Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần sản xuất và XNK Thành Công

LỜI NÓI ĐẦU Kể từ năm 1986 đến nay, nền kinh tế Việt Nam đã bước sang một hướng mới đó là chuyển từ nền kinh tế với cơ chế quản lí tập trung sang cơ chế thị trường có sự điều tiết và quản lí của Nhà nước. Trong bối cảnh kinh tế như vậy, các doanh nghiệp muốn đứng vững và phát triển cần phải nắm bắt được thị trường, tạo chỗ đứng cho sản phẩm của mình trong thị trường. Đối với một doanh nghiệp, điểm mấu chốt giành thắng lợi trong cạnh tranh đó là chất lượng và giá cả sản phẩm. Trước yêu cầu đó đòi hỏi doanh nghiệp không những phải sản xuất ra những sản phẩm có chất lượng cao mà giá cả của sản phẩm phải hợp lí. Sản phẩm có chất lượng tốt, giá thành hạ sẽ là một tiền đề thích hợp giúp doanh nghiệp tăng doanh thu, tăng vòng quay của vốn và đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp để từ đó doanh nghiệp mở rộng và phát triển sản xuất. Như vậy, sự tồn tại và phát triển của một doanh nghiệp phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong đó có việc xử lí giá linh hoạt, biết tính toán chi phí, biết khai thác các tiềm năng sẵn có của mình để giảm chi phí góp phần hạ giá thành sản phẩm cũng là một điều kiện tiên quyết. Tổ chức tốt công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm sẽ đảm bảo xác định đúng nội dung, pham vi của chi phí sản xuất tính đúng, tính đủ giá thành sản phẩm, nhất là trong điều kiện kinh tế thị trường hiện nay cạnh tranh diễn ra rất gay gắt, việc phấn đấu hạ giá thành, nâng cao chất lượng sản phẩm luôn là mục tiêu hàng đầu. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên, với mong muốn được góp phần hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, đồng thời qua quá trình thực tập và tiếp cận thực tế công tác kế toán tại công ty cổ phần Sản xuất và xuất nhập khẩu Thành Công , em đã chọn đề tài luận văn tốt nghiệp “ Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty cổ phần sản xuất và xuất nhập khẩu Thành Công ”. Phương pháp nghiên cứu của luận văn này là dựa trên cơ sở lí luận và hạch toán chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm kết hợp với tính hình thực tế của công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cổ phần Sản xuất và xuất nhập khẩu Thành Công , để từ đó đánh giá nhận xét và đề xuất giải pháp hoàn thiện hạch toán chi phí sản xuất và tính giá sản phẩm Nội dung của luận văn tốt nghiệp ngoài lời mở đầu và kết luận gồm 3 chương sau đây: Chương 1: Cơ sở lí luận về hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất Chương 2: Thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cổ phần Sản xuất và xuất nhập khẩu Thành Công. Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty Cổ phần Sản xuất và xuất nhập khẩu Thành Công . CHƯƠNG I : NHỮNG LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG DOANH NGHIỆP SẢN XUẤT. 1.1 Nội dung chi phí sản xuất ,giá thành sản phẩm và nhiệm vụ của kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm . 1.1.1 Chi phí sản xuất và phân loại chi phí sản xuất. 1.1.1.1 Khái niệm, bản chất của chi phí sản xuất. Trong doanh nghiệp sản xuất là nơi trực tiếp tiến hành các hoạt động sản xuất ra của cải vật chất để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của xã hội. Như vậy có thể nói bất kỳ một hoạt động sản xuất nào cũng đều phải có sự kết hợp ba yếu tố cơ bản đó là - Tư liệu lao động: Nhà xưởng, máy móc, thiết bị và các TSCĐ khác - Đối tượng lao động: nguyên, nhiên vật liệu - Sức lao động của con người Như vậy, CPSX là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các hao phí về lao động sống và lao động vật hoá mà doanh nghiệp đã bỏ ra có liên quan đến hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong một thời kỳ nhất định (tháng, quý, năm,.) chi phí sản xuất phát sinh thường xuyên trong suốt quá trình tồn tại và hoạt động của doanh nghiệp. 1.1.1.2 Phân loại chi phí sản xuất. * Phân loại CPSX theo mục đích và công dụng kinh tế. Theo cách phân loại này chi phí quản lý của Doanh nghiệp bao gồm : -Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp: là toàn bộ chi phí NVL được sử dụng trực tiếp cho quá trình sản xuất chế tạo sản phẩm, lao vụ, dịch vụ. -Chi phí nhân công trực tiếp: bao gồm tiền lương và các khoản phải trả trực tiếp cho công nhân sản xuất, các khoản trích theo lương của công nhân sản xuất như KPCĐ,BHXH,BHYT.... -Chi phí sản xuất chung: là các khoản CPSX liên quan đến việc phục vụ và quản lý SX trong phân xưởng, đội SX. CPSXC bao gồm các yếu tố khấu hao TSCĐ, chi phí dịch vụ mua ngoài,chi phí bàng tiền khác. * Phân loại chi phí sản xuất theo nội dung ,tính chất kinh tế của chi phí -Chi phí nguyên liệu và vật liệu: bao gồm gía mua ,chi phí mua của NVL dùng vào hoạt động SXKD. -Chi phí nhân công: là các khoản chi phí của tiền lương phải trả cho người lao động, các khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ theo tiền lương của người lao động. -Chi phí khấu hao máy móc, thiết bị: bao gồm khấu hao của tất cả TSCĐ dùng vào hoạt động SXKD trong kỳ của Doanh nghiệp. -Chi phí dch vụ mua ngoài: là số tiền phải trả cho các dịch vụ mua ngoài phục vụ cho các hoạt động SXKD của Doanh nghiệp. -Chi phí khác bằng tiền: là các khoản chi phí bằng tiền phát sinh trong quá trình SXKD ngoài các yếu tố chi phí nói trên. Tác dụng của cách phân loại này: cho biết nội dung, kết cấu tỷ trọng từng loại chi phí doanh nghiệp đã sử dụng vào quá trình sản xuất trong tông CPSX ; là cơ sở để lập và phân tích các dự toán CPSX; cung cấp số liệu để lập thuyết minh BCTC, từ đó để tính và tổng hợp thu nhập quốc dân ... * Phân loại CPSX theo mối quan hệ với mức độ hoạt động: - Chi phí khả biến (biến phí): là những chi phí thay đổi về tổng số khi có sự thay đổimức độ( khối lượng) hoạt động của doanh nghiệp. -Chi phí cố định (định phí): là những chi phí mà về tổng ssos không thay đổi khi có sự thay đổi về mức độ (khối lượng) hoạt động của đơn vị. -Chi phí hỗn hợp: là loại chi phí mà bản thân nó gồm cả yếu tố của định phí và biến phí . Tác dụng của cách phân loại này: có ý nghĩa quan trọng trong việc thiết kế, xây dựng mô hình chi phí trong mối quan hệ giưa chi phí-khối lượng-lợi nhuận; việc xác định điểm hòa vốn và việc đưa ra các quyết định kinh doanh * Ngoài ra để phục vụ cho công tác quản trị doanh nghiệp,còn có một số cách phân loại CPSX khác như: - Phân loại CPSX theo phương pháp quy nạp: gồm chi phí trực tiếp,chi phí gián tiếp . - Phân loại CPSX theo mối quan hệ với quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm và quá trình kinh doanh: gồm chi phí cơ bản, chi phí chung. - Phân loại CPSX để lựa chọn các phương án: gồm chi phí chênh lệch, chi phí cơ hội, chi phí chìm. 1.1.2.Giá thành sản phẩm và phân loại giá thành sản phẩm. 1.1.2.1.Khái niệm giá thành sản phẩm Giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các khoản hao phí về lao động sống và lao động vật hoá liên quan đến khối lượng công tác, sản phẩm lao vụ đã hoàn thành. GTSP là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả sử dụng tài sản vật tư, lao động, tiền vốn trong quá trình sản xuất cũng như tính đúng đắn của các giải pháp tổ chức, kinh tế, kỹ thuật. Những chi phí đưa vào GTSP phản ánh được giá trị thực của các tư liệu sản xuất tiêu dùng cho sản xuất và các khoản chi tiêu khác có liên quan tới việc bù đắp giản đơn hao phí, lao động sống. Kết quả thu được là sản phẩm, công việc lao vụ đã hoàn thành đánh giá được mức độ bù đắp chi phí và hiệu quả của chi phí. 1.1.2.2. Phân loại giá thành sản phẩm * Phân loại gía thành xét theo thời điểm tính và nguồn số liệu để tính giá thành.- Giá thành kế hoạch: Là GTSP được tính trên cơ sở CPSX kế hoạch và sản lượng kế hoạch. Giá thành kế hoạch được xác định trước khi bước vào sản xuất trên cơ sở giá thành thực tế kỳ trước và các định mức các dự toán chi phí của kỳ kế hoạch. Gía thành kế hoạch được coi là mục tiêu phấn đấu của DN để tiết kiệm CPSX, hạ GTSP của doanh nghiệp. - Giá thành định mức: Là GTSP được tính trên cơ sở các định mức chi phí hiện hành tại từng thời điểm nhất định trong kỳ kế hoạch và chỉ tính cho đơn vị sản phẩm. Giá thành định mức cũng được xác định trước khi bắt đầu sản xuất sản phẩm và là công cụ quản lý định mức của DN là thước đo chính xác để xác định kết quả sử dụng vật tư, tài sản lao động trong sản xuất. - Giá thành thực tế: Là GTSP được tính trên cơ sở số liệu chi phí thực tế phát sinh tổng hợp trong kỳ và sản lượng sản phẩm đã sản xuất trong kỳ. Sau khi đã hoàn thành việc sản xuất sản phẩm dịch vụ và được tính toán cho cả chỉ tiêu tổng giá thành và giá thành đơn vị thực tế, là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp phản ánh kết quả phấn đấu của doanh nghiệp. * Phân loại gía thành theo phạm vi chi phí tronh giá thành: - Giá thành sản xuất toàn bộ : là loại giá thành mà trong đó bao gồm toàn bộ biến phí và định phí thuộc CPNVLTT, PNCTT, CPSXC tính cho sản phẩm hoàn thành. -Giá thành sản xuất theo biến phí : là loại giá thành trong đó gồm biến phí thuộc CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC tính cho sản phẩm hoàn thành . - Giá thành sản xuất có phân bổ hợp lý định phí sản xuất : là loại giá thành trong đó bao gồm toàn bộ biến phí sản xuất tính cho sản phẩm sản xuất hoàn thành và một phần định phí sản xuất được phân bổ trên cơ sở mức hoạt động thực tế so với mức hoạt động theo công suất thiết kế. - Giá thành toàn bộ theo biến phí : là loại GTSP trong đó bao gồm toàn bộ biến phí (biến phí sản xuất ,biến phí bán hàng ,biến phí quản lý doanh nghiệp) tính cho sản phẩm tiêu thụ. -Giá thành toàn bộ sản phẩm tiêu thụ : bao gồm giá thành sản xuất và chi phí giá thành sản xuất tính cho sản phẩm tiêu thụ. 1.1.3.Mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá thành sản xuất toàn bộ sản phẩm. CPSX và tính GTSP là hai mặt biểu hiện của quá trình sản xuất có mối quan hệ với nhau và giống nhau về chất. Chúng đều là các hao phí về lao động và các khoản chi tiêu khác của doanh nghiệp. Tuy vậy chúng vẫn có sự khác nhau trên các phương diện sau: - Về mặt phạm vi: CPSX bao gồm cả CPSX sản phẩm và chi phí cho quản lý doanh nghiệp và tiêu thụ sản phẩm. Còn GTSP chỉ bao gồm CPSX ra sản phẩm. ( CPSX trực tiếp và chi phí sản xuất chung). Mặt khác CPSX chỉ tính những chi phí phát sinh trong mỗi kỳ nhất định (tháng, quý, năm) không tính đến chi phí liên quan đến số lượng sản phẩm đã hoàn thành hay chưa. Còn GTSP là giới hạn số chi phí sản xuất liên quan đến khối lượng sản phẩm, dịch vụ đã hoàn thành. - Về mặt lượng: Nói đến CPSX là xét đến các hao phí trong một thời kỳ còn GTSP liên quan đến chi phí của cả kỳ trước chuyển sang và số chi phí kỳ này chuyển sang kỳ sau. Sự khác nhau về mặt lượng và mối quan hệ giữa CPSX và GTSP thể hiện ở công thức tính GTSPtổng quát sau: Tổng giá thành Sảnphẩm = Chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ + Tổng chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ - Chi phí sản suất dở dang cuối kỳ Như vậy, CPSX là cơ sở để xây dựng GTSP còn giá thành là cơ sở để xây dựng giá bán. Trong điều kiện nếu giá bán không thay đổi thì sự tiết kiệm hoặc lãng phí của doanh nghiệp về CPSX có ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành thấp hoặc cao từ đó sẽ tác động tới lợi nhuận của doanh nghiệp. Do đó tiết kiệm chi phí, hạ thấp giá thành là nhiệm vụ quan trọng và thường xuyên của công tác quản lý kinh tế. Nó giúp cho doanh nghiệp cạnh tranh có hiệu quả trên thị trường. 1.2. Tổ chức kế toán tập hợp chi phí sản xuất trong các doanh nghiệp sản xuất. 1.2.1.Đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất. - Đối tượng tập hợp CPSX là phạm vi giới hạn mà CPSX cần phải tập hợp nhằm đáp ứng yêu cầu kiểm tra giám sát chi phí và yêu cầu tính GTSP. - Thực chất của việc xác định đối tượng kế toán tập hợp CPSX là xác định nơi phát sinh chi phí và nơi gánh chịu chi phí làm cơ sở cho việc tính GTSP. Xác định đối tượng tập hợp chi phí cần căn cứ vào các yếu tố sau: +Căn cứ vào đặc điểm, công dụng của chi phí sản xuất + Căn cứ cơ cấu tổ chức sản xuất, các mục tiêu yêu cầu, trình độ quản lý sản xuất kinh doanh, yêu cầu hạch toán của doanh +Căn cứ vào quy trình công nghệ và đặc điểm sản phẩm Xác định đối tượng CPSX một cách khoa học hợp lý là cơ sở để tổ chức kế toán CPSX, từ việc tổ chức hạch toán ban đầu đến tổ chức tổng hợp số liệu,ghi chép trên tài khoản, sổ chi tiết CPSX... Các chi phí phát sinh, sau khi tập hợp xác định theo các đối tượng kế toán CPSX sẽ là cơ sở để tính GTSP, dịch vụ theo đối tượng đã xác định. 1.2.2. Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất. -Phương pháp tập hợp chi phí trực tiếp được áp dụng khi chi phí phát sinh được xác định cụ thể cho từng đối tượng chịu chi phí(cho từng sản phẩm,giai đoạn, công nghệ sản xuất ...) - Phương pháp tập hợp và phân bổ gián tiếp được áp dụng trong từng trường hợp CPSX phát sinh có liên quan đến nhiều đối tượng chịu chi phí. 1.2.3. Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất. 1.1.3.1. Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. CPNVLTT bao gồm các khoản chi phí về NVL chính, vật liệu phụ, nửa thành phẩm mua ngoài ... sử dụng trực tiếp cho việc sản xuất chế tạo sản phẩm hoặc trực tiếp thực hiện các lao vụ dịch vụ. CPNVLTT thực tế trong kỳ được xác định theo công thức: CPNVLTT Thực tế trong kỳ = Trị giá NVL trực tiếp còn lại đầu kỳ + Trị giá NVL trực tiếp xuất dùng trong kỳ - Trị giá NVL trực tiếp còn lại cuối kỳ - Trị giá phế liệu thu hồi(nếu có) CPNVLTT sử dụng để sản xuất sản phẩm tại các doanh nghiệp chủ yếu là chi phí trực tiếp nên thường được tập hợp trực tiếp cho từng đối tượng trên cơ sở các " Sổ chi tiết CPNVLTT " được mở cho từng đối tượng can cứ vào các chứng từ xuất kho vật tư và báo cáo sử dụng vật tư ở từng bộ phận sản xuất. Tuy nhiên trong một số trường hợp CPNVLTT có liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí mà không thể tập hợp trực tiếp được phải sử dụng phương pháp tập hợp và phân bổ gián tiếp. Để kế toán CPNVLTT, kế toán sử dụng TK 621 – Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ( Phụ lục 1). 1.2.3.2. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp. CPNCTT là khoản thù lao lao động phải trả cho lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm, trực tiếp thực hiện các lao vụ, dịch vụ như tiền lương chính, lương phụ và các khoản phụ cấp có tính chất lương (phụ cấp khu vực, đắt đỏ, độc hại, phụ cấp làm đêm, thêm giờ…). Ngoài ra, CPNCTT còn bao gồm các khoản đóng góp cho các quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ do chủ sử dụng lao động chịu và được tính vào chi phí kinh doanh theo một tỉ lệ nhất định với tiền lương phát sinh của công nhân sản xuất. CPCNTT thường là các khoản chi phí trực tiếp nên nó được tập hợp trực tiếp vào đối tượng tập hợp chi phí liên quan. Trong trường hợp không tập hợp trực tiếp được thì CPNCTT cũng được tập hợp chung, sau đó kế toán sẽ phân bổ cho từng đối tượng theo một tiêu chuẩn phân bổ hợp lý. Các tiêu chuẩn thường được sử dụng để phân bổ CPNCTT là : Chi phí tiền lương định mức (hoặc kế hoạch), giờ công định mức, giờ công thực tế, khối lượng sản phẩm sản xuất ra ... Để kế toán CPNCTT, kế toán sử dụng TK 622 – Chi phí nhân công trực tiếp (Phụ lục 2). 1.2.3.3. Kế toán chi phí sản xuất chung. CPSXC là những khoản CP cần thiết khác phục cụ cho quá trình sản xuất sản phẩm phát sinh ở các phân xưởng, bộ phận sản xuất. CPSXC bao gồm: CP nhân viên phân xưởng; chi phí vật liệu; chi phí dụng cụ sản xuất; chi phí khấu hao TSCĐ; chi phí dịch vụ mua ngoài; chi phí khác bằng tiền. Việc tính toán xác định CPSXC phải căn cứ vào mức công suất hoạt động thực tế của phân xưởng: - CPSXC cố định được phân bổ vào chi phí chế biến cho mỗi đơn vị sản phẩm được dựa trên công suất bình thường của máy móc sản xuất. Nếu mức sản phẩm thực tế sản xuất cao hơn công suất bình thường thì CPSXC cố định phân bổ theo CP thực tế phát sinh. Nếu mức sản phẩm thực tế sản xuất thấp hơn công suất bình thường thì chỉ được phân bổ theo mức công suất bình thường, phần CPSXC không phân bổ được ghi nhận là CPKD trong kỳ. - CPSXC biến đổi được phân bổ hết trong kỳ theo chi phí thực tế. Kế toán sử dụng TK 627 – Chi phí sản xuất chung ,để kế toán tập hợp và phân bổ CPSXC ( Phụ lục 3). 1.2.4. Kế toán tổng hợp chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp. Cuối kỳ kế toán, sau khi đã tập hợp CPNVLTT, CPNCTT, CPSXC theo từng đối tượng trên các TK 621, TK 622, TK 627, kế toán sẽ tiến hành kết chuyển hoặc phân bổ các loại chi phí này để tập hợp toàn bộ CPSX cho từng đối tượng chịu chi phí. Đối với doanh nghiệp áp dụng kế toán hàng tồn kho theo phương pháp KKTX, kế toán sử dụng TK 154 – Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang, để tập hợp CPSX toàn doanh nghiệp. TK 154 cũng phản ánh và theo dõi CPSX kinh doanh dở dang đầu kỳ và cuối kỳ ( Sơ đồ 04.1 ) Đối với doanh nghiệp áp dụng kế toán hàng tồn kho theo phương pháp KKĐK, kế toán sử dụng TK 631 – Giá thành sản xuất, để tập hợp CPSX toàn doanh nghiệp. TK 154 chỉ sử dụng để phản ánh và theo dõi CPSX kinh doanh dở dang đầu kỳ và cuối kỳ (Sơ đồ 04.2). 1.3. Đánh giá sản phẩm dở dang. SPDD theo nghĩa hẹp chỉ là những sản phẩm đang dở dang trên dây chuyền sản xuất, theo nghĩa rộng SPDD còn bao gồm NTP tự chế biến. Đánh giá SPDD là việc xác định phần CPSX tính vào trị giá SPDD cuối kỳ. Trình tự tiến hành đánh giá sản phẩm dở dang: - Kiểm kê sản lượng SPDD trên các giai đoạn công nghệ sản xuất. - Xác định mức độ chế biến hoàn thành của SPDD (nếu cần). Tuỳ đặc điểm về tổ chức sản xuất, quy trình công nghệ, yêu cầu và trình độ quản lý của doanh nghiệp, kế toán vận dụng phương pháp đánh giá SPDD cuối kỳ thích hợp. Các phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang: + Đánh giá sản phẩm dở dang theo CPNVL trực tiếp. + Đánh giá sản phẩm dở dang theo KLSP đã hoàn thành tương đương. + Đánh giá sản phẩm dở dang theo CPSX định mức. 1.3.1. Đánh giá sản phẩm dở dang theo chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp Trị giá SPDD cuối kỳ chỉ tính phần chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp dùng cho sản xuất SPDD , các chi phí chế biến (CPNCTT,CPSXC) tính toàn bộ cho sản phẩm hoàn thành trong kỳ. Công thức tính: DCK Qdck X = DĐK + Cv Qht+ Qdck Trong đó: - DCK, DĐK: Chi phí sản xuất của SPDD cuối kỳ và đầu kỳ. - Cv: Chi phí nguyên liệu, vật liệu trực tiếp phát sinh trong kỳ. - Qht, Qdck: Sản lượng SP hoàn thành và sản lượng SPDD cuối kỳ. Công thức này được áp dụng trong trường hợp chi phí nguyên, vật liệu trực tiếp được bỏ vào ngay từ đầu của quy trình công nghệ sản xuất. Trong trường hợp chi phí vật liệu phụ trực tiếp bỏ dần vào quá trình sản xuất thì trị giá sản phẩm làm dở chỉ tính theo CPNVL chính trực tiếp (nếu bỏ vào từ đầu quá trình sản xuất) Đối với doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất phức tạp kiểu liên tục, gồm nhiều giai đoạn công nghệ kế tiếp theo một trình tự nhất định, sản phẩm hoàn thành của giai đoạn trước là đối tượng chế tạo của giai đoạn sau thì trị giá SPDD ở giai đoạn đầu tính theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, còn trị giá SPDD ở giai đoạn sau được tính theo giá thành NTP của giai đoạn trước đó chuyển sang. - Ưu điểm: Tính toán đơn giản, khối lượng tính toán ít - Nhược điểm: Độ chính xác không cao bởi CPSX tính cho trị giá sản phẩm dở dang chỉ có khoản mục CPNVL trực tiếp. 1.3.2. Đánh giá sản phẩm dở dang theo khối lượng sản phẩm hoàn thành tương đương. - Điều kiện áp dụng : áp dụng đối với doanh nghiệp có CPNVLTT chiếm tỷ trọng không lớn trong tổng CPSX, KLSPDD lớn và không ổn định giữa các kỳ, đánh giá được mức độ hoàn thành của SPDD. - Nội dung của phương pháp : tính cho SPDD cuối kỳ và CPNVLTT và các CPSX khác, KLSPDD cuối kỳ được quy đổi thành KLHTTĐ theo mức độ chế biến hoàn thành của SPDD. Mức độ chế biến hoàn thành của SPDD được xác định theo đặc điểm của từng khoản mục chi phí. + Đối với chi phí bỏ vào 1 lần từ đầu quy trình sản xuất (thường là CPNVLTT, hoặc chi phí nửa thành phẩm bước trước chuyến sang) thì mức độ chế biến hoàn thành của SPDD là 100 %. Chi phí đó được tính theo công thức: . Dck Qdck X = Ddk + C Qht+ Qdck + Đối với chi phí bỏ dần theo mức độ hoàn thành gia công chế biến (như CPNCTT, CPSXC) được tính theo công thức: . Dck Qhttd X = Ddk + C Qht+ Qhttd Qhttd = Qdck x m%(: Qhttd là KLHTTD và m% là mức độ chế biến hoàn thành. 1.3.3. Đánh giá SPDD cuối kỳ theo CPSX định mức. CPSX làm dở cuối kỳ = CPSX định mức ở từng công đoạn X Số lượng SP làm dở ở công đoạn đó. 1.4. Tổ chức công tác tính GTSP trong doanh nghiệp sản xuất. 1.4.1. Đối tượng tính giá thành. Đối tượng tính giá thành là các sản phẩm, công việc, lao vụ, dịch vụ mà DN sản xuất hoàn thành đòi hỏi phải tính tổng giá thành và giá thành đơn vị. Để xác định đối tượng tính giá thành cần phải căn cứ vào đặc điểm tổ chức sản xuất, quản lý sản xuất, quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm, khả năng và yêu cầu quản lý cũng như tính chất của từng loại sản phẩm cụ thể. Mặt khác, khi xác định đối tượng tính giá thành còn phải căn cứ vào quy trình công nghệ sản xuất của doanh nghiệp. Nếu quy trình sản xuất giản đơn thì đối tượng tính giá thành là loại sản phẩm hoàn thành ở cuối quy trình công nghệ. Nếu quy trình sản xuất phức tạp liên tục thì đối tượng tính giá thành có thể là NTP ở từng giai đoạn và thành phẩm ở giai đoạn cuối cùng đã hoàn thành. 1.4.2. Kỳ tính giá thành. Kỳ tính giá thành là khoảng thời gian nhất định mà sau đó kế toán cần phải tiến hành tính giá thành cho các đối tượng tính giá thành. Kỳ tính giá thành có thể là tháng, quý, năm....phù hợp với kỳ báo cáo,loại hình tổ chức doanh nghiệp. 1.4.3. Phương pháp tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất. Tùy theo đặc điểm cụ thể với mỗi đối tượng tính giá thành của từng doanh nghiệp, doanh nghiệp lựa chọn phương pháp tính giá thành phù hợp. Các phương pháp tính giá thành sản phẩm thường được sủ dụng như: Trong phần lý luận này em xin trình bày nội dung cụ thể của hai phương pháp sau(công ty em đang thực tập áp dụng hai phương pháp này): 1.4.3.1. Phương pháp tính giá thành giản đơn. -Phương pháp này được áp dụng đối với các doanh nghiệp có quy trình công nghệ giản đơn,khép kín và xen kẽ liên tục, chu kỳ sản xuất ngắn. Đối tượng tập hợp CPSX là toàn bộ quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm, đối tượng tính giá thành là KLSP hoàn thành của quy trình sản xuất đó. Z = Ddk + C – Dck z = Z Qht Trong đó: Z,z là tổng giá thành và giá thành đơn vị sản phẩm. 1.4.3.2. Phương pháp tính giá thành theo phân bước. - Phương pháp này áp dụng đối với các doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất phức tạp kiểu chế biến liên tục, thành phẩm được tạo ra phải trải qua nhiều giai đoạn công nghệ, kết thúc mỗi giai đoạn công nghệ tạo ra nửa thành phẩm chuyển sang giai đoạn sau để tiếp tục chế biến. Đối tượng tập hợp CPSX là từng giai đoạn công nghệ, đối tượng tính giá thành là các NTP và thành phẩm hoặc chỉ là thành phẩm cuối cùng. *Phương pháp tính GTSP có tính giá thành NTP. Đối tượng tính giá thành là các NTP của giai đoạn cuối cùng. Trình tự tính giá thành:(ZNi là giá thành NTP giai đoạn i) +Giai đoạn 1: ZN1= Ddk1 + C1 – Dck1 NTP giai đoạn 1 chủ yếu chuyển sang giai đoạn 2 tiếp tục chế biến, ngoài ra có thể bán nửa thành phẩm ra bên ngoài hay nhập kho nửa thành phẩm. +Giai đoạn 2: Nhận NTP của giai đoạn 1 chuyển sang tiếp tục chế biến tạo ra NTP giai đoạn 2: ZN2= Ddk2 + ZN1 + C2 – Dck2 Trong đó C2 là chi phí chế biến của giai đoạn 2. Tuần tự như vậy cho đến giai đoạn cuối cùng sẽ tính được giá thành thành phẩm. ZTP= Ddkn + ZNn-1 + Cn – Dckn * Phương pháp tính giá thành phân bước không tính giá thành NTP.Đối tượng tính giá thành chỉ là thành phẩm của giai đoạn cuối cùng. Trước hết phải xác định được CPSX của từng giai đoạn nằm trong GTSP cuối cùng theo từng khoản mục chi phí, sau đó cộng song song từng khoản mục CPSX của từng giai đoạn nằm trong GTSP sẽ được giá thành thành phẩm, Citp = Ddki + Ci x Qtp Qtp +Qdi Trong đó: + Citp là chi phí giai đoạn công nghệ i tính trong giá tành thành phẩm. + Ci là chi phí phát sinh trong kỳ của giai đoạn công nghệ i. + Qtp khối lượng thành phẩm giai đoạn cuối cùng. +Ddki,Qdi là chi phí dở dang đầu kỳ và KLSPDD cuối kỳ của giai đoạn công nghệ i. CHƯƠNG II THỰC TRẠNG KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN XUẤT NHẬP KHẨU THÀNH CÔNG. 2.1. Đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh. 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Thành Công. Công ty Cổ phần SX và XNK Thành Công là Công ty chuyên sản xuất Cầu Lông. Công ty giữ vai trò quan trọng trong ngành thể dục thể thao và chiếm vị thế quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, bởi sản phẩm có chất lượng cao mà giá cả phù hợp ,chính sản phẩm có chất lượng cao đã giúp Công ty đứng vững trên thị trường cạnh tranh trong nước và ngoài nước. Tên Công ty: Cổ phần Sản xuất- Xuất Nhập Khẩu Thành Công. Địa chỉ : Cụm công nghiệp số 2- Dĩnh Kế - TP Bắc Giang. Công ty Cổ phần sản xuất và xuất nhập khẩu Thành Công là một doanh nghiệp tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, hạch toán kinh tế độc lập, tự chủ về tài chính và có tư cách pháp nhân. Năm 1993 chỉ là một xưởng sản xuất với quy mô nhỏ, công cụ dụng cụ thô sơ, chủ yếu làm bằng tay. Tiêu thụ hàng hoá bằng phương thức bán lẻ và chào hàng. Tài sản và vốn pháp định của công ty ban đầu là 1.039.096.903 đồng. Trải qua nhiều khó khăn, cuối cùng Công ty đã mở rộng được thị trường trong nước với số lượng hàng tiêu thụ tương đối lớn. Tháng 06 năm 1996 Công ty đổi tên thành công ty Trách nhiệm hữu hạn Thành Công. Trong giai đoạn này đã dánh dấu sự thay đổi lớn của công ty cả về mặt quản lý và sản xuất, công ty đã chuyển từ công nghệ làm bằng tay sang công nghệ máy móc. Tuy chỉ là máy móc đơn giản và đã cũ được mua lại từ các công ty khác song đây cũng là bước đầu của sự phát triển. Và nó đã gặt hái được nhiều thành công trong ngành kinh doanh, công ty đã mở rộng được thị trường trong nước,và sẽ xuất khẩu sang nước ngoài. Năm 2003 Công ty đổi tên thành Công ty Cổ phần Xản suất và Xuất Nhập khẩu Thành Công. Công ty đã đầu tư thiết bị mới, chuyển đổi từ công nghệ máy móc cũ sang công nghệ máy móc hoàn toán mới, với những trang thiết bị mới nhập từ cộng hoà liên bang Đức, Nhật… Công ty đã đưa công suất từ 150.000 quả lên gần một tỷ quả cầu và tạo ra sản phẩm cao cấp với chất lượng cao. Trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh, công ty đã thực hiện đầy đủ và đúng đắn các điều khoản hợp đồng mua bán với các đối tác trong và ngoài nước cũng như thực hiện nghĩa vụ đầy đủ đối với Nhà nước. Hiện nay thị trường của công ty không chỉ ở trong nước mà đã được xuất khẩu sang nước ngoài như: Trung Quốc, Xingapo,Thái Lan . . . 2.1.2.Đặc điểm tổ chức quản lý tại công ty CPSX và XNK Thành Công( phu lục 05) Trong cơ chế thị trường hiện nay việc tổ chức sắp xếp bộ máy quản lý hợp lý thì mới có thể chỉ đạo hoạt động sản xuất của doanh nghiệp phát triển được, xuất phát từ thực tế Công ty CPSX và XNK Thành Công là công ty có quy mô vừa và nhỏ. Vì vậy để phù hợp với cơ cấu, nhiệm vụ sản xuất, trình độ trang bị thiết bị, máy móc và để đảm bảo sản xuất có hiệu quả nhất, bộ máy quản lý công ty được tổ chức theo mô hình trực tuyến, quản lý gọn nhẹ, theo chế độ một thủ trưởng, đứng đầu là Giám đốc công ty. Giám đốc là người có quyền lãnh đạo cao nhất, chỉ đạo và đề xuất các chiến lược kinh doanh, chịu trách nhiệm trước Nhà nước cũng như toàn thể cán bộ công nhân viên về hoạt động kinh doanh của công ty. Giúp việc cho Giám đốc là một phó Giám đốc, một kế toán trưởng và hai trưởng phòng: Trưởng phòng kinh doanh, trưởng phòng hành chính. Hệ thống phòng ban chức năng của công ty như sau: - Phòng tổ chức hành chính: Làm công tác tham mưu giúp việc cho Giám đốc trong việc tổ chức các công việc có liên quan đến quản lý cán bộ, công nhân viên, quản lý lao động, sắp xếp nhân sự, đề bạt, đào tạo cán bộ, nâng bậc thợ, ra các quyết định khen thưởng kỷ luật, chịu trách nhiệm về các thủ tục hành chính.. Đồng thời, phòng có nhiệm vụ tính lương, tiền thưởng cho cán bộ công nhân viên toàn doanh nghiệp, phụ trách bảo hiểm, an toàn lao động, vệ sinh công cộng… Ngoài ra, phòng tổ chức hành chính có nhiệm vụ lưu trữ cung cấp hồ sơ, văn bản giấy tờ, bảo vệ tài sản của công ty. - Phòng kinh doanh: Là phòng có nhiệm vụ nghiên cứu thị trường cả đầu vào và đầu ra, cụ thể là cung ứng vật tư đầu vào cho quá trình sản xuất được tiến hành liên tục, làm công tác tiếp thị khai thác thị trường, chịu trách nhiệm về chính sách bán hàng đồng thời kế hợp với phòng tài chính kế toán và phòng kế hoạch sản xuất đề ra phương án giá - Phòng tài chính kế toán: thực hiện hạch toán các nghiệp vụ tài chính của công ty, huy động vốn phục vụ cho sản xuất kinh doanh, xác định kết quả kinh doanh, thanh toán các khoản nợ, tổng hợp, lập báo cáo kế toán định kỳ và quyết toán năm, tư vấn cho ban giám đốc khi đưa ra quyết định liên quan đến tình hình sản xuất kinh doanh của công ty. -Phân xưởng sản xuất: bao gồm các tổ sản xuất, thực hiện quá trình sản xuất tạo ra sản phẩm. Cùng với hoạt động quản lý của các phòng ban chức năng, các phân xưởng, tổ sản xuất còn có các quản đốc phân xưởng và các đốc công là người chụi trách nhiệm về hoạt động sản xuất nội bộ của bộ phận mình quản lý. 2.1.3Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm.( Phụ lục 06) 2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty trong những năm gần đây.(phụ lục 07) 2.2. Đặc điểm về tổ chức công tác kế toán tại Công ty Cổ phần XNK Thành Công. 2.2.1.Hình thức kế toán. Công ty áp dụng là hình thức nhật ký chứng từ (phụ lục08) 2.2.2. Tổ chức bộ máy kế toán. (phụ lục 09) Bộ máy kế toán của công ty gồm 6 người : - Kế toán trưởng kiêm trưởng phòng kế toán : Là người quản lý bao quát toàn bộ công việc kế toán của công ty, có quyền quyết định và kiểm tra giám sát mọi công việc trong phòng kế toán, tham mưu cho Giám đốc về các phương ánh, chiến lược kinh doanh. Kế toán trưởng là người chịu trách nhiệm trước Giám đốc về các vấn đề tài chính kế toán công ty. - Phó phòng kế toán đồng thời là kế toán tổng hợp: tổng hợp cân đối sổ sách kế toán, giúp kế toán trưởng lập báo cáo tài chính định kỳ. - Kế toán giá thành: có nhiệm vụ tổng hợp các chi phí sản xuất phát sinh theo từng hợp đồng, cuối kỳ tiến hành tính giá thành sản phẩm đồng thời theo dõi tình hình tăng giảm, sử dụng nghuyên vật liệu tại công ty. - Kế toán nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, công nợ: theo dõi tổng hợp tình hình Nhập, Xuất, Tồn của từng loại vật tư. Do đặc điểm sản xuất sản phẩm của công ty đòi hỏi nhiều chủng loại vật tư nên kế toán vật tư có khối lượng công việc khá lớn, theo dõi sổ công nợ của khách hàng. - Kế toán tiền lương và thanh toán: Làm nhiệm vụ thanh toán, theo dõi các khoản công nợ với người mua và người bán, thanh toán tiền lương và các chế độ khác với công nhân viên. - Kế toán tài sản cố định, thành phẩm tiêu thụ: có nhiệm vụ hạch toán TSCĐ, theo dõi và ghi sổ quá trình tăng giảm tài sản cố định, tính và trích khấu hao trong kỳ. Đồng thời hạch toán chi tiết và tổng hợ._.