Hệ số co giãn cung & phân chia gánh nặng thuế đối với các bên tham gia thị trường

m xét vấn đề hệ số co giản cung cầu và phân chia gánh nặng thuế đối với các bên tham gia thị trường. Sở dĩ em chọn đề tài này trước tiên là sự cần thìết của đề tài: sự cần thìết của đề tài: Kinh tế vi mô là môn nghiên cứu chi tiết các quyết định cá nhân về các hàng hóa cụ thể.Nó giải thích vì sao các đơn vị kinh tế lại đưa ra sự lựa chọn và làm thế nào để có được sự lựa chọn đó. Trong nền kinh tế cạnh tranh vũ bão như hiện nay,các nhà kinh doanh muốn biết mức giá của họ sẽ bị thay đổi như thề nào khi giá cả của hàng hóa đó hay thu nhập thay đổi khi các nhà hoạch định chính sách đưa ra các chính sách thuế thay đổi. Do vậy vấn đề cung cầu và ganh nặng thuế đối với các bên tham gia thị trường.Hoạt động cuả quan hệ cung cầu chính là hành vi của các bên tham gia thị trường.vì vậy các nhà kinh doanh. chính phủ phải hiểu biết sâu sắc quan hệ cung cầu,để đưa ra phương án kinh tế của mình phù hợp với sự thay đổi của thị trường. Xuất phát từ tầm quan trọng của việc nghiên cứu sự co giãn cung cầu và phân chia gánh nặng thuế mà em chọn đề tài: "Hệ số co giãn cung và phân chia gánh nặng thuế đối với các bên tham gia thị trường" Mục đích nghiên cứu đề tài trên có tầm quan trọng với sinh viên kinh tế trong việc hiểu biết thị trường và các chính sách của chính phủ.do vậy mục đích của việc nghiên cứu này là nhằm giúp sinh viên hiểu rõ hơn ảnh hưởng củ cung và cầu đối với chính sách của chính phủ.để đề ra được những giảI pháp khắp phục những tồn taijtrong các chính sách của chính phủ nhằm hoàn thìện các chính sách đó. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu. Nghiên cứu sự co giãn của cung cầu từ đó làm rõ ảnh hưởng của cung cầu đến gánh nặng thuế và quyết định đến giá cả của trường củng như sự thay đổi của giá cả trên thị trương làm thay đổi quan hệ cung cầu và lợi nhuận. Từ đó thấy rõ được khuyết tật của nền kinh tế thị trường vai trò và còn thìệp của chính phủ với hoạt động kinh tế vi mô, vai trò của doanh nghiêp nhà nước. Phương pháp nghiên cứu. Sử dụng phương pháp phân tích tổng hợp đồng so sánh các số liệu qua các thời kì để thấy đượ sự biến động của các biến số kinh tế và sự tác động qua lại giữa chúng. Bằng việc sử dụng phương pháp trên kết hợp với các số liêu thưc tế thì việc nghiên cứu đề tài đạt chất lượng hiệu quả cao.  Kết cấu của đề tài. Chương 1: Những vấn đề chung về hệ số co giãn cung cầu và phân chia gánh nặng thuế với các bên tham gia thị trường CHƯƠNG :2 đánh giá về thực trạng gánh nặng thuế ở việt nam Chương 3 Một số đề xuất Mục lục Chương 1: Những vấn đề chung về hệ số co giãn cung cầu và phân chia gánh nặng thuế với các bên tham gia thị trường Co giãn của cầu khái niệm hệ số co giãn của cầu co gãn của cầu theo giá khái niệm co giãn của cầu theo giá độ lớn của các hệ số co giãn,các dạng của đường cầu các loại co giãn khác của cầu Co giãn của cầu theo thu nhập Co giãn của cầu theo giá chéo Các nhân tố ảnh hưởng đến co giãn của cầu Co giãn của cung 1. khái niệm,phương pháp xác định 2. độ lớn,hệ số co giãn,các dạng của đường cung 3. các nhân tố ảnh hưởng đến co giãn của cung những công cụ can thìệp gián tiếp cua chính phủ vào thị trường gánh nặng của thuế đối với các bên tham gia thị trường 1. tác động của thuế đến kết quả thị trường 1.1 khái niệm,các loại thuế 1.2 tác động của thuế đến thị trường 1.2.1 mục đích của việc đánh thuế 1.2.2 tác động của thuế với người sản xuất và người tiêu dùng a. tác động của thuế đối với người sản xuất b. tác động của thuế đối với người tiêu dùng 2. gánh nặng của thuế 3. trợ cấp và lợi ích của các bên tham gia thị trường CHƯƠNG :2 đánh giá về thực trạng gánh nặng thuế ở việt nam 1. Đối với mặt hàng có cầu ít co giãn 2. Đối với mặt hàng có cầu co giãn Chương 3 Một số đề xuất Nội dung của đề tài Chương 1: Những vấn đề chung về hệ số co giãn cung cầu và phân chia gánh nặng thuế với các bên tham gia thị trường. Trong nền kinh tế phát triển như vũ bão hiện nay các nhà sản xuất kinh doanh không ngừng mở rộng thị trường để tăng thêm lợi nhuận cho mình và ngược lại những người tiêu dùng cũng tìm mọi cách để mua được giá rẻ nhất,có lợi cho mình nhất. Điều này phụ thuộc rất lớn vào hệ số co giãncung cầu và gánh nặng thuế đối với các bên tham gia thị trường,hai vấn đề này có vai trò rất lơn trong nền kinh tế như hiện nay.Chính vì vậy em chọn đề tài:hệ số co giãn cung cầu và phân chia gánh nặng thuế đối với các bên tham gia thị trường.Để một phần hiểu rõ chúng và sau này trở thành một nhà doanh nghiệp có uy tín trên thị trường. Hệ số co giãn của cầu 1. khái niệm hệ số co giãn của cầu. Hệ số co giãn của cầu là khái niệm dùng để đo lường sự phản ứng của người tiêu dùng thông qua số lượng hàng hóa yêu cầu khi giá cả của hàng hóa đó, thu nhập và giá cả của hàng hóa liên quan thay đổi. Như vậy hệ số co giãn của cầu là thước đo không phụ thuộc vào đơn vị đo lường vì tỉ lệ % thay đổi của một biến số độc lập với đơn vị đo lường của biến số đó. ví dụ: nếu giá xăng tăng từ 7000đ lên 7500đ.nếu đơn vị tính là nghìn đồng thì giá xăng tăng từ 7 nghìn đồng lên 7.5 nghìn đồng.trường hợp một làm tăng 500 đơn vị , trường hợp hai làm tăng 0.5 đơn vị nhưng chúng đều phản ánh sự tăng lên 7.14%trong giá bán xăng. Ngoài ra sự co giãn của cầu còn cho biết khi các nhân tố tác động thay đổi 1%lượng cầu thì thay đổi bao nhiêu % Căn cứ vào các nhân tố tác động đến cầu chúng ta có thể chia co giãn của cầu thành các loại sau: Co giãn của cầu theo giá - Co giãn của cầu theo thu nhập - Co giãn của cầu theo giá chéo Trước hết chúng ta hăy nhìn vào sự phản ứng của người tiêu dùng đối với sự thay đổi của giá. 2.co giãn cầu theo giá 2.1 khái niệm co giãn cầu theo giá. Trên thị trường phần lớn khách hàng lại thu hút bởi giá cả hàng hóa, đó là nhân tố đầu tiên mang tính quyết định đến tiêu dùng của họ theo đúng như luật cầu.chúng ta hoàn toàn có thể xác định mức độ phản ứng của người tiêu dùng thông qua độ co giãn của cầu theo giá. khái niêm : là tỉ lệ % thay đổi về lượng cầu của một hàng hóa khi giá cả hàng hóa thay đổi 1%với điều kiện các yếu tố khác không thay đổi . công thức tính: Trong đó: -p là giá -QD là lượng cầu Chú ý: với nguyên lý đường cầu dốc xuống .lượng cầu về một hàng hóa có quan hệ tỷ lệ nghịch với giá của nó nên %không thay đổi. Do đó co giãn của cầu theo giá luôn mang dấu âm. Bây giờ chung ta xem xét cách tính hệ số co giãn. Co giãn điểm: là hệ số co giãn trên một điển nào đó của đường cầu. Cách 1: nếu cho một đường cầu thẳng cắt trrục giá tạ một điểm A và trục khối lượng tại một điểm B thì độ co giãn tại một điểm C bất kỳ nào đó trên một đường cầu sẽ bằng : CB/CA. Chứng minh: theo ba bước Bước 1: Bước 2 Bước 3: chú ý : tại các điểm khac nhau trên đường cầu co giãn khac nhau: EP=0 tại điểm B EP= tại điểm A EP=1 tại điểm giữa đường cầu Trường hợp cầu không phảI là đường thẳng ,cần vẽ tiếp tuyến với đường cầu tại điểm muốn tính đọ co giãn và áp dụng cách tính như trên. Cách 2: nếu biết được phương trình đường thẳng ,có thể tính độ co giãn điểm bằng đạo hàm theo công thức sau: Nếu Q=F(P) = ( ) . Nếu () Co giãn khoảng : là độ co giãn trên một khoảng hửu hạn nào đó của một đường cầu. Nếu xét miềm biến động của giá giữa hai điểm AB tương ứng với sự biến động của mức giá từ PA đến PB khi đó độ co giãn của cầu một khoảng AB do đó chúng ta phải tính trung bình cộng của giá và lượng : 2.2 Độ lớn cúa các hệ số co giãn , các dạng đường cầu. Hệ số co giãn có quan hệ chặt chẽ với độ dốc của đường cầu,ứng với mỗi loại hàng hóa khác nhau thì có nhiều đường cầu khác nhau và hệ số co giãn khác nhau . Hình dạng, độ dốc của đường cầu cho ta nhiều thông tin quan trọng về phản ứng của người tiêu dùng với sự biến đọng của giá cả . ngoài ra cùng một loại hàng hóa người tiêu dùng cũng có những phản ứng khác nhau đối với các mức giá khác nhau. Có năm trường hợp của co giãn cầu khác nhau theo giá Khi : được gọi là cầu hoàn toàn co giãn . Đường cầu này ít gặp, có thể minh họa đường cầu của trung ương với tỉ giá cố định trong một khoảng nhất định . ví dụ: chính phủ sẳn sàng mua bất kỳ một lượng vàng nào của nước ngoài với giá 35USD và không mua nếu giá cao hơn (minh họa bởi hình a) khi : cầu hoàn tòan không co giãn . trường hợp này ít gặp ví dụ: cầu của một bệnh nhân với một loại thuốc đặc trị (minh họa bởi hình b) Khi : cầu tương đối co giãn % thay đổi của lượng cầu lớn hơn % thay đổi của giá cả.Trong trường hợp này, ảnh hưởng của số lượng trội hơn ảnh hưởng của giá cả , do đó tổng doanh thu của người sản xuất giảm khi gá tăng và ngược lại (minh họa bởi hình c ). Khi : cầu co giãn đơn vị % thay đổi của cầu băng % thay đổi của giá cả.Trong trường hợp này giá tăng bao nhiêu thì số lượng tiêu thụ giảm đi bấy nhiêu lần . do đó tổng doanh thu của người sản xuất sẽ không đổi khi giá thay đổi (minh họa bởi hình d ) Khi : cầu ít co giãn % thay đổi của lượng cầu nhỏ hơn % thay đổi của giá.Trong trường hợp này ảnh hưởng của giá trội hơn ảnh hưởng cuẩ số lượng.Do dó tổng doanh thu của người sản xuất tăng khi giá tăng và ngược lại (minh họa bởi hinh e ). Như vậy đường cầu càng dốc thì hệ số co giãn càng nhỏvà ngược lại hệ số co giãn càng lớn thì đường cầu càng thoải. 3. Các loại co giãn khác của cầu. 3.1 Co giãn cầu theo thu nhập. Ngoài hệ số co giãn của cầu theo giá , các nhà kinh tế còn tính toán một hệ số co giãn khác để mô tả hành vi của người mua trên thị trường . Khái niêm : co giãn của cầu theo thu nhập là tỷ lệ % thay đổi của lượng cầu khi thu nhập của người tiêu dùng thay đổi 1% với điều kiện các yếu tố khác không thay đổi Công thức tính: Trong đó: Là lượng cầu tay đổi Là thu nhập thay đổi Cách tính co giãn : Ví dụ: các số liệu: Mức thu nhập bình quân tháng 1 hộ Lượng cầu vế sữa tươi(1000l) 640(nghìn đồng) 200 960(nghìn đồng) 250 E1=(250-200)/(960-640)*(960+640)/(250+200) Như vậy độ co giãn của cầu theo thu nhập cho biết% tăng giảm trong lượng cầu khi thu nhập tăng 1% . Ta thấy phản ứng của người tiêu dùng rất khac nhau đối với các loại hàng hóa khác nhau : Hệ số co giãn dương thì đây là loại hàng hóa thông thường . Hệ số co giãn âm thì đây là loại hàng hóa thứ cấp. Ngoài ra người ta dùng hệ số co giãn để phân biệt hàng hóa thứ cấp và hàng hóa xa xỉ. Hàng hóa xa xỉ là những loại hàng hóa có EI >1. Hàng hóa thìết yếu là những loại hàng hóa có EI<1. ý nghĩa : D ự báo tình hình cầu khi nền kinh tế tăng trưởng , nó còn ảnh hưởng đến quy mô sản xuất và ảnh hưởng đén quyết định của chính phủ về chính sách thuế . 3.2 Co giãn cầu theo giá chéo. Khái niệm: co giãn của cầu theo giá chéo là tỉ lệ % thay đổi về kượng cầu hàng hóa Y khi hàng hóa X thay đổi 1% khi các yếu tố khác không thay đổi. Công thức tính: Trong đó: QY Là sự thay đổi về lượng cầu hàng hóa y , Là thay đổi về giá của hàng hóa x Cách tính: Hệ Số co giãn của cầu theo giá chéo co thể mang dấu âm hoặc dấu dương. Nếu EXY > 0 đây là hai loại hàng hóa thay thế. Nếu EXY < 0 đây là hai loại hàng hóa bổ trợ Nếu EXY = 0 hai loại hàng hóa có quan hệ độc lập với nhau. ý nghĩa : giúp phân biệt đâu là hàng hóa thay thế , đâu là hàng hóa bổ trợ .Không những vậy nó còn dự báo tình hình của hàng hóa này khi biết sự biết động giá cả của hàng hóa kia . 4. các nhân tố ảnh hưởng đến co giãn của cầu vấn đề đặt ra ở đây là tại sao nhu cầu của một lọai hàng hóa nào đó rất nhạy cảm với giá trong khi đó những loại hàng hóa khác lại rất ít nhạy cảm .Những yếu tố nào quyết định đến nhu cầu của một loại hàng hóa không co giãn hay co giãn , do các nguyên nhân sau. Thứ nhất là giá cả của hàng hóa: Giá càng cao thì độ co giãn của cầu càng lớn và ngược lại giá càng thấp thì độ co giãn của cầu càng nhỏ. Thứ hai là thời gian. Thời gian cang nhiều thì cầu càng co giãn và thời gian càng ngắn thì cầu càng ít co giãn. Thứ ba là số lượng hàng hóa thay thế. Càng có nhiều hàng hóa thay thế thì cầu càng co giãn và ngược lại Thứ tư là tầm quan trọng của hang hóa trong ngân sách của người tiêu dùng Hàng hóa càng quan trọng trong ngân sách của người tiêu dùng thì độ co giãn của cầu càng lớn và ngược lại. co giãn của cung 1. khái niệm và phương pháp xác định. Khái niệm: co giãn cung là tỉ lệ phần trăm thay đổ về lượng cung khi giá cả hàng hóa thay đổi 1% Công thức tính: Phương pháp xác định. Co giãn điểm: khi xác định điểm phương trình đường cung theo giá. Co giãn khoảng cách.: đươc sử dụng khi không xác định được phưương trình đường cung theo giá: Trong đó: là lượng cung(i=1 đến 2) , Pi là giá 2. Độ lớn , hệ số co giãn các dạng đường cung. Co giãn của cung cho biết sự tăng giảm khả năng cung ứng trong các thời kỳ khác nhau . Co giãn của cung là một số duơng vi mối quan hệ của cung và giá là tỉ lệ thuận . Co giãn của cung chia thành năm loại . Dù giá thay đổi bao nhiêu thì lượng cung cấp vẫn không thay đổi. ví dụ: cung thuế nhà thành phố do chỉ một số nhà I dịch lên, giá nhà tăng cao mà lượng cung không thay đổi(với thời gian ngắn) . (hình a) cung ít co giãn hay % thay đổi của lượng cung nhỏ hơn % thay đổi của lượng giá . (hìnhb) cung tương đối co giãn hay % thay đổi của cung lớn hơn % thay đổi của giá. (hình c) cung co giãn đơn vị hay % thay đổi của lượng cung bằng% thay đổi của lượng giá. (hình d) cung hoàn toàn co giãn với mức giá thị trương người sản xuất có thể sung ứng bất kỳ lượng sản phẩm nào . (hình e) 3. các nhân tố ảnh hưởng đến co giãn của cung. Thứ nhất là: khả năng thay thế của các yếu tố đầu vào . Những hàng hóa được sản xuất bằng các yếu tố đầu vào có khả ngăng thay thế cho nhau thì độ co giãn cao. Những hàng hóa được sản xuất bằng các yếu tố đầu vào duy nhất hoặc đầu vào khan hiếm thì độ co giãn thấp. Thứ hai là: yếu tố thời gian. Co giãn của cung trong dài hạn lớn hơn co giãn của cung trong ngắn hạn vì thời gian ngắn doanh nghiệp không thể tăng ngay khả năng sản xuất , trong dài hạn doanh nghiệp xây dựng thêm nhà máy mới tăng hàng hóa sản xuất . Như vậy co giãn cung và cầu rất quan trọng đó là cơ sở lý luận để giải thích một số vấn đề thực tế , đồng thời nó còn giúpchúng ta có được phương pháp luận khoa học trong hoạch định các chính sách cho nền kinh tế trong tong thời kỳ. Những công cụ can thiệp gián tiếp của chính phủ vào thị trường . Một trong mười nguyên lý kinh tế học cho rằng “ thị trường là cách tốt nhất để tổ chức hoạt động kinh tế “ . nền kinh tế thị trường có nhiều ưu điểm như táo ra sự cân đối thúc đẩy tăng trưởng kinh tế…… xong bên cạnh đó cũng chứa đựng nhiều khuyết tật đòi hỏi phải có sự can thiệp của chính phủ . những công cụ quan trọng để chính phủ điều tiết vĩ mô nền kinh tế đó là thuế , trợ cấp,và pháp luật .trước hết chúng ta hãy xem xét vấn đề chính sách thuế chính sách thuế. Thông qua chính sách thuế chính phủ có thể thực hiện các chính sách xã hội của mình trong từng thời kỳ. Thuế trực thu là loại thuế đánh trực tiếp vào cá nhân và hãng. Thuế gian thu là loại thuế đánh vào hàng hóa và dịch vụ và chỉ đánh trực tiếp vào các cá nhân. Bằng việc đánh thuế gián thu nhà nước có thể điều chỉnh lại việc phân bố các nguồn lực trong nền kinh tế. Đ ây là loại thuế có ảnh hưởng đến hoạt đọng sản xuất kinh doanh có ảnh hưởng đến tiêu dùng của xã hội thông qua giá cả trên thị trường .Do đó thông qua thuế gian thu nhà nước có thể chi phối việc lụa chọn và quyết định sản xuất cái gì , như thế nào cho ai của thị trường . Chính sách thuế ưu đãi .(thuế suât) và chính sách bảo hộ sản xuất của nhà nước khuyến khích mặt hàng sản xuất ở trong nước đồng thời cũng khuyến khích các doanh nghiệp, các đơn vị kinh tế thay đổi nguyên liệu nhập khẩu bằng nguyên liêu sẵn có , góp phần tăng khả năng cạnh tranh của hàng hóa trong nươc trên thị trường nội dịa cũng như trên thị truơng thế giới. Vói chinh sách phân biệt đối sử thông qua thuế giữa các ngành kinh tế khác nhau.Nhà nước co thể thúc đẩy sự tăng trưởng của những ngành kinh tế quan trọng, mủi nhọn thực hiện công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Ngoài ra với sự điều chỉnh thông qua thuế ( nhập khẩu ,tiêu thụ đặc biệt…) nhà nước có thể điều tiết , hướng dẫn tiêu dùng đản bảo lợi ích của người tiêu dùng ,của xã hội vào các mặt hàng sản xuất trong nước. Thông qua thuế trực thu: Nhà nước có thể khuyến khích mở rộng đầu tư , đổi mới công nghệ và điều tiết thu nhập giữa các tầng lớp dân cư. Thuế trực thu đánh trực tiếp vào thu nhập vì thuế của doanh nghiệp và cá nhân thuộc diện thuế thu nhập doanh nghiệp, cá nhân. Với chính sách ưu đãi thuế của thuế thu nhập doanh nghiệp thuế xuất đất nông nghiệp …..Nhà nước khuyến khích đầu tư trong nước cũng như nước ngoài vào những ngành , những lĩnh vực cần đầu tư .Tạo điều kiện thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước để phát triển sản xuẩt kinh doanh . Với chính sách thuế thu nhập với ngưới có thu nhập cao hoặc thuế thu nhập cá nhân …Nhà nước có thể thông qua để điều tiết thu nhập giữa các tầng lớp dân cư đảm bảo công bằng xã hội. chính sách trợ cấp. Bên cạnh chính sách thuế chính phủ còn thì hành chính sách trợ cấp . trợ cấp là chính sách mang lại lợi ích cho người sản xuất và người tiêu dùng ,giúp cho người sản xuất bớt một phần thua lỗ trong sản xuất kinh doanh, giúp cho người tiêu dùng có thể mua được hàng với giá rẽ hơn giá thị trường để ổn định cuộc sống . Trợ cấp được sử dụngkhi giá cả hàng hóa trên thị trường tăng quá cao hay giam xuống quá thấp gây ảnh hưởng đến sản xuất về đời sống của nhân dân.Khi giá cả quá cao nó sẽ gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng , để hỗ trợ cho người sản xuất và người thìêu dùng ,chính phủ có thể sử dụng nhiều hình thức trợ cấp khác nhau như. Trợ cấp trực tiếp vào thu nhập của đối tượng được trợ cấp bằng cách cấp cho họ một số tiền nhất định như trợ cấp cho đồng bào bão lụt,trợ cấp cho sinh viên nghèo vượt khó ….Hình thức trợ cấp này không chịu ảnh hưởng bởi co giãn cung cầu trên thị trường . Trợ cấp băng cách làm tăng khả năng cung ứng của người sản xuất và tăng yêu cầu của người tiêu dùng , hình thức trợ cấp này rất phong phú có thể tăng cầu qua việc mua hàng mua lương thực tạm trữ ,hỗ trợ cho các tổ chức mua lương thực có thể tăng cung thông qua việc trợ cấp lãi xuất đối với các đầu vào như phân bón,thuốc sâu….Hỗ trợ ngân sách để giữ giống cây trồng vật nuôi quý Hình thức trợ cấp này làm thay đổi cung cầu ,dẫn đế thay đổi giá và sản lượng trên thị trường . chính sách pháp luật. Pháp luật là một trong những biện pháp hửu hiêu để mang lại lợi ích cho cả người sản xuất và người tiêu dùng . Chính phủ ban hành pháp luật là để quả lý xã hội , mọi công dân đề phải tuân thủ pháp luật .Trong lĩnh vực kinh tế cũng như vậy , chính phủ ban hành các luật định , các chính sách bắt buộc mọi người tham gia kinh tế phải tuân thủ từ đó có thể điều hành ,quản ký nền kinh tế ổn định, phát triển. Như vậy với chính sách thuế ,trợ cấp và pháp luật chính phủ đã tác động đến cung cầu từ đó gián tiếp can thìệp vào thị trường đảm bảo cho nền kinh tế tăng trưởng ổn định. Gánh nặng của thuế với các bên tham gia thị trường. 1. Tác động của thuế đến kết quả thị trường. 1.1 Khái niệm: thuế là khoản đóng góp bắt buộc của cá nhân , doanh nghiệp chi ngân sách nhà nước đẻ trang trải các khoản chi phí hoặc hạn chếlượng cung hàng hóa trên thị trường. Thuế tác động đến sản xuất và tiêu dùng , khi có thuế giá của tiêu dùng thường bị dẩy lên và giá của người sản xuất bị đẩy xuống phần chênh lệch giưa giá người tiêu dùng phải chả và người sản xuất nhận được chính là mức thuế nhà nước gồm rất nhiều loại: Thuế cố định, thuế theo sản lượng,thuế đơn vị ,thuế VAT. 1.2 Tác động của thuế đến thị trường 1.2.1 Mục đích của viếc đánh thuế. Như đã nói ở trên thuế là công cụ để chính phủ nhằm khắp phục những thất bại của thị trường,và phân phối lại thu nhập,nó cũng là công cụ rất quan trọng .Chính phủ đánh thuế vào rất nhiều mặt hàng khác nhau như thuốc lá,rượu, bia… để hướng dẫn người sản xuất , người tiêu dùng và thu ngân sách của chính phủ.Tuy nhiên việc đánh thuế như thế nào, những hàng hóa nào để co công bằng,thì chính phủ phải xem xét lựa chọn kỹ. 1.2.2 Tác động của thuế với người sản xuất và tiêu dùng. a. Tác động của thuế đối với người sản xuất. Giã sử chính phủ đánh thuế t đồng/1dvsp đầu ra . Trước khi có thuế đường cungS giao với đường cầu D tại điểm cân bằng là A .Khi đó hàng hóa được bán với giá Po và lượng hàng hóa giao dịch là Qo .Lúc này thặng dư tiêu dùng là diện tích PO AE , thặng dư sản xuất là diện tích PO AF và tổng phúc lợi xã hội là diện tích: EAF=PO AE+PO AF Khi chính phủ đánh thuế người bán hàng biết rằng mỗi đơn vị hàng hóa bán ra họ phải trả trước mức t cho chính phủ dưới dạng thuế , điều đó làm cho chi phí bên sản xuất tăng thêm một lượng đúng bằng t và đường cung sẽ dịch chuyển lên tương ứng thành đương ST Tại điểm cân bằng thị trường mới là B sản lượng giao dịch là Qm với mức gía Pm . Tuy nhiên đây chỉ là mức giá người mua phải trả. Về phần người mua giá Pm cao hơn giá PO do đó người mua đã chịu một phần thuế ,phần thuế người mua chịu là PoPm tổng gánh nặng thuế mà người mua phải chịu là Po Pm BG Với mong muốn giá tăng lên Ptt để chuyển thuế sang người mua ,nhưng thục tế giá bán chỉ tăng đến mức pm thấp hơn pttvì người mua giảm cầu do đó dư cung mức giá Pott . Để thìết lập lại cân bằng thị trường , giá bán phải giảm nếu cầu co giãn mạnh thì khả năng chuyển thuế từ người sản xuất sang người bán càng giảm . Về phía người bán mặc dù nhận được mức gía Pm nhưưng họ lại phải trả thuế cho chi phí . Do đó mức giá thực của họ nhân được là Pm -t khoảng cách S và St là t .Vì mức già của người bán sau thuế là. () thấp hơn mức giá trước thuế .Vậy người bán cũng chịu một phần thuế POPb và tổng gánh nặng thuế là.POPbCG Như vậy trên danh nghĩa là đánh vào sản xuất nhưmg thức tế cả người mua và người bán đều thiệt , đem lại cho ngân sách khoản POPT CG phần người mua phải chịu lớn hơn hay nhỏ hơn phụ thuộc độ co giãn của cầu . Ngoài tác động phân phối lại thu nhập , thuế còn gây ra tổn thất phúc lợi cho xã hội .Thật vậy sau khi đánh thuế thặng dư tiêu dùng diện tích Pm BE , thặng dư sản xuất bằng diệt tích PBCF thì phúc lợi xã hội là CBEF thấp hơn thuế đúng bằng diện tích ABC .Đây là phần mất không của phúc lợi xã hội ,nó tùy thuộc vào thuế và co giãn của cung cầu. b. Tác dộng của thuế với người tiêu dùng. Phân tích ảnh hưởng của thuế đánh vào người sản xuất cũng tương tự phân tích ảnh hưởng của thuế với người tiêu dùng chỉ khác là đánh vào người sản xuất làm dịch chuyển đường S còn đành vào người tiêu dùng làm dịch chuyển đường D cân bằng thị trường tai PO, Qm . Sau khi có thuế t đánh vào người mua biết rằng với mổi đơn vị hàng hóa họ mua họ sẽ phải trả thêm đồng tiền thuế. Do đó họ sẵn sàng trả cho người bán ở mức giá PO -t kết quả là đường cầu dịch chuyển từ D xuống DT và cân bằng thị trường mới tại C tức Pb,Q1 minh họa bằng đồ thị: Thặmg dư sản xuất là PbCF, thặng dư tiêu dùng là PmBE,phúc lợi xã hội là EBCF và phúc lợi xã hội mất không là ABC . Kết luận : trong cả hai trưòng hợp thuế đề đặt một chiếc nêm vào giữa người mua và người bán chiếc nêm nay không thay đổi cho dù thuế được đặt vào người mua hay người bán. Tác động thực tế của thuế không phụ thuộc vào việc luật thuế quy định do ai chịu .Tác động đó chỉ chịu tác động của độ co giãn của đường cung và đường cầu. 2. Gánh nặng của thuế. Tác động của thuế đến sản xuất và tiêu dùng bị chi phối bởi độ co giãn của cung, cầu hàng hóa trên thị trường .Đây là nhân tố cơ bản phân chia gánh nặng thuế giữa người sản xuất và người tiêu dùng. Có thẻ phân chia ảnh hưởng của độ co giãn cung cầu đến phân chia gánh nặng thuế theo năm trường hợp sau: Trường hợp 1: cầu co giãn hoàn toàn (EDP=) cung hoàn toàn không co giãn ,trường hợp này người sản xuất không thể chuyển thuế cho người tiêu dùng thông qua giá , gánh nặng thuế hoàn toàn do người sản xuất chịu. ( Hình a,b ) Trường hợp 2: Cầu co giãn (EDP >1)cung ít co giãn (EDP <1) hoặc cung co giãn đơn vị (EDP =1). Người sản xuất chuyển được một phần nhỏ thuế cho người tiêu dùng do đó gánh nặng thuế chủ yếu do người sản xuất chiu (TP)Và phần nhỏ do người tiêu dùng chịu (TC) ( Hình c ) Trường hợp 3: cầu ít co giãn (EDP <1)hoặc co giãn đơn vị cung co giãn (ESP <1) gánh nặng thuế do người tiêu dùng chịu, người sản xuất chỉ chịu gánh một phần nhỏ ( Hình d ) Trường hợp 4: cầu hoàn toàn không co giãn (ED = 0) hoạc cung hoàn tòan co giãn (ES = ) gánh nặng thuế hoàn toàn do người tiêu dùng chịu. ( Hình e ) Trường hợp 5: cung co giãn đơn vị cầu co giãn đơn vị hoặc cung cầu co giãn bằng nhau .gánh nặng thuế chia đều. ( Hình f ) 3. Lợi ích của các bên tham gia thị trường . việc thuế hàng hóa đánh vào người bán hay người mua một mặt hàng không quan trọng. Khi thuế đánh vào người mua lượng cầu dịch chuyển xuống dưới một đoạn tương ứng ,khi nó đánh vào người bán lượng cung dịch chuyển lên trên một đoạn tương ứng .Trong cả hai trường hợp thì khi thuế được thực thì , giá mà ngưới mua phải trả đều tăng ,còn giá mà người bán nhận được đều giảm .Xét cho cùng người mua và người bán cung chia xẻ gánh nặng thuế ,cho dù nó được đánh theo cách nào. Minh họa như hình vẽ. Hình 1 : những ảnh hưởng của thuế. Thuế đánh vào một loại hàng hóa tạo ra một cái nêm giữa giá mà người mua phải trả và giá mà người bán nhận được ,lượng hàng hóa bán ra giảm. Hình 1 : không chỉ ra sự dịch chuyển của đường cung hoặc đường cầu , mặc dù một đường phải dịch chuyển , việc đường nào dịc chuyển phụ thuộc vào chỗ thuế được đánh vào người bán (đường cung dịch chuyển) hay người mua (đường cầu dịch chuyển) . để biết được lợi ích của các bên tham gia thị trường khi có thuế , chúng ta phải tính đến những ảnh hưởng của thuế đối với người bán, người mua và chính phủ . Mối lợi mà người mua nhận được trên thị trường được tính bằng thặng dư tiêu dùng tức là số tiền mà người mua sẳn sàng trả cho hàng hóa trừ đi số tiền mà họ thực sự phải trả . Mối lợi mà người bán nhận đươc trên thị trường tính bằng thặng dư sản xuất tức là số tiền mà ngưới bán nhận được trừ đi chi phí của họ. Hinh 2 Hình 2 : là nguồn thu từ thuế . Nguồn thu từ thuế mà chính phủ thu được bằng T*Q tức là quy mô của thuế nhân với lượng hàng hóa bán ra . Vì vậy nguồn thu thuế bằng phần diện tích của cả hai hình chữ nhật nằm giữa đường cung và đường cầu . Vấn đề cần quan tâm là chính phủ thì sao? Nếu t là quy mô của thuế , Q là lượng hàng hóa bán ra thí chính phủ nhận được tổng nguốn thu về thuế bằng T*Q . có thể dùng nguồn thu thuế đó đẻ cung ấp các dịch vụ như , đường xá , y tế , giáo dục ,an ninh quốc phòng… bởi vậy để phân tích xem tác động của thuế tới phúc lợi kinh tế như thế nào chúng ta sử dụng nguồn thu từ thuế để phản ánh lợi ích từ thuế của chính phủ song lợi ích này không phải chính phủ được hưởng mà thuộc về những người được hưởng các khoản chi tiêu từ nguồn thu này. Hình 2 : cho thấy nguồn thu từ thuế của chính phủ được biểu thị bằng hình chữ nhật giữa đường cung và đường cầu . Chiều cao của hình chữ nhật này là quy mô của thuế và chiều rộng là lượng hàng hóa bán ra .Vì diện tích của hình chữ nhật bằng chiều cao nhân với chiều rộng , nên diện tích của nó bằng T*Q Để tìm hiểu xem một khoản thuế ảnh hưởng tới phúc lợi như thế nào chúng ta bắt đầu xem xét phúc lợi trước khi chính phủ đấnh thuế. Khi không có thuế giá và kượng được xác định bằng giao điểm giữa đường cung và đường cầu . giá P1..Lượng bán ra là Q1 vì đường cầu phản ánh sự sẵn sàng thanh toán của người mua , nên thặng dư tiêu dùng là phần diện tích giữa đường cầu và đường giá cả . tức là tổng A+B+C tưng tự vì đường cung phản ánh chi phí của người bán , nên thặng dư sản xuất là phần diện tích giữa đường cung và giá cả tức tổng của D+E+F trong trường hợp này nguồn thu từ thuế bằng 0 , tổng thặng dư :A+B+C+D+E+F . Phúc lợi khi có thuế. Bây giờ chúng ta xét phúc lợi sau khi thuế thực thì , giá mà người tiêu dùng phải trả tăng từ P1 lên Pb cho nên thặng dư tiêu dùng bây giờ chỉ còn bằng A (phần diện tích nằm dưới đường cầu và nằm trên đường giá mà người mua phải trả) .giá mà người bán nhận được giảm từ P1 xuống PS cho nên thặng dư sản xuất bây giờ chỉ còn bằng F (phần diện tích nằm trên đường cung và dưới đường giá mà người bán nhận được) .Lượng hàng bán ra giảm từ Q1đến Q2 và chính phủ thu được phần thu về thuế bằng phần diện tích B+D . để tính tổng thặng dư khi có thuế chung ta cộng tổng thặng dư tiêu dùng với thặng dư sản xuất và nguồn thu thuế của chính phủ lại với nhau , nhờ cách làm như vậy chúng ta tính được tổng thặng dư bằng diện tích A+B+D+F . Những thay đổi trong phúc lợi : thuế làm cho thặng dư giảm một lượng bằng diện tích B+C và thặng dư sản xuất giảm một lượng bằng phần diện tích D+E . Nguồn thu về thuế của chính phủ tăng thêm một lượng bằng phần diện tích B+D . Không có gì đáng ngạc nhiên là thuế làm cho cả người bán và người mua đều thìệt , còn chính phủ được lợi. Sự thay đổi trong phúc lợi bao gồm cả sự thay đổi trong thặng dư tiêu dùng và sự thay đổi trong thặng dư sản xuất và sự thay dổi của thuế trong nguồn thu của chính phủ ,khi cộng các bộ phận này với nhau ta thấy thặng dư trên thị trường giảm một lượng bằng phần diện tích C+E .Như vậy cái mất của người mua và người bán do một khoảng thuế gây ra vượt quá nguồn thu về thuế của chính phủ nhận được .Sự suy giảm trong tổng thặng dư phát sinh khi một khoản thuế làm biến dạng kết cục thị trường được gọi là sự mất không pohàn diện tich C+E phả ánh quy mô của sự mất không. Chương : 2 Đánh giá thực trạng gánh nặng thuế của Việt Nam. Bước vào thập kỷ 21việt nam mở cửa mạnh mẻ để phát triển kinh tế , đặc biệt là xu hướng hội nhập quốc tế hiện nay .Dưới tác động của nhiều “ chiếc bình thông nhau” nền kinh tế của nước ta co nhiều thay đổi trong sưn nghiệp công nghiêp hóa hiên đại hóa đất nước.Để giữ vững nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa , chính phủ sử dụng thuế và trợ cấp gián tiếp can thìệp càp thị trường thông qua luật cung cầu , vì vậy trong những năm gần đây chính sách thuế không ngừng thay đổi , hoàn thiện đã làm cho một số ngành , lĩnh vực sản xuất hàng không ngừng phát triển , do đó ảnh hưởng đến gánh nặng thuế đối với người sản xuất và người tiêu dùng ngày càng được phân chia h._.