Hoàn thiện công tác Kế toán tiền lương & các khoản trích theo lương tại Công ty Sản xuất kinh doanh đầu tư & dịch vụ Việt Hà.

Ký hiÖu viÕt t¾t CN: c«ng nh©n XH: x· héi L§: lao déng SX: s¶n xuÊt KD: kinh doanh BHXH: b¶o hiÓm x· héi KPC§: kinh phÝ c«ng ®oµn BHYT: b¶o hiÓm y tÕ ……………………………… Lêi nãi ®Çu Qu¶n lý L§ vµ tiÒn l­¬ng lµ mét néi dung quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý SXKD cña DN, nã lµ nh©n tè gióp cho DN hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch SXKD cña m×nh.Tæ chøc h¹ch to¸n L§ tiÒn l­¬ng gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý L§ cña DN vµo nÒ nÕp, thóc ®Èy ng­êi L§ chÊp hµnh tèt kû luËt, t¨ng n¨ng suÊt L§ vµ hiÖu suÊt c«ng t¸c. §ång thêi còng t¹o c¬ së cho viÖc tÝnh l­¬ng theo ®óng nguyªn t¾c ph©n phèi theo L§. Tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n L§ tiÒn l­¬ng gióp cho DN qu¶n lý tèt quü tiÒn l­¬ng, b¶o ®¶m viÖc tr¶ l­¬ng vµ trî cÊp BHXH ®óng nguyªn t¾c, ®óng chÕ ®é, kÝch thÝch ng­êi L§ hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao, ®ång thêi còng t¹o ®­îc c¬ së cho viÖc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chÝnh x¸c. XÐt trong mèi quan hÖ víi gi¸ thµnh s¶n phÈm,tiÒn l­¬ng lµ mét bé phËn quan träng cña chi phÝ SX.V× vËy,viÖc thanh to¸n,ph©n bæ hîp lý tiÒn l­¬ng vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm,tÝnh ®ñ vµ thanh to¸n kÞp thêi tiÒn l­¬ng cho mäi ng­êi L§ sÏ gãp phÇn hoµn thµnh kÕ ho¹ch SX,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm,t¨ng n¨ng suÊt L§,t¨ng tÝch lòy vµ c¶i thiÖn ®êi sèng ng­êi L§.TiÒn l­¬ng lµ mét trong nh÷ng “®ßn bÈy kinh tÕ “ quan träng.X· héi kh«ng ngõng ph¸t triÓn,nhu cÇu cña con ng­êi kh«ng ngõng t¨ng lªn ®ßi hái chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng còng ph¶i cã nh÷ng ®æi míi cho phï hîp.§©y lµ vÊn ®Ò Nhµ n­íc lu«n lu«n quan t©m,bëi nã liªn quan trùc tiÕp ®Õn quyÒn lîi cña ng­êi L§,®Õn sù ph©n phèi thu nhËp trong XH. ChÝnh v× vËy c«ng t¸c h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng lµ mét phÇn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c«ng t¸c h¹ch to¸n DN.Tæ chøc h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng tèt trong DN kh«ng chØ ®iÒu hßa gi÷a lîi Ých cña ng­êi L§ mµ cßn lµ nh©n tè gãp phÇn cung cÊp nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ,chÝnh x¸c gióp DN ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch SXKD ®i vµo guång m¸y chung cña XH trong thêi kú míi. NhËn thøc ®­îc vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n, ®Æc biÖt lµ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng trong qu¶n lý chi phÝ SXKD cña DN lµ vÊn ®Ò quan träng. V× thÕ, em chän ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng t¹i C«ng ty SXKD ®Çu t­ vµ dÞch vô ViÖt Hµ. Nh»m môc ®Ých t×m tßi, s©u xa h¬n vÒ vÊn ®Ò kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng t¹i C«ng ty SXKD ®Çu t­ vµ dÞch vô ViÖt Hµ nãi riªng vµ trong c¸c DN nãi chung. MÆt kh¸c, ®©y còng lµ ph­¬ng ph¸p gi¸n tiÕp ®Ó t×m hiÓu cuéc sèng vµ thu nhËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty. Néi dung cña chuyªn ®Ò thùc tËp ®­îc chia lµm 3 ch­¬ng nh­ sau: Ch­¬ng I: C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng trong c¸c doanh nghiÖp. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng t¹i c«ng ty SXKD ®Çu t­ vµ dÞch vô ViÖt Hµ. Ch­¬ng III: Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng t¹i c«ng ty SXKD ®Çu t­ vµ dÞch vô ViÖt Hµ. Trong khu«n khæ chuyªn ®Ò cña m×nh, em ®· tr×nh bµy mét c¸ch c« ®äng nhÊt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cïng víi mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng t¹i C«ng ty. Song do nhËn thøc, kh¶ n¨ng nghiªn cøu vÊn ®Ò cßn h¹n chÕ vµ thêi gian thùc tËp cã h¹n nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy, em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý, chØ b¶o cña c¸c thÇy c« vµ b¹n bÌ ®Ó bµi chuyªn ®Ò cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù tËn t×nh gióp ®ì, h­íng dÉn cña c« gi¸o NguyÔn ThÞ Mü, cña Ban gi¸m ®èc vµ c¸c c« chó, anh chÞ trong phßng kÕ to¸n cña C«ng ty trong thêi gian thùc tËp võa qua ®· gióp em hoµn thµnh ®­îc chuyªn ®Ò nµy. Ch­¬ng I C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng trong c¸c doanh nghiÖp 1.1. Mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng trong DN 1.1.1. B¶n chÊt cña tiÒn l­¬ng vµ nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng trong DN 1.1.1.1.B¶n chÊt cña tiÒn l­¬ng trong DN TiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng ®­îc quan niÖm lµ gi¸ c¶ søc L§ ®­îc h×nh thµnh qua sù tho¶ thuËn gi÷a ng­êi L§ vµ ng­êi sö dông søc L§ phï hîp víi c¸c quan hÖ lao ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. TiÒn l­¬ng lµ phÇn thï lao lao ®éng ®­îc thÓ hiÖn b»ng tiÒn mµ DN tr¶ cho ng­êi L§. C¨n cø vµo thêi gian, khèi l­îng, chÊt l­îng L§. CÇn ph©n biÖt ph¹m trï tiÒn l­¬ng víi thu nhËp. Thu nhËp bao gåm tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, ph©n chia lîi nhuËn vµ c¸c kho¶n kh¸c ngoµi l­¬ng. Trong nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn nh­ hiÖn nay, søc L§ trë thµnh mét lo¹i hµng hãa ®Æc biÖt do cã sù t¸ch rêi gi÷a quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông t­ liÖu SX. Ng­êi L§ cã quyÒn tù do lµm chñ søc L§ cña m×nh, ®­îc quyÒn ®ßi hái viÖc tr¶ l­¬ng, tr¶ c«ng xøng ®¸ng. Víi ý nghÜa ®ã, tiÒn l­¬ng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ søc L§, lµ sù tháa thuËn hîp lý gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n søc L§. TiÒn l­¬ng ph¶i trë thµnh bé phËn c¬ b¶n trong thu nhËp quèc d©n, ph¶i ®¶m b¶o nhu cÇu vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng­êi L§. Sù yªn æn trong c«ng viÖc sÏ gióp ng­êi L§ yªn t©m lµm viÖc, cã thêi gian, cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy sù s¸ng t¹o tõ ®ã t¨ng n¨ng suÊt L§, ®­a XH ®i lªn. Trong XH hiÖn nay, tiÒn l­¬ng tu©n thñ theo quy luËt cung cÇu cña thÞ tr­êng søc L§, chÞu sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc h×nh thµnh th«ng qua sù tháa thuËn gi÷a ng­êi L§ vµ ng­êi sö dông L§. TiÒn l­¬ng lµ mét phÇn gi¸ trÞ míi s¸ng t¹o ra cña DN dïng ®Ó tr¶ cho ng­êi L§. TiÒn l­¬ng võa lµ mét ph¹m trï cña ph©n phèi, võa lµ ph¹m trï cña trao ®æi tiªu dïng. Trong thùc tÕ tiÒn l­¬ng chØ thùc sù cã ý nghÜa khi nã ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ng­êi L§. X· héi ngµy cµng ph¸t triÓn, tr×nh ®é, kü n¨ng lµm viÖc cña ng­êi L§ ngµy cµng cao v× thÕ tiÒn l­¬ng kh«ng chØ ®¸p øng nhu cÇu tinh thÇn cña ng­êi L§. Ng­êi L§ kh«ng chØ quan t©m ®Õn khèi l­îng tiÒn mµ cßn quan t©m tíi khèi l­îng t­ liÖu tiªu dïng mµ hä cã ®­îc th«ng qua tiÒn l­¬ng. HiÖn nay cã 2 kh¸i niÖm vÒ tiÒn l­¬ng ®ã lµ tiÒn l­¬ng thùc tÕ vµ tiÒn l­¬ng danh nghÜa: - TiÒn l­¬ng danh nghÜa lµ chØ sè tiÒn tÖ mµ ng­êi sö dông L§ tr¶ cho ng­êi L§ c¨n cø vµo hîp ®ång L§ tháa thuËn gi÷a hai bªn trong viÖc L§. Sè tiÒn nµy nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo n¨ng suÊt L§, hiÖu qu¶ lµm viÖc cña ng­êi L§, phô thuéc vµo tr×nh ®é kinh nghiÖm lµm viÖc ngay trong qu¸ tr×nh L§. - TiÒn l­¬ng thùc tÕ: lµ t­ liÖu sinh ho¹t vµ dÞch vô mµ ng­êi L§ cã thÓ mua ®­îc b»ng tiÒn l­¬ng danh nghÜa cña m×nh sau khi ®· ®ãng c¸c kho¶n thuÕ theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc. Do ®ã,tiÒn l­¬ng danh nghÜa vµ tiÒn l­¬ng thùc tÕ cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, thÓ hiÖn qua c«ng thøc sau : TiÒn l­¬ng thùc tÕ TiÒn l­¬ng danh nghÜa = ChØ sè gi¸ c¶ hµng tiªu dïng vµ dÞch vô Qua c«ng thøc trªn ta thÊy sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ thay ®æi tû lÖ thuËn víi tiÒn l­¬ng danh nghÜa vµ tû lÖ nghÞch víi gi¸ c¶. VÒ ph­¬ng diÖn h¹ch to¸n tiÒn l­¬ng ®­îc chia lµm 2 lo¹i: TiÒn l­¬ng chÝnh vµ tiÒn l­¬ng phô. TiÒn l­¬ng chÝnh lµ tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi L§ trong thêi gian lµm viÖc bao gåm c¶ tiÒn l­¬ng cÊp bËc, tiÒn th­ëng vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l­¬ng( phô cÊp cÊp nhiÖm, phô cÊp khu vùc… ). TiÒn l­¬ng phô : Lµ tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi L§ trong thêi gian thùc tÕ kh«ng lµm viÖc nh­ng ®­îc h­ëng theo chÕ ®é quy ®Þnh cña Nhµ n­íc nh­ nghØ phÐp, lÔ TÕt, nghØ chñ nhËt, héi häp, häc tËp, ngõng SX… C¸ch ph©n lo¹i nµy kh«ng nh÷ng gióp cho viÖc tÝnh to¸n ph©n bæ chi phÝ tiÒn l­¬ng ®­îc chÝnh x¸c mµ cßn cung cÊp th«ng tin cho viÖc ph©n tÝch chi phÝ tiÒn l­¬ng. 1.1.1.2.Vai trß, chøc n¨ng cña tiÒn l­¬ng * Vai trß cña tiÒn l­¬ng: - VÒ kinh tÕ : TiÒn l­¬ng ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong viÖc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh, ng­êi L§ dïng tiÒn l­¬ng ®Ó trang tr¶i c¸c chi phÝ trong gia ®×nh nh­ ¨n ë, mÆc, ®i l¹i, häc hµnh, ch÷a bÖnh, vui ch¬i, gi¶i trÝ. PhÇn cßn l¹i th× ®­îc dïng ®Ó tÝch lòy. NÕu tiÒn l­¬ng ®¶m b¶o ®ñ trang tr¶i vµ cã tÝch lòy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi L§ yªn t©m phÊn khëi lµm viÖc, thùc hiÖn ®­îc chÝnh s¸ch d©n giµu n­íc m¹nh. Ng­îc l¹i tiÒn l­¬ng thÊp sÏ lµm cho møc sèng cña hä bÞ gi¶m sót, kinh tÕ gia ®×nh sÏ gÆp khã kh¨n. - VÒ chÝnh trÞ XH: TiÒn l­¬ng kh«ng chØ ¶nh h­ëng ®Õn t©m t­ cña ng­êi L§ ®èi víi DN mµ cßn ®èi víi XH. NÕu tiÒn l­¬ng cao sÏ ¶nh h­ëng tÝch cùc, ng­îc l¹i hä sÏ kh«ng tha thiÕt víi DN, mÊt lßng tin vµo t­¬ng lai. Cã thÓ nãi tiÒn l­¬ng lµ mét nh©n tè tÝch cùc nhÊt, c¸ch m¹ng nhÊt ®èi víi nÒn kinh tÕ XH. * Chøc n¨ng cña tiÒn l­¬ng: TiÒn l­¬ng cã c¸c chøc n¨ng chÝnh sau : - Chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng: TiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o chi phÝ t¸i SX søc L§( bao gåm c¶ t¸i SX gi¶n ®¬n vµ t¸i SX më réng). Thùc chÊt cña t¸i SX søc L§ lµ cho hä cã ®­îc mét kho¶n tiÒn l­¬ng sinh ho¹t nhÊt ®Þnh ®Ó ng­êi L§ cã thÓ duy tr× vµ ph¸t triÓn søc L§ míi( nu«i d­ìng vµ gi¸o dôc thÕ hÖ sau), tÝch lòy kinh nghiÖm vµ n©ng cao tr×nh ®é, hoµn thiÖn kü n¨ng L§. - Chøc n¨ng c«ng cô qu¶n lý cña nhµ n­íc: Môc ®Ých cuèi cïng cña nhµ qu¶n trÞ lµ ®¹t lîi nhuËn cao nhÊt. Do ®ã, ®ßi hái hä ph¶i kÕt hîp nhÞp nhµng c¸c yÕu tè cÊu thµnh trong qu¸ tr×nh SXKD. ViÖc vËn dông søc L§ trong qu¸ tr×nh lµm viÖc cña ng­êi L§ ®Ó h¹ chi phÝ, gi¶m gi¸ thµnh ®Æc biÖt ®­îc hä chó träng. §Ó ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng­êi L§, Nhµ n­íc ®· ban hµnh chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ, XH buéc c¶ ng­êi sö dông L§ vµ ng­êi cung cÊp L§ tu©n theo. §©y lµ b¶n chÊt ­u viÖt cña chñ nghÜa XH. MÆt kh¸c v× ®é lín tiÒn l­¬ng phô thuéc vµo hiÖu qu¶ SXKD, khèi l­îng c¸c t­ liÖu sinh ho¹t cña ng­êi L§ phô thuéc trùc tiÕp vµo kÕt qu¶ L§ cña hä. - B¶o ®¶m vai trß kÝch thÝch cña tiÒn l­¬ng: V× tiÒn l­¬ng mµ ng­êi L§ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cao víi c«ng viÖc. TiÒn l­¬ng ph¶i t¹o ra ®­îc niÒm say mª nghÒ nghiÖp, lµm cho ng­êi L§ kh«ng ngõng båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ, chuyªn m«n nghÒ nghiÖp, kü n¨ng, kü s¶o, chÞu khã häc hái vµ t×m tßi trong L§. 1.1.1.3.Nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng trong doanh nghiÖp ViÖc sö dông tiÒn l­¬ng lµm c«ng cô kÝch thÝch kinh tÕ ®èi víi ng­êi L§,®ßi hái ph¶i quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c tæ chøc tiÒn l­¬ng sau: - Nguyªn t¾c 1: Tr¶ l­¬ng theo sè l­îng vµ chÊt l­îng L§. Nguyªn t¾c nµy b¾t nguån tõ luËt ph©n phèi theo L§. Tr¶ l­¬ng theo sè l­îng vµ chÊt l­îng L§ kh¾c phôc ®­îc chñ nghÜa b×nh qu©n trong ph©n phèi. + ChÊt l­îng L§ thÓ hiÖn ë møc ®é phøc t¹p cña c«ng nghÖ, tr×nh ®é thµnh th¹o cña ng­êi L§ cµng cao th× tiÒn l­¬ng cµng cao h¬n. +Sè l­îng L§: ThÓ hiÖn ë sè l­îng s¶n phÈm hoÆc sè l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh. - Nguyªn t¾c 2: B¶o ®¶m t¸i s¶n xuÊt søc L§ vµ kh«ng ngõng n©ng cao cuéc sèng: Nguyªn t¾c nµy xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu quy luËt t¸i SX më réng. Nã lµ yÕu tè kh¸ch quan bao gåm 3 mÆt: + T¸i SX gi¶n ®¬n søcL§. + T¸i SX më réng søc L§. + T¸i SX søc L§ míi. Thùc hiÖn nguyªn t¾c nµy c«ng t¸c tiÒn l­¬ng tÝnh ®óng ®ñ gi¸ trÞ søc L§ bá ra. TiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o cho ng­êi lµm c«ng ¨n l­¬ng t¸i SX søc L§ b¶n th©n vµ gia ®×nh hä. Trong thiÕt kÕ tiÒn l­¬ng cÇn tiÒn tÖ hãa tiÒn l­¬ng mét c¸ch tÝch cùc nhÊt, xãa bá chÕ ®é bao cÊp ngoµi l­¬ng d­íi h×nh thøc hiÖn vËt, tiÒn l­¬ng g¾n víi gi¸ trÞ hµng hãa, gi¸ c¶ t­ liÖu sinh ho¹t. - Nguyªn t¾c 3: B¶o ®¶m quan hÖ hîp lý gi÷a tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp cña c¸c bé phËn L§ trong XH. + Tæ chøc tiÒn l­¬ng trong DN biÓu hiÖn chÝnh s¸ch ®·i ngé cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®èi víi ng­êi L§, cã liªn quan ®Õn cuéc sèng toµn d©n, toµn bé nÒn SXXH. TiÒn l­¬ng cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò ®oµn kÕt gi÷a c¸c c«ng nh©n viªn chøc c¸c ngµnh, gi÷a c¸c bé phËn L§ kh¸c vµ liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn c«ng b»ng XH. - Nguyªn t¾c 4: §¶m b¶o mèi quan hÖ hîp lý vÒ tiÒn l­¬ng gi÷a c¸c ngµnh quy ®Þnh bëi c¸c nh©n tè: + Nh©n tè tr×nh ®é lµnh nghÒ b×nh qu©n cña ng­êi L§ mçi ngµnh, tÝnh chÊt kü thuËt phøc t¹p gi÷a c¸c ngµnh. Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ®ßi hái tr×nh ®é lµnh nghÒ b×nh qu©n cña ng­êi L§ gÜ÷a c¸c ngµnh kh¸c nhau. Tr¶ l­¬ng cao h¬n cho ng­êi L§ mét c¸ch thÝch ®¸ng sÏ khuyÕn khÝch cho hä n©ng cao tr×nh ®é vµ sè l­îng L§. + Nh©n tè ®iÒu kiÖn L§: Nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn nÆng nhäc tæn hao nhiÒu n¨ng l­îng sÏ ®­îc tr¶ c«ng cao h¬n nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn b×nh th­êng ®Ó bï ®¾p søc L§ ®· hao phÝ. Tr¶ c«ng theo nguyªn t¾c nµy cã ¶nh h­ëng Ýt nhiÒu ®Õn tiÒn l­¬ng cña mçi ngµnh nghÒ. + Nh©n tè Nhµ n­íc: Do ý nghÜa kinh tÕ cña mçi ngµnh phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ trong tõng thêi kú mµ Nhµ n­íc cã sù ­u tiªn nhÊt ®Þnh. C¸c ngµnh nghÒ chñ yÕu quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc th× ®­îc ®¶m b¶o tiÒn l­¬ng cao h¬n. Nh­ vËy míi khuyÕn khÝch ng­êi L§ lµm viÖc l©u dµi ë nh÷ng ngµnh nghÒ cã vÞ trÝ quan träng cña ®Êt n­íc. + Nh©n tè ph©n bè khu vùc SX ë mçi ngµnh kh¸c nhau ¶nh h­ëng tíi møc b×nh qu©n cña mçi ngµnh do ®iÒu kiÖn sinh ho¹t ë c¸c khu vùc kh¸c nhau. ViÖc quy ®Þnh c¸c yÕu tè phô cÊp khu vùc th­êng c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn khÝ hËu xa x«i hÎo l¸nh, nhu cÇu vÒ søc L§. Nh÷ng chªnh lÖch ®ã ph¶i ®­îc bï ®¾p b»ng tiÒn l­¬ng phô cÊp cao h¬n vµ ­u ®·i kh¸c . + NÕu chóng ta lµm kh¸c c¸c nguyªn t¾c trªn sÏ kh«ng thu hót ®ùîc ng­êi L§ ®Õn lµm viÖc t¹i c¸c khu vùc kinh tÕ míi, giµu tµi nguyªn thiªn nhiªn nh­ng l¹i thiÕu nh©n lùc. 1.1.2.C¸c h×nh thøc tr¶ l­¬ng trong doanh nghiÖp Tïy theo ®Æc ®iÓm SXKD, tÝnh chÊt c«ng viÖc vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña DN mµ viÖc tÝnh vµ tr¶ l­¬ng cho ng­êi L§ cã thÓ thùc hiÖn theo nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ th­êng ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng sau: 1.1.2.1.TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm TiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi L§ c¨n cø vµo sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm lao vô ®ã. * ¦u ®iÓm cña h×nh thøc tiÒn l­¬ng nµy: - G¾n chÆt thï lao L§ víi kÕt qu¶ SX, kÝch thÝch c«ng nh©n n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt, ph¸t triÓn tµi n¨ng, c¶i tiÕn ph­¬ng ph¸p lµm viÖc, sö dông triÖt ®Ó thêi gian L§ vµ c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó t¨ng n¨ng suÊt L§. - Thóc ®Èy phong trµo thi ®ua, båi d­ìng t¸c phong c«ng nghiÖp trong L§ c«ng nh©n. * H¹n chÕ: Do tÝnh l­¬ng theo khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh nªn còng dÔ g©y t×nh tr¹ng lµm Èu, ch¹y theo sè l­îng mµ vi ph¹m quy tr×nh kü thuËt,sö dông thiÕt bÞ v­ît qu¸ c«ng suÊt cho phÐp vµ mét sè hiÖn t­îng tiªu cùc kh¸c. ViÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cã thÓ ®­îc thùc hiÖn theo nhiÒu d¹ng kh¸c nhau: - Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm c¸ nh©n trùc tiÕp kh«ng h¹n chÕ: Víi h×nh thøc nµy tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ trùc tiÕp cho ng­êi L§ ®­îc tÝnh trùc tiÕp theo sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh ®óng quy c¸ch, phÈm chÊt vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng s¶n phÈm ®· quy ®Þnh, kh«ng chÞu bÊt cø sù h¹n chÕ nµo. §©y lµ h×nh thøc ®­îc c¸c DN sö dông phæ biÕn ®Ó tÝnh l­¬ng ph¶i tr¶ cho L§ trùc tiÕp. - Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp: H×nh thøc nµy th­êng xuyªn ®­îc ¸p dông cho nh÷ng c«ng nh©n, nh©n viªn gi¸n tiÕp SX nh­ L§ lµm nhiÖm vô vËn chuyÓn vËt liÖu thµnh phÈm, b¶o d­ìng m¸y mãc thiÕt bÞ. Tuy L§ cña hä kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm nh­ng l¹i gi¸n tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt cña L§ trùc tiÕp SX nªn cã thÓ c¨n cø vµo kÕt qu¶ cña L§ trùc tiÕp phôc vô ®Ó tÝnh l­¬ng cho lao ®éng gi¸n tiÕp. -- TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm lòy tiÕn: Theo h×nh thøc nµy ng­êi L§ võa ®­îc h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp céng thªm tiÒn l­¬ng theo tû lÖ lòy tiÕn ®­îc tÝnh c¨n cø vµo møc ®é v­ît ®Þnh møc s¶n xuÊt s¶n phÈm. ChÕ ®é nµy dïng 2 lo¹i ®¬n gi¸ : + §¬n gi¸ cè ®Þnh dïng tr¶ cho nh÷ng s¶n phÈm thùc tÕ ®· hoµn thµnh + §¬n gi¸ lòy tiÕn dïng ®Ó tÝnh l­¬ng cho nh÷ng s¶n phÈm hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch. - Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm nhãm L§ (tËp thÓ) : Theo h×nh thøc nµy th× DN tr¶ l­¬ng cho ng­êi L§ theo nhãm (®éi,x­ëng..)sau ®ã tiÒn l­¬ng nhãm ®­îc chia cho tõng ng­êi L§ trong nhãm c¨n cø vµo l­¬ng c¬ b¶n vµ b¸n thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña tõng ng­êi. LT C«ng thøc tÝnh l­¬ng: = X ∑TiKi TiKi Trong®ã:  Li lµ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n i LT lµ tiÒn l­¬ng s¶n phÈm cña c¶ tæ Ti lµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ cña c«ng nh©n Ki lµ hÖ sè cÊp bËc cña c«ng nh©n i - L­¬ng theo s¶n phÈm cã th­ëng, cã ph¹t: Ngoµi l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm trùc tiÕp ng­êi L§ cßn ®­îc h­ëng tiÒn th­ëng nh­ th­ëng do t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, th­ëng do tiÕt kiÖm vËt t­, chÊt l­îng s¶n phÈm tèt…Trong tr­êng hîp ng­êi L§ lµm ra s¶n phÈm háng, l·ng phÝ vËt t­ trªn ®Þnh møc quy ®Þnh hoÆc kh«ng ®¶m b¶o ®ñ ngµy c«ng quy ®Þnh...th× cã thÓ chÞu tiÒn ph¹t trõ vµo thu nhËp cña hä. - H×nh thøc tr¶ l­¬ng kho¸n: TiÒn l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n hay nhãm ®­îc quy ®Þnh tr­íc cho mét khèi l­îng c«ng viÖc, khèi l­îng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh theo ®¬n gi¸ kho¸n. NÕu ®èi t­îng nhËn kho¸n lµ viÖc tËp thÓ th× tiÒn l­¬ng tÝnh cho tõng ng­êi c«ng nh©n sÏ ®­îc thùc hiÖn nh­ ph­¬ng ph¸p tÝnh l­¬ng s¶n phÈm cho nhãm lao ®éng. H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy ®­îc ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc kh«ng thÓ ®Þnh møc cho tõng bé phËn c«ng viÖc hoÆc lµm nh÷ng c«ng viÖc mµ xÐt ra giao tõng chi tiÕt kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ nh­ng l¹i lµ nh÷ng c«ng viÖc khÈn cÊp cÇn hoµn thµnh sím. Khi ¸p dông h×nh thøc l­¬ng kho¸n cÇn coi träng chÕ ®é kiÓm tra chÊt l­îng c«ng viÖc theo ®óng hîp ®ång quy ®Þnh. TÝnh tiÒn l­¬ng kho¸n : TLTT = §GK x Q Trong ®ã : TLTT : TiÒn l­¬ng thùc tÕ c«ng nh©n nhËn ®­îc §GK: ®¬n gi¸ kho¸n cho mét s¶n phÈm (c«ng viªc) Q : sè l­îng s¶n phÈm ®­îc hoµn thµnh. 1.1.2.2.TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian thùc hiÖn viÖc tÝnh tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng theo thêi gian lµm viÖc, theo ngµnh nghÒ, tr×nh ®é thµnh th¹o nghiÖp vô, kü thuËt, chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng. §¬n vÞ tÝnh tiÒn l­¬ng theo thêi gian lµ tiÒn l­¬ng th¸ng, l­¬ng ngµy, l­¬ng giê. L­¬ng th¸ng cã nh­îc ®iÓm lµ kh«ng ph©n biÖt ®­îc ng­êi lµm viÖc nhiÒu hay Ýt ngµy trong th¸ng nªn kh«ng cã t¸c dông khuyÕn khÝch sö dông ngµy c«ng chÕ ®é. §¬n vÞ thêi gian tÝnh l­¬ng cµng ng¾n th× cµng s¸t møc ®é hao phÝ lao ®éng. V× vËy, hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp th­êng ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo ngµy. H×nh thøc nµy chñ yÕu ¸p dông cho lao ®éng gi¸n tiÕp, c«ng viÖc æn ®Þnh. H×nh thøc tiÒn l­¬ng nµy ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh to¸n, ph¶n ¸nh ®óng tr×nh ®é kü thuËt, ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña ng­êi c«ng nh©n. Sè ngµy lµm viÖc thùc tÕ cña ng­êi L§ trong th¸ng TiÒn l­¬ng b×nh qu©n ngµy = TiÒn l­¬ng th¸ng X TiÒn l­¬ng b×nh qu©n ngµy = L­¬ng cÊp bËc th¸ng + phô cÊp (nÕu cã) Sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng theo quy ®Þnh L­¬ng cÊp bËc (hÖ sè) = HÖ sè l­¬ng * møc l­¬ng tèi thiÓu L­¬ng giê lµ c¨n cø ®Ó tÝnh phô cÊp lµm thªm ngoµi giê TiÒn l­¬ng tr¶ theo thêi gian cã th­ëng - Thùc chÊt ®©y lµ h×nh thøc kÕt hîp gi÷a tr¶ l­¬ng theo thêi gian lao ®éng gi¶n ®¬n vµ tiÒn th­ëng th­êng xuyªn tõ quü l­¬ng. PhÇn tiÒn th­ëng tïy theo møc ®é hoµn thµnh nhiÖm vô do ®ã cã t¸c dông thóc ®Èy, khuyÕn khÝch nh©n viªn h¬n. Tuy nhiªn, vÉn cßn ch­a thùc sù g¾n víi kÕt qu¶ lao ®éng vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng. - Nh×n chung h×nh thøc tiÒn l­¬ng theo thêi gian cã mÆt h¹n chÕ lµ mang tÝnh b×nh qu©n, nhiÒu khi kh«ng phï hîp víi kªt qu¶ lao ®éng thùc tÕ cña ng­êi lao ®éng. V× vËy, chØ nh÷ng tr­êng hîp nµo ch­a dñ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm míi ph¶i ¸p dông tiÒn l­¬ng theo thêi gian. 1.1.2.3. TiÒn l­¬ng tÝnh theo l­¬ng kho¸n TiÒn l­¬ng kho¸n khèi l­îng hoÆc kho¸n tõng viÖc: H×nh thøc nµy ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc L§ gi¶n ®¬n,cã tÝnh chÊt ®ét xuÊt nh­ bèc dì nguyªn vËt liÖu,hµng hãa,söa ch÷a nhµ cöa..Trong tr­êng hîp nµy,DN x¸c ®Þnh møc tiÒn l­¬ng tr¶ cho tõng c«ng viÖc mµ ng­êi L§ ph¶i hoµn thµnh. TiÒn l­¬ng kho¸n quü l­¬ng: Lµ d¹ng ®Æc biÖt cña tiÒn l­¬ng SP ®­îc sö dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho nh÷ng ng­êi lµm viÖc t¹i c¸c phßng ban cña DN.Theo h×nh thøc nµy,c¨n cø vµo khèi l­îng c«ng viÖc cña tõng phßng ban,DN tiÕn hµnh kho¸n quü l­¬ng.Qòy l­¬ng thùc tÕ cña tõng phßng ban phô thuéc vµo møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc ®­îc giao.TiÒn l­¬ng thùc tÕ cña tõng nh©n viªn võa phô thuéc vµo quü l­¬ng thùc tÕ cña phßng ban,võa phô thuéc vµo sè l­îng nh©n viªn cña phßng ban ®ã. - Th«ng th­êng,khi trÝch ®­îc KPC§ th× mét nöa DN ph¶i nép cho c«ng ®oµn cÊp trªn,mét nöa ®­îc sö dông ®Ó chi tiªu cho häat ®éng c«ng ®oµn t¹i ®¬n vÞ. 1.1.3. Qòy tiÒn l­¬ng * Quü tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé tiÒn l­¬ng mµ doanh nghiÖp tr¶ cho tÊt c¶ c¸c lao ®éng. * Thu nhËp cña ng­êi L§ gåm tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n tr¶ kh¸c ( th­êng gäi t¾t lµ tiÒn l­¬ng vµ tiÒn th­ëng). TiÒn l­¬ng vµ tiÒn th­ëng trong c¸c DN hiÖn nay thùc hiÖn theo nghÞ ®Þnh sè 166/2007/N§/CP ngµy 16/11/2007 cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/01/2008, NghÞ ®Þnh nµy quy ®Þnh vÒ møc l­¬ng tèi thiÓu chung ®Ó tr¶ c«ng cho ng­êi lao ®éng lµm c«ng viÖc ®¬n gi¶n nhÊt trong ®iÒu kiÖn L§ b×nh th­êng lµ 540.000/th¸ng. * Thµnh phÇn quü tiÒn l­¬ng gåm c¸c kho¶n chñ yÕu sau : - TiÒn l­¬ng tÝnh theo thêi gian, tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm, l­¬ng kho¸n . - TiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi L§ t¹o ra s¶n phÈm háng trong ph¹m vi chÕ ®é quy ®Þnh. - TiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi L§ trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt do nguyªn nh©n kh¸ch quan, trong thêi gian ®­îc ®iÒu ®éng c«ng t¸c lµm nghÜa vô do chÕ ®é quy ®Þnh, thêi gian nghØ phÐp, thêi gian ®i häc. - C¸c lo¹i phô cÊp lµm ®ªm, thªm giê. - C¸c kho¶n tiÒn th­ëng cã tÝnh chÊt th­êng xuyªn. - C¸c kho¶n tiÒn chi trî cÊp BHXH cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian èm ®au, thai s¶n, tai n¹n L§. * XÐt vÒ ph­¬ng diÖn h¹ch to¸n, tiÒn l­¬ng cho c«ng nh©n viªn trong thêi gian c«ng nh©n viªn thùc hiÖn nhiÖm vô cña hä, nghÜa lµ thêi gian cã tiªu hao thùc sù søc L§ bao gåm tiÒn l­¬ng cÊp bËc, tiÒn th­ëng vµ c¸c kho¶n phô cÊp cã tÝnh chÊt tiÒn l­¬ng( phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc, phô cÊp lµm ®ªm vµ lµm thªm giê) cã nghÜa lµ møc tiÒn l­¬ng t¹i c¸c thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng cña tõng ngµnh nghÒ n»m trong hÖ thèng thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng do Nhµ n­íc quy ®Þnh hoÆc c¸c ®¬n vÞ vËn dông trªn c¬ së tham kh¶o thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng kh¸c cña Nhµ n­íc. 1.1.4. C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng 1.1.4.1.B¶o hiÓm x· héi (BHXH) - Qòy BHXH lµ quü dïng ®Ó trî cÊp cho ng­êi L§ cã tham gia ®ãng gãp quü trong c¸c tr­êng hîp hä bÞ mÊt kh¶ n¨ng L§ nh­ èm ®au, thai s¶n, tai n¹n L§, h­u trÝ, mÊt søc.. - Theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh, quü BHXH ®­îc h×nh thµnh b»ng c¸ch tÝnh theo tû lÖ 20% trªn tæng quü l­¬ng cña DN. Ng­êi sö dông L§ ph¶i nép 15% trªn tæng quü l­¬ng vµ tÝnh vµo chi phÝ SXKD, cßn 5% trªn tæng quü l­¬ng th× do ng­êi L§ trùc tiÕp ®ãng gãp ( trõ vµo thu nhËp cña hä). Nh÷ng kho¶n trî cÊp thùc tÕ cho ng­êi L§ t¹i DN trong c¸c tr­êng hîp hä bÞ èm ®au, tai n¹n L§, n÷ c«ng nh©n viªn nghØ ®Î hoÆc thai s¶n…®­îc tÝnh tãan trªn c¬ së møc l­¬ng ngµy cña hä, thêi gian nghØ ( cã chøng tõ hîp lÖ) vµ tû lÖ trî cÊp BHXH. Khi ng­êi L§ ®­îc nghØ h­ëng BHXH, kÕ to¸n ph¶i lËp phiÕu nghØ h­ëng BHXH cho tõng ng­êi vµ lËp b¶ng thanh to¸n BHXH ®Ó lµm c¬ së thanh tãan víi c¬ quan qu¶n lý quü. - C¸c DN ph¶i nép BHXH trÝch ®­îc trong kú vµo quü tËp trung do quü BHXH qu¶n lý ( qua tµi kho¶n cña hä ë kho b¹c). 1.1.4.2.Qòy B¶o hiÓm y tÕ (BHYT) Qòy BHYT lµ quü ®­îc sö dông ®Ó trî cÊp cho nh÷ng ng­êi cã tham gia ®ãng gãp quü trong c¸c ho¹t ®éng kh¸m, ch÷a bÖnh. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh c¸c DN ph¶i thùc hiÖn trÝch quü BHYT b»ng 3% tæng quü l­¬ng, trong ®ã DN ph¶i chÞu 2%(tÝnh vµo chi phÝ SXKD) cßn ng­êi L§ trùc tiÕp nép 1%(trõ vµo thu nhËp cña hä). Qòy BHYT do c¬ quan BHYT thèng nhÊt qu¶n lý vµ trî cÊp cho ng­êi L§ th«ng qua m¹ng l­íi y tÕ. V× vËy, khi trÝch BHYT, c¸c DN ph¶i nép cho BHYT (qua tµi kho¶n cña hä ë kho b¹c). 1.1.4.3.Kinh phÝ c«ng ®oµn(KPC§) -KPC§ lµ nguån tµi trî cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn ë c¸c cÊp. Theo chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn hµnh, KPC§ ®­îc trÝch theo tû lÖ 2% trªn tæng sè tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi L§ vµ DN ph¶i chÞu toµn bé (tÝnh vµo chi phÝ SXKD). -Th«ng th­êng, khi trÝch ®­îc KPC§ th× mét nöa DN ph¶i nép cho c«ng ®oµn cÊp trªn,mét nöa ®­îc sö dông ®Ó chi tiªu cho häat ®éng c«ng ®oµn t¹i ®¬n vÞ. 1.2.KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng trong doanh nghiÖp 1.2.1.H¹ch to¸n sè l­îng, kÕt qu¶, thêi gian lao ®éng - Sè l­îng lao ®éng cña doanh nghiÖp ®­îc ph¶n ¸nh trªn sæ s¸ch dùa vµo sè l­îng lao ®éng hiÖn cã cña doanh nghiÖp bao gåm: sè l­îng tõng lo¹i lao ®éng theo nghÒ nghiÖp cña c«ng viÖc, theo tr×nh ®é tay nghÒ, cÊp bËc bao gåm c¶ sè lao ®éng dµi h¹n vµ sè lao ®éng t¹m thêi, c¶ lùc l­îng lao ®éng gi¸n tiÕp vµ trùc tiÕp. - H¹ch to¸n sè l­îng lao ®éng: lµ viÖc theo dâi kÞp thêi chÝnh x¸c t×nh h×nh t¨ng, gi¶m sè l­îng lao ®éng theo tõng lo¹i lao ®éng trªn c¬ së. §ã lµ c¨n cø cho viÖc tÝnh l­¬ng ph¶i tr¶ vµ c¸c chÕ ®é kh¸c cho ng­êi lao ®éng. + ViÖc h¹ch to¸n sè l­îng lao ®éng ®­îc h¹ch to¸n trªn sæ “Danh s¸ch lao ®éng”cña doanh nghiÖp vµ sæ”Danh s¸ch lao ®éng” cña tõng bé phËn. Sæ nµy do Phßng tæ chøc Lao ®éng lËp theo mÉu quy ®Þnh vµ ®­îc lËp thµnh 2 b¶n: 1 b¶n do Phßng tæ chøc lao ®éng gi÷, 1 b¶n do Phßng kÕ to¸n qu¶n lý. + C¨n cø ®Ó lËp danh s¸ch nµy lµ c¸c hîp ®ång vµ c¸c quy ®Þnh cña cÊp trªn cã thÈm quyÒn duyÖt theo yªu cÇu cña doanh nghiÖp. + Khi nhËn ®­îc chøng tõ trªn phßng lao ®éng, phßng kÕ to¸n ph¶i ghi chÐp kÞp thêi ®Çy ®ñ vµo sè danh s¸ch lao ®éng cña doanh nghiÖp ®Õn tõng phßng ban, tæ s¶n xuÊt. ViÖc ghi chÐp nµy lµ c¬ së ®Çu tiªn lËp b¸o c¸o lao ®éng vµ ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng vÒ lao ®éng trong doanh nghiÖp vµo cuèi th¸ng,cuèi quý tïy theo yªu cÇu cña cÊp trªn. - H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng: lµ viÖc ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c thêi gian lao ®éng cña tõng ng­êi lao ®éng, trªn c¬ së ®ã tÝnh tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng ®­îc chÝnh x¸c. H¹ch to¸n thêi gian lao ®éng, ph¶n ¸nh sè ngµy c«ng, sè giê lµm viÖc thùc tÕ, sè giê ngõng s¶n xuÊt, nghØ viÖc cña tõng lao ®éng, tõng bé phËn s¶n xuÊt, tõng phßng ban trong doanh nghiÖp. + Chøng tõ h¹ch to¸n thêi gian lao ®éng bao gåm: b¶ng chÊm c«ng, phiÕu lµm thªm giê, phiÕu nghØ h­ëng BHXH. - H¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng: lµ viÖc ghi chÐp kÞp thêi, chÝnh x¸c sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cña tõng c«ng nh©n hoÆc tõng tËp thÓ c«ng nh©n ®Ó tõ ®ã tÝnh l­¬ng, tÝnh th­ëng vµ kiÓm tra t×nh h×nh ®Þnh møc lao ®éng cña tõng ng­êi, tõng bé phËn vµ cña toµn doanh nghiÖp. Tuú thuéc vµo lo¹i h×nh vµ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng doanh nghiÖp mµ sö dông c¸c chøng tõ ban ®Çu kh¸c nhau. C¸c chøng tõ cã thÓ sö dông lµ: phiÕu kho¸n, b¶ng kª khèi l­îng c«ng viÖc hoµn thµnh, giÊy giao ca. §Ó tæng hîp tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn hµng th¸ng kÕ to¸n lËp “B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng”cho tõng ®èi t­îng. 1.2.2.KÕ to¸n tæng hîp tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng 1.2.2.1.Tµi kho¶n sö dông KÕ to¸n tiÒn l­¬ng, BHXH, BHYT vµ KPC§ sö dông c¸c tµi kho¶n chñ yÕu sau: * TK 334-Ph¶i tr¶ ng­êi lao ®éng Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ t×nh h×nh thanh to¸n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, tiÒn th­ëng, c¸c kho¶n trî cÊp. Néi dung kÕt cÊu cña tµi kho¶n 334 lµ: Bªn nî: C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng cña CNV, tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n ®· tr¶ cho CNV, kÕt chuyÓn tiÒn l­¬ng CNV ch­a lÜnh. Bªn cã: TiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho CNV. D­ Cã: C¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, BHXH vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. D­ Nî: TK 334 cßn cã thÓ cã sè d­ bªn nî trong tr­êng hîp c¸ biÖt. Sè d­ bªn nî (nÕu cã ) thÓ hiÖn sè tiÒn ®· tr¶ qu¸ sè ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. H¹ch to¸n trªn tµi kho¶n nµy cÇn theo dâi riªng biÖt theo c¸c néi dung: Thanh to¸n tiÒn l­¬ng vµ thanh to¸n c¸c kho¶n kh¸c. C¸c tµi kho¶n cÊp 2 thuéc tµi kho¶n 334 gåm : - Tk 3341”TiÒn l­¬ng” dïng ®Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp cã tÝnh chÊt l­¬ng( tÝnh vµo quü l­¬ng cña doanh nghiÖp) - Tk 3342 “C¸c kho¶n kh¸c”: dïng ®Ó h¹ch to¸n c¸c kho¶n tiÒn trî cÊp,tiÒn cã nguån bï ®¾p riªng nh­ trî cÊp BHXH, trî cÊp khã kh¨n tõ quü phóc lîi, tiÒn th­ëng thi ®ua tõ quü khen th­ëng. * TK 338 - Ph¶i tr¶,ph¶i nép kh¸c . Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c ngoµi néi dung ®· ph¶n ¸nh ë c¸c tµi kho¶n c«ng nî ph¶i tr¶( tõ TK 331 ®Õn TK 336) Néi dung c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c rÊt phong phó: kho¶n ph¶i tr¶ cho c¬ quan ph¸p luËt vÒ lÖ phÝ toµ ¸n, tiÒn nu«i con khi ly dÞ, ph¶i tr¶ vÒ vay m­în t¹m thêi vËt t­, tiÒn vèn. Trong c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c cã nh÷ng kho¶n liªn quan trùc tiÕp ®Õn c«ng nh©n viªn, gåm BHXH, BHYT, KPC§ ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c tµi kho¶n cÊp 2 thuéc TK 338 gåm : TK 3383- Kinh phÝ c«ng ®oµn TK 3382- B¶o hiÓm x· héi TK 3384- B¶o hiÓm y tÕ Néi dung ph¶n ¸nh trªn c¸c tµi kho¶n nµy cã thÓ ®­îc tãm t¾t nh­ sau Bªn nî : - C¸c kho¶n ®· nép BHXH, BHYT, KPC§. - C¸c kho¶n chi tiªu KPC§. - Xö lý gi¶ trÞ tµi s¶n thõa. - KÕt chuyÓn doanh thu nhËn tr­íc cña kh¸ch hµng vµo doanh thu b¸n hµng t­¬ng øng víi kú kÕ to¸n. Bªn cã : - C¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ (19% tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh; 6% ph¶i thu kh¸c). - C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép hay thu néi bé. - GÝa trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý. - Tæng sè doanh thu nhËn tr­íc ph¸t sinh trong kú - Sè ®· nép, ®· tr¶ lín h¬n sè ph¶i nép, ph¶i tr¶ ®­îc hoµn l¹i. D­ Cã: Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶, ph¶i nép vµ gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý. D­ Nî (nÕu cã): Sè tr¶ thõa, nép thõa, nép v­ît chi ch­a ®­îc thanh to¸n. * Ngoµi ra cßn sö dông mét sè c¸c TK sau: - TK 622: “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp “. - TK 627: “Chi phÝ s¶n xuÊt chung” - TK 642: “Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp” * TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶. Hµng th¸ng trªn c¬ së c¸c chøng tõ vÒ lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng liªn quan kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i,tæng hîp tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho tõng ®èi t­îng sö dông, trong ®ã ph©n biÖt l­¬ng c¬ b¶n vµ c¸c kho¶n kh¸c ®Ó ghi vµo c¸c cét t­¬ng øng thuéc Tk 334 (Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn) vµo tõng dßng thÝch hîp trªn b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi C¨n cø vµo tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ thùc tÕ (l­¬ng chÝnh, phô cÊp) vµ tû lÖ quy ®Þnh vÒ c¸c kho¶n nh­: BHXH, BHYT, KPC§ ®Ó tÝnh trÝch vµ ghi vµo cét TK 338 (TK 3382, 3383, 3384). Cuèi th¸ng, kÕ to¸n tiÒn l­¬ng nhËn ®­îc sè liÖu tæng hîp vÒ c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng ë c¸c phßng, c¨n cø vµo ®ã kÕ to¸n tÝnh ra tæng quü l­¬ng th¸ng. Sau ®ã kÕ to¸n tiÒn l­¬ng tiÕn hµnh lËp b¶ng ph©n bæ tiÒn l­¬ng vµ BHXH råi ®Þnh kho¶n kÕ to¸n vµ ®­a vµo sæ c¸i TK 334. 1.2.2.2.Ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n * Hµng th¸ng, trªn c¬ së c¸c chøng tõ vÒ lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng trong th¸ng, kÕ to¸n tiÕn hµnh ph©n lo¹i vµ tæng hîp tiÒn l­¬ng (tiÒn c«ng) ph¶i tr¶ theo tõng ®èi t­îng sö dông lao ®éng( trùc tiÕp s¶n xuÊt tõng lo¹i s¶n phÈm ë tõng ph©n x­ëng, qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt tõng ph©n x­ëng, qu¶n lý chung cña doanh nghiÖp) trong ®ã cÇn ph©n biÖt tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp vµ c¸c kho¶n kh¸c ®Ó ghi vµo c¸c cét thuéc phÇn ghi Cã TK 334 - “Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn” ë c¸c dßng phï hîp. C¨n cø vµo tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶, tiÒn l­¬ng cÊp bËc vµ tû lÖ quy ®Þnh vÒ c¸c kho¶n trÝch BHXH, B._.