Hoàn thiện cơ cấu tổ chức của tổng cục hải quan Việt Nam nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế

Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc cña tæng côc h¶i quan nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng trong tiÕn Tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay PhÇn më ®Çu N¨m 2007, kinh tÕ ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®Çy Ên t­îng trªn nhiÒu lÜnh vùc. KÕt qu¶ nµy ®· ®­a ViÖt Nam lªn mét vÞ thÕ míi. Víi nh÷ng thuËn lîi c¨n b¶n, v­ît qua nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc, n¨m 2007 nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ, x· héi, m«i tr­êng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng; 20 trªn 23 chØ tiªu ®¹t vµ v­ît kÕ ho¹ch ®Ò ra trong ®ã cã 10 chØ tiªu ®· hoµn thµnh kÕ ho¹ch 5 n¨m (2006-2010). NÒn kinh tÕ tiÕp tôc æn ®Þnh, ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao nhÊt trong vßng 10 n¨m qua víi tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ c¶ n¨m ®¹t 8,5%. Song ®¸ng chó ý nhÊt lµ c¬ cÊu kinh tÕ ®· chuyÓn dÞch tÝch cùc theo h­íng t¨ng tû träng c«ng nghiÖp x©y dùng, dÞch vô, gi¶m tû träng khu vùc n«ng nghiÖp. Theo ®ã, trong c¬ cÊu GDP n¨m 2007, khu vùc n«ng nghiÖp chØ chiÕm 20%, trong khi ®ã khu vùc cong nghiÖp vµ x©y dùng chiÕm tíi 41,8%, dÞch vô 38,2%. N¨m 2007 lµ n¨m ®Çu tiªn ViÖt Nam gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Víi sù cè g¾ng chung cña toµn thÓ c¸n bé trong Nghµnh, ngµnh H¶i quan ®· hoµn thµnh v­ît møc sè thu ng©n s¸ch ë møc cao, ®¹t trªn 80.000 tû ®ång. §©y lµ nç lùc lín cña toµn Ngµnh trong bèi c¶nh chóng ta héi nhËp s©u vµo nÒn kinh tÕ, thùc hiÖn gi¶m nhiÒu s¾c thuÕ… N¨m 2007 cïng víi th¾ng lîi chung cña toµn ngµnh Tµi chÝnh, ngµnh H¶i quan ®· hoµn thµnh xuÊt s¾c c¸c nhiÖm vô. TÊt c¶ c¸c mÆt c«ng t¸c ®Ò cã b­íc ph¸t triÓn cao h¬n, ®Æc biÖt trong bèi c¶nh n¨m 2007 lµ n¨m ®Çu tiªn chóng ta gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). Trong c«ng t¸c c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh, ngµnh H¶i quan còng cã nh÷ng tiÕn bé lín, nhÊt lµ c«ng t¸c hiÖn ®¹i ho¸ Ngµnh vµ hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ qu¶n lý ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý trong qu¸ tr×nh héi nhËp. §Æc biÖt, víi sù cè g¾ng chung cña toµn Ngµnh trong bèi c¶nh ®Êt n­íc ®ang héi nhËp s©u vµo nÒn kinh tÕ quèc tÕ, thùc hiÖn gi¶m nhiÒu s¾c thuÕ, trong khi ®ã thiªn tai, dÞch bÖnh diÔn biÕn khã l­êng. Nh÷ng kÕt qu¶ trªn cña ngµnh H¶i quan trong n¨m 2007 ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo thµnh tÝch chung cña ngµnh Tµi chÝnh, gãp phÇn vµo viÖc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi chung cña ®Êt n­íc. §øng tr­íc c¬ héi vµ th¸ch thøc khi ViÖt Nam gia nhËp vµo WTO, ngµnh H¶i quan ViÖt Nam cÇn ph¶i ®æi míi h¬n n÷a ®Æc biÖt lµ c©n ®èi l¹i c¬ cÊu tæ chøccho phï hîp víi xu thÕ chung cña sù ph¸t triÓn chung theo c¶ chiÒu s©u vµ chiÒu réng. Tõ yªu cÇu bøc b¸ch nµy em m¹nh d¹n t×m tßi vµ hoµn thµnh ®Ò tµi “ Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ” d­íi sù chØ b¶o vµ h­íng dÉn nhiÖt t×nh, chu ®¸o cña C« gi¸o PGS.TS §OµN THÞ THU Hµ vµ c¸c c« chó t¹i Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam, ®Æc biÖt t¹i Vô hîp t¸c quèc tÕ n¬i em thùc tËp. Chuyªn ®Ò gåm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng 1: C¬ së lý luËn vÒ c¬ cÊu tæ chøc, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Ch­¬ng 2: Ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam hiÖn nay. Ch­¬ng 3: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp. Ch­¬ngi. c¬ së lý luËn vÒ c¬ cÊu tæ chøc, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ C¬ cÊu tæ chøc 1.1.1 Kh¸i niÖm C¬ cÊu tæ chøc thÓ hiÖn c¸c mèi quan hÖ chÝnh thøc hoÆc phi chÝnh thøc gi÷a nh÷ng con ng­êi trong tæ chøc. Sù ph©n biÖt hai lo¹i mèi quan hÖ ®ã lµm xuÊt hiÖn hai d¹ng c¬ cÊu trong tæ chøc lµ c¬ cÊu chÝnh thøc vµ c¬ cÊu phi chÝnh thøc. C¬ cÊu tæ chøc lµ tæng hîp c¸c bé phËn ( ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n) cã mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, ®­îc chuyªn m«n ho¸, cã nh÷ng nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm nhÊt ®Þnh, ®­îc bè trÝ theo tõng cÊp, nh÷ng kh©u kh¸c nhau nh»m thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc vµ tiÕn tíi nh÷ng môc tiªu ®· x¸c ®Þnh. C¬ cÊu tæ chøc thÓ hiÖn c¸ch thøc trong ®ã c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc ®­îc ph©n c«ng gi÷a c¸c ph©n hÖ, bé phËn vµ c¸ nh©n. Nã x¸c ®Þnh râ mèi t­¬ng quan gi÷a c¸c ho¹t ®éng cô thÓ; nh÷ng nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm g¾n liÒn víi c¸c c¸ nh©n, bé phËn, ph©n hÖ cña tæ chøc; vµ c¸c mèi quan hÖ quyÒn lùc bªn trong tæ chøc. 1.1.2 C¸c thuéc tÝnh cña c¬ cÊu tæ chøc 1.1.2.1 Sù kÕt hîp gi÷a chuyªn m«n ho¸ vµ tæng hîp ho¸ c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô, c«ng viÖc vµ nh÷ng vÞ trÝ c«ng t¸c Chuyªn m«n ho¸: khi mét ng­êi, mét bé phËn, ph©n hÖ chØ thùc hiÖn mét hoÆc mét sè c«ng viÖc, nhiÖm vô, chøc n¨ng cã mèi quan hÖ t­¬ng ®ång. ¦u ®iÓm: Chuyªn m«n ho¸ lµm n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng §µo t¹o lao ®éng dÔ dµng h¬n ( chØ ®µo t¹o mét vµi kü n¨ng) Quy tr×nh qu¶n lý thuËn lîi vµ ®¬n gi¶n h¬n. Nh­îc ®iÓm: Kh¶ n¨ng thÝch nghi tr­íc ®ßi hái cña m«i tr­êng thÊp h¬n. Ng­êi lao ®éng sÏ c¶m thÊy nhµm ch¸n, g©y gi¶m n¨ng suÊt. Tæng hîp ho¸: khi mét ng­êi, mét bé phËn, mét ph©n hÖ thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc, nh÷ng nhiÖm vô, chøc n¨ng mang tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi. ¦u ®iÓm: Ng­êi lao ®éng dÔ thÝch nghi h¬n víi c«ng viÖc, thÊy vui vÎ ho¹t b¸t h¬n. Kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cã thÓ cao h¬n. Nh­îc ®iÓm: Ng­êi lao ®éng cã thÓ lµm ®­îc nhiÒu viÖc nh­ng kh«ng viÖc g× thµnh th¹o vµ chuyªn s©u. Khã n©ng cao kü n¨ng, tÝnh s¸ng t¹o. Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý nªn n©ng cao møc ®é tæng hîp ho¸ ®Õn møc cã thÓ ®¶m b¶o kü n¨ng cho ng­êi lao ®éng. Víi t­ c¸ch lµ ng­êi lao ®éng khi cè g¾ng ®a d¹ng ho¸ kü n¨ng cña m×nh cÇn x¸c ®Þnh cho m×nh ®©u lµ gi¸ trÞ trung t©m. 1.1.2.2 Sù ph©n chia tæng thÓ thµnh c¸c bé phËn, ph©n hÖ Sù chuyªn m«n ho¸, tæng hîp ho¸ theo chiÒu ngang sÏ dÉn tíi sù h×nh thµnh c¸c ph©n hÖ cña tæ chøc. ViÖc h×nh thµnh c¸c bé phËn, ph©n hÖ cña tæ chøc ®­îc thùc hiÖn theo nhiÒu tiªu chÝ kh¸c nhau lµm xuÊt hiÖn c¸c kÕ ho¹ch, tæ chøc kh¸c nhau ( c¸c kiÓu c¬ cÊu tæ chøc kh¸c nhau ) nh­: M« h×nh tæ chøc theo chøc n¨ng. M« h×nh tæ chøc theo s¶n phÈm/kh¸ch hµng/thÞ tr­êng M« h×nh tæ chøc theo quy tr×nh. M« h×nh tæ chøc theo ma trËn 1.1.2.3 Mèi quan hÖ quyÒn h¹n trong tæ chøc vµ c¸c m« h×nh c¬ cÊu xÐt theo mèi quan hÖ quyÒn h¹n QuyÒn h¹n lµ quyÒn tù chñ trong qu¸ tr×nh quyÕt ®Þnh vµ quyÒn ®ßi hái sù tu©n thñ quyÕt ®Þnh g¾n liÒn víi mét vÞ trÝ ( hay chøc vô ) qu¶n lý nhÊt ®Þnh trong c¬ cÊu tæ chøc. C¸c lo¹i quyÒn h¹n trong c¬ cÊu tæ chøc: QuyÒn h¹n trùc tuyÕn: Lµ quyÒn h¹n cho phÐp ng­êi qu¶n lý ra quyÕt ®Þnh vµ gi¸m s¸t trùc tiÕp ®èi víi cÊp d­íi. §©y lµ mèi quan hÖ quyÒn h¹n gi÷a cÊp trªn vµ c¸c cÊp d­íi tr¶i dµi tõ cÊp cao nhÊt xuèng tíi cÊp thÊp nhÊt trong tæ chøc, t­¬ng øng víi d©y chuyÒn chØ huy theo nguyªn lý thø bËc. QuyÒn h¹n tham m­u B¶n chÊt cña mèi quan hÖ tham m­u lµ cè vÊn. Chøc n¨ng cña tham m­u ( hay bé phËn tham m­u ) lµ ®iÒu tra, kh¶o s¸t, nghiªn cøu, ph©n tÝch ®­a ra nh÷ng ý kiÕn t­ vÊn cho nh÷ng ng­êi qu¶n lý trùc tuyÕn mµ hä cã tr¸ch nhiÖm ph¶i quan hÖ. S¶n phÈm lao ®éng cña c¸n bé hay bé phËn tham m­u lµ nh÷ng lêi khuyªn chø kh«ng ph¶i lµ c¸c quyÕt ®Þnh cuèi cïng. QuyÒn h¹n chøc n¨ng Lµ quyÒn trao cho mét c¸ nh©n hay bé phËn ®­îc ra quyÕt ®Þnh vµ kiÓm so¸t nh÷ng ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh cña c¸c bé phËn kh¸c. ViÖc h¹n chÕ ph¹m vi quyÒn h¹n chøc n¨ng lµ rÊt quan träng ®Ó duy tr× tÝnh toµn vÑn cña c¸c c­¬ng vÞ qu¶n lý. §Ó thu ®­îc kÕt qu¶ tèt nhÊt trong viÖc giao phã quyÒn h¹n chøc n¨ng, ng­êi l·nh ®¹o tæ chøc cÇn ®¶m b¶o r»ng ph¹m vi quyÒn h¹n ®ã ®­îc chØ râ cho ng­êi ®­îc uû quyÒn vµ c¶ nh÷ng ng­êi chÞu sù t¸c ®éng cña quyÒn h¹n nµy. 1.1.2.4 CÊp qu¶n lý, tÇm qu¶n lý vµ c¸c m« h×nh c¬ c©u tæ chøc xÐt theo sè cÊp qu¶n lý Nguyªn nh©n cã c¸c cÊp qu¶n lý trong tæ chøc lµ bëi giíi h¹n cña tÇm qu¶n lý ( hay tÇm kiÓm so¸t )- sè ng­ßi vµ bé phËn mµ mét nhµ qu¶n lý cã thÓ kiÓm so¸t cã hiÖu qu¶. TÇm qu¶n lý réng sÏ cÇn Ýt cÊp qu¶n lý, cßn tÇm qu¶n lý hÑp dÉn ®Õn nhiÒu cÊp. C¸c m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc xÐt theo sè cÊp qu¶n lý: c¨n cø sè cÊp qu¶n lý, tån t¹i ba m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc lµ: C¬ cÊu n»m ngang: C¬ cÊu tæ chøc n»m ngang lµ lo¹i c¬ cÊu chØ cã mét vµi cÊp qu¶n lý vµ h­íng tíi mét nÒn qu¶n lý phi tËp trung. Mäi nh©n viªn cña tæ chøc ®Òu ®­îc khuyÕn khÝch tham gia vµo qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh. C¬ cÊu tæ chøc n»m ngang lµm t¨ng kh¶ n¨ng phèi hîp. Sù ph©n c¸ch gi÷a con ng­êi trong tæ chøc gi¶m do c¸c nh©n viªn th­êng lµm viÖc theo nhãm. Hä cã thÓ di chuyÓn theo chiÒu ngang gi÷a c¸c chøc n¨ng ho¹t ®éng. Biªn giíi ng¨n c¸ch nh©n viªn víi nh÷ng nhµ qu¶n lý ®­îc xo¸ bá, nhu cÇu vÒ c¸n bé qu¶n lý gi¶m do mäi ng­êi ®­îc khuyÕn khÝch tham gia tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh quyÕt ®Þnh C¬ cÊu n»m ngang ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong m«i tr­êng thay ®æi nhanh chãng do cã thÓ t¹o lËp ®­îc mét nÒn v¨n ho¸ khuyÕn khÝch sù tham gia mét c¸ch s¸ng t¹o, hÕt m×nh cña c¸c nh©n viªn vµo mäi ho¹t ®éng cña tæ chøc. C¬ cÊu tæ chøc h×nh th¸p C¬ cÊu tæ chøc h×nh th¸p lµ lo¹i c¬ cÊu cã rÊt nhiÒu cÊp bËc qu¶n lý. Nã th­êng sö dông ph­¬ng ph¸p qu¶n lý “ trªn – d­íi” hay “ ra lÖnh – kiÓm tra”, trong ®ã c¸c nhµ qu¶n lý ra c¸c mÖnh lÖnh hµnh chÝnh vµ kiÓm so¸t g¾t gao viÖc thùc hiÖn mÖnh lÖnh. C¬ cÊu h×nh th¸p ®­îc tæ chøc dùa trªn c¬ së chuyªn m«n ho¸ lao ®éng theo chøc n¨ng, víi sù ph©n chia tæ chøc thµnh c¸c bé phËn mang tÝnh ®éc lËp cao, t¹o nªn biªn giíi cøng nh¾c gi÷a c¸c c«ng viÖc vµ ®¬n vÞ. Mét trong nh÷ng c«ng cô qu¶n lý quan träng trong c¬ cÊu h×nh th¸p lµ nh÷ng b¶n m« t¶ c«ng viÖc chi tiÕt. Mét ®Æc ®iÓm n÷a cña m« h×nh c¬ cÊu h×nh th¸p lµ sù ph¸t triÓn cña nh©n viªn chØ n»m trong ph¹m vi cña mét chøc n¨ng. C¬ cÊu tæ chøc h×nh th¸p cã thÓ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong m«i tr­êng æn ®Þnh vµ cã thÓ dù b¸o ®­îc. Trong m«i tr­êng n¨ng ®éng, c¬ cÊu nµy tá ra Ýt cã hiÖu qu¶, vµ trong nhiÒu tr­êng hîp ®· ph¶i g¸nh chÞu thÊt b¹i. C¬ cÊu m¹ng l­íi C¬ cÊu tæ chøc m¹ng l­íi lµ c¬ cÊu trong ®ã mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªn ( c¸ nh©n, ®¬n vÞ ) ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së b×nh ®¼ng. C¬ cÊu m¹ng l­íi cho phÐp nh÷ng c¸ nh©n, bé phËn cña tæ chøc liªn kÕt víi nhau; cho phÐp tæ chøc liªn kÕt víi kh¸ch hµng, nh÷ng nhµ cung cÊp, nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh nh»m t¨ng c­êng søc m¹nh tæng hîp v× môc ®Ých chung hay khuyÕn khÝch sù phèi hîp trong ®iÒu kiÖn m«i tr­êng cã ®é bÊt ®Þnh cao. §ã lµ nh÷ng nhãm tù qu¶n víi chÕ ®é ra quyÕt ®Þnh tËp thÓ; ho¹t ®éng liªn doanh, liªn kÕt, liªn minh gi÷a c¸c tæ chøc ®éc lËp; c¸c tËp ®oµn ho¹t ®éng theo chÕ ®é héi ®ång c¸c gi¸m ®èc… C¸c tæ chøc th­êng sö dông c¬ cÊu m¹ng l­íi khi: CÇn thùc hiÖn chiÕn l­îc qu¶n lý chÊt l­îng ®ång bé. Th©m nhËp thÞ tr­êng quèc tÕ víi nh÷ng hµng rµo vµo cöa lËp nªn bíi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ë n­íc së t¹i. CÇn qu¶n lý rñi ro trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghÖ víi chi phÝ cao. C¬ cÊu m¹ng l­íi ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ trong nh÷ng tr­êng hîp trªn do khuyÕn khÝch ®­îc sù hîp t¸c, cho phÐp thµnh lËp c¸c liªn doanh víi c¸c tæ chøc n­íc ngoµi, t¹o ®iÒu kiÖn ®a d¹ng ho¸ nguån vèn ®Çu t­ nh»m gi¶m thiÓu rñi ro tµi chÝnh cho tÊt c¶ c¸c ®èi t¸c. 1.1.2.5 Ph©n bæ quyÒn h¹n gi÷a c¸c cÊp qu¶n lý- tËp trung vµ ph©n quyÒn trong qu¶n lý tæ chøc TËp trung lµ ph­¬ng thøc tæ chøc trong ®ã mäi quyÒn ra quyÕt ®Þnh ®­îc tËp trung vµo cÊp qu¶n lý cao nhÊt cña tæ chøc. Ph©n quyÒn lµ xu h­íng ph©n t¸n quyÒn ra quyÕt ®Þnh cho nh÷ng cÊp qu¶n lý thÊp h¬n trong hÖ thèng thø bËc. Ph©n quyÒn lµ hiÖn t­îng tÊt yÕu khi tæ chøc ®¹t tíi quy m« vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh lµm cho mét ng­êi ( hay mét cÊp qu¶n lý ) kh«ng thÓ ®¶m ®­¬ng ®­îc mäi c«ng viÖc qu¶n lý. Uû quyÒn trong qu¶n lý tæ chøc lµ hµnh vi cña cÊp trªn trao cho cÊp d­íi mét sè quyÒn h¹n ®Ó hä nh©n danh m×nh thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Møc ®é ph©n quyÒn trong tæ chøc: Møc ®é ph©n quyÒn cµng lín khi: Tû träng c¸c quyÕt ®Þnh ®­îc ®Ò ra ë c¸c cÊp qu¶n lý thÊp h¬n cµng lín. C¸c quyÕt ®Þnh ®­îc ®Ò ra ë c¸c cÊp thÊp cµng quan träng Ph¹m vi t¸c ®éng bëi c¸c quyÕt ®Þnh ®­îc ra ë c¸c cÊp d­íi cµng lín. Mét ng­êi qu¶n lý cµng ®­îc ®éc lËp trong qu¸ tr×nh quyÕt ®Þnh. Sù ph©n quyÒn cµng nhá khi ng­êi qu¶n lý ph¶i th«ng b¸o vÒ quyÕt ®Þnh cña m×nh víi cÊp trªn vµ cµng nhá h¬n n÷a khi cong ph¶i tham kh¶o ý kiÕn cÊp trªn. TËp trung qu¸ cao sÏ lµm gi¶m chÊt l­îng cña c¸c quyÕt ®Þnh mang tÝnh chiÕn l­îc khi c¸c nhµ qu¶n lý cÊp cao bÞ sa lÇy trong c¸c quyÕt ®Þnh t¸c nghiÖp. Tuy nhiªn, còng cÇn ph¶i nhËn thÊy r»ng sù ph©n quyÒn kh«ng ph¶i bao giê còng lµ cã lîi. Nh÷ng nguy c¬ tiÒm Èn cña ph©n quyÒn lµ sù thiÕu nhÊt qu¸n trong chÝnh s¸ch, t×nh tr¹ng mÊt ®i kh¶ n¨ng kiÓm so¸t cña cÊp trªn ®èi víi cÊp d­íi, t×nh tr¹ng c¸t cø cña c¸c nhµ qu¶n lý bé phËn. Mét tæ chøc giò ®­îc c©n b»ng tèt nÕu cã kh¶ n¨ng tËp trung ë cÊp cao quyÒn ra c¸c quyÕt ®Þnh chiÕn l­îc vµ chÝnh s¸ch nh»m t¹o khu«n khæ thèng nhÊt cho ho¹t ®éng cña toµn tæ chøc. Mét khi c¸c quyÕt ®Þnh chiÕn l­îc vµ chÝnh s¸ch ®· ®­îc ®Ò ra ë cÊp cao nhÊt, c¸c quyÕt ®Þnh t¸c nghiÖp sÏ ®­îc uû quyÒn cho c¸c bé phËn. Nh÷ng chØ dÉn ®Ó tiÕn hµnh uû quyÒn cã hiÖu qu¶ §Ó ®¹t ®­îc møc ®é ph©n quyÒn mong muèn cÇn cã sù uû quyÒn chu ®¸o, ®­îc ®¶m b¶o bëi mét sè ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt. Thø nhÊt, c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i thùc sù tù gi¸c trao cho cÊp d­íi quyÒn tù do ®Ó hä cã thÓ hoµn thµnh nhiÖm vô. §iÒu nµy cã nghÜa chÊp nhËn viÖc cÊp d­íi sÏ lùa chän nh÷ng gi¶i ph¸p vµ ph­¬ng tiÖnkh¸c ®i so víi suy nghÜ cña cÊp trªn, cho phÐp cÊp d­íi ®­îc m¾c sai lÇm vµ ®­îc häc hái tõ chÝnh nh÷ng sai lÇm cña m×nh. Thø hai, cÇn x©y dùng ®­îc mét hÖ thèng truyÒn th«ng më gi÷a cÊp trªn vµ cÊp d­íi. Nh÷ng nhµ qu¶n lý n¾m ®­îc chÝnh x¸c kh¶ n¨ng cña cÊp d­íi sÏ cã thÓ lùa chän ®óng ®èi t­îng uû quyÒn. Ng­îc l¹i, khi cÊp d­íi nhËn ®­îc sù quan t©m, khuyÕn khÝch th­êng xuyªn cña cÊp trªn, hä sÏ cè g¾ng hoµn thµnh nhiÖm vô vµ cã tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi c«ng viÖc. Thø ba,c¸c nhµ qu¶n lý ph¶i cã kh¶ n¨ng ph©n tÝch c¸c yÕu tè nh­ môc tiªu cña tæ chøc, nh÷ng ®ßi hái cña nhiÖm vô vµ n¨ng lùc cña nh©n viªn ®Ó thùc sù lµm chñ qu¸ tr×nh uû quyÒn. 1.1.2.6 Phèi hîp c¸c bé phËn cña tæ chøc Vai trß cña c«ng t¸c phèi hîp: Phèi hîp lµ qu¸ tr×nh liªn kÕt ho¹t ®éng cña nh÷ng con ng­êi, bé phËn, ph©n hÖ vµ hÖ thèng riªng rÏ nh»m thùc hiÖn cã kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ c¸c môc tiªu chung cña tæ chøc. Kh«ng cã phèi hîp, con ng­êi kh«ng thÓ nhËn thøc ®­îc vai trß cña m×nh trong tæng thÓ vµ cã xu h­íng theo ®uæi nh÷ng lîi Ých riªng thay v× h­íng tíi nh÷ng môc tiªu chung. Môc tiªu cña phèi hîp lµ ®¹t ®­îc sù thèng nhÊt ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn bªn trong vµ bªn ngoµi tæ chøc. Ph¹m vi cÇn thiÕt cña phèi hîp phô thuéc vµo thuéc tÝnh cña c¸c nhiÖm vô vµ møc ®é ®éc lËp t­¬ng ®èi cña con ng­êi trong c¸c bé phËn thùc hiÖn nhiÖm vô. SÏ ®¹t ®­îc sù phèi hîp nÕu lµm ®­îc nh÷ng ®iÒu s©u ®©y: X©y dùng ®­îc c¸c kªnh th«ng tin ngang däc, lªn xuèng th«ng suèt gi÷a c¸c bé phËn vµ c¸c cÊp qu¶n lý. Duy tr× ®­îc mèi liªn hÖ c«ng viÖc gi÷a c¸c bé phËn vµ trong mçi bé phËn riªng lÎ. Duy tr× ®­îc mèi liªn hÖ gi÷a tæ chøc víi m«i tr­êng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. VÝ dô, mèi liªn hÖ cña tæ chøc víi kh¸ch hµng, nh÷ng nhµ cung cÊp, nh÷ng nhµ ph©n phèi, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc… Nh÷ng ®iÒu cÇn ®¹t ®­îc ë trªn chøng tá r»ng truyÒn th«ng lµ ch×a kho¸ cña phèi hîp cã hiÖu qu¶. Kh¶ n¨ng phèi hîp phô thuéc vµo n¨ng lùc thu thËp th«ng tin, xö lý th«ng tin vµ trao ®æi th«ng tin gi÷a con ng­êi vµ c¸c ®¬n vÞ. Møc ®é bÊt ®Þnh cña c¸c nhiÖm vô cÇn phèi hîp cµng cao, tÇm quan träng cña trao ®æi th«ng tin cµng lín. C¸c c«ng cô phèi hîp: trong thùc tÕ, phèi hîp lµ qu¸ tr×nh n¨ng ®éng vµ liªn tôc, ®­îc thùc hiÖn nhê c¶ c¸c c«ng cô chÝnh thøc vµ phi chÝnh thøc nh­ sau: C¸c kÕ ho¹ch: víi c¸c kÕ ho¹ch nh­ chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch, ch­¬ng tr×nh, dù ¸n, ng©n s¸ch, quy chÕ, quy t¾c, thñ tôc, ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn vµ con ng­êi sÏ ¨n khíp víi nhau nhê tÝnh thèng nhÊt cña c¸c môc tiªu vµ c¸c ph­¬ng thøc hµnh ®éng. HÖ thèng c¸c tiªu chuÈn kinh tÕ- kü thuËt, ®¶m b¶o phèi hîp nhê: ChuÈn ho¸ c¸c kÕt qu¶: chØ ra ph¶i ®¹t ®­îc g×? ChuÈn ho¸ c¸c quy tr×nh: chØ ra ph¶i lµm thÕ nµo? ChuÈn hãa c¸c kü n¨ng: chØ ra ng­êi thùc hiÖn c¸c qu¸ tr×nh ph¶i tho¶ m·n nh÷ng yªu cÇu nµo? C¸c c«ng cô c¬ cÊu. Cã nh÷ng h×nh th¸i c¬ cÊu t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho giao tiÕp theo chiÒu däc ( c¬ cÊu gi¶m thiÓu sè cÊp qu¶n lý ) vµ theo chiÒu ngang (c¬ cÊu ma trËn, nhãm dù ¸n, nhãm chÊt l­îng, héi ®ång th­êng trùc, nh÷ng nhµ m«i giíi…). ViÖc sö dông c¬ chÕ ho¹t ®éng cña c¸c tuyÕn chØ huy còng cã thÓ t¨ng c­êng phèi hîp. Th«ng qua mèi quan hÖ ra quyÕt ®Þnh vµ b¸o c¸o, c¸c tuyÕn chØ huy thóc ®Èy c¸c luång th«ng tin gi÷a nh÷ng con ng­êi vµ ®¬n vÞ. Khi yªu cÇu ®èi víi phèi hîp ®· trë nªn qu¸ lín, ®Õn møc lµm cho mäi ph­¬ng ph¸p ®Òu trë nªn thiÕu hiÖu qu¶ th× tèt nhÊt lµ ®¶m b¶o phèi hîp b»ng c¸ch gi¶m thiÓu nhu cÇu phèi hîp. Gi¸m s¸t trùc tiÕp. Phèi hîp ®­îc thùc hiÖn bëi ng­êi qu¶n lý th«ng qua viÖc trùc tiÕp gi¸m s¸t c«ng viÖc cña cÊp d­íi vµ ®­a ra c¸c mÖnh lÖnh buéc cÊp d­íi ph¶i thùc hiÖn trong mét khu«n khæ thèng nhÊt. C¸c c«ng cô cña hÖ thèng th«ng tin, truyÒn th«ng vµ tham gia qu¶n lý. V¨n ho¸ tæ chøc. HÖ thèng nhËn thøc, nh÷ng gi¸ trÞ, nh÷ng chuÈn mùc, nh÷ng nghi lÔ hµng ngµy, nh÷ng ®iÒu cÊm kÞ nh»m g¾n kÕt c¸c bé phËn vµ con ng­êi cña tæ chøc thµnh mét khèi thèng nhÊt, lµm t¨ng c­êng kh¶ n¨ng phèi hîp ®Ó ®¹t môc ®Ých chung. 1.1.3 Qu¸ tr×nh thiÕt kÕ c¬ cÊu tæ chøc 1.1.3.1 Kh¸i niÖm ThiÕt kÕ tæ chøc lµ qu¸ tr×nh lùa chän vµ ph¸t triÓn mét c¬ cÊu tæ chøc phï hîp víi chiÕn l­îc vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn m«i tr­êng cña tæ chøc. §ã lµ qu¸ tr×nh liªn tôc bëi v× chiÕn l­îc cã thÓ thay ®æi, vµ c¸c ho¹t ®éng cña tæ chøc kh«ng ph¶i bao giê còng ®em l¹i kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ nh­ mong muèn. C¸c b­íc c¬ b¶n ®Ó hoµn thiÖn hay h×nh thµnh mét c¬ cÊu míi nh­ sau: Nghiªn cøu vµ dù b¸o c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng lªn c¬ cÊu tæ chøc nh»m x¸c ®Þnh m« h×nh c¬ cÊu tæng qu¸t Chuyªn m«n ho¸ c«ng viÖc X©y dùng c¸c bé phËn vµ ph©n hÖ cña c¬ cÊu ThÓ chÕ ho¸ c¬ cÊu tæ chøc S¬ ®å 1.1 Logic cña qu¸ tr×nh thiÕt kÕ c¬ cÊu tæ chøc 1.1.3.2 Chuyªn m«n ho¸ ( hay ph©n chia c«ng viÖc ) KÕt qu¶ cña giai ®o¹n nµy lµ danh môc c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô, c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn môc tiªu chiÕn l­îc. Qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸ c«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn theo s¬ ®å sau: Ph©n tÝch C«ng viÖc Ph©n tÝch Chøc n¨ng ho¹t ®éng Ph©n tÝch c¸c môc tiªu chiÕn l­îc 1.1.3.3 X©y dùng c¸c bé phËn vµ ph©n hÖ cña c¬ cÊu NÕu nh­ tËp hîp c¸c chøc n¨ng, nhiÖm vô, c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn trong tæ chøc ®­îc h×nh thµnh th«ng qua qu¸ tr×nh chuyªn m«n ho¸, th× c¸c bé phËn cña c¬ cÊu l¹i ®­îc h×nh thµnh th«ng qua qu¸ tr×nh tæng hîp ho¸ c¸c c«ng viÖc Trªn c¬ së cña c¸c quyÕt ®Þnh mang tÝnh nguyªn t¾c vÒ tiªu chÝ hîp nhãm c¸c ho¹t ®éng, c¸c mèi quan hÖ quyÒn h¹n, tÇm qu¶n lý vµ møc ®é ph©n quyÒn, trong giai ®o¹n nµy cÇn tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc c¬ b¶n sau: a. Bé phËn ho¸ c¸c c«ng viÖc: hîp nhãm c¸c c«ng viÖc cã mèi quan hÖ gÇn gòi theo c¸ch hîp lý ®Ó t¹o nªn c¸c bé phËn b. H×nh thµnh cÊp bËc qu¶n lý: c¸c cÊp qu¶n lý trung gian ®­îc h×nh thµnh c¨n cø vµo quyÕt ®Þnh vÒ tÇm qu¶n lý vµ tiªu chÝ hîp nhãm c¸c bé phËn. c. Giao quyÒn h¹n: X¸c ®Þnh ai cã quyÒn quyÕt ®Þnh cho ai vµ ai sÏ ph¶i b¸o c¸o cho ai trong tæ chøc. Giao quyÒn h¹n cÇn thiÕt cho nh÷ng ng­êi ®øng ®Çu c¸c nhãm ®Ó tiÕn hµnh qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng. d. Phèi hîp: X©y dùng c¬ chÕ phèi hîp ho¹t ®äng cña c¸c bé phËn vµ c¬ chÕ gi¸m s¸t kÕt qu¶ cña sù phèi hîp ®ã. Cô thÓ ho¸ c¸c c«ng cô phèi hîp sÏ ®­îc sö dông. 1.1.3.4 ThÓ chÕ ho¸ c¬ cÊu tæ chøc C¸c c«ng cô ®Ó thÓ chÕ ho¸ c¬ cÊu tæ chøc: a. S¬ ®å tæ chøc: Mçi c¬ cÊu tæ chøc ®Òu cã thÓ ®­îc biÓu diÔn b»ng s¬ ®å, trong ®ã x¸c ®Þnh c¸c bé phËn, c¸c vÞ trÝ qu¶n lý quan trängcña c¬ cÊu vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÞ trÝ, c¸c bé phËn theo c¸c tuyÕn quyÒn h¹n chñ yÕu. S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc lµ c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó lo¹i bá sù mËp mê, trèn tr¸nh tr¸ch nhiÖm, thiÕu phèi hîp, trïng lÆp c«ng viÖc… Tuy nhiªn, s¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc còng béc lé nh÷ng yÕu ®iÓm nh­ chØ cho biÕt c¸c mèi quan hÖ chÝnh thøc mµ kh«ng nªu bËt ®­îc c¸c mèi quan hÖ phi chÝnh thøc, hay chØ ®­a ra mèi quian hÖ trùc tuyÕn mµ kh«ng chØ ra bao nhiªu quyÒn h¹n tån t¹i ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau cña c¬ cÊu. b. M« t¶ vÞ trÝ c«ng t¸c: m« t¶ vÞ trÝ lµ tµi liÖu x¸c ®Þnh c¸c vÞ trÝ trong c¬ cÊu tæ chøc víi nhiÖm vô, quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm ®iÒu kiÖn lµm viÖc vµ nh÷ng yªu cÇu ®Æc tr­ng ®èi víi nh©n sù ®¶m nhiÖm nh÷ng vÞ trÝ ®ã. Víi c­¬ng vÞ lµ ph­¬ng tiÖn kiÓm so¸t, viÖc miªu t¶ vÞ trÝ c«ng t¸c lµ tiªu chuÈn ®Ó ®­a ra xem xÐt liÖu cÇn ®Õn vÞ trÝ ®ã hay kh«ng, nÕu cÇn th× cÊp tæ chøc vµ vÞ trÝ chÝnh x¸c nµo trong c¬ cÊu tæ chøc cÇn ®­îc giµnh nã. 1.2 Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c¬ cÊu tæ chøc ngµnh H¶i quan 1.2.1 Kh¸i niÖm héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh võa hîp t¸c, võa ®Êu tranh vµ c¹nh tranh, võa cã nhiÒu c¬ héi, võa kh«ng Ýt th¸ch thøc, do ®ã cÇn tØnh t¸o, kh«n khÐo vµ linh ho¹t trong viÖc xö lý tÝnh hai mÆt cña héi nhËp tïy theo ®èi t­îng, vÊn ®Ò, tr­êng hîp, thêi ®iÓm cô thÓ; võa ph¶i ®Ò phßng t­ t­ëng tr× trÖ, thô ®éng, võa ph¶i nhanh chãng kh¾c phôc t­ t­ëng gi¶n ®¬n, n«n nãng… Mét quan ®iÓm kh¸c l¹i cho r»ng: “ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ g¾n kÕt nÒn kinh tÕ cña n­íc m×nh víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, tham gia vµo sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ, gia nhËp c¸c tæ chøc ®a ph­¬ng, chÊp nhËn tu©n thñ nh÷ng quy ®Þnh chung ®­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ ®Êu tranh gi÷a c¸c n­íc thµnh viªn cña c¸c tè chøc Êy ( th­êng ®­îc gäi lµ “luËt ch¬i chung” ). Nh÷ng “luËt ch¬i chung” ®­îc thÓ hiÖn trong nhiÒu ®iÒu ­íc quèc tÕ vµ kh¸ phøc t¹p. Nãi mét c¸ch ®¬n gi¶n nhÊt th× chóng ph¶n ¸nh nh÷ng nguyªn t¾c sau: Mét lµ, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµm cho th­¬ng m¹i ®­îc më réng ra nhiÒu; nã kh«ng chØ bao gåm th­¬ng m¹i hµng ho¸ mµ cßn liªn quan tíi c¸c lo¹i h×nh dÞch vô nh­: ng©n hµng, tµi chÝnh, b¶o hiÓm, viÔn th«ng, vËn t¶i, du lÞch, t­ vÊn, b¶n quyÒn, së h÷a trÝ tuÖ…Nãi mét c¸ch h×nh t­îng th× nhê cã héi nhËp, th­¬ng m¹i ngµy nay kh«ng chØ bao gåm “phÇn cøng” ( hµng ho¸ ) mµ c¶ “phÇn mÒm” ( dÞch vô ), trong ®ã “phÇn mÒm” ngµy cµng chiÕm vÞ trÝ quan träng h¬n. §ång thêi xu h­íng chung lµ c¸c quèc gia ®Òu ph¶i më cöa kinh doanh víi bªn ngoµi. Hai lµ, theo xu h­íng héi nhËp, c¸c n­íc ®Òu ph¶i gi¶m thuÕ trong nhiÒu tr­êng hîp, thËm chÝ xo¸ bá hµng rµo quan thuÕ. Ba lµ, gi¶m thuÕ dÇn vµ ®i tíi xo¸ bá hµng rµo phi quan thuÕ, dïng thuÕ suÊt thay cho c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh phi quan thuÕ. ChØ ®­îc phÐp ¸p dông mét sè biÖn ph¸p h¹n chÕ ®Ó b¶o vÖ m«i tr­êng, vÖ sinh, b¶n s¾c v¨n ho¸, an ninh quèc phßng… Trong t×nh h×nh hiÖn nay khi chÊt x¸m chiÕm tû träng ngµy cµng cao trong s¶n phÈm, viÖc b¶o hé b¶n quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, nh·n m¸c s¶n phÈm ®­îc quy ®Þnh rÊt chÆt chÏ. Bèn lµ, Nhµ n­íc kh«ng ®­îc phÐp bao cÊp cho doanh nghiÖp, riªng ®èi víi n«ng s¶nth× ®­îc phÐp bao cÊp ë mét sè kh©u nh»m hç trî cho s¶n xuÊt. N¨m lµ, më cöa thÞ tr­êng cho c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi vµo kinh doanh, ®Çu t­ ; t¹o “s©n ch¬i” b×nh ®¼ng cho doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc; luËt lÖ kinh tÕ ph¶i râ rµng vµ c«ng khai. S¸u lµ, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ nh÷ng nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®­îc h­ëng mét sè ­u ®·i vÒ møc ®é cam kÕt vµ thêi gian thùc hiÖn. C¸c n­íc ph¸t triÓn ñng hé vÒ vËt chÊt nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh héi nhËp cña c¸c n­íc kÐm ph¸t triÓn. 1.2.2 TÝnh tÊt yÕu cña viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam hiÖn nay ViÖt Nam ph¶i héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ bao gåm c¶ nh©n tè chñ quan lÉn kh¸ch quan. VÒ mÆt chñ quan, nhê c«ng cuéc ®æi míi, nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· ph¸t triÓn nhanh chãng, tr¹ng th¸i cña nÒn kinh tÕ ®· thay ®æi mét c¸ch c¬ b¶n: nÕu nh­ trong nh÷ng n¨m 70-80 cña thÕ kû tr­íc hÇu nh­ mäi thø ®Òu khan hiÕm th× ngµy nay nÒn kinh tÕ ®· ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu cña nh©n d©n vµ nÒn kinh tÕ vÒ nhiÒu mÆt hµng, tû suÊt hµng ho¸ kh¸ cao. Víi trªn 80 triÖu d©n, thÞ tr­êng néi ®Þa n­íc ta kh«ng ph¶i lµ nhá, tuy nhiªn do thu nhËp cña ng­êi d©n ch­a cao cïng víi thãi quen ­a chuéng hµng ngo¹i nªn ngoµi viÖc cÇn quan t©m ®Õn thÞ tr­êng trong n­íc cßn ph¶i chó träng ®Õn xuÊt kh©u ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi. ë “®Çu vµo”, mÆc dï kh¶ n¨ng tÝch lòy cña nÒn kinh tÕ n­íc ta ngµy cµng lín, tr×nh ®é khoa häc-c«ng nghÖ vµ qu¶n lý kinh tÕ ngµy cµng ®­îc n©ng cao, song trong qu¸ tr×nh C«ng ngiÖp ho¸ vµ HiÖn ®¹i ho¸ n­íc ta vÉn cÇn ph¶i tranh thñ vèn ®Çu t­, c«ng nghÖ vµ kü n¨ng qu¶n lý tõ bªn ngoµi. §ång thêi ®Èy m¹nh xuÊt khÈu míi cã ngo¹i tÖ nhËp m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu cÇn thiÕt. Toµn bé nhu cÇu kh¸ch quan nãi trªn ®ßi hái chóng ta ph¶i chñ ®éng héi nhËp ®Ó më cöa thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, tranh thñ nh÷ng thø ta cÇn ®Ó ®¶y m¹nh C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Muèn vËy, ta ph¶i chÊp nhËn c¸c “ luËt ch¬i chung” trªn c¬ së “ cã ®i cã l¹i”. V¶ l¹i, chÝnh trong sù c¹nh tranh, c¸c s¶n phÈm vµ doanh nhiÖp cña n­íc ta sÏ ph¶i v­¬n lªn n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶. Nãi tãm l¹i, n­íc ta chñ ®éng héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi v× lîi Ých b¶n th©n n­íc ta. VÒ mÆt kh¸ch quan, ®Êt n­íc ®ang v­¬n lªn trong mét thÕ giíi mµ xu thÕ toµn cÇu ho¸ ®ang ph¸t triÓn nhanh chãng, sù gia t¨ng m¹nh mÏ quy m« vµ ph¹m vi giao dÞch hµng ho¸, dÞch vô xuyªn quèc gia, dßng vèn ®Çu t­ lan táa ra toµn cÇu, c«ng nghÖ kü thuËt ®­îc truyÒn b¸ nhanh chãng vµ réng r·i. Côc diÖn Êy võa t¹o ra nh÷ng kh¶ n¨ng míi ®Ó më réng thÞ tr­êng, thu hót vèn, c«ng nghÖ; võa ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøc míi c¶ vÒ nguy c¬ tôt hËu ngµy cµng xa vµ sù c¹nh tranh rÊt gay g¾t. NÒn kinh tÕ n­íc ta lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi nªn kh«ng thÓ kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng xu thÕ cña thÕ giíi, tËn dông nh÷ng c¬ héi do chóng ®em l¹i ®ång thêi øng phã víi nh÷ng th¸ch thøc do qu¸ tr×nh héi nhËp ®Æt ra. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nªn §¹i héi lÇn thø IX cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh mét chñ tr­¬ng lín lµ: “ Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc theo tinh thÇn ph¸t huy tèi ®a néi lùc, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c quèc tÕ, b¶o ®¶m ®éc lËp tù chñ vµ ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, b¶o vÖ lîi Ých d©n téc, an ninh quèc gia, gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc, b¶o vÖ m«i tr­êng”. Nh»m cô thÓ ho¸ chñ tr­¬ng trªn, th¸ng 11-2001 Bé ChÝnh trÞ Trung ­¬ng §¶ng ®· ra NghÞ quyÕt vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Trªn thùc tÕ th× n­íc ta ®· héi nhËp nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi víi viÖc tham gia vµo khu vùc MËu dÞch tù do ASEAN ( AFTA ), DiÔn ®µn hîp t¸c Kinh tÕ Ch©u ¸-th¸i B×nh D­¬ng ( APEC ), DiÕn ®µn hîp t¸c ¸-©u (ASEM ), vµ ®Æc biÖt lµ ViÖt Nam ®· trë thµnh mét thµnh viªn chÝnh thøc cña Tæ chøc th­¬ng m¹i ThÕ giíi ( WTO ). H¬n thÕ n÷a xuÊt khÈu, ®Çu t­ vµ tµi trî ph¸t triÓn n­íc ngoµi ®· chiÕm tû träng ®¸ng kÓ trong tæng s¶n phÈm quèc néi vµ vèn ®Çu t­ x· héi, thu Ng©n s¸ch… NghÞ quyÕt Bé ChÝnh trÞ vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· chØ râ môc tiªu,quan ®iÓm chØ ®¹o vµ nh÷ng viÖc cÇn lµm ®Ó ®Êt n­íc héi nhËp thµnh c«ng. 1.2.3 Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc cña H¶i quan ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ hiÖn nay Trong suèt 40 n¨m ®Çu, ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña H¶i quan ViÖt Nam kh«ng cã g× ®¸ng kÓ. Lµ mét ngµnh thuéc Bé, mäi quan hÖ ®èi ngo¹i, kÓ c¶ kÕ ho¹ch ®­a ®èn c¸c ®oµn kh¸ch quèc tÕ ®Õn lµm viÖc còng ®Òu do c¬ quan ®èi ngo¹i cña Bé ®¶m nhiÖm. Tõ khi thµnh lËp Tæng côc H¶i quan, ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña Ngµnh cã sù chuyÓn biÕn nhanh vÒ chÊt vµ quy m« ho¹t ®éng Trong qu¸ tr×nh héi nhËp mét c¸ch toµn diÖn vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, H¶i quan ViÖt Nam cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c cam kÕt trong khu«n khæ khu vùc tù do th­¬ng m¹i ASEAN ( AFTA ), tiÕn tíi b·i bá hoµn toµn hµng rµo thuÕ quan trong ASEAN, DiÔn ®µn kinh tÕ ch©u ¸-th¸i B×nh D­¬ng ( APEC ) còng nh­ ASEM. Th«ng qua viÖc më réng quan hÖ quèc tÕ nhiÒu chiÒu, nhiÒu lÜnh vùc, theo h­íng “®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸” vµ “muèn lµm b¹n víi tt¸t c¶ c¸c n­íc” cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña H¶i quan ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc, ®óng h­íng, võa më réng ®­îc quan hÖ hîp t¸c víi H¶i quan c¸c n­íc võa b¶o vÖ ®­îc chñ quyÒn kinh tÕ, an ninh cña ®Êt n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸n bé trong Ngµnh cã c¬ héi tiÕp xóc, nghiªn cøu, t×m hiÓu, häc hái kinh nghiÖm, n©ng cao nghiÖp vô. Trong 20 n¨m ®Êt n­íc tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi ( 1986-2007), H¶i quan ViÖt Nam ®· cã nhiÒu ®ãng gãp quan träng vµo sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam, nhÊt lµ trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i. Tuy vËy, c«ng t¸c héi nhËp quèc tÕ cña H¶i quan trong giai ®o¹n ®æi míi, theo ®¸nh gi¸ chung: vÉn cßn t¶n m¹n, ch­a thùc sù b¾t kÞp víi yªu cÇu cña t×nh h×nh ®Êt n­íc. ThËm chÝ cã mét sè néi dông héi nhËp ch­a ®­îc nghiªn cøu ®Çy ®ñ, dÉn ®Õn viÖc triÓn khai chËm, kh«ng ®ång bé. ViÖc t¨ng c­êng c¸c quan hÖ quèc tÕ cña H¶i quan ViÖt Nam trong giai ®o¹n míi nhiÒu thuËn lîi, nh­ng còng nhiÒu thö th¸ch, ®ßi hái nh÷ng c¸n bé lµm c«ng t¸c ®èi ngo¹i ph¶i n©ng cao lËp tr­êng t­ t­ëng, båi d­ìng ®¹o ®øc c¸ch m¹ng, nghiÖp vô chuyªn m«n míi cã thÓ ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ. T¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ vÒ H¶i quan lµ ®iÒu kiÖn quan trong ®Ó H¶i quan ViÖt Nam nhanh chãng v­¬n lªn hoµ nhËp víi H¶i quan thÕ giíi. Sù hîp t¸c quèc tÕ ®em l¹i cho H¶i quan ViÖt Nam nh÷ng hiÖu qu¶ thiÕt thùc trong c«ng t¸c còng nh­ trong viÖc x©y dùng lùc l­îng, nhÊt lµ vÒ kinh nghiÖm ho¹t ®éng nghiÖp vô, chèng bu«n lËu ma tuý, vò khÝ vµ gian lËn th­¬ng m¹i. 1.3 Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ ho¹t ®éng Tæng quan c¸c kh¸i niÖm vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ th­¬ng m¹i, hiÖu qu¶ cña kinh tÕ du lÞch, hiÖu qu¶ ®Çu t­, hiÖu qu¶ tiªu dïng, hiÖu qu¶ l·nh ®¹o, hiÖu qu¶ kinh tÕ trong l­u th«ng hµng ho¸…trong §¹i tõ ®iÓn kinh tÕ thÞ tr­êng cho thÊy mÆc dï vÒ cô thÓ c¸c kh¸i niÖm cã sù kh¸c nhau nhÊt ®Þnh nµo ®ã, song ®Òu chøa ®ùng nh÷ng nÐt chung cÊu thµnh bëi c¸c yÕu tè nh­: KÕt qu¶ thu ®­îc trong mét thêi gian ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh Chi phÝ vÒ lao ®éng qu¸ khø vµ lao ®éng sèng ®· ®Çu t­ d­íi h×nh th¸i tiÒn tÖ ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Sù so s¸nh gi÷a gi÷a 2 yÕu tè kÕt qu¶ vµ chi phÝ D­íi gãc ®é kinh tÕ chÝnh trÞ cã thÓ hiÓu 1 c¸ch kh¸i qu¸t: HiÖu qu¶ lµ mét kh¸i niÖm chung dïng ®Ó ph¶n ¸nh quan hÖ so s¸nh gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®­îc víi tæng chi phÝ ®· ®Çu t­ ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®ã trong tõng thêi gian nhÊt ®Þnh. Tõ kh¸i niÖm cã thÓ tÝnh hiÖu qu¶ vÒ mÆt l­îng th«ng qua c«ng thøc sau: K H = ------------ C Trong ®ã: H lµ hiÖu qu¶ ( ®¬n vÞ tÝnh b»ng sè lÇn, hoÆc % ) K lµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc ( tÝnh b»ng VN§, hoÆc sè vô, viÖc ) C lµ tæng chi phÝ ®· ®Çu t­ ( ®¬n vÞ tÝnh b»ng VN§ hay sè lao ®éng tham gia thùc hiÖn ®Ó ®¹t kÕt qu¶ trªn ). HiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ: Tæng c¸c kho¶n thu nép vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc H(kt) = ---------------------------------------------------------------- Tæng chi phÝ ®Çu t­ t­¬ng øng Ngµnh H¶i quan lµ ngµnh sù nghiÖp dÞch vô cã thu, do vËy tæng c¸c kho¶n thu nép vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc bao gåm c¸c kho¶n thu lÖ phÝ v._.µ c¸c kho¶n thu do bu«n lËu vµ gian lËn th­¬ng m¹i vÒ thuÕ xuÊt nhËp khÈu theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. ý nghÜa cña chØ tiªu nµy cho thÊy 1VN§ chi phÝ ®Çu t­ ®em l¹i bao nhiªu VN§ thu vÒ cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc trong kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh. HiÖu qu¶ nµy cµng cao ph¶n ¸nh sù ho¹t déng cña H¶i quan ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ng­îc l¹i. HiÖu qu¶ chÝnh trÞ x· héi : Do tÝnh ®Æc thï cña ho¹t ®éng H¶i quan ngoµi môc tiªu kinh tÕ, nã cßn g¾n bã chÆt chÏ víi môc tiªu chÝnh trÞ – x· héi, mµ hiÖu qu¶ cña nã kh«ng thÓ x¸c ®Þnh vÒ mÆt ®Þnh l­îng mµ chØ cã thÓ x¸c ®Þnh vÒ mÆt ®Þnh tÝnh. Do vËy, viÖc ®¸nh gi¸ chØ tiªu nµy cÇn th«ng qua c¸c tÝn hiÖu sau ®©y: ý thøc chÊp hµnh luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ kinh tÕ vµ c¸ nh©n tham gia xuÊt nhËp khÈu gia t¨ng. T×nh tr¹ng bu«n lËu vµ gian lËn th­¬ng m¹i gi¶m. Nh÷ng tiªu cùc trong ngµnh H¶i quan gi¶m xuèng, lßng tin cña d©n chóng ®èi víi ngµnh H¶i quan t¨ng lªn. Uy tÝn cña H¶i quan ViÖt Nam ®èi víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ quèc tÕ t¨ng lªn. Ch­¬ng ii. Ph©n tÝch thùc tr¹ng ho¹t ®éng vµ c¬ cÊu tæ chøc cña tæng côc h¶i quan hiÖn nay 2.1 LÞch sö h×nh thµnh cña Tæng côc H¶i quan Vµo ®Çu nh÷ng n¨m 80, ®Êt n­íc ta gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, l©m vµo khñng ho¶ng kinh tÕ. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, Nhµ n­íc ®· quyÕt ®Þnh ban hµnh mét sè chñ tr­¬ng míi liªn quan ®Õn lÜnh vùc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, më réng quyÒn cho ®Þa ph­¬ng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vµ vÒ c¬ cÊu nhËp khÈu nh»m kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trong ®êi sèng cña nh©n d©n. §¹i héi §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lÇn thø V (1982) ®· nhÊn m¹nh ®Õn tÇm quan träng vµ cÊp thiÕt cña viÖc hîp t¸c quèc tÕ vµ ®· ®Ò ra nguyªn t¾c “ KÕt hîp ph¸t triÓn kinh tÕ trong n­íc vµ më réng quan hÖ kinh tÕ víi n­íc ngoµi”. Trong bèi c¶nh nh­ vËy, ngµnh H¶i quan gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n vÒ lùc l­îng, vµ c¶ sù thiÕu hôt trÇm träng vÒ ph­¬ng tiÖn phôc vô c«ng t¸c chuyªn m«n; cho nªn c«ng t¸c H¶i quan trong thêi ®iÓm nµy ®· ®øng tr­íc nh÷ng thö th¸ch nÆng nÒ. Víi ®Æc thï cña c«ng t¸c H¶i quan, L·nh ®¹o Bé vµ Ngµnh lu«n coi träng vÊn ®Ò gi¸o dôc chÝnh trÞ t­ t­ëng cho c¸n bé nh©n viªn, tæ chøc thi ®ua thùc hiÖn cuéc vËn ®éng x©y dùng lùc l­îng H¶i quan trong s¹ch, v÷ng m¹nh. Toµn ngµnh ®· tiÕn hµnh c¶i tiÕn lÒ lèi lµm viÖc. KÕt hîp chÆt chÏ gi÷a tæ chøc §¶ng, chÝnh quyÒn vµ c¸c ®oµn thÓ, ph¸t huy tinh thÇn lµm chñ tËp thÓ cña c¸n bé nh©n viªn trong mäi c«ng viÖc, còng nh­ kÕt hîp c«ng t¸c t­ t­ëng, tæ chøc vµ khuyÕn khÝch b»ng lîi Ých vËt chÊt, gi¸o dôc ®éng viªn toµn thÓ c¸n bé. §ång thêi th­êng xuyªn coi träng c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra, gi¶i quyÕt khiÕu tè. ViÖc ®i s©u s¸t c¬ së nh­ vËy ®· gãp phÇn ph¸t hiÖn nh÷ng d¬n vÞ, c¸ nh©n lµm sai nguyªn t¾c, chÕ ®é, vi ph¹m kû luËt ®Ó ®Ò ra biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi nh÷ng hiÖn t­îng tiªu cùc, uèn n¾n nh÷ng biÓu hiÖn lÖch l¹c trong mét sè ®¬n vÞ, c¸ nh©n. Sau khi chiÕn tranh biªn giíi kÕt thóc, xÐt thÊy H¶i quan ë mét sè ®Þa ph­¬ng ch­a thÓ tiÕp tôc ho¹t ®éng trë l¹i, Bé Ngo¹i th­¬ng ®· t¹m thêi gi¶i t¸n c¸c chi côc H¶i quan Hµ Tuyªn, Hoµng Liªn S¬n, ®ång thêi thµnh lËp thªm mét sè ®¬n vÞ míi phÝa Nam. ViÖc nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®Þa ph­¬ng cã thªm tæ chøc vµ biªn chÕ ®Ó ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng ë c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm. VÒ chuyªn m«n, toµn Ngµnh kh«ng ai cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc, sè cã tr×nh ®é ®¹i häc chØ chiÕm mét tØ lÖ nhá, cßn l¹i lµ trung cÊp chuyªn nghiÖp, s¬ cÊp hoÆc ch­a cã nghÒ. C«ng t¸c ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé lóc nµy l¹i phô thuéc hoµn toµn vµo kÕ ho¹ch chØ tiªu ®µo t¹o hµng n¨m cña Bé Ngo¹i th­¬ng. Ngoµi Khoa H¶i quan n»m trong tr­êng Trung cÊp Ngo¹i th­¬ng, Ngµnh ch­a tæ chøc ®­îc mét kho¸ ®µo t¹o nµo ë bËc ®¹i häc. V× vËy, sè cÊn bé tèt nghiÖp Trung cÊp H¶i quan trë thµnh nßng cèt trong mäi kh©u c«ng t¸c nghiÖp vô vµ còng lµ nh÷ng gi¸o viªn t¹i chøc, trùc tiÕp huÊn luyÖn, truyÒn ®¹t kinh nghiÖm c«ng t¸c cho sè c¸n bé nh©n viªn míi ë c¬ së. Sù t¨ng tr­ëng nhanh chãng vÒ sè l­îng c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i xuÊt nhËp c¶nh, vµ h¬n thÕ n÷a, m¹ng l­íi b­u ®iÖn ngo¹i dÞch ®­îc më réng, ®· trë thµnh nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc thùc sù ®èi víi lùc l­îng H¶i quan ë biªn giíi, cöa khÈu. Nh­ng, v­ît lªn mäi thö th¸ch, Ngµnh ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p kiªn quyÕt trong c«ng t¸c kiÓm tra, gi¸m s¸t, ng¨n ngõa c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt. Trong 3 n¨m ( 1981- 1983) ngµnh ®· lµm thñ tôc cho 5345 l­ît tµu biÓn, 219997 l­ît « t« vµ 9775 l­ît chiÕc m¸y b©y xuÊt nhËp c¶nh qua c¸c cöa khÈu n­íc ta. MÆc dÇu trong ®iÒu kiÖncßn nhiÒu khã kh¨n vÒ lùc l­îng vµ thiÕu thèn ph­¬ng tiÖn, l¹i Ýt nhiÒu bÞ c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc trong x· héi t¸c ®éng ®Õn nh­ng Ngµnh H¶i quan ®· tËp trung cñng cè lùc l­îng vµ n©ng cao tr×nh dé nghiÖp vô, ®ång thêi kÕt hîp cïng c¸c ngµnh chøc n¨ng ®Ó ®iÒu tra kh¸m ph¸ c¸c vô bu«n lËu qua biªn giíi. Cñng cè vµ t¨ng c­êng hiÖu qu¶ c«ng t¸c cña ngµnh H¶i quan trë thµnh mèi quan t©m chung cña L·nh ®¹o §¶ng vµ Nhµ n­íc. V× vËy, Bé ChÝnh trÞ TW §¶ng vµ Th­êng vô Héi ®ång Bé tr­ëng ®· ra quyÕt ®Þnh tæ chøc l¹i ngµnh H¶i quan. Sau khi Héi ®ång Nhµ n­íc cã NghÞ quyÕt sè 547/NQ/H§NN ngµy 30/8/1984 phª chuÈn viÖc thµnh lËp Tæng côc H¶i quan, c¬ quan thuéc Héi ®ång Bé tr­ëng, ngµy 20-10-1984, Héi ®ång Bé tr­ëng ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 139/H§BT quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan ( gåm 11 ®iÒu ). NghÞ ®Þnh nªu râ: “ Tæng côc H¶i quan, c¬ quan thuéc Héi ®ång Bé tr­ëng, lµ c«ng cô chuyªn chÝnh nöa vò trang cña §¶ng vµ Nhµ n­íc cã chøc n¨ng: KiÓm tra vµ qu¶n lý hµng ho¸, hµnh lý, ngo¹i hèi vµ c¸c lo¹i c«ng cô vËn t¶i xuÊt nhËp qua biªn giíi n­íc Céng hoµ X· héi Chñ nghÜa ViÖt Nam; Thi hµnh chÝnh s¸ch thuÕ xuÊt, nhËp khÈu; Ng¨n ngõa vµ chèng c¸c vi ph¹m luËt lÖ H¶i quan vµ c¸c luËt lÖ kh¸c liªn quan ®Õn viÖc xuÊt nhËp khÈu; Chèng c¸c ho¹t ®éng bu«n lËu, vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸, tiÒn tÖ qua biªn giíi. Nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng chÝnh s¸ch Nhµ n­íc ®éc quyÒn vÒ ngo¹i th­¬ng, ngo¹i hèi, gãp phÇn b¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia, an ninh, chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi vµ phôc vô c«ng t¸c ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ n­íc”. nghÞ ®Þnh x¸c ®Þnh râ quyÒn h¹n vµ nhiÖm vô cña H¶i quan lµ: “Tr×nh Héi ®ång Bé tr­ëng quyÕt ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é, thÓ lÖ vÒ H¶i quan, vÒ ph­¬ng thøc qu¸ c¶nh ®èi víi hµng ho¸ vµ c«ng cô vËn t¶i cña n­íc ngoµi qua l¹i ViÖt Nam vµ h­íng dÉn thi hµnh quyÕt ®Þnh quyÕt dÞnh ®ã”. §ång thêi, “ Tæ chøc, chØ ®¹o thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña H¶i quan ®­îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ H¶i quan n¨m 1960… LËp c¸c dù ¸n kÕ ho¹ch thu thuÕ xuÊt nhËp khÈu cho toµn ngµnh vµ c¸c ®¬n vÞ H¶i quan…”. NghÞ ®Þnh còng ®· quyÕt ®Þnh hÖ thèng tæ chøc bé m¸y H¶i quan trong c¶ n­íc bao gåm: Tæng côc H¶i quan; H¶i quan tØnh, thµnh phè, ®Æc khu trùc thuéc Trung ­¬ng; H¶i quan cöa khÈu; C¸c ®éi kiÓm so¸t H¶i quan c¬ ®éng cña Tæng côc ®ãng ë H¶i Phßng, Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh. 2.2 Thùc tr¹ng tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan theo tõng thuéc tÝnh ¶nh h­ëng ®Õn c¸c mÆt c«ng t¸c nghiÖp vô h¶i quan cña Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam 2.2.1 HÖ thèng tæ chøc bé m¸y ngµnh H¶i quan tõ 1984 ®Õn 1993 Ngµy 30/8/1984 Héi ®ång Nhµ n­íc ra NghÞ quyÕt sè 547/NQ-H§NN thµnh lËp Tæng côc H¶i quan lµ c¬ quan thuéc Héi ®ång Bé tr­ëng ( nay lµ ChÝnh phñ ) cã NghÞ ®Þnh 139/H§BT quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan. Theo NghÞ ®Þnh nµy, H¶i quan ViÖt Nam ®­îc tæ chøc thµnh hÖ thèng bao gåm: Tæng côc H¶i quan ®ãng trô së t¹i TP. Hµ Néi vµ cã bé phËn th­êng trùc ®ãng t¹i TP. Hå ChÝ Minh. H¶i quan tØnh, thµnh phè, ®Æc khu trùc thuéc Trung ­¬ng ë nh÷ng tØnh, thµnh phè, ®Æc khu cã c¸c cöa khÈu do Héi ®ång Bé tr­ëng quy ®Þnh. H¶i quan cöa khÈu ë nh÷ng n¬i cã quy ®Þnh cña Héi ®ång Bé tr­ëng lµ cöa khÈu biªn giíi ®­êng bé, ®­êng biÓn, ®­êng s«ng, ga xe löa liªn vËn quèc tÕ. C¸c ®éi kiÓm so¸t h¶i quan. C¸c ®éi kiÓm so¸t c¬ ®éng cña Tæng côc ®ãng t¹i Hµ Néi, H¶i Phßng, thµnh phè Hå ChÝ Minh. Nh­ vËy, H¶i quan ViÖt Nam ®· ®­îc thiÕt lËp trªn nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt víi 3 cÊp c¬ b¶n: Tæng côc H¶i quan; H¶i quan tØnh, thµnh phè, ®Æc khu trùc thuéc Trung ­¬ng; H¶i quan cöa khÈu, ®éi kiÓm so¸t H¶i quan. Ngµy 20/2/1990, Héi ®ång Nhµ n­íc th«ng qua Ph¸p lÖnh H¶i quan quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, tæ chøc bé m¸y cña H¶i quan ViÖt Nam vµ quy ®Þnh chÕ ®é qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ H¶i quan nh­ng cho ®Õn tr­íc khi cã NghÞ ®Þnh 16/CP ngµy 7/3/1994 th× hÖ thèng tæ chøc bé m¸y H¶i quan vÉn tiÕp tôc ®­îc duy tr× theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh 139/H§BT. 2.2.2 HÖ thèng tæ chøc bé m¸y theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh H¶i quan vµ NghÞ ®Þnh 16/CP cña ChÝnh phñ vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan. HÖ thèng tæ chøc bé m¸y theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh H¶i quan vµ NghÞ ®Þnh 16/CP cña ChÝnh phñ vÒ chøc n¨ng nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan lµ m« h×nh tæ chøc kh¸ æn ®Þnh trong mét thêi gian kh¸ dµi lµ sù kÕ thõa cña m« h×nh tæ chøc tr­íc ®ã vµ ®· ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ tÝch cùc trong thêi k× ®Çu cña kinh tÕ thÞ tr­êng víi nh÷ng kinh nghiÖm phong phó trong x©y dùng tæ chøc bé m¸y cña Ngµnh. V× vËy, cÇn ®­îc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ s©u s¾c rót ra nh÷ng vÊn ®Ò cÇn thiÕt cho viÖc hoµn thiÖn tæ chøc ë c¸c giai ®o¹n tiÕp theo. Kh¸i qu¸t chung vÒ tæ chøc bé m¸y: a.1 VÒ hÖ thèng tæ chøc: Theo ph¸p lÖnh H¶i quan vµ NghÞ ®Þnh 16/CP cña ChÝnh phñ vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña Tæng côc H¶i quan th× Tæng côc H¶i quan lµ c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, ®­îc tæ chøc theo nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt, gåm 3 cÊp : CÊp Trung ­¬ng ( Tæng côc H¶i quan ). CÊp tØnh ( Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè). CÊp c¬ së ( H¶i quan cöa khÈu, §éi kiÓm so¸t H¶i quan ). a.2 VÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y c¸c cÊp ®Õn tr­íc khi cã LuËt H¶i quan: Vô, Côc, ®¬n vÞ trùc thuéc c¬ quan Tæng côc ( cã c¸c phßng, ®éi trùc thuéc : Cã 12 Vô, Côc, ®¬n vÞ trùc thuéc víi 57 phßng, ®éi vµ ®¬n vÞ t­¬ng ®­¬ng ). Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè ( cã c¸c phßng, H¶i quan cöa khÈu, §éi kiÓm so¸t H¶i quan trùc thuéc ) : Cã 30 Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè víi 218 phßng, 146 H¶i quan cöa khÈu vµ t­¬ng ®­¬ng, 18 ®éi kiÓm so¸t vµ 7 tr¹m kiÓm so¸t liªn hîp. H¶i quan cöa khÈu vµ mét sè phßng nghiÖp vô cã c¸c §éi nghiÖp vô trùc thuéc. Tr­êng Cao ®¼ng H¶i quan : cã 9 phßng, khoa. ( KÓ tõ n¨m 2006, Tr­êng cao ®¼ng H¶i quan ®­îc s¸p nhËp víi Ph©n viÖn Tµi chÝnh thµnh phè Hå ChÝ Minh). 2.2.3 HÖ thèng tæ chøc bé m¸y H¶i quan ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña LuËt H¶i quan vµ NghÞ ®Þnh 96/2002/N§- CP ngµy 19/11/2002 : Kh¸i qu¸t chung vÒ tæ chøc bé m¸y ®­îc s¾p xÕp theo yªu cÇu cña LuËt H¶i quan vµ NghÞ ®Þnh 96/2002/N§-CP : VÒ c¨n b¶n, hÖ thèng tæ chøc H¶i quan ViÖt Nam vÉn ®­îc tæ chøc theo nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt theo 3 cÊp : Tæng côc H¶i quan; Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè. Chi côc H¶i quan. Sau khi LuËt H¶i quan ®­îc c«ng bè, ngµnh H¶i quan ®· tiÕn hµnh s¾p xÕp l¹i bé m¸y bªn trong c¸c Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè, Chi côc H¶i quan nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña sù thay ®æi c¨n b¶n vÒ quy tr×nh nghiÖp vô; kh¾c phôc sù cång kÒnh cña bé m¸y gi¸n tiÕp. Qua s¾p xÕp l¹i sè l­îng ®Çu mèi cÊp phßng thuéc Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè tõ 218 cßn 118 ®Çu mèi cÊp phßng, bá cÊp ®éi thuéc phßng vµ t¨ng c­êng ®­îc 714 biªn chÕ gi¸n tiÕp xuèng c¸c Chi côc cöa khÈu. Ngµy 4/9/2002, Thñ t­íng ChÝnh phñ cã quyÕt ®Þnh 113/2002/Q§-CP chuyÓn Tæng côc H¶i quan vµo Bé Tµi chÝnh. Sau khi cã NghÞ ®Þnh sè 96/2002/N§-CP ngµy 13/11/2002, ngµnh ®· x©y dùng vµ tr×nh Bé ký ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh quy ®Þnh vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè, c¸c Vô, Côc thuéc c¬ quan Tæng côc vµ c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp. Thµnh lËp thªm Côc KiÓm tra sau th«ng quan, phßng Thanh tra vµ mét sè phßng Gi¸ tÝnh thuÕ ë c¸c Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè; Ngµy 22/11/2005 Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o ban hµnh QuyÕt ®Þnh sè 6641/Q§-TTg thµnh lËp Tr­êng Cao §¼ng Tµi chÝnh – H¶i quan trªn c¬ së tæ chøc l¹i Tr­êng Cao ®¼ng Tµi chÝnh – KÕ to¸n 4, Tr­êng Cao ®¼ng H¶i quan vµ Ph©n viÖn TP Hå ChÝ Minh thuéc Häc viÖn Tµi chÝnh; Ngµy 6/1/2006 Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh ban hµnh QuyÕt ®Þnh thµnh lËp Trung t©m ®µo t¹o, båi d­ìng c«ng chøc thuéc Tæng côc H¶i quan. VÒ c¬ b¶n ®Õn nay, bé m¸y tæ chøc cña Ngµnh ®· ®­îc tæ chøc kh¸ hoµn chØnh trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh cña LuËt H¶i quan. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y c¸c cÊp hiÖn nay : Vô, Côc, c¸c ®¬n vÞ thuéc c¬ quan Tæng côc : 10 Vô, Côc vµ V¨n phßng ( 6 Vô kh«ng cã phßng ) vµ 6 ®¬n vÞ sù nghiÖp. Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè cã c¸c cÊp phßng, chi côc, ®éi kiÓm so¸t : + Cã 33 Côc víi 176 phßng, 152 Chi côc, 35 ®éi kiÓm so¸t. + C¸c Chi côc H¶i quan : Cã mét sè ®éi nghiÖp vô ®­îc s¾p xÕp theo yªu cÇu nghiÖp vô tuú theo quy m« vµ khèi l­îng c«ng viÖc. C¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan gåm : a) Bé m¸y gióp viÖc Tæng côc tr­ëng Tæng côc H¶i quan : 1. Vô Gi¸m s¸t qu¶n lý vÒ h¶i quan: 2. Vô KiÓm tra thu thuÕ xuÊt nhËp khÈu; 3. Vô ph¸p chÕ: 4. Vô hîp t¸c quèc tÕ; 5. Vô KÕ ho¹ch – Tµi chÝnh; 6. Vô Tæ chøc c¸n bé; 7. Thanh tra; 8. V¨n phßng; 9. Côc §iÒu tra chèng bu«n lËu; 10. Côc KiÓm tra sau th«ng quan; 11. Côc C«ng nghÖ th«ng tin vµ Thèng kª h¶i quan. b) C¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp trùc thuéc Tæng côc H¶i quan : 1. ViÖn nghiªn cøu H¶i quan; 2. Trung t©m ph©n tÝch, ph©n lo¹i hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu miÒn B¾c; 3. Trung t©m ph©n tÝch, ph©n lo¹i hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu miÒn Trung; 4. Trung t©m ph©n tÝch, ph©n lo¹i hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu miÒn Nam; 5. Tr­êng Cao ®¼ng H¶i quan; 6. B¸o H¶i quan. c) C¸c Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ­¬ng ( c¸c Côc H¶i quan ®Þa ph­¬ng ) trùc thuéc Tæng côc H¶i quan. d) C¸c Chi côc H¶i quan cöa khÈu, §éi KiÓm so¸t H¶i quan vµ ®¬n vÞ t­¬ng ®­¬ng trùc thuéc Côc H¶i quan ®Þa ph­¬ng. 2.2.4 Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña H¶i quan c¸c cÊp : a) Tæng côc H¶i quan: a.1 Chøc n¨ng: Tæng côc H¶i quan lµ c¬ quan thuéc ChÝnh phñ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ lÜnh vùc H¶i quan vµ tæ chøc thùc hiÖn chÐ ®é qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ H¶i quan trªn ph¹m vi c¶ n­íc. a.2 NhiÖm vô, quyÒn h¹n : Tæng côc H¶i quan thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n, theo quy ®Þnh cña LuËt H¶i quan, c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan vµ nh÷ng nhiÖm vô, quyÒn h¹n côc thÓ sau ®©y : VÒ nghiÖp vô : + TiÕn hµnh thñ tôc h¶i quan, thùc hiÖn kiÓm tra, gi¸m s¸t, kiÓm so¸t h¶i quan; + §¶m b¶o thùc hiÖn quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ xuÊt khÈu, nhËp khÈu, vÒ thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu vµ c¸c nghÜa vô kh¸c trong ph¹m vi thÈm quyÒn do ph¸p luËt quy ®Þnh. + TiÕn hµnh nh÷ng biÖn ph¸p ph¸t hiÖn, ng¨n ngõa, ®iÒu tra vµ xö lý hµnh vi bu«n lËu hoÆc vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸, ngo¹i hèi, tiÒn ViÖt Nam qua biªn giíi, hµnh vi vi ph¹m c¸c quy ®Þnh kh¸c cña Nhµ n­íc vÒ h¶i quan trong ph¹m vi thÈm quyÒn do ph¸p luËt quy ®Þnh. + Thùc hiÖn thèng kª Nhµ n­íc vÒ h¶i quan. + Tæ chøc thùc hiÖn kiÓm tra sau th«ng quan ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu; + Tæ chøc thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ thuÕ vµ c¸c kho¶n thu kh¸c ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu; VÒ x©y dùng lùc l­îng : + §µo t¹o, båi d­ìng ®éi ngò nh©n viªn H¶i quan; + Hîp t¸c quèc tÕ víi H¶i quan c¶ n­íc; KiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn vÒ c¸c chñ tr­¬ng, biÖn ph¸p qu¶n lý nhµ n­íc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu, nhËp khÈu, xuÊt c¶nh, nhËp c¶nh, qu¸ c¶nh vµ chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ; h­íng dÉn tæ chøc c¸ nh©n thùc hiÖn quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ h¶i quan. Thùc hiÖn hîp t¸c quèc tÕ vÒ h¶i quan theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tæ chøc nghiªn cøu khoa häc vµ øng dông tiÕn bé khoa häc, c«ng nghÖ trong ngµnh h¶i quan; Tæ chøc chØ ®¹o vµ thùc hiÖn thèng kª nhµ n­íc vÒ h¶i quan; Qu¶n lý tæ chøc bé m¸y, biªn chÕ, chØ ®¹o, thùc hiÖn chÕ ®é tiÒn l­¬ng vµ chÝnh s¸ch, chÕ ®é ®·i ngé, khªn th­ëng, kû luËt ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc nhµ n­íc thuéc ph¹m vi qu¶n lý cña Tæng côc; tæ chøc c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d­ìng, x©y dùng ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc vµ qu¶n lý c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp trùc thuéc Tæng côc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ph©n cÊp cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh. KiÓm tra, thanh tra, gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o, chèng tham nhòng vµ xö lý vi ph¹m theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; Qu¶n lý tµi chÝnh vµ tµi s¶n cña nhµnh h¶i quan theo quy dÞnh cña ph¸p luËt vµ ph©n cÊp cña Bé Tµi chÝnh. a.3 §Þa bµn ho¹t déng vµ khu vùc kiÓm so¸t h¶i quan : §Þa bµn ho¹t déng : khu vùc cöa khÈu, c¶ng biÓn, c¶ng s«ng quèc tÕ, c¶ng hµng kh«ng d©n dông quèc tÕ, b­u ®iÖn quèc tÕ. Khu vùc kiÓm so¸t h¶i quan : däc theo biªn giíi bê biÓn, h¶i ®¶o, vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i vµ nh÷ng ®Þa ®iÓm kh¸c ë néi ®Þa ( g¾n víi ph©n cÊp cho c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ). Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè : b.1 Chøc n¨ng : Thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ h¶i quan ë ®Þa ph­¬ng vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ph©n cc¸p cho c¸c cÊp cña Tæng côc H¶i quan. b.2 NhiÖm vô : Tæ chøc gi¸m s¸t, qu¶n lý vÒ h¶i quan; Tæ chøc thu thuÕ xuÊt nhËp khÈu; Tæ chøc ®Êu tranh chèng buu«n lËu hoÆc v©n chuyÓn tr¸i phÐp qua biªn giíi vµ xö lý c¸c vi ph¹m vÒ h¶i quan; Tæ chøc thèng kª Nhµ n­íc vÒ h¶i quan; KiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt víi Tæng côc H¶i quan nh÷ng vÊn ®Ò sö ®æi, bæ sung vÒ chÝnh s¸ch, chÕ ®é, quy tr×nh nghiÖp vô trong ho¹t ®éng cña H¶i quan ë ®Þa ph­¬ng; Thùc hiÖn c«ng t¸c tæ chøc c¸n bé vµ ®µo t¹o; Tæ chøc thanh tra vµ kiÓm tra. b.3 §Þa bµn ho¹t ®éng vµ khu vùc kiÓm so¸t h¶i quan cô thÓ : §Þa bµn ho¹t ®éng : + C¸c khu vùc cöa khÈu ®­êng bé, bao gåm c¸c cöa khÈu chÝnh, cöa khÈu phô däc theo biªn giíi quèc gia; + C¸c c¶ng hµng kh«ng d©n dông quèc tÕ, c¶ng biÓn, c¶ng s«ng cã th«ng th­¬ng víi n­íc ngoµi b»ng ®­êng biÓn, ®­êng s«ng; §èi víi c¶ng biÓn quèc tÕ, khu vùc nµy cßn bao gåm c¶ khu vùc xung quanh phao sè “ O” vµ n¬i quy dÞnh cho tÇu thuyÒn xuÊt c¶nh, nhËp c¶nh neo ®¹u ®Ó chê vµo c¶ng biÓn quèc tÕ vµ däc theo c¸c luång l¹ch tõ c¸c khu vùc nãi trªn vµo c¶ng biÓn quèc tÕ. + C¸c b­u ®iÖn quèc tÕ cã chuyÓn nhËn th­ tõ, b­u kiÖn víi n­íc ngoµi. + C¸c tuyÕn ®­êng qu¸ c¶nh m­în ®­êng ViÖt Nam tÝnh tõ cöa khÈu nhËp ®Õn cöa khÈu xuÊt. Khu vùc kiÓm so¸t h¶i quan ( thùc hiÖn phèi hîp, kh«ng ph¶i lµ lùc l­îng chñ tr× ) : + Däc theo biªn giíi ®¸t liÒn : C¸c x· vµ c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh t­¬ng ®­¬ng trong khu vùc biªn giíi. + Trªn s«ng suèi biªn giíi lµ phÇn s«ng suèi biªn giíi trong ph¹m vi c¸c x· vµ ®¬n vÞ hµnh chÝnh t­¬ng ®­¬ng trong khu vùc biªn giíi. + Däc theo bê biÓn vµ h¶i ®¶o : Bao gåm c¸c x· vµ c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh t­¬ng ®­¬ng ë ven biÓn vµ h¶i ®¶o. + Trªn biÓn: Bao gåm néi thuû, l·nh h¶i vµ vïng tiÕp gi¸p l·nh h¶i. H¶i quan cöa khÈu: H¶i quan cöa khÈu cã chøc n¨ng, nhiÖm vô: Tæ chøc thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ h¶i quan ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ ®Êu tranh chèng bu«n lËu hoÆc vËn chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸, tiÒn tÖ qua cöa khÈu. §éi kiÓm so¸t H¶i quan: §éi kiÓm so¸t H¶i quan cã chøc n¨ng, nhiÖm vô: Tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c phßng ngõa, ®Êu tranh chèng bu«n lËu hoÆc v©n chuyÓn tr¸i phÐp hµng ho¸, ngo¹i hèi, tiÒn ViÖt Nam qua biªn giíi. 2.2.5 Chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña c¸c bé phËn trùc thuéc Tæng côc H¶i quan a. Vô Gi¸m s¸t qu¶n lý vÒ h¶i quan: X©y dùng hoÆc tham gia x©y dùng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, c¸c quy chÕ, quy tr×nh nghiÖp vô vÒ thñ tôc h¶i quan, kiÓm tra, gi¸m s¸t h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu, qu¸ c¶nh, chuyÓn cöa khÈu, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i qu¸ c¶nh, xuÊt c¶nh, nhËp c¶nh; vÒ thùc hiÖn b¶o vÖ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu; vÒ tæ chøc thùc hiÖn c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan mµ ViÖt Nam tham gia hoÆc ký kÕt tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn ban hµnh. §Ò xuÊt, kiÕn nghÞ nh÷ng vÊn dÒ cÇn söa ®æi, bæ sung vÒ chÕ ®é chÝnh s¸ch qu¶n lý hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, qu¸ c¶nh, chuyÓn cöa khÈu, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i xuÊt nhËp c¶nh liªn quan ®Õn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Vô. X©y dùng c¸c ®Ò ¸n, gi¶i ph¸p c¶i c¸ch thñ tôc h¶i quan, chÕ ®é kiÓm tra, gi¸m s¸t H¶i quan. X©y dùng c¸c ®Ò ¸n, ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch hiÖn ®¹i ho¸ vÒ nghiÖp vô thñ tôc h¶i quan, kiÓm tra, gi¸m s¸t h¶i quan; ®Ò xuÊt viÖc trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt phôc vô c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t h¶i quan. Tr×nh Tæng côc tr­ëng quyÕt ®Þnh cÊp giÊy phÐp thµnh lËp kho ngo¹i quan, kho b¶o thuÕ, quyÕt ®Þnh thµnh lËp ®Þa ®iÓm kiÓm tra thùc tÕ hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ngoµi cöa khÈu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c Trung t©m ph©n tÝch, ph©n lo¹i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu thuéc Tæng côc H¶i quan theo ph©n c«ng cña Tæng côc tr­ëng; h­íng, qu¶n lý viÖc sö dông kÕt qu¶ ph©n tÝch, ph©n lo¹i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. H­íng dÉn, kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh thùc hiÖn nghiÖp vô vÒ thñ tôc h¶i quan kiÓm tra, gi¸m s¸t h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu, qu¸ c¶nh, chuyÓn cöa khÈu, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i xuÊt c¶nh, nhËp c¶nh, qu¸ c¶nh. Gióp Tæng côc tr­ëng gi¶i quyÕt khiÕu n¹i cña c¸c c¸ nh©n, ®¬n vÞ trong viÖc thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ gi¸m s¸t h¶i quan. Tæ chøc c«ng t¸c thèng kª, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ c«ng t¸c gi¸m s¸t qu¶n lý vÒ h¶i quan cña toµn ngµnh theo quy ®Þnh. Thùc hiÖn hîp t¸c quèc tÕ vÒ nghiÖp vô gi¸m s¸t qu¶n lý h¶i quan theo ph©n c«ng cña Tæng côc tr­ëng. Tæ chøc nghiªn cøu, øng dông tiÕn bé khoa häc, c«ng nghÖ trong c«ng t¸c gi¸m s¸t qu¶n lý. Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Tæng côc tr­ëng giao. b. Vô kiÓm tra thu thuÕ xuÊt nhËp khÈu: X©y dùng hoÆc tham gia x©y dùng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, c¸c quy chÕ, quy tr×nh h­íng dÉn nghiÖp vô, chÕ ®é kÕ to¸n vÒ thuÕ vµ thu kh¸c ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn ban hµnh. §Ò xuÊt, kiÕn nghÞ víi Tæng côc tr­ëng nh÷ng vÊn ®Ò cÇn söa ®æi, bæ sung chÝnh s¸ch, chÕ ®é, chÊn chØnh c¶i tiÕn biÖn ph¸p qu¶n lý, quy tr×nh nghiÖp vô thu thuÕ vµ thu kh¸c ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. Tr×nh Tæng côc tr­ëng kÕ ho¹ch ph©n bæ chØ tiªu thu c¸c lo¹i thuÕ vµ thu kh¸c ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu. H­íng dÉn, ®«n ®èc, kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh thùc hiÖn chÝnh s¸ch, chÕ ®é, quy tr×nh nghiÖp vô, kÕ ho¹ch thu thuÕ xuÊt nhËp khÈu vµ thu thuÕ kh¸c; h­íng dÉn, kiÓm tra viÖc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ, truy thu, truy hoµn thuÕ, miÔn thuÕ, gi¶m thuÕ, theo dâi vµ ®«n ®èc nî ®äng thuÕ, c­ìng chÕ vµ xö lý v­íng m¾c vÒ thuÕ vµ thu kh¸c ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Gióp Tæng côc tr­ëng gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh thu thuÕ vµ thu kh¸c ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nh¹p khÈu cña c¬ quan h¶i quan c¸c cÊp. Tæng hîp, th«ng kª, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ c«ng t¸c thu thuÕ vµ thu kh¸c ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu cña toµn ngµnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Tæ chøc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch hîp t¸c quèc tÕ vÒ thuÕ xuÊt nhËp khÈu theo sù ph©n c«ng cña Tæng côc tr­ëng. Tæ chøc nghiªn cøu øng dông tiÕn bé khoa häc, c«ng nghÖ trong c«ng t¸c thu thuÕ xuÊt nhËp khÈu. Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Tæng côc giao. c. Vô ph¸p chÕ: Tr×nh Tæng côc tr­ëng ch­¬ng tr×nh x©y dùng ph¸p luËt hµng n¨m vµ dµi h¹n cña ngµnh H¶i quan, kiÓm tra, ®«n ®èc vµ ®Þnh kú b¸o c¸o Tæng côc tr­ëng t×nh h×nh, tiÕn ®é thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh x©y dùng ph¸p luËt ®· ®­îc phª duyÖt. Chñ tr× hoÆc phèi hîp víi c¸c ®¬n vÞ thuéc Tæng côc H¶i quan so¹n th¶o c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ h¶i quan, c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan theo sù ph©n c«ng cña Tæng côc tr­ëng; tham gia ý kiÕn vµo dù th¶o c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ liªn quan ®Õn ho¹t déng h¶i quan do c¸c Bé, ngµnh göi ®Õn lÊy ý kiÕn. X©y dùng c¸c quy chÕ, quy tr×nh nghiÖp vô xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ h¶i quan tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn ban hµnh; h­íng dÉn, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn xö lý vi ph¹m hµnh chãnh trong ngµnh; kiÕn nghÞ cÊp cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn c«ng t¸c xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ h¶i quan. Xem xÐt tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh vÒ h¶i quan vµ quyÕt ®Þnh ¸p dông c¸c biÖn ph¸p ng¨n chÆn hµnh chÝnh thuéc thÈm quyÒn cña Tæng côc tr­ëng. Chñ tr× hoÆc phèi hîp víi c¸c ®¬n vÞ liªn quan thuéc Tæng côc H¶i quan tæ chøc c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ h¶i quan. ThÈm ®Þnh vµ b¶o ®¶m tÝnh ph¸p lý cña c¸c v¨n b¶n do Tæng côc ban hµnh hoÆc tr×nh cÊp trªn ban hµnh. Gióp Tæng côc tr­ëng kiÓm tra, xö lý nh÷ng v¨n b¶n kh«ng ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý do c¸c tæ chøc, ®¬n vÞ trùc thuéc Tæng côc H¶i quan ban hµnh. Thùc hiÖn hîp t¸c quèc tÕ vÒ ph¸p luËt H¶i quan theo sù ph©n c«ngcña Tæng côc tr­ëng. Tæng kÕt, ®¸nh gi¸ vµ b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c ph¸p chÕ trong ngµnh h¶i quan. Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c do Tæng côc tr­ëng giao. d. Vô hîp t¸c quèc tÕ: X©y dùng hoÆc tham gia x©y dùng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, c¸c qui ®Þnh, quy chÕ cña Tæng côc H¶i quan vÒ hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc h¶i quan; c¸c ch­¬ng tr×nh hîp t¸c quèc tÕ cña ngµnh H¶i quan vµ tæ chøc thùc hiÖn sau khi ®­îc phª duyÖt. §Ò xuÊt ph­¬ng ¸n vµ lé tr×nh gia nhËp hoÆc kÝ kÕt c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng h¶i quan; h­íng dÉn, ®«n ®èc, kiÓm tra, c¸c ®¬n vÞ trong toµn ngµnh triÓn khai thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ, c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ h¶i quan mµ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia. Chñ tr× tæ chøc hoÆc tham gia c¸c cuéc ®µm ph¸m quèc tÕ, héi nghÞ, héi th¶o quèc tÕ vÒ h¶i quan theo ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch vµ uû nhiÖm cña Tæng côc tr­ëng. Lµ ®Çu mèi tiÕp nhËn vµ ®Ò xuÊt víi Tæng côc tr­ëng viÖc triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n quèc tÕ liªn quan ®Õn h¶i quan; kiÓm tra theo dâi, tæng hîp kÕt qu¶ thùc hiÖn dù ¸n; ®Þnh kú b¸o c¸o Tæng côc tr­ëng t×nh h×nh vµ tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n. Thùc hiÖn c«ng t¸c ngo¹i vô cña Tæng côc; lµm ®Çu mèi ®ãn ®oµn ra, ®oµn vµo vµ phèi hîp c¸c ®¬n vÞ h÷u quan trong viÖc cö ®oµn ra; chñ tr× phèi hîp víi c¸c ®¬n vÞ cã liªn quan chuÈn bÞ c¸c tµi liÖu, v¨n b¶n cÇn thiÕt liªn quan ®Õn néi dung lµm viÖc víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi; lËp kÕ ho¹ch c¸c ®oµn ra, ®oµn vµo hµng n¨m, dù trï tµi chÝnh ®èi ngo¹i; h­íng dÉn vÒ thñ tôc lÔ t©n,gi¶i quyÕt c¸c thñ tôc visa, hé chiÕu cho c¸n bé c«ng chøc trong ngµnh ®i häc tËp, c«ng t¸c t¹i n­íc ngoµi; l­u tr÷, qu¶n lý vµ xö lý c¸c v¨n b¶n ®èi ngo¹i di, ®Õn cã liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c cña ngµnh H¶i quan; lµ ®Çu mèi qu¶n lý viÖc phiªn dÞch, biªn dÞch, khai th¸c, th«ng tin, c¸c tµi liÖu hîp t¸c quèc tÕ vÒ H¶i quan. Tæng kÕt, ®¸nh g¸i vµ b¸o c¸o t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t déng hîp t¸c quèc tÕ cña ngµnh H¶i quan theo quy ®Þnh. §Ò xuÊt, kiÕn nghÞ víi Tæng côc tr­ëng c¸c vÊn ®Ò cÇn söa ®æi, bæ sung ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch, biÖn ph¸p qu¶n lý, chØ ®¹o, ®iÒu hµnh trong hîp t¸c quèc tÕ vÒ H¶i quan. Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c ®­îc giao. e. Vô kÕ ho¹ch tµi chÝnh: Nghiªn cøu x©y dùng c¸c qui ®Þnh hoÆc h­íng dÉn thùc hiÖn c¸c qui ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ cña Bé vÒ qu¶n lý tµi chÝnh, qu¶n lý kinh phÝ hµnh chÝnh sù nghiÖp, qu¶n lý ®Çu t­ vµ x©y dùng, qu¶n lý tµi s¶n c«ng tr×nh cÊp cã th¶m quyÒn ban hµnh ®Ó ¸p dông thèng nhÊt trong toµn ngµnh h¶i quan. H­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh h¶i quan lËp dù to¸n kinh phÝ hµng n¨m cña ®¬n vÞ; tæng hîp dù to¸n kinh phÝ hµng n¨m cña toµn ngµnh h¶i quan; tr×nh Tæng côc tr­ëng ph©n bæ kinh phÝ cho c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh theo dù to¸n ®­îc giao. Tæ chøc thÈm tra b¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh n¨m cña c¸c ®¬n vÞ; tæng hîp vµ lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh toµn ngµnh tr×nh Tæng côc tr­ëng; th«ng b¸o phª duyÖt quyÕt to¸n tµi chÝnh n¨m cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc Tæng côc. Gióp Tæng côc tr­ëng tæ chøc thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vÒ tiÒn l­¬ng, phô cÊp vµ c¸c chÕ ®é ®·i ngé kh¸c ®èi víi c¸n bé c«ng chøc ngµnh h¶i quan theo qui ®Þnh; qu¶n lý kinh phÝ, qu¶n lý vèn ®Çu t­, qu¶n lý tµi chÝnh, kÕ to¸n vµ quyÕt to¸n theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ cña Bé. Gióp Tæng côc tr­ëng thùc hiÖn c¸c dù ¸n vÒ ®Çu t­ x©y dùng vµ mua s¾m c¸c trtang thiÕt bÞ cã gi¸ trÞ lín theo ph©n c«ng vµ ph©n cÊp cña Tæng côc tr­ëng; thèng nhÊt qu¶n lý c«ng t¸c ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, qu¶n lý vËt t­, niªm phong, Ên chØ, tµi s¶n trong ngµnh h¶i quan theo qui ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ cña Bé Tµi chÝnh. H­íng dÉn thùc hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n trong toµn ngµnh vµ tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n cña ®¬n vÞ dù to¸n cÊp 2 theo ®óng qui ®Þnh. Theo dâi, ®Ò xuÊt gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp trùc thuéc Tæng côc. Tæ chøc kiÓm tra viÖc qu¶n lý, sö dông kinh phÝ, vèn ®Çu t­, viÖc chÊp hµnh chÕ ®é tµi chÝnh vµ kÕ to¸n cña c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh. Tæng hîp, b¸o c¸o t×nh h×nhc«ng t¸c tµi chÝnh, kÕ to¸n cña toµn ngµnh theo qui ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh vµ cña Tæng côc. Thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c ®­îc giao. f. V¨n phßng: X©y dùng tr×nh Tæng côc tr­ëng c¸c ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch c«ng t¸c tuÇn, th¸ng, quý, 6 th¸ng, n¨m cña ngµnh vµ cña c¬ quan Tæng côc; theo dâi, ®«n ®èc c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch c«ng t¸c ®· ®Ò ra. Tham m­u cho Tæng côc tr­ëng quyÕt ®Þnh c¸c biÖn ph¸p chØ ®¹o, h­íng dÉn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch c«ng t¸c, quy chÕ lµm viÖc, chÕ ®é th«ng tin b¸o c¸o trong toµn ngµnh. ThÈm ®Þnh vÒ néi dung vµ thÓ thøc hµnh chiÝnh cña c¸c dù th¶o v¨n b¶n do c¸c ®¬n vÞ thuéc Tæng côc H¶i quan so¹n th¶o tr­íc khi tr×nh cÊp cã thÈm quyÒn ban hµnh; chÞu ntr¸ch nhiÖm vÒ thñ tôc hµnh chÝnh cña c¸c v¨n b¶n do Tæng côc ban hµnh. Gióp Tæng côc tr­ëng tæ chøc ®iÒu hµnh, phèi hîp gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc cã liªn quan gi÷a c¸c ®¬n vÞ thuéc c¬ quan Tæng côc, ®¶m b¶o c¸c mÆt ho¹t ®éng ®­îc liªn tôc, thèng nhÊt, ®óng tiÕn ®é. Tæng hîp, b¸o c¸o ®Þnh k×, ®ét xuÊt t×nh h×nh ho¹t ®éng chung trong ngµnh; gióp l·nh ®¹o Tæng côc tæ chøc c«ng t¸c s¬ kÕt, tæng kÕt ®Þnh k× vµ dét xuÊt ®Ó b¸o c¸o cÊp trªn theo chÕ ®é quy ®Þnh; phèi hîp chuÈn bÞ néi dung, cung cÊp c¸c tµi liÖu phôc vô c¸c cuéc häp cña l·nh ®¹o Tæng côc vµ cña l·nh ®¹o Bé. H­íng dÉn, kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh thùc hiÖn c«ng t¸c hµnh chÝnh, v¨n th­, l­u tr÷, cung cÊp hå s¬, tµi liÖu theo ®óng chÕ ®é quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vµ Bé. Tæ chøc thùc hiÖnc«ng t¸c hµnh chÝnh, v¨n th­, l­u tr÷ t¹i c¬ quan Tæng côc; tæ chøc c«ng t¸c th«ng tin phôc vô sù chØ ®¹o, ®iÒu hµnh cña l·nh ®¹o Tæng côc vµ ho¹t ®éng cña c¬ quan Tæng côc. Tham m­u gióp Tæng côc tr­ëng chØ ®¹o, h­íng dÉn c«ng t¸c thi ®ua khen th­ëng trong toµn ngµnh h¶i quan; kiÓm tra, ®¸n._. qu¶n lý h¶i quan hiÖn ®¹i víi quy tr×nh, htñ tôc h¶i quan ®­îc xö lý b»ng ph­¬ng tiÖn ®iÖn tö. C¶i c¸ch thñ tôc h¶i quan: C¶i c¸ch thñ tôc h¶i quan lµ mét vÊn yªu cÇu tÊt yÕu trong qu¸ tr×nh tù ®æi míi vµ héi nhËp cña H¶i quan ViÖt Nam. Nh÷ng c¶i c¸ch m¹nh mÏ cña ngµnh H¶i quan sÏ gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc ®Èy m¹nh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, kÝch thÝch s¶n xuÊt hµng ho¸ trong n­íc, thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ngµnh Du lÞch vµ nh÷ng ho¹t ®éng ®èi ngo¹i kh¸c. §©y lµ mét quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n , nh­ng còng rÊt m¹o hiÓm. V× vËy, viÖc c¶i tiÕn, bè trÝ l¹i d©y chuyÒn c«ng t¸c ®­îc thùc hiÖn khÈn tr­¬ng, nh­ng thËn träng vµ ®­îc chia lµm 2 giai ®o¹n: Ph©n luång hµnh kh¸ch t¹i s©n bay quèc tÕ. S¾p xÕp l¹i tæ chøc H¶i quan c¶ng, ¸p dông quy tr×nh mét cña vµ ph©n luång hµng ho¸. S¾p xÕp, bè trÝ l¹i lùc l­îng H¶i quan cöa khÈu, khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt… Thùc hiÖn viÖc ph©n luång hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®Ó kiÓm tra cã träng ®iÓm. §¬n gi¶n ho¸ nh÷ng quy ®Þnh thñ tôc, giÊy tê. C«ng khai c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc h¶i quan, c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn gióp doanh nghiÖp n¾m v÷ng chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ®Ó thùc hiÖn vµ kiÓm tra gi¸m s¸t c«ng t¸c qu¶n lý cña H¶i quan. LËp hßm th­ gãp ý, ®­êng d©y nãng vµ c«ng khai sè ®iÖn tho¹i cña c¸c cÊp l·nh ®¹o H¶i quan ®Ó kÞp thêi gian gi¶i quyÕt nh÷ng th¾c m¾c, kiÕn nghÞ cña doanh nghiÖp. Rµ so¸t, söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p quy liªn quan ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý h¶i quan cho phï hîp víi chñ tr­¬ng c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh cña ChÝnh phñ. Bè trÝ l¹i c«ng t¸c ®iÒu tra chèng bu«n lËu theo h­íng tËp trung ®Êu tranh víi c¸c ®èi t­îng bu«n lËu cã tæ chøc, cã ®­êng d©y vµ bu«n lËu trªn biÓn. §Ò xuÊt thµnh lËp kho ngo¹i quan trong c¸c khu c«ng nghiÖp, khu chÕ xuÊt nh»m thu hót thªm vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Ò xuÊt cho tæ chøc dÞch vô khai thuÕ h¶i quan nh»m h¹n chÕ phiÒn hµ, tiªu cùc cña c¸n bé, nh©n viªn h¶i quan, gi¶m bít c¸c sai ph¹m do doanh nghiÖp kh«ng n¾m ch¾c thñ tôc h¶i quan. C¶i tiÕn quy tr×nh thu thuÕ míi ®Ó gi¶i phãng nhanh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu. Thùc hiÖnph©n cÊp cho H¶i quan cöa khÈu. Bè trÝ, s¾p ®Æt l¹i lùc l­îng theo quy tr×nh nghiÖp vô khÐp kÝn, cã sù gi¸m s¸t qu¶n lý chÆt chÏ víi nhau. TiÕn tíi ¸p dông ph­¬ng ph¸p qu¶n lý h¶i quan hiÖn ®¹i. Tãm l¹i, nh÷ng cuéc c¶i c¸ch thñ tôc h¶i quan, tiÕn hµnh tõ n¨m 1994 ®Õn nay ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc. Tr­íc hÕt, c¸c thñ tôc, tõ kh©u kiÓm tra, gi¸m s¸t tíi kh©u tÝnh thuÕ, gi¶i phãng hµng ®· trë nªn th«ng tho¸ng, ®¬n gi¶n. B¶ng2.4.1 Kim ng¹ch xuÊt khÈu thùc hiÖn qua c¸c n¨m C¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh h¶i quan N¨m XuÊt khÈu (triÖu USD) So s¸nh víi n¨m 1994(%) NhËp khÈu ( triÖu USD ) So s¸nh víi n¨m 1994(%) 1994 4.054 5.826 100 1995 5.449 134% 8.155 140% 1996 7.256 179% 11.143 191% 1997 8.756 216% 11.151 191% 1998 9.324 230% 11.494 197% 1999 11.520 284% 11.622 199% 2000 14.449 356% 15.635 268% 2001 15.027 371% 16.162 277% 2002 16.705 412% 19.733 339% 2002 20.176 498% 25.227 433% 2004 26.503 654% 31.954 548% ( Nguån : tæng côc h¶i quan ) C«ng t¸c thu thuÕ xuÊt nhËp khÈu. ThuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu, thuÕ nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ VAT thu tõ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu lµ nguån thu quan träng cña quèc gia, nh»m c©n b»ng c¸n c©n tµi chÝnh cña Nhµ n­íc, b¶o ®¶m c¸c kho¶n chi quan träng nh­ x©y dùng c¬ b¶n, an ninh quèc phßng, y tÕ, gi¸o dôc vµ c¸c kho¶n chi kh¸c cña ng©n s¸ch nhµ n­íc. Do ®ã, tr­íc yªu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc trong thêi k× ®æi míi vµ héi nhËp quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90 cña thÕ ký tr­íc, ChÝnh phñ vµ Quèc héi lu«n giao chØ tiªu thu thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu cho ngµnh H¶i quan n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc ( n¨m 1996 gÊp 1,42 lÇn n¨m 1995, n¨m 1997 gÊp 1,3 lÇn 1996, n¨m 1998 gÊp 1,2 lÇn n¨m 1997 v.v…), ®ång thêi còng ®Ò ra nhiÒu gi¶i ph¸p quan träng dÓ ®¶m b¶o nguån thu. Tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2004 sæ thu tõ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu bao gåm thuÕ xuÊt nhËp khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, nªn sè thu tõ xuÊt nhËp khÈu lín h¬n vµ t¨ng nhanh. B¶ng 2.4.2 Sè thu hµng n¨m cña Tæng côc H¶i quan Tõ giai ®o¹n 1994 – 2004, N¨m Sè thu ( tû ®ång ) So víi n¨m 1994 ( %) 1994 10.050 100 1995 13.500 135 1996 15.200 152 1997 13.500 135 1998 16.600 166 1999 23.669 236 2000 24.423 244 2001 29.381 293 2002 37.221 372 2003 39.215 392 2004 46.038 460 (Nguån : Tæng côc H¶i quan ) C«ng t¸c ®Êu tranh chèng bu«n lËu vµ gian lËn th­¬ng m¹i §Êu tranh chèng bu«n lËu qua bien giíi lu«n lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng mµ §¶ng, Nhµ n­íc ViÖt Nam giao cho H¶i quan tõ nh÷ng ngµy ®Çu thµnh lËp cho tíi nay. Ngµy 17-8-1994, Ban C¸n sù §¶ng vµ L·nh ®¹o Tæng côc H¶i quan ra NghÞ quyÕt 16/NQ-BCS vÒ cñng cè vµ ph¸t triÓn c«ng t¸c ®Êu tranh chèng bu«n lËu lµ mét trong nh÷ng chøc n¨ng chñ yÕu cña H¶i quan ViÖt Nam, x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu cô thÓ, c¸c biÖn ph¸p thùc hiÖn, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn lùc l­îng vµ trang bÞ ph­¬ng tiÖn kü thuËt cho lùc l­îng chèng bu«n lËu cña Ngµnh vµ cña c¸c ®¬n vÞ cho tíi n¨m 2000. VÒ c«ng t¸c tæ chøc vµ x©y dùng lùc l­îng, ®¸ng chó ý nhÊt lµ cac môc tiªu: X©y dùng Côc §iÒu tra chèng bu«n lËu thµnh c¬ quan ®iÒu tra cÊp trung ­¬ng cña ngµnh H¶i quan. Tæ chøc 4 ®éi kiÓm so¸t H¶i quan trªn biÓn; tõng b­íc ®­îc trang bÞ hiÖn ®¹i ®Ó t¨ng c­êng ho¹t ®éng tuÇn tra chèng bu«n lËu, sao cho lùc l­îng nµy chiÕm kho¶ng 40% tæng biªn chÕ toµn ngµnh. Tõng b­íc ¸p dông khoa häc, kü thuËt hiÖn ®¹i, b­íc ®µu hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c h¶i quan. øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong c«ng t¸c H¶i quan. C«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc H¶i quan. C«ng t¸c x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô ho¹t ®éng nghiÖp vô. B­íc ®Çu hiÖn ®¹i ho¸ H¶i quan. §Èy m¹nh c«ng t¸c thèng kª nhµ n­íc vÒ H¶i quan Tæng côc H¶i quan vÉn duy tr× ®Òu ®Æn hai hÖ thèng b¸o c¸o : HÖ thèng b¸o c¸o ®Þnh k×, ®­îc göi ®Õn l·nh ®¹o §¶ng, Nhµ n­íc vµ c¸c bé, ngµnh cña ChÝnh phñ: + BiÓu b¸o c¸o 10 ngµy mét lÇn cã th«ng tin vÒ hÇu hÕt c¸c mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu trong kú b¸o co¸. + BiÓu b¸o c¸o hµng th¸ng víi c¸c chØ tiªu th«ng tin vÒ mÆt hµng, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña c¸c tØnh, thµnh phè, kim ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, kim ng¹hc nhËp khÈu hµng tiªu dïng do Nhµ n­íc qu¶n lý, kim ng¹ch nhËp khÈu c¸c mÆt hµng nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn. HÖ thèng b¸o c¸o ®ét xuÊt: Thùc hiÖn c¸c yªu cÇu th«ng tin ®ét xuÊt phôc vô l·nh ®¹o Tæng côc, c«ng t¸c ®iÒu tra chèng bu«n lËu, kiÓm tra thu thuÕ xuÊt nhËp khÈu, gi¸m s¸t qu¶n lý, hîp t¸c quèc tÕ… C¸c yªu cÇu cung cÊp sè liÖu thèng kª hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu do ChÝnh phñ, Bé C«ng an, Tæng côc Thèng kª, Ng©n hµng Nhµ n­íc… T¨ng c­êng c«ng t¸c tuyªn truyÒn, b¸o chÝ C«ng t¸c tuyªn truyÒn, b¸o chÝ lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc gi¸o dôc chÝnh trÞ t­ t­ëng, kÞp thêi biÓu d­¬ng g­¬ng ng­êi tèt viÖc tèt trong néi bé, ®ång thêi biÓu d­¬ng g­¬ng ng­êi tèt viÖc tèt trong néi bé, ®ång thêi lµ c«ng cô phæ biÕn chÝnh s¸ch ph¸p luËt vÒ h¶i quan cho nh©n d©n, tr­íc hÕt lµ c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n cã tham gia kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Tõ n¨m 1990, tr­íc xu thÕ ®æi míi cña ®¸t n­íc, c«ng t¸c tuyªn truyÒn cña Ngµnh kh«ng thÓ chØ bã hÑp trong néi bé, mµ cÇn ®­îc l­u hµnh réng r·i h¬n ®Ó tuyªn truyÒn c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ c«ng t¸c H¶i quan. Do ®ã, l·nh ®¹o Tæng côc H¶i quan ®· quyÕt ®Þnh n©ng B¶n tin H¶i quan thµnh T¹p chÝ H¶i quan tõ 5-1990. Tíi th¸ng 11-1998, T¹p chÝ H¶i quan ®­îc chuyÓn thµnh B¸o H¶i quan cho ®Õn nay. Nhê cã ®éi ngò phãng viªn vµ céng t¸c viªn nªn trong suèt thêi gian x©y dùng vµ ph¸t triÓn, T¹p chÝ H¶i quan tr­íc ®©y, B¸o H¶i quan ngµy nay ®· ®i s¸t vµ ph¶n ¸nh ®­îc nh÷ng ho¹t ®éng cña Ngµnh, kÞp thêi biÓu d­¬ng ng­êi tèt viÖc tèt vµ gãp phÇn vµo tuyªn truyÒn phæ biÕn, gi¶i thÝch chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña §¶ng, ChÝnh phñ vÒ lÜnh vùc qu¶n lý H¶i quan ®Õn ®«ng ®¶o ng­êi ®äc, tr­íc hÕt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. 2.5. Hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc H¶i quan Qu¸n triÖt ®­êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ, më réng, ®a ph­¬ng ho¸, ®a d¹ng hãa quan hÖ cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, nhËn thøc râ vai trß, tÝnh chÊt ®Æc thï cña ho¹t ®éng h¶i quan lu«n g¾n liÒn víi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, xuÊt nhËp khÈu, ®Çu t­ vµ du lÞch quèc tÕ, ngµnh H¶i quan ®· chñ ®éng cã nh÷ng b­íc ®i trong héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ tõ rÊt sím. §Æc biÖt, tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990 ®Õn nay, H¶i quan ViÖt Nam ®· lÇn l­ît ký kÕt c¸c tho¶ thuËn hîp t¸c vµ hç trî nghiÖp vô víi H¶i quan c¸c n­íc Ph¸p, Anh, Trung quèc, Hµn quèc, Mü, NhËt, Ên §é, §µi loan, Liªn bang Nga vµ c¸c n­íc trong ASEAN. §ång thêi, tÝch cùc tham gia voµ ho¹t ®éng cña Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi ( WCO), hîp t¸c h¶i quan trong APEC, ASEAN, tæ chøc thµnh c«ng nhiÒu héi nghÞ h¶i quan khu vùc t¹i ViÖt Nam. Th«ng qua c¸c mèi quan hÖ hîp t¸c h¶i quan song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng, H¶i quan ViÖt Nam ®· nhanh chãng hoµ nhËp vµo céng ®ång H¶i quan quèc tÕ, tranh thñ sù trî gióp vÒ kü thuËt, ®µo t¹o c¸n bé vµ tiÕp cËn víi ph­¬ng ph¸p qu¶n lý h¶i quan hiÖn ®¹i, gãp phÇn ®­a H¶i quan ViÖt Nam tiÕn tíi ngang tÇm H¶i quan c¸c nuíc tiªn tiÕn. Ch­¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan trong bèi c¶nh hiÖn nay. 3.1 Quan ®iÓm hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam 3.1.1 Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc phï hîp víi sù thay ®æi chøc n¨ng, nhiÖm vô ý kiÕn chung ë Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam cho r»ng ®Ó cã thÓ trë thµnh mét c¬ quan h¶i quan tÇm cì quèc tÕ, cÇn ph¶i xem xÐt l¹i c¬ cÊu tæ chøc tõ cÊp trung ­¬ng ®Õn cÊp H¶i quan ®Þa ph­¬ng. nguyªn t¾c cho viÖc x©y dùng m« h×nh ho¹t ®éng lµ kÕt hîp mét c¸ch hµi hoµ vai trß cña H¶i quan nh­ mét c¬ quan c«ng quyÒn thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc vÒ h¶i quan víi vai trß cña mét c¬ quan cung cÊp dÞch vô cho céng ®ång doanh nghiÖp vµ x· héi. Ho¹t ®éng cña H¶i quan chÞu c¸c søc Ðp th­¬ng m¹i liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh, dÞch vô kh¸ch hµng, qu¶n lý nguån nh©n lùc…Trong thùc tÕ, m« h×nh cña h¶i quan dï lµ mét c¬ quan c«ng quyÒn nh­ng H¶i quan vÉn ph¶i tham kh¶o ¸p dông c¸c nguyªn t¾c qu¶n lý cña khu vùc t­ nh©n gièng nh­ c¸c c¬ quan h¶i quan mang ®¼ng cÊp quèc tÕ kh¸c. Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc Tæng côc H¶i quan nh»m võa t¨ng chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ H¶i quan, võa t¨ng chøc n¨ng phôc vô, cung cÊp mét dÞch vô c«ng tèt nhÊt trong lÜnh vùc h¶i quan. Xem xÐt chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c Côc, c¸c Vô…®èi chiÕu víi ph­¬ng ph¸p qu¶n lý míi lµm gi¶m c¸c chøc n¨ng nhiÖm vô chång chÐo. Nh÷ng ®Ò xuÊt vÒ c¬ cÊu tæ chøc h¶i quan ®Òu ph¶i dùa trªn c¬ së toµn cÇu ho¸ ®ang t¨ng lªn cïng víi hµng lo¹t nh©n tè míi ph¸t sinh cã thÓ ®e do¹ ®Õn an ninh quèc gia, bao gåm c¶ khñng bè, chiÕn tranh, dÞch bÖnh còng nh­ sù lËp lê thiÕu quyÕt ®o¸n trong c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ hiÖn hµnh. H¶i quan nhËn thøc ®­îc m« h×nh ®ang thay ®æi cña th­¬ng m¹i thÕ giíi vµ t¸c ®éng cña c¸c nguån vèn ®Çu t­ cã thÓ cã ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Sù t¸c ®éng ngµy cµng t¨ng lªn cña c¸c qu¸ tr×nh vµ m«i tr­êng kinh doanh quèc tÕ ®ang trë nªn réng kh¾p trªn toµn quèc vµ ®­¬ng nhiªn H¶i quan cÇn phÈi ®¸p øng nh÷ng tiÕn triÓn nµy b»ng c¸ch t¹o thuËn lîi cho t¨ng tr­ëng th­¬ng m¹i nãi chung ®ång thêi thóc ®Èy lîi thÕ c¹nh tranh cña ViÖt Nam nãi riªng trong khi vÉn ph¶i thùc hiÖn tèt chøc n¨ng qu¶n lý cña mét c¬ quan c«ng quyÒn. ChiÕn l­îc cña Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam lµ ®Ó trë thµnh “mét c¬ quan h¶i quan hiÖu qu¶, minh b¹ch, hiÖn ®¹i cung cÊp c¸c dÞch vô cã chÊt l­îng cho céng ®ång th«ng qua ®éi ngò c¸n bé chuyªn nghiÖp, sö dông c«ng nghÖ kü thuËt hiÖn ®¹i vµ thùc hiÖn c¸c thñ tôc h¶i quan ®¬n gi¶n ho¸ nh­ c¸c cam kÕt quèc tÕ mµ ViÖt Nam ®·, ®ang vµ sÏ tham gia”. TÇm chiÕn l­îc cña H¶i quan ViÖt Nam lµ trë thµnh mét c¬ quan H¶i quan hiÖn ®¹i, chuyªn nghiÖp, cung cÊp nh÷ng dÞch vô h¶i quan chÊt l­îng cao cho céng ®ång x· héi, lµ mét c¬ quan ®i ®Çu trong viÖc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho th­¬ng m¹i, ®Çu t­, gãp phÇn voµ sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ, t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc th«ng qua sù nç lùc cña ®éi ngò nh©n viªn h¶i quan tËn tôy vµ chuyªn nghiÖp H¶i quan ViÖt Nam phÊn ®Êu ®¹t ttr×nh ®é cña H¶i quan c¸c n­íc ®øng ®Çu trong khu vùc ASEAN, thÓ hiÖn: lùc l­îng H¶i quan ®¹t tr×nh ®é chuyªn nghiÖp, chuyªn s©u; hÖ thèng th«ng quan trong c¸c kh©u nghiÖp vô h¶i quan vÒ c¬ b¶n lµ tù ®éng ho¸ trªn c¬ së ¸p dông kü thuËt qu¶n lý rñi ro, cã trang thiÕt bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i nh»m t¹o thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i hîp ph¸p, t¹o m«i tr­êng hÊp dÉn ®Çu t­ n­íc ngoµi, thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ, ®¶m b¶o cho nguån thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc, b¶o vÖ an ninh x· héi, thùc thi ph¸p luËt vÒ h¶i quan mét c¸ch minh b¹ch, c«ng khai, ®¹t hiÖu qu¶ cao. Trong tiÕn tr×nh toµn cÇu ho¸ hiÖn nay, H¶i quan ®ãng mét vai trß ®Æc biÖt quan träng, nhÊt lµ trong d©y chuyÒn th­¬ng m¹i quèc tÕ v× c¬ quan H¶i quan mét m¹t ph¶i ®¶m b¶o t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho th­¬ng m¹i hîp ph¸p, ®¶m b¶o an ninh hµng ho¸ vµ gãp phÇn t¨ng kh¶ n¨ng canh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, mÆt kh¸c ph¶i ®¶m b¶o nguån thu ng©n s¸ch, chèng bu«n lËu vµ gian lËn th­¬ng m¹i cã hiÖu qu¶ còng nh­ nguy c¬ cã ¶nh h­ëng ®Õn an ninh quèc gia vµ cn toµn x· héi. Trong ®ã cã mét sè khÝa c¹nh sau: Thu thuÕ: Theo xu h­íng cña thÕ giíi hiÖn nay th× c¬ quan H¶i quan ®ang chuyÓn dÞch tõ vai trß chÝnh lµ c¬ quan thu thuÕ chuyÓn sang vai trß lµ c¬ quan t¹o thuËn lîi cho th­¬ng m¹i. §iÓn h×nh ë ViÖt Nam, nguån thu cña Ng©n s¸ch quèc gia hiÖn nay vÉn phô thuéc phÇn lín vµo nguån thu thuÕ cña H¶i quan, do ®ã ®¶m b¶o nguån thu thuÕ h¶i quan ®ãng mét vai trß quan träng trong chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña quèc gia. Tuy nhiªn, trong xu h­íng tù do ho¸ th­¬ng m¹i khu vùc vµ quèc tÕ cïng víi viÖc héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi viÖc ¸p dông HiÖp ®Þnh trÞ gi¸ vµ c¸c hiÖp ®Þnh quèc tÕ kh¸c, xu h­íng thuÕ nhËp khÈu sÏ ngµy cµng gi¶m vµ kóc ®ã nguån thu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ( VAT ) ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu sÏ chiÕm mét phÇn ®¸ng kÓ trong tæng thu cña c¬ quan H¶i quan. Do vËy, mét trong nh÷ng môc tiªu hµng ®Çu cña c¬ quan H¶i quan lµ ®¶m b¶o thu ®óng, thu ®ñ thuÕ hµng ho¸ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu vµ t¹o nguån thu kh¸c cho ng©n s¸ch quèc gia th«ng qua viÖc t¹o thuËn lîi cho th­¬ng m¹i hîp ph¸p vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng s¶n xuÊt ph¸t triÓn T¹o thuËn lîi cho th­¬ng m¹i, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ hµnh kh¸ch qua biªn giíi: gi¶m sù can thiÖp kh«ng cÇn thiÕt vµo c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i hîp ph¸p, qua ®ã gi¶m chi phÝ cho c¸c doanh nghiÖp vµ gãp phÇn thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. Thñ tôc h¶i quan hiÖn nay theo thèng kª cña Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi cã liªn quan ®Õn 29 – 30 c¸c bªn kh¸c nhau vµ kho¶ng 40 lo¹i chøng tõ, h¬n 200 d÷ liÖu vÒ th«ng tin, trong ®ã h¬n 30 trong sè nµy lµ c¸c d÷ liÖu ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i. §iÒu nµy lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn chi phÝ hµnh chÝnh t¨ng lªn rÊt cao vµ chiÕm kho¶ng 7- 10% gi¸ trÞ th­¬ng m¹i. Do ®ã, ®¬n gi¶n vµ hµi hoµ thñ tôc h¶i quan theo c¸c chuÈn mùc quèc tÕ sÏ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho th­¬ng m¹i, nhiÒu khi lín h¬n c¶ lîi Ých tõ tù do ho¸ th­¬ng m¹i T¹o m«i tr­êng th­¬ng m¹i vµ ®Çu t­ lµnh m¹nh, b×nh ®¼ng nh»m thóc ®¶y ho¹t ®äng s¶n xuÊt trong n­íc vµ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. viÖc thùc hiÖn thñ tôc h¶i quan ®¬n gi¶n, thuËn tiÖn, ®¶m b¶o thu ®óng, thu ®ñ thuÕ ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu cã nghÜa c¬ quan H¶i quan ®· b¶o vÖ ®­îc c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc, t¹o m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Víi viÖc thóc ®Èy s¶n xuÊt trong n­íc vµ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vÒ l©u dµi sÏ t¹o ra nguån thu cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. B¶o ®¶m thu thËp sè liÖu thèng kª th­¬ng m¹i chÝnh x¸c vµ kÞp thêi phôc vô cho viÖc x©y dùng vµ ho¹ch dÞnh chÝnh s¸ch ®èi víi nÒn kinh tÕ kÞp thêi vµ hiÖu qu¶. 3.1.2 Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc phï hîp víi thÓ chÕ Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam lµ mét Tæng côc cÊp quèc gia, ®¶m b¶o tinh gän biªn chÕ phï hîp v¬i kÕ ho¹ch c¶i c¸ch hµnh chÝnh cña Nhµ n­íc, phï hîp víi LuËt H¶i quan. Hoµn thiÖn c¬ cÊu vµ gi¶m gän biªn chÕ kh«ng chØ lµ mét gi¶i ph¸p dµnh cho Tæng côc H¶i quan, mµ cßn lµ ®iÒu b¾t buéc, phï hîp víi chÝnh s¸ch ®· c«ng bè cña ChÝnh phñ vµ cÇn thùc hiÖn ®Ó ®¸p øng søc Ðp tµi chÝnh gia t¨ng. Xu h­íng nµy cóng ph¶n ¸nh chÝnh s¸ch ®· c«ng bè cña Tæng côc H¶i quan trong “ KÕ ho¹ch c¶i c¸ch, Ph¸t triÓn vµ HiÖn ®¹i ho¸ ngµnh H¶i quan” ®­îc Bé Tµi chÝnh th«ng qua. Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc ph¶i phï hîp víi NghÞ ®Þnh sè 86/2002/N§-CP ngµy 5/11/2002 cña ChÝnh phñ Qui ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Bé, c¬ quan ngang Bé; NghÞ ®Þnh sè 96/2002/N§-CP ngµy 19/11/2002 cña CHÝnh phñ Qui ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan vµ QuyÕt ®Þnh sè 15/2003/Q§-BTC ngµy 10/2/2003 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan, Côc H¶i quan tØnh, liªn tØnh, thµnh phè trùc thuéc Tæng côc H¶i quan. 3.1.3 Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc ®¸p øng ®ßi hái cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Tr¸ch nhiÖm cña H¶i quan ngµy cµng nhiÒu vµ phøc t¹p ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña m«i tr­êng thay ®æi. Th¸ch thøc ®èi víi H¶i quan lµ ®¸p øng víi nh÷ng yªu cÇu vÒ héi nhËp, t¹o thuËn lîi cho th­¬ng m¹i ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o qu¶n lý cã hiÖu qu¶. Do vËy ngµnh H¶i quan ph¶i tiÕn hµnh ®æi míi c¶ ph­¬ng thøc ho¹t ®éng còng nh­ m« h×nh qu¶n lý tæng thÓ. Tr­íc diÔn biÕn ngµy cµng phøc t¹p cña t×nh h×nh trong n­íc còng nh­ quèc tÕ, Tæng côc nªn xin ý kiÕn chñ ®¹o cña Bé Tµi chÝnh còng nh­ c¸c chuyªn gia ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c ®æi míi toµn diÖn nh»m thay ®æi ®¸p øng víi yªu cÇu ngµy cµng cao cña quèc tÕ. 3.1.4 Hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc trong néi bé ngµnh H¶i quan - C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y hiÖn t¹i tuy cã thÓ phï hîp víi ph­¬ng ph¸p qu¶n lý hiÖn nay nh­ng sÏ kh«ng phï hîp víi ph­¬ng ph¸p qu¶n lý míi sÏ lµ ®Æc tr­ng cho mét tæ chøc H¶i quan hiÖn ®¹i. Bé m¸y,hµnh chÝnh cång kÒnh, cã qu¸ nhiÒu c¸c Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè víi quy m« kh«ng ®ång ®Òu dÉn tíi t¨ng chi phÝ hµnh chÝnh vµ t¨ng ®é quan liªu trong c¬ cÊu chØ ®¹o thùc thi t¹i c¬ së. - ViÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin trong xö lý c¸c giao dÞch thñ tôc H¶i quan sÏ dÉn tíi sù ®iÒu chØnh vÒ vai trß nhiÖm vô cña c¸c cÊp Chi côc vµ hÖ qu¶ cña nã lµ yªu cÇu quy ho¹ch l¹i hÖ thèng Chi côc còng nh­ tæ chøc cña nã. ViÖc ¸p dông mét sè lÜnh vùc nghiÖp vô míi nh­ qu¶n lý rñi ro, thu nhËp vµ ph©n tÝch th«ng tin, kÕ to¸n qu¶n lý, xu h­íng tËp trung ho¸ mét sè chøc n¨ng nghiÖp vô nh­ qu¶n lý rñi ro, hÖ thèng øng dông ( trÞ gi¸, ph©n lo¹i, xuÊt xø…)…còng sÏ ®Æt ra yªu cÇu ph¶i rµ so¸t vµ s¾p xÕp l¹i chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c ®¬n vÞ hiÖn hµnh trªn c¬ quan Tæng côc - C¬ cÊu tæ chøc cña ngµnh H¶i quan hiÖn t¹i ch­a phï hîp víi mét tæ chøc H¶i quan hiÖn ®¹i. Cã qu¸ nhiÒu c¸c Côc H¶i quan cÊp tØnh, thµnh phè víi quy m« hÕt søc kh¸c nhau. §iÒu nµy dÉn tíi h×nh thµnh bé m¸y hµnh chÝnh lín ë cÊp gi÷a, lµm cho c¬ cÊu chØ ®¹o trùc tiÕp gi÷a cÊp Trung ­¬ng vµ cÊp thõa hµnh ( Chi côc ) trë nªn xa c¸ch h¬n, yªu cÇu ®Çu t­ bÞ dµn tr¶i. - Sè l­îng nhiÒu c¸c Chi côc còng lµ mét vÊn ®Ò cÇn ph¶i xem xÐt khi tiÕn hµnh hiÖn ®¹i ho¸ do tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña c¸c Chi côc sÏ ®iÒu chØnh do ¸p ông hÖ thèng xö lý khai b¸o trªn c¬ së giao dÞch ®iÖn tö. - Qu¶n lý nguån nh©n lùc trong tæ chøc: Tæng côc H¶i quan ®ang thùc hiÖn chøc n¨ng Qu¶n lý Nh©n sù truyÒn thèng vµ ch­a chuyÓn sang chøc n¨ng Qu¶n lý Nguån nh©n lùc hiÖn ®¹i h¬n. VÊn ®Ò tiªu chuÈn ho¸ c¸c chøc danh c«ng viÖc còng ch­a ®­îc râ rµng. Ch­a cã mét danh s¸ch m« t¶ c«ng viÖc nµo lµm râ ®­îc c¸c tiªu chuÈn c¬ b¶n cÇn cã cho mçi vÞ trÝ c«ng viÖc. Tr×nh ®é ®éi ngò còng ®ang lµ nh÷ng bÊt cËp trong bèi c¶nh H¶i quan ViÖt Nam dù kiÕn tiÕn hµnh c«ng cuéc c¶i c¸ch vµ hiÖn ®¹i hoa. Mét lo¹t c¸c chuÈn mùc vµ th«ng lÖ quèc tÕ cÇn ph¶i ®­îc ¸p dông. Quy tr×nh xö lý c«ng viÖc cã thÓ sÏ cã nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n ®ßi hái kü n¨ng cña ®éi ngò c¸n bé h¶i quan ph¶i ®­îc t¨ng c­êng. - Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc: HiÖn n©y ch­a cã mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc nµo mét c¸ch toµn diÖn. Toµn bé viÖc ph¸t triÓn Nguån nh©n lùc cÇn ph¶i sö dông mét h­íng tiÕp cËn cã hÖ thèng dùa trªn viÖc ph©n tÝch vÒ nhu cÇu, ®Æt ra môc tiªu, ho¹ch ®Þnh, thùc thi vµ ®¸nh gi¸ - tøc lµ mét KÕ ho¹ch tæng thÓ. C¸c ho¹t ®éng ®µo t¹o vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp ë c¶ chÝnh s¸ch ®µo t¹o, c¬ së ®µo t¹o, néi dung, ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o vµ ®éi ngò gi¶ng viªn. §µo t¹o tËp trung ë miÒn Nam t¹i tr­êng Cao ®¼ng H¶i quan, nh­ng kh«ng cã c¬ së ®µo t¹o th­êng xuyªn t¹i miÒn B¾c vµ bÊt cø kho¸ häc nµo thùc hiÖn t¹i miÒn B¾c ®Òu sö dông c¬ së ®i thuª trong suèt thêi gian thùc hiÖn khãa häc - C¬ së vËt chÊt: HÖ thèng c¸c trô së lµm viÖc cña H¶i quan, ®Æc biÖt lµ t¹i c¸c Chi côc v½n cßn qu¸ nhiÒu v¨n phßng cò vµ ®­îc b¶o tr× kÐm- nhiÒu n¬i cã bè trÝ kh«ng phï hîp vµ kh«ng ®ñ kh«ng gian lµm viÖc vµ cÇn ®­îc gi¶i quyÕt th«ng qua ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ vµ b¶o tr× toµn diÖn C¸c trang bÞ kiÓm so¸t ë t×nh tr¹ng võa thõa võa thiÕu vµ sö dông ch­a phï hîp do thiÕu hÖ thèng b¶o d­ìng kü thuËt còng nh­ mét quy tr×nh nghiÖp vô ®ång bé. Do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng lùc kiÓm so¸t. 3.2 Nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan. 3.2.1 VÒ c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y vµ c¸n bé - Tæ chøc bé m¸y cña toµn ngµnh nªn ®­îc chuÈn ho¸, kiÖn toµn s¾p xÕp l¹i ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu qu¶n lý h¶i quan hiÖn ®¹i vµ ch­¬ng tr×nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh cña ChÝnh phñ. - L·nh ®¹o chñ chèt ë c¬ quan Tæng côc ®­îc ®µo t¹o th­êng xuyªn ®Ó am hiÓu qu¶n lý H¶i quan hiÖn ®¹i, cã kiÕn thøc kü n¨ng qu¶n lý, ho¹ch ®Þnh vµ ®iÒu hµnh thùc hiÖn chiÕn l­îc cña ngµnh, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cã thÓ nghiªn cøu tµi liÖu, giao tiÕp. L·nh ®¹o cÊp phã cña c¸c Vô, Côc chuyªn m«n nghiÖp vô cña Tæng côc ®¹t tíi tr×nh ®é chuyªn gia vÒ lÜnh vùc nghiÖp vô H¶i quan. - §éi ngò chuyªn viªn lµm viÖc c«ng t¸c tham m­u nghiªn cøu ®­îc ®µo t¹o chuyªn s©u vÒ nghiÖp vô chuyªn m«n; Cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu, tham m­u, ®Ò xuÊt ý kiÕn, kiÓm tra h­íng dÉn trong lÜnh vùc phô tr¸ch; Cã kinh nghiÖm thùc tiÔn vµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu chuyªn m«n ®Ò ra. - S¾p xÕp, kiÖn toµn l¹i bé m¸y ë c¶ 3 cÊp trong ngµnh H¶i quan ®Ó ®¸p øng yªu cÇu hiÖn ®¹i ho¸. Tinh gän ®Çu mèi kÕt hîp víi viÖc h×nh thµnh bé phËn qu¶n lý míi ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖnnhiÖm vô míi vµ chøc n¨ng qu¶n lý tËp trung t¹i c¬ quan Tæng côc. T¨ng c­êng lùc l­îng chèng bu«n lËu, kiÓm tra sau th«ng quan c¶ vÒ chÊt vµ l­îng. - Hîp lý ho¸ c¬ cÊu tæ chøc trong cïng Côc H¶i quan tØnh, thµnh phè cho phï hîp víi c¬ cÊu tæ chøc ®­îc kiÖn toµn l¹i t¹i c¬ quan Tæng côc. S¾p xÕp, ®iÒu chØnh l¹i c¸c Chi côc H¶i quan theo h­íng h×nh thµnh c¸c Chi côc ®Ó qu¶n lý ®Þa bµn réng. §iÒu chØnh nhiÖm vô cña Chi côc trong kh©u th«ng quan hµng ho¸ ®Ó tËp trung vµo nhiÖm vô kiÓm tra hå s¬, kiÓm tra gi¸m s¸t vµ th«ng quan thùc tÕ hµng ho¸. 3.2.2 VÒ hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt vµ trang thiÕt bÞ nghiÖp vô cña ngµnh Tiªu chuÈn ho¸ vÒ c¬ së vËt chÊt vµ trang thiÕt bÞ kü thuËt cña toµn ngµnh theo yªu cÇu hiÖn ®¹i ho¸. TËp trung triÓn khai viÖc ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt, trô së lµm viÖc cña c¸c ®¬n vÞ trong ngµnh theo quy ho¹ch ®· ®­îc phª duyÖt. §èi víi c¸c ®¬n vÞ träng ®iÓm t¹i c¶ng biÓn quèc tÕ, c¶ng hµng kh«ng d©n dông quèc tÕ, cöa khÈu ®­êng bé lín sÏ tËp trung nguån lùc ®Ó ®Çu t­ ®ång bé hÖ thèng c¬ së vËt chÊt kü thô©t hiÖn ®¹i nh­ hÖ thèng m¸y soi, hÖ thèng camera quan s¸t, c¸c trang thiÕt bÞ kiÓm tra, gi¸m s¸t kh¸c. ViÖc ®Çu t­ x©y dùng trô së, ®Çu t­ c¸c trang thiÕt bÞ kiÓm tra gi¸m s¸t… ph¶i phï hîp vµ ®¸p øng yªu cÇu quy tr×nh thñ tôc h¶i quan ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t­. Hoµn thµnh viÖc ®Çu t­ x©y dùng Trô së Tæng côc theo m« h×nh hiÖn ®¹i. 3.2.3 N©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc trong ngµnh H¶i quan Rµ so¸t ®¸nh gi¸ ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc toµn ngµnh vµ x©y dùng kÕ ho¹ch nguån nh©n lùc tíi n¨m 2010 theo yªu cÇu hiÖn ®¹i ho¸. TriÓn khai ch­¬ng tr×nh hÖ thèng qu¶n lý c¸n bé trong toµn ngµnh ®Ó hç trî cho c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vÒ nh©n sù vµ c¸c kÕ ho¹ch qu¶n lý, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc kh¸c. §Ò xuÊt bæ sung, sö ®æi c¸c chÝnh s¸ch vÒ c«ng t¸c c¸n bé ®Ó ®¸p øng yªu cÇu hiÖn ®¹i ho¸ ( chÝnh s¸ch vÒ tuyÓn dông, ®µo t¹o, quy ho¹ch, bæ nhiÖm, ®¸nh gi¸, lu©n chuyÓn…). Cñng cè vµ kiÖn toµn Trung t©m ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé, c«ng chøc. Hoµn thiÖn hÖ thèng ch­¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh ®µo t¹o theo chuÈn mùc quèc tÕ. §a d¹ng ho¸ c¸c ph­¬ng thøc ®µo t¹o ( ®µo t¹o tËp trung, ®µo t¹o qua c«ng viÖc, tù ®µo t¹o, ®µo t¹o qua m¹ng, liªn kÕt ®µo t¹o…). KiÖn toµn vµ n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò gi¶ng viªn… 3.2.3 X©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin hiÖn ®¹i X©y dùng vµ triÓn khai ¸p dông réng r·i mét hÖ thèng ch­¬ng tr×nh xö lý th«ng tin hiÖn ®¹i ®¸p øng môc tiªu x©y dùng h¶i quan ®iÖn tö. §Çu t­ ®ång bé thiÕt bÞ phÇn cøng ®Ó hç trî viÖc vËn hµnh mét hÖ thèng ch­¬ng tr×nh xö lý míi mang tÝnh tËp trung toµn ngµnh. HÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin H¶i quan ®­îc vËn hµnh thèng nhÊt víi c¸c HÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin cña Bé Tµi chÝnh, dïng chung c¬ së vËt chÊt vÒ h¹ tÇng m¹ng WAN, Trung t©m dù phßng vµ hÖ thèng chøng thùc. 3.2.4 §Èy m¹nh ¸p dông nguyªn t¾c qu¶n lý rñi ro trong tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng H¶i quan X©y dùng vµ triÓn khai mét kÕ ho¹ch tæng thÓ vÒ ¸p dông nguyªn t¾c qu¶n lý rñi ro trong toµn ngµnh, vµ kÕt qu¶ ¸p dông qu¶n lý rñi ro trong tõng lÜnh vùc c«ng t¸c cô thÓ, trong ®ã x¸c ®Þnh râ môc tiªu, gi¶i ph¸p, kÕ ho¹ch hµnh ®éng vµ lé tr×nh ¸p dông qu¶n lý rñi ro. ViÖc øng dông qu¶n lý rñi ro vµo c¸c mÆt ho¹t ®éng nghiÖp vô h¶i quan ®ßi hái ph¶i: X©y dùng vµ th­êng xuyªn cËp nhËp c¬ së d÷ liÖu vÒ qu¶n lý rñi ro; TÝch hîp c¸c tiªu chÝ qu¶n lý rñi ro vµo trong hÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin; ThiÕt lËp c¸c kªnh trao ®æi th«ng tin trong vµ ngoµi ngµnh, víi tæ chøc h¶i quan quèc tÕ; T¨ng c­êng n¨ng lùc cña ngµnh trong viÖc thu thËp vµ ®¸nh gi¸ th«ng tin, nghiªn cøu vµ ph©n tÝch th­¬ng m¹i, ph©n lo¹i ®èi t­îng doanh nghiÖp nh»m hç trî vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¶n lý rñi ro vµ kiÓm tra sau th«ng quan. 3.3 KiÕn nghÞ m« h×nh c¬ cÊu tæ chøc míi cña Tæng côc H¶i quan §Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn ®Êt n­íc vµ xu h­íng toµn cÇu ho¸ hiÖn nay,Tæng côc H¶i quan cÇn ph¶i ®æi míi ph­¬ng thøc ho¹t ®éng còng nh­ m« h×nh ho¸ sao cho ®¬n gi¶n vµ gän nhÑ nh­ng vÉn ph¶i ®¸p øng ®Çy ®ñ chøc n¨ng lµ c¬ quan gi¸m s¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng trao ®æi vµ xuÊt nhËp c¶nh hµng ho¸, ng­êi vµ ph­¬ng tiÖn… M« h×nh Tæng côc H¶i quan míi nh­ sau: Tæng côc H¶i quan vÉn ®¶m nhiÑm tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh tæng thÓ tÊt c¶ c¸c mÆt nh­ng chØ nªn tËp trung vµ kh©u hµnh chÝnh víi viÖ thùc hiÖn c¸c chØ ®¹o tõ Nhµ n­íc vµ Bé Tµi chÝnh, ®ång thêi gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña c¸c côc H¶i quan cÊp d­íi. C¸c c¬ quan tham m­u cho Tæng côc tr­ëng cÇn phèi hîp ch¹t chÏ víi nhau nh»m vËn hµnh cong viÖc mét c¸ch nhanh chãng vµ nhÞp nhµng, §èi víi c¸c cÊp nhá h¬n ho¹t ®éng ë ®Þa ph­¬ng nªn ®­îc trao nhiÒu quyÒn h¹n h¬n n÷a v× bé phËn nµy trùc tiÕp ho¹t ®éng nghiÖp vô h¶i quan vµ lµ ®¬n vÞ thu vÒ cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc chñ yÕu. Bé tµi chÝnh Tæng côc h¶i quan ®¬n vÞ sù nghiÖp Côc h¶i quan ®Þa ph­¬ng Bé m¸y gióp viÖc Chi côc hq vµ ®¬n vÞ t­¬ng ®­¬ng Phßng gi¸m s¸t ViÖn nghiªn cøu H¶i quan Vô gi¸m s¸t qu¶n lý Phßng chèng Bl Vô KT thu thuÕ XNK Tt ph©n tÝch hµng ho¸ XNK miÒn b¾c ®éi kiÓm so¸t Phßng luËt VN Tt ph©n tÝch hh miÒn trung Vô ph¸p chÕ Phßng luËt Quèc tÕ Vô hîp t¸c Quèc tÕ Tt ph©n tÝch hh MiÒn nam Phßng KÕ Ho¹ch Phßng Tµi chÝnh Tr­êng cao ®¼ng h¶i quan Vô kÕ ho¹ch tµi chÝnh Phßng thanh tra B¸o h¶i quan Vô tæ chøc C¸n bé KÕt luËn H¶i quan ViÖt Nam lµ mét ngµnh kinh tÕ träng yÕu cña nÒn kinh tÕ n­íc ta trong suèt thêi k× kh¸ng chiÕn chèng giÆc ngo¹i x©m ®Õn giai ®o¹n x©y dùng vµ b¶o vÖ hoµ b×nh cña ®Êt n­íc. Còng cã thÓ nãi r»ng ngµnh H¶i quan ®· ®ãng gãp rÊt nhiÒu thµnh qu¶ cña m×nh vµo sù ph¸t triÓn chung cña ®¸t n­íc. §Ó cã ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ nµy, c¸c c¸n bé c«ng chøc cña toµn ngµnh ph¶i ho¹t ®éng rÊt nç lùc vµ ®Êu tranh chèng l¹i nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt ®Ó b¶o vÖ an ninh quèc gia, nÒn kinh tÕ, n©ng cao mãi quan hÖ quèc tÕ. §Ò tµi nghiªn cøu cña em mÆc dï ®· rÊt cè g¾ng nh­ng do h¹n chÕ thêi gian vµ kiÕn thøc nªn khã cã thÓ tr¸nh ®­îc sai sãt vµ khiÕm khuyÕt. §Ó hoµn thiÖn ®Ò tµi, ngoµi sù nç lùc cña b¶n th©n em cßn ®­îc sù gióp ®â nhiÖt t×nh cña c¸c c« chó, anh chÞ t¹i Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam vµ ®Æc biÖt trong Vô Hîp t¸c quèc tÕ vµ c« gi¸o h­íng dÉn lµ pgs.ts ®oµn thÞ thu hµ ®· tËn t×nh chØ b¶o vµ gãp ý ®Ó em hoµn thµnh ®Ò tµi nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì trªn cña c« gi¸o vµ Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam trong suèt qu¸ tr×nh thùc tËp cña em. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Khoa Khoa häc qu¶n lý - §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n: Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý tËp 2 – Chñ biªn: PGS.TS §oµn THÞ Thu Hµ, PGS.TS NguyÔn ThÞ Ngäc HuyÒn – Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc kü thuËt – Hµ néi, n¨m 2002. 2. Khoa Khoa häc qu¶n lý - §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n : Gi¸o tr×nh HiÖu qu¶ qu¶n lý dù ¸n Nhµ n­íc – Chñ biªn : PGS.TS Mai V¨n B­u – Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc kü thuËt – Hµ néi, n¨m 2001. 3. Khoa Khoa häc qu¶n lý - §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n: Gi¸o tr×nh ChÝnh s¸ch kinh tÕ – x· héi – Chñ biªn: PGS.TS §oµn ThÞ Thu Hµ, PGS.TS NguyÔn ThÞ Ngäc HuyÒn – Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc kü thuËt – Hµ néi, n¨m 2002. 4. Khoa Khoa häc qu¶n lý - §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n: Gi¸o tr×nh ChÝnh trÞ häc trong qu¶n lý c«ng – Chñ biªn: GS.TS §ç Hoµng Toµn, TS §ç Thu Hµ - Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc kü thuËt, n¨m 2007. 5. S¸ch 60 n¨m H¶i quan ViÖt Nam – Tæng côc H¶i quan ViÖt Nam, Nhµ xuÊt b¶n C«ng an nh©n d©n, Hµ néi n¨m 2005. 6. QuyÕt ®Þnh cña Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh, sè 35/2003/Q§ - BTC vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n, c¬ cÊu tæ chøc cña B¸o H¶i quan. 7. QuyÕt ®Þnh cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh sè 30/2003/ Q§- BTC vÒ qui ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô , quyÒn h¹n cña c¸c Vô, V¨n phßng vµ Thanh tra thuéc Tæng côc H¶i quan. 8.NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ sè 96/2002/N§- CP vÒ quy ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ c¬ cÊu tæ chøc cña Tæng côc H¶i quan. 9. T¹p chÝ nghiªn cøu vµ trao ®æi, sè 6, th¸ng 6 n¨m 2007, bµi cÇn thiÕt ph¶i néi luËt ho¸ c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ liªn quan ®Õn lÜnh vùc H¶i quan, Th¨ng long. 10.B¸o H¶i quan, sè1+2 bµi ViÖt Nam n¨m 2007 thÕ vµ lùc míi, t¸c gi¶ Ph¹m Giang  ._.