Hoàn thiện các dịch vụ và nâng cao chất lượng hoạt động của các Ngân hàng thương mại Việt Nam

Môc lôc Trang Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng I: C¸c lo¹i h×nh dÞch vô cña ng©n hµng th­¬ng m¹i I. Kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i 3 1. Kh¸i niÖm 3 2. C¸c chøc n¨ng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 4 II. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña dÞch vô ng©n hµng 6 1. Tæng quan dÞch vô ng©n hµng trong c¸c mèc lÞch sö 6 2. Cuéc c¸ch m¹ng dÞch vô ng©n hµng thËp niªn 90 7 3. Vai trß cña dÞch vô ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i 9 III. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô c¬ b¶n cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 11 1. DÞch vô tÝn th¸c 11 2. DÞch vô chuyÓn tiÒn 12 3. DÞch vô nhê thu 12 4. DÞch vô ph¸t hµnh th­ tÝn dông 13 5. DÞch vô b¶o l·nh 14 6. DÞch vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ 15 7. NhËn xÐt chung 17 Ch­¬ng II: Hoµn thiÖn c¸c dÞch vô cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam I. Tæng quan vÒ hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam 21 HÖ thèng tæ chøc ng©n hµng 21 Sù ph¸t triÓn cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam 22 Xu h­íng ph¸t triÓn 24 II. §a d¹ng ho¸ quy m« vµ c¸c h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i 27 Sù cÇn thiÕt ph¶i ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô ng©n hµng th­¬ng m¹i 27 Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn dÞch vô cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam hiÖn nay 32 III. Th¸ch thøc ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam 43 Khã kh¨n tõ bªn trong nÒn kinh tÕ 43 Kh¶ n¨ng biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi g©y ¶nh h­ëng xÊu tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i 44 Th¸ch thøc ®Æt ra tõ HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü 45 Ch­¬ng III: Nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam I. §Þnh h­íng chung 49 II. Nh÷ng kiÕn nghÞ chung ®èi víi ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc 52 1. VÒ phÝa ChÝnh phñ 52 2. §èi víi Ng©n hµng Nhµ n­íc 56 3. VÒ tæ chøc triÓn khai, thùc hiÖn 58 III. KiÕn nghÞ ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam 58 Ho¹ch ®Þnh vµ lùa chän chiÕn l­îc ph¸t triÓn dÞch vô phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi ng©n hµng 58 CÊu tróc l¹i bé m¸y tæ chøc 59 3. §Çu t­ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®æi míi c«ng nghÖ ng©n hµng 59 4. TriÓn khai thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô, dÞch vô mí 60 5. T¨ng c­êng c«ng t¸c thÞ tr­êng, qu¶ng c¸o vµ marketing 61 §µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng 61 IV. Nh÷ng kiÕn nghÞ cô thÓ vÒ hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho ho¹t ®éng ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam tr­íc t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü 62 C¸c cam kÕt cña ViÖt Nam vÒ dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng theo HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹iViÖt-Mü 62 a. C¸c cam kÕt vÒ h×nh thøc ph¸p lý cña tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam 62 b. C¸c cam kÕt vÒ lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh mµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú (bao gåm c¸c tæ chøc tÝn dông ) ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh t¹i ViÖt Nam 63 c. Cam kÕt vÒ lé tr×nh thùc hiÖn c¸c dÞch ng©n hµng vµ tµi chÝnh cho phÝa Hoa Kú ®­îc ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam 65 d. NhËn xÐt 66 T¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh ®èi víi hÖ thèng ph¸p luËt ng©n hµng ViÖt Nam vµ kiÕn nghÞ 68 Lêi kÕt 74 Lêi më ®Çu Héi nhËp quèc tÕ ®· vµ ®ang trë thµnh yªu cÇu bøc xóc, tÊt yÕu ®èi víi mçi quèc gia. Héi nhËp ®em l¹i nhiÒu c¬ héi ®Ó c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao h¬n, tiÕp thu vµ ph¸t huy nh÷ng thµnh tùu cña c¸c nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn h¬n trªn thÕ giíi, nh­ng ®ång thêi còng ®Æt ra kh«ng Ýt thö th¸ch khi c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i tham gia mét m«i tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt, ®µo th¶i kh«ng n­¬ng nhÑ nh÷ng kÎ yÕu thÕ, kh«ng ph©n biÖt sang hÌn, giµu nghÌo. Tr­íc xu thÕ tÊt yÕu ®ã cña thêi ®¹i, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam ®ang tÝch cùc ®æi míi toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng vµ chuÈn bÞ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho viÖc héi nhËp v÷ng ch¾c vµo hÖ thèng tµi chÝnh quèc tÕ vµ khu vùc, ®ång thêi ®¶m b¶o thùc hiÖn ®­îc nh÷ng cam kÕt héi nhËp quèc tÕ cña ChÝnh phñ nh­: Tham gia HiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam ¸ (ASEAN), Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA), DiÔn ®µn Hîp t¸c kinh tÕ ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng (APEC) vµ më réng c¸c quan hÖ song ph­¬ng nh­ quan hÖ th­¬ng m¹i ViÖt - Mü. Song, më cöa ph¶i ®i ®«i víi c¶i c¸ch, ®Æc biÖt lµ c¶i c¸ch hÖ thèng tµi chÝnh th× míi ®¶m b¶o ®­îc sù t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng, míi tËn dông ®­îc nh÷ng ­u ®iÓm cña héi nhËp. Víi môc tiªu thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch, tiÕn tíi ®uæi kÞp c¸c n­íc kh¸c vÒ mÆt kinh tÕ, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam ®ang ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu vÊn ®Ò cÊp b¸ch vµ nan gi¶i cÇn ph¶i ®­îc quan t©m gi¶i quyÕt, trong ®ã cã vÊn ®Ò lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. §æi míi ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam yªu cÇu ph¶i thùc hiÖn rÊt nhiÒu nhiÖm vô, ®æi míi trong rÊt nhiÒu lÜnh vùc ®a d¹ng vµ phøc t¹p. Ph¹m vi cña bµi kho¸ luËn nµy chØ nh»m tËp trung nghiªn cøu vµ ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña c¸c dÞch vô ng©n hµng th­¬ng m¹i th«ng qua viÖc hoµn thiÖn c¸c dÞch vô, qua ®ã gãp phÇn lµm cho ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam cã tÝnh c¹nh tranh cao h¬n, phï hîp h¬n víi m«i tr­êng kinh tÕ quèc tÕ ngµy nay. VÒ mÆt kÕt cÊu, bµi luËn v¨n gåm cã 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: C¸c lo¹i h×nh dÞch vô cña ng©n hµng th­¬ng m¹i Ch­¬ng II: Hoµn thiÖn c¸c dÞch vô cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam. Ch­¬ng III: Nh÷ng kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn bµi viÕt, tuy ®· rÊt nç lùc nghiªn cøu vµ s­u tÇm tµi liÖu, song do nhiÒu h¹n chÕ vÒ mÆt chñ quan vµ kh¸ch quan nªn bµi kho¸ luËn vÉn cã nhiÒu chç thiÕu sãt. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn chØ b¶o cña th¹c sü Bïi Ngäc S¬n vµ c¸c thÇy c« gi¸o cña khoa Kinh TÕ Ngo¹i Th­¬ng tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng Hµ néi, còng nh­ c¸c c¸n bé nh©n viªn cña ng©n hµng IndoVina, chi nh¸nh Hµ néi ®· gióp em hoµn thµnh bµi kho¸ luËn nµy /. Ch­¬ng I C¸c lo¹i h×nh dÞch vô cña ng©n hµng th­¬ng m¹i Kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i: Kh¸i niÖm: Ng©n hµng th­¬ng m¹i thuéc c¸c tæ chøc trung gian tµi chÝnh - hÖ thèng ng©n hµng cÊp II, cã mèi quan hÖ trùc tiÕp víi mäi thµnh phÇn kinh tÕ cña x· héi. Ng©n hµng th­¬ng m¹i chiÕm sè ®«ng trong hÖ thèng ng©n hµng ë c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Kh¸i niÖm vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i ë c¸c n­íc kh«ng gièng nhau nh­ng cã mét ®iÓm chung lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh«ng cã quyÒn ph¸t hµnh giÊy b¹c nh­ ng©n hµng trung ­¬ng. Riªng ë ViÖt Nam, theo LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ®· ®­îc n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ X, k× häp thø 2 th«ng qua ngµy 12 th¸ng 12 n¨m 1997, cã hiÖu lùc tõ ngµy 01 th¸ng 10 n¨m 1998 th× c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc gäi lµ c¸c tæ chøc tÝn dông. Theo §iÒu 12 cña luËt nãi trªn, Tæ chøc tÝn dông lµ " doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña LuËt nµy vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c cña ph¸p luËt ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, lµm dÞch vô ng©n hµng víi néi dung nhËn tiÒn göi ®Ó cÊp tÝn dông, cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n." Nh­ vËy, ng©n hµng th­¬ng m¹i gièng c¸c tæ chøc kinh doanh kh¸c lµ ho¹t ®éng v× môc ®Ých thu lîi nhuËn. Ng©n hµng th­¬ng m¹i tr­íc hÕt lµ mét doanh nghiÖp, v× ng©n hµng th­¬ng m¹i ho¹t ®éng gièng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c: cã vèn riªng, mua vµo, b¸n ra, cã chi phÝ vµ thu nhËp, cã nghÜa vô nép thuÕ cho nhµ n­íc, cã thÓ l·i hoÆc lç, giµu lªn hoÆc ph¸ s¶n. Tuy nhiªn, ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ mét tæ chøc kinh doanh ®Æc biÖt v× ®èi t­îng kinh doanh cña ng©n hµng lµ tiÒn tÖ, ph¹m vi kinh doanh cña ng©n hµng lµ c¸c dÞch vô ph¸t sinh trong lÜnh vùc tiÒn tÖ vµ tÝn dông. Ng©n hµng kh«ng tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt mµ n»m ngoµi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, l­u th«ng vµ ph©n phèi s¶n phÈm x· héi b»ng c¸ch cung øng vèn, cung øng dÞch vô, gãp phÇn lµm t¨ng tèc ®é ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ. Ng©n hµng thu lîi nhuËn b»ng c¸ch cung øng c¸c dÞch vô trung gian trong lÜnh vùc tiÒn tÖ tÝn dông, th«ng qua ®ã kh¸ch hµng tr¶ cho ng©n hµng c¸c kho¶n lÖ phÝ, dÞch vô phÝ. §Æc ®iÓm lao ®éng trong ngµnh ng©n hµng còng kh¸c víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt vµ cung øng dÞch vô kh¸c. §Æc ®iÓm nµy l¹i ®­îc biÓu hiÖn trong s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng. Do vËy, dÞch vô ng©n hµng, ngoµi ®Æc ®iÓm cña dÞch vô nãi chung (v« h×nh, kh«ng cã s¶n phÈm tån kho), cßn ®­îc h×nh thµnh tõ 1 trong 2 lÜnh vùc ho¹t ®éng ng©n hµng: Bá vèn ®Çu t­ trùc tiÕp ®Ó thu lîi nhuËn. Sö dông nh©n lùc, thiÕt bÞ, thêi gian thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kh¸ch hµng ®Ó thu lÖ phÝ gäi lµ dÞch vô ng©n hµng. C¸c chøc n¨ng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i: Ng©n hµng th­¬ng m¹i ho¹t ®éng dùa trªn 3 nghiÖp vô c¬ b¶n, ®ã lµ nghiÖp vô tµi s¶n nî (lµ nghiÖp vô huy ®éng vèn cña ng©n hµng, chñ yÕu th«ng qua c¸c kho¶n tiÒn göi cña d©n chóng vµ c¸c doanh nghiÖp ®ang cã vèn nhµn rçi), nghiÖp vô tµi s¶n cã (cßn gäi lµ ho¹t ®éng tÝn dông, lµ nghiÖp vô cho vay dùa trªn c¸c kho¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc uy tÝn, mèi quan hÖ cña kh¸ch hµng vay), nghiÖp vô trung gian hay cßn gäi lµ dÞch vô ng©n hµng (lµ nghiÖp vô tæ chøc thanh to¸n trong nÒn kinh tÕ). Dùa vµo c¸c nghiÖp vô nµy, ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng sau ®©y: Chøc n¨ng trung gian tÝn dông: Trong thùc tÕ cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, cã mét l­îng vèn nhµn rçi n»m trong tay nh÷ng chñ thÓ kh«ng kinh doanh hoÆc ch­a cÇn ®Õn vèn, trong khi ®ã l¹i cã mét sè chñ thÓ ®ang rÊt cÇn vèn ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. ChÝnh c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i sÏ gi¶i quyÕt m©u thuÉn nµy víi t­ c¸ch lµ mét tæ chøc tÝn dông chuyªn kinh doanh trong lÜnh vùc tiÒn tÖ, tÝn dông. B»ng c¸ch huy ®éng mäi nguån vèn ch­a sö dông tíi cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ trong x· héi ®Ó h×nh thµnh quü cho vay tËp trung, sau ®ã cho c¸c chñ thÓ ®ang cÇn vèn thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vay l¹i, ng©n hµng th­¬ng m¹i ®ãng vai trß lµ ng­êi trung gian m«i giíi gi÷a ng­êi ®i vay vµ ng­êi cho vay. Ho¹t ®éng trung gian tÝn dông nµy cña ng©n hµng th­¬ng m¹i quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn lín m¹nh cña chÝnh b¶n th©n ng©n hµng. Chøc n¨ng trung gian thanh to¸n: Cïng víi ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i trong qu¸ tr×nh lµm trung gian tÝn dông ®· thu hót c¸c nhµ doanh nghiÖp më tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n t¹i ng©n hµng. Trªn c¬ së nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng, ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn c¸c kho¶n thanh to¸n chi tr¶ cho kh¸ch hµng theo c¸c hîp ®ång mua b¸n, giao dÞch. Víi vai trß lµ trung gian thanh to¸n, ng©n hµng lµm theo lÖnh cña chñ tµi kho¶n nh­ tÝnh tiÒn trªn tµi kho¶n cña ng­êi mua ®Ó chuyÓn sang tµi kho¶n cña ng­êi b¸n hoÆc phôc vô thanh to¸n vÒ hµng ho¸, dÞch vô cho c¸c kh¸ch hµng. Víi chøc n¨ng nµy, ng©n hµng ®ãng vai trß lµ thñ quü cho doanh nghiÖp, chØ thùc hiÖn viÖc thanh to¸n th«ng qua hÖ thèng tµi kho¶n tiÒn göi t¹i ng©n hµng. Th«ng qua chøc n¨ng nµy, ng©n hµng ®· gãp phÇn lµm t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn, ®Èy nhanh thanh to¸n, gi¶m l­îng tiÒn mÆt trong l­u th«ng, dÉn ®Õn tiÕt kiÖm chi phÝ l­u th«ng tiÒn mÆt nh­ in Ên, ®Õm nhËn vµ b¶o qu¶n. Chøc n¨ng "t¹o tiÒn" cña ng©n hµng th­¬ng m¹i: XuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng trung gian tÝn dông vµ trung gian thanh to¸n mµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã kh¶ n¨ng "t¹o tiÒn". Tõ mét kho¶n tiÒn göi ban ®Çu vµo mét ng©n hµng, ng©n hµng ph¶i ®Ó l¹i mét kho¶n dù tr÷ b¾t buéc theo mét tØ lÖ % nµo ®ã do ng©n hµng trung ­¬ng quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng æn ®Þnh cho viÖc chi tr¶ th­êng xuyªn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ yªu cÇu qu¶n lý tiÒn tÖ cña ng©n hµng trung ­¬ng. Mét kho¶n tiÒn göi míi ®­îc ®­a vµo hÖ thèng ng©n hµng sÏ t¹o thªm mét kho¶n dù tr÷ míi vµ cho phÐp t¹o ra mét l­îng tèi ®a kho¶n cho vay míi. Nh÷ng kho¶n cho vay míi ®­îc ®­a trë l¹i hÖ thèng ng©n hµng vµ l¹i trë thµnh nh÷ng kho¶n tiÒn göi míi. Nh­ vËy, th«ng qua cho vay b»ng chuyÓn kho¶n, c¸c ng©n hµng ®· nh©n sè tiÒn ®ã lªn nhiÒu lÇn. Sè tiÒn ®­îc nh©n lªn nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo hÖ sè më réng tiÒn göi, mµ hÖ sè më réng tiÒn göi cña ng©n hµng th­¬ng m¹i l¹i chÞu sù t¸c ®éng cña 3 yÕu tè: tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc, tû lÖ rót tiÒn mÆt cña kh¸ch hµng vµ tû lÖ dù tr÷ d­ thõa. Do vËy, gi¶ sö trong thùc tÕ cã mét kh¸ch hµng nµo ®ã vay b»ng tiÒn mÆt ®Ó thanh to¸n th× qu¸ tr×nh t¹o tiÒn sÏ chÊm døt. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña dÞch vô ng©n hµng: Tæng quan dÞch vô ng©n hµng trong c¸c mèc lÞch sö: Nguån gèc ra ®êi cña ng©n hµng lµ tõ nh÷ng ng­êi thî vµng London ë Anh thÕ kû 17. Víi lîi thÕ c«ng viÖc chÕ t¸c vµng, nh÷ng ng­êi thî vµng cã ®iÒu kiÖn tèt h¬n ai hÕt vÒ cÊt gi÷ vµng. V× vËy, hä lµ nh÷ng ng­êi ®Çu tiªn nhËn ký göi vµng vµ giao cho ng­êi göi vµng giÊy biªn nhËn. Do viÖc rót vµng chØ chiÕm mét tû lÖ nhá so víi sè vµng hä göi ®· lµm cho nh÷ng ng­êi thî vµng nµy nghÜ ra c¸ch kiÕm lêi b»ng viÖc cho vay vµng cßn l¹i cña kh¸ch hµng ch­a rót. Tõ ®ã, c¸c nghiÖp vô kh¸c còng dÇn ph¸t triÓn theo tiÕn tr×nh lÞch sö ph¸t triÓn cña kinh tÕ. C¸c dÞch vô ng©n hµng ngµy cµng trë nªn ®a d¹ng, phong phó, mang mµu s¾c hiÖn ®¹i. Khëi ®Çu, ho¹t ®éng dÞch vô ng©n hµng cã tÝnh ®¬n gi¶n nh­ lµm dÞch vô thanh to¸n cho t­ nh©n vµ tÝn dông Nhµ n­íc. Sau ®ã, c¸c dÞch vô nµy dÇn chuyÓn träng t©m sang ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ, nç lùc khai th¸c vèn cho c«ng nghiÖp ho¸. Tõ ®ã, xuÊt hiÖn m« h×nh "ng©n hµng tæng hîp", ng©n hµng t­ nh©n vµ ng©n hµng chuyªn doanh. ThÕ kû 20 ®¸nh dÊu sù biÕn ®æi m¹nh mÏ ho¹t ®éng ng©n hµng cïng víi sù bïng næ vÒ kh¸ch hµng. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ngµy cµng ®­îc x· héi ho¸ cao h¬n. Tíi thËp niªn 90, cïng víi sù ph¸t triÓn nh¶y vät cña c«ng nghÖ th«ng tin, ho¹t ®éng ng©n hµng ®· biÕn ®æi s©u s¾c c¶ vÒ l­îng lÉn vÒ chÊt. C¸c ng©n hµng cã xu thÕ më réng ¶nh h­ëng v­ît ra khái biªn giíi quèc gia, héi nhËp toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸ ho¹t ®éng ng©n hµng víi sù ra ®êi cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh, ng©n hµng quèc tÕ vµ liªn doanh cung øng dÞch vô ng©n hµng toµn cÇu SWIFT,... c¸c c«ng ty ph¸t hµnh thÎ thanh to¸n liªn quèc gia vµ ph¹m vi toµn cÇu. Cuéc c¸ch m¹ng dÞch vô ng©n hµng thËp niªn 90: Cuéc c¸ch m¹ng dÞch vô ng©n hµng thËp niªn 90 ®· lµm thay ®æi c¨n b¶n ph¹m vi, khèi l­îng vµ chÊt l­îng dÞch vô ng©n hµng mét c¸ch toµn diÖn; t¹o lËp vµ cung øng dÞch vô ng©n hµng theo t­ duy míi, øng dông c«ng nghÖ míi; dÞch vô ng©n hµng ®· ®¹t tíi tÝnh ®a d¹ng, hiÖn ®¹i, më réng tíi hµng chôc triÖu kh¸ch hµng thuéc c¸c tÇng líp d©n c­. §©y chÝnh lµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn ng©n hµng hiÖn ®¹i, tõ ®ã cã thÓ ®¸nh gi¸, chän läc kinh nghiÖm vµ vËn dung ®èi víi hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam. ChiÕn l­îc kinh doanh h­íng vµo kh¸ch hµng t­ nh©n ®· t¹o ra khëi ®iÓm kh¶ quan cho giíi kinh doanh ng©n hµng ®¹t hiÖu qu¶ cao trong thËp niªn 90. ý t­ëng cña chiÕn l­îc t¹o m«i tr­êng kinh doanh th«ng tho¸ng qua c¸c hé c¸ thÓ ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý ng©n hµng n¨ng ®éng lµ hiÓn nhiªn, cung cÊp cho d©n chóng hÖ thèng dÞch vô tiÒn tÖ ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng, cã gi¸ trÞ cao h¬n, ®­îc kh¸ch hµng chÊp nhËn vµ tiªu thô réng r·i. Ng­êi ta h­íng tíi nh÷ng chÊt l­îng míi x¸c lËp trªn nÒn t¶ng mËt ®é m¹ng l­íi vµ mèi quan hÖ tin cËy víi kh¸ch hµng, nh÷ng g× thóc ®Èy gia t¨ng ®Çu t­ mang l¹i gi¸ trÞ thÆng d­ lín trong c«ng viÖc kinh doanh. Ho¹t ®éng ng©n hµng b¾t ®Çu tõ kh¸ch hµng vµ lín lªn tõ mèi quan hÖ hai chiÒu gi÷a nhu cÇu kh¸ch hµng vµ n¨ng lùc ®¸p øng cña ng©n hµng. Logic kinh doanh míi t¹o ra sù ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ l©u dµi cña mèi quan hÖ ng©n hµng - kh¸ch hµng cã thÓ xem lµ h¹t nh©n cña chiÕn l­îc kh¸ch hµng, t¹o c¬ së bÒn v÷ng x©y dùng vµ cñng cè c¸c mèi quan hÖ b¹n hµng b×nh ®¼ng, cung øng vµ sö dông c¸c dÞch vô míi ®­a l¹i lîi Ých cho c¶ hai phÝa. ThËp niªn 90 còng chÝnh lµ thêi gian mµ c¸c nhµ c¶i c¸ch ng©n hµng b¾t tay vµo lùa chän c«ng nghÖ míi ®Ó cã thÓ c©n ®èi ®­îc lîi Ých cña c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. C¸c thiÕt bÞ m¸y tÝnh ®Çu cuèi ®· ®­îc thay thÕ b»ng mét m¹ng l­íi c¸c m¸y tÝnh c¸ nh©n, m¸y rót tiÒn tù ®éng thÕ hÖ míi cã tÝnh n¨ng ®a d¹ng, tiªn tiÕn ( göi tiÒn, rót tiÒn, th«ng b¸o tµi kho¶n, thanh to¸n tù ®éng liªn ng©n hµng...). C¸c c«ng nghÖ míi ®Òu nh»m h­íng tíi gi¶i ph¸p tèi ­u cho 3 vÊn ®Ò: T¹o ra hÖ thèng tiªu thô ®¬n gi¶n vµ thuËn tiÖn cho c¸c dÞch vô tiÒn mÆt vµ c¸c dÞch vô trung gian kh¸c. Gi¶m chi phÝ ®i ®«i víi n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô. T¹o lËp mét hÖ thèng trong ®ã viÖc thu hót tiÒn göi sÏ dÉn ®Õn c¸c nghiÖp vô ng©n hµng g¾n liÒn víi ®êi sèng th­êng nhËt vµ ®­îc sö dông t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d­. Vai trß cña dÞch vô ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i: Nh­ ®· biÕt, cung øng dÞch vô thanh to¸n hay cßn gäi lµ dÞch vô ng©n hµng lµ mét trong 3 chøc n¨ng c¬ b¶n cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ho¹t ®éng nµy dùa trªn nghiÖp vô trung gian thanh to¸n. Ng©n hµng th­¬ng m¹i c¨n cø theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng, thay mÆt kh¸ch hµng lµm c«ng viÖc thanh to¸n, thùc hiÖn c¸c uû th¸c kh¸c ®Ó thu thñ tôc phÝ, hoa hång. Ngµy nay, c¸c dÞch vô cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ngµy cµng cã ý nghÜa quan träng, kh«ng chØ ®èi víi b¶n th©n ng©n hµng mµ cßn ®èi víi sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ. Thø nhÊt, ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ng©n hµng: Tr­íc hÕt, ph¶i thÊy râ sù liªn hÖ, hç trî cho nhau gi÷a c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng. C¸c lo¹i ho¹t ®éng cña ng©n hµng lµ mét thÓ thèng nhÊt cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi nhau, hç trî lÉn nhau ®Ó cã thÓ khai th¸c, sö dông mäi nguån vèn cña ng©n hµng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt. Ho¹t ®éng tÝn dông ph¸t triÓn sÏ lµm t¨ng l­îng kh¸ch th­êng xuyªn cña ng©n hµng. C¸c kh¸ch hµng th­êng ®Õn yªu cÇu ng©n hµng phôc vô tÝn dông cho m×nh lµm lu«n trung gian trong c¸c nghiÖp vô nh­ thanh to¸n quèc tÕ, chu chuyÓn tiÒn tÖ, b¶o qu¶n vµ xuÊt nhËp tiÒn mÆt v.v. tøc lµ lµm cho ho¹t ®éng trung gian cña ng©n hµng ph¸t triÓn theo. Ng­îc l¹i, khi yªu cÇu ng©n hµng lµm ng­êi trung gian, kh¸ch hµng th­êng göi tiÒn vµo ng©n hµng ®Ó nhê ng©n hµng chi tr¶ hé. Nhê vËy, ng©n hµng ngoµi viÖc thu thñ tôc phÝ, cßn cã thÓ sö dông vèn cña kh¸ch hµng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Ngoµi ra, cïng víi viÖc cung øng dÞch vô chÊt l­îng, nhanh chãng, thuËn lîi, ng©n hµng th­¬ng m¹i sÏ t¹o ®­îc uy tÝn cho m×nh trªn thÞ tr­êng, thu hót mét l­îng lín kh¸ch hµng ®Õn sö dông dÞch vô thanh to¸n. Cïng lóc ®ã, nh÷ng kh¸ch hµng sö dông dÞch vô thanh to¸n nµy sÏ cã nhu cÇu göi tiÒn t¹i ng©n hµng ®Ó phôc vô cho viÖc thanh to¸n cña chÝnh m×nh. Nhê ®ã, ng©n hµng sÏ më réng ®­îc thÞ phÇn, n©ng cao lîi nhuËn vµ hiÖu qu¶ kinh doanh, nhÊt lµ trong nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i ngµy nay, tèc ®é vµ chÊt l­îng dÞch vô thanh to¸n cã vai trß ngµy cµng quan träng. Thø hai, ®èi víi sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ: ViÖc thùc hiÖn thanh to¸n th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng cã t¸c dông lµm gi¶m l­îng tiÒn mÆt trong l­u th«ng, tiÕt kiÖm chi phÝ l­u th«ng tiÒn giÊy, ®ång thêi hiÖn ®¹i ho¸ viÖc thanh to¸n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Së dÜ cã thÓ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n qua ng©n hµng lµ v× c¸c ng©n hµng ®Òu thiÕt lËp quan hÖ ®¹i lý víi nhau, dùa vµo ®ã ®Ó chØ thÞ cho c¸c ng©n hµng ®¹i lý thanh to¸n cho kh¸ch hµng cña m×nh. Khi ®ã, c¸c ng©n hµng sÏ më t¹i c¸c ng©n hµng cã quan hÖ ®¹i lý víi m×nh nh÷ng tµi kho¶n ®Ó ghi chÐp c¸c kho¶n tiÒn di chuyÓn gi÷a ng©n hµng m×nh vµ ng©n hµng ®¹i lý. Thay v× ph¶i chuyÓn giao tiÒn mét c¸ch thùc sù gi÷a c¸c ng©n hµng, hä chØ viÖc ghi “cã” vµ “nî” vµo c¸c tµi kho¶n mµ m×nh më ë ng©n hµng kia vµ tµi kho¶n ng©n hµng kia më t¹i ng©n hµng m×nh. §iÒu ®ã lµm t¨ng nhanh tèc ®é thanh to¸n. ChÝnh v× vËy, ho¹t ®éng thanh to¸n qua ng©n hµng rÊt ®­îc ­a chuéng do tÝnh nhanh gän vµ an toµn cña nã. DÞch vô thanh to¸n qua ng©n hµng ph¸t triÓn lµm thay ®æi thãi quen cÊt tr÷ tiÒn mÆt cña c¸c c¸ nh©n, thu hót mét l­îng lín vèn nhµn rçi vµo ng©n hµng, phôc vô cho nhu cÇu vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Kh«ng nh÷ng thÕ, thãi quen sö dông dÞch vô thanh to¸n hiÖn ®¹i trong d©n chóng lµ tiÒn ®Ò cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i cña nh÷ng nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn, ch¼ng h¹n nh­ th­¬ng m¹i ®iÖn tö, gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ. Ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i cßn cã ý nghÜa quan träng trong xu h­íng chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ ®· thÓ hiÖn râ vai trß thèng trÞ cña m×nh, kÐo theo ®ã lµ sù x©m nhËp, bµnh tr­íng vµo thÞ tr­êng cña nhau ngµy cµng quyÕt liÖt, kh«ng chØ ®èi víi luång hµng ho¸ hiÖn vËt, mµ c¶ ®èi víi luång vèn tiÒn tÖ. Nh­ vËy, ®Ó theo kÞp vµ ph¸t triÓn ®­îc trong xu h­íng ®ã, mçi mét nÒn kinh tÕ cÇn cã mét hÖ thèng thanh to¸n nhanh nh¹y, chÊt l­îng vµ hiÖn ®¹i ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh vµ l­u th«ng vèn tõ trong n­íc ra ngoµi biªn giíi quèc gia vµ ng­îc l¹i. DÞch vô thanh to¸n hiÖn ®¹i, lo¹i h×nh dÞch vô ®a d¹ng chÝnh lµ ®ßn tùa cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Çu t­ trong n­íc ph¸t triÓn, héi nhËp vµ c¹nh tranh. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô c¬ b¶n cña ng©n hµng th­¬ng m¹i: C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ cã Ýt hay nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô, tuú thuéc vµo møc ®é hiÖn ®¹i ho¸ cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ®ã vµ møc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc gia. Tuy nhiªn, vÒ mÆt c¬ b¶n, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã dÞch vô truyÒn thèng sau ®©y: DÞch vô tÝn th¸c: DÞch vô tÝn th¸c lµ dÞch vô ng©n hµng th­¬ng m¹i nhËn uû th¸c cña kh¸ch hµng, ®øng ra mua b¸n hé kh¸ch hµng c¸c lo¹i chøng kho¸n cã gi¸, kim lo¹i quý, ngo¹i hèi; trong ®ã dÞch vô ph¸t hµnh hé chøng kho¸n cã gi¸ gi÷ vai trß quan träng. Khi tiÕn hµnh dÞch vô nµy, ng©n hµng ngoµi viÖc thu thñ tôc phÝ kh¸ lín cßn kinh doanh c¸c lo¹i chøng kho¸n ®ã ®Ó kiÕm lîi nhuËn. Cßn c¸c c«ng ty cæ phÇn còng nh­ c«ng ty nhµ n­íc khi sö dông dÞch vô nµy sÏ huy ®éng ®­îc vèn vµ tµi chÝnh kh¸ nhanh chãng. DÞch vô chuyÓn tiÒn: Lµ dÞch vô mµ ng©n hµng nhËn uû th¸c cña kh¸ch hµng, dïng ph­¬ng tiÖn mµ ng­êi göi tiÒn yªu cÇu ®Ó chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ng­êi kh¸c ë mét ®Þa ®iÓm quy ®Þnh ë trong hay ngoµi n­íc. VÒ mÆt kü thuËt, nghiÖp vô nµy ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn l­u th«ng tÝn dông nh­ sÐc, th­ chuyÓn tiÒn, ®iÖn chuyÓn tiÒn .v.v.. Ýt khi ph¶i chuyÓn b»ng tiÒn mÆt. ChuyÓn tiÒn gåm cã 2 lo¹i c¬ b¶n lµ chuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn ( TTR - Telegraphic Transfer ) vµ chuyÓn tiÒn b»ng th­ ( MT - Mail Transfer), trong ®ã, chuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn ngµy nay cã xu h­íng ®­îc sö dông phæ biÕn h¬n do tèc ®é nhanh, an toµn, tuy nhiªn chi phÝ ®¾t h¬n so víi chuyÓn tiÒn b»ng th­. DÞch vô nµy rÊt tiÖn lîi khi cã sè tiÒn cÇn chuyÓn ra khái ph¹m vi biªn giíi quèc gia. DÞch vô nhê thu: DÞch vô nhê thu lµ ng©n hµng th­¬ng m¹i nhËn sù uû th¸c cña kh¸ch hµng thu c¸c kho¶n tiÒn c¨n cø vµo c¸c chøng tõ cña kh¸ch hµng giao nh­ sÐc, th­¬ng phiÕu, c¸c chøng kho¸n cã gi¸. DÞch vô nµy ®­îc sö dông chñ yÕu trong giao dÞch bu«n b¸n xuÊt nhËp khÈu, ng­êi b¸n th«ng qua ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó thu tiÒn hµng cña ng­êi mua. Nhê thu cã 2 lo¹i lµ nhê thu kÌm chøng tõ ( documentary collection) vµ nhê thu tr¬n ( clean collection ). Nhê thu kÌm chøng tõ lµ ng­êi mua muèn lÊy ®­îc chøng tõ nhËn hµng th× ph¶i tr¶ tiÒn ngay hoÆc ký chÊp nhËn tr¶ tiÒn, sau ®ã ng©n hµng nhê thu míi giao chøng tõ cho ng­êi mua ®i nhËn hµng. Nhê thu tr¬n lµ ng­êi b¸n chØ giao chØ thÞ nhê thu vµ hèi phiÕu cho ng©n hµng nhê thu, cßn bé chøng tõ göi th¼ng ®Õn ng­êi mua. Ng­êi mua ®i nhËn hµng råi míi thanh to¸n tiÒn cho ng©n hµng. Khi tiÕn hµnh dÞch vô thu hé, ngoµi viÖc thu thñ tôc phÝ cña kh¸ch hµng, ng©n hµng cßn cã thÓ tranh thñ sö dông sè tiÒn cña kh¸ch hµng khi thu hé ®­îc, ®Æc biÖt lµ ngo¹i tÖ. DÞch vô ph¸t hµnh th­ tÝn dông: DÞch vô ph¸t hµnh th­ tÝn dông lµ ng©n hµng th­¬ng m¹i theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng më mét th­ tÝn dông cho mét ng­êi kh¸c h­ëng, theo yªu cÇu cña ng­êi xin më th­ tÝn dông. Th­ tÝn dông vÒ thùc chÊt lµ cam kÕt cña ng©n hµng ph¸t hµnh sÏ tr¶ tiÒn cho ng­êi thô h­ëng nÕu ng­êi nµy xuÊt tr×nh cho ng©n hµng nh÷ng chøng tõ phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh trong th­ tÝn dông vµ xuÊt tr×nh trong thêi h¹n hiÖu lùc cña th­ tÝn dông. §Ó ®­îc më mét th­ tÝn dông, ng­êi xin më th­êng ph¶i ký quü mét sè tiÕn nhÊt ®Þnh, hoÆc cã khi kh«ng ph¶i ký quü, tuú thuéc vµo uy tÝn cña ng­êi xin më. Th­ tÝn dông lµ mét ph­¬ng thøc thanh to¸n phæ biÕn trong bu«n b¸n quèc tÕ hiÖn nay, v× nã cã tÝnh ®¶m b¶o t­¬ng ®èi cao, dung hoµ ®­îc lîi Ých cña c¶ bªn mua vµ bªn b¸n. Ng­êi b¸n chØ nhËn ®­îc tiÒn hµng khi xuÊt tr×nh cho ng©n hµng nh÷ng chøng tõ chøng minh lµ m×nh ®· giao hµng ®óng quy ®Þnh trong th­ tÝn dông ( th­êng chÝnh lµ nh÷ng quy ®Þnh trong hîp ®ång mua b¸n), cßn ng­êi mua chØ ph¶i tr¶ tiÒn khi ng­êi b¸n chøng minh ®­îc r»ng m×nh ®· hoµn thµnh nghÜa vô b»ng c¸c chøng tõ x¸c thùc. Th­ tÝn dông gåm cã nhiÒu lo¹i : th­ tÝn dông kh«ng thÓ huû ngang, th­ tÝn dông cã thÓ huû ngang, th­ tÝn dông cã x¸c nhËn, th­ tÝn dông miÔn truy ®ßi, th­ tÝn dông chuyÓn nh­îng, th­ tÝn dông tuÇn hoµn, th­ tÝn dông gi¸p l­ng v.v. ViÖc lùa chän thanh to¸n b»ng lo¹i th­ tÝn dông nµo phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña giao dÞch bu«n b¸n. Khi thùc hiÖn viÖc ph¸t hµnh th­ tÝn dông, ng©n hµng th­¬ng m¹i thu phÝ më th­ tÝn dông vµ tiÒn hoa hång. DÞch vô b¶o l·nh DÞch vô b¶o l·nh gåm cã 2 lo¹i lµ b¶o l·nh th­ tÝn dông vµ b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång. Trong ®ã, b¶o l·nh th­ tÝn dông ®­îc dïng phæ biÕn trong xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia; cßn b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång th­êng ®­îc sö dông trong ®Êu thÇu, ngoµi ra, b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång còng cã thÓ ®­îc dïng trong bu«n b¸n ngo¹i th­¬ng. B¶o l·nh th­ tÝn dông lµ khi mét th­ tÝn dông ®· ®­îc ph¸t hµnh nh­ng bªn thô h­ëng kh«ng tin t­ëng vµo uy tÝn cña ng©n hµng ph¸t hµnh nªn yªu cÇu th­ tÝn dông ®ã ph¶i ®­îc mét ng©n hµng kh¸c ®øng ra b¶o l·nh. Nh­ vËy, xÐt tõ gãc ®é ng­êi thô h­ëng, ®©y lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n rÊt ®¶m b¶o bëi th­ tÝn dông ®­îc cam kÕt thanh to¸n bëi hai ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ng©n hµng ®­îc yªu cÇu ph¸t hµnh b¶o l·nh cho mét th­ tÝn dông th­êng lµ mét ng©n hµng lín cã uy tÝn. B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång lµ viÖc ng©n hµng th­¬ng m¹i ®øng ra, dïng uy tÝn cña m×nh ®Ó b¶o l·nh cho mét bªn cña mét hîp ®ång cung øng hµng ho¸ hay dÞch vô. Trong tr­êng hîp lµ mét cuéc ®Êu thÇu th× ng©n hµng th­¬ng m¹i th­êng ®­îc yªu cÇu b¶o l·nh cho bªn chñ thÇu, ®¶m b¶o b»ng uy tÝn cña ng©n hµng r»ng bªn chñ thÇu cã ®ñ n¨ng lùc tµi chÝnh vµ sÏ hoµn thµnh nghÜa vô trong hîp ®ång thÇu. Cßn trong tr­êng hîp b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång cña mét giao dÞch mua b¸n, ng©n hµng th­¬ng m¹i dïng uy tÝn cña m×nh b¶o l·nh cho bªn b¸n, ®¶m b¶o r»ng bªn nµy sÏ hoµn thµnh nghÜa vô cung cÊp hµng ho¸ cho ng­êi mua theo ®óng hîp ®ång. Khi ph¸t hµnh mét th­ b¶o l·nh, ng©n hµng sÏ thu phÝ b¶o l·nh lµ mét møc phÝ cè ®Þnh hoÆc phÝ phÇn tr¨m theo gi¸ trÞ giao dÞch cÇn b¶o l·nh. Nh­ vËy, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô cña ng©n hµng th­¬ng m¹i cã vai trß vµ ý nghÜa rÊt to lín ®èi víi viÖc l­u chuyÓn tiÒn tÖ phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n. ViÖc thanh to¸n dï diÔn ra trong ph¹m vi mét n­íc hay v­ît ra ngoµi biªn giíi ®Òu cã thÓ ®­îc thùc hiÖn dÔ dµng th«ng qua m¹ng l­íi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c dÞch vô cung øng. §Æc biÖt, ®èi víi trao ®æi th­¬ng m¹i gi÷a c¸c doanh nghiÖp ë vÞ trÝ ®Þa lý c¸ch xa nhau, thËm chÝ kh¸c ch©u lôc th× c¸c dÞch vô thanh to¸n qua ng©n hµng th­¬ng m¹i cµng trë nªn quan träng, gióp cho viÖc trao ®æi hµng ho¸ ®­îc thùc hiÖn su«n sÎ, tiÖn lîi. Ngoµi ra, cïng víi c¸c dÞch vô trªn, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cßn cung cÊp c¸c dÞch vô ®i kÌm nh­: t­ vÊn ph­¬ng thøc thanh to¸n cho kh¸ch hµng lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu, th«ng b¸o th­ tÝn dông, chiÕt khÊu th­ tÝn dông, chÊp nhËn thanh to¸n, ph¸t hµnh cam kÕt ®èi tÞch cho chñ hµng ®i nhËn hµng khi chøng tõ ch­a tíi .v.v. C¸c dÞch vô nµy ngµy cµng ®­îc chó träng vµ trë nªn thiÕt yÕu trong ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. DÞch vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ: ThÎ thanh to¸n hay cßn gäi lµ “tiÒn nhùa” (plastic money) lµ mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹i kh«ng dïng tiÒn mÆt do ng©n hµng ph¸t hµnh vµ cung cÊp cho kh¸ch hµng (gäi lµ chñ thÎ) dïng ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô t¹i c¬ së chÊp nhËn thÎ mµ kh«ng ph¶i chi tr¶ b»ng tiÒn mÆt; hoÆc dïng ®Ó rót tiÒn khi cã nhu cÇu. Khi ph¸t hµnh thÎ thanh to¸n, tæ chøc ph¸t hµnh ®¶m b¶o thanh to¸n tiÒn mua hµng ho¸, dÞch vô thay cho ng­êi sö dông thÎ trong h¹n møc tÝn dông cña thÎ. C¸c chñ thÓ tham gia vµo thÞ tr­êng thÎ bao gåm: C¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ, ch¼ng h¹n nh­ tæ chøc Dinners Club, Visa, v.v. C¸c tæ chøc nµy liªn kÕt c¸c thµnh viªn vµ ®Æt ra c¸c qui ®Þnh buéc c¸c thµnh viªn ph¶i tu©n theo, thèng nhÊt thµnh mét hÖ thèng trªn toµn cÇu. BÊt cø mét ng©n hµng nµo hiÖn nay ho¹t ®éng trong lÜnh vùc thÎ thanh to¸n quèc tÕ ®Òu ph¶i gia nhËp vµo mét tæ chøc thanh to¸n quèc tÕ. Tæ chøc thanh to¸n quèc tÕ ®ång thêi còng lµ trung t©m xö lÝ, cÊp phÐp vµ thanh to¸n cña c¸c thµnh viªn. Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ: lµ ng©n hµng ®­îc phÐp ph¸t hµnh thÎ, lµ thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc thanh to¸n quèc tÕ, lµ ng©n hµng cung cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng d­íi h×nh thøc thÎ tÝn dông. Ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ ®­îc quyÒn ®­a ra c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ mµ chñ thÎ vµ c¸c ng©n hµng ®¹i lÝ thanh to¸n, c¬ së tiÕp nhËn thÎ ph¶i tu©n theo. §ång thêi, ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ cã tr¸ch nhiÖm tiÕp nhËn hå s¬ xin cÊp thÎ, xö lÝ ph¸t hµnh thÎ, më vµ qu¶n lÝ tµi kho¶n thÎ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm viÖc thanh to¸n thÎ ®ã. Ng©n hµng thanh to¸n thÎ: ®¶m nhiÖm thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n. Ng©n hµng thanh to¸n thÎ kh«ng liªn quan ®Õn c«ng t¸c ph¸t hµnh. §èi t­îng qu¶n lÝ cña ng©n hµng thanh to¸n lµ c¸c c¬ së tiÕp nhËn thÎ. Riªng ®èi víi thÎ quèc tÕ th× ng©n hµng thanh to¸n thÎ ph¶i lµ thµnh viªn cña tæ chøc thanh to¸n quèc tÕ. Ng©n hµng ®¹i lÝ thanh to¸n: lµ ng©n hµng ®­îc ng©n hµng thanh to¸n thÎ chän thùc hiÖn mét sè dÞch vô chÊp nhËn thanh to¸n thÎ th«ng qua hîp ®ång nh­ nhê thu, thanh to¸n víi c¬ së chÊp nhËn thÎ, øng tiÒn mÆt cho chñ thÎ. Chñ thÎ: lµ ng­êi ®­îc ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ cho phÐp sö dông thÎ, cã tªn in næi trªn thÎ vµ ®­îc sö dông trong mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸ vµ dÞch vô. C¬ së chÊp nhËn thÎ: lµ c¸c ®¬n vÞ cung øng hµng ho¸ dÞch vô chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ. C¬ së chÊp nhËn thÎ ph¶i cã hîp ®ång víi ng©n hµng thanh to¸n thÎ hoÆc ng©n hµng ®¹i lÝ thanh to¸n vµ cã quyÒn yªu cÇu ng©n hµng thanh to¸n thÎ cung cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô kiÓm tra vµ thanh to¸n thÎ. Khi cã nhu cÇu sö dông thÎ, chñ thÎ ph¶i cã tµi kho¶n më t¹i ng©n hµng ph¸t hµnh, hoÆc nÕu kh«ng th× ph¶i ®Æt cäc 100% h¹n møc tÝn dông cña thÎ. Khi tæ chøc thùc hiÖn c«ng t¸c ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®­îc h­ëng mét kho¶n phÝ. Ngµy nay, c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ ngµy cµng cã ¶nh h­ëng s©u réng, ®­îc chÊp nhËn réng r·i t¹i nhiÒu n­íc. C¸c lo¹i thÎ thanh to¸n còng ngµy cµng ®a d¹ng nh­: thÎ tÝn dông, thÎ ghi nî, thÎ rót tiÒn tù ®éng, thÎ th«ng minh .v.v. . Phæ biÕn nhÊt hiÖn nay lµ c¸c lo¹i thÎ thanh to¸n Master Card, Visa Card, Amex Card, Dinners Club Card .v.v. NhËn xÐt chung: Nh­ vËy, vÒ c¬ b¶n, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã 6 dÞch vô thanh to¸n chñ yÕu. Tuy nhiªn, dùa trªn 6 dÞch vô truyÒn thèng nµy, ngµy nay c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ë c¸c nÒn kinh tÕ tiªn tiÕn ph¸t triÓn ra thµnh nhiÒu lo¹i h×nh dÞch vô hiÖn ®¹i víi sù hç trî cña khoa häc kü thuËt, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ th«ng tin. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi ë mçi quèc gia, hÖ thèng ng©n hµng trªn thÕ giíi, nhÊt lµ ë c¸._.c n­íc ph¸t triÓn, hµng lo¹t c¸c dÞch vô ng©n hµng míi ®­îc xuÊt hiÖn c¶ vÒ bÒ réng vµ ®é tinh vi, hoµn h¶o cña nã. Ngay tõ nh÷ng n¨m 90, hÖ thèng ng©n hµng hiÖn ®¹i cña c¸c n­íc ph¸t triÓn ®· ho¹t ®éng, kinh doanh ®a n¨ng, thÝch øng víi yªu cÇu ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ trÞ tr­êng. Cã nh÷ng ng©n hµng b¸n lÎ lín víi kho¶ng 300 dÞch vô kh¸c nhau, trong ®ã cã rÊt nhiÒu nh÷ng dÞch vô míi l¹ ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam. C¸c ng©n hµng ®· thùc hiÖn cung cÊp c¸c dÞch vô ®iÖn tö tõ xa cho kh¸ch hµng vµ doanh nghiÖp tõ l©u nh­ dÞch vô chuyÓn tiÒn ®iÖn tö, bao gåm hÖ thèng thanh to¸n nhá vµ qu¶n lý tiÒn mÆt c«ng ty còng nh­ dÞch vô rót tiÒn tù ®éng vµ qu¶n lý tµi kho¶n c¸ nh©n. Khi Internet ngµy cµng phæ biÕn vµ ®­îc chÊp nhËn nh­ lµ 1 kªnh ph©n phèi s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng trªn ph¹m vi toµn cÇu th× ngµy cµng xuÊt hiÖn nhiÒu c¬ héi kinh doanh cho c¸c ng©n hµng còng nh­ ®em l¹i lîi Ých lín h¬n cho kh¸ch hµng. ViÖc b¸n lÎ vµ b¸n bu«n c¸c s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng th«ng qua hÖ thèng ph©n phèi ®iÖn tö e-banking ®· ®­îc thùc hiÖn dÔ dµng vµ trë nªn th«ng dông nhê nh÷ng thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ vµ c¹nh tranh trong lÜnh vùc ng©n hµng. Bªn c¹nh nh÷ng dÞch vô truyÒn thèng nh­ truy cËp th«ng tin tµi chÝnh, vay vèn vµ më tµi kho¶n tiÒn göi, c¸c dÞch vô míi ra ®êi nh­ dÞch vô thanh to¸n ®iÖn tö, qu¶n lý tµi chÝnh c¸ nh©n, kÕt hîp tµi kho¶n, B2B ( Business To Business - th­¬ng m¹i ®iÖn tö gi÷a Doanh nghiÖp vµ Doanh nghiÖp ) vµ ngo¹i hèi. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh xu thÕ tÊt yÕu vÒ sù ph¸t triÓn t­¬ng thÝch c¸c dÞch vô kinh doanh ng©n hµng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i phï hîp víi tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tõng quèc gia vµ trªn ph¹m vi toµn cÇu. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam hiÖn nay míi ë ®iÓm xuÊt ph¸t víi c¸c nghiÖp vô truyÒn thèng. ViÖc tiÕp cËn cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i víi m«i tr­êng ho¹t ®éng kinh doanh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã ®iÒu tiÕt cßn rÊt míi mÎ. Ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu, mang l¹i lîi nhuËn gÇn nh­ lµ duy nhÊt cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam, lµ tõ nghiÖp vô tÝn dông - cho vay kh¸ch hµng (chiÕm 80% doanh thu). C¸c nghiÖp vô kh¸c nh­ tæ chøc thanh to¸n qua ng©n hµng cßn chËm, ch­a cã hÖ thèng vµ c«ng nghÖ thanh to¸n hiÖn ®¹i, chñ yÕu vÉn lµ thñ c«ng, víi chøng tõ b»ng giÊy, tû träng thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt trong tæng khèi l­îng thanh to¸n cßn lín, c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt sö dông cßn nhiÒu h¹n chÕ; sÐc ch­a thùc hiÖn ®­îc viÖc thanh to¸n trong toµn quèc v× ch­a cã ®­îc trung t©m thanh to¸n bï trõ sÐc khu vùc toµn quèc; nghiÖp vô swap, mua b¸n ngo¹i tÖ cßn nhiÒu h¹n chÕ, ch­a thùc sù lµ ng©n hµng th­¬ng m¹i cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Tõ n¨m 1997 trë l¹i ®©y, l·i cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i gi¶m nhiÒu, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do nguån thu chÝnh cña c¸c ng©n hµng lµ tõ ho¹t ®éng tÝn dông nªn ch­a thÓ cã nhiÒu lîi nhuËn. ThÕ m¹nh c¬ b¶n cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi lµ dÞch vô trän gãi cho c¸ nh©n (cßn gäi lµ dÞch vô ng©n hµng b¸n lÎ) gåm cÊp tÝn dông kinh doanh nhá, tÝn dông tiªu dïng (thÎ tÝn dông), chuyÓn tiÒn, t­ vÊn ®Çu t­, kinh doanh vµ c¸c dÞch vô hç trî kh¸c. §©y lµ ®iÓm yÕu c¬ b¶n cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam vèn chñ yÕu dùa vµo tÝn dông doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, dÞch vô b¸n lÎ th­êng g¾n chÆt víi cuéc sèng hµng ngµy cña d©n c­ nªn th«ng qua viÖc thùc hiÖn tèt dÞch vô b¸n lÎ, c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi cã thÓ chiÕm ®­îc lßng tin cña d©n c­. Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc cho thÊy ngay c¶ khi më cöa hoµn toµn thÞ tr­êng tµi chÝnh, nÕu hÖ thèng ng©n hµng néi ®Þa m¹nh th× thÞ phÇn cña c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi còng chØ ë møc khiªm tèn (thÞ phÇn ng©n hµng n­íc ngoµi ë §øc lµ 4%, Italia: 6%, Hµn Quèc: 12%, c¸c n­íc §«ng Nam ¸: 16% ®Õn 18%) Trong khi ®ã, nguån thu nhËp chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt nam lµ thu tõ l·i cho vay, ®Çu t­ tÝn dông vµ phôc vô c¸c dÞch vô thanh to¸n c¬ b¶n cho doanh nghiÖp. Sè l­îng kh¸ch hµng thanh to¸n qua ng©n hµng chØ cã mét sè doanh nghiÖp, d©n c­ gÇn nh­ kh«ng cã ai thùc hiÖn thanh to¸n qua ng©n hµng, tøc lµ ho¹t ®éng kinh doanh b¸n lÎ cña ng©n hµng th­¬ng m¹i cßn ch­a ph¸t triÓn (xem b¶ng thèng kª). Trong mét nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i mµ ho¹t ®éng thanh to¸n qua ng©n hµng kh«ng ph¸t triÓn ®­îc th× ®iÒu ®ã cã ¶nh h­ëng lín tíi toµn bé ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng. §iÒu nµy cho thÊy râ viÖc tæ chøc thanh to¸n qua hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam cßn rÊt non yÕu c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. (Nguån: Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam, Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam, Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ¸ ch©u) : T¹p chÝ Ng©n hµng sè 6 n¨m 2002, trang 8 Ng©n hµng C«ng Th­¬ng, ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng vµ ng©n hµng Cæ phÇn ¸ ch©u lµ 3 ng©n hµng néi ®Þa ho¹t ®éng m¹nh nhÊt trªn thÞ tr­êng ng©n hµng ViÖt Nam. B¶ng trªn cho thÊy nguån thu tõ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô cña 3 ng©n hµng chØ chiÕm trung b×nh mét tû lÖ nhá ch­a ®Õn 15% trong tæng doanh thu; ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ ho¹t ®éng dÞch vô chØ ®ãng mét vai trß cßn rÊt khiªm tèn ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c¸c ng©n hµng. Kho¶ng 90% doanh thu cßn l¹i lµ tõ ho¹t ®éng tÝn dông. Ch­¬ng II Hoµn thiÖn c¸c dÞch vô cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam Tæng quan vÒ hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam: HÖ thèng tæ chøc ng©n hµng: - Tr­íc n¨m 1990: HÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam lµ hÖ thèng ng©n hµng 1 cÊp, võa lµm nhiÖm vô cña Ng©n hµng Trung ­¬ng, võa thùc hiÖn chøc n¨ng cña Ng©n hµng kinh doanh tiÒn tÖ, ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c tËp trung thèng nhÊt trong c¶ n­íc. N»m trong hÖ thèng tæ chøc cña Ng©n hµng Nhµ n­íc thèng nhÊt, h×nh thµnh mét hÖ thèng tæ chøc bao gåm c¸c Ng©n hµng chuyªn doanh nh­ Ng©n hµng C«ng Th­¬ng, Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng, Ng©n hµng N«ng NghiÖp .v.v. trùc thuéc Ng©n hµng Nhµ n­íc. C¸c ng©n hµng chuyªn doanh nµy chØ cã bé m¸y ë trung ­¬ng mµ kh«ng cã c¸c tæ chøc c¬ së. Do ®ã, ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng chuyªn doanh chØ gièng nh­ lµ mét vô chøc n¨ng cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. HÖ thèng tæ chøc Ng©n hµng kiÓu mét cÊp nµy hoµn toµn phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, bao cÊp trong thêi kú cò. Tõ sau 1990: sau §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, c¶ n­íc b­íc vµo thêi kú ®æi míi, trong ®ã yªu cÇu vÒ ®æi míi c¬ b¶n tæ chøc bé m¸y vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng ®­îc ®Æt ra mét c¸ch cÊp thiÕt. HÖ thèng ng©n hµng cò kh«ng ®ñ n¨ng lùc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tiÒn tÖ, tÝn dông, dÞch vô, kh«ng ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ trong giai ®o¹n ®æi míi. NÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng yªu cÇu hÖ thèng ng©n hµng ph¶i sö dông mét c¸ch m¹nh mÏ vµ linh ho¹t c¸c ®ßn bÈy vÒ tÝn dông, l·i suÊt, tû gi¸, can thiÖp vµ ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng trong nh÷ng tr­êng hîp cÇn thiÕt vµ cung cÊp ®ñ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô phôc vô cho sù ph¸t triÓn chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ. NghÞ ®Þnh 53/H§BT ngµy 26 th¸ng 3 n¨m 1988 vÒ tæ chøc bé m¸y Ng©n hµng Nhµ n­íc mang néi dung míi tÝch cùc vµ cã ý nghÜa ®Æt nÒn t¶ng trong lÞch sö x©y dùng vµ ph¸t triÓn hÖ thèng ng©n hµng ë n­íc ta. TiÕp ®Õn, ph¸p lÖnh "Ng©n hµng Nhµ n­íc", ph¸p lÖnh "Ng©n hµng, Hîp t¸c x· tÝn dông vµ C«ng ty tµi chÝnh" ngµy 24/5/1990 cã hiÖu lùc thi hµnh tõ 1/10/1990 vµ nghÞ ®Þnh 138/H§BT vÒ chøc n¨ng nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam lµ c¬ së ph¸p lý nh»m tiÕp tôc ®æi míi c¨n b¶n vµ toµn diÖn ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng. Thùc hiÖn hai ph¸p lÖnh cña Nhµ n­íc vµ nghÞ ®Þnh 138 cña ChÝnh phñ, hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam hai cÊp tiÕp tôc ®­îc s¾p xÕp, t¸ch b¹ch râ gi÷a Ng©n hµng cÊp 1 lµ Ng©n hµng Trung ­¬ng chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vÜ m« vµ Ng©n hµng cÊp 2 lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i chuyªn kinh doanh theo nguyªn t¾c h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ vÒ tµi chÝnh. §Õn ngµy 12 th¸ng 12 n¨m 1997 Quèc héi n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ X, k× häp thø 2 th«ng qua LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam vµ LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông. Hai luËt nµy cã hiÖu lùc tõ ngµy 1 th¸ng 10 n¨m 1998, thay thÕ cho ph¸p lÖnh "Ng©n hµng Nhµ n­íc" vµ ph¸p lÖnh "Ng©n hµng, Hîp t¸c x· tÝn dông vµ c¸c C«ng ty tµi chÝnh" ngµy 24/5/1990. Nh­ vËy, kÓ tõ sau khi cã Ph¸p lÖnh Ng©n hµng n¨m 1990, hÖ thèng ng©n hµng ë ViÖt Nam ®­îc chia thµnh 2 cÊp. §©y lµ yÕu tè c¨n b¶n ®Ó ®­a ho¹t ®éng tiÒn tÖ ng©n hµng chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng. ThiÕt chÕ ng©n hµng 2 cÊp lµ thµnh tùu cña khoa häc kinh tÕ hiÖn ®¹i, lµ c¬ së thùc hiÖn ph©n bæ nguån lùc qua hÖ thèng ng©n hµng, thay thÕ ph­¬ng ph¸p ph©n phèi cña nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch th«ng qua mÖnh lÖnh hµnh chÝnh. Sù ph¸t triÓn cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam trong thêi gian qua: Sau h¬n m­êi n¨m ®æi míi, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®· cã nhiÒu ®æi míi vÒ c¶ chÊt vµ l­îng. Nh÷ng n¨m ®Çu thËp niªn 90 ®¸nh dÊu sù ra ®êi cña mét lo¹t ng©n hµng th­¬ng m¹i: ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh, ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn, ng©n hµng th­¬ng m¹i liªn doanh, chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi, ®­a tæng sè ng©n hµng t¹i ViÖt Nam lªn 200 tæ chøc vµo cuèi n¨m 1998. Tuy nhiªn sau mét thêi gian dµi ho¹t ®éng, hÖ thèng ng©n hµng cho thÊy nhiÒu yÕu kÐm, sè l­îng c¸c ng©n hµng tuy nhiÒu nh­ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ch­a cao, nhiÒu ng©n hµng lµm ¨n thua lç, lµm ¶nh h­ëng chung ®Õn ho¹t ®éng cña toµn ngµnh. Tr­íc yªu cÇu ®æi míi nÒn kinh tÕ, ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc ®· tiÕn hµnh mét lo¹t biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña ngµnh ng©n hµng. Sau qu¸ tr×nh c¶i tæ c¬ cÊu, lµnh m¹nh ho¸ hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng, ®ãng cöa nh÷ng ng©n hµng ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶ th× cho tíi n¨m 2002, c¸c lo¹i h×nh ng©n hµng th­¬ng m¹i ë ViÖt Nam hiÖn cã: Ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc: cã 6 ng©n hµng, trong ®ã cã 4 ng©n hµng ho¹t ®éng nh­ nh÷ng ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng, ng©n hµng C«ng Th­¬ng, ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn, ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n; 2 ng©n hµng ho¹t ®éng nh­ nh÷ng ng©n hµng chÝnh s¸ch lµ ng©n hµng Phôc vô ng­êi nghÌo vµ ng©n hµng Ph¸t triÓn nhµ §ång b»ng S«ng Cöu Long. Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn: cã 36 ng©n hµng, trong ®ã cã 21 ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ®« thÞ vµ 15 ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn n«ng th«n. Chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi: cã 27 chi nh¸nh Ng©n hµng liªn doanh: cã 4 ng©n hµng liªn doanh lµ IndoVina Bank, Vid Public Bank, First Vina Bank vµ Vinasiam Bank. Trõ nh÷ng ng©n hµng quèc doanh, hÇu hÕt c¸c ng©n hµng ®Òu rÊt trÎ. HiÖn nay, c¸c ng©n hµng ®Òu ho¹t ®éng trªn c¬ së ®éc lËp vµ c¹nh tranh. Sè l­îng vµ chÊt l­îng c¸c dÞch vô ®­îc n©ng cao nhiÒu so víi tr­íc ®©y, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc thanh to¸n quèc tÕ ®· cã nhiÒu lo¹i h×nh h¬n tr­íc vµ m¹ng l­íi ng©n hµng ®¹i lý ®­îc më réng ra nhiÒu n­íc. Xu h­íng ph¸t triÓn: Tr­íc xu thÕ nhÊt thÓ ho¸ thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ, ViÖt Nam tham gia kÝ kÕt c¸c hiÖp ®Þnh song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng tµi chÝnh ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü. §iÒu nµy ®Æt ra yªu cÇu cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ph¶i nhanh chãng c¶i tæ vµ n©ng cao chÊt l­îng c¸c ho¹t ®éng cña m×nh ®Ó c¹nh tranh, tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong t×nh h×nh míi. Cïng víi nh÷ng th¸ch thøc ®ã, do sù ph¸t triÓn mang tÝnh ®ét biÕn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ mµ ngµy nay chÊt l­îng cuéc sèng cña nh©n lo¹i ®· vµ ®ang ®æi thay mét c¸ch m¹nh mÏ, nhu cÇu vµ thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng còng v× thÕ mµ ®a d¹ng vµ tinh tÕ h¬n. C¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ c¹nh tranh ®­îc trªn thÞ tr­êng ®Òu ph¶i ho¹t ®éng h­íng theo kh¸ch hµng, c¸c s¶n phÈm tiªu dïng vµ dÞch vô cña hä ®Òu ph¶i ®­îc "cao cÊp ho¸" b»ng c«ng nghÖ th«ng tin, b»ng kü thuËt sè,.v.v. Trong bèi c¶nh ®ã, ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i còng ph¶i ®­îc ®a d¹ng ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ míi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vµ thÞ hiÕu kh¸ch hµng cña m×nh vµ b¶n th©n ng©n hµng míi cã thÓ ®øng v÷ng ®­îc. VÊn ®Ò ®iÖn tö ho¸ ho¹t ®éng ng©n hµng ®ang diÔn ra hiÖn nay lµ mét vÝ dô. Qu¸ tr×nh ®iÖn tö ho¸ c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng ngµy cµng ®­îc chÊp nhËn réng r·i vµ ®ang ®­îc t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn. Thùc tÕ cho thÊy trªn thÕ giíi, viÖc sö dông sÐc trong thanh to¸n mÆc dï rÊt thÞnh hµnh trong thËp kû 30 th× nay ®· trë nªn l¹c hËu. Cïng víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña khoa häc vµ c«ng nghÖ, quan ®iÓm vµ th¸i ®é cña kh¸ch hµng còng ®ang ®­îc thay ®æi. Xu h­íng hiÖn nay lµ cïng víi sù gia t¨ng vÒ nhu cÇu vµ së thÝch cña kh¸ch hµng, ®i ®«i víi viÖc thÞ tr­êng ngµy cµng hoµn h¶o th× qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm, dÞch vô còng nhanh vµ m¹nh h¬n. T¹i c¸c chi nh¸nh ng©n hµng th­¬ng m¹i, viÖc cung cÊp dÞch vô ph¶i diÔn ra thuËn tiÖn h¬n, nhanh h¬n, hîp lý h¬n nh»m ®¸p øng kÞp thêi víi chÊt l­îng ngµy cµng cao c¸c nhu cÇu cña c¶ hai phÝa: kh¸ch hµng vµ ng©n hµng. C¸c giao dÞch vÒ thanh to¸n chuyÓn kho¶n còng nh­ c¸c giao dÞch kh¸c ph¶i ®­îc tiÕn hµnh nhanh h¬n nh­ng vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu vÒ chÊt l­îng. NhËn thøc ®­îc nh÷ng th¸ch thøc vµ xu thÕ tr­íc m¾t, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®· b¾t tay vµo nh÷ng chiÕn l­îc ph¸t triÓn vÒ qui m« vµ chÊt l­îng ho¹t ®éng ®Ó tõng b­íc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh. C¸c ho¹t ®éng dÞch vô ng©n hµng ®­îc ®­a vµo chiÕn l­îc ph¸t triÓn vµ ®­îc ®Çu t­ réng r·i. Cô thÓ, cã thÓ lÊy vÝ dô tõ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn trong thêi gian tíi cña ng©n hµng IndoVina, mét ng©n hµng liªn doanh t¹i ViÖt Nam. Trong b¶n B¸o c¸o th­êng niªn n¨m 2001 cña ng©n hµng nµy ghi râ sÏ “®Èy m¹nh ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng kh¸c, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. HÇu hÕt c¸c dÞch vô thanh to¸n quèc tÕ ®Òu t¨ng tr­ëng ®¸ng kÓ, trong ®ã dÞch vô më LC nhËp khÈu cã doanh sè t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m tr­íc. Ng©n hµng Indovina cã quan hÖ ®¹i lý víi 134 ng©n hµng trªn thÕ giíi. C¸c ng©n hµng ®¹i lý chñ yÕu tËp trung t¹i c¸c quèc gia ASEAN, §«ng ¸, Ch©u ¢ u vµ B¾c Mü. Tæng khèi l­îng thanh to¸n quèc tÕ n¨m 2001 t¨ng 54% so víi n¨m 2000. TÊt c¶ c¸c dÞch vô thanh to¸n quèc tÕ ®Òu t¨ng vÒ doanh sè, trong ®ã ®¸ng kÓ lµ dÞch vô chuyÓn tiÒn ®i (t¨ng 66%) vµ th­ tÝn dông nhËp khÈu (t¨ng 100%). Trong n¨m 2001, thu nhËp tõ hoa hång vµ phÝ dÞch vô cña ng©n hµng ®¹t 1267829000 VND, t¨ng 134,834% so víi n¨m 2000, b»ng 71,28% so víi thu nhËp rßng. §¬n vÞ: 1000 VND Nguån: B¸o c¸o th­êng niªn n¨m 2001 cña ng©n hµng IndoVina, chi nh¸nh Hµ néi ( Annual Report 2001) Nh­ vËy, c¸c h×nh thøc cam kÕt vµ b¶o l·nh ®· ®¹t ®­îc b­íc ph¸t triÓn v­ît bËc vÒ doanh thu. Trong ®ã, cam kÕt liªn quan ®Õn th­ tÝn dông tr¶ ngay t¨ng víi tû lÖ lín (175%), nguyªn nh©n chÝnh lµ do h×nh thøc thanh to¸n nµy ®ang rÊt ®­îc ­a chuéng trong th­¬ng m¹i quèc tÕ ngµy nay. Bªn c¹nh ®ã, c¸c lo¹i h×nh b¶o l·nh vµ cam kÕt ®Òu t¨ng víi tû träng lín, ®iÒu ®ã cho thÊy nhu cÇu ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ liªn quan ®ang ngµy cµng lín. Xu h­íng nµy rÊt thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng. Ngoµi ra, viÖc më réng thªm m¹ng l­íi ho¹t ®éng th«ng qua mét lo¹t c¸c chi nh¸nh vµ c¬ së phôc vô cho viÖc thanh to¸n trong d©n chóng b¾t ®Çu ®­îc chó träng, thÓ hiÖn râ nhÊt qua sù xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu c¸c c¬ së giao dÞch cña c¸c ng©n hµng lín trong thêi gian qua, nh­ VietComBank, Techcombank, ng©n hµng C«ng Th­¬ng, ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n .v.v. Kh¸ch hµng cã thÓ cã thÓ sö dông dÞch vô ng©n hµng t¹i nhiÒu ®Þa ®iÓm thuËn tiÖn vÒ mÆt ®Þa lý. Bªn c¹nh ®ã, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i b¾t ®Çu ®Ó cao nh÷ng øng dông c«ng nghÖ ng©n hµng vµo ho¹t ®éng dÞch vô, tiªu biÓu lµ sù phôc håi vµ ph¸t triÓn s«i ®éng thÞ tr­êng thÎ tÝn dông quèc tÕ vµ néi ®Þa, thÞ tr­êng thanh to¸n ®iÖn tö vµ thanh to¸n thÎ tù ®éng ATM trong thêi gian gÇn ®©y vµ nh÷ng ho¹t ®éng nµy cßn cã xu h­íng tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. LÊy vÝ dô tõ Ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam (VCB), sè thÎ ph¸t hµnh Visa vµ Master Card trong n¨m 2001 ®¹t 3057 thÎ, t¨ng 130% so víi n¨m 2000, ®­a tæng sè thÎ ph¸t hµnh lªn 11000 thÎ. Ng©n hµng nay dù tÝnh ®Õn hÕt n¨m 2002, sè thÎ tÝn dông quèc tÕ c¶ Visa vµ Master Card do VCB ph¸t hµnh sÏ ®¹t sè l­îng 14000 thÎ. Ngoµi c«ng t¸c ph¸t hµnh thÎ, t×nh h×nh thanh to¸n thÎ cña ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng ViÖt Nam còng hÕt søc kh¶ quan. N¨m 2001, doanh thu tõ dÞch vô thanh to¸n thÎ quèc tÕ t¨ng 22% so víi n¨m 2000. Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2002, doanh sè thanh to¸n thÎ t¨ng 25%. Dù kiÕn ®Õn cuèi n¨m 2002, thanh to¸n thÎ sÏ t¨ng 22% so víi n¨m 2001. HiÖn nay, VCB ®· cã 30 m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM trªn toµn quèc, ph¸t hµnh 10691 thÎ Connect 24 phôc vô rót tiÒn tù ®éng b»ng m¸y ATM. Doanh sè rót tiÒn mÆt ®¹t 52,55 tû ®ång, trong ®ã, 2 ®Þa bµn ph¸t hµnh thÎ ATM m¹nh nhÊt lµ Hµ néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh. Dù tÝnh trong thêi gian tíi VCB sÏ ®­a thªm 70 m¸y ATM míi vµo ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c øng dông dÞch vô ®i kÌm. Theo tËp san VietComBanh th¸ng 8/2002. §a d¹ng ho¸ quy m« vµ c¸c h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i Sù cÇn thiÕt ph¶i ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô ng©n hµng th­¬ng m¹i: Kh¸i niÖm ®a d¹ng ho¸: Theo ®¹i tõ ®iÓn Kinh tÕ thÞ tr­êng, ®a d¹ng ho¸ kinh doanh lµ "s¸ch l­îc kinh doanh cña mét xÝ nghiÖp cïng mét lóc kinh doanh tõ hai ngµnh nghÒ trë lªn; xÝ nghiÖp ¸p dông kinh doanh ®a d¹ng, tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ tiªu thô nhiÒu lo¹i hµng ho¸ vµ dÞch vô. Tr­íc tiªn cÇn chän ph­¬ng h­íng da d¹ng ho¸, vµ chän lo¹i nµo ®Ó ®a d¹ng ho¸ th× t­¬ng ®èi h÷u hiÖu h¬n. Kinh doanh ®a d¹ng ho¸ kh«ng chØ h¹n chÕ ë chç më réng chñng lo¹i s¶n phÈm mµ cßn gåm c¶ më réng ph¹m vi s¶n xuÊt vµ thÞ tr­êng. Môc ®Ých cña nã lµ ®Ó ph©n t¸n nguy c¬, tr¸nh cho thÞ tr­êng cña mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã cã biÕn ®éng ¶nh h­ëng ®Õn thu lîi vµ lîi dông ®Çy ®ñ tiÒm lùc s¶n xuÊt vµ tiÒm lùc tiªu thô cña thÞ tr­êng, tËn dông s¶n phÈm phô vµ tiÕt kiÖm chi phÝ tiªu thô" Nh­ vËy, ®èi víi mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i, ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô lµ viÖc ng©n hµng kinh doanh nhiÒu h×nh thøc dÞch vô kh¸c nhau, t¹o ra sù phong phó, ®a d¹ng trong toµn bé c¸c dÞch vô tµi chÝnh mµ ng©n hµng ®ã cã thÓ cung cÊp cho tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng trong nÒn kinh tÕ. §ång thêi, ®a d¹ng ho¸ kh«ng chØ h¹n chÕ ë viÖc më réng c¸c h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô, mµ cßn bao hµm c¶ më réng, ph¸t triÓn dÞch vô vÒ ph¹m vi, quy m«. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ ng©n hµng cÇn duy tr× m« h×nh ho¹t ®éng ®a n¨ng, phôc vô c¸c lo¹i h×nh dÞch vô cho tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng trong nÒn kinh tÕ kh«ng chØ ®Ó t¨ng thu nhËp cho ng©n hµng mµ cßn lµm gi¶m bít rñi ro trong kinh doanh. V× sao ph¶i ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc thùc hiÖn c¸c dÞch vô: §a d¹ng ho¸ gióp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Thø nhÊt, ®a d¹ng ho¸ gióp ng©n hµng th­¬ng m¹i ph©n t¸n vµ gi¶m rñi ro. Mét ng©n hµng th­¬ng m¹i kinh doanh dÞch vô ®a d¹ng sÏ ph©n t¸n ®­îc rñi ro vµ n©ng cao ®­îc lîi nhuËn cña ng©n hµng ®ã. Bëi v×, nÕu theo c¸c dÞch vô truyÒn thèng vµ cæ ®iÓn, ng©n hµng sÏ chØ thu lîi nhuËn chñ yÕu tõ ho¹t ®éng tÝn dông, nh­ng tÝn dông l¹i lµ lÜnh vùc chøa ®ùng nhiÒu rñi ro vµ bÊt tr¾c. Do ng©n hµng ë vµo thÕ bÞ ®éng sau khi cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng, qu¶n lý ho¹t ®éng tÝn dông phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè ngoµi ng©n hµng: kh¸ch hµng, ph¸p luËt, hiÖu lùc ph¸p chÕ cña Nhµ n­íc, møc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ .v.v. Thùc tÕ ®· cã qu¸ nhiÒu ng©n hµng th­¬ng m¹i trªn thÕ giíi bÞ ph¸ s¶n do ®Çu t­ vèn mµ kh«ng thu håi ®­îc nî. ChØ víi tû lÖ nî khã ®ßi v­ît qu¸ 4 - 5% tæng d­ nî ®· lµm cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh«ng cßn lîi nhuËn vµ mÊt dÇn vèn tù cã. V× vËy thùc hiÖn kinh doanh m¹nh vµ ®a d¹ng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô kh¸c bªn c¹nh tÝn dông lµ mét ph­¬ng s¸ch hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ph©n t¸n bít rñi ro, gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh cña ng©n hµng. Lîi nhuËn thu ®­îc tõ c¸c dÞch vô kh¸c nhau, bæ sung cho nhau khi thÞ tr­êng biÕn ®éng sÏ gióp cho ng©n hµng æn ®Þnh møc doanh lîi. Do vËy, ngµy nay c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Òu cè g¾ng ®a d¹ng ho¸ dÞch vô cña m×nh, thùc hiÖn c©u ch©m ng«n: "®õng ®Æt tÊt c¶ trøng cña b¹n vµo mét c¸i ræ". Thø hai, ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ c¸c h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô ng©n hµng sÏ lµm t¨ng lîi nhuËn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Khi thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸, ng©n hµng th­¬ng m¹i sÏ më réng thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng, t¹o kh¶ n¨ng t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn. Víi nhiÒu h×nh thøc dÞch vô kh¸c nhau, ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ khai th¸c nh÷ng kho¶ng trèng trªn thÞ tr­êng, kÓ c¶ nh÷ng kho¶ng trèng nhá, ®Ó t¨ng thªm thÞ phÇn. MÆt kh¸c, ®a d¹ng ho¸ sÏ gióp ng©n hµng sö dông ®­îc triÖt ®Ó, cã hiÖu qu¶ nguån vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ®éi ngò c¸n bé; do vËy, gi¶m chi phÝ qu¶n lý, chi phÝ ho¹t ®éng, t¨ng lîi nhuËn tèi ®a cho ng©n hµng. Thø ba, ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô ng©n hµng sÏ thóc ®Èy c¸c nghiÖp vô cïng ph¸t triÓn. C¸c nghiÖp vô cña mét ng©n hµng th­¬ng m¹i cã mèi quan hÖ h÷u c¬, cã t¸c ®éng qua l¹i víi nhau t¹o thµnh mét thÓ thèng nhÊt vµ thóc ®Èy nhau cïng ph¸t triÓn. Huy ®éng vèn t¹o nguån cho thùc hiÖn nghiÖp vô tÝn dông vµ ph¸t triÓn dÞch vô; nh­ng ng­îc l¹i, nghiÖp vô tÝn dông vµ dÞch vô thùc hiÖn tèt còng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thu hót kh¸ch hµng víi nh÷ng nguån tiÒn nhµn rçi cña hä. Kinh tÕ thÞ tr­êng cµng ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp cµng ®a d¹ng ho¸ kinh doanh vµ nhu cÇu vÒ c¸c dÞch vô ng©n hµng, tµi chÝnh ngµy cµng phong phó ®a d¹ng. §iÒu ®ã ®ßi hái sù phôc vô cña ng©n hµng còng ph¶i ®Çy ®ñ h¬n, hoµn thiÖn h¬n. ChØ khi ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô, ng©n hµng míi cung cÊp ®­îc nhiÒu s¶n phÈm dÞch vô mét c¸ch nhanh chãng, linh ho¹t, cã chÊt l­îng cho kh¸ch hµng vµ nÒn kinh tÕ. H¬n n÷a, viÖc phôc vô kh¸ch hµng theo ph­¬ng thøc "trän gãi" bao giê còng ­u viÖt h¬n ph­¬ng thøc ®¬n lÎ. Thø t­, ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô ng©n hµng lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong ®iÒu kiÖn cã rÊt nhiÒu ng©n hµng víi c¸c h×nh thøc së h÷u, quy m« ho¹t ®éng kh¸c nhau, nhiÒu chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi, ng©n hµng liªn doanh vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông cïng ho¹t ®éng, ®· t¹o ra sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ng©n hµng nµo muèn tån t¹i, ph¸t triÓn, ®¹t ®­îc lîi nhuËn cao vµ t¹o ra vÞ thÕ cña m×nh trong c¹nh, ®Òu ph¶i thay ®æi, c¶i tiÕn ho¹t ®éng sao cho ®¸p øng kÞp thêi, thuËn tiÖn c¸c nhu cÇu phong phó, ®a d¹ng ®Ó thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy, c¸ch tèt nhÊt lµ ph¶i ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc ®Ó tù hoµn thiÖn c¸c dÞch vô. Nh÷ng ng©n hµng ho¹t ®éng ®¬n ®iÖu dÔ bÞ ph¸ s¶n hoÆc tù ®ãng cöa do kh«ng dÔ dµng chuyÓn h­íng kinh doanh hoÆc gi÷ cho ho¹t ®éng cña m×nh lu«n æn ®Þnh. MÆt kh¸c, ph¸t triÓn theo h­íng kinh doanh ®a d¹ng lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó më réng quy m« vµ m¹ng l­íi ng©n hµng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn, c¹nh tranh; v× nã cho phÐp c¸c ng©n hµng cã thÓ më réng ¶nh h­ëng mét c¸ch v÷ng ch¾c. Tuy nhiªn, ng©n hµng th­¬ng m¹i ho¹t ®éng ®a n¨ng còng gÆp nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh, ®ßi hái viÖc qu¶n lý phøc t¹p h¬n, nguån vèn bÞ ph©n t¸n h¬n. ng©n hµng ph¶i cã ®ñ bé m¸y c¸n bé vËn hµnh giái ë mçi lo¹i nghiÖp vô; ®ång thêi ng­êi l·nh ®¹o c¸c ng©n hµng ph¶i am hiÓu hÕt søc s©u s¾c vÒ kinh doanh vµ ph¶i cã n¨ng lùc chØ ®¹o ®iÒu hµnh ®ång bé, hîp lý. §©y lµ mét yªu cÇu hÕt søc khã kh¨n, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. H¬n n÷a, kh«ng ph¶i ng©n hµng nµo còng cã ®iÒu kiÖn vÒ vèn ®Ó thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ dÞch vô. NÕu qu¶n lý ®iÒu hµnh kh«ng tèt, th× chi phÝ cho viÖc ®a d¹ng ho¸ cã khi cßn cao h¬n thu nhËp do ®a d¹ng ho¸ mang l¹i. MÆt kh¸c, trong m«i tr­êng kinh doanh ®a n¨ng, c¸c kh¸ch hµng cã quyÒn lùa chän ng©n hµng ®Ó giao dÞch vµ sÏ x¶y ra t×nh trang mét kh¸ch hµng giao dÞch víi nhiÒu ng©n hµng. Lóc ®ã, nÕu kh«ng cã th«ng tin kÞp thêi vµ chÝnh x¸c th× rñi ro l¹i x¶y ra cho b¶n th©n c¸c ng©n hµng. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cao sÏ t¹o ®iÒu kiÖn tèt h¬n ®Ó c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i hoµn thiÖn c¸c dÞch vô. Mét lµ, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cao, lîi nhuËn nhiÒu, ng©n hµng sÏ cã ®iÒu kiÖn bæ sung nguån vèn ®Ó thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ dÞch vô. Víi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cao, ng©n hµng hoµn toµn cã ®iÒu kiÖn ®Ó lùa chän danh môc ®Çu t­ phï hîp, lùa chän triÓn khai nh÷ng nghiÖp vô, dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i ®Ó h­íng ®¹o thÞ tr­êng sö dông. Hai lµ, trong m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng quyÕt liÖt, mét ng©n hµng ho¹t ®éng æn ®Þnh, ch¾c ch¾n, cã hiÖu qu¶ cao sÏ t¹o ®­îc lßng tin vµ thu hót kh¸ch hµng. S¶n phÈm míi triÓn khai cña ng©n hµng ®ã sÏ dÔ dµng ®­îc c¸c kh¸ch hµng chÊp nhËn. Ba lµ, ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, møc l­¬ng cao, æn ®Þnh sÏ gióp cho ng©n hµng thu hót ®­îc lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, khuyÕn khÝch hä lµm viÖc nhiÖt t×nh, tËn tôy vµ cã tr¸ch nhiÖm víi kh¸ch hµng. §ång thêi, ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn chuyªn m«n ho¸ s©u, n©ng cao kü n¨ng tõng nhãm nh©n viªn hoÆc tõng bé phËn vµ ®ã lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn hoµn thiÖn c¸c dÞch vô. Ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn dÞch vô cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam hiÖn nay. ViÖc ph©n tÝch mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc thùc hiÖn dÞch vô víi n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho thÊy ®a d¹ng ho¸ dÞch vô ng©n hµng lµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n, kh«ng thÓ thiÕu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy cµng ph¸t triÓn, mµ kinh nghiÖm cña nhiÒu ng©n hµng th­¬ng m¹i thµnh ®¹t trªn thÕ giíi ®· cho thÊy râ ®iÒu ®ã. Sù ®a d¹ng trong dÞch vô tµi chÝnh vµ chøc n¨ng cña ng©n hµng ®· trë nªn phæ biÕn trong c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i, ®Õn møc ng­êi ta ®· gäi c¸c ng©n hµng ®ã lµ: "B¸ch ho¸ tµi chÝnh" (Financial Department Store) vµ khÈu hiÖu qu¶ng c¸o: "Ng©n hµng cña b¹n - mét tæ chøc tµi chÝnh cung cÊp ®Çy ®ñ dÞch vô" (Your bank - a full service Financial Institution) ®· trë nªn quen thuéc ë c¸c n­íc ph¸t triÓn. Tõ ngµy ®æi míi ®Õn nay, tuy ®· cã nhiÒu cè g¾ng ®Ó hoµn thiÖn dÞch vô nh­ng nh×n chung c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ë n­íc ta míi chØ ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu b­íc ®Çu rÊt khiªm tèn so víi yªu cÇu cña mét ng©n hµng th­¬ng m¹i ho¹t ®éng ®a n¨ng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang ®­îc ®æi míi ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN, nhu cÇu sö dông dÞch vô ng©n hµng - tµi chÝnh cña nÒn kinh tÕ vµ d©n c­ ngµy cµng t¨ng; mÆt kh¸c, ®Ó tiÕn kÞp vµ héi nhËp víi hÖ thèng tµi chÝnh thÕ giíi vµ ®Ó b¶n th©n m×nh ®­îc tiÕp tôc tån t¹i vµ ph¸t triÓn, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c lµ ph¶i nhanh chãng t¨ng c­êng hoµn thiÖn c¸c dÞch vô cña m×nh. §©y lµ xu thÕ tÊt yÕu, mét ®ßi hái bøc thiÕt cña nÒn kinh tÕ vµ lµ lîi Ých sèng cßn cña b¶n th©n mçi ng©n hµng. NhËn thøc ®­îc xu thÕ vµ nh÷ng th¸ch thøc tr­íc m¾t, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®· vµ ®ang tiÕp tôc tÝch cùc ®æi míi ho¹t ®éng, ®Çu t­ cho viÖc më réng vµ t¨ng c­êng quy m« còng nh­ h×nh thøc dÞch vô cña m×nh theo ph­¬ng h­íng chñ yÕu sau ®©y: T¨ng nhanh tèc ®é thanh to¸n: HiÖn nay, tèc ®é thanh to¸n cho kh¸ch hµng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam vÉn cßn chËm so víi c¸c ng©n hµng kh¸c trªn thÕ giíi, ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu chu chuyÓn vèn cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Nguyªn nh©n chÝnh cña t×nh tr¹ng nµy lµ do tèc ®é ph¸t triÓn nh÷ng c¬ së h¹ tÇng x· héi chñ yÕu ®· vµ ®ang diÔn ra t­¬ng ®èi chËm. HÖ thèng c«ng nghÖ cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam ch­a hiÖn ®¹i, viÖc tæ chøc thùc hiÖn c¸c dÞch vô chñ yÕu vÉn lµ thñ c«ng víi chøng tõ b»ng giÊy. ViÖc nµy kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vÒ chÊt l­îng phôc vô ngµy cµng t¨ng cña c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n còng nh­ kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp. §èi víi c¸c kh¸ch hµng lµ c¸ nh©n, viÖc ph¶i bá thêi gian ®Õn trô së ng©n hµng th­¬ng m¹i mµ m×nh cã tµi kho¶n, xÕp hµng vµ chê tíi l­ît ®­îc phôc vÉn cßn phæ biÕn. T×nh tr¹ng nµy kh«ng cßn phï hîp víi sù ph¸t triÓn hiÖn nay cña nÒn kinh tÕ còng nh­ xu h­íng ph¸t triÓn chung cña c«ng nghÖ ng©n hµng trªn thÕ giíi lµ gi¶m thiÓu thêi gian giao dÞch cho kh¸ch hµng, t¹o mäi ®iÒu kiÖn vÒ thêi gian vµ kh«ng gian ®Ó kh¸ch hµng thùc hiÖn nhu cÇu thanh to¸n cña m×nh. Cßn ®èi víi ®èi t­îng kh¸ch hµng lµ c¸c doanh nghiÖp th× yªu cÇu vÒ tèc ®é thanh to¸n còng ngµy cµng cao h¬n. §Ó thùc hiÖn xong mét giao dÞch, cã khi doanh nghiÖp ph¶i chê hai ®Õn ba ngµy ®Ó ®­îc b¸o cã lªn tµi kho¶n cña m×nh, trong khi ®ã, yªu cÇu vÒ tèc ®é chu chuyÓn vèn cña doanh nghiÖp ngµy cµng cao, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp lín, doanh nghiÖp n­íc ngoµi. Tèc ®é thanh to¸n chËm sÏ g©y ra t×nh tr¹ng lµm ®äng vèn cña doanh nghiÖp, c¶n trë s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi còng cã nghÜa lµ doanh nghiÖp bÞ ng©n hµng chiÕm dông vèn trong mét kho¶ng thêi gian. NÕu t×nh tr¹ng nµy kh«ng ®­îc mau chãng c¶i thiÖn th× c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam sÏ mÊt dÇn tÝnh c¹nh tranh. §Ó c¶i thiÖn t×nh tr¹ng trªn, thêi gian gÇn ®©y, mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®· b¾t ®Çu l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi phôc vô cho viÖc thanh to¸n nhanh vµ thuËn tiÖn h¬n cho c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng cña m×nh. ViÖc më réng m¹ng l­íi m¸y rót tiÒn ATM, tham gia vµo hÖ thèng thanh to¸n toµn cÇu SWIFT, më réng m¹ng l­íi ng©n hµng ®¹i lý t¹i c¸c n­íc ë kh¾p c¸c ch©u lôc còng cho thÊy râ c¸c nç lùc cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam. Trªn thÞ tr­êng thanh to¸n qua ng©n hµng còng ®· b¾t ®Çu xuÊt hiÖn viÖc c¹nh tranh ®Ó tranh giµnh c¸c ®èi t­îng kh¸ch hµng lín nh­ c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi, c¸c kh¸ch s¹n 5 sao b»ng chÊt l­îng vµ tèc ®é thanh to¸n, b¸o cã, b¸o nî trªn tµi kho¶n kh¸ch hµng mét c¸ch nhanh nhÊt. §©y lµ nh÷ng tÝn hiÖu tèt tõ thÞ tr­êng ng©n hµng vµ cßn tiÕp tôc ®­îc c¸c ng©n hµng chó träng ®Çu t­. Cung cÊp dÞch vô t­ vÊn cho c¸c doanh nghiÖp: §©y lµ mét dÞch vô rÊt cÇn thiÕt cho c¶ phÝa doanh nghiÖp vµ phÝa ng©n hµng. Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam hiÖn nay cßn thÊp so víi mÆt b»ng chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, møc ®é giao l­u, hiÓu biÕt vµ chuÈn ho¸ cña nhiÒu doanh nghiÖp cßn kÐm, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp nhá. ChÝnh v× vËy, nhu cÇu ®­îc t­ vÊn vÒ c¸c lÜnh vùc chuyªn m«n khi tham gia vµo bu«n b¸n mËu dÞch quèc tÕ lµ rÊt cÇn thiÕt. Ng©n hµng th­¬ng m¹i víi t­ c¸ch lµ trung gian, lµ ng­êi xóc tiÕn th­¬ng m¹i quèc tÕ trªn ph­¬ng diÖn thanh to¸n, víi c¸c kü n¨ng nghiÖp vô cña m×nh, sÏ lµ nh÷ng nhµ t­ vÊn tèt cho doanh nghiÖp trong lÜnh vùc thanh to¸n khi ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu. Th«ng qua ®ã, ng©n hµng thu ®­îc mét kho¶n phÝ bæ sung cho thu nhËp cña m×nh, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c dÞch vô kh¸c cña ng©n hµng ph¸t triÓn theo. HiÖn nay, ë ViÖt Nam, c¸c ng©n hµng còng t­ vÊn gióp c¸c doanh nghiÖp vÒ bé chøng tõ göi hµng ®Ó._. kinh tÕ ®Êt n­íc. Thø n¨m, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc cho triÓn khai viÖc thµnh lËp ng©n hµng chÝnh s¸ch lµ c¸c ng©n hµng chuyªn phôc vô cho c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi cña chÝnh phñ, kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh. C¸c kho¶n cho vay phi th­¬ng m¹i t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nh­: cho vay sinh viªn, cho vay c¸c hé nghÌo, cho vay trång rõng, cho vay lµm nhµ trªn cäc, kh¾c phôc hËu qu¶ b·o lôt, cho vay c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc thua lç .v.v. cÇn ®­îc chuyÓn sang ng©n hµng chÝnh s¸ch, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô kinh doanh theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng. §èi víi Ng©n hµng Nhµ n­íc: Thø nhÊt, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn bæ sung, hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ thóc ®Èy ph¸t triÓn nghiÖp vô ng©n hµng: Trªn c¬ së c¸c luËt cña Nhµ n­íc nh­ LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc, LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông,.. cÇn nhanh chãng x©y dùng hoµn chØnh ®ång bé hÖ thèng c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn d­íi luËt vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng ®Ó c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn. C¸c v¨n b¶n h­íng dÉn võa kh«ng tr¸i luËt, võa t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn cô thÓ cña n­íc ta vµ xu thÕ héi nhËp quèc tÕ. Söa ®æi vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ thanh to¸n ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi c¸c c¬ chÕ nghiÖp vô kh¸c. Nghiªn cøu t¹o m«i tr­êng cho phÐp sö dông c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i. Ban hµnh c¬ chÕ ph¸t hµnh vµ sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n ®iÖn tö: thÎ thanh to¸n, thÎ tÝn dông .v.v. nh»m gióp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nhanh chãng triÓn khai c¸c dÞch vô thanh to¸n thÎ cã hiÖu qu¶. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn thµnh lËp HiÖp héi thÎ ViÖt Nam trùc thuéc Ng©n hµng Nhµ n­íc nh­ mét Tæ chøc qu¶n lý, mét Trung t©m thanh to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng. Ban hµnh nh÷ng c¬ chÕ vÒ qu¶n lý dÞch vô ng©n hµng, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn hÖ thèng dÞch vô cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Giao quyÒn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quyÕt ®Þnh c¸c lo¹i dÞch vô cÇn thu phÝ, møc thu phÝ cña tõng lo¹i dÞch vô theo nguyªn t¾c th­¬ng m¹i. Ng©n hµng Nhµ n­íc kh«ng nªn ban hµnh biÓu phÝ dÞch vô lµm mÊt tÝnh c¹nh tranh. Thø hai, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng, hoµn thiÖn kü thuËt c«ng nghÖ vµ c¬ chÕ qu¶n lý c¸c Trung t©m thanh to¸n bï trõ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn ®i tr­íc trong thùc hiÖn hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng. TËp trung ®Çu tiªn, m¹nh mÏ vµo c«ng t¸c thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, n©ng cao chÊt l­îng c¸c ph­¬ng tiÖn vµ c«ng cô thanh to¸n. Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, hç trî c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i tù ®Çu t­, hîp t¸c liªn kÕt vµ vay vèn ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn thiÕt lËp c¸c Trung t©m thanh to¸n bï trõ theo khu vùc vµ quèc gia; ®ång thêi hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ thanh to¸n tiÕn tíi thùc hiÖn thanh to¸n bï trõ tù ®éng. Thø ba, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng më, ®a d¹ng c¸c c«ng cô, chøng chØ cã gi¸ giao dÞch t¹i thÞ tr­êng më nh­: tr¸i phiÕu ChÝnh phñ, tr¸i phiÕu c«ng ty, tr¸i phiÕu c«ng tr×nh… t¹o cho thÞ tr­êng nµy ho¹t ®éng s«i ®éng h¬n, trë thµnh hËu thuÉn v÷ng chøc cho viÖc ®¶m b¶o thanh kho¶n vµ lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn nghiÑp vô tÝn dông, chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu vµ ®Çu t­ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Thø t­, hoµn thiÖn tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®Ó c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÞ tr­êng ph¸t triÓn nghiÖp vô ®Çu t­ vµ tiÕp øng vèn khi cÇn thiÕt. VÒ tæ chøc triÓn khai, thùc hiÖn: CÇn tæ chøc thµnh c¸c bé phËn chuyªn tr¸ch trong tõng lÜnh vùc, tõng lo¹i h×nh c«ng viÖc theo ch­¬ng tr×nh thùc hiÖn ®Ó rµ so¸t, so¹n th¶o c¬ chÕ, tæ chøc héi th¶o lÊy ý kiÕn, nghiÖm thu, ®­a vµo thùc nghiÖm; tõ triÓn khai thÝ ®iÓm ®Õn më réng dÇn, nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch míi vµ c«ng nghÖ míi. §ång thêi ph¶i thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t, ®«n ®èc kiÓm tra nghiªm tóc viÖc thùc hiÖn. KiÕn nghÞ ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam: Ho¹ch ®Þnh vµ lùa chän chiÕn l­îc ph¸t triÓn dÞch vô phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña mçi ng©n hµng: ViÖc më réng, ph¸t triÓn hoµn thiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng kh«ng thÓ coi lµ vÊn ®Ò ng¾n h¹n, nhÊt thêi, v× nã tr­íc hÕt lµ môc tiªu ph¸t triÓn x· héi l©u dµi; h¬n n÷a dÞch vô ng©n hµng, nhÊt lµ nh÷ng dÞch vô hiÖn ®¹i ®ßi hái l­îng ®Çu t­ ban ®Çu rÊt lín. V× vËy, mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i dùa vµo lîi thÕ vµ kh¶ n¨ng cña m×nh ®Ó ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc ph¸t triÓn dÞch vô mét c¸ch thÝch hîp, chÝnh x¸c. Trªn c¬ së ®ã, x¸c ®Þnh h­íng ®Çu t­, møc ®Çu t­ vµ lùa chän c«ng nghÖ cho hîp lý. §Æc biÖt, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ë n­íc ta nªn tiÕn hµnh ®a d¹ng ho¸ quy m« vµ h×nh thøc thùc hiÖn c¸c dÞch vô theo ph­¬ng ch©m: khai th¸c triÖt ®Ó ­u thÕ c¹nh tranh cña mçi ng©n hµng, cña tõng chi nh¸nh trong tõng vïng, tõng ®Þa ph­¬ng. Tr­íc hÕt lµ hoµn thiÖn ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô, dÞch vô hiÖn cã; ®ång thêi triÓn khai thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô, dÞch vô mµ x· héi, nÒn kinh tÕ ®ang cÇn vµ ng©n hµng m×nh cã ®iÒu kiÖn thùc hiÖn ngay. TiÕp ®Õn lµ më ra nh÷ng nghiÖp vô, dÞch vô mang tÝnh ®Þnh h­íng thÞ tr­êng, sau khi ®· ®Çu t­ ®æi míi, c¶i tiÕn kü thuËt c«ng nghÖ. CÊu tróc l¹i bé m¸y tæ chøc: C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn cã nh÷ng ®æi míi c¬ b¶n vÒ tæ chøc vµ bé m¸y ho¹t ®éng theo m« h×nh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i, phï hîp víi tÝnh chÊt kinh doanh tinh gän ®Ó thÝch øng nhanh víi m«i tr­êng kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®ñ ®iÒu kiÖn héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. §èi t­îng kh¸ch hµng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i kinh doanh ®a n¨ng kh«ng chØ lµ nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ d©n doanh; mµ ph¶i më réng ®Õn mäi tÇng líp d©n c­ trong x· héi. Tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng cã nh÷ng yªu cÇu mang tÝnh ®Æc thï riªng; do vËy, c¸c ng©n hµng ph¶i cÊu tróc theo h­íng h×nh thµnh mét hÖ thèng ph©n phèi dÞch vô b¸n lÎ, võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng cung øng dÞch vô mét c¸ch tiÖn lîi cho tõng ®èi t­îng, võa ®¶m b¶o kh¶ n¨ng qu¶n lý mét c¸ch th«ng suèt. §Çu t­ trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®æi míi vµ hoµn thiÖn kü thuËt c«ng nghÖ ng©n hµng, phôc vô môc tiªu tù ®éng ho¸ dÞch vô ng©n hµng. Kü thuËt c«ng nghÖ ng©n hµng sÏ hç trî ®¾c lùc cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng c¸c dÞch vô kinh doanh; tõ ®ã t¹o ra søc c¹nh tranh cao trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng; ®ång thêi kü thuËt c«ng nghÖ ng©n hµng hiÖn ®¹i cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ dÞch vô. TriÓn khai thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô, dÞch vô míi: C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn triÓn khai thùc hiÖn c¸c dÞch vô míi phï hîp víi ®iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng cña m×nh vµ nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ, ch¼ng h¹n nh­ thu thËp c¸c kiÕn thùc vÒ thÞ tr­êng, lËp c¸c dù b¸o gióp kh¸ch hµng hiÓu c¸c xu h­íng vÒ tiªu dïng, vÒ c¸c th¸ch thøc, rñi ro... t¹i c¸c thÞ tr­êng mµ kh¸ch hµng cã thÞ phÇn hoÆc chuÈn bÞ ký kÕt c¸c ®¬n hµng. Thùc hiÖn ph­¬ng ch©m trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp gióp kh¸ch hµng cña ng©n hµng thµnh ®¹t còng lµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong kinh doanh. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ ng©n hµng cÇn tÝch cùc n©ng cao n¨ng lùc nghiªn cøu, thiÕt kÕ, c¶i tiÕn vµ tiÕp thÞ s¶n phÈm nh»m ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, më ra c¸c s¶n phÈm míi thÞ tr­êng míi, tho¶ m·n vµ n©ng cao nhu cÇu, thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng. Ngoµi ra, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam cã thÓ ®Æt hµng nghiªn cøu víi c¸c chuyªn gia, c¸c tæ chøc chuyªn m«n vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn thiÕt nh»m gióp c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong viÖc hoµn thiÖn ho¸ dÞch vô còng nh­ ®a d¹ng ho¸ thÞ tr­êng. C¸c nghiªn cøu cÇn gióp ng©n hµng th­¬ng m¹i tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái cÇn thiÕt ®Ó cã ®­îc quyÕt ®Þnh phï hîp. Ch¼ng h¹n, ®Ó cã quyÕt ®Þnh vÒ mét thÞ tr­êng míi hay mét dÞch vô míi cÇn ph¶i hiÓu râ ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò nh­: SÏ thu ®­îc lîi g× qua dÞch vô míi ®ã hay thÞ tr­êng míi ®ã; dÞch vô míi hay thÞ tr­êng míi ®ã cã phï hîp víi môc ®Ých kh¸c ®· x¸c ®Þnh cña ng©n hµng th­¬ng m¹i m×nh hay kh«ng; nÕu triÓn khai th× sÏ ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu lín g× vÒ tiÒm lùc then chèt cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ë c¸c mÆt: qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh, nh©n viªn, kh¶ n¨ng kinh doanh, tµi chÝnh ... vµ nh÷ng yªu cÇu nµy sÏ ®­îc ®¸p øng nh­ thÕ nµo? Lîi nhuËn dù kiÕn cã ®¸ng gi¸ víi nh÷ng chi phÝ ph¶i tr¶? Lùa chän nh÷ng ph­¬ng ph¸p nµo sÏ ®­îc sö dông lóc khëi ®Çu .v.v. Trong cuéc ch¹y ®ua nh»m mang l¹i nhiÒu tiÖn Ých cho kh¸ch hµng cÇn ph¶i c©n nh¾c tÝnh to¸n vÒ chi phÝ vµ hiÖu qu¶ cña viÖc hîp t¸c trong ®Çu t­ ®Ó gi¶m chi phÝ, t¨ng lîi nhuËn. T¨ng c­êng c«ng t¸c thÞ tr­êng, qu¶ng c¸o vµ marketing: §©y lµ c¸c biÖn ph¸p thu hót kh¸ch hµng ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô ng©n hµng. C¸c ng©n hµng cã thÓ ®Èy m¹nh tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o, triÓn khai øng dông marketing ®Ó ph¸t triÓn dÞch vô, ®æi míi phong c¸ch giao tiÕp, phôc vô v¨n minh, lÞch sù, tËn t×nh vµ nhanh chãng; thùc hiÖn ®óng khÈu hiÖu “Kh¸ch hµng lµ Th­îng ®Õ”. §µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé ng©n hµng C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn nhanh chãng t¹o ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé giái c¶ chuyªn m«n, ngo¹i ng÷, ®Æc biÖt lµ tin häc ®Ó cã thÓ t­ vÊn vµ thùc hiÖn mäi yªu cÇu cña kh¸ch hµng vÒ nghiÖp vô ng©n hµng. DÜ nhiªn ®éi ngò c¸n bé nµy ph¶i cã nh÷ng phÈm chÊt tèt nh­ n¨ng næ, nhiÖt t×nh, lu«n häc tËp ®Ó kh«ng ngõng ®æi míi kiÕn thøc vµ n©ng cao kü n¨ng nghÒ nghiÖp ngang tÇm tiªu chuÈn quèc tÕ. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, ng©n hµng cÇn x©y dùng l¹i m« h×nh tæ chøc, tiªu chuÈn ho¸ c¸n bé nh©n viªn theo h­íng ®¸p øng nhanh chãng, chÝnh x¸c nhu cÇu thÞ tr­êng, nhÊn m¹nh kh¶ n¨ng thu thËp, xö lý vµ khai th¸c th«ng tin. X©y dùng quy tr×nh ra quyÕt ®Þnh sao cho võa khoa häc võa nhanh chãng ®Ó n¾m b¾t thêi c¬ kÞp thêi. Tãm l¹i, tham gia c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ®ßi hái mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i cã chÝnh s¸ch vµ ph­¬ng ph¸p kinh doanh riªng cña m×nh phï hîp trong tõng thêi gian sao cho hiÖu qu¶. CÇn tiÕn hµnh x©y dùng hÖ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ an toµn kinh doanh nh»m më réng ho¹t ®éng vµo khu vùc kinh tÕ t­ nh©n. Khu vùc nµy réng lín, kinh doanh n¨ng ®éng, cã nhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá kinh doanh m¹o hiÓm .v.v. nh­ng còng ®­a l¹i nhiÒu lîi Ých cho x· héi vµ nÒn kinh tÕ, ®ång thêi còng tiÒm Èn nhiÒu rñi ro cho ng©n hµng khi më réng kinh doanh vµo ®©y. Nh÷ng kiÕn nghÞ cô thÓ vÒ hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho ho¹t ®éng ng©n hµng ViÖt Nam tr­íc t¸c ®éng cña hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü C¸c cam kÕt cña ViÖt Nam vÒ dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng theo HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt-Mü: C¸c cam kÕt vÒ h×nh thøc ph¸p lý cña tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam: Theo môc V!B ii cña phô lôc G, c¸c ngµnh cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh Hoa Kú ®­îc phÐp cung cÊp dÞch vô t¹i ViÖt Nam th«ng qua c¸c h×nh thøc ph¸p lý sau: Chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú Ng©n hµng liªn doanh ViÖt Nam-Hoa Kú C«ng ty thuª mua tµi chÝnh 100% vèn Hoa Kú C¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ®­îc cung cÊp t¹i ViÖt Nam th«ng qua c¸c h×nh thøc ph¸p lý trªn ®©y ®­îc ViÖt Nam cam kÕt ®èi xö quèc gia kh«ng h¹n chÕ víi nh÷ng quy ®Þnh rµng buéc vÒ cÊp phÐp vµ vèn nh­ sau: §Ó thµnh lËp vµ ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam, chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú, ng©n hµng con cña Hoa Kú vµ ng©n hµng liªn doanh ViÖt Nam-Hoa Kú ph¶i nép ®¬n xin giÊy phÐp. §iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp chi nh¸nh ng©n hµng ViÖt Nam-Hoa Kú t¹i ViÖt Nam lµ: Vèn do ng©n hµng mÑ cÊp tèi thiÓu lµ 15 triÖu USD Ng©n hµng mÑ cã v¨n b¶n b¶o ®¶m chÞu mäi tr¸ch nhiÖm vµ cam kÕt cña chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam. §iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp ng©n hµng Liªn doanh ViÖt Nam-Hoa Kú hay ng©n hµng con 100% vèn Hoa Kú; vèn tèi thiÓu lµ 10 USD. C¸c ®¬n vÞ tµi chÝnh ng©n hµng 100% vèn Hoa Kú kh«ng ®­îc nhËn thÕ chÊp b»ng quyÒn sö dông ®Êt. Sau 3 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, c¸c ®¬n vÞ tµi chÝnh ng©n hµng 100% vèn ®Çu t­ Hoa Kú chØ ®­îc nhËn tµi s¶n thÕ chÊp b»ng quyÒn sö dông ®Êt cña c¸c xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. §iÒu kiÖn thµnh lËp c«ng ty thuª mua tµi chÝnh 100% vèn Hoa Kú vµ c«ng ty thuª mua tµi chÝnh ViÖt Nam-Hoa Kú: C¸c chñ ®Çu t­ ph¶i kinh doanh 3 n¨m liªn tôc cã l·i. Vèn ®iÒu lÖ tèi thiÓu ®¬n vÞ ®­îc thµnh lËp lµ 5 triÖu USD. Sau 3 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc,ViÖt Nam dµnh ®èi xö quèc gia ®Çy ®ñ ®èi víi quyÒn tiÕp cËn ng©n hµng Trung ­¬ng trong c¸c ho¹t ®éng t¸i chiÕt khÊu, swap, forward. C¸c cam kÕt vÒ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh mµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú (bao gåm c¸c tæ chøc tÝn dông) ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh t¹i ViÖt Nam. Còng theo môc ii. VI.B cña phô lôc G, c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh mµ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú ®­îc phÐp ho¹t ®éng kinh doanh t¹i ViÖt Nam bao gåm: NhËn tiÒn göi vµ c¸c kho¶n tiÒn tõ c«ng chóng. Cho vay c¸c h×nh thøc, bao gåm tÝn dông tiªu dïng, tÝn dông thÕ chÊp, bao tiªu vµ c¸c giao dÞch th­¬ng m¹i kh¸c. Thuª mua tµi chÝnh. TÊt c¶ c¸c giao dÞch thanh to¸n vµ chuyÓn tiÒn bao gåm c¸c thÎ tÝn dông, ghi nî, sÐc du lÞch vµ hèi phiÕu ng©n hµng B¶o l·nh vµ cam kÕt M«i giíi tiÒn tÖ Qu¶n lý tµi s¶n, nh­ qu¶n lý tiÒn mÆt, qu¶n lý danh môc ®Çu t­, mäi h×nh thøc tr«ng coi qu¶n lý quü h­u trÝ, c¸c dÞch vô tr«ng coi b¶o qu¶n, l­u tr÷ vµ uû th¸c. C¸c dÞch vô thanh to¸n vµ quyÕt to¸n ®èi víi c¸c tµi s¶n chÝnh bao gåm c¸c chøng kho¸n, c¸c s¶n phÈm tµi chÝnh ph¸t sinh vµ c¸c c«ng cô thanh to¸n kh¸c. Cung cÊp vµ chuyÓn th«ng tin tµi chÝnh vµ xö lý d÷ liÖu tµi chÝnh vµ c¸c phÇn mÒm cña c¸c nhµ cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh kh¸c. T­ vÊn, trung gian m«i giíi vµ c¸c dÞch vô tµi chÝnh phô trî kh¸c liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng t¹i c¸c môc (a) ®Õn (k) kÓ c¶ tham chiÕu vµ ph©n tÝch tÝn dông, t­ vÊn vµ nghiªn cøu ®Çu t­, t­ vÊn vÒ thô ®¾c vµ vÒ chiÕn l­îc vµ c¬ cÊu c«ng ty. Bu«n b¸n cho tµi kho¶n cña m×nh hay cho tµi kho¶n cña kh¸ch hµng t¹i Së giao dÞch chøng kho¸n, trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n kh«ng chÝnh thøc OTC hay trªn c¸c thÞ tr­êng kh¸c, nh÷ng s¶n phÈm sau: C¸c s¶n phÈm cña thÞ tr­êng tiÒn tÖ (bao gæm sÐc, hèi phiÕu, chøng chØ tiÒn göi) Ngo¹i hèi. C¸c s¶n phÈm tµi chÝnh ph¸t sinh bao gåm, nh­ng kh«ng h¹n chÕ ë, c¸c hîp ®ång giao dÞch kú h¹n (futures) vµ quyÒn lùa chän (options). C¸c s¶n phÈm dùa trªn tû gi¸ hèi ®o¸i vµ l·i suÊt bao gåm c¸c s¶n phÈm nh­ kho¸n vô (swaps), c¸c hîp ®ång tû gi¸ (forward) C¸c chøng kho¸n cã thÓ chuyÓn nh­îng C¸c c«ng ty cã thÓ thanh to¸n vµ tµi s¶n tµi chÝnh kh¸c, kÓ c¶ vµng nÐn. Tham gia vµo viÖc ph¸t hµnh mäi lo¹i chøng kho¸n, kÓ c¶ b¶o l·nh vµ chµo b¸n nh­ ®¹i lý (theo c¸ch c«ng khai hoÆc theo tho¶ thuËn riªng) vµ cung cÊp c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn viÖc ph¸t hµnh ®ã. Cam kÕt vÒ lé tr×nh thùc hiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh cho phÝa Hoa Kú ®­îc ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam: Theo tho¶ thuËn chi tiÕt t¹i phô lôc G môc ii phÇn B, cam kÕt vÒ lé tr×nh thùc hiÖn c¸c dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh cho phÝa Hoa Kú ®­îc ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: Trong vßng 3 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, h×nh thøc ph¸p lý duy nhÊt th«ng qua ®ã c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú kh¸c (ngoµi ng©n hµng vµ c«ng ty thuª mua tµi chÝnh) cã thÓ cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh t¹i ViÖt Nam lµ liªn doanh víi ®èi t¸c ViÖt Nam. Sau thêi gian ®ã, h¹n chÕ nµy sÏ ®­îc b·i bá. Sau 9 n¨m kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc c¸c ng©n hµng Hoa Kú ®­îc phÐp thµnh lËp ng©n hµng con 100% vèn Hoa Kú t¹i ViÖt Nam. Trong thêi gian 9 n¨m ®ã c¸c ng©n hµng Hoa Kú cã thÓ thµnh lËp ng©n hµng liªn doanh víi ®èi t¸c ViÖt Nam trong ®ã phÇn gãp vèn cña ®èi t¸c Hoa Kú kh«ng thÊp h¬n 30 % nh­ng kh«ng v­ît qu¸ 49% vèn ph¸p ®Þnh cña liªn doanh. ViÖt Nam cã thÓ h¹n chÕ, trªn c¬ së ®èi xö quèc gia, viÖc tham gia cæ phÇn cña c¸c ng©n hµng Hoa Kú t¹i c¸c ng©n hµng quèc doanh ®­îc cæ phÇn ho¸ nh­ møc tham gia cæ phÇn cña c¸c ng©n hµng ViÖt Nam. Trong vßng 8 n¨m ®Çu, kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, ViÖt Nam cã thÓ h¹n chÕ quyÒn cña mét chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú nhËn tiÒn göi b»ng ®ång ViÖt Nam tõ c¸c ph¸p nh©n ViÖt Nam mµ ng©n hµng kh«ng cã quan hÖ tÝn dông theo møc vèn ph¸p ®Þnh cña chi nh¸nh (sau thêi gian ®ã c¸c h¹n chÕ nµy sÏ ®­îc b·i bá). Trong vßng 10 n¨m ®Çu kÓ tõ khi HiÖp ®Þnh cã hiÖu lùc, ViÖt Nam cã thÓ h¹n chÕ quyÒn cña mét chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú nhËn tiÒn göi b»ng ®ång ViÖt Nam tõ c¸c thÓ nh©n ViÖt Nam mµ ng©n hµng kh«ng cã quan hÖ tÝn dông theo møc vèn ph¸p ®Þnh cña chi nh¸nh (sau thêi gian ®ã c¸c h¹n chÕ naú sÏ ®­îc b·i bá). Trong thêi gian h¹n b¶o l­u, kh«ng cã n¨m nµo tû lÖ huy ®éng tiÒn §ång cña hai kªnh trªn ®©y cña chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú v­ît møc ®èi xö quèc gia. Chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú kh«ng ®­îc ®Æt c¸c m¸y rót tiÒn tù ®éng t¹i c¸c ®iÓm ngoµi v¨n phßng cña hä cho tíi khi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam ®­îc phÐp lµm nh­ vËy. Chi nh¸nh ng©n hµng Hoa Kú kh«ng ®­îc lËp c¸c ®iÓm giao dÞch phô thuéc. NhËn xÐt: C¸c cam kÕt cña ViÖt Nam trong HiÖp ®Þnh vÒ c¸c h×nh thøc ph¸p lý cña tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam lµ ®Çy ®ñ vµ kh«ng bÞ h¹n chÕ, c¶ ë lo¹i h×nh ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ tæ chøc tÝn dông phi ng©n hµng. Cam kÕt nµy t¹o c¬ së cho c¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ®­îc tham gia vµ cung øng ®Çy ®ñ c¸c dÞch vô ng©n hµng tµi chÝnh t¹i ViÖt Nam. C¸c ®iÒu kiÖn thµnh lËp c«ng ty thuª mua liªn doanh ViÖt Nam - Hoa Kú vµ 100% vèn Hoa Kú lµ rÊt ®¬n gi¶n, sÏ t¹o ra c¸c thuËn lîi cho lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông nµy – vèn lµ mét thÕ m¹nh cña Hoa Kú – cã mÆt ®«ng ®¶o t¹i ViÖt Nam. C¸c cam kÕt cña ViÖt Nam vÒ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh mµ c¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú ®­îc cung cÊp t¹i ViÖt Nam lµ rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, chøa ®ùng hÇu hÕt c¸c dÞch vô cña mét ng©n hµng hiÖn ®¹i, trong ®ã cã mét sè dÞch vô chØ míi ®­îc thùc hiÖn ë ViÖt Nam (nh­ nghiÖp vô swap, forward) hoÆc ch­a tõng ®­îc thùc hiÖn ë ViÖt Nam (nh­ nghiÖp vô qu¶n lý quü ®Çu t­ tËp thÓ, qu¶n lý quü h­u trÝ, uû th¸c, cung cÊp vµ xö lý d÷ liÖu tµi chÝnh vµ c¸c phÇn mÒm cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh kh¸c). Cam kÕt nµy mÆc nhiªn t¹o ra ­u thÕ c¹nh tranh cho phÝa Hoa Kú. Theo cam kÕt cña ViÖt Nam, c¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú nãi chung ®­îc sö dông mét sè dÞch vô mµ ®èi víi ViÖt Nam, ph¸p luËt quy ®Þnh c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ph¶i thµnh lËp c«ng ty riªng, ®éc lËp ®Ó ho¹t ®éng th× phÝa Hoa Kú chØ cÇn ®¸p øng kh¸i niÖm (vµ tiªu chuÈn) “nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú” lµ cã thÓ ®­îc thùc hiÖn (nh­ mét sè nghiÖp vô cña C«ng ty chøng kho¸n lµ nghiÖp vô qu¶n lý danh môc ®Çu t­, qu¶n lý Quü ®Çu t­ .v.v.). Cam kÕt nµy t¹o ra trªn thùc tÕ nhiÒu quyÒn vµ kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c dÞch vô nµy cho phÝa Hoa Kú. C¸c cam kÕt cña ViÖt Nam vÒ lé tr×nh thùc hiÖn trong lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng tµi chÝnh kh«ng ph¶i lµ dµi (tõ 3 n¨m ®Õn 10 n¨m) vµ kh«ng ph¶i gièng nhau ë c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng ®· ®Æt ra yªu cÇu khÈn tr­¬ng ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam ph¶i tranh thñ ®Ó chuÈn bÞ ®ãn nhËn ¸p lùc c¹nh tranh trong t­¬ng lai kh«ng xa. C¸c h¹n chÕ vÒ nhËn tiÒn göi b»ng ®ång ViÖt Nam theo lé tr×nh ngµy cµng ®­îc níi láng cho thÊy c¸c ph©n biÖt vÒ ph¹m vi ho¹t ®éng ngµy cµng bÞ xo¸ bá vµ t¹o ra mét s©n ch¬i chung thèng nhÊt, do vËy, møc ®é c¹nh tranh gi÷a c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam víi c¸c tæ chøc tÝn dông Hoa Kú (vµ c¸c tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi kh¸c) ngµy cµng t¨ng lªn nhanh chãng. Theo tho¶ thuËn, mét sè kh¸i niÖm ph¸p lý cña HiÖp ®Þnh (nh­ kh¸i niÖm “ph¸p nh©n”, “ng©n hµng con 100% vèn n­íc ngoµi”, “m¸y rót tiÒn tù ®éng – ATM”v.v.) kh«ng t­¬ng thÝch víi ph¸p luËt hiÖn hµnh cña ViÖt Nam. Thùc tÕ nµy ®Æt ra yªu cÇu gi¶i thÝch, hiÓu vµ ¸p dông cho c¸c ®èi t­îng thùc hiÖn, c¶ c¸c c¬ quan c«ng quyÒn lÉn c¸c doanh nghiÖp, c¸ nh©n. T¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh ®èi víi hÖ thèng ph¸p luËt ng©n hµng ViÖt Nam vµ kiÕn nghÞ: Theo HiÖp ®Þnh, c¸c ng©n hµng Hoa Kú sÏ ®­îc më réng ph¹m vi ho¹t ®éng, cung cÊp nhiÒu dÞch vô, s¶n phÈm ng©n hµng míi t¹i thÞ tr­êng ViÖt Nam vµ c¸c dÞch vô ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc tÕ (b¶o l·nh, b¶o hiÓm tÝn dông xuÊt khÈu, bao thanh to¸n). Tr×nh ®é c«ng nghÖ th«ng tin sÏ cho phÐp c¸c ng©n hµng Hoa Kú chiÕm ­u thÕ h¬n so víi c¸c ng©n hµng ViÖt Nam trong viÖc cung cÊp th«ng tin tµi chÝnh vµ xö lý c¸c d÷ liÖu tµi chÝnh c¶ c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh kh¸c. HÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam sÏ ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc míi. C¸c h¹n chÕ vÒ vèn, tr×nh ®é qu¶n lý kinh doanh, t×nh tr¹ng yÕu kÐm vÒ tµi chÝnh, sù bÊt cËp cña hÖ thèng ph¸p luËt ViÖc hoµn thµnh thñ tôc phª chuÈn lµm cho HiÖp ®Þnh cã liÖu lùc kÓ tõ ngµy 10 th¸ng 12 n¨m 2000 ®· t¸c ®éng kh«ng nhá tíi hÖ thèng ph¸p luËt nãi chung còng nh­ ph¸p luËt ng©n hµng nãi riªng, ®Æt ra hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý míi cÇn ®­îc quan t©m nghiªn cøu, x©y dùng vµ thùc hiÖn. Trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i dÞch vô th× ng©n hµng vµ tµi chÝnh lµ mét trong sè c¸c lÜnh vùc bÞ HiÖp ®Þnh t¸c ®éng tíi nhiÒu nhÊt. C¨n cø vµo nh÷ng cam kÕt cña ViÖt Nam vÒ dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng trong HiÖp ®Þnh cã thÓ ®¸nh gi¸ b­íc ®Çu nh÷ng t¸c ®éng cña HiÖp ®Þnh ®èi víi hÖ thèng ph¸p luËt ng©n hµng ViÖt Nam th«ng qua mét sè c¸c vÊn ®Ò nh­ sau: Thø nhÊt, c¸c tho¶ thuËn cña HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü sÏ lµm thay ®æi m«i tr­êng kinh doanh ng©n hµng t¹i ViÖt Nam trong thêi gian tíi. Do vËy, Nhµ n­íc cÇn x©y dùng ch­¬ng tr×nh héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ trong lÜnh vùc ng©n hµng víi ph­¬ng ch©m lµm lµnh m¹nh ho¸ hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam, tiÕn dÇn ®Õn c¸c chuÈn mùc quèc tÕ, xem xÐt ®Ó cã lé tr×nh gi¶m dÇn c¸c h¹n chÕ ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi ho¹t ®éng trong viÖc x¸c lËp mét thÞ tr­êng tiÒn tÖ chung, ho¹t ®éng thèng nhÊt trªn l·nh thæ ViÖt Nam. CÇn nhanh chãng x©y dùng c¸c thÓ chÕ hç trî thÞ tr­êng ®Ó thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®­îc ho¹t ®éng vµ vËn hµnh trong thÓ thèng nhÊt, t¸c ®éng t­¬ng hç víi quan hÖ cung cÇu vèn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Thø hai, cÇn sím tæ chøc vµ triÓn khai c«ng t¸c rµ so¸t l¹i toµn bé hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt hiÖn hµnh vÒ ng©n hµng ®Ó sím cã kÕ ho¹ch söa ®æi, bæ sung, x©y dùng c¸c v¨n b¶n míi cho phï hîp víi c¸c cam kÕt trong HiÖp ®Þnh. §©y lµ mét t¸c ®éng lín nhÊt, bao trïm ®Õn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam nãi chung còng nh­ hÖ thèng ph¸p luËt ng©n hµng ViÖt Nam nãi riªng. §iÒu nµy ®ßi hái rÊt nhiÒu thêi gian vµ søc lùc bëi v× so víi mét vµi n­íc kh¸c, ViÖt Nam cã nhiÒu khã kh¨n h¬n trong viÖc tiÕn hµnh söa ®æi luËt ph¸p cña m×nh. ë Hoa Kú vµ Mªhic«, nghÞ viÖn (quèc héi) cã thÓ ban hµnh mét ®¹o luËt ®¬n lÎ míi, trong ®ã söa ®æi tÊt c¶ nh÷ng ®¹o luËt hiÖn hµnh cã yªu cÇu ph¶i söa ®æi ®Ó thùc thi mét hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i, vÝ dô LuËt thi hµnh HiÖp ®Þnh Tù do Th­¬ng m¹i B¾c Mü ë Hoa Kú. HoÆc còng cã thÓ ®­a vµo luËt mét ®iÒu kho¶n quy ®Þnh “LuËt nµy thay thÕ bÊt kú mét luËt nµo ®­îc ban hµnh tr­íc ®©y mµ nay kh«ng cßn phï hîp”. Ng­îc l¹i, ViÖt Nam ph¶i söa ®æi riªng rÏ tõng ®¹o luËt cã yªu cÇu ph¶i söa ®æi ®Ó ®¶m b¶o phï hîp víi mét HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i. Thø ba, x©y dùng, söa ®æi bæ sung cho phï hîp víi nh÷ng cam kÕt trong HiÖp ®Þnh ®èi víi nh÷ng chÕ ®Þnh ph¸p luËt ch­a phï hîp hoÆc ph¸p luËt ViÖt Nam ch­a quy ®Þnh. HiÖn ®ang cã nhiÒu qui ®Þnh h¹n chÕ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi, nh­ ®iÒu kiÖn vÒ giÊy phÐp ho¹t ®éng, thêi gian ho¹t ®éng, vèn ho¹t ®éng, sè l­îng c¸c chi nh¸nh n­íc ngoµi, lo¹i h×nh tæ chøc ho¹t ®éng, sè c¸c ®iÓm giao dÞch, ph¹m vi ho¹t ®éng kinh doanh .v.v. Trong thêi gian tíi, c¨n cø vµo c¸c cam kÕt theo lé tr×nh ®· tho¶ thuËn, ViÖt Nam cÇn níi láng vµ huû bá dÇn c¸c h¹n chÕ nãi trªn ®Ò phï hîp víi HiÖp ®Þnh còng nh­ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ mµ ViÖt Nam ®ang chñ tr­¬ng tÝch cùc héi nhËp. CÇn tËp trung vµo viÖc söa ®æi, bæ sung vµ x©y dùng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt phï hîp víi c¸c cam kÕt trong HiÖp ®Þnh, tr­íc hÕt bao gåm c¸c cam kÕt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña tæ chøc tÝn dông Hoa Kú t¹i ViÖt Nam vµ viÖc sö dông dÞch vô ng©n hµng cña c«ng d©n ViÖt Nam t¹i Hoa Kú. §èi víi nh÷ng vÊn ®Ò mµ ph¸p luËt ViÖt Nam ch­a qui ®Þnh, cÇn nhanh chãng x©y dùng míi mét sè chÕ ®Þnh míi nh­ chÕ ®é ®èi xö tèi huÖ quèc, chÕ ®é ®èi xö quèc gia lµm c¬ së cho viÖc ¸p dông c¸c chÕ ®é nµy trong lÜnh vùc ng©n hµng tµi chÝnh theo hiÖp ®Þnh. MÆt kh¸c, c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn dÞch vô ng©n hµng vµ tµi chÝnh (nh­ thanh to¸n, tÝn dông, c«ng khai tµi chÝnh, kiÓm to¸n b¾t buéc ...) mµ ch­a ®­îc ph¸p luËt qui ®Þnh cô thÓ còng ph¶i sím ®­îc x©y dùng. Thø t­, tham gia mét sè c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ th­¬ng m¹i theo nghÜa réng (bao gåm th­¬ng m¹i hµng ho¸, së h÷u trÝ tuÖ, ®Çu t­, ®Æc biÖt lµ th­¬ng m¹i dÞch vô phÇn vÒ lÜnh vùc ng©n hµng tµi chÝnh). Theo HiÖp ®Þnh, lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng tµi chÝnh ®· ®­îc ViÖt Nam chÊp nhËn hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc nghiÖp vô ng©n hµng theo chuÈn mùc cña WTO víi cam kÕt kh¸ cëi më. ViÖc tham gia mét sè ®iÒu ­íc quèc tÕ vÒ th­¬ng m¹i dÞch vô sÏ t¹o tiÒn ®Ò, ®iÓu kiÖn thuËn lîi ®Ó ViÖt Nam tiÕn tíi gia nhËp WTO vµ thùc hiÖn “luËt ch¬i chung” cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh, th­¬ng m¹i quèc tÕ. Thø n¨m, ¸p dông ¸n lÖ, tËp qu¸n quèc tÕ th«ng qua viÖc thõa nhËn, c«ng nhËn vÒ mÆt ph¸p lý c¸c quy t¾c, tËp qu¸n quèc tÕ ®­îc ¸p dông réng r·i vµ phæ biÕn trong ho¹t ®éng ng©n hµng. C¸c tho¶ thuËn trong HiÖp ®Þnh vÒ viÖc ¸p dông chÕ ®é ®èi xö quèc gia còng ®ång thêi ®Æt ra kh¶ n¨ng ¸p dông c¸c ¸n lÖ, quy t¾c vµ tËp qu¸n quèc tÕ ®­îc ¸p dông réng r·i vµ phæ biÕn trong ho¹t ®éng ng©n hµng, ®Æc biÖt trong giao dÞch tÝn dông chøng tõ. NhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®· cã v¨n b¶n ph¸p luËt qui ®Þnh vÒ giao dÞch chøng tõ (Documentary Credit) trªn c¬ së UCP 500 (ch¼ng h¹n Hoa Kú, Colombia chÊp nhËn UCP lµ mét bé phËn cña hÖ thèng ph¸p luËt n­íc m×nh, Hy l¹p còng cã nh÷ng ®iÒu kho¶n quy chÕ ho¸ giao dÞch tÝn dông chøng tõ trong LuËt Th­¬ng m¹i 1995, hay LB Nga quy ®Þnh vÊn ®Ò nµy t¹i Bé LuËt D©n sù 1996 ...). Thùc tiÔn nµy rÊt cã ý nghÜa tham kh¶o ®èi víi ViÖt Nam trong viÖc quy ®Þnh cho phÐp ¸p dông c¸c tËp qu¸n quèc tÕ nãi chung ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ ®­îc ¸p dông c¸c quy t¾c vµ tËp qu¸n quèc tÕ trong ho¹t ®éng ng©n hµng. Thø s¸u, x©y dùng vµ hoµn thiÖn chÕ ®Þnh c«ng khai v¨n b¶n ph¸p luËt, th«ng tin tÝn dông ng©n hµng. C¸c tho¶ thuËn t¹i ch­¬ng VI cña HiÖp ®Þnh vÒ tÝnh minh b¹ch, c«ng khai vµ quyÒn khiÕu kiÖn ®ßi hái viÖc ban hµnh mét v¨n b¶n ph¸p luËt ph¶i theo ®óng mét tr×nh tù râ rµng theo ®ã c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c c¸ nh©n cã ®iÒu kiÖn lµm quen víi v¨n b¶n ph¸p luËt ®ã tr­íc khi chóng cã hiÖu lùc. Quy ®Þnh nµy chØ ra mét yªu cÇu rÊt nghiªm ngÆt: theo HiÖp ®Þnh, chØ cã c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®­îc c«ng bè c«ng khai, minh b¹ch, réng r·i vµ dÔ tiÕp cËn ®èi víi c¸c c¬ quan Nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n tham gia vµo ho¹t ®éng th­¬ng m¹i míi cã gi¸ trÞ b¾t buéc thi hµnh. §iÒu nµy còng cã nghÜa lµ, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña ViÖt Nam, dï ®· cã hiÖu lùc theo qui ®Þnh, nh­ng nÕu ch­a hoÆc kh«ng ®­îc c«ng bè th× sÏ kh«ng cã gi¸ trÞ thi hµnh ®èi víi Hoa Kú. Thø b¶y, x©y dùng khu«n khæ ph¸p lý cña qu¸ tr×nh t¸i c¬ cÊu hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam, ®Æc biÖt lµ hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i, nh»m lµm lµnh m¹nh ho¸ ho¹t ®éng ng©n hµng, t¨ng c­êng n¨ng lùc tµi chÝnh vµ qu¶n trÞ kinh doanh cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, ®¸p øng yªu cÇu héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ trong bèi c¶nh quèc tÕ ho¸ ho¹t ®éng tµi chÝnh ng©n hµng hiÖn nay. Liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nµy, c¸c gi¶i ph¸p tÝch cùc ®Ó xö lý nî tån ®äng, hoµn thiÖn chÕ ®Þnh vÒ b¶o ®¶m an toµn trong ho¹t ®éng ng©n hµng, viÖc t¨ng vèn ®iÒu lÖ cña ng©n hµng th­¬ng m¹i, ¸p dông c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ, viÖc t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng thanh tra vµ gi¸m s¸t ng©n hµng th­¬ng m¹i thuéc sè c¸c yªu cÇu cÇn sím ®­îc quan t©m vµ gi¶i quyÕt th«ng qua viÖc x©y dùng c¸c thiÕt chÕ ph¸p lý t­¬ng øng. Thø t¸m, do HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú ®­îc x©y dùng trªn nguyªn t¾c vµ chuÈn mùc cña WTO nªn viÖc ký kÕt vµ thùc hiÖn HiÖp ®Þnh nµy sÏ t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn, tiÒn ®Ò ®Ó ViÖt Nam tham gia WTO (dù kiÕn ®Õn 2004). §iÒu nµy ®Æt ra yªu cÇu cho c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ lËp ph¸p mét kÕ ho¹ch, lé tr×nh cam kÕt më cöa dÞch vô ng©n hµng tµi chÝnh víi nh÷ng níi láng vµ tiÕn tíi xo¸ bá dÇn c¸c h¹n chÕ ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam vÒ sè l­îng c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô ng©n hµng, tæng gi¸ trÞ c¸c giao dÞch ng©n hµng vµ tµi s¶n s¶n, vÒ viÖc cho phÐp ®­a ra c¸c dÞch vô ng©n hµng míi ë n­íc m×nh, vÊn ®Ò mua l¹i doanh nghiÖp, cung cÊp th«ng tin. Lêi kÕt C¸c dÞch vô tµi chÝnh ng©n hµng lu«n cã vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ. Sù ph¸t triÓn cña c¸c dÞch vô nµy t¹o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn, ®ång thêi nã còng ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn chung cña toµn x· héi. Víi ý nghÜa thùc tiÔn ®ã vµ trong bèi c¶nh héi nhËp, chuyÓn biÕn s«i ®éng hiÖn nay, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc yªu cÇu ®æi míi toµn diÖn vµ phøc t¹p. §Ó thùc sù ®æi míi vµ n©ng cao ®­îc chÊt l­îng ho¹t ®éng phï hîp víi c¸c tiªu chÝ quèc tÕ, nhiÖm vô cÊp b¸ch ®Æt ra tr­íc m¾t cho hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam lµ ph¶i tù hoµn thiÖn c¸c dÞch vô cña m×nh th«ng qua viÖc triÓn khai mét hÖ thèng c¸c dÞch vô víi quy m« vµ h×nh thøc phong phó, ®a d¹ng. Tuy nhiªn, ph¸t triÓn réng r·i c¸c dÞch vô ®Ó tù hoµn thiÖn kh«ng cã nghÜa lµ dµn tr¶i ®Òu nguån lùc cña ng©n hµng vµo tÊt c¶ c¸c lo¹i nghiÖp vô, mµ vÉn ph¶i x¸c ®Þnh lo¹i nghiÖp vô chiÕn l­îc cña ng©n hµng cã hiÖu qu¶ nhÊt, ­u thÕ nhÊt, bªn c¹nh viÖc ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr­êng. C¸ch thøc më réng, ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô ra sao cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn riªng cã cña ng©n hµng m×nh ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cao nhÊt l¹i lµ mét bµi to¸n khã cÇn t×m lêi gi¶i tèi ­u ®èi víi c¸c nhµ l·nh ®¹o ng©n hµng th­¬ng m¹i. §æi míi ®em l¹i nhiÒu c¬ héi nh­ng còng nhiÒu nh÷ng thñ th¸ch buéc c¸c ng©n hµng ph¶i t×m lèi riªng cho m×nh ®Ó v­ît qua mét c¸ch tèt nhÊt. C¸c ng©n hµng ViÖt Nam ph¶i hiÓu râ n¨ng lùc hiÖn t¹i cña m×nh vµ ®Æt m×nh vµo bèi c¶nh c¹nh tranh chung cña toµn ngµnh vµ toµn bé nÒn kinh tÕ th× míi cã thÓ x¸c ®Þnh ®óng ®­îc nh÷ng thÕ m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi còng nh­ nh÷ng nguy c¬ tr­íc m¾t. Trong t­¬ng lai héi nhËp kh«ng xa, mét hÖ thèng dÞch vô hiÖn ®¹i, hoµn chØnh sÏ chÝnh lµ c¬ së t¹o nªn uy tÝn vµ chç ®øng v÷ng ch¾c cho mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i./. Tµi liÖu tham kh¶o Kû yÕu c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc ngµnh Ng©n hµng 1999-2000, Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª Hµ néi - 2000. §¹i tõ ®iÓn Kinh tÕ thÞ tr­êng - viÖn Nghiªn cøu tri thøc B¸ch Khoa - 1998. Gi¸o tr×nh Lý thuyÕt Tµi chÝnh-TiÒn tÖ (TËp I), Tr­êng §H Ngo¹i Th­¬ng-NXB Gi¸o dôc,1999 Gi¸o tr×nh NghiÖp vô kinh doanh ng©n hµng - Häc viÖn Ng©n hµng - NXB Thèng kª 2000. B¸o c¸o th­êng niªn cña ng©n hµng IndoVina n¨m 2001. T¹p chÝ ThÞ tr­êngTµi chÝnh TiÒn tÖ 15/7/2002. T¹p chÝ ng©n hµng sè 5, 6,7, 9, 10/2002. T¹p chÝ VietComBank 8/2002. ._.