Hoàn thiện chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty Sông Đà 1

trưng của nghành xây dựng cơ bản là vốn đầu tư lớn, thời gian thi công dài qua nhiều khâu nên vấn đề đặt ra là làm sao phải quản lý vốn tốt, có hiệu quả, đồng thời khắc phục được tình trạng thất thoát, lãng phí trong quá trình sản xuất, giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, tăng tính cạnh tranh cho doanh nghiệp. Để giải quyết vấn đề nói trên, công cụ hữu hiệu và đắc lực mà mỗi doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp xây lắp nói riêng cần có là các thông tin phục vụ cho quản lý đặc biệt là các thông tin về chi phí và giá thành sản phẩm. Chi phí sản xuất được tập hợp một cách chính xác kết hợp với việc tính đúng, tính đủ giá thành sản phẩm sẽ làm lành mạnh hoá các mối quan hệ kinh tế tài chính trong doanh nghiệp, góp phần tích cực vào việc sử dụng hiệu quản nguồn đầu tư. Xuất phát từ những vấn đề trên, qua thời gian thực tập tại Công ty Sông Đà 1 được sự giúp đỡ nhiệt tình của các thầy cô giáo đặc biệt là sự hướng dẫn tận tình của cô giáo Nguyễn Thanh Quý và phòng kế toán Công ty , em đã chọn đề tài “Hoàn thiện chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty Sông Đà 1” Kết cấu chuyên đề gồm hai phần: Phần I: Thực trạng công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại Công ty Sông Đà 1. Phần II: Phương hướng hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Sông Đà 1. Với những hạn chế về kiến thức và thời gian, nên bài viết của em còn nhiều thiếu sót, em mong nhận được sự chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo cũng như cán bộ và nhân viên trong phòng kế toán Công ty Sông Đà 1. Em xin chân thành cảm ơn ! Phần I: thực trạng công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty Sông Đà 1 I. Đặc điểm tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh tại Công ty Sông Đà 1 Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Sông Đà 1 Công ty Sông Đà 1 là một Doanh nghiệp Nhà nước, trực thuộc Tổng Công ty Sông Đà, có trụ sở chính tại 106 Nguyễn Chí Thanh – Hà Nội. Khi mới thành lập vào ngày 20/11/1990, Công ty có tên là chi nhánh xây dựng Sông Đà 1. Sau đó được nâng cấp thành Công ty Sông Đà 1 theo Quyết định số 130A/BXD – TCLĐ của Bộ Xây dựng ngày 26/03/1993 với tổng số vốn pháp định là 2.499 triệu đồng. Tuy mới được thành lập trong thời gian chưa dài song Công ty Sông Đà 1 đã có rất nhiều cố gắng trong việc xây dựng, phát triển và hoàn thiện bộ máy tổ chức. Cho đến nay, Công ty đã có 04 xí nghiệp, 01 xưởng, 02 ban quản lý dự án và các đội xây dựng là các đơn vị trực thuộc Công ty. Xí nghiệp Sông Đà 1.01; Xí nghiệp Sông Đà 1.02; Xí nghiệp Sông Đà 1.03; Xí nghiệp Sông Đà 1.04; Các đội xây dựng: Đội xây lắp điện; Đội xây dựng số 16; Xưởng gia công cơ khí. Trải qua mười năm xây dựng và phát triển, Công ty Sông Đà 1 đã xây dựng được cho mình một đội ngũ những kỹ sư, công nhân lành nghề, giàu kinh nghiệm, đầu tư, mua sắm nhiều trang thiết bị hiện đại,... Để đảm bảo sự tồn tại và phát triển trong cơ chế thị trường, Công ty đã tích cực, chủ động tham gia vào thị trường, không thụ động, ỷ lại cấp trên. Kết quả là Công ty đã tạo được uy tín lớn trên thị trường xây lắp. 2. Chức năng, nhiệm vụ sản xuất và qui trình của hoạt động sản xuất xây lắp Công ty Sông Đà 1 có các chức năng, nhiệm vụ sản xuất chính sau: Xây dựng các đường dây và trạm biến áp đến 35 KV; Xây dựng đường bộ; Xây dựng kênh mương, kè cống và các trạm bươm; Nhận thầu san lấp, nạo vét và thi công nền móng các công trình; Đầu tư và phát triển kinh doanh nhà; Kinh doanh vật tư, vật liệu xây dựng; Xuất nhập khẩu trực tiếp máy móc và vật liệu xây dựng; Thi công lắp đặt các hệ thống xây dựng; Thiết kế thi công nội ngoại thất các công trình; Xây dựng các công trình dân dụng. Qui trình công nghệ sản xuất sản phẩm ở Công ty Sông Đà 1 có thể tóm tắt qua sơ đồ sau: Đấu thầu và nhận thầu xây lắp Lập kế hoạch xây lắp công trình Tiến hành thi công xây lắp Mua sắm vật liệu, thuê nhân công Giao nhận công trình, hạng mục công trình hoàn thành Duyệt, quyết toán công trình, hạng mục công trình Thanh lý hợp đồng bàn giao công trình Sơ đồ 01: Qui trình công nghệ sản xuất sản phẩm xây lắp (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) 3. Tổ chức bộ máy quản lý và tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Sông Đà 1 3.1. Sơ đồ Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý và hoạt động của Công ty Ban Giám đốc Công ty Các công trình trọng điểm của Công ty Phòng quản lý kỹ thuật Phòng kinh tế thị trường Phòng tài chính kế toán Phòng tổ chức hành chính Ban quản lý các dự án xây dựng Xí nghiệp Sông Đà 1.01 Xí nghiệp Sông Đà 1.02 Xí nghiệp Sông Đà 1.03 Xí nghiệp Sông Đà 1.04 Xưởng gia công cơ khí Các đội xây dựng trực thuộc Công ty Sơ đồ 02: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý Công ty Sông Đà 1 (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) 3.2. Tổ chức bộ máy quản lý Là một doanh nghiệp Nhà nước, Công ty Sông Đà 1 thực hiện việc tổ chức quản lý theo một cấp. Giúp việc cho Giám đốc là ba Phó Giám đốc và các phòng ban chức năng Giám đốc Công ty: Do Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty bổ nhiệm, chịu trách nhiệm trước Tổng Giám đốc, Hội đồng quản trị và trước pháp luật trong việc ra các quyết định và điều hành hoạt động Công ty Phó Giám đốc thi công: Chịu trách nhiệm về sản xuất kinh doanh, tổ chức lao động trong toàn Công ty, đồng thời tổ chức quản lý và điều hành vật tư cơ giới trong toàn Công ty, tổ chức về hành chính và bảo vệ nhân sự Phó Giám đốc kinh tế: Giúp Giám đốc Công ty trong lĩnh vực kỹ thuật, điều hành việc giám sát chất lượng kỹ thuật công trình, hạng mục công trình. Các phòng ban chức năng gồm có: Phòng quản lý kỹ thuật: Là bộ phận chức năng của Công ty, tham mưu giúp việc cho Giám đốc Công ty trong lĩnh vực quản lý kỹ thuật, chất lượng công trình, công tác an toàn lao động và các hoạt động khoa học kỹ thuật. Phòng kinh tế thị trường: Giúp Giám đốc Công ty trong công tác lập kế hoạch sản xuất kinh doanh, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch sản xuất, điều hành và quản lý xe máy, vật tư thiết bị cơ giới của các đơn vị. Phòng kế toán tài chính: Là phòng nghiệp vụ, giúp việc cho Giám đốc Công ty trong việc tổ chức và chỉ đạo thực hiện toàn bộ công tác tài chính kế toán, thông tin kinh tế, tổ chức hạch toán kinh tế trong nội bộ Công ty theo chế độ chính sách và Pháp lệnh Kế toán thống kê của Nhà nước và những qui định cụ thể khác của Công ty, của Tổng Công ty về công tác quản lý kinh tế tài chính. Phòng tổ chức hành chính: Là sự hợp nhất của hai phòng: Tổ chức lao động và hành chính, tham gia giúp việc cho Giám đốc Công ty trong việc tổ chức thực hiện công tác hành chính, bảo vệ theo đúng chế độ chính sách của Đảng, Nhà nước và Công ty 3.3. Tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty có đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh đa dạng, trong đó sản xuất xây dựng là hoạt động sản xuất chính. Ngoài ra, Công ty còn thực hiện một số hoạt động phụ hoặc phụ trợ khác phục vụ cho hoạt động sản xuất chính như: sản xuất vật liệu xây dựng, cung ứng vật tư, cấu kiện bê tông, sửa chữa xe máy,... Tuy nhiên, ở Công ty, các khâu này không khép kín và không liên kết chặt chẽ vì các xí nghiệp ở xa nhau và xa địa điểm công trình xây dựng. Các đơn vị thành viên trong Công ty theo tư cách pháp lý được chia làm hai loại: Các đơn vị trực thuộc: Có tư cách pháp nhân không đầy đủ, có tổ chức kế toán riêng là các xí nghiệp. Các đơn vị này có đặc điểm: qui mô khá lớn, kế hoạch sản xuất kinh doanh ổn định, làm ăn có lãi, có trụ sở ở nhiều địa phương trên cả nước, được cấp trên uỷ quyền giao dịch, quan hệ với các cơ quan Nhà nước cũng như các cơ quan nước ngoài. II. tổ chức bộ máy kế toán, công tác kế toán và sổ kế toán của công ty sông đà 1. 1. Tổ chức bộ máy kế toán và công tác kế toán ở doanh nghiệp Để phù hợp với công tác hạch toán kế toán, bộ máy kế toán của Công ty hiện nay được tổ chức như sau: 1.1. Sơ đồ Kế toán trưởng Kế toán thanh toán, tín dụng ngân hàng Kế toán tổng hợp Kế toán TSCĐ, vật tư, công cụ, dụng cụ thủ quỹ Kế toán tiền lương, BHXH, BHYT Các ban kế toán xí nghiệp Phó Kế toán trưởng ` 1.2. Chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận Kế toán trưởng: Điều hành chung toàn bộ công việc kế toán trong Công ty Phó Kế toán trưởng: Thay mặt Kế toán trưởng khi Kế toán trưởng vắng mặt và phụ trách công tác kế toán quản trị, phụ trách công tác kế toán khối văn phòng toàn Công ty… Kế toán thanh toán, tín dụng, tiền gửi ngân hàng: Phụ trách thanh toán, theo dõi các nghiệp vụ liên quan đến tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, các khoản tạm ứng, hoàn ứng của cán bộ công nhân viên và các đơn vị trực thuộc. Kế toán tổng hợp: Có nhiệm vụ ghi sổ Nhật ký chung theo trình tự thời gian và định khoản kế toán của tất cả các nghiệp vụ kinh tế phát sinh (các số liệu ghi sổ Nhật ký chung sau đó sẽ được tự động cập nhật sang Sổ Cái và các sổ kế toán chi tiết có liên quan). Cuối kỳ, kiểm tra đối chiếu số liệu với các kế toán phần hành, các đơn vị thành viên, tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm của từng công trình, khoá sổ kế toán cuối kỳ, lưu chứng từ kế toán và làm các báo cáo quyết toán. Kế toán tài sản cố định, vật tư, công cụ dụng cụ, thủ quỹ: Theo dõi tình hình nhập xuất vật tư, công cụ dụng cụ, tăng, giảm, trích khấu hao tài sản cố định, quản lý tiền. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương: Chịu trách nhiệm tính và thanh toán lương và bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn trong Công ty, lập Bản tổng hợp tiền lương 2. Hệ thống sổ kế toán Hiện nay, Công ty đang áp dụng thống nhất hình thức sổ Nhật ký chung trong toàn Công ty. Công tác kế toán được thực hiện trên máy vi tính đã được cài đặt sẵn chương trình kế toán SongDa Accounting System . Ta có sơ đồ trình tự hạch toán theo hình thức Nhật ký chung như sau: Hoá đơn, chứng từ gốc Sổ Nhật ký chung Sổ chi tiết Sổ Nhật ký đặc biệt Sổ Cái TK111, 112, 152, 153,... Sổ tổng hợp chi tiết Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính Chú thích: Ghi hàng ngày Ghi định kỳ Quan hệ đối chiếu Sơ đồ 04: Sơ đồ tổ chức sổ kế toán (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) IIi. Tổ chức hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp tại công ty Sông Đà 1 Trước khi đi vào thực tế công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp của Công ty Sông Đà 1 chúng ta cần tìm hiểu qua đặc điểm chi phí sản xuất ở Công ty Là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xây lắp nên chi phí sản xuất của Công ty cũng bao gồm 4 khoản mục phí đó là: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sử dụng máy thi công và chi phí sản xuất chung. Các công trình trước khi bắt đầu thi công đều phải lập dự toán cho từng khoản mục phí và đó là cơ sở để đánh giá tình hình thực hiện chỉ tiêu giá thành và hiệu quả hoạt động của Công ty Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp của Công ty bao gồm toàn bộ giá trị vật liệu cần thiết để tạo ra sản phẩm hoàn thành. Giá trị vật liệu bao gồm giá trị thực tế của vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu, động lực, phụ tùng phục vụ cho máy móc, phương tiện thi công. Chi phí nhân công trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp của Công ty bao gồm các khoản chi trả lương cho người lao động, không kể các khoản trích BHYT, BHXH, KPCĐ tính trên quỹ lương của công nhân trực tiếp sản xuất. Ngoài tiền lương trả cho người công nhân trực tiếp sản xuất trong biên chế doanh nghiệp, chi phí nhân công trực tiếp của Công ty còn bao gồm cả tiền công trả cho lao động thuê ngoài. Trong khoản mục chi phí nhân công trực tiếp không bao gồm tiền lương và các khoản trích theo lương của công nhân điều khiển máy thi công. Chi phí sử dụng máy thi công Là những khoản chi phí liên quan đến việc sử dụng máy thi công để hoàn thành sản phẩm của Công ty, các khoản chi phí này bao gồm: khấu hao máy thi công, tiền lương công nhân vận hành máy thi công (không kể các khoản BHXH, BHYT, KPCĐ tính trên lương của công nhân vận hành máy thi công), chi phí nhiên liệu vận hành máy thi công, chi phí thuê máy thi công,...nhưng việc theo dõi khoản chi phí máy thi công có thể thay đổi theo từng công trình. Với những công trình sử dụng máy thi công ít thì việc hạch toán tiền lương công nhân vận hành máy thi công và chi phí thuê ngoài máy thi công được hạch toán vào chi phí sản xuất chung. Chi phí sản xuất chung Là chi phí phục vụ cho sản xuất nhưng không trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất, khoản chi phí này bao gồm: lương chính, lương phụ và các khoản phụ cấp mang tính chất lương của đội quản lý, các khoản trích BHXH, BHYT, KPCĐ tính trên quỹ lương công nhân trực tiếp sản xuất, công nhân vận hành máy thi công và nhân viên quản lý đội thuộc biên chế doanh nghiệp, chi phí công cụ dụng cụ, chi phí dịch vụ mua ngoài như điện, nước, các chi phí bằng tiền khác như bảo hiểm công trình, chi giao dịch,... Sản phẩm Công ty sản xuất ra là các công trình xây dựng. Đối tượng được Công ty sử dụng để ký kết các hợp đồng thi công là công trình nên đối tượng hạch toán chi phí sản xuất tại Công ty được xác định theo công trình, hạng mục công trình. Các khoản chi phí trên đây (chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sử dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung) được tập hợp theo từng đơn vị thi công và theo từng công trình, hạng mục công trình để tính giá thành. 1. Tổ chức hạch toán chi phí sản xuất 1.1. Tổ chức hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Để tiến hành quá trình xây lắp, vật liệu đóng một vai trò quan trọng trong các yếu tố chi phí đầu vào. Đối với Công ty, nguyên vật liệu trực tiếp là khoản mục chi phí cơ bản và chiếm tỷ trọng lớn nhất trong toàn bộ chi phí sản xuất của Công ty. Vật liệu sử dụng khác nhau và được sử dụng cho các mục đích khác nhau. Do các công trình thi công phân bố ở nhiều nơi, xa Công ty nên để tạo thuận lợi và đáp ứng tính kịp thời của việc cung ứng vật liệu, Công ty giao cho các đối tượng thi công tự tìm các nguồn cung cấp vật liệu bên ngoài dựa trên cơ sở định mức được đưa ra. Để tiến hành mua ngoài vật liệu, trên cơ sở định mức đã có, đội trưởng đội thi công tiến hành viết giấy đề nghị tạm ứng gửi lên Phòng kế toán tài chính, sau đó khi được xét duyệt và nhận tiền tạm ứng, chỉ huy công trình hoặc nhân viên quản lý chủ động mua ngoài vật liệu và chuyển tới công trình, thủ kho công trình tiến hành lập phiếu nhập kho. Sau đó căn cứ vào nhu cầu sử dụng, thủ kho lập phiếu xuất kho vật tư sử dụng cho thi công công trình, giá vật liệu xuất kho được tính theo phương pháp giá thực tế đích danh. Mặt khác, còn với việc các nguyên vật liệu mua về và được đem cho tới chân các công trình để sử dụng ngay sẽ được tiến hành lập phiếu nhập kho xuất thẳng. phiếu xuất kho Ngày 26 tháng 12 năm 2002 Số: Nợ TK 621 Có TK 152 Họ tên người nhận hàng: Hoàng Anh Địa chỉ (Bộ phận): Đội bê tông Lý do xuất: Phục vụ công trình SeaGames – SVĐTT Xuất tại kho: Công trình SeaGames STT Tên vật tư Mã số ĐVT Số lượng Đơn giá Thành tiền Yêu cầu Thực xuất A B C D 1 2 3 4 1 Xi măng Hoàng Thạch MX32 Tấn 40 40 681.818 27..272.720 ... ... ... ... ... ... ... ... Cộng ´ ´ ´ ´ 27.272.720 Cộng thành tiền (Bằng chữ): Hai mươi bảy triệu hai trăm bảy mươi hai nghìn bảy trăm hai mươi đồng chẵn% Xuất ngày 31 tháng 12 năm 2002 Thủ trưởng đơn vị Phụ trách bộ phận sử dụng Phụ trách cung tiêu Người nhận hàng Thủ kho (Ký, đóng dấu) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Cuối mỗi tháng, các phiếu xuất kho được kế toán đội tập hợp và lên bảng kê xuất kho vật tư. Bảng kê xuất kho vật tư phải được sự ký duyệt của đội trưởng, cán bộ kỹ thuật và kế toán đội Bảng kê xuất kho vật tư Tháng 12/2002 Công trình: SeaGames – SVĐ trung tâm Chứng từ Tên vật tư Tổng số CPNVLTT CPMTC CPSX chung SH NT NVL CCDC SGL600 20/12 Xăng, dầu 1..267.860 1.267.680 ... ... ... ... ... ... ... ... SGX13 31/12 Xi măng 27.272.720 27.272.720 ... ... ... ... ... ... ... ... SGC534 20/12 Vòng bi 150.000 SGC596 20/12 Xe cải tiến 1.089.000 ... ... ... ... ... ... ... ... Cộng 1.042.325.352 4.964.574 3.868.341 7.603.500 Đội trưởng Cán bộ kỹ thuật (Ký, họ tên) (Ký, họ tên) Bảng 1.1: Bảng kê xuất kho vật tư(Nguồn: Công ty Sông Đà 1) Định kỳ, khoảng 5 – 7 ngày, kế toán đội tiến hành thanh toán chứng từ lên phòng kế toán Công ty. Các chứng từ gồm: Phiếu xuất kho, Bảng kê xuất kho vật tư hàng tháng vào cuối mỗi tháng, các chứng từ về thanh toán tạm ứng và các giấy tờ khác liên quan. Cuối quý, trên cơ sở các bảng kê xuất kho vật tư, kế toán tổng hợp lập Bảng tổng hợp vật liệu cho mỗi công trình. Bảng tổng hợp vật liệu Quý IV/2002 – Công trình: SeaGames Mục đích Thời gian SD Vật liệu trực tiếp Sử dụng máy thi công Sản xuất chung NVL CCDC Tháng 10 824.526.666 2.516.104 3.437.120 2.360.486 Tháng 11 1.524.967.587 6.700.000 4.568.424 5.176.431 Tháng 12 1.042.325.352 4.964.574 3.868.341 7.603.500 Quý IV 3.391.819.605 14.180.678 11.873.885 15.140.417 Bảng 1.2: Bảng tổng hợp vật liệu (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) Các bút toán hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp trên cơ sở Nhật ký chung được phản ánh qua sơ sau: TK111,112 TK141 TK152 TK621 TK152 Tạm ứng VL nhập kho Xuất sản xuất Vật liệu thừa TK1331 Thuế GTGT TK154 Mua vật liệu xuất thẳng cho sản xuất Kết chuyển Sơ đồ 03: Sơ đồ hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) Mẫu sổ Nhật ký chung, sổ chi tiết và Sổ Cái TK 621 như sau: Số CT Ngày CT Ngày GS Diễn giải TK đối ứng Phát sinh Nợ Phát sinh Có Số dư ... ... ... ... ... ... ... ... SGX10 24/12 24/12 Gạch đặt A1 621 15.000.000 (xuất kho) 152 15.000.000 ... ... ... ... ... ... ... ... SGX13 31/12 31/12 Xuất kho 621 27.272.720 xi măng 152 27.272.720 ... ... ... ... ... ... ... ... KC1 31/12 31/12 Kết chuyển CP NVLTT 1.042.325.352 1.042.325.352 ... ... ... ... ... ... ... ... Cộng ... ... ... Bảng 1.3: Nhật ký chung (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) sổ chi tiết – tk 621 Quý IV/2002 6210505 – Công trình SeaGames – SVĐ trung tâm Số dư đầu kỳ:...................... Số CT Ngày CT Ngày GS Diễn giải TK đối ứng Phát sinh Nợ Phát sinh Có Số dư ... ... ... ... ... ... ... ... SGX10 24/12 31/12 XK gạch đặc A1 152 15.000.000 ... ... ... ... ... ... ... ... SGX13 31/12 31/12 XK xi măng 152 27.272.720 ... ... ... ... ... ... ... ... KC – 1 31/12 31/12 K\C CPNCLTT 154 1.403.219.475 Cộng phát sinh ´ 3.391.819.605 3.391.819.605 Số dư cuối kỳ:................... Bảng 1.4: Sổ chi tiết – TK 621 Sổ cái tk 621 Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Quý IV/2002 – Công trình Seagames – SVĐ trung tâm Số CT Ngày CT Ngày GS Diễn giải TK ĐƯ Phát sinh Nợ Phát sinh Có Số dư ... ... ... ... ... ... ... ... SGX13 31/12 31/12 XK xi măng 152 ... ... ... ... ... ... ... ... KC – 1 31/12 31/12 K\C CPNVLTT 154 Cộng phát sinh 26.311.673.669 26311.673.669 Bảng 1.5: Sổ Cái TK 621 (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) 1.2. Tổ chức hạch toán chi phí nhân công trực tiếp Trong tổng chi phí sản xuất của Công ty, chi phí nhân công trực tiếp chiếm tỷ trọng khá lớn. Tổ chức hạch toán chi phí nhân công trực tiếp vì vậy cũng có ý nghĩa quan trọng. Hạch toán đầy đủ và chính xác chi phí nhân công không những cung cấp thông tin hữu hiệu cho quản lý, phản ánh nhu cầu thực sự về lao động tại mỗi công trình để có biện pháp tổ chức sản xuất thích hợp mà còn có tác dụng tâm lý đối với người lao động. Tại Công ty hiện nay đang áp dụng hai hình thức trả lương: hình thức trả lương của đội thi công là do kế toán đội thực hiệ có sự kiểm tra theo dõi của đội trưởng và Phòng tổ chức hành chính, Phòng Kế toán Công ty (khi thanh toán chứng từ). Đối với lao động trực tiếp trong biên chế Chứng từ ban đầu để hạch toán là các Hợp đồng làm khoán, Biên bản thanh lý hợp đồng, bảng chấm công cùng các chứng từ khác có liên quan. Hợp đồng làm khoán do chỉ huy công trình, kế toán công trình và tổ trưởng các tổ nhận khoán tiến hành lập khi giao khoán công việc. Trong hợp đồng làm khoán có ghi rõ ghi tiết về khối lượng công việc được giao, yêu cầu kỹ thuật và đơn giá khoán. Đơn giá khoán là đơn giá cùng từng phần việc. Hợp đồng làm khoán được lập thành hai (02) bản, một (01) bản giao cho bên giao khoán, một (01) bản giao cho bên nhận khoán để thuận tiện cho việc theo dõi tình hình công việc. Cùng với Hợp đồng làm khoán là biên bản thanh lý hợp đồng. Trên cơ sở của Hợp đồng giao khoán, tổ trưởng các tổ tiến hành chấm công cho các tổ viên và có kế hoạch trả lương phù hợp. Hàng tháng, kế toán công trình lập bảng thanh toán lương cho từng tổ trên cơ sở bảng chia lương tại mỗi tổ. Bảng chia lương do tổ trưởng lập có sự ký duyệt của chỉ huy công trình. Tại quý IV năm 2002, công trình Seagames chủ yếu là thuê nhân công bên ngoài để tiến hành xây lắp, do đó hợp đồng làm khoán không lập trong thời gian này, vì thế việc hạch toán chi phí nhân công trực tiếp tại Quý IV của công trình Seagames là không có. Đối với lao động trực tiếp thuê ngoài Lao động trong biên chế của Công ty thường không nhiều mà nhu cầu sử dụng nhân công lại rất lớn nên Công ty phải thuê thêm lao động bên ngoài. Đối với lực lượng này, Công ty giao cho chỉ huy công trình quản lý, trả lương theo hình thức khoán gọn, mức khoán dựa trên cơ sở định mức của từng phần việc. Tổng số lương phải trả cho nhân viên thuê ngoài được hạch toán vào tài khoản 3388. Chứng từ ban đầu để hạch toán đối với lao động thuê ngoài là hợp đồng giao khoán nhân công, biên bản xác nhận khối lượng đã hoàn thành và Biên bản thanh lý hợp đồng giao khoán nhân công, Biên bản thanh lý hợp đồng để lập biên bản xác nhận khối lượng đã hoàn thành. Hợp đồng giao khoán nhân công (Số 01/ HĐGKNC) Căn cứ Pháp lệnh Hợp đồng kinh tế; Căn cứ vào yêu cầu thực tế của công trường Hôm nay, ngày ... tháng ... năm ... tại công trường Seagames – SVĐ trung tâm. Chúng tôi gồm: 1. Đại diện cho đơn vị giao thầu (Bên A) - Ông : ............................. – Chức vụ: Cán bộ kỹ thuật Công ty Sông Đà 1 2. Đại diện cho đơn vị nhận thầu (Bên B) - Ông: .............................. - Chức vụ: Tổ trưởng Sau khi bàn bạc thoả thuận thống nhất ký Hợp đồng giao khoán nhân công này với các điều khoản sau: Điều 1: Khối lượng thanh toán Căn cứ vào khối lượng thực tế Điều 2: Đơn giá giao khoán Tại công trình Seagames – SVĐ trung tâm TT Nội dung ĐVT Đơn giá (đ) Điều 3: Trách nhiệm của mỗi bên Bên B: Bên B có trách nhiệm thực hiện các công việc do kỹ thuật bên A yêu cầu. Đảm bảo bố trí nhân lực cùng thiết thiết bị phục vụ công tác thi công kịp thời để đáp ứng tiến độ thi công, đảm bảo các công tác kỹ thuật về các công việc trên. Bên A: Tạo điều kiện thuận lợi cho bên B thi công. Cử cán bộ kỹ thuật giám sát và điều chỉnh khi có phát sinh Điều 4: Thể thức thanh toán ... Điều 5: Điều khoản chung ... biên bản xác nhận khối lượng đã hoàn thành (Theo hợp đồng số:..........) (Dùng để thanh toán lương) Công trình Seagames – SVĐ trung tâm Tổ: Bê tông TT Công việc Đơn vị tính Khối lượng Đơn giá nhân công Thành tiền Cộng ´ ´ ´ Thanh toán đợt này: Người nhận thanh toán Kỹ thuật Phòng QLKT Bảng 2.1: Biên bản xác nhận khối lượng đã hoàn thành (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) Trên cơ sở của hợp đồng giao khoán nhân công, tổ trưởng các tổ sẽ tiến hành chấm công cho các tổ viên và có kế hoạch trả lương phù hợp. Hàng tháng, kế toán công trình lập Bảng thanh toán lương cho từng tổ trên cơ sở Biên bản xác nhận khối đã thanh hoàn thành, hợp đồng giao khoán nhân công Bảng thanh toán tiền lương tháng 12/2002 Tổng quỹ lương được chi: Theo BB xác nhận khối lượng đã hoàn thành tháng 12/2002 theo HĐ số 01/ HĐGKNC TT Họ tên Chức danh Ngày công Hệ số quy đổi Ngày công qui đổi Đơn giá công qui đổi Lượng thực trả Ký nhận ... ... ... ... ... ... ... ... ... Cộng Bảng 2.2: Bảng thanh toán lương tháng 12/2002 Cuối tháng, khi kế toán đội thanh toán chứng trừ về tiền lương , kế toán tổng hợp tiến hành kiểm tra tính pháp lý của chứng từ và lập Bảng phân bổ tiền lương và BHXH cho từng công trình. Bảng phân bổ tiền lương và bhxh Tháng 12/2002 TT Đối tượng sử dụng Ghi Nợ TK Chi tiết ra công trình Tổng ... Seagames-SVĐ TT ... A TK 622 1 Tiền lương CNTTSX trong biên chế 0 2 Tiền lương CNTTSX thuê ngoài 197.098.280 Cộng A 197.098.280 B TK 627 1 Tiền lương công nhân lái máy 0 2 Tiền lương NVQl trong biên chế 58.252.335 3 Tiền lương NVQL ngoài biên chế 0 4 19% BHXH trên lương trong lao 7.366.917 động biên chế Cộng B 65.619.252 Bảng 2.2: Bảng phân bổ tiền lương và BHXH Cuối quý, căn cứ vào các Bảng phân bổ lương và BHXH kế toán tổng hợp lập Bảng tổng hợp lương công nhân trực tiếp thi công cho từng công trình. Tổng hợp lương công nhân trực tiếp thi công Số: Quý IV/2002 – Công trình Seagames – SVĐ trung tâm TT Tên tổ Tổ trưởng TL lao động thuê ngoài Lao động trong biên chế Tiền lương 6% khấu trừ Còn lại được lĩnh 19% vào CP ... ... ... ... ... ... ... ... Cộng 817.684.780 Căn cứ vào các chứng từ về lương và Bảng tổng hợp lương công nhân trực tiếp thi công, kế toán vào sổ Nhật ký chung, Sổ cái, Sổ chi tiết TK 622 và các tài khoản có liên quan. Các bút toán về hạch toán chi phí nhân công trực tiếp trê sổ Nhật ký chung được phản ánh qua sơ đồ sau: TK11,112 TK141 TK334 TK622 TK154 Tạm ứng Thanh toán TL TL phải trả CN trong biên chế trong biên chế Kết chuyển TK3388 Thanh toán TL TL phải trả CN CN thuê ngoài thuê ngoài Thanh toán tiền lương công nhân thuê ngoài Sơ đồ 05: Sơ đồ hạch toán chi phí nhân công trực tiếp (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) sổ chi tiết tài khoản Quý IV/2002 6220505 – Công trình Seagames – SVĐ trung tâm Số dư đầu kỳ:.................... Số CT Ngày CT Ngày GS Diễn giải TK ĐƯ Phát sinh Nợ Phát sinh Nợ Số dư ... ... ... ... ... ... ... ... K40 31/12 31/12 CPNC thuê ngoài 3388 176.124.000 SGL629 31/12 31/12 Thuê bảo vệ 1111 8.689.280 ... ... ... ... ... ... ... ... KC-1 K\C CPNC trực tiếp 154 817.684.780 Số dư cuối kỳ:.................... Bảng 2.4: Sổ chi tiết tài khoản (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) sổ cái – tk 622 Quý IV/2002 Số CT Ngày CT Ngày GS Diễn giải TK ĐƯ Phát sinh Nợ Phát sinh Nợ Số dư ... ... ... ... ... ... ... ... K40 31/12 31/12 CPNC thuê ngoài 3388 176.124.000 ... ... ... ... ... ... ... ... KC-1 K\C CPNC TT 154 1.013.377.461 Cộng phát sinh 1.013.377.461 1.013.377.461 Bảng 2.5: Sổ cái TK 622 (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) 1.3. Tổ chức hạch toán chi phí sử dụng máy thi công Trong sản xuất xây lắp, quy mô thi công thường lớn, cường độ thi công cao. Do vậy sức lao động của con người đôi khi không đáp ứng được đòi hỏi của công việc. Xuất phát từ thực tế đó, việc sử dụng máy thi công trong hoạt động xây lắp là việc làm tất yếu và có ý nghĩa kinh tế cao. Vì vậy, chi phí sử dụng máy thi công là chi phí đặc thù trong lĩnh vực xây lắp Đối với Công ty Sông Đà 1, việc sử máy thi công có một vai trò hết sức quan trọng, đảm bảo cho tiến độ và chất lượng thi công công trình. Toàn bộ chi phí sử dụng máy thi công của Công ty bao gồm: chi phí khấu hao máy thi công, chi phí sửa chữa máy thi công, chi phí thuê ngoài máy thi công,... và toàn bộ các chi phí trên được hạch toán trên TK 623. Nhưng có một số công trình do việc sử dụng máy thi công ít và việc thuê máy cũng không nhiều thì Công ty hạch toán chi phí nhân công vận hành máy thi công vào chi phí sản xuất chung (TK 6271 và TK 6278s). Để tạo quyền chủ động trong việc thi công, Công ty giao tài sản, xe máy cho các đội quản lý. Việc điều hành xe máy và theo dõi sự hoạt động của nó được đặt dưới sự điêù khiển trực tiếp của đội và có sự giám sát của Công ty. Công tác tổ chức hạch toán chi phí sử dụng máy thi công diễn ra như sau: Đối với máy thi công của đội Hạch toán chi phí khấu hao máy thi công Máy thi công của đội được theo dõi cả về mặt hiện vật và giá trị tại Phòng kỹ thuật và kế toán. Phương pháp khấu hao sử dụng tại Công ty là phương pháp khấu hao đều. Hàng tháng, kế toán tài sản cố định tính và lập bảng kê khấu hao và trích trước sửa chữa lớn máy thi công. Máy thi công phục vụ trực tiếp cho công trình đó. Đây là cơ sở để kế toán hạch toán chi phí khấu hao máy thi công Bảng kê khấu hao và trích trươc sửa chữa lớn máy thi công Tháng 12/2002 – Công trình Seagames – SVĐ trung tâm STT Tên máy Mức khấu hao Trích trước SCL Cộng 1 Máy toán đặc Nikon 4.498.000 4.498.000 2 Máy đầm Robin 1 15.714.286 15.714.286 ... ... ... ... ... Cộng 5.755.000 5.755.000 Bảng 3.1: Bảng kê khấu hao và trích trước sửa chữa lớn máy thi công (Nguồn: Công ty Sông Đà 1) Hạch toán chi phí nguyên vật liệu chạy máy thi công Việc hạch toán chi phí xăng, dầu chạy máy tương tự như hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp. Căn cứ để kế toán Công ty hạch toán chi phí nguyên vật liệu chạy máy thi công là Phiếu xuất kho, Bảng kê xuất kho vật tư, Bảng tổng hợp vật liệu và các chứng từ liên quan khác như: Hoá đơn GTGT, hoá đơn mua hàng,... Hạch toán tiền lương công nhân điều khiển máy thi công Căn cứ vào tình hình sử dụng máy thi công, kế toán công trình lập Bảng chấm công cho công nhân điều khiển máy thi công. Sau đó căn cứ vào Bảng chấm công để lập Bảng thanh toán tiền tiền lương. Đây là cơ sở ban đầu để kế toán tính lương phải trả cho công nhân điều khiển máy thi công Ngoài ra, còn một số chi phí khác phục vụ máy thi công như: chi phí sửa chữa máy thi công, chi phí bảo hiểm máy thi công, chi phí khác bằng tiền phục vụ cho hoạt động của máy. Quy mô phát sinh các khoản chi phí này thường nhỏ hoặc không phát sinh. Để hạch toán các khoản chi phí này, kế toán căn cứ vào các hoá đơn (GTGT), hoá đơn mua hàng, Hợp đồng thuê sửa chữa máy,... Đối với máy thi công thuê ngoài Trong trường hợp Công ty không có loại máy phù hợp cho việc thi công, hơn nữa, đối với những loại máy này, chi phí đi thuê ít hơn so với chi phí khấu hao của máy thi công nếu Công ty mua máy để làm thì Công ty sẽ sử người đi thuê. Thông thường, phương thức thuê máy Công ty áp dụng là thuê cả máy và người ._.