Hạn chế rủi ro trong phương thức thanh toán tín dụng chứng từ tại Sở giao dịch I - Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt Nam

PhÇn më ®Çu TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Ngµy nay, trong xu thÕ quèc tÕ ho¸, toµn cÇu ho¸ cña nh©n lo¹i, ho¹t ®éng kinh tÕ quèc tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ chiÕm mét vÞ trÝ quan träng ®Æc biÖt trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña n­íc ta. Víi t­ c¸ch lµ chÊt xóc t¸c cho sù ph¸t triÓn cña th­¬ng m¹i quèc tÕ, c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ còng kh«ng ngõng ®­îc më réng vµ ph¸t triÓn. Song, khi th­¬ng m¹i quèc tÕ cµng ph¸t triÓn th× mèi quan hÖ gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n cµng trë nªn ®a d¹ng vµ phøc t¹p. §iÒu nµy ®ång nghÜa víi nguy c¬ rñi ro ngµy cµng cao trong bu«n b¸n quèc tÕ nãi chung vµ thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng. B»ng chøng lµ nÕu nh×n l¹i c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam trong thêi gian qua, ®iÒu lµm chóng ta kh«ng khái lo ng¹i lµ nh÷ng con sè thiÖt h¹i ®¸ng kÓ trong nghiÖp vô thanh to¸n hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu theo ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. NÕu xÐt trong c¶ nÒn kinh tÕ, hµng n¨m rñi ro trong ph­¬ng thøc nµy cã thÓ lªn tíi hµng tr¨m triÖu USD, ®e däa sù an toµn trong kinh doanh cña c¶ ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp. Trong khi ®ã, víi sù non trÎ vµ cßn Ýt kinh nghiÖm thùc tÕ trong thanh to¸n quèc tÕ, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam nãi chung vµ Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam nãi riªng ®ang gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc ®èi phã víi xu thÕ héi nhËp ng©n hµng khu vùc vµ quèc tÕ còng nh­ t×nh h×nh c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t. Do vËy, viÖc hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ cô thÓ lµ nghiªn cøu vµ phßng tr¸nh c¸c rñi ro trong thanh to¸n quèc tÕ lµ mét trong c¸c mèi quan t©m hÕt søc cÊp b¸ch vµ th­êng xuyªn cña mçi ng©n hµng. Sau mét thêi gian häc tËp vµ nghiªn cøu, t«i ®· m¹nh d¹n chän ®Ò tµi khãa luËn tèt nghiÖp lµ: }Mét sè gi¶i ph¸p h¹n chÕ rñi ro trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam~ còng chØ víi môc ®Ých lµm s¸ng tá vÞ trÝ, vai trß cña ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ trong nÒn kinh tÕ, luËn gi¶i cã tÝnh hÖ thèng c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn, c¸c ­u nh­îc ®iÓm vµ nguyªn nh©n g©y ra rñi ro trong ph­¬ng thøc thanh to¸n nµy. Tõ ®ã ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ h¹n chÕ rñi ro trong thanh to¸n quèc tÕ nãi chung vµ thanh to¸n tÝn dông chøng tõ nãi riªng. §èi t­îng nghiªn cøu §©y lµ ®Ò tµi tËp trung nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò chung nhÊt vÒ c¸c rñi ro trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ vµ nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó h¹n chÕ rñi ro ®ã. Ph¹m vi nghiªn cøu Víi ph¹m vi cña mét kho¸ luËn, t«i còng chØ xin tËp trung nghiªn cøu vµ tr×nh bµy c¸c c¬ së lý luËn theo th«ng lÖ quèc tÕ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n tÝn dông chøng tõ, thùc tiÔn vÒ ho¹t ®éng nµy t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y (tõ n¨m 1999 ®Õn 2002). Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó nghiªn cøu vµ cho ra ®êi s¶n phÈm cã hiÖu qu¶, t«i ®· sö dông tËp hîp c¸c ph­¬ng ph¸p nh­ duy vËt biÖn chøng, ph©n tÝch, tæng hîp, thèng kª, so s¸nh... cïng víi viÖc tham kh¶o c¸c s¸ch, tµi liÖu trong vµ n­íc ngoµi cã liªn quan. KÕt cÊu cña kho¸ luËn Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, kho¸ luËn nµy cã bè côc nh­ sau: Ch­¬ng I: Rñi ro vµ c¸c rñi ro trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng rñi ro trong thanh to¸n tÝn dông chøng tõ t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p kiÕn nghÞ nh»m h¹n chÕ rñi ro trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam. Ch­¬ng I Rñi ro vµ c¸c rñi ro trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. I. Kh¸i niÖm vÒ rñi ro vµ ph©n lo¹i KÓ tõ ®¹i héi §¶ng VI - n¨m 1986, víi chñ tr­¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ më cöa nh»m nhanh chãng ®­a nÒn kinh tÕ n­íc ta héi nhËp víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, quan hÖ th­¬ng m¹i gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc ®ang kh«ng ngõng t¨ng lªn. H»ng n¨m, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu ë n­íc ta ®¹t b×nh qu©n kho¶ng tõ 15 ®Õn 18 tû USD (n¨m 1997 ®¹t kho¶ng 20 tû USD) trong ®ã ­íc tÝnh ®Õn 90% sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông. Qua ®ã cã thÓ thÊy ®­îc r»ng nhê vµo tÝnh ­u viÖt cña m×nh, ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ ®· ®­îc sö dông réng r·i vµ ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ trong viÖc t¹o ra nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ nãi trªn. V× vËy, nÕu mét doanh nghiÖp míi vµo nghÒ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cÇn mét lêi khuyªn cña ng©n hµng trong thanh to¸n th× lêi khuyªn ®ã sÏ lµ: "h·y chän ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ ®Ó ®¶m b¶o QuyÒn vµ NghÜa vô cña c¶ hai phÝa: ng­êi b¸n giao hµng sÏ ®­îc tr¶ tiÒn, ng­êi mua tr¶ tiÒn ®­îc quyÒn nhËn hµng, trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c cña UCP 500". Tuy nhiªn, do chóng ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ míi lµm quen víi c¸c giao dÞch kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng trong khi ®èi t¸c lµ c¸c nhµ bu«n chuyªn nghiÖp n­íc ngoµi ®· cã kinh nghiÖm hµng tr¨m n¨m nªn kh«ng tr¸nh khái nhiÒu bì ngì, sai lÇm dÉn ®Õn nh÷ng thiÖt h¹i nghiªm träng. Thªm vµo ®ã, ®éi ngò chuyªn gia giái thuéc c¸c lÜnh vùc liªn quan cßn thiÕu do c«ng t¸c gi¸o dôc, ®µo t¹o ch­a kÞp ®¸p øng yªu cÇu. Kh©u yÕu nhÊt hiÖn nay lµ kh«ng Ýt gi¸m ®èc vµ c¸n bé chñ chèt cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ch­a sö dông thµnh th¹o ngo¹i ng÷ khi ®µm ph¸n. Theo ®iÒu tra gÇn ®©y, cã tíi 70 % sè gi¸m ®èc doanh nghiÖp võa vµ nhá ch­a qua ®µo t¹o chÝnh quy vÒ nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng. ChÝnh v× sù thiÕu hôt kÓ trªn mµ rñi ro lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. Rñi ro trong thanh to¸n nãi chung vµ trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ nãi riªng rÊt ®a d¹ng, cã thÓ xuÊt ph¸t tõ phÝa kh¸ch hµng còng cã thÓ tõ phÝa c¸c ng©n hµng. Kh¸i niÖm Khi ®Ò cËp ®Õn rñi ro, mäi ng­êi hay quan ®ã lµ nh÷ng ®iÒu kh«ng tèt lµnh, tæn thÊt hay thËm chÝ thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt v« h×nh hay h÷u h×nh x¶y ra ngoµi dù kiÕn do nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan hay kh¸ch quan. Ta cã thÓ ®Þnh nghÜa rñi ro nh­ sau: Trong cuéc sèng hµng ngµy, trong ho¹t ®éng kinh tÕ cña con ng­êi th­êng cã nh÷ng tai häa, tai n¹n, sù cè bÊt ngê, ngÉu nhiªn x¶y ra g©y thiÖt h¹i vÒ ng­êi vµ tµi s¶n. Nh÷ng tai n¹n, tai häa, sù cè x¶y ra mét c¸ch bÊt ngê ngÉu nhiªn nh­ vËy ®­îc gäi lµ rñi ro. §Ó ®èi phã víi c¸c lo¹i rñi ro kh«ng l­êng tr­íc ®­îc ®ã, con ng­êi ®· cè g¾ng t×m kiÕm mäi ph­¬ng c¸ch ®Ó phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro. Tõ biÖn ph¸p kh«ng thùc hiÖn nh÷ng viÖc lµm qu¸ m¹o hiÓm, chó ý ®Õn nh÷ng quy t¾c vÒ an toµn lao ®éng, c¸c chuÈn mùc trong kinh tÕ... thËm chÝ lËp ra nh÷ng quü dù phßng ®Ó dù tr÷ mét kho¶n tiÒn nµo ®ã nh»m bï ®¾p nh÷ng rñi ro cã thÓ gÆp ph¶i. TÊt c¶ nh÷ng hµnh ®éng ®ã nh»m mét môc ®Ých duy nhÊt lµ cè g¾ng h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a vµ phßng tr¸nh c¸c lo¹i rñi ro ®Ó mäi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh ®­îc diÔn ra tèt ®Ñp. Trong thanh to¸n quèc tÕ còng vËy, tuy lµ ho¹t ®éng mang ®Õn cho ng©n hµng th­¬ng m¹i nhiÒu lîi Ých, nh­ng cã thÓ nãi lîi Ých ®ã ®ång hµnh víi rñi ro. Ng­êi ta ®Þnh nghÜa rñi ro trong thanh to¸n quèc tÕ lµ: Rñi ro trong thanh to¸n quèc tÕ lµ nh÷ng hiÖn t­îng kh¸ch quan cã liªn quan vµ lµm ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. Nã do c¸c nguyªn nh©n ph¸t sinh tõ quan hÖ gi÷a c¸c bªn tham gia quan hÖ thanh to¸n quèc tÕ (nhµ nhËp khÈu, nhµ xuÊt khÈu, ng©n hµng, c¸c tæ chøc, c¸ nh©n vµ c¸c t¸c nh©n trung gian...) hoÆc do c¸c nh©n tè kh¸ch quan kh¸c g©y nªn. Con ng­êi cã thÓ nhËn biÕt ®­îc c¸c hiÖn t­îng kh¸ch quan ®ã, song kh«ng thÓ l­îng hãa c¸c hiÖn t­îng ®ã x¶y ra vµo lóc nµo? ë ®©u? vµ møc ®é thiÖt h¹i thùc sù ®Õn thanh to¸n quèc tÕ. Ph©n lo¹i C¸c rñi ro trong thanh to¸n quèc tÕ cã thÓ ®­îc ph©n lo¹i nh­ sau: - Rñi ro kü thuËt (rñi ro t¸c nghiÖp) Rñi ro tÝn dông Rñi ro ph¸p lý Rñi ro ngo¹i hèi Rñi ro ®¹o ®øc Rñi ro hµng ho¸ Rñi ro chÝnh trÞ C¸c rñi ro trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. C¸c rñi ro th­êng gÆp trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. Cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn rñi ro trong thanh to¸n theo ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. Trong ph¹m vi cña luËn v¨n nµy, chØ xin ®­îc ®Ò cËp ®Õn nh÷ng rñi ro th­êng gÆp nhÊt trong thùc tÕ, cã thÓ chia thµnh ba lo¹i chÝnh lµ: rñi ro kü thuËt, rñi ro ®¹o ®øc vµ rñi ro chÝnh trÞ trong ®ã rñi ro kü thuËt x¶y ra nhiÒu nhÊt v× vËy phÇn ®Çu tr­íc hÕt xin dµnh ®Ó nãi vÒ rñi ro kü thuËt. 1.1. Rñi ro kü thuËt Lµ nh÷ng rñi ro do nh÷ng sai sãt mang tÝnh chÊt kü thuËt trong quy tr×nh thanh to¸n L/C, th­êng do c¸c bªn tham gia thùc hiÖn sai mét kh©u trong quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n. Rñi ro ®èi víi ng­êi xuÊt khÈu Nh­ ta ®· biÕt, trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ, ng©n hµng ph¸t hµnh ®øng ra cam kÕt thanh to¸n cho ng­êi xuÊt khÈu khi hä xuÊt tr×nh bé chøng tõ phï hîp víi L/C trong khi ®ã ®Ó ®¶m b¶o viÖc giao hµng theo quy ®Þnh cña hîp ®ång th­¬ng m¹i, L/C th­êng ®ßi hái nhiÒu ®iÒu kho¶n rÊt chi tiÕt vµ kh¾t khe. ChØ víi mét sai kh¸c dï rÊt nhá còng cã thÓ bÞ ng©n hµng më vµ ng­êi mua tõ chèi thanh to¸n víi lý do cã sù sai biÖt hoÆc kh«ng phï hîp víi L/C. ViÖc duy nhÊt mµ ng­êi xuÊt khÈu cã thÓ lµm ®Ó tr¸nh ®­îc rñi ro trªn lµ nhanh chãng, khÈn tr­¬ng lËp bé chøng tõ phï hîp víi L/C. Mét bé chøng tõ thanh to¸n phï hîp víi L/C ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu sau: C¸c chøng tõ ph¶i ®­îc lËp ra ®óng yªu cÇu vÒ sè l­îng, sè lo¹i, néi dung nh­ ®· quy ®Þnh trong L/C. - Néi dung cña c¸c chøng tõ kh«ng ®­îc m©u thuÉn víi nhau. - Bé chøng tõ ph¶i ®­îc xuÊt tr×nh t¹i ®Þa ®iÓm tr¶ tiÒn quy ®Þnh trong L/C trong thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C. Nh­ng trong thùc tÕ cã rÊt nhiÒu sai sãt x¶y ra trong qu¸ tr×nh lËp chøng tõ mµ th­êng gÆp nhÊt lµ: - Sai lçi chÝnh t¶, sai tªn, ®Þa chØ... - Chøng tõ kh«ng hoµn chØnh vÒ mÆt sè l­îng nh­ sè lo¹i chøng tõ, sè b¶n cña mçi lo¹i. - C¸c sai sãt trªn bÒ mÆt chøng tõ nh­: + Sè tiÒn trªn chøng tõ v­ît qu¸ gi¸ trÞ L/C. + C¸c chøng tõ kh«ng ghi sè L/C. + Hèi phiÕu ghi nhÇm ng­êi bÞ ký ph¸t. + Chøng tõ kh«ng ®¸nh dÊu b¶n gèc. + C¸c chøng tõ kh«ng khíp nhau hoÆc kh«ng khíp víi L/C vÒ sè l­îng, träng l­¬ng hµng ho¸... + C¸c chøng tõ kh«ng tu©n theo quy ®Þnh cña L/C vÒ c¶ng bèc dì, vÒ h·ng vËn t¶i, ph­¬ng thøc vËn chuyÓn... TÊt c¶ nh÷ng sai sãt trªn ®Òu cã thÓ lµ nguyªn nh©n g©y nªn rñi ro trong thanh to¸n, g©y thiÖt h¹i cho nhµ xuÊt khÈu. Khi nép chøng tõ cho ng©n hµng chiÕt khÊu, nÕu ng©n hµng ph¸t hiÖn ra c¸c sai sãt mµ cã thÓ söa ch÷a ®­îc th× viÖc söa ch÷a sÏ lµm chËm qu¸ tr×nh thanh to¸n. NÕu sai sãt kh«ng thÓ söa ch÷a th× bé chøng tõ kh«ng ®­îc chiÕt khÊu hoÆc chÊp nhËn mµ ph¶i ®îi ý kiÕn cña ng©n hµng më vµ ng­êi mua ®Ó gi¶i quyÕt. Nh­ vËy, qu¸ tr×nh thanh to¸n sÏ bÞ kÐo dµi lµm cho ng­êi b¸n kh«ng thÓ thu håi vèn nhanh ®­îc. H¬n n÷a, ng­êi mua vµ ng©n hµng më cã thÓ dùa vµo nh÷ng sai biÖt rÊt nhá cña chøng tõ ®Ó tõ chèi thanh to¸n trong khi ®ã hµng ho¸ ®· ®­îc göi ®i. Nhµ xuÊt khÈu sÏ chÞu thiÖt h¹i khi ph¶i b¸n gi¶m gi¸ hµng ho¸ hoÆc t×m kh¸ch hµng kh¸c ®Ó tiªu thô vµ cïng víi nã lµ mét c¸c chi phÝ nh­ phÝ ®Òn bï, c­íc l­u kho vµ c¸c phÝ tæn ph¸t sinh kh¸c. Mét rñi ro kü thuËt n÷a lµ viÖc ng­êi b¸n ph¹m ph¶i c¸c sai lÇm khi tiÕn hµnh giao hµng nh­ viÖc vi ph¹m thêi h¹n thanh to¸n th­ tÝn dông, giao hµng muén, xuÊt tr×nh chøng tõ muén... NÕu viÖc xuÊt tr×nh chøng tõ thÓ hiÖn sù vi ph¹m mét trong c¸c thêi h¹n nãi trªn còng sÏ bÞ tõ chèi thanh to¸n. Rñi ro ®èi víi ng­êi nhËp khÈu Rñi ro lín nhÊt ®èi víi ng­êi nhËp khÈu lµ viÖc nhËn hµnh ho¸ kh«ng ®óng víi hîp ®ång mua b¸n. Së dÜ x¶y ra t×nh tr¹ng trªn lµ do bÞ lîi dông tÝnh ®éc lËp gi÷a L/C vµ hîp ®ång th­¬ng m¹i. ViÖc thanh to¸n gi÷a ng©n hµng hai bªn mua b¸n chØ thùc hiÖn trªn c¬ së bé chøng tõ ®· giao hµng xuÊt tr×nh phï hîp víi quy ®Þnh cña L/C tøc lµ ng©n hµng chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sù khíp ®óng trªn bÒ mÆt gi÷a bé chøng tõ thanh to¸n víi L/C chø kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tÝnh ch©n thùc cña chøng tõ vµ t×nh h×nh thùc tÕ giao hµng. Do vËy, ng­êi mua sÏ ph¶i chÞu rñi ro khi tiÒn hµng ®· tr¶ theo bé chøng tõ xuÊt tr×nh cho ng©n hµng ®Òu phï hîp c¶ vÒ sè l­îng, chÊt l­îng... nh­ng thùc tÕ th× hµng ho¸ nhËn ®­îc l¹i kh«ng ®óng víi mong muèn, kh«ng gièng nh­ trong hîp ®ång th­¬ng m¹i mµ tr­íc ®ã hai bªn ®· tho¶ thuËn. Rñi ro ®èi víi ng©n hµng Trong nghiÖp vô thanh to¸n tÝn dông chøng tõ, ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng kh«ng thÓ thiÕu. V× vËy, còng gièng nh­ kh¸ch hµng cña m×nh, víi vÞ trÝ kh¸c nhau, ng©n hµng còng cã thÓ gÆp nh÷ng rñi ro kh¸c nhau. Còng nh­ rñi ro trong nghiÖp vô tÝn dông, rñi ro trong nghiÖp vô thanh to¸n L/C kh«ng h¼n lµ nh÷ng mÊt m¸t, thiÖt h¹i x¶y ra cho c¸c ng©n hµng do kh«ng thu håi ®­îc vèn ®· thanh to¸n cho n­íc ngoµi, nhiÒu khi cßn lµ viÖc kh«ng thu håi vèn ®óng h¹n, hoÆc lµm ph¸t sinh c¸c kho¶n chi phÝ v« Ých kh¸c. Ng©n hµng më L/C Ng©n hµng më L/C lµ ng­êi cam kÕt tr¶ tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu. V× vËy, nguy c¬ rñi ro ®èi víi ng©n hµng më lµ rÊt lín. Rñi ro trong nghiÖp vô më: ViÖc ®Çu tiªn cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i khi më L/C nhËp khÈu lµ ph¶i kiÓm tra tÝnh ph¸p lý cña doanh nghiÖp (®èi víi doanh nghiÖp míi giao dÞch lÇn ®Çu), hîp ®ång th­¬ng m¹i, ®¬n xin më L/C, nguån vèn thanh to¸n bao gåm vèn vay hay vèn tù cã vµ c¸c chøng tõ cã liªn quan kh¸c. Rñi ro ë c«ng ®o¹n nµy th­êng x¶y ra ë phÝa doanh nghiÖp thÓ hiÖn trong c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång ngo¹i th­¬ng nh­ gi¸ c¶, ph­¬ng thøc thanh to¸n, ph­¬ng thøc vËn t¶i, ®iÒu kho¶n träng tµi... V× vËy, ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro, c¸c c¸n bé t¸c nghiÖp cña ng©n hµng hÕt søc l­u ý nghiªn cøu kü c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ngo¹i th­¬ng vµ ®¬n xin më L/C ®Ó t­ vÊn cho doanh nghiÖp lÊy l¹i lîi thÕ nÕu thÊy cÇn thiÕt. Thùc tÕ ®· x¶y ra nhiÒu tr­êng hîp mµ lîi thÕ thuéc vÒ kh¸ch hµng n­íc ngoµi vµ ng©n hµng ®· t­ vÊn dµn xÕp æn tho¶ theo ®óng luËt cña n­íc ph¸t hµnh vµ quèc tÕ. Mét rñi ro n÷a mµ ng©n hµng cã thÓ gÆp ph¶i khi më L/C lµ dïng sai hoÆc sãt trong tõng ch÷, dÊu chÊm, dÊu phÈy... so víi ®¬n xin më L/C cña doanh nghiÖp. TÊt nhiªn phÝ tu chØnh cho nh÷ng sai sãt ®ã ng©n hµng ph¶i chÞu. V× vËy, ®Ó kh¾c phôc rñi ro nµy, cÇn ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra l¹i kü cµng sau khi ®· më L/C trªn m¸y. Mét ®iÒu còng cÇn quan t©m lµ ng©n hµng më tuyÖt ®èi kh«ng ®­îc tù thªm bít néi dung vµo L/C so víi ®¬n xin më, ngo¹i trõ sù thªm bít ®ã lµm t¨ng thªm lîi thÕ cho kh¸ch hµng cña m×nh vµ phï hîp víi hîp ®ång ngo¹i th­¬ng, vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®iÒu chØnh ®· ®­îc dÉn chiÕu trong L/C nh­ UCP 500 vµ Incoterms 2000. Rñi ro khi kiÓm tra bé chøng tõ ®Õn vµ khi thanh to¸n. Cã thÓ nãi ®©y lµ nghiÖp vô "v¹ch l¸ t×m s©u" cña ng©n hµng më nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt, nh÷ng ®iÓm kh«ng phï hîp cña bé chøng tõ so víi néi dung vµ bÒ mÆt cña L/C ®· më. Rñi ro cho ng©n hµng sÏ x¶y ra kh«n l­êng nÕu ng©n hµng kh«ng kiÓm tra kü bé chøng tõ mµ vÉn thùc hiÖn thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. Bëi lÏ tõ tr­íc ®Õn nay ®· cã nh÷ng bé chøng tõ gi¶, ®Æc biÖt lµ B/L gi¶ nh»m môc ®Ých lõa ®¶o hoÆc röa tiÒn, còng cã tr­êng hîp ghi "theo lÖnh" (to order...) kh«ng ®óng tªn ng­êi nhËn, lµm cho viÖc nhËn hµng bÞ chËm trÔ, t¨ng chi phÝ l­u kho b·i, g©y thiÖt h¹i kh«ng chØ cho kh¸ch hµng mµ c¶ cho ng©n hµng më nÕu l« hµng ®ã ng©n hµng cho vay thanh to¸n. Nh»m h¹n chÕ phÇn nµo c¸c tr­êng hîp trªn, c¸c doanh nghiÖp còng nh­ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i khi më L/C nhËp khÈu nªn quy ®Þnh thªm ®iÒu kho¶n: Göi lªn tµu ngay sau khi giao hµng mét b¶n sao bé chøng tõ cho ng­êi më L/C, nh»m môc ®Ých ®Ó cho ng­êi më kiÓm tra tr­íc, nÕu cã sai sãt th× kÞp thêi tu chØnh söa ®æi, ®ång thêi cã t¸c dông t¨ng thªm ®é tin cËy r»ng hµng ®· ®­îc bèc xÕp lªn tµu. Sau khi kiÓm tra chøng tõ, ng©n hµng còng cã thÓ vÊp ph¶i mét sè rñi ro kü thuËt nh­ kh«ng tu©n thñ UCP, vÝ dô: chuyÓn giao bé chøng tõ kh«ng phï hîp cho ng­êi më ®i nhËn hµng, hoÆc lµm mÊt kh«ng tr¶ l¹i chøng tõ cho phÝa xuÊt tr×nh nguyªn vÑn nh­ khi nã nhËn ®­îc, hoÆc kh«ng giao chøng tõ ®ã cho bªn thø ba do phÝa xuÊt tr×nh chØ ®Þnh. Chóng ta ®Òu biÕt r»ng b»ng viÖc ®ång ý më L/C, ng©n hµng më cam kÕt thay mÆt ng­êi mua thanh to¸n cho ng­êi xuÊt khÈu nÕu anh ta thùc hiÖn ®óng nh­ quy ®Þnh cña L/C. ChÝnh v× tÝnh thay mÆt cho ng­êi mua ®· lµm xuÊt hiÖn kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro ®èi víi ng©n hµng më. §ã lµ rñi ro kh«ng ®ßi ®­îc tiÒn tõ phÝa nhµ nhËp khÈu do ng­êi nhËp khÈu mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n hoÆc bÞ ph¸ s¶n. §©y chÝnh lµ rñi ro g©y thiÖt h¹i nÆng nÒ nhÊt cho ng©n hµng më. Nguyªn nh©n cã thÓ lµ do ng©n hµng kh«ng tiÕn hµnh thÈm ®Þnh khi doanh nghiÖp lÇn ®Çu tiªn ®Õn quan hÖ më L/C thËm chÝ ng©n hµng cã tiÕn hµnh thÈm ®Þnh nh­ng kh«ng ph¶i lóc nµo kÕt qu¶ thÈm ®Þnh còng chÝnh x¸c do th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng tin cËy hoÆc do lóc ng©n hµng thÈm ®Þnh th× t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng rÊt tèt nh­ng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, nhµ nhËp khÈu bÞ thua lç liªn tôc mµ ng©n hµng kh«ng hay biÕt, ch¼ng h¹n nh­ hµng nhËp khÈu vÒ b¸n kh«ng thu ®­îc tiÒn, nî ®äng thuÕ nhËp khÈu kÐo dµi bÞ h¶i quan c­ìng chÕ kh«ng cho nhËn hµng. Trong nghiÖp vô th«ng b¸o L/C, ng©n hµng më cã thÓ bÞ rñi ro do kh«ng hµnh ®éng ®óng theo UCP mµ L/C ®· dÉn chiÕu. Theo UCP 500, ng©n hµng më ®­îc miÔn tr¸ch nhiÖm thanh to¸n nÕu toµn bé chøng tõ cã sai biÖt hay kh«ng phï hîp víi L/C. Tuy nhiªn nÕu ng©n hµng më kh«ng hµnh ®éng ®óng theo nh÷ng quy ®Þnh t¹i ®iÒu 13 UCP 500 th× ng©n hµng më gÆp rñi ro trªn chÝnh nh÷ng bé chøng tõ kh«ng phï hîp ®ã. §ã lµ c¸c tr­êng hîp: + Th«ng b¸o tõ chèi nh­ng kh«ng nãi râ sù sai biÖt cña chøng tõ hoÆc nh÷ng ®iÓm kh«ng phï hîp bÞ ng©n hµng chiÕt khÊu phñ nhËn vµ trë nªn kh«ng cã gi¸ trÞ. + Th«ng b¸o nh÷ng sai biÖt, kh«ng phï hîp vµ tõ chèi chøng tõ v­ît qu¸ 7 ngµy lµm viÖc cña ng©n hµng. Ng©n hµng th«ng b¸o Rñi ro x¶y ra ®èi víi ng©n hµng th«ng b¸o khi ng©n hµng nµy quyÕt ®Þnh th«ng b¸o ph¶i mét L/C gi¶ hoÆc mét tu chØnh L/C kh«ng cã hiÖu lùc trong khi chÝnh ng©n hµng ch­a x¸c ®Þnh ®­îc t×nh tr¹ng m· kho¸ (hay mÉu ch÷ ký uû quyÒn ®èi víi tr­êng hîp ph¸t hµnh L/C b»ng th­) hoÆc khi ng©n hµng th«ng b¸o quyÕt ®Þnh cña m×nh cho ng©n hµng më biÕt mét c¸ch chËm trÔ. Theo quy ®Þnh cña UCP 500, khi trªn th­ tÝn dông chuyÓn b»ng ®iÖn cã ghi "c¸c chi tiÕt ®Çy ®ñ göi sau" hay nh÷ng tõ cã néi dung t­¬ng tù hoÆc ghi r»ng th­ x¸c nhËn sÏ lµ v¨n b¶n cã hiÖu lùc cña th­ tÝn dông... th× ®iÖn chuyÓn sÏ kh«ng ®­îc xem nh­ lµ v¨n b¶n cã hiÖu lùc. V× vËy, nÕu ng©n hµng th«ng b¸o vÒ th­ tÝn dông cho kh¸ch hµng th× ph¶i ghi râ trªn th«ng b¸o: "th«ng b¸o s¬ bé ch­a cã hiÖu lùc thi hµnh". Khi ng©n hµng th«ng b¸o kh«ng lµm ®óng ®iÒu ®ã ®Ó kh¸ch hµng hiÓu lÇm r»ng ®ã lµ L/C cã hiÖu lùc vµ thùc hiÖn giao hµng th× mäi rñi ro ng©n hµng sÏ ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm. Ng©n hµng x¸c nhËn (nÕu cã) Rñi ro x¶y ra ®èi víi ng©n hµng x¸c nhËn lµ do kh«ng n¾m ch¾c n¨ng lùc tµi chÝnh cña ng©n hµng më l¹i véi ®i x¸c nhËn theo yªu cÇu cña hä ®Ó råi cuèi cïng ph¶i nhËn l·nh tr¸ch nhiÖm thanh to¸n thay cho ng©n hµng më trong tr­êng hîp ng©n hµng më thiÕu thiÖn chÝ hoÆc mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n thËm chÝ bÞ ph¸ s¶n. Ng©n hµng chiÕt khÊu (nÕu cã) §èi víi ng©n hµng chiÕt khÊu rñi ro x¶y ra phÇn nhiÒu tuú thuéc vµo thiÖn chÝ cña ng©n hµng më vµ nhµ nhËp khÈu. Ng©n hµng chiÕt khÊu sÏ kh«ng thu håi ®­îc tiÒn hoÆc thu chËm lµ do nhµ nhËp khÈu tr× ho·n thanh to¸n, thËm chÝ tõ chèi thanh to¸n th«ng qua viÖc "bíi bÌo ra bä" trong viÖc kiÓm tra chøng tõ cña ng©n hµng më. Lý do ®Ó ng­êi nhËp khÈu tr× ho·n chñ yÕu lµ do gÆp khã kh¨n trong thanh to¸n hoÆc còng cã thÓ do bªn mua kh«ng tin t­ëng bªn b¸n v× hay giao hµng trÔ, giao hµng kÐm chÊt l­îng. Môc ®Ých cña ng­êi mua lµ muèn hµng thËt sù vÒ c¶ng, nh×n thÊy hµng råi míi tr¶ tiÒn. §Ó tr× ho·n thanh to¸n, hä sÏ yªu cÇu ng©n hµng më th«ng b¸o nh÷ng sai biÖt cña chøng tõ trong vßng 7 ngµy lµm viÖc ®Ó dµnh quyÒn ®­îc tõ chèi thanh to¸n sau nµy. §èi víi ng©n hµng chiÕt khÊu, thêi gian tr× ho·n thanh to¸n cµng dµi, ng©n hµng bÞ chiÕm dông vèn cµng l©u. 1.2. Rñi ro ®¹o ®øc MÆc dï trong ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña mçi bªn tham gia ®­îc quy ®Þnh râ rµng, song kh«ng ph¶i lóc nµo nguyªn t¾c ®ã còng ®­îc t«n träng. Rñi ro ®¹o ®øc lµ nh÷ng rñi ro khi mét bªn tham gia cè t×nh kh«ng thùc hiÖn ®óng nghÜa vô cña m×nh, lµm ¶nh h­ëng ®Õn quyÒn lîi cña c¸c bªn cßn l¹i. VÒ phÝa ng­êi xuÊt khÈu, hä cã thÓ lîi dông vÒ tÝnh ®éc lËp gi÷a bé chøng tõ thanh to¸n vµ t×nh h×nh giao hµng thùc tÕ ®Ó lËp ra nh÷ng bé chøng tõ gi¶ m¹o phï hîp víi L/C nh»m ®ßi tiÒn hµng. VÊn ®Ò chøng tõ gi¶ m¹o hiÖn ®ang lµ vÊn ®Ò khã kh¨n ch­a cã gi¶i ph¸p nµo quy ®Þnh trong UCP 500. §iÒu ®¸ng chó ý lµ trong UCP 500, cã quy ®Þnh cho ng©n hµng ®­îc miÔn tr¸ch nhiÖm vÒ chøng tõ gi¶ m¹o v× thùc tÕ ng©n hµng còng khã ph¸t hiÖn chøng tõ gi¶ m¹o nh­ng dï sao quy ®Þnh nµy l¹i trë thµnh khe hë ®Ó cho hµnh vi gian lËn, gi¶ m¹o dÔ bÒ len lái. VÒ phÝa ng­êi nhËp khÈu, hä cã thÓ kh«ng hoÆc kÐo dµi thêi gian ®i nhËn chøng tõ vµ tr¶ tiÒn khi kh«ng muèn tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång do c¬ héi kinh doanh ®· mÊt hay do c¸c mèi hµng kh¸c hoÆc t×nh h×nh trªn thÞ tr­êng hµng ho¸ cã nh÷ng biÕn ®éng bÊt lîi. §Æc biÖt khi vay ng©n hµng ®Ó më L/C, hä cã thÓ sö dông sè tiÒn b¸n hµng vµo môc ®Ých kh¸c, kinh doanh quay vßng thay v× thanh to¸n cho ng©n hµng ngay nh­ lµ mét h×nh thøc chiÕm dông vèn cña ng©n hµng. §Æc biÖt c¸c ng©n hµng më còng cã thÓ vi ph¹m cam kÕt cña m×nh nh­ ®øng vÒ phÝa ng­êi nhËp khÈu tõ chèi hoÆc tr× ho·n thanh to¸n cho ng­êi xuÊt khÈu. §ã lµ ch­a kÓ tíi kh«ng Ýt tr­êng hîp c¸n bé ng©n hµng vµ kh¸ch hµng th«ng ®ång víi nhau cè t×nh vi ph¹m quy tr×nh thanh to¸n cña ng©n hµng nh»m chiÕm dông vèn cña ng©n hµng vµ b¹n hµng. TÊt c¶ nh÷ng rñi ro do nh÷ng vi ph¹m nªu trªn ®Òu ®­îc coi lµ rñi ro ®¹o ®øc. Ngµy nay, khi quan hÖ th­¬ng m¹i vµ thanh to¸n quèc tÕ ®­îc më réng th× rñi ro ®¹o ®øc trë thµnh mèi quan t©m lín kh«ng chØ cña c¸c ng©n hµng mµ c¶ doanh nghiÖp nh»m b¶o toµn vèn vµ an toµn trong kinh doanh. MÆc dï trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ ®· cã sù cam kÕt cña ng©n hµng më, nh­ng sù tin t­ëng vµ thiÖn chÝ gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua vÉn ®­îc coi lµ yÕu tè quan träng ®¶m b¶o cho sù an toµn vµ hiÖu qu¶ cña thanh to¸n quèc tÕ. Khi ng­êi mua cã thiÖn chÝ th× viÖc thanh to¸n sÏ diÔn ra thuËn lîi h¬n rÊt nhiÒu cho dï bé chøng tõ cã sai sãt còng dÔ ®­îc chÊp nhËn. Ng­îc l¹i, khi hä cã ý kh«ng muèn tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång cã thÓ do c¬ héi kinh doanh ®· mÊt hay do c¸c mèi hµng kh¸c... hä cã thÓ dùa vµo nh÷ng sai sãt dï lµ rÊt nhá cña chøng tõ ®Ó ®ßi gi¶m gi¸, kÐo dµi thêi gian ®Ó chiÕm dông vèn cña ng­êi b¸n, thËm chÝ tõ chèi thanh to¸n. Víi ng­êi mua, sù trung thùc cña ng­êi b¸n còng rÊt quan träng, bëi v× ng©n hµng chØ lµm viÖc víi nh÷ng chøng tõ mµ kh«ng cÇn biÕt viÖc giao hµng cã ®óng hîp ®ång hay kh«ng. Do ®ã, ng­êi mua cã thÓ vÉn ph¶i thanh to¸n L/C víi ng©n hµng mµ kh«ng nhËn ®­îc hµng ho¸ theo ®óng hîp ®ång. C¸c vi ph¹m vÒ hîp ®ång cã thÓ ®­îc gi¶i quyÕt sau ®ã nh­ng ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian vµ phÝ tæn, tr­íc hÕt lµ ng­êi mua mÊt c¬ héi kinh doanh vµ bÞ chiÕm dông vèn. Song, kh«ng chØ ng­êi mua vµ ng­êi b¸n mµ c¶ ng©n hµng còng ®ang ®øng tr­íc mèi ®e däa to lín ®ã. Con sè thiÖt h¹i hµng n¨m trong thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh«ng ph¶i nhá, g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Tr­íc hÕt, ng©n hµng chÞu ¶nh h­ëng gi¸n tiÕp tõ nh÷ng rñi ro cña kh¸ch hµng. Khi ng­êi mua kh«ng nhËn ®­îc hµng theo ®óng yªu cÇu vµ kÕ ho¹ch kinh doanh cña hä bÞ ph¸ vì th× hä kh«ng thÓ tr¶ ng©n hµng sè tiÒn ®· vay cña ng©n hµng ®Ó thanh to¸n L/C. Khi ng­êi b¸n kh«ng nhËn ®­îc tiÒn hµng thÞ hä kh«ng thÓ thanh to¸n cho ng©n hµng kho¶n vay ®Ó s¶n xuÊt, thu gom hµng xuÊt khÈu. Song ¶nh h­ëng gi¸n tiÕp chØ lµ rÊt nhá so víi nh÷ng rñi ro trùc tiÕp mµ nã cã thÓ g©y ra. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña rñi ro ®¹o ®øc lµ vÊn ®Ò th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ, thiÕu chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh, ho¹t ®éng kinh doanh còng nh­ vÒ uy tÝn vµ tÝnh trung thùc cña ®èi t¸c. ChÝnh v× vËy mµ ®­a ra nh÷ng ph¸n quyÕt sai lÇm g©y nªn rñi ro trong thanh to¸n. §Ó h¹n chÕ rñi ro ®¹o ®øc, vÊn ®Ò cèt lâi lµ kh¾c phôc t×nh tr¹ng th«ng tin kh«ng c©n xøng. §øng ë gãc ®é ng©n hµng, ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu tra, thu thËp th«ng tin chÝnh x¸c vÒ kh¸ch hµng ®Ó cã thÓ sµng läc nh÷ng kh¸ch hµng chÊt l­îng. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò quan träng h¬n c¶ vÉn lµ uy tÝn cña kh¸ch hµng. 1.3. Rñi ro chÝnh trÞ Rñi ro chÝnh trÞ trong thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ nh÷ng rñi ro b¾t nguån tõ sù ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ cña c¸c n­íc cã liªn quan trong qu¸ tr×nh thanh to¸n. Tham gia vµo nhiÒu lÜnh vùc ngµnh nghÒ, cã quan hÖ víi nhiÒu ®èi t­îng kinh tÕ cña nhiÒu quèc gia, thanh to¸n quèc tÕ mµ chñ yÕu lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ chÞu ¶nh h­ëng m¹nh mÏ cña m«i tr­êng kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi cña c¸c quèc gia. Mét khi c¸c yÕu tè trªn biÕn ®éng dï lµ nhá còng sÏ ¶nh h­ëng tíi sù vËn ®éng cña tù do th­¬ng m¹i, ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp... vµ tõ ®ã ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh thanh to¸n. Rñi ro chÝnh trÞ th­êng gÆp nhÊt lµ rñi ro do thay ®æi m«i tr­êng ph¸p lý ®Æc biÖt ë nh÷ng n­íc cã hÖ thèng ph¸p luËt ch­a æn ®Þnh, th­êng xuyªn cã söa ch÷a bæ sung. Nh÷ng rñi ro ph¸p lý th­êng liªn quan ®Õn viÖc thay ®èi c¸c quy ®Þnh vÒ dù tr÷, thuÕ hay viÖc ban hµnh c¸c quy ®Þnh c¶n trë ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong lÜnh vùc thanh to¸n quèc tÕ. Trong thùc tÕ, nh÷ng thay ®æi nµy th­êng khiÕn c¸c bªn xuÊt nhËp khÈu vµ ng©n hµng kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh, lµm cho L/C bÞ huû bá, g©y thiÖt h¹i cho c¸c bªn. Sù phong to¶ kinh tÕ cña c¸c quèc gia v× môc ®Ých chÝnh trÞ nh­ tr­êng hîp CuBa. Iraq hay ViÖt Nam tr­íc ®©y còng mang l¹i nh÷ng rñi ro t­¬ng tù. Bªn c¹nh ®ã, c¸c cuéc næi lo¹n, biÓu t×nh, b¹o ®éng hay chiÕn tranh, ®¶o chÝnh, ®×nh c«ng... còng cã thÓ g©y ra rñi ro cho qu¸ tr×nh thanh to¸n nh­ mÊt chøng tõ, hµng ho¸ bÞ mÊt m¸t, h­ háng, ng©n hµng bÞ phong to¶ hoÆc t¹m ngõng ho¹t ®éng. Nh÷ng biÓu hiÖn bÊt lîi cña c¸c yÕu tè kinh tÕ - chÝnh trÞ cßn ®­îc nh©n lªn gÊp nhiÒu lÇn khi nã ¶nh h­ëng ®Õn sù æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn. V× ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ th­êng liªn quan ®Õn nhiÒu quèc gia kh¸c nhau víi ®ång tiÒn kh¸c nhau nªn rñi ro do thay ®æi tû gi¸ còng lµ mét rñi ro rÊt lín tuy kh«ng xuÊt ph¸t tõ qu¸ tr×nh thanh to¸n. Mét ng©n hµng cã thÓ bÞ thiÖt h¹i khi cho kh¸ch hµng vay ®Ó më L/C hoÆc chiÕt khÊu chøng tõ khi tû gi¸ thay ®æi. Trong c¸c giao dÞch, ng­êi ta th­êng dïng c¸c ngo¹i tÖ m¹nh h¬n ®Ó lµm ®¬n vÞ tiÒn tÖ, mµ chñ yÕu lµ USD. Th«ng th­êng, ng©n hµng cho kh¸ch hµng vay ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n L/C, vµ cã thÓ ph¶i mua ngo¹i tÖ nµy ë n¬i kh¸c. Khi ng­êi mua tr¶ tiÒn cho ng©n hµng, nÕu tû gi¸ t¨ng th× ng©n hµng thu ®­îc mét kho¶n chªnh lÖch tû gi¸ bæ sung. Ng­îc l¹i, nÕu tû gi¸ gi¶m th× kho¶n phÝ thu ®­îc ch­a ch¾c ®· bï ®¾p ®­îc kho¶n lç do chªnh lÖch tû gi¸ g©y ra. Ngoµi viÖc ng©n hµng buéc kh¸ch hµng ph¶i ký quü më L/C b»ng ngo¹i tÖ m¹nh sÏ kh«ng chØ g©y thiÖt h¹i cho kh¸ch hµng trong giai ®o¹n tû gi¸ kh«ng æn ®Þnh mµ nhiÒu khi cßn tiÒm Èn nh÷ng rñi ro ®èi víi ng©n hµng. V× ng©n hµng nhµ nhËp khÈu kh«ng thÓ l­êng tr­íc ®­îc møc ®é tr­ît gi¸ ®ång néi tÖ so víi ngo¹i tÖ m¹nh nªn khi hµng nhËp vÒ, tû gi¸ tr­ît m¹nh, ®èi víi nh÷ng mÆt hµng b¸n gi¸ c¹nh tranh kh«ng thÓ t¨ng gi¸ ®­îc, nhµ nhËp khÈu kh«ng muèn nhËp hµng v× sî bÞ lç. Trong tr­êng hîp ®ã, nÕu tû lÖ ký quü kh«ng bï ®¾p tû lÖ tr­ît gi¸ néi tÖ th× rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi ng©n hµng ph¸t hµnh. C¸c biÕn ®éng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi dï trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp, tøc th× hay l©u dµi ®Òu g©y nh÷ng ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. V× vËy, rñi ro chÝnh trÞ lu«n lµ mèi ®e däa ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng. Bªn c¹nh nh÷ng rñi ro trªn, ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ còng nh­ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ng©n hµng cßn gÆp ph¶i nhiÒu rñi ro bÊt kh¶ kh¸ng nh­ thiªn tai, ho¶ ho¹n... g©y thiÖt h¹i cho c¸c bªn nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ nãi chung. Ngoµi ra, c¸c lo¹i L/C còng tiÒm Èn trong nã nh÷ng rñi ro riªng. HiÖn nay, L/C lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n cã nhiÒu lo¹i h×nh ®a d¹ng vµ thuËn tiÖn nhÊt cho c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ngµy cµng më réng vµ ph¸t triÓn. Do ®ã, viÖc nghiªn cøu c¸c lo¹i L/C hiÖn cã vµ rñi ro cña nã còng rÊt cÇn thiÕt. 2. C¸c lo¹i L/C vµ nh÷ng rñi ro tiÒm Èn 2.1. Kh¸i niÖm L/C: Th­ tÝn dông (viÕt t¾t lµ L/C - Letter of Credit) lµ mét chøng th­ trong ®ã ng©n hµng më cam kÕt tr¶ tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu nÕu hä xuÊt tr×nh ®­îc mét bé chøng tõ phï hîp víi néi dung cña th­ tÝn dông. Nã lµ c¨n cø ph¸p lý ®Ó ng©n hµng tr¶ tiÒn, chÊp nhËn hay chiÕt khÊu chøng tõ vµ còng lµ c¬ së ®Ó ng­êi mua quyÕt ®Þnh tr¶ tiÒn cho ng©n hµng ph¸t hµnh. VÒ tÝnh chÊt, L/C hoµn toµn ®éc lËp víi hîp ®ång th­¬ng m¹i, cã nghÜa lµ khi thanh to¸n c¸c ng©n hµng chØ c¨n cø vµo bé chøng tõ mµ kh«ng cÇn biÕt ®Õn néi dung cña hîp ®ång mua b¸n còng nh­ kh«ng phô thuéc vµo mèi quan hÖ gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n hay mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng víi ng­êi mua mµ chØ c¨n cø vµo néi dung cña L/C ®Ó tr¶ tiÒn. Ng©n hµng còng kh«ng cã nghÜ© vô xem xÐt néi dung cña L/C cã ®óng hîp ®ång hay kh«ng, viÖc giao hµng thùc tÕ cã ®óng víi néi dung cña chøng tõ xuÊt tr×nh cho ng©n hµng hay kh«ng, mµ chØ c¨n cø vµo nh÷ng chøng tõ do ng­êi b¸n xuÊt tr×nh. Ng©n hµng sÏ tr¶ tiÒn cho ng­êi b¸n nÕu c¸c chøng tõ ®ã phï hîp trªn bÒ mÆt víi c¸c ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn cña L/C. Th«ng th­êng, th­ tÝn dông ®­îc bªn nhËp khÈu më tr­íc ngµy giao hµng mét thêi gian nhÊt ®Þnh ®Ó bªn xuÊt khÈu cã ®ñ thêi gian cÇn thiÕt chuÈn bÞ hµng ho¸ göi ®i. NÕu L/C ®­îc më sím th× ng­êi xuÊt khÈu sÏ cã lîi v× cã ®ñ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó göi hµng ®i. Nh­ng ng­îc l¹i, nÕu më L/C qu¸ sím tr­íc ngµy giao hµng th× bªn nhËp khÈu sÏ bÞ ®äng vèn ®èi víi kho¶n ký quü lµ mét phÇn hay toµn bé L/C. V× vËy, thêi gian më L/C cÇn ph¶i hîp lý cho c¶ hai bªn xuÊt vµ nhËp khÈu. 2.2. Néi dung cña L/C Theo kh¸i niÖm trªn th× th­ tÝn dông lµ mét ph­¬ng tiÖn thanh to¸n rÊt quan träng trong ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. Nã liªn quan chÆt chÏ tíi quyÒn lîi cña c¸c bªn. Trong tr­êng hîp th­ tÝn dông kh«ng më ®­îc th× ph­¬ng thøc thanh to¸n nµy kh«ng ®­îc x¸c lËp vµ tÊt yÕu sÏ kh«ng cã viÖc giao hµng còng nh­ viÖc thanh to¸n gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n. Cßn khi th­ tÝn dông ®· ®­îc më th× néi dung cña nã lµ mét bé phËn v« cïng quan träng vµ trë thµnh cèt lâi ®Ó c¸c bªn thùc hiÖn nghÜa vô, ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ®èi t¸c còng nh­ b¶n th©n m×nh. V× vËy, néi dung cña th­ tÝn dông ph¶i ®Çy ®ñ, râ rµng vµ chÝnh x¸c. Mçi th­ tÝn dông mang mét néi dung riªng biÖt tuú theo néi dung cña tõng th­¬ng vô, nh­ng nh×n chung chóng cã nh÷ng néi dung c¬ b¶n gièng nhau vµ th­êng kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong mét L/C, bao gåm: ®Þa ®iÓm më th­ tÝn dông, ngµy më th­ tÝn dông, sè hiÖu cña th­ tÝn dông, lo¹i th­ tÝn dông, sè tiÒn, thêi h¹n hiÖu lùc, thêi h¹n giao hµng, thêi h¹n thanh to¸n, néi dung vÒ hµng ho¸, c¸c néi dung vÒ vËn t¶i vµ giao ._.nhËn vµ ®Æc biÖt lµ bé chøng tõ mµ ng­êi xuÊt khÈu ph¶i xuÊt tr×nh... C¸c bªn liªn quan khi sö dông ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ cÇn chó ý tíi tÊt c¶ c¸c néi dung nªu trªn, ®Æc biÖt lµ ®iÒu kho¶n yªu cÇu vÒ bé chøng tõ mµ ng­êi b¸n ph¶i xuÊt tr×nh cho ng©n hµng më bëi ®©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn ®Ó cam kÕt thanh to¸n ®­îc thùc hiÖn. §èi víi ng­êi mua, th«ng th­êng hä muèn bé chøng tõ ph¶i thËt ®Çy ®ñ. Ng­îc l¹i, ng­êi b¸n l¹i muèn bé chøng tõ cµng ®¬n gi¶n cµng tèt, tr¸nh mÊt nhiÒu thêi gian vµ chi phÝ. Bëi ngoµi giÊy tê mµ hä thÓ chñ ®éng lËp ra cßn cã rÊt nhiÒu chøng tõ kh¸c ®ßi hái ®­îc lËp bëi mét bªn thø ba. Khi ®ã bé chøng tõ ®­îc lËp ra sÏ mÊt nhiÒu thêi gian, ¶nh h­ëng tíi tèc ®é thu tiÒn hµng cña ng­êi b¸n, thËm chÝ cßn dÉn ®Õn vi ph¹m thêi gian xuÊt tr×nh chøng tõ, t¹o ra nhiÒu c¬ héi ®Ó ng©n hµng kiÓm tra chøng tõ cã thÓ t×m ra sù sai biÖt, t¨ng nguy c¬ kh«ng ®ßi ®­îc tiÒn tõ phÝa ng­êi mua. Khi lËp bé chøng tõ ph¶i hÕt søc chó ý ®Õn sù phï hîp cña c¸c chøng tõ vµ kh«ng tr¸i víi quy ®Þnh cña c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®iÒu chóng. §©y lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ng­êi b¸n ®ßi ®­îc tiÒn hµng. Ngoµi néi dung trªn ra, mét sè ®iÒu kho¶n kh¸c còng cÇn ph¶i hÕt søc chó ý nh­: lo¹i th­ tÝn dông, sè tiÒn, ngµy vµ n¬i th­ tÝn dông hÕt h¹n hiÖu lùc, thêi h¹n xuÊt tr×nh chøng tõ... Cô thÓ lµ ®èi víi ng­êi mua, bao giê hä còng muèn më th­ tÝn dông cã thÓ huû ngang kh«ng x¸c nhËn, hÕt h¹n hiÖu lùc ë ng©n hµng më (ng©n hµng phôc vô m×nh) ®Ó cã thÓ chñ ®éng trong mua b¸n hoÆc ®­a thªm mét ®iÒu kho¶n cã lîi cho m×nh. Trong khi ®ã ng­êi b¸n l¹i më th­ tÝn dông kh«ng huû ngang cã x¸c nhËn ®¶m b¶o cho viÖc thu ®­îc tiÒn hµng. Th­êng ng­êi b¸n muèn th­ tÝn dông ®­îc më sím vµ hÕt h¹n t¹i n­íc hä ®Ó chñ ®éng cho viÖc lËp chøng tõ, muèn thêi h¹n xuÊt tr×nh chøng tõ kÐo dµi vµ L/C cho phÐp ®ßi tiÒn b»ng ®iÖn. ChÝnh v× nh÷ng m©u thuÉn trªn mµ L/C rÊt ®a d¹ng, mçi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu l¹i cã thÓ sö dông méi lo¹i h×nh L/C riªng phï hîp vµ do c¸c bªn tho¶ thuËn víi nhau. 2.3. C¸c lo¹i L/C vµ nh÷ng rñi ro tiÒm Èn C¸c lo¹i L/C c¬ b¶n: (1) Th­ tÝn dông kh«ng huû ngang (Irrevocable letter of credit) §©y lµ lo¹i L/C mµ sau khi ®· ®­îc më ra th× ng©n hµng kh«ng ®­îc ®¬n ph­¬ng söa ®æi hay huû bá trong thêi h¹n hiÖu lùc nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña c¶ ng­êi xuÊt khÈu vµ ng­êi nhËp khÈu. Nh­ vËy, nÕu kh«ng cã sù nhÊt trÝ cña ng­êi xuÊt khÈu, cña ng©n hµng x¸c nhËn (nÕu cã) th× ng©n hµng më kh«ng ®­îc phÐp thùc hiÖn theo yªu cÇu cña bªn nhËp khÈu thay ®æi L/C. Do ®ã quyÒn lîi cña ng­êi b¸n ®­îc ®¶m b¶o h¬n. TÝn dông kh«ng thÓ huû ngang tuy Ýt linh ho¹t nh­ng kh¸ an toµn vµ cã thÓ c©n b»ng ®­îc quyÒn lîi cña c¸c bªn tham gia nªn nã ®­îc sö dông réng r·i trong th­¬ng m¹i quèc tÕ ngµy nay. Tuy nhiªn, rñi ro còng vÉn cã thÓ x¶y ra khi ng©n hµng më L/C mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, ng­êi xuÊt khÈu sÏ kh«ng thu ®­îc tiÒn vµ trong khi ng­êi nhËp khÈu ®· thanh to¸n. (2) Th­ tÝn dông kh«ng huû ngang cã x¸c nhËn Confirmed L/C §©y lµ lo¹i L/C kh«ng thÓ huû ngang, ®­îc mét ng©n hµng thø ba ®øng ra x¸c nhËn vµ chÞu tr¸ch nhiÖm thanh to¸n tiÒn cho ng­êi h­ëng lîi khi ng©n hµng më kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. Nguyªn nh©n ph¸t sinh lo¹i L/C nµy lµ v× ng­êi h­ëng lîi kh«ng tin t­ëng vµo kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng më L/C. Tuy ®©y lµ lo¹i L/C t¹o cho ng­êi b¸n mét sù ®¶m b¶o hai lÇn trong viÖc sÏ ®­îc thanh to¸n tiÒn hµng - vËy lµ rÊt an toµn - nh­ng nã l¹i th­êng kh«ng nhËn ®­îc sù h­ëng øng nhiÒu cña ng©n hµng më L/C do nã gi¸n tiÕp lµm gi¶m uy tÝn cña hä. §«i khi viÖc tho¶ thuËn lùa chän ng©n hµng x¸c nhËn còng g©y chËm chÔ, khã kh¨n víi c¸c bªn liªn quan: bªn b¸n chËm thu ®­îc tiÒn ®Ó nhanh chãng tiÕp tôc ®Çu t­ t¸i s¶n xuÊt; bªn mua chËm nhËn ®­îc hµng v× bªn b¸n kh«ng giao hµng khi L/C ch­a ®­îc x¸c nhËn, dÉn ®Õn mÊt c¬ héi kinh doanh; ng©n hµng më L/C còng cã thÓ bÞ mÊt uy tÝn trªn thÞ tr­êng khi c¸c kh¸ch hµng kh¸c n¾m ®­îc th«ng tin nµy vµ còng kh«ng cßn tin t­ëng vµo kh¶ n¨ng thanh to¸n cña hä n÷a... H¬n n÷a, ng©n hµng ®­îc chØ thÞ x¸c nhËn L/C kh«ng ph¶i lóc nµo còng s½n sµng x¸c nhËn nÕu hä c¶m thÊy cã ®iÒu kho¶n bÊt lîi trong cam kÕt cña m×nh. Ngoµi ra, mét ®iÓm rÊt bÊt lîi n÷a cña lo¹i L/C nµy lµ chi phÝ do céng thªm cam kÕt rÊt cao. Nh­ vËy, rñi ro lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. (3) Th­ tÝn dông tr¶ ngay L/C at sight Lµ th­ tÝn dông trong ®ã ng©n hµng më L/C ph¶i thanh to¸n ngay sè tiÒn trong L/C khi kh¸ch hµng xuÊt tr×nh bé chøng tõ phï hîp. H×nh thøc L/C nµy ®¶m b¶o cho kh¸ch hµng ®­îc thanh to¸n tiÒn hµng nhanh chãng nh­ng ng©n hµng thanh to¸n kh«ng chñ ®éng ®­îc thêi gian còng nh­ nguån ngo¹i tÖ. NÕu khi kh¸ch hµng xuÊt tr×nh bé chøng tõ phï hîp mµ nguån ngo¹i tÖ cña ng©n hµng kh«ng ®¸p øng ®­îc ngay th× rñi ro ngo¹i hèi cã thÓ x¶y ra. (4) Th­ tÝn dông tr¶ chËm Deferred L/C Lµ th­ tÝn dông trong ®ã ng©n hµng më L/C ph¶i thanh to¸n sè tiÒn ghi trong L/C cho nhµ xuÊt khÈu sau mét thêi gian x¸c ®Þnh trong t­¬ng lai khi nhµ xuÊt khÈu xuÊt tr×nh bé chøng tõ phï hîp. Lo¹i L/C sÏ g©y rñi ro tû gi¸ nÕu thêi gian x¸c ®Þnh trong L/C kÐo dµi mµ trong thêi gian ®ã cã sù biÕn ®éng tû gi¸ ngo¹i tÖ. NÕu tû gi¸ t¨ng m¹nh th× sÏ g©y thiÖt h¹i cho ng©n hµng më. Ng­îc l¹i, nÕu tû gi¸ gi¶m sÏ g©y thiÖt h¹i cho nhµ xuÊt khÈu. C¸c lo¹i L/C ®Æc biÖt (5) Th­ tÝn dông cã ®iÒu kho¶n ®á §©y lµ lo¹i L/C ®Æc biÖt, nã mang h×nh thøc tµi trî cho nhµ xuÊt khÈu. Ng©n hµng ph¸t hµnh L/C sÏ chuyÓn mét kho¶n øng tr­íc ®Ó nhµ xuÊt khÈu cã vèn s¶n xuÊt vµ giao hµng. Nhµ xuÊt khÈu ph¶i cam kÕt båi hoµn sè tiÒn nhËn øng tr­íc nÕu kh«ng nép ®ñ chøng tõ phï hîp theo thêi gian quy ®Þnh. Lo¹i L/C nµy ®­îc gäi lµ tÝn dông ®iÒu kho¶n ®á v× ng©n hµng ph¸t hµnh khi ghi ®iÒu kho¶n øng tr­íc ®ã vµo ®Þnh kho¶n cã dïng mùc ®á ®Ó tËp trung sù chó ý tíi L/C ®Æc biÖt nµy. Lo¹i L/C nµy tuy cã lîi cho nhµ xuÊt khÈu do ®­îc tµi trî tÝn dông song rñi ro n¶y sinh lµ tiÒn øng tr­íc ®ã cã thÓ bÞ sö dông kh«ng ®óng môc ®Ých. Ng­êi b¸n cã thÓ lËp chøng tõ kh«ng hoµn l¹i ®­îc tiÒn øng tr­íc cho ng©n hµng. Do ®ã nã g©y bÊt lîi vµ rñi ro cho nhµ nhËp khÈu vµ ng©n hµng ph¸t hµnh. (6) Th­ tÝn dông tuÇn hoµn Lµ lo¹i L/C mµ sau khi ®· sö dông xong hoÆc ®· hÕt h¹n hiÖu lùc l¹i tù ®éng cã gi¸ trÞ nh­ cò vµ ®­îc tiÕp tôc sö dông sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh cho ®Õn khi hoµn tÊt hîp ®ång. Th­ tÝn dông tuÇn hoµn cã hai lo¹i: Th­ tÝn dông tuÇn hoµn tÝch luü: §©y lµ lo¹i L/C cho phÐp chuyÓn sè d­ sang giai ®o¹n tiÕp theo, cø nh­ vËy céng dån ®Õn L/C cuèi cïng. Nh­ vËy, nã cho phÐp céng dån sè tiÒn cña L/C tr­íc ®Ó t¨ng gi¸ trÞ cña L/C sau nÕu L/C tr­íc ch­a sö dông hÕt. Lo¹i L/C nµy lµm cho vèn cña nhµ nhËp khÈu (phÇn L/C ch­a sö dông hÕt) bÞ chiÕm dông trong thêi gian tõ lóc L/C tr­íc hÕt h¹n hiÖu lùc ®Õn khi L/C tiÕp theo ®­îc më. Th­ tÝn dông tuÇn hoµn kh«ng tÝch luü: §©y lµ lo¹i L/C kh«ng cho phÐp chuyÓn sè d­ cña giai ®o¹n tr­íc sang giai ®o¹n kÕ tiÕp. Nh­ vËy, nã kh«ng cho phÐp céng dån sè tiÒn cña L/C tr­íc ®Ó t¨ng gi¸ trÞ cña L/C sau nÕu L/C tr­íc ch­a sö dông hÕt. (7) Th­ tÝn dông chuyÓn nh­îng Th­êng lµ lo¹i L/C kh«ng huû ngang cho phÐp chuyÓn tõ ng­êi h­ëng lîi ban ®Çu sang mét hay nhiÒu bªn kh¸c (ng­êi h­ëng lîi thø hai) theo yªu cÇu cña ng­êi h­ëng lîi thø nhÊt. Mét L/C chuyÓn nh­îng chØ cã thÓ chuyÓn nh­äng mét lÇn nh÷ng phÇn tiÒn chuyÓn nh­îng mµ kh«ng v­ît qu¸ sè tiÒn cña L/C. Thñ tôc phÝ vµ lÖ phÝ chuyÓn nh­îng sÏ do ng­êi h­ëng lîi thø nhÊt chÞu. Tuy nhiªn trong nghiÖp vô L/C chuyÓn nh­îng th× ng­êi h­ëng lîi thø hai chÞu nhiÒu rñi ro h¬n c¶, hä chØ nhËn ®­îc tiÒn khi ng­êi h­ëng lîi thø nhÊt ®­îc ng­êi mua thanh to¸n. V× vËy, hä ph¶i g¸nh chÞu mäi rñi ro kh«ng nh÷ng vÒ ng­êi mua vµ ng©n hµng ph¸t hµnh mµ cßn vÒ ng­êi h­ëng lîi thø nhÊt vµ ng©n hµng chuyÓn nh­îng. (8) Th­ tÝn dông gi¸p l­ng Lµ lo¹i L/C ®­îc më ra dùa trªn c¬ së tiÒn cña mét L/C kh¸c ®· ®­îc më tr­íc ®ã. Lo¹i L/C nµy th­êng ®­îc sö dông nhiÒu trong ph­¬ng thøc giao dÞch mua b¸n qua trung gian, chuyÓn khÈu. ViÖc thùc hiÖn qu¸ tr×nh thanh to¸n theo lo¹i h×nh th­ tÝn dông nµy nãi chung kh¸ phøc t¹m: ®Æc biÖt lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ thêi h¹n, vÒ bé chøng tõ... v× thÕ rÊt hay cã sù sai sãt g©y thiÖt h¹i cho c¸c bªn. Nãi chung, ngµy nay trong th­¬ng m¹i quèc tÕ, h×nh thøc mua hµng ®æi hµng Ýt nªn L/C ®èi øng hiÕm khi ®­îc sö dông. ch­¬ng II thùc tr¹ng rñi ro trong thanh to¸n tÝn dông chøng tõ t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam vµ Së giao dÞch I. Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam lu«n xøng ®¸ng lµ ng©n hµng xung kÝch phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn. S¸u n¨m sau ngµy Ng©n hµng Quèc gia cña n­íc ViÖt Nam D©n chñ céng hßa non trÎ ®­îc thµnh lËp, ngµy 26 th¸ng 4 n¨m 1957 Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ký quyÕt ®Þnh khai sinh Ng©n hµng KiÕn thiÕt ViÖt Nam (tiÒn th©n cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam), mét thµnh viªn cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam. Suèt chÆng ®­êng 46 n¨m qua, dï víi tªn gäi nµo, ho¹t ®éng víi m« h×nh nµo Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam vÉn lu«n lµ ng­êi lÝnh xung kÝch trªn mÆt trËn tµi chÝnh tiÒn tÖ, phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Tõ thùc thi nhiÖm vô cÊp ph¸t vèn ®Çu t­ XDCB (1957 - 1994) Suèt 37 n¨m lµ ng­êi lÝnh thùc hiÖn cÊp vèn ng©n s¸ch cho ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n (kho¶ng 42% NSNN hµng n¨m), Ng©n hµng KiÕn thiÕt ®· hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô kh«ng chØ cÊp ph¸t mµ cßn qu¶n lý n©ng cao hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­ th«ng qua viÖc tham gia thiÕt kÕ, thÈm ®Þnh dù to¸n, kiÓm tra khèi l­îng hoµn thµnh, nghiÖm thu, cÊp ph¸t vèn vµ quyÕt to¸n c«ng tr×nh theo §iÒu lÖ cÊp ph¸t vèn ®Çu t­ XDCB ®Çu tiªn cña n­íc ta (NghÞ ®Þnh 64 CP ngµy 19/11/1960), qua ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm, chèng l·ng phÝ vèn ®Çu t­ cho ng©n s¸ch. Trong thêi kú 1957 - 1964, ®Êt n­íc hµn g¾n vÕt th­¬ng chiÕn tranh, kh«i phôc kinh tÕ vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø nhÊt, b­íc ch©n ng­êi c¸n bé ng©n hµng ®· ®Õn tõng c«ng tr×nh tõ Môc Nam Quan ®Õn bê s«ng BÕn H¶i víi hµng tr¨m c«ng tr×nh ®Çu lßng cña Chñ nghÜa x· héi nh­ §¹i thuû n«ng B¾c H­ng H¶i, phôc håi c¸c nhµ m¸y ®iÖn Yªn Phô, U«ng BÝ, Vinh, xi m¨ng H¶i Phßng, ®µi ph¸t thanh MÔ Tr×, tr­êng ®¹i häc B¸ch Khoa, ®¹i häc Kinh tÕ - KÕ ho¹ch, hÖ thèng ®­êng s¾t tõ Hµ Néi táa ®i L¹ng S¬n, Th¸i Nguyªn, H¶i Phßng, Vinh vµ c¸c tuyÕn ®­êng quèc lé then chèt, khu c«ng nghiÖp Cao - Xµ - L¸, khu gang thÐp Th¸i Nguyªn, ®­êng ®iÖn cao thÕ 110 Kv ViÖt Tr× - §«ng Anh - Th¸i Nguyªn, nhµ m¸y ®iÖn B¶n Th¹ch - Thanh Hãa, nhµ m¸y ®­êng V¹n §iÓn, Supe phèt ph¸t L©m Thao, nhµ m¸y ph©n ®¹m Hµ B¾c... 10 n¨m phôc vô nÒn kinh tÕ thêi chiÕn 1965 - 1975, Ng©n hµng KiÕn thiÕt ®· cÊp ph¸t gÇn 30.500 tû ®ång ®Ó phôc håi c¸c c«ng tr×nh giao th«ng vËn t¶i, thuû ®iÖn Th¸c Bµ, ®­êng èng dÉn dÇu vµ c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp kh¸c. §Êt n­íc thèng nhÊt, 15 n¨m (1976 - 1990) phôc vô ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng, Nhµ n­íc, Ng©n hµng KiÕn thiÕt ®· cÊp ph¸t x©y dùng c¸c c«ng tr×nh thuéc c¸c ngµnh, lÜnh vùc then chèt, gãp phÇn t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ. Trong sè hµng ngµn c«ng tr×nh mµ ng©n hµng cÊp ph¸t thêi kú nµy cã 358 c«ng tr×nh lín trªn h¹n ng¹ch, cã thÓ kÓ ®Õn: kh«i phôc ®­êng s¾t Thèng nhÊt, l¨ng Chñ tÞch Hå ChÝ Minh, ®µi truyÒn h×nh ViÖt Nam, thuû ®iÖn Hoµ B×nh, nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn Ph¶ L¹i, xi m¨ng BØm S¬n, Hoµng Th¹ch, cÇu Th¨ng Long, cÇu Ch­¬ng D­¬ng, thuû lîi DÇu TiÕng... 37 n¨m, mét chÆng ®­êng ®Ó h×nh thµnh nªn mét nÒn mãng, mét ®éi ngò vµ mét nghÒ nghiÖp truyÒn thèng phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn. §ã lµ hµnh trang quý gi¸ cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn cho nh÷ng chÆng ®­êng ph¸t triÓn tiÕp theo. ... §Õn 300 tû nguån vèn tÝn dông ®Çu tiªn (1990)... N¨m 1990 ®¸nh dÊu mét b­íc ngoÆt quan träng trong ho¹t ®éng cña Ng©n hµng §T & PT ViÖt Nam. LÇn ®Çu tiªn Ng©n hµng §T & PT ®­îc Nhµ n­íc giao 300 tû ®Ó thö nghiÖm mét c¬ chÕ cung øng vèn míi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn cña §¶ng theo h­íng "mäi c«ng tr×nh, mäi dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cã thu håi vèn d­íi mäi h×nh thøc ®Òu ph¶i ®i vay ®Ó ®Çu t­". C¬ chÕ míi g¾n bã chÆt chÏ víi tr¸ch nhiÖm cña chñ ®Çu t­ trong viÖc hoµn tr¶ vèn vay, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ tõng b­íc kh¾c phôc t×nh tr¹ng bao cÊp trong ®Çu t­ XDCB. Mét vÊn ®Ò bøc thiÕt ®­îc ®Æt ra cho ng©n hµng lµ lµm thÕ nµo ®Ó cho vay mµ vèn vay ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi. Víi mét ®éi ngò c¸n bé cã kinh nghiÖm trong lÜnh vùc ph©n tÝch, thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ dù ¸n ®Çu t­, n¨m 1990, Ng©n hµng §T & PT ®· cho vay 600 dù ¸n võa vµ nhá ®Çu t­ chiÒu s©u, ®æi míi trang thiÕt bÞ cña c¸c doanh nghiÖp víi môc tiªu vùc dËy s¶n xuÊt. Ngay trong n¨m ®Çu tiªn ®· thu ®­îc 30 tû ®ång vµ c¬ b¶n thu hÕt nî vµo n¨m 1995. Trong vßng 5 n¨m tõ 1990-1995, Ng©n hµng §T &PT ViÖt Nam ®· cung øng vèn cho hµng ngh×n dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn víi doanh sè cho vay ®¹t h¬n 6.300 tû ®ång. B­íc khëi ®Çu thµnh c«ng trong thö nghiÖm c¬ chÕ míi ®· t¹o ra tiÒn ®Ò cho Ng©n hµng §T & PT tù tin b­íc vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn míi: ®i vay ®Ó cho vay phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn. ... ®Õn chÝnh s¸ch t¹o vèn phôc vô cho vay ®Çu t­ ph¸t triÓn Muèn cã c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ th× ph¶i b¾t ®Çu ®Çu t­, tr­íc hÕt lµ ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn ph¶i b¾t ®Çu tõ viÖc tr¶ lêi c©u hái nguån vèn ®Ó cho vay. ChÝnh s¸ch t¹o vèn cho vay dµi h¹n, do ®ã ®­îc coi lµ nÒn t¶ng cña ho¹t ®éng ng©n hµng. Ngay tõ n¨m 1993, Ng©n hµng §T & PT ®· v­¬n lªn tõng b­íc tù lo nguån vèn phôc vô cho vay ®Çu t­ ph¸t triÓn. Víi chñ tr­¬ng "vèn trong n­íc lµ quyÕt ®Þnh, vèn ngoµi n­íc lµ quan träng", Ng©n hµng ®· lu«n chñ ®éng, s¸ng t¹o, ®i ®Çu trong viÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn b»ng VN§ vµ ngo¹i tÖ. Qua nhiÒu ®ît ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Þnh kú tõ n¨m 1994 ®Õn nay ®· huy ®éng ®­îc h¬n 8.000 tû ®ång vèn trung, dµi h¹n. §ång thêi ®· gãp phÇn h×nh thµnh nªn mét s¶n phÈm míi cho thÞ tr­êng tµi chÝnh. Cho ®Õn nay, tr¸i phiÕu ®­îc coi lµ s¶n phÈm ®Æc tr­ng cña Ng©n hµng §T &PT, lµ h×nh thøc ®Çu t­ an toµn, mang l¹i lîi Ých kinh tÕ cao vµ ®­îc d©n chóng h­ëng øng göi tiÒn víi sè l­îng lín. Bªn c¹nh ®ã, ng©n hµng §T & PT còng tranh thñ tèi ®a nguån vèn n­íc ngoµi th«ng qua nhiÒu h×nh thøc vay vèn kh¸c nhau nh­ vay th­¬ng m¹i, vay hîp vèn, vay qua c¸c h¹n møc thanh to¸n, vay theo c¸c hiÖp ®Þnh khung vÒ tµi trî xuÊt nhËp khÈu. Víi chÝnh s¸ch t¹o vèn hiÖu qu¶, tõ 300 tû ®ång n¨m 1990, nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng ®· ®ñ ®¸p øng cho mét d­ nî ®Çu t­ ph¸t triÓn gÇn 25.000 tû ®ång vµo n¨m 2001. §Æc biÖt tõ n¨m 1999, sau QuyÕt ®Þnh 13/ TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ, c¸c dù ¸n kÕ ho¹ch Nhµ n­íc ®­îc chuyÓn sang vay t¹i Quü Hç trî ph¸t triÓn, Ng©n hµng §T & PT ViÖt Nam m¹nh sang tù t×m kiÕm ®Ó cho vay c¸c dù ¸n theo c¬ chÕ tÝn dông th­¬ng m¹i. Víi ph­¬ng ch©m "hiÖu qu¶ kinh doanh cña b¹n hµng lµ môc tiªu ho¹t ®éng cña Ng©n hµng" vµ víi nhiÒu h×nh thøc tÝn dông phong phó, ng©n hµng ®· chñ ®éng t×m ®Õn kh¸ch hµng, lùa chän c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ ®Ó cho vay ®Çu t­ tËp trung vµo c¸c dù ¸n, ch­¬ng tr×nh lín cña Nhµ n­íc, c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm, c¸c vïng kinh tÕ ®Æc thï nh­ miÒn nói, T©y Nguyªn, miÒn trung, ®ång b»ng s«ng Cöu Long. Doanh sè cho vay ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng §T & PT liªn tôc t¨ng lªn, n¨m sau gÊp ®«i n¨m tr­íc vµ ®¹t 60.000 tû trong h¬n 10 n¨m ®æi míi. Ng©n hµng §T & PT ®· trë thµnh ®èi t¸c tin cËy cña c¸c chñ ®Çu t­. Hµng lo¹t c¸c dù ¸n lín thuéc c¸c ngµnh ®iÖn lùc, thÐp, dÇu khÝ, xi m¨ng... ®ang lµ ®èi t­îng phôc vô cña hÖ thèng Ng©n hµng §T & PT. TÊm Hu©n ch­¬ng ®éc lËp h¹ng III ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc trao tÆng lµ phÇn th­ëng xøng ®¸ng cho nh÷ng nç lùc kh«ng biÕt mÖt mái phôc vô cho ®Çu t­ ph¸t triÓn trong 10 n¨m ®æi míi cña tËp thÓ c¸n bé Ng©n hµng §T & PT ViÖt Nam. ... vµ phôc vô nhiÒu h¬n cho c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng bé lÇn thø IX ®· kh¼ng ®Þnh tiÕp tôc ®­êng lèi ®æi míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa, x©y dùng ®Êt n­íc ViÖt Nam thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp mµ trong ®ã hÖ thèng ng©n hµng víi nhiÖm vô thùc thi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, huy ®éng vµ tËp trung mäi nguån vèn phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ, lµ mét kªnh quan träng ®Ó thùc hiÖn. Trong ®ã cã ®ãng gãp nhá bÐ cña Ng©n hµng §T & PT ViÖt Nam. Víi nghÒ nghÖp truyÒn thèng, Ng©n hµng §T & PT ®ang nç lùc, tËp trung thùc hiÖn ®æi míi theo h­íng ph¸t triÓn bÒn v÷ng, thùc hiÖn th¾ng lîi môc tiªu kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001 - 2005, gãp phÇn cïng c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i Nhµ n­íc ph¸t huy vai trß chñ lùc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia, phôc vô ®¾c lùc cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo ®­êng lèi ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. Môc tiªu xuyªn suèt mäi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng §T & PT ViÖt Nam (BIDV) lµ: V× sù nghiÖp ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ môc tiªu chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. V× hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña b¹n hµng. V× sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, Ng©n hµng §T & PT ViÖt Nam lu«n: Cïng c¸c ng©n hµng quèc doanh, lµ lùc l­îng chñ ®¹o thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia nh»m æn ®Þnh tiÒn tÖ, ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Ph¸t huy truyÒn thèng ng©n hµng chñ lùc trong phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn, x©y dùng lùc l­îng s¶n xuÊt tiªn tiÕn. V× sù hîp t¸c vµ cïng ph¸t triÓn trong quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ. Ph¸t huy néi lùc gi÷ v÷ng vÞ thÕ vµ uy tÝn cña BIDV trong n­íc vµ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Ph­¬ng ch©m thùc hiÖn: Toµn hÖ thèng BIDV nhËn thøc ®Çy ®ñ nh÷ng thuËn lîi, c¬ héi còng nh­ khã kh¨n th¸ch thøc to lín, ®ã lµ n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm, n©ng cao n¨ng lùc tiÕp thu c«ng nghÖ míi vµ ®æi míi m¹nh mÏ gi¸ trÞ - ®iÒu hµnh theo ®ßi hái cña th«ng lÖ quèc tÕ. TiÕn lªn hay tôt hËu lu«n lu«n lµ th¸ch thøc th­êng xuyªn vµ liªn tôc ®èi víi mçi ng­êi, mçi bé phËn, mçi c«ng viÖc vµ ®èi víi toµn hÖ thèng. Tranh thñ thêi c¬ ®Ó gi÷ vøng vµ ®Èy nhanh nhÞp ®é t¨ng tr­ëng ®¸p øng nhu cÇu vèn, dÞch vô cña kh¸ch hµng; ®ång thêi t¨ng tr­ëng ph¶i ®Æt trªn c¬ së b¶o ®¶m hiÖu qu¶ vµ an toµn hÖ thèng. 2. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam 2.1 Sù ra ®êi B¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng tõ ngµy 28 th¸ng 3 n¨m 1991, Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng ®¬n vÞ v÷ng m¹nh vµ lu«n ®i ®Çu vÒ mäi mÆt trong hÖ thèng Ng©n hµng §T & PT ViÖt Nam. HiÖn nay, SGDI cã trô së t¹i sè 53 Quanh Trung - quËn Hai Bµ Tr­ng - Hµ Néi. Víi h¬n 200 c¸n bé c«ng nh©n viªn, SGDI cã bé m¸y ®Çy ®ñ c¸c phßng ban cña mét chi nh¸nh ng©n hµng vµ ho¹t ®éng rÊt hiÖu qu¶. Tõ n¨m 1993 trë vÒ tr­íc, do chÞu ¶nh h­ëng v× nh÷ng tån t¹i cña c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung, sù sôp ®æ vµ ph¸ s¶n cña hµng lo¹t Quü tÝn dông nh©n d©n, c¬ së vËt chÊt cßn nghÌo nµn cïng víi sù khã kh¨n cña ®Êt n­íc, s¶n phÈm dÞch vô cña SGDI cßn ®¬n ®iÖu, kh¸ch hµng th­a thít, vèn kh«ng cã thÞ tr­êng tiªu thô. §éi ngò c¸n bé chñ yÕu ®­îc ®µo t¹o trong c¬ chÕ cò, ®«ng vÒ sè l­îng song yÕu vÒ chÊt l­îng, quy m« ho¹t ®éng cßn khiªm tèn. Nguån tiÒn göi t¹i SGDI hÇu hÕt lµ tõ d©n c­ víi thêi h¹n ng¾n g©y ¶nh h­ëng tíi nh÷ng ho¹t ®éng cho vay trung vµ dµi h¹n. Tuy ®øng tr­íc nh÷ng khã kh¨n to lín nh­ vËy nh­ng tõ n¨m 1993 ®Õn nay, do nhu cÇu ®æi míi nÒn kinh tÕ, toµn ngµnh ng©n hµng nãi chung vµ Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam nãi riªng còng ®· cã sù ®æi míi, c¶i tiÕn vµ ph¸t triÓn v­ît bËc nh­ ®Çu t­, t¨ng c­êng m¹nh mÏ vµo c¬ së vËt chÊt, kü thuËt c«ng nghÖ, ®a d¹ng hãa c¸c s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng nh»m ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu phong phó cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Ngoµi c¸c lo¹i tÝn dông truyÒn thèng nh­ tÝn dông ng¾n, trung vµ dµi h¹n th× SGDI cßn tham gia x©y dùng, thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô míi nh­ tµi trî uû th¸c, cho vay thanh to¸n c«ng nî, ®ång tµi trî, b¶o l·nh... Còng vµo thêi gian nµy, ®Êt n­íc ®· dÇn v÷ng b­íc vµo thêi kú ®æi míi, thóc ®Èy xuÊt nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng m¹nh. Céng víi sù nç lùc cña b¶n th©n, ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i ®· ph¸t triÓn vµ chiÕm mét vÞ trÝ quan träng trong b¶ng tæng kÕt cña SGDI. §éi ngò c¸n bé còng ®· ®­îc ®µo t¹o l¹i víi nh÷ng kiÕn thøc tiÕn bé vµ dÇn thÝch øng víi c¬ chÕ thÞ tr­êng. Ho¹t ®éng kinh doanh ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn m¹nh, ®ång ®Òu trªn c¸c mÆt nghiÖp vô, kh«ng ngõng më réng m¹ng l­íi kinh doanh vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm míi. Víi nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc, Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam ®· vµ ®ang lu«n ®i ®Çu, ®­îc ®¸nh gi¸ lµ xuÊt s¾c nhÊt trong toµn hÖ thèng vµ tÊm hu©n ch­¬ng lao ®éng h¹ng ba cña ChÝnh phñ trao tÆng chÝnh lµ phÇn th­ëng xøng ®¸ng minh chøng cho nh÷ng thµnh tÝch ®ã. 2.2. Ho¹t ®éng kinh doanh cña Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Ngay tõ khi míi thµnh lËp, SGDI ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ nh­: chuyÓn ®æi m« h×nh tæ chøc tõ c¬ chÕ võa däc võa ngang sang bé m¸y cña mét ng©n hµng th­¬ng m¹i; cñng cè l¹i m¹ng l­íi quü tiÕt kiÖm trùc thuéc vµ c¸c phßng giao dÞch t¹i khu vùc tËp trung d©n c­ vµ kinh tÕ ph¸t triÓn; b­íc ®Çu thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ néi bé; x©y dùng hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý ®iÒu hµnh kinh doanh theo nguyªn t¾c b¶o ®¶m tËp trung thèng nhÊt, ph¸t huy ®­îc tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o. §Æc biÖt, cïng víi sù khëi s¾c cña nÒn kinh tÕ n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, SGDI còng ®· thu ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ trong ho¹t ®éng kinh doanh, t¹o dùng ®­îc mét vÞ trÝ quan träng trong hÖ thèng còng nh­ trong nÒn kinh tÕ. Qua nhiÒu n¨m ®æi míi vµ tù hoµn thiÖn m×nh, SGDI ®· häc hái ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ph¸t triÓn, tËn dông thµnh tùu khoa häc kü thuËt ®Ó theo kÞp víi tr×nh ®é nghiÖp vô ng©n hµng cña toµn cÇu, khuyÕch tr­¬ng quan hÖ bu«n b¸n trªn c¸c thÞ tr­êng lín vµ ®Çy tiÒm n¨ng. HiÖn nay, SGDI thùc sù v÷ng ch¾c ®øng trong m«i tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt ®ång thêi ngµy cµng kh¼ng ®Þnh m×nh lµ mét ®¬n vÞ ®øng ®Çu trong hÖ thèng, cè g¾ng v­¬n lªn víi ph­¬ng ch©m “uy tÝn - hiÖu qu¶ - lu«n mang ®Õn sù hµi lßng cho mäi kh¸ch hµng”. §Ó cã ®­îc vãc d¸ng míi nh­ trªn, ®éi ngò nh©n viªn cña Së ®· hÕt søc nç lùc cè g¾ng x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch kinh doanh phï hîp. Tr­íc hÕt, SGDI ®· tiÕn hµnh ®æi míi chÝnh s¸ch huy ®éng vèn, trë thµnh ®¬n vÞ cã nguån vèn lín nhÊt toµn hÖ thèng. SGDI c¶i tiÕn chÝnh s¸ch huy ®éng vèn b»ng c¸ch ¸p dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tiÕt kiÖm chi phÝ qu¶n lý, tõ ®ã lµm c¬ së cho viÖc ®­a ra møc l·i suÊt ­u ®·i ®ång thêi ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc còng nh­ ph­¬ng thøc huy ®éng. §Æc biÖt lµ th¸i ®é phôc vô cña ®éi ngò nh©n viªn cung cÊp dÞch vô lµ rÊt tèt, g©y ®­îc h×nh ¶nh ®Ñp vµ lßng tin cho kh¸ch hµng. HiÖn nay, SGDI ®· x©y dùng thµnh c«ng m« h×nh “phßng thanh niªn kiÓu mÉu” - n¬i tËp trung mét ®éi ngò thanh niªn cã tr×nh ®é, n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, nhiÖt t×nh lu«n chu ®¸o víi kh¸ch hµng v× thÕ lu«n tËp trung khèi l­îng giao dÞch lín nhÊt cña SGDI trong c«ng t¸c huy ®éng vèn. Kh«ng chØ tËp trung ®¬n thuÇn vµo chÝnh s¸ch huy ®éng, SGDI cßn lu«n chó ý ®Èy m¹nh c¶i tiÕn c¸c m¶ng ho¹t ®éng kh¸c nh­ tÝn dông, thanh to¸n còng nh­ c¸c tiÖn Ých hç trî kh¸c nh»m ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng, n©ng cao uy tÝn cña Së nh»m thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng tham gia vµo ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña m×nh. VÒ kh¸ch quan, mÊy n¨m gÇn ®©y, nhê vµo chÝnh s¸ch míi th«ng tho¸ng cña Nhµ n­íc nªn sè l­îng doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp t¨ng vät. Nhê ®ã mµ ng©n hµng cã ®iÒu kiÖn thiÕt lËp vµ ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ víi nh÷ng ®¬n vÞ ®ã. §©y còng chÝnh lµ nguyªn nh©n lµm cho vèn huy ®éng tõ c¸c doanh nghiÖp chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng nguån vèn huy ®éng. Cã thÓ nãi ®iÒu nµy b¸o hiÖu mét tÝn hiÖu ®¸ng mõng v× khi quan hÖ víi c¸c doanh nghiÖp, ng©n hµng sÏ cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c¸c dÞch vô kh¸c nh­ thanh to¸n quèc tÕ, cho vay, tµi trî... ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña hä ®ång thêi n©ng cao thu nhËp cho ng©n hµng. §i ®«i víi nghiÖp vô huy ®éng vèn, SGDI cßn chó träng tíi nghiÖp vô tÝn dông. Tèc ®é t¨ng cña bé phËn tiÒn göi lµ rÊt lín vµ khiÕn cho nhiÒu ng­êi ph¶i giËt m×nh. §©y còng lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó SGDI ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh bëi xÐt tõng mãn th× tiÒn göi kh«ng kú h¹n cã tÝnh chÊt kh«ng æn ®Þnh nh­ng nÕu xÐt vÒ tæng thÓ th× ng­îc l¹i nªn ng©n hµng cã thÓ sö dông nguån vèn nµy më réng ho¹t ®éng tÝn dông víi chi phÝ huy ®éng thÊp, t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m l·i suÊt cho vay ®èi víi ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ thu hót thªm kh¸ch hµng tiÒm n¨ng. Cïng víi sù t¨ng tr­ëng tÝn dông, SGDI còng ®· chó träng trong c«ng t¸c n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, t¨ng c­êng ®«n ®èc thu håi nî qu¸ h¹n vµ nî khã ®ßi. Ngoµi ra, SGDI cßn tiÕn hµnh mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p ®ång bé n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông nh­ th¾t chÆt c¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o, thÕ chÊp khi cÊp tÝn dông còng nh­ theo dâi chÆt chÏ vµ tÝch cùu ®«n ®èc t×nh h×nh thu håi c«ng nî cña c¸c doanh nghiÖp. B»ng biÖn ph¸p tÝch cùc kh¬i t¨ng nguån vèn, ®Èy m¹nh cho vay, t¨ng tr­ëng d­ nî lµnh m¹nh, ®a d¹ng hãa c¸c nghiÖp vô, thùc hiÖn tiÕt kiÖm chi tiªu nªn SGDI lu«n kinh doanh cã l·i, t¹o nguån tÝch lòy vµ hµng n¨m ®ãng gãp cho NSNN mét nguån thu ®¸ng kÓ. Thùc tr¹ng rñi ro trong thanh to¸n tÝn dông chøng tõ t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam 1. Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh thanh to¸n quèc tÕ t¹i SGDI Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ cña ViÖt Nam ®· cã sù ph¸t triÓn kh¸ h¬n so víi nh÷ng n¨m tr­íc do sù phôc håi kinh tÕ cña c¸c n­íc trong khu vùc nh­ Hµn Quèc, Th¸i Lan, NhËt B¶n, Malayxia... lµ nh÷ng n­íc cã quan hÖ nhiÒu víi ViÖt Nam vµ do c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trong n­íc ®· th©m nhËp ®­îc vµo mét sè thÞ tr­êng míi t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cµng thªm ph¸t triÓn. Cô thÓ lµ nh÷ng n¨m 1999, xuÊt khÈu ®¹t 11,52 tû USD t¨ng 23,1% so víi n¨m 1998 trong khi ®ã nhËp khÈu ®¹t 11,63 tû USD khiÕn cho th©m hôt th­¬ng m¹i chØ cßn 113 triÖu USD - møc thÊp nhÊt trong vßng 7 n¨m qua. Cïng víi sù ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña ®Êt n­íc, nghiÖp vô ng©n hµng quèc tÕ nãi chung vµ thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng cña Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam còng tõng b­íc ph¸t triÓn v÷ng ch¾c. Do cã ®éi ngò c¸n bé trÎ, n¨ng ®éng l¹i biÕt sö dông c¸c biÖn ph¸p thu hót kh¸ch hµng hîp lý, cè g¾ng chñ ®éng vÒ ngo¹i tÖ vµ kh«ng ngõng më réng mèi quan hÖ ®¹i lý víi nhiÒu ng©n hµng uy tÝn trªn thÕ giíi nh»m c¶i thiÖn chÊt l­îng thanh to¸n vµ gi¶m chi phÝ nªn trong lÜnh vùc thanh to¸n quèc tÕ, Së giao dÞch I ®· ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng æn ®Þnh vµ nhanh chãng. B¶ng 1. T×nh h×nh thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu qua Së giao dÞch I trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y §¬n vÞ: 1.000 USD N¨m 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Doanh sè 35.000 43.952 50.523 43.107 77.506 470.000 550.000 680.000 (Nguån: B¸o c¸o th­êng niªn Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam c¸c n¨m tõ 1995 ®Õn 2002) Qua b¶ng trªn ta thÊy, n¨m 1995 tæng doanh sè trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ qua SGDI chØ lµ 35 triÖu USD nh­ng ®Õn n¨m 2002, con sè nµy ®· lªn tíi 680 triÖu USD, t¨ng gÇn 20 lÇn trong vßng 7 n¨m. §©y lµ mét thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ cña SGDI v× trong khi t×nh h×nh c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr­êng vµ nh÷ng hËu qu¶ do cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc g©y ra, tèc ®é t¨ng tr­ëng cña SGDI vÉn ®¹t ®­îc ë møc cao. KÕt qu¶ nµy cã ®­îc lµ do nhu cÇu tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu t¨ng lªn m¹nh mÏ trong xu thÕ më cöa cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y vµ ®Æc biÖt lµ do sù nh¹y bÐn trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu nµy cña b¶n th©n SGDI. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña SGDI còng kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng lóc th¨ng trÇm. N¨m 1998, tæng doanh thu bÞ sôt gi¶m tíi 7,416 triÖu USD t­¬ng øng víi 15% so víi n¨m 1997. Nguyªn nh©n chÝnh cña sù suy gi¶m nµy lµ do sù suy tho¸i kinh tÕ Ch©u ¸ ®· ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn nÒn kinh tÕ khu vùc vµ lµm suy gi¶m ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. N¨m 1999, tæng doanh sè thanh to¸n quèc tÕ cña SGDI kh«ng nh÷ng ®· ®­îc thùc sù phôc håi mµ cßn b­íc vµo giai ®o¹n t¨ng tr­ëng v­ît bËc, n¨m sau cao n¨m tr­íc tíi h¬n 100 triÖu USD. §iÒu nµy cho thÊy SGDI ®· g©y dùng ®­îc uy tÝn lín víi kh¸ch hµng trong m¶ng ho¹t ®éng nµy. Thµnh c«ng cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh h¬n vµo n¨m 2002 khi mµ kim ng¹ch thanh to¸n lªn tíi 680 triÖu USD, t¨ng 23,64% so víi n¨m 2001 ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá cho kim ng¹ch toµn hÖ thèng. Nh­ vËy, ®èi víi SGDI th× thanh to¸n quèc tÕ vÉn lµ mét ho¹t ®éng kinh doanh ®Çy tiÒm n¨ng vµ cÇn ®­îc c¶i tiÕn chÊt l­îng th­ßng xuyªn nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ cao h¬n trong t­¬ng lai. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu trªn, ®ßi hái SGDI t¨ng c­êng nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp nh»m thóc ®Èy thanh to¸n xuÊt khÈu vµ thanh to¸n nhËp khÈu ph¸t triÓn c©n ®èi vµ toµn diÖn. B¶ng sè liÖu 2 sÏ gióp chóng chóng ta cã ®­îc c¸i nh×n cô thÓ h¬n vÒ t×nh h×nh thanh to¸n xuÊt khÈu còng nh­ nhËp khÈu t¹i SGDI - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua. B¶ng 2. Doanh sè thanh to¸n xuÊt khÈu, nhËp khÈu t¹i SGDI - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua. §¬n vÞ: 1.000 USD NghiÖp vô 2001 2002 2002/2001 Sè mãn Sè tiÒn Sè mãn Sè tiÒn L/C nhËp 850 195.000 1.200 290.000 148,72 % L/C xuÊt 550 35.000 800 75.000 214,28 % Nhê thu 250 75.000 300 122.000 162,67 % ChuyÓn tiÒn 750 245.000 1.800 193.000 78,77 % (Nguån: B¸o c¸o t×nh h×nh thanh to¸n xuÊt nhËu khÈu t¹i Së giao dÞch I n¨m 2001 - 2002). Nãi chung, c¸c nghiÖp vô trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña SGDI ®Òu t¨ng lªn c¶ vÒ sè mãn lÉn sè tiÒn. §iÓn h×nh lµ ho¹t ®éng chuyÓn tiÒn, c¸c n¨m vÒ tr­íc hÇu nh­ chØ cã chuyÓn tiÒn ®i th× ®Õn n¨m 2002 ®· cã chuyÓn tiÒn ®Õn lµm cho doanh sè cña nghiÖp vô nµy ®· gi¶m so víi n¨m tr­íc 21,23 %. §èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc cã mèi quan hÖ xuÊt nhËp khÈu víi b¹n hµng tÝn nhiÖm th× ®èi víi nh÷ng hîp ®ång gi¸ trÞ nhá còng ®­îc chuyÓn sang ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn víi ®iÒu kiÖn chuyÓn tiÒn sau khi nhËn hµng. SGDI cßn thùc hiÖn chuyÓn tiÒn VND cho nhiÒu chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam th«ng qua m¹ng l­íi chi nh¸ng réng lín t¹i hÇu hÕt c¸c tØnh, thµnh phè trªn toµn quèc vµ hÖ thèng thanh to¸n tËp trung an toµn vµ tiÖn lîi cña hÖ thèng ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam. DÞch vô chuyÓn tiÒn VND gãp phÇn lµm phong phó thªm ho¹t ®éng thanh to¸n cña SGDI vµ t¨ng c­êng quan hÖ hîp t¸c víi ng©n hµng n­íc ngoµi t¹i V._. ®­îc trong qu¸ tr×nh ®­a ra quyÕt ®Þnh b¶o l·nh cho doanh nghiÖp më L/C tr¶ chËm víi n­íc ngoµi. Nh­ng do nghiÖp vô thÈm ®Þnh lµ nghiÖp vô khã, Së cÇn ph¶i tæ chøc c¸c líp huÊn luyÖn th­êng xuyªn cho c¸n bé tÝn dông ®Ó cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vµ cËp nhËt nh»m gióp hä cã thÓ kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ ®óng nhÊt hiÖu qu¶ kinh tÕ c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña doanh nghiÖp. - Thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m tiÒn vay, ®Æc biÖt lµ h×nh thøc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp ®Ó h¹n chÕ rñi ro tÝn dông cho SGDI. - TiÕp tôc cËp nhËt nh÷ng bæ sung vÒ quy chÕ b¶o l·nh L/C tr¶ chËm, thùc hiÖn theo ®óng h­íng dÉn trong quy chÕ. Kh«ng nªn v× nh÷ng rñi ro ®· x¶y ra mµ cã t©m lý dÌ chõng, ng¹i më nh÷ng L/C lo¹i nµy. - T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t L/C tr¶ chËm, qu¶n lý tiÒn hµng thu ®­îc ®Ó b¶o ®¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n khi ®Õn h¹n. c. §èi víi L/C xuÊt khÈu Trªn thùc tÕ, tû träng L/C xuÊt trong tæng doanh sè thanh to¸n L/C thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi L/C nhËp. V× vËy, cÇn ph¶i ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy vµ h¹n chÕ rñi ro cho nã g©y ra. NÕu Ng©n hµng §T & PT ViÖt Nam lµ ng©n hµng th«ng b¸o, th× SGDI ph¶i thùc hiÖn nghiªm ngÆt quy tr×nh thanh to¸n L/C xuÊt khÈu. Ngoµi ra, c¸n bé Së còng nªn t­ vÊn cho kh¸ch hµng n­íc ngoµi söa ®æi L/C nÕu t×m thÊy nh÷ng ®iÓm bÊt lîi. NÕu kh¸ch hµng kh«ng söa ®æi th× nªn tõ chèi ®Ó rñi ro ph¸t sinh. Tr­íc m¾t ®Ó thùc hiÖn tèt cho vay øng tr­íc bé chøng tõ, SGDI cÇn thùc hiÖn mét sè vÊn ®Ò: - Nghiªn cøu t×nh h×nh chÝnh trÞ cña n­íc nhµ nhËp khÈu ®Ó quyÕt ®Þnh cã cho vay øng tr­íc bé chøng tõ cña nhµ xuÊt khÈu, nh»m tr¸nh rñi ro cã thÓ x¶y ra. - Nªn c©n nh¾c kü vÒ c¸c yÕu tè nh­ t×nh tr¹ng cña bé chøng tõ, kh¶ n¨ng tr¶ nî cña nhµ xuÊt khÈu nÕu bé chøng tõ kh«ng ®­îc thanh to¸n, uy tÝn trong thanh to¸n quèc tÕ cña ng©n hµng ph¸t hµnh, c¸c ®iÒu kho¶n mËp mê dÔ gay tranh chÊp, vÒ ®é rñi ro cña hµng hãa tr­íc khi cho vay. 2.6. Gi¶i ph¸p vÒ nguån ngo¹i tÖ ®Ó thanh to¸n L/C Trong nh÷ng thêi ®iÓm c¨ng th¼ng vÒ tû gi¸ nh­ thêi kú n¨m 97, 98, chÝnh s¸ch kiÓm so¸t ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng §T & PT ViÖt Nam ®èi víi chi nh¸nh ®· tá ra cã nhiÒu ®iÓm bÊt cËp. Khi ng©n hµng Nhµ n­íc chñ ®éng ®iÒu chØnh hai lÇn tû gi¸ gi÷a USD vµ VND, nhiÒu chi nh¸nh trong ®ã cã SGDI ®· kh«ng ®¸p øng ®­îc ®ñ ngo¹i tÖ thanh to¸n cho kh¸ch hµng më L/C. Cã khi, gi¸ trÞ mét L/C nhËp lªn tíi mét vµi triÖu USD, trong khi ®ã kh¸ch hµng chØ cã ®ñ kh¶ n¨ng ký quü 100.000 USD, ®Ó ®¶m b¶o c©n ®èi ngo¹i tÖ, Së ®· ph¶i mua gom tõ tr­íc vµ do quy ®Þnh vÒ giíi h¹n tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ, nhiÒu khi SGDI ®· ph¶i "xÐ rµo" ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ thanh to¸n. Do ®ã ®Ó tr¸nh r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu hôt ngo¹i tÖ trÇm träng nh­ vËy, Së cÇn kiÕn nghÞ víi ng©n hµng §T & PT TW cho phÐp cã quyÒn chñ ®éng h¬n trong nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ. §Æc biÖt cho phÐp Së mua b¸n ngo¹i tÖ víi ng©n hµng kh¸c ngoµi hÖ thèng kÓ c¶ b»ng mua b¸n giao ngay hay mua b¸n kú h¹n. Tuy nhiªn víi viÖc ®a d¹ng hãa lo¹i h×nh ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro trong thanh to¸n nh­ vËy, Së cã thÓ v« t×nh gÆp ph¶i rñi ro hèi ®o¸i mµ chÝnh x¸c lµ rñi ro tû gi¸. V× thÕ, SGDI nªn ®Ò nghÞ BIDV thiÕt lËp mét quy ®Þnh cô thÓ giíi h¹n tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cho m×nh dùa trªn c¬ së c¸ch tÝnh to¸n vµ chÕ ®é b¸o c¸o tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ hµng ngµy hoÆc hµng tuÇn. X¸c ®Þnh xem tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ cña SGDI lµ d­ thõa hay thiÕu hôt ®Ó cã biÖn ph¸p can thiÖp kÞp thêi. 2.7. §¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n trªn c¬ së qu¶n trÞ rñi ro ho¹t ®éng ngo¹i b¶ng CÇn nhËn thøc r»ng ho¹t ®éng ngo¹i b¶ng cña NHTM, ®Æc biÖt lµ c¸c cam kÕt thay thÕ tÝn dông trùc tiÕp b»ng h×nh thøc më th­ tÝn dông vµ b¶o l·nh L/C tr¶ chËm lµ rÊt quan träng. Xu h­íng chªnh lÖch l·i suÊt tiÒn göi vµ l·i suÊt tiÒn vay sÏ dÇn dÇn bÞ thu hÑp do cã sù c¹nh tranh tù do gi÷a c¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. Khi ®ã ho¹t ®éng ngo¹i b¶ng cã thÓ t¨ng thªm c¸c kho¶n thu nhËp b»ng c¸c h×nh thøc hoa hång, thu phÝ ®Ó bï ®¾p sù gi¶m thÊp thu nhËp cña c¸c nghiÖp vô tÝn dông truyÒn thèng. HiÖn nay, phÝ më L/C cã cam kÕt vay vèn vµ phÝ b¶o l·nh L/C tr¶ chËm ngµy cµng t¨ng, chiÕm tû träng cao trong tæng thu. Nh­ng ng©n hµng ph¶i g¸nh chÞu rñi ro tÝn dông nªm mÆc dï ®ßi hái kh¸ch hµng nhËp khÈu ph¶i héi tô ®ñ tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh vÒ chÊt l­îng tÝn dông, cã uy tÝn cao th× vÉn cã mét x¸c suÊt kh«ng ch¾c ch¾n vÒ ®é rñi ro do duy tr× kh¶ n¨ng thanh to¸n trong t­¬ng lai. V× vËy, SGDI cÇn duy tr× phÝ cam kÕt sö dông vèn vay thanh to¸n L/C theo ph©n lo¹i tÝn dông cña kh¸ch hµng. NhiÒu ng©n hµng trªn thÕ giíi ®· ph©n lo¹i chÊt l­îng tÝn dông hay cßn gäi lµ ®é tin cËy cña kh¸ch hµng theo c¸c thang bËc tõ A cho ®Õn C, D... §é tin cËy tÝn dông cµng cao th× møc phÝ cam kÕt cµng nhá vµ ng­îc l¹i. 2.8. Gi¶i ph¸p vÒ mÆt kiÓm tra - kiÓm so¸t C«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t vµ chÊn chØnh nghiÖp vô trong nh÷ng n¨m qua ®· lu«n ®­îc coi träng, SGDI lu«n nghiªm tóc thùc hiÖn c«ng t¸c ®iÒu hµnh vµ thùc hiÖn c¸c quy chÕ, c¸c kÕ ho¹ch kiÓm tra, kiÓm so¸t cña ng©n hµng §T & PT TW. Tuy nhiªn, trong thêi gian tíi, SGDI nªn t¨ng c­êng h¬n n÷a c¸c biÖn ph¸p kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé, tr¸nh ®Ó t×nh tr¹ng cã s¬ suÊt sai biÖt trong bé chøng tõ mµ kh«ng ph¸t hiÖn ra. Ngoµi ra, SGDI còng nªn ®Ò nghÞ phßng thanh to¸n quèc tÕ TW cö c¸n bé cã n¨ng lùc xuèng kiÓm tra ®Þnh kú vÒ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, vÒ thùc hiÖn quy chÕ thanh to¸n quèc tÕ, quy ®Þnh vÒ huy ®éng vèn vµ sö dông nguån ngo¹i tÖ cña Së ®Ó kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng biÕn ®éng, nh÷ng sai ph¹m vµ biÓu hiÖn lÖch l¹c, tõ ®ã cã biÖn ph¸p cïng Së ®iÒu chØnh, uèn n¾n kÞp thêi, ng¨n chÆn tr­íc rñi ro vµ c¸c t×nh huèng phøc t¹p cã thÓ x¶y ra. Ngoµi ra, Së còng nªn duy tr× viÖc kiÓm tra chÐo nghiÖp vô b¶o l·nh theo sù ph©n c«ng cña ng©n hµng §T & PT ViÖt Nam t¹i mét sè chi nh¸nh kh¸c nh­ ®· tõng lµm trong thêi gian qua. 2.9. Gi¶i ph¸p vÒ h¹n chÕ rñi ro tõ phÝa kh¸ch hµng Víi ph­¬ng ch©m "Ng©n hµng tån t¹i bëi kh¸ch hµng", chÝnh s¸ch kh¸ch hµng cã mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng trong toµn bé ho¹t ®éng cña SGDI. VÒ l©u dµi, Së nªn x©y dùng nh÷ng gi¶i ph¸p nh­: - Chñ ®éng t×m ®Õn kh¸ch hµng, th¶o luËn vÒ c¸c dù ¸n kinh tÕ, t×m hiÓu mÆt m¹nh, yÕu cña doanh nghiÖp, vÒ t×nh h×nh vèn, tham gia t­ vÊn cho kh¸ch hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp tr¸nh ®­îc rñi ro trong kinh doanh còng nh­ trong thanh to¸n quèc tÕ. - Ph©n lo¹i kh¸ch hµng lµ viÖc lµm th­êng xuyªn vµ b¾t buéc ®Ó cã chÝnh s¸ch thÝch hîp khuyÕn khÝch ­u ®·i kh¸ch hµng vÒ l·i suÊt, thñ tôc, møc phÝ... ChÝnh s¸ch ­u ®·i kh¸ch hµng víi nhãm kh¸ch hµng cã uy tÝn, giao dÞch th­êng xuyªn, kh¸ch hµng cã nh÷ng giao dÞch víi gi¸ trÞ lín... lµ gi¶m l·i suÊt tiÒn vay, t¨ng l·i suÊt tiÒn göi ngo¹i tÖ, gi¶m phÝ dÞch vô, gi¶m møc ký quü më L/C, ­u tiªn mua b¸n ngo¹i tÖ theo nhu cÇu khi ngo¹i tÖ khan hiÕm. §Æc biÖt víi nhãm kh¸ch hµng thanh to¸n hµng xuÊt qua Së th× ®­îc h­ëng møc l·i suÊt tiÒn vay thÊp, phÝ phôc vô rÎ. Cã nh­ vËy, kh¸ch hµng míi tin t­ëng vµ tÝn nhiÖm SGDI vµ hä s½n sµng sö dông c¸c dÞch vô cña Së mét c¸ch nghiªm tóc vµ th­êng xuyªn, h¹n chÕ ®­îc rñi ro vÒ ®¹o ®øc tõ kh¸ch hµng trong ho¹t ®éng thanh to¸n nãi chung vµ thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ nãi riªng. 3. KiÕn nghÞ 3.1. KiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc vµ c¸c ngµnh cã liªn quan KÓ tõ khi b¾t ®Çu thùc hiÖn c¶i c¸ch kinh tÕ, chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa th× nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh qu¶ kinh tÕ v« cïng khëi s¾c, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, tèc ®é t¨ng tr­ëng cao ®­îc duy tr× trong mét thêi gian dµi bÊt chÊp c¶ ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc, c¸c c¬ së h¹ tÇng kiªn tôc ®­îc ®æi míi hiÖn ®¹i h¬n vµ gÇn ®©y, ViÖt Nam ®· ®­îc bÇu chän lµ mét trong nh÷ng n­íc cã m«i tr­êng ®Çu t­ an toµn nhÊt. §iÒu nµy ®· lµm cho khèi l­îng ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo n­íc ta t¨ng m¹nh, gióp ViÖt Nam dÇn t¹o ®­îc vÞ thÕ trªn khu vùc. §Ó cã ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ to lín nh­ vËy, vai trß qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc chiÕm vÞ trÝ hÕt søc quan träng vµ ngµy cµng ®­îc kh¼ng ®Þnh. Ngµy nay, xu thÕ quèc tÕ hãa, toµn cÇu ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®· vµ ®ang ®em l¹i cho ViÖt Nam nhiÒu c¬ héi vµ th¸ch thøc to lín. Lóc nµy bµn tay ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc l¹i cµng trë nªn cÇn thiÕt vµ quan träng h¬n bao giê hÕt nh»m ®­a ®Êt n­íc v÷ng b­íc vµo thiªn niªn kû míi. ChÝnh v× vËy, thanh to¸n quèc tÕ nãi chung vµ thanh to¸n tÝn dông chøng tõ nãi riªng rÊt cÇn ®Õn nh÷ng chÝnh s¸ch trùc tiÕp còng nh­ c¸c chÝnh s¸ch hç trî phï hîp ®Ó ngµy cµng ph¸t triÓn vµ h¹n chÕ ®­îc nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra trong ng©n hµng, cho c¸c ®¬n vÞ xuÊt nhËp khÈu, g©y thiÖt h¹i cho nÒn kinh tÕ. §Ó cô thÓ hãa vµ t¹o nÒn t¶ng cho c¸c chÝnh s¸ch ®ã, Nhµ n­íc cÇn: a. Hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho giao dÞch thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu b»ng ph­¬ng L/C. Thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu cña c¶ n­íc nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· t¨ng lªn c¶ vÒ khèi l­îng vµ chÊt l­îng. Tuy nhiªn, c¸c tranh chÊp vÒ thanh to¸n còng ph¸t sinh ngµy cµng nhiÒu vµ phøc t¹p. §iÒu ®ã ®ßi hái hÖ thèng luËt ph¸p ViÖt Nam ph¶i ®­îc c¶i tiÕn ®Ó cã thÓ gi¶i quyÕt c«ng minh c¸c tranh chÊp, b¶o vÖ quyÒn lîi kh«ng chØ cña nhµ xuÊt khÈu trong n­íc mµ cßn cho c¶ hÖ thèng ng©n hµng. §Ó gióp c¸c ng©n hµng cã thÓ gi¶m thiÓu rñi ro ph¸p lý, ChÝnh phñ nªn khÈn tr­¬ng ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p lý cho giao dÞch thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu. ChÝnh phñ cã thÓ ban hµnh mét nghÞ ®Þnh vÒ thanh to¸n quèc tÕ ®Ò cËp ®Õn quan hÖ ph¸p lý gi÷a giao dÞch hîp ®ång ngo¹i th­¬ng cña ng­êi mua, ng­êi b¸n víi tÝon dông chøng tõ gi÷a c¸c ng©n hµng. Mèi quan hÖ vÒ nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm. quyÒn lîi cña nhµ nhËp khÈu, nhµ xuÊt khÈu vµ c¸c ng©n hµng khi tham gia sö dông L/C, mèi quan hÖ nµy còng cÇn ®­îc ph¸p lý hãa trªn c¬ së luËt quèc gia. §Ó t¹o lËp hµnh lang ph¸p lý cña giao dÞch nµy gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng, cÇn ký kÕt tho¶ thuËn chung mang tÝnh nguyªn t¾c trong giao dÞch b»ng v¨n b¶n. Nh÷ng v¨n b¶n nµy rÊt cÇn thiÕt kh«ng chØ ®èi víi ng©n hµng mµ cßn lµm c¬ së ®Ó toµ ¸n, träng tµi ¸p dông khi xÐt xö c¸c vô tranh chÊp gi÷a c¸c ®èi t¸c trong giao dÞch thanh to¸n. C¸c c¬ quan ph¸p luËt kh«ng thÓ chØ dùa vµo th«ng lÖ quèc tÕ mag xÐt xö c¸c vô kiÖn ph¸t sing t¹i ViÖt Nam, v× UCP kh«ng thÓ thay thÕ luËt quèc gia. b. Sù phèi hîp víi c¸c ban ngµnh cã liªn quan C¸c gi¶i ph¸p trªn cã mang l¹i hiÖu qu¶ cao hay kh«ng tuú thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè, trong ®ã ®Æc biÖt quan träng lµ phô thuéc vµo c¸c c¬ quan h÷u quan chuyªn tr¸ch qu¶n lý c¸c lÜnh vùc kh¸c cã liªn quan mËt thiÕt tíi c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ nh­ Bé th­¬ng m¹i, H¶i quan... C¸c c¬ quan nµy ®­îc coi nh­ lµ m¾t xÝch trong mét d©y chuyÒn khÐp kÝn cña qu¸ tr×nh thùc tiÔn hãa c¸c gi¶i ph¸p. §iÒu cÇn thiÕt lµ hä nªn t¹o ®iÒu kiÖn, tr¸nh t­ t­ëng côc bé, phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i sao cho qu¸ tr×nh thanh to¸n còng nh­ viÖc gi¶i quyÕt hËu qu¶ rñi ro diÔn ra thuËn lîi vµ nhanh chãng. §èi víi c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu còng nªn tù ý thøc ®­îc tr¸ch nhiÖm cña m×nh sao cho thùc hiÖn ®óng, ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh, tr¸nh g©y ra nh÷ng rñi ro cho m×nh vµ cho c¶ ng©n hµng. Nh­ trªn ®· ®Ò cËp, hiÖn nay tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam cßn ë møc thÊp, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch chiÕn l­îc ®µo t¹o c¸c c¸n bé v÷ng vµng vÒ chuyªn m«n, dµy d¹n vÒ kinh nghiÖm, am hiÓu th­¬ng m¹i, ph¸p luËt quèc tÕ b»ng c¸ch cö c¸n bé ®i häc c¸c líp n©ng cao tr×nh ®é nh»m cËp nhËt c¸c kiÕn thøc míi mét c¸ch th­êng xuyªn vÒ c¶ lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng vµ thanh to¸n quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ thanh to¸n b»ng L/C ®Ó cã thÓ trùc tiÕp thùc hiÖn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Cã c¸c chÝnh s¸ch ®·i ngé ®èi víi c¸c c¸n bé cã n¨ng lùc. §ång thêi cã chÕ ®é th­ëng ph¹t nghiªm minh nh»m gi÷ c¸c c¸n bé giái, khuyÕn khÝch hä trau dåi kiÕn thøc, hoµn thµnh tr¸ch nhiÖm, trung thµnh víi lîi Ých cña doanh nghiÖp. Ngoµi ra, trong quan hÖ thanh to¸n víi ng©n hµng, c¸c doanh nghiÖp cÇn gi÷ ch÷ tÝn, thùc hiÖn ®óng c¸c cam kÕt, chØ dÉn vÒ thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n cña L/C víi ng©n hµng. Khi cã x¶y ra tranh chÊp, doanh nghiÖp cÇn phèi hîp chÆt chÏ víi ng©n hµng ®Ó t×m ra nguyªn nh©n, gi¶i ph¸p kh¾c phôc triÖt ®Ó ch÷ kh«ng nªn "kho¸n tr¾ng", quy toµn bé tr¸ch nhiÖm cho ng©n hµng. NÕu thùc hiÖn ®­îc ®iÒu ®ã, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña c¸c ®¬n vÞ sÏ cã hiÖu qu¶ cao, c«ng t¸c thanh to¸n tÝn dông chøng tõ còng sÏ ®­îc nhanh chãng, thuËn tiÖn vµ an toµn. 3.2. KiÕn nghÞ ®èi víi Ng©n hµng Nhµ n­íc Thanh to¸n quèc tÕ theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ nghiÖp vô cã liªn quan tíi nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. V× vËy, mäi chÝnh s¸ch t¸c ®éng ®Õn mét lÜnh vùc nµo ®ã còng cã thÓ ¶nh h­ëng gi¸n tiÕp tíi c«ng t¸c nµy. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm trªn, c¸c gi¶i ph¸p gi¶m thiÓu rñi ro, n©ng cao chÊt l­îng thanh to¸n tÝn dông chøng tõ ®ßi hái ph¶i cã sù phèi kÕt hîp ®ång bé gi÷a c¸c ban ngµnh liªn quan còng nh­ c¸c c¬ quan qu¶n lý vÜ m«, ®Æc biÖt lµ Ng©n hµng Nhµ n­íc. §Ó gióp thùc hiÖn hãa c¸c gi¶i ph¸p mét c¸ch h÷u hiÖu, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn: Thùc hiÖn tèt vai trß lµm tham m­u, t­ vÊn cho ChÝnh phñ ®Ó ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i tÖ cã hiÖu qu¶ nh»m æn ®Þnh thÞ tr­êng ngo¹i tÖ, tõ ®ã t¹o m«i tr­êng æn ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu. Ng©n hµng Nhµ n­íc còng nªn cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc ¸p dông chÝnh s¸ch tû gi¸ ­u ®·i cho tõng lo¹i doanh nghiÖp, cho phÐp doanh nghiÖp nµo ®­îc gi÷ l¹i ngo¹i tÖ ®Ó tù c©n ®èi kinh doanh. C«ng t¸c ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ cÇn linh ho¹t, phï hîp víi thùc tÕ bëi ®©y lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc nh¹y c¶m, nã cã t¸c ®éng ®Õn mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi. 3.3. KiÕn nghÞ ®èi víi Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam Ph­¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ ra ®êi vµ ph¸t triÓn cïng víi dù ph¸t triÓn cña nghiÖp vô ng©n hµng th­¬ng m¹i. HÇu hÕt c¸c kh©u cña quy tr×nh thanh to¸n ®Òu ®­îc thùc hiÖn gi÷a c¸c ng©n hµng. Qua ®ã cã thÓ thÊy ®­îc r»ng ng©n hµng ®ãng vai trß quan träng trong viÖc ®¶m b¶o tÝnh an toµn trong ph­¬ng thøc nµy. Trªn thùc tÕ, thiÖt h¹i ®èi víi kh¸ch hµng hay ®èi víi ng©n hµng còng ®Òu lµ thiÖt h¹i chung cña nÒn kinh tÕ n­íc nhµ, cña toµn x· héi. Bëi vËy, ng©n hµng cã tr¸ch nhiÖm nÆng nÒ ®èi víi viÖc ng¨n ngõa, h¹n chÕ nh÷ng rñi ro trong c«ng t¸c thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. Tõ thùc tiÔn ho¹t ®éng thanh to¸n tÝn dông chøng tõ cña Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam, cã thÓ ®Ò xuÊt nh÷ng ý kiÕn sau: §Ó cã ®­îc quy tr×nh nghiÖp vô thanh to¸n tÝn dông chøng tõ hîp lý, ban l·nh ®¹o Së cÇn ph¶i m¹nh d¹n giao h¹n møc ph¸n quyÕt cô thÓ cho phßng thanh to¸n quèc tÕ nh»m gióp cho kh¸ch hµng kh«ng qua nhiÒu phßng ban, tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ. Nh»m h¹n chÕ nh÷ng rñi ro xuÊt ph¸t do lçi cña con ng­êi th× Së cÇn n©ng cao thªm tr×nh ®é nghiÖp vô, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña ®éi ngò thanh to¸n viªn. §Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c gi¶i ph¸p vÒ con ng­êi mét c¸ch cã hiÖu qu¶, Së giao dÞch I cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé trau dåi kiÕn thøc kinh nghiÖm, thiªu chuÈn hãa ®éi ngò thanh to¸n viªn b»ng c¸c viÖc lµm cô thÓ nh­: + Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c líp häc ng¾n vµ dµi h¹n víi sù tham gia cña chuyªn gia vÒ thanh to¸n quèc tÕ. + Chó träng vµo c«ng t¸c ®µo t¹o c¸c c¸n bé nßng cèt, thuéc ®èi t­îng quy ho¹ch cña phßng tæ chøc ®Ó chuÈn bÞ h×nh thµnh c¸c líp l·nh ®¹o míi kÕ cËn cã chÊt l­îng cao. + N©ng cao tr×nh ®é tin häc, ngo¹i ng÷ cho c¸n bé gióp cho c«ng t¸c thanh to¸n ®­îc tiÕn hµnh tr«i ch¶y vµ nhanh chãng. + Tæ chøc c«ng t¸c thi tuyÓn nghiªm tóc c«ng b»ng. + Cã c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i tháa ®¸ng nh»m duy tr×, ph¸t triÓn nguån nh©n tµi s½n cã trong néi bé. + Thùc hiÖn chÕ ®é th­ëng ph¹t nghiªm minh, kÞp thêi, ®óng ng­êi, ®óng lóc, ®Æc biÖt cÇn cã nh÷ng khuyÕn khÝch vÒ mÆt vËt chÊt, tinh thÇn cho nh÷ng nghiªn cøu khoa häc, ®Ò xuÊt hay nh»m ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o, chÞu khã t×m tßi trong c«ng viÖc cña ®éi ngò c¸n bé. Mét vÊn ®Ò còng rÊt quan träng ®èi víi ng©n hµng lµ ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tÝnh trung thùc vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c thanh to¸n. Thùc tÕ cho thÊy ®· cã tr­êng hîp rñi ro x¶y ra b¾t nguån tõ nh÷ng sai tr¸i, sù cè t×nh vi ph¹m c¸c quy ®Þnh ng©n hµng. Nh÷ng vi ph¹m Êy nhÊt ®Þnh ph¶i ®­îc xö lý nghiªm minh nh»m lµm trong s¹ch ®éi ngò c¸n bé, cñng cè uy tÝn cña Së víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc. MÆc dï SGDI ®· triÓn khai ký ®­îc ký ®­îc 18 hiÖp ®Þnh khung víi c¸c ng©n hµng lín trªn thÕ giíi ®Ó cã vèn tµi trî cho c¸c dù ¸n xuÊt nhËp khÈu, ho¹t ®éng cho vay vÉn chñ yÕu lµ tµi trî vèn cho hµng nhËp khÈu. Víi gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng tµi trî xuÊt nhËp khÈu, kiÕn nghÞ víi SGDI nªn m¹nh d¹n ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc cho vay, tµi trî ®èi víi L/C xuÊt vµ L/C nhËp. + §èi víi L/C xuÊt: Qua thùc tÕ t¹i SGDI, t«i thÊy r»ng hÇu hÕt c¸c bé chøng tõ xuÊt tr×nh sau khi kiÓm tra ®Òu phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n vµ ®iÒu kiÖn cña L/C nh­ng cho tíi nay, SGDI vÉn ch­a thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu bé chøng tõ nh­ c¸c ng©n hµng lín kh¸c. §iÒu nµy ®¶m b¶o cho sù an toµn cña Së song kh«ng cã tÝnh c¹nh tranh cao. Trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh m¹nh mÏ nh­ hiÖn nay, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, gi÷ v÷ng thÞ phÇn trong thanh to¸n quèc tÕ, SGDI cÇn kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ trªn b»ng c¸ch cung cÊp dÞch vô thanh to¸n hoµn h¶o vµ hiÖn ®¹i cho kh¸ch hµng mµ tr­íc hÕt lµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghiÖp vô cña ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. §Ó trèng mét m¶ng dÞch vô nµo ®ã còng cã nghÜa lµ SGDI ®ang t¹o ®iÒu kiÖn cho ®èi thñ cña m×nh chiÕn th¾ng trong cuéc c¹nh tranh nµy. + §èi víi L/C nhËp: SGDI cÇn m¹nh d¹n tham gia cho vay thanh to¸n hµng nhËp víi l·i suÊt ­u ®·i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã uy tÝn, cã thÞ tr­êng vµ cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh tèt. Lµm ®­îc nh­ vËy, SGDI sÏ võa ph¸t huy tèi ®a tÝnh hiÖu qu¶ cña nguån vèn huy ®éng l¹i võa thu hót ®­îc kh¸ch hµng, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng t¸c thanh to¸n tÝn dông chøng tõ ph¸t triÓn. Hoµn thiÖn quy tr×nh thu thËp vµ xö lý th«ng tin. Cã thÓ thÊy hÇu hÕt rr trong viÖc më L/C, ®Æc biÖt lµ L/C tr¶ chËm cña SGDI suy cho cïng ®Òu do thiÕu th«ng tin cÇn thiÕt vÒ kh¸ch hµng. Cã nh÷ng kh¸ch hµng kinh doanh kh«ng cã l·i, t×nh h×nh tµi chÝnh bÊp bªnh, nî qu¸ h¹n trong c¸c ng©n hµng lín... nh­ng SGDI kh«ng biÕt râ hoÆc cè t×nh lµm ng¬, tiÕp tôc ®øng ra b¶o l·nh cho hä. KÕt qu¶ lµ SGDI ph¶i tr¶ tiÒn thay cho kh¸ch hµng mµ kh¶ n¨ng thu håi nî lµ rÊt mong manh. NÕu Së cã th«ng tin ®Çy ®ñ, cËp nhËt th­êng xuyªn vÒ kh¸ch hµng, vÒ thÞ tr­êng hµng ho¸ th× nh÷ng rñi ro trong thanh to¸n tÝn dông chøng tõ sÏ kh«ng nghiªm träng nh­ vËy. SGDI còng ®· gi¶m thiÓu rñi ro nµy b»ng c¸ch h¹n chÕ më L/C tr¶ chËm hay t¨ng tû lÖ ký quü lªn 100%. VÒ ph­¬ng diÖn ng©n hµng, ®©y lµ gi¶i ph¸p hÕt søc an toµn nh­ng l¹i lµ nguyªn nh©n lµm gi¶m sót sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch t¹i Së. §Ó dung hßa ®­îc c¶ hai vÊn ®Ò trªn, thiÕt nghÜ SGDI cÇn ®­a ra tû lÖ ký quü t­¬ng xøng víi n¨ng lùc vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp b»ng viÖc ®iÒu tra, ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c n¨ng lùc cña kh¸ch hµng. Cô thÓ lµ SGDI cÇn ph¸t huy ®­îc c¸c mèi quan hÖ réng kh¾p trong n­íc vµ quèc tÕ. Tõ ®ã thiÕt lËp ®­îc hÖ thèng th«ng tin gi÷a c¸c ng©n hµng vÒ t×nh h×nh vay nî, uy tÝn cña doanh nghiÖp còng nh­ t×nh h×nh thanh to¸n cña doanh nghiÖp víi c¸c b¹n hµng vµ ng©n hµng kh¸c... T¨ng c­êng h¬n n÷a c«ng t¸c t­ vÊn cho kh¸ch hµng. SGDI cÇn ph¸t huy h¬n n÷a c«ng t¸c t­ vÊn cho kh¸ch hµng kh«ng chØ khi th«ng b¸o hay më L/C mµ ngay c¶ khi ®¬n vÞ ®ã ký kÕt hîp ®ång sao cho cã lîi vµ thuËn tiÖn cho c«ng t¸c thanh to¸n. Ngoµi ra cßn cã mét sè v­íng m¾c n÷a trong thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu - ®ã lµ sù thiÕu hiÓu biÕt c¸c luËt lÖ chi phèi ho¹t ®«ng thanh to¸n quèc tÕ cña doanh nghiÖp, dÉn tíi viÖc thiÕu th«ng c¶m gi÷a c¸c bªn xuÊt vµ nhËp khÈu víi ng©n hµng, ®«i khi cßn dÉn ®Õn c¨ng th¼ng kh«ng ®¸ng cã. RÊt nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng am hiÓu tÝnh ®éc lËp cña bé chøng tõ ®èi víi hµng hãa. Hä quan niÖm rÊt ®¬n gi¶n theo nguyªn t¾c “tiÒn trao ch¸o móc”, nhËn hµng råi míi tr¶ tiÒn. Muèn tr¸nh ®­îc v­íng m¾c lín nµy th× SGDI cÇn chñ ®éng tæ chøc c¸c héi nghÞ kh¸ch hµng ®Ó h­íng dÉn cho hä t×m hiÓu c¸c v¨n b¶n chÕ ®é chi phèi ho¹t ®éng thanh to¸n, nhÊt lµ c¸c ®iÒu kho¶n UCP 500 do phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ ban hµnh. X©y dùng chiÕn l­îc Marketing phï hîp Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, kh¸i niÖm Marketing kh«ng cßn xa l¹ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp còng nh­ hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam. ThÕ nh­ng cho tíi nay, SGDI vÉn ch­a cã phßng chuyªn tr¸ch vÒ lÜnh vùc nµy. MÆc dï còng ®· nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña Marketing trong kinh doanh nh­ng hiÖn nay Së thùc hiÖn c«ng t¸c nµy th«ng qua ®éi ngò c¸c nh©n viªn trong Së ®Ó tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o, l«i kÐo nh÷ng ng­êi quen trë thµnh kh¸ch hµng. C¸ch nµy tuy Ýt tèn kÐm song cßn manh món, nhá lÎ, m¹nh ai nÊy lµm vµ kh«ng thèng nhÊt. ThiÕt nghÜ SGDI cÇn nghiªm tóc nh×n l¹i vÊn ®Ò ®Ó tõ ®ã x©y dùng mét chiÕn l­îc Marketing linh ho¹t, thèng nhÊt vµ phï hîp. Cô thÓ lµ cÇn x©y dùng mét chiÕn l­îc kinh doanh víi nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp bao gåm chÝnh s¸ch s¶n phÈm vµ gi¸ c¶, chÝnh s¸ch ph©n phèi, chÝnh s¸ch khuyÕch tr­¬ng vµ ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng. * VÒ chÝnh s¸ch s¶n phÈm vµ gi¸ c¶ SGDI nªn më réng c¸c lo¹i h×nh L/C song song víi ®ã lµ t­ vÊn cho kh¸ch hµng vÒ tÝnh n¨ng t¸c dông cña tõng lo¹i ®Ó kh¸ch hµng lùa chän nh»m gi¶i táa c¸c v­íng m¾c th­êng gÆp trong thanh to¸n L/C nhËp khÈu vµ thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng h¬n. TiÕp tôc hoµn thiÖn phÇn mÒm ch­¬ng tr×nh thanh to¸n IBS ®Ó cã thÓ më réng vµ ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô míi vÒ thanh to¸n nh­ thÎ ATM, thÎ tÝn dông... Ngoµi viÖc ph¸t hiÖn vµ ®­a ra nh÷ng s¶n phÈm míi th× viÖc c¶i thiÖn chÊt l­îng s¶n phÈm hiÖn cã còng lµ vÊn ®Ò rÊt quan träng. HiÖn nay, trong L/C më t¹i SGDI ch­a cã mét kho¶n môc nµo gäi lµ “Ph¹t vi ph¹m kh«ng thùc hiÖn ®óng L/C” trong khi ®ã l¹i lµ mong muèn cña kh¸ch hµng. VËy nªn ch¨ng trong L/C cã thªm quy ®Þnh nÕu mét hai bªn vi ph¹m kh«ng thùc hiÖn ®óng L/C nh­ quy ®Þnh sÏ chÞu mét kho¶n ph¹t lµ bao nhiªu % trªn tæng gi¸ trÞ hµng hãa th× cã lÏ rñi ro sÏ ®­îc h¹n chÕ phÇn nµo vµ chÊt l­îng thanh to¸n còng ®­îc c¶i thiÖn. VÒ gi¸ c¶, ng©n hµng nªn c©n nh¾c c¸c møc phÝ sao cho võa ®¶m b¶o lîi nhuËn cho ng©n hµng l¹i võa t¹o ®­îc tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Së cã thÓ tham kh¶o c¸c møc thu phÝ thanh to¸n cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®èi víi c¸c dÞch vô t­¬ng øng ®Ó ®­a ra nh÷ng møc phÝ phï hîp. MÆc dï møc phÝ thÊp sÏ lµm gi¶m ®i chót Ýt lîi nhuËn nh­ng bï l¹i cã tÝnh c¹nh tranh cao, thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng vµ tËn dông ®­îc nguån vèn huy ®éng tõ sè l­îng kh¸ch hµng ®ã ®Ó cho vay kiÕm lêi. * VÒ chÝnh s¸ch ph©n phèi SGDI cÇn tæ chøc c¸c kªnh ph©n phèi dÞch vô sao cho tËp trung t¹i c¸c trung t©m d©n c­, kinh tÕ phï hîp víi dÞch vô mµ Së cung cÊp. Khi ph©n phèi dÞch vô tíi kh¸ch hµng, SGDI còng nªn chó ý tíi th¸i ®é giao dÞch cña thanh to¸n viªn nh»m ®¶m b¶o kh¸ch hµng cã thÓ tiÕp cËn vµ sö dông dÞch vô mét c¸ch tho¶i m¸i vµ hµi lßng nhÊt. C¸c thiÕt bÞ ph©n phèi ®i kÌm nh­ m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM... cÇn dÔ sö dông vµ ph¶i ®­îc ®Æt ë nh÷ng n¬i thuËn tiÖn, nÕu gÆp sù cè trôc trÆc cÇn ph¶i kh¾c phôc ngay. * VÒ chÝnh s¸ch khuyÕch tr­¬ng trong giao tiÕp Môc tiªu cña chÝnh s¸ch nµy lµ tuyªn truyÒn réng r·i lµm cho kh¸ch hµng hiÓu râ vÒ c¸c ho¹t ®éng, dÞch vô mµ ng©n hµng cung cÊp. §èi víi dÞch vô më thanh to¸n L/C lµ mét dÞch vô truyÒn thèng vµ phæ biÕn, c¸c doanh nghiÖp tham gia th­¬ng m¹i quèc tÕ ®Òu Ýt nhiÒu hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc nµy. Do ®ã, viÖc qu¶ng c¸o rÇm ré trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng lµ kh«ng cÇn thiÕt mµ cã thÓ qu¶ng c¸o trùc tiÕp víi kh¸ch hµng qua ®éi ngò thanh to¸n viªn. Ph­¬ng thøc nµy võa kh«ng tèn kÐm mµ l¹i ®¹t hiÖu qu¶ cao. Trong qu¸ tr×nh giao dÞch, thanh to¸n viªn cã thÓ giíi thiÖu c¸c lo¹i L/C, ­u nh­îc ®iÓm cña tõng lo¹i cho kh¸ch hµng ®Ó tõ ®ã ®­a ra c¸c lêi khuyªn cho kh¸ch hµng lùa chän. Trong qu¸ tr×nh ®ã, thanh to¸n viªn cÇn ghi chÐp l¹i nh÷ng v­íng mµ kh¸ch hµng th­êng gÆp ®Ó tõ ®ã b¸o c¸o l¹i cho l·nh ®¹o t×m c¸ch gi¶i quyÕt, gãp phÇn c¶i thiÖn chÊt l­îng thanh to¸n. * VÒ chÝnh s¸ch kh¸ch hµng Kh¸ch hµng chÝnh lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn c«ng t¸c thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, tr­íc søc Ðp cña mét hÖ thèng ng©n hµng ®a d¹ng phøc t¹p, kh«ng thÓ tån t¹i t­ t­ëng “kh¸ch hµng cÇn ®Õn ng©n hµng” mµ ng­îc l¹i, ng©n hµng ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm, thiÕt lËp quan hÖ chÆt chÏ víi kh¸ch hµng. ChÝnh v× thÕ, SGDI cÇn sím x¸c lËp chiÕn l­îc kh¸ch hµng h­íng vµo môc tiªu n©ng cao hiÖu qu¶ dÞch vô ng©n hµng, më réng ph¹m vi vµ t¨ng nhanh khèi l­îng thanh to¸n ®ång thêi t¨ng tèc ®é thanh to¸n, tÝnh an toµn, chÝnh x¸c vµ thuËn tiÖn. Tr­íc hÕt SGDI cÇn tiÕn hµnh “ph©n ®o¹n thÞ tr­êng”, trªn c¬ së ®ã dÔ dµng nhËn biÕt ®Æc ®iÓm cña tõng nhãm kh¸ch hµng ®Ó ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch, biÓu gi¸ riªng phï hîp nhÊt. Mét sè kh¸ch hµng lín th­êng xuyªn thanh to¸n L/C qua Së th× cÇn ph¶i cã nh÷ng ­u ®·i ®Æc biÖt ®Ó t¨ng c­êng mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng. Cßn ®èi víi nhãm kh¸ch hµng míi hay kh¸ch hµng tiÒm n¨ng, Së cÇn cã nh÷ng c¶i tiÕn nh»m thu hót hä ®Æc biÖt lµ th«ng qua tû lÖ ký quü hÊp dÉn h¬n. Nªn ph©n lo¹i kh¸ch hµng theo c¸c tiªu chÝ: A...; B...; C...; ®Ó tiÖn theo dâi phôc vô. Ngoµi ra, Së cÇn thùc hiÖn chÝnh s¸ch kh¸ch hµng khÐp kÝn, tøc lµ ng©n hµng ®¶m b¶o phôc vô phôc vô kh¸ch hµng tÊt c¶ c¸c kh©u trong thanh to¸n tÝn dông chøng tõ. Cô thÓ lµ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu, SGDI kh«ng chØ lµm trung gian thanh to¸n mµ cã thÓ cho vay s¶n xuÊt vµ thu gom hµng xuÊt. §èi víi c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu, SGDI cã thÓ xem xÐt cho vay thanh to¸n. Khi ®ã lîi Ých cña SGDI vµ kh¸ch hµng sÏ g¾n bã víi nhau h¬n. HiÖn nay, mäi giao dÞch gi÷a SGDI vµ kh¸ch hµng ®Òu ph¶i thùc hiÖn trùc tiÕp hoÆc qua ®iÖn tho¹i, võa mÊt thêi gian võa tèn c«ng søc cho c¶ hai bªn. NÕu nh­ cã thÓ nèi m¹ng gi÷a SGDI vµ kh¸ch hµng nh­ sö dông Internet... th× sÏ tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian vµ chi phÝ võa cã thÓ thùc hiÖn giao dÞch ngay lËp tøc, ®¶m b¶o lÞch tr×nh cho kh¸ch hµng. B­íc ®Çu ®iÒu kiÖn ch­a cho phÐp ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ngay ®iÒu nµy, do ®ã trong nh÷ng n¨m tíi thiÕt nghÜ c«ng t¸c nµy cÇn ®­îc tËp trung nghiªn cøu vµ triÓn khai nh»m phôc vô tèt h¬n nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Tõ ®ã n©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c thanh to¸n tÝn dông chøng tõ t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam ngµy mét tèt h¬n. kÕt luËn Tr¶i qua h¬n mét thËp kû ®æi míi - mét kho¶ng thêi gian kh«ng ph¶i lµ dµi song n­íc ta ®· vµ ®ang ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu to lín vÒ mäi mÆt, bé mÆt x· héi thay ®æi mét c¸ch râ rÖt, h×nh thµnh nÒn t¶ng cho chñ nghÜa x· héi ph¸t triÓn v÷ng ch¾c. Cïng víi sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc, kinh tÕ quèc tÕ còng ®¹t ®­îc nhiÒu b­íc tiÕn ®¸ng kÓ vµ dÇn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ trong qu¸ tr×nh héi nhËp. §Ó cã ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®ã, kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam víi vai trß lµ cÇu nèi huy ®éng vèn phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc ®ång thêi lµ trung gian thùc hiÖn giao dÞch thanh to¸n quèc tÕ phôc vô qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn hµng hãa tiÒn tÖ thÕ giíi. Trong ®ã, Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam lu«n lµ mét ®¬n vÞ v÷ng m¹nh cña toµn hÖ thèng vµ ngµy cµng t¹o ®­îc uy tÝn tèt ®Ñp víi kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi dÞch vô thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu theo ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ. Tuy nhiªn, chÆng ®­êng tiÕn tíi hoµn thiÖn nghiÖp vô nµy, x©y dùng vÞ thÕ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng cña SGDI vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy, kho¸ luËn còng ®· cè g¾ng tæng kÕt thùc tr¹ng rñi ro trong thanh to¸n tÝn dông chøng tõ t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®Ó tõ ®ã ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ nh»m h¹n chÕ nh÷ng thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra, n©ng cao chÊt l­îng thanh to¸n tÝn dông chøng tõ nãi riªng vµ thanh to¸n quèc tÕ nãi chung. Do sù h¹n chÕ vÒ thêi gian nghiªn cøu vµ häc tËp, khãa luËn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. RÊt mong ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thµy c« vµ c¸c b¹n. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n! danh s¸ch tµi liÖu tham kh¶o Tµi liÖu tiÕng ViÖt B¸o c¸o c«ng t¸c thanh to¸n L/C t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam (1999 - 2002) B¸o c¸o tæng hîp c«ng t¸c thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu t¹i Së giao dÞch I - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam (1999 - 2002) B¸o c¸o th­êng niªn 1999 - 2000 - 2001 - 2002 - Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam Tµi liÖu héi nghÞ tËp huÊn: NghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ vµ tµi trî xuÊt nhËp khÈu - Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam - TËp 3. §iÒu lÖ vµ tæ chøc ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam Gi¸o tr×nh thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng (1998) GS. §inh Xu©n Tr×nh - Tr­êng ®¹i häc Ngo¹i th­¬ng - Hµ Néi Gi¸o tr×nh: TÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu, thanh to¸n quèc tÕ vµ kinh doanh ngo¹i tÖ GS. TS Lª V¨n T­, chuyªn viªn Lª Tïng V©n - NXB Thèng kª - 2000 HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ thanh to¸n quèc tÕ, b¶o l·nh vµ tµi trî xuÊt nhËp khÈu - Khoa TiÒn tÖ tÝn dông quèc tÕ - Häc viÖn Ng©n hµng H­íng dÉn thùc hµnh th­ tÝn dông NguyÔn Minh TuÊn - NXB Tp Hå ChÝ Minh - 1999. Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m hoµn thiÖn c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña ViÖt Nam NguyÔn ThÞ Quy - Tr­êng ®¹i häc Kinh tÕ quèc d©n - 1995 Thanh to¸n quèc tÕ - Tµi trî ngo¹i th­¬ng vµ kinh doanh ngo¹i hèi PTS §ç Linh HiÖp, PTS Ng« H­íng, CN Hå Trung Böu 12. T¹p chÝ ng©n hµng Sè 1 + 2 n¨m 2000 (trang 60, 61, 62, 63) Sè 6 n¨m 200 (trang 23) Sè 3 + 11 n¨m 2001 (trang 23, 29) 13. Tµi chÝnh quèc tÕ TS NguyÔn V¨n TiÕn - Khoa TiÒn tÖ tÝn dông quèc tÕ - Häc viÖn ng©n hµng 14. Qu¶n trÞ rñi ro trong kinh doanh ng©n hµng TS NguyÔn V¨n TiÕn - Khoa TiÒn tÖ tÝn dông quèc tÕ - Häc viÖn ng©n hµng 15. H­íng dÉn sö dông §iÒu lÖ vµ thùc hµnh thèng nhÊt tÝn dung chøng tõ (B¶n söa ®æi 1993, sè xuÊt b¶n 500 - Phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ Pari) NguyÔn Träng Thuú - NXB Thèng Kª 16. TiÒn tÖ ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh Frederic S. Minskin - NXB khoa häc vµ kü thuËt Hµ Néi - 1994. Tµi liÖu tiÕng Anh Standby and Commercial letters of credit Brooke Wunnike - Winley Law Publications John Winley and Sons, Inc., New York - 1998. Payment systems strategic choices for the future F.I.A Financial Publishing Co., Tokyo ._.