Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm với việc tăng cường quản trị tại Công ty cổ phần chè Kim Anh

Lêi më ®Çu ë n­íc ta trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cè g¾ng s¶n xuÊt ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt víi chi phÝ tèi thiÓu vµ lîi nhuËn tèi ®a. Khi nãi ®Õn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ nãi ®Õn sù c¹nh tranh gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt víi nhau, gi÷a ng­êi s¶n xuÊt víi ng­êi tiªu dïng ®Ó giµnh lÊy lîi nhuËn, ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng,.. vµ “trong kinh doanh lîi nhuËn kh«ng chia ®Òu cho nh÷ng ai muèn cã “. Khi tham gia thÞ tr­êng, môc ®Ých cuèi cïng cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh lµ lîi nhuËn. §Ó ®¹t ®­îc môc ®Ých ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông tèt nhÊt c¸c nguån lùc s¶n xuÈt trªn c¬ së tÝnh to¸n vµ lùa chän ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt tèi ­u. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i tæ chøc, qu¶n lý chÆt chÏ, h¹ch to¸n chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ c¸c chi phÝ cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ b»ng mäi c¸ch ®Ó gi¶m thiÓu chi phÝ ®ã, t¨ng møc ®é chªnh lÖch gi÷a hao phÝ c¸ biÖt cña m×nh víi l­îng hao phÝ lao ®éng x· héi tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. Møc ®é chªnh lÖch nµy ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua gi¸ b¸n cña hµng ho¸ ®ã trªn thÞ tr­êng vµ nã chÞu t¸c ®éng m¹nh mÏ cña c¸c quy luËt kinh tÕ nh­: quy luËt c¹nh tranh, quy luËt gi¸ trÞ,.. . §Ó tån t¹i vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh sö dông c¸c c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ trong ®ã kÕ to¸n lµ c«ng cô qu¶n lý quan träng vµ h÷u hiÖu nhÊt,nã cã vai trß ®Æc biÖt trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. C¬ chÕ thÞ tr­êng ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i th­êng xuyªn quan t©m ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Bëi v× viÖc tÝnh ®óng vµ tÝnh ®ñ chi phÝ thùc tÕ bá ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, ph©n tÝch chóng mét c¸ch khoa häc vµ kh¸ch quan sÏ gióp cho doanh nghiÖp h×nh dung ®­îc qu¸ tr×nh ®Çu t­ s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña m×nh. Tõ ®ã cã biÖn ph¸p cô thÓ cho vÊn ®Ò tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao møc chªnh lÖch gi÷a gi¸ vèn vµ gi¸ b¸n, thu ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. H¬n thÕ n÷a ®ã cßn lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp cã kÕ ho¹ch trong viÖc c©n ®èi, dù tr÷ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt, kÞp thêi sö lý c¸c biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng tõ ®ã cã thÓ n©ng cao møc doanh lîi vµ tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch triÖt ®Ó. Do vËy kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n ®­îc coi lµ c«ng t¸c träng t©m cña kÕ to¸n c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt. C«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh chÌ h­¬ng tiªu thô trong n­íc vµ chÌ ®en xuÊt khÈu trªn c¬ së nguån vèn tù cã do c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp vµ mét phÇn vèn cña nhµ n­íc. Víi d©y truyÒn s¶n xuÊt cã quy m« lín vµ hiÖn ®¹i s¶n phÈm cña C«ng ty ®­îc s¶n xuÊt ra víi khèi l­îng lín, phong phó vÒ chñng lo¹i cã chÊt l­îng cao ®­îc ng­êi tiªu dïng trong n­íc ­a chuéng vµ b¹n hµng thÕ giíi tÝn nhiÖm. Ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· t¹o cho C«ng ty sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. Tuy nhiªn sù c¹nh tranh nghiÖt ng· cña thÞ tr­êng lu«n ®Æt ra cho ban l·nh ®¹o c«ng ty vÊn ®Ò bøc xóc lµ lµm sao tiÕt kiÖm h¬n n÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó thu ®­îc lîi nhuËn cao nhÊt vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Trong thêi gian thùc tËp tèt nghiÖp t¹i C«ng ty, ®­îc bé m«n kÕ to¸n vµ sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c¸c thÇy c« ®Æc biÖt lµ c« gi¸o h­íng dÉn NguyÔn Minh Ph­¬ng cïng víi sù gióp ®ì cña ban l·nh ®¹o c«ng ty em ®· m¹nh d¹n ®i s©u vµ nghiªn cøu ®Ò tµi “Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm víi viÖc t¨ng c­êng qu¶n trÞ t¹i C«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh “.§Ò tµi ®­îc tr×nh bµy theo ba phÇn d­íi ®©y: PhÇn i: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt. PhÇn ii:Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh. PhÇn iii:Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh. PhÇn thø nhÊt C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt I-Kh¸i niÖm,b¶n chÊt cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1. Kh¸i niÖm,b¶n chÊt cña chi phÝ s¶n xuÊt. §êi sèng x· héi loµi ng­êi cã nhiÒu mÆt ho¹t ®éng :lao ®éng s¶n xuÊt ho¹t ®éng khoa häc kü thuËt,v¨n ho¸ v¨n nghÖ ,chÝnh trÞ ,t«n gi¸o…nh÷ngho¹t ®éng nµy th­êng xuyªn t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau .Tuy nhiªn ho¹t ®éng s¶n xuÊtcña c¶i vËt chÊtlµ ho¹t ®éng c¬ b¶n cña x· héi loµi ng­êi,lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt,vÜnh viÔn cña sù tån t¹ivµ ph¸t triÓn trong mäi chÕ ®é x· héi.V× muèn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng trªn th× con ng­êi ph¶i tiªu dïng mét l­îng t­ liÖu sinh ho¹t nhÊt ®Þnh:thøc ¨n ,nhµ ë, quÇn ¸o…®Ó cã chóng,con ng­êi ph¶i s¶n xuÊtvµ kh«ng ngõng t¸i s¶n xuÊtmë réng víi qui m« ngµy cµng lín. Thùc chÊt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lµ thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm theo yªu cÇu cña thÞ tr­êng nh»m môc ®Ých kiÕm lêi .§ã lµ qu¸ tr×nh mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng chi phÝ nhÊt ®Þnh dï lµ d­íi h×nh thøc hiÖn vËt hay gi¸ trÞ ®Ó cã thu nhËp. Nh­ chóng ta ®· thÊy ®Ó t¹o ra lîi nhuËn th× ph¶i thùc hiÖn hai nguyªn t¾c cña thÞ tr­êng (®· nãi ë phÇn më ®Çu ) ®Ó tèi ®a ho¸ doanh thu vµ tèi thiÓu ho¸ chi phÝ nªn c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ph¶i hiÓu râ vÒ b¶n chÊt cña chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. VÒ b¶n chÊt chi phÝ c¸c nhµ kinh tÕ häc cho r»ng ®ã lµ c¸c phÝ tæn ph¶i chÞu khi s¶n xuÊt hµng ho¸ hay dÞch vô trong kú kinh doanh .Víi c¸c nhµ qu¶n trÞ th× chi phÝ lµ toµn bé c¸c kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp ph¶i mua c¸c yÕu tè cÇn thiÕt cho viÖc t¹o ra s¶n phÈm nh»m mang l¹i lîi Ých kinh tÕ cho doanh nghiÖp .Cßn theo quan ®iÓm cña kÕ to¸n th× chi phÝ lµ mét kho¶n hao phÝ bá ra ®Ó thu ®­îc mét sè cña c¶i hoÆc dÞch vô phôc vô. C.M¸c cho r»ng :”Chi phÝ s¶n xuÊt hµng ho¸ chØ hoµn toµn do t­ b¶n ®· thùc hiÖn chi phÝ vµo s¶n xuÊt hµng ho¸ cÊu thµnh mµ th«i…chi phÝ s¶n xuÊt b»ng gi¸ trÞ t­ b¶n ®· chi ra”.§iÒu nµy ®óng víi mäi ph­¬ng thøc s¶n xuÊt x· héi. C.M¸c cho r»ng:”Chi phÝ s¶n xuÊt hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ mét kho¶n môc chØ cã trong kÕ to¸n t­ b¶n chñ nghÜa …tÝnh chÊt ®éc lËp cña c¸c yÕu tè gi¸ trÞ Êy trong thùc tiÔn kh«ng ngõng biÓu hiÖn ra trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt thùc tÕ cña hµng ho¸…” Tõ viÖc nh×n nhËn b¶n chÊt cña chi phÝ theo nhiÒu h­íng kh¸c nhau dÉn ®Õn nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ chi phÝ . Theo kÕ to¸n ViÖt Nam , chi phÝ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra liªn quan tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh(th¸ng , quý ,n¨m). Trong ®ã chi phÝ lao ®éng bao gåm :tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng (BHXH, BHYT,KPC§); chi phÝ lao ®éng vËt ho¸ gåm :Chi phÝ nguyªn vËt liÖu ,chi phÝ khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ… Còng cã ý kiÕn kh¸c cho r»ng chi phÝ s¶n xuÊt lµ chi phÝ cña c¸c ho¹t ®éng chøc n¨ng vµ chi phÝ cña c¸c ho¹t ®éng kh¸c ®· chi ra trong kú mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i bï ®¾p b»ng thu nhËp cña c¸c ho¹t ®éng ®ã. Nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo giÊy phÐp thµnh lËp vµ ®­îc bï ®¾p b»ng nh÷ng doanh thu b¸n hµng ®­îc coi lµ nh÷ng ho¹t ®éng chøc n¨ng. Nh÷ng ho¹t ®éng kiÕm lêi ,ngoµi chøc n¨ng ®­îc bï ®¾p b»ng c¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c ®­îc coi lµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh­: ho¹t ®éng tµi chÝnh,ho¹t ®éng bÊt th­êng. Theo kÕ to¸n Ph¸p ,chi phÝ ®­îc hiÓu lµ toµn bé sè tiÒn mµ doanh nghiÖp bá ra mua c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh .C¸c yÕu tè ®ã gåm :tiÒn chi ra ®Ó mua vËt t­, tr¶ tiÒn cho ng­êi lao ®éng vµ c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Theo kÕ to¸n Mü, chi phÝ ®­îc hiÓu lµ sù tiªu hao hay hao hôt phÇn lîi Ých kinh tÕ t­¬ng lai d­íi h×nh thøc gi¶m tµi s¶n cã, t¨ng tµi s¶n nî cña doanh nghiÖp . MÆc dï cã nhiÒu quan ®iÓm vµ kh¸i niÖm vÒ chi phÝ nh­ vËy nh­ng chóng ®Òu ®­îc thõa nhËn,trong ®ã cã nguyªn t¸c chi phÝ.Theo nguyªn t¸c nµy th× tÊt c¶ mäi hµng ho¸, dÞch vô mua vµo ®­îc ghi chÐp theo chi phÝ.Chi phÝ s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp h¹ch to¸n ph¶i khíp víi gi¸ trÞthùc tÕ cña t­ liÖu xuÊt dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c kho¶n ®· chi ra.MÆc dï c¸c hao phÝ bá ra cho s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm nhiÒu lo¹i,nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau nh­ng trong quan hÖ tån t¹i quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ chóng ®­îc tËp hîp vµ biÓu hiÖn d­íi h×nh thøc tiÒn tÖ.§iÒu nµy cã nghÜa lµ chi phÝ ®­îc ®¸nh gi¸ trªn c¬ së,c¨n cø tiÒn mÆt hoÆc t­¬ng ®­¬ng tiÒn mÆt.NÕu vËt ®Òn bï cho mét tµi s¶n hoÆc dÞch vô lµ tiÒn mÆt th× chi phÝ ®­îc ®¸nh gi¸ theo hoµn toµn sè tiÒn mÆt ®· chi ra ®Ó cã tµi s¶n vµ dÞch vô ®ã.NÕu vËt ®Òn bï lµ lo¹i g× kh¸c víi tiÒn mÆt th× chi phÝ ®­îc ®¸nh gi¸ theo gÝa trÞ tiÒn mÆt t­¬ng ®­¬ng cña sè tiÒn cho s½n hoÆc gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng cña vËt nhËn ®­îc.§Õn nay loµi ng­êi ®· ph¶i tr¶i qua n¨m ph­¬ng thøc s¶n xuÊt tõ thÊp ®Õn cao,dï tiÕn hµnh theo ph­¬ng thøc nµo vµ ë chÕ ®é x· héi nµo th× ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp còng bao gåm ba yÕu tè c¬ b¶n: Lao ®éng:Lµ ho¹t ®éng cã ý thøc cña con ng­êi nh»m môc ®Ých thay ®æi nh÷ng vËt thÓ tù nhiªn phï hîp víi nhu cÇu cña m×nh. §èi t­îng lao ®éng:Lµ tÊt c¶ nh÷ng vËt mµ lao ®éng cña con ng­êi t¸c ®éng vµo nh»m biÕn ®æi nã cho phï hîp víi môc ®Ých cña m×nh. T­ liÖu lao ®éng:Lµ vËt hay hÖ thèng nhiÒu vËt lµm nhiÖm vô truyÒn dÉn sù t¸c ®éng cña con ng­êi ®Õn ®èi t­îng lao ®éng lµm thay ®æi h×nh thøc tù nhiªn cña ®èi t­îng lao ®éng ,biÕn nã thµnh s¶n phÈm tho¶ m·n nhu cÇu cña con ng­êi.C¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp bá ra t¹o thµnh gi¸ trÞ cña s¶n phÈm. Gi¸ trÞ hµng ho¸ = Gi¸ trÞ cò + Gi¸ trÞ míi = C + (V + M) Trong ®ã: C: lµ to¸n bé gi¸ trÞ t­ liÖu s¶n xuÊt ®· tiªu hao trong qu¸ tr×nh x¶n xuÊt ra s¶n phÈm nh­ chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ c«ng cô dông cô…cßn gäi lµ chi phÝ lao ®éng vËt ho¸. V: lµ chi phÝ tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm. M: lµ gi¸ trÞ míi do lao ®éng sèng t¹o ra trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm. Nh­ vËy, gãc ®é doanh nghiÖp ®Ó t¹o ra s¶n phÈm th× doanh nghiÖp ph¶i bá ra hai bé phËn chi phÝ lµ C vµ V. 2-B¶n chÊt cña gi¸ thµnh s¶n phÈm . Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ mét qu¸ tr×nh thèng nhÊt bao gåm hai mÆt:MÆt hao phÝ s¶n xuÊt vµ mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt.Chi phÝ biÓu hiÖn mÆt hao phÝ s¶n xuÊt cßn gi¸ thµnh biÓu hiÖn mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt.TÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh(Ph¸t sinh trong kú,kú tr­pøc chuyÓn sang)vµ c¸c chi phÝ trÝch tr­íc cã liªn quan ®Õn khèi l­îng s¶n phÈm,lao vô vµ dÞch vô hoµn thµnh trong kú sÏ t¹o nªn chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l­îng c«ng t¸c s¶n phÈm lao vô ®· hoµn thµnh. Gi¸ thµnh cao hay thÊp phô thuéc vµo c¸c yÕu tè: Tr×nh ®é sö dông (TiÕt kiÖm hay l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu ) Kh¶ n¨ng tËn dông c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ vµ ¸p dông khoa häc kü thuËt cña doanh nghiÖp. Nh©n tè con ng­êi:ý thøc vµ tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng. Do ®ã ,phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ môc tiªu quan träng vµ th­êng xuyªn cña c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ. Trong gi¸ thµnh s¶n phÈm chØ bao gåm nh÷ng kho¶n chi phÝ tham gia trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ kh«ng bao gåm chi phÝ ph¸t sinh trong kú kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc ph©n bæ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. 3-Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm: Chi phÝ vµ gi¸ thµnh cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau,chóng ®Òu gåm chi phÝ lao ®éng sèng vµ chi phÝ lao ®éng vËt ho¸.Chi phÝ s¶n xuÊt biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña hao phÝ lao ®éng sèng vµ hao phÝ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ®· chi ra.Trong khi ®ã th× gi¸ trÞ hµng ho¸ ®­îc kÕt tinh trong s¶n phÈm vµ ®­îc ®o b»ng thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt ®Ó t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ ®ã.Nh­ vËy chi phÝ lµ ®¹i l­îng cô thÓ vµ lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm mang tÝnh tr×u t­îng. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm thÓ hiÖn qua c«ng thøc sau: Tæng gi¸ thµnh Chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm = dë dang + ph¸t sinh - dë dang hoµn thµnh ®Çu kú trong kú cuèi kú Tõ thùc tÕ ®Õn lý luËn cho thÊy r»ng chóng ta kh«ng thÓ kh«ng nghiªn cøu b¶n chÊt vµ mèi quan hÖ cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó thÊy râ vai trß quan träng nÒn t¶ng cña chóng ®èi v¬Ý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp.ChÝnh v× thÕ mµ tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ c«ng viÖc quan träng, th­êng xuyªnkh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong suèt thêi gian tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mçi doanh nghiÖp. II-Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. A-Ph©n lo¹i chi phÝ: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cã nhiÒu lo¹i, nhiÒu kho¶n kh¸c nhau vÒ néi dung,tÝnh chÊt,vai trß,vÞ trÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.§Ó thuËn lîi cho c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ qu¶n lý ng­êi ta ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ.Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ,sau ®©y lµ mét sè c¸ch ph©n lo¹i chñ yÕu: 1-Ph©n lo¹i chi phÝ theo kho¶n môc chi phÝ. Dùa vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh toµn bé, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp gåm: a)Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: gåm toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu,phô tïng thay thÕ,c«ng cô dông cô….tham gia trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm hay thùc hiÖn lao vô. b)Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: gåm tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp l­¬ng c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng nh­ b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn mµ doanh nghiÖp ph¶i chÞu. c)Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong ph©n x­ëng s¶n xuÊt nh­:tiÒn l­¬ng nh©n viªn ph©n x­ëng,khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ dïng trong ph©n x­ëng… C¸ch ph©n lo¹i nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tõ ®ã x¸c ®Þnh ®óng gi¸ b¸n hµng ho¸ lµm c¬ së cho viÖc ra quyÕt ®Þnh vÒ c¬ cÊu s¶n phÈm trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2-Ph©n lo¹i theo yÕu tè chi phÝ. Dùa vµo tÝnh chÊt néi dung kinh tÕ cña c¸c chi phÝ s¶n xuÊt gièng nhau xÕp vµo mét yÕu tè kh«ng tÝnh ®Õn ®Þa ®iÓm ph¸t sinh còng nh­ ®èi t­îng chÞu chi phÝ.Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm: a-YÕu tè nguyªn vËt liÖu : gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh , nguyªn vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh. b-YÕu tè nhiªn liÖu ®éng lùc:®­îc dïng vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. c-YÕu tè vÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp theo l­¬ng:ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn l­¬ng vµ c¸ckho¶n phô cÊp mang tÝnh chÊt l­¬ng ph¶i tr¶ cho toµn bé c¸n bé nh©n viªn. d-YÕu tè b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn:trÝch theo tû lÖ qui ®Þnhtrªn tæng sè tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp theo l­¬ng, ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. e-YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: gåm toµn bé chi phÝ cho c¸c lo¹i dÞch vô nua ngoµi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. g-YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn ch­a ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè trªn dïng vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. C¸ch ph©n lo¹i nµy cho biÕt tû träng ,kÕt cÊu cña tõng yÕu tè chi phÝ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc lËp c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n qu¶n trÞ, c¸c thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh vµ lËp dù to¸n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt. 3-Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh. C¨n cø vµo chøc n¨ng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ chi phÝ cã liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kinh doanh, toµn bé chi phÝ cña doanh nghiÖp bao gåm : a-Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm: bao gåm ba yÕu tè: -Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp -Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp -Chi phÝ s¶n xuÊt chung Ba lo¹i chi phÝ nµy ®· ®­îc nãi rÊt râ ë phÇn ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo kho¶n môc. b-Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt:ph¸t sinh ngoµi kh©u s¶n xuÊt s¶n phÈm : -Chi phÝ b¸n hµng: gåm chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc tiªu thô hµng ho¸ nh­ qu¶ng c¸o, hoa hång b¸n hµng, l­¬ng nh©n viªn b¸n hµng … -Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp:chi phÝ ®Ó duy tr× sù ho¹t ®éng cña bé m¸y qu¶n lý cña toµn doanh nghiÖp . C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp ta x¸c ®Þnh ®óng nh÷ng chi phÝ thùc tÕ ®· chi ra cho viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸ lµm co­ së cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn c«ng x­ëng vµ gi¸ thµnh toµn bé lo¹i trõ nh÷ng chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt x¸c ®Þnh gi¸ hµng tån kho. 4-Ph©n lo¹i chi phÝ theo lÜnh vùc kinh doanh: C¨n cø vµo viÖc tham gia cña chi phÝvµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp bao gåm: a-Chi phÝ kinh doanh: lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ,tiªu thô, qu¶n lý. b-Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh: lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng vÒ vèn vµ ®Çu t­ tµi chÝnh. c-Chi phÝ bÊt th­êng:gåm nh÷ng chi phÝ ngoµi dù kiÕn cã thÓ do chñ quan hay kh¸ch quan mang l¹i. C¸ch ph©n lo¹i nµy cso ý nghÜa v« cïng quan träng trong viÖc x¸c ®Þnh chi phÝ vµ kÕt qu¶ cña tõng ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp lamg c¬ së cho viÖc lËp b¸o c¸o kÕt qña kinh doanh cña doanh nghiÖp. 5-Mét sè c¸ch ph©n lo¹i kh¸c: a-Ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch øng xö cña chi phÝ: theo c¸ch ph©n lo¹i nµy toµn bé chi phÝ cña doanh nghiÖp ®­îc chia lµm ba lo¹i: + Chi phÝ kh¶ biÕn: lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ cã quan hÖ tû lÖ thuËn víi biÕn ®éng cña mét ho¹t ®éng.Bao gåm chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ mét bé phËn cña chi phÝ s¶n xuÊt chung.Chi phÝ kh¶ biÕn cã ®Æc ®iÓm lµ biÕn phÝ ®¬n vÞ s¶n phÈm æn ®Þnh, tæng biÕn phÝ thay ®æi khi s¶n l­îng thay ®æi vµ chi phÝ kh¶ biÕn kh«ng ph¸t sinh khi kh«ng cã ho¹t ®éng. + Chi phÝ cè ®Þnh:lµ nh÷ng chi phÝ kh«ng ®æi trong ph¹m vi phï hîp khi møc ®é ho¹t ®éng thay ®æi.Ph¹m vi phï hîp lµ ph¹m vi gi÷a møc ®é ho¹t ®éng tèi thiÓu vµ møc ®é ho¹t ®éng tèi ®a mµ doanh nghiÖp dù ®Þnh s¶n xuÊt.§inh phÝ cã ®Æc ®iÓm lµ tæng ®Þnh phÝ gi÷ nguyªn khi møc ®é ho¹t ®éng thay ®æi trong ph¹m vi phï hîp, ®Þnh phÝ mét ®¬n vÞ s¶n phÈm sÏ kh«ng thay ®æi khi s¶n l­îng thay ®æi vµ chi phÝ nµy vÉn cßn tån t¹i c¶ khi mµ doanh nghiÖp kh«ng s¶n xuÊt . + Chi phÝ hçn hîp: gåm c¶ chi phÝ cè ®Þnh vµ chi phÝ kh¶ biÕn.,ë møc ®é ho¹t ®éng c¨n b¶n chi phÝ hçn hîp thÓ hiÖn ®Æc ®iÓm cña ®Þnh phÝ cßn ë qu¸ møc ®é ho¹t ®éng c¸n b¶n th× nã l¹i thÓ hiÖn ®Æc ®iÓm nh­ lµ biÕn phÝ.PhÇn ®inh phÝ cña chi phÝ hçn hîp ph¶n ¸nh chi phÝ c¨n b¶n tèi thiÓu ®Ó duy tr× dÞch vô vµ gi÷ cho dÞch vô ®ã lu«n ë t×nh tr¹ng phôc vô.PhÇn biÕn phÝ cña chi phÝ hçn hîp thÓ hiÖn chi phÝ thùc tÕ hoÆc chi phÝ sö dông qu¸ ®Þnh møc,do ®ã yÕu tè biÕn phÝ sÏ biÕn thiªn tû lÖ thuËn víi dÞch vô phôc vô.§Ó ph©n tÝch chi phÝ hçn hîp ng­êi ta dung ba ph­¬ng ph¸p phan tÝch chñ yÕu sau: ph­¬ng ph¸p cøc ®¹i cùc tiÓu, ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt hoÆc ph­¬ngph¸p ®ß thÞ ®Ó ®Þnh ra mét ph­¬ng tr×nh chÝnh x¸c.Trong ®ã ph­¬ng ph¸p b×nh ph­¬ng nhá nhÊt lµ ph­¬ng ph¸p chÝnh x¸c nhÊt v× nã dông ph­¬ng ph¸p thèng kª ®Ó x¸c ®Þnh ®­êng håi qui cho c¸c ®iÓm, cßn ph­¬ng ph¸p cøc ®¹i cùc tiÓu lµ ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¶n nhÊt. b-Ph©n lo¹i chi phÝ nh»m môc ®Ých ra quyÕt ®Þnh Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy, chi phÝ ®­îc chia ra thµnh chi phÝ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, chi phÝ kiÓm so¸t ®­îc vµ chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®­îc, chi phÝ c¬ héi chi phÝ chªnh lÖch, chi phÝ thÝch ®¸ng vµ chi phÝ kh«ng thÝch ®¸ng. Trªn ®©y lµ nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ ®­îc sö dông trong kÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp. Nã lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh s¶n l­îng hoµ vèn vµ lµ c¬ së ®Ó x©y dùng chÝnh s¸ch gi¸ c¶ hîp lý, linh ho¹t cho c¸c doanh nghiÖp trong c¸c qu¸ tr×nh kinh doanh. B.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh : Nh»m ®¸p øng cho c«ng t¸c qu¶n trÞ néi bé ®Ó ®¸nh gi¸ xem xÐt vÒ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp còng nh­ viÖc ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p, ph­¬ng h­íng míi cho doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Th«ng th­êng cã c¸c c¸ch ph©n lo¹i gi¸ thµnh nh­ sau: 1.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo thêi ®iÓm tÝnh vµo nguån sè liÖu: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chia lµm 3 lo¹i: a.Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l­îng kÕ ho¹ch do bé phËn kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp thùc hiÖn vµ ®­îc tiÕn hµnh tr­íc khi b¾t ®Çu qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm .Nã ®­îc xem lµ môc tiªu phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp ,lµ c¨n cø ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp . b.Gi¸ thµnh ®Þnh møc: còng ®­îc tiÕn hµnh tÝnh to¸n tr­íc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tÝnh to¸n trªn c¬ së x¸c ®Þnh møc chi phÝ hiÖn hµnh vµ chØ tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm vµ nã lµ th­íc ®o gióp cho doanh nghiÖp x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ sö dông tµi s¶n, vËt t­, lao ®éng s¶n xuÊt ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. c.Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ chØ tiªu ®­îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. 2.Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ: Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy ,gi¸ thµnh ®­îc chia lµm hai lo¹i: a.Gi¸ thµnh s¶n xuÊt( gi¸ thµnh s¶n phÈm): Ph¶n ¸nh tÊt c¶ c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm g¾n víi quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ thµnh SX Chi phÝ SX Chi phÝ Chi phÝ SX Thùc tÕ = dë dang + s¶n xuÊt - dë dang Cña s¶n phÈm ®Çu kú trong kú cuèi k× b.Gi¸ thµnh toµn bé: gåm toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm vµ ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau: Gi¸ thµnh toµn bé = Gi¸ thµnh SX + Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt Trong ®ã: Chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt = chi phÝ b¸n hµng +chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. III-®èi t­îng, ph­¬ng ph¸p vµ tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: 1.§èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: §èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh vÒ ®Þa ®iÓm ph¸t sinh mµ c¸c chi phÝ ®­îc tËp hîp theo ®ã. §Ó lùa chän ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ta dùa vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ( ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ ®¬n gi¶n hay phøc t¹p ), lo¹i h×nh s¶n xuÊt ,yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp . Tõ ®ã ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ tõng chi tiÕt, bé phËn s¶n phÈm , tõng s¶n phÈm riªng biÖt , nhãm s¶n phÈm hay ®¬n ®Æt hµng , còng cã thÓ lµ tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt , toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm. 2.Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: a.Ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng viÖc: Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông cho nh÷ng ®¬n vÞ cã mét trong c¸c ®iÒu kiÖn sau: s¶n phÈm cã tÝnh ®¬n chiÕc , gi¸ trÞ lín ,kÕt cÊu phøc t¹p hoÆc s¶n phÈm s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng. ë ®©y ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ ®­îc x¸c ®Þnh theo tõng lo¹i s¶n phÈm hoÆc tõng c«ng viÖc .Tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng cÇn tËp hîp chi phÝ .Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc chi tiÕt theo tõng lo¹i c«ng viÖc , tõng s¶n phÈm mét c¸ch trùc tiÕp .NÕu cã nhiÒu lo¹i s¶n phÈm hay c«ng viÖc kh¸c nhau th× kÕ to¸n ph¶i sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ . b. TËp hîp chi phÝ theo tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ: Ph­¬ng ph¸p nµy cßn ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp cã mét trong c¸c ®iÒu kiÖn sau: quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p, s¶n phÈm ®¬n nhÊt kh«ng chia nhá ®­îc, hay lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l­îng lín, gi¸ trÞ s¶n phÈm thÊp. ë ®©y ,®èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ theo tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ chÕ biÕn s¶n phÈm. C¸c tµi kho¶n tËp hîp chi phÝ ®­îc chi tiÕt cho tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ , chi phÝ ph¸t sinh ®­îc tËp hîp theo tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ. c.Ph­¬ng ph¸p liªn hîp:§èi víi doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p võa cã ®iÒu kiÖn ®Ó vËn dông ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo s¶n phÈm võa cã ®iÒu kiÖn sö dông ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ theo c«ng nghÖ chÕ biÕn th× cã thÓ phèi hîp sö dông c¶ hai ph­¬ng ph¸p nµy ®Ó h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. ViÖc x¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt cã vai trß quan träng trong c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp còng nh­ trong viÖc tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tõ viÖc tæ chøc h¹ch to¸n ban ®Çu ®Õn tæ chøc h¹ch to¸n tæng hîp. 3.Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: Mçi doanh nghiÖp cã mét tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt riªng biÖt. Tuy nhiªn cã thÓ kh¸i qu¸t chung vÒ tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt nh­ sau: B­íc 1:TËp hîp chi phÝ c¬ b¶n trùc tiÕp cã liªn quan ®Õn tõng ®èi t­îng sö dông. B­íc 2:TËp hîp vµ ph©n bæ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt phô phôc vô cho c¸c ®èi t­îng trong doanh nghiÖp . B­íc 3:TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t­îng tÝnh thµnh gi¸ thµnh. B­íc 4:X¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú vµ tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm. IV-Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm : A.Theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn( KKTX): 1.H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh ,vËt liÖu phô xuÊt kho dïng vµo viÖc trùc tiÕp chÕ biÕn s¶n phÈm .Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cña c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm .§Ó h¹ch to¸n kÕ to¸n dïng tµi kho¶n 621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” .Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ . KÕt cÊu cña TK nµy nh­ sau : Bªn Nî:TËp hîp chi phÝ c¸c lo¹i nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm. Bªn Cã:Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho, phÕ liÖu thu håi .KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp sö dông cho s¶n xuÊt trong kú vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d­. §èi víi nh÷ng vËt liÖu khi xuÊt dïng cã liªn quan trùc tiÕp tíi tõng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ riªng biÖt ( ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt, s¶n phÈm…) th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi t­îng ®ã. §ßi hái ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n trùc tiÕp cho ®èi t­îng ®ã. §ßi hái ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n ban ®Çu theo ®óng ®èi t­îng tËp hîp , c¸c sè liÖu chøng tõ ®­îc kÕ to¸n trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng cã liªn quan ®Ó ghi vµo c¸c tµi kho¶n , tiÓu kho¶n…Tr­êng hîp xuÊt dïng vËt liÖu cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ , kh«ng thÓ tæ chøc h¹ch to¸n riªng biÖt th× ph¶i ph©n bæ chi phÝ cho tõng ®èi t­îng liªn quan theo c¸c tiªu thøc thÝch hîp nh­ theo s¶n l­îng, theo ®Þnh møc …C«ng thøc ph©n bæ nh­ sau: Møc CP NVL Tæng chi phÝ NVL cÇn ph©n bæ Tæng tiªu thøc Ph©n bæ cho = x ph©n bæ cho Tõng ®èi t­îng Tæng tiªu thøc ph©n bæ tõng ®èi t­îng Trong ®ã: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh cã thÓ chän theo tiªu thøc ph©n bæ lµ: Chi phÝ ®Þnh møc, kÕ ho¹ch, träng l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt. Chi phÝ vËt liªu phô, nhiªn liÖu cã thÓ chän tiªu thøc ph©n bæ lµ: Chi phÝ ®Þnh møc, kÕ ho¹ch, chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, träng l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt hoÆc theo giê m¸y.- S¬ ®å 1:H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp TK151,152,153 TK621 TK154 NVL dïng trùc tiÕp KÕt chuyÓn chi phÝ Cho s¶n xuÊt SP NVLTT cuèi kú VËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho 2.H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ toµn bé tiÒn l­¬ng, phô cÊp l­¬ng mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ bao gåm c¸c kho¶n trÝch cho c¸c quü BHXH,BHYT,KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh,tû lÖ quy ®Þnh hiÖn nay lµ 19% trong ®ã gåm:BHXH15%,BHYT 2%, KPC§ 2%.Tµi kho¶n sö dông lµ TK622 (Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp).KÕt cÊu nh­ sau: Bªn Nî: TiÒn l­¬ng c¸c kho¶n cã tÝnh chÊt l­¬ng ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng.C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, c¸c kho¶n trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt theo dù to¸n. Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang tµi kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang. TK 622 kh«ng cã d­ cuèi kú. NÕu chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®­îc tr¶ theo s¶n phÈm hoÆc thêi gian cã quan hÖ víi tõng ®èi t­îng cô thÓ th× h¹ch to¸n trùc tiÕp cho tõng ®èi t­îng ®ã.NÕu kh«ng thÓ tÝnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm lao vô …th× cã thÓ ph©n bæ theo tiªu thøc phï hîp nh­ tiÒn l­¬ng ®Þnh møc hay theo khèi l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh… S¬ ®å 2: H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. TK 334 TK 622 TK 154 L­¬ng ph¶i tr¶ cho KÕt chuyÓn CNSX CPNCTT TK 335 TrÝch tr­íc tiÒn l­¬ng Cho CNSX TK 338 TrÝch BHXH,BHYT KPC§ theo l­¬ng 3.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm chi phÝ chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng ,chi phÝ vËt liÖu, c«ng cô dông cô s¶n xuÊt, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, vµ c¸c chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung kÕ to¸n dïng TK 627 (Chi phÝ s¶n xuÊt chung). KÕt cÊu nh­ sau: *Bªn Nî:Ghi nhËn chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú. *Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung cho ®èi t­îng cã liªn quan. *Tk 627 kh«ng cã sè d­ cuèi kú vµ ®­îc chi tiÕt cho tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt ,bé phËn s¶n xuÊt víi s¸u tiÓu kho¶n: TK6271, Tk 6272, TK 6273, TK6274, TK6277, TK 6278. Chi phÝ s¶n xuÊt chung gåm rÊt nhiÒu kho¶n môc, rÊt phøc t¹p cho nªn ph¶i ®­îc ph©n bæ theo c«ng thøc sau ®©y: Møc chi phÝ SXC Tæng chi phÝ SXC cÇn ph©n bæ Tæng tiªu thøc ph©n bæ cho = x ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng Tæng tiªu thøc ph©n bæ tõng ®èi t­îng Khi chi phÝ s¶n xuÊt chung liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh th× ph¶i ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng theo tiªu chuÈn phï hîp nh­: Ph©n bæ theo giê c«ng s¶n xuÊt Ph©n bæ theo giê m¸y lµm viÖc Ph©n bæ theo tiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt Ph©n bæ theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh S¬ ®å 3:H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: TK 334, 338 TK 627 TK 154 Chi phÝ nh©n viªn PX KÕt chuyÓn (ph©n bæ) TK152,153 chi phÝ SXC Chi phÝ NVL, CCDC TK142,335 Chi phÝ tr¶ tr­íc,ph¶i tr¶ TK214 KH TSC§ TK 111,112,331 Chi phÝ mua ngoµi Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 4.H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc. Chi phÝ tr¶ tr­íc hay cßn gäi lµ chi phÝ chê ph©n bæ lµ tËp hîp c¸c kho¶n chi thùc tÕ ®· ph¸t sinh trong mét kú h¹ch to¸n nµo ®ã nh­ng l¹i ph¸t huy t¸c dông trong nhiÒu kú h¹ch to¸n do ®ã chóng ®­îc ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña nhiÒu kú h¹ch to¸n sau thêi ®iÒm ph¸t sinh kho¶n chi. Chi phÝ nµy bao gåm gi¸ trÞ CCDC xuÊt dïng thuéc lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn, chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ ngoµi kÕ ho¹ch, tiÒn thuª TSC§ tr¶ tr­íc cho nhiÒu kú h¹ch to¸n vµ gi¸ trÞ bao big lu©n chuyÓn …VÒ nguyªn t¾c c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc ®­îc ph©n bæ hÕt cho ®èi t­îng chÞu chi phÝ trong n¨m.§Ó tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ tr¶ tr­íc kÕ to¸n dïng TK 142 (Chi phÝ tr¶ tr­íc). Néi dung TK nµy nh­ sau: Bªn Nî: Ghi nhËn c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc ph¸t sinh. Bªn Cã:Gi¸ trÞ tµi s¶n thu håi l¹i, c¸c kho¶n ®­îc ghi gi¶m chi phÝ tr¶ tr­íc vµ ph©n bæ chi phÝ tr¶ tr­ícvµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. Sè d­ bªn nî: Chi phÝ tr¶ tr­íc chê ph©n bæ. S¬ ®å 4: H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc. TK 111,112,._.331,153 TK142 TK 627,641,642 Ph©n bæ vµo CPSX C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc ph¸t sinh TK 152, TK153 PhÕ liÖu thu håi TK 138 §ßi båi th­êng 5.H¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶: Chi phÝ ph¶i tr¶ lµ nh÷ng kho¶n chi thùc tÕ ch­a ph¸t sinh nh­ng l¹i ph¸t huy t¸c dông trong nhiÒu kú h¹ch to¸n mµ doanh nghiÖp ®· dù to¸n ®­îc quy m« cña chóng vµ ®­îc trÝch tr­íc vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo dù to¸n. Chi phÝ nµy gåm: TiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña lao ®éng trùc tiÕp, chi phÝ trong thêi gian ngõng s¶n xuÊt cã kÕ ho¹ch, chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm cã dù to¸n tr­íc…vÒ nguyªn t¾c, chi phÝ ph¶i tr¶ ph¶i ®­îc tÊt to¸n theo n¨m. §Ó h¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶, kÕ to¸n dïng TK 335 ( Chi phÝ ph¶i tr¶). Néi dung cña TK nµy nh­ sau: *Bªn Nî: Ghi nhËn chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh, xö lý phÇn dù to¸n trÝch thõa. *Bªn Cã: TrÝch tr­íc chi phÝ ph¶i tr¶ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, xö lý phÇn chi phÝ v­ît dù to¸n. *Sè d­ bªn cã: Chi phÝ ph¶i tr¶ trÝch ch­a sö dông. S¬ ®å 5: H¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶: TK 111,113,331,214,334 TK 335 TK627,621,622 Chi phÝ ph¶i tr¶ PS TrÝch tr­íc chi phÝ TK 133 ph¶i tr¶ vµo CPSX VAT ®Çu ra ®­îc khÊu trõ TK 142 TK 721 Chi phÝ ph¶i tr¶ Chi phÝ v­ît dù to¸n Nhá h¬n dù to¸n to¸n chê ph©n bæ 6.Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. a.Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt: KÕ to¸n dïng TK154(Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang).TK nµy ®­îc chi tiÕt cho tõng ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm .Néi dung cña TK nµy nh­ sau: *Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú. *Bªn Cã: C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ , tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm . *Sè D­ bªn nî: Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang. S¬ ®å 6: H¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm. TK621 TK154 TK152,138 KÕt chuyÓn C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ Chi phÝ NVLTT TK622 TK155 KÕt chuyÓn NhËp kho Chi phÝ NCTT TK157 Göi b¸n TK627 TK632 KÕt chuyÓn Tiªu thô th¼ng Chi phÝ SXC b.KiÓm kª ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: S¶n phÈm dë dang lµ khèi l­îng s¶n phÈm c«ng viÖc cßn ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, chÕ biÕn; ®ang n»m trªn d©y chuyªn c«ng nghÖ ch­a qua giai ®o¹n chÕ biÕn cuèi cïng. C«ng viÖc nµy lµ mét biÖn ph¸p b¶o ®¶m an toµn tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®ång thêi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dë dang cßn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p sau ®©y ®Ó ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang: *TÝnh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo gi¸ thµnh chÕ biÕn b­íc tr­íc (Hay theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh tiªu hao ): Theo ph­¬ng ph¸p nµy th× gi¸ trÞ s¶n phÈm dá dang ë giai ®o¹n nµo ®ã ®­îc tÝnh b»ng gi¸ thµnh chÕ biÕn cña giai ®o¹n liÒn tr­íc.§èi víi giai ®o¹n ®Çu tiªn th× s¶n phÈm dá dang ®­îc tÝnh b»ng vËt liÖu chÝnh ph©n bæ cho nã. Ph­¬ng ph¸p nµy ®¬n gi¶n kh«ng cho kÕt qu¶ chÝnh x¸c vµ chØ tÝnh khi chi phÝ vËt liÖu chÝnh hoÆc chi phÝ b­íc tr­íc chiÕm tû träng lín. *§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l­îng ­íc tÝnh t­¬ng ®­¬ng: Theo ph­¬ng ph¸p nµy gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ngoµi chi phÝ vËt liÖu chÝnh hoÆc gi¸ thµnh chÕ biÕn b­íc tr­íc cßn bao gåm c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn s¶n phÈm t¹i giai ®o¹n nµy.Ph­¬ng ph¸p nµy bao gåm c¸c b­íc nh­ sau: B­íc 1: Qui ®æi c¸c s¶n phÈm dë dang vÒ d¹ng s¶n phÈm hoµn thµnh theo møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm. Sè l­îng SP Sè l­îng Møc ®é Dë dang = s¶n phÈm x hoµn thµnh Qui ®æi(A) dë dang t­¬ng øng B­íc 2: Ph©n bæ chi phÝ cho s¶n phÈm dë dang. Chi phÝ kh¸c Tæng chi phÝ kh¸c Ph©n bæ cho = xA S¶n phÈm dë dang S¶n l­îng t­¬ng ®­¬ng S¶n l­îng t­¬ng ®­¬ng = S¶n phÈm hoµn thµnh + A Ph­¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c cao, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch chÝnh x¸c nhÊt, nh­ng c«ng t¸c kiÓm kª tÝnh gi¸ s¶n phÈm dë dang phøc t¹p mÊt nhiÒu c«ng søc. Ph­¬ng ph¸p nµy chØ ®­îc vËn dông khi chi phÝ kh¸c cña doanh nghiÖp chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ cña mét ph©n x­ëng. *§¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo 50% chi phÝ chÕ biÕn: Thùc chÊt ®©y lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh s¶n phÈm dë dang theo s¶n l­îng ­íc tÝnh t­¬ng ®­¬ng víi ®iÒu kiÖn lµ møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm dë dang lµ 50%. *TÝnh gi¸ s¶n phÈm dá dang theo chi phÝ ®Þnh møc hoÆc kÕ ho¹ch: C¨n cø vµo ®Þnh møc tiªu hao kÕ ho¹ch cho c¸c kh©u , c¸c b­íc, c¸c c«ng viÖc cô thÓ trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang. B-Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú(KK§K). 1-H¹ch to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp : KÕ to¸n sö dông Tk 621 (Chi phÝ NVLTT) ®Ó h¹ch to¸n, TK nµy ®­îc chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ.Sè liÖu trªn TK 621 ®­îc ghi mét lÇn vµo cuèi kú h¹ch to¸n sau khi ®· kiÓm kª vµ x¸c ®Þnh ®­îc chi phÝ NVL tån kho ®ang ®i ®­êng.VËt liÖu xuÊt dïng cho chÕ biÕn s¶n phÈm ®­îc theo dâi trªn TK 611 ( Mua hµng ).Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trong kú ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ trÞ NVL GI¸ trÞ NVL GI¸ trÞ NVL Gi¸ trÞ NVL XuÊt dïng = tån kho + nhËp kho - xuÊt kho Trong kú ®Çu kú trong kú cuèi kú S¬ ®å 7: H¹ch to¸n chi phÝ NVL theo ph­¬ng ph¸p KK§K. TK151,152 TK611 TK 151,152 KÕt chuyÓn gi¸ trÞ KÕt chuyÓn gi¸ trÞ NVL tån kho §K NVL tån kho CK TK111,TK112 TK621 TK631 Gi¸ trÞ NVL mua Gi¸ trÞ NVL xuÊt KÕt chuyÓn Vµo trong kú dïng cho s¶n xuÊt CPNVLTT 2.H¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. S¬ ®å 8:H¹ch to¸n chi phÝ NCTT theo ph­¬ng ph¸p KK§K. TK 334 TK622 TK631 TiÒn l­¬ng vµ KÕt chuyÓn chi phÝ Phô cÊp ph¶i tr¶ NCTT TK 338 C¸c kho¶n trÝch Theo l­¬ng TK 335 TrÝch tr­íc TiÒn l­¬ng S¬ ®å 9: H¹ch to¸n chi phÝ SXC theo ph­¬ng ph¸p KK§K: TK334,338 TK627 TK611,111 Chi phÝ nh©n viªn PX C¸c kho¶n gi¶m CPSXC TK611 CPNVL cho PX TK 631 KÕt chuyÓn CPSXC TK 142, 335 Chi phÝ theo dù to¸n TK 214 Chi phÝ KHTSC§ TK 111,112,331 Chi phÝ dÞch vô Mua ngoµi 3-Tæng hîp vµ ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang. 3.1.Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Tµi kho¶n sö dông: TK 631 (Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ), TK nµy ®­îc chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, theo lo¹i hay nhãm s¶n phÈm. KÕt cÊu TK nµy nh­ sau: +Bªn Nî: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Çu kú vµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú. +Bªn Cã: KÕt chuyÓn s¶n phÈm dë dang cuèi kú. TK nµy kh«ng cã sè d­. S¬ ®å 10: H¹ch to¸n tæng hîp CPSX theo ph­¬ng ph¸p KK§K TK154 TK631 TK154 KÕt chuyÓn KÕt chuyÓn Gi¸ trÞ SPDD §K Gi¸ trÞ SPDD CK TK621 TK111,138 KÕt chuyÓn C¸c kho¶n gi¶m trõ CPNVLTT TK622 TK632 KÕt chuyÓn Tæng GTSP CPNCTT hoµn thµnh TK627 KÕt chuyÓn CPSXC 3.2.KiÓm kª vµ tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang. Qu¸ tr×nh nµy tiÕn hµnh theo c¸c ph­¬ng ph¸p ®· nªu ë bªn tr­êng hîp doanh nghiÖp dïng ph­¬ng ph¸p KKTX. V-§èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. A-§èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ qui tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cña doanh nghiÖp,®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ tõng s¶n phÈm c«ng viÖc ®· hoµn thµnh ,tõng bé phËn chi tiÕt s¶n phÈm, s¶nphÈm hoµn thµnh hay b¸n thµnh phÈm cuèi qui tr×nh c«ng nghÖ,vµ tõng c«ng tr×nh vµ h¹ng môc c«ng tr×nh. B-Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. 1.Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp.(ph­¬ng ph¸p gi¶n ®¬n). Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh t­¬ng øng víi mét ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ.Kú tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh kú hµng th¸ng phï hîp víi b¸o c¸o tµi chÝnh.C¸ch tÝnh ®­îc tiÕn hµnh theo c«ng thøc Tæng GT GÝa trÞ CPSX C¸c PS Gi¸ trÞ s¶n phÈm = SPDD + thùc tÕ - lµm gi¶m – SPDD hoµn thµnh ®Çu kú trong kú CPPX C.Kú Tõ ®ã ta tÝnh ®­îc gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ s¶n phÈm ¶n phÈm b»ng c¸ch lÊy tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh chia cho sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh. 2.Ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ: Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh t­¬ng øng víi nhiÒu ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ. C¸ch tÝnh nh­ sau: Tæng gi¸ CPPX1 CPPX2 CPPXn thµnh = ph©n bæ + ph©n bæ +…+ ph©n bæ s¶n phÈm cho sp ht cho SP ht cho SP ht 3.Ph­¬ng ph¸p hÖ sè. Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông víi c¸c doanh nghiÖp cã mét ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t­¬ng øng víi nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh hoÆc doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®­îc hÖ sè cho tõng lo¹i s¶n phÈm theo mét tiªu thøc thÝch hîp nh­ theo träng l­îng hay theo kÝch th­íc…c¸ch tÝnh nh­ sau: Tæng GT Gi¸ trÞ CPSX C¸c PS Gi¸ trÞ S¶n phÈm = SPDD + Thùc tÕ - lµm gi¶m - SPDD Hoµn thµnh ®Çu kú trong kú CPSX C.Kú S¶n l­îng qui ®æi Tæng s¶n l­îng HÖ sè chi phÝ Cña tõng lo¹i = thùc tÕ cña x cña tõng lo¹i S¶n phÈm tõng lo¹i SP s¶n phÈm Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Tæng gi¸ thµnhc¸c lo¹i s¶n phÈm S¶n phÈm = Tiªu chuÈn Sè l­îng s¶n phÈm tiªu chuÈn GT®¬n vÞ thùc tÕ Gi¸ thµnh ®¬nvÞ hÖ sè chi phÝ cña tõng lo¹i = s¶n phÈm x cña tõng lo¹i S¶n phÈm tiªuchuÈn s¶n phÈm 4.Ph­¬ng ph¸p tû lÖ: Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi doanh nghiÖp mµ mét ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt t­¬ng øng víi nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh hay lµ doanh nghiÖp ®· x©y dùng ®­îc t­¬ng ®èi chÝnh x¸c gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña tøng lo¹i s¶n phÈm .C¸ch tÝnh nh­ sau: Tû lÖ ®iÒu chØnh Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ Gi¸ thµnh = S¶n phÈm (%) Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch Gi¸ thµnh thùc tÕ Gi¸ thµnh KH Sè l­îng Tû lÖ ®iÒu Cña s¶n phÈm = cña s¶n phÈm x thùc tÕ SP x chØnh gi¸ lo¹i(i) lo¹i(i) lo¹i(i) thµnh SP 5.C¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh kh¸c. a.Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ: ¸p dông trong c¸c doanhnghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt võa thu ®­îc s¶n phÈm chÝnh ,s¶n phÈm phô.Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc tiÕn hµnh b»ng c¸ch lÊy tæng chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®­îc tæng hîp chung lo¹i trõ phÇn chi phÝ cña s¶n phÈm phô, chi phÝ phôc vôlÉn nhau trong néi bé c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt phô. b.Ph­¬ng ph¸p liªn hîp: ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã t«e chøc s¶n xuÊt , tÝnh qui tr×nh c«ng nghÖ, s¶n phÈm lµm ra ®ßi hái viÖc tÝnh gi¸ thµnh ph¶i kÕt hîp nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau nh­ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ … c.¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trong mét sè lo¹i h×nh doanh nghiÖp chñ yÕu. 1.doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng. §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng,kÕ to¸n tiÕn hµnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®¬n.§èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cña tõng ®¬n ®Æt hµng.Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh tuú theo tÝnh chÊt vµ sè lo¹i s¶n phÈm cña tõng ®¬n sÏ ¸p dông ph­¬ng ph¸p thÝch hîp nh­ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp ,ph­¬ng ph¸p hÖ sè, hoÆc ph­¬ng ph¸p liªn hîp. §Æc ®iÓm cña viÖc tËp hîp chi phÝ trong c¸c doanh nghiÖp nµy lµ toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®Òu ®­îc tËp hîp theo tõng ®¬n ®Æt hµng.§èi víi chi phÝ trùc tiÕp liªn quan ®Õn ®¬n ®Æt hµng nµo sÏ ®­îc tËp hîp trùc tiÕp vµo thÎ tÝnh gi¸ thµnh cña ®¬n ®Æt hµng ®ã,cßn chi phÝ gi¸n tiÕp liªn quan ®Õn nhiÒu ®¬n ®Æt hµng th× ®­îc tËp hîp chung ,cuãi mçi kú h¹ch to¸n, kÕ to¸n sö dông mét tiªu thøc ph©n bæ thÝch hîp ®Ó ph©n bæ lo¹i chi phÝ nµy cho tõng ®¬n vµ ghi vµo c¸c thÎ tÝnh gi¸ thµnh t­¬ng øng. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ë lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy chØ tiÕn hµnh khi ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh nªn kú tÝnh gi¸ thµnh th­êng kh«ng khíp víi kú b¸o c¸o.§èi víi nh÷ng ®¬n ®Æt hµng ®· hoµn thµnh th× tæng chi phÝ ®· tËp hîp ®­îc theo ®¬n ®ã chÝnh lµ tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh.§èi víi nh÷ng ®ãn ®Æt hµng mµ cuèi kú b¸o c¸o ch­a hoµn thµnh th× toµn bé chi phÝ trªn thÎ tÝnh gi¸ thµnh t­¬ng øng ®Òu ®­îc coi lµ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.Tuy nhiªn, trong mét sè tr­êng hîp cÇn thiÕt theo yªu cÇu cña c«ng t¸c lËp b¸o c¸o kÕ to¸nvµ thanh to¸n ,mÆc dï cuèi kú ®¬n ®Æt hµng ch­a hoµn thµnh nh­ng cÇn x¸c ®Þnh khãi l­îng c«ng viÖc ®· thùc hiÖn trong kú, kÕ to¸n ph¶i sö dông gi¸ thµnh kÕ ho¹ch hay gi¸ thµnh ®Þnh møc ®Ó x¸c ®Þnh bé phËn c«ng viÖc ®· hoµn thµnh tõ ®ã tÝnh ra gi¸ trÞ cña khèi l­îng c«ng viÖc dë dang. 2.doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p theo kiÓu chÕ biÕn liªn tôc. §èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p gåm nhiÒu b­íc (Giai ®o¹n) kÕ tiÕp nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh ,thµnh phÈm ë b­íc cuãi ph¶i tr¶i qua nhiÒu b­íc chÐ biÕn tuÇn tù, b¸n thµnh phÈm cña b­íc tr­íc lµ ®èi t­îng chÕ biÕn ë b­íc tiÕp theo vµ mçi b­íc l¹i cho ra nh÷ng b¸n thµnh phÈm míi, th× chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh ®­îc tËp hîp theo tõng b­íc chÕ biÕn.Tuú theo tÝnh chÊt hµng ho¸ cña b¸n thµnh phÈm vµ yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý mµ ®èi t­¬ng tÝnh gi¸ thµnh trong c¸c doanh nghiÖp nµy cã thÓ cã hoÆc kh«ng cã b¸n thµn phÈm. 2.1.TÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc theo ph­¬ng ¸n cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm. Ph­¬ng ¸n nµy ¸p dông thÝch hîp trong tr­êng hîp ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ b¸n thµnh phÈm vµ thµnh phÈm.Gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ë giai ®o¹n tr­íc lµ chi phÝ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh ph¶m ë giai ®o¹n sau vµ lÇn l­ît kÕt chuyÓn kÕ tiÕp cho ®Ðn thµnh phÈm ë giai ®o¹n cuèi cïng.Qui tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ¸n nµy nh­ sau: Gi¸ thµnh Chi phÝ Chi phÝ Chªnh lÖch gi¸ trÞ BTP ë = NVL + chÕ biÕn ë +(-) gi¸ trÞ SPDD Giai ®o¹n 1 chÝnh giai ®o¹n 1 ®k,ck,giai ®o¹n 1 Gi¸ thµnh gi¸ thµnh BTP chi phÝ chÕ chªnh lÖch gi¸ trÞ BTP ë = giai ®o¹n + biÕn ë giai +(-) SPDD®k, ck Giai ®o¹n 2 1 chuyÓn sang ®o¹n 2 giai ®o¹n 2 Gi¸ thµnh gi¸ thµnh BTP Chi phÝ chªnh lÖch gi¸ trÞ S¶n phÈm ë = giai ®o¹n + chÕ biÕn +(-) SPDD ®k,ck Giai ®o¹n n n-1 chuyÓn sang giai ®o¹n n giai ®o¹n n TÝnh gi¸ thµnh ph©n b­íc theo ph­¬ng ¸n kh«ng tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm. Theo ph­¬ng ph¸p nµy ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chØ lµ thµnh phÈm s¶n xuÊt hoµn thµnh ë giai ®o¹n c«ng nghÖ s¶n xuÊt cuèi cïng vµ viÖc kÕt chuyÓn chi phÝ gi÷a c¸c giai ®o¹n tÝnh vµo gi¸ thµnh cña tõng thµnh phÈm ®­îc thùc hiÖn theo tr×nh tù sau: Chi phÝ NVL chÝnh ph©n bæ cho Tæng S¶n phÈm hoµn thµnh gi¸ thµnh Chi phÝ b­íc1 ph©n bæ cho s¶n S¶n phÈm hoµn thµnh phÈm v..v.. hoµn Chi phÝ b­íc n ph©n bæ cho thµnh S¶n phÈm hoµn thµnh ë giai ®o¹n n Trªn ®©y lµ c¸c ph­¬ng ph¸p chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh .Mçi ph­¬ng ph¸p cã ®iÒu kiÖn ¸p dông ,®èi t­îng h¹ch to¸n c¸ch tÝnh kh¸c nhau…v× vËy,®iÒu cÇn thiÕt lµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i lùa chän cho m×nh ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp nh»m ®¶m b¶o c«ng t¸c kÕ to¸n tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®¹t hiÖu qu¶ cao.Còng nh­ xem viÖc n©ng cao chÊt l­îng kÕ to¸n trong c«ng viÖc. vi-tæ chøc hÖ thèng sæ s¸ch cho viÖc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã nhiÒu h×nh thøc sæ kÕ to¸n cã thÓ ¸p dông nh­ h×nh thøc NhËt ký-Sæ c¸i, h×nh thøc NhËt ký chung, h×nh thøc NhËt ký chøng tõ.Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã qui m« lín, yªu cÇu qu¶n lý cao, sè l­îng tµi kho¶n nhiÒu, tr×nh ®é nh©n viªn kÕ to¸n ®ång ®Òu th× nªn sö dông h×nh thøc sæ lµ NhËt ký - chøng tõ ®Ó h¹ch to¸n vµ ghi chÐp. Vµ trong ph¹m vi luËn v¨n naú chóng ta sÏ ®Ò cËp ®Õn h×nh thøc nµy. 1-§Æc ®iÓm cña h×nh thøc NhËt ký-Chøng tõ. +TËp hîp vµ hÖ thèng ho¸ c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo bªn cã cña c¸c TK vµ kÕt hîp viÖc ph©n tÝch c¸c nghiÖp vô kinh tÕ theo c¸c TK ®èi øng nî . +KÕt hîp chÆt chÏ viÖc ghi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh võa ghi theo tr×nh tù thêi gian võa ghi theo hÖ thèng . +KÕt hîp chÆt chÏ viÖc h¹ch to¸n tæng hîp ,h¹ch to¸n chi tiÕt trong mét sæ vµ trong cïng mét qu¸ tr×nh ghi chÐp . +Sö dông sæ kÕ to¸n in s½n trong ®ã ®· ghi c¸c quan hÖ ®èi øng. 2-C¸c lo¹i sæ kÕ to¸n sö dông: H×nh thøc nµy nãi chung cã c¸c sæ kÕ to¸n sau: M­êi nhËt ký – chøng tõ tõ sè 1 ®Õn sè 10, m­êi b¶ng kª ghi sè hiÖu tõ sè 1 ®Õn sè 11, c¸c b¶ng ph©n bæ, sæ c¸i, sæ kÕ to¸n tæng hîp vµ c¸c sæ chi tiÕt. §èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp ¸p dông h×nh thøc nhËt ký- chøng tõ th× cã c¸c lo¹i sæ s¸ch sau: *NhËt ký- chøng tõ sè 7: ghi Cã c¸c TK 142,TK 152, TK 153, TK214, TK 334, TK 338, TK 621, TK 622, TK 627, TK631, TK 154. *B¶ng kª sè 3:B¶ng kª tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ vËt liÖu, CCDC,(TK 152, TK 153) *B¶ng kª sè 4:TËp hîp chi phÝ theo ph©n x­ëng (TK154, TK621, TK 622, TK631, TK627) *B¶ng kª sè 5:TËp hîp chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp . *B¶ng kª sè 6: Chi phÝ tr¶ tr­ícvµ chi phÝ ph¶i tr¶. *B¶ng kª sè 9: B¶ng kª tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm . *B¶ng ph©n bæ sè 1: Ph©n bæ khÊu hao TSC§. *B¶ng ph©n bæ sè 2: Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng. *B¶ng ph©n bæ sè 3:TiÒn l­¬ng, BHXH. *Sæ c¸i TK 621, TK622, TK 627,TK 631, TK 154. *Mét sè sæ s¸ch kh¸c cã liªn quan nh­: NhËt ký –chøng tõ sè 1, sè 2, sè 5 ghi cã Tk 111, TK112, TK 331.Khi doanh nghiÖp mua nhËp kho vËt liÖu, CCDC ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm vµ mét sè sæ chi tiÕt. H×nh thøc NhËt ký –Chøng tõ cã ­u ®iÓm lµ tr¸nh ®­îc viÖc ghi chÐp trïng lÆp gi÷a c¸c sæ kÕ to¸n, thuËn lîi cho viÖc ph©n c«ng lao ®éng kÕ to¸n.Nh­ng nã cã nh­îc ®iÓm lµ khã ¸p dông m¸y vi tÝnh vµo kÕ to¸n. Khi cã nhÇm lÉn vµ sai sãt th­êng khã ph¸t hiÖn, nã chØ ¸p dông ë doanh nghiÖp mµ nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é cao, ®ång ®Òu. 3-Tr×nh tù ghi sæ: H×nh thøc nµy ®­îc ghi theo tr×nh tù sau: NhËt ký chøng tõ Chøng tõ gèc Sè 1,2,5,6…. C¸c b¶ng ph©n bæ *TiÒn l­¬ng, BHXH B¶ng kÕ sè 3 *VËt liÖu, CCDC *KhÊu hao TSC§ B¶ng kª sè 4, B¶ng tÝnh sè5, sè6 gi¸ thµnh NhËt ký chøng tõ sè 7 s¶n phÈm Sæ c¸i c¸c TK B¸o c¸o TK 621, TK 622 kÕ to¸n TK 627,TK 154 Tãm l¹i, xuÊt ph¸t tõ nghiªn cøu lý luËn chóng ta thÊy h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa rÊt to lín ®èi víi c«ng t¸c qu¶n trÞ chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp . Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, gi¸ c¶ cña mét hµng ho¸ ®­îc x¸c ®Þnh bëi quan hÖ cung vµ cÇu cña hµng ho¸ ®ã trªn thÞ tr­êng.MÆc dï chóng chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè nh­ng nãi chung cung phô thuéc vµo c¸c nhµ cung cÊp ( s¶n xuÊt) cßn cÇu phô thuéc vµo ng­êi tiªu dïng. Bªn c¹nh ®ã kh«ng ph¶i mäi nhu cÇu ®Òu trë thµnh cÇu mµ nã chØ trë thµnh cÇu khi nhu cÇu ®ã cã kh¶ n¨ng thanh to¸n.§iÒu ®ã chøng tá r»ng gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét yÕu tè rÊt quan träng mµ c¸c kh¸ch hµng kh«ng thÓ bá qua khi lùa chän mét s¶n phÈm nµo ®ã phôc vô cho nhu cÇu cña hä. ®ång thêi còng lµ th¸ch thøc to lín ®Æt ra cho c¸c nhµ s¶n xuÊt. PhÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm lu«n lµ môc tiªu h­íng tíi cña c¸c nhµ s¶n xuÊt trong chiÕn l­îc c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ kh¸c trªn thÞ tr­êng. Tr­íc ®©y, trong c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung c¸c doanh nghiÖp ®­îc bao cÊp ®Çu vµo vµ bao tiªu toµn bé s¶n phÈm mµ hä lµm ra cho nªn c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n chØ lµ mang tÝnh h×nh thøc.ChØ tiªu chi phÝ vµ gi¸ thµnh kh«ng ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña chóng do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan, do ®ã kh«ng t¹o ®­îc ®éng lùc cho c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh nhau, t×m tßi s¸ng t¹o c¸c ph­¬ng ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Tõ khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng th× mäi doanh nghiÖp ph¶i chñ ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh, tù h¹ch to¸n ®éc lËp kh«ng cßn bao cÊp n÷a.NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i c¹nh tranh nhau nh»m chiÕm lÜnh thÞ tr­êng vµ niÒm tin cña kh¸ch hµng.Cho nªn viÖc kiÓm so¸t vµ n¾m b¾t tÝnh to¸n vµ ph©n tÝch mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi c¸c chØ tiªu cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh to¸n gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ tiÒn ®Ò ®Ó tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n vµ hiÖu qu¶ kinh doanh. Khi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ ®­îc thùc hiÖn tèt, ®ång bé vµ tu©n thñ ®óng nguyªn t¾c kÕ ho¹ch qui ®Þnh sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt mét c¸ch tèt nhÊt, ®¬n gi¶n, phøc t¹p nhÊt.Khi chi phÝ ®­îc h¹ch to¸n chÝnh x¸c th× viÖc tÝnh to¸n x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm còng chÝnh x¸c do ®ã nã còng cung aps chÝnh x¸c nh÷ng th«ng tin cho phÝa c¸c nhµ qu¶n trÞ.Th«ng tin vÒ gi¸ thµnh lµ cùc kú quan träng ®Ó c¸c nhµ qu¶n trÞ lùa chän kÕt caasu mÆt hµng tèi ­u, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ h¹ch to¸n néi bé trong doanh nghiÖp ph¸t hiÖn ®­îc nh÷ng kh¶ n¨ng tiÒm tµng ®Ó kh«ng ngõng phÊn ®Êu tiÕt kiÖm chi phÝ vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm nh»m môc ®Ých tèi ®a ho¸ lîi nhuËn vµ tèi thiÓu ho¸ chi phÝ. §Ó thùc hiÖn tèt c«ng t¸c trªn yªu cÇu ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp lµ ph¶i x©y dùng quy t¾c tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm quy tr×nh tõng c«ng viÖc, ph©n bæ cho tõng s¶n phÈm tõng chi tiÕt cña ®¬n vÞ m×nh. X¸c ®inh ®óng ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph­¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ph­¬ng ph¸p ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh ®óng ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh, ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh , kú tÝnh gi¸ thµnh vµ ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang thÝch hîp , thùc hiÖn tèt c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph©n tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh lµm c¬ së ®¸nh gi¸ xem xÐt c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp cã s¸t víi thùc tÕ kh«ng ®Ó cã nh÷ng ®iÒu chØnh hîp lý phôc vô tèt cho viÖc qu¶n trÞ doanh nghiÖp . VII-Ph©n tÝch th«ng tin chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm víi viÖc t¨ng c­êng qu¶n trÞ doanh nghiÖp. 1.ý nghÜa cña viÖc th«ng tin chi phÝ vµ gi¸ thµnh s¶n phÈmvíi viÖc t¨ng c­êngqu¶n trÞ doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng,®Ó cã thÓ ho¹t ®éng tèt trong lÜnh vùckinh doanh,trô v÷ng l©u dµi vµ s¶n xuÊt th× c¸c nhµ qu¶n lý vµ qu¶n trÞ doanh nghiÖpph¶i biÕt x©y dùng hÖ thèng th«ng tinqu¶n trÞ dùa trªn hÖ th«ngs cung cÊp th«ng tindo kÕ to¸n tµi chÝnh cung cÊp.Trong ®ã,gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu ph¶n ¸nh chÊt l­îng c«ng t¸c cña doonh nghiÖp ®ång thêi,ph¶n ¸nh vµ ®o l­êng hiÖu qu¶ kinh tÕ cña kinh doanh .H¹ gi¸ thµnh s¶n phÈmkh«ng nh÷ng chøng tá hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña tõng doanh nghiÖp mµ cßn lµm nguån tÝch luü chñ yÕu cho nÒn kinh tÕ.ChÝnh v× vËy,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lu«n lµ mèi quan t©m hµnh ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp.Môc tiªu nµy chØ cã thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng trªn c¬ së tiÕt kiÖm c¸c kho¶n môc chi phÝ th«ng qua kiÓm tra chÆt chÏ qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®i ®«i víi c¶i tiÕn qui tr×nh c«ng nghÖ,øng dông qui tr×nh ®æi míi,tæ chøc qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt khoa häc hîp lý.Thªm vµo ®ã, c¸c doanh nghiÖp cÇn t¨ng c­êng c¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc chÝnh trÞ ,t­ t­ëng còng nh­ c¸c biÖn ph¸p kÝch thÝch lîi Ých víi ng­êi lao ®éng.Kh©u tæ chøc ®óng ®¾n ,h¹ch to¸n chÝnh x¸c chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh ®óng gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp cho bé m¸y qu¶n lý vµ ng­êi lao ®éng th­êng xuyªn n¸m ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh vµ h¹ gi¸ thµnh ,møc ®é l·ng phÝ vµ thiÖt h¹i x¶y ra ë tõng kh©u trong qu¸ tr×nh còng nh­ nguyªn nh©n vµ tr¸ch nhiÖm vÒ l·ng phÝ vµ thiÖt h¹i ®ã. Tõ nh÷ng th«ng tin ,tµi liÖu s¸t thùc, chñ doanh nghiÖp cã thÓ chØ ®¹o chøc s¶n xuÊt kinh doanh, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt ,®¸nh gi¸ ph©n tÝch vÒ ­u khuyÕt ®iÓm cña tõng c¸c nh©n tè ,tõng bé phËn ®Ó tiÕn hµnh kiÓm tra ,kiÓm s¸t th­êng xuyªn ,cã hÖ thèng nguyªn t¾c tiÕt kiÖm trong s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng ,h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do viÖc ph©n tÝch mang l¹i ý nghÜa kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ kinh doanh thiÕt thùc nªn thùc hiÖn c«ng t¸c nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®èi víi doanh nghiÖp.th«ng th­ßng, ®Ó ph©n tÝch c¸c chØ tiªu chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm,c¸c doanh nghiÖp th­ßng dïng c¸c biÖn ph¸p sau:so s¸nh vÒ møc vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh cña kú kÕ ho¹ch vµ kú thùc hiÖn,so s¸nh vÒ møc vµ tû lÖ h¹ gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh ,h¹ng môc c«ng tr×nh.D­íi ®©y lµ néi dung ph©n tÝch cña tõng ph­¬ng ph¸p. 2.Néi dung ph©n tÝch. 2.1Ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm theo kho¶n môc chi phÝ thùc tÕ vµ kÕ ho¹ch: §Ó ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm theo tõng kho¶n môc chi phÝ cÇn tiÕn hµnh c¸c b­íc sau: +So s¸nh gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch tõ ®ã rót ra kÕt luËn doanh nghiÖp ®· v­ît chi hay h¹ gi¸ thµnh. +Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: ®­îc lËp trªn c¬ s¬ x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ®Çu vµo ®­îc duyÖt vµ møc chi phÝ ®­îc qui ®Þnh hiÖn hµnh. Zdt=gi¸ dù to¸n-phÇn lîi nhuËn ®Þnh møc +Gi¸ thµnh thùc tÕ(Ztt):®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së chi phÝ thùc tÕ liªn quan ®Õn tõng s¶n phÈm: So s¸nh vÒ mÆt sè l­îng: =Ztt-Zdt So s¸nh vÒ mÆt tØ träng: Ztt H = x100 Zdt Víi <0 doanh nghiÖp ®· tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ h¹ gi¸ thµnh so víi dù to¸n. Víi >0doanh nghiÖp ®· kh«ng thùc hiÖn ®­îc kÕ ho¹ch h¹ gi¸ thµnh. Tû lÖ H<1 lµ doanh nghiÖp h¹ ®­îcgi¸ thµnh s¶n phÈm. -TÝnh tû träng sè chªnh lÖch trong tæng phÝ cña tõng kho¶n môc vµ trong tæng gi¸ thµnh dù to¸n. Tû träng tõng kho¶n môc chi Chi phÝ thùc tÕ tõng kho¶n môc phÝ thùc tÕ trong tæng Ztt = Tæng gi¸ trÞ thùc tÕ Tû träng tõng kho¶n môc chi Chi phÝ kÕ ho¹ch tõng kho¶n môc phÝ kÕ ho¹ch trong tæng Zkh = Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch -Sau khi tÝnh ®­îc c¸c chØ tiªu trªn tiÕn hµnh so s¸nh chªnh lÖch gi÷a chi phÝ thùc tÕ vµ chi phÝ kÕ ho¹ch tõng kho¶n môc. Chªnh lÖch = Chi phÝ thùc tÕ – Chi phÝ dù to¸n tõng kho¶n môc. NÕu chªnh lÖch cã dÊu (-) doanh nghiÖp tiÕt kiÖm chi phÝ. NÕu chªnh lÖch cã dÊu (+): doanh nghiÖp l·ng phÝ chi phÝ s¶n xuÊt cÇn cã biÖn ph¸p ng¨n ngõa vµ kh¾c phôc. Qua c¸c b­íc tiÕn hµnh ph©n tÝch trªn ta thÊy ®­îc ¶nh h­ëng cña mçi kho¶n môc chi phÝ víi tæng gÝa thµnh thÓ hiÖn ë sè chªnh lÖch tuyÖt ®èi vµ tû träng cña mçi kho¶n môc chi phØtong tæng sè chung. C¸c doanh nghiÖp x©y l¾p th­êng ¸p dông mÉu b¶ng sau trong ph©n tÝch chi phÝ s¶n xuÊtvµ gi¸ thµnh: STT Kho¶n môc chi phÝ Theo dù to¸n Theo thùc tÕ Chªnh lÖch Sè tiÒn Tû träng Sè tiÒn Tû träng 1 Nguyªn vËt liÖu 2 Nh©n c«ng 3 Chi phÝ SXC Tæng gi¸ thµnh S¶n xuÊt 2.2.ChØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh s¶n phÈm: 2.2.1.Tû lÖ % thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh cña toµn bé s¶n phÈm(R%) ChØ tiªu nµy tÝnh nh­ sau: R = Trong ®ã: Q1i: khèi l­îng s¶n phÈm x©y l¾p kú thùc tÕ Z0i: gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p i kú kÕ ho¹ch vµ thùc tª NÕu R<100% doanh nghiÖp hoµn thµnh kÕ ho¹ch gi¸ thµnh NÕu R>100% doanh nghiÖp kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch gi¸ thµnh Møc tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ do hoµn thµnh hay kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ®­îc tÝnh nh­ sau: Nªó >=0:doanh nghiÖp ®· ®Ó l·ng phÝ chi phÝ NÕu <0:doanh nghiÖp ®· tiÕt kiÖm chi phÝ 2.2.2.ChØ tiªu chi phÝ trªn 1000® s¶n l­îng ChØ tiªu nµy ®­îc tÝnh theo c«ng th­c sau: =C1-C0 Trong ®ã: Co,C1:chi phÝ trªn 1000® gi¸ trÞ s¶n l­îng kú kÕ ho¹ch vµ kú thùc tÕ Q0,Q1:s¶n l­îng kú kÕ ho¹ch,kú thùc tÕ Z0,Z1:gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p i kú kÕ ho¹ch vµ kú thùc tÕ P0,P1:Gi¸ b¸n s¶n phÈm i kú kÕ ho¹ch vµ kú thùc tÕ C cµng thÊp doanh nghiÖp c¸c tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ 2.3.Ph©n tÝch c¸c kho¶n môc chi phÝ trong gi¸ thµnh 2.3.1.Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ NVLTT. Chi phÝ NVLTT th­êng chiÕm tû träng lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ,n¨ng xuÊt lao ®éng t¨ng lªn kh«ng ngõng do ®­îc n©ng cao tr×nh ®é c¬ giíi ho¸, tù ®éng ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ s¶n xuÊt nªn dÉn ®Õn sù thay ®æi c¬ cÊu chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm.V× vËy, ph©n tÝch nh©n tè ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ ®iÒu kiÖn khai th¸c kh¶ n¨ng t×m tßi nh»m gi¶m bít chi phÝ nguyªnvËt liÖu trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Ph©n tÝch chØ tiªu chi phÝ NVLTT ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: -So s¸nh thùc tÕ víi kÕ ho¹ch tiªu hao nguyªn vËt liÖu ®Ó x¸c ®Þnh sè chªnh lÖch nguyªn vËt liÖu. -X¸c ®Þnh nh©n tè ¶nh h­ëng lµ do biÕn ®æi gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu ®­a vµo s¶n xuÊt, thay ®æi c¬ cÊu nguyªn vËt liÖu sö dông so víi kÕ ho¹ch, t×nh h×nh thùc hiÖn ®Þnh møc hao phÝ ,t×nh h×nh b¶o qu¶n nguyªn vËt liÖu…Sö dông ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn ®Î x¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè. Tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : Vi = Mi*Pi Trong ®ã: Vi:Tæng chiphÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ thµnh Mi:Møc tiªu hao nguyªnvËt liÖu i cho s¶n phÈm Pi:§¬n gi¸ vËt liÖu i -Nh©n tè M ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông vËt liÖu s¶n xuÊt tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ ,¶nh h­¬bngr cña nh©n tè M ®­îc x¸c ®Þnh trong ®iÒu kiÖn gi¶ ®Þnh:møc tiªu hao thùc tÕ ,®¬n gi¸ thùc tÕ. M=(M1i-M0i)*Poi -Nh©n tè P gåm 2 bé phËn:gi¸ mua nguyªn vËt liÖu vµ chi phÝ thu mua. Gi¸ mua lµ nh©n tè kh¸ch quan nh­ng do ¶nh h­ëng vÒ cung cÇu trªn thÞ tr­êng nªn nÕu doanh nghiÖp biÕt chíp thêi c¬ , mua theo nhiÒu nguån cung cÊp kh¸c nhau th× cã thÓ t¸c ®éng lµm gi¶m gi¸ mua. Chi phÝ thu mua lµ nh©n tã chñ quan phô thuéc vµo nguån thu nhËp , ®Þa ®iÓm mua .ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn … ¶nh h­ëng cña nh©n tè P ®­îc x¸c ®Þnh trong ®iÒu kiÖn gi¶ ®Þnh:møc tiªu hao vµ ®¬n gi¸ ®Òu ë kú thùc tÕ. Tæng hîp hai nh©n tè, cã thÓ ®­a ra kÕt luËn vÒ møc ®é ¶nh h­ëng cña chóng tíi chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong tæng gi¸ thµnh. P = (P1i-Poi)*Moi 2.3.2.Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ kho¶n môc quan träng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm, chi phÝ nµy ph¶n ¸nh bé phËn chñ yÕu cña hao phÝ lao ®éng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm. Ph©n tÝch kho¶n môc tiÒn l­¬ng ®­îc tiÕn hµnh cho toµn bé khèi l­îng s¶n phÈm vµ cho tõng ®¬n vÞ s¶n phÈm. Ph©n tÝch chØ tiªu chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp nh­ sau: -So s¸nh vÒ møc vµ tû lÖ thùc tÕ víi kÕ ho¹ch ®Ó tÝnh ra tæng sè chªnh lÖch cña kho¶n môc cña chiphÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong tæng gi¸ thµnh. Chªnh lÖch tiÒn = QuÜ l­¬ng thùc tÕ - OuÜ l­¬ng kÕ ho¹ch l­¬ng tuyÖt ®èi NÕu chªnh lÖch cã dÊu (-):tiÕt kiÖm quÜ l­¬ng NÕu chªnh lÖch cã dÊu (+): v­ît chi quÜ l­¬ng -X¸c ®Þnh nh©n tè ¶nh h­ëng lµ do thay ®æi sè l­îng c«ng nh©n hoÆc møc chi phÝ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt.§Ó x¸c ®iÞnh møc ®é ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè, sö dông ph­¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn. QuÜ l­¬ng cña = Sè l­îng c«ng nh©n - Møc l­¬ng b×nh qu©n c«ng nh©n trùc tiÕp trùc tiÕp(N) mét ng­êi(L) ¶nh h­ëng nh©n tè N ®­îc x¸c ®Þnh: P = ( Ni - No ) * Lo ¶nh h­ëng nh©n tè L®­îc x¸c ®Þnh: L = (Li –Lo ) * No 2.3.3.Ph©n tÝch kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung. Kho¶n môc chi phÝ s¶n xuÊt chung gåm nhiÒu kho¶n môc do vËy kh«ng thÓ ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p t­¬ng tù nh­ ph©n tÝch chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Chi phÝ s¶n xuÊt chung th­êng linh ®éng vÒ c¸ch øng xö ,biÕn phÝ, ®Þnh phÝ,chi phÝ hçn hîp.V× thÕ c¸cnhµ qu¶n lý phai linh ho¹t trong viÖc lËp kÕ ho¹ch vµ kiÓm so¸t chiphÝ.BiÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ ®­îc tÝnh ra tõ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh råi ®­îc ph©n tÝch thµnh c¸c kho¶n môc chi phÝ chi tiÕt. §©y lµ viÖc so s¸nh chi phÝ thùc tÕ vµ kÕ ho¹ch ®Ó tÝnh ra sè biÕn ®éng tuyÖt ®èi cña chi phÝ.Trªn c¬ së ®ã x¸c ®Þnh kho¶n chiphÝ nµo g©y l·ng phÝ, kho¶n nµo tiÕt kiÖm ®Ó cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi. 2.4 Ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm trong mèi liªn hÖ víi s¶n l­îng thùc hiÖn Trong môc ._.m l¹i møc thu nhËp cao, æn ®Þnh cho c«ng nh©n s¶n xuÊt VÒ bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty còng ®­îc tæ chøc s¾p xÕp l¹i víi sè l­îng tinh gi¶m, cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao. C«ng t¸c kÕ to¸n ®­îc vËn dông theo chÕ ®é kÕ to¸n míi mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña C«ng ty. HiÖn nay, C«ng ty ®ang ¸p dông h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn vµ nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ lµ hoµn toµn phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña quy m« s¶n xuÊt ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cung cÊp vµ qu¶n lý th«ng tin nhanh nhËy, chÝnh x¸c. Tuy nhiªn vÉn cßn nh÷ng v­íng m¾c mang tÝnh côc bé cã thÓ ®iÒu chØnh. 1.2.NhËn xÐt vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty. Nh×n chung, C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®óng møc tÇm quan träng cña viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc theo tõng th¸ng, ®óng chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cô thÓ nh­ sau: 1.2.1. VÒ ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phhÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt s¶n phÈm cßn ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ tõng s¶n phÈm riªng biÖt. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nh­ vËy cã thÓ nãi lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña C«ng ty. Tuy nhiªn nh­ vËy khèi l­îng tÝnh to¸n sÏ cång kÒnh vµ kh«ng ph¸t huy sù kÕt hîp ®­îc viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm gi÷a c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt tõ nguyªn liÖu ®Çu vµo ®Õn b¸n thµnh phÈm vµ tõ b¸n thµnh phÈm ®Õn s¶n phÈm hoµn chØnh. 1.2.2. VÒ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt C«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cña C«ng ty ®­îc tæ chøc ®óng vµ ®Çy ®ñ theo c¸ch ph©n lo¹i. C¸c nghiÖp vô ph¸t sinh ®­îc ph¶n ¸nh vµo hÖ thèng sæ s¸ch ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. Tuy nhiªn cßn mét sè ®iÓm ®¸ng chó ý sau: -VÒ chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp: Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt ®­îc qu¶n lý theo dâi cô thÓ tíi tõng thø ngyªn vËt liÖu. Riªng vÒ vËt liÖu phô cã 2 lo¹i dïng cho 2 giai ®o¹n s¶n xuÊt kh¸c nhau (chÕ biÕn vµ ®ãng gãi). HiÖn t¹i, C«ng ty qu¶n lý 2 lo¹i vËt liÖu nµy trªn cïng mét tµi kho¶n cÊp 2 lµ tµi kho¶n 1522, nh­ vËy sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc râ rµng møc xuÊt dïng cô thÓ cña tõng lo¹i vËt liÖu trong kú. -VÒ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Tuy ®· cã chÕ ®é ph©n c«ng hîp lý vÒ tÝnh l­¬ng vµ thanh to¸n l­¬ng nh­ng viÖc ph¶n ¸nh cßn ch­a ®óng víi thùc tÕ trong kú, cßn chËm trong tÝnh l­¬ng lµm ®äng sang kú sau. -VÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp cña tÊt c¶ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Trong ®ã chi phÝ vÒ khÊu hao TSC§ ®­îc tËp hîp cña toµn C«ng ty kÓ c¶ c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn kh¸c tØnh. Mµ c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn ®· vµ ®ang thùc hiÖn h¹ch to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh ë cÊp ®é ph©n x­ëng. Nh­ vËy viÖc h¹ch to¸n tæng hîp c¸c chi phÝ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn lµ kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng chÝnh x¸c. MÆt kh¸c khèi l­îng c«ng viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n t¹i C«ng ty l¹i nhiÒu vµ phøc t¹p. Thªm vµo ®ã viÖc ph©n bæ chi phÝ vµo c¸c th¸ng trong n¨m l¹i kh«ng theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh do ®ã viÖc ph¶n ¸nh chi phÝ nµy kh«ng hoµn toµn chÝnh x¸c. 1.2.3. VÒ c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm C«ng ty ®ang ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n, c¸c chi phÝ ®­îc tÝnh ®Çy ®ñ vµo trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong ®ã chi phÝ nguyªn liÖu chÝnh, vËt liÖu phô ®­îc tËp hîp theo sè tiªu hao thùc tÕ cho tõng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú. ViÖc tÝnh to¸n nµy ®· ®¶m b¶o yªu cÇu chÝnh x¸c tíi tõng s¶n phÈm. Cßn chi phÝ nhiªn liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc tËp hîp vµ ph©n bæ cho ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Tiªu thøc chän vµ ph©n bæ lµ l­îng chi phÝ cã kh¶ n¨ng ph©n bæ cho t­êng s¶n phÈm th«ng qua qu¸ tr×nh tÝnh to¸n møc chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n vµ chi phÝ trung b×nh cña chi phÝ nguyªn liÖu chÝnh, vËt liÖu phô tÝnh cho 1kg s¶n phÈm .Sau ®ã kÕ to¸n tù ®iÒu chØnh møc ph©n bæ cho tõng lo¹i s¶n phÈm. ViÖc tù ®iÒu chØnh nµy sÏ kh«ng tÝnh ®­îc ®Çy ®ñ tæng sè hao phÝ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mét loaÞ s¶n phÈm. Qua ®©y cho thÊy c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh ë c«ng ty nh­ vËy sÏ kh«ng ph¸t huy ®­îc vai trß cña viÖc ph©n tÝch gi¸ thµnh bëi kh«ng thÊy ®­îc biÕn ®éng cña nã mét c¸ch chÝnh x¸c do viÖc ph©n bæ chi phÝ mét c¸ch chñ quan. Cã thÓ lÊy vÝ dô gi¸ thµnh th¸ng 11 vµ th¸ng 12 cña chÌ Sen 8g ®Ó minh ho¹ cho vÊn ®Ò nµy. Th SLSX (kg) NLC VLP NL CPNCTT CPSXC TGT GT§V (®ång) (®ång) (®ång) (®ång) (®ång) (®ång) (®ång/kg) T11 1014.6 20.250.000 2.845.320 0 3.850.000 4.345.780 33.291.100 35.177 T12 3164,11 72.266.863 8.576.300 130.000 17.500.000 3.250.000 101.683.163 32.136,4 Qua sè liÖu nµy nÕu nh×n vµo kÕt qu¶ cuèi cïng lµ gi¸ thµnh ®¬n vÞ mµ ph©n tÝch sù biÕn ®éng th× gi¸ thµnh th¸ng 12 gi¶m 8,84% so víi th¸ng 11.Nh­ng qua ®©y kh«ng thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng trong th¸ng 12 chi phÝ cho s¶n xuÊt chÌ Sen ®­îc tiÕt kiÖm h¬n th¸ng 11 ®­îc. §iÒu nµy cã thÓ thÊy râ bëi v× nÕu tÝnh riªng cho chi phÝ nguyªn liÖu chÝnh vµ vËt liÖu phô th× gi¸ trÞ ®¬n vÞ cña chi phÝ nµy th¸ng11 l¹i thÊp h¬n th¸ng 12 (th¸ng 11 lµ 22350®ång, th¸ng12 lµ 25538 ®ång ). Nh­ vËy gi¸ thµnh ®¬n vÞ sÏ chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín cña yÕu tè chñ quan cña kÕ to¸n. Do vËy C«ng ty cÇn xem xÐt l¹i c¸ch ph©n bæ ®Ó gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc ph¶n ¸nh mét chÝnh x¸c h¬n. Tãm l¹i, c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty ®­îc tæ chøc tèt, song cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh mµ C«ng ty cÇn ph¶i nghiªn cøu kh¾c phôc ®Ó c«ng t¸c kÕ to¸n ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. 2. Mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm tæ chøc vµ qu¶n lý, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty ®· nªu trªn, em xin ®­a ra mét sè ý kiÕn víi mong muèn gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n nµy. 2.1. X¸c ®Þnh l¹i ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt. Nh­ ®· nãi ë trªn, ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt t¹i C«ng ty lµ quy tr×nh c«ng nghÖ khÐp kÝn vµ liªn tôc víi hai giai ®o¹n chÕ biÕn: Tõ nguyªn vËt liÖu ®Õn b¸n thµnh ph¶m vµ tõ b¸n thµnh phÈm ®Õn s¶n phÈm hoµn chØnh. C«ng ty ®· x¸c ®Þnh ®èi t­îng t¹p hîp chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ. ViÖc x¸c ®Þnh nh­ vËy sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc cô thÓ møc chi phÝ cho mçi gia ®o¹n lµ bao nhiªu. Víi ®Æc ®iÓm quy tr×nh s¶n xuÊt c«ng nghÖ cña c«ng ty theo em nªn x¸c ®Þnh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ theo c¸c lý do sau: - Khi t¸ch ra nh­ vËy kÕ to¸n sÏ theo dâi ®­îc chÝnh x¸c l­îng chi phÝ cho mçi giai ®o¹n, kh¶ n¨ng cã thÓ ®iÒu chØnh lo¹i chi phÝ gi÷a 2 giai ®o¹n ®Ó cã hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cao nhÊt. - Ph¸t hiÖn ®­îc nh÷ng chi phÝ thËt kh«ng cÇn thiÕt khhi tiÕn hµnh chuyÓn s¶n xuÊt tõ giai ®o¹n 1 sang giai ®o¹n 2 tõ ®ã gi¶m thiÓu nã. - Phôc vô tèt h¬n cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc chÆt chÏ h¬n thuËn lîi cho viÖc ph©n bæ chi phÝ. Víi viÖc x¸c ®Þnh nh­ trªn ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vÉn x¸c ®Þnh tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt ë ph¹m vi ph©n x­ëng. Cßn trong ph¹m vi chÝnh cña C«ng ty qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ ®­îc chia thµnh hai giai ®o¹n. Giai ®o¹n 1 Tõ chÌ s¬ chÐ ®Õn chÌ b¸n thµnh phÈm qua sÊy ®èi víi chÌ ®en vµ chÌ xanh xuÊt khÈu vµ tõ chÌ s¬ chÕ ®Õn b¸n thµnh phÈm sao h­¬ng ®èi víi chÌ h­¬ng. Giai ®o¹n 2 lµ tõ chÌ b¸n thµnh phÈm qua sÊy vµ b¸n thµnh phÈm sao h­¬ng ®Õn s¶n phÈm hoµn chØnh. Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp cho tõng giai ®o¹n chÕ biÕn, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm tÝnh cho b­íc c«ng nghÖ cuèi cïng. 2.2. VÒ viÖc ph©n lo¹i vËt liÖu phô trong chi phÝ s¶n xuÊt V× trong s¶n xuÊt chÌ h­¬ng cã hai giai ®o¹n c«ng nghÖ chÕ biÕn, vËt liÖu phô xuÊt dïng cho mçi giai ®o¹n chÕ biÕn lµ kh¸c nhau. Giai ®o¹n 1 vËt liÖu phô lµ h­¬ng liÖu cã cÊu thµnh trùc tiÕp nªn thùc thÓ s¶n phÈm vµ chi phÝ nµy ®­îc tÝnh trùc tiÕp vµo gi¸ trÞ nguyªn liÖu chÝnh (B¸n thµnh phÈm sao h­¬ng) .Cßn giai ®o¹n s¶n xuÊt 2 vËt liÖu phô lµ c¸c bao b× ®ãng gãi kh«ng cÊu thµnh trùc tiÕp nªn thùc thÓ s¶n phÈm mµ chØ gãp phÇn hoµn thiÖn s¶n phÈm. VËt liÖu phô ®­îc theo dâi chung trªn cïng mét tµi kho¶n cÊp 2 nh­ vËy sÏ kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc cô thÓ, chÝnh x¸c møc xuÊt dïng cho tõng lo¹i lµ bao nhiªu khi xem xÐt sæ tæng hîp. Do vËy ®Ó b¶o ®¶m yªu cÇu th«ng tin còng nh­ yªu cÇu qu¶n lý C«ng ty nªn thùc hiÖn ph©n lo¹i vËt liÖu phô chi tiÕt trªn tµi kho¶n cÊp 2 thµnh 2 tµi kho¶n cô thÓ lµ: Tµi kho¶n 1522:VËt liÖu phô Tµi kho¶n 15221: H­¬ng liÖu Tµi kho¶n 15222: Bao b× ®ãng gãi Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× chi phÝ vËt liÖu phô th¸ng 12 n¨m 2000 ®­îc theo dâi trªn b¶ng ph©n bæ NVL sÏ lµ: TK 1522: 44.096.630 TK 1522.1: 7.210.930 TK 1522.2:36.885.700 2.3.VÒ ph­¬ng ph¸p ph©n bæ trong viÖc tÝnh gi¸ thµnh. ViÖc kÕ to¸n tù ®iÒu chØnh chi phÝ vÒ h­¬ng liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh chØ ®¶m b¶o tÝnh hîp lý gi÷a gi¸ thµnh vµ gi¸ b¸n cßn nã kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c l­îng chi phÝ cÊu thµnh nªn s¶n phÈm ®ã. Thùc tÕ cã nh÷ng s¶n phÈm ph¶i chÞu thay chi phÝ cho s¶n phÈm kh¸c, cã nh÷ng s¶n phÈm lç thËt nh­ng l·i gi¶ .Do vËy nã kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc tÝnh kh¸ch quan tõ ®ã kh«ng cã biÖn ph¸p cô thÓ gi¶i quyÕt lo¹i s¶n phÈm nµy lµ nh­ thÕ nµo? cã lo¹i bá nã kh«ng? Sù chªnh lÖch trong ph©n bæ khiÕn cho gi¸ thµnh thiÕu chÝnh x¸c. V× vËy ®Ó ®¶m b¶o nguyªn t¾c tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty nªn ph©n bæ c¸c chi phÝ vÒ nhiªn liÖu, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®óng víi chi phÝ thùc tÕ theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n theo s¶n l­îng cña tõng lo¹i s¶n phÈm. ViÖc tÝnh ®óng møc ph©n bæ tõng lo¹i chi phÝ cho tõng lo¹i s¶n phÈm sÏ ph¶n ¸nh ®óng ®¾n vµ ®Çy ®ñ l­îng chi phÝ tiªu hao cho tõng s¶n phÈm. Tuy nhiªn viÖc lµm nµy cã thÓ lµm cho gi¸ thµnh cña mét sè lo¹i s¶n phÈm cao h¬n gi¸ b¸n. Trong tr­êng hîp nµy ®Ó kÝch thÝch ®­îc tiªu thô, t¨ng gi¸ b¸n C«ng ty cã thÓ sö dông c¸c biÖn ph¸p b¸n hµng nh­: qu¶ng c¸o, b¸n hµng tr¶ chËm,.. .MÆt kh¸c vÒ l©u dµi C«ng ty cÇn nghiªn cøu ®Çu t­ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Theo c¸ch ph©n bæ nµy th× c¸c chi phÝ cÇn ph©n bæ ®­îc chia ®Òu theo s¶n l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tÝnh ra cho 1kg s¶n phÈm. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy th× c¸c chi phÝ cÇn ph©n bæ ®­îc tÝnh cho tõng lo¹i s¶n phÈm sÏ lµ: Møc chi phÝ ph©n bæ cho mét lo¹i s¶n phÈm = L­îng chi phÝ cÇn ph©n bæ trong kú x Khèi l­îng lo¹i s¶n phÈm cÇn ph©n bæ chi phÝ Tæng khèi l­îng s¶n phÈm SX trong kú Cô thÓ c¸c lo¹i chi phÝ ®­îc ph©n bæ nh­ sau: Møc ph©n bæ chi phÝ nhiªn liÖu cho mét lo¹i s¶n phÈm = 550000 x S¶n l­îng lo¹i s¶n phÈm tÝnh gi¸ thµnh 28948 Møc ph©n bæ chi phÝ NCTT cho mét lo¹i s¶n phÈm = 71104247 x S¶n l­îng lo¹i s¶n phÈm tÝnh gi¸ thµnh 28948 Møc ph©n bæ chi phÝ SXC cho mét lo¹i s¶n phÈm = 77833393 x S¶n l­îng lo¹i s¶n phÈm tÝnh gi¸ thµnh 28948 Tõ c¸ch ph©n bæ trªn ®©y cho phÐp chóng ta cã thÓ tÝnh to¸n t­¬ng ®èi chÝnh x¸c c¸c kho¶n môc chi phÝ mµ mét s¶n phÈm ph¶i chÞu vµ tõ ®ã cã thÓ tÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm cña tõng lo¹i s¶n phÈm ®Ó ra quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt phï hîp ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho c«ng ty. XuÊt ph¸t tõ c¸ch ph©n bæ trªn ta cã thÓ tÝnh to¸n l¹i mét c¸ch chÝnh x¸c h¬n gi¸ thµnh cña s¶n phÈm chÌ sen 8g lµ: -Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp mµ chÌ sen ph¶i chÞu lµ: 71104247 = x 3164,11 = 7771925 ®ång 28948 -Chi phÝ s¶n xuÊt chung mµ chÌ sen ph¶i chÞu lµ: 77833393 = x 3164,11 = 8507442 ®ång 28948 -Chi phÝ nhiªn liÖu xuÊt dïng ®Ó s¶n xuÊt chÌ sen lµ: 550000 = x 3164,11 = 60117 ®ång 28948 -Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt chÌ sen 8g lµ: ( 72226863 + 8576300 +60117) +8507442 + 7771925 = 97142647 ®ång -Gi¸ thµnh mét kg chÌ sen 8g lµ: 97142647 ®ång/3164,11 = 30701®ång. Víi c¸ch ph©n bæ tr­íc gi¸ thµnh mét kg chÌ sen lµ: = 101683163/ 3164,11 = 32136 ®ång. Qua ®©y còng thÊy ®­îc r»ng kho¶n chi phÝ nhiªn liÖu trong tÝnh gi¸ thµnh kh«ng trùc tiÕp cÊu t¹o nªn thùc thÓ s¶n phÈm mµ gi¸ trÞ cña nã ®­îc ph©n bæ chung cho tÊt c¶ c¸c lo¹i s¶n phÈm. ChÝnh v× vËy ®Ó cho viÖc tÝnh to¸n ®­îc gän nhÑ kÕ to¸n cã thÓ tÝnh toµn bé sè chi phÝ nhiªn liÖu ®­a vµo chhi phÝ s¶n xuÊt chung. §iÒu nµy sÏ kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn biÕn ®éng cña tæng chi phÝ còng nh­ gi¸ thµnh tõng loaÞ s¶n phÈm. 2.4.VÒ viÖc ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt phôc vô cho kÕ to¸n qu¶n trÞ doanh nghiÖp Trong qu¸ tr×nh tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh c¸c lo¹i s¶n phÈm c«ng ty th­êng chØ tËp hîp theo c¸c ph­¬ng ph¸p chung cña kÕ to¸n tµi chÝnh vµ dùa trªn kinh nghiÖm cña c¸c kÕ to¸n viªn nªn th«ng th­êng c¸c th«ng tin vÒ gi¸ thµnh s¶n xuÊt chung c¸c lo¹i s¶n phÈm kh«ng phôc vô ®­îc cho viÖc qu¶n trÞ hay ra c¸c quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp.§Æc biÖt lµ lùa chän c¸c s¶n phÈm cã tÝnh ®¹i diÖn cao cña c«ng ty vµ cã kh¶ n¨ng sinh lêi lín. §Ó phôc vô cho viÖc ra quyÕt ®Þnh trong s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty cÇn ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch øng xö cña chi phÝ theo møc ho¹t ®éng thµnh c¸c biÕn phÝ, ®Þnh phÝ vµ chi phÝ hçn hîp. ViÖc ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch øng xö cña chi phÝ gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ cã c¸ch nh×n nhËn chi phÝ, s¶n l­îng, lîi nhuËn ®Ó cã ®­îc quyÕt ®Þnh qu¶n lý phï hîp vÒ sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tiªu thô, vÒ gi¸ b¸n s¶n phÈm trong tõng giai ®o¹n cô thÓ , vÒ viÖc nhËn ®¬n ®Æt hµng míi thÊp h¬n gi¸ ®ang b¸n. VÝ dô: trong sè c¸c s¶n phÈm ®ang s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña DN cã mét lo¹i s¶n phÈm ®ang gÆp khã kh¨n trong kh©u tiªu thô nÕu gi÷ nguyªn gi¸ b¸n hiÖn t¹i (do ¸p lùc c¹nh tranh). VËy ph¶i quyÕt ®Þnh gi¸ b¸n b»ng bao nhiªu? Nhµ qu¶n trÞ cã thÓ chØ tÝnh vµo gi¸ vèn cho hµng b¸n nµy chi phÝ biÕn ®æi vµ chi phÝ bé phËn (trùc tiÕp) chø kh«ng tÝnh chi phÝ cè ®Þnh chung (gi¸n tiÕp) th× sÏ dÔ dµng ®­a ra gi¸ b¸n cã søc c¹nh tranh mµ vÉn ®¶m b¶o lîi Ých cña DN. V× vËy c«ng ty cÇn ph©n ®Þnh râ c¸c lo¹i chi phÝ nµy ®Ó cã thÓ gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ cña c«ng ty trong viÖc ra quyÕt ®Þnh vµ ph©n lo¹i gi¸ thµnh. 2.5.VÒ viÖc ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo môc ®Ých cña kÕ to¸n qu¶n trÞ: HiÖn t¹i, c«ng ty ®ang tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ba kho¶n môc chÝnh lµ: chi phÝ NVLTT, chi phÝ NCTT, chi phÝ SXC. Tuy vËy, bªn c¹nh ®ã c«ng ty kh«ng thÊy ®­îc tÇm quan träng thùc hiÖn c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh phôc vô cho qu¶n trÞ doanh nghiÖp .Bëi v×, ®Ó cung cÊp th«ng tin cho c¸c nhµ qu¶n trÞ ra quyÕt ®Þnh ®Æc biÖt trong viÖc ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm, gi¸ chuyÓn nh­îng néi bé, khi cã c¸c ®¬n ®Æt hµng ®Æc biÖt th× c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh trªn kh«ng cho thÊy ®­îc nh÷ng ®¬n ®Æt hµng nµo c«ng ty nªn nhËn (cho dï gi¸ thµnh cã thÊp h¬n gi¸ b¸n) hoÆc tõ chèimÆc dï gi¸ b¸n cã cao h¬n gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm bëi c¸ch ph©n bæ chi phÝ cña c«ng ty nhiÒu khi t¹o cho c¸c s¶n phÈm l·i gi¶…§Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn vµ cung cÊp th«ng tin mét c¸ch chÝnh x¸c, kÞp thêi kÕ to¸n cã thÓ ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo bèn lo¹i sau vµ ¸p dông viÖc ph©n lo¹i theo c¸ch øng xö cña chi phÝ: + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt toµn bé Theo ph­¬ng ph¸p nµy gi¸ thµnh toµn bé ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: Gi¸ thµnh toµn bé = CP NVLTT + CP NCTT + CP SXC CP SXC = BiÕn phÝ SXC + §Þnh phÝ SXC Gi¸ thµnh toµn bé kh«ng thÝch hîp cho viÖc ph©n tÝch. Nh­ng nhµ qu¶n lý thÝch sö dông d÷ liÖu vÒ gi¸ thµnh toµn bé trong c¸c quyÕt ®Þnh vÒ ®Þnh gi¸ trªn c¬ së chi phÝ. Hä cho r»ng ®Þnh phÝ s¶n xuÊt chung lµ mét lo¹i chi phÝ cÇn thiÕt ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Lo¹i ®Þnh phÝ nµy khái chi phÝ s¶n phÈm lµm cho gi¸ thµnh s¶n xuÊt kh«ng ®Çy ®ñ. V× lý do nµy, hÇu hÕt c¸c c«ng ty ®Þnh gi¸ trªn c¬ së chi phÝ ®Òu dùa vµo d÷ liÖu gi¸ thµnh toµn bé. + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ (gi¸ thµnh kh¶ biÕn hoÆc trùc tiÕp) Theo ph­¬ng ph¸p nµy gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ = CP NVLTT + CP NCTT + BiÕn phÝ SXC Gi¸ thµnh kh¶ biÕn ®­îc sö dông cho viÖc lËp b¸o c¸o thu nhËp néi bé. Gi¸ thµnh kh¶ biÕn thÝch hîp h¬n gi¸ thµnh toµn bé ®èi víi bÊt kú sù ph©n tÝch nµo ®ßi hái cã sù ph©n biÖt ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ. Nh÷ng ng­êi ®Ò xuÊt gi¸ thµnh kh¶ biÕn cho r»ng nã cung cÊp mét c¬ së tèt h¬n cho viÖc ra quyÕt ®Þnh vÒ gi¸. Hä cho r»ng bÊt kú gi¸ nµo mµ v­ît qua chi phÝ kh¶ biÕn cña s¶n phÈm sÏ t¹o ra mét sè d­ ®¶m phÝ tÝch cùc ®Ó trang tr¶i ®Þnh phÝ vµ ®ãng gãp vµo lîi nhuËn. + Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cã ph©n bæ hîp lý chi phÝ cè ®Þnh Gi¸ thµnh s¶n xuÊt = gi¸ thµnh s¶n xuÊt toµn bé - ®Þnh phÝ d­íi c«ng suÊt + Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm tiªu thô Gi¸ thµnh toµn bé = Gi¸ thµnh s¶n xuÊt toµn bé + CPBH + CP QLDN Ng­êi ta quan t©m tíi c¸ch tÝnh gi¸ thµnh nµy trong tr­êng hîp muèn biÕt xem tæng gi¸ thµnh toµn bé lµ bao nhiªu khi tÝnh c¶ phÇn CPBH vµ CP QLDN , tiÖn cho viÖc so s¸nh víi gi¸ b¸n s¶n phÈm. Tõ ®ã thÊy ngay ®­îc kÕt qu¶ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm hay toµn bé s¶n phÈm. Theo bèn c¸ch ph©n lo¹i ë trªn ta cã thÓ kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau: : Chi phÝ s¶n phÈm Chi phÝ thêi kú BiÕn phÝ §Þnh phÝ Chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Chi phÝ NVL trùc tiÕp Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp Chi phÝ s¶n xuÊt chung Gi¸ thµnh s¶n xuÊt theo biÕn phÝ §Þnh phÝ s¶n xuÊt Gi¸ thµnh s¶n xuÊt cã ph©n bæ hîp lý chi phÝ cè ®Þnh §Þnh phÝ d­íi c«ng suÊt Gi¸ thµnh s¶n phÈm toµn bé Gi¸ thµnh toµn bé s¶n phÈm tiªu thô 2.6. ViÖc tÝnh khÊu hao TSC§ trong chi phÝ s¶n xuÊt chung. KhÊu hao TSC§ tËp hîp vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®­îc tËp hîp bao gåm ë c¶ C«ng ty vµ tÊt c¶ c¸c xÝ nghiÖp thµnh viªn kh¸c tØnh. Nh­ vËy võa kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu th«ng tin, võa kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý cho C«ng ty. MÆt kh¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm ë c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn còng kh«ng ®­îc ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ chÝnh x¸c. §Ó ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý th«ng tin nhanh nhËy, kÞp thêi, chÝnh x¸c C«ng ty nªn giao quyÒn qu¶n lý TSC§ cho c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn vµ viÖc h¹ch to¸n khÊu hao tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm còng ®­îc tÝnh t¹i c¸c ®¬n vÞ nµy. Cßn ë C«ng ty chØ tÝnh riªng cho trong ph¹m vi qu¶n lý vµ sö dông t¹i trung t©m. NÕu thùc hiÖn nh­ vËy viÖc tÝnh khÊu hao sÏ n»m trong ph¹m vi cña tõng ®¬n vÞ thµnh viªn,khi ®ã gi¸ thµnh chÌ s¬ chÕ sÏ ®­îc h¹ch to¸n mét c¸ch chÝnh x¸c vµ chi phÝ chÕ biÕn t¹i trung t©m C«ng ty sÏ gi¶m, gi¶m ®­îc khèi l­îng c«ng viÖc qu¶n lý. ViÖc giao quyÒn qu¶n lý nµy sÏ buéc c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cã tr¸ch nhiÖm h¬n trong s¶n xuÊt, còng nh­ g¾n tr¸ch nhiÖm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm chÌ s¬ chÕ ®Õn c¸c ®¬n vÞ. Trong n¨m 2000 tæng møc khÊu hao TSC§ toµn C«ng ty lµ 1.115.500.000 ®ång, nÕu chØ tÝnh riªng cho trung t©m C«ng ty th× sè khÊu hao ph¶i trÝch lµ 320.743.825 ®ång ®iÒu nµy còng ®ång nghÜa víi gi¶m mét l­îng lín chi phÝ chÕ biÕn. 2.7. ViÖc ph©n bæ khÊu hao TSC§ HiÖn t¹i c¸ch tÝnh khÊu hao TSC§ theo sè n¨m sö dông cã thÓ coi nh­ vËy lµ hîp lý nh­ng viÖc ph©n bæ khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m vµ viÖc ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng chÞu chi phÝ theo em nh­ vËy lµ ch­a ®óng vµ chÝnh x¸c bëi c¸c lý do sau: - ViÖc kÕ to¸n dån hÇu nh­ toµn bé sè khÊu hao cña C«ng ty vµo chi phÝ s¶n xuÊt ®iÒu nµy sÏ lµm t¨ng chi phÝ vµ lµm cho gi¸ thµnh t¨ng lªn. Sè khÊu hao cho qu¶n lý vµ b¸n hµng rÊt thÊp thËm trÝ cã nh÷ng th¸ng kh«ng cã mµ trªn thùc tÕ sè TSC§ dïng cho qu¶n lý vµ b¸n hµng lµ t­¬ng ®èi lín. - ViÖc ph©n bæ khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng còng ch­a thËt chuÈn x¸c bëi v× sè khÊu hao ®· ®­îc trÝch vµ ph©n bæ tr­íc cho 6 th¸ng cuèi n¨m chØ dùa vµo s¶n l­îng s¶n xuÊt cña c¸c th¸ng trong n¨m tr­íc vµ viÖc tù ®iÒu chØnh cña kÕ to¸n . S¶n xuÊt chÌ chÞu ¶nh h­ëng nhiÒu vµo yÕu tè mïa vô, do vËy sù thay ®æi vÒ s¶n l­îng chÌ gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái do vËy C«ng ty cÇn lËp thËt chÝnh x¸c kÕ ho¹ch chØ tiªu s¶n xuÊt cho c¸c th¸ng c¨n cø vµo b¸o c¸o chØ tiªu s¶n l­îng cña c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn. §Ó tõ ®ã cã tû lÖ ph©n bæ khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng trong n¨m hîp lý h¬n. - Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m tuy khèi l­îng s¶n xuÊt Ýt nh­ng vÉn cã s¶n phÈm s¶n xuÊt. Trong khi ®ã chi phÝ khÊu hao cho 6 th¸ng kh«ng ®­îc tÝnh kÓ c¶ chi phÝ qu¶n lý, ®iÒu nµy sÏ g©y ra g¸nh nÆng cho chi phÝ cuèi n¨m. §Ó kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trªn theo chóng t«i nªn ph©n bæ khÊu hao theo ®óng ®èi t­îng chÞu khÊu hao theo môc ®Ých sö dông cña c¸c TSC§. MÆt kh¸c cÇn lËp dù to¸n s¶n xuÊt vµ cã biÖn ph¸p ph©n bæ khÊu hao gi÷a c¸c th¸ng hîp lý. Khi ®ã: Møc khÊu hao ph©n bæ cho ®¬n vÞ s¶n phÈm = Tæng møc khÊu hao trÝch trong n¨m Tæng sè s¶n phÈm dù kiÕn s¶n xuÊt trong n¨m Møc khÊu hao trong mét th¸ng = Møc khÊu hao ph©n bæ cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm x Sè s¶n phÈm dù kiÕn s¶n xuÊt trong th¸ng Thùc hiÖn viÖc ph©n bæ nµy cho tõng lo¹i TSC§ theo môc ®Ých sö dông sÏ gi¶m ®­îc g¸nh nÆng cho chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm.Tuy nhiªn viÖc lµm nµy sÏ khiÕn cho kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh mét sè th¸ng cã thÓ bÞ lç nh­ng bï l¹i lµ viÖc tÝnh to¸n ®­îc chÝnh x¸c vµ nã còng kh«ng ¶nh h­ëng tíi kÕt qu¶ cña c¶ n¨m. 2.8. VÒ thiÕt bÞ s¶n xuÊt HiÖn nay, t¹i C«ng ty trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n th× tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm tû lÖ kh¸ cao. Nh­ng trªn thùc tÕ sè tµi s¶n nµy ®· cò vµ hÕt thêi gian sö dông nh­ng do ®¸nh gi¸ l¹i vµ ®¨ng kÝ tiÕp khÊu hao nªn nã vÉn ®­îc sö dông trong s¶n xuÊt. §iÒu nµy cã thÓ nãi nã chØ lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n trong C«ng ty trªn h×nh thøc vµ ®¸p øng ®­îc l¬Þ Ých tr­íc m¾t nh­ng vÒ l©u dµi nã sÏ lµ g¸nh nÆng cho c«ng ty vµ g©y ra nh÷ng kho¶n chi kh«ng cÇn thiÕt cô thÓ nh­ sau: - Do khèi l­îng tµi s¶n cò nªn hµng n¨m C«ng ty ®· ph¶i bá ra l­îng chi phÝ kh¸ lín ®Ó tiÕn hµnh söa ch÷a b¶o d­ìng . - KhÊu hao mµ c«ng ty ph¶i chÞu sÏ t¨ng trong khi c«ng xuÊt lµm viÖc gi¶m dÇn dÉn ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng. - VÒ l©u dµi sÏ ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm nh­ vËy sÏ ¶nh h­ëng lín ®Õn kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm lµm gi¶m uy tÝn cña C«ng ty Tõ nh÷ng ®iÒu trªn cho thÊy ®Ó ®æi lÊy c¸i lîi tr­íc m¾t mµ bá ®i viÖc ph¸t triÓn l©u dµi cña C«ng ty ®ã lµ ®iÒu kh«ng nªn lµm. Do ®ã C«ng ty cÇn thanh lý vµ thay thÕ thiÕt bÞ, d©y truyÒn s¶n xuÊt míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt vµ chÊt l­îngh s¶n phÈm mµ thÞ tr­êng mong muèn. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy tuy sÏ g©y ra g¸nh nÆng vÒ tµi chÝnh cho C«ng ty nh­ng ®©y sÏ lµ gi¶i ph¸p l©u dµi cho sù ph¸t triÓn vµ l¹i “ trong s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i chÊp nhËn m¹o hiÓm “ ph¶i m¹nh d¹n trong ®Çu t­ . 2.9. VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho HiÖn t¹i, C«ng ty ®ang sö dông ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ cho nguyªn vËt liÖu xuÊt kho theo ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn ®iÒu nµy sÏ rÊt khã x¸c ®Þnh gi¸ bëi v× qu¸ tr×nh nhËp xuÊt th­êng diÔn ra liªn tôc h¬n thÕ c«ng t¸c tÝnh to¸n sÏ cång kÒnh. §Ó ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi cña kÕ to¸n ®Ó h¹ch to¸n chi tiÕt t×nh h×nh nhËp-xuÊt-tån vËt liÖu hµng ngµy th× C«ng ty nªn sö dông gi¸ h¹ch to¸n ®Ó theo dâi vËt liÖu. ViÖc sö dông gi¸ h¹ch to¸n gióp cho kÕ to¸n cã thÓ h¹ch to¸n nhËp-xuÊt-tån vËt liÖu theo chØ tiªu gi¸ trÞ, cung cÊp nh÷ng th«ng tin quan träng vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m nhÑ c«ng viÖc kÕ to¸n vµo cuèi th¸ng, t¹o ra nh÷ng thuËn lîi cho viÖc t¨ng c­êng chøc n¨ng kiÓm tra kÕ to¸n, gãp phÇn sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm, cã hiÖu qu¶ vËt liÖu trong s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m bít chi phÝ , h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Hµng quý ,phßng kÕ to¸n cña c«ng ty sÏ lËp kÕ ho¹ch vÒ thu mua vËt liÖu c¶ vÒ sè l­îng vµ ®¬n gi¸. V× vËy, c«ng ty cã thÓ dïng gi¸ kÕ ho¹ch lµm gi¸ h¹ch to¸n æn ®Þnh trong thêi gian dµi. Gi¸ h¹ch to¸n ®­îc thÓ hiÖn trªn sæ danh ®iÓm vËt liÖu ®Ó ®¶m b¶o ph¶n ¸nh chÝnh x¸c , trung thùc gi¸ trÞ cña vËt liÖu nhËp-xuÊt-tån kho vËt liÖu. §iÒu nµy phôc vô cho kÕ to¸n tæng hîp vËt liÖu vµ kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh do¹nh, phôc vô qu¶n lÝ vËt liÖu ®­îc dÔ dµng h¬n. Khi sö dông gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu nhËp-xuÊt-tån, cuèi th¸ng kÕ to¸n ph¶i tÝnh ra gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu ®Ó ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ ®Ó cã sè l­îng ghi vµo c¸c tµi kho¶n tæng hîp vµ b¸o c¸o kÕ to¸n. ViÖc ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc tÕ ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: -Tr­íc hÕt, kÕ to¸n x¸c ®Þnh hÖ sè gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu: Gi¸ thùc tÕ tån ®Çu k× + Gi¸ thùc tÕ nhËp trong k× H = Gi¸ h¹ch to¸n tån ®Çu k× + Gi¸ h¹ch to¸n nhËp trong k× H:hÖ sè gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n. -Sau ®ã , gi¸ thùc tÕ xuÊt kho ,c¨n cø vµo gi¸ h¹ch to¸n xuÊt kho vµ hÖ sè gi¸: ZTTXK = GHT x H ZTTXK : Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho GHT : Gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu xuÊt kho HÖ sè (H) ®­îc tÝnh riªng cho tõng lo¹i , tõng nhãm vËt liÖu. ViÖc tÝnh chuyÓn gi¸ h¹ch to¸n cña vËt liÖu xuÊt kho thµnh gi¸ thùc tÕ chung theo tr×nh tù trªn ®­îc thÓ hiÖn trªn b¶ng tÝnh gi¸ thùc tÕ cña vËt liÖu. 2.10.VÒ viÖc lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho: Do ®Æc ®iÓm vËt liÖu chÝnh cña C«ng ty lµ c¸c lo¹i chÌ, rÊt khã b¶o qu¶n, dÔ mÊt mµu vµ mÊt mïi. Thªm vµo ®ã lµ c¸c lo¹i vËt liÖu phô nh­ h­¬ng liÖu, bao b×…còng cÇn ph¶i b¶o qu¶n cÈn thËn. Trong khi ®ã, qua qu¸ tr×nh thùc tËp, em nhËn thÊy C«ng ty kh«ng sö dông tµi kho¶n 159. §iÒu nµy chøng tá C«ng ty kh«ng lËp dù phßng cho nhãm hµng tån kho nãi chung vµ nguyªn vËt liÖu nãi riªng. Trªn thùc tÕ, ë C«ng ty, viÖc mÊt phÈm chÊt cña vËt liÖu vÉn x¶y ra, g©y tæn thÊt vÒ mÆt tµi chÝnh cho C«ng ty. Bªn c¹nh ®ã lµ sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ vËt liÖu trªn thÞ tr­êng còng g©y ra kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n ¶nh h­ëng tíi c«ng t¸c h¹ch to¸n vµ qu¶n lý vËt liÖu. V× vËt liÖu chÝnh cña C«ng ty lµ s¶n phÈm trång trät, gi¸ c¶ cña nã phô thuéc nhiÒu vµo diÔn biÕn cña thêi tiÕt, c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc…Do ®ã c«ng ty nªn lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho. Theo nguyªn t¾c thËn träng cña kÕ to¸n cÇn lËp dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cho vËt liÖu khi cã nh÷ng b»ng chøng ch¾c ch¾n vÒ sù ph¸t sinh cã thÓ x¶y ra nh­ c¸c kho¶n thua lç, mÊt m¸t, h­ háng, chÊt l­îng kÐm… Dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho cña c«ng ty ®­îc lËp vµo cuèi niªn ®é kÕ to¸n, tr­íc khi lËp b¸o c¸o tµi chÝnh trªn c¬ së cã nh÷ng b»ng chøng ®¸ng tin cËy vÒ gi¸ gèc cña vËt liÖu cã thÓ kh«ng thùc hiÖn ®­îc do sù gi¶m gi¸ hoÆc h­ háng. Møc lËp dù phßng cña c«ng ty nªn ®­îc x¸c ®Þnh b»ng chªn lªch gi¶m gi¸ gi÷a gi¸ ghi chØ sè vµ gi¸ thùc tÕ t¹i thêi ®iÓm lËp víi ®iÒu kiÖn sè lËp dù phßng kh«ng v­ît qu¸ sè lîi nhuËn thùc tÕ ph¸t sinh. 2.11. VÒ viÖc ¸p dông tin häc vµo trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n Ngµy nay, khi c«ng nghÖ th«ng tin ngµy cµng ph¸t triÓn tíi ®Ønh cao cña nã th× viÖc øng dông tin häc vµo ®êi sèng x· héi ®· vµ ®ang trë thµnh mét xu h­íng cña thêi ®¹i. Trong ®ã ®èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi riªng lµ mét tÊt yÕu vµ cÇn thiÕt. Bëi v×, khi øng dông m¸y vi tÝnh vµo c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n sÏ võ ®¶m b¶o yªu cÇu th«ng tin nhanh, nh¹y, chÝnh x¸c, võa ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý, gi¶m bít khèi l­îng tÝnh to¸n. C«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh ®· trang bÞ ®­îc cho phßng kÕ to¸n 2 m¸y vi tÝnh vµ 1 m¸y in. Tuy nhiªn viÖc sö dông cßn h¹n chÕ ch­a ph¸t huy ®­îc tèi ®a vai trß vµ hiÖu qu¶ cña m¸y. HiÖn t¹i hÇu hÕt c¸c phÇn hµnh c«ng viÖc ®Òu lµm thñ c«ng, m¸y vi tÝnh chØ dïng ®Ó lËp ra c¸c b¶ng biÓu vµ in ra. C«ng ty ch­a sö dông phÇn mÒm kÕ to¸n ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c ho¹ch to¸n cho nªn khèi l­îng ghi chÐp nhiÒu, hÖ thèng sæ s¸ch cång kÒnh Víi c«ng t¸c ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈn ë C«ng ty lµ khèi l­îng ghi chÐp nhiÒu v× kÕ to¸n vÉn thùc hiÖn b»ng tay.§iÒu nµy dÔ g©y ra sai sãt, nhÇm lÉn mÊt nhiÒu thêi gian, kh«ng ®¶m b¶o ®uîc chÝnh x¸c, kÞp thêi cho c«ng t¸c qu¶n lý. XuÊt ph¸t tõ nhiÒu lý do trªn trong thêi gian tíi C«ng ty cÇn ®Çu t­ trang bÞ cµi ®Ët phÇn mÒm m¸y vi tÝnh ®Ó sö dông vµo c«ng t¸c ho¹ch to¸n kÕ to¸n. §ång thêi tæ chøc ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao kü n¨ng sö dông m¸y vi tÝnh cho c¸c nh©n viªn kÕ to¸n. TiÕn tíi thùc hiÖn c«ng viÖc chuyªn m«n ho¸ b»ng m¸y. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng gióp cho th«ng tin kÕ to¸n ®­îc thu thËp, xö lý mét c¸ch nhanh nh¹y, kÞp thêi, chÝnh x¸c mµ cßn gióp cho C«ng ty gi¶m ®­îc chi phÝ nh©n viªn trong qu¶n lý, ®¸p øng yªu cÇu ®ßi hái ngµy cµng cao cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trªn ®©y lµ mét sè ý kiÕn cña b¶n th©n em víi mong muèn gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n suÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña C«ng ty vµ em tin r»ng nÕu thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p trªn th× c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt tai C«ng ty nãi riªng sÏ ®­îc hoµn thiÖn h¬n. PhÇn thø s¸u kÕt luËn Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thi tr­êng kÕ to¸n ®­îc nhiÒu nhµ kinh tÕ, qu¶n lý kinh doanh, chñ doanh nghiÖp quan t©m nh­ mét “ ng«n ng÷ kinh doanh” ®­îc coi nh­ nghÖ thuËt ®­îc ghi chÐp, ph©n lo¹i tæng hîp c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh ph¸t sinh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô viÖc ra quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc ®Ých cña tõng ®èi t­îng th«ng tin. Ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ngµy cµng gi÷ vai trß quan träng trong c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c doanh nghiÖp. TÝnh ®óng tÝnh ®ñ c¸c chi phÝ ®Çu vµo ph¸t sinh lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qua thêi gian t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ t¹i C«ng ty cæ phÇn chÌ Kim Anh, ®­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c« gi¸o TS NguyÔn Minh Ph­¬ng, sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña ban l·nh ®¹o C«ng ty vµ ®Æc biÖt lµ Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n cña C«ng ty ®· gióp em n¾m b¾t d­îc t×nh h×nh thùc tÕ, cñng cè vµ hoµn thiÖn lý luËn, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho em nghiªn cøu t×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n ë C«ng ty, nhÊt lµ c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Lµ mét sinh viªn thùc tËp tèt nghiÖp, em ®· t×m hiÓu nghiªn cøu vÊn ®Ò mét c¸ch nghiªm tóc, tõ ®ã ®­a ra nhËn xÐt, ®¸nh gi¸ chung vÒ ­u ®iÓm vµ nh÷ng mÆt cßn tån t¹i trong ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty. Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm em ®· m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn víi nguyÖn väng ®Ó C«ng ty tham kh¶o thªm nh»m nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c kÕ to¸n hoach to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Tuy nhiªn do tr×nh ®é còng nh­ nhËn thøc cña b¶n th©n cã h¹n, cho nªn vÊn ®Ò nghiªn cøu trong b¸o c¸o nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ, thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. V× vËy em kÝnh mong nhËn ®­îc ý kiÕn ®ãng gãp ®Ó cho b¸o c¸o ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Sinh viªn thùc tËp tèt nghiÖp §inh Ph­¬ng Hµ ._.