Hoàn thiện chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông của Tổng Công ty truyền thông đa phương tiện giai đoạn 2006-2010

Lêi nãi ®Çu ý nghÜa vµ tÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi nghiªn cøu ThÞ tr­êng viÔn th«ng thÕ giíi ngµy cµng më réng víi tèc ®é thay ®æi rÊt lín, trë thµnh mét lÜnh vùc cã sù t¨ng tr­ëng hµng ®Çu trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi và lµ mét trong nh÷ng ngµnh quan träng nhÊt cña ho¹t ®éng x· héi, v¨n ho¸ vµ chÝnh trÞ. ViÔn th«ng ViÖt Nam ®· héi nhËp quèc tÕ vÒ c«ng nghÖ, dÞch vô vµ m« h×nh kinh doanh tõ kh¸ sím. VÒ thÞ tr­êng, HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam - Hoa Kú cã hiÖu lùc tõ n¨m 2001 cho phÐp Mü tham gia thÞ tr­êng dÞch vô viÔn th«ng ViÖt Nam nh­ng thùc tÕ chñ yÕu vÉn chØ cã c¹nh tranh trong n­íc. Tuy nhiªn thêi ®iÓm ViÖt Nam chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) ngµy 7/11/2006, thÞ tr­êng viÔn th«ng ViÖt Nam ®· lµ mét thÞ tr­êng cã tÝnh c¹nh tranh cao trong hÇu hÕt c¸c lo¹i h×nh dÞch vô. §Õn nay ViÖt Nam ®· cã 8 nhµ khai th¸c cã h¹ tÇng m¹ng (VNPT, SPT, Viettel, EVN Telecom, Hanoi Telecom, Vishipel, VTC vµ FPT Telecom) cung cÊp mäi lo¹i dÞch vô b­u chÝnh, viÔn th«ng vµ c«ng nghÖ th«ng tin, ngoµi ra cã hµng tr¨m doanh nghiÖp chØ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng kh«ng cã c¬ së h¹ tÇng m¹ng lµm cho c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ngµy cµng gay g¾t vµ quyÕt liÖt. Trong m«i tr­êng ®ã, thùc tÕ nhiÒu doanh nghiÖp viÔn th«ng rÊt thµnh c«ng do cã nh÷ng ®Þnh h­íng chiÕn l­îc ®óng ®¾n vµ còng nhiÒu doanh nghiÖp thÊt b¹i ®i ®Õn ®æ vì v× kh«ng cã chiÕn l­îc hoÆc cã nh÷ng kh«ng phï hîp, thiÕu linh ho¹t víi m«i tr­êng biÕn ®éng liªn tôc vµ phøc t¹p hiÖn nay. §iÒu nµy cho thÊy c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam muèn tån t¹i, ph¸t triÓn th× mét yÕu tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh lµ ph¶i ho¹ch ®Þnh, tæ chøc thùc thi vµ ph¸t triÓn chiÕn l­îc phï hîp víi nh÷ng biÕn ®éng cña m«i tr­êng dùa trªn c¬ së nghiªn cøu vµ dù b¸o c¸c c¬ héi kinh doanh tiÒm n¨ng, nhËn d¹ng c¸c th¸ch thøc ®ång thêi tèi ®a ho¸ c¸c lîi thÕ, n©ng cao ®­îc n¨ng lùc c¹nh tranh theo ®Þnh h­íng t¨ng c­êng: TiÒm lùc kinh tÕ cña doanh nghiÖp ; TiÒm n¨ng vÒ khoa häc c«ng nghÖ cña doanh nghiÖp; TiÒm n¨ng vÒ con ng­êi vµ m« h×nh qu¶n lý cña doanh nghiÖp. NhËn thøc ý nghÜa quyÕt ®Þnh ph¶i chuyÓn ®æi c¬ cÊu bé m¸y, c¬ cÊu kinh doanh, tõ kinh doanh chñ yÕu thiÕt bÞ truyÒn thèng trong lÜnh vùc ph¸t thanh truyÒn h×nh sang kinh doanh vµ khai th¸c ®a dÞch vô truyÒn th«ng theo h­íng héi tô c«ng nghÖ ph¸t thanh truyÒn h×nh, c«ng nghÖ viÔn th«ng vµ c«ng nghÖ th«ng tin; trong ®ã chó träng t¹o ra nh÷ng dßng s¶n phÈm dÞch vô viÔn th«ng míi theo h­íng héi tô c«ng nghÖ, cã hµm l­îng chÊt x¸m vµ lîi nhuËn cao, t¹o lîi thÕ c¹nh tranh ¸p ®¶o ®¶m b¶o sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong thêi kú míi, Tæng c«ng ty truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn (VTC) ®· ho¹ch ®Þnh vµ thùc thi “ChiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn giai ®o¹n 2006-2010”. Tuy nhiªn nhiÒu vÊn ®Ò míi n¶y sinh tõ néi dung b¶n chiÕn l­îc vµ thùc tÕ thùc thi chiÕn l­îc còng nh­ nh÷ng ph¸t sinh tõ sù thay ®æi m«i tr­êng hiÖn nay ®ßi hái ph¶i cã sù ®¸nh gi¸, ®iÒu chØnh thÝch hîp ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng cña chiÕn l­îc. V× vËy t«i lùa chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn giai ®o¹n 2006-2010” Môc ®Ých nghiªn cøu - HÖ thèng ho¸ mét sè néi dung c¬ b¶n vÒ dÞch vô viÔn th«ng vµ nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp viÔn th«ng. - Giíi thiÖu vµ vËn dông mét sè m« h×nh kinh tÕ ®Ó ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ nh÷ng c¬ së ho¹ch ®Þnh, néi dung, kÕt qu¶ vµ ¶nh h­ëng cña chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn trong m«i tr­êng kinh doanh biÕn ®éng hiÖn nay. - Trªn c¬ së ®ã ®­a ra nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty, gãp phÇn ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng cña chiÕn l­îc. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu §èi t­îng nghiªn cøu lµ ChiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn trong giai ®o¹n 2006-2010 Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu Ph­¬ng ph¸p thèng kª, dù b¸o. Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch, ®¸nh gi¸, tæng hîp. Ph­¬ng ph¸p chuyªn gia Ph­¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng vµ duy vËt lÞch sö cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin KÕt cÊu cña LuËn v¨n Ch­¬ng 1: Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña doanh nghiÖp viÔn th«ng. Ch­¬ng 2: Ph©n tÝch chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn trong giai ®o¹n 2006-2010 Ch­¬ng 3: Hoµn thiÖn chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn ®Õn n¨m 2010. Ch­¬ng 1 Nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ chiÕn l­îc ngµnh Kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña doanh nghiÖp viÔn th«ng 1.1. tæng quan vÒ dÞch vô ViÔn th«ng 1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ dÞch vô viÔn th«ng Nhµ n­íc x¸c ®Þnh viÔn th«ng lµ ngµnh kinh tÕ, kü thuËt, dÞch vô quan träng thuéc kÕt cÊu h¹ tÇng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ph¸t triÓn viÔn th«ng nh»m ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cña nh©n d©n vµ b¶o ®¶m quèc phßng, an ninh. Trong chiÕn l­îc t¨ng tèc ph¸t triÓn, cïng víi ph­¬ng ch©m ®ãng gãp tÝch cùc vµo c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc theo ®­êng lèi “c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸”, ngµnh ViÔn th«ng ®· liªn tôc øng dông nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn nhÊt trªn thÕ giíi vµo ch­¬ng tr×nh sè hãa, th«ng minh ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ toµn m¹ng l­íi viÔn th«ng, liªn doanh hîp t¸c víi c¸c h·ng viÔn th«ng lín trªn thÕ giíi ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p viÔn th«ng hiÖn ®¹i ngang tÇm quèc tÕ. ViÔn th«ng ®ang vµ sÏ lµ ngµnh ®i ®Çu ®Ó t¹o søc bËt cho c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c. ViÔn th«ng bao gåm: m¹ng viÔn th«ng vµ dÞch vô viÔn th«ng a. M¹ng viÔn th«ng: Lµ tËp hîp c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng ®­îc liªn kÕt víi nhau b»ng c¸c ®­êng truyÒn dÉn, (trong ®ã thiÕt bÞ viÔn th«ng ®­îc hiÓu lµ c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt bao gåm c¶ phÇn cøng vµ phÇn mÒm ®­îc dïng ®Ó thiÕt lËp m¹ng viÔn th«ng; c¸c ®­êng truyÒn dÉn lµ tËp hîp c¸c thiÕt bÞ truyÒn dÉn ®­îc liªn kÕt víi nhau b»ng ®­êng c¸p quang viÔn th«ng, sãng v« tuyÕn ®iÖn, c¸c ph­¬ng tiÖn quang häc vµ c¸c ph­¬ng tiÖn ®iÖn tõ kh¸c). M¹ng viÔn th«ng bao gåm: M¹ng viÔn th«ng c«ng céng, m¹ng viÔn th«ng dïng riªng, m¹ng viÔn th«ng chuyªn dïng. b. DÞch vô viÔn th«ng: Lµ dÞch vô truyÒn ký hiÖu, tÝn hiÖu, sè hiÖu, ch÷ viÕt, ©m thanh, h×nh ¶nh hoÆc c¸c d¹ng kh¸c cña th«ng tin gi÷a c¸c ®iÓm kÕt cuèi cña m¹ng viÔn th«ng. 1.1.2 C¸c lo¹i h×nh dÞch vô viÔn th«ng: DÞch vô viÔn th«ng bao gåm: DÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n; dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng; dÞch vô kÕt nèi Internet; dÞch vô truy nhËp Internet; dÞch vô øng dông Internet trong b­u chÝnh, viÔn th«ng. a. DÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n: lµ dÞch vô truyÒn ®­a tøc thêi th«ng tin d­íi d¹ng ký hiÖu, tÝn hiÖu, sè liÖu, ch÷ viÕt, ©m thanh, h×nh ¶nh th«ng qua m¹ng viÔn th«ng hoÆc Internet mµ kh«ng lµm thay ®æi lo¹i h×nh hoÆc néi dung th«ng tin ®­îc göi vµ nhËn qua m¹ng. - DÞch vô c¬ b¶n bao gåm: + DÞch vô viÔn th«ng cè ®Þnh (néi h¹t, ®­êng dµi trong n­íc, quèc tÕ) gåm: dÞch vô truyÒn dÉn, thu, ph¸t tÝn hiÖu truyÒn h×nh, dÞch vô ®iÖn tho¹i, dÞch vô truyÒn sè liÖu, dÞch vô thuª kªnh, dÞch vô telex, dÞch vô ®iÖn b¸o. + DÞch vô viÔn th«ng di ®éng (néi vïng, toµn quèc) gåm: dÞch vô th«ng tin di ®éng mÆt ®Êt, dÞch vô ®iÖn tho¹i trung kÕ v« tuyÕn, dÞch vô tin nh¾n. + DÞch vô viÔn th«ng cè ®Þnh vÖ tinh + DÞch vô viÔn th«ng di ®éng vÖ tinh + DÞch vô v« tuyÕn ®iÖn hµng h¶i vµ c¸c dÞch vô c¬ b¶n kh¸c do Bé B­u chÝnh, viÔn th«ng quy ®Þnh. - DÞch vô céng thªm: lµ dÞch vô ®­îc cung cÊp thªm ®ång thêi cïng víi dÞch vô c¬ b¶n, lµm phong phó vµ hoµn thiÖn thªm dÞch vô c¬ b¶n, trªn c¬ së c¸c tÝnh n¨ng kü thuËt cña thiÕt bÞ hoÆc kh¶ n¨ng phôc vô cña doanh nghiÖp viÔn th«ng. b. DÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng: lµ dÞch vô lµm t¨ng thªm gi¸ trÞ sö dông th«ng tin cña ng­êi sö dông dÞch vô b»ng c¸ch hoµn thiÖn lo¹i h×nh hoÆc néi dung th«ng tin, hoÆc cung cÊp kh¶ n¨ng l­u tr÷, kh«i phôc th«ng tin ®ã trªn c¬ së sö dông m¹ng viÔn th«ng hoÆc Internet. c. DÞch vô kÕt nèi Internet: lµ dÞch vô cung cÊp cho c¸c c¬ quan, tæ chøc, doanh nghiÖp cung cÊp dÞch vô Internet kh¶ n¨ng kÕt nèi víi nhau vµ víi Internet quèc tÕ. d. DÞch vô truy nhËp Internet: lµ dÞch vô cung cÊp cho ng­êi sö dông kh¶ n¨ng truy nhËp Internet. ®. DÞch vô øng dông Internet trong b­u chÝnh, viÔn th«ng: lµ dÞch vô sö dông Internet ®Ó cung cÊp dÞch vô b­u chÝnh, viÔn th«ng cho ng­êi sö dông. DÞch vô øng dông Internet trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ-x· héi ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ b­u chÝnh, viÔn th«ng vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt cã liªn quan. 1.1.3. §Æc ®iÓm cña dÞch vô viÔn th«ng DÞch vô viÔn th«ng lµ s¶n phÈm truyÒn ®­a tin tøc, do vËy nã bÞ chi phèi bëi nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ nh­ sau: - DÞch vô viÔn th«ng lµ mét lo¹i s¶n phÈm thiÕt yÕu cña ®êi sèng x· héi. - DÞch vô viÔn th«ng lµ mét lo¹i s¶n phÈm v« h×nh kh«ng nh×n thÊy ®­îc, tiªu dïng mét lÇn vµ lµ s¶n phÈm ®Æc biÖt cña ngµnh viÔn th«ng. - DÞch vô viÔn th«ng ®­îc tiªu thô ngay trong qu¸ tr×nh t¹o ra nã, v× vËy viÖc ®¶m b¶o chÊt l­îng khai th¸c m¹ng l­íi, chÊt l­îng dÞch vô cã yªu cÇu rÊt cao. Nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn t¸c ®éng rÊt lín ®Õn viÖc tæ chøc kinh doanh s¶n phÈm dÞch vô viÔn th«ng. - DÞch vô viÔn th«ng lµ mét lo¹i h×nh dÞch vô ®­îc cung cÊp ®ßi hái ph¶i trang thiÕt bÞ, m¸y mãc c«ng nghÖ cao, hiÖn ®¹i víi vèn ®Çu t­ lín. HÇu hÕt hÖ thèng trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ, kü thuËt phôc vô kinh doanh ®Òu nhËp tõ n­íc ngoµi, gi¸ cao nh­ng l¹i cã chu kú sèng ng¾n nªn ®ßi hái ph¶i thu håi vèn nhanh, møc ®é khÊu hao lín sÏ ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ c¶ dÞch vô víi kh¸ch hµng. 1.1.4. Kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng - Kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng lµ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i nh»m môc ®Ých sinh lîi, theo ®ã mét bªn (gäi lµ bªn cung øng dÞch vô viÔn th«ng) cã nghÜa vô thùc hiÖn dÞch vô cho mét bªn kh¸c vµ nhËn thanh to¸n; bªn sö dông dÞch vô viÔn th«ng (gäi lµ kh¸ch hµng) cã nghÜa vô thanh to¸n cho bªn cung øng dÞch vô vµ sö dông dÞch vô viÔn th«ng theo tho¶ thuËn. - §Æc ®iÓm cña kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng: + Kinh doanh nhãm dÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n: Nh÷ng dÞch vô nµy ®­îc kinh doanh d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau tuú theo môc tiªu cña doanh nghiÖp. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña nhãm dÞch vô nµy lµ qu¶n lý theo thuª bao/ng­êi sö dông vµ tÝnh doanh thu theo c­íc thuª bao vµ c­íc truy nhËp. Víi xu h­íng hiÖn nay, khi c¸c dÞch vô gia trÞ gia t¨ng ngµy cµng ph¸t triÓn th× c­íc thuª bao vµ c­íc truy nhËp sÏ ®­îc gi¶m dÇn ®Õn møc tèi thiÓu. VËy doanh nghiÖp viÔn th«ng sÏ tån t¹i nh­ thÕ nµo? C©u tr¶ lêi lµ c¸c doanh nghiÖp sÏ c¹nh tranh b»ng c¸c dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng trªn m¹ng viÔn th«ng. Víi ®Æc tr­ng trªn, nhãm dÞch vô c¬ b¶n ®­îc kinh doanh nh÷ng h×nh thøc sau: C­íc thuª bao + c­íc truy nhËp; ChØ tÝnh c­íc truy nhËp; ChØ tÝnh c­íc thuª bao hoÆc miÔn phÝ toµn bé. + Kinh doanh nhãm c¸c dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng: H×nh thøc kinh doanh c¸c dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng hÕt søc phong phó vµ cã lÏ r»ng chóng ta khã cã thÓ liÖt kª hÕt ®­îc. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña c¸c h×nh thøc kinh doanh nhãm dÞch vô nµy lµ ng­êi sö dông dÞch vô chØ ph¶i tr¶ cho nhµ cung cÊp dÞch vô mçi khi sö dông (cã thÓ lµ ph¶i ®¨ng ký sö dông hoÆc cã thÓ kh«ng). C¸c nhµ cung cÊp dÞch vô cã thÓ tù cung cÊp c¸c dÞch vô gia trÞ gia t¨ng vµ còng cã thÓ chØ t¹o ra m«i tr­êng cung cÊp dÞch vô. Doanh thu tõ c¸c dÞch vô gia t¨ng gi¸ trÞ th­êng ®­îc thÓ hiÖn d­íi c¸c h×nh thøc sau: Theo hîp ®ång kinh tÕ; Tr¶ theo th¸ng; Tr¶ theo c­êng ®é sö dông; hoa hång. 1.2. ChiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña doanh nghiÖp ViÔn th«ng 1.2.1. Tæng quan vÒ chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp viÔn th«ng ChiÕn l­îc ®­îc sö dông ®Çu tiªn trong qu©n sù ®Ó chØ c¸c kÕ ho¹ch lín, dµi h¹n ®­îc ®­a ra trªn c¬ së tin ch¾c ®­îc c¸i g× ®èi ph­¬ng cã thÓ lµm vµ c¸i g× ®èi ph­¬ng cã thÓ kh«ng lµm. Th«ng th­êng ng­êi ta hiÓu chiÕn l­îc lµ khoa häc vµ nghÖ thuËt chØ huy qu©n sù, ®­îc øng dông ®Ó lËp kÕ ho¹ch tæng thÓ vµ tiÕn hµnh nh÷ng chiÕn dÞch cã quy m« lín. Tõ thËp kû 60 thÕ kû XX, chiÕn l­îc ®­îc øng dông vµo ho¹t ®éng kinh doanh. Tuy nhiªn quan niÖm vÒ chiÕn l­îc trong lÜnh vùc kinh doanh ®­îc ph¸t triÓn dÇn theo thêi gian vµ ng­êi ta còng tiÕp cËn nã theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. Tr­íc nh÷ng n¨m 1970, c¸c nhµ qu¶n trÞ khi lËp kÕ ho¹ch dµi h¹n, hä th­êng nghÜ r»ng mäi thø tèt ®Ñp cßn ®ang ë phÝa tr­íc. KÕ ho¹ch cho t­¬ng lai ®¬n thuÇn chØ lµ sù nèi tiÕp nh÷ng kÕ ho¹ch ®ang cã cña doanh nghiÖp. Nh­ng mét lo¹t nh÷ng có sèc vÒ m«i tr­êng trong nh÷ng n¨m 1970 vµ 1980 ®· thay ®æi c¸ch nh×n nhËn nµy. Thay ®æi trong m«i tr­êng vµ trong luËt ch¬i buéc c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i triÓn khai nghiªm tóc viÖc ph©n tÝch m«i tr­êng mét c¸ch cã hÖ thèng, ®¸nh gi¸ nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh ®©u lµ thêi c¬ cho phÐp doanh nghiÖp sö dông lîi thÕ c¹nh tranh cña m×nh, ®©u lµ mèi ®e do¹... N¨m 1962, nhµ nghiªn cøu lÞch sö qu¶n lý Alfred A.Chandler ®· ®­a ra kh¸i niÖm chiÕn l­îc nh­ sau: “ChiÕn l­îc lµ viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng ®Þnh h­íng vµ môc tiªu dµi h¹n c¬ b¶n cña tæ chøc vµ ®­a ra ph­¬ng ¸n hµnh ®éng vµ sù ph©n bæ c¸c nguån lùc cÇn thiÕt ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng ®Þnh h­íng, môc tiªu ®ã”. Kh¸c víi c¸c quan niÖm trªn, Mintzberg tiÕp cËn chiÕn l­îc theo c¸ch míi. ¤ng cho r»ng chiÕn l­îc lµ mét mÉu h×nh trong dßng ch¶y c¸c quyÕt ®Þnh vµ ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng. V× vËy, theo «ng chiÕn l­îc cã thÓ cã nguån gèc tõ bÊt kú vÞ trÝ nµo, n¬i nµo mµ ng­êi ta cã kh¶ n¨ng häc hái vµ cã nguån lùc trî gióp cho nã. Thùc tÕ chiÕn l­îc cña c¸c doanh nghiÖp lµ sù kÕt hîp gi÷a dù ®Þnh vµ ®ét biÕn. Ngoµi ra cã thÓ hiÓu chiÕn l­îc lµ ph­¬ng thøc mµ c¸c doanh nghiÖp sö dông ®Ó ®Þnh h­íng t­¬ng lai nh»m ®¹t ®­îc vµ duy tr× nh÷ng thµnh c«ng. Nh­ vËy dï tiÕp cËn theo c¸ch nµo th× chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp ®­îc hiÓu lµ: - Bao gåm tæng thÓ c¸c môc tiªu vµ ph­¬ng thøc c¬ b¶n ®Ó thùc hiÖn môc tiªu, nh»m ®¶m b¶o cho tæ chøc cã ®­îc sù ph¸t triÓn v­ît bËc vÒ chÊt trong thêi kú chiÕn l­îc ®· ®Þnh. - Lµ tæng thÓ c¸c ®éng th¸i c¹nh tranh vµ ph­¬ng thøc kinh doanh c¬ b¶n, sö dông bëi nh÷ng nhµ qu¶n lý ®Ó vËn hµnh doanh nghiÖp. - Lµ “kÕ ho¹ch ch¬i tæng thÓ” cña nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp ®Ó ®¹t môc tiªu nhê: Thu hót vµ hµi lßng kh¸ch hµng; ChiÕm gi÷ mét vÞ trÝ thÞ tr­êng; C¹nh tranh thµnh c«ng; T¨ng tr­ëng kinh doanh. ChiÕn l­îc cña doanh nghiÖp viÔn th«ng cã thÓ ®­îc x©y dùng trªn cÊp ®é kh¸c nhau: ChiÕn l­îc tæng thÓ cña doanh nghiÖp (cÊp tæ chøc) ChiÕn l­îc ngµnh kinh doanh (cÊp ngµnh) ChiÕn l­îc chøc n¨ng (cÊp chøc n¨ng) ChiÕn l­îc vËn hµnh cho c¸c bé phËn (cÊp bé phËn) a. ChiÕn l­îc tæng thÓ tr¶ líi c©u hái c¬ b¶n Tæ chøc cÇn ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n nµo?; Nªn ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc nµo? ngµnh nµo?; Môc tiªu cña mçi lÜnh vùc, ngµnh ®ã?; Ph©n bæ nguån lùc ra sao ®Ó ®¹t c¸c môc tiªu ®ã?; Phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh nh­ thÕ nµo ? ChiÕn l­îc tæng thÓ cã c¸c nhiÖm vô: §Þnh h­íng môc tiªu chung vµ nhiÖm vô cña doanh nghiÖp: Bao gåm viÖc x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu tæng thÓ, c¸c d¹ng ho¹t ®éng kinh doanh trong lÜnh vùc viÔn th«ng mµ doanh nghiÖp sÏ tiÕn hµnh vµ c¸ch thøc qu¶n lý, phèi hîp c¸c ho¹t ®éng. §Þnh h­íng qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ®éc lËp vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng: ChiÕn l­îc tæng thÓ nh»m vµo ph¸t triÓn vµ khai th¸c tÝnh céng h­ëng gi÷a c¸c ho¹t ®éng th«ng qua viÖc ph©n chia vµ phèi hîp c¸c nguån lùc gi÷a c¸c ngµnh kinh doanh ®éc lËp hoÆc gi÷a c¸c ho¹t ®éng riªng rÏ. ChiÕn l­îc tæng thÓ cho phÐp x¸c ®Þnh c¸ch thøc qu¶n lý c¸c ®¬n vÞ kinh doanh hoÆc c¸c nhãm ho¹t ®éng. Doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn c«ng t¸c qu¶n lý th«ng qua viÖc can thiÖp trùc tiÕp (®èi víi ph­¬ng thøc qu¶n lý tËp quyÒn) hoÆc t¹o sù tù chñ qu¶n lý cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh (®èi víi ph­¬ng thøc qu¶n lý ph©n quyÒn) trªn c¬ së sù tin t­ëng. T¹o lËp c¸c ­u tiªn ®Çu t­ vµ h­íng c¸c nguån lùc doanh nghiÖp tíi c¸c ngµnh kinh doanh hÊp dÉn nhÊt. b. ChiÕn l­îc ngµnh kinh doanh ChiÕn l­îc ngµnh kinh doanh cña doanh nghiÖp viÔn th«ng thùc chÊt lµ c¸c ph­¬ng thøc ®Ó cã ®­îc thµnh c«ng trong ngµnh kinh doanh nh­ kinh doanh trong lÜnh vùc dÞch vô viÔn th«ng, lÜnh vùc thiÕt bÞ viÔn th«ng, kinh doanh h¹ tÇng m¹ng... Mét chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh thµnh c«ng cÇn ph¶i t¹o cho doanh nghiÖp lîi thÕ c¹nh tranh bÒn v÷ng, trªn c¬ së: (1) Thu hót kh¸ch hµng vµ (2) Chèng l¹i c¸c thÕ lùc c¹nh tranh. Th«ng qua viÖc thuyÕt phôc thµnh c«ng kh¸ch hµng r»ng s¶n phÈm/dÞch vô viÔn th«ng cña doanh nghiÖp cã gi¸ trÞ v­ît tréi nh­: Mét s¶n phÈm/dÞch vô tèt víi mét møc gi¸ thÊp hoÆc Mét s¶n phÈm/dÞch vô v­ît tréi ®¸ng tr¶ tiÒn nhiÒu h¬n hoÆc Mét s¶n phÈm/dÞch vô ®em l¹i gi¸ trÞ cao nhÊt. ChiÕn l­îc ngµnh kinh doanh cã nhiÖm vô: §­a ra c¸c ph­¬ng thøc ®Ó cã kÕt qu¶ thµnh c«ng trong ngµnh; c¸c biÖn ph¸p c¹nh tranh ®Ó x©y dùng lîi thÕ c¹nh tranh bÒn v÷ng; X©y dùng n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh quan träng; Hîp nhÊt c¸c ho¹t ®éng chiÕn l­îc cña c¸c khu vùc chøc n¨ng; Cã ®­îc sù chÊp thuËn cña l·nh ®¹o tæ chøc vÒ c¸c chiÕn l­îc c¹nh tranh. c. ChiÕn l­îc chøc n¨ng cã nhiÖm vô ChiÕn l­îc chøc n¨ng liªn quan ®Õn c¸c quy tr×nh t¸c nghiÖp cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c bé phËn cña chuçi gi¸ trÞ. ChiÕn l­îc ë c¸c chøc n¨ng marketing, tµi chÝnh, nguån nh©n lùc hay nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn nh»m vµo ph¸t triÓn vµ phèi kÕt hîp c¸c nguån lùc nhê ®ã c¸c chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh thùc hiÖn mét c¸ch hiÖu qu¶. ChiÕn l­îc chøc n¨ng phô thuéc vµo chiÕn l­îc ë cÊp cao h¬n, ®ãng vai trß nh­ yÕu tè ®Çu vµo cho chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh vµ chiÕn l­îc tæng thÓ. Khi chiÕn l­îc ë c¸c cÊp cao h¬n ®­îc thiÕt lËp, c¸c bé phËn chøc n¨ng sÏ triÓn khai ®­êng lèi nµy thµnh c¸c kÕ ho¹ch hµnh ®éng cô thÓ ®¶m b¶o thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh vµ chiÕn l­îc tæng thÓ. ChiÕn l­îc chøc n¨ng th­êng cã c¸c nhiÖm vô: Chi tiÕt c¸c ho¹t ®éng chÝnh sÏ ®­îc qu¶n lý nh­ thÕ nµo ?; Cung cÊp hç trî cho chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh ?; Cô thÓ c¸c môc tiªu chøc n¨ng sÏ ®¹t ®­îc nh­ thÕ nµo ? d. ChiÕn l­îc vËn hµnh cã nhiÖm vô c¬ b¶n: §Ò cËp tíi c¸c chiÕn l­îc hÑp h¬n cho qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ë cÊp c¬ së vµ c¸c ®¬n vÞ vËn hµnh liªn quan; Bæ sung chi tiÕt cho chiªn l­îc ngµnh kinh doanh vµ chiÕn l­îc chøc n¨ng; Sù ñy th¸c tr¸ch nhiÖm tíi c¸c qu¶n lý ë tuyÕn ®Çu kinh doanh. ChiÕn l­îc chøc n¨ng cho tõng ngµnh kinh doanh + Bæ sung chi tiÕt liªn quan tíi nh÷ng c©u hái “lµm thÕ nµo” cña chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh nãi chung + §­a ra mét kÕ ho¹ch qu¶n lý ho¹t ®éng cô thÓ theo nh÷ng c¸ch thøc hç trî lÜnh vùc kinh doanh ChiÕn l­îc vËn hµnh trong tõng ngµnh kinh doanh + Bæ sung chi tiÕt tíi chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh vµ chiÕn l­îc chøc n¨ng + §­a ra mét kÕ ho¹ch qu¶n lý ho¹t ®éng cô thÓ ë møc c¬ së cã ý nghÜa chiÕn l­îc quan träng ChiÕn l­îc tæ chøc KÕ ho¹ch toµn c«ng ty qu¶n lý nhiÒu lÜnh vùc kinh doanh §iÒu hµnh bëi CEO vµ c¸c nhµ qu¶n lý cÊp cao §iÒu hµnh bëi gi¸m ®èc cña c¸c lÜnh vùc kinh doanh cña c«ng ty, th­êng cã lêi khuyªn vµ ®Çu vµo tõ l·nh ®¹o cña c¸c khu vùc chøc n¨ng trong tõng lÜnh vùc kinh doanh vµ nh÷ng ng­êi chñ chèt kh¸c. §­îc t¹o ra bëi l·nh ®¹o c¸c ho¹t ®éng chøc n¨ng trong mét lÜnh vùc kinh doanh, th«ng th­êng víi sù hîp t¸c cña nh÷ng ng­êi chñ chèt kh¸c §­îc t¹o ra bëi c¸c gi¸m ®èc nh¸nh: c¸c gi¸m ®èc ho¹t ®éng cña nhµ m¸y, trung t©m ph©n phèi vµ ®¬n vÞ ®Þa lý vµ qu¶n lý cña c¸c ho¹t ®éng quan träng chiÕn l­îc nh­ qu¶ng c¸o hay website, th­êng c¸c nh©n viªn chÝnh tham gia S¬ ®å 1.1- S¬ ®å cÊp chiÕn l­îc ChiÕn l­îc ngµnh kinh doanh (mçi chiÕn l­îc cho mét ngµnh kinh doanh c«ng ty ®ang ®a d¹ng ho¸) - Lµm thÕ nµo ®Ó t¨ng c­êng vÞ trÝ thÞ tr­êng vµ x©y dùng lîi thÕ c¹nh tranh - Hµnh ®éng ®Ó x©y dùng n¨ng lùc c¹nh tranh T¸c ®éng hai chiÒu T¸c ®éng hai chiÒu T¸c ®éng hai chiÒu 1.2.2. Néi dung c¬ b¶n cña chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng ChiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña doanh nghiÖp viÔn th«ng thùc chÊt lµ c¸c ph­¬ng thøc ®Ó cã ®­îc thµnh c«ng trong ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng nh­ kinh doanh trong dÞch vô viÔn th«ng c¬ b¶n, dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng, dÞch vô kÕt nèi, truy cËp Internet, dÞch vô øng dông trªn nÒn Internet... ChiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cÇn tr¶ lêi c¸c c©u hái c¬ b¶n: - Ngµnh kinh doanh cÇn ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n nµo ? + ThÞ tr­êng, thÞ phÇn? + Lîi nhuËn ? + Sù t¨ng tr­ëng cña c¸c nguån lùc c¬ b¶n; - C¹nh tranh dùa trªn c¸c lîi thÕ c¹nh tranh nµo: Gi¸ thÊp hay Sù kh¸c biÖt ho¸ vÒ S¶n phÈm/dÞch vô, Ph©n phèi, Xóc tiÕn hçn hîp, Quan hÖ c«ng chóng, QuyÒn lùc thÞ tr­êng. - B»ng chiÕn l­îc c¹nh tranh nµo? hoÆc Hîp t¸c b»ng nh÷ng ph­¬ng thøc? Dùa trªn lîi thÕ nµo ? Do vËy mét b¶n chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cã néi dung c¬ b¶n: 1.2.2.1. TÇm nh×n chiÕn l­îc cña ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng TÇm nh×n chiÕn l­îc lµ b¶n ®å thÓ hiÖn con ®­êng doanh nghiÖp viÔn th«ng ®i ®Ó ph¸t triÓn ngµnh kinh doanh ®ang theo ®uæi. Nã vÏ lªn mét bøc tranh tæng thÓ cña ®Ých ®Õn vµ ®­a ra lý do ®i ®Õn ®ã nh­: (1) VÞ thÕ ®¹t ®­îc trªn thÞ tr­êng dÞch vô viÔn th«ng vµ søc m¹nh cña c¸c nguån lùc c¬ b¶n cña doanh nghiÖp; (2) Thùc hiÖn th«ng qua s¶n phÈm, dÞch vô c¬ b¶n nµo?, kh¸ch hµng môc tiªu nµo? x©m nhËp nh÷ng thÞ tr­êng chñ yÕu nµo? c«ng nghÖ s¶n xuÊt chÝnh ?; (3) C¸c nguyªn t¾c tinh thÇn vµ ®¹o ®øc ®Þnh h×nh triÕt lý vµ phong c¸ch tæ chøc, t¹o nªn ®Æc tr­ng næi bËt vµ cô thÓ cña doanh nghiÖp ? 1.2.2.2. Môc tiªu chiÕn l­îc cña ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng Môc tiªu tµi chÝnh: KÕt qu¶ ®Çu ra tËp trung vµo t¨ng c­êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Môc tiªu chiÕn l­îc: KÕt qu¶ ®Çu ra tËp trung vµo t¨ng c­êng vÞ thÕ c¹nh tranh dµi h¹n nh­ : thÞ tr­êng, thÞ phÇn, c¸c nguån lùc c¬ b¶n... §Æt ra c¸c môc tiªu cña chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng dùa trªn c¬ së tr¶ lêi nh÷ng c©u hái nh­ : ThÞ phÇn chiÕm lÜnh m¶ng dÞch vô viÔn th«ng cña doanh nghiÖp lµ bao nhiªu phÇn tr¨m so víi trong n­íc, trªn thÞ tr­êng thÕ giíi ?; Sè thuª bao, doanh thu ®¹t bao nhiªu? tæng thÓ vµ cô thÓ tõng lo¹i h×nh s¶n phÈm dÞch vô?; Lîi nhuËn thu ®­îc tõ ho¹t ®éng dÞch vô viÔn th«ng lµ bao nhiªu mçi n¨m hay c¶ thêi kú?; C¸c nguån lùc c¬ b¶n kh¸c ®¹t ®­îc nh­ thÕ nµo?. 1.2.2.3. C¸c ph­¬ng thøc chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng X¸c ®Þnh c¸c ph­¬ng thøc chiÕn l­îc ngµnh dÞch vô viÔn th«ng quan t©m ®Õn viÖc lµm thÕ nµo ®Ó: - §¹t ®­îc c¸c môc tiªu chiÕn l­îc vµ tµi chÝnh; - C¹nh tranh thµnh c«ng vµ ®¹t ®­îc lîi thÕ c¹nh tranh; - ThÝch nghi víi sù thay ®æi cña ngµnh vµ ®iÒu kiÖn c¹nh tranh; B¶o vÖ doanh nghiÖp chèng l¹i nh÷ng ®e do¹ ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.; T¨ng tr­ëng trong kinh doanh. Doanh nghiÖp viÔn th«ng cã thÓ lùa chän c¸c ph­¬ng thøc chiÕn l­îc c¹nh tranh hay hîp t¸c: - C¸c ph­¬ng thøc chiÕn l­îc c¹nh tranh: Cã ®­îc lîi thÕ c¹nh tranh bÒn v÷ng b»ng c¸ch chiÕn ®Êu víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh nh­ thÕ nµo? - C¸c ph­¬ng thøc chiÕn l­îc hîp t¸c: Cã ®­îc lîi thÕ c¹nh tranh bÒn v÷ng b»ng c¸ch hîp t¸c víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh? a. ChiÕn l­îc c¹nh tranh - N¨m chiÕn l­îc c¹nh tranh theo m« h×nh c¸c chiÕn l­îc c¹nh tranh tæng qu¸t cña Micheal Porter. - C¸c chiÕn l­îc thÝch øng víi vÞ thÕ cña doanh nghiÖp viÔn th«ng. - C¸c chiÕn l­îc thÝch øng víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ngµnh trªn thÞ tr­êng. a.1. N¨m chiÕn l­îc c¹nh tranh theo m« h×nh c¸c chiÕn l­îc c¹nh tranh tæng qu¸t cña Micheal Porter a.1.1. ChiÕn l­îc nhµ cung cÊp chi phÝ thÊp toµn diÖn §Ó t¹o lîi thÕ c¹nh tranh, doanh nghiÖp cã thÓ theo ®uæi môc tiªu chiÕn l­îc nh­: (1) Gi¶m thiÓu chi phÝ quan träng so víi ®èi thñ c¹nh tranh trong ngµnh lµ néi dung chÝnh cña chiÕn l­îc; (2) Bao gåm c¸c chøc n¨ng vµ dÞch vô trong s¶n phÈm ®Ó kh¸ch hµng thÊy lµ quan träng; (3) T×m c¸c h­íng tiÕp cËn ®Ó ®¹t ®­îc lîi thÕ vÒ chi phÝ theo c¸c ph­¬ng ph¸p ®èi thñ khã b¾t ch­íc hay ¸p dông; (4) §©y chÝnh lµ chiÕn l­îc t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu cña chiÕn l­îc nhµ cung cÊp chi phÝ thÊp toµn diÖn ®Ó gi¶m chi phÝ: §¬n gi¶n ho¸ thiÕt kÕ s¶n phÈm; Sö dông ®Çu vµo chi phÝ thÊp; T¨ng c­êng liªn kÕt ngµnh: gi¶m chi phÝ ®Çu vµo vµ ph©n phèi; Sö dông lîi thÕ quy m«: D©y chuyÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, sö dông c¸c ph­¬ng ph¸p b¸n hµng vµ xóc tiÕn qua m¹ng, trùc tiÕp tíi ng­êi tiªu dïng cuèi cïng; Sö dông øng dông c«ng nghÖ: chuyÓn tíi c¸c quy tr×nh c«ng nghÖ ®¬n gi¶n h¬n, ®Çu t­ vèn Ýt h¬n, hoÆc tiªn tiÕn h¬n, linh ho¹t h¬n; Liªn tôc hoµn thiÖn c¸c ho¹t ®éng: Bè trÝ l¹i trang thiÕt bÞ, xãa bá nh÷ng ho¹t ®éng thõa; T¨ng hiÖu suÊt sö dông c¸c nguån lùc; Tõ bá c¸c tiÕp cËn: “Mét c¸i g× ®ã cho tÊt c¶ mäi ng­êi” nªn lu«n cã con ®­êng riªng ®Ó gi¶m chi phÝ... ChiÕn l­îc chi phÝ thÊp cã t¸c dông tèt nhÊt khi: C¹nh tranh vÒ gi¸ khèc liÖt; S¶n phÈm ®­îc chuÈn ho¸ hoÆc cã nhiÒu nhµ cung cÊp; Cã rÊt Ýt c¸ch ®Ó cã ®­îc sù kh¸c biÖt ho¸ t¹o gi¸ trÞ cho kh¸ch hµng; HÇu hÕt ng­êi mua sö dông s¶n phÈm theo c¸ch gièng nhau; Ng­êi mua chØ ph¶i chÞu chi phÝ thÊp ®Ó chuyÓn dïng s¶n phÈm kh¸c; Ng­êi mua khèi l­îng lín vµ cã quyÒn ®µm ph¸n ®¸ng kÓ; C«ng ty míi tham gia thÞ tr­êng sö dông chÝnh s¸ch gi¸ giíi thiÖu thÊp ®Ó thu hót ng­êi mua vµ x©y dùng thÞ tr­êng. Nh÷ng v­íng m¾c khi sö dông chiÕn l­îc chi phÝ thÊp toµn diÖn: R¬i vµo tr¹ng th¸i cña kÎ bÞ s¨n ®uæi; C¸c biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ dÔ dµng bÞ ®èi thñ b¾t ch­íc; Qu¸ g¾n chÆt víi gi¶m chi phÝ mµ bá qua sù thÝch thó cña ng­êi mua ë mét sè chøc n¨ng bæ sung cña s¶n phÈm, ng­êi mua Ýt nh¹y c¶m víi gi¸, thay ®æi vÒ øng dông cña s¶n phÈm; TiÕn bé c«ng nghÖ t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m chi phÝ cho ®èi thñ. a.1.2. ChiÕn l­îc nhµ cung cÊp chi phÝ tèt nhÊt Môc tiªu cña chiÕn l­îc nhµ cung cÊp chi phÝ tèt nhÊt lµ t¹o ra lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp xuÊt ph¸t tõ viÖc cã ®­îc c¸c ®Æc tÝnh s¶n phÈm v­ît tréi ®èi thñ c¹nh tranh nh­ng ®¸nh b¹i hä vÒ gi¸. Thµnh c«ng phô thuéc vµo viÖc cã ®­îc c¸c kü n¨ng vµ n¨ng lùc ®Ó cung cÊp cho kh¸ch hµng kÕt qu¶ vµ c¸c tÝnh n¨ng hÊp dÉn víi møc chi phÝ thÊp h¬n ®èi thñ. Nhµ s¶n xuÊt chi phÝ tèt nhÊt th­êng cã thÓ c¹nh tranh th¾ng lîi víi c¶ nhµ cung cÊp chi phÝ thÊp vµ nhµ cung cÊp t¹o kh¸c biÖt ho¸ khi: C¸c thuéc tÝnh/tÝnh n¨ng ®­îc chuÈn ho¸ kh«ng ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch hµng; NhiÒu ng­êi mua nh¹y c¶m vÒ gi¸ vµ gi¸ trÞ; Phèi hîp sù nhÊn m¹nh chiÕn l­îc vµo chi phÝ thÊp nhÊt víi sù nhÊn m¹nh chiÕn l­îc vµo kh¸c biÖt ho¸ nh­ th«ng qua viÖc: T¹o ra s¶n phÈm chÊt l­îng cã ®¼ng cÊp víi mét chi phÝ thÊp h¬n; T¹o cho kh¸ch hµng nhiÒu gi¸ trÞ h¬n víi ®ång tiÒn bá ra. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu cña chiÕn l­îc nhµ cung cÊp chi phÝ tèt nhÊt: T¹o ra gi¸ trÞ h¬n h¼n b»ng c¸ch ®¸p øng b»ng hoÆc cao h¬n kú väng cña kh¸ch hµng vÒ ®Æc tÝnh cña s¶n phÈm vµ ®­a ra gi¸ thÊp h¬n hä nghÜ. Trë thµnh nhµ cung cÊp gi¸ thÊp vÒ mét s¶n phÈm víi c¸c thuéc tÝnh s¶n phÈm tõ tèt ®Õn tuyÖt vêi, sau ®ã sö dông lîi thÕ vÒ chi phÝ ®Ó gi¶m gi¸ c¸c th­¬ng hiÖu c¹nh tranh. Rñi ro víi chiÕn l­îc nhµ cung cÊp chi phÝ tèt nhÊt: Nhµ cung cÊp chi phÝ tèt nhÊt cã thÓ bÞ Ðp gi÷a c¸c tæ chøc sö dông c¸c chiÕn l­îc chi phÝ thÊp nhÊt vµ c¸c chiÕn l­îc kh¸c biÖt ho¸; C¸c c«ng ty hµng ®Çu vÒ chi phÝ cã thÓ thu hót kh¸ch hµng ®i mÊt v× cã gi¸ thÊp h¬n; C¸c c«ng ty theo kh¸c biÖt ho¸ cao cã thÓ lÊy mÊt kh¸ch hµng víi nh÷ng ®Æc tÝnh s¶n phÈm tèt h¬n. a.1.3. ChiÕn l­îc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm, dÞch vô réng r·i Môc tiªu cña chiÕn l­îc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm lµ ®¹t ®­îc lîi thÕ c¹nh tranh b»ng viÖc: T¹o ra c¸c ®Æc tÝnh s¶n phÈm, dÞch vô mang tÝnh kh¸c biÖt lµm cho kh¸ch hµng ­a thÝch s¶n phÈm/dÞch vô cña doanh nghiÖp thay v× cña ®èi thñ. Mét s¶n phÈm/dÞch vô víi c¸c ®Æc tÝnh ®éc ®¸o, hÊp dÉn sÏ gióp c«ng ty: §­a ra mét møc gi¸ cao vµ/hoÆc T¨ng c­êng s¶n l­îng b¸n vµ/hoÆc X©y dùng sù trung thµnh th­¬ng hiÖu = Lîi thÕ c¹nh tranh. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu cña chiÕn l­îc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm, dÞch vô: T×m ra c¸ch lµm nªn sù kh¸c biÖt: (1) t¹o gi¸ trÞ cho ng­êi mua, (2) khã s¸nh ®­îc, hoÆc (3) kh«ng dÔ dµng b¾t ch­íc; Kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm ë tõng ph©n ®o¹n thÞ tr­êng cô thÓ, kh«ng ph¶i tr¶ nhiÒu h¬n cho sù kh¸c biÖt; Trong viÖc ph¸t triÓn c¸c n¨ng lùc ®Æc biÖt, doanh nghiÖp kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm tËp trung t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng chøc n¨ng ®Ó t¹o ra lîi thÕ vÒ kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm. ChiÕn l­îc kh¸c biÖt ho¸ cã t¸c dông tèt nhÊt khi: Cã nhiÒu c¸ch ®Ó kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm, dÞch vô lµm t¨ng gi¸ trÞ vµ hµi lßng kh¸ch hµng; Nhu cÇu vµ sö dông cña ng­êi mua kh¸c nhau; Ýt ®èi thñ theo mét c¸ch tiÕp cËn kh¸c biÖt ho¸ t­¬ng tù; Thay ®æi c«ng nghÖ vµ ®æi míi s¶n phÈm diÔn ra nhanh chãng. ChiÕn l­îc kh¸c biÖt ho¸ kh«ng nªn dïng khi: Kh¸ch hµng thÊy Ýt gi¸ trÞ trong c¸c ®Æc tÝnh ®éc ®¸o cña s¶n phÈm; C¸c ®Æc tÝnh hÊp dÉn cña s¶n phÈm dÔ bÞ b¾t ch­íc; Kh¸c biÖt ho¸ mét ®Æc tÝnh mµ ng­êi mua kh«ng nhËn thÊy; Qu¸ kh¸c biÖt lµm cho c¸c ®Æc tÝnh cña s¶n phÈm v­ît qu¸ yªu cÇu cña kh¸ch hµng; §Æt ra møc gi¸ mµ kh¸ch hµng cho lµ qu¸ cao; Kh«ng níi réng ®­îc kho¶ng c¸ch vÒ tÝnh n¨ng, chÊt l­îng, dÞch vô so víi s¶n phÈm cña ®èi thñ c¹nh tranh. Chiến lược nhà cung cấp chi phí thấp toàn diện Chiến lược khác biệt hoá rộng rãi Chiến lược nhà cung cấp chi phí tốt nhất Chiến lược nhà cung cấp chi phí thấ p tập trung Chiến lược khác biệt hoá tập trung Mục tiêu chiến lược Vùng rộng nhiều mảng của thị trường Vùng rộng nhiều mảng của thị trường Những người mua quan tâm tới giá trị Ngách thị trường hẹp khi nhu cầu và sở thích của người mua khác biệt rõ ràng Ngách thị trường hẹp khi nhu cầu và sở thích của người mua khác biệt rõ ràng Cơ sở cho lợi thế cạnh tranh Chí phí toàn bộ thấp hơn so với đối thủ Khả năng cung cấp khách hang thứ gì đó khác biệt hấp dẫn so với đối thủ Đưa đến cho khách hàng nhiều giá trị hơn so với khoản tiền bỏ ra Chí phí toàn bộ thấp hơn so với đối thủ phục vụ thị trường ngách Các đặc tính hấp dẫn đặc biệt đối với khách hàng ngách Dòng sản phẩm Sản phẩm cơ bản tốt với ít tô điểm (chất lượng chấp nhận được và ít lựa chọn) Đa dạng sản phẩm, nhiều chọn lựa, nhấn mạnh vào điểm khác biệt Hàng với đặc tính hấp dẫn, phù hợp với các tính chất cao cấp Đặc tính và thuộc tính gắn với từng yêu cầu và thị hiếu của khách hang ngách Đặc tính và thuộc tính gắn với từng yêu cầu và thị hiếu của khách hang ngách Trọng tâm sản xuất Liên tục giảm chi phí mà không làm mất chất lượng chấp nhận được và các đặc tính cơ bản Tất cả những gì khác biệt mà khách hang sẵn sàng trả tiền, vươn tới vượt trội Các đặc trưng cao cấp và thuộc tính hấp dẫn với chi phí thấp hơn đối thủ Liên tục giảm chi phí trong khi bổ sung các đặc tính phù hợp với sở thích khách hang ngách Sản phẩm theo yêu cầu khách hàng phù hợp với thị hiếu và sở thích của khách hang ngách Trọng tâm Marketing Cố gắng chỉ rõ những đặc tính sản phẩm dẫn đến chi phí thấp Chào mời các đặc tính khác biệt hoá Đặt ra mức giá cao để bù đắp chi phí thêm do khác biệt ho._.á Chào mời việc đưa ra giá trị tốt nhất Hoặc đưa ra sản phẩm tương đương với giá rẻ hơn hay cùng giá nhưng chức năng tốt hơn Thông tin về các chức năng hấp dẫn trong giới hạn ngân sách hợp với nhu cầu khách hang ngách Thông tin sản phẩm làm tốt nhất nhiệm vụ đáp ứng kỳ vọng của khách hang ngách Yếu tố dẫn tới thành công Giá cả kinh tế/giá trị tốt Chi phí thấp, năm theo năm, trên mọi lĩnh vực kinh doanh Tập trung liên tục vào đổi mới sản phẩm để dẫn đầu trong cạnh tranh Một số đặc tính khác biệt Chuyên gia độc nhất trong quản lý chi phí giảm trong khi bổ sung các chức năng và thuộc tính cao cấp Kiên định phục vụ thị trường ngách với mức giá thấp, không làm giảm hình ảnh của công ty bằng cách tham gia các mảng thị trường khác hoặc bổ sung sản phẩm khác cho mảng thị trường rộng hơn Kiên định phục vụ thị trường ngách tốt hơn đối thủ, không làm hỏng hình ảnh công ty tham gia mảng thị trường khác hoặc bổ sung sản phẩm khác cho mảng thị trường rộng hơn Bảng 1.1 Các chiến lược cạnh tranh tổng quát theo mô hình của Michael Porter a.1.4. ChiÕn l­îc tËp trung/thÞ tr­êng ng¸ch (ChiÕn l­îc kh¸c biÖt ho¸ tËp trung hoÆc chiÕn l­îc nhµ cung cÊp chi phÝ thÊp tËp trung) Môc tiªu cña chiÕn l­îc tËp trung/thÞ tr­êng ng¸ch ®ã lµ tËp trung chó ý vµo mét thÞ tr­êng nhá cña thÞ tr­êng, tËp trung phôc vô ng­êi mua cña thÞ tr­êng ng¸ch tèt h¬n ®èi thñ. ViÖc tËp trung chiÕn l­îc vµo thÞ tr­êng ng¸ch cã thÓ xuÊt ph¸t tõ : §ñ lín ®Ó cã l·i vµ cã triÓn väng ph¸t triÓn tèt; Kh«ng quan träng ®èi víi thµnh c«ng cña c¸c c«ng ty ®øng ®Çu ngµnh; Qu¸ tèn kÐm hoÆc khã ®èi víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®ang ho¹t ®éng trªn nhiÒu ®o¹n thÞ tr­êng cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu ®Æc biÖt cña kh¸ch hµng ng¸ch; C«ng ty cã nguån lùc vµ n¨ng lùc ®Ó phôc vô hiÖu qu¶ mét ng¸ch hÊp dÉn; Ýt ®èi thñ chuyªn m«n ho¸ trªn cïng thÞ tr­êng ng¸ch; C«ng ty cã thÓ chèng l¹i c¸c ®èi thñ th«ng qua kh¶ n¨ng siªu viÖt ®Ó phôc vô kh¸ch hµng ng¸ch. C¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn môc tiªu chiÕn l­îc thµnh c«ng lµ: Ph¶i chän mét thÞ tr­êng ng¸ch n¬i mµ ng­êi mua cã së thÝch kh¸c biÖt, yªu cÇu riªng hoÆc nhu cÇu cã hµng kh«ng lÆp l¹i; Ph¸t triÓn n¨ng lùc riªng biÖt ®Ó phôc vô nhu cÇu cña thÞ tr­êng môc tiªu. Rñi ro cña chiÕn l­îc tËp trung: §èi thñ c¹nh tranh t×m ®­îc c¸ch thøc hiÖu qu¶ ®Ó tiÕn s¸t tíi n¨ng lùc cña c«ng ty trong phôc vô thÞ tr­êng ng¸ch; Së thÝch cña kh¸ch hµng ng¸ch chuyÓn h­íng tíi c¸c thuéc tÝnh s¶n phÈm ®­îc ®a sè kh¸ch hµng ­a chuéng, thÞ tr­êng ng¸ch trë thµnh mét phÇn cña thÞ tr­êng chung; §o¹n thÞ tr­êng trë nªn hÊp dÉn, cã ®«ng ®èi thñ c¹nh tranh, lµm cho lîi nhuËn gi¶m sót. a.2. C¸c chiÕn l­îc c¹nh tranh thÝch øng víi vÞ thÕ cña doanh nghiÖp a.2.1. Doanh nghiÖp dÉn ®Çu thÞ tr­êng C¸c doanh nghiÖp dÉn ®Çu thÞ tr­êng cã thÓ cã nhiÒu c¸ch lùa chän chiÕn l­îc c¹nh tranh kh¸c nhau, phô thuéc vµo viÖc lùa chän môc tiªu vµ chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp nh­: Khi doanh nghiÖp chän môc tiªu t¨ng tr­ëng nhanh vµ chiÕn l­îc tËp trung, chiÕn l­îc c¹nh tranh ph¶i ®­îc hç trî bëi chiÕn l­îc marketing. Khi ®ã chiÕn l­îc marketing ph¶i nh»m vµo më réng quy m« toµn thÞ tr­êng vµ t¨ng thÞ phÇn cña doanh nghiÖp. Khi doanh nghiÖp lùa chän môc tiªu t¨ng tr­ëng æn ®Þnh vµ chiÕn l­îc tËp trung, chiÕn l­îc c¹nh tranh ph¶i ®­îc hç trî b»ng chiÕn l­îc marketing. Khi ®ã chiÕn l­îc marketing cã môc tiªu b¶o vÖ thÞ phÇn hiÖn cã vµ c¶nh gi¸c tr­íc sù tÊn c«ng cña ®èi thñ c¹nh tranh, lóc ®ã doanh nghiÖp cã thÓ lùa chän vµ vËn dông ph­¬ng thøc chiÕn l­îc chñ yÕu sau: - CÇn ph¶i lµm ra mét ®iÒu g× ®ã tèt h¬n, doanh nghiÖp sÏ lu«n cè g¾ng dÉn ®Çu ngµnh trong c¸c lÜnh vùc ph¸t triÓn míi c¸c lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô, ph­¬ng tiÖn ph©n phèi míi. - Chñ ®éng nh»m b¶o toµn søc m¹nh trªn thÞ tr­êng, chó träng gi÷ møc gi¸ hîp lý vµ ®­a ra c¸c s¶n phÈm víi quy m«, h×nh thøc vµ mÉu m· míi. - Ph¶n øng nhanh nh¹y vµ trùc tiÕp tr­íc ®èi thñ th¸ch thøc, h×nh thøc cña ph­¬ng thøc nµy lµ c¸c cuéc chiÕn tranh khuyÕn m¹i, chiÕn tranh vÒ gi¸...Nh÷ng thay ®æi theo chÝnh s¸ch míi cña chÝnh phñ. - Tiªn phong trong c«ng nghÖ míi vµ tiªn tiÕn. - Giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm s¸ng t¹o më cöa c¸c thÞ tr­êng míi. - Doanh nghiÖp cè g©y ¶nh h­ëng ®Õn c¸c nhµ cung cÊp vµ tiªu thô, khiÕn c¸c nh©n viªn b¸n hµng chØ trÝch ®èi thñ th¸ch thøc hoÆc thËm chÝ cã thÓ cho mét sè nh©n viªn chñ chèt th«i viÖc. a.2.2. Doanh nghiÖp “th¸ch thøc” trªn thÞ tr­êng §©y cã thÓ lµ c¸c doanh nghiÖp lín nh­ng kh«ng ph¶i lµ sè mét trªn thÞ tr­êng. Tr­íc hÕt, cÇn x¸c ®Þnh râ cÇn giµnh giËt thÞ phÇn tõ ®èi thñ nµo (TËp trung phôc vô mét phÇn giíi h¹n cña thÞ tr­êng). Sö dông chiÕn l­îc tÊn c«ng ®Ó dµnh thÞ phÇn : (1) TÊn c«ng vµo doanh nghiÖp dÉn ®Çu thÞ tr­êng mét c¸ch trùc tiÕp hoÆc chÝnh diÖn. C¸ch nµy cã thÓ mang l¹i hiÖu qu¶ song ®èi thñ th¸ch thøc ph¶i cã lîi thÕ c¹nh tranh m¹nh, bÒn bØ vµ khi doanh nghiÖp dÉn ®Çu kia cã ®iÓm yÕu cã thÓ lîi dông; (2) Thu tãm thÞ phÇn tõ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c nhá vµ yÕu thÕ h¬n. Mang tÝnh gi¸n tiÕp h¬n. Doanh nghiÖp th¸ch thøc thö “ch¹y vßng cuèi cïng” xung quanh ®èi thñ ®øng ®Çu thÞ tr­êng vµ nh­ vËy tr¸nh ®èi ®Çu trùc tiÕp. BÊt kú mét sù kÕt hîp nµo gi÷a c¸c yÕu tè cÊu thµnh marketing ®Òu cã thÓ ®­îc sö dông nh»m giµnh ®­îc thÞ phÇn, cã n¨m chiÕn l­îc marketing quan träng nhÊt lµ: (1) Gi÷ gi¸ ë møc thÊp h¬n so víi ®èi thñ c¹nh tranh, doanh nghiÖp ph¶i theo ®uæi c¸c gi¶i ph¸p thÊp chi phÝ kinh doanh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm; (2) §æi míi s¶n phÈm hoÆc kÝch thÝch cÇu míi, doanh nghiÖp ph¶i h×nh thµnh c¸c gi¶i ph¸p chiÕn l­îc kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm vµ tËp trung phôc vô ë ph©n ®o¹n thÞ tr­êng ®· cã hoÆc t×m c¸ch më réng thÞ tr­êng; (3) C¶i thiÖn dÞch vô, nhÊt lµ giao hµng nhanh h¬n ®Õn tËn tay kh¸ch hµng nµo cã ý thøc vÒ dÞch vô; (4) Bè trÝ lùc l­îng b¸n hµng tèt vµ réng lín h¬n hoÆc x©y dùng hÖ thèng ph©n phèi tèt h¬n; (5) T¨ng c­êng vµ c¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶ng c¸o vµ khuyÕn m¹i. Khi thùc hiÖn chiÕn l­îc nµy, doanh nghiÖp cÇn tr¸nh: hµnh ®éng qu¸ chËm, lµm ch­a ®óng lóc, lµm kh«ng tr«i ch¶y, kh«ng ®¸nh gi¸ hÕt ®èi thñ c¹nh tranh vµ kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc ®iÓm dõng. a.2.3. Doanh nghiÖp theo sau C¸c doanh nghiÖp theo sau th­êng kh«ng th¸ch thøc víi c¸c doanh nghiÖp dÉn ®Çu trong thÞ tr­êng mÆc dï thÞ phÇn cña hä kh«ng nhá h¬n so víi c¸c doanh nghiÖp dÉn ®Çu thÞ tr­êng, lîi nhuËn cña hä cã thÓ ë møc tèt hoÆc tèt h¬n. Môc tiªu marketing th­êng lµ: B¶o vÖ thÞ phÇn hiÖn cã cña m×nh; Kh«ng ngõng phÊn ®Êu gi÷ kh¸ch hµng hiÖn cã vµ t×m kiÕm thÞ phÇn nhê c¸c kh¸ch hµng míi; Chän c¸c kh©u nµo trong c«ng t¸c marketing mang l¹i lîi nhuËn mµ kh«ng g©y ra sù ph¶n kh¸ng c¹nh tranh d÷ déi. Khi quy m« t¹o cho ®èi thñ lîi thÕ chi phÝ, c¸c c«ng ty theo sau cã hai lùa chän: X©y dùng thÞ phÇn: Gi¶m chi phÝ vµ gi¸ ®Ó t¨ng doanh sè b¸n hoÆc; Kh¸c biÖt ho¸ víi ®èi thñ b»ng nhiÒu c¸ch ®Ó t¨ng doanh thu. HoÆc Rót khái thÞ tr­êng. ChiÕn l­îc tÊn c«ng cña c¸c doanh nghiÖp theo sau tèt nhÊt cã thÓ “di chuyÓn vµ rung”: Tiªn phong ®ét ph¸ c«ng nghÖ; §­a s¶n phÈm míi/tèt h¬n ra thÞ tr­êng tr­íc ®èi thñ vµ x©y dùng uy tÝn lµ s¶n phÈm dÉn ®Çu; Nhanh nhÑn vµ s¸ng t¹o h¬n trong viÖc thÝch øng víi thay ®æi ®iÒu kiÖn cña thÞ tr­êng vµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng; T¹o ra liªn minh chiÕn l­îc hÊp dÉn víi nhµ ph©n phèi chÝnh vµ/hoÆc doanh nghiÖp tiÕp thÞ s¶n phÈm t­¬ng ®­¬ng; T×m c¸ch thøc s¸ng t¹o ®Ó gi¶m ®¸ng kÓ chi phÝ nh»m dµnh ®­îc kh¸ch hµng tõ ®èi thñ chi phÝ cao h¬n; X©y dùng chiÕn l­îc kh¸c biÖt hãa. a.2.4. Doanh nghiÖp ®ang t×m chç ®øng trªn thÞ tr­êng - Cè g¾ng t×m kiÕm vµ chiÕm c¸c vÞ trÝ nhá trªn thÞ tr­êng mµ d­êng nh­ c¸c doanh nghiÖp lín bá qua hoÆc kh«ng chó ý tíi. - Doanh nghiÖp thµnh c«ng trong viÖc t×m kiÕm chç ®øng trªn thÞ tr­êng cã xu h­íng ph©n ®o¹n thÞ tr­êng cña hä mét c¸ch c«ng phu, sö dông nguån vèn nghiªn cøu mét c¸ch hiÖu qu¶, chän møc t¨ng tr­ëng mét c¸ch kü cµng vµ sö dông tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh giái cã ¶nh h­ëng lín. a.3. ChiÕn l­îc thÝch øng víi tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ngµnh a.3.1. ChiÕn l­îc trong ngµnh míi næi §Æc ®iÓm cña mét ngµnh míi næi: ThÞ tr­êng míi vµ ch­a ®­îc kh¼ng ®Þnh; C«ng nghÖ ®éc quyÒn; ThiÕu sù thèng nhÊt vÒ c«ng nghÖ nµo sÏ chiÕm ­u thÕ; Rµo c¶n x©m nhËp thÞ tr­êng thÊp; Chi phÝ gi¶m khi khèi l­îng s¶n phÈm t¨ng; Ng­êi mua lµ ng­êi ®Çu tiªn sö dông s¶n phÈm vµ marketing liªn quan ®Õn khuyÕn khÝch mua lÇn ®Çu vµ v­ît qua sù e ng¹i cña kh¸ch hµng; S¶n phÈm løa ®Çu tiªn ®­îc hy väng sÏ nhanh chãng ®­îc c¶i thiÖn nªn kh¸ch hµng tr× ho·n mua chê ®Õn khi c«ng nghÖ chÝn muåi; Khã kh¨n cã thÓ cã trong ®¶m b¶o nguån cung cÊp nguyªn liÖu; Nç lùc cña c«ng ty ®Ó ®¶m b¶o tµi chÝnh cho c¸c ho¹t ®éng R&D, vËn hµnh vµ x©y dùng n¨ng lùc ®Ó ph¸t triÓn nhanh chãng. Lùa chän chiÕn l­îc ®Ó c¹nh tranh trong ngµnh míi næi: Môc tiªu chiÕn l­îc: ChiÕn th¾ng nhanh chãng trong cuéc ®ua dµnh vÞ trÝ dÉn ®Çu ngµnh th«ng qua sö dông chiÕn l­îc t¸o b¹o, s¸ng t¹o. Ph­¬ng thøc chiÕn l­îc: (1) T¹o ra lîi thÕ cña ng­êi tiªn phong th«ng qua theo ®uæi: (2) Kh¸ch hµng míi vµ øng dông míi s¶n phÈm; (3) X©m nhËp vµo vïng l·nh thæ míi; (4) Thóc ®Èy m¹nh mÏ hoµn thiÖn c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ ph¸t triÓn c¸c ®Æc tÝnh thùc hiÖn hÊp dÉn; (5) Di chuyÓn nhanh chãng khi sù kh«ng ch¾c ch¾n vÒ c«ng nghÖ hiÖn râ vµ khi mét c«ng nghÖ chñ ®¹o xuÊt hiÖn; (6) TËp trung qu¶ng c¸o vµo môc tiªu: T¨ng tÇn suÊt sö dông; T¹o ra sù trung thµnh th­¬ng hiÖu; (7) Sö dông gi¶m gi¸ ®Ó hÊp dÉn kh¸ch hµng nh¹y c¶m vÒ gi¸; (8) X©y dùng liªn minh chiÕn l­îc víi: C¸c nhµ cung cÊp chÝnh hay c¸c c«ng ty cã chuyªn gia c«ng nghÖ liªn quan. a.3.2. ChiÕn l­îc c¹nh tranh trong thÞ tr­êng ph¸t triÓn, nhiÒu biÕn ®éng §Æc ®iÓm cña thÞ tr­êng ph¸t triÓn, nhiÒu biÕn ®éng: Thay ®æi nhanh chãng c«ng nghÖ; Vßng ®êi s¶n phÈm ng¾n; X©m nhËp c¸c ®èi thñ c¹nh tranh quan träng; Th­êng xuyªn cã c¸c ®ît c¹nh tranh míi; Kú väng cña kh¸ch hµng ph¸t triÓn nhanh chãng. Lùa chän chiÕn l­îc c¹nh tranh trong c¸c thÞ tr­êng biÕn ®éng nhanh: §Çu t­ m¹nh mÏ vµo Nghiªn cøu vµ Ph¸t triÓn (R&D); X©y dùng kh¶ n¨ng ®¸p øng nhanh: ChuyÓn ®æi nguån lùc, X©y dùng n¨ng lùc, T¹o ra kh¶ n¨ng c¹nh tranh míi, T¨ng tèc ®­a s¶n phÈm míi ra thÞ tr­êng; Sö dông ®èi t¸c chiÕn l­îc ®Ó ph¸t triÓn tinh th«ng chuyªn m«n ho¸; §Ò xøng c¸c ho¹t ®éng míi mÎ theo chu kú mét sè th¸ng mét lÇn; Gi÷ ®­îc c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô míi mÎ vµ lý thó. a.3.3. ChiÕn l­îc c¹nh tranh trong ngµnh b·o hßa §Æc ®iÓm chÝnh cña ngµnh b·o hßa: Nhu cÇu t¨ng chËm khiÕn c¹nh tranh quyÕt liÖt h¬n; Kh¸ch hµng mÆc c¶ víi yªu cÇu phøc t¹p h¬n; Chó träng nhiÒu h¬n tíi chi phÝ vµ dÞch vô; VÊn ®Ò “v­ît qu¸ cÇn thiÕt” khi t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt; Khã kh¨n h¬n trong s¸ng t¹o s¶n phÈm vµ ph­¬ng thøc sö dông míi; C¹nh tranh quèc tÕ t¨ng; Lîi nhuËn ngµnh gi¶m; S¸p nhËp vµ th«n tÝnh lµm gi¶m sè l­îng ®èi thñ c¹nh tranh trong ngµnh. Lùa chän chiÕn l­îc c¹nh tranh trong c¸c thÞ tr­êng biÕn ®éng nhanh: (1) TØa bít c¸c s¶n phÈm vµ mÉu thõa; (2) TËp trung vµo s¸ng t¹o trong chuçi gi¸ trÞ; (3) TËp trung m¹nh vµo gi¶m chi phÝ; (4) T¨ng b¸n hµng cho kh¸ch hµng hiÖn t¹i; (5) Mua l¹i ®èi thñ ë møc gi¸ tho¶ thuËn; (6) Më réng ra quèc tÕ; (7) X©y dùng n¨ng lùc c¹nh tranh míi, linh ho¹t. Nh÷ng vÊn ®Ò cña chiÕn l­îc trong ngµnh b·o hoµ: (1) Sö dông chiÕn l­îc kh«ng cã ®Æc tÝnh riªng biÖt khiÕn doanh nghiÖp l©m vµo t×nh thÕ “m¾c gi÷a dßng”; (2) TËp trung, chó träng vµo lîi nhuËn ng¾n h¹n thay v× t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh dµi h¹n; (3) Qu¸ chËm ®Ó cã ®­îc n¨ng lùc thÝch øng víi kú väng lu«n thay ®æi cña kh¸ch hµng; (4) ChËm ®Ó ph¶n øng víi c¾t gi¶m gi¸; (5) Cã n¨ng lùc s¶n xuÊt v­ît qu¸ nhiÒu; (6) Chi tiªu qu¸ nhiÒu vµo marketing;(8) Kh«ng theo ®uæi c¾t gi¶m chi phÝ mét c¸ch m¹nh mÏ. a.3.4. ChiÕn l­îc c¹nh tranh trong ngµnh tr× trÖ hay gi¶m sót §Æc ®iÓm chÝnh cña ngµnh tr× trÖ hay gi¶m sót: (1)Nhu cÇu t¨ng chËm h¬n tèc ®é t¨ng cña toµn nÒn kinh tÕ (thËm chÝ gi¶m sót); (2) ¸p lùc c¹nh tranh t¨ng cao - c¸c ®èi thñ tranh giµnh thÞ phÇn; (3) §Ó t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn, c«ng ty ph¶i chiÕm ®­îc phÇn thÞ tr­êng cña ®èi thñ; (4) Ngµnh kinh doanh cñng cè Ýt doanh nghiÖp chÝnh h¬n th«ng qua s¸t nhËp vµ mua l¹i. Lùa chän chiÕn l­îc ®Ó c¹nh tranh trong ngµnh tr× trÖ hay gi¶m sót: (1) Sö dông chiÕn l­îc tËp trung h­íng tíi nh÷ng m¶ng thÞ tr­êng t¨ng tr­ëng nhanh nhÊt; (2) NhÊn m¹nh vµo kh¸c biÖt ho¸ dùa trÖn t¨ng tr­ëng chÊt l­îng vµ s¸ng t¹o s¶n phÈm; (3) Nç lùc ch¨m chØ ®Ó gi¶m chi phÝ: C¾t gi¶m c¸c ho¹t ®éng thõa tõ chuçi gi¸ trÞ, Sö dông gia c«ng ngoµi; ThiÕt kÕ l¹i quy tr×nh néi bé ®Ó khai th¸c lîi Ých cña th­¬ng m¹i ®iÖn tö; Cñng cè thiÕt bÞ s¶n xuÊt hiÖu suÊt thÊp; Bæ sung c¸c kªnh ph©n phèi; §ãng cöa c¸c c¬ së ph©n phèi s¶n l­îng b¸n thÊp, chi phÝ cao; C¾t bít c¸c s¶n phÈm thõa. a.3.5. ChiÕn l­îc c¹nh tranh trong ngµnh kinh doanh bÞ ph©n m¶ng (chia nhá) §Æc ®iÓm chÝnh cña ngµnh kinh doanh bÞ ph©n m¶ng: (1) Nhu cÇu ng­êi mua rÊt ®a d¹ng vµ bÞ chia c¾t theo ®Þa lý nªn cÇn nhiÒu c«ng ty ®Ó ®¸p øng nhu cÇu kh¸ch hµng; (2) Kh¸ch hµng mua mét l­îng hµng nhá c¸c s¶n phÈm s¶n xuÊt theo yªu cÇu; (3) Kh«ng cã c«ng ty ®øng ®Çu thÞ tr­êng víi thÞ phÇn lín; (4) Kh«ng cã lîi thÕ theo quy m«; (5) Rµo c¶n th©m nhËp thÊp; (6) ThÞ tr­êng cho s¶n phÈm dÞch vô ®ang ®­îc toµn cÇu ho¸, nªn nhiÒu c«ng ty trªn thÕ giíi cã cïng thÞ tr­êng; (7) Ngµnh kinh doanh trÎ vµ ®«ng ®¶o c¸c ®èi thñ ®Çy tham väng, kh«ng cã c«ng ty nµo ®· ph¸t triÓn ®­îc cho lµ cã thÞ phÇn lín; (8) C¸c c«ng nghÖ bïng næ thóc Ðp doanh nghiÖp chuyªn m«n ho¸ ®Ó gi÷ sù chuyªn nghiÖp riªng. Lùa chän chiÕn l­îc ®Ó c¹nh tranh trong ngµnh tr× trÖ hay gi¶m sót: C¸c chiÕn l­îc trªn thÞ tr­êng ng¸ch (th­êng sö dông chiÕn l­îc tËp trung ho¸) víi môc tiªu: (1) Trë thµnh nhµ s¶n xuÊt chi phÝ thÊp; (2) H­íng tíi sù kh¸c biÖt: TÝch hîp dÞch vô ®Ó t¨ng gi¸ trÞ cho kh¸ch hµng, Chuyªn m«n ho¸ theo kiÓu s¶n phÈm hay kiÓu kh¸ch hµng, TËp trung trong khu vùc ®Þa lý giíi h¹n. b. ChiÕn l­îc hîp t¸c ChiÕn l­îc hîp t¸c gÇn ®©y ®­îc c¸c doanh nghiÖp kh«ng ngõng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh»m: (1) Thùc hiÖn nh÷ng chiÕn l­îc to lín mµ hä kh«ng thÓ tù m×nh c¸ng ®¸ng næi vÒ tµi chÝnh còng nh­ ng¨n chÆn nh÷ng nguy c¬ ®e do¹ sù ph¸t triÓn, nguån cung øng ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña hä; (2) Hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c cã kh¶ n¨ng kh¸c nhau (vèn, tri thøc, c«ng nghÖ) nh­ng ®Òu cÇn thiÕt cã mét nç lùc chung; (3) Kh«ng chØ t¹o ra c¸c s¶n phÈm míi mµ cßn gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, tr¸nh nh÷ng rñi ro trong qu¸ tr×nh ®æi míi. Lµm thµnh mét khèi t¹o nªn søc m¹nh ­u viÖt trong c¹nh tranh. ChiÕn l­îc hîp t¸c cã thÓ thùc hiÖn theo c¸c ph­¬ng thøc sau: b.1. ChiÕn l­îc hîp t¸c th«ng qua héi nhËp Lµ viÖc c¸c doanh nghiÖp trong cïng ngµnh hoÆc kh¸c ngµnh liªn kÕt víi nhau vµ ®i ®Õn tËp trung l¹i víi nhau h×nh thµnh mét tæ chøc doanh nghiÖp míi ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. - ChiÕn l­îc hîp t¸c th«ng qua héi nhËp ng­îc chiÒu: Hîp t¸c ng­îc chiÒu lµ c¸c doanh nghiÖp t×m sù t¨ng tr­ëng b»ng c¸ch n¾m quyÒn së h÷u hoÆc t¨ng c­êng sù kiÓm so¸t nguån cung øng, nghÜa lµ t×m mäi c¸ch ®Ó n¾m c¸c nhµ cung øng yÕu tè ®Çu vµo nh­ nguyªn vËt liÖu chÝnh, phô tïng trang thiÕt bÞ, tiÒn vèn, nguån cung øng lao ®éng. §Ó hoµn toµn chñ ®éng vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i vµ thêi gian phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. ChiÕn l­îc nµy cã thÓ tiÕn hµnh khi xuÊt hiÖn c¸c t×nh huèng sau: (1) C¸c nhµ cung cÊp hiÖn t¹i cña c«ng ty qu¸ tèn kÐm, kh«ng tin t­ëng ®­îc hoÆc kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. (2) C¸c thuËn lîi vÒ gi¸ cè ®Þnh, ®Æc biÖt quan träng ®Ó cè ®Þnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu cña m×nh vµ gi¸ b¸n kÕt hîp cña s¶n phÈm cña m×nh th«ng qua chiÕn l­îc hîp t¸c ng­îc chiÒu. (3) Sè nhµ cung cÊp Ýt ®èi thñ c¹nh tranh. - ChiÕn l­îc hîp t¸c th«ng qua héi nhËp thuËn chiÒu: lµ chiÕn l­îc tiÕn hµnh mua l¹i, n¾m quyÒn së h÷u hoÆc t¨ng sù kiÓm so¸t ®èi víi c¸c nhµ tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nh­ hÖ thèng b¸n vµ ph©n phèi s¶n phÈm, dÞch vô. ChiÕn l­îc nµy h×nh thµnh lµ do: (1) c¸c doanh nghiÖp kh«ng tù tiªu thô s¶n phÈm, dÞch vô mµ ph¶i chuyÓn cho c¸c nhµ tiªu thô, ph©n phèi, nªn nhµ tiªu thô cã thÓ t¹o søc Ðp ®ßi h¹ gi¸, yªu cÇu chËm thanh to¸n, c¶i thiÖn chÊt l­îng, mÉu m·.(2) C¸c nhµ ph©n phèi s¶n phÈm, dÞch vô cho doanh nghiÖp kiÕm lêi cã thÓ t¹o lîi thÕ c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp kÕt hîp vÒ phÝa tr­íc;(3) Doanh nghiÖp c¹nh tranh mét ngµnh ®ang t¨ng tr­ëng vµ ®­îc xem lµ cßn tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh, th× sù kÕt hîp vÒ phÝa tr­íc lµm t¨ng kh¶ n¨ng doanh nghiÖp trong viÖc ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng nÕu ngµnh kinh doanh c¬ b¶n gÆp khã kh¨n. - ChiÕn l­îc hîp t¸c th«ng qua héi nhËp theo chiÒu ngang: Lµ chiÕn l­îc t×m kiÕm quyÒn së h÷u hoÆc kiÓm so¸t ®èi víi ®èi thñ c¹nh tranh cho phÐp t¨ng hiÖu qu¶ vÒ ph¹m vi vµ lµm t¨ng trao ®æi c¸c nguån tµi nguyªn, n¨ng lùc. Lý do cña sù ra ®êi chiÕn l­îc nµy lµ: (1) th«ng th­êng c¸c s¶n phÈm, dÞch vô ®ang cung øng trªn thÞ tr­êng cã nhiÒu doanh nghiÖp s¶n xuÊt, c¹nh tranh gay g¾t c¶ vÒ viÖc l«i kÐo nhµ cung øng yÕu tè ®Çu vµo vµ tiªu thô s¶n phÈm ®Çu ra cña ®èi ph­¬ng vÒ doanh nghiÖp m×nh, ®· g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc ®¶m b¶o s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, dÞch vô. §Ó kh¾c phôc khã kh¨n ®ã, c¸c doanh nghiÖp ®· thùc hiÖn hîp t¸c theo chiÒu ngang b»ng viÖc mua l¹i vµ chiÕm lÜnh quyÒn kiÓm so¸t gi÷a c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, cho phÐp gia t¨ng hiÖu qu¶. (2) Khi doanh nghiÖp cã thÓ cã ®­îc nh÷ng ®Æc tÝnh ®éc quyÒn trong lÜnh vùc cô thÓ mµ kh«ng bÞ th¸ch thøc bëi chÝnh phñ. (3) Khi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®ang gÆp khã kh¨n do thiÕu ®i chuyªn m«n qu¶n lý hoÆc ®ang cÇn nh÷ng nguån tµi nguyªn mµ doanh nghiÖp ®ang qu¶n lý. (4) Muèn t¹o ra nh÷ng tiÕt kiÖm chi phÝ, cho phÐp t¹o ra cho doanh nghiÖp nh÷ng lîi thÕ c¹nh tranh chñ yÕu, vµ khi doanh nghiÖp c¹nh tranh víi ngµnh ®ang ph¸t triÓn. b.2. ChiÕn l­îc hîp t¸c th«ng qua liªn doanh, liªn kÕt Lµ chiÕn l­îc mµ c¸c doanh nghiÖp sÏ liªn minh víi nhau nh»m môc tiªu khai th¸c mét c¬ héi nµo ®ã trong s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c liªn doanh vµ c¸c hîp ®ång hîp t¸c ®ang ®­îc sö dông rÊt nhiÒu, cho phÐp c¸c c«ng ty cã ®­îc vèn vµ kü thuËt ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm míi, më réng ho¹t ®éng trªn toµn cÇu vµ tèi thiÓu ho¸ rñi ro. C¸c h×nh thøc thùc hiÖn liªn doanh, liªn kÕt nh­: - C¸c doanh nghiÖp cïng trong ngµnh viÔn th«ng liªn doanh ®Ó t¹o thµnh mét hiÖp héi míi nh­ tæng c«ng ty, tËp ®oµn kinh doanh nh»m tËp trung vèn, kü thuËt c«ng nghÖ, khoa häc kü thuËt, trÝ tuÖ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®Æt ra trong s¶n xuÊt. - HoÆc c¸c c«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh nhiÒu ngµnh nghÒ liªn minh l¹i ®Ó cã søc m¹nh nguån lùc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®Æt ra. - HoÆc gi÷a c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n. - Liªn doanh gi÷a c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®Ó ph¸t huy søc m¹nh cña mçi bªn phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ViÖt Nam vµ chuÈn bÞ c¸c ®iÒu kiÖn thùc hiÖn kinh doanh quèc tÕ. ChiÕn l­îc hîp t¸c th«ng qua liªn doanh, liªn kÕt th­êng ®­îc thùc hiÖn khi: - C¸c c«ng ty cã nh÷ng tiÒm n¨ng ®Æc biÖt nÕu liªn doanh sÏ bæ sung lÉn nhau cã hiÖu qu¶ cao. - Khi mét c«ng ty trong n­íc liªn doanh víi n­íc ngoµi sÏ ph¸t huy tiÒm n¨ng cña nhau n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh gi¶m rñi ro. - Khi thùc hiÖn liªn doanh t¹o thµnh mét søc m¹nh míi vÒ trÝ lùc, tµi lùc, vËt lùc ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®Æt ra trong s¶n xuÊt, gi¶m ®­îc c¹nh tranh, t¨ng ®­îc vÞ thÕ doanh nghiÖp. - Khi cã nhu cÇu giíi thiÖu mét c«ng nghÖ míi nhanh chãng hoÆc khi hai hay nhiÒu c«ng ty nhá gÆp khã kh¨n trong c¹nh tranh víi c«ng ty lín. - Khi mét dù ¸n nµo ®ã cã kh¶ n¨ng t¹o nhiÒu lîi nhuËn, nh­ng ®ßi hái nh÷ng nguån tµi nguyªn m¹nh vµ nh÷ng rñi ro cao. 1.3. Hoµn thiÖn chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña doanh nghiÖp viÔn th«ng 1.3.1. TÝnh tÊt yÕu ph¶i hoµn thiÖn chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng Hoµn thiÖn chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng cña doanh nghiÖp viÔn th«ng lµ v« cïng cÇn thiÕt v× nh÷ng nh©n tè cña m«i tr­êng bªn trong vµ bªn ngoµi lu«n biÕn ®éng nªn mäi chiÕn l­îc ®Òu cÇn cã sù thay ®æi ®Ó thÝch øng, nªn chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp tiÕn ho¸ liªn tôc v× cÇn ph¶n øng víi: C¸c ®iÒu kiÖn thay ®æi cña thÞ tr­êng. Hµnh ®éng cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh. Nh÷ng n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ míi. Nh÷ng ®ßi hái lu«n tiÕn ho¸ cña ng­êi tiªu dïng. Nh÷ng thay ®æi cña m«i tr­êng chÝnh trÞ vµ ph¸p lý. Nh÷ng c¬ héi míi, nh÷ng ph­¬ng thøc hµnh ®éng tèt h¬n xuÊt hiÖn. Nh÷ng ý t­ëng t¸o b¹o trong ®æi míi chiÕn l­îc hiÖn thêi. T×nh huèng khñng ho¶ng. Do ®ã mét sù thµnh c«ng ngµy h«m nay kh«ng ®¶m b¶o cho sù thµnh c«ng ngµy mai cña doanh nghiÖp. Nh÷ng vÊn ®Ò míi n¶y sinh tõ nh÷ng thµnh c«ng vµ còng cã thÓ nã ph¸t sinh do nh÷ng thay ®æi cña m«i tr­êng. Mét sù tù m·n víi thµnh c«ng trong hiÖn t¹i mµ kh«ng chó ý ®¸nh gi¸ nh÷ng thay ®æi vµ ®iÒu chØnh cÇn thiÕt trong t­¬ng lai th× tÊt yÕu sÏ gÆp ph¶i thÊt b¹i nªn c¸c nhµ qu¶n lý cÇn: - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ liªn tôc - Lµm chñ t×nh huèng vµ quyÕt ®Þnh xem mäi viÖc ®­îc thùc hiÖn thÕ nµo? - TiÕn hµnh nh÷ng ®iÒu chØnh cÇn thiÕt. 1.3.2. Quy tr×nh hoµn thiÖn chiÕn l­îc ngµnh kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng 1.3.2.1. Nghiªn cøu vµ dù b¸o m«i tr­êng Nghiªn cøu vµ dù b¸o m«i tr­êng cho phÐp doanh nghiÖp viÔn th«ng ®¸nh gi¸ vµ dù b¸o ®­îc ®iÓm m¹nh (S), ®iÓm yÕu (W), c¬ héi (O) vµ th¸ch thøc (T), th­êng sö dông c«ng cô ph©n tÝch m« h×nh SWOT. a. Nghiªn cøu vµ dù b¸o m«i tr­êng vÜ m« a.1. M«i tr­êng toµn cÇu Khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ ®·, ®ang vµ sÏ lµ mét xu h­íng tÊt yÕu mµ mäi doanh nghiÖp, mäi ngµnh, mäi chÝnh phñ ph¶i tÝnh ®Õn. a.2. M«i tr­êng c«ng nghÖ Sù thay ®æi cña c«ng nghÖ ¶nh h­ëng tíi chu kú sèng cña mét s¶n phÈm, dÞch vô; ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt, nguyªn vËt liÖu, th¸i ®é øng xö cña ng­êi lao ®éng. BiÕn ®æi c«ng nghÖ cã thÓ lµm chao ®¶o, thËm chÝ mÊt ®i nhiÒu lÜnh vùc, ®ång thêi l¹i xuÊt hiÖn nhiÒu lÜnh vùc kinh doanh míi, hoµn thiÖn h¬n nªn ®ßi hái ph¶i th­êng xuyªn ®¸nh gi¸ sù thay ®æi vµ nh÷ng ®Çu t­ cho tiÕn bé c«ng nghÖ lµ ®Æc biÖt quan träng ®èi víi nhµ qu¶n lý chiÕn l­îc. a.3. M«i tr­êng kinh tÕ C¸c nh©n tè chñ yÕu th­êng lµ: tèc ®é t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ, l·i suÊt, tû gi¸ hèi ®o¸i vµ tû lÖ l¹m ph¸t, lµ nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng tíi nhu cÇu tiªu dïng ®èi víi c¸c s¶n phÈm, dÞch vô cña kh¸ch hµng, t¹o c¬ héi ®Çu t­ më réng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ vµ xu h­íng trong t­¬ng lai cã ¶nh h­ëng ®Õn thµnh c«ng vµ chiÕn l­îc cña doanh nghiÖp. a.4. M«i tr­êng chÝnh phñ, luËt ph¸p, chÝnh trÞ C¸c nh©n tè nµy cã thÓ t¹o c¬ héi, trë ng¹i, thËm chÝ rñi ro thËt sù cho doanh nghiÖp: ChÝnh phñ lµ ng­êi tiªu dïng lín nhÊt trong nÒn kinh tÕ; Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, sù nhÊt qu¸n vÒ quan ®iÓm chÝnh s¸ch lín; HÖ thèng luËt ph¸p ®­îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn sÏ lµ c¬ së ®Ó kinh doanh æn ®Þnh. C¸c quyÕt ®Þnh vÒ qu¶ng c¸o, vÒ c¸c lo¹i thuÕ vµ c¸c lÖ phÝ, luËt lao ®éng, quy chÕ tuyÓn dông, ®Ò b¹t, chÕ ®é h­u trÝ , trî cÊp thÊt nghiÖp cã thÓ t¹o ra c¬ héi còng l¹i võa cã thÓ lµ nh÷ng phanh h·m ph¸t triÓn s¶n xuÊt. a.5. M«i tr­êng v¨n ho¸ - x· héi Nh÷ng lèi sèng tù thay ®æi nhanh chãng theo h­íng du nhËp nh÷ng lèi sèng míi lu«n lµ c¬ héi cho nhiÒu nhµ s¶n xuÊt, th¸i ®é tiªu dïng, sù thay ®æi cña th¸p tuæi, tû lÖ kÕt h«n vµ sinh ®Î, tr×nh ®é d©n trÝ. a.6. M«i tr­êng tù nhiªn §e do¹ cña thay ®æi kh«ng dù b¸o ®­îc vÒ khÝ hËu cÇn ®­îc c¸c doanh nghiÖp mµ s¶n xuÊt dÞch vô cã tÝnh mïa vô xem xÐt mét c¸ch cÈn thËn. b. Nghiªn cøu vµ dù b¸o m«i tr­êng ngµnh Lµ ®¸nh gi¸ ®iÒu kiÖn ngµnh vµ c¹nh tranh, nh»m x¸c ®Þnh: C¬ héi (O) vµ th¸ch thøc (T), ®Ó tr¶ lêi cho c¸c c©u hái chÝnh vÒ m«i tr­êng c¹nh tranh vµ ngµnh nh­: C©u hái 1: §Æc ®iÓm kinh tÕ chÝnh cña ngµnh lµ g× ? CÇn x¸c ®Þnh vÒ: Quy m« vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng cña thÞ tr­êng; Nhu cÇu vµ mong muèn cña kh¸ch hµng; C­êng ®é c¹nh tranh; Sè l­îng ®èi thñ; Ph¸t triÓn s¶n phÈm; Møc ®é kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm; N¨ng lùc s¶n xuÊt; Tèc ®é thay ®æi c«ng nghÖ; TÝch hîp theo chuçi gi¸ trÞ; Lîi thÕ theo quy m«; HiÖu øng kinh nghiÖm vµ häc tËp. C©u hái 2: ¸p lùc c¹nh tranh doanh nghiÖp trong ngµnh ®ang ph¶i ®èi mÆt? §Ó x¸c ®Þnh: (1) Khëi nguån chÝnh cña nh÷ng ¸p lùc c¹nh tranh; (2) C­êng ®é cña nh÷ng ¸p lùc nµy. C«ng cô th­êng dïng ph©n tÝch chÝnh: M« h×nh n¨m lùc l­îng c¹nh tranh cña Michael Porter: Lùc l­îng 1: C¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong ngµnh ¸p lùc c¹nh tranh b¾t nguån tõ nh÷ng nç lùc cña c¸c ®èi thñ ®Ó cã ®­îc vÞ trÝ, thÞ phÇn tèt h¬n, doanh sè cao h¬n vµ lîi thÕ c¹nh tranh? C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn c­êng ®é c¹nh tranh: Nhu cÇu t¨ng chËm, gi¶m sót vµ ng­êi b¸n cã n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ tån kho d­ thõa; Chi phÝ kh¸ch hµng chuyÓn th­¬ng hiÖu rÊt thÊp; Sè ®èi thñ c¹nh tranh t¨ng nhanh vµ c¸c ®èi thñ t­¬ng ®èi b»ng nhau vÒ quy m« vµ n¨ng lùc c¹nh tranh; S¶n phÈm gièng nhau hoÆc Ýt kh¸c biÖt; Mét hoÆc nhiÒu ®èi thñ kh«ng hµi lßng víi vÞ trÝ vµ thÞ phÇn hiÖn t¹i, t¹o ra nh÷ng ®éng th¸i m·nh liÖt ®Ó thu hót kh¸ch hµng; §èi thñ cã chiÕn l­îc vµ môc tiªu ®a d¹ng, ho¹t ®éng t¹i c¸c n­íc kh¸c nhau; C¸c c«ng ty mua l¹i ®èi thñ c¹nh tranh yÕu vµ cè g¾ng cñng cè thµnh ®èi thñ c¹nh tranh ®¸ng gêm; Mét hoÆc hai ®èi thñ cã chiÕn l­îc m¹nh mÏ vµ c¸c ®èi thñ kh¸c ®ang nç lùc duy tr×. C¹nh tranh sÏ yÕu ®i khi: Nhu cÇu t¨ng nhanh; Kh¸ch hµng rÊt trung thµnh; Chi phÝ chuyÓn ®æi s¶n phÈm cao; C¸c c«ng ty trong ngµnh hiÕm khi hoÆc kh«ng m·nh liÖt dµnh thÞ phÇn hoÆc t¨ng doanh thu; S¶n phÈm ®èi thñ rÊt kh¸c biÖt; Cã Ýt h¬n 5 ng­êi b¸n hoÆc nhiÒu ng­êi b¸n nhá nªn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp Ýt ¶nh h­ëng lÉn nhau. Vò khÝ c¬ b¶n ®Ó ®¸nh l¹i ®èi thñ vµ thu hót kh¸ch hµng (m« h×nh 4P): Thªm hay kh¸c biÖt chøc n¨ng; Chñng lo¹i, mÉu m· s¶n phÈm ®a d¹ng; ChÊt l­îng tèt h¬n; H×nh ¶nh th­¬ng hiÖu m¹nh vµ hÊp dÉn h¬n; N¨ng lùc m¹nh h¬n trong ph¸t triÓn s¶n phÈm míi; Gi¶m gi¸; M¹ng l­íi b¸n bu«n réng vµ tèt h¬n; N¨ng lùc cung cÊp s¶n phÈm theo ý kh¸ch hµng; TÝn dông th­¬ng m¹i víi l·i suÊt thÊp; Møc ®é cao h¬n cña qu¶ng c¸o; N¨ng lùc phôc vô kh¸ch hµng tèt h¬n. Lùc l­îng 2: C¹nh tranh ®Õn tõ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh tiÒm n¨ng C¸c ¸p lùc c¹nh tranh liªn quan tíi nguy c¬ x©m nhËp cña ®èi thñ míi. Nguy c¬ x©m nhËp m¹nh h¬n khi: Sè l­îng øng viªn x©m nhËp lín vµ mét sè cã nguån lùc gióp hä trë thµnh ®èi thñ ®¸ng kÓ; Rµo c¶n th©m nhËp thÊp hoÆc ®· v­ît qua bëi øng viªn; Khi c¸c c«ng ty hiÖn t¹i t×m kiÕm c¬ héi më réng thÞ tr­êng th«ng qua x©m nhËp c¸c ph©n m¶ng thÞ tr­êng mµ hä ch­a tham gia; Ng­êi míi vµo cã thÓ kiÕm ®­îc nhiÒu lîi nhuËn; Nhu cÇu ng­êi mua t¨ng nhanh chãng; C«ng ty trong ngµnh kh«ng thÓ (hoÆc kh«ng s½n sµng) c¹nh tranh m·nh liÖt víi sù x©m nhËp cña ng­êi míi. Nguy c¬ x©m nhËp yªó khi: Sè l­îng øng viªn x©m nhËp Ýt; Rµo c¶n x©m nhËp cao; §èi thñ hiÖn cã cè g¾ng m·nh liÖt ®Ó thu lîi nhuËn cao; ViÔn c¶nh ngµnh rÊt m¹o hiÓm vµ kh«ng ch¾c ch¾n; Nhu cÇu ng­êi mua t¨ng chËm hoÆc ®×nh trÖ; C«ng ty hiÖn t¹i chèng l¹i m¹nh mÏ c¸c nç lùc cña c¸c c«ng ty ®Þnh x©m nhËp. Rµo c¶n th«ng th­êng chèng l¹i x©m nhËp: Lîi thÕ theo quy m« lµ ®¸ng kÓ; Yªu cÇu vÒ vèn vµ/hoÆc yªu cÇu nguån lùc ®Æc biÖt; Kh¸ch hµng h­íng tíi th­¬ng hiÖu vµ trung thµnh; H¹n chÕ kªnh ph©n phèi; ChÝnh s¸ch luËt ph¸p; Hµng rµo thuÕ quan vµ c¸c h¹n chÕ th­¬ng m¹i quèc tÕ. Lùc l­îng 3: C¹nh tranh tõ c¸c s¶n phÈm thay thÕ - doanh nghiÖp ë c¸c ngµnh kh¸c ®­a ra c¸c s¶n phÈm thay thÕ C­êng ®é c¹nh tranh tõ nç lùc cña c«ng ty bªn ngoµi ngµnh dµnh kh¸ch hµng mua s¶n phÈm cña hä ¸p lùc c¹nh tranh tõ s¶n phÈm thay thÕ lín khi: S¶n phÈm thay thÕ tèt cã s½n hoÆc c¸c s¶n phÈm míi ®ang næi lªn; S¶n phÈm thay thÕ hÊp dÉn vÒ gi¸; Hµng thay thÕ cã chøc n¨ng ho¹t ®éng t­¬ng ®­¬ng hoÆc tèt h¬n; Ng­êi tiªu dïng cuèi cïng chÞu chi phÝ thÊp khi chuyÓn sang dïng hµng thay thÕ. ¸p lùc c¹nh tranh tõ s¶n phÈm thay thÕ yÕu khi: S¶n phÈm thay thÕ tèt kh«ng s½n hoÆc kh«ng tån t¹i; C¸c s¶n phÈm thay thÕ cã gi¸ cao h¬n t­¬ng øng víi chÊt l­îng; Ng­êi tiªu dïng cuèi cïng chÞu chi phÝ cao nÕu chuyÓn sang s¶n phÈm thay thÕ. C¹nh tranh tõ c¸c hµng thay thÕ lµ m¹nh khi dÊu hiÖu cho thÊy: Doanh thu cña hµng thay thÕ t¨ng nhanh h¬n doanh thu cña ngµnh ®ang ®­îc ph©n tÝch; Ng­êi s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thay thÕ t¨ng c«ng suÊt; Lîi nhuËn cña nhµ s¶n xuÊt s¶n phÈm thay thÕ ®ang t¨ng. Lùc l­îng 4: Nh÷ng nhµ cung cÊp ®Çu vµo: ¸p lùc c¹nh tranh b¾t nguån tõ thÕ lùc ®µm ph¸n cña ng­êi b¸n vµ sù hîp t¸c cña ng­êi cung cÊp - ng­êi b¸n. ThÕ lùc nhµ cung cÊp t¨ng lªn khi: C¸c c«ng ty trong ngµnh chÞu chi phÝ cao khi chuyÓn sang mua cña nhµ cung cÊp kh¸c; §Çu vµo cÇn thiÕt ®ang khan hiÕm (t¹o cho nhµ cung cÊp kh¶ n¨ng thiÕt lËp gi¸); Mét nhµ cung cÊp cã s¶n phÈm ®Çu vµo kh¸c biÖt ho¸ cã thÓ lµm t¨ng chÊt l­îng hay ho¹t ®éng cña s¶n phÈm ng­êi b¸n hoÆc trë thµnh mét phÇn quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña ng­êi b¸n; Cã Ýt nhµ cung cÊp cho mét s¶n phÈm ®Çu vµo ®Æc chñng; Mét sè nhµ cung cÊp ®e do¹ héi nhËp ngµnh kinh doanh cña ng­êi b¸n vµ cã lÏ trë thµnh ®èi thñ c¹nh tranh ®Çy tiÒm lùc. ThÕ lùc th­¬ng l­îng cña nhµ cung cÊp yÕu ®i khi: S¶n phÈm cung cÊp ®­îc nhiÒu nhµ cung cÊp b¸n t¹i møc gi¸ cña thÞ tr­êng; Mét ®ît xuÊt hiÖn nhiÒu nhµ cung cÊp; Chi phÝ chuyÓn ®æi nhµ cung cÊp thÊp; C¸c ®Çu vµo thay thÕ tèt cã s½n hay xuÊt hiÖn míi; C¸c c«ng ty thµnh viªn cña ngµnh cã tÇm quan träng ®èi víi sù tån t¹i cña nhµ cung cÊp; C¸c c«ng ty trong ngµnh lµ mèi ®e do¹ héi nhËp ng­îc dßng lªn ngµnh kinh doanh cña nhµ cung cÊp; Phèi hîp gi÷a nh÷ng ng­êi b¸n hay lËp ®èi t¸c víi mét sè nhµ cung cÊp ®­a ®Õn c¬ héi cïng chiÕn th¾ng. ¸p lùc c¹nh tranh: hîp t¸c gi÷a ng­êi b¸n vµ nhµ cung cÊp - Ng­êi b¸n xóc tiÕn c¸c ®èi t¸c chiÕn l­îc víi nhµ cung cÊp ®Ó: Gi¶m chi phÝ tån kho vµ hËu cÇn; T¨ng tèc sù cung cÊp c¸c bé phËn s¶n phÈm thÕ hÖ míi; T¨ng c­êng chÊt l­îng c¸c s¶n phÈm ®­îc cung cÊp; TiÕt kiÖm chi phÝ cho c¶ hai bªn. - TiÒm n¨ng lîi thÕ c¹nh tranh cã thÓ ®Õn víi ng­êi b¸n hµng nµo ®ang qu¶n lý tèt nhÊt quan hÖ trong chuçi cung cÊp. Lùc l­îng 5: C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ng­êi mua hiÖn t¹i ¸p lùc c¹nh tranh b¾t nguån tõ thÕ lùc ®µm ph¸n cña ng­êi mua vµ sù hîp t¸c cña ng­êi mua. ThÕ lùc th­¬ng l­îng cña ng­êi mua m¹nh lªn khi: Chi phÝ chuyÓn ®æi cña ng­êi mua sang th­¬ng hiÖu hay s¶n phÈm thay thÕ kh¸c thÊp; Ng­êi mua lín, cã thÓ yªu cÇu sù nh­îng bé khi mua víi khèi l­îng lín; Khèi l­îng mua lín cña ng­êi mua rÊt quan träng ®èi víi ng­êi b¸n; Yªu cÇu thÞ tr­êng lµ yÕu hay gi¶m sót; ChØ cã mét s._.: c¸p quang, v« tuyÕn b¨ng réng, kÕt hîp h¹ tÇng viÔn th«ng cè ®Þnh vµ di ®éng lµm nÒn t¶ng cho øng dông vµ ph¸t triÓn ®a dÞch vô viÔn th«ng, trong ®ã tËp trung: + Më réng, n©ng cÊp m¹ng truyÒn h×nh sè mÆt ®Êt theo h­íng tÝch hîp tÝnh n¨ng ph¸t sãng truyÒn h×nh di ®éng cho thiÕt bÞ cÇm tay theo chuÈn DVB-H, ®ång thêi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cung cÊp c¸c dÞch vô hiÖn ®¹i nh­: truyÒn h×nh ®é ph©n gi¶i cao (HDTV), truyÒn h×nh t­¬ng t¸c vµ c¸c dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng trªn truyÒn h×nh nh­ dÞch vô truyÒn sè liÖu, th«ng tin trî gióp ®iÖn tö... + ThiÕt lËp m¹ng Internet b¨ng réng trªn c¬ së sö dông c¸c c«ng nghÖ míi. §Æc biÖt chó träng khai th¸c tÝnh n¨ng kü thuËt cña c«ng nghÖ truy cËp b¨ng réng kh«ng d©y Wimax. Tõ thö nghiÖm t¹i Hµ Néi vµ TP Hå ChÝ Minh sÏ më réng phñ sãng t¹o nªn m¹ng v« tuyÕn b¨ng réng kh«ng d©y trªn toµn quèc. + X©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghÖ néi dung, bao gåm c¶ néi dung cho truyÒn h×nh ®é ph©n gi¶i tiªu chuÈn, truyÒn h×nh ®é ph©n gi¶i cao, truyÒn h×nh Internet, truyÒn h×nh di ®éng...phôc vô nhu cÇu ph¸t triÓn cña VTC vµ tiÕn ®Õn ®¸p øng nhu cÇu mua b¸n trao ®æi víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c. + X©y dùng hÖ thèng l­u tr÷ d÷ liÖu kü thuËt sè c¸c ch­¬ng tr×nh Video - Audio phôc vô ph¸t triÓn c«ng nghiÖp néi dung vµ x©y dùng trung t©m ®iÒu hµnh kü thuËt dÞch vô ®a ph­¬ng tiÖn nh»m kiÓm so¸t, ®iÒu hµnh toµn bé dÞch vô cña VTC. + Më réng vµ n©ng cao chÊt l­îng truyÒn h×nh Internet, võa phôc vô nhiÖm vô th«ng tin ®èi ngo¹i, võa tiÕn tíi t¹o nguån thu tõ c¸c dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng kh¸c. TriÓn khai c¸c Server ph©n t¸n ë mét sè khu vùc trªn thÕ giíi ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng truyÒn h×nh Internet khi truy cËp ë n­íc ngoµi. + Ph¸t triÓn m¹ng truyÒn dÉn truyÒn h×nh kü thuËt sè mÆt ®Êt theo chuÈn DVB-T ®Ó tiÕn ®Õn phñ sãng trªn ph¹m vi toµn quèc. TiÕn tíi hoµn chØnh h¹ tÇng kü thuËt, cung cÊp dÞch vô truyÒn dÉn ph¸t sãng chuyªn nghiÖp cho ngµnh truyÒn h×nh ViÖt Nam, võa ®¶m b¶o nhiÖm vô c«ng Ých, võa ®¸p øng nhu cÇu kinh doanh. - Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt: + Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp s¶n xuÊt theo h­íng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm hç trî ph¸t triÓn ®a dÞch vô viÔn th«ng. + Ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi th«ng minh tÝch hîp ®a dÞch vô nh­ truy cËp Internet b¨ng réng, IPTV, tho¹i IP, dÞch vô truyÒn h×nh di ®éng... + S¶n xuÊt, l¾p r¸p c¸c thiÕt bÞ thu truyÒn h×nh kü thuËt sè, truyÒn h×nh ®é ph©n gi¶i cao, c¸c thiÕt bÞ chuyªn ngµnh truyÒn dÉn ph¸t sãng, ph¸t thanh truyÒn h×nh, viÔn th«ng vµ c«ng nghÖ th«ng tin. - Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp néi dung: + Ph¸t triÓn c¸c kªnh truyÒn h×nh tiÕng ViÖt trªn c¬ së tù s¶n xuÊt, hîp t¸c, liªn kÕt... ®Ó cung cÊp néi dung phong phó, hÊp dÉn cho c¸c lo¹i h×nh dÞch vô viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty cung cÊp nh­ dÞch vô truyÒn h×nh kü thuËt sè mÆt ®Êt theo chuÈn DVB-T, IPTV, TruyÒn h×nh c¸p sè... + Ph¸t triÓn c¸c ch­¬ng tr×nh nghe nh×n, c¸c néi dung th«ng tin phï hîp cho dÞch vô truyÒn h×nh di ®éng cho ®iÖn tho¹i di ®éng vµ c¸c thiÕt bÞ cÇm tay. + Ph¸t triÓn dÞch vô mua b¸n, trao ®æi néi dung víi c¸c ®èi t¸c trong vµ ngoµi n­íc vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c phÇn mÒm øng dông CNTT, c¸c néi dung sè nh­ ch­¬ng tr×nh Game trùc tuyÕn cña ViÖt Nam phôc vô nhu cÇu trong n­íc, tiÕn tíi trao ®æi vµ xuÊt khÈu ra n­íc ngoµi. Gi¶i ph¸p vÒ n©ng cao n¨ng lùc vµ hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng kü thuËt:. Trong m¶ng kinh doanh dÞch vô tho¹i trªn nÒn giao thøc IP: - Cung cÊp gi¶i ph¸p tÝch hîp tæng thÓ dÞch vô tho¹i quèc tÕ, néi h¹t, di ®éng, dÞch vô tæng ®µi cho thÞ tr­êng doanh nghiÖp. TËp trung triÓn khai vµo 2 m¶ng dÞch vô míi: cung cÊp dÞch vô tho¹i quèc tÕ qua c¸c gateway toll free hoÆc pay per call (1800 vµ 1900) vµ cung cÊp trùc tiÕp cho c¸c doanh ngiÖp. - TËp trung x©y dùng nÒn t¶ng cë së h¹ tÇng b¨ng réng kh«ng d©y di déng, tËn dông ­u thÕ hîp ph¸p, tranh thñ sù ñng hé cña nhµ n­íc vÒ triÓn khai c«ng nghÖ b¨ng réng kh«ng d©y Wimax lµm nÒn t¶ng triÓn khai ph­¬ng thøc ®iÖn tho¹i giao thøc IP di ®éng, t¹o sù tËp trung vµ kh¸c biÖt ho¸ s¶n phÈm, s¶n phÈm dÞch vô thay thÕ míi. TËp trung khai th¸c t¹i c¸c quèc gia tËp trung sè l­îng lín ViÖt kiÒu nh­ Nga, Mü... - ViÖc ®Çu t­ l¾p ®Æt m¹ng cã kÕt nèi víi m¹ng quèc gia cña VNPT, sÏ t¹o cho Tæng c«ng ty cã ®­îc lîi thÕ vÒ gi¸ c¶, gi¶m gi¸ tíi 20 – 30% so víi c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tho¹i cè ®Þnh vµ di ®éng hiÖn nay. TËn dông lîi thÕ ®èi víi doanh nghiÖp triÓn khai dÞch vô tho¹i viÔn th«ng gi¸ c­íc thÊp khi c¸c ®èi thñ lín cßn lo l¾ng vÒ sù ¶nh h­ëng cña dÞch vô tho¹i IP ®Õn c¸c dÞch vô viÔn th«ng tho¹i truyÒn thèng cã gi¸ thµnh s¶n phÈm cao h¬n. - Trong m¶ng kinh doanh game trùc tuyÕn trªn nÒn giao thøc IP: T¨ng c­êng chÊt l­îng cung cÊp dÞch vô th«ng qua hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng, thiÕt lËp hÖ thèng phÇn mÒm qu¶n lý Icafe t¹o sù liªn kÕt gi÷a nhµ ph¸t hµnh víi c¸c cöa hµng Internet ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ cho c¶ hai bªn tõng b­íc n©ng cao lîi thÕ c¹nh tranh trong chuçi cung cÊp. d. ChiÕn l­îc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn: - CËp nhËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn trong viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng c«ng nghÖ kü thuËt viÔn th«ng. C¸c c«ng nghÖ ®­îc lùa chän ph¶i mang tÝnh ®ãn ®Çu, t­¬ng thÝch, phï hîp víi xu h­íng héi tô c«ng nghÖ. ThiÕt lËp mét nÒn c¬ së h¹ tÇng c«ng nghÖ viÔn th«ng víi nh÷ng tiªu chuÈn chung ®Ó thóc ®Èy sù hoµ hîp gi÷a c¸c m¹ng viÔn th«ng t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ®a dÞch vô cña Tæng c«ng ty. - T¨ng c­êng tiÕp thô chuyÓn giao c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tõng b­íc tiÕn tíi lµm chñ c«ng nghÖ c¶ phÇn cøng vµ phÇn mÒm, s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm, dÞch vô cã chÊt l­îng quèc tÕ theo gi¶i ph¸p tÝch hîp, héi tô c«ng nghÖ. - §Èy m¹nh vµ tËp trung ®Çu t­ cho c«ng t¸c nghiªn cøu, øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ trong ngµnh viÔn th«ng, lÊy nghiªn cøu vµ øng dông lµm träng t©m thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh doanh. Gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc vÒ nghiªn cøu vµ øng dông khoa häc c«ng nghÖ viÔn th«ng: - Chó träng ®Çu t­ cho nghiªn cøu øng dông, chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®éi ngò c¸n bé kü thuËt c«ng nghÖ cao. - Nghiªn cøu, triÓn khai thö nghiÖm c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong lÜnh vùc viÔn th«ng, ph¸t thanh truyÒn h×nh vµ c«ng nghÖ th«ng tin nh»m ®i t¾t, ®ãn ®Çu nh÷ng lo¹i h×nh dÞch vô viÔn th«ng míi ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh. e. ChiÕn l­îc huy ®éng vµ sö dông hiÖu qu¶ nguån vèn: - §Èy m¹nh ®æi míi vµ thµnh lËp c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn theo h­íng cæ phÇn ho¸ vµ gãp vèn liªn doanh liªn kÕt, ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t­, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh chiÕn l­îc chñ ®éng thu hót vèn ®Çu t­ tõ c¸c nguån vèn trong n­íc. - Tranh thñ khai th¸c triÖt ®Ó nh÷ng ­u tiªn cña ChÝnh phñ ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó c¸c dù ¸n ®Çu t­ tõ nguån ng©n s¸ch nhµ n­íc, nguån vèn vay ODA ­u ®·i. Chñ ®éng hîp t¸c, liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi ®Ó tranh thñ nguån lùc nh­ vèn ®Çu t­, c«ng nghÖ kü thuËt, ®µo t¹o ®éi ngò, b¶n quyÒn. Gi¶i ph¸p huy ®éng vèn ®Çu t­: - Thùc hiÖn ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¬ cÊu bé m¸y Tæng c«ng ty, tËp trung khai th¸c cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­, t¨ng nhanh kh¶ n¨ng tÝch luü b»ng nguån vèn néi sinh, t¸i ®Çu t­ cho ph¸t triÓn. - T¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong n­íc nh­: vèn tÝn dông, vèn tù cã, vèn cæ phÇn, vèn qua thÞ tr­êng chøng kho¸n ®Ó ®Çu t­ vµo lÜnh vùc kinh doanh dÞch vô viÔn th«ng, trong ®ã chó träng nguån vèn huy ®éng th«ng qua cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp thµnh viªn vµ liªn doanh liªn kÕt. - TËn dông nh÷ng ­u tiªn cña ChÝnh phñ vÒ ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n ph¸t triÓn n©ng cao n¨ng lùc h¹ tÇng c«ng nghÖ viÔn th«ng tõ nguån vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ nguån vèn ODA ­u ®·i. - TËp trung n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c trong c¸c dù ¸n quèc tÕ hiÖn cã trong lÜnh vùc hîp t¸c trao ®æi b¶n quyÒn game online, chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ c¸c kü n¨ng qu¶n lý kinh doanh f. ChiÕn l­îc marketing vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng - Chú trọng đầu tư vào xây dựng hệ thống chiến lược marketting, quảng cáo theo hướng tiếp cận hợp lý trên các thị trường dịch vụ viễn thông khác nhau theo hướng tập trung vào lôi kéo từng đối tượng khách hàng. - Phát triển những sản phẩm, dịch vụ khai thác đoạn thị trường phân lớp vào giới trẻ và tập trung vào các thành phố lớn, khu vực có thu nhập ổn định, tương đối cao nhằm khai thác nhanh chóng lợi thế từ thay đổi của ngành, phát triển nhanh những sản phẩm dịch vụ mang tính đột phá riêng biệt, có chất lượng cao và nhanh chóng mở rộng về mặt địa lý trước khi sản phẩm dịch vụ đó tránh bị đối thủ cạnh tranh bắt chước. - Đẩy mạnh quan hệ hợp tác quốc tế, tập trung đối tác chiến lược Trung quốc và Hàn Quốc trong lĩnh vực dịch vụ Game online và cung cấp các thiết bị đầu cuối có khả năng tích hợp các dịch vụ viễn thông mới của Tổng công ty với giá thành thấp. Gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc marketing vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng: - TËn dông tèi ®a c¸c ph­¬ng thøc ®a truyÒn th«ng hiÖn cã cña Tæng c«ng ty, trong ®ã lÊy thÞ tr­êng trong n­íc, ®Æc biÖt lµ c¸c thµnh phè lín, khu vùc ng­êi tiªu dïng cã thu nhËp cao lµm thÞ tr­êng träng t©m vµ tõng b­íc ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ra thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. - Chó träng t×m kiÕm c¬ héi vµ triÓn khai c¸c h×nh thøc hîp t¸c míi phï hîp víi luËt ®Çu t­ vµ c¸c cam kÕt quèc tÕ cña ViÖt Nam. Ngoµi ra t×m kiÕm thÞ tr­êng ®Çu t­ kinh doanh ra n­íc ngoµi phï hîp víi luËt ph¸p vµ th«ng lÖ quèc tÕ. - ThiÕt lËp hÖ thèng cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng nhanh chãng, thuËn tiÖn, chuyªn nghiÖp vµ thèng nhÊt g¾n víi viÖc tËp trung vµo c¸c thÞ tr­êng träng t©m. §ång thêi tËp trung hoµn thiÖn mèi liªn hÖ g¾n bã chÆt chÏ gi÷a mäi m¾t xÝch cña hÖ thèng ph©n phèi, cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn vµ xö lý c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng mét c¸ch chÝnh x¸c. - Trong m¶ng dÞch vô game trùc tuyÕn trªn nÒn giao thøc IP: Nhanh chãng xóc tiÕn c¸c ®èi t¸c chiÕn l­îc víi nhµ cung cÊp n­íc ngoµi nh­ Trung quèc, Hµn Quèc ®Ó gi¶m chi phÝ ph¸t hµnh, nghiªn cøu thiÕt kÕ game; T¨ng tèc cung cÊp c¸c s¶n phÈm dÞch vô game thÕ hÖ míi phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng vµ c¹nh tranh ®­îc sù x©m nhËp cña c¸c ®èi thñ hiÖn t¹i còng nh­ c¸c nhµ ph¸t hµnh game míi gia nhËp thÞ tr­êng; - T¨ng c­êng sù hîp t¸c víi c¸c ®µi truyÒn h×nh ®Þa ph­¬ng, tËn dông kªnh truyÒn th«ng qu¶ng b¸ cña hä ®Èy m¹nh ph¸t triÓn c¸c dÞch vô gi¸ trÞ gia t¨ng trªn ®iÖn tho¹i di ®éng ®Æc biÖt lµ dÞch vô nh¾n tin SMS trªn c¬ së hoµn thiÖn c¬ chÕ chia sÎ lîi Ých gi÷a c¸c bªn. - §µo t¹o vµ huÊn luyÖn ®éi ngò nh©n viªn tiÕp thÞ vµ ph¸t triÓn thÞ tr­ßng hiÓu biÕt c¸c kü n¨ng marketing hiÖn ®¹i, ®ñ tÇm ph¸t hiÖn vµ khai th¸c thÞ tr­êng míi. 3.6. Mét sè ®iÒu kiÖn ®Ó triÓn khai thµnh c«ng chiÕn l­îc ngµnh dÞch vô viÔn th«ng cña Tæng c«ng ty truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn ®Õn 2010 3.6.1. KiÕn nghÞ ®èi víi Tæng c«ng ty truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn - §Çu t­ tËp trung nh÷ng dù ¸n träng ®iÓm nhanh chãng hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng vµ kÕt nèi theo h­íng héi tô c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn trong lÜnh vùc c«ng nghÖ viÔn th«ng, c«ng nghÖ ph¸t thanh truyÒn h×nh vµ c«ng nghÖ th«ng tin. §ång thêi ®Èy nhanh chuyÓn ®æi vµ thµnh lËp c¸c ®¬n vÞ kinh doanh chiÕn l­îc (SBU), h¹ch to¸n ®éc lËp c©n b»ng thu, chi vµ cã l·i - Chñ ®éng trong lé tr×nh më cöa héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ th«ng qua ®Èy m¹nh vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng hîp t¸c víi ®èi t¸c n­íc ngoµi ®Ó tranh thñ c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi nh­ vèn ®Çu t­, c«ng nghÖ, kü thuËt, ®µo t¹o ®éi ngò kü thuËt c«ng nghÖ cao, qu¶n lý tµi chÝnh, kinh doanh, chó träng ®éi ngò nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ cao thuéc lÜnh vùc c«ng nghÖ viÔn th«ng, ph¸t thanh truyÒn h×nh vµ c«ng nghÖ th«ng tin theo h­íng gi÷ v÷ng thÞ tr­êng trong n­íc vµ tõng b­íc më réng kinh doanh ra thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi. - Nhanh chãng x©y dùng vµ ban hµnh quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty ®Ó ®¶m b¶o tµi chÝnh thèng nhÊt, ®ång bé, an toµn vµ hiÖu qu¶ toµn tæng c«ng ty. 3.6.2. KiÕn nghÞ ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc a. Hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý nhµ n­íc vÒ viÔn th«ng - Hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ viÔn th«ng vµ Internet nh»m ph¸t huy néi lùc, t¹o lËp m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng, lµnh m¹nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng. - Nghiªn cøu viÖc x©y dùng vµ ban hµnh LuËt ViÔn th«ng theo h­íng phï hîp víi xu h­íng héi nhËp quèc tÕ. - TiÕp tôc hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý nhµ n­íc vÒ viÔn th«ng, hoµn thiÖn vµ n©ng cao n¨ng lùc c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ qu¶n lý chuyªn tr¸ch vÒ viÔn th«ng, tÇn sè v« tuyÕn ®iÖn, Internet vµ an toµn, an ninh m¹ng th«ng tin. b. X©y dùng c¬ chÕ chÝnh s¸ch, thùc thi ph¸p luËt vµ quy ®Þnh kÕt nèi, sö dông chung c¬ së h¹ tÇng viÔn th«ng ®Ó ph¸t huy néi lùc, thóc ®Èy c¹nh tranh trong lÜnh vùc viÔn th«ng - T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng thuËn lîi tham gia tËn dông c¬ së h¹ tÇng viÔn th«ng vµ Internet s½n cã trªn c¬ së quy ho¹ch sè l­îng doanh nghiÖp cung cÊp h¹ tÇng m¹ng trªn c¬ së ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c: ph¸t triÓn thÞ tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh, b×nh ®¼ng trong kÕt nèi vµo h¹ tÇng m¹ng viÔn th«ng quèc gia ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng tÝch luü vèn, duy tr× vµ më réng kinh doanh, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­ cña nhµ n­íc, tiÕt kiÖm tµi nguyªn viÔn th«ng vµ c¸c nguån lùc quèc gia. - X©y dùng vµ ban hµnh quy ®Þnh vÒ kÕt nèi m¹ng viÔn th«ng c«ng céng nh»m t¹o thuËn lîi cho viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn tho¶ thuËn kÕt nèi gi÷a c¸c doanh nghiÖp. - X©y dùng vµ ban hµnh tiªu chÝ ®¸nh gi¸ c¸c c¬ chÕ kinh tÕ vµ tµi chÝnh phôc vô cho viÖc thùc hiÖn kÕt nèi vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng. - Xem xÐt cho phÐp c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng cã thÓ ¸p dông c¬ chÕ ®Æc thï vÒ ®Çu t­, ®Êu thÇu trong c¸c tr­êng hîp khÈn cÊp ®Ó ®¶m b¶o dung l­îng kÕt nèi m¹ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng. - X©y dùng ®iÒu kiÖn vµ tiªu chÝ ®èi víi doanh nghiÖp viÔn th«ng cung cÊp h¹ tÇng m¹ng, ®¶m b¶o c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng ho¹t ®éng hiÖu qu¶ trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh b×nh ®¼ng. §ång thêi nhanh chãng cã c¬ chÕ ®Çu t­ ®Æc thï hç trî c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng x©y dùng, më réng m¹ng viÔn th«ng, phôc vô kÕt nèi. - Sù chØ ®¹o thèng nhÊt cña ChÝnh phñ, vai trß qu¶n lý nhµ n­íc chuyªn ngµnh cña Bé BCVT, sù phèi hîp tèt cña c¸c Bé liªn quan ®Õn qu¶n lý ®Çu t­ n­íc ngoµi trong vÊn ®Ò cÊp phÐp cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ còng sÏ gãp phÇn gi¶m thiÓu t¸c ®éng tiªu cùc cña viÖc buéc ph¶i tiÕp tôc c¶i thiÖn cam kÕt quèc tÕ sau nµy vÒ dÞch vô viÔn th«ng. X©y dùng vµ hoµn thiÖn c¸c tiªu chuÈn, chÊt l­îng m¹ng l­íi vµ dÞch vô - §Èy m¹nh c«ng t¸c x©y dùng tiªu chuÈn trong lÜnh vùc viÔn th«ng phï hîp víi ph¸p luËt ViÖt Nam, th«ng lÖ vµ quy ®Þnh quèc tÕ. - T¨ng c­êng qu¶n lý chÊt l­îng m¹ng l­íi, dÞch vô viÔn th«ng th«ng qua c«ng bè chÊt l­îng trªn c¬ së c¸c tiªu chuÈn b¾t buéc ¸p dông. - Quy ho¹ch tµi nguyªn viÔn th«ng trªn c¬ së b¶o ®¶m ®Çu t­, sö dông tiÕt kiÖm, cã hiÖu qu¶. ¦u tiªn quy ho¹ch vµ ph©n bæ tµi nguyªn cho c«ng nghÖ, dÞch vô míi nh­ th«ng tin di ®éng thÕ hÖ míi, truy nhËp b¨ng réng kh«ng d©y... d. C¸c quy ®Þnh vÒ gi¸ c­íc: - T«n träng quyÒn tù ®Þnh gi¸ c­íc cña c¸c doanh nghiÖp viÔn th«ng. Tr¸nh can thiÖp b»ng biÖn ph¸p hµnh chÝnh vµo viÖc ®iÒu chØnh gÝa c­íc trªn thÞ tr­êng ®èi víi c¸c dÞch vô ®· thùc sù cã c¹nh tranh. KÕt luËn NhiÒu lÇn trong lÞch sö cña m×nh, Tæng c«ng ty truyÒn th«ng ®a ph­¬ng tiÖn VTC ®· chíp lÊy thêi c¬ ®Ó tiÕn vµo nh÷ng thÞ tr­êng kinh doanh míi mÎ, ®Çy n¸o nhiÖt vµ ®ång thêi còng ph¶i chÊp nhËn rñi ro khi lu«n lµ mét ng­êi ®i tiªn phong nh­ng høa hÑn nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn. Thêi gian qua, Tæng c«ng ty ®ang tËp trung nç lùc vµo viÖc chuyÓn h­íng tõ chiÕn l­îc tËp trung kinh doanh thiÕt bÞ ph¸t thanh truyÒn h×nh trong ngµnh truyÒn h×nh sang giai ®o¹n chiÕn l­îc theo h­íng cung cÊp ®a dÞch vô viÔn th«ng trªn c¬ së héi tô c«ng nghÖ ph¸t thanh truyÒn h×nh, c«ng nghÖ viÔn th«ng vµ c«ng nghÖ th«ng tin, ®©y kh«ng chØ xuÊt ph¸t tõ nh÷ng nç lùc cña Tæng c«ng ty ®Ó b¶o vÖ nh÷ng nguån thu nhËp hiÖn t¹i mµ cßn nh»m t×m ra nh÷ng nguån thu nhËp míi, ®ã chÝnh lµ sù cam kÕt cho sù ®æi míi kh«ng ngõng cña Tæng c«ng ty. Những yếu tố đã thể hiện thành công trong chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông của Tổng công ty khi gia nhập ngành viễn thông đang có tốc độ tăng trưởng nhanh thuộc những ngành công nghiệp hay thay đổi về công nghệ: a. Đã thiết lập được định hướng phát triển và mục tiêu chiến lược để sớm gia nhập vào thị trường dẫn đầu trong giai đoạn phát triển đầu tiên của mình trong lĩnh vực viễn thông. b. Tập trung khai thác những thay đổi, chuyển dịch trong ngành: Nhằm tạo được tốc độ tăng trưởng nhanh với mục đích khai thác lợi thế của người đi đầu, tiến tới tối ưu hóa những thay đổi của ngành. Tuy nhiên những hạn chế từ việc xác định tận dụng những nguồn lực có hạn của Tổng công ty vào thực hiện theo hướng bao phủ thị trường cả nước đã tạo ra sự mất cân đối trong cơ cấu đầu tư, rủi ro về tài chính, đòi hỏi điều chỉnh sự tận dụng nguồn lực có hạn theo hướng thu hẹp trọng tâm khai thác một số dịch vụ viễn thông mới trong khi tối đa hóa mức độ bao phủ khu vực thị trường có mức thu nhập cao, ổn định, đặc biệt là các thành phố lớn và sử dụng các thị trường này như đòn bẩy tiếp cận được các phân đoạn thị trường tiềm năng khác hoặc xây dựng những sản phẩm dịch vụ mới mang tính đột phá riêng biệt, có chất lượng cao và nhanh chóng mở rộng về mặt địa lý cho sản phẩm đó. Đồng thời xây dựng nền văn hoá doanh nghiệp có tính đặc thù dựa trên những nền tảng nuôi dưỡng sự hợp tác và học hỏi về kỹ năng chuyên môn, phát triển tầm nhìn theo hướng chuẩn bị cho hội nhập kinh tế quốc tế. Thông qua việc đánh giá và hoàn thiện chiến lược, tôi đã đưa ra những cơ hội, điểm mạnh mà Tổng công ty có thể tận dụng, khai thác đồng thời hạn chế được các thách thức, điểm yếu. Ngoài ra c¹nh tranh trong mét thÞ tr­êng ngµy cµng héi nhËp s©u, réng th× viÖc ®iÒu chØnh vµ hoµn thiÖn ®Þnh h­íng chiÕn l­îc kh¸c biÖt ho¸ tËp trung vµ tiªn phong phï hîp víi xu h­íng vÒ c¸c gi¶i ph¸p tÝch hîp, héi tô dÞch vô di ®éng cè ®Þnh vµ yªu cÇu cung cÊp nh÷ng dÞch vô viÔn th«ng míi, cã nhiÒu ®Æc tÝnh ®éc ®¸o, hÊp dÉn víi chÊt l­îng æn ®Þnh theo h­íng l«i cuèn nh÷ng thÞ tr­êng kinh doanh míi næi, phï hîp víi xu h­ãng dÞch chuyÓn tõ thÞ tr­êng dµnh cho c¸c c«ng ty sang thÞ tr­êng ng­êi tiªu dïng, nhanh chãng ®æi míi c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y cña Tæng c«ng ty theo kÞp vµ thay ®æi cho phï hîp víi m«i tr­êng bªn ngoµi cña m×nh, n©ng cÊp vµ ®æi míi chiÕn l­îc ph¸t triÓn viÔn th«ng hiÖn cã phï hîp víi h­íng chiÕn l­îc míi ®­îc x¸c ®Þnh lµ träng t©m cña Tæng c«ng ty trong giai ®o¹n 2006 - 2010. §Ó hoµn thµnh ®­îc ®Ò tµi nµy, t«i ®· ®­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña c¸c thÇy c« gi¸o Khoa khoa häc qu¶n lý - Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n vµ t«i xin ®Æc biÖt bµy tá lßng c¶m ¬n PGS.TS NguyÔn thÞ Ngäc HuyÒn ®· trùc tiÕp h­íng dÉn t«i vËn dông mét c¸ch khoa häc quy tr×nh ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ m«i tr­êng, sö dông mét sè m« h×nh chiÕn l­îc trong ®Ò tµi ®Ó ®­a ra nh÷ng ®iÒu chØnh, hoµn thiÖn cÇn thiÕt vÒ môc tiªu chiÕn l­îc, môc tiªu tµi chÝnh vµ hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p, c«ng cô ®¶m b¶o tæ chøc thùc thi chiÕn l­îc thµnh c«ng, t¹o cho doanh nghiÖp c¸c lîi thÕ c¹nh tranh dùa trªn sù qu¶n lý theo chiÕn l­îc víi ph­¬ng thøc qu¶n lý s¾c s¶o thÞ tr­êng kh¸ch hµng tiªu dïng, duy tr× mét th­¬ng hiÖu réng kh¾p, ph©n ®o¹n thÞ tr­êng vµ ®a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh dÞch vô viÔn th«ng míi theo h­íng kh¸c biÖt ho¸ tËp trung cho phÐp khai th¸c tèi ®a c¸c c¬ héi trªn thÞ tr­êng víi mét hay mét sè s¶n phÈm dÞch vô kh¸c biÖt hÊp dÉn vµ dùa trªn nh÷ng thay ®æi theo xu h­íng vµ thêi ®¹i. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. David A. AAKer, biên dịch: Đào Công Bình, Minh Đức (2003), “Triển khai chiến lược kinh doanh”, Nhà xuất bản trẻ. 2. Nguyễn Tấn Bình, Nguyễn Trần Huy (2004), “Phân tích quản trị tài chính”, Nhà xuất bản thống kê thành phố Hồ Chí Minh. 3. Bạch Thụ Cường (2002), “Bàn về cạnh tranh toàn cầu”, Nhà xuất bản thông tấn 4. Nguyễn Liên Diệp, Phạm văn Nam (1998), “Chiến lược và chính sách kinh doanh”, Nhà xuất bản thống kê. 5. PGS.TS Nguyễn Thành Độ, TS Nguyễn Ngọc Huyền (2002), “Giáo trình Chiến lược kinh doanh và phát triển doanh nghiệp”, Nhà xuất bản lao động - xã hội. 6. Dan Steinbock (2006), “Cuộc cách mạng Nokia”, Nhà xuất bản bưu điện. 7. PGS.TS Đoàn thị Thu Hà, PGS.TS Nguyễn thị Ngọc Huyền (2004), “Giáo trình Khoa học quản lý tập 1”, Nhà xuất bản khoa học - kỹ thuật. 8. PGS.TS Đoàn thị Thu Hà, PGS.TS Nguyễn thị Ngọc Huyền (2002), “Giáo trình Khoa học quản lý tập 2”, Nhà xuất bản khoa học - kỹ thuật. 9. Stephen E.Heiman, Diane Sanchez, Tad Tuleja (2004), “Chiến lược kinh doanh mới”, Nhà xuất bản văn hoá thông tin. 10. PGS.TS Phạm thị Gái (2004), “Giáo trình phân tích hoạt động kinh doanh”, Nhà xuất bản thống kê. 11. PGS.TS Đào Duy Huân (2006), “Quản trị chiến lược trong toàn cầu hoá kinh tế”, Nhà xuất bản thống kê. 12. PGS.TS Đào Duy Huân (2004), “Hoàn thiện cơ chế kinh tế ở Việt Nam phù hợp với hội nhập kinh tế quốc tế”, Nhà xuất bản thông kê. 13. PTS. Lưu thị Hương (1998), “Giáo trình Tài chính doanh nghiệp”, Nhà xuất bản giáo dục. 14. Harold Koontz, Cyril Odonnell, Heinz Weihrich (1998), “Những vấn đề cốt yếu của quản lý”, Nhà xuất bản khoa học và kỹ thuật. 15. Nguyễn Bách Khoa (1999), “Chiến lược kinh doanh quốc tế”, Nhà xuất bản giáo dục”. 16. PTS Nguyễn Năng Phúc (1998), “Phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp”, Nhà xuất bản thống kê. 17. Phòng thương mại và công nghiệp Việt nam, “Việt Nam hội nhập ASEAN”, Nhà xuất bản Hà nội 18. PGS.TS Phan Thanh Phố (2005), “Việt nam với tiến trình gia nhập Tổ chức thương mại thế giới”, Nhà xuất bản chính trị quốc gia. 19. Quyết định số 32/2006/QĐ-TTg ngày 07/02/2006 về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển viễn thông và Internet Việt Nam đến năm 2010. 20. Quyết định số 158/2001/QĐ-TTg ngày 18/10/2001 về việc phê duyệt Chiến lược Bưu chính - Viễn thông Việt nam đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020 21. Quyết định số 246/2005/QĐ-TTg ngày 06/10/2005 về việc phê duyệt Chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền thông Việt Nam đến năm 2010 và định hướng đến năm 2020. 22. PGS.TS Lê Văn Tâm (2000), “Giáo trình Quản trị chiến lược”, Nhà xuất bản thống kê. 23. Trung tâm bồi dưỡng và tư vấn pháp luật, Khoa Luật kinh tế, Trường Đại học KTQD (2005), “Những văn bản pháp luật về Luật kinh tế”, Nhà xuất bản tư pháp. 24. Thu Thuỷ, “Những chiến lược Marketing hiệu quả kỳ diệu”, Nhà xuất bản lao động – xã hội. 25. Phạm thị Ngọc Thuận (2003), “Chiến lược kinh doanh và kế hoạch hoá nội bộ doanh nghiệp”, Nhà xuất bản khoa học - kỹ thuật. 26. Tìm hiểu quy định pháp luật về thành lập, tổ chức, quản lý Tổng công ty hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con, Nhà xuất bản Lao động - Xã hội. 27. GS.TS Đỗ Hoàng Toàn, TS Mai Văn Bưu (2001), “Giáo trình Quản lý nhà nước về kinh tế”, Nhà xuất bản giáo dục. 28. GS.TS Đỗ Hoàng Toàn (2002), “Quản lý kinh tế”, Nhà x.bản chính trị quốc gia. 29. TS. Nguyễn Vĩnh Thanh (2005), “Nâng cao sức cạnh tranh của các doanh nghiệp thương mại Việt nam trong hội nhập kinh tế quốc tế”, Nhà xuất bản Lao động -Xã hội. 30. Thomas L. Wheelen, J.David Hunger, “Strategic management and Business Policy”. 31. William F.Messiser, JR., “Auditing” 32. N.Gregory Mankiw (1997), “Macroeconomics”, Nhà xuất bản thống kê. 33. Các Website của Bộ Bưu chính, Viễn thông, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Thương mại, Bộ Tài chính, www.vnexpress.net, www.Wimaxcounts.com. MỤC LỤC LỜI NÓI ĐẦU 1. Ý nghĩa và tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu 1 2. Mục đích nghiên cứu 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2 4. Phương pháp nghiên cứu 2 5. Kết cấu của Luận văn 2 CHƯƠNG 1:NHỮNG LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CHIẾN LƯỢC NGÀNH KINH DOANH DỊCH VỤ VIỄN THÔNG CỦA DOANH NGHIỆP VIỄN THÔNG 1.1. TỔNG QUAN VỀ DỊCH VỤ VIỄN THÔNG 1.1.1. Khái niệm về dịch vụ viễn thông 3 1.1.2. Các loại hình dịch vụ viễn thông 3 1.1.3. Đặc điểm của dịch vụ viễn thông 4 1.1.4. Kinh doanh dịch vụ viễn thông 5 1.2. CHIẾN LƯỢC NGÀNH KINH DOANH DỊCH VỤ VIỄN THÔNG CỦA DOANH NGHIỆP VIỄN THÔNG 1.2.1. Tổng quan về chiến lược của doanh nghiệp viễn thông 6 1.2.2. Nội dung cơ bản của chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông 10 1.2.2.1. Tầm nhìn chiến lược của ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông 10 1.2.2.2. Mục tiêu chiến lược của ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông 10 1.2.2.3. Các phương thức chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông 11 1.3. HOÀN THIỆN CHIẾN LƯỢC NGÀNH KINH DOANH DỊCH VỤ VIỄN THÔNG CỦA DOANH NGHIỆP VIỄN THÔNG 23 1.3.1 Tính tất yếu phải hoàn thiện chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông 23 1.3.2. Quy trình hoàn thiện chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông 23 1.3.2.1. Nghiên cứu và dự báo môi trường 23 1.3.2.2. Đánh giá chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông 33 1.3.2.3. Điều chỉnh và hoàn thiện chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông 34 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH CHIẾN LƯỢC NGÀNH KINH DOANH DỊCH VỤ VIỄN THÔNG CỦA TỔNG CÔNG TY TRUYỀN THÔNG ĐA PHƯƠNG TIỆN GIAI ĐOẠN 2006-2010 2.1. KHÁI QUÁT VỀ TỔNG CÔNG TY TRUYỀN THÔNG ĐA PHƯƠNG TIỆN 37 2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển 37 2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ 38 2.1.3. Tổ chức bộ máy 39 2.2. NGHIÊN CỨU VÀ DỰ BÁO MÔI TRƯỜNG 40 2.2.1.Nghiên cứu và dự báo môi trường vĩ mô 40 2.2.2. Nghiên cứu và dự báo môi trường ngành 57 2.2.3. Đánh giá môi trường nội bộ 67 2.2.4. Ma trận tổng hợp SWOT của Tổng công ty truyền thông đa phương tiện 74 2.3 ĐÁNH GIÁ CHIẾN LƯỢC NGÀNH KINH DOANH DỊCH VỤ VIỄN THÔNG CỦA TỔNG CÔNG TY TRUYỀN THÔNG ĐA PHƯƠNG TIỆN GIAI ĐOẠN 2006 - 2010 81 2.3.1. Sứ mệnh và tầm nhìn chiến lược phát triển của Tổng công ty truyền thông đa phương tiện 81 2.3.2. Chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông giai đoạn 2006 - 2010 82 2.3.3. Đánh giá chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông giai đoạn 2006-2010 85 2.4. ĐIỀU CHỈNH VÀ HOÀN THIỆN CHIẾN LƯỢC NGÀNH KINH DOANH DỊCH VỤ VIỄN THÔNG CỦA TỔNG CÔNG TY TRUYỀN THÔNG ĐA PHƯƠNG TIỆN ĐẾN NĂM 2010 93 CHƯƠNG 3: HOÀN THIỆN CHIẾN LƯỢC NGÀNH KINH DOANH DỊCH VỤ VIỄN THÔNG CỦA TỔNG CÔNG TY TRUYỀN THÔNG ĐA PHƯƠNG TIỆN ĐẾN NĂM 2010 3.1. Tổng hợp kết quả phân tích và dự báo môi trường 95 3.2. Khẳng định tầm nhìn chiến lược của ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông 98 3.3. Điều chỉnh mục tiêu chiến lược của ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông đến năm 2010 98 3.4. Các giải pháp chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông đến năm 2010 100 3.5. Các giải pháp chiến lược chức năng để triển khai chiến lược ngành kinh doanh dịch vụ viễn thông thành công 103 3.6. Một số điều kiện triển khai chiến lược thành công 109 3.6.1. Kiến nghị đối với Tổng công ty truyền thông đa phương tiện 109 3.6.2. Kiến nghị đối với các cơ quan quản lý nhà nước 110 KẾT LUẬN 112 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 114 DANH MỤC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT 1. 3G Third Generation Systems: Các hệ thống thế hệ thứ 3 cho phép truyền thông đa phương tiện và đang được chuẩn hoá dưới 3GPP 2. 3GPP Third- Generation Partnership Protocol: Giao thức đối tác thế hệ thứ 3 3. CDMA Code Divíion Multiple Access: Đa truy cập phân chia theo mã gói. 4. CEPT Hội nghị của Châu Âu về việc quản trị viễn thông và bưu chính. 5. GPRS Dịch vụ vô tuyến gói chung 6. GSM Hệ thống thông tin di động toàn cầu 7. ICT Công nghệ thông tin và truyền thông 8. Internet Là sự kết nối của các mạng sử dụng giao thức IP 9. IP Internet Protocol: Là giao thức truyền thông thường được các phần cứng truyền thông tạo nên mạng Internet sử dụng. 10. IT Công nghệ thông tin 11. ITU Liên minh viễn thông quốc tế 12. SMS Dịch vụ nhắn tin ngắn. Là dịch vụ cung cấp trong các mạng số. 13. WTO Tổ chức thương mại quốc tế 14. North America: trong đề tài gồm chỉ các nước: Canada và United States 15. APAC: Australia, China, India, Japan, Korea, Malaysia, New Zealand, Pakistan, Philippines, Singapore, Sri Lanka và Thailand. 16. CALA: Argentina, Brazil, Chile, Colombia, Dominican Republic, Ecuador và Mexico. 17. Europe: Austria, Denmark, Fance, Germany, Ireland, Netherlands, Norway, Poland, Portugal, Romania, Russia, Spain, Ukraine và United Kingdom. DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ 1. Bảng 1.1 - Bảng mô hình các chiến lược cạnh tranh tổng quát của Micheal Porter. 2. Bảng 1.2 - Bảng lượng giá các yếu tố của môi trường bên ngoài 3. Bảng 1.3 - Bảng lượng giá các yếu tố của môi trường bên trong 4. Bảng 1.4 - Bảng mô hình ma trận SWOT 5. Bảng 1.5 - Bảng ma trận hình thành các phương án chiến lược 6. Bảng 2.1 - Dự báo kinh tế Việt Nam 2007 - 2008 7. Bảng 2.2 - Một số dự báo về kinh tế quốc tế. 8. Bảng 2.3 - Bảng những thay đổi trong quy tắc điều tiết thị trường dịch vụ viễn thông tại Việt Nam. 9. Bảng 2.4 - Các đối thủ phát hành Game online của VTC tại thị trường Việt Nam. 10. Bảng 2.5 - Bảng báo cáo nguồn nhân lực của Tổng công ty đến 1/7/2007. 11. Bảng 2.6 - Bảng kết quả kinh doanh của Tổng công ty VTC 12. Bảng 2.7 - Bảng thực trạng tài sản và nguồn vốn của Tổng công ty năm 2006 13. Bảng 2.8 - Bảng thực trạng vốn đầu tư trong năm 2006 14. Bảng 2.9 - Các chỉ tiêu tài chính tổng hợp đánh giá sức mạnh tài chính của Tổng công ty trên thị trường. 15. Bảng 2.10 - Bảng lượng giá các yếu tố môi trường vĩ mô của Tổng công ty VTC. 16. Bảng 2.11 - Bảng lượng giá các yếu tố môi trường nội bộ của Tổng công ty VTC 17. Bảng 2.12 - Bảng ma trận tổng hợp SWOT của Tổng công ty. 18. Bảng 2.13 - Bảng ma trận danh mục đầu tư sản phẩm, dịch vụ của Tổng công ty. 19. Biểu đồ 2.1 - Tỷ lệ tính theo % phát triển Wimax các khu vực trên thế giới. 20. Biểu đồ 2.2 - Biểu đồ cơ cấu số lượng thuê bao Wimax trong Q1/2007 21. Biểu đồ 2.3 - Biểu đồ tỷ lệ % các nước trên thế giới triển khai Wimax theo tần số 22. Biểu đồ 2.4 - Biểu đồ tăng trưởng thuê bao điện thoại theo năm. 23. Biểu đồ 2.5 - Biểu đồ tăng trưởng thuê bao điện thoại theo tháng năm 2007 24. Biểu đồ 2.6 - Biểu đồ mật độ điện thoại tính trên 100 dân theo tháng năm 2007 25. Biểu đồ 2.7 - Biểu đồ tăng trưởng thuê bao Internet - Theo số thuê bao quy đổi. 26. Biểu đồ 2.8 - Biểu đồ tăng trưởng thuê bao Inrernet - Theo số người sử dụng 27. Biểu đồ 2.9 - Biểu đồ thị phần Internet ở Việt Nam - cuối năm 2006. 28. Biểu đồ 2.10 - Biểu đồ doanh thu qua các năm 29. Biểu đồ 3.1 - Biểu đồ xu thế các chỉ tiêu tài chính của Tổng công ty VTC đến năm 2010. 30. Sơ đồ 1.1 - Sơ đồ cấp chiến lược. 31. Sơ đồ 2.1 - Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Tổng công ty truyền thông đa phương tiện. ._.