Hoạch định chiến lược kinh doanh ở Tổng Công ty Xây dựng Sông Đà

Më ®Çu Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ më cöa vµ ®Æc biÖt khi ViÖt Nam võa gia nhËp WTO th× nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc më ra víi c¸c doanh nghiÖp lµ rÊt nhiÒu.ChÝnh v× thÕ chiÕn l­îc kinh doanh ®ãng gãp 1 vai trß hÕt søc quan träng víi sù thµnh b¹i cña c¸c doanh nghiÖp.§Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh cho m×nh mét chiÕn l­îc kinh doanh ®óng ®¾n, nÕu kh«ng cã chiÕn l­îc kinh doanh hoÆc cã chiÕn l­îc kinh doanh sai lÇm th× ch¾c ch¾n sÏ nhËn ®­îc sù thÊt b¹i trong s¶n xuÊt kinh doanh. Khi thùc tËp t¹i Tæng C«ng ty X©y dùng S«ng §µ, qua qu¸ tr×nh t×m hiÓu vµ kh¶o s¸t em thÊy r»ng vÊn ®Ò ®¸ng quan t©m lín nhÊt cña Tæng C«ng ty lµ cã mét ®­êng ®i ®óng ®¾n trong s¶n xuÊt kinh doanh, ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt vµ sù ph¸t triÓn nh­ vò b·o cña khoa häc kü thuËt. ChÝnh ®iÒu nµy ®· th«i thóc em nghiªn cøu vµ m¹nh d¹n chän ®Ò tµi luËn v¨n tèt nghiÖp “ Ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh ë Tæng C«ng ty X©y dùng S«ng §µ Chuyªn ®Ò cã kÕt cÊu gåm ba phÇn: CH Ư ƠNG I: MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CHO DOANH NGHIỆP CHƯƠNG II:THỰC TRẠNG HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC Ở TỔNG CÔNG TY SÔNG ĐÀ Ch­¬ng iii:Mét sè ý kiÕn nh»m gãp phÇn vµo qu¸ tr×nh Ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh t¹i tæng C«ng ty X©y dùng S«ng §µ Do kh¶ n¨ng cña b¶n th©n em cßn cã h¹n vµ lÇn ®Çu nghiªn cøu mét vÊn ®Ò cßn kh¸ míi mÎ nªn ch¾c ch¾n bµi viÕt cña em cßn nhiÒu thiÕu sãt. KÝnh mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy, c¸c c« ®Ó bµi luËn v¨n tèt nghiÖp cña em ®­îc hoµn chØnh h¬n. CH Ư ƠNG I : MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CHO DOANH NGHIỆP I. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN ThuËt ng÷ chiÕn l­îc cã nguån gèc tõ rÊt l©u, thuËt ng÷ nµy lÇn ®Çu tiªn ®­îc sö dông trong qu©n sù. Ngµy nay, thuËt ng÷ chiÕn l­îc nµy ®· ®­îc sö dông trong hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc: chÝnh trÞ, kinh tÕ, vµ v¨n ho¸ x· héi. §Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc kinh tÕ ë c¶ ph¹m vi vÜ m« vµ vi m«. ë ph¹m vi vÜ m« chóng ta cã thÓ cã c¸c kh¸i niÖm nh­: “chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh”, “chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ,x· héi”, ë ph¹m vi vi m« thuËt ng÷ chiÕn l­îc còng cã sù kÕt hîp víi c¸c kh¸i niÖm, ph¹m trï qu¶n lý doanh nghiÖp h×nh thµnh c¸c thuËt ng÷ “chiÕn l­îc kinh doanh”, “chiÕn l­îc marketing”, “chiÕn l­îc s¶n xuÊt”,... ViÖc xuÊt hiÖn kh¸i niÖm chiÕn l­îc kinh doanh kh«ng chØ lµ vay m­în kh¸i niÖm mµ nã b¾t nguån tõ sù cÇn thiÕt cña m«I tr­êng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp 1. Chiến lược doanh nghiệp: Là hệ thống các biện pháp và đường lối phát triển doanh nghiệp, các mục tiêu cần đạt, các nguồn lực phải sử dụng để đạt được các mục tiêu đề ra trong thời gian của chiến lược. - M.Porter cho r»ng: “ChiÕn l­îc lµ nghÖ thuËt t¹o lËp c¸c lîi thÕ c¹nh tranh”. - Alain Threatart trong cuèn “ChiÕn l­îc cña C«ng ty” cho r»ng: “ChiÕn l­îc lµ nghÖ thuËt mµ doanh nghiÖp dïng ®Ó chèng l¹i c¹nh tranh vµ giµnh th¾ng lîi”. - “ChiÕn l­îc lµ nh»m ph¸c ho¹ nh÷ng quü ®¹o tiÕn triÓn ®ñ v÷ng ch¾c vµ l©u dµi, xung quanh quü ®¹o ®ã cã thÓ s¾p ®Æt nh÷ng quyÕt ®Þnh vµ nh÷ng hµnh ®éng chÝnh x¸c cña doanh nghiÖp”. §ã lµ quan niÖm cña Alain Charles Martinet, t¸c gi¶ cuèn s¸ch “ChiÕn l­îc”, ng­êi ®· ®­îc nhËn gi¶i th­ëng cña Havard L’expandsion n¨m 1983. 2.TÇm quan träng vµ lîi Ých cña chiÕn l­îc kinh doanh. 2.1 TÇm quan träng cña chiÕn l­îc kinh doanh. ViÖc x©y dùng, vµ ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc lµ mét trong sè nh÷ng ho¹t ®éng quan träng nhÊt cña bé m¸y qu¶n lý cao cÊp. Mét tæ chøc kh«ng cã chiÕn l­îc gièng nh­ con tµu kh«ng cã b¸nh l¸i. ThËt vËy, hÇu hÕt nh÷ng thÊt b¹i trong c«ng viÖc lµm ¨n ®Òu cã thÓ lµ do viÖc thiÕu mét chiÕn l­îc, hoÆc cã 1 chiÕn l­îc sai lÇm, hoÆc thiÕu viÖc triÓn khai mét chiÕn l­îc ®óng ®¾n. NÕu kh«ng cã mét chiÕn l­îc thÝch hîp ®­îc thùc thi mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× thÊt b¹i hÇu nh­ lµ ®iÒu tÊt yÕu. Bé m¸y qu¶n lý vÉn cßn thê ¬ víi viÖc lËp chiÕn l­îc kinh doanh bëi v× nh÷ng ng­êi qu¶n lý kh«ng hiÓu ®Çy ®ñ vÒ: chiÕn l­îc lµ g× vµ v× sao chóng l¹i quan träng ®Õn vËy, lµm thÕ nµo ®Ó chiÕn l­îc khíp víi toµn bé qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch, x©y dùng chiÕn l­îc nh­ thÕ nµo vµ lµm thÕ nµo ®Ó thùc thi chiÕn l­îc b»ng c¸ch g¾n liÒn chóng víi qu¸ tr×nh ra c¸c quyÕt ®Þnh hiÖn t¹i. 2.2. Lîi Ých cña viÖc ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh. ChiÕn l­îc kinh doanh ®em l¹i nh÷ng lîi Ých rÊt cÇn thiÕt cho doanh nghiÖp ®ã lµ: + ChiÕn l­îc kinh doanh gióp doanh nghiÖp thÊy ®­îc râ h­íng ®i cña m×nh trong t­¬ng lai ®Ó c¸c nhµ qu¶n lý quyÕt ®Þnh doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu th× lµm nh­ thÕ nµo, theo h­íng nµo. + ChiÕn l­îc kinh doanh gióp cho c¸c nhà quản lý lu«n chñ ®éng tr­íc nh÷ng thay ®æi cña m«i tr­ßng kinh doanh: gióp cho c¸c nhà quản lý thÊy râ th¸ch thøc vµ c¬ héi x¶y ra trong m«i tr­êng kinh doanh hiÖn t¹i dÓ ®¸nh gi¸, ph©n tÝch, dù b¸o c¸c thay ®æi cña m«i tr­êng kinh doanh trong t­¬ng lai. Tõ ®ã gióp doanh nghiÖp tËn dông ®­îc c¸c c¬ héi, ®Èy lïi nguy c¬ ®Ó cã thÓ c¹nh tranh, giµnh vÞ thÕ trªn thÞ tr­êng. + ChiÕn l­îc kinh doanh gióp cho doanh nghiÖp khai th¸c vµ sö dông tèi ®a c¸c nguån lùc, tiÒm n¨ng cña m×nh. ph¸t huy ®­îc søc m¹nh tèi ®a cña doanh nghiÖp ®Ó ph¸t triÓn. + ChiÕn l­îc kinh doanh Gióp cho doanh nghiÖp t¨ng sù liªn kÕt, g¾n bã cña c¸c nh©n viªn, qu¶n trÞ viªn trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp. §Ó tõ ®ã t¹o ra d­îc søc m¹nh ®oµn kÕt néi bé cña doanh nghiÖp. + ChiÕn l­îc kinh doanh Gióp cho doanh nghiÖp t¨ng doanh sè b¸n, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ t¨ng hiÖu qu¶ qu¶n trÞ, t¨ng kh¶ n¨ng phßng ngõa vµ ng¨n chÆn c¸c vÊn ®Ò khã kh¨n x¶y ra ®èi víi doanh nghiÖp, tr¸nh ®­îc c¸c rñi ro cho doanh nghiÖp + Gióp cho doanh nghiÖp ph©n bæ vµ sö dông c¸c nguån lùc cña m×nh vµo c¸c lÜnh vùc, trong tõng thêi ®iÓm mét c¸ch hîp lý ®Ó cã thÓ ho¹t ®éng víi toµn bé tiÒm n¨ng. 3. C¸c lo¹i chiÕn l­îc kinh doanh. Tïy theo mçi c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau mµ chóng ta cã c¸c lo¹i chiÕn l­îc kinh doanh kh¸c nhau: - C¨n cø vµo tÇm quan träng cña chiÕn l­îc kinh doanh: +chiÕn l­îc kinh doanh chuyªn s©u: Gióp doanh nghiÖp th©m nhËp thÞ tr­êng, ph¸t triÓn thÞ tr­êng s¶n phÈm, ph¸t triÓn chÊt l­îng s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ s¶n suÊt… + chiÕn l­îc kinh doanh kÕt hîp, bao gåm: KÕt hîp phÝa tr­íc, kÕt hîp phÝa sau, kÕt hîp theo chiÒu ngang, kÕt hîp theo chiÒu däc. +ChiÕn l­îc kinh doanh më réng: §a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ, ®a d¹ng ho¸ theo chiÒu ngang, ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng. +c¸c chiÕn l­îc kinh doanh ®Æc thï,bao gåm: liªn doanh, liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, thu hÑp ho¹t ®éng, thanh lý… - C¨n cø vµo ph¹m vi cña chiÕn l­îc: +ChiÕn l­îc kinh doanh tæng qu¸t: ChiÕn l­îc kinh doanh tæng qu¸t lµ chiÕn l­îc ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò träng t©m nhÊt, bao qu¸t nhÊt vµ cã ý nghÜa l©u dµi, quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò sèng cßn cña doanh nghiÖp, ph­¬ng ch©m dµi h¹n, môc tiªu dµi h¹n. +chiÕn l­îc kinh doanh trong doanh nghiÖp: ChiÕn l­îc kinh doanh gi¶i quyÕt nh÷ng lÜnh vùc cô thÓ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã thùc hiÖn chiÕn l­îc tæng qu¸t, nh­: chiÕn l­îc s¶n phÈm, chiÕn l­îc t¨ng c­êng ho¹t ®éng marketing, chiÕn lù¬c tµi chÝnh, chiÕn l­îc ph¸t triÓn nh©n sù, chiÕn l­îc ph¸t triÓn c«ng nghÖ,… - C¨n cø theo qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn l­îc, mét sè nhµ kinh tÕ cho r»ng chiÕn l­îc kinh doanh bao gåm: +ChiÕn l­îc ®Þnh h­íng: §ã lµ nh÷ng ®Þnh h­íng lín vÒ chøc n¨ng , nhiÖm vô, môc tiªu chiÕn l­îc trªn c¬ së ph©n tÝch m«i tr­êng vµ ph©n tÝch m«i tr­êng néi bé doanh nghiÖp. ChiÕn l­îc ®Þnh h­íng lµ ph­¬ng ¸n chiÕn l­îc c¬ b¶n,vµ quan träng cña doanh nghiÖp. +ChiÕn l­îc hµnh ®éng, bao gåm: C¸c ph­¬ng ¸n hµnh ®éng trong nh÷ng t×nh huèng thay ®æi cña m«i tr­êng kinh doanh vµ nh÷ng ®iÒu chØnh trong qu¸ tr×nh triÓn khai chiÕn l­îc. - C¨n cø vµo nguån vèn cña doanh nghiÖp cã thÓ cã nh÷ng lo¹i h×nh chiÕn l­îc: +ChiÕn l­îc do gîi më: B¾t nguån tõ c¸c t×nh huèng trong ®ã c¸c nh©n viªn ®· v¹ch ra nh÷ng tr­êng hîp ngo¹i lÖ cho cÊp qu¶n lý phÝa trªn. + ChiÕn l­îc kinh doanh khëi th¶o: ChiÕn l­îc nµy b¾t nguån tõ c¸c môc tiªu cña doanh nghiÖp do ban qu¶n trÞ cao cÊp x¸c ®Þnh, nã cã thÓ cho phÐp cã sù tuú ý kh¸ lín hoÆc còng cã thÓ ®­îc lý gi¶i hÕt søc ®Çy ®ñ vµ chÆt chÏ. + ChiÕn l­îc kinh doanh ngÇm ®Þnh: Do cÊp d­íi suy diÔn nh÷ng ®iÒu nhÊt ®Þnh- ®óng hoÆc sai- tõ c¸c quyÕt ®Þnh vµ hµnh vi cña cÊp trªn. + ChiÕn l­îc kinh doanh do søc Ðp bªn ngoµi: Th­êng chiÕn l­îc nµy sinh ra tõ nh÷ng ¸p lùc bªn ngoµi nh­ c¸c hiÖp héi vµ c¸c c¬ quan,doanh nghiÖp nhµ n­íc. - C¨n cø vµo cÊp ho¹ch ®Þnh ra chiÕn l­îc kinh doanh ta cã: + ChiÕn l­îc kinh doanh cÊp c«ng ty: §©y lµ chiÕn l­îc kinh doanh tæng qu¸t cña c«ng ty, nã x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng môc tiªu dµi h¹n vµ nh÷ng c¸ch thøc, h­íng ®i ®Ó doanh nghiÖp ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®ã trong tõng thêi kú. + ChiÕn l­îc kinh doanh cÊp c¬ së: Lµ chiÕn l­îc x¸c ®Þnh nh÷ng môc tiªu cô thÓ vµ c¸ch thøc ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu ®ã trong lÜnh vùc cña m×nh trªn c¬ së c¸c môc tiªu tæng qu¸t cña cÊp trªn. + ChiÕn l­îc kinh doanh cÊp chøc n¨ng: Lµ chiÕn l­îc tËp trung hç trî cho chiÕn l­îc kinh doanh cÊp c«ng ty vµ cÊp c¬ së. 4. Hoạch định chiến lược doanh nghiệp: Là quá trình chủ thể doanh nghiệp sử dụng các phương pháp, các công cụ, các kỹ thuật thích hợp nhằm xác định chiến lược doanh nghiệp và từng bộ phận của doanh nghiệp trong thời kỳ chiến lược. II. CÁC NGUYÊN TẮC HOẠCH DỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH 1. Các rào cản thường thấy khi xây dựng chiến lược - Con người thường có xu hướng hành động theo kinh nghiệm. - Việc suy nghĩ chủ quan, duy ý chí không lường hết các biến động của môi trường kinh doanh.      - Các biến động kinh tế vĩ mô khó lường hết.          - Vạch ra được chiến lược nhưng thiếu các đảm bảo thực hiện. - Cho việc lập chiến lược là chuyện xa dời thực tế. - Nhiệm kỳ công tác của người lãnh đạo đua ra chiến lược sắp kết thúc, mà chiến lược lại kéo dài. - Nguồn lực, phương tiện có hạn. 2. Các nguyên tắc về việc xây dựng chiến lược + Nguyên tắc xây dựng chiến lược là các quy định mang tính bắt buộc đòi hỏi người giám đốc khi lập chiến lược hoạt động của doanh nghiệp phải tuân thủ. - Hành động không nguyên tắc là múa rối. - Thỏa hiệp không nguyên tắc là đầu cơ. - Nhượng bộ không nguyên tắc là đầu hàng. - Thủ đoạn không nguyên tắc là phá hoại. + Có thể khi hoạch định chiến lược kinh doanh cần tuân thủ các nguyên tắc sau -  Các quyết định hiện tại sẽ giới hạn các hành động trong tương lai. - Hành động tích cực (kế hoạch 1, biện pháp 2, quyết tâm thực hiện 3).   - Nguyên tắc về sự thay đổi.   - Mục đích phải rõ ràng (mục đích công bố, mục đích thực).   - Chiến lược phải dựa trên cơ sở khoa học và số liệu đáng tin cậy.   - Chiến lược phải có tính khả thi.   -  Chiến lược cần phải linh hoạt.   - Các mục tiêu bộ phận phải phục tùng mục tiêu toàn cục.   - Chiến lược phải thấu đáo (độc đáo, không bỏ sót tình huống nào). III.QUÁ TRÌNH HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC 1. Bước 1: Phân tích môi trường kinh doanh doanh nghiệp 1.1. Dự báo và phân tích môi trường bên ngoài của doanh nghiệp. - Kinh tế toàn cầu ảnh hưởng đến doanh nghiệp thế nào - Ảnh hưởng cơ chế,chính sách, môi trường kinh tế trong nước. - Ảnh hưởng của môi truờng nội bộ ngành -Sử dụng mô hình PEST và mô hình các lực lượng trực tiếp để phân tích 1.2. Dự báo và phân tích môi trường nội bộ doanh nghiệp. + Nhân sự: - Khó khăn, thuận lợi - Độ đoàn kết của cán bộ,nhân viên doanh nghiệp. - Khả năng quản trị của bé m¸y qu¶n lý doanh nghiÖp. - Môi trường làm việc doanh nghiệp. - Nhu cầu trong tương lai của cán bộ công nhân viên. - Mức sống của họ - Sức khỏe cu¶ c¸n bé c«ng nh©n viªn - Tiến bộ, công bằng, được tôn trọng -  m«i tr­ßng s«ng cña hä -  Khả năng giao tiếp của cán bộ công nhân viên -  Kh¶ n¨ng học hỏi - Thói hư tật xấu. +   Sản xuất: - Trình độ công nghệ. - Sức cạnh tranh của sản phẩm của doanh nghiệp. - Năng suất của máy móc thiết bị. - Quy mô, giá cả. - Khả năng thay đổi của công nghệ khi môi trường thay đổi. - Mặt bằng. +  Tài chính: - Tiền có. - Nợ. - Bị nợ. - Ngoại tệ v.v... + Tiêu thụ sản phẩm. - Địa điểm buôn bán . - Khối lượng sản suất. - phương thức phân phối. - Phản ứng của khách hàng trong tiêu dùng. - Phản ứng của các đối thủ cạnh tranh. 1.3. Các phương pháp dùng để phân tích, dự báo, đánh giá m«I tr­êng doanh nghiÖp. - Các phương pháp dự báo hồi quy (phương pháp trung bình trượt, phương pháp hàm hồi quy v.v...). -   Các phương pháp điều tra xã hội (phỏng vấn, thực nghiệm). - Các phương pháp chuyên gia: là phương pháp lấy ý kiến đánh giá của nhiều chuyên gia thuộc các lĩnh vực khác nhau, rồi xử lý các sai sót chủ quan của họ.        - Phương pháp SWOT (Phân tích các mặt mạnh - Strengths, mặt yếu - Weaknesses, cơ hội - Opportunities, nguy cơ - Threats). Ma trËn nµy theo TiÕng Anh lµ (thÕ m¹nh- ®iÓm yÕu- c¬ héi- nguy c¬). Môc ®Ých cña ma trËn nµy lµ phèi hîp mÆt m¹nh mÆt yÕu víi c¬ héi vµ nguy c¬ thÝch hîp. Ta tiÕn hµnh theo 8 b­íc sau: B­íc 1: LiÖt kª c¸c mÆt m¹nh (S). B­íc 2: LiÖt kª c¸c mÆt yÕu (W). B­íc 3: LiÖt kª c¸c c¬ héi (O). B­íc 4: LiÖt kª c¸c nguy c¬ (T). B­íc 5: KÕt hîp chiÕn l­îc S/O. B­íc 6: KÕt hîp chiÕn l­îc S/T. B­íc 7: KÕt hîp chiÕn l­îc W/O. B­íc 8: KÕt hîp chiÕn l­îc W/T. Sù thùc hiÖn c¸c l­íi trªn, ta kh¸i qu¸t d­íi s¬ ®å sau: ma trËn swot Ma trËn SWOT C¬ héi (O) Nguy c¬ (T) §iÓm m¹nh (S) ChiÕn l­îc S/O ChiÕn l­îc S/T §iÓm yÕu (W) ChiÕn l­îc W/O ChiÕn l­îc W/T ChiÕn l­îc S/O thu ®­îc do phèi hîp c¸c mÆt m¹nh chñ yÕu víi c¸c c¬ héi cña doanh nghiÖp. §iÒu quan träng lµ doanh nghiÖp ph¶i sö dông c¸c mÆt m¹nh cña m×nh nh»m khai th¸c c¬ héi. ChiÕn l­îc S/T thu ®­îc do phèi hîp c¸c mÆt m¹nh víi c¸c nguy c¬ cña doanh nghiÖp. ë ®©y, doanh nghiÖp cÇn ph¶i tËn dông thÕ m¹nh cña m×nh ®Ó chiÕn th¾ng nguy c¬. ChiÕn l­îc W/O lµ phèi hîp gi÷a c¸c mÆt yÕu cña doanh nghiÖp vµ c¸c c¬ héi lín. Doanh nghiÖp cã thÓ v­ît qua c¸c mÆt yÕu b»ng c¸ch tranh thñ c¸c c¬ héi. ChiÕn l­îc W/T lµ phèi hîp gi÷a c¸c mÆt yÕu vµ nguy c¬ cña doanh nghiÖp. §iÒu quan träng lµ doanh nghiÖp ph¶i cè g¾ng lµm sao gi¶m thiÓu ®­îc mÆt yÕu cña m×nh vµ tr¸nh ®­îc nguy c¬ b»ng c¸ch ®Ò ra c¸c chiÕn l­îc phßng thñ. - Phương pháp ma trận BCG (Boston Consultant Group) - ma trận thị phần/tăng trưởng: Trục tung thÓ hiÖn tỷ lệ % tăng trưởng doanh thu hàng năm của cả ngành hàng. Trục hoành biểu thị doanh thu của doanh nghiệp đang xem xét so với doanh thu của doanh nghiệp đứng đầu của ngành hàng. Ma trËn nµy kh¸ cæ ®iÓn vµ ®¬n gi¶n, nã thÝch hîp khi cÇn x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña doanh nghiÖp, ph©n tÝch c¬ cÊu s¶n phÈm, danh môc ®Çu t­ cña doanh nghiÖp. Ma trËn nµy gåm hai trôc: - Trôc ®øng: Kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng cña thÞ tr­êng. -Trôc ngang: PhÇn thÞ tr­êng t­¬ng ®èi. ma trËn bcg PhÇn thÞ tr­êng t­¬ng ®èi Cao Trung b×nh ThÊp Cao Trung b×nh thÊp Kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng thÞ tr­êng Ng«i sao DÊu hái Con bß s÷a Con chã Dùa vµo s¬ ®å ma trËn BCG, t­¬ng øng tõng vÞ trÝ ta cã c¸c chiÕn l­îc sau: (xem s¬ ®å 7) S¬ ®å 7: ¸p dông ma trËn bcg Ng«i sao Kh¶ n¨ng thu lîi cao, rñi ro trung b×nh, ph¸t triÓn cao. DÊu hái Sinh lîi kÐm, cã nhu cÇu vèn, rñi ro lín. Gi÷ vÞ trÝ c¹nh tranh chi phèi §Çu t­ vèn lín Con bß s÷a Sinh lîi cao, kh«ng cã nhu cÇu vèn, rñi ro Ýt Con chã Sinh lîi kÐm, lç, nhu cÇu vèn Ýt, rñi ro trung b×nh Sinh lîi Rót lui ¦u ®iÓm c¸ch tiÕp cËn cña BCG lµ ®¬n gi¶n, cã tÝnh thùc hµnh cao. Nh­ng h¹n chÕ cña nã lµ ë c¬ chÕ m¸y mãc vµ thô ®éng. H¬n n÷a nã chØ cã ph¹m vi ¸p dông hÑp víi lo¹i m« h×nh chiÕn l­îc chi phÝ. Ô1 - Thường là doanh nghiệp mới, phải tăng đầu tư để giữ và mở rộng thị phần hướng tới vị trí ô số 4. Ô2 - Hết sức bất lợi, nên tìm sản phẩm mới. Ô3 - Có vị trí trong ngành, thu lợi nhiều, không cần đầu tư thêm, nhưng chủ quan có thể rơi xuống ô số 2. Ô4 - Có ưu thế nhất, nhưng tương lai sẽ chuyển sang ô số 3 (chưa nên chiến lược cụ thể). - Phương pháp ma trận Mc. Kinsey Trục tung biểu thị sức hấp dẫn của thị trường (nhu cầu, lợi nhuận, độ rủi ro, mức độ cạnh tranh v.v...), trục hoành biểu thị lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp. Các ô 1, 2, 3 có lợi thế, cần tăng cường đầu tư phát triển thêm. Các ô 7, 8, 9 phải thận trọng trong lựa chọn chiến lược. Các ô 4, 5, 6 sản phẩm đã già cỗi, cần chuyển đổi. -  Mô hình Michael Porter: Dựa vào hai luận điểm hoặc sử dụng giá thấp (tức mức hoàn vốn đầu tư ROI thấp, phải kéo dài thời gian), ‚ hoặc sử dụng sản phẩm có tính khác biệt cao (để chiếm lĩnh thị phần lớn). Ưu thế cạnh tranh Nội dung cạnh tranh Giá thành thấp hơn Tính khác biệt Rộng 1. Chi phối bằng giá cả 2. Sử dụng tính khác biệt của sản phẩm Hẹp 3. Đặt trọng tâm vào giá cả 4. Đặt trọng tâm bằng tính khác biệt 2. Bước 2: Xác định các mục tiêu chiến lược. - Khái niệm: Mục tiêu là trạng thái mong đợi, cần có của doanh nghiệp sau một thời hạn đã định. -Phương pháp xác định mục tiêu th­êng ®­îc sö duông lµ phương pháp toán kinh tế. 3. Bước 3: Xây dựng các chiến lược chức năng, đó là các chiến lược của các phân hệ, bao gồm: - Chiến lược huy động vốn: bao gồm các vấn đề vay vốn, tỷ giá hối đoái, liên doanh liên kết, bán cổ phần v.v... - Chiến lược đổi mới hợp lý cơ cấu tổ chức doanh nghiệp (thể chế hóa , tiêu chuẩn hóa bộ máy doanh nghiệp cho phï hîp). - Chiến lược công nghệ và sản phẩm bao gồm các nội dung: vòng đời sản phẩm, tiêu chuẩn hóa sản phẩm v.v... - Chiến lược về giá bao gồm các vấn đề: điểm hòa vốn, ®iÒu chØnh gi¸ v.v... - Chiến lược phân phối s¶n phÈm bao gồm vấn đề: kênh phân phối, đào tạo nhân viên v.v... - Chiến lược tiÕp thị bao gồm các vấn đề; chiêu hàng, tuyên truyền quảng cáo v.v... - Chiến lược đối ngoại (quan hệ vĩ mô, hạn chế rủi ro, chống khủng bố v.v...). Kỹ thuật xây dựng các chiến lược chức năng thường sử dụng là kỹ thuật cây mục tiêu. -        Tổ hợp chiến lược chức năng - chiến lược marketing. + Marketing: Là khoa học nghiên cứu các quy luật cung - cầu - giá cả - thị trường, để tìm ra các giải pháp quản trị kinh doanh có hiệu quả nhất của doanh nghiệp trong từng giai đoạn hoạt động. + Nội dung của marketing. Nghiên cứu, dự báo thị trường. Chiến lược marketing: là sự vận dụng tổng hợp các nhân tố.  4. QuyÕt ®Þnh chiÕn l­îc. Sau khi ph©n tÝch vµ lùa chän chiÕn l­îc,ban l·nh ®¹o tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ chiÕn l­îc ®­îc chän ®Ó doanh nghiÖp ra quyÕt ®Þnh chiÕn l­îc phï hîp. Ng­êi qu¶n ly ph¶i ra ®­¬c quyÕt ®Þnh chiÕn l­îc nh»m tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái sau : Ph¶i lµm nh÷ng g×? Kh«ng lµm hoÆc lµm kh¸c ®i cã ®­îc hay kh«ng? Lµm nh­ thÕ nµo?trong bao l©u? Ai lµm? Lµm ë ®©u? ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó thùc hiÖn lµ g×? Khã kh¨n nµo sÏ x¶y ra vµ c¸ch kh¾c phôc, triÓn väng cña viÖc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh? QuyÕt ®Þnh nµo tr­íc ®ã ph¶i huû bá? HËu qu¶ cña viÖc ra quyÕt ®Þnh? QuyÕt ®Þnh nµo sÏ ph¶i ®­a ra tiÕp theo?… QuyÕt ®Þnh lµ s¶n phÈm trÝ tuÖ cña ng­êi l·nh ®¹o nh­ng ®iÒu ®ã kh«ng cã nghÜa lµ l·nh ®¹o cã thÓ ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh mét c¸ch tuú tiÖn, mµ ph¶i dùa vµo c¸c c¨n cø nhÊt ®Þnh. §ã lµ : QuyÕt ®Þnh cña hÖ thèng ph¶i tu©n thñ luËt ph¸p vµ th«ng lÖ cña m«i tr­êng kinh tÕ. VÝ dô kh«ng thÓ vi ph¹m luËt lao ®éng, kh«ng thÓ chµ ®¹p lªn nh©n phÈm cña ng­êi lao ®éng.v.v. QuyÕt ®Þnh ph¶i b¸m s¸t môc tiªu chung, môc tiªu dµi h¹n cña doanh nghiÖp. Môc ®Ých ®Æt ra hµng n¨m (hoÆc nhiÒu n¨m) cña hÖ thèng ph¶i trë thµnh hiÖn thùc. QuyÕt ®Þnh ph¶i ®­a ra trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ngvµ thùc lùc cña hÖ thèng. Ng­êi l·nh ®¹o kh«ng thÓ ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh v­ît qu¸ møc tiÒm n¨ng cña hÖ thèng ( vÒ søc ng­êi, vÒ søc cña, vÒ kh¶ n¨ng c«ng nghÖ…). QuyÕt ®Þnh chiÕn l­îc khi ®­a ra cßn ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ. TÊt nhiªn doanh nghiÖp lµm ra nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îngthÊp, gÝa thµnh cao th× khã cã thÓ tån t¹i so víi hÖ thèng canh tranh cã s¶n phÈm chÊt l­îng cao h¬n, gi¸ thµnh thÊp h¬n. QuyÕt ®Þnh chiÕn l­îc ph¶i ®­îc ®­a ra dùa trªn yÕu tè c¬ héi vµ thêi gian. Mét quyÕt ®Þnh ®­a ra ®Ó lì thêi c¬ hay qu¸ kÐo dµi thêi gian sÏ khã cã thÓ thu ®­îc hiÖu qu¶ mong muèn. CHƯƠNG II:THỰC TRẠNG HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC Ở TỔNG CÔNG TY SÔNG ĐÀ I.GIÓI THIỆU CHUNG VỀ TỔNG CÔNG TY SÔNG ĐÀ: 1.lịch sử phát triển: Trải qua gần 50 năm xây dựng và phát triển, Tổng Công ty Sông Đà ngày nay là kết tinh của một hành trình xây dựng và phát triển liên tục trong suốt 50 năm gắn liền với sự phát triển của đất nước. Ngày 01 tháng 06 năm 1961 Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 214 TTg về việc thành lập Ban chỉ huy công trường thủy điện Thác Bà; Quyết định này đã trở thành quyết định lịch sử khai sinh ra Tổng công ty, đồng nghĩa với ngành xây dựng thuỷ điện Việt Nam ra đời. Bắt đầu từ con số không, chỉ với lòng quyết tâm thấm đượm tinh phần yêu nước, đã hình thành một công trường công nghiệp lớn nhất lúc bấy giờ. Hàng ngàn CBCNV đã bất chấp khó khăn, gian khổ, lao động trong điều kiện thủ công thô sơ, nhưng trong trái tim họ vẫn tràn đầy niềm tin để thắp sáng một dòng điện đầu tiên cho Tổ quốc. Nhiều CBCNV đã hy sinh dưới bom đạn Mỹ. Thế hệ tiền bối của Tổng công ty đã để lại tấm gương sáng cho những người đi sau trân trọng về những thành quả, công sức đóng góp vào trangsử vàng của Tổng Công ty Sông Đà. Thuỷ điện Thác Bà mãi mãi xứng đáng được lưu danh như một biểu tượng của lòng yêu nước, ý chí kiên cường, tinh thần quả cảm thuộc về những người thợ thủy điện đầu tiên ở Việt Nam. Đó chính là người thợ Sông Đà. Ngày nay, nhắc đến truyền thống vẻ vang của Tổng Công ty Sông Đà trước hết phải nói đến nét truyền thống đặc trưng cơ bản, đó là: - Truyền thống lao động dũng cảm, cần cù, thông minh và sáng tạo. - Truyền thống trung thực, đoàn kết, thống nhất ý chí và hành động của mọi tập thể và cá nhân trong từng đơn vị và toàn Tổng Công ty. Đây là nguồn gốc cơ bản để tạo nên sức mạnh của Tổng Công ty qua nhiều thế hệ. - Truyền thống về tình cảm và sự quan tâm sâu sắc, sự tương thân tương ái giúp đỡ lẫn nhau, giữa tập thể và cá nhân, giữa mọi CBCNV của Tổng Công ty Sông Đà qua nhiều thế hệ, giữa Tổng Công ty Sông Đà với đồng đội và nhân dân các địa phương trong cả nước. - Truyền thống thi đua yêu nước luôn vượt qua mọi khó khăn gian khổ để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. - Truyền thống say mê học tập, nghiên cứu, không ngừng vươn lên, nâng cao trình độ về mọi mặt, làm chủ mọi công nghệ, thiết bị tiên tiến.  Truyền thống đó còn là sự ghi nhớ, lòng biết ơn với những người vì Tổ quốc, vì sự nghiệp xây dựng đã anh dũng hy sinh. Trên thực tế trong nhiều năm qua, Tổng Công ty đã góp phần chia sẻ khó khăn đối với nhiều địa phương bằng những việc làm thiết thực như xây dựng trường học tặng con em đồng bào dân tộc các tỉnh Sơn La, Lai Châu, Cao Bằng, Tuyên Quang, Hoà Bình, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Gia Lai, Kon Tum... Đồng thời lập nhiều quĩ từ thiện như: Quỹ từ thiện ủng hộ đồng bào bị bão lụt, Quỹ đền ơn đáp nghĩa, Quỹ tình nghĩa đồng nghiệp Sông Đà, Quỹ vì sự tiến bộ của phụ nữ Sông Đà, Quỹ vì trẻ thơ Sông Đà ... Ngoài ra Tổng công ty nhận phụng dưỡng suốt đời 10 bà mẹ Việt Nam anh hùng. TCT Sông Đà với gần 50 năm xây dựng và phát triển, gắn liền với sự phát triển ngành xây dựng của đất nước, góp phần không nhỏ trong công cuộc  công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong nền kinh tế thị trường cũng như trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay TCT Sông Đà mong muốn hợp tác liên doanh, liên kết với các đối tác trong và ngoài nước để cùng nhau phát triển, xây dựng tập đoàn Công nghiệp xây dựng Việt Nam với TCT Sông Đà làm nòng cốt ngày càng phát triển vững mạnh, xây dựng thương hiệu “Sông Đà” vững mạnh, xứng đáng là đơn vị dẫn đầu trong ngành xây dựng Việt Nam. Tổng Công ty Sông Đà là doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Bộ Xây dựng được thành lập ngày 01 tháng 06 năm 1961 với tên gọi ban đầu là Ban chỉ huy Công trường Thuỷ điện Thác Bà, sau đổi thành Công ty Xây dựng Thuỷ điện Thác Bà với nhiệm vụ chính của đơn vị lúc đó là xây dựng công trình Nhà máy Thuỷ điện Thác Bà có công suất 110MW. Đây là công trình thuỷ điện đầu tiên, cánh chim đầu đàn của ngành thuỷ điện Việt Nam. Từ năm 1979 – 1994, Tổng công ty tham gia xây dựng công trình Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình công suất 1.920 MW trên Sông Đà - một công trình thế kỷ. Chính trong thời gian này, tên của dòng sông Đà đã trở thành tên gọi mới của đơn vị: Tổng Công ty xây dựng Thuỷ điện Sông Đà. Ngày 15 tháng 11 năm 1995, theo Quyết định số 966/BXD-TCCB của Bộ trưởng Bộ xây dựng, Tổng Công ty được thành lập lại theo mô hình Tổng Công ty 90 với tên gọi là Tổng Công ty Xây dựng Sông Đà và ngày 11 tháng 03 năm 2002, theo Quyết định số 285/QĐ-Bộ Xây dựng của Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Tổng Công ty Xây dựng Sông Đà đã được đổi tên thành Tổng Công ty Sông Đà. Có thể nói, lịch sử phát triển của Tổng Công ty Sông Đà luôn gắn liền với các công trình thuỷ điện, công nghiệp và giao thông trọng điểm của đất nước mà Tổng Công ty đã và đang thi công. Đó là các nhà máy thuỷ điện Thác Bà (110MW), Hoà Bình (1.920MW), Trị An (400MW), Vĩnh Sơn (66MW), Yaly (720 MW), Sê San 3 (273MW), Tuyên Quang (342 MW), Sơn La (2.400 MW)…; Đường dây 500KV Bắc – Nam; Nhà máy giấy Bãi Bằng, Nhà máy dệt Minh Phương, Nhà máy xi măng Bút Sơn; Đường cao tốc Láng – Hoà Lạc, Quốc lộ 1A, Quốc lộ 10, Quốc lộ 18, đường Hồ Chí Minh, Hầm đường bộ qua đèo Hải Vân… Trải qua gần 50 năm xây dựng và phát triển, Tổng Công ty Sông Đà đã trở thành một Tổng Công ty xây dựng hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực xây dựng các công trình thuỷ điện. Từ một đơn vị nhỏ chuyên về xây dựng thuỷ điện, đến nay Tổng Công ty Sông Đà đã phát triển với nhiều đơn vị thành viên hoạt động trên khắp mọi miền của đất nước và trong các lĩnh vực sản xuất kinh doanh khác nhau: Xây dựng các công trình thuỷ điện, thuỷ lợi, công nghiệp, dân dụng, giao thông, kinh doanh điện thương phẩm, sản xuất vật liệu xây dựng, đầu tư xây dựng các khu công nghiệp và đô thị, tư vấn xây dựng, xuất nhập khẩu lao động và vật tư, thiết bị công nghệ cùng nhiều lĩnh vực kinh doanh khác. Với đội ngũ CBCNV lành nghề và giàu kinh nghiệm, với năng lực xe máy, thiết bị hiện đại, tiên tiến, Tổng Công ty Sông Đà luôn hoàn thành các công trình công trình được Nhà nước giao đảm bảo đúng tiến độ, chất lượng và hiệu quả. Năm 2000 Tổng Công ty đã nghiên cứu và triển khai đầu tư một loạt các nhà máy thuỷ điện với qui mô vừa và nhỏ, các dự án sản xuất xi măng, sắt thép, các khu đô thị và công nghiệp… Đó là các nhà máy thuỷ điện Ry Ninh II (8,1MW), Nà LơI (9,3 MW), Cần Đơn (80MW), Nậm Mu (15MW), Sê San 3A (100MW), Nậm Chiến (220MW), Sekaman 3 (300MW)…, Nhà máy thép Việt – ý (250.000 tấn/năm), Nhà máy xi măng Hạ Long (2,2 triệu tấn/năm), Hầm đường bộ qua đèo Ngang, Khu đô thị mới Mỹ Đình – Mễ Trì… Đến nay, các nhà máy như thuỷ điện như: Ry Ninh 2, Nà Lơi, Thác trắng, IaKrongdou, Nậm Mu, Cần Đơn, Nhà máy thép Việt – ý đã đi vào hoạt động góp phần tăng đáng kể tỉ trọng giá trị sản xuất công nghiệp của Tổng Công ty. Tổng Công ty Sông Đà cũng là đơn vị tiêu biểu, luôn dẫn đầu các đơn vị thuộc Bộ Xây dựng hàng năm về các mặt: Tổng giá trị SXKD, chất lượng sản phẩm và hiệu quả kinh tế - xã hội. Tổng công ty luôn chú trọng và đi đầu trong việc đổi mới trang thiết bị thi công, đổi mới công nghệ, cũng như phong trào sáng kiến, cải tiến kỹ thuật và bảo vệ môi trường sinh thái; Đồng thời luôn thực hiện tốt mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Tập thể CBCNV Tổng Công ty là một khối thống nhất, tổ chức Đảng, Đoàn thể trong sạch, vững mạnh toàn diện. Tổng Công ty còn là đơn vị tiêu biểu trong quản lý, bảo toàn và phát triển vốn, luôn luôn quan tâm đến công tác an toàn lao động và chăm lo tới đời sống CBCNV. Về tổ chức của Tổng Công ty: tháng 12 năm 2005 Bộ xây dựng có quyết định chuyển Tổng Công ty sang hoạt động theo mô hình Công ty Mẹ – Công ty Con. Về  cơ cấu tổ chức hiện tại của Công ty Mẹ gồm: Hội đồng quản trị, Ban Tổng giám đốc và bộ máy giúp việc (gồm: 3 văn phòng đại diện, 12 Phòng Ban, 16 Ban quản lý, Ban điều hành và 1 trường cao đẳng nghề Sông Đà). Hiện tại, TCT có 27 công ty Con, 16 công ty Liên kết và 33 công ty cổ phần do các công ty Con đầu tư góp vốn điều lệ 2.chức năng nhiệm vụ ngành nghề Từ một đơn vị chỉ chuyên về thi công xây lắp thủy điện, đến nay Tổng công ty Sông Đà đã trở thành nhà thầu chuyên nghiệp với nhiều công trình dự án và trở thành nhà đầu tư lớn các lĩnh vực SXCN, đầu tư kinh doanh bất động sản và dịch vụ khác,... là một trong những Tổng công ty hàng đầu của ngành xây dựng Việt Nam, hoạt động trên khắp mọi miền của đất nước và nước ngoài, trong nhiều lĩnh vực SXKD khác nhau như: - Xây lắp:      Các công trình thủy điện, thủy lợi: Xây dựng các nhà máy thủy điện, các công trình thủy nông, các công trình thủy lợi: trạm bơm, đê, kè, kênh đập.. Các công trình đường dây truyền tải điện và trạm biến áp; hệ thống điện công nghiệp và dân dụng. Xây lắp các công trình thuộc lĩnh vực bưu điện, viễn thông. Các công trình công nghiệp: lắp dựng nhà xưởng, xây dựng các nhà máy công nghiệp sản xuất xi măng, thép, giấy, dệt, đường, vật liệu chịu lửa. Các công trình dân dụng: nhà cao tầng, văn phòng, khách sạn, chung cư cao tầng, trung tâm thương mại, trung tâm văn hoá thể thao, trường học, bệnh viện, các công trình công cộng, ... Các công trình cơ sở hạ tầng và giao thông: các công trình ngầm, san nền, xử lý và gia cố nền móng, xây dựng các công trình giao thông theo tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế. Các công trình kỹ thuật hạ tầng đô thị và khu công nghiệp. Các hệ thống thoát nước, chống thấm và xử lý nước. Gia công cơ khí và lắp máy Sản xuất kinh doanh công nghiệp: Sản xuất điện thương phẩm. Sản xuất vật liệu xây dựng: xi măng, thép, gạch, ... Sản xuất kết cấu thép Sản xuất bê tông và các cấu kiện bê tông đúc sẵn Sản xuất và gia công hàng may mặc, vỏ bao xi măng. Đầu tư kinh doanh nhà ở, khu đô thị và khu công nghiệp. - Các ngành nghề kinh doanh khác: Xuất nhập khẩu vật tư, thiết bị và công nghệ xây dựng; tư liệu sản xuất và tư liệu tiêu dùng. Tư vấn thiết kế xây dựng. Xuất khẩu lao động: Đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc có thời hạn tại nước ngoài. Vận tải đường thủy và đường bộ. Nghiên cứu đào tạo: thuộc các lĩnh vực: xây dựng, giao thông, công nghiệp, công nghệ thông tin. Và nhiều ngành nghề kinh doanh dịch vụ khác như: dịch vụ tài chính, tin học,... 3. Năng lực của TCT Sông Đà - Năng lực về Tài chính: Về cơ sở vật chất: Tính đến 30/6/2009, tổng tài sản đạt 31.000 tỷ đồng, gấp 15,1 lần so với thời điểm 31/12/1999 (2.049 tỷ đồng). Vốn chủ sở hữu đạt trên 7.000 tỷ đồng, gấp 28 lần so với thời điểm 31/12/1999 (260 tỷ đồng). Một số chỉ tiêu Kinh tế chủ yếu của TCT Sông Đà năm 2008: Tổng giá trị tài sản: 26.893 tỷ đồng Tổng giá trị SXKD: 18.510 tỷ đồng Doanh thu: 10.620 tỷ đồng Lợi nhuận trước thuế: 811 tỷ đồng N._.