Hàng rào phi thuế quan - Các rào cản đối với thương mại quốc tế

tr­êng ®¹i häc ngo¹i th­¬ng khoa kinh tÕ Ngo¹i th­¬ng Kho¸ luËn tèt nghiÖp ®Ò tµi: hµng rµo phi thuÕ quan - c¸c rµo c¶n ®èi víi th­¬ng m¹i quèc tÕ Gi¸o viªn h­íng dÉn : TS. NguyÔn H÷u Kh¶i Ng­êi thùc hiÖn : NguyÔn ThÞ Thu Ph­¬ng Líp : Ph¸p 2 - K37 Hµ néi - 2002 C¸c tõ viÕt t¾t ViÕt T¾t English Viet nam EU European Union Liªn minh ch©u ¢u NAFTA North American Free Trade Area Khu vùc tù do B¾c Mü AFTA ASEAN Free Trade Area HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i tù do Ch©u ¸ APEC Asia-Pacific Economic Cooperation (Conference) DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng OECD Organization for Economic Cooperation & Development Tæ chøc hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. TRAINS Threat Reaction Analysis Indicator System HÖ thèng ph©n tÝch vµ th«ng tin th­¬ng m¹i UNCTAD United Nations Conference on Trade & Development Héi nghÞ Liªn hîp quèc vÒ th­¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn PECC Pacific Economic Cooperation Council (Washington, DC, USA) Héi ®ång hîp t¸c kinh tÕ Th¸i B×nh D­¬ng WTO World Trade Organization Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi UNDP United Nations Development Program Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn Liªn HiÖp Quèc CEPT Common Effective Preferential Tariff (ASEAN) Ch­¬ng tr×nh ¦u ®·i ThuÕ quan cã hiÖu lùc chung cho Khu vùc Th¬ng m¹i tù do ASEAN ATC Agreement on Textiles and Clothing HiÖp ®Þnh vÒ hµng dÖt may GATT General Agreement on Tariffs and Trade HiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ mËu dÞch ACV Agreement on Customs Values HiÖp ®Þnh x¸c ®Þnh trÞ gi¸ H¶i quan ASEAN Association of South-East Asian Nations Khu vùc Tù do hãa th­¬ng m¹i trong ASEAN SPS Agreement on Sanitary and Phytosanitary Mesures HiÖp ®Þnh vÒ c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh dÞch tÔ TRIMS Trade Related Investment Measures C¸c biÖn ph¸p ®Çu t­ liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i PSI Performance Systems International Gi¸m ®Þnh tr­íc khi giao hµng MFN Most Favored Nation Tèi huÖ quèc IAP Individual Action Plan KÕ ho¹ch Hµnh ®éng Riªng CAPs Common Action Plan KÕ ho¹ch Hµnh ®éng chung ASEM Asia Europe Meeting DiÔn ®µn hîp t¸c ¸ - ¢u AICO ASEAN Industrial Cooperation Scheme Ch­¬ng tr×nh hîp t¸c C«ng nghiÖp ASEAN TBT Agreement on Technical Barriers to Trade HiÖp ®Þnh vÒ hµng rµo kü thuËt ®èi víi th­¬ng m¹i SCM Subsidies and Countervailing Measures Agreement HiÖp ®Þnh vÒ c¸c kho¶n trî cÊp vµ c¸c biÖn ph¸p bï trõ Môc Lôc Lêi më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Ngµy nay khi mµ xu thÕ më cöa vµ hîp t¸c ngµy cµng më réng th× ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng ®ãng vai trß v« cïng quan träng, kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng kinh tÕ cña c¸c n­íc nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng. Mét trong nh÷ng c«ng cô ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng lµ dùa vµo c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan vµ phi thuÕ quan. Song tr­íc nhu cÇu tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®ang ngµy cµng trë nªn cÊp thiÕt nh­ hiÖn nay th× c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan dÇn dÇn bÞ lo¹i bá. Do ®ã, tÊt c¶ n­íc, c¶ ph¸t triÓn lÉn ®ang ph¸t triÓn ®ang tÝch cùc nghiªn cøu vµ t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p ®Ó thay thÕ c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan nh»m nh»m b¶o hé s¶n xuÊt néi ®Þa. Vµ gi¶i ph¸p ®ã kh«ng ngoµi c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan - Mét c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. ë n­íc ta, tõ khi chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng d­íi sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, chÝnh s¸ch thuÕ quan vµ phi thuÕ quan ngµy cµng cã ¶nh h­ëng s©u s¾c vµ ®ãng vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, x· héi cña ®Êt n­íc. Tuy nhiªn sau khi gia nhËp ASEAN APEC vµ s¾p tíi lµ WTO, ViÖt Nam ®· cã nhiÒu cam kÕt xãa bá c¸c hµng rµo thuÕ quan, nhãm biÖn ph¸p mµ c¸c n­íc coi lµ g©y c¶n trë ®Õn tù do hãa th­¬ng m¹i. Do ®ã, ViÖt Nam cÇn nghiªn cøu c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu kh¸c nh»m thay thÕ c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan ®Ó b¶o hé ngµnh s¶n xuÊt non trÎ trong n­íc. ChÝnh v× nh÷ng ®iÒu ph©n tÝch ë trªn, ®Ò tµi nµy lu«n mang tÝnh thêi sù vµ l«i cuèn ®­îc sù quan t©m cña cña nhiÒu ®éc gi¶. Do vËy t«i ®· quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi nµy cho bµi khãa luËn tèt nghiÖp cña m×nh. 2. Môc ®Ých nghiªn cøu - Ph©n tÝch c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan chñ yÕu trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang ®­îc c¸c n­íc ¸p dông nh»m lµm rµo c¶n ®èi víi th­¬ng m¹i quèc tÕ. - Tr×nh bµy vµ ph©n tÝch c¸c cam kÕt trong hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai cña ViÖt Nam vµ thùc tr¹ng thùc hiÖn nh÷ng cam kÕt ®ã. - Tr×nh bµy nh÷ng quy ®Þnh cña Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi vÒ nh÷ng hµng rµo phi thuÕ quan. - Ph©n tÝch nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m ®iÒu chØnh vµ hoµn thiÖn c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cña ViÖt Nam phï hîp víi xu h­íng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 3. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu - §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu cña khãa luËn lµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan chñ yÕu ®­îc c¸c n­íc trªn thÕ giíi hiÖn nay ®ang ¸p dông lµm rµo c¶n ®èi víi th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ c¸c gi¶i ph¸p cña ViÖt Nam trong viÖc quy ®Þnh c¸c hµng rµo phi thuÕ quan phï hîp víi qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. 4. KÕt cÊu cña kho¸ luËn Ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn khãa luËn ®­îc chia lµm 3 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Lý luËn chung vÒ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan. Ch­¬ng II: Néi dung chñ yÕu cña hµng rµo phi thuÕ quan Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p nh»m ®iÒu chØnh vµ hoµn thiÖn c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cña ViÖt Nam phï hîp víi xu h­íng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Khãa luËn ®­îc hoµn thµnh ®óng thêi h¹n lµ nhê sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o Khoa kinh tÕ ngo¹i th­¬ng, ®Æc biÖt lµ thÇy NguyÔn H÷u Kh¶i ®· trùc tiÕp h­íng dÉn gióp ®ì tõ kh©u thu thËp tµi liÖu ®Õn xö lý vµ thùc hiÖn ®Ò tµi. Do nh÷ng h¹n chÕ vÒ kh¶ n¨ng cña ng­êi viÕt còng nh­ h¹n chÕ vÒ thêi gian vµ tµi liÖu nghiªn cøu, khãa luËn nµy kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt, khiÕm khuyÕt. Ng­êi viÕt rÊt mong ®­îc sù chØ dÉn ©n cÇn cña thÇy c«, sù gãp ý cña ®éc gi¶ vµ xin ch©n thµnh c¶m ¬n. ch­¬ng ILý luËn chung vÒ hµng rµo phi thuÕ quan I- Kh¸i niÖm chung vÒ hµng rµo phi thuÕ quan. 1- §Þnh nghÜa vÒ hµng rµo phi thuÕ quan. §Ó héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ giao th­¬ng gi÷a c¸c n­íc, gi÷a c¸c khèi th­¬ng m¹i tù do: EU, NAFTA, AFTA, APEC...C¸c doanh nghiÖp ph¶i v­ît qua hai rµo c¶n lín, ®ã lµ: 1. Hµng rµo thuÕ quan (custom duties barriers) 2. Hµng rµo phi thuÕ quan (non tariff- trade barriers) §èi víi hµng rµo thuÕ quan: hiÖn nay trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, hµng rµo thuÕ quan gi÷a c¸c khèi kinh tÕ, gi÷a c¸c quèc gia ngµy cµng gi¶m ®i ®Õn tù do hãa th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch vÒ Qui chÕ tèi huÖ quèc, chÕ ®é thuÕ quan ­u ®·i phæ cËp, HiÖp ®Þnh thuÕ quan ­u ®·i cã hiÖu lùc chung cña c¸c khèi liªn kÕt kinh tÕ nh­: EU, NAFTA, AFTA, APEC... §èi víi hµng rµo phi thuÕ quan: do nhiÒu nguyªn nh©n, ®Æc biÖt lµ do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng ®ång ®Òu, c¸c n­íc ®Òu duy tr× c¸c rµo c¶n th­¬ng m¹i nh»m b¶o hé nÒn s¶n xuÊt néi ®Þa. Bªn c¹nh biÖn ph¸p b¶o hé b»ng thuÕ quan, rÊt nhiÒu hµng rµo phi thuÕ quan ra ®êi. Møc ®é cÇn thiÕt vµ lÝ do s©u sa dÉn ®Õn viÖc b¶o hé s¶n xuÊt néi ®Þa cña tõng n­íc còng kh¸c nhau, ®èi t­îng b¶o hé còng kh¸c nhau khiÕn cho c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cµng trë nªn ®a d¹ng. Mét khã kh¨n c¬ b¶n trong viÖc x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch c¸c hµng rµo phi thuÕ quan lµ chóng ®­îc x¸c ®Þnh bëi c¸i mµ nã kh«ng ph¶i nh­ thÕ. OECD (1997) chän c¸ch ®Þnh nghÜa: "C¸c hµng rµo phi thuÕ quan lµ nh÷ng biÖn ph¸p biªn giíi n»m ngoµi ph¹m vi thuÕ quan cã thÓ ®­îc c¸c quèc gia sö dông, th«ng th­êng dùa trªn c¬ së lùa chän, nh»m h¹n chÕ nhËp khÈu" cho mét trong nh÷ng nghiªn cøu cña hä. T­¬ng tù nh­ vËy, c¬ së d÷ liÖu cña HÖ thèng Ph©n tÝch vµ Th«ng tin Th­¬ng m¹i (TRAINS) cña UNCTAD chñ yÕu chØ tÝnh ®Õn c¸c biÖn ph¸p biªn giíi. Ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn nµy phÇn lín bá qua nh÷ng biÖn ph¸p liªn quan ®Õn xuÊt khÈu vµ viÖc mua s¾m néi bé ChÝnh phñ (nh­ nh÷ng nguyªn t¾c vÒ hµm l­îng trong n­íc, c¸c kho¶n trî cÊp, gi¶m thuÕ, c¸c biÖn ph¸p biªn giíi vÒ ph©n biÖt ®èi xö vµ biÖn ph¸p t­ nh©n chèng c¹nh tranh). Thùc tÕ, ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn vÒ nh÷ng biÖn ph¸p biªn giíi ®­îc ¸p dông nhiÒu h¬n v× c¸c lÝ do t×nh thÕ chø kh«ng ph¶i c¸c tÝnh to¸n nghiªm kh¾c trÝ tuÖ. Nghiªn cøu cña PECC m« t¶ “c¸c hµng rµo phi thuÕ quan lµ mäi c«ng cô phi thuÕ quan can thiÖp vµo th­¬ng m¹i, b»ng c¸ch nµy lµm biÕn d¹ng s¶n xuÊt trong n­íc” (PECC 1995). Tuy nhiªn, Baldwin (1970) cã lÏ ®­a ra mét ®Þnh nghÜa cã thÓ ®­îc chÊp nhËn nhiÒu nhÊt vÒ mÆt kh¸i niÖm: “mét sù biÕn d¹ng phi thuÕ quan lµ bÊt k× mét biÖn ph¸p (thuéc khu vùc nhµ n­íc hay t­ nh©n) nµo khiÕn c¸c hµng hãa vµ dÞch vô trong mua b¸n quèc tÕ hoÆc mäi nguån lùc dµnh cho viÖc s¶n xuÊt c¸c hµng hãa vµ dÞch vô ®ã, sÏ ®­îc ph©n bæ theo c¸ch nh­ thÕ nµo ®ã nh»m gi¶m thu nhËp tiÒm n¨ng thùc sù cña thÕ giíi”. VÊn ®Ò chÊp nhËn mét ®Þnh nghÜa kh¸i qu¸t chØ ®Ó sau ®ã x©y dùng mét ®Þnh nghÜa chÝnh x¸c cho c¸c môc ®Ých ph©n tÝch. Nh­ Deardroff vµ Stern ghi nhËn: “ XÐt vÒ hµng lo¹t c¸c hµng rµo phi thuÕ quan chÝnh thøc vµ /hoÆc kh«ng chÝnh thøc cã thÓ tån t¹i, cã thÓ kh«ng cã chØ mét ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch duy nhÊt cho viÖc gi¶i quyÕt tháa ®¸ng toµn bé ph¹m vi hµng rµo phi thuÕ quan”. C¸c hµng rµo phi thuÕ quan kh«ng nªn ®­îc xem nh­ mét sù ®ång nghÜa víi c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan, mµ nªn coi lµ mét tËp hîp phô c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan. TÊt c¶ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®Òu lµ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan, song kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan ®Òu lµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan. C¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan cã thÓ bao gåm c¸c biÖn ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu, chóng kh«ng ph¶i lµ nh÷ng “rµo c¶n” ®èi víi th­¬ng m¹i. ThuËt ng÷ cã vÎ trung lËp h¬n nµy còng ®­îc c¸c ChÝnh phñ th­êng dïng ®Ó m« t¶ nhòng biÖn ph¸p ®­îc sö dông ®Ó qu¶n lÝ nhËp khÈu víi c¸c môc ®Ých hîp ph¸p (vÝ dô c¸c thñ tôc b¶o ®¶m thùc vËt ®­îc quèc tÕ c«ng nhËn). H¬n n÷a, vÝ dô nÕu c¸c h¹n ng¹ch lµ kh«ng b¾t buéc (Ýt nhÊt lµ trªn møc nµo trªn thÞ tr­êng phi h¹n ng¹ch cã thÓ xuÊt hoÆc nhËp khÈu), v× vËy khã cã thÓ quy cho chóng lµ nh÷ng “hµng rµo”. Trong thùc tÕ, viÖc x¸c ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p phi thuÕ quan nµo lµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cã thÓ rÊt khã. Chñ ý cña c«ng cô chÝnh s¸ch lµ quan träng, song cã nh÷ng chÝnh s¸ch mµ chñ ý cña chóng kh«ng thÓ ®­îc x¸c ®Þnh nÕu kh«ng cã sù ®iÒu tra kü l­ìng mµ cã thÓ kh«ng ®i ®Õn kÕt qu¶ vÒ b¶n chÊt vµ ho¹t ®éng thùc sù cña chóng. ViÖc ph©n tÝch nµy cung cÊp sù hiÓu biÕt s©u réng vÊn ®Ò “hµng rµo hay kh«ng ph¶i hµng rµo” nµy liªn quan ®Õn nh÷ng biÖn ph¸p phi thuÕ quan cña ViÖt Nam, song ®©y còng kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých cña sù ph©n tÝch, môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch ®¬n thuÇn lµ nh»m kh¶o s¸t chÕ ®é hiÖn hµnh cña c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan cña ViÖt Nam. Nh­ vËy, c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan lµ g×? Tãm l¹i chóng ®­îc ®Þnh nghÜa bëi - thuÕ quan. Mét sè nghiªn cøu vÒ chñ ®Ò nµy ph©n biÖt c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan biªn giíi vµ phi biªn giíi, nh­ng ®©y lµ sù ph©n biÖt chøc n¨ng vµ thùc tÕ, vµ kh«ng ®Çy ®ñ nh­ mét ®Þnh nghÜa kh¸i niÖm. Cã lÏ kh¸i niÖm ®­îc sö dông phæ biÕn nhÊt ®­îc Baldwin (1970) tr×nh bµy nh­ sau: “BÊt cø biÖn ph¸p nµo (c«ng céng hay t­ nh©n) dÉn ®Õn c¸c dÞch vô vµ hµng hãa ®­îc th­¬ng m¹i quèc tÕ, hoÆc c¸c nguån tµi nguyªn dµnh cho viÖc s¶n xuÊt ra dÞch vô vµ hµng hãa ®ã sÏ ®­îc x¸c ®Þnh theo mét c¸ch lµ gi¶m nguån thu nhËp thùc sù tiÒm n¨ng cña thÕ giíi”. C¸c hµng rµo phi thuÕ quan lµ mét tËp hîp thay thÕ cña c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan. C¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan ph¶i cã môc ®Ých b¶o vÖ s¶n xuÊt trong n­íc, vµ kh«ng ®­îc chÊp nhËn quèc tÕ nh­ mét ph­¬ng s¸ch ®iÒu chØnh chÝnh thèng (nh­ c¸c h¹n chÕ kiÓm dÞch). Bªn c¹nh c¸c ®Þnh nghÜa trªn, Tæ chøc Th­¬ng M¹i ThÕ Giíi (WTO) còng ®­a ra mét ®Þnh nghÜa vÒ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cña m×nh: “BiÖn ph¸p phi thuÕ quan lµ nh÷ng biÖn ph¸p ngoµi thuÕ quan, liªn quan hoÆc ¶nh h­ëng ®Õn sù lu©n chuyÓn hµng hãa gi÷a c¸c n­íc”. Theo c¸ch ®Þnh nghÜa nµy th× WTO còng ®· dùa trªn c¬ së cña thuÕ quan. Tõ ®ã, WTO x©y dùng ®Þnh nghÜa vÒ hµng rµo phi thuÕ quan: “Hµng rµo phi thuÕ quan lµ nh÷ng biÖn ph¸p phi thuÕ quan mang tÝnh c¶n trë ®èi víi th­¬ng m¹i mµ kh«ng dùa trªn c¬ së ph¸p lÝ, khoa häc hoÆc b×nh ®¼ng”. VÝ dô nh­ víi mét sè l­îng Ên ®Þnh s½n, h¹n ng¹ch sÏ kh«ng cho hµng hãa nhËp khÈu hoÆc xuÊt khÈu vµo hoÆc ra khái mét n­íc v­ît qu¸ sè l­îng ®ã, mÆc dï hµng hãa cã s½n ®Ó b¸n, ng­êi mua ®· s½n sµng ®Ó mua. Môc ®Ých cña cña viÖc nghiªn cøu vµ ph©n tÝch c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan lµ ®­a ra mét nghiªn cøu m« t¶ c¬ b¶n cña thÓ chÕ th­¬ng m¹i hiÖn hµnh. §©y lµ mét ®Çu vµo gióp qu¸ tr×nh héi nhËp toµn cÇu cña ViÖt Nam, cô thÓ h¬n liªn quan ®Õn cam kÕt hiÖn cã vµ ch­a ®­îc thùc hiÖn vÒ tù do hãa th­¬ng m¹i ®èi víi ASEAN, APEC vµ WTO. Khi ViÖt Nam ra nhËp WTO, c¸c quèc gia thµnh viªn WTO göi tíi trªn 1500 c©u hái cã liªn quan tíi b¶n th«ng b¸o vÒ ChÕ ®é Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam dùa vµo mét c©u hái mµ ViÖt Nam cã thÓ muèn tr¶ lêi: “ Nh÷ng yªu cÇu chÕ ®é chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i tèi thiÓu lµ g× ®Ó ra nhËp WTO?”. Kh«ng cã c©u tr¶ lêi cho c©u hái nµy bëi v× bÊt k× mét c©u tr¶ lêi hîp lÝ vµ chÝnh x¸c nµo còng tù ®éng lo¹i trõ nh÷ng n­íc ®· lµ thµnh viªn cña WTO. Sù thiÕu tiªu chÝ vÞ trÝ thµnh viªn râ rµng nµy cã thÓ lµm cho WTO bæ sung viÖc xö lÝ chÝnh trÞ ë trªn møc cÇn thiÕt. Ng­êi ta cã thÓ ®· dÑp bá viÖc nghiªn cøu x©y dùng mét ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn toµn diÖn vµ hÖ thèng cho viÖc hiÓu râ vµ ®Þnh nghÜa c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan. KÕt qu¶ lµ UNCTAD cã lÏ cung cÊp mét ®Þnh nghÜa toµn diÖn duy nhÊt vÒ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan. §Þnh nghÜa nµy ®­îc sö dông cho nghiªn cøu cña APEC (DiÔn ®µn Hîp t¸c Kinh tÕ Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng, 1995) bëi v× mÆc dï c¸c nhµ nghiªn cøu vµ c¸c quan chøc cã nh÷ng biÓu hiÖn dÌ dÆt vÒ c¸ch ph©n lo¹i c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cña UNCTAD... song hiÖn nay kh«ng tån t¹i hÖ thèng ph©n lo¹i nµo kh¸c. §Þnh nghÜa ¸p dông cña ASEAN vÒ c¸c rµo c¶n phi thuÕ quan ph¶n ¸nh s¸t hÖ thèng ph©n lo¹i cña UNCTAD. Tuy nhiªn, cã nh÷ng sù bá sãt ®¸ng kÓ trong ®Þnh nghÜa cña ASEAN cÇn ®­îc nhÊn m¹nh. Mét sè biÖn ph¸p tµi chÝnh vµ kiÓm so¸t gi¸ ®­îc ASEAN lo¹i bá nh­ lµ tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t sè l­îng vµ chÝnh s¸ch trong n­íc. ViÖc kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p kiÓm so¸t sè l­îng vÉn ch­a ®Þnh h×nh vµ cã lÏ lµ do sù níi láng chÝnh trÞ ®Ó ®ãn nhËn c¶i c¸ch trong lÜnh vùc nµy. ViÖc kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p trong n­íc, bao gåm nh÷ng biÖn ph¸p nµo ph©n biÖt ®èi xö mét c¸ch râ rµng ®èi víi nhËp khÈu còng lµ sù bá sãt nghiªm träng. §Þnh nghÜa ¸p dông cña ASEAN kh«ng ®­îc tháa m·n vÒ mÆt kh¸i niÖm, vµ v× vËy ®· cã thªm c¬ héi xem xÐt mét ®Þnh nghÜa kh¸i qu¸t h¬n vµ lÝ thó h¬n vÒ c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan nh­ ®· ®­îc ph¸c th¶o ë trªn. Tuy nhiªn, sù quan t©m nghiªn cøu ®Æc biÖt ®· ®­îc dµnh cho viÖc hiÓu vµ gi¶i thÝch nh÷ng biÖn ph¸p phi thuÕ quan nµo bao gåm trong ®Þnh nghÜa cña ASEAN, v× ®ã lµ môc ®Ých quan träng cña viÖc nghiªn cøu nµy. “ ThuÕ néi bé vµ chi phÝ ®¸nh vµo nhËp khÈu” hiÖn nay lµ thuÕ néi bé ®¸nh cô thÓ vµo nhËp khÈu. §iÒu nµy ®¬n gi¶n nhÊn m¹nh r»ng thuÕ gi¸n tiÕp ®èi víi th­¬ng m¹i ®­îc th¶o luËn theo “ c¸c biÖn ph¸p néi bé”. Theo c¸c h¹n ng¹ch, mét m· sè míi, “ c¸c h¹n ng¹ch liªn quan ®Õn c¸c tr×nh ®é s¶n xuÊt trong n­íc” ®· ®­îc bæ sung. §iÒu nµy quy ®Þnh lÝ do c¬ b¶n ®èi víi viÖc quy ®Þnh møc h¹n ng¹ch nhËp khÈu ®èi víi hµng hãa sÏ ®­îc c©n ®èi víi nhu cÇu vµ s¶n xuÊt trong n­íc”, mµ n¨m 1998 lµ x¨ng dÇu, ph©n bãn, thÐp x©y dùng, xi m¨ng vµ giÊy(11/1998/N§-TTg). “ C¸c thñ tôc h¶i quan dÆc biÖt” cña UNCTAD chØ bao gåm mét nh©n tè thiÓu sè cña c¸c thñ tôc h¶i quan, trong khi mµ toµn bé vÊn ®Ò cña tÝnh hiÖu qu¶ vµ tÝnh râ rµng h¶i quan cã thÓ ®­îc xem xÐt hîp lÝ nh­ mét vÊn ®Ò hµng rµo phi thuÕ quan. §iÒu nµy ®­îc nhÊn m¹nh gÇn ®©y bëi ¤ng Anwarul Hoda, Phã tæng gi¸m ®èc cña WTO khi «ng ta tr×nh bµy t¹i Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi th¸ng 5/1997: “Khi toµn cÇu ho¸ c¸c lîi thÕ th­¬ng m¹i, sù phô thuéc vµo kinh doanh ®èi víi viÖc di chuyÓn hµng hãa nhanh trë nªn ngµy cµng thiÕt yÕu h¬n. Do ®ã c¸c thñ tôc h¶i quan cã thÓ lµ mét biÖn ph¸p phi thuÕ d÷ déi. Th­¬ng m¹i ph¶i cÇn c¸c dÞch vô h¶i quan ®¬n gi¶n, nhanh vµ râ rµng” . Cã rÊt nhiÒu tµi liÖu vÒ viÖc x¸c ®Þnh vµ ®o l­êng c¸c hµng rµo phi thuÕ quan. Nh÷ng ph­¬ng ph¸p chung kh¸c nhau ®· ®­îc sö dông ®Ó tÝnh c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cã thÓ ®­îc ph©n lo¹i nh­ sau: c¸c biÖn ph¸p tÝnh theo tÇn sè dùa trªn nh÷ng danh môc ®iÒu tra c¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®­îc quan s¸t ¸p dông cho nh÷ng quèc gia ®Æc biÖt c¸c ngµnh hoÆc c¸c thÓ lo¹i th­¬ng m¹i: c¸c biÖn ph¸p so s¸nh gi¸ ®­îc tÝnh to¸n theo c¸c gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng thuÕ quan hoÆc nh÷ng liªn quan vÒ gi¸; c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng ®Þnh l­îng dùa vµo c¸c ­íc tÝnh phÐp ®o kinh tÕ cña nh÷ng m« h×nh c¸c luång th­¬ng m¹i; c¸c biÖn ph¸p tû lÖ hç trî danh nghÜa t­¬ng ®­¬ng. Mét ph©n tÝch toµn diÖn vÒ t¸c ®éng thuÕ quan vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®èi víi phóc lîi kinh tÕ rßng quèc néi ®ßi hái sù phèi hîp cña tÊt c¶ c¸c chØ sè thuÕ quan vµ nh÷ng gi¸ trÞ t­¬ng ®­¬ng cña chóng vÒ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan trong m«t khu«n khæ c©n b»ng chung. Ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn nµy tÝnh ®Õn nh÷ng ¶nh h­ëng vßng thø hai bao gåm c¸c yÕu tè nh­ nh÷ng thay ®æi ®em l¹i trong tû gi¸ hèi ®o¸i vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i còng nh­ t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c ngµnh kh«ng chÞu ¶nh h­ëng trùc tiÕp cña thuÕ quan vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan. §iÒu kh«ng may lµ ®Õn nay kh«ng nghiªn cøu øng dông nµo vÒ x¸c ®Þnh vµ tÝnh to¸n t¸c ®éng cña c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan ë ViÖt Nam. Thùc tÕ cã mét Ýt nghiªn cøu vÒ c¸c chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam. Dù ¸n do UNDP tµi trî, còng ®· x¸c ®Þnh mét nghiªn cøu chi tiÕt vÒ nh÷ng t¸c ®éng cña ViÖt Nam tham gia ASEAN. Tuy nhiªn, ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan cña ViÖt Nam ®­îc ®­a ra mét c¸ch râ rµng vµ riªng biÖt. Bé Th­ong m¹i hoµn thµnh mét cuéc pháng vÊn néi bé riªng cña hä vÒ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®èi víi th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam. Cuéc kh¶o s¸t nµy cho thÊy phÇn lín dùa trªn h­íng dÉn ®Þnh nghÜa c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cña ASEAN (nh­ng gåm c¶ h¹n ng¹ch) vµ bao gåm toµn bé tµi liÖu kiÓm so¸t th­¬ng m¹i do Bé Th­¬ng m¹i vµ c¸c Bé ngµnh ban hµnh víi nh÷ng tr¸ch nhiÖm kiÓm so¸t s¶n phÈm ®­îc cô thÓ hãa. C¸c Bé liªn quan vµ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan nh­ d­íi ®©y: 1. Bé Th­¬ng m¹i: c¬ quan chñ qu¶n, chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh vÒ c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t sè l­îng (h¹n ng¹ch, cÊp giÊy phÐp) vµ c¸c biÖn ph¸p ®éc quyÒn (mét kªnh vÒ nhËp khÈu). 2. Bé Tµi chÝnh: c¸c biÖn ph¸p gÇn- thuÕ, c¸c biÖn ph¸p kiÓm so¸t gi¸ c¶ (gi¸ nhËp khÈu tèi thiÓu). 3. Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n: c¸c biÖn ph¸p vÖ sinh vµ vÖ sinh t©m lý häc vµ c¸c biÖn ph¸p ¶nh h­ëng ®Õn bu«n b¸n c¸c mÆt hµng n«ng s¶n. 4. Bé C«ng nghiÖp: c¸c biÖn ph¸p ¶nh h­ëng ®Õn bu«n b¸n hµng c«ng nghiÖp. 5. Bé Y tÕ: c¸c biÖn ph¸p ¶nh h­ëng ®Õn bu«n b¸n d­îc phÈm vµ thiÕt bÞ y tÕ. 6. Bé V¨n ho¸ Th«ng tin: 7. Ban VËt gi¸ ChÝnh phñ: c¸c kho¶n phô thu v× môc ®Ých æn ®Þnh gi¸ c¶. 8. Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng: c¸c biÖn ph¸p kü thuËt (c¸c yªu cÇu vÒ tiªu chuÈn vµ chÊt l­îng). 2- C¸c ®Æc ®iÓm vÒ hµng rµo phi thuÕ quan 2.1- C¸c hµng rµo phi thuÕ quan phong phó vÒ h×nh thøc: Nhê ®Æc ®iÓm nµy, hµng rµo phi thuÕ quan t¸c ®éng, kh¶ n¨ng vµ møc ®é ®¸p øng môc tiªu cña chóng rÊt ®a d¹ng. Do ®ã, nÕu sö dông hµng rµo phi thuÕ quan ®Ó phôc vô mét môc tiªu cô thÓ th× sÏ cã nhiÒu sù lùa chän, mµ kh«ng bÞ bã hÑp trong khu«n khæ mét c«ng cô duy nhÊt nh­ thuÕ quan. VÝ dô ®Ó h¹n chÕ nhËp khÈu ph©n bãn, cã thÓ ®ång thêi ¸p dông c¸c h¹n ng¹ch nhËp khÈu, cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu kh«ng tù ®éng, ®Çu mèi nhËp khÈu, phô thu nhËp khÈu. 2.2- Mét hµng rµo phi thuÕ quan cã thÓ ®ång thêi ®¸p øng nhiÒu môc tiªu víi hiÖu qu¶ cao. Mçi quèc gia th­êng theo ®uæi nhiÒu môc tiªu trong chÝnh s¸ch kinh tÕ, th­¬ng m¹i cña m×nh. C¸c môc tiªu ®ã cã thÓ lµ: (i) b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn mét sè ngµnh nghÒ; (ii) b¶o ®¶m an toµn søc kháe con ng­êi, ®éng thùc vËt, m«i tr­êng; (iii) h¹n chÕ tiªu dïng; (iv) ®¶m b¶o c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n; (v) ®¶m b¶o an ninh quèc gia, trËt tù an toµn x· héi, v.v...C¸c hµng rµo phi thuÕ quan cã thÓ ®ång thêi phôc vô hiÖu qu¶ nhiÒu môc tiªu kh¸c nhau nªu trªn trong khi viÖc sö dông c«ng cô thuÕ quan kh«ng kh¶ thi hoÆc kh«ng h÷u hiÖu b»ng. VÝ dô: quyÕt ®Þnh vÒ vÖ sinh kiÓm dÞch ®èi víi n«ng s¶n nhËp khÈu võa ®¶m b¶o an toµn søc kháe con ng­êi, ®éng thùc vËt l¹i võa gi¸n tiÕp b¶o hé s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trong n­íc mét c¸ch hîp ph¸p. Hay cÊp giÊy phÐp kh«ng tù ®éng ®èi víi d­îc phÈm nhËp khÈu võa gióp b¶o hé ngµnh d­îc néi ®Þa, dµnh ®Æc quyÒn cho mét sè ®Çu mèi nhËp khÈu nhÊt ®Þnh, qu¶n lÝ chuyªn ngµnh mét mÆt hµng quan träng ®èi víi søc kháe con ng­êi, ph©n biÖt ®èi xö víi mét sè n­íc cung cÊp nhÊt ®Þnh. 2.3- H×nh thøc thÓ hiÖn cña c¸c hµng rµo phi thuÕ quan rÊt phong phó nªn nhiÒu hµng rµo phi thuÕ quan ch­a chÞu sù ®iÒu chØnh cña c¸c qui t¾c th­¬ng m¹i. C¸c hµng rµo phi thuÕ quan th­êng mang tÝnh “mËp mê” møc ®é ¶nh h­ëng kh«ng râ rµng nh­ nh÷ng thay ®æi mang tÝnh ®Þnh l­îng cña thuÕ quan nªn dï t¸c ®éng cña chóng cã thÓ lín nh­ng l¹i lµ t¸c ®éng ngÇm cã thÓ che ®Ëy hoÆc biÖn hé b»ng c¸ch nµy hoÆc c¸ch kh¸c. HiÖn nay c¸c HiÖp ®Þnh cña WTO chØ míi ®iÒu chØnh viÖc sö dông mét sè hµng rµo phi thuÕ quan nhÊt ®Þnh. Theo ®ã, tÊt c¶ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan h¹n chÕ ®Þnh l­îng ®Òu kh«ng ®­îc phÐp ¸p dông, trõ tr­êng hîp ngo¹i lÖ. Mét sè hµng rµo phi thuÕ quan kh¸c tuy cã thÓ nh»m môc tiªu h¹n chÕ nhËp khÈu, b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc nh­ng vÉn ®­îc WTO cho phÐp ¸p dông víi ®iÒu kiÖn tu©n thñ nh÷ng quyÕt ®Þnh cô thÓ, râ rµng, kh¸ch quan. Ch¼ng h¹n nh­ c¸c tiªu chuÈn kü thuËt, biÖn ph¸p kiÓm dÞch ®éng thùc vËt, tù vÖ, thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, c¸c biÖn ph¸p chèng trî cÊp, thuÕ ®èi kh¸ng, mét sè h×nh thøc hç trî n«ng nghiÖp (d¹ng hép xanh). ThËm chÝ víi nh÷ng hµng rµo phi thuÕ quan ch­a x¸c ®Þnh ®­îc lµ phï hîp hay kh«ng víi c¸c quyÕt ®Þnh cña WTO, c¸c n­íc vÉn cã thÓ tiÕp tôc ¸p dông mµ ch­a bÞ yªu cÇu c¾t gi¶m hay lo¹i bá. Nh÷ng hµng rµo phi thuÕ quan nµy cã thÓ do WTO ch­a cã quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh hoÆc cã quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh nh­ng rÊt chung chung vµ trªn thùc tÕ rÊt khã cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc tÝnh phï hîp hay kh«ng phï hîp víi quyÕt ®Þnh ®ã, hoÆc chóng vÉn lµ mét thùc tÕ ®­îc thõa nhËn chung. Ch¼ng h¹n nh­ yªu cÇu ®Æt cäc, tr¶ thuÕ nhËp khÈu tr­íc, v.v.... 2.4- Dù ®o¸n viÖc ¸p dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan lµ rÊt khã kh¨n, v× trªn thùc tÕ chóng th­êng ®­îc vËn dông trªn c¬ së dù ®o¸n chñ quan, ®«i khi tïy tiÖn cña nhµ chøc tr¸ch vÒ s¶n xuÊt vµ nhu cÇu tiªu thô trong n­íc. Ch¼ng h¹n ®Ó x¸c ®Þnh h¹n ng¹ch nhËp khÈu ph©n bãn trong mét n¨m, ng­êi ta dù tÝnh kh¶ n¨ng c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt ph©n bãn trong n­íc cã thÓ ®¸p øng ®­îc tæng nhu cÇu vÒ ph©n bãn cña toµn ngµnh n«ng nghiÖp. Trong bèi c¶nh kinh tÕ phøc t¹p vµ th­êng xuyªn biÕn ®éng hiÖn nay, viÖc ®­a ra mét dù ®o¸n t­¬ng ®èi chÝnh x¸c lµ rÊt khã kh¨n. HËu qu¶ cña viÖc dù b¸o kh«ng chÝnh x¸c sÏ rÊt nghiªm träng nh­ g©y ra thiÕu hôt trÇm träng nguån ph©n bãn khi s¶n xuÊt trong n­íc vµo thêi vô, ®Èy gi¸ t¨ng vät (sèt nãng) hoÆc tr¸i l¹i, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cung v­ît cÇu qu¸ lín trªn thÞ tr­êng lµm gi¸ sôt gi¶m (sèt l¹nh). §iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc c¸c quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt vµ kinh doanh sÏ chÞu nh÷ng rñi ro cao h¬n. C¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®«i khi còng lµm nhiÔu tÝn hiÖu cña thÞ tr­êng mµ ng­êi s¶n xuÊt dùa vµo ®ã ®Ó ra quyÕt ®Þnh. TÝn hiÖu nµy chÝnh lµ gi¸ thÞ tr­êng. Khi bÞ lµm sai lÖch, nã sÏ ph¶n ¸nh kh«ng trung thùc lîi thÕ c¹nh tranh thËt sù chØ dÉn sai viÖc ph©n bæ nguån lùc trong néi bé nÒn kinh tÕ. Do ®ã, kh¶ n¨ng x©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t­, s¶n xuÊt, kinh doanh hiÖu qu¶ trong trung vµ dµi h¹n cña ng­êi s¶n xuÊt bÞ h¹n chÕ. T¸c ®éng cña c¸c hµng rµo phi thuÕ quan th­êng khã cã thÓ l­îng hãa ®­îc râ rµng nh­ t¸c ®éng cña thuÕ quan. NÕu møc ®é b¶o hé th«ng qua thuÕ quan ®èi víi mét s¶n phÈm cã thÓ dÔ dµng ®­îc x¸c ®Þnh b»ng chÝnh thuÕ suÊt ®¸nh lªn s¶n phÈm ®ã th× møc ®é b¶o hé th«ng qua c¸c hµng rµo phi thuÕ quan lµ tæng møc b¶o hé cña c¸c hµng rµo phi thuÕ quan riªng rÏ ¸p dông cho cïng mét s¶n phÈm. B¶n th©n møc ®é b¶o hé cña mçi hµng rµo phi thuÕ quan còng chØ cã thÓ ®­îc ­íc l­îng mét c¸ch t­¬ng ®èi. Còng v× møc ®é b¶o hé cña c¸c hµng rµo phi thuÕ quan kh«ng dÔ x¸c ®Þnh nªn rÊt khã x¸c ®Þnh mét lé tr×nh tù do hãa th­¬ng m¹i râ rµng nh­ víi b¶o hé b»ng thuÕ quan. 2.5- Kh«ng nh÷ng thÕ, v× khã dù ®o¸n nªn c¸c hµng rµo phi thuÕ quan th­êng ®ßi hái chi phÝ qu¶n lÝ cao vµ tiªu tèn nh©n lùc cña nhµ n­íc ®Ó duy tr× hÖ thèng ®iÒu hµnh kiÓm so¸t th­¬ng m¹i b»ng c¸c hµng rµo phi thuÕ quan. Mét sè hµng rµo phi thuÕ quan thuéc thÈm quyÒn vµ ph¹m vi qu¶n lÝ cña nh÷ng c¬ quan víi nh÷ng môc tiªu kh¸c nhau, ®«i khi cßn m©u thuÉn nhau, nªn cã thÓ g©y khã kh¨n cho b¶n th©n c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, c¸c nhµ qu¶n lý, c¸c chñ thÓ tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ trong viÖc x©y dùng, sö dông, tiÕp cËn th«ng tin còng nh­ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng cña c¸c hµng rµo phi thuÕ quan nµy. C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ch­a chó träng ®Õn tiÕp cËn th«ng tin vµ ch­a cã ý thøc x©y dùng, ®Ò xuÊt c¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt, cßn tr«ng chê vµo nhµ n­íc tù quyÕt ®Þnh. Do ®ã, thùc tÕ lµ c¸c doanh nghiÖp th­êng ph¶i tèn kÐm chi phÝ vËn ®éng hµnh lang ®Ó c¬ quan chøc n¨ng ra quyÕt ®Þnh ¸p dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan nhÊt ®Þnh cã lîi cho m×nh. Ngoµi ra, viÖc qu¶n lÝ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cßn khã kh¨n nÕu ®ã lµ nh÷ng hµng rµo phi thuÕ quan bÞ ®éng, tån t¹i trªn thùc tÕ ngoµi ý muèn cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch nh­ bé m¸y qu¶n lÝ th­¬ng m¹i quan liªu, n¨ng lùc thÊp cña c¸c nh©n viªn h¶i quan, c¸c v¨n b¶n ph¸p lÝ kh«ng ®­îc c«ng bè c«ng khai... 2.6-T¸c ®éng cña viÖc sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan T¸c ®éng cña viÖc sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan nh»m h¹n chÕ nhËp khÈu, b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc hÇu nh­ kh«ng ®em l¹i nguån thu tµi chÝnh trùc tiÕp nµo cho nhµ n­íc mµ th­êng chØ lµm lîi cho mét sè doanh nghiÖp hoÆc ngµnh nhÊt ®Þnh ®­îc b¶o hé hoÆc ®­îc h­ëng ­u ®·i ®Æc quyÒn nh­ ®­îc ph©n bæ h¹n ng¹ch, ®­îc chØ ®Þnh lµm ®Çu mèi nhËp khÈu- §iÒu nµy cßn dÉn ®Õn sù bÊt b×nh ®¼ng gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong néi bé nÒn kinh tÕ. Tãm l¹i, c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan lµ hai c«ng cô b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc quan träng ®èi víi mäi quèc gia. Do mçi c«ng cô ®Òu cã ®iÓm m¹nh, yÕu ®Æc thï nªn c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan th­êng ®­îc sö dông kÕt hîp, bæ sung lÉn nhau nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. MÆc dï vÒ lý thuyÕt WTO vµ c¸c ®Þnh chÕ th­¬ng m¹i khu vùc th­êng chØ thõa nhËn thuÕ quan lµ c«ng cô b¶o hé hîp ph¸p duy nhÊt nh­ng thùc tÕ ®· chøng minh r»ng c¸c n­íc kh«ng ngõng sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan míi, võa ®¸p øng môc ®Ých b¶o hé, võa kh«ng tr¸i víi th«ng lÖ quèc tÕ. 3- Môc ®Ých sö dông cña c¸c hµng rµo phi thuÕ quan Do nhiÒu nguyªn nh©n, ®Æc biÖt lµ do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c n­íc, c¸c n­íc ®Òu duy tr× c¸c rµo c¶n th­¬ng m¹i nh»m b¶o hé nÒn s¶n xuÊt néi ®Þa. Bªn c¹nh biÖn ph¸p b¶o hé b»ng thuÕ quan, rÊt nhiÒu hµng rµo phi thuÕ quan ra ®êi. Møc ®é cÇn thiÕt vµ lÝ do s©u xa dÉn ®Õn viÖc b¶o hé s¶n xuÊt néi ®Þa cña tõng n­íc còng kh¸c nhau, ®èi t­îng b¶o hé còng kh¸c nhau khiÕn cho c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cµng trë nªn ®a d¹ng. §èi víi nh÷ng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®èi t­îng b¶o hé lµ c¸c ngµnh cã n¨ng lùc c¹nh tranh vµ n¨ng xuÊt lao ®éng t­¬ng ®èi thÊp so víi c¸c ngµnh kh¸c. MÆc dï kh«ng t¹o ra søc c¹nh tranh chñ yÕu cho nÕn kinh tÕ, nh­ng lùc l­îng lao ®éng trong nh÷ng ngµnh nµy l¹i cã søc m¹nh chÝnh trÞ ®¸ng kÓ, buéc c¸c chÝnh ®¶ng ®­îc hä hËu thuÉn ph¶i quan t©m ®Æc biÖt ®Õn lîi Ých cña hä. Cã thÓ nªu vÝ dô ®iÓn h×nh nh­ : ngµnh n«ng nghiÖp ë EU hay ngµnh thÐp ë Mü. Trong khi ®ã, ®èi t­îng b¶o hé cña nh÷ng n­íc cã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ trung b×nh vµ thÊp l¹i b¶o hé chñ yÕu c¸c ngµnh s¶n xuÊt quan träng vµ cã nhiÒu tiÒm n¨ng trë thµnh ngµnh c¹nh tranh trong t­¬ng lai cña hä. Ch¼ng h¹n nh­ c¸c ngµnh s¶n xuÊt ¤t« ë Malaysia ; ngµnh ®iÖn tö, c¬ khÝ, ®­êng ë Th¸i Lan hay c¸c ngµnh ¤t«, thÐp, thuèc l¸ ë Trung Quèc. Trong nh÷ng n¨m 1980, viÖc sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan d­êng nh­ gia t¨ng. Nh­ng trong nh÷ng n¨m 1990, c¸c nç lùc song ph­¬ng, khu vùc vµ quèc tÕ ®· cã thÓ lµm gi¶m Ýt nhÊt sù thÞnh hµnh cña c¸c rµo phi thuÕ quan.. Tuy nhiªn, c¸c hµng rµo phi thuÕ quan vÉn lµ hiÖn t­îng chung trong c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña c¶ c¸c quèc gia ph¸t triÓn lÉn c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn. T¹i sao? C¸i lËp luËn kinh tÕ cho b¶o hé th­¬ng m¹i chØ ra râ rµng r»ng sö dông thuÕ chø kh«ng ph¶i c¸c hµng rµo phi thuÕ quan nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu b¶o hé. C¸c hµng rµo phi thuÕ quan lµ nh÷ng c«ng cô chÝnh s¸ch “thø yÕu” dung tôc vµ kh«ng hiÖu qu¶ cho b¶o hé, song trong ph¹m vi c¸c cam kÕt c¾t gi¶m thuÕ quan quèc tÕ, c¸c c«ng cô nµy cã thÓ ®­îc xem xÐt mét c¸ch chÝnh x¸c nh­ thÕ nµo. §èi víi c¸c n­íc cam kÕt t¹o b¶o hé cho nh÷ng nhãm liªn quan trong n­íc nhÊt ®Þnh, th× viÖc duy tr× c¸c thuÕ suÊt cao kh«ng ph¶i lµ mét ph­¬ng ¸n lùa chän. Tuy nhiªn, cã nh÷ng gi¶i thÝch kh¸c, c¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®­a ra nh÷ng ¶nh h­ëng cã thÓ ®Þnh l­îng hoÆc ch¾c ch¾n h¬n. §ång thêi sù ph©n bæ lîi nhuËn (“lîi nhuËn siªu ng¹ch”) tõ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, c¸c doanh nghiÖp ®­îc ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ c¸c nhµ chÝnh trÞ cã thÓ n¾m b¾t ®­îc dÔ dµng h¬n. Sù ph©n bæ lîi nhuËn nh­ vËy lµm gia t¨ng kh¶ n¨ng cho phÐp qu¸ tr×nh chÝnh trÞ lµm n¶y sinh mét khèi l­îng lín c¸c hµng rµo phi thuÕ quan t­¬ng ®­¬ng thuÕ. Cuèi cïng tÝnh ph¶n t¸c dông cña c¸c hµng rµo phi thuÕ quan nãi chung kÐm râ rµng ®èi víi ng­êi tiªu dïng vµ ®èi víi th­¬ng m¹i h¬n lµ ¶nh h­ëng cña thuÕ quan. ViÖc thiÕu râ rµng, trong mét sè bèi c¶nh nµo ®ã, cã thÓ ®­îc coi lµ mét ­u ®iÓm. Ngoµi ra, viÖc sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan nh­ c¸c biÖn ph¸p b¶o hé cßn rÊt cÇn thiÕt ®Ó tr¸nh cho c¸c doanh nghiÖp do nhµ n­íc së h÷u khái bÞ ph¸ s¶n nhanh chãng. T­¬ng tù nh­ nh÷ng nhãm ng­êi lao ®éng t¹i c¸c ngµnh ®ang suy tho¸i hoÆc cã n¨ng suÊt thÊp (vÝ dô nh­ dÖt may, n«ng nghiÖp) ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cã søc m¹nh chÝnh trÞ to lín t¹i nh÷ng n­íc ®ang chuyÓn ®æi. NÐt næi bËt nµy cña c¸c nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi lµm cho viÖc b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc cã ý nghÜa quan träng ®Æc biÖt. Víi nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp, l¹i trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi, ViÖt Nam còng cã nhu cÇu lín ph¶i b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc do c¸c yÕu tè cña kinh tÕ thÞ tr­êng cßn ch­a ®­îc t¹o lËp ®ång bé vµ cßn nhiÒu khiÕm khuyÕt, m«i tr­êng ph¸p lÝ b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ch­a ®­îc hoµn chØnh. C¸c chÝnh s¸ch ph¸p lÝ tµi chÝnh, tiÒn tÖ, xuÊt nhËp khÈu còng ®ang trong t×nh tr¹ng t­¬ng tù, n¨ng lùc c¹nh tranh yÕu kÐm cña nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt. V× vËy ViÖt Nam ®­îc xem lµ duy tr× qu¸ nhiÒu c¸c hµng rµo phi thuÕ quan. VÝ dô ViÖt Nam sö dông biÖn ph¸p qu¶n lÝ gi¸ c¶ cña c¸c s¶n phÈm ®­îc nhËp khÈu nh»m môc ®Ých: + Gi÷ ._.v÷ng gi¸ trong n­íc cña c¸c s¶n phÈm nhÊt ®Þnh khi gi¸ nhËp khÈu thÊp h¬n gi¸ ®­îc duy tr×. + ThiÕt lËp gi¸ trong n­íc cña c¸c s¶n phÈm nhÊt ®Þnh v× sù giao ®éng gi¸ c¶ trong thÞ tr­êng néi ®Þa hoÆc sù kh«ng æn ®Þnh gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi; vµ + Chèng l¹i sù thiÖt h¹i do viÖc ¸p dông c¸c ho¹t ®éng kh«ng c«ng b»ng cña th­¬ng m¹i n­íc ngoµi. PhÇn lín c¸c biÖn ph¸p qu¶n lÝ gi¸ c¶ ¶nh h­ëng ®Õn chi phÝ nhËp khÈu trong sè l­îng thay ®æi ®­îc tÝnh trªn c¬ së cña sù kh¸c nhau hiÖn cã gi÷a hai gi¸ cña cïng s¶n phÈm so víi c¸c môc tiªu qu¶n lÝ. §øng tr­íc xu h­íng tÊt yÕu cña tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, nÕu kh«ng cã chiÕn l­îc b¶o hé ®óng ®¾n th× nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc sÏ kh«ng thÓ ®øng v÷ng tr­íc søc Ðp c¹nh tranh gay g¾t cña hµng nhËp khÈu. Tuy nhiªn, viÖc b¶o hé ph¶i cã chän läc, cã ®iÒu kiÖn, cã thêi h¹n vµ ph¶i gi¶i quyÕt tháa ®¸ng mèi quan hÖ gi÷a héi nhËp vµ b¶o hé vÒ mÆt thêi gian vµ “®é tr­ëng thµnh “ mét c¸ch chñ ®éng. Nh÷ng ngµnh cÇn ®­îc b¶o hé chñ yÕu lµ nh÷ng ngµnh cã hµm l­îng vèn lín, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn dùa trªn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. MÆt kh¸c ®©y l¹i lµ nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp gi÷ vÞ trÝ quan träng, t¹o nªn x­¬ng sèng cho nÒn kinh tÕ nh­ luyÖn kim, ho¸ dÇu, xi m¨ng,...NÕu ®­îc h­ëng nh÷ng hç trî nhÊt ®Þnh vµ ®­îc b¶o hé b»ng nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp trong mét thêi gian cÇn thiÕt, c¸c ngµnh nµy dï gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n tr­íc m¾t trong viÖc c¹nh tranh víi hµng nhËp khÈu, nh­ng trong t­¬ng lai cã søc c¹nh tranh cao. C¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®­îc sö dông ®Ó b¶o hé rÊt ®a d¹ng. Tuy nhiªn theo qui ®Þnh cña WTO cã thÓ thÊy râ lµ tíi nay hÇu nh­ c¸c n­íc kh«ng cßn c¬ héi ®Ó ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ h¹n chÕ ®Þnh l­îng nh»m môc tiªu b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc ®­îc n÷a. Nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l­îng nh­ cÊm nhËp khÈu hoÆc h¹n ng¹ch nhËp khÈu chØ cßn ®­îc ¸p dông trong nh÷ng tr­êng hîp cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o vµ duy tr× an ninh quèc gia, gi÷ g×n ®¹o ®øc v¨n ho¸, m«i tr­êng hay mét vµi tr­êng hîp ®Æc biÖt. Riªng ®èi víi c¸c ngµnh dÖt, may lµ c¸c n­íc ®­îc ¸p dông biÖn ph¸p h¹n ng¹ch nhËp khÈu cho ®Õn n¨m 2005 theo HiÖp ®Þnh vÒ hµng DÖt may cña WTO. Mét biÖn ph¸p ngo¹i lÖ mang tÝnh chÊt h¹n chÕ ®Þnh l­îng kh¸c còng ®­îc WTO thõa nhËn vµ ®­îc ¸p dông réng r·i trong thùc tÕ lµ biÖn ph¸p h¹n ng¹ch thuÕ quan trong n«ng nghiÖp. BiÖn ph¸p nµy ®· ®­îc c¶ c¸c n­íc ph¸t triÓn, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ®ang chuyÓn ®æi ¸p dông ®Ó b¶o hé nh÷ng lÜnh vùc n«ng nghiÖp nh¹y c¶m cña m×nh. Møc h¹n ng¹ch, thuÕ suÊt trong h¹n ng¹ch, thuÕ suÊt ngoµi h¹n ng¹ch th­êng rÊt cao, cã nhiÒu tr­êng hîp trªn 100%. C¸c n­íc ph¸t triÓn th­êng ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ thuÕ ®èi kh¸ng chèng trî cÊp ®Ó b¶o hé c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, ®ång thêi ¸p dông c¸c biÖn ph¸p hç trî trong n­íc ë møc cao ®Ó b¶o hé n«ng nghiÖp. Trong khi ®ã, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ®ang chuyÓn ®æi vÉn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p cÊp giÊy phÐp kh«ng tù ®éng ®Ó b¶o hé c¶ c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp. Tuy nhiªn, nÕu c¸c n­íc sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan mét c¸ch bõa b·i, qu¸ nghiªm ngÆt cã thÓ bãp chÕt s¶n xuÊt trong n­íc, kh«ng thóc ®Èy s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn, g©y û l¹i, gi¶m søc c¹nh tranh trong th­¬ng m¹i... C¸c biÖn ph¸p thuÕ quan vµ phi thuÕ quan lµ hai c«ng cô b¶o hé s¶n xuÊt quan träng ®èi víi mäi quèc gia. Do mçi c«ng cô cã ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu ®Æc thï nªn c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan vµ phi thuÕ quan th­êng ®­îc sö dông kÕt hîp, bæ sung lÉn nhau nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. MÆc dï vÒ lÝ thuyÕt, WTO vµ c¸c chÕ ®Þnh th­¬ng m¹i khu vùc th­êng chØ thõa nhËn thuÕ quan lµ c«ng cô b¶o hé hîp ph¸p duy nhÊt nh­ng thùc tÕ ®· chøng minh r»ng c¸c n­íc kh«ng ngõng sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan míi, võa ®¸p øng môc tiªu b¶o hé, võa kh«ng tr¸i víi th«ng lÖ quèc tÕ. Møc ®é hiÖu qu¶ cña b¶o hé cã t¨ng lªn nhiÒu hay kh«ng cßn phô thuéc vµo tÝnh linh ho¹t cã chän läc, cã ®Þnh h­íng cña ChÝnh phñ c¸c n­íc trong viÖc ¸p dônh c¸c hµng rµo phi thuÕ quan bæ trî cho c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan. NÕu biÕt kÕt hîp hµi hoµ vµ tinh tÕ hai c«ng cô nµy, s¶n xuÊt trong n­íc sÏ ®­îc b¶o hé, hç trî cã thêi h¹n ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh nh»m tõng b­íc thÝch nghi víi c¸c ®Þnh chÕ vµ nguyªn t¾c chung cña m«i tr­êng th­¬ng m¹i quèc tÕ. II- Xu h­íng sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan trong th­¬ng m¹i quèc tÕ: B¶ng 1: Tãm t¾t c¸c hµng rµo phi thuÕ quan chñ yÕu trong c¸c n­íc ASEAN Indonesia GiÊy phÐp ®èi víi nhµ nhËp khÈu chän läc, cÊm, c¸c ®éc quyÒn nhËp khÈu nhµ n­íc Malaysia GiÊy phÐp ®èi víi hµng hãa bÞ cÊm th«ng th­êng, giÊy phÐp nhËp khÈu ®èi víi c¸c lÝ do phi th­¬ng m¹i. Philippines ThÈm quyÒn nhËp khÈu vµ giÊy phÐp ®èi víi ng­êi mua chän läc; c¸c h¹n ng¹ch toµn cÇu, cÊm ®èi víi c¸c lÝ do vÖ sinh vµ søc khoÎ; thÈm quyÒn ng©n hµng; ®éc quyÒn nhËp khÈu nhµ n­íc. Singapore CÊm ®èi víi lÝ do vÖ sinh vµ søc khoÎ. Thailand GiÊy phÐp nhËp khÈu, bao gåm quan hÖ ®èi víi viÖc b¸n hµng hãa trong n­íc; cÊm; c¬ quan nhËp khÈu ®éc nhÊt. VietNam T­¬ng ®­¬ng thuÕ quan; h¹n chÕ chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ; cÊm; h¹n ng¹ch; ®¸nh gi¸ h¶i quan. Nguån: B¸o c¸o vÒ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan vµ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam, Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam 1999. Th¸ch thøc cña tù do ho¸ th­¬ng m¹i lµ mèi ®e däa, vµ tiÕn triÓn b¾t ®Çu lµ cã giíi h¹n hoµn toµn. Bªn c¹nh viÖc tù do hãa c¸c giÊy phÐp th­¬ng m¹i, phÇn lín c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan kh¸c cã xu h­íng trë nªn m¹nh mÏ h¬n trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Danh môc gi¸ tèi thiÓu ®· trë nªn ng¾n h¬n ®­îc tÝnh nh­ mét chuyÓn ®éng tù do ho¸, khi b¶o hé thuÕ quan thùc tÕ cã lÏ ®· t¨ng mét chót. MÆt kh¸c, viÖc sö dông thuÕ quan t­¬ng ®­¬ng, qu¶n lÝ chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ; vµ sù ng¨n cÊm ®· ®­îc t¨ng c­êng râ rÖt. VÒ tæng thÓ, ®ã lµ mét tr­êng hîp cña “mét b­íc tiÕn vµ hai b­íc lïi” B¶ng 2: Thay ®æi chÝnh s¸ch thùc tÕ tõ n¨m 1996 ®­a ra mét bøc tranh hçn hîp vÒ ViÖt Nam Lo¹i hµng rµo phi thuÕ quan/biÖn ph¸p phi thuÕ quan thuÕ quan M¹nh h¬n YÕu h¬n Phô thu h¶i quan * ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt * Danh môc gi¸ tèi thiÓu * ChuyÓn ®æi ngo¹i tÖ h¹n chÕ * ChuyÓn ®æi ngo¹i tÖ kh«ng cÇn yªu cÇu * GiÊy phÐp th­¬ng m¹i * H¹n ng¹ch vµ cÊm ®o¸n * C¸c biÖn ph¸p ®éc quyÒn * C¸c thñ tôc h¶i quan ®Æc biÖt * B¶o hé thuÕ quan * Nguån: B¸o c¸o vÒ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan vµ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam, Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp, 1999. Trong nh÷ng n¨m 1980, viÖc sö dông c¸c hµng rµo thuÕ quan d­êng nh­ gia t¨ng, nh­ng trong nh÷ng n¨m 1990 c¸c lç lùc song ph­¬ng, khu vùc vµ quèc tÕ ®· cã thÓ lµm gi¶m Ýt nhÊt sù thÞnh hµnh c¸c hµng rµo thuÕ quan. Tuy nhiªn c¸c hµng rµo phi thuÕ quan vÉn lµ hiÖn t­îng chung trong c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña c¸c quèc gia ph¸t triÓn lÉn c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn. §Õn nay, khi nhu cÇu tù do ho¸ th­¬ng m¹i ngµy cµng khÈn thiÕt, viÖc b¶o hé b»ng thuÕ quan dÇn dÇn bÞ xãa bá th× viÖc sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc trë nªn cÇn thiÕt vµ ngµy cµng tinh vi. Víi viÖc c¸c n­íc yªu cÇu xo¸ bá mét vµi biÖn ph¸p nh­ h¹n chÕ ®Þnh l­îng, cÊm giÊy phÐp nhËp khÈu... th× hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p b¶o hé tinh vi kh¸c ra ®êi. Do ®ã xu h­íng chung trong viÖc sö dông c¸c hµng rµo phi thuÕ quan ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc lµ chuyÓn tõ c¸c biÖn ph¸p mang tÝnh chÊt h¹n chÕ ®Þnh l­îng trùc tiÕp sang c¸c biÖn ph¸p tinh vi h¬n nh­ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, thuÕ ®èi kh¸ng, tiªu chuÈn kÜ thuËt, c¸c qui ®Þnh vÒ nh·n m¸c. KÓ tõ khi WTO ra ®êi, cã thÓ thÊy râ mét xu h­íng næi bËt lµ c¸c biÖn ph¸p b¶o hé hoÆc h¹n chÕ th­¬ng m¹i mang tÝnh ®¬n ph­¬ng ngµy cµng bÞ ph¶n ®èi m¹nh mÏ. Ngoµi ra ngµy cµng nhiÒu biÖn ph¸p h¹n chÕ nhËp khÈu ®­îc sö dông g¾n víi yªu cÇu tu©n thñ c¸c tiªu chuÈn m«i tr­êng vµ lao ®éng. Trµo l­u nµy ®ang næi lªn vµ ®­îc nhiÒu n­íc ph¸t triÓn hËu thuÉn m¹nh mÏ Nh­ chóng ta ®· thÊy, c¸c n­íc lu«n dùng lªn nhiÒu biÖn ph¸p phi thuÕ quan ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. MÆc dï nh÷ng biÖn ph¸p nµy rÊt ®a d¹ng, cã thÓ chia lµm s¸u nhãm lín. Trong xu thÕ tù do ho¸ th­¬ng m¹i ngµy cµng m¹nh mÏ, c¸c n­íc buéc ph¶i cam kÕt kh«ng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan thuéc nhãm h¹n chÕ ®Þnh l­îng ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. Nh­ng bï l¹i, c¸c n­íc ngµy cµng sö dông nhiÒu h¬n ba biÖn ph¸p h¹n chÕ nhËp khÈu thuéc nhãm b¶o vÖ th­¬ng m¹i t¹m thêi, ®ã lµ biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸, chèng trî cÊp vµ tù vÖ. Sau khi vßng ®µm ph¸n Urugoay chÊm døt víi sù ra ®êi cña Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi WTO vµo n¨m 1995, c¸c qui ®Þnh liªn quan tíi viÖc ¸p dông ba biÖn ph¸p nµy còng kh¸ chÆt chÏ. Tuy nhiªn, xu h­íng tõ n¨m 1995 ®Õn nay cho thÊy biÖn ph¸p chèng b¸n ph¸ gi¸ ®· ®­îc sö dông mét c¸ch th¸i qu¸ vµ d­êng nh­ ®· trë thµnh mét c«ng cô b¶o hé quan träng cho nhiÒu n­íc. Lo¹i rµo c¶n nµy ®­îc c¸c n­íc ph¸t triÓn sö dông chñ yÕu. §èi t­îng chÞu tû lÖ lín trong c¸c vô kiÖn chèng b¸n ph¸ gi¸ lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, mét phÇn lµ c¸c n­íc ph¸t triÓn, mét phÇn lµ c¸c n­íc cã nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi. C¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn do h¹n chÕ vÒ th«ng tin vµ tr×nh ®é kÜ thuËt nªn Ýt cã c¬ héi sö dông c¸c biÖn ph¸p nµy. BiÖn ph¸p nµy còng hay ®­îc c¸c quèc gia ¸p dông dùa trªn thÕ vµ lùc trong kinh tÕ th­¬ng m¹i quèc tÕ ®Ó Ðp c¸c n­íc nhá. CH¦¥NG IINéi dung chñ yÕu vÒ hµng rµo phi thuÕ quan I- C¸c hµng rµo phi thuÕ quan trªn thÕ giíi hiÖn nay: Trªn thÕ giíi hiÖn nay, c¸c n­íc ®· dùng lªn rÊt nhiÒu hµng rµo phi thuÕ quan nh»m b¶o hé nÒn s¶n xuÊt trong n­íc. Tõ ®ã ng­êi ta cã thÓ ph©n chia lµm s¸u nhãm lín: 1- Nhãm biÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l­îng: H¹n chÕ ®Þnh l­îng lµ nh÷ng biÖn ph¸p phi thuÕ quan ®iÓn h×nh g©y c¶n trë luång di chuyÓn tù do cña hµng hãa gi÷a c¸c n­íc. §©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p nh»m trùc tiÕp giíi h¹n khèi l­îng hoÆc gi¸ trÞ hµng hãa nhËp khÈu vµo mét quèc gia, do ®ã cã tÝnh chÊt b¶o hé rÊt cao. §©y th­êng lµ nh÷ng biÖn ph¸p mang tÝnh chÊt vâ ®o¸n, Ýt dùa trªn c¬ së khoa häc mµ chñ yÕu nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. WTO coi nh÷ng biÖn ph¸p nµy lµm h¹n chÕ râ rÖt t¸c dông cña tù do ho¸ th­¬ng m¹i, ®ång thêi l¹i kh«ng thÓ tÝnh to¸n, dù ®o¸n ®­îc tr­íc cho nªn yªu cÇu xãa bá chóng. Thay vµo ®ã, nhu cÇu b¶o hé, nÕu cã, sÏ ®­îc thÓ hiÖn thµnh thuÕ quan. 1.1- CÊm nhËp khÈu BiÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l­îng ®Çu tiªn lµ cÊm nhËp khÈu. C¸c n­íc trªn thÕ giíi chØ ®­îc sö dông cÊm nhËp khÈu nµy v× môc tiªu b¶o vÖ ®¹o ®øc c«ng céng, søc kháe con ng­êi, tµi nguyªn thiªn nhiªn, an ninh quèc phßng...Trong tr­êng hîp khÈn cÊp, c¸c n­íc còng cã thÓ t¹m thêi ¸p dông biÖn ph¸p nµy nh»m b¶o hé c¸n c©n thanh toÊn, an ninh l­¬ng thùc quèc gia...V× thÕ nh÷ng hµng hãa thuéc danh môc cÊm nhËp khÈu cña c¸c quèc gia th­êng lµ vò khÝ, ®¹n d­îc, ma tuý, hãa chÊt ®éc h¹i. Nãi chung hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam Ýt bÞ h¹n chÕ bëi biÖn ph¸p nµy do qui ®Þnh cña c¸c n­íc nhËp khÈu kh¸ phï hîp víi môc tiªu trªn. 1.2- H¹n ng¹ch nhËp khÈu BiÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l­îng thø hai lµ h¹n ng¹ch nhËp khÈu. H¹n ng¹ch nhËp khÈu lµ qui ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ sè l­îng hoÆc gi¸ trÞ mét mÆt hµng nµo ®ã ®­îc nhËp khÈu nãi chung hoÆc mét tõ thÞ tr­êng nµo ®ã, trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh (th­êng lµ mét n¨m) H¹n ng¹ch nhËp khÈu lµ mét h×nh thøc h¹n chÕ vÒ sè l­îng vµ thuéc hÖ thèng giÊy phÐp kh«ng tù ®éng. Khi h¹n ng¹ch nhËp khÈu ®­îc qui ®Þnh cho mét lo¹i s¶n phÈm ®Æc biÖt nµo ®ã th× Nhµ n­íc ®­a ra mét ®Þnh ng¹ch (tæng ®Þnh ng¹ch) nhËp khÈu mÆt hµng ®ã trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh kh«ng kÓ nguån gèc hµng hãa ®ã tõ ®©u ®Õn. Khi h¹n ng¹ch qui ®Þnh cho c¶ mÆt hµng vµ thÞ tr­êng th× hµng hãa chØ ®­îc nhËp khÈu tõ n­íc (thÞ tr­êng) ®· ®Þnh víi sè l­îng bao nhiªu, trong thêi h¹n bao l©u. Th­êng h¹n ng¹ch nhËp khÈu ®­îc ¸p dông b»ng c¸ch cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu cho mét sè c«ng ty. VÝ dô nh­ ë ta, c¸c mÆt hµng liªn quan ®Õn c¸c c©n ®èi lín cña nÒn kinh tÕ quèc d©n ®Òu cã qui ®Þnh h¹n ng¹ch nhËp khÈu nh­ x¨ng dÇu, ph©n bãn, xi m¨ng, ®­êng, thÐp x©y dùng. ChØ cã mét sè doanh nghiÖp míi ®­îc phÐp nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng trªn. Mçi doanh nghiÖp ®­îc phÐp ph©n bæ mét sè l­îng tèi ®a c¸c mÆt hµng trªn trong mét n¨m Nh­ng trong xu h­íng tù do hãa th­¬ng m¹i hiÖn nay, c¸c n­íc còng dÇn xãa bá c¬ chÕ h¹n ng¹ch. §¬n cö nh­, vµo n¨m 2000 Trung Quèc ¸p dông h¹n ng¹ch nhËp khÈu ®èi víi 57 nhãm hµng (m· HS 4 sè) bao gåm ®ång hå, xe m¸y, ngò cèc, dÇu ¨n, ph©n bãn, thÐp, hµng dÖt may, thuèc l¸...Tuy nhiªn sau khi gia nhËp WTO, Trung Quèc ®· b·i bá chÕ ®é h¹n ng¹ch nhËp khÈu víi h¬n mét nöa sè nhãm hµng trªn vµ cam kÕt lÞch tr×nh lo¹i bá ®èi víi c¸c mÆt hµng cßn l¹i muén nhÊt lµ ®Õn 01/ 01/ 2005. Tuy nhiªn, ®Õn nay h¹n ng¹ch vÉn ®­îc ¸p dông phæ biÕn trong hai lÜnh vùc mµ ViÖt Nam cã thÕ m¹nh xuÊt khÈu lµ dÖt may vµ n«ng nghiÖp. Theo HiÖp ®Þnh dÖt may ATC cña WTO tõ 01/01/1996 ®Õn 01/01/2005, c¸c n­íc sÏ dÇn dÇn hßa nhËp toµn bé hµng dÖt may vµo thùc hiÖn GATT 1994, nghÜa lµ sÏ xãa bá chÕ ®é h¹n ng¹ch ®èi víi mÆt hµng nµy. Tuy nhiªn theo tæng kÕt cña HiÖp héi DÖt may quèc tÕ, ®· h¬n b¶y n¨m, c¸c n­íc míi chØ hßa nhËp ®­îc mét sè l­îng h¹n chÕ c¸c s¶n phÈm hµng dÖt may. §Õn nay, Hoa K× vÉn duy tr× chÕ ®é h¹n ng¹ch ®èi víi 841 mÆt hµng trong tæng sè 932 mÆt hµng. C¸c sè liÖu øng víi EU vµ Canada lµ 222/303 vµ 292/368 mÆt hµng. Trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, WTO còng cho phÐp c¸c n­íc thµnh viªn duy tr× h¹n ng¹ch thuÕ quan. Hµng nhËp khÈu n»m trong møc h¹n ng¹ch nµy sÏ ®­îc h­ëng thuÕ suÊt thÊp. Tuy nhiªn, nÕu v­ît qu¸ møc h¹n ng¹ch qui ®Þnh nµy, mÆt hµng ®ã sÏ ph¶i chÞu møc thuÕ suÊt rÊt cao. VÝ dô trong khi thuÕ suÊt trong h¹n ng¹ch cña EU ®èi víi g¹o nhËp khÈu lµ 88 EURO/ tÊn th× thuÕ suÊt ngoµi h¹n ng¹ch dao ®éng tõ møc 264 EURO/ tÊn ®Õn 416 EURO/ tÊn Thùc chÊt h¹n ng¹ch thuÕ quan nh»m giíi h¹n l­îng nhËp khÈu ë møc h¹n ng¹ch ®· qui ®Þnh. V× thÕ hµng n«ng s¶n cña ViÖt Nam rÊt khã th©m nhËp vµo thÞ tr­êng c¸c n­íc ¸p dông biÖn ph¸p nµy. Ch¼ng h¹n nh­ Trung Quèc ¸p dông møc h¹n ng¹ch thuÕ quan n¨m 2001víi g¹o lµ 1.662.500 tÊn (t­¬ng ®­¬ng 1% l­îng g¹o s¶n xuÊt trong n­íc) trong khi møc thuÕ suÊt ngoµi h¹n ng¹ch lµ77%. §iÒu nµy ®· khiÕn l­îng g¹o nhËp khÈu vµo Trung Quèc n¨m nµy chØ ®¹t hai triÖu tÊn, t­¬ng ®­¬ng møc h¹n ng¹ch. Ngoµi ra, Trung Quèc cßn duy tr× h¹n ng¹ch thuÕ quan ®èi víi mét sè mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c nh­ lóa m×, ng«, dÇu cä, dÇu ®Ëu nµnh, dÇu h¹t c¶i, ®­êng, len, b«ng ®Õn thêi h¹n tèi ®a lµ 01/ 01/ 2005 1.3- GiÊy phÐp nhËp khÈu BiÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l­îng thø ba th­êng ®­îc c¸c n­íc sö dông ®ã lµ giÊy phÐp nhËp khÈu. Theo chÕ ®é nµy, hµng hãa muèn th©m nhËp vµo l·nh thæ mét n­íc ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu cña c¬ quan chøc n¨ng. §«i khi c¸c n­íc sö dông biÖn ph¸p nµy nh»m gi¶m h¹n ng¹ch hoÆc cÊm nhËp khÈu b»ng c¸ch t¹m thêi kh«ng cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu. Tr­íc ®©y, hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam muèn xuÊt sang Th¸i Lan vµ Trung Quèc ®· gÆp ph¶i khã kh¨n kh«ng nhá do biÖn ph¸p nµy g©y ra. Theo c¸ch sö dông giÊy phÐp ®­îc chia lµm hai lo¹i: giÊy phÐp chung vµ giÊy phÐp riªng. GiÊy phÐp chung (General open licence) ®­îc cÊp c«ng khai theo khhu«n khæ ®Þnh møc sè l­îng nhËp khÈu vµ trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Nã cã thÓ ®­îc ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c n­íc hoÆc giíi h¹n ë mét sè n­íc. Th«ng th­êng th× giÊy phÐp riªng ®­îc sö dông réng r·i vµ sö dông cho mét sè n­íc riªng lÎ. TÝnh chÊt kÝn ®¸o vµ bÝ mËt cña giÊy phÐp nhËp khÈu còng nh­ cña thñ tôc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu cña chÝnh quyÒn nhµ n­íc ®· t¹o kh¶ n¨ng h¹n chÕ nhËp khÈu m¹nh. Th«ng qua giÊy phÐp nhµ n­íc can thiÖp trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng, vµo khèi l­îng nhËp khÈu còng nh­ ph­¬ng h­íng l·nh thæ cã lîi hoÆc bÊt lîi cho c¸c doanh nghiÖp. ChÕ ®é giÊy phÐp nhËp khÈu th­êng ®­îc ¸p dông kÕt hîp víi ®Þnh møc sè l­îng nhËp khÈu vµ qu¶n lÝ ngo¹i hèi. §Õn n¨m 1997, Th¸i Lan vÉn duy tr× chÕ ®é cÊp giÊy phÕp nhËp khÈu cho 23 mÆt hµng gåm nguyªn vËt liÖu, d­îc phÈm, x¨ng dÇu, hµng c«ng nghiÖp, hµng dÖt, n«ng s¶n, ®éng c¬, linh kiÖn xe m¸y ®· qua sö dông. T­¬ng tù nh­ vËy, tr­íc khi gia nhËp WT0, Trung Quèc còng ¸p dông chÕ ®é giÊy phÐp nhËp khÈu víi kho¶ng h¬n 50 nhãm hµng, chñ yÕu gåm ngò cèc, dÇu thùc vËt, b«ng, s¾t thÐp, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i hµnh kh¸ch, s¶n phÈm cao su. Gi¸ trÞ hµng hãa nhËp khÈu theo giÊy phÐp nhËp khÈu n¨m 1999 cña Trung Quèc chiÕm tíi 8,45% tæng hµng hãa nhËp khÈu, t­¬ng øng víi 14 tû USD. §Ó ®­îc cÊp giÊy phÐp, doanh nghiÖp nhËp khÈu ph¶i chøng minh ®­îc “nhu cÇu néi ®Þa “ ®èi víi hµng hãa nhËp khÈu nµy vµ kh¶ n¨ng ngo¹i tÖ cña doanh nghiÖp ®ñ ®Ó tr¶ cho giao dÞch ®ã. Tuy nhiªn sau khi gia nhËp WTO, Trung Quèc ®· lo¹i bá 25 nhãm hµng thuéc danh môc nµy, ®ång thêi xo¸ bá c¬ chÕ xin giÊy phÐp kÓ trªn. 2- Nhãm c¸c biÖn ph¸p qu¶n lÝ gi¸ c¶ Ngoµi môc tiªu tr¸nh gian lËn th­¬ng m¹i, biÖn ph¸p liªn quan ®Õn viÖc x¸c ®Þnh gi¸ tÝnh thuÕ h¶i quan cã thÓ ®­îc sö dông nh­ mét c«ng cô gi¸n tiÕp b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. TrÞ gi¸ tÝnh thuÕ h¶i quan cao hay thÊp sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn kho¶n thuÕ nhËp khÈu mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i nép vµ qua ®ã t¸c ®éng lªn gi¸ b¸n cña s¶n phÈm cña ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng n­íc nhËp khÈu. Tr­íc ®©y, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn th­êng kh«ng sö dông gi¸ thùc tÕ ghi trªn ho¸ ®¬n ®Ó tÝnh thuÕ mµ dïng trÞ gi¸ tÝnh thuÕ tèi thiÓu hoÆc gi¸ tham kh¶o. ThËm chÝ H¶i quan Th¸i Lan cßn sö dông gi¸ hãa ®¬n cao nhÊt cña s¶n phÈm cïng lo¹i nhËp khÈu tõ bÊt k× n­íc nµo trong thêi gian tr­íc ®ã ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ tÝnh thuÕ. C¸ch x¸c ®Þnh tuú tiÖn nµy ®«i khi khiÕn nhµ xuÊt khÈu ph¶i chÞu thuÕ cao mét c¸ch v« lÝ vµ kh«ng thÓ dù ®o¸n ®­îc kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ cña s¶n phÈm cña m×nh. §Õn nay hÇu hÕt c¸c n­íc ®· sö dông HiÖp ®Þnh vÒ ®Þnh gi¸ h¶i quan cña WTO ®Ó tÝnh thuÕ nhËp khÈu. Theo ®ã, gi¸ tÝnh thuÕ nhËp khÈu lµ gi¸ thùc tr¶ hoÆc sÏ ®­îc tr¶ khi hµng ®­îc b¸n tõ n­íc xuÊt khÈu sang n­íc nhËp khÈu. HiÖp ®Þnh trÞ gi¸ h¶i quan (ACV) mµ tªn ®Çy ®ñ lµ HiÖp ®Þnh thùc hiÖn §iÒu VII cña GATT 1994. Néi dung c¬ b¶n cña ACV lµ yªu cÇu c¬ quan h¶i quan x¸c ®Þnh gi¸ hµng hãa bÞ ®¸nh thuÕ trªn c¬ së gi¸ ghi trªn hîp ®ång, hãa ®¬n (gäi lµ trÞ gi¸ giao dÞch). TrÞ gi¸ giao dÞch kh«ng chØ bao gåm gi¸ ghi trªn hîp ®ång mµ cßn cã thÓ bao gåm mét sè chi phÝ kh¸c: tiÒn hoa hång, tiÒn m«i giíi, tiÒn ®ãng gãi, lÖ phÝ giÊy phÐp, chi phÝ vËn chuyÓn vµ b¶o hiÓm (nÕu c¨n cø theo gi¸ CIF) ACV kh«ng cho phÐp tÝnh c¸c chi phÝ sau vµo trÞ gi¸ giao dÞch: c­íc vËn t¶i néi ®Þa sau khi nhËp khÈu, chi phÝ l¾p r¸p, duy tu, b¶o hµnh sau khi nhËp khÈu, c¸c lo¹i thuÕ sau khi nhËp khÈu. Khi cã sù cè t×nh khai gi¸ hµng hãa thÊp xuèng ®Ó gi¶m sè thuÕ ph¶i nép cña th­¬ng nh©n th× ACV cho phÐp c¬ quan h¶i quan tõ chèi chÊp nhËn gi¸ hµng do th­¬ng nh©n khai khi cã lÝ do ®Ó nghi ngê tÝnh trung thùc vµ ®óng ®¾n cña c¸c chi tiÕt hoÆc chøng tõ do th­¬ng nh©n xuÊt tr×nh trong mét sè tr­êng hîp sau: + Khi hµng hãa kh«ng thùc sù diÔn ra + Khi gi¸ hµng hãa bÞ h¹ thÊp do mèi quan hÖ gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n + Khi hîp ®ång mua b¸n ®Æt ra mét sè ®iÒu kiÖn h¹n chÕ viÖc sö dông hµng hãa Trong tr­êng hîp cã nghi ngê vÒ sù gian lËn, ACV ®­a ra n¨m ph­¬ng ph¸p mang tÝnh trung lËp, kh¸ch quan ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ giao dÞch. C¸c ph­¬ng ph¸p nµy xÕp theo thø tù ­u tiªn vµ chØ khi nµo kh«ng thÓ ¸p dông ph­¬ng ph¸p ­u tiªn cao h¬n th× míi sö dông ®Õn ph­¬ng ph¸p tiÕp theo. N¨m ph­¬ng ph¸p ®ã ®­îc xÕp theo trËt tù ­u tiªn nh­ sau: 1. X¸c ®Þnh theo trÞ gi¸ giao dÞch cña hµng hãa gièng hÖt. 2. X¸c ®Þnh theo trÞ gi¸ giao dÞch cña hµng hãa t­¬ng tù. 3. KhÊu trõ: trÞ gi¸ giao dÞch x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy gi¸ b¸n cña hµng hãa gièng hÖt hoÆc t­¬ng tù trªn thÞ tr­êng n­íc nhËp khÈu trõ ®i c¸c yÕu tè nh­ thuÕ, chi phÝ vËn chuyÓn, b¶o hiÓm, l·i. 4. Céng dån: trÞ gi¸ giao dÞch x¸c ®Þnh b»ng c¸ch céng chi phÝ s¶n xuÊt hµng hãa víi mét kho¶n chi phÝ vµ l·i ë møc phæ biÕn ®èi víi lo¹i hµng hãa ®ã. 5. Suy luËn: lµ sù ¸p dông cña bèn biÖn ph¸p trªn mét c¸ch linh ho¹t, tøc lµ chi ­íc l­îng ë møc t­¬ng ®èi. Ngoµi biÖn ph¸p vÒ trÞ gi¸ tÝnh thuÕ h¶i quan, hiÖn nay rÊt nhiÒu n­íc thÓ hiÖn mèi quan ng¹i vÒ c¸c biÖn ph¸p phô thu vµ phÝ ®ang ®­îc sö dông trµn lan nh­ mét lo¹i thuÕ nhËp khÈu tr¸ h×nh nh»m c¶n trë th­¬ng m¹i. Danh môc c¸c mÆt hµng chÞu phô thu kh«ng cè ®Þnh lµ mét trong nh÷ng lîi thÕ gióp c¸c n­íc nhËp khÈu b¶o hé t¹m thêi vµ gi¶m kh¶ n¨ng dù ®o¸n cóa c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu. HiÖn nay Hoa Kú vµ ViÖt Nam ®· kÝ kÕt vµ phª chuÈn HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng. Trong thêi gian qua, HiÖp ®Þnh nµy ®· cã hiÖu lùc vµ gãp phÇn thóc ®Èy xuÊt khÈu tõ ViÖt Nam sang Hoa K×. Tuy nhiªn c¸c nhµ xuÊt khÈu cña ta cÇn ph¶i c©n nh¾c ®Õn c¸c kho¶n phÝ ®ang ®­îc Hoa K× ¸p ®Æt víi rÊt nhiÒu mÆt hµng. Tiªu biÓu nhÊt lµ kho¶n phÝ sö dông mµ chÝnh phñ n­íc nµy ®¸nh vµo mét sè ph­¬ng tiÖn giao th«ng nhËp khÈu. Theo §¹o luËt H¶i quan vµ Th­¬ng m¹i n¨m 1990 vµ §¹o luËt Hoµn tr¶ Ng©n s¸ch omnibus n¨m 1990, phÝ sö dông gåm ba kho¶n chÝnh: phÝ h¶i quan, phÝ c¶ng biÓn, phÝ ph­¬ng tiÖn giao th«ng ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ hµng n¨m. PhÝ h¶i quan ®¸nh lªn tÊt c¶ c¸c hµng hãa nhËp khÈu vµo Mü, t¨ng tõ 0,17% gi¸ trÞ hµng hãa lªn 0,19% (n¨m 1998) vµ 0,21% (n¨m 1999). Kho¶n phÝ nµy cã hiÖu lùc ®Õn 30/ 09/ 2003. Mü còng ¸p dông phÝ b¶o d­ìng c¶ng biÓn (HTM cho c¸c hµng hãa nhËp khÈu vµo Mü b»ng ®­êng biÓn víi møc b»ng 0,125% gi¸ trÞ l« hµng. Theo ­íc tÝnh, ®Õn n¨m 1999, kho¶n tiÒn d«i ra tõ quü nµy lªn tíi 1,6 tû USD. Kh«ng dõng l¹i ë ®ã, ®Õn 30/04/1999. ChÝnh quyÒn B.Clinton thËm chÝ cßn thay thÕ HTM b»ng phÝ dÞch vô c¶ng biÓn. Lo¹i phÝ nµy kh«ng nh÷ng bao gåm phÝ ho¹t ®éng vµ b¶o d­ìng c¶ng biÓn mµ gåm c¶ phÝ x©y dùng c¶ng. Tæng møc phÝ lªn tíi 1 tû USD/ n¨m. VÒ phÝa ViÖt Nam, ViÖt Nam sö dông c¸c biÖn ph¸p gi¸ c¶ sau ®Ó qu¶n lÝ nhËp khÈu: Gi¸ nhËp khÈu tèi thiÓu: ViÖt Nam sö dông mét kÕ ho¹ch gi¸ nhËp khÈu tèi thiÓu b­íc ®Çu trong ®¸nh gi¸ nhËp khÈu.. Danh môc cña 34 h¹ng môc cña hµng hãa d­íi sù qu¶n lÝ chÝnh phñ trong c¸c ®iÒu kiÖn gi¸ nhËp khÈu ®èi víi gi¸ h¶i quan (975/ TC/ Q§/ TCT, ngµy 29/10/1996), ®­îc thay thÕ b»ng danh môc cña 21 h¹ng môc hµng hãa (918/TC/Q§/TCT, ngµy 11/11/97) Ngµy 27/5/ 1998, QuyÕt ®Þnh 155/1998/Q§- TCQH ®­îc ban hµnh ®Ó x¸c ®inh qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸. Gi¸ hîp ®ång sÏ ®­îc sö dông nÕu gi¸ lµ gi¸ trªn gi¸ tèi thiÓu, vµ gi¸ tèi thiÓu sÏ ®­îc sö dông trong c¸c tr­êng hîp kh¸c. Nh­ng khi ®ã, ®èi víi “hµng hãa ®­îc nhËp khÈu cho viÖc sö dông trùc tiÕp nh­ nguyªn liÖu vµ cung cÊp trong s¶n xuÊt vµ l¾p ®Æt”, nÕu gi¸ CIF cao h¬n 60% cña gi¸ tèi thiÓu trong phô lôc gi¸, gi¸ trÞ ®¸nh thuÕ sÏ lµ gi¸ CIF. §iÒu nµy lµm gi¶m sót ®¸ng kÓ trong thuÕ quan thu ®­îc ®èi víi nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm trung gian, mÆc dï tØ lÖ thuÕ quan ®èi víi nhiÒu mÆt hµng ®· lµ rÊt thÊp. Tû lÖ thuÕ quan ®èi víi c¸c ho¹t ®éng l¾p ®Æt tuy nhiªn lµ cao cho nªn QuyÕt ®Þnh nµy bao hµm sù gi¶m gi¸ râ rÖt trong nç lùc b¶o vÖ mét c¸ch hiÖu qu¶ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nµy. ViÖt Nam ®· cam kÕt víi ASEAN thùc hiÖn hÖ thèng ®¸nh gi¸ cña GATT vµo n¨m 2000. §iÒu nµy ®ßi hái mét ch­¬ng tr×nh c¸c ho¹t ®éng toµn diÖn, nh­ng míi chØ ®¹t ®­îc mét chót cho tíi nay. §iÒu ®ã hÇu nh­ cã vÎ r»ng mét sè h×nh thøc cña hÖ thèng gi¸ tèi thiÓu sÏ tiÕp tôc trong mét vµi n¨m. Gi¸ nhËp khÈu tèi ®a. Ýt nhÊt kÓ tõ th¸ng 4/ 1994 (NghÞ ®Þnh 33/ CP), ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh mét b­íc ®i kh«ng b×nh th­êng cña viÖc thiÕt lËp gi¸ nhËp khÈu tèi ®a cho hµng hãa ®­îc nhËp khÈu nhÊt ®Þnh quan träng hµng ®èi ®Çu víi nÒn kinh tÕ “ViÖt Nam”. Hµng hãa ®­îc nhËp khÈu lµ ph©n bãn, dÇu löa, s¾t vµ thÐp, m¸y mãc vµ thiÕt bÞ nhÊt ®Þnh. ViÖc ®Æt ra gi¸ nhËp khÈu tèi ®a lµ mét c¬ chÕ ®Ó tr¸nh gian lËn chuyÓn ®æi gi¸ cña c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i nhµ n­íc. §iÒu ®ã cã thÓ cã liªn quan träng m«i tr­êng th­¬ng m¹i Ýt c¹nh tranh h¬n cña n¨m 1994, nh­ng n¨m nµy ®iÒu ®ã cã vÎ lµ mét gi¶i ph¸p kh«ng cÇn thiÕt ®èi víi vÊn ®Ò ®ã. Môc ®Ých còng cã thÓ lµ thiÕt lËp gi¸ trong n­íc ®èi víi mét sè hµng hãa ®ã. Gi¸ xuÊt khÈu tèi thiÓu. DÇu th« vµ g¹o lµ ®èi t­îng cña gi¸ xuÊt khÈu tèi thiÓu. ChÝnh s¸ch nµy gièng nh­ chÝnh s¸ch cña viÖc cã gi¸ nhËp khÈu tèi ®a, cã vÎ kh¸c th­êng trong mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trªn thùc tÕ, nguån gèc cña chóng cã thÓ dùa trªn sù cÇn thiÕt ph¶i qu¶n lÝ c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i së h÷u nhµ n­íc. Cho ®Õn nay vµ cã thÓ cho ®Õn nay, c¸c c«ng ty nµy cã thÓ hy väng ®­îc “ b¶o l·nh” khi hä bÞ thiÖt h¹i. Còng nh­ vËy gi¸ bÞ lÖch l¹c vµ c¬ cÊu khuyÕn khÝch lµm c¸c ph­¬ng tiÖn chÝnh s¸ch th« cã vÎ t­¬ng ®èi nh¹y c¶m. Sù cÇn thiÕt ®èi víi c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý gi¸ nµy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ kh«ng râ rµng. XuÊt khÈu g¹o ®· ®­îc tù do hãa, vµ khã mµ thÊy gi¸ xuÊt khÈu tèi thiÓu ®­îc thiÕt lËp nh­ thÕ nµo ®èi víi dÇu th« cã thÓ lµ cã Ých. Gi¸ hµnh chÝnh. C¸c h×nh thøc chÝnh s¸ch gi¸ trùc tiÕp nµy nãi chung kh«ng ®­îc ¸p dông t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn, th¸ng 7/1997, chÝnh phñ ®· quyÕt quy ®Þnh gi¸ ®èi viÖc nhËp khÈu gç, cao su tõ Campuchia “ ®Ó tr¸nh c¹nh tranh dÉn ®Õn t¨ng gi¸ vµ thiÖt h¹i”. Chèng b¸n h¹ gi¸ vµ c¸c biÖn ph¸p chèng trî cÊp: LuËt vÒ xuÊt nhËp khÈu ®­îc söa ®æi vµo th¸ng 5/1998 bao gåm, trong sè nh÷ng viÖc kh¸c, c¸c ®iÒu kho¶n ®èi víi ®¸nh “ thuÕ bæ sung “ nh­ sau: “ Hµng hãa nhËp khÈu ®­îc b¸n h¹ gi¸ t¹i ViÖt Nam, g©y c¶n trë sù ph¸t triÓn cña viÖc s¶n xuÊt hµng hãa cïng lo¹i trong n­íc; Hµng hãa ®­îc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam víi gi¸ qu¸ thÊp do sù trî cÊp cña n­íc xuÊt khÈu, g©y c¶n trë sù ph¸t triÓn cña viÖc s¶n xuÊt hµng hãa cïng lo¹i trong n­íc; Hµng hãa ®­îc nhËp khÈu tõ c¸c n­íc ¸p dông chÝnh s¸ch thuÕ vµ c¸c thñ tôc nghiªm ngÆt kh¸c ®èi víi hµng hãa cña ViÖt Nam”. ViÖc söa ®æi nµy cã thÓ tiÕt lé mét ph­¬ng tiÖn chÝnh s¸ch míi ®èi víi viÖc b¶o hé “ sù hµi hßa cao “ t¹i ViÖt Nam. Sù ph©n biÖt gi÷a “ b¸n h¹ gi¸” vµ “gi¸ qu¸ thÊp do sù trî gióp “ hiÓn nhiªn cÇn gi¶i thÝch h¬n n÷a. 3- C¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ C¸c biÖn ph¸p qui ®Þnh sù tham gia vµ chi phÝ cña viÖc chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ ®èi víi viÖc nhËp khÈu vµ x¸c ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn thanh to¸n. C¸c biÖn ph¸p nµy cã thÓ lµm t¨ng chi phÝ nhËp khÈu theo mét c¸ch t­¬ng tù ®èi víi c¸c biÖn ph¸p thuÕ quan. - C¸c yªu cÇu thanh to¸n tr­íc: Gi¸ trÞ cña giao dÞch nhËp khÈu vµ / hoÆc thuÕ nhËp khÈu liªn quan ®­îc yªu cÇu t¹i thêi ®iÓm ¸p dông hoÆc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu. - TiÒn göi nhËp khÈu tr­íc: NghÜa vô göi tr­íc phÇn tr¨m gi¸ trÞ cña c¸c giao dÞch nhËp khÈu trong mét thêi gian cho phÐp tr­íc khi nhËp khÈu, kh«ng cho phÐp l·i suÊt ®èi víi tiÒn göi. - Yªu cÇu giíi h¹n tiÒn mÆt: NghÜa vô göi toµn bé sè tiÒn liªn quan ®Õn gi¸ trÞ giao dÞch hoÆc mét phÇn ®­îc x¸c ®Þnh cña sè tiÒn ®ã trong ng©n hµng ngo¹i th­¬ng tr­íc khi më th­ tÝn dông, viÖc thanh to¸n cã thÓ ®­îc yªu cÇu b»ng ngo¹i tÖ. + Tr¶ tr­íc thuÕ h¶i quan: thanh to¸n tr­íc toµn bé hoÆc mét phÇn, kh«ng cho phÐp sinh ra l·i suÊt. TiÒn göi cã thÓ tr¶ l¹i ®èi víi c¸c h¹ng môc s¶n phÈm nh¹y c¶m. ViÖc göi l¹i tiÒn göi lµ chi phÝ ®­îc tr¶ l¹i khi c¸c s¶n phÈm ®· ®­îc sö dông hoÆc c¸c thïng hµng ®­îc tr¶ l¹i hÖ thèng giao nhËn. - Tû gi¸ hèi ®o¸i ®a d¹ng : khi nhËp khÈu vµo trong n­íc, ng­êi ta qui ®Þnh khi tÝnh thuÕ nhËp khÈu, viÖc chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ ra tiÒn trong n­íc theo c¸ch x¸c ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i t¹i n­íc nhËp khÈu. VÝ dô t¹i ViÖt Nam th× viÖc chuyÓn ®æi ngo¹i tÖ ®­îc tÝnh theo tû gi¸ do liªn ng©n hµng c«ng bè t¹i thêi ®iÓm lµm tê khai h¶i quan. - Qu¶n lý ngo¹i hèi: Nhµ n­íc kiÓm so¸t vµ qu¶n lý viÖc thu chi vµ sö dông ngo¹i hèi trong quan hÖ kinh tÕ víi n­íc ngoµi. Thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy nh»m h¹n chÕ viÖc sö dông ngo¹i hèi, c©n b»ng c¸n c©n thanh to¸n, æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i, b¶o vÖ dù tr÷ ngo¹i hèi vµ ng¨n chÆn nguån vèn ®Çu t­ chuyÓn ra n­íc ngoµi. Theo chÕ ®é nµy, tÊt c¶ c¸c nguån thu ngo¹i hèi ®Òu ph¶i tËp trung vµo ng©n hµng hoÆc nh÷ng c¬ quan qu¶n lý ngo¹i hèi. ViÖc sö dông nguån ngo¹i hèi nµy ph¶i ®­îc sù cho phÐp cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn. Th«ng qua qu¶n lý ngo¹i hèi, Nhµ n­íc cã thÓ kiÓm so¸t vµ h¹n chÕ viÖc nhËp khÈu hµng hãa tõ n­íc ngoµi, ®ång thêi t¹o kh¶ n¨ng æn ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i. Qu¶n lý ngo¹i hèi lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p quan träng cña chñ nghÜa b¶o hé ®éc quyÒn. C¸c tæ chøc ®éc quyÒn g©y ¶nh h­ëng ®èi víi ng©n hµng vµ c¬ quan qu¶n lý ngo¹i hèi trong viÖc chi tiªu ngo¹i hèi cã lîi cho hä. Theo ®iÒu lÖ qu¶n lý ngo¹i hèi ban hµnh theo nghÞ ®Þnh sè 161- H§BT ngµy 18/10/1988 cña Héi ®ång Bé tr­ëng nay lµ ChÝnh phñ vµ NghÞ ®Þnh sè 396/TTg ngµy 4/8/1994 cña Thñ t­íng chÝnh phñ th×: - ViÖc mua b¸n vµ trao ®æi trªn thÞ tr­êng tù do bÞ nghiªm cÊm - ViÖc mua b¸n ngo¹i tÖ ph¶i ®­îc tiÕn hµnh th«ng qua ng©n hµng vµ tæ chøc kinh doanh thu mua ngo¹i tÖ. Tuy nhiªn, khi ®¬n vÞ cã nhu cÇu vÒ thu chi ngo¹i tÖ ®Òu ph¶i lËp göi c¸c c¬ quan qu¶n lÝ (Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé Tµi chÝnh) vµ ng©n hµng lµ c¬ quan thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu chi vÒ ph­¬ng diÖn quü vµ lµm viÖc thanh to¸n gi÷a n­íc ta víi n­íc ngoµi. Ng­êi nhËp khÈu cã thÓ ký hîp ®ång mua hµng ë n­íc ngoµi, nh­ng ph¶i xin ®­îc quyÒn sö dông ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n cho kh¸ch hµng theo quy chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi cña nhµ n­íc. - ThuÕ néi ®Þa ®èi víi nhËp khÈu: §Ó h¹n chÕ nhËp khÈu c¸c n­íc lu«n t×m mäi c¸ch ®Ó lµm t¨ng chi phÝ nhËp khÈu, tõ ®ã lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña hµng nhËp khÈu trong n­íc. §ã lµ c¸c n­íc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p thuÕ nhËp khÈu néi ®Þa, nh­: ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt : ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt lµ lo¹i thuÕ gi¸n thu do ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi nhËp khÈu mÆt hµng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ph¶i nép khi b¸n hµng hãa ®ã. ThuÕ nµy ®­îc cÊu thµnh trong gi¸ b¸n hµng hãa mµ ng­êi tiªu dïng ph¶i chÞu qua viÖc mua hµng. T¹i ViÖt Nam luËt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®­îc Quèc héi th«ng qua ngµy 30/ 06 /1990 ®­îc söa ®æi, bæ sung lÇn thø nhÊt ngµy 05/ 05/ 1993, ®­îc söa ®æi bæ sung lÇn thø hai ngµy 20/ 08/ 1995, ®­îc söa ®æi bæ sung lÇn thø ba ngµy 20/ 05/ 1998 (cã hiÖu lùc vµo ngµy 01/01/1999) Tõ n¨m 1995 trë vÒ tr­íc, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt míi ®­îc thu vµo bèn mÆt hµng s¶n xuÊt trong n­íc lµ: thuèc l¸ ®iÕu, ph¸o, r­îu, bia c¸c lo¹i Tõ 10/1995, ®Ó phï hîp víi c¸ch ®¸nh thuÕ cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi vµ c¸c n­íc trong khèi ASEAN, Quèc héi ®· th«ng qua luËt söa ®æi bæ sung mét sè §iÒu cña LuËt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt nh»m môc ®Ých t¸ch thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ra khái thuÕ nhËp khÈu, t¹o ®iÒu kiÖn cho ViÖt Nam tham gia vµo c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ kh«ng bÞ thiÖt thßi vÒ kinh tÕ trong quan hÖ bu«n b¸n víi c¸c n­íc cã ký ®iÒu kho¶n ­u ®·i vÒ thuÕ, ®ång thêi vÉn b¶o vÖ ®­îc s¶n xuÊt trong n­íc. ThuÕ trÞ gi¸ gia t¨ng: ThuÕ trÞ gi¸ gia t¨ng lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu ._.n hîp ph¸p vµ quan träng cña c¸c thµnh viªn ®ang ph¸t triÓn. D­íi gi¸c ®é ph¸p lý, ViÖt Nam cã thÓ ®­îc h­ëng nh÷ng ®·i ngé ®Æc biÖt vµ kh¸c biÖt vÒ trî cÊp dµnh cho n­íc ®ang ph¸t triÓn khi trë thµnh viªn cña WTO. Do ®ã ViÖt Nam cã thÓ nghiªn cøu kinh nghiÖm cña c¸c n­íc kh¸c ®Ó sö dông hiÖu qu¶ c¸c biÖn ph¸p trî cÊp nh»m hç trî c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Ngoµi ra, c¸c biÖn ph¸p trî cÊp mang tÝnh phæ biÕn vµ Ýt bãp mÐo th­¬ng m¹i nh­ hç trî nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, n©ng cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ ®¸p øng tiªu chuÈn m«i tr­êng, hç trî vÒ h¹ tÇng n«ng nghiÖp,v.v... ®­îc WTO cho phÐp ¸p dông mµ kh«ng bÞ hµnh ®éng ®èi kh¸ng cÇn ®­îc tÝch cùc vËn dông v× cã thÓ cã t¸c dông gi¸n tiÕp hç trî s¶n xuÊt néi ®Þa n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh. 3.9- ThuÕ thêi vô ThuÕ thêi vô lµ h×nh thøc ¸p dông c¸c møc thuÕ nhËp khÈu kh¸c nhau cho cïng mét s¶n phÈm tuïy thuéc vµo thêi gian chÞu thuÕ cña s¶n phÈm. VÝ dô ë ViÖt Nam, vô mïa cam b¾t ®Çu tõ th¸ng 8 ®Õn cuèi th¸ng 11. Vµo chÝnh mïa cam (tõ th¸ng 8 ®Õn th¸ng 11), cam thu ho¹ch trong n­íc nhiÒu, ViÖt Nam ¸p dông møc thuÕ suÊt nhËp khÈu cho cam lµ 20%. Ngoµi thêi gian nµy, nhu cÇu tiªu thô trong n­íc vÉn lín trong khi s¶n xuÊt kh«ng ®ñ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu, ViÖt Nam qui ®Þnh møc thuÕ suÊt nhËp khÈu cam lµ 0%. Theo HiÖp ®Þnh n«ng nghiÖp, ph¶i thuÕ hãa tÊt c¶ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cho c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp. Do ®ã, ¸p dông thuÕ thêi vô võa ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña HiÖp ®Þnh võa t¨ng tÝnh linh ho¹t cña c«ng cô thuÕ cho mÆt hµng chÞu thuÕ thêi vô. 3.10- H¹n ng¹ch thuÕ quan Mét c«ng cô phæ biÕn kh¸c ®­îc dïng ®Ó h¹n chÕ l­îng hµng hãa nhËp khÈu lµ h¹n ng¹ch thuÕ quan. §©y lµ c¬ chÕ cho phÐp duy tr× møc thuÕ suÊt thÊp ®èi víi l­îng hµng nhËp khÈu n»m trong ph¹m vi h¹n ng¹ch vµ møc thuÕ suÊt cao h¬n ®èi víi l­îng hµng nhËp khÈu v­ît qu¸ h¹n ng¹ch. Thùc tiÔn ¸p dông trªn thÕ giíi cho thÊy h¹n ng¹ch thuÕ quan lµ mét ®Æc tr­ng cña th­¬ng m¹i n«ng s¶n. ViÖc sö dông h¹n ng¹ch thuÕ quan g¾n víi hai kh¸i niÖm tiÕp cËn hiÖn t¹i vµ tiÕp cËn tèi thiÓu. Sau xãa bá c¸c hµng rµo phi thuÕ vµ chuyÓn chøc n¨ng b¶o hé sang thuÕ quan (thuÕ hãa c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ) ®èi víi mét n«ng s¶n cô thÓ, c¸c n­íc thµnh viªn WTO ph¶i cam kÕt më cöa thÞ tr­êng ë møc tiÕp cËn thÞ tr­êng hiÖn t¹i cho s¶n phÈm ®ã. Møc nµy Ýt nhÊt ph¶i t­¬ng ®­¬ng víi l­îng nhËp khÈu trung b×nh cña giai ®o¹n c¬ së 1986- 1989 t¹i møc thuÕ tr­íc khi thuÕ hãa. Riªng ®èi víi c¸c n­íc gia nhËp sau giai ®o¹n c¬ së cã thÓ lµ ba n¨m gÇn nhÊt tuú theo thêi ®µm ph¸n. §èi víi s¶n phÈm ®· ®­îc thuÕ hãa nh­ng v× mét lý do nµo ®ã tr­íc ®Êy ch­a cã nhËp khÈu th× ¸p dông møc tiÕp cËn tèi thiÓu. Trong tr­êng hîp nµy, s¶n phÈm ®ã ®­îc nhËp khÈu víi khèi l­îng Ýt nhÊt lµ 3% l­îng tiªu dïng néi ®Þa. Sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh (5 n¨m) møc tiÕp cËn thÞ tr­êng sÏ ®­îc më réng lªn 5%. HiÖn t¹i ViÖt Nam ch­a ¸p dông biÖn phÊp nµy song ®ang x©y dùng kÕ ho¹ch cô thÓ cho viÖc ¸p dông trong t­¬ng lai. 3.11- Tù vÖ ®Æc biÖt BiÖn ph¸p tù vÖ ®Æc biÖt ®­îc qui ®Þnh trong ®iÒu V cña HiÖp ®Þnh N«ng nghiÖp. Theo ®ã nÕu mét n«ng s¶n cña mét n­íc ®· ®­îc thuÕ hãa vµ b¶o l­u ®­îc ®iÒu kho¶n tù vÖ ®Æc biÖt trong biÓu cam kÕt quèc gia th× n­íc ®ã cã thÓ sö dông quyÒn tù vÖ ®Æc biÖt khi l­îng nhËp khÈu v­ît qu¸ l­îng giíi h¹n hoÆc khi gi¸ nhËp khÈu gi¶m xuèng d­íi møc gi¸ giíi h¹n. Víi vai trß tù vÖ biÖn ph¸p nµy cho phÐp ®¸nh thuÕ nhËp khÈu bæ sung ®èi víi hµng hãa nhËp khÈu. Tuy nhiªn khi ®iÒu kiÖn cho phÐp, mét n­íc thµnh viªn WTO cã thÓ ¸p dông biÖn ph¸p tù vÖ ®Æc biÖt mµ kh«ng cÇn tiÕn hµnh bÊt kú ®iÒu tra nµo chøng tá ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc bÞ tæn th­¬ng hoÆc ®e däa bÞ tæn th­¬ng. ViÖt Nam trong t­¬ng lai cã ®­îc ¸p dông tù vÖ ®Æc biÖt hay kh«ng hoµn toµn phô thuéc vµo kÕt qu¶ ®µm ph¸n gia nhËp WTO. 3.12- C¸c biÖn ph¸p liªn quan tíi m«i tr­êng VÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng ®ang vµ sÏ lµ mét chñ ®Ò næi bËt liªn quan tíi nhiÒu lÜnh vùc cña quan hÖ quèc tÕ, trong ®ã cã th­¬ng m¹i. Mçi mét quèc gia ®Òu cã chÝnh s¸ch riªng liªn quan tíi b¶o vÖ m«i tr­êng. Thùc tÕ cho thÊy viÖc sö dông c¸c biÖn ph¸p liªn quan tíi m«i tr­êng nh­ mét hµng rµo phi thuÕ quan sÏ lµ mét xu h­íng míi trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ViÖt Nam nªn nghiªn cøu ®Ó cã thÓ khai th¸c tèt hµng rµo phi thuÕ quan nµy khi cÇn b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, ®ång thêi cã thÓ ®­a ra c¨n cø x¸c ®¸ng b¸c bá nh÷ng biÖn ph¸p viÖn lý do b¶o vÖ m«i tr­êng ®Ó h¹n chÕ nhËp khÈu hµng ViÖt Nam. KÕt luËn Nh©n lo¹i ®ang ®øng tr­íc ng­ìng cöa thÕ kû XXI. C¸c quèc gia d©n téc ®ang chuÈn bÞ hµnh trang cho mét kû nguyªn míi mµ mét trong c¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n lµ xu h­íng hîp t¸c, liªn kÕt gi÷a c¸c quèc gia ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ vµ m«i tr­êng. Ngµy nay trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña m×nh, c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®ang tõng b­íc t¹o lËp nªn c¸c mèi quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng nh»m tõng b­íc tham gia vµo c¸c liªn kÕt kinh tÕ víi nhiÒu møc ®é kh¸c nhau, ®em l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho mçi bªn. Tuy nhiªn, do nhu cÇu liªn kÕt kinh tÕ, tù do ho¸ th­¬ng m¹i ®ßi hái c¸c n­íc dÇn dÇn xo¸ bá c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan g©y c¶n trë ®Õn th­¬ng m¹i quèc tÕ . Nh­ng do nhiÒu nguyªn nh©n, ®Æc biÖt lµ do tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng ®ång ®Òu, c¸c n­íc vÉn duy tr× c¸c rµo c¶n th­¬ng m¹i nh»m b¶o hé nÒn s¶n xuÊt néi ®Þa. Bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p b¶o hé b»ng thuÕ quan, rÊt nhiÒu hµng rµo phi thuÕ quan ra ®êi. Møc ®é cÇn thiÕt vµ lý do s©u xa dÉn ®Õn viÖc b¶o hé s¶n xuÊt néi ®Þa còng kh¸c nhau khiÕn cho c¸c hµng rµo phi thuÕ quan cµng trë nªn ®a d¹ng. §èi víi nh÷ng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, ®èi t­îng b¶o hé chñ yÕu lµ nh÷ng ngµnh cã n¨ng lùc c¹nh tranh thÊp h¬n so víi c¸c ngµnh kh¸c. MÆc dï kh«ng chiÕm tû träng ®¸ng kÓ trong nÒn kinh tÕ, nh­ng lùc l­îng lao ®éng trong ngµnh nµy l¹i cã søc m¹nh chÝnh trÞ ®¸ng kÓ buéc c¸c chÝnh ®¶ng ®­îc hä hËu thuÉn ph¶i ®Æc bÞªt quan t©m ®Õn lîi Ých cña hä. Trong khi ®ã, ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, ®èi t­îng cña b¶o hé l¹i lµ c¸c ngµnh s¶n xuÊt quan träng tuy cßn non trÎ, nh­ng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn trong t­¬ng lai. V× thÕ, nÕu kh«ng cã biÖn ph¸p b¶o hé ®óng ®¾n th× nh÷ng ngµnh nµy sÏ kh«ng thÓ tån t¹i tr­íc sù c¹nh tranh gay g¾t cña hµng nhËp khÈu. §èi víi ViÖt Nam, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ qu¸ tr×nh tÊt yÕu trªn con ®­êng thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, phôc vô ®¾c lùc cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong qu¸ tr×nh ®ã, chóng ta võa cã nh÷ng thuËn lîi, võa ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nh÷ng th¸ch thøc nghiÖt ng·, mµ ch×a kho¸ më ra thµnh c«ng, v­ît lªn tÊt c¶ trë ng¹i lµ søc c¹nh tranh cña hµng hãa, dÞch vô vµ n¨ng lùc s¸ng t¹o cña doanh nghiÖp. Lµ ®éng lùc cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c¸c nhµ doanh nghiÖp ViÖt Nam, c¶ s¶n xuÊt vµ kinh doanh cÇn cã nhËn thøc ®óng ®¾n, ®Ó cã chiÕn l­îc cô thÓ tham gia, khai th¸c lîi thÕ cña qu¸ tr×nh nµy phôc vô cho s¶n xuÊt vµ kinh doanh v­¬n ra thÞ tr­êng quèc tÕ cña ®¬n vÞ m×nh. CÇn biÕn c¸c cam kÕt quèc tÕ thµnh ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng cña tõng ®¬n vÞ. Ph¸t huy néi lùc, kÕt hîp chÆt chÏ s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Kh«ng ngõng ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng c­êng søc c¹nh tranh ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Phô lôc sè 01A DANH MôC HµNG Hãa CÊM XUÊT KHÈU, CÊM NHËP KHÈU THêI Kú 2001 - 2005 (KÌm theo Th«ng t­ sè: 11/2001/TT-BTM ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Bé Th­¬ng m¹i). ---------------- i. HµNG CÊM XUÊT KHÈU : M« t¶ hµng hãa Thêi h¹n ¸p dông 1 Vò khÝ, ®¹n d­îc, vËt liÖu næ (trõ vËt liÖu næ c«ng nghiÖp), trang thiÕt bÞ kü thuËt qu©n sù. 2001 - 2005 2 §å cæ. 2001 - 2005 3 C¸c lo¹i ma tuý. 2001 - 2005 4 C¸c lo¹i hãa chÊt ®éc. 2001 - 2005 5 Gç trßn, gç xÎ tõ gç rõng tù nhiªn trong n­íc; cñi, than lµm tõ gç hoÆc cñi, cã nguån gèc tõ gç rõng tù nhiªn trong n­íc. 2001 - 2005 6 §éng vËt hoang d· vµ ®éng thùc vËt quý hiÕm tù nhiªn. 2001 - 2005 7 C¸c lo¹i m¸y m· chuyªn dông vµ c¸c ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm mËt m· sö dông trong ph¹m vi b¶o vÖ bÝ mËt Nhµ n­íc. 2001 - 2005 II. HµNG CÊM NHËP KHÈU : M« t¶ hµng hãa Thêi h¹n ¸p dông 1 Vò khÝ, ®¹n d­îc, vËt liÖu næ (trõ vËt liÖu næ c«ng nghiÖp theo quy ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ t¹i v¨n b¶n sè 1535/CP-KTTH ngµy 28 th¸ng 12 n¨m 1998 cña ChÝnh phñ), trang thiÕt bÞ kü thuËt qu©n sù. 2001 - 2005 2 C¸c lo¹i ma tuý. 2001 – 2005 3 C¸c lo¹i ho¸ chÊt ®éc. 2001 – 2005 4 S¶n phÈm v¨n ho¸ ®åi truþ, ph¶n ®éng; ®å ch¬i trÎ em cã ¶nh h­ëng xÊu ®Õn gi¸o dôc nh©n c¸ch vµ trËt tù, an toµn x· héi. 2001 – 2005 5 Ph¸o c¸c lo¹i (trõ ph¸o hiÖu c¸c lo¹i cho an toµn hµng h¶i vµ nhu cÇu kh¸c theo quy ®Þnh riªng cña Thñ t­íng ChÝnh phñ t¹i v¨n b¶n sè 1383/CP-KTTH ngµy 23 th¸ng 11 n¨m 1998). 2001 – 2005 6 Thuèc l¸ ®iÕu, x× gµ vµ c¸c d¹ng thuèc l¸ thµnh phÈm kh¸c. 2001 – 2005 7 Hµng tiªu dïng ®· qua sö dông, bao gåm c¸c nhãm hµng :- Hµng dÖt may, giµy dÐp, quÇn ¸o Hµng ®iÖn tö Hµng ®iÖn l¹nh Hµng ®iÖn gia dông Hµng trang trÝ néi thÊt Hµng gia dông b»ng gèm, sµnh sø, thuû tinh, kim lo¹i, nhùa, cao su, chÊt dÎo vµ chÊt liÖu kh¸c. Danh môc hµng hãa cô thÓ theo Phô lôc sè 01B. 2001 – 2005 8 Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i tay l¸i nghÞch (kÓ c¶ d¹ng th¸o rêi vµ d¹ng ®· ®­îc chuyÓn ®æi tay l¸i tr­íc khi nhËp khÈu vµo ViÖt Nam), trõ c¸c lo¹i ph­¬ng tiÖn chuyªn dïng, ho¹t ®éng trong ph¹m vi hÑp, gåm: xe cÇn cÈu; m¸y ®µo kªnh r·nh; xe quÐt ®­êng, tíi ®­êng; xe chë r¸c vµ chÊt th¶i sinh ho¹t; xe thi c«ng mÆt ®­êng; xe chë kh¸ch trong s©n bay vµ xe n©ng hµng trong kho, c¶ng. 2001 – 2005 9 VËt t­, ph­¬ng tiÖn ®· qua sö dông, gåm : M¸y, khung, s¨m, lèp, phô tïng, ®éng c¬ ®· qua sö dông cña « t«, m¸y kÐo vµ xe hai b¸nh, ba b¸nh g¾n m¸y; §éng c¬ ®èt trong ®· qua sö dông cã c«ng suÊt tõ 30CV trë xuèng; c¸c lo¹i m¸y ®· qua sö dông g¾n ®éng c¬ ®èt trong cã c«ng suÊt tõ 30CV trë xuèng; Khung gÇm ®· qua sö dông cã g¾n ®éng c¬ ®· qua sö dông; khung gÇm ®· qua sö dông cã g¾n ®éng c¬ míi; khung gÇm míi cã g¾n ®éng c¬ ®· qua sö dông; Xe ®¹p ®· qua sö dông; Xe hai b¸nh, ba b¸nh g¾n m¸y ®· qua sö dông; ¤ t« cøu th­¬ng ®· qua sö dông; ¤ t« vËn chuyÓn hµnh kh¸ch tõ 16 chç ngåi trë xuèng (bao gåm c¶ lo¹i võa chë kh¸ch võa chë hµng, khoang chë kh¸ch vµ chë hµng chung trong mét cabin), lo¹i ®· qua sö dông; ¤ t« vËn chuyÓn hµnh kh¸ch trªn 16 chç ngåi, lo¹i ®· qua sö dông mµ thêi gian tõ n¨m s¶n xuÊt ®Õn n¨m nhËp khÈu v­ît qu¸ 5 n¨m (vÝ dô: n¨m 2001 chØ nhËp khÈu lo¹i s¶n xuÊt tõ n¨m 1996 trë l¹i ®©y); ¤ t« vËn chuyÓn hµng hãa cã søc chë díi 5 tÊn (bao gåm c¶ lo¹i võa chë hµng võa chë kh¸ch cã khoang chë hµng vµ khoang chë kh¸ch kh«ng chung trong mét cabin; xe chë r¸c vµ chÊt th¶i sinh ho¹t; xe vËn chuyÓn hµng hãa cã cÇn cÈu ®Ó tù xÕp hµng lªn xe; xe vËn chuyÓn hµng hãa cã thiÕt bÞ tù ®æ; xe cã g¾n thïng chë chÊt láng, chÊt khÝ; xe l¹nh; xe b¶o «n), lo¹i ®· qua sö dông mµ thêi gian tõ n¨m s¶n xuÊt ®Õn n¨m nhËp khÈu v­ît qu¸ 5 n¨m (vÝ dô: n¨m 2001 chØ nhËp khÈu lo¹i s¶n xuÊt tõ n¨m 1996 trë l¹i ®©y). 2001 – 2005 10 S¶n phÈm, vËt liÖu cã chøa ami¨ng thuéc nhãm amphibole. 2001 – 2005 11 C¸c lo¹i m¸y m· chuyªn dông vµ c¸c ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm mËt m· sö dông trong ph¹m vi b¶o vÖ bÝ mËt Nhµ n­íc. 2001 – 2005 Phô lôc sè 02 DANH MôC HµNG HÃA XUÊT KHÈU, NHËP KHÈU THEO GIÊY PHÐP CñA Bé TH¦¥NG M¹I THêI Kú 2001 - 2005 (KÌm theo Th«ng t sè: 11/2001/TT-BTM ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Bé Th­¬ng m¹i). _______ I.HµNG XUÊT KHÈU M« t¶ hµng hãa Thêi h¹n ¸p dông  1 Hµng dÖt may xuÊt khÈu theo h¹n ng¹ch mµ ViÖt Nam tho¶ thuËn víi n­íc ngoµi, Bé Th­¬ng m¹i sÏ c«ng bè cho tõng thêi kú. 2001 – 2005 2 Hµng cÇn kiÓm so¸t xuÊt khÈu theo quy ®Þnh cña ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia, Bé Th­¬ng m¹i sÏ c«ng bè cho tõng thêi kú. 2001 – 2005 II. HµNG NHËP KHÈU: M« t¶ hµng hãa Thêi h¹n ¸p dông 1 Hµng cÇn kiÓm so¸t nhËp khÈu theo quy ®Þnh cña ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia, Bé Th­¬ng m¹i sÏ c«ng bè cho tõng thêi kú. 2001 - 2005 2 Xi m¨ng poãc-l¨ng, ®en vµ tr¾ng: - Xi m¨ng tr¾ng: + Tiªu chuÈn : TCVN 5691: 2000 + M· sè : 2523 21 00 - Xi m¨ng ®en: + Tiªu chuÈn : TCVN 2682: 1999 (xi m¨ng poãc-l¨ng)TCVN 6260: 1997 (xi m¨ng poãc-l¨ng hçn hîp) + M· sè : 2523 29 10 §Õn ngµy 31/12/2002 3 KÝnh tÊm x©y dùng: Tiªu chuÈn: TCVN 5776: 1993 - KÝnh tr¾ng ph¼ng cã ®é dÇy tõ 1,5mm ®Õn 12mm: M· sè : 7004 90 90; 7005 29 90 - KÝnh mµu trµ tõ 5mm ®Õn 12mm; kÝnh mµu xanh ®en tõ 3mm ®Õn 6mm: M· sè 7004 20 90; 7005 21 90. §Õn ngµy 31/12/2001 4 Mét sè chñng lo¹i thÐp x©y dùng: Tiªu chuÈn chÊt l­îng chñng lo¹i thÐp trong n­íc s¶n xuÊt: ThÐp cuén: TCVN 1765-75; TCVN 1651-85;GOST 380-94; GOST 5781-82; JIS G3112 (1987). ThÐp thanh trßn tr¬n: TCVN 1765-75; TCVN 1651-85;GOST 380-94; GOST 5781-82; JIS G3112 (1987);BS 4449:1997; AS 1302-1991. ThÐp thanh v»n: TCVN 6285:1997 (ISO6935-2:1991); GOST 380-94;GOST 5781-82; ASTM A615/A615M; ASTM A706/A706M;BS 4449:1997; AS 1320-1991; JIS G3112(1987). ThÐp h×nh: + ThÐp gãc ®Òu : TCVN 1656-85; 1656-93 + ThÐp ch÷ I : TCVN 1655-75 + ThÐp ch÷ U : 1654-75. §Õn ngµy 31/12/2001 - ThÐp trßn tr¬n vµ gai (®èt, v»n, g©n, xo¾n) d¹ng cuén, cã ®­êng kÝnh ®Õn 40mm: M· sè: 7213 10 10, 7213 10 20, 7213 91 00, 72 13 99 00. - ThÐp trßn tr¬n vµ gai (®èt, v»n, g©n, xo¾n) d¹ng c©y, cã ®­êng kÝnh ®Õn 40mm: M· sè: 7214 10 20, 7214 20 20, 7214 91 00, 7214 99 00. ThÐp gãc cã chiÒu cao díi 80mmM· sè: 7216 21 00. ThÐp gãc cã chiÒu cao tõ 80 125mmM· sè: 7216 40 10, 7216 50 10. -C¸c lo¹i thÐp h×nh d¹ng U, I, H cã chiÒu cao díi 80mm M· sè: 7216 10 00. - C¸c lo¹i thÐp U cã chiÒu cao tõ 80 140mm M· sè: 7216 31 10. - C¸c lo¹i thÐp I cã chiÒu cao tõ 80 140mm M· sè: 7216 32 10. - C¸c lo¹i thÐp H cã chiÒu cao tõ 80 140mm M· sè: 7216 33 10. 14- C¸c lo¹i èng thÐp hµn ®en tõ 127mm M· sè: 7306 30 91. 14 - C¸c lo¹i èng thÐp hµn m¹ kÏm 115mm M· sè: 7306 90 91. - C¸c lo¹i thÐp l¸ m¹ dµy ®Õn 1,2mm, chiÒu réng díi 1.250mm, chiÒu dµi bÊt kú: ThÐp l¸ m¹ kÏm h×nh lµn sãng (mói)M· sè: 7210 41 10 ThÐp l¸ m¹ kÏm d¹ng ph¼ng M· sè: 7210 49 10 ThÐp l¸ m¹ hîp kim nh«m-kÏm M· sè: 7210 61 10 ThÐp l¸ m¹ mµu M· sè: 7210 69 10. C¸c lo¹i d©y thÐp ®en mÒm, ®en cøng M· sè: 7217 10 D©y m¹ kÏm, M· sè: 7217 20 D©y thÐp gai, M· sè: 7313 00 00 L­íi tr¸ng kÏm, M· sè: 7314 41 00. 5 DÇu thùc vËt tinh chÕ d¹ng láng: Tiªu chuÈn chÊt l­îng: +Free Fatty Acid (FFA) : 0,1 % max(Axid bÐo tù do) +Moisture and Impurities (MNI) : 0,1 % max(Thuû phÇn vµ t¹p chÊt) +Colour (5.25 Inch Lovibond Cell): 3 Red max. §Õn ngµy31/12/2001 DÇu ®Ëu t­¬ng ®· tinh chÕ: M· sè: 1507 90 10. DÇu l¹c ®· tinh chÕ: M· sè: 1508 90 10. DÇu cä vµ c¸c thµnh phÇn cña dÇu cä ®· tinh chÕ d¹ng láng: M· sè: 1511 90 90. DÇu dõa ®· tinh chÕ: M· sè: 1513 19 10. DÇu h¹t võng ®· tinh chÕ: M· sè: 1515 50 90. 6 §­êng tinh luyÖn, ®­êng th«. 2001 - 2005 7 Xe hai b¸nh, ba b¸nh g¾n m¸y nguyªn chiÕc míi 100% vµ bé linh kiÖn l¾p r¸p kh«ng cã ®¨ng ký tû lÖ néi ®Þa ho¸; m¸y, khung xe hai b¸nh, ba b¸nh g¾n m¸y c¸c lo¹i, trõ lo¹i ®i theo bé linh kiÖn ®· ®¨ng ký tû lÖ néi ®Þa ho¸. §Õn ngµy 31/12/2002 8 Ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn hµnh kh¸ch tõ 9 chç ngåi trë xuèng, lo¹i míi 100% (bao gåm c¶ lo¹i võa chë hµnh kh¸ch, võa chë hµng, cã khoang chë hµng vµ khoang chë hµnh kh¸ch chung trong mét cabin). Tiªu chuÈn kü thuËt xe « t« tõ 9 chç ngåi trë xuèng lo¹i míi: BÊt kÓ dung tÝch xi lanh, ®éng c¬ xe (xe « t« c¸c lo¹i), BÊt kÓ lo¹i ®éng c¬ x¨ng hay ®éng c¬ diesel (®¸nh löa b»ng tia löa hay søc nÐn). §Õn ngµy 31/12/2002 Xe cã ®éng c¬ pÝt t«ng ®èt trong ®¸nh löa b»ng tia löa:- Dung tÝch xi lanh kh«ng qu¸ 1.000 cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe M· sè: 8703 21 20. + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe.M· sè: 8703 21 30 - Dung tÝch xi lanh trªn 1.000cc nhng kh«ng qu¸ 1.500 cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe ,M· sè: 8703 22 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 22 30 -Dung tÝch xi lanh trªn 1.500cc nhng kh«ng qu¸ 3.000 cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 23 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 23 30 -Dung tÝch xi lanh trªn 3.000 cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 24 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 24 30 Xe cã ®éng c¬ pÝtt«ng ®èt trong ®¸nh löa b»ng søc nÐn:- Dung tÝch xi lanh kh«ng qu¸ 1.500cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 31 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 31 30 - Dung tÝch xi lanh trªn 1.500cc nhng kh«ng qu¸ 2.500cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 32 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xeM· sè: 8703 32 30 Dung tÝch xi lanh trªn 2.500cc: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 33 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 33 30 C¸c lo¹i xe kh¸c: + Xe chë kh«ng qu¸ 8 ngêi, kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 90 20 + Xe chë 9 ngêi kÓ c¶ l¸i xe, M· sè: 8703 90 30 Phô Lôc sè 03 Danh môc hµng hãa thuéc diÖn qu¶n lý 07 chuyªn ngµnh vµ nguyªn t¾c qu¶n lý (Ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè : 46/2001/Q§-TTg ngµy 04 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng hãa thêi kú 2001- 2005) _____ I- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA Bé N¤NG NGHIÖP Vµ PH¸T TRIÓN N¤NG TH¤N Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý 1 §éng vËt hoang d· vµ ®éng vËt quý hiÕm. CÊm xuÊt khÈu hoÆc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu 2 Thùc vËt rõng quý hiÕm. CÊm xuÊt khÈu hoÆc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu 3 Gièng c©y trång vµ gièng vËt nu«i quý hiÕm. CÊm xuÊt khÈu hoÆc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu Hµng hãa nhËp khÈu 1 Thuèc thó y vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thuèc thó y. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 2 ChÕ phÈm sinh häc dïng trong thó y. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 3 Thuèc b¶o vÖ thùc vËt vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thuèc b¶o vÖ thùc vËt. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 4 Gièng c©y trång, gièng vËt nu«i, c«n trïng c¸c lo¹i. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 5 Thøc ¨n ch¨n nu«i vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thøc ¨n ch¨n nu«i. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 6 Ph©n bãn, lo¹i míi sö dông t¹i ViÖt Nam. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 7 Nguån gen cña c©y trång, vËt nu«i; vi sinh vËt phôc vô nghiªn cøu, trao ®æi khoa häc, kü thuËt. GiÊy phÐp nhËp khÈu  Nguyªn t¾c qu¶n lý : 1. §èi víi hµng hãa xuÊt khÈu theo giÊy phÐp, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n uû quyÒn cÊp giÊy phÐp cho c¸c Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n vµ c¸c Chi côc KiÓm l©m ®Þa Ph­¬ng, trõ trêng hîp ®iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c. 2. Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ban hµnh danh môc c¸c lo¹i gièng c©y trång, gièng vËt nu«i ®­îc tù do xuÊt khÈu ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho tæ chøc, c¸ nh©n xuÊt khÈu sinh vËt c¶nh. 3.Néi dung cña giÊy phÐp kh¶o nghiÖm vµ thêi h¹n kh¶o nghiÖm ®­îc thùc hiÖn theo híng dÉn cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n. C¨n cø kÕt qu¶ kh¶o nghiÖm, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n quyÕt ®Þnh cho phÐp hay kh«ng cho phÐp hµng hãa ®­îc sö dông t¹i ViÖt Nam. Khi ®­îc Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n cho phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, hµng hãa ®­îc nhËp khÈu theo nhu cÇu, kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l­îng, trÞ gi¸, kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu. II- DANH MôC HµNG HÃA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA Bé THñY S¶N 1. Qu¶n lý chuyªn ngµnh cña Bé Thñy s¶n ®­îc thùc hiÖn díi h×nh thøc ban hµnh c¸c danh môc hµng hãa sau ®©y : - Danh môc c¸c loµi thñy s¶n cÊm xuÊt khÈu; - Danh môc c¸c loµi thñy s¶n xuÊt khÈu cã ®iÒu kiÖn; - Danh môc gièng thñy s¶n ®­îc nhËp khÈu th«ng thêng; - Danh môc thøc ¨n nu«i trång thñy s¶n vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thøc ¨n nu«i trång thñy s¶n ®­îc nhËp khÈu th«ng thêng; - Danh môc thuèc, ho¸ chÊt, nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt thuèc vµ ho¸ chÊt sö dông trong nu«i trång thñy s¶n ®­îc nhËp khÈu th«ng thêng. 2. C¸c lo¹i gièng, thøc ¨n, nguyªn liÖu s¶n xuÊt thøc ¨n, thuèc, ho¸ chÊt vµ nguyªn liÖu s¶n xuÊt thuèc, ho¸ chÊt cha cã tªn trong danh môc nhËp khÈu th«ng thêng chØ ®­îc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam khi cã giÊy phÐp nhËp khÈu kh¶o nghiÖm do Bé Thñy s¶n cÊp. Sau thêi gian kh¶o nghiÖm, Bé Thñy s¶n quyÕt ®Þnh bæ sung hay kh«ng bæ sung mÆt hµng cã liªn quan vµo danh môc nhËp khÈu th«ng thêng. Khi ®­îc Bé Thñy s¶n bæ sung vµo danh môc nhËp khÈu th«ng thêng, hµng hãa ®­îc nhËp khÈu theo nhu cÇu, kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l­îng, trÞ gi¸ vµ kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu. III- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA NG¢N HµNG NHµ N¦íC Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý Kh«ng cã. Hµng hãa nhËp khÈu 1 ¤ t« chuyªn dïng chë tiÒn. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 2 M¸y ®a n¨ng ®Õm, ph©n lo¹i, ®ãng bã vµ hñy tiÒn. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 3 Cöa kho tiÒn. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 4 GiÊy in tiÒn. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 5 Mùc in tiÒn. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 6 M¸y Ðp ph«i chèng gi¶ vµ ph«i chèng gi¶ ®Ó sö dông cho tiÒn, ng©n phiÕu thanh to¸n vµ c¸c lo¹i Ên chØ, giÊy tê cã gi¸ kh¸c thuéc ngµnh Ng©n hµng ph¸t hµnh vµ qu¶n lý. ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 7 M¸y in tiÒn (theo tiªu chÝ kü thuËt do Ng©n hµng Nhµ n­íc c«ng bè). ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu 8 M¸y ®óc, dËp tiÒn kim lo¹i (theo tiªu chÝ kü thuËt do Ng©n hµng Nhµ n­íc c«ng bè). ChØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu Nguyªn t¾c qu¶n lý : - Ng©n hµng Nhµ n­íc chØ ®Þnh doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu c¸c lo¹i hµng hãa quy ®Þnh t¹i danh môc nµy vµ chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý sö dông ®óng môc ®Ých. IV- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA TæNG CôC B¦U §IÖN Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý Tem b­u chÝnh, Ên phÈm tem vµ c¸c mÆt hµng tem bu chÝnh. GiÊy phÐp xuÊt khÈu Hµng hãa nhËp khÈu 1 Tem buu chÝnh, Ên phÈm tem vµ c¸c mÆt hµng tem bu chÝnh. GiÊy phÐp nhËp khÈu 2 ThiÕt bÞ ph¸t, thu-ph¸t sãng v« tuyÕn ®iÖn cã b¨ng tÇn sè n»m trong kho¶ng tõ 9KHz ®Õn 400GHz, c«ng suÊt tõ 60mW trë lªn. GiÊy phÐp nhËp khÈu 3 ThiÕt bÞ ra ®a, thiÕt bÞ trî gióp b»ng sãng v« tuyÕn vµ thiÕt bÞ ®iÒu khiÓn xa b»ng sãng v« tuyÕn. GiÊy phÐp nhËp khÈu 4 Tæng ®µi dung l­îng lín vµ nhá, thiÕt bÞ truy nhËp m¹ng sö dông giao diÖn V 5.1 vµ V 5.2. Chøng nhËn hîp chuÈn 5 Tæng ®µi PABX Chøng nhËn hîp chuÈn 6 ThiÕt bÞ truyÒn dÉn. Chøng nhËn hîp chuÈn 7 C¸p sîi quang. Chøng nhËn hîp chuÈn 8 C¸p th«ng tin kim lo¹i. Chøng nhËn hîp chuÈn 9 ThiÕt bÞ ®iÖn tho¹i kh«ng d©y. Chøng nhËn hîp chuÈn 10 ThiÕt bÞ ®Çu cuèi kÕt nèi vµo m¹ng PSTN, ISDN. Chøng nhËn hîp chuÈn 11 M¸y telex. Chøng nhËn hîp chuÈn 12 M¸y fax. Chøng nhËn hîp chuÈn 13 M¸y nh¾n tin. Chøng nhËn hîp chuÈn 14 M¸y ®iÖn tho¹i di ®éng. Chøng nhËn hîp chuÈn 15 M¸y ®iÖn tho¹i thÊy h×nh tèc ®é thÊp. Chøng nhËn hîp chuÈn -GiÊy chøng nhËn hîp chuÈn quy ®Þnh t¹i danh môc nµy cã gi¸ trÞ tèi thiÓu lµ 2 n¨m. Trong thêi gian giÊy chøng nhËn hîp chuÈn cßn hiÖu lùc, hµng hãa ®­îc nhËp khÈu theo c¸c quy ®Þnh cña giÊy chøng nhËn hîp chuÈn, kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l­îng hoÆc trÞ gi¸.  V- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA Bé V¡N HO¸ - TH¤NG TIN ___ Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý 1 HiÖn vËt thuéc c¸c b¶o tµng vµ c¸c di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸ CÊm xuÊt khÈu 2 C¸c lo¹i t­îng phËt vµ ®å thê cóng b»ng mäi chÊt liÖu xuÊt xø tõ nh÷ng n¬i thê tù cña c¸c t«n gi¸o (®×nh, chïa, miÕu, nhµ thê ...) CÊm xuÊt khÈu 3 S¸ch, b¸o, phim ®iÖn ¶nh, phim video, vËt thÓ ®· ghi h×nh, ghi tiÕng hoÆc d÷ liÖu nghe-nh×n kh¸c (CD, VCD, DVD, c¸t-xÐt ...) vµ c¸c v¨n ho¸ phÈm kh¸c thuéc lo¹i cÊm phæ biÕn, lu hµnh t¹i ViÖt Nam. CÊm xuÊt khÈu 4 C¸c lo¹i Ên phÈm (s¸ch, b¸o, t¹p chÝ, tranh, ¶nh, lÞch ...) kh«ng thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña kho¶n 3 trªn ®©y. Hå s¬ nguån gèc 5 T¸c phÈm ®iÖn ¶nh vµ s¶n phÈm nghe-nh×n kh¸c, ®­îc ghi trªn mäi chÊt liÖu vµ kh«ng thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña kho¶n 3 trªn ®©y. Hå s¬ nguån gèc 6 C¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt thuéc c¸c thÓ lo¹i, míi ®­îc s¶n xuÊt, trªn mäi chÊt liÖu nh giÊy, v¶i, lôa, gç, s¬n mµi, ®ång, th¹ch cao ... Hå s¬ nguån gèc Hµng hãa nhËp khÈu 1 C¸c lo¹i Ên phÈm (s¸ch, b¸o, t¹p chÝ, tranh, ¶nh, lÞch ...). Phª duyÖt néi dung 2 T¸c phÈm ®iÖn ¶nh vµ s¶n phÈm nghe-nh×n kh¸c, ghi trªn mäi chÊt liÖu. Phª duyÖt néi dung 3 HÖ thèng chÕ b¶n vµ s¾p ch÷ chuyªn dïng ngµnh in (m¸y quÐt, m¸y kh¾c ph©n mµu, m¸y tr¸ng hiÖn phim vµ b¶n in, thiÕt bÞ t¹o mÉu). GiÊy phÐp nhËp khÈu 4 M¸y in offset, m¸y in flexo, m¸y in èng ®ång, m¸y in gia nhiÖt, m¸y in tampon vµ m¸y in laser mµu. GiÊy phÐp nhËp khÈu  Nguyªn t¾c qu¶n lý 1. C¸c s¶n phÈm nªu t¹i kho¶n 4, 5, 6 phÇn hµng hãa xuÊt khÈu ®­îc phÐp xuÊt khÈu theo nhu cÇu, thñ tôc gi¶i quyÕt t¹i h¶i quan, khi : - §­îc phÐp s¶n xuÊt vµ lu hµnh t¹i ViÖt Nam, hoÆc - Cã giÊy tê chøng minh nguån gèc râ rµng. Bé V¨n ho¸ - Th«ng tin chÞu tr¸ch nhiÖm híng dÉn cô thÓ nguyªn t¾c nµy, kh«ng cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu vµ kh«ng phª duyÖt néi dung, sè l­îng, trÞ gi¸ s¶n phÈm xuÊt khÈu. 2. §èi víi s¶n phÈm nghe - nh×n kh«ng ph¶i t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, Bé V¨n ho¸ - Th«ng tin ñy quyÒn cho c¸c Së V¨n ho¸ - Th«ng tin phª duyÖt néi dung. Ngêi nhËp khÈu cã quyÒn ®Ò nghÞ phª duyÖt néi dung t¹i Së V¨n ho¸ - Th«ng tin nµo thuËn tiÖn. VI- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA Bé Y TÕ _______ Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý Kh«ng cã Hµng hãa nhËp khÈu 1 ChÊt g©y nghiÖn, chÊt híng t©m thÇn, tiÒn chÊt (bao gåm c¶ thuèc thµnh phÈm). CÊm nhËp khÈu hoÆc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu 2 Thuèc thµnh phÈm phßng vµ ch÷a bÖnh cho ngêi, ®· cã sè ®¨ng ký. X¸c nhËn ®¬n hµng nhËp khÈu 3 Thuèc thµnh phÈm phßng vµ ch÷a bÖnh cho ngêi, cha cã sè ®¨ng ký. GiÊy phÐp nhËp khÈu 4 Nguyªn liÖu s¶n xuÊt thuèc, d­îc liÖu, t¸ d­îc, vá nang thuèc, bao b× tiÕp xóc trùc tiÕp víi thuèc. GiÊy phÐp kh¶o nghiÖm 5 Mü phÈm ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn søc khoÎ con ngêi. §¨ng ký l­u hµnh 6 V¾c xin, sinh phÈm miÔn dÞch. GiÊy phÐp nhËp khÈu 7 ThiÕt bÞ y tÕ cã kh¶ n¨ng g©y ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn søc khoÎ con ngêi. CÊm nhËp khÈu hoÆc cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu 8 Ho¸ chÊt, chÕ phÈm diÖt c«n trïng, diÖt khuÈn dïng trong lÜnh vùc gia dông vµ y tÕ. §¨ng ký lu hµnh Nguyªn t¾c qu¶n lý : 1. X¸c nhËn ®¬n hµng nhËp khÈu ph¶i cã hiÖu lùc trong thêi gian tèi thiÓu lµ 24 th¸ng kÓ tõ ngµy ®¬n hµng ®­îc x¸c nhËn. Kh«ng phª duyÖt vµ kh«ng sö dông bÊt cø biÖn ph¸p nµo kh¸c ®Ó h¹n chÕ sè l­îng hoÆc trÞ gi¸ cña hµng hãa khi x¸c nhËn ®¬n hµng. 2. Hµng hãa thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña giÊy phÐp kh¶o nghiÖm ph¶i tu©n thñ néi dung kh¶o nghiÖm vµ thêi h¹n kh¶o nghiÖm theo híng dÉn cña Bé Y tÕ. C¨n cø kÕt qu¶ kh¶o nghiÖm, Bé Y tÕ quyÕt ®Þnh cho phÐp hay kh«ng cho phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam. Khi ®­îc Bé Y tÕ cho phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, hµng hãa ®­îc nhËp khÈu theo nhu cÇu, kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l­îng, trÞ gi¸, kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu hoÆc x¸c nhËn ®¬n hµng nhËp khÈu. 3. Hµng hãa thuéc diÖn ®iÒu chØnh cña biÖn ph¸p ®¨ng ký lu hµnh, khi ®· cã sè ®¨ng ký, ®­îc nhËp khÈu theo nhu cÇu, kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè l­îng, trÞ gi¸, kh«ng ph¶i xin giÊy phÐp nhËp khÈu hoÆc x¸c nhËn ®¬n hµng nhËp khÈu. VII- DANH MôC HµNG HãA THUéC DIÖN QU¶N Lý CHUY£N NGµNH CñA Bé C¤NG NGHIÖP _______ Hµng hãa xuÊt khÈu H×nh thøc qu¶n lý 1 Mét sè chñng lo¹i kho¸ng s¶n hµng hãa. Quy ®Þnh ®iÒu kiÖn hoÆc tiªu chuÈn Hµng hãa nhËp khÈu 1 Ho¸ chÊt ®éc h¹i vµ s¶n phÈm cã ho¸ chÊt ®éc h¹i. Ban hµnh danh môc cÊm nhËp khÈu vµ danh môc nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn 2 Natri hydroxyt (d¹ng láng). Quy ®Þnh tiªu chuÈn 3 Acid clohydric. Quy ®Þnh tiªu chuÈn 4 Acid sulfuaric kü thuËt. Quy ®Þnh tiªu chuÈn 6 Acid sulfuaric tinh khiÕt Quy ®Þnh tiªu chuÈn 5 Acid phosphoric kü thuËt. Quy ®Þnh tiªu chuÈn 7 PhÌn ®¬n tõ hydroxyt nh«m. Quy ®Þnh tiªu chuÈn  Nguyªn t¾c qu¶n lý : Trõ c¸c mÆt hµng cÊm nªu t¹i ®iÓm 1 phÇn hµng hãa nhËp khÈu, ®èi víi c¸c mÆt hµng cßn l¹i Bé C«ng nghiÖp chØ quy ®Þnh ®iÒu kiÖn ®­îc xuÊt khÈu, nhËp khÈu hoÆc tiªu chuÈn kü thuËt cÇn ®¸p øng khi xuÊt khÈu, nhËp khÈu, kh«ng cÊp giÊy phÐp, giÊy x¸c nhËn vµ kh«ng phª duyÖt sè l­îng hoÆc trÞ gi¸ xuÊt khÈu, nhËp khÈu ./. TH¤NG T¦ Söa ®æi bæ sung môc 4 phÇn II Phô lôc sè 02 vÒ mét sè chñng lo¹i thÐp x©y dùng Ban hµnh kÌm theo Th«ng t­ sè 11/2001/TT-BTM ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Bé Th­¬ng m¹i. _______ C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè 46/2001/Q§-TTg ngµy 04 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ qu¶n lý xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng hãa thêi kú 2001 - 2005 vµ c¨n cø Th«ng t sè 11/2001/TT-BTM ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2001 cña Bé Th­ng m¹i híng dÉn thùc hiÖn quyÕt ®Þnh nãi trªn; C¨n cø v¨n b¶n sè 1459/CV-KH§T ngµy 18 th¸ng 4 n¨m 2001 vµ v¨n b¶n sè 1944/CV-KH§T ngµy 21 th¸ng 5 n¨m 2001 cña Bé C«ng nghiÖp vÒ qu¶n lý nhËp khÈu thÐp x©y dùng; Bé Th­¬ng h­íng dÉn cô thÓ nh­ sau: M« t¶ hµng hãa Thêi h¹n ¸p dông 4    Mét sè chñng lo¹i thÐp x©y dùng: 31/12/2001 - ThÐp x©y dùng trßn tr¬n tõ #6 # #40 mm. - ThÐp x©y dùng trßn gai (®èt, v»n, g©n, xo¾n) tõ #10 # #40 mm. - ThÐp gãc ®Òu (V), gãc lÖch (L) 20 # 125 mm. - C¸c lo¹i thÐp h×nh d¹ng C (U), I, H tõ 140 mm trë xuèng. - C¸c lo¹i thÐp èng hµn: ®en, m¹ kÏm tõ #14 # #115 mm. - ThÐp l¸ m¹ kÏm ph¼ng, dµy tõ 0,25 - 0,55 mm, chiÒu dµi ®Õn 3.500 mm; thÐp l¸ m¹ kÏm d¹ng mói; thÐp l¸ m¹ mµu d¹ng mói. - C¸c lo¹i d©y thÐp thêng: ®en mÒm, ®en cøng, d©y m¹ kÏm, d©y thÐp gai vµ líi B40. Tµi LiÖu tham kh¶o B¸o c¸o vÒ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan vµ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam, 1999 - VCCI. Gi¸o tr×nh: “ Quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ”, 1997 - GS. PTS T« Xu©n D©n- PTS. Vò ChÝ Léc Gi¸o tr×nh: “Kinh tÕ Ngo¹i th­¬ng”, 1997 “Héi nhËp kinh tÕ, th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam vµo kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi”, Tµi liÖu nghiªn cøu cÊp bé, 2002 - TS. NguyÔn Phóc Khanh - ThS. NguyÔn Quang Minh - ThS. Bïi ThÞ Lý - CN. NguyÔn Quang HiÖp http:// www.cpv.org.vn/tccs/so05-2k/nhc-nka-asean10/ T¹p chÝ Th­¬ng m¹i - sè 14/2002Bµi: “§éc quyÒn h¹n chÕ t¸c dông cña b¶o hé” - Vò Trung §Ýnh T¹p chÝ Th­¬ng m¹i - sè 18/2002 - sè19/2002 Bµi: “Hµng rµo phi thuÕ quan - c¸c rµo c¶n ®èi víi th­¬ng m¹i quèc tÕ” - NguyÔn Thanh H­ng - NguyÔn ThÞ Thanh Thuû T¹p chÝ Th­¬ng m¹i - Sè 21/2002Bµi: “§Êu tranh víi rµo c¶n chèng b¸n ph¸ gi¸” “ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ” - Nxb ChÝnh trÞ 2000 ._.