Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất & tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật

LỜI MỞ ĐẦU Để đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội ngày một tăng, cũng như để đáp ứng sự phát triến sản xuất của doanh nghiệp mình, một trong những biện pháp được các nhà quản lý đặc biệt quan tâm hiện nay là công tác kế toán nói chung cũng như kế toán tập hợp chi phí sản xuất tính giá thành sản phẩm nói riêng. Trong đó hạch toán chi phí sản phẩm và tính giá thành được coi là một khâu trung tâm của công tác kế toán, mở ra hướng đi hết sức đúng đắn cho các doanh nghiệp. Thực chất chi phí sản xuất là đầu vào của quá trình sản xuất, do vậy tiết kiệm chi phí sản xuất là hạ giá thành sản phẩm, đồng thời đảm bảo đầu ra của quá trình sản xuất, do vậy tiết kiệm chi phí là hạ giá thành sản phẩm, đồng thời đảm bảo đầu ra của quá trình sản xuất , sao cho nó được xã hội chấp nhận và làm tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp mình. Hơn nữa, mục đích cuối cùng của quá trình sản xuất là tạo ra sản phẩm và giá thành sản phẩm chính là chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, phản ánh chất lượng toàn bộ các mặt hoạt động của doanh nghiệp. Xuất phát từ vấn đề đó mức tính giá thành sản phẩm đòi hỏi phải tính đúng, tính đủ chi phí sản xuất bỏ ra theo đúng chế độ của nhà nước. Hiện nay, trong điều kiện nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, bên cạnh những mặt thuận lợi, cũng không ít những mặt khó khăn, thách thức đối với doanh nghiệp. Vì vậy, muốn đảm bảo ưu thế cạnh tranh, thu lợi nhuận cao thì bên cạnh việc sản xuất ra sản phẩm có chất lượng tốt,mẫu mã đẹp, hợp thị hiếu người tiêu dùng, một yếu tố quan trọng khác là sản phẩm đó phải có giá thành hạ, phù hợp với sức mua của đa số nhân dân. Hạ giá thành sản phẩm đã trở thành nhân tố quyết định sự tồn vong của mỗi doanh nghiệp. Đặc biệt trong ngành thăm dò, khảo sát, thiết kế và xây dựng công trình, hạ giá thành sản phẩm đã được đặt ra như một yêu cầu bức thiết, khách quan nhằm tạo tiền đề cho các ngành sản xuất trong nền kinh tế quốc dân cùng hạ giá thành sản phẩm, nó thúc đẩy quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá.. Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên, qua thời gian nghiên cứu học tập tại trường và thực tập tại Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật, em đã mạnh dạn chọn đề tài : "Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật". Mục đích của đề tài này là vận dụng lý thuyết về hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành vào thực tế công việc này tại Xí nghiệp. Trên cơ sở đó rút ra những ưu điểm, tồn tại nhằm góp phần nhỏ vào việc hoàn thiện công tác kế toán tại Xí nghiệp. Bố cục đề tài ngoài “ Lời nói đầu” và “ Kết luận”, gồm ba chương: Chương 1: Tổng quan về hoạt động sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật. Chương 2: Thực trạng công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật. Chương 3: Hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật. Do thời gian và trình độ kiến thức thực tiễn còn nhiều hạn chế nên chuyên đề thực tập tốt nghiệp của em không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự đóng góp và chỉ bảo thêm của thầy hướng dẫn. Em xin chân thành cảm ơn thầy Ths.Trương Anh Dũng - giảng viên khoa kế toán - Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã hướng dẫn em thực hiện chuyên đề thực tập tốt nghiệp này. Hà Nội, ngày 05 tháng 01 năm 2007 Sinh viên Hoàng Lê Thuỷ CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH CỦA XÍ NGHIỆP THĂM DÒ KHẢO SÁT THIẾT KẾ & DỊCH VỤ KỸ THUẬT. 1.1. Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật và tổ chức bộ máy quản lý của Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật. 1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật. 1.1.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Xí nghiệp. Xí nghiệp Thăm dò khảo sát thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật là một doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Công ty Than Nội Địa – Tập đoàn Than-Khoáng sản Việt Nam – Bộ Công Nghiệp. Trụ sở chính của Xí nghiệp tại 30B - Đoàn Thị Điểm, Quận Đống Đa, Hà Nội. Tiền thân của Xí nghiệp từ những năm 1960 là một bộ phận khảo sát địa chất của Viện thiết kế tổng hợp – Bộ Công Nghiệp Nặng. Đến đầu những năm 70, bộ phận này tách ra thành lập “Viện khảo sát địa chất” và đổi tên thành “Công ty Khảo sát Thăm dò than”. Đến tháng 10 năm 1988 Công ty được sát nhập với “Viện Quy hoạch kinh tế và Thiết kế than” thành “Công ty Khảo sát Thiết kế than” trụ sở đóng tại Km9 - Đường Nguyễn Trãi – Thanh Xuân – Hà Nội. Số cán bộ công nhân viên dôi ra của “Công ty khảo sát thăm dò than” còn khoảng 150 người được Bộ Năng Lượng ra quyết định số 1265/NL/TCCB ngày 26 tháng 10 năm 1988 thành lập “Xí nghiệp Dịch vụ Khảo sát Thăm dò than” trực thuộc “Công ty Khảo sát Thiết kế than”và từ tháng 4 năm 1992 trực thuộc Công ty Than III (nay là Công ty Than Nội Địa). Đến năm 1994, xét đề nghị của Giám đốc Công ty Than Nội Địa và Vụ Trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Trưởng Bộ Năng Lượng ra quyết định số 101/NL/TCCB – LĐ ngày 24 tháng 2 năm 1994 về việc sát nhập “Xí nghiệp Dịch vụ Khảo sát Thăm dò than” với “Xí nghiệp Thăm dò Sản xuất than” ở Yên Viên thành “Xí nghiệp Thăm dò khảo sát thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật” (Viết tắt là XNTDKSTK & DVKT) như hiện nay và trực thuộc Công ty Than Nội Địa. 1.1.1.2. Quá trình phát triển của Xí nghiệp qua các chỉ tiêu trong ba năm gần đây. Về quy mô vốn, theo bảng cân đối kế toán của Xí nghiệp ngày 31/12/2005 thì tổng tài sản là 8.050,5 triệu đồng, trong đó tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn là: 6.218,35 triệu đồng, chiếm 77% tổng tài sản. Với quy mô vốn như vậy trong hoạt động sản xuất kinh doanh công ty đã đạt được những kết quả đáng khích lệ, thể hiện Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty năm 2003, 2004, 2005. ( Đơn vị tính: triệu đồng ) STT Chỉ tiêu Năm 2003 Năm 2004 Năm 2005 1 Doanh thu 8.076,8 8.806,7 13.306 2 Thu nhập bình quân người/tháng 1,965 2,265 2,978 3 Tổng số lao động (người) 106 114 124 4 Lợi nhuận thực tế 499,1 738,5 1.350,9 5 Nghĩa vụ nộp ngân sách NN 813,7 906,8 1.457,5 Doanh thu năm 2004 đạt 8.806,7 triệu đồng tăng so với năm 2003 là 9%, năm 2005 đạt 13.306 triệu đồng tăng so với 2004 là 51%. Qua bảng phân tích trên ta thấy tình hình sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp là khá tốt và luôn có chiều hướng tăng lên năm sau cao hơn năm trước. Lợi nhuận thực tế của Xí nghiệp tăng lên rõ rệt, năm 2005 tăng so với 2004 là 612.317 triệu đồng. Nguyên nhân của việc tăng lợi nhuận là do trong năm 2005 Xí nghiệp đã ký thêm được các hợp đồng đặt hàng mới, sản phẩm sản xuất ra đạt chất lượng tốt và Xí nghiệp đã quản lý các khoản chi phí có hiệu quả. Cùng với sự tăng lên của doanh thu và lợi nhuận thì các khoản nộp ngân sách Nhà nước cũng không ngừng tăng lên, năm 2004 tăng so với 2003 là 11.4%, năm 2005 tăng 60,7%. Số lượng lao động cũng có chiều hướng tăng nhẹ, đời sống cán bộ công nhân viên của công ty cũng đã ổn định và có xu hướng tăng. Thu nhập bình quân đầu người năm 2004 cũng tăng 15.3% so với năm 2003, năm 2005 tăng 31.5% so với năm 2004 . 1.1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của xí nghiệp Thăm dò khảo sát thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật. 1.1.2.1. Chức năng, nhiệm vụ của Xí nghiệp. Là một doanh nghiệp thuộc loại nhỏ, XN có các chức năng hoạt động sau: - Thăm dò, khảo sát, thiết kế mỏ - thiết kế và xây dựng các công trình công nghiệp và dân dụng quy mô vừa và nhỏ - thiết kế quy hoạch, lập tổng dự toán các công trình phục vụ vùng mỏ, miền núi ... - Đo đạc địa hình, khảo sát địa chất công trình, địa chất thuỷ văn, môi trường các công trình xây dựng. - Khoan thăm dò khai thác nước ngầm. - Giám định chất lượng than, vật liệu xây dựng - phân tích mẫu nước, đất đá, khoáng sản. - Lập dự án đầu tư các công trình công nghiệp, dân dụng. - Xác định chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật, nền móng các công trình, xác định vị trí các công trình - Xác định hiện trạng, đánh giá nguyên nhân sự cố các công trình. 1.1.2.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp . Xí nghiệp là đơn vị sản xuất kinh doanh phụ thuộc Công ty Than Nội Địa. Ngành nghề kinh doanh của Xí nghiệp rất đa dạng, khảo sát thiết kế là một ngành phải chấp nhận rủi ro lớn. Trong công việc, do môi trường làm việc thường xuyên thay đổi và phụ thuộc nhiều vào điều kiện khách quan như khí hậu, thời tiết nên nhiều khi chi phí bỏ ra rất lớn song hiệu quả thu được là chưa cao. Sản phẩm của Xí nghiệp thuộc loại sản phẩm trừu tượng, nó là kết quả của công tác nghiên cứu khoa học kỹ thuật, do đó quy trình công nghệ riêng được miêu tả ngắn gọn như sau: - Nghiên cứu khảo sát thực địa nơi dự định xây dựng các công trình, hạng mục công trình theo yêu cầu của các nhà đầu tư. - Nghiên cứu thu thập các thông tin có liên quan đến dự án định xây dựng. - Xử lý thông tin và lập dự án đầu tư công trình, lập thiết kế kỹ thuật, thiết kế thi công các công trình và hạng mục công trình. - Bảo vệ trước cơ quan chức năng về dự án đầu tư, thiết kế kỹ thuật, thiết kế thi công và các công trình do Xí nghiệp lập. - Thăm dò đánh giá trữ lượng tài nguyên các mỏ than. - Lập các tài liệu cơ sở ban đầu như bản đồ phục vụ cho thiết kế. - Xây dựng các công trình công nghiệp thuộc ngành mỏ. 1.1.3. Tổ chức bộ máy quản lý hoạt động sản xuất - kinh doanh của Xí nghiệp Thăm dò khảo sát thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật. 1.1.3.1. Mô hình tổ chức bộ máy quản lý. Xí nghiệp TDKSTK & DVKT là đơn vị với tổng số 124 cán bộ công nhân viên, Xí nghiệp nằm dưới sự chỉ đạo trực tiếp của phó Giám đốc Công ty Than Nội Địa về mặt kỹ thuật, là đơn vị trực thuộc có tư cách pháp nhân không đầy đủ, có con dấu riêng và được mở tài khoản tại ngân hàng. Xí nghiệp có quy mô sản xuất kinh doanh nhỏ nên hình thức quản lý trực tuyến được áp dụng với Giám đốc là người đứng đầu chịu trách nhiệm chung về mọi hoạt động và quản lý chung toàn bộ hoạt động của Xí nghiệp. Giúp việc cho giám đốc có một phó giám đốc. Sơ đồ tổ chức bộ máy của Xí nghiệp Thăm dò khảo sát thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật Giám Đốc Phó Giám Đốc P.Kỹ Thuật Trắc Địa P.Kỹ Thuật Địa Chất P. TN Hoá & Cơ Lý P. Thiết Kế Đội Địa Chất Và Xây Dựng P. TàiChính Kế Toán P. Kế Hoạch Vật Tư P. Tổ Chức HC & LĐ TL Tổ Địa Chất 2 Tổ Địa Chất 1 Tổ Địa Chất 4 Tổ Địa Chất 3 Tổ Xây Dựng 2 Tổ Xây Dựng 1 P.Cơ Điện An Toàn PX Cơ Khí – SX Phụ 1.1.3.2. Chức năng, nhiệm vụ của các bộ phận. 1.1.3.2.1/Phòng tổ chức hành chính-lao động tiền lương: */ Chức năng : Tham mưu giúp việc Giám đốc, chịu trách nhiệm trước Giám đốc về các mặt công tác: - Công tác hành chính quản trị, công tác văn hoá thể thao. - Công tác thi đua khen thưởng, công tác tổ chức cán bộ. - Công tác lao động tiền lương và chính sách chế độ. */ Nhiệm vụ: +/ Công tác hành chính: - Tổ chức lễ tân, phục vụ hội nghị, hội họp và các hoạt động giao tiếp khác - Quản lý, điều động xe con phục vụ đưa đón CBCNV của Xí nghiệp đi công tác đúng lịch trình hợp lý, tiết kiệm và an toàn. - Điều chỉnh phù hợp với yêu cầu công việc thực tế của cá nhân và đơn vị trong Xí nghiệp. - Quản lý và lập hồ sơ theo dõi sức khoẻ, khám chữa bệnh cho CBCNV. - Soạn thảo văn bản. Tổ chức và thực hiện công tác văn thư kịp thời chính xác, an toàn, lưu trữ tài liệu văn bản khoa học, kiểm tra tính pháp lý của các văn bản do các phòng ban hành theo đúng pháp chế hành chính. - Thực hiện công tác phục vụ, tạp vụ, vệ sinh văn phòng +/Công tác VH-TT: Phối hợp với công đoàn XN (Giải quyết chính sách chế độ) trong tổ chức phong trào hội thao hội diễn, văn hoá văn nghệ của XN cũng như các phong trào chung do Công ty, Tập đoàn Than-Khoáng sản phát động. +/Công tác thi đua khen thưởng và kỷ luật lao động: - Phối hợp với công đoàn tổ chức tuyên truyền, phổ biến chế độ chính sách, chỉ thị nghị quyết…tới CBCNV; Tổ chức phong trào thi đua lao động sản xuất góp phần hoàn thành kế hoạch sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp. - Tổ chức phát động phong trào thi đua hàng năm, đăng ký thi đua, hướng dẫn bình xét tiêu chuẩn thi đua. Chủ trì việc đánh giá tổng kết, lựa chọn cá nhân đơn vị xuất sắc báo cáo hội đồng thi đua khen thưởng, đề xuất mức thưởng cho cá nhân, đơn vị. - Phối hợp với các phòng ban chức năng biên soạn quy chế khen thưởng, xử lý trách nhiệm vật chất và kỷ luật lao động đối với CBCNV làm việc trong từng lĩnh vực ngành nghề của xí nghiệp; trình Giám đốc phê duyệt ban hành. - Công tác kỷ luật: Thực hiện các thủ tục thi hành kỷ luật đối với CBCNV vi phạm theo đúng trình tự, thủ tục được nhà nước, Tổng công ty, Công ty quy định. +/Công tác tổ chức cán bộ: - Công tác tổ chức sản xuất và tổ chức bộ máy quản lý: Lập phương án hoàn thiện bộ máy quản lý, tổ chức sản xuất chuyên sâu phù hợp với điều kiện thực tế của Xí nghiệp. - Công tác cán bộ: Lập phương án quy hoạch cán bộ hàng năm, đề xuất phương án đề bạt, bổ nhiệm, sắp xếp, luân chuyển, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện các quyền lợi khác của cán bộ thuộc diện Xí nghiệp quản lý; trình lãnh đạo xí nghiệp xem xét quyết định. Thống kê tổng hợp báo cáo về công tác cán bộ theo quy định, cung cấp thông tin kịp thời chính xác về cán bộ theo yêu cầu của các phòng ban, đơn vị và lãnh đạo Xí nghiệp. - Công tác đào tạo cán bộ, nâng lương: Thực hiện chính sách nâng lương, đào tạo nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ. Lựa chọn đề cử cán bộ đi tham quan, học tập theo quy định hiện hành của Công ty, Tập đoàn. +/ Công tác lao động tiền lương: Xây dựng và thực hiện quy chế tiền lương, quản lý lao động, nội quy lao động, phân phối tiền lương, thu nhập và các hình thức giao khoán khác đối với người lao động, điều động lao động trong nội bộ Xí nghiệp, thực hiện việc sắp xếp lao động dôi dư theo quy định. Tham gia xây dựng định mức, quy chế khoán. Giám sát kiểm tra việc quyết toán khoán của các bộ phận nhận khoán. Hướng dẫn các bộ phận thiết lập chứng từ thanh toán lương theo quy định, thiết lập sổ lương, kiểm tra việc cấp phát tiền lương cho người lao động theo quy định hiện hành. Thường xuyên kiểm tra và đối chiếu giữa bảng lương, sổ lương lưu tại xí nghiệp với sổ chia lương thực tế tại các đơn vị sản xuất đảm bảo tiền lương đến tận tay người lao động. Giải quyết các chính sách về BHXH, BHYT, BHTT đối với người lao động. Ngoài các nhiệm vụ trên, phòng còn chịu trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ khác do Giám đốc phân công. 1.1.3.2.2/ Phòng kế hoạch vật tư: */Chức năng: Tham mưu, giúp việc cho Giám đốc, chịu trách nhiệm trước Giám đốc về các mặt công tác: - Xây dựng và theo dõi việc thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh toàn Xí nghiệp. - Thực hiện việc quản lý theo dõi cung ứng, sử dụng vật tư trong quá trình sản xuất kinh doanh. - Mua sắm, quản lý, cung ứng vật tư phục vụ yêu cầu sản xuất và bảo quản tài sản vật tư tại kho của Xí nghiệp. - Chủ trì việc lập dự toán, tham gia ký kết hợp đồng kinh tế, đôn đốc, giám sát quá trình thực hiện hợp đồng. - Chủ trì việc xây dựng quy chế giao khoán, ra các quyết định giao nhiệm vụ sản xuất. Kiểm tra các quyết toán khoán của các đơn vị nhận khoán và đề xuất những ý kiến phục vụ hoàn thiện quy chế khoán. - Chủ trì việc lập kế hoạch, nhu cầu đầu tư và quyết toán đầu tư mua sắm, đầu tư nâng cấp trang thiết bị của Xí nghiệp theo quy chế hiện hành. */Nhiệm vụ: +/ Công tác kế hoạch: Lập kế hoạch sản xuất kinh doanh ngắn hạn, dài hạn. Bao gồm kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản, kế hoạch sản xuất, kế hoạch giá thành, kế hoạch kinh doanh dịch vụ. Tổng hợp kế hoạch giá thành. Thống kê cập nhật sản lượng thực hiện theo tuần, tháng, quý, năm, đề xuất các phương án quản lý sản xuất hữu hiệu trình lãnh đạo Xí nghiệp. +/ Công tác vật tư: Thực hiện việc ký kết các hợp đồng mua bán vật tư, tổ chức cung ứng theo yêu cầu sản xuất kinh doanh của Xí nghiệp, tuân theo các quy định của pháp luật về việc nhập xuất, bảo quản vật tư cho sản xuất. +/ Công tác hợp đồng kinh tế: Dự thảo các hợp đồng kinh tế, hợp đồng mua bán với các đối tác, đàm phán, ký kết và thanh lý hợp đồng, tổng hợp kiểm tra, phát hiện sai sót trong các hợp đồng đã ký, đã thanh lý của Xí nghiệp nhằm đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật. Theo dõi kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện hợp đồng, đề xuất các biện pháp giải quyết kịp thời với Giám đốc khi có tranh chấp, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng. Chủ trì xây dựng quy chế giao khoán, phối hợp với các phòng ban liên quan xây dựng trên cơ sở các định mức chuẩn phù hợp. Ban hành các quyết định giao nhiệm vụ sản xuất phải kịp thời, rõ ràng, có bản dự trù định mức vật tư, nhân công kèm theo. Theo dõi việc thực hiện về tiến độ và chất lượng thi công. Tham gia nghiệm thu nội bộ các công đoạn công trình đã hoàn thành, đôn đốc việc hoàn tất và kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ các thủ tục thanh quyết toán. Ngoài các nhiệm vụ trên, phòng còn chịu trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ khác do Giám đốc phân công. 1.1.3.2.3/ Phòng Kế toán-Thống kê-Tài chính. */Chức năng: Tham mưu, giúp việc Giám đốc về các mặt công tác: - Công tác kế toán thống kê theo pháp lệnh kế toán và điều lệ tổ chức kế toán của Nhà nước ban hành - Công tác quản lý tài chính Xí nghiệp. - Công tác quản lý hệ thống giá trong Xí nghiệp. */Nhiệm vụ: +/ Công tác kế toán - thống kê: Tổ chức thực hiện ghi chép, tính toán, phản ánh số hiện có và phản ánh toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh theo chế độ kế toán hiện hành. Kiểm tra tình hình thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh, thu chi tài chính, phát hiện ngăn chặn kịp thời những hành động tham ô, lãng phí, vi phạm chính sách chế độ, kỷ luật kinh tế, tài chính của Nhà nước. Cung cấp các tài liệu, số liệu cho việc điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh, kiểm tra và phân tích hoạt động kinh tế, tài chính, phục vụ công tác và theo dõi thực hiện kế hoạch. Lập các báo cáo kế toán, thống kê, báo cáo quyết toán tài chính quý năm theo quy định. +/ Công tác quản lý tài chính: Thực hiện quản lý tài chính theo các văn bản quy định của nhà nước áp dụng tại các thời điểm trong quá trình sản xuất. Dự thảo quy chế tài chính trình Giám đốc và tổ chức thực hiện. Thực hiện kế hoạch vốn cho sản xuất kinh doanh, bảo tồn vốn, sử dụng tiết kiệm có hiệu quả. Quản lý, giám sát và chịu trách nhiệm toàn bộ các khoản thu, chi không đúng mục đích Phối hợp với các phòng ban tham gia xây dựng định mức quy chế khoán. Tham gia nghiệm thu thực tế các công đoạn công trình đã hoàn thành. Kiểm tra tính pháp lý các hợp đồng kinh tế, hợp đồng mua bán, hợp đồng thời vụ. Hướng dẫn các đơn vị lập chứng từ thanh quyết toán theo quy định. Kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ các thủ tục chứng từ thanh quyết toán, nếu phát hiện sai sót phải báo cáo kịp thời với Giám đốc để có biện pháp sửa chữa kịp thời. 1.1.3.2.4/ Phòng Thiết kế. */ Chức năng- Nhiệm vụ: Là một bộ phận nằm trong cơ cấu tổ chức bộ máy của Xí nghiệp, có chức năng nhiệm vụ tham mưu, giúp việc Giám đốc thực hiện các công việc sau: Các công trình tư vấn - thiết kế trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng mỏ và công nghiệp. Ngoài các nhiệm vụ trên, phòng còn chịu trách nhiệm thực hiện các nhiệm vụ khác do Giám đốc phân công. 1.1.3.2.5/Phòng Thí nghiệm: */Chức năng, nhiệm vụ: Tham mưu, giúp việc Giám đốc về công tác thí nghiệm mẫu các loại. - Phân tích các chỉ tiêu cơ lý - hoá của mẫu đất đá, nước theo quy trình quy phạm và yêu cầu kỹ thuật của khách hàng. - Tổ chức quản lý lưu trữ mẫu, cơ sở dữ liệu hoá nghiệm - phân tích mẫu, hồ sơ tài liệu kỹ thuật, quy trình, quy phạm, kỹ thuật an toàn hoá nghiệm - phân tích mẫu. - Quản lý kỹ thuật trong lĩnh vực hoá nghiệm - phân tích cơ lý mẫu theo quy trình quy phạm chuyên ngành. - Kiểm tra giám sát và nghiệm thu mẫu, gia công chế biến mẫu, hóa nghiệm mẫu, phân tích mẫu. - Tổng hợp báo cáo công tác hoá nghiệm - phân tích mẫu theo định kỳ và đột xuất. 1.1.3.2.6/ Phòng Kỹ thuật địa chất: */Chức năng: Tham mưu, giúp việc Giám đốc trong các lĩnh vực: Địa chất công trình và Địa chất thăm dò. */Nhiệm vụ: +/ Công tác địa chất công trình: - Quản lý, cập nhật, lưu trữ cơ sở dữ liệu địa chất, hồ sơ tài liệu kỹ thuật, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan tới lĩnh vực địa chất công trình. - Lập phương án thi công, báo cáo khảo sát địa chất công trình. - Theo dõi, giám sát quá trình thi công địa chất công trình, kỹ thuật đào hào - giếng, ghi chép cập nhật số liệu theo quy định. - Nghiệm thu khối lượng thi công. - Thực hiện các nhiệm vụ liên quan khác do Giám đốc giao. +/Công tác địa chất thăm dò: - Kiểm tra, theo dõi, giám sát kết quả thực hiện các công việc trong quá trình thăm dò địa chất. - Cán bộ kỹ thuật được phân công theo dõi quá trình khoan ngoài công trường phải bám sát phương án thi công về khối lượng và chất lượng, tiến độ công trình, hướng dẫn nhắc nhở công nhân khoan theo đúng yêu cầu kỹ thuật, nếu sai phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Giám đốc. - Quản lý, cập nhật, lưu trữ cơ sở dữ liệu địa chất, hồ sơ tài liệu kỹ thuật, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan tới lĩnh vực địa chất của XN. - Lập kế hoạch khảo sát thăm dò địa chất. - Tổ chức tổng hợp cơ sở dữ liệu, tài liệu, lập phương án báo cáo địa chất thuộc lĩnh vực chuyên ngành. - Tổ chức thực hiệm nghiệm thu khối lượng thi công sau khi kết thúc. 1.1.3.2.7/ Phòng Kỹ thuật trắc địa: */Chức năng: Tham mưu, giúp việc Giám đốc trong công tác trắc địa: Quản lý, cập nhật, lưu trữ cơ sở dữ liệu trắc địa, hồ sơ tài liệu kỹ thuật, các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan tới công tác quản lý kỹ thuật trắc địa. Tổng hợp lập kế hoạch khảo sát địa hình, lập các phương án báo cáo khảo sát địa hình. Tổ chức đo đạc xác định, nghiệm thu khối lượng, chất lượng phương án, báo cáo khảo sát trắc địa. Lập bản đồ khảo sát đo đạc địa hình, xây dựng, kiểm tra mạng lưới toạ độ, độ cao và thực hiện các yêu cầu đo đạc khác. Tổng hợp tài liệu khảo sát, lập báo cáo công tác địa hình khảo sát và các nhiệm vụ khác do Giám đốc giao. */Nhiệm vụ: Thực hiện nhiệm vụ sản xuất đo đạc theo quy chế khoán của Xí nghiệp. 1.1.3.2.8/ Đội Địa chất và Xây dựng. */Nhiệm vụ: - Tổ chức thi công các công trình địa chất theo phương án kỹ thuât, phương án thi công được duyệt. - Xây dựng và tổng hợp báo cáo thi công thăm dò. Tổng hợp tài liệu thi công thăm dò mẫu, tài nguyên. - Xây dựng các công trình công nghiệp quy mô nhỏ thuộc ngành mỏ. 1.1.3.2.9/ Phòng Cơ điện - an toàn bảo hộ lao động: */ Chức năng nhiệm vụ: Thực hiện việc lập kế hoạch , sửa chữa thường xuyên phương tiện, thiết bị cơ điện. Tổng hợp kế hoạch và nhu cầu đầu tư mới, sửa chữa nâng cấp trang thiết bị của Xí nghiệp. Lập và tham gia đề xuất các giải pháp công nghệ, các đề tài nghiên cứu khoa học, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Kiểm tra, đôn đốc, giám sát tình vận hành, chăm sóc bảo quản kỹ thuật và sửa chữa thường xuyên máy móc thiết bị theo quy trình quy phạm và hưỡng dẫn kỹ thuật của nhà chế tạo. Lập phương án khắc phục sự cố kỹ thuật thiết bị theo quy định của cơ quan quản lý cấp trên. Tham mưu giúp việc cho Giám đốc Xí nghiệp về lĩnh vực BHLĐ nhằm đảm bảo cho quá trình sản xuất kinh doanh an toàn và hiệu quả. 1.1.3.2.10/ Phân xưởng cơ khí, sản xuất phụ: */ Chức năng - Nhiệm vụ: +/Công tác sửa chữa thiết bị: - Tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch sửa chữa thường xuyên, sửa chữa dự phòng và sửa chữa đột xuất thiết bị đúng quy trình quy phạm kỹ thuật đã ban hành. - Tham gia kiểm tu các thiết bị vào xưởng sửa chữa định kỳ, đột xuất. - Lập dự toán sửa chữa thường xuyên thiết bị. - Tham gia kiểm tra tình hình thực hiện công tác cơ điện của các đơn vị sử dụng thiết bị khi có yêu cầu của đoàn kiểm tra xí nghiệp +/Công việc gia công cơ khí: - Gia công phục hồi các chi tiết phụ tùng phục vụ công tác khoan và kiến thiết cơ bản của Xí nghiệp. 1.2. Tổ chức công tác kế toán tại Xí nghiệp Thăm dò khảo sát thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật. 1.2.1. Tổ chức bộ máy kế toán tại xí nghiệp TDKSTK & DVKT. *Tổ chức bộ máy kế toán ở Xí nghiệp TDKSTK & DVKT gồm 9 nhân viên biên chế với trình độ 100% là đại học và cao đẳng đảm nhận những việc sau: + 01 kế toán trưởng + 01 kế toán tổng hợp + 03 kế toán thanh toán + 01 kế toán ngân hàng + 01 kế toán TSCĐ và vật tư + 01 kế toán thuế + 01 thủ quỹ Kế toán trưởng Phó phòng kế toán Kế toán tổng hợp Kế toán thanh toán. Kế toán thuế Kế toán ngân hàng. Kế toán TSCĐ và vật tư Thủ quỹ Sơ đồ: mô hình tổ chức bộ máy kế toán Nhiệm vụ của từng bộ phận như sau: + Kế toán trưởng ( Kiêm trưởng phòng kế toán ): phụ trách chung, chịu trách nhiệm trước giám đốc và cấp trên về mọi hoạt động kinh tế . + Kế toán tổng hợp: thực hiện tập hợp chi phí sản xuất, tính giá thành, xác định kết quả và lập các báo biểu kế toán. + Kế toán thanh toán: thực hiện kế toán vốn bằng tiền tất cả các khoản thanh toán trong nội bộ xí nghiệp với người cung cấp. + Kế toán ngân hàng: thực hiện kế toán vốn bằng chuyển khoản của tất cả các khoản phát sinh trong xí nghiệp. + Kế toán TSCĐ và vật tư: hạch toán nhập, xuất kho vật tư hàng tháng cho sản xuất của các đội đồng thời tính khấu hao Tài sản cố định phân bổ vào chi phí sản xuất trong kỳ ( theo phương pháp đường thẳng). + Kế toán thuế : thực hiện việc kê khai thuế hàng tháng và các khoản phải nộp ngân sách. + Thủ quĩ: thực hiện các quan hệ giao dịch với ngân hàng, rút tiền mặt về quĩ đảm bảo cho sản xuất. 1.2.2. Đặc điểm tổ chức công tác kế toán tại Xí nghiệp Thăm dò khảo sát thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật. 1.2.2.1. Đặc điểm tổ chức vận dụng hệ thống chứng từ kế toán Xí nghiệp. Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật vận dụng hệ thống chứng từ theo quyết định 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài Chính. Tất cả các chứng từ kế toán mà Xí nghiệp sử dụng đều tuân thủ theo quy định của Bộ Tài chính phát hành. Bao gồm hai loại chứng từ là chứng từ bắt buộc và chứng từ hướng dẫn bao gồm các loại sau: + Lao động - Tiền lương: Hợp đồng giao khoán, biên bản nghiệm thu hợp đồng giao khoán, thanh lý hợp đồng giao khoán, Bảng kê trích nộp các khoản theo lương, bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm XH, bảng chấm công, bảng thanh toán lương công nhân trực tiếp - gián tiếp, bảng chấm công làm thêm giờ, bảng thanh toán tiền thưởng, giấy đi đường, phiếu xác nhận công việc hoàn thành, bảng thanh toán tiền làm thêm giờ. + Hàng tồn kho: Phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, Biên bản kiểm nghiệm vật tư... + Bán hàng: hóa đơn khối lượng công việc thăm dò khảo sát, thiết kế và dịch vụ kỹ thuật đã hoàn thành… + Tiền tệ: Phiếu thu, phiếu chi, giấy đề nghị tạm ứng, giấy thanh toán tạm ứng, biên bản kiểm kê quỹ tiền mặt, chứng từ giao dịch với ngân hàng… + Tài sản cố định: Biên bản giao nhận tài sản cố định, biên bản đánh giá tài sản cố định, biên bản kiểm kê TSCĐ… Chứng từ ban hành theo các văn bản pháp luật khác: Giấy chứng nhận nghỉ ốm hưởng BHXH, danh sách người nghỉ hưởng trợ cấp ốm đau, thai sản, hoá đơn giá trị gia tăng. Xí nghiệp không sử dụng: Bảng kê vàng bạc, kim khí quý, bảng kiểm kê quỹ (dùng cho ngoại tệ, vàng bạc, kim khí quý, đá quý, hoá đơn dịch vụ cho thuê tài chính). Về bán hàng: do là đơn vị sản xuất theo đơn đặt hàng và đấu thầu công trình nên Xí nghiệp không sử dụng phiếu xuất kho hàng gửi bán đại lý, bảng thanh toán hàng đại lý, ký gửi, thẻ quầy hàng. 1.2.2.2. Đặc thù tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán tại Xí nghiệp. Hệ thống tài khoản kế toán tại Xí nghiệp Thăm dò khảo sát thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật vận dụng theo chế độ kế toán mới và hệ thống tài khoản kế toán do Bộ Tài Chính ban hành theo quyết định 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/3/2006. Xí nghiệp thực hiện kế toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên. Hình thức tổ chức công tác kế toán của đơn vị là hình thức tập trung. Xí nghiệp Thăm dò khảo sát thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật có niên độ kế toán là một năm từ ngày 1/1 đến ngày 31/12 hàng năm. Phương pháp kế toán hàng tồn kho đánh giá theo giá gốc, hạch toán theo phương pháp kê khai thường xuyên, kế toán thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ thuế. Phương pháp kế toán tài sản cố định được đánh giá theo nguyên tắc giá thực tế trên cơ sở hiện trạng tài sản tại các thời điểm đánh giá và phương pháp trích khấu hao TSCĐ theo quyết định 206/2003/QĐ- BTC ngày 12 tháng 12 năm 2003. Xí nghiệp sử dụng gần hết các tài khoản trong hệ thống tài khoản kế toán và mở chi tiết các tài khoản đến cấp 2 để hạch toán các nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh của đơn vị. 1.2.2.3. Đặc điểm tổ chức vận dụng hình thức ghi sổ kế toán tại Xí nghiệp. Do đặc thù của mô hình hạch toán không đầy đủ với các tổ đội địa chất, tổ xây dựng công trình trực thuộc nên Xí nghiệp chọn hình thức hạch toán theo phương pháp chứng từ ghi sổ. Đặc điểm chủ yếu của hình thức kế toán chứng từ ghi sổ là các nghiệp vụ kinh tế phản ánh ở chứng từ gốc đều được phân loại theo các chứng từ nội dung, tính chất nghiệp vụ để lập ra chứng từ ghi sổ trước khi ghi vào sổ Kế toán tổng hợp. Theo hình thức này việc ghi sổ kế toán tách rời giữa việc ghi theo thứ tự thời gian (ghi nhật ký) và ghi theo hệ thống (ghi theo tài khoản) giữa việc ghi sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết. Hệ thống sổ kế toán: Chứng từ ghi sổ, Sổ kế toán tổng hợp bao gồm sổ đăng ký chứng từ ghi sổ và sổ cái (dùng cho hình thức chứng từ ghi sổ) Sổ kế toán chi tiết : Sổ kế toán chi tiết tài sản cố định, vật liệu, thành phẩm. Trình tự ghi sổ, việc luân chuyển chứng từ và ghi sổ kế toán được tiến hành như sau: Hàng ngày kế toán tập hợp các chứng từ phát sinh hoặc phản ánh các nghiệp vụ phát sinh vào chứng từ phù hợp. Định kỳ mỗi tháng một lần (vào cuối tháng) kế toán tập hợp một số loại chứng từ ban đầu vào bảng tổng hợp chứng từ gốc cùng loại với các chứng từ có nội dung kinh tế như nhau. Chứng từ gốc cùng với bảng tổng hợp chứng từ gốc là căn cứ để kế toán ghi vào chứng từ ghi sổ. Mỗi chứng từ ghi sổ được mở riêng cho các nghiệp vụ có nội dung kinh tế tương tự nhau. Căn cứ vào chứng từ ghi sổ kế toán ghi vào sổ đăng ký chứng từ ghi sổ sau đó chứng từ ghi sổ được ghi vào sổ Cái các TK 621, 622, 623, 627, 154 và một số tài khoản khác liên quan như TK 111, 133, 152, 153, 331, 334, 338. Cũng từ chứng từ ghi sổ kế toán ghi vào sổ chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh TK621, 622, 623, 627, 154. Cuối quý khoá sổ Cái, tính dư cuối kỳ các tài khoản trên sổ Cái, cộng sổ đăng ký chứng từ ghi sổ sau đó lập bảng cân đối số phát sinh các tài khoản. Số liệu tổng cộng trên sổ đăng ký chứng từ ghi sổ được đối chiếu với bảng cân đối số phát sinh. Cuối quý cộng sổ chi phí sản xuất kinh doanh, lập bảng tổng hợp chi phí sản xuất kinh doanh theo từng c._.ông trình sau đó đối chiếu với sổ Cái. Sau khi đảm bảo tính khớp đúng của số liệu, kế toán lập báo cáo chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm công trình. Có thể khái quát trình tự hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm như sau: Chứng từ gốc - Phiếu xuất kho -Bảng thanh toán lương - Hợp đồng thuê máy,... Giấy báo khấu hao, lãi vay... - Hoá đơn điện, nước... SƠ ĐỒ: TRÌNH TỰ HẠCH TOÁN THEO CHỨNG TỪ GHI SỔ TẠI XÍ NGHIỆP THĂM DÒ KHẢO SÁT THIẾT KẾ & DỊCH VỤ KỸ THUẬT NHƯ SAU: Sổ, thẻ kế toán chi tiết Sổ quỹ Bảng tổng hợp Kế toán chứng từ cùng loại Chứng từ ghi sổ Bảng tổng hợp chi tiết Sổ Cái Bảng cân đối số phát sinh Sổ đăng ký chứng từ ghi sæ BÁO CÁO TÀI CHÍNH Ghi chú: Ghi định kỳ Ghi cuối kỳ Đối chiếu, kiểm tra Tổ chức hệ thống sổ kế toán : Hàng tháng theo kế hoạch sản xuất của Xí nghiệp giao cho các phòng, đội trực thuộc thông qua hội nghị giao ban cuối tháng. Để đảm bảo các nghiệp vụ kinh tế phát sinh ở các phòng, đội được tiến hành bình thường, Xí nghiệp chuyển tiền mua nguyên vật liệu cho các khách hàng theo giấy đề nghị chuyển tiền của các phòng và đội, lương và các chi phí khác các phòng, đội lập kế hoạch tiền mặt gửi lên phòng kế toán đối chiếu theo kế hoạch sản xuất và nghiệm thu chuyển cho đội bằng tiền mặt. Xí nghiệp theo dõi mua và nhập xuất vật tư, nhiên liệu, theo dõi thanh toán tiền lương, ăn giữa ca cho CBCNV. Căn cứ các định mức kinh tế kỹ thuật thanh toán cho khối lượng công tác thực hiện được tại các đội thông qua biên bản nghiệm thu khối lượng công tác trong tháng. Kế toán đội tập hợp chứng từ gốc có liên quan gửi về phòng Kế toán Xí nghiệp. Sổ kế toán dùng để hệ thống hoá, ghi chép các số liệu chứng từ theo một trình tự phương pháp ghi chép với hình thức kế toán thì hệ thống sổ kế toán bao gồm: Sổ kế toán tổng hợp, Sổ kế toán chi tiết Và trình tự ghi sổ kế toán với các hình thức đều theo một trình tự chung sau: Kiểm tra, xử lý chứng từ, Ghi sổ kế toán chi tiết, Ghi sổ kế toán tổng hợp, Kiểm tra, đối chiếu số liệu,Tổng hợp số liệu BCKT. 1.2.2.4. Đặc điểm vận dụng hệ thống báo cáo kế toán tại Xí nghiệp. Xí nghiệp TDKSTK & DVKT sử dụng 2 hệ thống báo cáo kế toán: Báo cáo kế toán tài chính, Báo cáo phục vụ quản trị. + Báo cáo kế toán gồm: Bảng cân đối kế toán; Báo cáo kết quả kinh doanh; thuyết minh báo cáo tài chính; Báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Tất cả các báo cào này đều được lập theo quyết định số15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng bộ tài chính. + Báo cáo kế toán quản trị: Báo cáo công nợ; Báo cáo chi phí giá thành theo từng công trình; Báo cáo khối lượng sản phẩm hoàn thành. Một kỳ báo cáo của Xí nghiệp là một quý. Cuối mỗi quý phòng Kế toán thống kê tài chính lập “Báo cáo quyết toán quý” gửi nộp Công ty Than Nội Địa. Báo cáo quyết toán được lập và gửi cấp trên, gửi cục thuế, ngân hàng và phòng kế hoạch vật tư trong Xí nghiệp. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH TẠI THĂM DÒ KHẢO SÁT THIẾT KẾ & DỊCH VỤ KỸ THUẬT. 2.1. Đặc điểm công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật. 2.1.1. Các đặc điểm hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành của Xí nghiệp. 2.1.1.1 Giao khoán theo kế hoạch sản xuất cho các phòng, đội địa chất. Xí nghiệp thực hiện phương thức giao theo kế hoạch sản xuất từng hạng mục công trình cho các đội trong Xí nghiệp. Để cung cấp đủ vốn cho hoạt động của các công trình, Xí nghiệp thực hiện tạm ứng theo từng giai đoạn cho từng phòng, tổ đội hay công trình. Giữa giám đốc Xí nghiệp và các đội trưởng công trình phải có kế hoạch sản xuất, khi thi công xong cuối tháng các phòng chức năng có liên quan làm biên bản nghiệm thu vào ngày 01 đầu tháng sau. 2.1.1.2. Nhập xuất nguyên vật liệu không qua kho Xí nghiệp. Nguyên vật liệu dùng để sản xuất sản phẩm khảo sát, xây dựng không qua kho Xí nghiệp mà được chuyển thẳng từ nhà cung cấp tới chân công trình. Do đó, phương pháp tính giá vật liệu xuất dùng tại Xí nghiệp là phương pháp giá thực tế đích danh. 2.1.1.3. Lập dự toán cho công trình. Lập dự toán là yêu cầu bắt buộc để quản lý và hạch toán sản phẩm xây lắp. Theo quy định chung thì dự toán phải được lập theo từng hạng mục chi phí. Như vậy, để có thể so sánh - kiểm tra chi phí sản xuất xây lắp giữa thực tế và dự toán thì việc phân loại chi phí theo khoản mục như hiện nay tại Xí nghiệp: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí máy thi công, chi phí sản xuất chung là đúng quy định và cần thiết. 2.1.2. Đối tượng, phương pháp hạch toán chi phí sản xuất Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật được xác định là các công trình hay hạng mục công trình. Việc xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm một cách rõ ràng và đầy đủ đã giúp Xí nghiệp thiết lập được phương pháp hạch toán phù hợp. Dựa trên cơ sở đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, phòng kế toán Xí nghiệp đã lựa chọn phương pháp hạch toán phù hợp: Thứ nhất: Phương pháp tập hợp chi phí được sử dụng ở đây là phương pháp tập hợp chi phí phát sinh theo từng công trình hay hạng mục công trình. Thứ hai: Công ty sử dụng phương pháp trực tiếp để tính giá thành 2.1.3. Phân loại chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. * Tại Xí nghiệp, chi phí công trình được phân loại theo khoản mục chi phí và bao gồm: - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. - Chi phí nhân công trực tiếp. - Chi phí máy thi công. - Chi phí sản xuất chung. Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất là phương pháp tập hợp chi phí trực tiếp với các chi phí phát sinh rõ ràng sử dụng cho công trình, hạng mục công trình đó; kết hợp với phương pháp phân bổ các chi phí gián tiếp phát sinh liên quan đến nhiều đối tượng không phục vụ trực tiếp cho thi công các công trình riêng biệt. Hàng tháng kế toán tập hợp các khoản mục chi phí vào sổ chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh TK621, 622, 623, 627. Với các sổ chi tiết chi phí TK621,622, 623 (chi phí trực tiếp) thì chi phí sản xuất phát sinh được chi tiết riêng cho từng công trình còn đối với sổ chi tiết chi phí TK 627 (chi phí gián tiếp) thì được chi tiết cho các yếu tố chi phí. Đến cuối quý kế toán tiến hành phân bổ chi phí sản xuất chung cho từng công trình, hạng mục công trình cụ thể theo tiêu chi phí nhân công trực tiếp của công trình đó. Dựa trên sổ chi tiết các tài khoản chi phí trực tiếp và bảng phân bổ chi phí sản xuất chung, kế toán lập bảng tổng hợp chi phí sản xuất của quý để làm cơ sở cho việc tính giá thành sản phẩm hoàn thành trong quý, từ đó lập báo cáo chi phí sản xuất và tính giá thành mỗi quý. Xí nghiệp áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên để hạch toán chi phí sản xuất. Các tài khoản dùng để hạch toán chi phí và tính giá thành sản phẩm bao gồm: TK621 – Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp TK622 – Chi phí nhân công trực tiếp TK623 – Chi phí máy thi công TK627 – Chi phí sản xuất chung TK154 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang * Giá thành sản phẩm phân chia theo thời điểm và nguồn số liệu tính giá thành gồm ba loại: - Giá thành dự toán. - Giá thành kế hoạch. - Giá thành thực tế. Trong đó: + Giá thành dự toán được xác định theo định mức và khung giá để hoàn thành khối lượng xây lắp. Giá thành kế hoạch Giá thành dự toán Mức hạ giá thành kế hoạch = - + Giá thành thực tế: là chỉ tiêu được xác định sau khi kết thúc quá trình sản xuất sản phẩm dựa trên cơ sở các chi phí thực tế phát sinh trong quá trình sản xuất và được xác định theo số liệu kế toán liên quan đến khối lượng xây lắp hoàn thành bao gồm chi phí định mức, vượt định mức và các chi phí khác. 2.2. Nội dung và trình tự hạch toán chi phí sản xuất. Bước 1: Kế toán tập hợp các chi phí sản xuất phát sinh cho từng công trình hay hạng mục công trình. Bước 2: Xác định chi phí sản xuất dở dang cuối kì và tính giá thành sản phẩm hoàn thành. Trong quá trình hạch toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm, kế toán luôn bám sát vào số chi phí giao khoán để làm cơ sở ghi nhận các khoản mục chi phí thực tế phát sinh. Song song với phần việc này, kế toán cũng phản ánh việc cấp vốn cho mục đích thi công. Đây là một quy trình khép kín từ giao kế hoạch - cấp vốn - sử dụng vốn để trang trải các chi phí sản xuất. Nhận biết một cách sâu sắc về quy trình này có tác dụng đưa ra những nhận định mang tính tổng quát và đầy đủ phần hành hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Do đó, trước khi tìm hiểu sâu về từng khoản mục trong chi phí - giá thành, xin được trình bày sơ lược về phương thức giao kế hoạch các phòng, tổ đội thi công. Các phòng, đội có quyền chủ động tiến hành thi công trên cơ sở các định mức kĩ thuật, kế hoạch tài chính đã được Ban giám đốc thông qua: + Chủ động trong việc mua, tập kết và bảo quản vật tư cho các công trình thi công. + Chủ động thuê và sử dụng nhân công ngoài xuất phát từ nhu cầu thực tế. Quá trình thi công chịu sự giám sát chặt chẽ của phòng Kế toán về mặt tài chính, phòng Kế hoạch vật tư về mặt kỹ thuật cũng như tiến độ thi công. Đầu tháng, mỗi tổ, đội thi công đều phải lập kế hoạch sản xuất - kế hoạch tài chính gửi cho các phòng ban chức năng; qua đó xin tạm ứng để có nguồn tài chính phục vụ thi công. Để minh hoạ chi tiết về quá trình hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành công trình tại Xí nghiệp Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật em xin lấy số liệu quý 03 năm 2006 với việc tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm công trình: Xây dựng xưởng thực hành nghề mỏ của Trường Đào tạo nghề mỏ Hồng Cẩm – Thái Nguyên. Công trình này bắt đầu xây dựng vào đầu tháng 4/2006 và hoàn thành vào tháng 11/2006. 2.2.1. Hạch toán khoản mục chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Công trình này chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chiếm tỷ trọng lớn khoảng 62 - 68% giá thành công trình xây dựng. Do vậy việc hạch toán chính xác và đầy đủ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp có tầm quan trọng đặc biệt trong việc xác định lượng tiêu hao vật chất trong sản xuất thi công và đảm bảo tính chính xác của giá thành công trình. Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm giá trị thực tế của nguyên vật liệu trực tiếp cho việc thi công công trình, không bao gồm giá trị nguyên vật liệu sử dụng cho máy thi công. Trong thực tế của công tác quản lý và hạch toán ở các doanh nghiệp, đặc trưng dùng để phân loại nguyên vật liệu thông dụng nhất là theo vai trò và tác dụng của nguyên vật liệu trong quá trình sản xuất kinh doanh. Theo đặc trưng này nguyên vật liệu sử dụng ở công trình “Xưởng thực hành nghề mỏ của Trường Đào tạo nghề mỏ Hồng Cẩm – Thái Nguyên” được chia thành các loại sau: Nguyên vật liệu chính như xi măng, cát vàng, sắt thép, bê tông tươi... Nguyên vật liệu phụ như dây thép, đinh vít, sơn... Nhiên liệu như dầu chạy máy. Là loại chi phí trực tiếp nên chi phí nguyên vật liệu được hạch toán trực tiếp vào từng đối tượng sử dụng (công trình, hạng mục công trình) theo giá thực tế của loại vật liệu đó. Tại công trình “Xưởng thực hành nghề mỏ của Trường Đào tạo nghề mỏ Hồng Cẩm – Thái Nguyên” do kho vật tư được tổ chức ngay tại công trường và lượng dự trữ trong kho thường là phục vụ ngay cho quá trình thi công nên đơn giá nguyên vật liệu xuất kho được tính theo giá thực tế đích danh, tức nhập với giá nào thì xuất theo giá đó. Giá thực tế nguyên vật liệu nhập kho là giá mua ghi trên hoá đơn người bán (không bao gồm thuế GTGT) tính cho cả nguyên vật liệu do đội tự tổ chức thu mua và do phòng kế hoạch vật tư Xí nghiệp cấp. Do địa bàn hoạt động của các tổ, đội trực thuộc Xí nghiệp trải rộng trên cả miền Bắc với các công trình thi công thường cách xa nhau, do đó kho nguyên vật liệu được tổ chức thành kho riêng cho các đội và đặt ngay tại công trường do Xí nghiệp trực tiếp quản lý với hai nguồn cung ứng thường xuyên là: Phòng Kế hoạch vật tư : Với các loại nguyên vật liệu chính như sắt thép, xi măng...phòng kế hoạch Xí nghiệp căn cứ vào kế hoạch thi công theo dự toán đã được duyệt và kế hoạch cung ứng vật tư để đảm bảo đến tận công trình. Tổ, đội tự tổ chức thu mua: Với các loại nguyên vật liệu nhỏ lẻ, mang tính chất rời, không phải là hình khối nào đó như bê tông tươi, đá dăm chèn hố máy thì tổ, đội tự tổ chức thu mua. Trong cả hai trường hợp trên, khi vật tư về đến kho của xí nghiệp , thủ kho cùng với bộ phận cung ứng căn cứ vào “phiếu xuất kho” (Phòng kế hoạch vật tư Xí nghiệp lập khi xuất kho “vật tư” của Xí nghiệp chuyển cho công trình) hoặc “hoá đơn bán hàng” của người bán để lập “phiếu nhập kho”. Phiếu nhập kho được lập riêng cho vật liệu và lập riêng theo mỗi lần nhập. Trên phiếu nhập kho trách nhiệm ghi được quy định như sau: chỉ tiêu số lượng và chủng loại nhập theo yêu cầu do bộ phận cung ứng ghi, chỉ tiêu số lượng thực nhập do thủ kho ghi, chỉ tiêu giá trị của hàng nhập thực tế do kế toán ghi. Phiếu nhập kho được lập thành 2 liên, liên 1 do thủ kho giữ để ghi thẻ kho và chuyển cho kế toán; liên 2 do người giao hàng giữ. Hàng ngày, kế toán công trình tập hợp phiếu nhập kho do thủ kho gửi đến để ghi số tiền và định khoản trên phiếu nhập kho cuối tháng nộp về phòng kế toán Xí nghiệp để hạch toán. Công ty Than Nội Địa Mẫu số 01 – VT Xí nghiệp TDKSTK QĐ số 15/2006/QĐ-BTC & DVKT Ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC Phiếu nhập kho Ngày 05 tháng 07 năm 2006 Số: 25 Nợ: 152 Có: 331 Họ tên người giao hàng: Ngô Trần Ánh Nhập tại kho: Xí nghiệp TDKSTK & DVKT – CT: Xây dựng xưởng thực hành mỏ - Trường đào tạo nghề mỏ Hồng Cẩm. TT Tên vật tư Mã số ĐVT Số lượng Đơn giá Thành tiền Yêu cầu Thực nhập 1 Cát vàng M3 75 75 433.000 32.475.000 Cộng ´ ´ ´ ´ ´ 32.475.000 Người lập phiếu Người giao hàng Thủ kho Kế toán trưởng Biểu 1: Phiếu nhập kho vật liệu. Tại xí nghiệp , phó giám đốc kỹ thuật cùng với cán bộ kỹ thuật là người trực tiếp theo dõi và chỉ đạo tiến độ thi công của công trình. Do đó khi cần có nguyên vật liệu đưa vào sản xuất, cán bộ kỹ thuật báo với bộ phận thủ kho để xuất kho vật tư theo yêu cầu. Bộ phận thủ kho căn cứ vào số lượng xuất kho thực tế để lập “phiếu xuất kho” sau đó cùng với cán bộ kỹ thuật xuất ký phiếu xuất kho. Phiếu xuất kho được lập riêng theo mỗi lần xuất. Phiếu xuất kho cũng được lập thành 2 liên: liên 1 do thủ kho giữ để ghi thẻ kho và chuyển cho kế toán công trình là căn cứ ghi sổ; liên 2 do người nhận hàng giữ. Hàng ngày, kế toán công trình tập hợp phiếu xuất kho, tiến hành định khoản và ghi cột thành tiền trên phiếu xuất kho. Công ty Than Nội Địa Mẫu số 01 – VT Xí nghiệp TDKSTK QĐ số 15/2006/QĐ-BTC & DVKT Công trình...... Ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC Phiếu xuất kho Ngày 25 tháng 07 năm 2006 Số: 24 Nợ: 621 Có: 152 Họ tên người nhận hàng: Trần Quang Việt - Bộ phận: Tổ xây dựng số 1 Lý do xuất: Tổ chức thi công xưởng thực hành mỏ Xuất tại kho: Xí nghiệp TDKSTK&DVKT – CT: Xây dựng xưởng thực hành mỏ - Trường Đào tạo nghề mỏ Hồng Cẩm. TT Tên vật tư Mã số ĐVT Số lượng Đơn giá Thành tiền Yêu cầu Thực xuất 1 2 3 4 Cát vàng Bê tông tươi Sắt gai Xi măng M3 M3 Kg Tấn 75 100 2500 80 75 100 2500 80 433.000 600.000 7.800 760.000 32.475.000 60.000.000 19.500.000 60.800.000 Cộng ´ ´ ´ ´ ´ 172.775.000 Người lập Người nhận hàng Thủ kho Kế toán trưởng Giám đốc BiÓu 2: phiÕu xuÊt kho vËt liÖu cho s¶n xuÊt. Tuy nhiªn viÖc nhËp kho mét sè lo¹i nguyªn vËt liÖu chØ mang tÝnh h×nh thøc. Trªn thùc tÕ, nhiÒu lo¹i vËt liÖu mua vÒ ®­îc chuyÓn th¼ng ®Õn ch©n c«ng tr×nh ®Ó phôc vô ngay cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­: cát, xi măng, bê tông tươi...Thñ tôc nhËp – xuÊt kho lµ nh»m phôc vô yªu cÇu qu¶n lý. Trong tr­êng hîp nµy sau khi lËp phiÕu nhËp kho thñ kho tiÕn hµnh ghi phiÕu xuÊt kho. §Ó h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, XÝ nghiÖp sö dông tµi kho¶n 621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp” ph¶n ¸nh gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu ph¸t sinh thùc tÕ ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p, chi phÝ vËn chuyÓn vËt liÖu, trung chuyÓn vËt liÖu. Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d­ cuèi kú vµ sæ chi tiÕt ®­îc chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh XÝ nghiÖp h¹ch to¸n kho¶n môc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp nµy nh­ sau: - Khi vËt liÖu xuÊt trùc tiÕp cho thi c«ng c¸c c«ng tr×nh, c¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, kÕ to¸n ghi: Nî TK621- chi tiÕt c«ng tr×nh Cã TK 152. - Tr­êng hîp ®­êng nhá xe lín kh«ng vµo ®­îc ph¶i ®æ vËt liÖu tËp kÕt bªn ngoµi. Khi vËn chuyÓn vËt liÖu, trung chuyÓn vËt liÖu thi c«ng ®Õn ch©n c«ng tr×nh, kÕ to¸n ghi: Nî TK621- chi tiÕt c«ng tr×nh Cã TK 331. - Cuèi quý, kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo tµi kho¶n 154 Nî TK154- chi tiÕt c«ng tr×nh Cã TK621- chi tiÕt c«ng tr×nh §Þnh kú mçi th¸ng mét lÇn, kÕ to¸n c«ng tr×nh c¨n cø vµo phiÕu nhËp kho vµ phiÕu xuÊt kho ph¸t sinh trong th¸ng ®Ó lËp “b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc” riªng cho nghiÖp vô nhËp kho vµ nghiÖp vô xuÊt kho. C¨n cø vµo chøng tõ gèc cïng víi b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc, kÕ to¸n lËp chøng tõ ghi sæ, mçi chøng tõ ghi sæ ®­îc më riªng cho nghiÖp vô nhËp kho, nghiÖp vô xuÊt kho (më riªng cho nguyªn vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô). Cuèi quý tiÕn hµnh më chøng tõ ghi sæ nghiÖp vô kÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµo tµi kho¶n 154. C«ng ty Than Néi §Þa XÝ nghiÖp TDKSTK&DVKT MÉu sè : S02a-DN (ban hµnh theo Q§ sè 15/2006/Q§-BTC ngµy 20/03/2006 cña Bé tr­ëng BTC Chứng từ ghi sổ Số: 28 Ngày 30 tháng 07 năm 2006 Chứng từ Trích yếu SHTK Số tiền SH NT Nợ Có 24 26 25/07 26/07 Xuất VL cho thi công công trình xưởng thực hành nghề mỏ Trường Đào tạo Hồng Cẩm Xuất VL cho thi công khảo sát trữ lượng mỏ Núi Hồng 621 621 152 152 172.775.000 88.873.000 Cộng ´ ´ 261.648.000 Kèm 02 bảng tổng hợp chứng từ gốc Ngày 30 tháng 07 năm 2006 Người lập Kế toán trưởng Biểu 3: Chứng từ ghi sổ của nghiệp vụ xuất NVL cho thi công công trình. Chứng từ ghi sổ được làm căn cứ để kế toán ghi “sổ đăng ký chứng từ ghi sổ” sau đó vào “sổ chi tiết tài khoản 621”-chi tiết cho từng công trình. Cũng từ chứng từ ghi sổ, cuối mỗi tháng kế toán tiến hành ghi vào “sổ Cái tài khoản 621”. Cuối quý, sổ chi tiết tài khoản 621 là cơ sở để kế toán lập “bảng tổng hợp chi phí sản xuất” làm căn cứ cho việc tính giá thành sản phẩm. Công ty Than Nội Địa Xí nghiệp TDKSTK&DVKT Mẫu số : S02b-DN (Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC) Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ (Trích quý 3 năm 2006) CTGS Số tiền CTGS Số tiền SH NT SH NT 25 .... 28 29 30 .... 30/07 30/07 30/07 30/07 27.335.000 261.648.000 69.416.000 35.200.000 Cộng tháng Cộng lũy kế từ đầu quý ´ ´ Ngày 30 tháng 09 năm 2006 Người ghi sổ Kế toán trưởng Giám đốc Biểu 4: Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ quý 2 (trích các nghiệp vụ tính vào CPNVLTT) Công ty Than Nội Địa Xí nghiệp TDKSTK&DVKT Mẫu số : S36-DN (Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC Sổ chi phí sản xuất kinh doanh Tài khoản 621 (Trích quý 3 năm 2006) CTGS Diễn giải TKĐƯ Ghi Nợ tài khoản 621 SH NT Tổng tiền Chia ra Công trình xưởng thực hành Hồng Cẩm Công trình khảo sát trữ lượng Núi Hồng 28 29 30 30/07 30/07 30/07 Luỹ kế 3 tháng Xuất vật liệu thi công Vận chuyển vật liệu Nhiên liệu, chi phí khác …… 152 153 331 784.800.000 241.648.000 69.416.000 35.200.000 .................... 358.510.500 172.775.000 46.260.000 .................... 426.289.500 88.873.000 23.156.000 35.200.000 ................. 58 30/09 Cộng phát sinh quý 3 Ghi Có tài khoản 621 Lũy kế 06 tháng 154 847.273.000 847.273.000 1.632.073.000 638.350.000 638.350.000 996.860.500 208.923.000 208.923.000 635.212.500 Biểu5: Trích sổ chi tiết tài khoản 621 của quý 3 năm 2006 Ngày 30 tháng 09 năm 2006 Người ghi sổ Kª to¸n tr­ëng Gi¸m ®èc Sæ c¸i (TrÝch quý 3 n¨m 2006) Tài khoản 621 CTGS Diễn giải SHTKđối ứng Số tiền SH NT Nợ Có 28 29 30 30/07 30/07 30/07 Xuất vật liệu thi công Vận chuyển vật liệu`` Nhiên liệu, chi phí khác ....... 152 142 331 241.648.000 69.416.000 35.200.000 58 30/09 Cộng phát sinh tháng 09 ... Kết chuyển CPNVLTT ´ 154 346.264.000 847.273.000 Biểu 6: Trích sổ cái tài khoản 621 của quý 3 năm 2006 2.2.2. Hạch toán khoản mục chi phí nhân công trực tiếp. Trong điều kiện máy móc thi công còn hạn chế, chi phí nhân công trực tiếp thường chiếm một tỷ lệ không nhỏ, từ 12-17% giá thành công trình, chỉ sau chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Do vậy, việc hạch toán đúng đủ chi phí nhân công trực tiếp có ý nghĩa quan trọng trong việc tính toán chính xác, hợp lý giá thành công trình xây dựng cơ bản. Đồng thời, nó giúp cho việc tính và thanh toán tiền lương, tiền công kịp thời, thoả đáng cho người lao động góp phần khuyến khích người lao động hăng say làm việc. Trong quá trình thi công nếu cần tiến độ gấp các tổ, đội có thể sẽ phải ký hợp đồng giao khoán thuê đơn vị khác làm và có thể thuê lao động thời vụ đảm nhận một công việc giản đơn nào đó như xây tường bao, đặt sắt … Có thể thấy ở Xí nghiệp TDKSTK&DVKT hiện nay, lao động sử dụng ở các tổ, đội địa chất công trình được chia làm 2 bộ phận: Thứ nhất, là lao động trực tiếp tham gia sản xuất bao gồm công nhân trực tiếp tham dự các công trình và cả công nhân điều khiển máy thi công. Công nhân trực tiếp sản xuất chủ yếu là ký hợp đồng dài hạn với xí nghiệp và chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số lao động hiện có của xí nghiệp. Bộ phận lao động trực tiếp này thường được tổ chức thành các tổ sản xuất phục vụ cho từng yêu cầu kỹ thuật cụ thể như chia ra các tổ chuyển đi làm các công trình. Đối với lực lượng lao động này, Xí nghiệp áp dụng hình thức trả lương theo sản phẩm trực tiếp không hạn chế. Thứ hai, là lao động gián tiếp hay chính là bộ phận quản lý của đội. Đối tượng lao động này bao gồm cả lao động trong biến chế và lao động ký hợp đồng dài hạn. Lực lượng lao động này thường chiếm một tỷ lệ nhỏ nhưng là lực lượng nòng cốt, thực hiện những công việc đòi hỏi phải có trình độ cao. Xí nghiệp áp dụng hình thức khoán quỹ lương để trả đối tượng lao động này. Thực chất của hình thức này là Xí nghiệp xây dựng mức lương chung cho cán bộ quản lý ở các phòng, đội theo tháng bao gồm đội trưởng, cán bộ kỹ thuật, kế toán, thủ kho, thủ quỹ. Định mức tiền lương dựa vào chức vụ, trình độ chuyên môn và giá trị sản lượng kế hoạch Xí nghiệp giao cho từng đội. Tuy nhiên nếu giá trị sản lượng thực hiện đạt 100% so với kế hoạch thì mới được hưởng 100% lương; hay nói cách khác mức lương được hưởng phụ thuộc vào tỷ lệ phần trăm hoàn thành kế hoạch giá trị sản lượng. Ngoài bộ phận lao động trong danh sách như trên, Xí nghiệp còn có bộ phận lao động ngoài danh sách (lao động ký hợp đồng ngắn hạn). Với đối tượng lao động này, lương tháng được tính theo phần khối lượng công việc mà đội đã khoán cho họ và đội sẽ trả lương theo tổ khoán. Căn cứ tính lương là bảng tính lương trực tiếp thi công do kế toán đội lập hàng tháng chi tiết cho từng công trình. Như vậy, chi phí nhân công trực tiếp ở xí nghiệp bao gồm: lương sản phẩm của công nhân trực tiếp sản xuất trong xí nghiệp và lương khoán sản phẩm của bộ phận sản xuất thuê ngoài. Ngoài ra, chi phí nhân công trực tiếp còn bao gồm cả chi phí bồi dưỡng ăn giữa ca cũng đưa vào khoản mục này. Cụ thể của hình thức tiền lương theo sản phẩm của công nhân trực tiếp sản xuất và lương khoán đối với lao động thuê ngoài được tính như sau: Đối với công nhân trực tiếp sản xuất của xí nghiệp, tiêu thức để xây dựng mức lương là số ngày làm việc thực tế trong tháng có tính tới hệ số bậc thợ, hệ số đóng góp và đơn giá tiền lương bình quân ngày. Tiền lương một công nhân trực tiếp sản xuất trong tháng được tính theo công thức: Tiền lương một công nhân sản xuất trong tháng Tổng ngày công quy đổi trong tháng của 1 CN Đơn giá tiền lương bình quân ngày = ´ Tổng ngày công quy đổi trong tháng của một CN K ´ G ´ N = Trong đó:  K: hệ số bậc thợ G: hệ số đóng góp (thời gian đóng góp thực tế tại đơn vị) N: tổng ngày công (dựa vào bảng chấm công tại công trường) Đơn giá tiền lương bình quân một ngày Tổng CP nhân công trực tiếp Tổng ngày công quy đổi =  Tổng chi phí nhân công trực tiếp được tính dựa vào giá trị sản lượng thực hiện trong tháng. Hàng tháng, bộ phận kỹ thuật công trình căn cứ vào khối lượng công việc hoàn thành để làm báo cáo sản lượngvề khối lượng công việc đã hoàn thành- chi tiết cho từng phần công việc. Kế toán đội căn cứ vào báo cáo sản lượng và đơn giá tiền lương lập bảng tính lương trực tiếp thi công- chi tiết cho từng công trình. Nhìn chung, chi phí nhân công trực tiếp thường chiếm khoảng 12-17% tổng giá trị sản lượng. Bảng tính lương trực tiếp thi công cho một phần khối lượng công việc đã hoàn thành trong tháng 06 của công trình “Xây dựng xưởng thực hành nghề mỏ Hồng Cẩm” được lập như sau: Bảng tính lương trực tiếp thi công Công trình: xưởng thực hành nghề mỏ Trường Đào tạo nghề mỏ Hồng Cẩm Tháng 07 năm 2006 TT Nội dung ĐVT Khối lượng Đơn giá Thành tiền 1 San ủi cát nền m2 1116 900 ´ 1,2 1.205.300 2 Xây tường bao m2 3000 4000 x1,2 14.400.000 3 Đặt khung hố máy ...... m2 1000 5500´ 1,2 6.600.000 Cộng đội tự làm 22.205.300 Công thuê ngoài Xây tường bao, đặt sắt, ép ván cọc. 25.720.000 25.720.000 Biểu 7: Bảng tính lương công nhân trực tiếp thi công của công trình xây dựng xưởng thực hành nghề mỏ. Trong bảng tính lương trên, đơn giá tiền lương cho từng công việc do Nhà nước quy định. Riêng đối với phần công việc do đội tự làm, đơn giá tiền lương được nhân với hệ số 1,2 là hệ số ưu đãi do xí nghiệp quy định để khuyến khích người lao động trong xí nghiệp. Dựa vào bảng tính lương trực tiếp thi công (phần việc xí nghiệp tự làm) ta tính được chi phí nhân công trực tiếp của công trình là 22.205.300. Cộng các công trình thi công trong tháng 07 ta sẽ có tổng chi phí nhân công trực tiếp của đội trong tháng 07 năm 2006 là: 38.250.000 đồng Tổng ngày công quy đổi được tính bằng cách lấy ngày công quy đổi của tất cả các công nhân cộng lại. Trong tháng 07, tổng ngày công quy đổi của công nhân sản xuất tổ 1 là 456,25 công. Do đó ta tính được đơn giá tiền lương bình quân một ngày và là cơ sở để lập bảng thanh toán lương trực tiếp thi công Đơn giá tiền lương bình quân một ngày 38.250.000 956,25 = = 40.000 (đồng)  Từ đó lập bảng thanh toán lương trực tiếp trong bảng thanh toán tiền lương trực tiếp , khoản trừ 6% bảo hiểm là do kế toán bảo hiểm xã hội báo xuống và được tính theo lương chế độ của từng người lao động. Căn cứ vào bảng thanh toán lương trực tiếp thi công công trình xưởng thực hành nghề mỏ Hồng Cẩm ta cũng tính được lương khoán của lao động thuê ngoài là 25.720.000 đồng. Bảng thanh toán lương được chuyển lên phòng kế toán Xí nghiệp xin duyệt, sau khi được duyệt Kế toán căn cứ ghi sổ và thanh toán lương cho người lao động. Định kỳ mỗi tháng một lần căn cứ vào bảng tính lương trực tiếp thi công kế toán tiến hành mở chứng từ ghi sổ. Công ty Than Nội Địa Xí nghiệp TDKSTK&DVKT Mẫu số : S02b-DN (Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC) Chứng từ ghi sổ Ngày 30 tháng 07 năm 2006 Số: 24 Chứng từ Trích yếu SHTK Số tiền SH NT Nợ Có CPNCTT phát sinh do đội tự làm - Công trình Trường Hồng Cẩm - Công trình khảo sát mỏ Núi Hồng Tiền lương của nhân viên quản lý CPNCTT phần giao khoán công trình Trường Hồng Cẩm Bồi dưỡng ăn giữa ca CBCVN 622 627 622 622 334 334 334 338 38.250.000 22.205.300 16.044.700 11.879.000 25.720.000 5.661.000 Cộng ´ ´ 81.510.000 Kèm 05 chứng từ gốc Ngày 30 tháng 07 năm 2006 Người lập Kế toán trưởng Biểu 8: Chứng từ ghi sổ nghiệp vụ phát sinh chi phí nhân công trực tiếp Từ chứng từ ghi sổ, kế toán vào sổ đăng ký chứng từ ghi sổ sau đó vào sổ chi tiết tài khoản 622- chi tiết cho từng công trình và sổ Cái tài khoản 622 Công ty Than Nội Địa Xí nghiệp TDKSTK&DVKT Mẫu số : S36-DN (Ban hành theo QĐ số 15/2006/QĐ-BTC ngày 20/03/2006 của Bộ trưởng BTC Sổ chi phí sản xuất kinh doanh Tài khoản 622 (Trích quý 3 năm 2006) CTGS Diễn giải TK ĐƯ Ghi Nợ tài khoản 622 SH NT Tổng tiền Chia ra Trường Hồng Cẩm Mỏ than Núi Hồng 24 25 26 30/07 30/07 30/07 Luỹ kế 3 tháng Chi phí NCTT Phân bổ CPNC giao khoán Bồi dưỡng ăn giữa ca …… 334 331 338 186.952.000 65.320.000 24.650.000 5.661.000 98.321.000 49.275.300 3.962.700 88.631.000 16.044.700 24.650.000 1.698.300 56 30/09 Cộng phát sinh quý 3/06 Ghi Có tài khoản 622 Lũy kế 06 tháng 154 171.858.000 171.858.000 358.810.000 129.465.000 129.465.000 227.786.000 42.393.000 42.393.000 131.024.000 Biểu 9 : Trích sổ chi tiết tài khoản 622 của quý 3 năm 2006 Sổ cái Tài khoản 622 (Trích quý 3 năm 2006) CTGS Diễn giải SHTKĐƯ Số tiền SH NT Nợ Có 24 25 26 30/07 30/07 30/07 CPNCTT phát sinh Phân bổ CPNC giao khoán Bồi dưỡng ăn giữa ca 334 331 338 65.320.000 24.650.000 5.661.000 58 30/09 Cộng phát sinh tháng 07 Kết chuyển CPNCTT ´ 154 95.631.000 171.858.000 Biểu 10: Trích sổ Cái tài khoản 622- quý3 năm 2006 2.2.3. Hạch toán khoản mục sử dụng máy thi công. Máy móc thiết bị là một yếu tố rất quan trọng góp phần làm tăng năng suất lao động, đẩy nhanh tiến độ thi công công trình, hạ giá thành sản phẩm, nâng cao chất lượng công trình. Như vậy việc áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất là việc làm rất cần thiết, đem lại hiệu quả cao cho doanh nghiệp. Tuy nhiên trên thực tế ở Xí nghiệp Thăm dò Khảo sát Thiết kế & Dịch vụ kỹ thuật, số lượng máy móc thi công rất ít . Trong khi đó số lượng công trình mà xí nghiệp thi công nhiều và phân bổ ở nhiều địa bàn khác nhau trên cả miền Bắc. Vì vậy, chỉ có những công trình chính với điều kiện vận chuyển thuận lợi mới được xí nghiệp giao máy. Đối với những công trình thi công đòi hỏi phải có máy thi công mà xí nghiệp không thể tổ chức được bộ phận máy của mình thì chủ nhiệm công trình hoặc đội trưởng tiến hành thuê máy. Sử dụng tài khoản 623 “chi phí sử dụng máy thi công” để hạch toán các khoản phát sinh liên quan tới chi phí sử dụng máy thi công bao gồm: chi phí máy thi công của xí nghiệp và chi phí thuê máy thi côn._.