Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng của Vietcombank

2008 L
I CAM OAN Tác gi
cam oan s liu trong bài vit này là chính xác, trung thc, và  tài “HOÀN THIN H TH NG X P HNG TÍN DNG C A VIETCOMBANK” c trình bày là nghiên cu ca tác gi
, cha c ai công b trong bt k công trình nào khác.  tài nghiên cu này c hoàn thành có s giúp  ca các NHTM và t chc kim toán ti Vit nam. Tác gi
chân thành c
m n s tn tình hng dn ca TS.Nguyn Minh Kiu. Tác gi
cng chân thành c
m n các nhà nghiên cu, các nhà qu
n tr ca Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam, và các nhà qu
n tr ca NHTM cùng các t chc kim toán trong nc có nêu tên trong  tài nghiên cu này ã giúp  tác gi
trong vic tip cn các tài liu nghiên cu. Vic công b m t s thông tin mang tính nhy c
m có th
nh h!ng n hot  ng ca các NHTM nên tác gi
ã rt cân nh"c khi a các s liu vào  tài nghiên cu, và mong các t chc có liên quan thông c
m giúp tác gi
hoàn thành tt  tài nghiên cu này. M
C L
C Trang : DANH M
C CÁC KÝ HIU, CH VIT TT. DANH M
C CÁC BNG BIU. GII THIU. 1. Lý do ch n  tài. 01 2 Xác nh v n  nghiên cu. 02 3. Mc tiêu nghiên cu ca  tài. 04 4. i tng và phm vi nghiên cu. 05 5. Phng pháp nghiên cu và tip cn v n . 05 6. Kt c u ca lun vn. 06 7. Ý ngha khoa h c và thc tin ca  tài 06 CHNG I : CÁC NGHIÊN CU VÀ KINH NGHIM V XP H!NG TÍN D
NG. 1.1 T"ng quan v xp hng tín dng. 8 1.1.1 Khái ni#m xp hng tín dng 8 1.1.2 i tng ca xp hng tín dng. 8 1.1.3. T$m quan tr ng ca xp hng tín dng. 10 1.1.3.1. Ri ro tín dng. 10 1.1.3.2. Thi#t hi t% ri ro tín dng. 11 1.1.3.3. Vai trò ca xp hng tín dng trong qu&n tr ri ro. 12 1.1.4. Nguyên t'c xp hng tín dng. 12 1.1.5. Mô hình xp hng tín dng. 12 1.1.6. Phng pháp xp hng tín dng theo mô hình i(m s. 13 1.1.7. Quy trình xp hng tín dng. 14 1.2. M)t s nghiên cu và kinh nghi#m v xp hng tín dng. 14 1.2.1. Nghiên cu ca Stefanie Kleimeier v mô hình i(m s tín dng cá nhân áp dng cho các ngân hàng bán l* ti Vi#t nam. 15 1.2.2. Các nghiên cu và kinh nghi#m xp hng tín dng trên th tr+ng tài chính ca M,. 16 1.2.2.1. H# thng xp hng tín nhi#m ca Moody’s và S&P. 17 1.2.2.2. Mô hình i(m s tín dng doanh nghi#p ca Edward I. Altman. 18 1.2.2.3. S tng -ng gi.a mô hình i(m s tín dng ca Edward I. Altman và xp hng tín nhi#m ca Standard & Poor. 21 1.2.2.4. Mô hình i(m s tín dng cá nhân ca FICO. 22 1.2.3. Kinh nghi#m xp hng tín dng ca m)t s NHTM và t" chc ki(m toán / Vi#t nam. 24 1.2.3.1. H# thng xp hng tín nhi#m ca CIC. 24 1.2.3.2. H# thng xp hng tín dng ca BIDV. 24 1.2.3.2.1. Xp hng tín dng và xp hng kho&n vay cá nhân. 24 1.2.3.2.2. Xp hng tín dng doanh nghi#p. 27 1.2.3.3. H# thng xp hng tín dng ca Vietinbank (Tr0c ây là Incombank). 29 1.2.3.3.1. Xp hng tín dng cá nhân. 30 1.2.3.3.2. Xp hng tín dng doanh nghi#p. 31 1.2.3.3. H# thng xp hng tín dng ca E&Y. 33 1.2.3.3.1. Xp hng tín dng cá nhân. 34 1.2.3.3.2. Xp hng tín dng doanh nghi#p. 36 CHNG II : H TH1NG XP H!NG TÍN D
NG C2A VIETCOMBANK. 2.1. Chính sách tín dng ca Vietcombank. 39 2.2. Nguyên t'c ch m i(m tín dng. 39 2.3. S3 dng kt qu& tính i(m xp hng tín dng. 40 2.4. Mô hình tính i(m xp hng tín dng ca Vietcombank. 40 2.4.1. Xp hng tín dng cá nhân. 40 2.4.2. Xp hng tín dng doanh nghi#p. 42 2.4.2.1. Mô hình ch m i(m xp hng tín dng doanh nghi#p ti các chi nhánh ca Vietcombank. 42 2.4.2.2. Mô hình ch m i(m xp hng tín dng doanh nghi#p ti VCI. 47 2.5. Nghiên cu m)t s tình hung xp hng tín dng thc t ti Vietcombank. 49 2.5.1. Nghiên cu tr+ng hp th nh t : Doanh nghi#p ã c xp loi A nhng có xu h0ng phát sinh n x u. 50 2.5.2. Nghiên cu tr+ng hp th hai : Doanh nghi#p ã c xp loi A nhng có xu h0ng phát sinh n x u. 53 2.6. ánh giá h# thng xp hng tín dng ca Vietcombank. 56 2.6.1 Nh.ng kt qu& t c. 56 2.6.2 Nh.ng hn ch t-n ti c$n kh'c phc. 58 CHNG III : HOÀN THIN H TH1NG XP H!NG TÍN D
NG C2A VIETCOMBANK 3.1. Mc tiêu hoàn thi#n xp hng tín dng ca Vietcombank. 61 3.2  xu t s3a "i b" sung mô hình ch m i(m xp hng tín dng ca Vietcombank 62 3.2.1. Hoàn thi#n mô hình ch m i(m xp hng tín dng cá nhân ca Vietcombank. 62 3.2.2. Hoàn thi#n mô hình ch m i(m xp hng tín dng doanh nghi#p ca Vietcombank. 65 3.2.2.1. H0ng d4n ca Ngân hàng Nhà n0c v mô hình xp hng tín dng doanh nghi#p. 65 3.2.2.2.  xu t s3a "i b" sung mô hình ch m i(m xp hng tín dng doanh nghi#p ca Vietcombank. 67 3.3. Ki(m chng mô hình ch m i(m xp hng tín dng ca Vietcombank sau iu ch5nh. 73 3.3.1 Ki(m chng mô hình ch m i(m xp hng tín dng cá nhân ca Vietcombank sau iu ch5nh. 73 3.3.2 Ki(m chng mô hình ch m i(m xp hng tín dng doanh nghi#p ca Vietcombank sau iu ch5nh. 74 3.4 Các bi#n pháp h6 tr c$n thit ( h# thng xp hng tín dng ca Vietcombank phát huy hi#u qu&. 78 KT LU7N. TÀI LIU THAM KHO. 81 PH
L
C I : TIÊU CHU8N TÍNH IM XP H!NG TÍN D
NG DOANH NGHIP C2A VIETCOMABNK. PH
L
C II : KT QU CH9M IM XHTD DOANH NGHIP C2A CÔNG TY CP A. PH
L
C III : TIÊU CHU8N TÍNH IM XP H!NG TÍN D
NG DOANH NGHIP THEO HNG D:N C2A NGÂN HÀNG NHÀ NC. PH
L
C IV : TIÊU CHU8N TÍNH IM XP H!NG TÍN D
NG DOANH NGHIP THEO HNG D:N C2A NGÂN HÀNG NHÀ NC, VÀ  XU9T S;A <I B< SUNG C2A  TÀI NGHIÊN CU. PH
L
C V : KT QU CH9M IM XHTD DOANH NGHIP C2A CÔNG TY CP A B=NG MÔ HÌNH S;A <I THEO  XU9T C2A  TÀI NGHIÊN CU. DANH M
C CÁC KÝ HIU, CH VIT TT Ký hiu Din gii Basel Hi
p c v giám sát hot ng ngân hàng. BIDV Ngân hàng  u t và Phát tri n Vi
t Nam. CIC Trung tâm Thông tin tín dng ca Ngân hàng Nhà nc. DNNN Doanh nghi
p Nhà nc. TNN Doanh nghi
p có v n  u t nc ngoài. E&Y Công ty TNHH Ernst & Young Vi
t Nam. FICO Fair Isaac Corp. Moody’s Moody’s Investors Service. NHNN Ngân hàng Nhà nc Vi
t nam. NHTM Ngân hàng thng mi. R&I Rating & Investment Information. SEC y ban Chng khoán và Giao dch M. S&P Standard & Poor's. TNHH Trách nhi
m hu hn. TMCP Thng mi c ph n. Vietcombank Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vi
t nam. Vietinbank Ngân hàng Công thng Vi
t nam. XHTD Xp hng tín dng. DANH M
C CÁC BNG BIU Bng Trang 1.01 Ký hi
u XHTD cá nhân theo Stefanie Kleimeier. 15 1.02 Ch tiêu chm im XHTD cá nhân ca Stefanie Kleimeier. 16 1.03 H
thng ký hi
u xp h ng công c n dài h n ca Moody’s. 18 1.04 T ng quan gia ch s tín d ng Z”-iu chnh ca Altman vi h
thng ký hi
u xp h ng ca S&P. 21 1.05 T trng các tiêu chí ánh giá trong mô hình im s tín d ng FICO. 22 1.06 H
thng ký hi
u xp h ng ca VantageScore. 23 1.07 T trng các tiêu chí ánh giá trong mô hình im s tín d ng VantageScore. 23 1.08 Các ch tiêu chm im cá nhân ca BIDV. 25 1.09 H
thng ký hi
u XHTD cá nhân ca BIDV. 26 1.10 Các ch tiêu chm im tài sn m bo. 26 1.11 Ma trn kt hp gia kt qu XHTD vi kt qu ánh giá tài sn m bo ca BIDV. 27 1.12 H
thng ký hi
u ánh giá tài sn m bo ca BIDV. 27 1.13 im trng s các ch tiêu phi tài chính chm im XHTD doanh nghi
p ca BIDV. 28 Bng Trang 1.14 im trng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính chm im XHTD doanh nghi
p ca BIDV. 28 1.15 H
thng ký hi
u xp h ng doanh nghi
p ca BIDV. 29 1.16 Các ch tiêu chm im tín d ng cá nhân ca Vietinbank. 30 1.17 H
thng ký hi
u XHTD cá nhân ca Vietinbank. 31 1.18 im trng s các ch tiêu phi tài chính chm im XHTD doanh nghi
p ca Vietinbank. 32 1.19 im trng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính chm im XHTD doanh nghi
p ca Vietinbank. 32 1.20 H
hng ký hi
u XHTD doanh nghi
p ca Vietinbank. 33 1.21 Các ch tiêu chm im cá nhân ca E&Y. 34,35 1.22 H
hng ký hi
u XHTD cá nhân ca E&Y. 36 1.23 Các ch tiêu chm im tài chính doanh nghi
p ca E&Y. 36 1.24 Ma trn XHTD kt hp gia tình hình thanh toán n và tình hình tài chính ca E&Y. 38 2.01 Các ch tiêu chm im XHTD cá nhân ca Vietcombank. 41 2.02 H
thng ký hi
u XHTD cá nhân ca Vietcombank. 42 2.03 Hng dn tính toán mt s ch tiêu phân tích tài chính trong chm im XHTD doanh nghi
p ca Vietcombank. 44 2.04 im trng s các ch tiêu phi tài chính chm im XHTD doanh nghi
p ca Vietcombank. 45 Bng Trang 2.05 im trng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính chm im XHTD doanh nghi
p ca Vietcombank. 45 2.06 H
thng ký hi
u XHTD doanh nghi
p ca Vietcombank. 46 2.07 Thang im và các ch tiêu chm im XHTD doanh nghi
p ca Vietcombank t i VCI. 48 2.08 Tình hình xp lo i và n xu ca nhóm i tng nghiên cu 50 2.09 Tóm tt bng cân i k toán nm 2007 ca Công ty TNHH A. 51 2.10 Chm im các ch tiêu tài chính ca Công ty TNHH A. 52 2.11 Chm im các ch tiêu vay n và chi phí tr lãi ca Công ty TNHH A. 52 2.12 Chm im các ch tiêu thông tin phi tài chính ca Công ty TNHH A. 53 2.13 Tóm tt bng cân i k toán nm 2007 ca Công ty CP A. 54 2.14 im trng s các ch tiêu phi tài chính ca Công ty CP A. 55 2.15 im trng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính chm im XHTD doanh nghi
p ca Vietcombank. 55 3.01 Các ch tiêu chm im cá nhân. 63 3.02 H
thng ký hi
u XHTD cá nhân. 64 Bng Trang 3.03 ánh giá tình hình tr n ca cá nhân. 64 3.04 Ma trn xp lo i khon vay cá nhân. 65 3.05 Thang im và trng s các ch tiêu chm im xp h ng doanh nghi
p theo quyt nh 57/2002/Q-NHNN. 66 3.06 H
thng ký hi
u xp h ng doanh nghi
p theo quyt nh 57/2002/Q-NHNN. 67 3.07 Chm im các ch tiêu tài chính XHTD doanh nghi
p. 69 3.08 Chm im các ch tiêu d báo nguy c khó khn tài chính XHTD doanh nghi
p. 70 3.09 Chm im các ch tiêu thông tin phi tài chính XHTD doanh nghi
p. 71 3.10 ánh giá tình hình tr n ca doanh nghi
p. 72 3.11 Ma trn xp lo i khon vay doanh nghi
p. 73 3.12 Chm im XHTD cá nhân KH_A bng mô hình sa i theo  xut ca  tài nghiên cu. 74 3.13 Chm im các ch tiêu tài chính ca Công ty TNHH A bng mô hình sa i theo  xut ca  tài nghiên cu. 75 3.14 Xác nh ch s nguy c v n ca Công ty TNHH A bng hàm thng kê Z-score ca Altman. 76 3.15 Chm im các ch tiêu d báo nguy c khó khn tài chính ca Công ty TNHH A bng mô hình sa i theo  xut  tài nghiên cu. 76 Bng Trang 3.16 Chm im các ch tiêu thông tin phi tài chính ca Công ty TNHH A bng mô hình sa i theo  xut ca  tài nghiên cu. 77 I.01 Chm im quy mô doanh nghi
p ca Vietcombank. Ph l c I I.02 Xác nh doanh nghi
p theo l!nh vc/ngành ca Vietcombank. Ph l c I I.03 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành nông, lâm, ng nghi
p theo Vietcombank. Ph l c I I.04 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành th ng m i dch v theo Vietcombank. Ph l c I I.05 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành xây dng theo Vietcombank. Ph l c I I.06 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành công nghi
p theo Vietcombank. Ph l c I I.07 Tiêu chu"n ánh giá dòng tin ca doanh nghi
p theo Vietcombank. Ph l c I I.08 Tiêu chu"n ánh giá nng lc qun lý ca doanh nghi
p theo Vietcombank. Ph l c I I.09 Tiêu chu"n ánh giá uy tín giao dch ca doanh nghi
p theo Vietcombank. Ph l c I I.10 Tiêu chu"n ánh giá các yu t bên ngoài ca doanh nghi
p theo Vietcombank. Ph l c I I.11 Tiêu chu"n ánh giá các yu t khác ca doanh nghi
p Ph l c I Bng Trang theo Vietcombank. II.01 Chm im các ch tiêu tài chính ca Công ty CP A. Ph l c II II.02 Chm im dòng tin ca Công ty CP A. Ph l c II II.03 Chm im nng lc qun lý ca Công ty CP A. Ph l c II II.04 Chm im uy tín giao dch ca Công ty CP A. Ph l c II II.05 Chm im các yu t bên ngoài ca Công ty CP A. Ph l c II II.06 Chm im các yu t khác ca Công ty CP A. Ph l c II III.01 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành nông, lâm, ng nghi
p theo quyt nh 57/2002/Q-NHNN. Ph l c III III.02 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành th ng m i dch v theo quyt nh 57/2002/Q-NHNN. Ph l c III III.03 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành xây dng theo quyt nh 57/2002/Q- NHNN. Ph l c III III.04 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành công nghi
p theo quyt nh 57/2002/Q- NHNN. Ph l c III Bng Trang IV.01 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành nông, lâm, ng nghi
p. Ph l c IV IV.02 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành th ng m i dch v . Ph l c IV IV.03 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành xây dng. Ph l c IV IV.04 Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi
p ngành công nghi
p. Ph l c IV V.01 Chm im các ch tiêu tài chính ca Công ty CP A bng mô hình sa i theo  xut ca  tài nghiên cu. Ph l c V V.02 Xác nh ch s nguy c v n ca Công ty CP A bng hàm thng kê Z-score ca Altman. Ph l c V V.03 Chm im các ch tiêu d báo nguy c khó khn tài chính ca Công ty CP A bng mô hình sa i theo  xut ca  tài nghiên cu. Ph l c V V.04 Chm im các ch tiêu thông tin phi tài chính ca Công ty CP A bng mô hình sa i theo  xut ca  tài nghiên cu. Ph l c V GI
I THIU Ngân hàng th
ng mi (NHTM) là nh ch tài chính trung gian thc hin nghip v kinh doanh ti n t và cung ng các dch v tài chính. Ti Vit nam, thu nhp c b n ca các NHTM vn ch yu t hot ng tín d ng vi nhi u áp lc và ri ro. Ngân hàng Trung
ng các n
c d
i s b o tr ca Ngân hàng Thanh toán quc t, trong các cuc hp ti Basel ã 
a ra nhng yêu cu v qu n tr ri ro trong ó chú trng và  cao vai trò xp hng tín d ng (XHTD) ni b i vi NHTM 
c quy nh trong Hip
c Basel I (Nm 1988) và b sung trong hip
c Basel II (Nm 2004). 1. Lý do chn  tài. Thc tin ã cho thy tht bi ca NHTM trong hot ng tín d ng gn cht vi thiu hiu bit v khách hàng. Mt trong nhng k thut qu n tr ri ro tín d ng ca NHTM là s d ng phân tích chm im  xp hng uy tín v mt tín d ng ca m!i khách hàng mt cách th
"ng xuyên. Do vy, vn  xây dng và hoàn thin h thng XHTD ni b ang 
c các NHTM quan tâm nh#m ngn nga và hn ch ri ro tín d ng, gi m bt t$ l n xu ph i trích d phòng ri ro, áp ng các yêu cu ca Basel và Ngân hàng Nhà n
c (NHNN). Trong i u kin hin nay ca Vit nam, xp hng tín nhim do các công ty xp hng cung cp ch% mi dng li & mt s doanh nghip niêm yt và kt qu xp hng có kh nng ch
a chính xác vì thông tin không y . Ngay c trên th tr
"ng XHTD quc t, các t chc xp hng hàng u là Fitch Ratings, Moody’s và Standard & Poor's c'ng không th tránh kh(i sai lm khi ánh giá ri ro, mt s doanh nghip 
c h xp hng an toàn thì nay li tr& thành ri ro th hin qua s mt giá liên t c ca c phiu và trái phiu trên th tr
"ng chng khoán quc t, buc các t chc xp hng này ph i nhìn li các tiêu chí ánh giá và xem xét li nh h
&ng lên kt qu xp hng ca mi quan h gia GI
I THIU 2 h vi khách hàng c ánh giá. Kt qu c a mt cuc iu tra kéo dài 10 tháng trong n m 2007 c a y ban Chng khoán và Giao dch M (SEC) i vi các hot ng c a Fitch Ratings, Moody’s và Standard & Poor’s ã khng nh iu mà các nhà u t Ph Wall t lâu ã nghi ng “Nhiu t chc xp hng tín nhim ln ã coi thng các quy tc v xung t li ích và ch chú ý n li nhun khi xp hng các loi chng khoán”. SEC ã phát hin ra rng các t chc xp hng trên ã b “è bp” bi khi lng và mc  phc tp t ng cao c a các loi chng khoán mà h c yêu cu ánh giá. Các NHTM chc chn ã rút ra c nhiu iu qua tình hình trên và buc ph i d a vào kt qu XHTD ni b ! hn ch r i ro. Tuy nhiên, ch tiêu c" b n trong ch#m i!m và xp hng tín nhim khách hàng hin nay c a mt s NHTM v$n cha ph n nh chính xác r i ro, và xp hng tín nhim i vi khách hàng th! nhân v$n cha c chú trng Hip c Basel II c%ng  cp vai trò c a c" quan qu n lý ngân hàng trong vic ánh giá h thng XHTD ni b ! phân loi r i ro tài s n c a t chc tín d&ng. Nhng trong th c t, NHNN r#t khó ki!m chng h thng xp hng ánh giá r i ro c a các NHTM có úng hay không. Trong khi ó, nu c s' d&ng h thng ánh giá r i ro kém chính xác, các NHTM có th! quá lc quan v tri!n vng khách hàng d$n ti hu qu khó lng. T nh(ng phân tích và nhn nh nêu trên ã cho th#y tm quan trng c a vic nghiên cu nhm hoàn thin h"n n(a h thng XHTD ni b c a các NHTM, và ây rõ ràng là công vic mà các NHTM ti cn tin hành mt cách nh k) nhm áp ng vi nh(ng thay i v môi trng kinh doanh và t ng cng h"n n(a kh n ng d báo trong qu n tr r i ro tín d&ng. 2. Xác
nh vn
 nghiên cu. Basel ã nghiên cu các yêu cu v an toàn vn trong ó quy nh r i ro tín d&ng và r i ro th trng, c ban hành ln u vào n m 1988 trong Hip c Basel I. N m 2004, hip c Basel II ã c thông qua, b sung thêm r i ro hot ng, quy nh t* l vn an toàn ti thi!u gn ch+t ch, vi mc  r i ro c a tài s n ngân hàng liên quan n nhiu yu t bao g-m xp hng tín GI
I THIU 3 nhim c a khách hàng, mc tp trung c a kho n vay vào mt nhóm khách hàng. Nhm tip cn các chu.n m c quc t nh Basel trong qu n tr r i ro c a các NHTM theo ph"ng pháp hin i, NHNN ã có quyt nh 57/2002/Q/- NHNN ngày 24/01/2002 tri!n khai thí i!m  án phân tích, xp loi tín d&ng doanh nghip. Quý II n m 2008 va qua là mc cui ! các NHTM ti Vit nam trình  án XHTD ni b lên NHNN (Nhng th c t thì a s các NHTM v$n cha hoàn thành). Và NHNN c%ng ã yêu cu t ng cng ki!m soát n x#u c a các NHTM qua Quyt nh 493/2005/Q/-NHNN ngày 22/4/2005 v phân loi n, trích lp và s' d&ng d phòng ! x' lý r i ro tín d&ng. Hin nay ti Vit nam, hu ht các NHTM v$n ang th c hin phân loi n theo /iu 6 c a Quyt nh 493/2005/Q/-NHNN c n c vào thi gian quá hn c a các kho n vay ang có d n. Nhiu kh n ng n x#u c a các NHTM có th! cao h"n con s chính thc mà các ngân hàng a ra nu th c hin phân loi khách hàng và n theo /iu 7 c a Quyt nh 493/2005/Q/-NHNN c n c vào kt qu XHTD ni b c a NHTM : a) Nhóm 1 (N  tiêu chu.n) bao g-m : Các kho n n c t chc tín d&ng ánh giá là có kh n ng thu h-i y  c n gc và lãi úng hn. b) Nhóm 2 (N cn chú ý) bao g-m : Các kho n n c t chc tín d&ng ánh giá là có kh n ng thu h-i y  c n gc và lãi nhng có d#u hiu khách hàng suy gi m kh n ng tr n. c) Nhóm 3 (N di tiêu chu.n) bao g-m : Các kho n n c t chc tín d&ng ánh giá là không có kh n ng thu h-i n gc và lãi khi n hn. Các kho n n này c t chc tín d&ng ánh giá là có kh n ng tn th#t mt phn n gc và lãi. d) Nhóm 4 (N nghi ng) bao g-m : Các kho n n c t chc tín d&ng ánh giá là kh n ng tn th#t cao. ) Nhóm 5 (N có kh n ng m#t vn) bao g-m : Các kho n n c t chc tín d&ng ánh giá là không còn kh n ng thu h-i, m#t vn. GI
I THIU 4 /i vi Ngân hàng TMCP Ngoi th"ng Vit nam (Vietcombank), h thng XHTD ni b ã c xây d ng và tri!n khai ng d&ng t n m 2003, tuy nhiên, ki!m chng qua tình trng n x#u ph i trích d phòng r i ro v$n gia t ng thi gian gn ây cho th#y h thng XHTD ni b v$n còn nhiu khuyt i!m d$n n sàng lc khách hàng cha hiu qu , và h thng này cn c b sung chnh s'a nhm phù hp h"n vi iu kin kinh t xã hi ã thay i và các hip c quc t mà Vit nam cam kt. /ó là lý do cn thit chn  tài nghiên cu “Hoàn thin h thng xp hng tín d&ng c a Vietcombank”. 3. Mc tiêu nghiên cu ca
 tài. / tài nghiên cu này nhm tr li cho câu h0i c a các nhà qu n tr là ti sao tình trng n x#u thuc khi khách hàng cá nhân và doanh nghip c a Vietcombank v$n gia t ng m+c dù ngân hàng này ã áp d&ng ph"ng pháp tiên tin trong qu n tr r i ro là ch#m i!m XHTD khách hàng t n m 2003 n nay, và ngay c khi h thng XHTD ni b này ã c chnh s'a gn ây nh#t là n m 2007 nhng tình hình n x#u v$n còn  mc áng ph i quan tâm. Th c vy, tính n tháng 6/2008, tng d n tín d&ng toàn h thng Vietcombank là 104.298 t* -ng gi m 1.980 t* -ng so vi tháng 5/2008 nhng có n 2.418 t* -ng n x#u vi t* trng 2,32%, t ng 573 t* -ng so vi tháng 5/2008. Tuy nhiên, ó v$n cha ph i là con s th c c a n x#u ti Vietcombank bi vì : Tc  gia t ng quá nhanh d n tín d&ng trong toàn h thng trong bn tháng u n m 2008 ã vô tình làm gi m t* trng n x#u; Tình trng óng b ng b#t ng s n và chng khoán v$n còn kéo dài, lm phát cao s, tip t&c .y n x#u gia t ng. M+t khác, nu ch xét riêng t* trng n x#u so vi tng d n thì có th! s, không th! hin c ht s nghiêm trng, cn ph i xem xét n x#u trong mi quan h vi vn t có, ph i thn trng vi bc tranh tài chính ã c làm p và gi m t* l n x#u bng cách cho khách hàng vay li ! tr nh(ng kho n n x#u ho+c n có nguy c" x#u khi n hn. Nghiên cu này nhm tip cn c" s lý lun hin i v xp hng tín nhim, phân tích hin trng và ki!m chng các ch tiêu ánh giá trong XHTD ni b Vietcombank so vi h thng ánh giá xp hng tiên tin c a nh(ng tên GI
I THIU 5 tui hàng u trong l1nh v c này nh Moody’s và Standard & Poor's bng ch s Z (Mô hình i!m s tín d&ng) c a Edward I. Altman ang c s' d&ng hiu qu ti nhiu nc trên th gii ! d oán nguy c" phá s n và xp hng r i ro tín d&ng. T kt qu nghiên cu này,  tài s, cho th#y c nh(ng thành t u c%ng nh nh(ng hn ch t-n ti c a h thng XHTD ang c s' d&ng ti Vietcombank, qua ó,  tài nghiên cu mnh dn  xu#t nh(ng gi i pháp góp phn hoàn thin h thng XHTD c a Vietcombank bng cách tip thu nh(ng tin b trong kinh nghim XHTD c a các t chc tín nhim quc t, các NHTM và t chc ki!m toán trong nc. 4.  i t ng và phm vi nghiên cu. /i tng nghiên cu c a  tài là mô hình các ch tiêu ánh giá tính i!m XHTD khách hàng cá nhân và doanh nghip ang áp d&ng ti Vietcombank t n m 2007 n tháng 9/2008. Lý do c a gii hn thi gian nghiên cu nh trên vì h thng xp dng tín d&ng ni b ã c iu chnh mt s ch tiêu ánh giá và áp d&ng trong n m 2007 i vi khi khách hàng doanh nghip. 5. Ph ng pháp nghiên cu và tip cn vn
. Lun v n s' d&ng ph"ng pháp nghiên cu tình hung ! tip cn chuyên môn v i tng nghiên cu theo ni dung, ph"ng pháp, và k thut xp hng tín nhim c a Vietcombank. Nghiên cu này s' d&ng thông tin th c#p là kt qu XHTD n m 2007 c a mt s khách hàng ang có d n tín d&ng ti Vietcombank do Trung tâm thông tin tín d&ng Vietcombank và các chi nhánh th c hin xp hng. Lun v n s' d&ng ph"ng pháp phân tích s liu nh tính ! làm rõ hin trng h thng XHTD ni b. Và bng cách s' d&ng ph"ng pháp so sánh vi các tiêu chu.n ánh giá ph bin trên th trng xp hng tín nhim quc t GI
I THIU 6 và trong nc, qua ó, nghiên cu ! a ra nhn nh,  xu#t gi i pháp hoàn thin h thng XHTD c a Vietcombank. 6. Kt cu ca lun vn. B c&c c a  tài nghiên cu “Hoàn thin H thng XHTD c a Vietcombank” c chia thành phn gii thiu và ba ch"ng vi kt c#u chi tit c xây d ng bao g-m : Phn gii thiu là các ni dung nhm s" lc lý do nghiên cu, xác nh  tài nghiên cu, i tng và m&c tiêu c a nghiên cu, các ph"ng pháp c s' d&ng trong nghiên cu, ý ngh1a và tính th c ti2n c a  tài. Ch"ng I trình bày các v#n  v h thng XHTD bao g-m tng quan v XHTD, kinh nghim XHTD  các nc, th c ti2n XHTD ti Vit nam. Ch"ng II trình bày th c trng h thng XHTD ni b c a Vietcombank, kt qu th c t c a các tình hung nghiên cu XHTD c a h thng. T ó lun v n tin hành phân tích, ánh giá, so sánh và ki!m chng các ch tiêu ánh giá trong mô hình ch#m i!m ! rút ra c nh(ng thành t u c%ng nh các hn ch t-n ti cn hoàn thin, b sung nhm t ng cng hiu qu ng n nga và gi m thi!u r i ro tín d&ng qua h thng sàng lc khách hàng. Ch"ng III trình bày các gi i pháp th c ti2n góp phn hoàn thin H thng XHTD c a Vietcombank. 7. Ý ngha khoa hc và thc tin ca
 tài. Lun v n trình bày s cn thit ph i hoàn thin H thng XHTD ni b ti Vietcombank. / tài nghiên cu tp trung vào ph"ng pháp tính i!m và xp hng, a ra hng ki!m chng các ch tiêu nhm nâng cao hiu qu qu n tr r i ro tín d&ng bng công c& tiên tin phù hp vi thông l quc t. Kt qu c a  tài nghiên cu này có th! c áp d&ng vào công tác th c ti2n vì Vietcombank ang trong quá trình hoàn thin quy trình tín d&ng GI
I THIU 7 trong ó có các v#n  liên quan n XHTD khách hàng nhm phù hp vi chính sách tín d&ng và c" c#u t chc mi sau c phn hóa. /-ng thi,  tài nghiên cu c%ng góp phn hoàn thin lý lun v qu n tr r i ro tín d&ng c a NHTM thông qua XHTD. Xây d ng thành công h thng ánh giá, xp hng tín nhim ni b i vi khách hàng không ch giúp NHTM phân loi n trung th c h"n, mà còn là công c& t v#n, giúp các nhà qu n tr NHTM có nh hng chin lc kinh doanh rõ ràng áp d&ng phù hp cho tng nhóm i tng khách hàng. CH
NG I : H THNG XP HNG TÍN DNG M
c tiêu nghiên cu ca chng này nhm tip cn m t s c s lý lun hin i trong lnh vc XHTD cá nhân và doanh nghip, nhng tham kho v các h th ng XHTD ca M, gii thiu m t s công trình khoa hc có liên quan ca các tác gi nc ngoài ã công b nh : Mô hình ch s tín d
ng a bin ca Altman trong d báo nguy c v n ca doanh nghip; Mô hình chm im tín d
ng cá nhân trong nghiên cu ca Stefanie Kleimeier  xut áp d
ng cho các ngân hàng bán l ca Vit nam. Trong chng này,  tài nghiên cu cng c gng trình bày tng i chi tit v h th ng XHTD ca m t s NHTM và t chc kim toán trong nc. Qua ó, có th phát hin nhng thành tu mà các h th ng XHTD ca nhng t chc này ã t c có giá tr xem xét  xut áp d
ng hoàn thin cho h th ng XHTD n i b ca Vietcombank. 1.1. Tng quan v x p hng tín dng. 1.1.1. Khái ni m x p hng tín dng. XHTD là vic a ra nhn nh v mc tín nhim i vi trách nhim tài chính; ho!c ánh giá mc ri ro tín d
ng ph
thu c các yu t bao g"m n#ng lc áp ng các cam kt tài chính, kh n#ng d$ b v n khi các iu kin kinh doanh thay i, ý thc và thin chí tr n ca ng%i i vay. 1.1.2. i tng x p hng tín dng. H th ng XHTD tip cn n tt c các yu t có liên quan n ri ro tín d
ng, các NHTM không s& d
ng kt qu XHTD nhm th hin giá tr ca ng%i i vay mà n thu'n là a ra ý kin hin ti da trên các nhân t ri ro, t( ó có chính sách tín d
ng và gii hn cho vay phù hp. M t s xp hng cao ca m t khách hàng i vay cha phi là chc chn trong vic thu h"i 'y  các khon n g c và lãi vay, mà ch là c s  a ra quyt nh úng n v tín H
THNG XP HNG TÍN DNG 9 dng ã  c i u chnh theo d ki n mc  ri ro tín dng có liên quan  n khách hàng là ngi i vay và tt c các khon vay ca khách hàng ó. X p hng ngi i vay ch y u d báo nguy c v n theo ba cp  c bn là nguy him, cnh báo và an toàn da trên xác sut không tr  c n PD (Probability of Default). C s ca xác sut này là d liu v các khon n quá kh trong vòng 5 nm trc ó ca khách hàng, gm các khon n ã tr, khon n trong hn và khon n không thu hi  c. D liu  c phân theo ba nhóm : Nhóm d liu tài chính liên quan  n các h s tài chính ca khách hàng cng nh các ánh giá ca các t chc x p hng; nhóm d liu !nh tính phi tài chính liên quan  n trình  qun lý, kh nng nghiên cu và phát trin sn ph"m mi, các d liu v kh nng tng trng ca ngành; Và nhóm d liu mang tính cnh báo liên quan  n các hin t ng báo hiu kh nng không tr  c n tình hình s d ti n g#i, hn mc thu chi. Các nhóm d liu này  c a vào mt mô hình !nh s$n  x# lý, t% ó tính  c xác xut không tr  c n ca khách hàng. &ó có th là mô hình tuy n tính, mô hình probit... và thng  c xây dng bi các t chc t vn chuyên nghip. X p hng khon vay da trên c s x p hng ngi vay và các y u t bao gm tài sn m bo, thi hn cho vay, t ng mc d n ti các t chc tín dng, nng lc tài chính. Ri ro ca khon vay  c o lng b'ng xác sut ri ro d ki n EL (Expected Loss). Xác xut này  c tính theo công thc EL = PD x EAD x LGD. Trong ó, EAD (Exposure at Default) là t ng d n ca khách hàng ti thi im khách hàng không tr  c n ), LGD (Loss Given Default) là t( tr)ng t n tht c tính. Theo thng kê ca y ban Basel, ti thi im không tr  c n , khách hàng thng có xu hng rút vn vay ti mc g*n xp x hn mc  c cp. Hip c Basel II yêu c*u tính EAD = D n bình quân + LEQ x Hn mc tín dng cha s# dng bình quân. Trong ó, LEQ (Loan Equyvalent Exposure) là t( tr)._.ng ph*n vn cha s# dng) có nhi u kh nng s+  c khách hàng rút thêm ti thi im không tr  c n . LEQ x Hn mc tín dng cha s# dng H
THNG XP HNG TÍN DNG 10 bình quân ó chính là d n khách hàng rút thêm ti thi im không tr  c n ngoài mc d n bình quân. T n tht c tín bao gm t n tht v khon vay và các t n tht khác phát sinh nh lãi sut  n hn nhng không  c thanh toán, chi phí x# lý tài sn m bo, chi phí cho d!ch v pháp lý và mt s chi phí liên quan. LGD là t( tr)ng ph*n vn b! t n tht trên t ng d n ti thi im khách hàng không tr  c n  c tính theo công thc LGD = (EAD - S ti n có th thu hi)/EAD. 1.1.3. T
m quan trng ca xp hng tín dng. H thng XHTD ca NHTM nh'm cung cp nhng d oán kh nng xy ra ri ro tín dng có th  c hiu là s khác bit v m,t kinh t gia nhng gì mà ngi i vay ha thanh toán vi nhng gì mà NHTM thc s nh-n  c. Khái nim ri ro  c xét  n  ây là là mt s không ch.c ch.n hay mt tình trng bt n có th c oán  c xác sut xy ra. Khái nim tín dng  c hiu là quan h chuyn giao quy n s# dng vn l/n nhau gia ngi cho vay và ngi i vay trên nguyên t.c có hoàn tr. Quan h tín dng da trên n n tng s tin tng l/n nhau gia các ch th. 1.1.3.1. Ri ro tín dng. Tín dng ngân hàng là quan h tín dng gia ngân hàng, t chc tín dng và các t chc kinh t , cá nhân theo nguyên t.c hoàn tr. NHTM ra i  gii quy t nhu c*u phân phi vn, nhu c*u phát trin sn xut kinh doanh ca các t chc kinh t , cá nhân vi ,c thù kinh doanh trên l0nh vc ti n t. NHTM là mt trung gian tài chính, huy ng vn nhàn r1i trong n n kinh t , sau ó cho các t chc kinh t , cá nhân vay li vi lãi sut cao hn lãi sut huy ng  thu l i nhu-n. N u ngân hàng không áp ng  vn cho n n kinh t ho,c huy ng  vn nhng không có th! trng  cho vay thì ngân hàng hot ng kém hiu qu, s+ d/n  n ri ro. Vic hoàn tr  c n gc trong tín dng ngân hàng có ngh0a là vic thc hin  c giá tr! hàng hoá trên th! trng, còn vic hoàn tr  c lãi vay trong tín dng là vic thc hin  c giá H
THNG XP HNG TÍN DNG 11 tr! th,ng d trên th! trng. Do ó, có th xem ri ro tín dng cng là ri ro kinh doanh nhng  c xem xét di góc  ca ngân hàng. Ri ro tín dng phát sinh trong trng h p ngân hàng không thu  c *y  ho,c thu không úng k2 hn c gc l/n lãi ca khon vay. Ri ro tín dng không ch gii hn  hot ng cho vay, mà còn bao gm nhi u hot ng mang tính cht tín dng khác ca NHTM nh bo lãnh, cam k t, chp thu-n tài tr thng mi, cho vay  th! trng liên ngân hàng, tín dng thuê mua, cho vay ng tài tr . Trong quan h tín dng có hai i t ng tham gia là ngân hàng cho vay và ngi i vay. Nhng ngi i vay s# dng ti n vay trong mt thi gian, không gian c th, tuân theo s chi phi ca nhng i u kin c th nht !nh mà ta g)i là môi trng kinh doanh, và ây là i t ng th ba có m,t trong quan h tín dng. Ri ro tín dng xut phát t% môi trng kinh doanh g)i là ri ro do nguyên nhân khách quan, bao gm nh hng bi n ng quá nhanh và khó d oán ca n n kinh t , môi trng pháp lý cha thu-n l i. Ri ro xut phát t% ngi i vay và ngân hàng cho vay g)i là ri ro do nguyên nhân ch quan, bao gm s# dng vn sai mc ích, không có thin chí trong vic tr n vay; nng lc tài chính ca ngi i vay y u kém, thi u minh bch; kh nng qun tr! kém; bt cân xng thông tin; vic xác !nh hn mc tín dng cho khách hàng còn quá n gin. 1.1.3.2. Thit hi t ri ro tín dng. Khi ri ro tín dng nh hng n,ng n  n hot ng kinh doanh ca NHTM s+ gây tâm lý hoang mang lo s cho ngi g#i ti n và có th nhng ngi g#i ti n s+  t rút ti n làm cho toàn b h thng ngân hàng g,p khó khn. S hong lon này nh hng rt ln  n toàn b n n kinh t , làm cho sc mua gim, giá c tng, xã hi mt n !nh. Ri ro tín dng ca NHTM trong nc cng nh hng  n n n kinh t các nc có liên quan do s hi nh-p ã g.n ch,t mi liên h v ti n t, *u t gia các quc gia. H
THNG XP HNG TÍN DNG 12 NHTM g,p ri ro tín dng s+ khó thu  c vn tín dng ã cp và lãi cho vay, nhng ngân hàng phi tr vn và lãi cho khon ti n huy ng khi  n hn, i u này làm cho ngân hàng mt cân i thu chi, mt kh nng thanh khon, làm mt lòng tin ngi g#i ti n, nh hng  n uy tín ca ngân hàng. 1.1.3.3. Vai trò ca xp hng tín dng trong qu n tr ri ro. H thng XHTD giúp NHTM qun tr! ri ro tín dng b'ng phng pháp tiên ti n, giúp kim soát mc  tín nhim khách hàng, thi t l-p mc lãi sut cho vay phù h p vi d báo kh nng tht bi ca t%ng nhóm khách hàng. NHTM có th ánh giá hiu qu danh mc cho vay thông qua giám sát s thay  i d n và phân loi n trong t%ng nhóm khách hàng ã  c x p hng, qua ó i u chnh danh mc theo hng u tiên ngun lc vào nhng nhóm khách hàng an toàn. 1.1.4. Nguyên tc xp hng tín dng. Khái nim hin i v XHTD  c t-p trung vào các nguyên t.c ch y u bao gm phân tích tín nhim trên c s ý thc và thin chí tr n ca ngi i vay và t%ng khon vay; ánh giá ri ro dài hn da trên nh hng ca chu k2 kinh doanh và xu hng kh nng tr n trong tng lai; ánh giá ri ro toàn din và thng nht da vào h thng ký hiu x p hng. Trong phân tích XHTD c*n thi t s# dng phân tích !nh tính  b sung cho nhng phân tích !nh l ng. Các d liu !nh l ng là nhng quan sát  c o lng b'ng s, các quan sát không th o lng b'ng s  c x p vào d liu !nh tính. Các ch tiêu phân tích có th thay  i phù h p vi s thay  i ca trình  công ngh và yêu c*u qun tr! ri ro. 1.1.5. Mô hình xp hng tín dng. Mô hình n gin nht  c s# dng trong XHTD là mô hình mt bi n s. Ch tiêu ánh giá phi  c thng nht trong mô hình. T( sut tài chính  c s# dng trong mô hình mt bi n s bao gm các ch tiêu thanh khon, các H
THNG XP HNG TÍN DNG 13 ch tiêu hot ng, ch tiêu cân n , ch tiêu l i tc, ch tiêu vay n và chi phí tr lãi. Các ch tiêu phi tài chính thng  c s# dng bao gm thi gian hot ng ca doanh nghip, s nm kinh nghim và trình  ca nhà qun tr! cp cao, trin v)ng ngành. Nh c im ca mô hình mt bi n s là k t qu d báo khó chính xác n u thc hin phân tích và cho im các ch tiêu ánh giá mt cách riêng bit, hn na, m1i ngi có th hiu các ch tiêu ánh giá theo mt cách khác nhau. & kh.c phc nh c im này, các nhà nghiên cu ã phát trin nhng mô hình k t h p nhi u bi n s thành mt giá tr!  d báo s tht bi ca doanh nghip nh mô hình phân tích hi quy, phân tích lôgích, phân tích xác xut có i u kin, phân tích phân bit nhi u bi n s. NHTM áp dng các mô hình khác nhau tu2 theo i t ng x p loi là cá nhân, doanh nghip hay t chc tín dng. Trong  tài nghiên cu này ch  c-p  n hai nhóm khách hàng  c x p hng là cá nhân và doanh nghip. Các mô hình này  c s# dng n !nh và có th i u chnh sau vài nm s# dng khi thy có nhi u sai sót ln gia x p hng vi thc t . 1.1.6. Ph ng pháp xp hng tín dng theo mô hình im s. Mc ích ca XHTD là  d oán nhng khách hàng có kh nng ri ro cao ch không nh'm lý gii ti sao h) phá sn, hay tìm câu tr li cho gi thuy t v mi quan h gia kh nng phá sn vi các bi n s kinh t xã hi. Các phng pháp XHTD hin i bao gm phng pháp nghiên cu thng kê da trên s hi quy và cây phân loi còn  c g)i là thu-t toán  quy phân !nh; ho,c phng pháp v-n trù h)c da trên toán h)c  gii quy t các bài toán tài chính b'ng quy hoch tuy n tính, qua ó nhà qun tr! có  c quy t !nh h p lý cho các hành ng trong hin ti và tng lai. XHTD theo mô hình im s là phng pháp khoa h)c k t h p s# dng d liu nghiên cu thng kê và áp dng mô hình toán h)c  phân tích, tính im cho các ch tiêu ánh giá trong mô hình mt bi n ho,c a bi n. Các ch tiêu s# dng trong XHTD  c xác l-p theo nhóm bao gm phân tích ngành, phân tích hot ng kinh doanh, và phân tích hot ng tài chính. Sau ó a H
THNG XP HNG TÍN DNG 14 vào mô hình  tính im theo tr)ng s và quy  i im nh-n  c sang mt biu t ng x p hng tng ng. 1.1.7. Quy trình xp hng tín dng. Cn c vào chính sách tín dng và các quy !nh có liên quan ca t%ng ngân hàng nh'm xác l-p quy trình XHTD. Mt quy trình XHTD bao gm các bc c bn nh sau : (1) Thu th-p thông tin liên quan  n các ch tiêu s# dng trong phân tích ánh giá, thông tin x p hng ca các t chc tín nhim khác liên quan  n i t ng x p hng. (2) Phân tích b'ng mô hình  k t lu-n v mc x p hng. Mc x p hng cui cùng  c quy t !nh sau khi tham kho ý ki n Hi ng x p hng. Trong XHTD ca các NHTM thì k t qu x p hng không  c công b rng rãi. (3) Theo dõi tình trng tín dng ca i t ng  c x p hng  i u chnh mc x p hng. các thông tin i u chnh  c lu gi. T ng h p k t qu x p hng so sánh vi thc t ri ro xy ra, và da trên t*n sut phi i u chnh mc x p hng ã thc hin i vi khách hàng  xem xét i u chnh mô hình x p hng. 1.2. Mt s nghiên cu và kinh nghim v xp hng tín dng. Nh'm ti p c-n nhng c s lý lu-n hin i trong l0nh vc XHTD cá nhân và doanh nghip,  tài nghiên cu s+ l*n l t gii thiu mt s công trình khoa h)c có liên quan ca các tác gi nc ngoài ã công b, bao gm : Mô hình ch s tín dng a bi n ca Altman áp dng cho doanh nghip, mô hình chm im tín dng cá nhân ca Stefanie Kleimeier. & tài nghiên cu cng s+ c g.ng trình bày tng i chi ti t nhng tham kho v các h thng XHTD hàng *u ca M3, h thng XHTD ca mt s NHTM và t chc kim toán trong nc. H
THNG XP HNG TÍN DNG 15 1.2.1. Nghiên cu ca Stefanie Kleimeier v mô hình im s tín dng cá nhân áp dng cho các ngân hàng bán l ti Vit nam. Stefanie Kleimeier ã ti n hành nghiên cu chi ti t ngun s liu  c t ng h p t% các NHTM ti Vit nam theo hai mi hai bi n s bao gm  tu i, thu nh-p, trình  h)c vn, ngh nghip, thi gian công tác, tình trng c ng, gii tính, tình trng hôn nhân, mc ích vay…  xác !nh mc nh hng ca các bi n s này  n ri ro tín dng và qua ó thi t l-p mt mô hình im s tín dng cá nhân áp dng cho các ngân hàng bán l4 ti Vit nam. Nghiên cu ca Stefanie Kleimeier ã xây dng mô hình chm im tín dng cá nhân gm hai ph*n là chm im nhân thân và nng lc tr n , chm im quan h vi ngân hàng nh trình bày ti B ng 1.02 (Trang 16). Cn c vào t ng im t  c  x p loi theo mi mc gim d*n t% Aaa  n D nh trình trong B ng 1.01. Tuy nhiên, công trình nghiên cu này không a ra cách tính im c th cho t%ng ch tiêu,  v-n dng  c mô hình òi h5i các NHTM phi thi t l-p thang im cho t%ng ch tiêu ánh giá phù h p vi thc trng và h thng c s d liu cá nhân ti ngân hàng mình. B ng 1.01 : Ký hiu XHTD cá nhân theo Stefanie Kleimeier im Xp hng Ý ngha xp hng > 400 Aaa Cho vay ti a theo  ngh! ca ngi vay 351-400 Aa 301-350 A 251-300 Bbb Cho vay theo tài sn m bo 201-250 Bb Cho vay theo tài sn m bo và ánh giá n vay vn 151-200 B Yêu c*u ánh giá th-n tr)ng n vay vn, và có tài sn m bo *y  101-150 Ccc T% chi cho vay 51-100 Cc 0-50 C 0 D (Ngu
n : Dinh Thi Huyen Thanh & Stefanie Kleimeier, 2006. Credit Scoring for Vietnam’s Retail Banking Marke) H
THNG XP HNG TÍN DNG 16 B ng 1.02 : Ch tiêu chm im XHTD cá nhân bc mt theo Stefanie Kleimeier Bc 1 : Chm im nhân thân và nng lc tr n Tu i 18-25 tu i 26-40 tu i 41-60 tu i > 60 tu i Trình  h)c vn Sau i h)c &i h)c, cao 6ng Trung h)c Di trung h)c Ngh nghip Chuyên môn Giúp vic Kinh doanh Hu trí Thi gian công tác 5 nm Thi gian làm công vic hin hi 5 nm Tình trng c trú Nhà riêng Nhà thuê Sng cùng gia ình Khác S ngi ph thuc &c thân 1-3 ngi 3-5 ngi > 5 ngi Thu nh-p hàng nm < 12 triu ng 12-36 triu ng 36-120 triu ng > 120 triu ng Thu nh-p hàng nm ca gia ình < 24 triu ng 24-72 triu ng 72-240 triu ng > 240 triu ng Bc 2 : Chm im quan h vi ngân hàng Thc hin cam k t vi ngân hàng (ng.n hn) Khách hàng mi Cha bao gi tr7 hn Có tr7 hn ít hn 30 ngày Có tr7 hn trên 30 ngày Thc hin cam k t vi ngân hàng (dài hn) Khách hàng mi Cha bao gi tr7 hn Có tr7 hn trong 2 nm g*n ây Có tr7 hn trc 2 nm g*n ây T ng giá tr! khon vay cha tr < 100 triu ng 100 triu ng - 500 triu ng 500 triu ng - 1 t( ng > 1 t( ng Các d!ch v khác ang s# dng Ti n g#i ti t kim Th4 tín dng Ti n g#i ti t kim và th4 tín dng Không S d bình quân tài khon ti t kim trong nm trc ây < 20 triu ng 20 triu ng - 100 triu ng 100 triu ng - 500 triu ng > 500 triu ng (Ngu
n : Dinh Thi Huyen Thanh & Stefanie Kleimeier, 2006. Credit Scoring for Vietnam’s Retail Banking Market) 1.2.2. Các nghiên cu và kinh nghim xp hng tín dng trên th trng tài chính ca M. Các công ty x p hng tín nhim ca M3  c hình thành t% rt sm so vi th gii, bao gm : Nhng t chc chuyên v x p hng tín nhim các công H
THNG XP HNG TÍN DNG 17 c n ca doanh nghip và x p hng tín nhim quc gia hot ng trên th! trng tài chính quc t nh Moody’s và S&P; Và nhng t chc chuyên v XHTD cá nhân nh Equifax, Experian và TransUnion. Do khó  ti p c-n mô hình tính im x p hng tín nhim ca các t chc này mt cách *y  nên  tài nghiên cu này ch trình bày khái quát v phng pháp và h thng ký hiu trong x p hng tín nhim doanh nghip i vi các công c n và XHTD i vi cá nhân do nhng t chc tín nhim ca M3 công b công khai. Nghiên cu này cng ti p c-n mt lý thuy t rt n i ti ng ca Altman v ch s kh nng v n i vi doanh nghip, ây là mô hình toán h)c v ch s tín dng gm nhi u bi n s có th d báo tng i chính xác trên 90% các trng h p v n trên th! trng tài chính  nhng nc phát trin nh M3 và Anh, qua ó,  tài nghiên cu  xut hng nghiên cu v-n dng nh'm b sung cho mô hình tính im x p hng tín nhim mt bi n s ang s# dng ti các t chc tín nhim và các NHTM Vit nam. 1.2.2.1. H thng xp hng tín nhim ca Moody’s và S&P. Moody’s Investors Service (Moody’s) và Standard & Poor's (S&P) là hai t chc tín nhim có uy tín và lâu i ti M3 và cng là nhng t chc tiên phong trong l0nh vc x p hng tín nhim trên th gii, sau ó có thêm Fitch Investors Service. Ngày nay, các t chc tín nhim này ca M3 hot ng trên các th! trng tài chính ln và c nhng th! trng mi n i trên toàn c*u. K t qu x p hng tín nhim ca các t chc này  c ánh giá rt cao. Phng pháp x p hng tín nhim ca Moody’s t-p trung vào bn l0nh vc chính là ánh giá môi trng ngành, ánh giá tình hình tài chính, ánh giá hot ng sn xut kinh doanh, ánh giá kh nng qun tr! doanh nghip chú tr)ng vào qun tr! ri ro và kim soát ni b. &i vi Moody’s x p hng cht l ng công c n dài hn ca doanh nghip cao nht t% Aaa sau ó thp d*n  n C  c th hin trong B ng 1.03 (Trang 18). So vi Moody’s thì h thng ký hiu x p hng công c n dài hn ca S&P có thêm ký hiu r, n u ký hiu H
THNG XP HNG TÍN DNG 18 x p hng doanh nghip có kèm thêm ký hiu này có ngh0a c*n chú ý nhng ri ro phi tín dng có liên quan. B ng 1.03 : H thng ký hiu xp hng công c n dài hn ca Moody’s Xp hng Tình trng Aaa Cht l ng cao nht &*u t Aa1 Cht l ng cao Aa2 Aa3 A1 Cht l ng v%a, kh nng thanh toán tt A2 A3 Baa1 Cht l ng v%a,  kh nng thanh toán Baa2 Baa3 Ba1 Kh nng thanh toán không ch.c ch.n. &*u c Ba2 Ba3 B1 Ri ro *u t cao. B2 B3 Caa1 Cht l ng kém. Kh nng phá sn Caa2 Caa3 Ca &*u c có ri ro cao Phá sn hoàn toàn C Cht l ng kém nht (Ngu
n 1.2.2.2. Mô hình im s tín dng doanh nghip ca Edward I. Altman. Các ch s tài chính riêng bit thng  c s# dng trong chm im XHTD không th d báo chính xác xu hng kh nng xy ra khó khn v tài chính ca doanh nghip vì ph thuc vào nh-n thc riêng ca t%ng ngi. Nh'm tng cng tính d báo nguy c v n ca doanh nghip trong các mô hình chm im XHTD, các NHTM có th s# dng nhng mô hình d báo nhi u bi n s. Có nhi u phng pháp d báo nguy c v n ca doanh nghip ã  c xây dng và công b. Tuy nhiên, ít có phng pháp  c kim tra k3 lng và chp nh-n rng rãi nh hàm thng kê Z-score ca Altman. H
THNG XP HNG TÍN DNG 19 Mô hình im s tín dng phân bit nhi u bi n s do Altman (1981) phát trin *u tiên. Sau ó  c Steele (1984), Morris (1997) và các nhà nghiên cu khác phát trin thêm. Dng t ng quát ca mô hình là Z=c+8ciri (Trong ó : c là h'ng s, ri là các t( sut tài chính và ch tiêu phi tài chính  c s# dng nh nhng bi n s, ci là các h s ca m1i bi n s trong mô hình). Các bi n s trong hàm thng kê Z-Score ca Altman bao gm: CA = Tài sn lu ng. TA = T ng tài sn. SL = Doanh thu thu*n. IN = Lãi vay. TL = T ng n . CL = N ng.n hn. MV = Giá th! trng ca vn ch s hu BV = Giá tr! s sách ca vn ch s hu. ET = Thu nh-p trc thu . RE = Thu nh-p gi li. Mô hình im s d báo nguy c v n ca doanh nghip  c Altman xây dng áp dng cho doanh nghip c ph*n thuc ngành sn xut nh sau : Z = 1,2X1 + 1,4X2 + 3,3X3 + 0,6X4 + 0,999X5. N u Z >2,99 là khu vc an toàn; 1,8 < Z < 2,99 là khu vc cnh báo có nguy c v n ; Z < 1,8 là khu vc nguy him có nguy c v n cao. Trong ó : TA CL-CA X1 = : &o lng t( tr)ng tài sn lu ng ròng ca doanh nghip trong t ng tài sn. CA - CL là vn lu ng. H
THNG XP HNG TÍN DNG 20 TA RE X 2 = : &o lng kh nng sinh li. TA INET X3 + = : &ây là h s quan tr)ng nht. L i nhu-n là mc tiêu hàng *u và là ng lc xác !nh s sng còn ca doanh nghip. Lãi vay  c cng vào vì chi phí này cng th hin kh nng to thu nh-p ca doanh nghip. TL MV X 4 = : Cho bi t kh nng ch!u ng ca doanh nghip i vi nhng st gim trong giá tr! tài sn. TA SL X 5 = : Cho bi t kh nng to doanh thu ca tài sn. C*n lu ý r'ng các h s ln hn 3:1 có th làm sai lch k t qu d báo vì doanh nghip ang s# dng quá ít vn ch s hu trong mi tng quan vi doanh thu t  c. Ngi phân tích có th hn ch giá tr! cao nht ca h s này là 3:1 n u doanh nghip có im Z-score quá cao trong mi tng quan vi các ch báo khác. &i vi doanh nghip cha c ph*n hóa thuc ngành sn xut thì Z’ = 0,717X1 + 0,847X2 + 3,107X3 + 0,42X4 + 0,998X5. N u Z’ > 2,9 là khu vc an toàn; 1,23 < Z’ < 2,9 là khu vc cnh báo có nguy c v n ; Z’ <1,23 là khu vc nguy him có nguy c v n cao. Các bi n s X1, X2, X3, X5 tính nh trên, riêng TL BV X 4 = . &i vi các doanh nghip không thuc ngành sn xut, do s khác nhau khá ln ca X5 gia các ngành, nên X5 ã  c b5 ra. Công thc tính ch s Z” nh sau : Z” = 6,56X1 + 3,26X2 + 6,72X3 + 1,05X4. N u Z” > 2,6 là khu vc an toàn; 1,1 < Z” < 2,6 là khu vc cnh báo có nguy c v n ; Z” <1,1 là khu vc nguy him có nguy c v n cao. Các bi n s X1, X2, X3 tính nh trên, riêng X4 n u doanh nghip ã c ph*n thì tính theo công thc TL MV X 4 = ; n u doanh nghip cha c ph*n thì TL BV X 4 = . H
THNG XP HNG TÍN DNG 21 Ch s Z (Ho,c Z’ và Z”) càng cao, thì ngi vay có xác sut v n càng thp. & tng  c ch s này òi h5i phi nâng cao nng lc qun tr!, rà soát  gim nhng tài sn không hot ng, ti t kim chi phí h p lý, xây dng thng hiu. &ó chính là s k t h p gián ti p ca nhi u y u t tài chính và phi tài chính trong mô hình mi to  c ch s an toàn. C*n lu ý trng h p doanh nghip ghi tng vn ch s hu ng thi ghi tng n phi thu ho,c ghi tng khon *u t dài hn … i u này có th làm tng ch s Z nên c*n i u chnh s liu bt thng này ti bng cân i trc khi tính toán các ch tiêu. 1.2.2.3. S t ng ng gi a mô hình im s tín dng ca Edward I. Altman và xp hng tín nhim ca Standard & Poor Da trên phân tích hi quy, Esward I. Altman ã phát minh ti p h s Z”- i u chnh b'ng cách tng vùng cnh báo nguy c v n ca doanh nghip 3,25 im nh'm mc ích x p hng ri ro tín dng. B ng 1.04 : T ng quan gi a ch s tín dng Z”-iu chnh ca Altman vi h thng ký hiu xp hng ca S&P. &im s Z” i u chnh X p hng ca Standard & Poor Vùng an toàn > 8,15 AAA 7,60 – 8,15 AA+ 7,30 – 7,60 AA 7,00 – 7,30 AA- 6,85 – 7,00 A+ 6,65 – 6,85 A 6,40 – 6,65 A- 6,25 – 6,40 BBB+ 5,85 – 6,25 BBB Vùng cnh báo, có th có nguy c v n 5,65 – 5,85 BBB- 5,25 – 5,65 BB+ 4,95 – 5,25 BB 4,75 – 4,95 BB- 4,50 – 4,75 B+ 4,15 – 4,50 B Vùng nguy him, nguy c v n cao. 3,75 – 4,15 B- 3,20 – 3,75 CCC+ 2,50 – 3,20 CCC 1,75 – 2,50 CCC- 0 – 1,75 C, D (Ngu
n : Altman, 2003. The Use of Credit Scoring Models and the Importance of a Credit Culture, New York University ) H
THNG XP HNG TÍN DNG 22 Z”- i u chnh = 3,25 + 6,56X1 + 3,26X2 + 6,72X3 + 1,05X4. Các bi n s X1, X2, X3, X4 tính nh trên. S tng ng gia ch s Z”-i u chnh vi h thng ký hiu x p hng tín nhim ca S&P  c Altman trình bày nh trong B ng 1.04 (Trang 21). Theo k t qu nghiên cu ca giáo s Altman thì s tng ng này là khá cao, nhng i u ó không có ngh0a là tuyt i, và có  lch chu"n n'm trong khong cho phép. 1.2.2.4. Mô hình im s tín dng cá nhân ca FICO. &im s tín dng (Credit score) cá nhân là mt phng tin kim soát tín dng  c gán cho m1i cá nhân ti mt s nc phát trin giúp t chc tín dng c l ng mc ri ro khi cho vay. &im tín dng càng thp thì mc ri ro ca nhà cho vay càng cao. Fair Isaac Corp ã xây dng mô hình im s tín dng FICO thp nht là 300 và cao nht là 850 áp dng cho cá nhân da vào t( tr)ng ca 5 ch s phân tích  c trình bày trong B ng 1.05. B ng 1.05 : T! trng các tiêu chí ánh giá trong mô hình im s tín dng FICO. T! trng Tiêu chí ánh giá 35% L!ch s# tr n (Payment history) : Thi gian tr7 hn càng dài và s ti n tr7 hn càng cao thì im s tín dng càng thp. 30% D n ti các t chc tín dng (Amounts owed) : N quá nhi u so vi mc cho phép ,c bit là i vi th4 tín dng s+ làm gim im s tín dng. 15% & dài ca l!ch s# tín dng (Length of credit history) : Thông tin càng nhi u nm càng áng tin c-y và im s tín dng s+ càng cao. 10% S l*n vay n mi (New credit) : Vay n thng xuyên b! xem là du hiu có khó khn v tài chính nên im s tín dng càng thp. 10% Các loi tín dng  c s# dng (Types of credit used) : Các loi n khác nhau s+  c tính im s tín dng khác nhau. (Ngu
n Mô hình im s tín dng FICO  c áp dng rng rãi ti M3 do các thông tin liên quan  n tình trng tín dng ca m)i ngi có th  c ngân hàng tra soát d7 dàng qua các công ty d liu tín dng (Credit reporting companies). Công ty d liu tín dng thc hin ghi nh-n và c-p nh-t thông tin t% các t chc tín dng, phân tích và cho im i vi t%ng ngi. Theo mô hình im s tín dng ca FICO thì ngi có im s tín dng  mc 700  c H
THNG XP HNG TÍN DNG 23 xem là tt, i vi cá nhân có im s tín dng thp hn 620 s+ có th b! ngân hàng e ngi khi xét cho vay. B ng 1.06 : H thng ký hiu xp hng VantageScore im Xp hng ngi vay 901–990 A 801–900 B 701–800 C 601–700 D 501–600 F (Ngu
n Ti M3 hin ã xut hin mô hình im s tín dng VantageScore cnh tranh vi mô hình ca FICO, ó là mô hình do ba công ty cung cp d liu tín dng là Equifax, Experian và TransUnion xây dng. Mô hình im s tín dng VantageScore rt n gin giúp m)i ngi d7 hiu vi nm mc x p hng gim d*n t% A  n F nh trình bày ti B ng 1.06 tng ng vi im s  c thi t l-p t% 501 (Thp nht, không áng tin c-y nht)  n 990 (Cao nht, áng tin c-y nht). T( tr)ng các tiêu chí ánh giá  c trình bày nh trong B ng 1.07. B ng 1.07 : T! trng các tiêu chí ánh giá trong mô hình im s tín dng VantageScore T! trng Tiêu chí ánh giá 32% L!ch s# tr n (Payment History) : Tình trng thanh toán k!p thi và úng cam k t. 23% Tình trng s# dng tín dng (Credit Utilization) : T( l vay tr, ý thc tr n úng hn. 15% Tình trng s d có (Credit Balances) : T ng các khon vay và mc tín dng s$n còn  áp ng, các khon n quá hn  c chm im rt kh.t khe. 13% & sâu tín dng (Depth of Credit) : L!ch s# tín dng càng dài càng áng tin c-y. 10% Tình trng tín dng g*n ây (Recent Credit) : Mc  thng xuyên vay n và s l*n yêu c*u vay. 7% Tình trng tín dng s$n có (Available Credit) : Mc tín dng có th nh-n  c ngay hay trong mt thi gian ng.n nht có th. (Ngu
n H
THNG XP HNG TÍN DNG 24 1.2.3. Kinh nghim xp hng tín dng ca mt s ngân hàng th ng mi và t" chc kim toán # Vit nam. Trong qun tr! ri ro, NHTM ch y u s# dng h thng XHTD  ánh giá khách hàng. Tuy nhiên, trong mt s trng h p, NHTM cng c*n tham kho thông tin x p hng tín nhim  c công b ca các NHTM và t chc kim toán trong nc, nht là i vi nhng khách hàng có quan h tín dng vi nhi u ngân hàng khác nhau. 1.2.3.1. H thng xp hng tín nhim ca CIC. Trung tâm Thông tin tín dng ca NHNN (CIC) thc hin x p hng tín nhim doanh nghip theo hng d/n ca NHNN Vit nam nh'm ti n ti tiêu chu"n hóa ánh giá các ch tiêu tài chính có th áp dng cho các NHTM trong nc. CIC hin ang s# dng 11 ch tiêu tài chính  chm im theo hng d/n ti quy t !nh 57/2002/Q&-NHNN ngày 24/01/2002 ca NHNN. Mô hình này rõ ràng còn có hn ch do thi u ánh giá các ch tiêu phi tài chính. 1.2.3.2. H thng xp hng tín dng ca BIDV. Ngân hàng *u t và phát trin Vit Nam (BIDV) xây dng h thng XHTD theo nguyên t.c hn ch ti a nh hng ch quan ca các ch tiêu tài chính b'ng cách thi t k các ch tiêu phi tài chính, và cung cp nhng hng d/n chi ti t cho vic ánh giá chm im các ch tiêu. &ây là mt trong nhng NHTM ti Vit nam i *u trong áp dng phân loi n theo &i u 7 ca Quy t !nh 493/2005/Q&-NHNN 1.2.3.2.1. Xp hng tín dng và xp hng kho n vay cá nhân. Mô hình chm im XHTD cá nhân ca BIDV bao gm hai ph*n là nhóm các ch tiêu chm im nhân thân vi tr)ng s 0,4 và nhóm các ch tiêu chm im quan h vi ngân hàng vi tr)ng s 0,6. Các ch tiêu ánh giá, im ban *u, và tr)ng s t%ng ch tiêu  c trình bày trong B ng 1.08 (Trang 25). H
THNG XP HNG TÍN DNG 25 B ng 1.08 : Các ch tiêu chm im cá nhân ca BIDV Ch tiêu im ban 
u Trng s 100 75 50 25 0 Ph
n I : Thông tin v nhân thân 1 Tu i 36-55 tu i 26-35 tu i 56-60 tu i 20-25 tu i >60 tu i ho,c 18- 20 tu i 10% 2 Trình  h)c vn Trên i h)c &i h)c Cao 6ng Trung h)c Di trung h)c 10% 3 Ti n án, ti n s Không Có 10% 4 Tình trng c trú Ch s hu Nhà chung c Vi gia ình Thuê Khác 10% 5 S ngi n theo <3 ngi 3 ngi 4 ngi 5 ngi Trên 5 ngi 10% 6 C cu gia ình Ht nhân Sng vi cha m9 Sng cùng gia ình khác Khác 10% 7 Bo him nhân mng >100 triu 50-100 triu 30-50 triu <30 triu 10% 8 Tính cht công vic hin ti Qun lý, i u hành Chuyên môn Lao ng  c ào to ngh Lao ng thi v Tht nghip 10% 9 Thi gian làm công vic hin ti >7 nm 5-7 nm 3-5 nm 1-3 nm <1 nm 10% 10 Ri ro ngh nghip Thp Trung bình Cao 10% Ph
n II : Quan h vi ngân hàng 1 Thu nh-p ròng n !nh hàng tháng >10 triu ng 5–10 triu ng 3–5 triu ng 1–3 triu ng <1 triu ng 30% 2 T( l s ti n phi tr/Thu nh-p 75% 30% 3 Tình hình tr n gc và lãi Luôn tr n úng hn &ã b! gia hn n , hin tr n tt &ã có n quá hn/Khác h hàng mi &ã có n quá hn, kh nng tr n không n !nh Hin ang có n quá hn 25% 4 Các d!ch v s# dng Ti n g#i và các d!ch v khác Ch s# dng d!ch v thanh toán Không s# dng 15% (Ngu
n : Ngân hàng u t và phát trin Vit Nam) H
THNG XP HNG TÍN DNG 26 Cn c vào t ng im t  c ã nhân vi tr)ng s  x p hng khách hàng cá nhân theo mi mc gim d*n t% AAA  n D nh trình bày trong B ng 1.09. Vi m1i mc x p hng s+ có cách ánh giá ri ro tng ng. B ng 1.09 : H thng ký hiu XHTD cá nhân ca BIDV im Xp hng ánh giá xp hng 95-100 AAA Ri ro thp 90-94 AA 85-89 A 80-84 BBB Ri ro trung bình 70-79 BB 60-69 B 50-59 CCC Ri ro cao 40-49 CC 35-39 C < 35 D (Ngu
n : Ngân hàng u t và phát trin Vit Nam) Mô hình x p hng khon vay cá nhân trong h thng XHTD ca BIDV là mt ma tr-n k t h p gia k t qu XHTD vi k t qu ánh giá tài sn m bo nh trình bày trong B ng 1.11 (Trang 28). Vic ánh giá tài sn m bo cng  c chm im theo ba ch tiêu là loi tài sn, t( sut gia giá tr! tài sn so vi khon vay, ri ro gm giá tr! tài sn m bo nh trình bày trong B ng 1.10. Cn c vào ._.các dch v có liên quan : • Trng trt. • Chn nuôi. N ông, lâm và ng nghi p Lâm nghip và các dch v liên quan : • Trng rng, cây phân tán; nuôi rng, chm sóc t nhiên; khai thác và ch bin g lâm sn ti rng. • Khai thác g. • Thu nht các sn phm hoang dã khác. • Vn chuyn g trong rng. Ng nghip : • "ánh bt thu sn. • ,m, nuôi trng thu sn. • Các dch v liên quan. Công nghip khai thác m : • Khai thác than các loi. • Khai thác d u thô, khí t nhiên và các dch v khai thác d u, khí. • Khai thác các loi qung khác. • Khai thác á. C ông nghi p Bán, bo d ng, s a ch!a xe có ng c và mô tô xe máy. T h  ng m i, d ch v Bán buôn và bán i lý : • Nông lâm sn, nguyên liu, ng vt t i sng. • " dùng cá nhân và gia ình. • Bán buôn nguyên vt liu phi nông nghip, ph liu, ph thi. • Bán l#, s a ch!a  dùng cá nhân và gia ình. • Khách sn, nhà hàng. • Vn ti, kho bãi và thông tin liên lc; kinh doanh tài sn và dch v t v(n; cho thuê máy móc thit b; các hot ng liên quan máy tính. Xây dng : • Chun b mt b)ng. • Xây dng công trình hoc hng mc công trình. • Lp t trang thit b cho các công trình xây dng. • Hoàn thin công trình xây dng. • Cho thuê thit b xây dng hoc thit b phá d có kèm ng i i*u khin. X ây d  ng Sn xu(t vt liu xây dng (Ngu
n : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam) PH
L
C I Bng I.03 : Tiêu chun ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi p ngành nông, lâm, ng nghi p theo Vietcombank Ch tiêu T trng Quy mô ln Quy mô trung bình Quy mô nh 100 80 60 40 20 0 100 80 60 40 20 0 100 80 60 40 20 0 Ch tiêu thanh khon 1. Kh nng thanh khon 8% 2,1 1,5 1 0,7 0,4 <0,2 2,3 1,6 1,2 0,9 0,5 <0,3 2,5 2 1,5 1 0,6 <0,3 2. Kh nng thanh toán nhanh 8% 1,1 0,8 0,6 0,3 0,2 <0,1 1,3 1 0,7 0,4 0,3 <0,2 1,5 1,2 1 0,7 0,4 <0,3 Ch tiêu hot ng 3. Luân chuyn hàng tn kho 10% 4 3,5 3 2 1,5 <1 4,5 4 3,5 3 2 <1 4 3 2,5 2 1,5 <1 4. K- thu ti*n bình quân 10% 40 50 60 70 100 >200 39 45 55 60 90 >180 34 38 44 55 80 >150 5. Doanh thu/Tng tài sn 10% 3,5 2,9 2,3 1,7 1 <0,4 4,5 3,9 3,3 2,7 1,7 <1 5,5 4,9 4,3 3,7 2,5 <1,5 Ch tiêu cân n 6. N$ phi tr/Tng tài sn 15% 39 48 59 70 85 >95 30 40 52 60 80 >90 30 35 45 55 75 >85 7. N$ phi tr/Vn ch% s. h!u 15% 64 92 143 233 380 >680 42 66 108 185 300 >610 42 53 81 122 240 >500 Ch tiêu thu nhp 8. Thu nhp tr c thu /Doanh thu 8% 3 2,5 2 1,5 0,8 <0,5 4 3,5 3 2,5 1,5 <1 5 4,5 4 3,5 2,5 <1,5 9. Thu nhp tr c thu/Tng tài sn 8% 4,5 4 3,5 3 2 <1 5 4,5 4 3,5 2,5 <1,5 6 5,5 5 4,5 3,5 <1,8 10. Thu nhp tr c thu/Vn ch% s. h!u 8% 10 8,5 7,6 7,1 6 <4 10 8 7,5 7 6,2 <4,5 10 9 8,3 7,4 6,5 <5 (Ngu
n : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam) PH
L
C I Bng I.04 : Tiêu chun ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi p ngành thng mi dch v theo Vietcombank Ch tiêu T trng Quy mô ln Quy mô trung bình Quy mô nh 100 80 60 40 20 0 100 80 60 40 20 0 100 80 60 40 20 0 Ch tiêu thanh khon 1. Kh nng thanh khon 8% 2,1 1,6 1,1 0,8 0,5 <0,2 2,3 1,7 1,2 1 0,6 <0,3 2,9 2,3 1,7 1,4 0,9 <0,4 2. Kh nng thanh toán nhanh 8% 1,4 0,9 0,6 0,4 0,2 <0,1 1,7 1,1 0,7 0,6 0,4 <0,2 2,2 1,8 1,2 0,9 0,6 <0,3 Ch tiêu hot ng 3. Luân chuyn hàng tn kho 10% 5 4,5 4 3,5 2,7 <1,2 6 5,5 5 4,5 3,5 <1,5 7 6,5 6 5,5 4,3 <2 4. K- thu ti*n bình quân 10% 39 45 55 60 80 >180 34 38 44 55 75 >160 32 37 43 50 70 >150 5. Doanh thu/Tng tài sn 10% 3 2,5 2 1,5 0,8 <0,4 3,5 3 2,5 2 1,2 <0,7 4 3,5 3 2,5 1,5 <1 Ch tiêu cân n 6. N$ phi tr/Tng tài sn 15% 35 45 55 65 80 >90 30 40 50 60 75 >85 25 35 45 55 70 >85 7. N$ phi tr/Vn ch% s. h!u 15% 53 69 122 185 280 >730 42 66 100 150 240 >610 33 54 81 122 200 >590 Ch tiêu thu nhp 8. Thu nhp tr c thu /Doanh thu 8% 7 6,5 6 5,5 4 <2 7,5 7 6,5 6 5 <2,5 8 7,5 7 6,5 5,5 <3 9. Thu nhp tr c thu/Tng tài sn 8% 6,5 6 5,5 5 4 <2 7 6,5 6 5,5 4,5 <2,5 7,5 7 6,5 6 5 <3 10. Thu nhp tr c thu/Vn ch% s. h!u 8% 14,2 12,2 10,6 9,8 8 <3 13,7 12 10,8 9,8 8,5 <3,5 13,3 11,8 10,9 10 8,7 <4,2 (Ngu
n : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam) PH
L
C I Bng I.05 : Tiêu chun ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi p ngành xây dng theo Vietcombank Ch tiêu T trng Quy mô ln Quy mô trung bình Quy mô nh 100 80 60 40 20 0 100 80 60 40 20 0 100 80 60 40 20 0 Ch tiêu thanh khon 1. Kh nng thanh khon 8% 1,9 1 0,8 0,5 0,3 <0,2 2,1 1,1 0,9 0,6 0,4 <0,3 2,3 1,2 1 0,9 0,6 <0,4 2. Kh nng thanh toán nhanh 8% 0,9 0,7 0,4 0,3 0,2 <0,1 1 0,7 0,5 0,3 0,2 <0,1 1,2 1 0,8 0,4 0,3 <0,2 Ch tiêu hot ng 3. Luân chuyn hàng tn kho 15% 3,5 3 2,5 2 1,3 <1 4 3,5 3 2,5 1,5 <1,2 3,5 3 2 1,2 0,8 <0,6 4. K- thu ti*n bình quân 15% 60 90 120 150 230 >350 45 55 60 65 120 >280 40 50 55 60 100 >220 Ch tiêu cân n 5. N$ phi tr/Tng tài sn 15% 55 60 65 70 80 >95 50 55 60 65 75 >90 45 50 55 60 70 >85 6. N$ phi tr/Vn ch% s. h!u 15% 69 100 150 233 350 >700 69 100 122 150 250 >610 66 69 100 122 200 >500 Ch tiêu thu nhp 7. Thu nhp tr c thu /Doanh thu 8% 8 7 6 5 3,5 <2 9 8 7 6 4 <2,5 10 9 8 7 5 <3 8. Thu nhp tr c thu/Tng tài sn 8% 6 4,5 3,5 2,5 1,5 <0,5 6,5 5,5 4,5 3,5 2,5 <1 7,5 6,5 5,5 4,5 3,5 <1,5 9. Thu nhp tr c thu/Vn ch% s. h!u 8% 9,2 9 8,7 8,3 7,5 <4 11,5 11 10 8,7 7,8 <4,5 11,3 11 10 9,5 8,2 <5,2 (Ngu
n : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam) PH
L
C I Bng I.06 : Tiêu chun ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghi p ngành công nghi p theo Vietcombank Ch tiêu T trng Quy mô ln Quy mô trung bình Quy mô nh 100 80 60 40 20 0 100 80 60 40 20 0 100 80 60 40 20 0 Ch tiêu thanh khon 1. Kh nng thanh khon 8% 2 1,4 1 0,5 0,3 <0,2 2,2 1,6 1,1 0,8 0,5 <0,3 2,5 1,8 1,3 1 0,6 <0,4 2. Kh nng thanh toán nhanh 8% 1,1 0,8 0,4 0,3 0,2 <0,1 1,2 0,9 0,7 0,3 0,2 <0,1 1,3 1 0,8 0,6 0,4 <0,3 Ch tiêu hot ng 3. Luân chuyn hàng tn kho 10% 5 4 3 2,5 1,5 <1 6 5 4 3 2 <1,2 4,3 4 3,7 3,4 2,5 <1,5 4. K- thu ti*n bình quân 10% 45 55 60 65 90 >220 35 45 55 60 85 >190 30 40 50 55 75 >180 5. Doanh thu/Tng tài sn 10% 2,3 2 1,7 1,5 0,8 <0,4 3,5 2,8 2,2 1,6 1 <0,6 4,2 3,5 2,5 1,7 1,2 <0,8 Ch tiêu cân n 6. N$ phi tr/Tng tài sn 15% 45 50 60 70 85 >95 45 50 55 65 80 >90 40 45 50 55 75 >85 7. N$ phi tr/Vn ch% s. h!u 15% 122 150 185 233 320 >730 100 122 150 185 260 >620 82 100 122 150 210 >500 Ch tiêu thu nhp 8. Thu nhp tr c thu /Doanh thu 8% 5,5 5 4 3 2 <1 6 5,5 4 2,5 2 <1 6,5 6 5 4 3 <1,5 9. Thu nhp tr c thu/Tng tài sn 8% 6 5,5 5 4 3 <1,5 6,5 6 5,5 5 3,5 <1,7 7 6,5 6 5 4 <2 10. Thu nhp tr c thu/Vn ch% s. h!u 8% 14,213,713,3 13 11 <5,5 14,213,3 13 12,2 11 <6 13,3 13 12,9 12,5 11 <6,5 (Ngu
n : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam) PH
L
C I Bng I.07 : Tiêu chun ánh giá dòng tin ca doanh nghi p theo Vietcombank Ch tiêu i m chun 20 16 12 8 4 1 H s kh nng tr lãi (t thu nhp thu n) /4 l n /3 l n /2 l n /1 l n <1 l n hoc âm 2 H s kh nng tr n$ gc (t thu nhp thu n) /2 l n /1,5 l n /1 l n < 1 l n Âm 3 Xu h ng c%a luân chuyn ti*n t thu n trong quá kh& Tng nhanh Tng 0n nh Gim Âm 4 Trng thái luân chuyn ti*n t thu n t hot ng kinh doanh > L$i nhun thu n B)ng l$i nhun thu n < L$i nhun thu n G n im hoà vn Âm 5 Ti*n và các khon t ng  ng ti*n/Vn ch% s. h!u / 2,0 /1,5 /1,0 / 0,5 G n b)ng 0 (Ngu
n : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam) Bng I.08 : Tiêu chun ánh giá nng lc qun lý ca doanh nghi p theo Vietcombank Ch tiêu i m chun 20 16 12 8 4 1 Kinh nghim trong ngành/l1nh vc kinh doanh c%a giám c 15-25 nm 10-15 nm 5-10 nm 1-5 nm hoc > 25 nm M i thành lp 2 Thi gian làm lãnh o doanh nghip c%a Giám c 5-10 nm 3-5 nm 2-3 nm 1-2 nm hoc >10 nm M i  $c b nhim 3 Môi tr ng kim soát ni b " $c xây dng, ghi chép, kim tra th ng xuyên " $c xây dng Xây dng không chính th&c, không ghi chép Kim soát ni b hn ch Kim soát ni b ã th(t bi 4 "ánh giá nng lc i*u hành c%a Giám c R(t tt T ng i tt Khá Trung bình Kém 5 "ánh giá t m nhìn, chin l $c kinh doanh trong thi gian t i c%a doanh nghip R(t kh thi. Phù h$p xu th th tr ng và nh h ng c%a Nhà n c T ng i kh thi. Phù h$p xu th th tr ng và nh h ng c%a Nhà n c Kh thi kém. Phù h$p xu th th tr ng và nh h ng c%a Nhà n c. Không kh thi. Không phù h$p xu th th tr ng và nh h ng c%a Nhà n c. Không kh thi. Không phù h$p xu th th tr ng và nh h ng c%a Nhà n c (Ngu
n : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam) PH
L
C I Bng I.09 : Tiêu chun ánh giá uy tín giao dch ca doanh nghi p theo Vietcombank Ch tiêu i m chun 20 16 12 8 4 1 Tr n$ úng hn Luôn tr n$ úng hn trong hn 36 tháng va qua Luôn tr úng hn trong khong t 12-36 tháng va qua Luôn tr n$ úng hn trong khong 12 tháng va qua Khách hàng m i Không tr n$ úng hn 2 S l n giãn n$ hoc gia hn n$ Không có 1 l n trong 36 tháng va qua 1 l n trong 12 tháng va qua 2 l n trong 12 tháng va qua 3 l n tr. lên trong 12 tháng va qua 3 N$ quá hn trong quá kh& Không có 1x30 ngày quá hn trong vòng 36 tháng qua 1x30 ngày quá hn trong vòng 12 tháng qua, hoc 2x30 ngày quá hn trong vòng 36 tháng qua 2x30 ngày quá hn trong vòng 12 tháng qua, hoc 1x90 ngày quá hn trong vòng 36 tháng qua 3x30 ngày quá hn trong vòng 12 tháng qua hoc 2x90 ngày quá hn trong vòng 36 tháng qua 4 S l n các cam kt m(t kh nng thanh toán (Th tín dung, bo lãnh, các cam kt khác) Ch a tng có Không m(t kh nng thanh toán trong vòng 24 tháng qua Không m(t kh nng thanh toán trong vòng 12 tháng qua "ã tng b m(t kh nng thanh toán trong vòng 24 tháng qua "ã tng b m(t kh nng thanh toán trong vòng 12 tháng qua 5 Cung c(p thông tin  y % và úng h2n theo yêu c u c%a Vietcombank Có, trong thi gian trên 36 tháng va qua Có, trong thi gian t 12 n 36 tháng va qua Có, trong thi gian d i 12 tháng qua Khách hàng m i Không (Ngu
n : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam) PH
L
C I Bng I.10 : Tiêu chun ánh giá các yu t bên ngoài ca doanh nghi p theo Vietcombank Ch tiêu i m chun 20 16 12 8 4 1 Trin vng ngành Thun l$i 0n nh Phát trin kém. không phát trin Bão hoà Suy thoái 2 Uy tín/Danh ting doanh nghip Có, trên toàn c u Có, trong n c Có, a ph ng Ít  $c bit n Không  $c bit n 3 V th cnh tranh Cao, chim u th Bình th ng, ang phát trin Bình th ng, ang st gim Th(p, ang st gim R(t th(p 4 S l $ng i th% cnh tranh Không có, c quy*n ít ít, s l $ng ang tng nhanh Nhi*u Nhi*u, s l $ng ang tng 5 Chính sách Nhà n c liên quan doanh nghip Thun l$i T ng i thun l$i Bình th ng Không thun l$i "ang có chính sách hn ch (Ngu
n : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam) Bng I.11 : Tiêu chun ánh giá các yu t khác ca doanh nghi p theo Vietcombank Ch tiêu i m chun 20 16 12 8 4 1 "a dng hoá theo ngành, th tr ng, v trí "a dng hoá cao  Ch 2 trong 3 Ch 1 trong 3 Không, ang phát trin Không a dng hoá 2 Thu nhp t hot ng xu(t khu Có, chim >70% thu nhp Có, chim >50% thu nhp Có, chim >20% thu nhp Có, chim <20% thu nhp Không có 3 S ph thuc nhà cung c(p, khách hàng Không có Ít Ph thuc nhi*u, ang phát trin. Ph thuc nhi*u, n nh Có ph thuc, chun b l 4 L$i nhun sau thu Tng tr .ng mnh Có tng tr .ng 0n nh Suy thoái L 5 V th c%a doanh nghip "i v i doanh doanh nghip Nhà n c "c quy*n quc gia - L n "c quy*n quc gia - Nh "a ph ng - L n "a ph ng - Trung bình "a ph ng - Nh 5 Các doanh nghip khác L n, niêm yt Trung bình niêm yt; L n không niêm yt L n/trung bình, không niêm yt Nh, niêm yt Nh, không niêm yt (Ngu
n : Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam) PH
L
C II K
T QU CHM IM XHTD DOANH NGHIP CA CÔNG TY CP A Bng II.01 : Ch m im các ch tiêu tài chính c a Công ty CP A Ch tiêu n v tính Kt qu im ban u Trng s im t c Ch tiêu Thanh khon 1. Kh nng thanh khon Ln 0,65 60 8% 4,8 2. Kh nng thanh toán nhanh Ln 0,34 60 8% 4,8 Ch tiêu hot ng 3. Vòng quay hàng tn kho Vòng 5,59 100 15% 15 4. K thu tin bình quân Ngày 44,06 100 15% 15 Ch tiêu cân n 6. N phi tr/T ng tài sn % 67,54 60 15% 9 7. N phi tr/V n ch s h u % 208,09 60 15% 9 Ch tiêu thu nhp 8. T ng thu nhp trc thu/Doanh thu % 6,30 80 8% 6,4 9. T ng thu nhp trc thu/T ng tài sn % 5,07 100 8% 8 10. T ng thu nhp trc thu/V n ch s h u % 15,61 100 8% 8 Tng im ã nhân trng s 80 (Ngu
n : Trích t d liu tip cn ca Vietcombank) Bng II.02 : Ch m im dòng tin c a Công ty CP A Ch tiêu Kt qu im 1 H s kh nng tr lãi (T thu nhp thun) 2,4 ln 16 2 H s kh nng tr n g c (T thu nhp thun) < 1 ln 8 3 Xu hng ca luân chuyn tin t thun trong quá kh Tng nhanh 16 4 Trng thái luân chuyn tin t thun t hot ng kinh doanh > Li nhun 16 5 Tin và các khon tng ng tin/V n ch s h u Gn bng 0 4 Tng im cha nhân trng s 44 (Ngu
n : Trích t d liu tip cn ca Vietcombank) PH
L
C II Bng II.03 : Ch m im nng lc qun lý c a Công ty CP A Ch tiêu Kt qu im 1 Kinh nghim trong ngành/lnh vc kinh doanh ca giám  c 1,4 ln 8 2 Thi gian làm lãnh o doanh nghip ca Giám  c 3-5 nm 16 3 Môi trng kim soát ni b c xây dng 16 4 ánh giá nng lc iu hành ca Giám  c Rt t t 20 5 ánh giá tm nhìn, chin lc kinh doanh trong thi gian ti ca doanh nghip Rt kh thi. Phù hp xu th th trng và  nh hng ca Nhà nc 20 Tng im cha nhân trng s 80 (Ngu
n : Trích t d liu tip cn ca Vietcombank) Bng II.04 : Ch m im uy tín giao dch c a Công ty CP A Ch tiêu Kt qu im 1 Tr n úng hn Luôn tr úng hn trong khong t 12- 36 tháng va qua 16 2 S ln giãn n ho!c gia hn n 1 ln trong 36 tháng va qua 16 3 N quá hn trong quá kh 1x30 ngày quá hn trong vòng 36 tháng qua 16 4 S ln các cam kt mt kh nng thanh toán (Th tín dung, bo lãnh, các cam kt khác) Cha tng có 20 5 Cung cp thông tin y  và úng h"n theo yêu cu ca Vietcombank Có, trong thi gian trên 36 tháng va qua 20 Tng im cha nhân trng s 88 (Ngu
n : Trích t d liu tip cn ca Vietcombank) PH
L
C II Bng II.05 : Ch m im các yu t bên ngoài c a Công ty CP A Ch tiêu Kt qu im 1 Trin v#ng ngành Thun li 20 2 Uy tín/ danh ting doanh nghip Có,  a phng 12 3 V th cnh tranh Bình thng, ang phát trin 16 4 S lng  i th cnh tranh Nhiu 8 5 Chính sách Nhà nc liên quan doanh nghip ang có chính sách hn ch 8 Tng im cha nhân trng s 64 (Ngu
n : Trích t d liu tip cn ca Vietcombank) Bng II.06 : Ch m im các yu t khác c a Công ty CP A Ch tiêu Kt qu im 1 a dng hoá theo ngành, th trng, v trí Ch$ 2 trong 3 16 2 Thu nhp t hot ng xut kh%u Có, chim <20% thu nhp 8 3 S ph& thuc nhà cung cp, khách hàng Ph& thuc nhiu, n  nh 8 4 Li nhun sau thu Tng trng mnh 20 5 V th ca doanh nghip Ln không niêm yt 16 Tng im cha nhân trng s 68 (Ngu
n : Trích t d liu tip cn ca Vietcombank) PH
L
C III TIÊU CHU
N TÍNH IM XHTD DOANH NGHIP THEO HNG DN CA NHNN B ng III.01 : Tiêu chu n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh nghip ngành nông, lâm, ng nghip theo quyt nh 57/2002/Q-NHNN Ch tiêu Quy mô ln Quy mô va Quy mô nh A B C D A B C D A B C D Ch tiêu thanh khon 1. Kh nng thanh toán ngn h n 2,1 1,5 1,0 0,7 2,3 1,6 1,2 0,9 2,5 2,0 1,5 1,0 2. Kh nng thanh toán nhanh 1,1 0,8 0,6 0,2 1,3 1,0 0,7 0,4 1,5 1,2 1,0 1,0 Ch tiêu ho t ng 3. Luân chuyn hàng t n kho 4,0 3,5 3,0 2,0 4,5 4,0 3,5 3,0 4,0 3,0 2,5 2,0 4. K thu tin bình quân 40 50 60 70 39 45 55 60 34 38 44 55 5. H s s dng tài sn 3,5 2,9 2,3 1,7 4,5 3,9 3,3 2,7 5,5 4,9 4,3 3,7 Ch tiêu cân n 6. N phi tr/Tng tài sn 39 48 59 70 30 40 52 60 30 35 45 55 7. N phi tr/Vn ch s hu 64 92 143 233 42 66 108 185 42 53 81 122 8. N quá h n/Tng d n ngân hàng 0 1 2 3 0 1 2 3 0 1 2 3 Ch tiêu thu nhp 9. Thu nhp trc thu /Doanh thu 3,0 2,5 2,0 1,5 4,0 3,5 3,0 2,5 5,0 4,5 4,0 3,5 10. Thu nhp trc thu/Tng tài sn 4,5 4,0 3,5 3,0 5,0 4,5 4,0 3,5 6,0 5,5 5,0 4,5 11. Thu nhp trc thu/Vn ch s hu 10 8,5 7,6 7,5 10 8 7,5 7 10 9 8,3 8,4 (Ngu
n : Ngân hàng Nhà nc Vit nam) Ghi chú : T A v phía trái : 5 im. Sau A n B : 4 im. Sau B n C : 3 im. Sau C n D : 2 im. T sau D v phía phi : 1 im. Các ch s li nhun trong các mc 9, 10, 11 < 0 : 0 im. T s N phi tr/Ngu n vn ch s hu trong mc 7 < 0 : 0 im. PH
L
C III B ng III.02 : Tiêu chu n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh nghip ngành thng mi dch v theo quyt nh 57/2002/Q-NHNN Ch tiêu Quy mô ln Quy mô va Quy mô nh A B C D A B C D A B C D Các ch tiêu thanh kho n 1- Kh nng thanh toán ngn h n 2,1 1,6 1,1 0,8 2,3 1,7 1,2 1,0 2,9 2,3 1,7 1,4 2- Kh nng thanh toán nhanh 1,4 0,9 0,6 0,4 1,7 1,1 0,7 0,6 2,2 1,8 1,2 0,9 Các ch tiêu hot ng 3- Vòng quay hàng t n kho 5,0 4,5 4,0 3,5 6,0 5,5 5,0 4,5 7,0 6,5 6,0 5,5 4- K thu tin bình quân 39 45 55 60 34 38 44 55 32 37 43 50 5- Hiu qu s dng tài sn 3,0 2,5 2,0 1,5 3,5 3,0 2,5 2,0 4,0 3,5 3,0 2,5 Các ch tiêu cân n 6- N phi tr/Tng tài sn 35 45 55 65 30 40 50 60 25 35 45 55 7- N phi tr/Ngu n vn ch s hu 53 69 122 185 42 66 100 150 33 54 81 122 8- N quá h n/Tng n ngân hàng 0 1,0 1,5 2,0 0 1,6 1,8 2,0 0 1,6 1,8 2,0 Các ch tiêu thu nhp 9- Tng thu nhp trc thu /Doanh thu 7,0 6,5 6,0 5,5 7,5 7,0 6,5 6,0 8,0 7,5 7,0 6,5 10- Tng thu nhp trc thu /Tng tài sn có 6,5 6,0 5,5 5,0 7,0 6,5 6,0 5,5 7,5 7,0 6,5 6,0 11- Tng thu nhp trc thu/Ngu n vn ch s hu 14,2 12,2 9,6 9,8 13,7 12 10,8 9,8 13,3 11,8 10,9 10 (Ngu
n : Ngân hàng Nhà nc Vit nam) PH
L
C III B ng III.03 : Tiêu chu n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh nghip ngành xây dng theo quyt nh 57/2002/Q-NHNN Ch tiêu Quy mô ln Quy mô va Quy mô nh A B C D A B C D A B C D Các ch tiêu thanh kho n 1- Kh nng thanh toán ngn h n 1,9 1,0 0,8 0,5 2,1 1,1 0,9 0,6 2,3 1,2 1,0 0,9 2- Kh nng thanh toán nhanh 0,9 0,7 0,4 0,1 1,0 0,7 0,5 0,3 1,2 1,0 0,8 0,4 Các ch tiêu hot ng 3- Vòng quay hàng t n kho 3,5 3,0 2,5 2,0 4,0 3,5 3,0 2,5 3,5 3,0 2,0 1,0 4- K thu tin bình quân 60 90 120 150 45 55 60 65 40 50 55 60 5- Hiu qu s dng tài sn 2,5 2,3 2,0 1,7 4,0 3,5 2,8 2,2 5,0 4,2 3,5 2,5 Các ch tiêu cân n 6- N phi tr/Tng tài sn 55 60 65 70 50 55 60 65 45 50 55 60 7- N phi tr/Ngu n vn ch s hu 69 100 150 233 69 100 122 150 66 69 100 122 8- N quá h n/Tng n ngân hàng 0 1 1,5 2,0 0 1,6 1,8 2,0 0 1 1,5 2,0 Các ch tiêu thu nhp 9- Tng thu nhp trc thu/Doanh thu 8,0 7,0 6,0 5,0 9,0 8,0 7,0 6,0 10 9,0 8,0 7,0 10- Tng thu nhp trc thu/Tng tài sn có 6 4,5 3,5 2,5 6,5 5,5 4,5 3,5 7,5 6,5 5,5 4,5 11- Tng thu nhp trc thu/Ngu n vn ch s hu 9,2 9 8,7 8,3 11,5 11 10 8,7 11,3 11 10 9,5 (Ngu
n : Ngân hàng Nhà nc Vit nam) PH
L
C III B ng III.04 : Tiêu chu n ánh giá các ch tiêu tài chính c a doanh nghip ngành công nghip theo quyt nh 57/2002/Q-NHNN Ch tiêu Quy mô ln Quy mô va Quy mô nh A B C D A B C D A B C D Các ch tiêu thanh kho n 1- Kh nng thanh toán ngn h n 2,0 1,4 1,0 0,5 2,2 1,6 1,1 0,8 2,5 1,8 1,3 1,0 2- Kh nng thanh toán nhanh 1,1 0,8 0,4 0,2 1,2 0,9 0,7 0,3 1,3 1 0,8 0,6 Các ch tiêu hot ng 3- Vòng quay hàng t n kho 5,0 4,0 3,0 2,5 6,0 5,0 4,0 3,0 4,3 4,0 3,7 3,4 4- K thu tin bình quân 45 55 60 65 35 45 55 60 30 40 50 55 5- Hiu qu s dng tài sn 2,3 2,0 1,7 1,5 3,5 2,8 2,2 1,5 4,2 3,5 2,5 1,5 Các ch tiêu cân n 6- N phi tr/Tng tài sn 45 50 60 70 45 50 55 65 40 45 50 55 7- N phi tr/Ngu n vn ch s hu 122 150 185 233 100 122 150 185 82 100 122 150 8- N quá h n/Tng n ngân hàng 0 1 1,5 2,0 0 1,6 1,8 2,0 0 1 1,4 1,8 Các ch tiêu thu nhp 9- Tng thu nhp trc thu/Doanh thu 5,5 5,0 4,0 3,0 6,0 5,0 4,0 2,5 6,5 6,0 5,0 4,0 10- Tng thu nhp trc thu/Tng tài sn có 6,0 5,5 5,0 4,0 6,5 6,0 5,5 5,0 7,0 6,5 6,0 5,0 11- Tng thu nhp trc thu/Ngu n vn ch s hu 14,2 13,7 13,3 13 14,2 13,3 13 12,2 13,3 13 12,9 12,5 (Ngu
n : Ngân hàng Nhà nc Vit nam) PH
L
C IV TIÊU CHU
N TÍNH IM XHTD DOANH NGHIP THEO HNG DN CA NHNN, VÀ  XU T SA I B SUNG CA  TÀI NGHIÊN C U Bng IV.01 : Tiêu chun ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghip ngành nông, lâm, ng nghip Ch tiêu Quy mô ln Quy mô va Quy mô nh A B C D A B C D A B C D Ch tiêu thanh khon 1. Kh nng thanh toán ngn hn 2,1 1,5 1,0 0,7 2,3 1,6 1,2 0,9 2,5 2,0 1,5 1,0 2. Kh nng thanh toán nhanh 1,1 0,8 0,6 0,2 1,3 1,0 0,7 0,4 1,5 1,2 1,0 1,0 Ch tiêu hot ng 3. Luân chuyn hàng tn kho 4,0 3,5 3,0 2,0 4,5 4,0 3,5 3,0 4,0 3,0 2,5 2,0 4. K thu ti n bình quân 40 50 60 70 39 45 55 60 34 38 44 55 5. Doanh thu/T ng tài sn 3,5 2,9 2,3 1,7 4,5 3,9 3,3 2,7 5,5 4,9 4,3 3,7 Ch tiêu cân n 6. N phi tr/T ng tài sn 39 48 59 70 30 40 52 60 30 35 45 55 7. N phi tr/Vn ch s hu 64 92 143 233 42 66 108 185 42 53 81 122 Ch tiêu thu nhp 8. Thu nhp trc thu /Doanh thu 3,0 2,5 2,0 1,5 4,0 3,5 3,0 2,5 5,0 4,5 4,0 3,5 9. Thu nhp trc thu/T ng tài sn 4,5 4,0 3,5 3,0 5,0 4,5 4,0 3,5 6,0 5,5 5,0 4,5 10. Thu nhp trc thu/Vn ch s hu 10 8,5 7,6 7,5 10 8 7,5 7 10 9 8,3 8,4 (Ngu
n : Ngân hàng Nhà nc Vit nam) Ghi chú : T A v phía trái : 100 im. Sau A n B : 75 im. Sau B n C :50 im. Sau C n D : 25 im. T sau D v phía phi : 0 im. Các ch s li nhun trong các mc 9, 10, 11 < 0 : 0 im. T s N phi tr/Ngun vn ch s hu trong mc 7 < 0 : 0 im. PH
L
C IV Bng IV.02 : Tiêu chun ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghip ngành thng mi dch v Ch tiêu Quy mô ln Quy mô va Quy mô nh A B C D A B C D A B C D Các ch tiêu thanh khon 1. Kh nng thanh toán ngn hn 2,1 1,6 1,1 0,8 2,3 1,7 1,2 1,0 2,9 2,3 1,7 1,4 2. Kh nng thanh toán nhanh 1,4 0,9 0,6 0,4 1,7 1,1 0,7 0,6 2,2 1,8 1,2 0,9 Các ch tiêu hot ng 3. Vòng quay hàng tn kho 5,0 4,5 4,0 3,5 6,0 5,5 5,0 4,5 7,0 6,5 6,0 5,5 4. K thu ti n bình quân 39 45 55 60 34 38 44 55 32 37 43 50 5. Doanh thu/T ng tài sn 3,0 2,5 2,0 1,5 3,5 3,0 2,5 2,0 4,0 3,5 3,0 2,5 Các ch tiêu cân n 6. N phi tr/T ng tài sn 35 45 55 65 30 40 50 60 25 35 45 55 7. N phi tr/Ngun vn ch s hu 53 69 122 185 42 66 100 150 33 54 81 122 Các ch tiêu thu nhp 8. T ng thu nhp trc thu /Doanh thu 7,0 6,5 6,0 5,5 7,5 7,0 6,5 6,0 8,0 7,5 7,0 6,5 9. T ng thu nhp trc thu /T ng tài sn có 6,5 6,0 5,5 5,0 7,0 6,5 6,0 5,5 7,5 7,0 6,5 6,0 10. T ng thu nhp trc thu/Ngun vn ch s hu 14,2 12,2 9,6 9,8 13,7 12 10,8 9,8 13,3 11,8 10,9 10 (Ngu
n : Ngân hàng Nhà nc Vit nam) PH
L
C IV Bng IV.03 : Tiêu chun ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghip ngành xây dng Ch tiêu Quy mô ln Quy mô va Quy mô nh A B C D A B C D A B C D Các ch tiêu thanh khon 1. Kh nng thanh toán ngn hn 1,9 1,0 0,8 0,5 2,1 1,1 0,9 0,6 2,3 1,2 1,0 0,9 2. Kh nng thanh toán nhanh 0,9 0,7 0,4 0,1 1,0 0,7 0,5 0,3 1,2 1,0 0,8 0,4 Các ch tiêu hot ng 3. Vòng quay hàng tn kho 3,5 3,0 2,5 2,0 4,0 3,5 3,0 2,5 3,5 3,0 2,0 1,0 4. K thu ti n bình quân 60 90 120 150 45 55 60 65 40 50 55 60 5. Doanh thu/T ng tài sn 2,5 2,3 2,0 1,7 4,0 3,5 2,8 2,2 5,0 4,2 3,5 2,5 Các ch tiêu cân n (%) 6. N phi tr/T ng tài sn 55 60 65 70 50 55 60 65 45 50 55 60 7. N phi tr/Ngun vn ch s hu 69 100 150 233 69 100 122 150 66 69 100 122 Các ch tiêu thu nhp (%) 8. T ng thu nhp trc thu/Doanh thu 8,0 7,0 6,0 5,0 9,0 8,0 7,0 6,0 10 9,0 8,0 7,0 9. T ng thu nhp trc thu/T ng tài sn có 6 4,5 3,5 2,5 6,5 5,5 4,5 3,5 7,5 6,5 5,5 4,5 10. T ng thu nhp trc thu/Ngun vn ch s hu 9,2 9 8,7 8,3 11,5 11 10 8,7 11,3 11 10 9,5 (Ngu
n : Ngân hàng Nhà nc Vit nam) PH
L
C IV Bng IV.04 : Tiêu chun ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh nghip ngành công nghip Ch tiêu Quy mô ln Quy mô va Quy mô nh A B C D A B C D A B C D Các ch tiêu thanh khon 1- Kh nng thanh toán ngn hn 2,0 1,4 1,0 0,5 2,2 1,6 1,1 0,8 2,5 1,8 1,3 1,0 2- Kh nng thanh toán nhanh 1,1 0,8 0,4 0,2 1,2 0,9 0,7 0,3 1,3 1 0,8 0,6 Các ch tiêu hot ng 3- Vòng quay hàng tn kho 5,0 4,0 3,0 2,5 6,0 5,0 4,0 3,0 4,3 4,0 3,7 3,4 4- K thu ti n bình quân 45 55 60 65 35 45 55 60 30 40 50 55 5- Doanh thu/T ng tài sn 2,3 2,0 1,7 1,5 3,5 2,8 2,2 1,5 4,2 3,5 2,5 1,5 Các ch tiêu cân n (%) 6- N phi tr/T ng tài sn 45 50 60 70 45 50 55 65 40 45 50 55 7- N phi tr/Ngun vn ch s hu 122 150 185 233 100 122 150 185 82 100 122 150 Các ch tiêu thu nhp (%) 9- T ng thu nhp trc thu/Doanh thu 5,5 5,0 4,0 3,0 6,0 5,0 4,0 2,5 6,5 6,0 5,0 4,0 10- T ng thu nhp trc thu/T ng tài sn có 6,0 5,5 5,0 4,0 6,5 6,0 5,5 5,0 7,0 6,5 6,0 5,0 11- T ng thu nhp trc thu/Ngun vn ch s hu 14,2 13,7 13,3 13 14,2 13,3 13 12,2 13,3 13 12,9 12,5 (Ngu
n : Ngân hàng Nhà nc Vit nam) PH
L
C V K
T QU CHM IM XHTD DOANH NGHIP CA CÔNG TY CP A BNG MÔ HÌNH S A  I THEO  XUT CA  TÀI NGHIÊN CU B ng V.01 : Chm im các ch tiêu tài chính ca Công ty CP A bng mô hình sa i theo  xut ca  tài nghiên cu Ch tiêu ánh giá im ban u Trng s im trng s Ch tiêu thanh kho n 1 Kh nng thanh toán ngn hn 0,65 50 10% 5 2 Kh nng thanh toán nhanh 0,34 50 10% 5 Ch tiêu hot ng 3 Luân chuyn hàng tn kho 5,59 100 10% 10 4 K thu ti n bình quân 44,06 100 10% 10 5 Doanh thu/T ng tài sn 0,83 0 10% 0 Ch tiêu cân n 6 N phi tr/T ng tài sn 67,54 50 10% 5 7 N phi tr/Vn ch s hu 208,09 50 10% 5 Ch tiêu thu nhp 8 Thu nhp trc thu /Doanh thu 6,30 75 10% 7,5 9 Thu nhp trc thu/T ng tài sn 5,07 100 10% 10 10 Thu nhp trc thu/Vn ch s hu 15,61 100 10% 10 Tng im trng s 67,5 (Ngu
n : Chm im theo mô hình  xut ca  tài nghiên cu) PH
L
C V B ng V.02 : Xác nh ch s nguy c v! n ca Công ty CP A bng hàm thng kê Z-score ca Altman Ch tiêu  n v tính Giá tr T ng tài sn (TA) Triu ng 328.636 Tài sn lu ng (CA) Triu ng 82,534 N ngn hn (CL) Triu ng 126,465 Vn lu ng (CA-CL) Triu ng -43,931 Doanh thu thun (SL) Triu ng 260,512 Thu nhp gi li (RE) Triu ng 13,907 Thu nhp trc thu và lãi vay (ET+IN) Triu ng 28,278 Giá tr th trng c a vn ch s hu (MV) Triu ng 106,668 T ng n (TL) Triu ng 221,968 X1 = (CA-CL)/TA -0.13 X2 = RE/TA 0.04 X3 = (ET+IN)/TA 0.09 X4 = BV/TL 0.48 X5 = SL/TA 0.79 Z = 1,2X1 + 1,4X2 + 3,3X3 + 0,6X4 + 0,999X5 1.26 (Ngu
n : Trích và tính toán t d li u tip cn ca Vietcombank) B ng V.03 : Chm im các ch tiêu d" báo nguy c khó kh#n tài chính ca Công ty CP A bng mô hình sa i theo  xut ca  tài nghiên cu Ch tiêu ánh giá im ban u Trng s im trng s 1 Nguy c v n (Z-score) Vùng nguy him 0 15% 0 2 Chính sách Nhà nc tác ng n doanh nghip ang hn ch 25 15% 3,75 4 Trin vng ngành Thun li 100 10% 10 5 Tình hình tr n ngân hàng c a i tng nm >=25% vn i u l c a doanh nghip Luôn tr n úng hn 100 10% 10 Tng im trng s 23,75 (Ngu
n : Chm im theo mô hình  xut ca  tài nghiên cu) PH
L
C V B ng V.04 : Chm im các ch tiêu thông tin phi tài chính ca Công ty CP A bng mô hình sa i theo  xut ca  tài nghiên cu Ch tiêu ánh giá im ban u Trng s im trng s 1 Tình hình tr n, tr lãi ã có gia hn n, hoc c cu li n vay 75 20% 15 2 Kh nng i phó vi s thay  i Công ngh trung bình, trình  qun tr cao, có kinh nghim. 50 10% 5 4 a dng hóa ngành ngh , l!nh v c kinh doanh Không a dng hóa 50 10% 5 5 M rng quy mô Không bin ng nhi u 50 10% 5 Tng im trng s 30 (Ngu
n : Chm im theo mô hình  xut ca  tài nghiên cu) ._.