕu tè ®ã ®Ó t¹o ra c¸c lo¹i s¶n phÈm lao vô vµ dÞch vô. Sù tiªu hao c¸c yÕu tè nµy trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®· t¹o ra c¸c chi phÝ t­¬ng øng, ®ã lµ c¸c chi phÝ vÒ t­ liÖu lao ®éng, chi phÝ vÒ ®èi t­îng lao ®éng vµ chi phÝ vÒ lao ®éng sèng. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ngoµi c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng cÇn thiÕt vµ lao ®éng vËt ho¸ ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, doanh nghiÖp cßn ph¶i bá ra rÊt nhiÒu c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c, c¸c kho¶n chi phÝ cã thÓ lµ mét bé phËn gi¸ trÞ míi do doanh nghiÖp s¸ng t¹o ra vµ còng cã kho¶n chi phÝ ®«i khi rÊt khã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c lµ hao phÝ vÒ lao ®éng sèng hay lao ®éng vËt hãa. Do vËy hiÖn nay, chi phÝ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®­îc hiÓu lµ toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· chi ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, biÓu hiÖn b»ng tiÒn vµ tÝnh cho mét kú nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ chóng ta rÊt dÔ nhÇm lÉn gi÷a hai kh¸i niÖm chi phÝ vµ chi tiªu. ë doanh nghiÖp s¶n xuÊt: chi phÝ vµ chi tiªu lµ hai ph¹m trï. Chi tiªu cña doanh nghiÖp lµ sù chi ra, sù gi¶m ®i thuÇn tuý cña tµi s¶n doanh nghiÖp kh«ng kÓ c¸c kho¶n ®· dïng vµo viÖc g× vµ dïng nh­ thÕ nµo. VÒ mÆt l­îng: chi phÝ lµ nh÷ng hao phÝ vÒ tµi s¶n, lao ®éng... cã liªn quan ®Õn khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong kú, cßn chi tiªu: lµ sù gi¶m ®i ®¬n thuÇn c¸c lo¹i vËt t­, tµi s¶n, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp bÊt kÓ nã ®­îc sö dông cho môc ®Ých g×. VÒ mÆt thêi gian: cã nh÷ng kho¶n chi tiªu kú nµy nh­ng cßn ®­îc chê ph©n bæ ë kú sau (chi phÝ tr¶ tr­íc). Cã nh÷ng kho¶n ®­îc tÝnh vµo chi phÝ kú cña kú nµy (chi phÝ tr¶ tr­íc) nh­ng ch­a ®­îc chi tiªu (sÏ chi ë c¸c kú sau). VËy chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt hãa vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c mµ doanh nghiÖp ®· bá ra trong kú dïng vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm ®­îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, CPSX lµ c¬ së quan träng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh vµ ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm. Nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp nªn bÊt cø doanh nghiÖp nµo muèn ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng còng cÇn quan t©m ®Õn CPSX. 1.1.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt:Phân loại chi phí sản xuất: §Ó thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý, h¹ch to¸n, kiÓm tra chi phÝ còng nh­ phôc vô cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ph¶i ®­îc ph©n lo¹i theo nh÷ng tiªu thøc phï hîp. 1.1.2.2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ theo ho¹t ®éng vµ c«ng dông kinh tÕ: C¨n cø vµo môc ®Ých cña tõng lo¹i ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp, c¨n cø vµo c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ th× chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc chia thµnh: 1.1.2.2.1.1. Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh th«ng th­êng: Chi phÝ ho¹t ®éng chÝnh vµ phô bao gåm chi phÝ t¹o ra doanh thu b¸n hµng cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¨n cø vµo chøc n¨ng, c«ng dông cña chi phÝ, c¸c kho¶n chi phÝ nµy ®­îc chia thµnh chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ chi phÝ tµi chÝnh. a) Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh: Gåm chi phÝ s¶n xuÊt vµ chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt. * Chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp bao gåm: - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: lµ toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu ®­îc sö dông trùc tiÕp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, lao vô dÞch vô. - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: lµ bao gåm tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n s¶n xuÊt, c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt nh­ kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn viÖc phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt trong ph¹m vi c¸c ph©n x­ëng, ®éi s¶n xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt sau: + Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng. + Chi phÝ vËt liÖu. + Chi phÝ dông cô. + Chi phÝ khÊu hao TSC§. + Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. + Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. * Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt: Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®­îc x¸c ®Þnh bao gåm: - Chi phÝ b¸n hµng: Lµ chi phÝ l­u th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, lao vô, dÞch vô. - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cã tÝnh chÊt chung toµn doanh nghiÖp. b) Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh: Lµ nh÷ng chi phÝ vµ c¸c kho¶n lç liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng vÒ vèn. 1.1.2.2.1.2. Chi phÝ kh¸c: lµ c¸c chi phÝ vµ c¸c kho¶n lç do c¸c sù kiÖn hay c¸c nghiÖp vô bÊt th­êng mµ doanh nghiÖp kh«ng thÓ dù kiÕn ®­îc. 1.1.2.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh c¨n cø vµo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy ng­êi ta s¾p xÕp c¸c chi phÝ cã cïng néi dung vµ tÝnh chÊt kinh tÕ vµo mét lo¹i gäi lµ yÕu tè chi phÝ, mµ kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã ph¸t sinh ë ®©u vµ cã t¸c dông nh­ thÕ nµo. C¸ch ph©n lo¹i nµy cßn ®­îc gäi lµ ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè. - Chi phÝ nguyªn liÖu vµ vËt liÖu: YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, chi phÝ nguyªn vËt liÖu phô, chi phÝ nhiªn liÖu, chi phÝ phô tïng thay thÕ vµ chi phÝ vËt liÖu kh¸c mà doanh nghiÖp ®· sö dông cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú. - Chi phÝ nh©n c«ng: YÕu tè chi phÝ nh©n c«ng lµ c¸c kho¶n chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng, c¸c kho¶n trÝch b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn theo tiÒn l­¬ng cña ng­êi lao ®éng. - Chi phÝ khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ: YÕu tè chi phÝ nµy bao gåm khÊu hao cña tÊt c¶ TSC§ dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: là sè tiÒn ph¶i tr¶ cho c¸c dÞch vô mua ngoµi nh­ tiÒn ®iÖn, n­íc… phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Lµ c¸c kho¶n chi phÝ b»ng tiÒn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi c¸c yÕu tè chi phÝ nãi trªn. Ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè cã t¸c dông cho biÕt néi dung, kÕt cÊu tû träng tõng lo¹i chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt doanh nghiÖp. Sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè lµ c¬ së ®Ó x©y dùng c¸c dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ vèn cña doanh nghiÖp, x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch vÒ lao ®éng, vËt t­, tµi s¶n… trong doanh nghiÖp. Nã cßn lµ c¬ së ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, cung cÊp sè liÖu ®Ó lËp thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh, tõ ®ã ®Ó tÝnh vµ tæng hîp thu nhËp quèc d©n… 1.1.2.2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ: Ph­¬ng ph¸p nµy c¨n cø vµo c«ng dông kinh tÕ cña chi phÝ ®Ó ph©n lo¹i, nh÷ng chi phÝ cã cïng c«ng dông kinh tÕ ®­îc xÕp vµo cïng mét kho¶n môc chi phÝ, bÊt kÓ chi phÝ ®ã cã néi dung kinh tÕ nh­ thÕ nµo. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh chia thµnh c¸c kho¶n môc chi phÝ: - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh gåm: + Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp; + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp; + Chi phÝ s¶n xuÊt chung; - Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt gåm: + Chi phÝ b¸n hµng; + Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. 1.1.3. Gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm :Giá thành sản phẩm và phân loại giá thành sản phẩm: 1.1.3.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm: Khái niệm giá thành sản phẩm: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp lu«n quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ hiÖu qu¶ sö dông vèn, tµi s¶n trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Do ®ã hä cÇn biÕt ®­îc chi phÝ ph¶i chi ra cho tõng lo¹i s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô trong kú còng nh­ sè chi phÝ cÊu thµnh s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh. C¸c nhµ qu¶n trÞ hoµn toµn cã thÓ lµm ®­îc viÖc ®ã th«ng qua qu¶n lý gi¸ thµnh. VËy gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh bao gåm nh÷ng chi phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt hãa vµ c¸c chi phÝ kh¸c ®­îc dïng ®Ó s¶n xuÊt hoµn thµnh mét khèi l­îng s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô nhÊt ®Þnh. Trong hÖ thèng c¸c chØ tiªu qu¶n lý cña doanh nghiÖp, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕÒ tæng hîp, ph¶n ¸nh kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh­ tÝnh ®óng ®¾n cña nh÷ng gi¶iI ph¸p qu¶n lý mµ doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn ®Ó nh»m môc ®Ých h¹ thÊp chi phÝ, t¨ng cao lîi nhuËn. §ång thêi gi¸ thµnh s¶n phÈm còng lµ c¨n cø ®Ó ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm vµ x¸c ®Þnh hiÖu qu¶ kinh tÕ cña doanh nghiÖp 1.1.3.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm:Phân loại giá thành sản phẩm: 1.1.3.2.1. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm theo c¬ së sè liÖu vµ thêi ®iÓm tÝnh gi¸ thµnh. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chia thµnh 3 lo¹i sau: - Gi¸ thµnh s¶n phÈm kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh to¸n trªn c¬ së chi phÝ kÕ ho¹ch vµ sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt kÕ ho¹ch. Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch bao giê còng ®­îc tÝnh to¸n tr­íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong mét kú. - Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Þnh møc còng ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Gi¸ thµnh s¶n phÈm thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh to¸n vµ x¸c ®Þnh trªn c¬ së sè liÖu chi phÝ s¶n xuÊt thùc tÕ ph¸t sinh vµ tËp hîp ®­îc trong kú còng nh­ sè l­îng s¶n phÈm thùc tÕ ®· s¶n xuÊt vµ tiªu thô trong kú. Gi¸ thµnh thùc tÕ chØ cã thÓ tÝnh to¸n ®­îc khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm vµ ®­îc tÝnh to¸n cho c¶ chØ tiªu tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. 1.1.3.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh c¨n cø vµo ph¹m vi c¸c chi phÝ cÊu thµnh: - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm: Bao gåm c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm nh­: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh cho s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh. - Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô: Bao gåm gi¸ thµnh s¶n xuÊt tÝnh cho sè s¶n phÈm tiªu thô céng víi chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¸t sinh trong kú cho sè s¶n phÈm nµy. 1.1.4. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm :Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: Sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp bao gåm hai mÆt: mét mÆt lµ c¸c CPSX mµ doanh nghiÖp ®· chi ra, mÆt kh¸c lµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt thu ®­îc s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô hoµn thµnh phôc vô cho nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi cÇn ®­îc tÝnh gi¸. Hai mÆt nµy cã mèi quan hÖ mËt thiÕt t¸c ®éng qua l¹i víi nhau. Chi phÝ s¶n xuÊt thùc chÊt lµ sù chuyÓn dÞch vèn cña doanh nghiÖp vµo ®èi t­îng tÝnh gi¸ nhÊt ®Þnh. V× vËy vÒ mÆt b¶n chÊt chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng, lao ®éng vËt ho¸ vµ c¸c chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cã sù kh¸c nhau vÒ mÆt l­îng: Chi phÝ s¶n xuÊt lu«n g¾n liÒn víi mét thêi kú nhÊt ®Þnh, kh«ng ph©n biÖt cho lo¹i s¶n phÈm nµo, ®· hoµn thµnh hay ch­a cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ x¸c ®Þnh mét l­îng chi phÝ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh, tÝnh cho mét ®¹i l­îng kÕt qu¶ hoµn thµnh nhÊt ®Þnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú bao gåm chi phÝ s¶n xuÊt cña kú tr­íc chuyÓn sang vµ mét phÇn chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. Gi¸ thµnh = CPSXDD + CPSX ph¸t sinh - CPSXDD s¶n xuÊt ®Çu kú trong kú cuèi kú Chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø vµ lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ chi phÝ cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi viÖc t¨ng hay gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.1.5. NhiÖm vô kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm :Nhiệm vụ kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. §Ó tæ chøc tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®¸p øng tèt yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, kÕ to¸n cÇn thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô sau: - Tr­íc hÕt cÇn nhËn thøc ®óng ®¾n vÞ trÝ vai trß cña kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong toµn bé hÖ thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp, mèi quan hÖ víi c¸c bé phËn kÕ to¸n cã liªn quan, trong ®ã kÕ to¸n c¸c yÕu tè chi phÝ lµ tiÒn ®Ò cho kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh. - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm, kh¶ n¨ng h¹ch to¸n, yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ cña doanh nghiÖp ®Ó lùa chän, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, lùa chän ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c ph­¬ng ¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp. - C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm, kh¶ n¨ng vµ yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cho phï hîp. - Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n mét c¸ch khoa häc, hîp lý trªn c¬ së ph©n c«ng râ rµng tr¸ch nhiÖm cña tõng nh©n viªn, tõng bé phËn kÕ to¸n cã liªn quan ®Æc biÖt bé phËn kÕ to¸n c¸c yÕu tè chi phÝ. - Thùc hiÖn tæ chøc chøng tõ, h¹ch to¸n ban ®Çu, hÖ thèng tµi kho¶n, sæ kÕ to¸n phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c chuÈn mùc, chÕ ®é kÕ to¸n ®¶m b¶o ®¸p øng ®­îc yªu cÇu thu nhËn – xö lý – hÖ thèng th«ng tin vÒ chi phÝ, gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp. - Tæ chøc lËp vµ ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n vÒ chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm, gióp c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ra ®­îc c¸c quyÕt ®Þnh mét c¸ch nhanh chãng, phï hîp víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt – tiªu thô s¶n phÈm 1.2. ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.ĐỐI TƯỢNG KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM. 1.2.1. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt.-Đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất. §èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi vµ giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c ph¹m vi vµ giíi h¹n ®ã. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ kh©u ®Çu tiªn trong viÖc tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Thùc chÊt cña viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i g©y ra chi phÝ (ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt, giai ®o¹n c«ng nghÖ…) hoÆc ®èi t­îng chÞu chi phÝ (s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng…) Tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh cô thÓ mµ ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp cã thÓ lµ: - Tõng s¶n phÈm, chi tiÕt s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm, ®¬n ®Æt hµng. - Tõng ph©n x­ëng, giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt. - Toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt, toµn doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh ®èi t­îng chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch khoa häc hîp lý lµ c¬ së ®Ó tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tõ viÖc tæ chøc h¹ch to¸n ban ®Çu ®Õn tæ chøc tæng hîp sè liÖu, ghi chÐp trªn tµi kho¶n, sæ chi tiÕt… 1.2.2.- §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh :Đối tượng tớnh giỏ thành. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô mµ doanh nghiÖp ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh ®ßi hái ph¶i tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ. Khi x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh kÕ to¸n cÇn c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, qu¶n lý s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, kh¶ n¨ng, yªu cÇu qu¶n lý còng nh­ tÝnh chÊt cña tõng lo¹i s¶n phÈm cô thÓ. NÕu doanh nghiÖp tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× tõng s¶n phÈm ®­îc x¸c ®Þnh lµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. NÕu doanh nghiÖp tæ chøc s¶n xuÊt hµng lo¹t th× tõng lo¹i s¶n phÈm lµ mét ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. §èi víi quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh sÏ lµ s¶n phÈm hoµn thµnh cuèi cïng cña quy tr×nh c«ng nghÖ, cßn c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn phøc t¹p th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ nöa thµnh phÈm ë tõng giai ®o¹n vµ thµnh phÈm hoµn thµnh ë giai ®o¹n, c«ng nghÖ cuèi cïng vµ còng cã thÓ lµ tõng bé phËn, tõng chi tiÕt s¶n phÈm vµ s¶n phÈm ®· l¾p r¸p hoµn thµnh. 1.2.3. Mèi quan hÖ gi÷a ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh.Mối quan hệ giữa đối tượng kế toán chi phí sản xuất và đối tượng tính giá thành. §èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh gièng nhau ë b¶n chÊt, ®Òu lµ nh÷ng ph¹m vi, giíi h¹n nhÊt ®Þnh ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo ®ã vµ cïng phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, ph©n tÝch vµ kiÓm tra chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn gi÷a ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau lµ: - X¸c ®Þnh ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ x¸c ®Þnh ph¹m vi, giíi h¹n tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. - X¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ x¸c ®Þnh ph¹m vi, giíi h¹n cña chi phÝ liªn quan ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt ®· hoµn thµnh cña quy tr×nh s¶n xuÊt. - Trong thùc tÕ cã nh÷ng tr­êng hîp mét ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt l¹i bao gåm nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ng­îc l¹i. 1.3. néi dung ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: NỘI DUNG PHƯƠNG PHÁP TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT: 1.3.1. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ trùc tiÕp :Phương pháp tập hợp chi phí trực tiếp: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông ®Ó tËp hîp c¸c lo¹i chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn c¸c ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh, tøc lµ ®èi víi c¸c lo¹i chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn ®èi t­îng nµo cã thÓ x¸c ®Þnh trùc tiÕp cho ®èi t­îng ®ã, chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cô thÓ ®· x¸c ®Þnh sÏ ®­îc tËp hîp vµ quy n¹p trùc tiÕp cho ®èi t­îng ®ã. 1.3.2. Ph­¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ gi¸n tiÕp :Phương pháp tập hợp và phân bổ gián tiếp: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc sö dông ®Ó tËp hîp c¸c chi phÝ gi¸n tiÕp, ®ã lµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ®· x¸c ®Þnh mµ kÕ to¸n kh«ng thÓ tËp hîp trùc tiÕp c¸c chi phÝ nµy cho tõng ®èi t­îng ®ã. §Ó x¸c ®Þnh chi phÝ cho tõng ®èi t­îng cô thÓ ph¶i lùa chän c¸c tiªu chuÈn hîp lý vµ tiÕn hµnh ph©n bæ c¸c chi phÝ ®ã cho tõng ®èi t­îng liªn quan. ViÖc ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t­îng th­êng ®­îc tiÕn hµnh theo hai b­íc sau: B­íc 1: X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ theo c«ng thøc sau: . C H = ----- T Trong ®ã: H: HÖ sè ph©n bæ chi phÝ C: Tæng chi phÝ cÇn ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng T: Tæng ®¹i l­îng tiªu chuÈn ph©n bæ cña c¸c ®èi t­îng cÇn ph©n bæ chi phÝ. B­íc 2: X¸c ®Þnh chi phÝ cÇn ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng tËp hîp cô thÓ: Ci = H x Ti Trong ®ã: Ci: PhÇn chi phÝ ph©n bæ cho ®èi t­îng i Ti: §¹i l­îng tiªu chuÈn ph©n bæ dïng ®Ó ph©n bæ chi phÝ cña ®èi t­îng i. 1.4. chøng tõ vµ tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông.CHỨNG TỪ VÀ TÀI KHOẢN KẾ TOÁN SỬ DỤNG 1.4.1. Chøng tõ kÕ to¸n sö dông :Chứng từ kế toán sử dụng §Ó phôc vô cho c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ lµ c¬ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm sau nµy, mçi doanh nghiÖp theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n vµ tuú theo ®Æc ®iÓm, t×nh h×nh cô thÓ cña doanh nghiÖp m×nh mµ theo sù h­íng dÉn cña Nhµ n­íc thùc hiÖn viÖc tæ chøc, sö dông c¸c chøng tõ kÕ to¸n nh»m ghi chÐp, ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong doanh nghiÖp m×nh (®Æc biÖt lµ c¸c Chøng tõ kÕ to¸n sö dông phôc vô cho c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt) C¸c chøng tõ kÕ to¸n doanh nghiÖp cã thÓ sö dông phôc vô cho c«ng t¸c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt bao gåm c¸c chøng tõ sau: - §Ó tËp hîp c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ xuÊt kho vËt t­ vµ b¸o c¸o sö dông vËt t­ á tõng bé phËn s¶n xuÊt. - §Ó tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ph¸t sinh trong kú kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nh­ : b¶ng chÊm c«ng; b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng; b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§… - §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n c¨n cø vµo c¸c chøng tõ nh­ : b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng, b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu c«ng cô dông cô, b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ vµ c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan. Tuú vµo yªu cÇu qu¶n lý vµ yªu cÇu tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt mµ mçi doanh nghiÖp lùa chän c¸c chøng tõ kÕ to¸n thÝch hîp . 1.4.2. Tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông :Tài khoản kế toán sử dụng a) §èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn * Tµi Kho¶n 621 “ Chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp” - Bªn Nî: + TrÞ gi¸ vèn nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông trùc tiÕp cho s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn lao cvô dÞch vô trong kú. - Bªn Cã: + TrÞ gi¸ vèn nguyªn liÖu, vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt, nhËp l¹i kho. + TrÞ gi¸ cña phÕ liÖu thu håi (nÕu cã). + KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thùc tÕ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. + KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp v­ît trªn møc b×nh th­êng. Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d­. * Tµi Kho¶n 622 “ Chi phÝ Nh©n c«ng trùc tiÕp ” - Bªn Nî: + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. - Bªn Cã: + KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. + KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp v­ît trªn møc b×nh th­êng. Tµi kho¶n 622 kh«ng cã sè d­. * Tµi Kho¶n 627 “ Chi phÝ S¶n xuÊt chung ” - Bªn Nî: + TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú. - Bªn Cã: + C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung (nÕu cã). + Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc ph©n bæ, kÕt chuyÓn vµo chi phÝ chÕ biÕn cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ. + Chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng ®­îc ph©n bæ, kÕt chuyÓn vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Tµi kho¶n 627 kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc më 6 tµi kho¶n cÊp 2 ®Ó tËp hîp theo yÕu tè chi phÝ: - TK 6271 – Chi phÝ nh©n viªn. - Tk 6272 – Chi phÝ vËt liÖu. - TK 6273 – Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt. - TK 6274 – Chi phÝ khÊu hao TSC§. - TK 6277 – Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. - TK 6278 – Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. * Tµi Kho¶n 154 “ Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ” - Bªn Nî: + KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. + Gi¸ trÞ vËt liÖu thuª ngoµi chÕ biÕn. + Chi phÝ thuª ngoµi chÕ biÕn. - Bªn Cã: + Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi (nÕu cã). + C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt trong kú. + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thùc tÕ cña s¶n phÈm, lao vô… hoµn thµnh. + Gi¸ thµnh thùc tÕ vËt liÖu thuª ngoµi chÕ biÕn, tù chÕ hoµn thµnh. - D­ Nî: + Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. + Chi phÝ thuª ngoµi chÕ biÕn hoÆc tù chÕ hoµn thµnh. b) §èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú . Còng t­¬ng tù nh­ ph­¬ng ph¸p Kª khai th­êng xuyªn, ë ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú chi phÝ s¶n xuÊt trong kú ®­îc tËp hîp trªn c¸c Tµi kho¶n : - TK 621 “ Chi phÝ Nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp” - TK 622 “ Chi phÝ Nh©n c«ng trùc tiÕp ” - TK 627 “ Chi phÝ S¶n xuÊt chung ” Tuy nhiªn, tµi kho¶n 154 “ Chi phÝ s._.¶n xuÊt kinh doanh dë dang ” chØ sö dông ®Ó ph¶n ¸nh vµ theo dâi chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. Toµn bé qu¸ tr×nh tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt cuèi kú, tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc thùc hiÖn trªn tµi kho¶n 631 – Gi¸ thµnh s¶n xuÊt. KÕt cÊu TK: 631 “ Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ” - Bªn Nî: + Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú. + Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. - Bªn Cã: + C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt. + Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú + Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh trong kú. Tµi kho¶n 631 - Gi¸ thµnh s¶n xuÊt kh«ng cã sè d­ cuèi kú. 1.5. ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.5.1. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë: 1.5.1.1. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp: Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông víi doanh nghiÖp cã chi phÝ NVLTT hoÆc chi phÝ NVLCTT chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt, khèi l­îng s¶n phÈm dë dang Ýt vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh gi÷a c¸c kú. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p: ChØ tÝnh cho s¶n phÈm dë phÇn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp, cßn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ®­îc tÝnh hÕt cho s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. C«ng thøc tÝnh: D®k + Cv Dck = ---------------- x Qdck Qht + Qdck Trong ®ã: D®k, Dck lµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. Cv lµ chi phÝ NVL trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp. Qht lµ khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. Qdck lµ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Tr­êng hîp doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p chÕ biÕn kiÓu liªn tôc th× chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ë giai ®o¹n c«ng nghÖ sau ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm giai ®o¹n tr­íc chuyÓn sang. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ cho phÐp x¸c ®Þnh ®­îc s¶n phÈm dë dang cuèi kú mét c¸ch nhanh chãng, ®¬n gi¶n. Tuy nhiªn, gi¸ trÞ s¶n phÈm dë x¸c ®Þnh ®­îc kÐm chÝnh x¸c, tû träng chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ngoµi chi phÝ NVLTT hoÆc chi phÝ NVLCTT chiÕm tû träng cµng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt cµng béc lé râ nh­îc ®iÓm nµy. 1.5.1.2. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi d«anh nghiÖp cã chi phÝ NVLTT chiÕm tû träng kh«ng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt, khèi l­îng s¶n phÈm dë dang lín vµ kh«ng æn ®Þnh gi÷a c¸c kú, ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p: tÝnh cho s¶n phÈm dë dang cuèi kú c¶ chi phÝ NVLTT vµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c, khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®­îc quy ®æi thµnh khèi l­îng hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng theo møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang. §èi víi c¸c kho¶n chi phÝ bá vµo mét lÇn ngay tõ ®Çu quy tr×nh s¶n xuÊt nh­ chi phÝ NVLTT hoÆc chi phÝ NVLCTT th× tÝnh s¶n phÈm dë dang theo c«ng thøc: D ®k + C Dck = ----------------- x Qdck Qht + Qdck Trong ®ã: D®k, Dck lµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. C lµ chi phÝ ph¸t sinh trong kú. Qht lµ khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh Qdck lµ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú §èi víi c¸c kho¶n chi phÝ bá dÇn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung th× tÝnh s¶n phÈm dë dang theo c«ng thøc: D®k + C Dck = --------------------- x Qdck x m Qht + Qdck x m Trong ®ã: m lµ møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dang dë cuèi kú. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ ®¶m b¶o tÝnh hîp lý h¬n vµ ®é tin cËy cao h¬n cña chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Song ph­¬ng ph¸p nµy cã h¹n chÕ lµ khèi l­îng tÝnh to¸n nhiÒu, h¬n n÷a viÖc x¸c ®Þnh møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p mang tÝnh chñ quan. 1.5.1.3. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc: §iÒu kiÖn ¸p dông lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®­îc hÖ thèng ®Þnh møc vµ dù to¸n chi phÝ cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p: kÕ to¸n c¨n cø vµo khèi l­îng s¶n phÈm dë dang, møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang ë tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc thÝch hîp víi hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc. §èi víi hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo chi phÝ thùc tÕ, ph­¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm ®· x©y dùng ®­îc ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hîp lý. 1.5.2. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh theo c¸c kho¶n môc chi phÝ quy ®Þnh. Thùc chÊt lµ viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, tuú thuéc vµo ®Æc thï vµ t×nh h×nh thùc tÕ cña mçi doanh nghiÖp mµ cã ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý. 1.5.2.1. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo c«ng viÖc (theo ®¬n ®Æt hµng): Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm ®¬n chiÕc, hoÆc s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l­îng nhá theo ®¬n ®Æt hµng. Yªu cÇu qu¶n lý ®ßi hái ph¶i biÕt ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh cña tõng ®¬n ®Æt hµng. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ®¬n ®Æt hµng. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh. Mçi mét ®¬n ®Æt hµng ®­îc më riªng mét phiÕu tÝnh gi¸ thµnh theo c«ng viÖc ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng ®¬n ®Æt hµng tõ khi b¾t ®Çu cho ®Õn khi hoµn thµnh ®¬n ®Æt hµng. Khi s¶n xuÊt hoµn thµnh th× kÕ to¸n chØ cÇn tÝnh tæng céng toµn bé chi phÝ trªn tõng phiÕu lµ x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh cña tõng ®¬n ®Æt hµng. 1.5.2.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l­îng lín, mÆt hµng s¶n xuÊt æn ®Þnh, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cã thÓ lµ quy tr×nh c«ng nghÖ gi¶n ®¬n hoÆc quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p hoÆc quy tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o hçn hîp. a) TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n: * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n: C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc trong kú vµ kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang, gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = CP SPDD + CPSX ph¸t sinh - CP SPDD hoµn thµnh trong kú ®Çu kú trong kú cuèi kú Gi¸ thµnh ®¬n vÞ ‗ Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông víi nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc cã quy tr×nh c«ng nghÖ gi¶n ®¬n, khÐp kÝn, tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ; ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh t­¬ng øng phï hîp víi ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o c¸o. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong tr­êng hîp quy tr×nh s¶n xuÊt sö dông cïng mét lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, kÕt thóc t¹o ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. Do vËy, ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm cÇn quy ®æi c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau vÒ cïng mét lo¹i s¶n phÈm duy nhÊt, gäi lµ s¶n phÈm tiªu chuÈn theo hÖ sè quy ®æi ®­îc x©y dùng s½n. Tæng s¶n l­îng thùc tÕ HÖ sè quy ®æi ra = å s¶n l­îng thùc tÕ cña lo¹i s¶n phÈm i x quy ®æi lo¹i s¶n phÈm tiªu chuÈn s¶n phÈm i Gi¸ thµnh ®¬n vÞ ‗ Tæng gi¸ thµnh cña c¸c lo¹i s¶n phÈm s¶n phÈm tiªu chuÈn Tæng sè s¶n phÈm tiªu chuÈn Gi¸ thµnh ®¬n vÞ ‗ gi¸ thµnh ®¬n vÞ x HÖ sè quy ®æi tõng lo¹i s¶n phÈm s¶n phÈm tiªu chuÈn tõng lo¹i s¶n phÈm NÕu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã s¶n phÈm dë dang th× còng quy ®æi vÒ s¶n phÈm tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh CPSX dë dang cuèi kú . * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong tr­êng hîp quy tr×nh s¶n xuÊt sö dông cïng mét lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, kÕt thóc quy tr×nh c«ng nghÖ t¹o ra nhiÒu nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i kh¸c nhau vÒ kÝch cì hoÆc phÈm cÊp. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng nhãm s¶n phÈm hoµn thµnh. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh ®­îc thùc hiÖn: B­íc 1: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn quy tr×nh s¶n xuÊt, tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c nhãm s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. B­íc 2: X¸c ®Þnh tiªu chuÈn ph©n bæ gi¸ thµnh. Tiªu chuÈn ph©n bæ gi¸ thµnh cã thÓ lµ gi¸ thµnh ®Þnh møc hoÆc gi¸ thµnh kÕ ho¹ch x¸c ®Þnh theo s¶n l­îng thùc tÕ. TAi = Q1Ai x z®i Trong ®ã: TAi: lµ tiªu chuÈn ph©n bæ cho quy c¸ch s¶n phÈm i (i = 1,n) Q1Ai: S¶n l­îng thùc tÕ quy c¸ch s¶n phÈm i Z®i: Gi¸ thµnh ®Þnh møc 1 s¶n phÈm quy c¸ch s¶n phÈm i. B­íc 3: X¸c ®Þnh tû lÖ tÝnh gi¸ thµnh (t%) D®k + C – Dck t(%) = ---------------------- x 100 TAi - B­íc 4: X¸c ®Þnh gi¸ thµnh tõng quy c¸ch (nhãm) s¶n phÈm ZAi = t x TAi * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lo¹i trõ chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm phô: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong tr­êng hîp quy tr×nh s¶n xuÊt sö dông cïng 1 lo¹i chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, kÕt qu¶ ngoµi s¶n phÈm chÝnh cßn thu ®­îc s¶n phÈm phô, ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i Z = D®k + C – Dck – Cp Trong ®ã: Cp lµ chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm phô, ®­îc x¸c ®Þnh theo chi phÝ ­íc tÝnh hoÆc x¸c ®Þnh dùa trªn gi¸ cã thÓ b¸n ®­îc sau khi trõ lîi nhuËn ®Þnh møc. b) TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu chÕ biÕn liªn tôc. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp trong doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ chÕ biÕn liªn tôc theo mét quy tr×nh nhÊt ®Þnh. NÕu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c nöa thµnh phÈm vµ thµnh phÈm th× tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm. NÕu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chØ lµ thµnh phÈm cuèi cïng th× tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm. * TÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm: Néi dung: c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®­îc cña giai ®o¹n ®Çu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm cña giai ®o¹n ®Çu. Trªn c¬ së ®ã kÕt chuyÓn gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm giai ®o¹n mét sang giai ®o¹n hai ®Ó tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm giai ®o¹n hai. Sau ®ã kÕt chuyÓn tuÇn tù gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm giai ®o¹n tr­íc sang giai ®o¹n sau ®Ó tÝnh gi¸ thµnh giai ®o¹n sau cho ®Õn khi tÝnh ®­îc gi¸ thµnh thµnh phÈm. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh. Giai ®o¹n 1 Giai ®o¹n 2 Giai ®o¹n n ZNn-1 chuyển ZN1 chuyển NVL chính + + + Chi phí chế biến Giai đoạn 1 Chi phí chế biến giai đoạn 2 Chi phí chế biến giai đoạn n ZTP ZN1 ZN2 Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh: (ZNi là gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm giai ®o¹n i) Giai ®o¹n 1: ZN1 = D ®k1 + C1 – Dck1 Giai ®o¹n 2: NhËn nöa thµnh phÈm giai ®o¹n 1 chuyÓn sang ®Ó tiÕp tôc chÕ biÕn t¹o ra nöa thµnh phÈm giai ®o¹n 2 ZN2 = D®k2 + ZN1 chuyÓn sang + C2 – Dck2 Trong ®ã; C2 lµ chi phÝ chÕ biÕn cña giai ®o¹n 2. TuÇn tù nh­ vËy cho ®Õn giai ®o¹n cuèi cïng, sÏ tÝnh ®­îc gi¸ thµnh thµnh phÈm: ZTP = D®kn + ZNn-1 chuyÓn sang + Cn - Dckn Chi phÝ giai ®o¹n tr­íc kÕt chuyÓn mét c¸ch tuÇn tù sang giai ®o¹n sau, cã thÓ kÕt chuyÓn tuÇn tù tõng kho¶n môc, hoÆc kÕt chuyÓn tuÇn tù tæng hîp. TÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh Giai ®o¹n 1 Giai ®o¹n 2 …… Giai ®o¹n n NVL chính CPCB giai đoạn n Chi phí chế biến giai đoạn 2 + Chi phí chế biến giai đoạn 1 …… CnTP (theo khoản mục chi phí) C2TP (theo khoản mục chi phí) C1TP (theo khoản mục chi phí ZTP (Chi tiết theo khoản mục chi phí) Dđki + Ci CiTP = x QiTP Qi Trong ®ã: CiTP: chi phÝ giai ®o¹n c«ng nghÖ i tÝnh trong gi¸ thµnh thµnh phÈm D®ki, Ci: chi phÝ dë dang ®Çu kú vµ chi phÝ ph¸t sinh trong kú cña giai ®o¹n c«ng nghÖ i Qi: khèi l­îng s¶n phÈm mµ giai ®o¹n I ®Çu t­ chi phÝ (tr­êng hîp kh«ng cã SP dë ®Çu kú th× Qi = Qhti + Qdcki x mci) QiTP: khèi l­îng thµnh phÈm ®· quy ®æ vÒ nöa thµnh phÈm giai ®o¹n i. QiTP = QTP x Hi Hi: hÖ sè sö dông s¶n phÈm giai ®o¹n i: ZTP = CiTP ZTP zTP = QTP 1.56. ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt.PHƯƠNG PHÁP KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ GIÁ THÀNH SẢN PHẨM: 1.56.1. Theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn :Theo phương pháp kê khai thường xuyên: 1.56.1.1. KÕ to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕpKế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp:: Chi phÝ NVLTT bao gåm c¸c kho¶n chi phÝ vÒ NVL chÝnh, nöa thµnh phÈm mua ngoµi, vËt liÖu phô…sö dông trùc tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm, hoÆc trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô. Chi phÝ NVLTT th­êng chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cu¶ c¸c doanh nghiÖp. KÕ to¸n sö dông TK 621 ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ NVLTT . Chi phÝ NVL TrÞ gi¸ NVL TrÞ gi¸ NVL TrÞ gi¸ NVL TrÞ gi¸ trùc tiÕp = trùc tiÕp + trùc tiÕp - trùc tiÕp - phÕ liÖu thùc tÕ trong cßn l¹i xuÊt dïng cßn l¹i thu håi kú ®Çu kú trong kú cuèi kú (nÕu cã) Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ NVLTT ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å sè 1-Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ NVLTT TK 152(611) TK 621 TK152 NVLxuÊt dïng cho s¶n xuÊt NVL kh«ng dïng hÕt NVLkh«ng dïng hÕt nhËp l¹i kho kh«ng nhËp kho (ghi ©m) TK 111.112.141 TK154 KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT NVL mua ngoµi dïng TK 331 ngay kh«ng qua kho TK 632 KÕt chuyÓn CPNVLTT v­ît trªn møc b×nh th­êng 1.56.1.2. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp:Kế toán chi phí nhân công trực tiếp: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ nh÷ng kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt ra s¶n phÈm hoÆc trùc tiÕp thùc hiÖn c¸c lo¹i lao vô, dÞch vô gåm: TiÒn l­¬ng chÝnh, tiÒn l­¬ng phô, c¸c kho¶n phô cÊp, tiÒn trÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo sè tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. C¨n cø vµo tû lÖ trÝch quy ®Þnh theo quy chÕ tµi chÝnh hiÖn hµnh cña tõng thêi kú vµ sè tiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt ®· tËp hîp hoÆc ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng, kÕ to¸n tÝnh vµ trÝch c¸c kho¶n BHXH, BHYT, KPC§ . Cuèi kú kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n bæ, kÕt chuyÓn CPNCTT vµo ®èi t­îng liªn quan. TK sö dông TK 622- Chi phÝ NCTT ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ NCTT. Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ NCTT ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau:  S¬ ®å 2-Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ NCTT TK 334 TK 622 TK 154 TiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ KÕt chuyÓn CPNCTT cuèi kú cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt TK 335 TK 632 TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp KÕt chuyÓn CPNCTT v­ît trªn møc cña c«ng nh©n s¶n xuÊt b×nh thường­êng TK 338 TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n s¶n xuÊt 1.56.1.3. Kế toán chi phí sản xuất chung: Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¸t sinh ë c¸c ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt gåm: chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ dông cô s¶n xuÊt, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tæ chøc tËp hîp theo tõng ph©n x­ëng, ®éi s¶n xuÊt, qu¶n lý chi tiÕt theo tõng yÕu tè chi phÝ, mÆt kh¸c chi phÝ s¶n xuÊt chung cßn ph¶i ®­îc tæng hîp theo chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ biÕn ®æi. Cuèi kú sau khi ®· tËp hîp ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt chung theo tõng ph©n x­ëng, kÕ to¸n tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ®èi t­îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong ph©n x­ëng theo nh÷ng tiªu chuÈn ph©n bæ hîp lý. ViÖc tinh to¸n x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt chung tÝnh vµo chi phÝ chÕ biÕn s¶n phÈm cßn ph¶i c¨n cø vµo møc c«ng suÊt ho¹t ®éng thùc tÕ cña ph©n x­ëng: - Chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ®­îc ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm ®­îc dùa trªn c«ng suÊt b×nh th­êng cña m¸y mãc s¶n xuÊt. Tr­êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt cao h¬n c«ng suÊt b×nh th­êng th× chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. Tr­êng hîp møc s¶n phÈm s¶n phÈm s¶n xuÊt thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh th­êng, phÇn chi phÝ s¶n xuÊt chung kh«ng ph©n bæ, ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ s¶n xuÊt, kinh doanh trong kú. - Chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ®­îc ph©n bæ hÕt trong kú theo chi phÝ thùc tÕ. TK sö dông TK 627 – Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung Tr×nh tù kÕ to¸n ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 3-Tr×nh tù kÕ to¸n Chi phÝ s¶n xuÊt chung TK 334,338 TK 627 TK 111,152 Chi phÝ nh©n viªn C¸c kho¶n gi¶m trõ chi phÝ TK 152 Chi phÝ vËt liÖu TK 154 TK 153 (142, 242) Chi phÝ CCDC CPSXC ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn trong kú TK 214 TK 632 Chi phÝ khÊu hao TSC§ CPSXC d­íi møc c«ng suÊt BT Kh«ng ®­îc ph©n bæ vµo Z CPSXC d­íi møc c«ng suÊt BT TK 111,112,141,331 kh«ng ®­îc ph©n bæ vµo Z Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 1.56.1.4. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm: 1.5.1.4.1. KÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt: Cuèi kú kÕ to¸n, sau khi ®· tËp hîp CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC theo tõng ®èi t­îng trªn c¸c TK 621, 622, 627, kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ c¸c lo¹i chi phÝ nµy ®Ó tËp hîp toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cho tõng ®èi t­îng chÞu chi phÝ, §Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 154 – chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Tr×nh tù kÕ to¸n ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 4-Tr×nh tù kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt TK 621 TK 154 TK 138,811,152 KÕt chuyÓn Chi phÝ NVLTT cuèi kú KÕt chuyÓn c¸c kho¶n lµm gi¶m gi¸ TK 622 TK 155 KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT cuèi kú KÕt chuyÓn gi¸ thµnh SX thùc tÕ SP TK 627 TK 157 KÕt chuyÓn chi phÝ SXC cuèi kú KÕt chuyÓn gi¸ thµnh SX thùc tÕ S¶n phÈm göi b¸n TK 632 Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm b¸n ngay Kh«ng qua kho (®· x¸c ®Þnh tiªu thô Cuèi kú) 1.6.2. Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú: Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: 1.5.1.4.2. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë: 1.5.1.4.2.1. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp: Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông víi doanh nghiÖp cã chi phÝ NVLTT hoÆc chi phÝ NVLCTT chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt, khèi l­îng s¶n phÈm dë dang Ýt vµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh gi÷a c¸c kú. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p: ChØ tÝnh cho s¶n phÈm dë phÇn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp, cßn c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ®­îc tÝnh hÕt cho s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú. C«ng thøc tÝnh: D®k + Cv Dck = ---------------- x Qdck Qht + Qdck Trong ®ã: D®k, Dck lµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. Cv lµ chi phÝ NVL trùc tiÕp hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp. Qht lµ khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. Qdck lµ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Tr­êng hîp doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p chÕ biÕn kiÓu liªn tôc th× chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ë giai ®o¹n c«ng nghÖ sau ®­îc x¸c ®Þnh theo gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm giai ®o¹n tr­íc chuyÓn sang. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ cho phÐp x¸c ®Þnh ®­îc s¶n phÈm ë dang cuèi kú mét c¸ch nhanh chãng, ®¬n gi¶n. Tuy nhiªn, gi¸ trÞ s¶n phÈm dë x¸c ®Þnh ®­îc kÐm chÝnh x¸c, tû träng chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ngoµi chi phÝ NVLTT hoÆc chi phÝ NVLCTT chiÕm tû träng cµng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt cµng béc lé râ nh­îc ®iÓm nµy.  1.5.1.4.2.2. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông ®èi víi d«anh nghiÖp cã chi phÝ NVLTT chiÕm tû träng kh«ng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt, khèi l­îng s¶n phÈm dë dang lín vµ kh«ng æn ®Þnh gi÷a c¸c kú, ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p: tÝnh cho s¶n phÈm dë dang cuèi kú c¶ chi phÝ NVLTT vµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c, khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú ®­îc quy ®æi thµnh khèi l­îng hoµn thµnh t­¬ng ®­¬ng theo møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang. §èi víi c¸c kho¶n chi phÝ bá vµo mét lÇn ngay tõ ®Çu quy tr×nh s¶n xuÊt nh­ chi phÝ NVLTT hoÆc chi phÝ NVLCTT th× tÝnh s¶n phÈm dë dang theo c«ng thøc: D ®k + C Dck = ----------------- x Qdck Qht + Qdck Trong ®ã: D®k, Dck lµ chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú vµ cuèi kú. C lµ chi phÝ ph¸t sinh trong kú. Qht lµ khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh Qdck lµ khèi l­îng s¶n phÈm dë dang cuèi kú §èi víi c¸c kho¶n chi phÝ bá dÇn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung th× tÝnh s¶n phÈm dë dang theo c«ng thøc: D®k + C Dck = --------------------- x Qdck x m Qht + Qdck x m Trong ®ã: m lµ møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dang dë cuèi kú. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ ®¶m b¶o tÝnh hîp lý h¬n vµ ®é tin cËy cao h¬n cña chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Song ph­¬ng ph¸p nµy cã h¹n chÕ lµ khèi l­îng tÝnh to¸n nhiÒu, h¬n n÷a viÖc x¸c ®Þnh møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang lµ mét c«ng viÖc phøc t¹p mang tÝnh chñ quan. 1.5.1.4.2.3. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc: §iÒu kiÖn ¸p dông lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®­îc hÖ thèng ®Þnh møc vµ dù to¸n chi phÝ cho tõng lo¹i s¶n phÈm. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p: kÕ to¸n c¨n cø vµo khèi l­îng s¶n phÈm dë dang, møc ®é chÕ biÕn hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang ë tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt ®Ó tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc. Ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc thÝch hîp víi hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc. §èi víi hÖ thèng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo chi phÝ thùc tÕ, ph­¬ng ph¸p nµy chØ thÝch hîp víi nh÷ng s¶n phÈm ®· x©y dùng ®­îc ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt hîp lý. 1.5.1.4.3. C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô, dÞch vô ®· hoµn thµnh theo c¸c kho¶n môc chi phÝ quy ®Þnh. Thùc chÊt lµ viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, tuú thuéc vµo ®Æc thï vµ t×nh h×nh thùc tÕ cña mçi doanh nghiÖp mµ cã ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh hîp lý. 1.5.1.4.3.1. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo c«ng viÖc (theo ®¬n ®Æt hµng): Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm ®¬n chiÕc, hoÆc s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l­îng nhá theo ®¬n ®Æt hµng. Yªu cÇu qu¶n lý ®ßi hái ph¶i biÕt ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh cña tõng ®¬n ®Æt hµng. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ tõng ®¬n ®Æt hµng. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng ®¬n ®Æt hµng hoµn thµnh. Mçi mét ®¬n ®Æt hµng ®­îc më riªng mét phiÕu tÝnh gi¸ thµnh theo c«ng viÖc ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ s¶n xuÊt cña tõng ®¬n ®Æt hµng tõ khi b¾t ®Çu cho ®Õn khi hoµn thµnh ®¬n ®Æt hµng. Khi s¶n xuÊt hoµn thµnh th× kÕ to¸n chØ cÇn tÝnh tæng céng toµn bé chi phÝ trªn tõng phiÕu lµ x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ thµnh cña tõng ®¬n ®Æt hµng. 1.5.1.4.3.2. Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt: KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc ¸p dông ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l­îng lín, mÆt hµng s¶n xuÊt æn ®Þnh, quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cã thÓ lµ quy tr×nh c«ng nghÖ gi¶n ®¬n hoÆc quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p hoÆc quy tr×nh s¶n xuÊt, chÕ t¹o hçn hîp. a) TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n: * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n: C¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®­îc trong kú vµ kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang, gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm = CP SPDD + CPSX ph¸t sinh - CP SPDD hoµn thµnh trong kú ®Çu kú trong kú cuèi kú Gi¸ thµnh ®¬n vÞ ‗ Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh Khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông víi nh÷ng s¶n phÈm, c«ng viÖc cã quy tr×nh c«ng nghÖ gi¶n ®¬n, khÐp kÝn, tæ chøc s¶n xuÊt nhiÒu, chu kú s¶n xuÊt ng¾n vµ xen kÏ; ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh t­¬ng øng phï hîp víi ®èi t­îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o c¸o. * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo hÖ sè: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong tr­êng hîp quy tr×nh s¶n xuÊt sö dông cïng mét lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, kÕt thóc t¹o ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. Do vËy, ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm cÇn quy ®æi c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau vÒ cïng mét lo¹i s¶n phÈm duy nhÊt, gäi lµ s¶n phÈm tiªu chuÈn theo hÖ sè quy ®æi ®­îc x©y dùng s½n. Tæng s¶n l­îng thùc tÕ HÖ sè quy ®æi ra = å s¶n l­îng thùc tÕ cña lo¹i s¶n phÈm i x quy ®æi lo¹i s¶n phÈm tiªu chuÈn s¶n phÈm i Gi¸ thµnh ®¬n vÞ ‗ Tæng gi¸ thµnh cña c¸c lo¹i s¶n phÈm s¶n phÈm tiªu chuÈn Tæng sè s¶n phÈm tiªu chuÈn Gi¸ thµnh ®¬n vÞ ‗ gi¸ thµnh ®¬n vÞ x HÖ sè quy ®æi tõng lo¹i s¶n phÈm s¶n phÈm tiªu chuÈn tõng lo¹i s¶n phÈm NÕu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã s¶n phÈm dë dang th× còng quy ®æi vÒ s¶n phÈm tiªu chuÈn ®Ó x¸c ®Þnh CPSX dë dang cuèi kú . * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo tû lÖ: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong tr­êng hîp quy tr×nh s¶n xuÊt sö dông cïng mét lo¹i nguyªn vËt liÖu chÝnh, kÕt thóc quy tr×nh c«ng nghÖ t¹o ra nhiÒu nhãm s¶n phÈm cïng lo¹i kh¸c nhau vÒ kÝch cì hoÆc phÈm cÊp. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng nhãm s¶n phÈm hoµn thµnh. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh ®­îc thùc hiÖn: B­íc 1: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt toµn quy tr×nh s¶n xuÊt, tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c nhãm s¶n phÈm ®· hoµn thµnh. B­íc 2: X¸c ®Þnh tiªu chuÈn ph©n bæ gi¸ thµnh. Tiªu chuÈn ph©n bæ gi¸ thµnh cã thÓ lµ gi¸ thµnh ®Þnh møc hoÆc gi¸ thµnh kÕ ho¹ch x¸c ®Þnh theo s¶n l­îng thùc tÕ. TAi = Q1Ai x z®i Trong ®ã: TAi: lµ tiªu chuÈn ph©n bæ cho quy c¸ch s¶n phÈm i (i = 1,n) Q1Ai: S¶n l­îng thùc tÕ quy c¸ch s¶n phÈm i Z®i: Gi¸ thµnh ®Þnh møc 1 s¶n phÈm quy c¸ch s¶n phÈm i. B­íc 3: X¸c ®Þnh tû lÖ tÝnh gi¸ thµnh (t%) D®k + C – Dck t(%) = ---------------------- x 100 TAi - B­íc 4: X¸c ®Þnh gi¸ thµnh tõng quy c¸ch (nhãm) s¶n phÈm ZAi = t x TAi * Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh lo¹i trõ chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm phô: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong tr­êng hîp quy tr×nh s¶n xuÊt sö dông cïng 1 lo¹i chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, kÕt qu¶ ngoµi s¶n phÈm chÝnh cßn thu ®­îc s¶n phÈm phô, ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶i Z = D®k + C – Dck – Cp Trong ®ã: Cp lµ chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm phô, ®­îc x¸c ®Þnh theo chi phÝ ­íc tÝnh hoÆc x¸c ®Þnh dùa trªn gi¸ cã thÓ b¸n ®­îc sau khi trõ lîi nhuËn ®Þnh møc. b) TÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu chÕ biÕn liªn tôc. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông thÝch hîp trong doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¶i qua nhiÒu giai ®o¹n c«ng nghÖ chÕ biÕn liªn tôc theo mét quy tr×nh nhÊt ®Þnh. NÕu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c nöa thµnh phÈm vµ thµnh phÈm th× tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm. NÕu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chØ lµ thµnh phÈm cuèi cïng th× tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm. * TÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc cã tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm: Néi dung: c¨n cø vµo chi phÝ s¶n xuÊt tËp hîp ®­îc cña giai ®o¹n ®Çu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm cña giai ®o¹n ®Çu. Trªn c¬ së ®ã kÕt chuyÓn gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm giai ®o¹n mét sang giai ®o¹n hai ®Ó tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm giai ®o¹n hai. Sau ®ã kÕt chuyÓn tuÇn tù gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm giai ®o¹n tr­íc sang giai ®o¹n sau ®Ó tÝnh gi¸ thµnh giai ®o¹n sau cho ®Õn khi tÝnh ®­îc gi¸ thµnh thµnh phÈm. Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh. Giai ®o¹n 1 Giai ®o¹n 2 Giai ®o¹n n ZNn-1 chuyển ZN1 chuyển NVL chính + + + Chi phí chế biến Giai đoạn 1 Chi phí chế biến giai đoạn 2 Chi phí chế biến giai đoạn n ZTP ZN1 ZN2 Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh: (ZNi là gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm giai ®o¹n i) Giai ®o¹n 1: ZN1 = D ®k1 + C1 – Dck1 Giai ®o¹n 2: NhËn nöa thµnh phÈm giai ®o¹n 1 chuyÓn sang ®Ó tiÕp tôc chÕ biÕn t¹o ra nöa thµnh phÈm giai ®o¹n 2 ZN2 = D®k2 + ZN1 chuyÓn sang + C2 – Dck2 Trong ®ã; C2 lµ chi phÝ chÕ biÕn cña giai ®o¹n 2. TuÇn tù nh­ vËy cho ®Õn giai ®o¹n cuèi cïng, sÏ tÝnh ®­îc gi¸ thµnh thµnh phÈm: ZTP = D®kn + ZNn-1 chuyÓn sang + Cn - Dckn Chi phÝ giai ®o¹n tr­íc kÕt chuyÓn mét c¸ch tuÇn tù sang giai ®o¹n sau, cã thÓ kÕt chuyÓn tuÇn tù tõng kho¶n môc, hoÆc kÕt chuyÓn tuÇn tù tæng hîp. TÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh nöa thµnh phÈm Tr×nh tù tÝnh gi¸ thµnh Giai ®o¹n 1 Giai ®o¹n 2 …… Giai ®o¹n n NVL chính CPCB giai đoạn n Chi phí chế biến giai đoạn 2 + Chi phí chế biến giai đoạn 1 …… CnTP (theo khoản mục chi phí) C2TP (theo khoản mục chi phí) C1TP (theo khoản mục chi phí ZTP (Chi tiết theo khoản mục chi phí) Dđki + Ci CiTP = x QiTP Qi Trong ®ã: CiTP: chi phÝ giai ®o¹n c«ng nghÖ i tÝnh trong gi¸ thµnh thµnh phÈm D®ki, Ci: chi phÝ dë dang ®Çu kú vµ chi phÝ ph¸t sinh trong kú cña giai ®o¹n c«ng nghÖ i Qi: khèi l­îng s¶n phÈm mµ giai ®o¹n I ®Çu t­ chi phÝ (tr­êng hîp kh«ng cã SP dë ®Çu kú th× Qi = Qhti + Qdcki x mci) QiTP: khèi l­îng thµnh phÈm ®· quy ®æ vÒ nöa thµnh phÈm giai ®o¹n i. QiTP = QTP x Hi Hi: hÖ sè sö dông s¶n phÈm giai ®o¹n i: ZTP = CiTP ZTP zTP = QTP 1.5.2. Theo phương pháp kiểm kê định kỳ. Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú ®­îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau: S¬ ®å 5-Tr×nh tù kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm (theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú) TK 154 TK 631 KÕt chuyÓn CPSX KÕt chuyÓn CPSX dë dang ®Çu kú dë dang cuèi kú TK611 TK 621 TK 138,811,111TK 138,811,111 Chi phÝ NVLTT KÕt chuyÓn chi phÝ NVLTT C¸c kho¶n lµm gi¶m Ph¸t sinh trong kú cuèi kú gi¸ thµnh TK 334,338 TK 622 TK 632 TËp hîp chi phÝ KÕt chuyÓn chi phÝ KÕt chuyÓn gi¸ thµnh thùc tÕ NCTT NCTT cuèi kú s¶n phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh trong kú TK 111,214,152 TK 627 TËp hîp chi phÝ KÕt chuyÓn chi phÝ S¶n xuÊt chung SX chung ®­îc ph©n ._. chỉ: Cẩm Phúc - Cẩm Giàng - Hải Dương CÈm Phóc – CÈm Giµng – H¶i D­¬ng Mẫu số S37-DN (Ban hành theo QĐ số Q§ sè 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC) thÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô Th¸ng 12 n¨m 2008. Tªn s¶n phÈm, dÞch vô: Ớt lột vỏ ChØ tiªu Tæng sè tiÒn Chia ra theo kho¶n môc Nguyªn liÖu, vËt liªô trùc tiÕp Nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung ..... ..... ..... .... .... A 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1. Chi phÝ SXKD dë dang ®Çu kú 0 0 0 0 2. Chi phÝ SXKD ph¸t sinh trong kú 181.684.213 132.401.250 32.516.164 16.766.799 3. Gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô trong kú 239.058 174.212 42.784 22.062 4. Chi phÝ SXKD dë dang cuèi kú 0 0 0 0 Ngµy 301 th¸ng 12. n¨m 2008. Ng­êi lËp (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) Đơn vị: Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc PhúcC«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc Địa chỉ: Cẩm Phúc - Cẩm Giàng - Hải DươngCÈm Phóc – CÈm Giµng – H¶i D­¬ng Mẫu số S37-DN (Ban hành theo QĐ sốQ§ sè 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC) thÎ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô Th¸ng 12 n¨m 2008. Tªn s¶n phÈm, dÞch vô: Tàu vị yểu cao cấp ChØ tiªu Tæng sè tiÒn Chia ra theo kho¶n môc Nguyªn liÖu, vËt liªô trùc tiÕp Nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung ..... ..... ..... .... .... A 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1. Chi phÝ SXKD dë dang ®Çu kú 0 0 0 0 2. Chi phÝ SXKD ph¸t sinh trong kú 161.049.811 118.007.026 28.998.890 14.043.895 3. Gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô trong kú 201.312 147.509 36.249 17.554 4. Chi phÝ SXKD dë dang cuèi kú 0 0 0 0 Ngµy 301 th¸ng 12. n¨m 2008. Ng­êi lËp (Ký, hä tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, hä tªn) Đơn vị: Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc PhúcC«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc Địa chỉ: Cẩm Phúc - Cẩm Giàng - Hải Dương CÈm Phóc – CÈm Giµng – H¶i D­¬ng Mẫu số S02b-DN (Ban hành theo QĐ số Q§ sè 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC) Sæ ®¨ng ký Chøng tõ ghi sæ N¨m 2008 Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Chøng tõ ghi sæ Sè tiÒn Sè hiÖu Ngµy, th¸ng Sè hiÖu Ngµy, th¸ng A B 1 A B 1 … …. …. 16 310/12 250.478.276 17 310/12 61.515.054 18 310/12 30.840.694 19 310/12 342.734.024 … ……. …… - Céng th¸ng - Céng luü kÕ tõ ®Çu quý - Céng th¸ng - Céng luü kÕ tõ ®Çu quý - Sổ này cãó …. trang, đ¸ánh số từ trang số 01 đến trang … Ng­êi ghi sæ (Ký, họ tªn) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, họ tªn) Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 2008. Gi¸m ®èc (Ký, họ tªn, đãng dÊu) - Ngày mở sổ:… Ng­êi ghi sæ (Ký, họ tên) KÕ to¸n tr­ëng (Ký, họ tên) Ngµy 30 th¸ng 12 n¨m 2008. Gi¸m ®èc (Ký, họ tên, đóng dấu) PHẦN IIIch­¬ng iii MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNMét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty tnhh thùc phÈm v¹n ®¾c phócH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Ở CÔNG TY TNHH THỰC PHẨM VẠN ĐẮC PHÚC 3.1. MỘT SỐ Ý KIẾN NHẬN XÉT VỀ TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH THỰC PHẨM VẠN ĐẮC PHÚCmét sè ý kiÕn nhËn xÐt vÒ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty tnhh thùc phÈm v¹n ®¾c phóc.3.1. Một số ý kiến nhận xét về tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc. §Ó cã thÓ tån t¹i, ph¸t triÓn vµ cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng, mäi doanh nghiÖp cÇn ph¶i qu¶n lý tèt c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Trong ®ã viÖc h¹ch to¸n ®óng, ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ãng vai trß ®Æc biÖt quan träng. ViÖc tËp hîp ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh chÝnh x¸c gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh ®­îc kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®óng ®¾n, tr¸nh ®­îc hiÖn t­îng l·i gi¶ lç thËt. §ång thêi cã nh÷ng biÖn ph¸p ph­¬ng ¸n vµ quyÕt ®Þnh qu¶n lý kÞp thêi, ®óng ®¾n. Nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp t×m ®­îc c¸c nguyªn nh©n, nh©n tè ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó cã biÖn ph¸p ®iÒu chØnh kÞp thêi, tèi iu. XuÊt ph¸t tõ lÝ do trªn c¸c doanh nghiÖp ®Òu cã sù quan t©m vµ nhiÒu biÖn ph¸p tÝch cùc, thiÕt thùc nh»m t¨ng c­êng vµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c phóc còng lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty lu«n chó träng ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. XuÊt ph¸t tõ viÖc nhËn thøc nh÷ng quan ®iÓm ®æi míi vµ nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i trong qu¸ tr×nh tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty, trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc ®· häc, kÕt hîp víi sù h­íng dÉn cña C« §ç Minh Thoa em m¹nh d¹n ®­a ra nh÷ng ý kiÕn ®Ò xuÊt mong muèn gãp phÇn tæ chøc hîp lý c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc. Để có thể tồn tại, phát triển và có chỗ đứng vững chắc trên thị trường, mọi doanh nghiệp cần phải quản lý tốt các hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Trong đó việc hạch toán đúng, đủ chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Việc tập hợp đủ chi phí sản xuất và tính giá thành chính xác giúp doanh nghiệp xác định được kết quả sản xuất kinh doanh đúng đắn, tránh được hiện tượng lãi giả lỗ thật. Đồng thời có những biện pháp phương án và quyết định quản lý kịp thời, đúng đắn. Những thông tin về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm giúp nhà quản trị doanh nghiệp được các nguyên nhân, nhân tố ảnh hưởng ảnh hưởng tiêu cực đến chi phí sản xuất để có biện pháp điều chỉnh kịp thời, tối ưu. Xuất phát từ lí do trên các doanh nghiệp đều có sự quan tâm và nhiều biện pháp tích cực, thiết thực nhằm tăng cường và hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm . Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc cũng là một doanh nghiệp sản xuất kinh doanh công ty luôn chú trọng đến công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Xuất phát từ việc nhận thức những quan điểm đổi mới và những vấn đề còn tồn tại trong quá trình tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở công ty, trên cơ sở những kiến thức đã học, kết hợp với sự hướng dẫn của Cô Đỗ Minh Thoa em mạnh dạn đưa ra những ý kiến đề xuất mong muốn góp phần tổ chức hợp lý công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc. 3.1.1. Ưu điểm: ë C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc ®· nhËn thøc ®­îc tÝnh cÊp b¸ch, sù cÇn thiÕt vµ tÇm quan träng cña viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã c¹nh tranh gay g¾t nªn c«ng t¸c qu¶n lý chi phi s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng nh­ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm rÊt ®­îc quan t©m chó ý vµ nhËn ®­îc sù chØ ®¹o th­êng xuyªn cña c¸c cÊp l·nh ®¹o. Nhê vËy, kÓ tõ khi nguyªn vËt liÖu ®­îc ®­a vÒ nhËp kho cho ®Õn khi s¶n phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh ë giai ®o¹n cuèi cïng ®em nhËp kho chê xuÊt giao cho kh¸ch hµng lu«n ®­îc theo dâi vµ qu¶n lý chÆt chÏ. ViÖc vËn dông s¸ng t¹o c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ tr­êng cïng víi viÖc c¶i tiÕn bé m¸y qu¶n lý, ®æi míi d©y chuyÒn c«ng nghÖ… ®· t¹o ra cho c«ng ty mét vÞ trÝ v÷ng ch¾c trªn thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ ngoµi n­íc. Trong sù ph¸t triÓn chung cña c«ng ty, bé phËn kÕ to¸n thùc sù lµ mét trong nh÷ng bé phËn quan träng cña hÖ thèng qu¶n lý doanh nghiÖp. Ở Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc đã nhận thức được tính cấp bách, sự cần thiết và tầm quan trọng của việc tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm mà không làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm sản xuất trong điều kiện nền kinh tế thị trường có cạnh tranh gay gắt nên công tác quản lý chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm cũng như công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm rất được quan tâm chú ý và nhận được sự chỉ đạo thường xuyên của các cấp lãnh đạo. Nhờ vậy, kể từ khi nguyên vật liệu được đưa về nhập kho cho đến khi sản phẩm sản xuất hoàn thành ở giai đoạn cuối cùng đem nhập kho chờ xuất giao cho khách hàng luôn được theo dõi và quản lý chặt chẽ.Việc vận dụng sáng tạo các quy luật kinh tế thị trường cùng với việc cải tiến bộ máy quản lý, đổi mới dây chuyền công nghệ…đã tạo ra cho công ty một vị trí vững chắc trên thị trường trong nước cũng như ngoài nước Trong sự phát triển chung của công ty, bộ phận kế toán thực sự là một trong những bộ phận quan trọng của hệ thống quản lý doanh nghiệp.Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty ®­îc tæ chøc thµnh mét phßng kÕ to¸n bao gåm 1 kÕ to¸n tr­ëng, 6 nh©n viªn kÕ to¸n. §©y lµ mét bé m¸y gän nhÑ, kh«ng cång kÒnh, l·ng phÝ nh­ tr­íc. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy th× mçi nh©n viªn trong phßng ®Òu ph¶i cè g¾ng nç lùc nhiÒu trong c«ng viÖc ®Ó kiªm nghiÖmb phÇn hµnh ®­îc giao phã. HiÖn nay, c«ng ty ®ang ¸p dông h×nh thøc sæ chøng tõ ghi sæ vµ kÕt hîp tÝnh to¸n trªn m¸y vi tÝnh. §©y lµ h×nh thøc tiªn tiÕn ®¶m b¶o cho hÖ thèng kÕ to¸n cña c«ng ty thùc hiÖn tèt ®­îc nh÷ng chøc n¨ng, nhiÖm vô trong qu¶n lý tæ chøc kinh doanh. ViÖc tÝnh to¸n ®­îc tiÕn hµnh cã sù trî gióp cña m¸y tÝnh ®· gióp cho viÖc xö lý c¸c chøng tõ mét c¸ch nhanh chãng, ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi cho qu¶n lý. Bªn c¹nh ®ã, phßng kÕ to¸n ®· sö dông hÖ thèng sæ s¸ch, chøng tõ kÕ to¸n kh¸ ®Çy ®ñ theo quy ®Þnh chung cña Bé tµi chÝnh vµ ®¶m b¶o phï hîp víi ho¹t ®éng kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp, ®· t¹o ra ®­îc mèi quan hÖ lÉn nhau gi÷a c¸c phÇn hµnh trong toµn bé hÖ thèng kÕ to¸n c«ng ty. ViÖc tæ chøc lu©n chuyÓn chøng tõ, sæ s¸ch ë phßng kÕ to¸n víi c¸c nh©n viªn h¹ch to¸n kinh tÕ ë c¸c ph©n x­ëng gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc nhanh chãng chÝnh x¸c. ViÖc ph©n cÊp trong qu¶n lý c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt ®· gióp cho tõng bé phËn s¶n xuÊt, tõng tæ s¶n xuÊt ph¸t huy ®­îc tÝnh tù chñ trong s¶n xuÊt, d¸m lµm, d¸m chÞu tr¸ch nhiÖm viÖc thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n quü l­¬ng theo tæng s¶n l­îng thùc tÕ ®èi víi c¸c ph©n x­ëng thùc sù ®· kÝch thÝch ®­îc c«ng nh©n s¶n xuÊt quan t©m ®Õn kÕt qu¶ vµ chÊt l­îng lao ®éng cña m×nh, thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng cña tõng ph©n x­ëng nãi riªng vµ cña toµn c«ng ty nãi chung. Thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay qu¶ thËt ®· lµ mét thµnh c«ng rÊt lín cña c«ng ty. C«ng t¸c qu¶n lý tµi s¶n, vËt t­, .lao ®éng nãi chung, qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c«ng ty t­¬ng ®èi chÆt chÏ, chÕ ®é tr¸ch nhiÖm vËt chÊt ®­îc thùc hiÖn nghiªm tóc, râ rµng. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm, nh÷ng ®iÒu ®· lµm ®­îc kh¸ thµnh c«ng trong thêi gian qua th× ë doanh nghiÖp vÉn cßn nh÷ng tån t¹i, nh÷mg ®iÒu cßn ch­a hîp lý trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Bộ máy kế toán của công ty được tổ chức thành một phòng kế toán bao gồm 1 kế toán trưởng, 6 nhân viên kế toán. Đây là một bộ máy gọn nhẹ, không cồng kềnh, lãng phí như trước. Để đạt được điều này thì mỗi nhân viên trong phòng đều phải cố gắng nỗ lực nhiều trong công việc để kiêm nghiệm phần hành được giao phó. Hiện nay, công ty đang áp dụng hình thức sổ chứng từ ghi sổ và kết hợp tính toán trên máy vi tính. Đây là hình thức tiên tiến đảm bảo cho hệ thống kế toán của công ty thực hiện tốt được những chức năng, nhiệm vụ trong quản lý tổ chức kinh doanh. Việc tính toán được tiến hành có sự trợ giúp của máy tính đã giúp cho việc xử lý các chứng từ một cách nhanh chóng, đảm bảo cung cấp thông tin một cách chính xác, kịp thời cho quản lý. Bên cạnh đó, phòng kế toán đã sử dụng hệ thống sổ sách, chứng từ kế toán khá đầy đủ theo quy định chung của Bộ tài chính và đảm bảo phù hợp với hoạt động kế toán tại doanh nghiệp, đã tạo ra được mối quan hệ lẫn nhau giữa các phần hành trong toàn bộ hệ thống kế toán công ty. Việc tổ chức luân chuyển chứng từ, sổ sách ở phòng kế toán với các nhân viên hạch toán kinh tế ở các phân xưởng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm được nhanh chóng chính xác. Việc phân cấp trong quản lý các yếu tố chi phí sản xuất đã giúp cho từng bộ phận sản xuất, từng tổ sản xuất phát huy được tính tự chủ trong sản xuất, dám làm, dám chịu trách nhiệm việc thực hiện chế độ khoán quỹ lương theo tổng sản lượng thực tế đối với các phân xưởng thực sự đã kích thích được công nhân sản xuất quan tâm đến kết quả và chất lượng lao động của mình, thúc đẩy tăng năng suất lao động của từng phân xưởng nói riêng và của toàn công ty nói chung. Thực hiện được điều đó trong điều kiện hiện nay quả thật đã là một thành công rất lớn của công ty. Công tác quản lý tài sản, vật tư, lao động nói chung, quản lý chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm ở công ty tương đối chặt chẽ, chế độ trách nhiệm vật chất được thực hiện nghiêm túc, rõ ràng. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, những điều đã làm được khá thành công trong thời gian vừa qua thì ở doanh nghiệp vẫn còn những tồn tại, những điều còn chưa hợp lý trong công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. 3.1.2. Tồn tại: - ViÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ch­a cung cÊp ®­îc c¸c th«ng tin phôc vô cho viÖc kiÓm so¸t chi phÝ. Ch­a h¹ch to¸n ®­îc riªng biÖt c¸c kho¶n thuéc vÒ biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ s¶n xuÊt g©y khã kh¨n cho viÖc lËp c¸c dù to¸n chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh biÕn phÝ, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn chi phÝ ë doanh nghiÖp. - Phßng kÕ to¸n cña xÝ nghiÖp ®­îc trang bÞ mét sè m¸y tÝnh nh­ng kÕ to¸n míi chØ sö dông Excel vµ Word trong viÖc lËp b¶ng biÓu, tÝnh to¸n, ghi chÐp trªn ho¸ ®¬n vÉn tiÕn hµnh thñ c«ng tèn nhiÒu thêi gian, c«ng søc cña nh©n viªn kÕ to¸n, sè liÖu cung cÊp ch­a kÞp thêi. - Việc hạch toán chi phí sản xuất chưa cung cấp được các thông tin phục vụ cho việc kiểm soát chi phí. Chưa hạch toán được riêng biệt các khoản thuộc về biến phí và định phí sản xuất gây khó khăn cho việc lập các dự toán chi phí tính giá thành theo biến phí, phân tích, đánh giá việc thực hiện chi phí ở doanh nghiệp. - Phòng kế toán của xí nghiệp được trang bị một số máy tính nhưng kế toán mới chỉ sử dụng Excel và Word trong việc lập bảng biểu, tính toán, ghi chép còn công việc ghi chép trên hoá đơn vẫn tiến hành thủ công tốn nhiều thời gian, công sức của nhân viên kế toán, số liệu cung cấp chưa kịp thời. 3.2. Mét sè ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty tnhh thùc phÈm v¹n ®¾c phóc.MỘT SỐ ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY TNHH THỰC PHẨM VẠN ĐẮC PHÚC. 3.2. Một số đề xuất nhằm hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc. 3.2.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện. VÒ mÆt lÝ luËn chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh lu«n lµ nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ quan träng kh«ng chØ c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp quan t©m mµ c¸c ®èi t­îng kh¸c cã lîi Ých kinh tÕ g¾n liÒn víi lîi Ých kinh tÕ cña doanh nghiÖp còng rÊt quan t©m. Qua nh÷ng th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm, c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp biÕt ®­îc t×nh h×nh sö dông lao ®éng, tµi s¶n, vËt t­, tiÒn vèn cña doanh nghiÖp m×nh ®Ó tõ ®ã ®­a ra ®­îc c¸c biÖn ph¸p kÞp thêi nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh, t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp, ®Þnh h­íng ®óng ®¾n cho sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong t­¬ng lai. Víi c¸c nhµ ®Çu t­, th«ng tin vÒ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh gióp hä cã quyÕt ®Þnh ®óng trong viÖc ®Çu t­, hîp t¸c víi doanh nghiÖp. VÒ mÆt thùc tÕ xuÊt ph¸t tõ viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ c¸c nh­îc ®iÓm, h¹n chÕ trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ë C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc cho thÊy viÖc ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ hoµn toµn cÇn thiÕt ®èi víi c«ng ty. Về mặt lí luận chi phí sản xuất và giá thành luôn là những chỉ tiêu kinh tế quan trọng không chỉ các nhà quản trị doanh nghiệp quan tâm mà các đối tượng khác có lợi ích kinh tế gắn liền với lợi ích kinh tế của doanh nghiệp cũng rất quan tâm. Qua những thông tin về chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm, các nhà quản trị doanh nghiệp biết được tình hình sử dụng lao động, tài sản,vật tư, tiền vốn của doanh nghiệp mình để từ đó đưa ra được các biện pháp kịp thời nhằm tiết kiệm chi phí, hạ giá thành, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp, định hướng đúng đắn cho sự phát triển của doanh nghiệp trong tương lai. Với các nhà đầu tư, thông tin về chi phí sản xuất và giá thành giúp họ có quyết định đúng trong việc đầu tư, hợp tác với doanh nghiệp Về mặt thực tế xuất phát từ việc phân tích đánh giá các nhược điểm, hạn chế trong công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ở Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc cho thấy việc phải hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là hoàn toàn cần thiết đối với công ty. 3.2.2. Những yêuyªu cầu của việc hoàn thiện. ViÖc hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc ph¶i dùa trªn c¸c quy ®Þnh qu¶n lý hiÖn hµnh cña nhµ n­íc nãi chung, c¸c chÕ ®é thÓ lÖ kÕ to¸n nãi riªng. ViÖc hoµn thiÖn ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, yªu cÇu tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt cña c«ng ty th«ng qua viÖc hoµn thiÖn kiÓm so¸t chÆt chÏ h¬n c¸c kho¶n chi phÝ nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Còng qua viÖc hoµn thiÖn nh»m tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ phôc vô tÝch cùc cho c«ng t¸c qu¶n lý gi¸ thµnh, øng dông ph©n tÝch mèi quan hÖ Chi phÝ – Khèi l­îng – Lîi nhuËn tõ ®ã gióp cho nhµ qu¶n trÞ ra ®­îc nh÷ng quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng. ViÖc hoµn thiÖn ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c tiÕt kiÖm, thiÕt thùc, cã hiÖu qu¶. Việc hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc phải dựa trên các qui định quản lý hiện hành của nhà nước nói chung, các chế độ thể lệ kế toán nói riêng. Việc hoàn thiện phải căn cứ vào đặc điểm, yêu cầu tổ chức quản lý sản xuất của công ty thông qua việc hoàn thiện kiểm soát chặt chẽ hơn các khoản chi phí nhằm tiết kiệm chi phí , hạ giá thành sản phẩm. Cũng qua vịêc hoàn thiện nhằm tính được giá thành sản xuất theo biến phí phục vụ tích cực cho công tác quản lý giá thành, ứng dụng phân tích mối quan hệ Chi phí - Khối lượng - Lợi nhuận từ đó giúp cho nhà quản trị ra được những quyết định kinh doanh đúng. Việc hoàn thiện phải quán triệt nguyên tắc tiết kiệm, thiết thực, có hiệu quả. 3.2.3. Mét sè ®Ò xuÊt hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc.Một số đề xuất hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phúc. Đề xuất 1:Hoàn thiện việc phân loại chi phí sản xuấtHoµn thiÖn viÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt HiÖn t¹i c«ng ty ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt ch­a ®óng víi môc ®Ých c«ng dông cña chi phÝ cô thÓ : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm c¶ nhiªn liÖu c«ng ty cÇn ph©n lo¹i l¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ®óng môc ®Ých vµ c«ng dông kinh tÕ : Chi phÝ nguyªn liÖu trùc tiÕp bao gåm nguyªn vËt liÖu chÝnh vµ nguyªn vËt liÖu phô. C«ng ty cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo mèi quan hÖ chi phÝ víi khèi l­îng ho¹t ®éng gåm : §Þnh phÝ, biÕn phÝ vµ chi phÝ hçn hîp, c¸ch ph©n lo¹i nµy t¹o c¬ së ®Ó lËp dù to¸n chi phÝ n©ng cao hiÖu qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lu«n lµ biÕn phÝ cßn chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¶i ®­îc ph©n chia thµnh biÕn phÝ s¶n xuÊt chung gåm : tiÒn l­¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý, phôc vô ph©n x­ëng, CCDC, NVL, ®iÖn, n­íc trùc tiÕp s¶n xuÊt, qu¶n lý ph©n x­ëng... §Þnh phÝ san xuÊt chung gåm chi phÝ khÊu hao TSC§, nhiªn liªu.... Hiện tại công ty phân loại chi phí sản xuất chưa đúng với mục đích công dụng của chi phí cụ thể: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm cả nhiên liệu công ty cần phân loại lại chi phí sản xuất theo đúng mục đích và công dụng kinh tế : Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm nguyên vật liệu chính và nguyên vật liệu phụ Công ty cần tiến hành phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ chi phí với khối lượng hoạt động gồm: Định phí, biến phí và chi phí hỗn hợp, cách phân loại này tạo cơ sở để lập dự toán chi phí nâng cao hiệu quản lý chi phí sản xuất. Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp luôn là biến phí còn chi phí sản xuất chung phải được phân chia thành biến phí sản xuất chung gồm : tiền lương của nhân viên quản lý, phục vụ phân xưởng: CCDC, NVL, điện, nước trực tiếp sản xuất, quản lý phân xưởng.... Định phí sản xuất chung gồm chi phí khấu hao TSCĐ, nhiên liệu... Đề xuất 2 : Nên xây dựng định mức chi phíNªn x©y dùng ®Þnh møc chi phÝ. Doanh nghiÖp cÇn x©y dùng l¹i ®Þnh møc chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c kho¶n môc : Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chun g trong ®ã chi phÝ s¶n xuÊt chung cÇn ®­îc ®Þnh møc riªng thµnh ®Þnh phÝ, biÕn phÝ. Víi c¸ch lµm thay nµy cã thÓ x©y dùng ®­îc gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®Þnh møc theo biÕn phÝ cho tõng lo¹i s¶n phÈm nh­ sau : Doanh nghiệp cần xây dựng lại định mức chi phí sản xuất theo các khoản mục: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung trong đó chi phí sản xuất chung cần đựoc định mức riêng thành định phí, biến phí Với cách làm này có thể xây dựng được giá thành sản xuất định mức theo biến phí cho từng loại sản phẩm như sau: n M + Định mức chi§Þnh møc chi phí NVLTTphÝ NVLTT + = Si x pi cho 1 đvspicho 1 ®vspi i =1 Trong đãó : Si : Là định mức số lượng vật liệu i để sản xuất 1 đvsp Pi : Là định mức đơn giḠvật liệu i để sản xuất sản phẩm + §Þnh møcĐịnh mức CPNCTTCPNCTT = Đơn giḠchi phíÝ nhâ©n cô«ng tíinh cho 1đvsp cho 1 ®vspcho 1 đvsp Trong đóã: đơn giḠchi phíÝ nh©ân cô«ng bao gồm: tiền lương và c¸ác khoản tríÝch theo lương của CNTTSX tíÝnh vào chi phíÝ. Định mức Định mức Tỷ lệ biến phíÝ sxcXSC = CP NC TT x BP SXC cho 1 đvsp cho 1đvsp Tổng BP SXC dự kiến = Tỷ lệ BP SXC Tổng định mức CP NC TT của cá¸c loại sản phẩm + Định mức ĐP SXC cho 1đvsp: Chi phíÝ hoạt động dưới cô«ng suấtsuÊt khô«ng tíÝnh vào giḠthành mà được tíÝnh vào chi phíÝ thời kìú (Nợ TK 632). Từ đãó cãó thể tíÝnh đựợc giḠthành định mức cho 1 đvsp như sau: GTĐM ĐMCP ĐMCP ĐM ĐM cho 1 = NVLTT + NCTT + BPSXC + ĐPSXC đvsp cho 1đvsp cho 1 đvsp cho 1 đvsp cho1 đvsp Đề xuất 3 : Hoµn thiÖn kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp - KÕ to¸n cÇn x¸c ®Þnh ®óng ®¾n l¹i néi dung chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp. HiÖn t¹i, c«ng ty quan niÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh trùc tiÕp, chi phÝ nguyªn vËt liÖu phô trùc tiÕp, nhiªn liÖu cho s¶n xuÊt s¶n phÈm ®iÒu ®ã lµ kh«ng ®óng. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp chØ gåm chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô phôc vô trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm, cßn chi phÝ nhiªn liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt s¶n phÈm ph¶i h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. - CÇn ph¶i hoµn thiÖn mÉu vµ c¸ch ghi sæ chi tiÕt TK 621. C¸c chi tiÕt Tµi kho¶n 621 theo dâi trªn cïng mét trang sæ. Khi xuÊt nguyªn vËt liÖu chÝnh, nguyªn vËt liÖu phô cho ph©n x­ëng nµo th× c¨n cø trùc tiÕp vµo phiÕu xuÊt kho ®Ó ghi vµo chØ tiªu t­¬ng øng. Cuèi th¸ng ph¶i so s¸nh tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp thùc tÕ ph¸t sinh. Đề xuất 3 : Hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí nguyên vật liêu trực tiếp - Kế toán cần xác định đúng đắn lại nội dung chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Hiện tại, công ty quan niệm chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm : Chi phí nguyên vật liệu chính trực tiếp, chi phí nguyên vật liệu phụ trực tiếp , nhiên liệu cho sản xuất sản phẩm điều đó là không đúng. Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chỉ gồm chi phí về nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ phục vụ trực tiếp cho việc chế tạo sản phẩm, còn chi phí nhiên liệu phục vụ cho sản xuất sản phẩm phải hạch toán vào chi phí sản xuất chung. Cần phải hoàn thiện mẫu và cách ghi sổ chi tiết TK 621. Các chi tiết Tài khoản 621 theo dõi trên cùng một trang sổ. Khi xuất nguyên vật liệu chính , nguyên vật liệu phụ cho phân xưởng nào thì căn cứ trực tiếp vào phiếu xuất kho để ghi vào chỉ tiêu tương ứng. Cuối tháng phải so sánh tổng chi phí nguyên vật liệu trực tiếp thực tế phát sinh. Đề xuất 4: Hoàn thiện kế toá¸n chi phíÝ nhâ©n cô«ng trực tiếp. CÇn cã b¶ng chÊm c«ng vµ b¶ng thanh to¸n tiÒn th­ëng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt s¶n phÈm.Cần có bảng chấm công và bảng thanh toán tiền thưỏng cho công nhân sản xuất sản phẩm. Đề xuất 5: Hoàn thiện kế toá¸n chi phíÝ sản xuất chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung c«ng ty nªn t¸ch riªng thµnh ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ. Tr­êng hîp cã chi phÝ hçn hîp th× cÇn ph¶i t¸ch chi phÝ nµy thµnh biªbs phÝ vµ ®Þnh phÝ vµ nh­ vËy chi phÝ s¶n xuÊt chung khi ®ã còng chØ bao gåm biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ.Chi phí sản xuất chung công ty nên tách riêng thành định phí và biến phí . Trường hợp có chi phí hỗn hợp thì cần phải tách chi phí này thành biến phí và định phí và như vậy chi phí sản xuất chung khi đó cũng chỉ bao gồm biến phí và định phí . Đề xuất 6: Hoàn thiện cô«ng tá¸c tíÝnh gi¸giá thành Ở c«ng ty TNHH Thùc PhÈm V¹n §¾c Phóc gi¸ thµnh ®­îc tæng hîp theo yÕu tè chi chÝ, ch­a tÝnh ®­îc gi¸ thµnh theo biÕn phÝ, trong gi¸ thµnh thùc tÕ cßn bao gåm c¶ ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung ho¹t ®éng d­íi c«ng suÊt. §Ó phôc vô cho viÖc nghiªn cøu mèi quan hÖ chi phÝ – khèi l­îng- lîi nhuËn nh»m ®­a ra ®­îc c¸c quyÕt ®Þnh kinh doanh ®óng th× c«ng ty cÇn ph¶i tÝnh ®­îc gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ, gi¸ thµnh s¶n xuÊt cã ph©n bæ hîp lý ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung.công ty TNHH Thực Phẩm Vạn Đắc Phhúc giá thành được tổng hợp theo các yếu tố chi phí, chưa tính được giá thành theo biến phí, trong giá thành thực tế còn bao gồm cả định phí sản xuất chung hoạt động dưới công suất. Để phục vụ cho việc nghiên cứu mối quan hệ chi phí - khối lượng - lợi nhuận nhằm ra được các quyết định kinh doanh đúng thì công ty cần phải tính được giá thành sản xuất theo biến phí, giá thành sản xuất có phân bổ hợp lý định phí sản xuất chung. Đề xuất 7: công ty nên tổ chức áp dụng hình thức kế toán máy tối ưu trong công tác kế toánC«ng ty nªn tæ chøc ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n m¸y tèi ­u trong c«ng t¸c kÕ to¸n. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó cã thÓ ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh nhanh chãng kÞp thêi th× yªu cÇu vÒ th«ng tin lµ rÊt quan träng. §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông kÕ to¸n m¸y trong c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng. Sö dông kÕ to¸n m¸y trong c«ng t¸c kÕ to¸n kh«ng nh÷ng gióp cho viÖc ®­a ra th«ng tin kÞp thêi chÝnh x¸c mµ cßn tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian, c«ng søc cña nh©n viªn kÕ to¸n t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n viªn kÕ to¸n cã ®iÒu kiÖn tËp trung trau dåi kiÕn thøc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n. V× thÕ c«ng ty nªn cËp nhËt nh÷ng phÇn mÒm kÕ to¸n tèi ­u, phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh ®Æc thï. Trong nền kinh tế thị trường để có thể đưa ra các quyết định nhanh chóng kịp thời thì yêu cầu về thông tin là rất quan trọng. Điều này khẳng định sự cần thiết phải áp dụng kế toán máy trong công tác kế toán nói chung và công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành nói riêng. Sử dụng kế toán máy trong công tác kế toán không những giúp cho việc đưa ra thông tin kịp thời chính xác mà còn tiết kiệm được thời gian, công sức của nhân viên kế toán tạo điều kiện cho nhân viên kế toán có điều kiện tập trung trau dồi kiến thức nâng cao trình độ chuyên môn. Vì thế công ty nên cập nhập những phần mềm kế toán tối ưu, phù hợp với đặc điểm kinh doanh đặc thù. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Giáo trình Kế toán Tài chính – PGS.TS Đặng Thị Loan. Giáo trình Lý thuyết hạch toán kế toán – PGS.TS Nguyễn Thị Đông. Giáo trình Kế toán quản trị - PGS.TS Nguyễn Minh Phương Giáo trình Kế toán Tài chính trong các doanh nghiệp. Giáo trình phân tích báo cáo tài chính PGS. TS. Nguyễn Năng Phúc. Quyết định 15/2006/QĐ – BTC ( ngày 20 tháng 3 năm 2006 ). Và Qđ 48 áp dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Hệ thống Chuẩn mực kế toán Việt Nam và các văn bản hướng dẫn thi hành. Báo cáo tài chính năm 2005, 2006, 2008 Website của bộ tài chính: www.mof.gov.vn Tài liệu về lịch sử hình thành, phát triển của công ty TNHH SX & TM Việt Đức. Báo cáo thực tập tốt nghiệp khóa 7 hệ HCKT NhËn xÐt cña ®¬n vÞ thùc tËp ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. H¶i D­¬ng, Ngµy .... th¸ng n¨m 2009. ._.