Hoàn thiện công tác tiền lương tại Công ty in Công đoàn

MỤC LỤC Lêi nãi ®Çu Thu nhËp lu«n lµ mét vÊn ®Ò ®­îc quan t©m nhiÒu trong ®êi sèng s¶n xuÊt vµ trong x· héi. Nã hµm chøa nhiÒu mèi quan hÖ m©u thuÉn gi÷a yªu cÇu ph¸t triÓn víi n©ng cao thu nhËp vµ møc sèng cña ng­êi lao ®éng, gi÷a tÝch luü vµ tiªu dïng. VÊn ®Ò tiÒn l­¬ng lµ mèi quan t©m hµng ®Çu ®èi víi hµng triÖu ng­êi lao ®éng lµm c«ng ¨n l­¬ng. Bëi vËy tiÒn l­¬ng lµ nguån thu nhËp chÝnh nh»m duy tr× vµ n©ng cao møc sèng cña bµn th©n ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh hä. ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh tiÒn l­¬ng cã thÓ xem lµ mét b»ng chøng thÓ hiÖn gi¸ trÞ, ®Þa vÞ uy tÝn cña ng­êi lao ®éng ®èi víi doanh nghiÖp c¸c tæ chøc còng nh­ toµn x· héi. C¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tiÒn l­¬ng lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò cã ý nghÜa quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i doanh nghiÖp. Bëi v×, ngoµi viÖc x©y dùng cho m×nh chÕ ®é tiÒn l­¬ng ®óng quy ®Þnh, tiÕt kiÖm chi phÝ, c¸c doanh nghiÖp còng ph¶i chó träng ®Õn tÝnh hîp lý t­¬ng ®èi cña tiÒn l­¬ng ®øng trªn gãc ®é ng­êi lao ®éng, nh»m thu hót ng­êi lao ®éng cã tr×nh ®é tay nghÒ, kÝch thÝch hä h¨ng h¸i s¶n xuÊt, n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng lao ®éng, tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp tªn thÞ tr­êng. NhËn thøc ®óng vai trß to lín cña chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng trong s¶n xuÊt vµ ®íi sèng, nh÷ng n¨m qua §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· hÕt søc cè g¾ng x©y dùng mét chÕ ®é tiÒn l­¬ng phï hîp hơn víi thùc tÕ s¶n xuÊt cña ®Êt n­íc. Tõ ®ã c¸c doanh nghiÖp lùa chän h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng ngµnh ®Ó thóc ®Èy ng­êi lao ®éng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng cña m×nh, quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh chung cña ®¬n vÞ lu«n lµ mét vÊn ®Ò ®­îc chó träng. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do ë trªn, em ®· chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn c«ng t¸c tiÒn l­¬ng t¹i C«ng ty in C«ng ®oµn” lµm ®Ò tµi cho ®Ò tµi kiÕn tËp cña m×nh. 2. Môc tiªu nghiªn c­ó ®Ò tµi Môc tiªu nghiªn cøu ®Ò tµi lµ nh»m ®¸nh gi¸ c«ng cô tæ chøc tiÒn l­¬ng t¹i doanh nghiÖp mµ cô thÓ ë ®©y lµ c«ng ty cæ phÇn in C«ng ®oµn. Qua viÖc nghiªn cøu cô thÓ xem xÐt c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ thanh to¸n l­¬ng cho ng­êi lao ®éng t¹i c«ng ty vµ ®¸nh gi¸ sù ¶nh h­ëng cña tiÒn l­¬ng ®èi víi ng­êi lao ®éng. Trªn c¬ së ®ã ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty. 3 Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó nghiªn cøu ®Ò tµi, sè liÖu cÇn ph¶i thu thËp trªn c¬ së: T¹i doanh nghiªp: thu thËp c¸c sè liÖu vÒ kÕ to¸n l­¬ng vµ thanh to¸n l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. Tµi liÖu tham kh¶o: s¸ch b¸o, c¸c gi¸o tr×nh cña tr­êng, c¸c tµi liÖu nghiªn cøu cña c¸c kho¸ tr­íc, b¸o c¸o thùc tËp t¹i c¬ quan thùc tËp vµ c¸c tµi liÖu kh¸c. C¸c sè liÖu thu thËp ®­îc qua c¸c thêi kú sÏ ®­îc tÝnh to¸n, ph©n tÝch, qua ®ã thÊy ®­îc sù biÕn ®éng, thay ®æi cña c«ng t¸c tæ chøc tiÒn l­¬ng ®èi víi ng­êi lao ®éng. 4. Ph¹m vi nghiªn cøu Ph¹m vi nghiªn cøu cña chuyªn ®Ò tËp trung vµo 2 n¨m 2006 vµ 2007 cïng víi c¸c th¸ng cuèi cña 2007. Chuyªn ®Ò gåm 3 phÇn chÝnh: Ch­¬ng 1: Nh÷n vÊn ®Ò lý luËn chung Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c tæ chøc tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty in C«ng ®oµn. Ch­¬ng 3: Mét sè ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty. Do thêi gian thùc tËp cã h¹n vµ kiÕn thøc ®· häc cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn b¶n b¸o c¸o nµy khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy, em rÊt mong ®­îc sù gãp ý vµ nhËn xÐt cña c¸c thÇy, c¸c c« vµ b¹n ®äc. Cuèi cïng, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n vµ göi lêi chóc tèt ®Ñp tíi c« NguyÔn Hång CÈm, c¸c thÇy, c¸c c« trong khoa qu¶n trÞ kinh doanh tr­êng §¹i häc C«ng ®oµn ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh b¸o c¸o nµy. Hµ Néi, ngµy 15/5/2008 PHẦN NỘI DUNG PHÇN 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ TIỀN LƯƠNG 1.1. TIỀN LƯƠNG 1.1.1. Tiền lương Tiền lương (hay tiền công) là số tiền thù lao mà doanh nghiệp trả cho người lao động theo số lượng và chất lượng lao động mà họ đóng góp cho doanh nghiệp, để tái sản xuất sức lao động, bù đắp hao phí lao động trong quá trình sản xuất kinh doanh. Tiền lương của người lao động được xác định theo hai cơ sở chủ yếu là số lượng và chất lượng lao động của mỗi người. Tiền lương hình thành có tính đến kết quả của cá nhân, của tập thể và của xã hội, nó quan hệ trực tiếp đến việc thực hiện lợi ích của cá nhân người lao động. Qua mối quan hệ phụ thuộc này cho phép thấy được vai trò của tiền lương là công cụ tác động của công tác quản lý trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Tiền lương là nguồn thu nhập chủ yếu của người lao động, vừa là một yếu tố chi phí cấu thành nên giá trị của các loại sản phẩm lao vụ, dịch vụ do doanh nghiệp sản xuất ra, do đó các doanh nghiệp sử dụng hiệu quả sức lao động nhằm tiết kiệm chi phí, tăng tích lũy cho đơn vị, tăng thu nhập cho người lao động. Tiền lương là hình thức biểu hiện bằng tiền của giá trị hàng hóa sức lao động.tức là giá cả của sức lao động. Dưới chủ nghĩa tư bản, tiền lương đã được che đậy thực chất bóc lột của chủ nghĩa tư bản đối với công nhân làm thuê, gây ảo tưởng toàn bộ lao động của công nhân được trả công đầy đủ. Vì tiền lương được trả sau khi lao động làm xong một số người lầm tưởng tiền lương là giá trị của sức lao động nhưng thực tế tiền lương chỉ là giá cả của hàng hóa sức lao động. Trong thời kì quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội, sức lao động cũng là hàng hóa. Tuy là người chủ sở hữu tập thể nhưng sức lao động cũng được tính giá trị và do đó có giá cả, người lao động cũng được trả công và hình thức tiền lương xem như giá cả của sức lao động. Nhà nước có nhiêm vụ tạo ra những điều kiện và môi trường thuận lợi đảm bảo lợi ích cho người mua (là Doanh nghiệp nhà nước hay tư nhân) và người bán sức lao động. Tiền lương có 2 hình thức cơ bản: theo thời gian và theo sản phẩm. Sự khác biệt về tiền lương dựa trên 3 yếu tố: sự khác biệt về ngành nghề, vị trí quan trọng, sản lượng và hiệu quả cao thấp khác nhau, sự khác biệt về vùng kinh tế phát triển và thịnh vượng khác nhau. Sự khác biệt tiền lương nhằm tăng năng suất lao động chung, sự di chuyển hợp lí lao động giữa các vùng. Tuy nhiên sự khác biệt về tiền lương cũng phản ánh sự kì thị về giới tính, chủng tộc, sự đối đãi bất công của giới nắm độc quyền. Trên thị trường hiện nay tiền lương được quyết định bởi mức cung cầu về lao động, trợ cấp lao động và các khoản trích theo lương cho người lao động bao gồm như BHXH, BHYT, kinh phí công đoàn, tiền thưởng, phúc lợi và phụ cấp khác… 1.1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tiền lương Hiện nay ở các doanh nghiệp có nhiều mức độ trả lương khác nhau dựa trên các yếu tố như: giới tính, trình độ chuyên môn, trình độ học vấn, vị trí công tác, thâm niên nghề, năng suất lao động, thành phẩm và vị trí địa lí kinh tế của doanh nghiệp. Dựa vào những tiêu chí cụ thể trên, mỗi doanh nghiệp tự đánh gíá được năng lực cụ thể của nhân viên mình mà đề ra được mức lương phù hợp, công bằng cho người lao động 1.1.3. Vai trò của tiền lương Tiền lương là số tiền dung để bồi đắp sức lao động của người lao động, nó là một động lực vô cùng quan trọng trong việc thành bại của bất kì doanh nghiệp nào. Do doanh nghiệp tồn tại trong 2 môi trường cơ bản: môi trường kinh tế vĩ mô và môi trường kinh tế vi mô (môi trường bên ngoài và bên trong của doanh nghiệp). Trong đó môi trường bên trong – nội tại là vô cùng quan trọng. Yếu tố con người nắm vai trò quan trọng, quyết định sự thành bại của doanh nghiệp. Một doanh nghiệp khi giải quyết tốt vấn đề tiền lương và các khoản thanh toán cho người lao động, doanh nghiệp sẽ tạo được niềm tin cho người lao động, khi đó họ sẽ đóng góp hết mình vào sự phát triển của công ty và điều này đòi hỏi công tác tổ chức tiền lương phải nắm bắt được các quy định của Nhà nước cũng như thực hiện tốt công tác tiền lương cho doanh nghiệp. Nếu làm đựợc điều này doanh nghiệp sẽ hướng tới bốn mục tiêu cơ bản của tiền lương: thu hút nhân viên, duy trì nhân viên giỏi, kích thích động viên nhân viên và đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của pháp luật, đảm bảo tính công bằng cho người lao động. 1.1.4 Các hình thức trả lương 1.4.1. Trả lương theo thời gian 1.4.1.1. Khái niệm Là hình thức tiền lương theo thời gian làm việc, cấp bậc kỹ thuật và thang lương của người lao động. 1.4.1.2. Ưu nhược điểm - Ưu điểm: đơn giản, dễ tính toán - Nhược điểm: phương pháp này chưa chú ý đến chất lượng lao động, đồng thời chưa gắn với kết quả lao động cuối cùng do đó không kích thích người lao động tăng năng suất lao động. Hình thức này được áp dụng chủ yếu đối với công việc chưa định mức được, công việc tự động hoá cao đòi hỏi chất lượng cao. 1.4.1.3. Tính tiền lương theo thời gian - Tiền lương tháng: là tiền trả cố định hàng tháng trên cơ sở hợp đồng lao động. Công thức: Lương tháng = Mức lương cơ bản (540.000đ) × [hệ số lương + tổng hệ số phụ cấp (nếu có)] - Tiền lương tuần: là tiền lương trả cho một tuần làm việc: Tiền lương tuần = Tiền lương tháng × 12 tháng 52 tuần -Tiền lương ngày: là tiền lương trả cho một ngày làm việc: Tiền lương ngày = Tiền lương tháng 26 ngày *Đối với cán bộ, công chức, viên chức, nhân viên làm trong các công ty, đơn vị trực thuộc các doanh nghiệp Nhà nước thì số ngày làm việc trong tháng theo chế độ là 22 ngày. 1.4.1.4. Mức tiền lương theo thời gian - Tiền lương theo thời gian giản đơn: căn cứ vào thời gian làm việc, mức lương cơ bản, các khoản phụ cấp để tính trả cho người lao động. - Tiền lương theo thời gian có thưởng: hình thức này nhằm kích thích người lao động tăng năng suất, chất lượng sản phẩm và chú ý đến khối lượng công việc được giao. Đây là hình thức tiền lương theo thời gian kết hợp với tiền thưởng. Tiền lương theo thời gian có thưởng được chia làm hai bộ phận rõ rệt : Lương theo thời gian giản đơn gồm lương cơ bản và phụ cấp theo chế độ khi hoàn thành công việc và đạt yêu cầu về chất lượng. Thưởng là khoản chi trả cho người lao động khi họ vượt mức hoặc giảm tỷ lệ phế phẩm hay hoàn thành xuất sắc công việc được giao. 1.4.1.5. Trả lương khi làm thêm giờ Áp dụng cho mọi đối tượng, trừ những người làm việc theo sản phẩm, theo định mức, lương khoán hoặc trả lương theo thời gian làm việc không ổn định như: làm việc trên các phương tiện vận tải đường bộ (kể cả lái xe con), đường sông, đường biển và đường hàng không, thu mua hải sản, nông sản, thực phẩm… Theo pháp luật hiện hành, việc trả lương cho người lao động làm thêm giờ được quy định như sau: Nếu trả lương theo thời gian thì người lao động được trả lương làm thêm giờ khi làm thêm ngoài giờ tiêu chuẩn. Nếu trả lương theo sản phẩm, lương khoán thì được trả lương làm thêm giờ khi người lao động làm thêm số lượng, khối lượng sản phẩm, công việc ngoài giờ tiêu chuẩn. Người lao động được trả lương theo đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả của công việc đang làm.Cụ thể: - Khi làm thêm giờ vào ngày bình thường: Tltg = tiền lương giờ × số giờ làm thêm × 150% - Khi làm thêm giờ vào ngày nghỉ hàng tuần hoặc ngày lễ: Tltg = tiền lương giờ × số giờ làm thêm × 200% - Khi làm thêm giờ vào ngày lễ, ngày nghỉ có hưởng lương: Tltg = tiền lương giờ × số giờ làm thêm × 300% Nếu làm thêm giờ vào ban đêm thì còn được trả thêm ít nhất bằng 30% tiền lương làm vào ban ngày. Trường hợp người lao động được nghỉ bù thì chỉ được trả phần tiền chênh lệch so với tiền lương của ngày làm việc bình thường. Cụ thể: - 50% tiền lương giờ của ngày làm việc bình thường nếu làm thêm giờ vào ngày bình thường. - 100% tiền lương giờ của ngày làm việc bình thường, nếu làm thêm giờ vào ngày nghỉ hàng tuần hoặc ngày lễ. 1.4.1.6. Trả lương làm việc ban đêm Tiền lương trả thêm = tiền lương giờ × số giờ làm việc × ít nhất 30% hoặc 35% 35%: mức ít nhất bằng 35%, áp dụng cho trường hợp làm việc liên tục vào ban đêm từ 8 ngày trở lên trong 1 tháng, không phân biệt hình thức trả lương. 30%: mức ít nhất bằng 30%, áp dụng cho các trường hợp làm việc vào ban đêm còn lại, không phân biệt hình thức trả lương. 1.4.2. Trả lương theo sản phẩm 1.4.2.1. Khái niệm Hình thức tiền lương theo sản phẩm là hình thức tiền lương tính theo số lượng, chất lượng sản phẩm, công việc đã hoàn thành đảm bảo yêu cầu chất lượng và đơn giá tiền lương tính cho một đơn vị sản phẩm, công việc đó. Hình thức này thể hiện thù lao lao động được chi trả cho người lao động dựa vào đơn giá và sản lượng thực tế mà người lao động hoàn thành và đạt được yêu cầu chất lượng đã quy định. Tiền lương sản phẩm phải trả tính bằng: Số lượng hoặc khối lượng công việc, sản phẩm hoàn thành đủ tiêu chuẩn chất lượng nhân với đơn giá tiền lương sản phẩm. Công thức L = Qi × Đg Trong đó: +L là lương thực tế trong tháng. +Qi là số lượng sản phẩm mà người lao động đạt được. +Đg là đơn giá sản phẩm. Việc trả lương theo sản phẩm phải đảm bảo các điều kiện sau: Phải xác định và giao định mức một cách chính xác cho người lao động. Tùy theo thực tế mỗi xí nghiệp sẽ áp dụng đơn giá sản phẩm khác nhau. Tổ chức nghiệm thu và thống kê sản phẩm kịp thời, chính xác, kiên quyết loại bỏ những sản phẩm không đạt chất lượng trong khi tính lương. Phải đảm bảo công bằng tức là những công việc giống nhau, yêu cầu chất lượng giống nhau thì đơn giá và định mức sản phẩm phải thống nhất ở bất kỳ phân xưởng nào, ca làm việc nào. 1.4.2.2. Ưu, nhược điểm: - Ưu điểm của hình thức tiền lương sản phẩm: Đảm bảo nguyên tắc phân phối theo số lượng, chất lượng lao động; khuyến khích người lao động quan tâm đến kết quả và chất lượng sản phẩm. - Nhược điểm của hình thức tiền lương sản phẩm: Xây dựng định mức đơn giá tổng hợp đạt mức tiên tiến thực hiện là khó khăn, xác định khó chính xác,khối lượng tính toán lớn, rất phức tạp. Do vậy khi áp dụng hình thức trả lương theo sản phẩm cần chú ý các điều kiện sau: + Xây dựng hệ thống định mức kinh tế kỹ thuật, phản ánh đúng đắn kết quả lao động + Cải tiến các mặt hoạt động của doanh nghiệp, giảm dần và loại hàm số lao động dư thừa, phân rõ chức năng nhiệm vụ của từng bộ phận, nghiệm thu chính xác kết quả lao động. + Bảo đảm các yếu tố vật chất lao động, cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động. 1.4.2.3. Các hình thức tiền lương theo sản phẩm - Tiền lương sản phẩm trực tiếp: hình thức này được áp dụng đối với những công nhân trực tiếp sản xuất, công việc của họ có tính chất độc lập, có thể định mức, kiểm tra, nghiệm thu sản phẩm một cách cụ thể, riêng biệt. Theo hình thức này, tiền lương phải trả cho người lao động được tính trực tiếp theo số lượng sản phẩm hoàn thành đúng qui cách, phẩm chất và đơn giá sản phẩm đã được qui định. Công thức: Li = Qi × Đg Trong đó: +Li là tiền lương thực tế của công nhân i lãnh trong tháng. +Qi là số lượng sản phẩm sản xuất trong tháng của công nhân i +Đg là đơn giá sản phẩm. +Đs là định mức sản lượng. Đg = Mức lương tháng theo tay nghề × (100 + k ) Đs × 100 × 26 Đs = Tổng thời gian làm việc (ca hay ngày) Thời gian tạo ra một sản phẩm - Tiền lương sản phẩm gián tiếp: hình thức này được áp dụng để trả lương cho công nhân phụ, làm những công việc phục vụ cho công nhân chính như sửa chữa trong các phân xưởng, bảo dưỡng máy móc… Công thức: Lspgt = Sl thực tế do cntt sx mà công nhân này phục vụ × Đơn giá lương gián tiếp Đơn giá lương gián tiếp = Mức công nhân chính ( 100 + k ) N × đs × 26 × 100 +Lspgt: lương sản phẩm của công nhân gián tiếp; +K: tổng các khoản phụ cấp ngoài lương; +N: Số công nhân phục vụ; +Đs: định mức sản lượng của 1 công nhân trực tiếp; +26 là số ngày làm việc bình quân trong tháng. - Trả lương theo sản phẩm lũy tiến: đây là hình thức trả lương theo sản phẩm kết hợp với hình thức tiền thưởng khi nhân viên có số lượng sản phẩm thực hiện trên định mức qui định. Hình thức này áp dụng các đơn giá khác nhau: Đối với những sản phẩm thuộc định mức: áp dụng đơn giá sản phẩm được xây dựng ban đầu. Đối với những sản phẩm vượt định mức: áp dụng đơn giá cao hơn đơn giá ban đầu. - Trả lương khi làm thêm giờ: Sau khi hoàn thành số lượng, chất lượng sản phẩm, công việc tính theo giờ chuẩn, nếu chủ doanh nghiệp, người sử dụng lao động có yêu cầu làm thêm ngoài định mức giờ tiêu chuẩn, sẽ được tăng thêm: 50% nếu sản phẩm được làm thêm vào ngày thường 100% nếu sản phẩm được làm thêm vào ngày nghỉ hàng tuần, vào các ngày lễ… - Trả lương làm việc ban đêm: Áp dụng đối với người lao động đựơc trả lương theo sản phẩm, lương khoán nếu làm việc vào ban đêm. Đơn giá tiền lương được tăng thêm ít nhất 30% hoặc 35% so với đơn giá tiền lương làm việc ban ngày. - Trả lương khoán: Tiền lương sản phẩm khoán (thực chất là một dạng của hình thức tiền lương sản phẩm) hình thức này có thể khoán việc, khoán khối lượng, khoán sản phẩm cuối cùng, khoán quỹ lương. 1.2. Quỹ tiền lương 1.2.1. Nguån h×nh thµnh vµ sö dông: Quỹ tiền lương của doanh nghiệp là toàn bộ tiền lương tính theo người lao động của doanh nghiệp do doanh nghiệp quản lý và chi trả. Quỹ tiền lương bao gồm: Tiền lương trả theo thời gian, trả theo sản phẩm lương khoán Các loại phụ cấp làm đêm, thêm giờ và phụ cấp độc hại…Tiền lương trả cho người lao động sản xuất ra sản phẩm hỏng trong phạm vi chế độ quy định; tiền lương trả cho thời gian lao động ngừng sản xuất do nguyên nhân khách quan… Các khoản tiền thưởng có tính chất thường xuyên. 1.2.2. Tiền lương Tiền lương (hay tiền công) là số tiền thù lao mà doanh nghiệp trả cho người lao động theo số lượng và chất lượng lao động mà họ đóng góp cho doanh nghiệp, để tái sản xuất sức lao động, bù đắp hao phí lao động trong quá trình sản xuất kinh doanh. 1.2.3. Tiền thưởng Doanh nghiệp việc trích thưởng từ lợi nhuận còn lại (sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ với Nhà Nước) để thưởng cho người lao động làm việc tại doanh nghiệp từ một năm trở lên. Tiền thưởng là một loại kích thích vật chất có tác dụng rất tích cực đối với người lao động trong việc phấn đấu thực hiện công việc tốt hơn. Có các hình thức thưởng sau đây: - Thưởng năng suất, chất lượng: Áp dụng khi người lao động thực hiện tốt hơn mức độ trung bình về số lượng, chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ. - Thưởng tiết kiệm: Áp dụng khi người lao động sử dụng tiết kiệm các loại vật tư, nguyên liệu, có tác dụng giảm giá thành sản phẩm dịch vụ mà vẫn đảm bảo chất luợng theo yêu cầu. - Thưởng sáng kiến: Áp dụng khi người lao động có các sáng kiến, cải tiến kĩ thuật, tìm ra các phương pháp mới có tác dụng làm nâng cao năng suất lao động, giảm giá thành hoặc nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ. - Thưởng theo kết quả hoạt động kinh doanh chung của doanh nghiệp: Áp dụng khi doanh nghiệp làm ăn có lời, người lao động trong doanh nghiệp sẽ được chia một phần tiền lời dưới dạng tiền thưởng. Hình thức này được áp dụng trả cho nhân viên vào cuối quý, sau nửa năm hoặc cuối năm tùy theo cách thức tổng kết hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. - Thưởng tìm được nơi cung ứng, tiêu thụ, ký kết được hợp đồng mới: Áp dụng cho các nhân viên tìm thêm được các địa chỉ tiêu thụ mới, giới thiệu khách hàng, ký kết thêm được hợp đồng cho doanh nghiệp hoặc có các hoạt động khác có tác dụng làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp. - Thưởng đảm bảo ngày công: Áp dụng khi người lao động làm việc với số ngày công vượt mức quy định của doanh nghiệp. - Thưởng về lòng trung thành, tận tâm với doanh nghiệp: Áp dụng khi người lao động có thời gian phục vụ trong doanh nghiệp vượt quá một thời gian nhất định, ví dụ 25 hoặc 30 năm; hoặc khi người lao động có những hoạt động rõ ràng đã làm tăng uy tín của doanh nghiệp. 1.2.4. Phúc lợi Phúc lợi thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp đến đời sống người lao động, có tác dụng kích thích nhân viên trung thành, gắn bó với doanh nghiệp. Dù ở cương vị cao hay thấp, hoàn thành tốt công việc hay ở mức độ bình thường, đã là nhân viên trong doanh nghiệp thì đều được hưởng phúc lợi. Phúc lợi của doanh nghiệp gồm có: bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế, hưu trí, nghỉ phép, nghỉ lễ, ăn trưa do doanh nghiệp đài thọ, trợ cấp của doanh nghiệp cho các nhân viên đông con hoặc có hoàn cảnh khó khăn, quà tặng của doanh nghiệp cho nhân viên vào các dịp sinh nhật, cưới hỏi, mừng thọ cha mẹ nhân viên… 1.2.5. Các khoản phụ cấp lương cho người lao động làm việc tại các doanh nghiệp Theo Nghị định số 205/2004/NĐ-CP ngày 14/12 quy định các khoản phụ cấp lương của người lao động trong các doanh nghiệp bao gồm: phụ cấp khu vực, phụ cấp độc hại-nguy hiểm, phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp làm đêm, phụ cấp thu hút, phụ cấp đắt đỏ, phụ cấp lưu động, phụ cấp làm thêm giờ. - Điều kiện được áp dụng phụ cấp độc hại nguy hiểm: Theo quy định hiện hành những ngành nghề, công việc hoặc nơi làm việc có một trong những điền kiện sau đây thì được xem xét áp dụng phụ cấp độc hại, nguy hiểm: tiếp xúc trực tiếp với chất độc-khí độc, làm việc trong môi trường chịu áp suất cao hoặc thiếu dưỡng khí, làm việc ở những nơi quá nóng hoặc quá lạnh, những công việc phát sinh tiếng ồn lớn, treo người trên cao, làm việc ở những nơi có phóng xạ, làm việc ở môi trường dễ bị lây nhiễm và mắc bệnh… - Mức phụ cấp độc hại nguy hiểm: Quy định phụ cấp độc hại nguy hiểm gồm 4 mức: 0.1; 0.2; 0.3 và 0.4 so với mức lương tối thiểu được quy định như sau: Mức Hệ số phụ cấp Số tiền 1 0,1 54.000 2 0,2 108.000 3 0,3 162.000 4 0,4 216.000 - Phương thức trả phụ cấp độc hại nguy hiểm: Tính theo thời gian làm việc thực tế trong tháng. Trong doanh nghiệp, để phục vụ cho công tác hạch toán và phân tích tiền lương có thể chia ra quỹ tiền lương chính và quỹ tiền lương phụ. Quỹ lương chính: Là tiền lương trả cho thời gian người lao động làm nhiệm vụ chính của họ, gồm tiền lương trả theo cấp bậc và các khoản phụ cấp kèm theo. Quỹ lương phụ: Là tiền lương trả cho người lao động trong thời gian họ thực hiện các nhiệm vụ khác do doanh nghiệp điều động như: Hội họp, tập quân sự, nghỉ phép năm theo chế độ… Quỹ lương chính của người lao động trực tiếp sản xuất gắn liền với quá trình sản xuất ra sản phẩm; quỹ lương phụ của người lao động trực tiếp sản xuất không gắn với quá trình sản xuất ra sản phẩm.Vì vậy, việc phân chia quỹ lương chính, quỹ lương phụ có ý nghĩa nhất định đối với công tác hạch toán và phân tích giá thành sản phẩm. Quỹ lương chính thường được hạch toán trực tiếp vào các đối tượng tính giá thành, có quan hệ chặt chẽ với năng suất lao động. Quỹ lương phụ thường phải phân bổ gián tiếp vào các đối tượng tính giá thành, không có mối quan hệ trực tiếp đến năng suất lao động. PHÇn 2 THỰC TRẠNG CỦA TỔ CHỨC TIỀN LƯƠNG TẠI CÔNG TY IN CÔNG ĐOÀN 2.1. Kh¸i qu¸t VÒ C«ng ty in C«ng ®oµn 2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Trô së chÝnh cña C«ng ty: 196 T©y S¬n -§èng §a-Hµ Néi Tªn giao dÞch cña C«ng ty lµ: C«ng ty in C«ng ®oµn ViÖt Nam C«ng ty in C«ng ®oµn ViÖt Nam trùc thuéc Tæng Liªn §oµn Lao §éng ViÖt Nam(TL§L§VN), lµ nhµ m¸y in lao ®éng ®­îc thµnh lËp ngµy 28/8/1945 t¹i chiÕn khu ViÖt B¾c chñ yÕu lµ ®Ó in c¸c lo¹i tµi liÖu phôc vô c«ng t¸c tuyªn truyÒn cña ®¶ng vµ ph¸t triÓn giai cÊp c«ng nh©n cña TL§L§VN thêi kú kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. Giai ®o¹n 1976-1989 c«ng ty ho¹t ®éng s¶n xuÊt theo c¬ chÕ bao cÊp, mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty ®Òu do TL§L§VN giao kÕ ho¹ch vÒ sè l­îng, b¸o in, chñng lo¹i s¶n phÈm, c¸c nguyªn liÖu ®Çu vµo. N¨m 1994 TL§L§VN ®· phª duyÖt luËn chøng kinh tÕ kü thuËt ®Çu t­ më réng c«ng ty in c«ng ®oµn phï hîp víi t×nh h×nh cña ®Êt n­íc ta lóc ®ã. Ban l·nh ®¹o c«ng ty vµ toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn ®· kh«ng ngõng häc hái, s¸ng t¹o ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng vµ thÞ hiÕu ®éc gi¶. Vµo th¸ng 9 n¨m 1997 c«ng ty in C«ng ®oµn chÝnh thøc ®æi tªn thµnh c«ng ty in C«ng ®oµn theo quyÕt ®Þnh sè 88/Q§_UB cña UBND thµnh phè Hµ Néi. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay c«ng ty kh«ng ngõng lín m¹nh c¶ vÒ quy m« vµ c«ng nghÖ kü thuËt, doanh thu n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc vµ thùc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi nhµ n­íc, hoµn tr¶ vèn ®óng h¹n, uy tÝn cña c«ng ty ngµy cµng ®­îc n©ng cao. 2.1.2. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty in Công đoµn 2.1.2.1. ĐÆc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty in C«ng ®oµn H×nh thøc së h÷u vèn: Doanh nghiÖp nhµ n­íc LÜnh vùc kinh doanh: - In tµi liÖu, s¸ch b¸o, giÊy, t¹p chÝ, v¨n ho¸ phÈm. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong viÖc thùc hiÖn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2007 cña c«ng ty. +ThuËn lîi: Lµ mét trong nh÷ng doanh nghiÖp cña Tæng Liªn §oµn Lao §éng ViÖt Nam, tõ thêi k× chèng Ph¸p ®· ®i vµo ho¹t ®éng ®Ó in c¸c lo¹i tµi liÖu phôc vô cho c«ng t¸c tuyªn truyÒn cña §¶ng. Khi ®Êt n­íc chuyÓn nÒn kinh tÕ tËp trung bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ truêng, c«ng ty ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn c¬ b¶n vÒ h×nh thøc vµ néi dung ho¹t ®éng thÝch øng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. +Khã kh¨n: Nhu cÇu vèn kinh doanh ngµy cµng lín trong khi vèn tù cã ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu nªn c«ng ty ph¶i vay ng©n hµng, chi phÝ vay l·i lín, chiÕm tû träng cao trong s¶n xuÊt kinh doanh. Sè l­îng lao ®éng ph©n bæ vÒ c¸c phßng ban cßn Ýt nªn phÇn nµo ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.Tay nghÒ c«ng nh©n ch­a cao do cã sù c¹nh tranh cña c¸c c«ng ty kh¸c trong n­íc, trong ®ã cã nhiÒu c¬ së in kh¸ næi tiÕng nh­ c«ng ty in TiÕn Bé, xÝ nghiÖp in sè 2… 2.1.2.2. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh t¹i c«ng ty Bé m¸y cña c«ng ty ®­îc chØ ®¹o thèng nhÊt tõ trªn xuèng theo m« h×nh qu¶n lý chøc n¨ng. NhiÖm vô cña c¸c phßng ban lµ thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kinh tÕ vµ lao ®éng ®­îc x¸c ®Þnh trong kÕ ho¹ch s¶n xuÊt, thùc hiÖn nghiªm tóc chØ thÞ, mÖnh lÖnh cña Gi¸m ®èc, ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p tÝch cùc cïng gi¸m ®èc th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. §øng ®Çu lµ gi¸m ®èc c«ng ty l·nh ®¹o chung toµn c«ng ty, chØ ®¹o ®Õn tõng ®éi ngò s¶n xuÊt. Gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp tr­íc nhµ n­íc, Tæng Liªn §oµn Lao ®éng ViÖt Nam vÒ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. §Ó gióp ban gi¸m ®èc qu¶n lý c¸c tæ ®éi s¶n xuÊt, cã c¸c phßng ban chøc n¨ng. C¸c phßng nµy ®­îc tæ chøc theo yªu cÇu qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, bao gåm: phßng hµnh chÝnh, phßng qu¶n lý tæng hîp, phßng kÕ ho¹ch tµi vô. S¬ ®å bé m¸y qu¶n lý C«ng ty in C«ng §oµn Tæ gÊp xÐn Off set cuén Gi¸m ®èc Phßng kÕ to¸n Phßng Hµnh chÝnh Phßng Qu¶n lý tæng hîp Phßng Tµi vô PX chÕ b¶n PX In PX S¸ch Vi tÝnh B×nh b¶n Offset 1 mµu Offset 2 mµu Tæ lång s¸ch Tæ thiÕt kÕ Phã G§ küthuËt Ph¬i b¶n Offset 5 mµu tê rêi Phßng kÕ ho¹ch §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc s¶n xuÊt Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty ®­îc tæ chøc thµnh mét quy tr×nh khÐp kÝn, c«ng ty ®· s¾p xÕp d©y chuyÒn c«ng nghÖ mét c¸ch khoa häc. Ên phÈm cÇn in Ph©n x­ëng chÕ b¶n ChÕ b¶n ¶nh vµ ch÷ KiÓm tra nghiÖm thu B×nh b¶n KiÓm tra nghiÖm thu b×nh Ph¬i b¶n KiÓm tra nghiÖm thu b¶n in chuyÓn in Ph©n x­ëng In OFFSET ChuÈn bÞ lÊy tay kª LÊy tay kª C©n b»ng mùc In sè l­îng KiÓm tra chÊt l­îng DuyÖt in Ph©n x­ëng S¸ch Dì C¾t GÊp So¹n Kh©u Vµo b×a ` 2.2. Công tác tổ chức tiền lương tại công ty S¬ ®å h×nh thøc tr¶ l­¬ng cña C«ng ty C¬ cÊu tæ chøc tiÒn l­¬ng cña C«ng ty H×nh thøc tr¶ l­¬ng Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm Tr¶ l­¬ng theo thêi gian M¸y1 M¸y 2 Dì C¾t Vµo B×a Gi¸m ®èc Phßng kÕ ho¹ch Phßng Hµnh chÝnh Phßng KÕ to¸n Phßng tµi vô Phßng qu¶n lý tæng hîp 2.2.1. Các căn cứ chủ yếu trong quá trình tổ chức tiền lương Trong quy chÕ quy ®Þnh h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho c¸c phßng ban cña C«ng ty nh­ sau: Số lượng lao động của công ty được phản ánh trên sổ lao động, sổ này được lập chung cho toàn công ty và lập riêng cho từng bộ phận cơ sở để tiện cho việc quản lý. Mỗi người trong công ty đều có mã số nhân viên và mã số này được sử dụng ghi chép chứng từ. - Căn cứ vào các chứng từ như: “Bảng chấm công”, “Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành”, “Hợp đồng giao khoán” kế toán tính tiền lương sản phẩm, lương thời gian, tiền ca cho cán bộ - công nhân viên. - Tiền lương được tính riêng cho từng người và tổng hợp theo từng bộ phận lao động, phản ánh vào “Bảng thanh toán tiền lương lập cho bộ phận đó”. - Đối với các khoản tiền thưởng của CNV, kế toán cần tính toán và lập bảng thanh toán tiền thưởng để theo dõi và chi trả đúng qui định. - Căn cứ vào các chứng từ “Phiếu nghỉ hưởng BHXH”, “Biên bản điều tra tai nạn lao động”…kế toán tính trợ cấp BHXH phải trả công nhân viên và phản ánh vào “Bảng thanh toán BHXH”. - Căn cứ vào tài liệu hạch toán về thời gian, kết quả lao động và chính sách xã hội về lao động tiền lương, BHXH do Nhà Nước ban hành, kế toán tính tiền lương, trợ cấp BHXH, khoản phải trả khác cho người lao động. - Căn cứ vào “Bảng thanh toán tiền lương” của từng bộ phận để chi trả, thanh toán tiền lương cho công nhân viên. Đồng thời, tổng hợp tiền lương phải trả trong kỳ theo từng đối tượng sử dụng lao động, tính toán trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ qui định. Kết quả tổng hợp, tính toán được phản ánh trong “Bảng phân bổ tiền lương và BHXH”. - Hàng tháng, việc tính lương, trợ cấp BHXH và các khoản khác phải trả cho người lao động được thực hiện tại phòng kế toán của doanh nghiệp. - Việc chi trả lương ở doanh nghiệp do Thủ Quỹ thực hiện. Thủ Quỹ căn cứ vào các “Bảng thanh toán tiền lương”, “Bảng thanh toán BHXH” để chi trả lương và các khoản khác cho Cán bộ - công nhân viên, khi nhận tiền họ phải ký tên vào bảng thanh toán tiền lương. 2.2.2. Cách tính lương, thanh toán lương và các khoản trích theo lương tại công ty 2.2.2.1. Cách tính lương và thanh toán lương: - Để đảm bảo công bằng, dân chủ, công khai và động viên người lao động trong công ty nhằm nâng cao tính chủ động, sáng tạo và tinh thần trách nhiệm của người lao động đối với công ty khuyến khích khả năng lao động và đáp ứng kết quả lao động của từng cán bộ công nhân viên trong công ty. - Việc tính lương cho người lao động tại công ty dựa trên các cơ sở sau: + Nguồn quỹ lương theo định mức, đơn giá được giao + Định biên và định mức lao động + Cấp bậc và chức vụ công việc Đối với cán bộ công nhân viên làm việc tại văn phòng công ty (bộ phận gián tiếp) * Đối với Ban Lãnh Đạo công ty - Mức lương hàng tháng đối với lãnh đạo công ty được tính như sau: Tiền lương tháng: A= (Lcb+Lpc+(LttxKn))/24xCtt Trong đó: A: Số tiền được lĩnh 01 tháng Lcb: Tiền lương cơ bản và phụ cấp theo quy định của Nhà Nước (thay đổi theo mức lương tối thiểu chung hiện hành của Nhà nước) Lpc: Tiền lương phụ cấp chức vụ Ltt: Là lương tối thiểu chung hiện hành do Nhà nước quy định Kn: Hệ số lương chức danh theo quy định của Công ty(n=4-16) Ctt: Số công thực tế làm trong tháng - Hệ số lương chức danh (Kn) thống nhất như sau: + Tổng Giám đốc kiêm bí thư Đảng ủy: K1= 18 + Phó Tổng Giám đốc; Kế toán trưởng: K2= 12 + Phó Bí Thư Đảng ủy; Chủ tịch công đoàn K3= 10 + Trưởng phòng Kinh Tế - Kỹ thuật K4=9 + Trưởng phòng Tổ chức; TP Vậ._.