Hạch toán tiêu thụ hàng hoá và xác định kết quả tại Công ty cổ phần Đầu tư công nghiệp kỹ nghệ thương mại (FINTEC)

Lêi më ®Çu Trong nh÷ng n¨m qua, c¬ chÕ qu¶n lý qu¶n kinh tÕ cña n­íc ta ®· cã nh÷ng ®æi míi s©u s¾c vµ toµn diÖn, t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc cho sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. NÒn kinh tÕ n­íc ta chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp chung sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN lµ xu h­íng tÊt yÕu. Nã ngµy cµng chi phèi m¹nh mÏ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i nãi riªng. Tham gia ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i, cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, lµ c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i víi chøc n¨ng chñ yÕu lµ tæ chøc l­u th«ng hµng ho¸. §Æc biÖt qu¸ tr×nh tiªu thô ®­îc coi lµ kh©u mÊu chèt trong ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i, chÝnh v× vËy h¹ch to¸n nghiÖp vô tiªu thô hÕt søc cÇn thiÕt. ViÖc tæ chøc tèt kh©u tiªu thô vµ kÕ to¸n tiªu thô lµ nh©n tè cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp, quyÕt ®Þnh tíi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ sù tån t¹i ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Nh­ vËy ta cã thÓ thÊy r»ng, c«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô cã ®­îc tæ chøc hîp lý hay kh«ng lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng gióp doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. Víi nh÷ng nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña tæ chøc h¹ch to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô, sau khi ®­îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc lý luËn ë nhµ tr­êng vµ qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ t¹i C«ng ty cæ phÇn §Çu t­ -C«ng nghiÖp- Kü nghÖ- Th­¬ng m¹i FINTEC, em ®· chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô t¹i C«ng ty Cæ phÇn §Çu t­ -C«ng nghiÖp- Kü nghÖ- Th­¬ng m¹i (FINTEC) ” lµm ®Ò tµi cho luËn v¨n tèt nghiÖp cña m×nh. Môc tiªu cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi lµ lµm râ nh÷ng nguyªn t¾c h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµnh ho¸ gióp C«ng ty thÊy ®­îc nh÷ng mÆt ®· lµm ®­îc vµ ch­a lµm ®­îc trong viÖc tæ chøc h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô, qua ®ã ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô . LuËn v¨n gåm 3 phÇn: PhÇn I: Lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n qu¸ tr×nh tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ trong doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i PhÇn II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty FINTEC PhÇn III: Hoµn thiÖn h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty FINTEC . Sau qu¸ tr×nh thùc tËp, cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n tiªu thô hµng hãa vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng hãa nãi riªng ë C«ng ty FINTEC, t×m hiÓu thùc tÕ ë C«ng ty vµ ®­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña C« gi¸o §Æng Thuý H»ng, em ®· hoµn thµnh ®­îc luËn v¨n cña m×nh. Tuy nhiªn, thùc tÕ kinh doanh ®«i khi lµ v­ît khái ranh giíi cña nh÷ng kiÕn thøc trong nhµ tr­êng nªn chuyªn ®Ò cña em sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù quan t©m gãp ý cña c¸c thÇy c« gi¸o còng nh­ cña c¸c anh chÞ trong phßng kÕ to¸n C«ng ty FINTEC nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! phÇn mét lý luËn chung vÒ h¹ch to¸n qu¸ tr×nh tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ trong doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i I. lý luËn chung vÒ tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ 1. Kh¸i niÖm, ý nghÜa, vai trß h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸. Tiªu thô lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Th«ng quan tiªu thô th× gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ ®­îc thùc hiÖn, hµng ho¸ chuyÓn tõ h×nh th¸i hiÖn vËt sang h×nh th¸i tiÒn tÖ (T - H - T’), doanh nghiÖp thu håi ®­îc vèn bá ra, vßng lu©n chuyÓn vèn ®­îc hoµn thµnh, ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn vèn nãi riªng vµ hiÖu qu¶ sö dông vè nãi chung, ®ång thêi gãp phÇn tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. T×nh h×nh tiªu thô hµng ho¸ vµ thu lîi nhuËn ph¶n ¸nh n¨ng lùc kinh doanh vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp. Tiªu thô nãi chung bao gåm; Tiªu thô ra ngoµi ®¬n vÞ: Lµ viÖc b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c hoÆc c¸ nh©n ngoµi doanh nghiÖp. Tiªu thô néi bé: Lµ viÖc b¸n hµng cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc trong cïng mét c«ng ty, tæng c«ng ty …h¹ch to¸n toµn ngµnh. Qu¸ tr×nh tiªu thô lµ qu¸ tr×nh chuyÓn giao hµng ho¸, dÞch vô cho kh¸ch hµng. Hµng ho¸ ®­îc coi lµ tiªu thô khi ®­îc kh¸ch hµng thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n tiÒn. Nh­ vËy, h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh ghi nhËn doanh thu b¸n hµng vµ thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕt qu¶ tiªu thô. Ho¹t ®éng kinh doanh th­¬ng m¹i ®Æc biÖt chó träng ®Õn c«ng t¸c tiªu thô vµ do ®ã, nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ cïng víi viÖc h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý vµ c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. §èi víi c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp, viÖc h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ cung cÊp sè liÖu, tµi liÖu phôc vô cho viÖc qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh §èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, viÖc h¹ch to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng hãa cã ý nghÜa quan träng, nã tÝnh to¸n vµ kiÓm tra viÖc sö dông tµi s¶n, tiÒn vèn ... nh»m cung cÊp th«ng tin ®¶m b¶o cho hiÖu qu¶, quyÒn chñ ®éng kinh doanh vµ tù chñ vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Tæ chøc hîp lý qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô nµy cßn sÏ gióp tiÕt kiÖm chi phÝ h¹ch to¸n mµ vÉn ®¶m b¶o ®Çy ®ñ c¸c néi dung, yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n vµ h¬n n÷a cã thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng sai sãt cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2. Yªu cÇu vµ nhiÖm vô cña viÖc h¹ch to¸n tiªu thô vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ Nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña nghiÖp vô tiªu thô nãi riªng vµ kÕt qu¶ kinh doanh nãi chung, c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nghiÖp vô tiªu thô ®¶m b¶o nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra lµ: Tæ chøc hÖ thèng chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu vµ tr×nh tù lu©n chuyÓn chøng tõ hîp lý. c¸c chøng tõ ban ®Çu ph¶i ®Çy ®ñ, hîp ph¸p, lu©n chuyÓn khoa häc, tr¸nh bá sãt, ghi chÐp trïng l¾p, kh«ng qu¸ phøc t¹p mµ vÉn ®¶m b¶o yªu cÇu qu¶n lý, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n. Doanh nghiÖp lùa chän h×nh thøc sæ kÕ to¸n ®Ó ph¸t huy ®­îc ­u ®iÓm cña chïng vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®¸p øng nhu cÇu qu¶n lý ®¬n gi¶n vµ tiÕt kiÖm. - X¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm hµng ho¸ ®­îc coi lµ tiªu thô ®Ó kÞp thêi ghi nhËn doanh thu vµ lËp b¸o c¸o b¸n hµng. B¸o c¸o th­êng xuyªn kÞp thêi t×nh h×nh b¸n hµng vµ thanh to¸n víi kh¸ch hµng chi tiÕt theo tõng lo¹i hµng, tõng hîp ®ång kinh tÕ. - X¸c ®Þnh ®óng vµ tËp hîp ®Çy ®ñ chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸ còng nh­ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp, ph©n bæ chi phÝ cßn l¹i cuèi kú vµ kÕt chuyÓn chi phÝ cho hµng tiªu thô trong kú ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp th«ng tin kÞp thêi, ch×nh x¸c cho nhµ qu¶n lý cã nh÷ng quyÕt ®Þnh h÷u hiÖu vµ ®¸nh gi¸ d­îc chÊt l­îng ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®¶m b¶o thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu trªn, h¹ch to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸ cã nh÷ng nhiÖm vô sau: Ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp thêi vµ chi tiÕt sù biÕn ®éng hµng b¸n ë tr¹ng th¸i: hµng ®i ®­êng, hµng trong kho, trong quÇy, hµng göi b¸n… - Ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, kÞp thêi khèi l­îng hµng tiªu thô vµ ghi nhËn doanh thu b¸n hµng vµ c¸c chØ tiªu liªn quan kh¸c cña khèi l­îng hµng b¸n (gi¸ vèn, doanh thu thuÇn…). - Ph©n bæ chi phÝ mua hµng hîp lý cho sè l­îng hµng ®· b¸n vµ tån cuèi kú. - Lùa chän ph­¬ng ph¸p vµ x¸c ®Þnh ®óng gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña chØ tiªu l·i gép. - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng, thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o hµng ho¸ vµ b¸o c¸o b¸n hµng, cung cÊp kÞp thêi t×nh h×nh tiªu thô ®Ó phôc vô cho doanh nghiÖp ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh. Theo dâi vµ ph¸n ¸nh kÞp thêi c«ng nî víi kh¸ch hµng. B¸o c¸o kÞp thêi, th­êng xuyªn t×nh h×nh tiªu thô, t×nh h×nh thanh to¸n ®¶m b¶o ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chÆt chÏ hµng b¸n Tæ chøc vËn dông tèt hÖ thèng t¹i kho¶n kÕ to¸n, hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp. KÕ to¸n tiªu thô thùc hiÖn tèt nh÷ng nhiÖm vô cña m×nh sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, gióp cho ng­êi sö dông th«ng tin kÕ to¸n n¾m ®­îc toµn diÖm ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, gióp cho nhµ qu¶n lý chØ ®¹o kinh doanh kÞp thêi, phï hîp víi t×nh h×nh biÕn ®éng thùc tÕ cña thÞ tr­êng vµ viÖc lËp kÕ ho¹ch kinh doanh trong t­¬ng lai cña doanh nghiÖp. 3. C¸c ph­¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸ C¸c doanh nghiÖp cã thÓ tiªu thô hµng ho¸ d­íi theo nhiÒu ph­¬ng thøc kh¸c nhau nh­ b¸n bu«n, b¸n lÎ, göi b¸n.... Trong ®ã, mçi ph­¬ng thøc b¸n hµng l¹i cã thÓ ®­îc thùc hiªn d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau (trùc tiÕp, chuyÓn hµng chê chÊp nhËn ...). 3.1. B¸n bu«n hµng ho¸ B¸n bu«n hµng ho¸ lµ b¸n cho m¹ng l­íi b¸n lÎ, cho s¶n xuÊt, tiªu dïng, xuÊt khÈu. §Æc ®iÓm cña b¸n bu«n hµng ho¸ lµ: - §èi t­îng b¸n hµng ho¸ lµ doanh nghiÖp th­¬ng m¹i, doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c. - Hµng ho¸ cã thÓ lµ vËt phÈm tiªu dïng hoÆc t­ liÖu s¶n xuÊt. - Khèi l­îng hµng b¸n ra mçi lÇn th­êng lµ lín. - Thanh to¸n tiÒn hµng chñ yÕu kh«ng dïng tiÒn mÆt mµ th«ng qua ng©n hµng vµ c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh¸c. C¸c h×nh thøc b¸n bu«n hµng ho¸: - B¸n bu«n qua kho: Lµ h×nh thøc b¸n hµng mµ hµng ho¸ ®­îc ®­a vÒ kho doanh nghiÖp råi míi trùc tiÕp chuyÓn ®i b¸n. + B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc bªn mua lÊy hµng trùc tiÕp t¹i kho C¨n cø vµo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt gi÷a bªn b¸n vµ bªn mua th× bªn mua ph¶i cö c¸n bé nghiÖp vô (ng­êi ®­îc uû quyÒn) ®Õn nhËn hµng t¹i kho cña bªn b¸n. Bªn b¸n giao chøng tõ cho bªn mua gåm ho¸ ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng,ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho. Khi ng­êi nhËn hµng ®· nhËn ®ñ sè hµng vµ ký x¸c nhËn trªn chøng tõ b¸n hµng th× sè hµng ®ã kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp vµ ®­îc coi lµ hµng tiªu thô. + B¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng C¨n cø vµo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký gi÷a ®¬n vÞ b¸n bu«n vµ ®¬n vÞ mua hµng th× bªn b¸n ph¶i chuyÓn hµng cho bªn mua theo ®Þa ®iÓm ®· ghi trong hîp ®ång b»ng ph­¬ng tiÖn vËn t¶i tù cã hoÆc thuª ngoµi. Bªn b¸n göi ho¸ ®¬n GTGT, ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho trong ®ã ghi râ sè l­îng vµ gi¸ trÞ thanh to¸n cña hµng d· chuyÓn ®i. Hµng ho¸ göi ®i vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp, chØ khi nµo nhËn ®­îc tiÒn hµng hoÆc bªn mua x¸c nhËn lµ ®· nhËn ®­îc hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n th× míi ®­îc coi lµ tiªu thô. Chi phÝ vËn chuyÓn do doanh nghiÖp chÞu hoÆc do bªn mua ph¶i tr¶ tuú theo quy ®Þnh trong hîp ®ång ký gi÷a hai bªn. B¸n bu«n kh«ng qua kho (b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng): §©y lµ tr­êng hîp tiªu thô hµng ho¸ b¸n cho kh¸ch hµng kh«ng qua kho cña doanh nghiÖp mµ giao th¼ng tõ bÕn c¶ng nhµ ga hoÆc tõ n¬i mua hµng. B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng lµ ph­¬ng ph¸p b¸n hµng tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ l­u th«ng vµ t¨ng nhanh sù vËn ®éng cña hµng ho¸. Tuy nhiªn ph­¬ng thøc nµy chØ ®­îc thùchiÖn trong ®iÒu kiÖn cung øng hµng ho¸ cã kÕ ho¹ch, hµng ho¸ kh«ng cÇn cã sù ph©n lo¹i, chän läc hay bao gãi cña ®¬n vÞ b¸n. B¸n bu«n kh«ng qua kho cã hai h×nh thøc: + B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n: Theo h×nh thøc nµy bªn b¸n bu«n c¨n cø vµo hîp ®ång mua hµng ®Ó nhËn hµng cña nhµ cung cÊp b¸n th¼ng cho kh¸ch hµng theo hîp ®ång b¸n hµng kh«ng qua kho cña doanh nghiÖp. NghiÖp vô mua vµ b¸n xÈy ra ®ång thêi. Bªn b¸n bu«n võa tiÕn hµnh thanh to¸n víi bªn cung cÊp vÒ hµng mua võa tiÕn hµnh thanh to¸n víi bªn mua vÒ hµng b¸n. NÕu hµng ho¸ giao th¼ng do doanh nghiÖp chuyÓn ®Õn bªn mua theo hîp ®ång th× sè hµng ®ã vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp vµ chØ ®­îc coi lµ tiªu thô khi bªn mua tr¶ tiÒn hoÆc th«ng b¸o ®· nhËn ®­îc hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n. Cßn nÕu bªn mua cö ng­êi ®Õn nhËn hµng trùc tiÕp th× khi giao xong, hµng ho¸ ®­îc coi lµ tiªu thô theo h×nh thøc nµy bªn b¸n giao cho bªn mua lµ ho¸ ®¬n GTGT hoÆc ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ chi phÝ vËn chuyÓn bªn b¸n bu«n ph¶i chÞu. + B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng kh«ng tham gia thanh to¸n: Doanh nghiÖp b¸n bu«n lµ ®¬n vÞ trung gian trong quan hÖ gi÷a bªn cung cÊp vµ bªn mua. C«ng ty uû nhiÖm cho bªn mua nhËn hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng víi bªn cung cÊp vÒ sè hµng trong hîp ®ång mµ c«ng ty ®· ký kÕt víi bªn cung cÊp. Trong nghiÖp vô nµy, c«ng ty kh«ng ph¸t sinh nghiÖp vô mua hµng, b¸n hµng. Tuy nhiªn, tuú theo ®iÒu kiÖn ®· ký kÕt trong hîp ®ång mµ bªn b¸n bu«n ®­îc h­ëng mét kho¶n hoa hång do bªn cung cÊp hoÆc bªn mua tr¶. Sau ®ã, bªn cung cÊp göi cho doanh nghiÖp b¸n bu«n ho¸ ®¬n b¸n hµng ®Ó theo dâi viÖc thùc hiÖn hîp ®ång ®· ký. Theo h×nh thøc nµy, doanh nghiÖp kh«ng ghi nhËn nghiÖp vô mua hµng còng nh­ b¸n hµng. 3.2. B¸n lÎ hµng ho¸ B¸n lÎ hµng ho¸ lµ giai ®o¹n cuèi cïng cña sù vËn ®éng hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt ®Õn n¬i tiªu thô, hµng ho¸ ®­îc b¸n trùc tiÕp cho ng­êi tiªu dïng, kÕt thóc nghiÖp vô nµy hµng ho¸ ®­îc chuyÓn tõ lÜnh vùc l­u th«ng sang lÜnh vùc tiªu dïng. Gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ sö dông cña hµng ho¸ ®­îc thùc hiÖn. B¸n lÎ hµng ho¸ lµ b¸n trùc tiÕp cho ng­êi tiªu dïng, cho c¬ quan xÝ nghiÖp phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t kh«ng mang tÝnh chÊt s¶n xuÊt kinh doanh. §Æc ®iÓm cña ph­¬ng thøc b¸n hµng nµy lµ hµng ho¸ b¸n ra víi khèi l­îng Ýt, thanh to¸n ngay vµ h×nh thøc thanh to¸n th­êng lµ tiÒn mÆt nªn kh«ng lËp chøng tõ cho tõng lÇn b¸n. C¸c h×nh thøc b¸n lÎ hµng ho¸ - B¸n lÎ thu tiÒn trùc tiÕp: Theo h×nh thøc nµy nh©n viªn b¸n hµng chÞu tr¸ch nhiÖm vËt chÊt vÒ sè hµng nhËn b¸n t¹i quÇy, trùc tiÕp thu tiÒn vµ giao cho kh¸ch hµng ®ång thêi ghi chÐp vµo thÓ quÇy hµng. ThÎ quÇy hµng cã thÓ më cho tõng mÆt hµng, ph¶n ¸nh c¶ sè l­îng vµ gi¸ trÞ. Cuèi ca, cuèi ngµy nh©n viªn b¸n hµng kiÓm kª tiÒn b¸n hµng vµ kiÓm kª hµng tån quÇy ®Ó x¸c ®Þnh l­îng hµng ®· b¸n ra trong ca, trong ngµy råi sau ®ã lËp b¸o c¸o b¸n hµng. TiÒn hµng ®­îc nh©n viªn b¸n hµn kª vµo giÊy nép tiÒn nép cho thñ quü cña doanh nghiÖp hoÆc ng©n hµng. B¸o c¸o b¸n hµng lµ c¨n cø ®Ó ghi nhËn doanh thu vµ ®èi chiÕu víi sè tiÒn ®· nép theo giÊy nép tiÒn. H×nh thøc nµy gióp cho viÖc b¸n hµng ®­îc nhanh h¬n. tuy nhiªn, nã l¹i béc lé nh­îc ®iÓm: + NÕu qu¶n lý kh«ng chÆt chÏ th× sÏ xÈy ra hiÖn t­îng l¹m dông tiÒn b¸n hµng. + Do ng­êi b¸n hµng võa thu tiÒn võa b¸n hµng nªn trong nh÷ng giê cao ®iÓm dÔ g©y nhÇm lÉn, mÊt m¸t. B¸n lÎ thu tiÒn tËp trung §èi víi thu tiÒn tËp trung th× th× viÖc thu tiÒn vµ b¸n hµng t¸ch rêi nhau. Mçi quÇy hµng, cöa hµng cã mét nh©n viªn thu ng©n viÕt ho¸ ®¬n vµ thu tiÒn cña kh¸ch hµng, sau ®ã giao cho kh¸ch hµng ®Ó kh¸ch hµng ®Õn nhËn hµng t¹i quÇy hµng. Nh©n viªn b¸n hµng chØ cã nhiÖm vô c¨n cø vµo ho¸ ®¬n hoÆc tÝch kª ®Ó giao hµng cho kh¸ch vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sè hµng ®· xuÊt ra. B¸o c¸o b¸n hµng do nh©n viªn b¸n hµng lËp, cßn giÊy nép tiÒn do nh©n viªn thu ng©n lËp råi nép lªn phßng kÕ to¸n. B¸o c¸o b¸n hµng ®­îc lËp c¨n cø vµo ho¸ ®¬n hoÆc tÝch kª giao hµng hoÆc kiÓm kª hµng tån cuèi ca, cuèi ngµy ®Ó x¸c ®Þnh l­îng hµng b¸n ra. B¸o c¸o b¸n hµng ®­îc coi lµ c¨n cø ®Ó h¹ch to¸n doanh thu vµ ®èi chiÕu víi sè tiÒn ®· nép. Ph­¬ng ph¸p nµy t¸ch gi÷a ng­êi b¸n hµng vµ ng­êi gi÷ tiÒn, do ®ã tr¸nh ®­îc nh÷ng nhÇm lÉn, sai sãt,mÊt m¸t vµ ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm. Tuy nhiªn h×nh thøc nµy còng cßn cã nh­îc ®iÓm g©y phiÒn hµ cho kh¸ch hµng. Do vËy hiÖn nµy ph­¬ng ph¸p nµy Ýt ¸p dông, chñ yÕu lµ ¸p dông víi nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ lín. 3.3. Ph­¬ng thøc göi hµng ®¹i lý hay ký göi hµng ho¸ §©y lµ ph­¬ng thøc b¸n hµng trong ®ã doanh nghiÖp th­¬ng m¹i giao hµng cho c¬ së ®¹i lý, ký göi ®Ó c¸c c¬ së nµy trùc tiÕp b¸n hµng. Bªn nhËn lµm ®¹i lý , ký göi sÏ trùc tiÕp b¸n hµng, thanh to¸n tiÒn hµng vµ ®­îc h­ëng hoa hång ®¹i lý. Sè hµng chuyÓn giao cho c¸c c¬ së ®¹i lý vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i cho ®Õn khi c¬ së ®¹i lý, ký göi thanh to¸n tiÒn, chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc th«ng b¸o vÒ sè hµng ®· b¸n ®­îc. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy cµng ph¸t triÓn, mét doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ lín m¹nh th× ph¶i kh«ng ngõng v­¬n ra chiÕm lÜnh thÞ tr­êng. V× vËy, viÖc ®a d¹ng ho¸ ph­¬ng thøc vµ h×nh thøc b¸n hµng lµ ®iÒu v« cïng cÇn thiÕt. II- h¹ch to¸n tiªu thô trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn. 1. Tµi kho¶n sö dông. §èi víi doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn, ®Ó h¹ch to¸n tiªu thô, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: TK 156 – Hµng ho¸. Dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i kho, t¹i quÇy, chi tiÕt theo tõng kho, quÇy, nhãm, thø hµng ho¸. Bªn Nî : Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ (gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua) t¹i kho, quÇy. Bªn Cã: - TrÞ gi¸ mua cña hµng xuÊt kho. - TrÞ gi¸ hµng ho¸ tr¶ l¹i ng­êi b¸n. - PhÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô. D­ Nî: - TrÞ gi¸ hµng tån kho, tån quÇy. - Chi phÝ thu mua hµng tån kho. TK 156 chi tiÕt thµnh: 1561 - Gi¸ mua hµng ho¸. TK nµy ®­îc sö dông®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng ho¸ mua vµo vµ ®· nhËp kho. 1562 - Chi phi thu mua hµng ho¸. Ph¶n ¸nh chi phÝ thu mua vµ ph©n bæ chi phÝ thu mua cho hµng ho¸ tiªu thô trong kú vµ tån kho cuèi kú. TK 511 - Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô. TK nµy ®­îc dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô cña doanh nghiÖp Bªn Nî: - ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu tÝnh trªn doanh sè b¸n trong kú. - Sè gi¶m gi¸ hµng b¸n vµ hµng bÞ tr¶ l¹i. - KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Bªn Cã: Doanh thu b¸n hµng ho¸, s¶n phÈm trong kú. TK 511 cuèi kú kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc chi tiÕt thµnh 4 tiÓu kho¶n sau: + TK 5111: Doanh thu b¸n hµng ho¸. + TK 5112: Doanh thu b¸n thµnh phÈm. + TK 5113: Doanh thu cung cÊp dÞch vô. + TK5114: Doanh thu trî cÊp, trî gi¸. TK 512 - Doanh thu néi bé: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh doanh thu cña sè s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô tiªu thu néi bé doanh nghiÖp. Néi dung ph¶n ¸nh cña tµi kho¶n 512 t­¬ng tù nh­ tµi kho¶n 511 Tµi kho¶n nµy chi tiÕt thµnh 3 tiÓu kho¶n: + TK 5121: Doanh thu b¸n hµng ho¸ + TK 5122: Doanh thu b¸n s¶n phÈm + TK 5123: Doanh thu cung cÊp dÞch vô TK 531 – Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Dïng ®Ó theo dâi doanh thu cña sè hµng ho¸, thµnh phÈm, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô nh­ng bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i. §©y lµ tµi kho¶n ®iÒu chØnh cña tµi kho¶n 511 ®Ó tÝnh doanh thu thuÇn. Bªn Nî: TËp hîp doanh thu cña sè hµng ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i Bªn Cã: KÕt chuyÓn doanh thu cña sè hµng bÞ tr¶ l¹i Tµi kho¶n nµy kh«ng cã sè d­ cuèi kú. TK 532 – Gi¶m gi¸ hµng b¸n: §­îc sö dông ®Ó theo dâi toµn bé c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n cho kh¸ch hµng trªn gi¸ b¸n ®· tho¶ thuËn. C¸c kho¶n bít gi¸, håi khÊu vµ kho¶n gi¶m gi¸ ®Æc biÖt do nh÷ng nguyªn nh©n thuéc vÒ ng­êi b¸n sÏ ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n nµy Bªn Nî: TËp hîp c¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n chÊp thuËn cho ng­êi mua trong kú Bªn Cã: KÕt chuyÓn toµn bé sè gi¶m gi¸ hµng b¸n Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d­. TK 632 – Gi¸ vèn hµng b¸n. Bªn Nî: TrÞ gi¸ vèn cïa hµng ho¸ tiªu thô trong kú. Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn cña hµng ho¸ tiªu thô trong kú vµo TK x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. TK 632 cuèi kú kh«ng cã sè d­. TK 3331 - ThuÕ GTGT ph¶i nép. TK nµy sö dông ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu ra, sè thuÕ GTGT ph¶i nép, sè thuÕ GTGT ®· nép vµ cßn ph¶i nép vµo ng©n s¸ch nµy n­íc. Bªn Nî: - Sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®· khÊu trõ. - Sè thuÕ GTGT ®­îc gi¶m trõ vµo sè thuÕ GTGT ph¶i nép. - Sè thuÕ GTGT ®· nép vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc. - Sè thuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ r¶ l¹i. Bªn Cã: - Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng ho¸, dÞch vô ®· tiªu thô. - Sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng ho¸, dÞch vô dïng ®Ó trao ®æi, biÕu tÆng, sö dông néi bé. - Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cho ho¹t ®«ng tµi chÝnh, thu nhËp bÊt th­êng. - Sè thuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng ho¸ nhËp khÈu. Sè d­: + Bªn Cã - Sè thuÕ GTGT cßn ph¶i nép cuèi kú. + Bªn Nî - Sè thuÕ GTGT ®· nép thõa vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc. Ngoµi ra, trong qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô tiªu thô hµng ho¸, kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n liªn quan kh¸c nh­ TK 157, 521, 111, 112, 131, … 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n qua kho Khi xuÊt giao hµng ho¸ cho ng­êi mua, nÕu lµ b¸n bu«n theo h×nh thøc trùc tiÕp, kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c bót to¸n: Bót to¸n 1: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tiªu thô Nî TK 632: TrÞ gi¸ mua cña hµng tiªu thô. Cã TK 156 (1561): B¸n bu«n qua kho. Bót to¸n 2: Ph¶n ¸nh doanh thu hµng tiªu thô Nî TK liªn quan (111,112, 131…): Tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng (Gi¸ kh«ng cã thuÕ GTGT). Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT®Çu ra. Tr­êng hîp doanh thu b»ng ngo¹i tÖ + NÕu doanh ngiÖp sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n: Nî TK 1112, 1122,131…Tæng gi¸ thanh to¸n theo tû gi¸ h¹ch to¸n Nî (Cã) TK 413: Chªnh lÖch tû gi¸ t¨ng (gi¶m). Cã TK 511: Doanh thu theo tû gi¸ thùc tÕ. Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ®Çu vµo. + NÕu doanh nghiÖp kh«ng sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n Nî TK 1112, 1122,131… Tæng doanh thu theo tû gi¸ thùc tÕ. Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng theo tû gi¸ thùc tÕ. Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra. NÕu lµ b¸n bu«n qua kho theo h×nh thøc chuyÓn hµng + Khi chuyÓn hµng ®Õn cho ng­êi mua kÕ to¸n ghi: Nî TK 157: TrÞ gi¸ mua cña hµng chuyÓn ®i. Cã TK 156 (1561): TrÞ gi¸ mua cña hµng chuyÓn ®i. + NÕu cã bao b× kÌm theo hµng ho¸ vµ ®­îc tÝnh riªng, kÕ to¸n ghi: Nî TK 138 (1388): TrÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng. Cã TK 153 (1532): TrÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng. + Khi ng­êi mua tr¶ tiÒn hoÆc chÊp nhËn tr¶ tiÒn Nî TK liªn quan ( 111, 112…): Tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng ( gi¸ kh«ng cã thuÕ GTGT). Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra. Cã TK 138 (1388): TrÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng. + X¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n Nî TK 632: Gi¸ mua thùc tÕ hµng göi b¸n. Cã TK 157: Gi¸ thùc tÕ hµng göi b¸n. H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng kh«ng tham gia thanh to¸n VÒ thùc chÊt doanh nghiÖp th­¬ng m¹i ®øng ra lµm trung gian, m«i giíi gi÷a bªn mua vµ bªn b¸n ®Ó h­ëng hoa hång. Bªn b¸n chÞu tr¸ch nhiÖm nhËn hµng vµ thanh to¸n cho bªn b¸n. Khi nhËn ®­îc hoa hång m«i giíi, kÕ to¸n ghi c¸c bót to¸n: + Ph¶n ¸nh doanh thu, thuÕ GTGT ph¶i nép Nî TK lq (111,112,131…) Tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng kh«ng cã thuÕ GTGT. Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra. + Ph¶n ¸nh chi phÝ liªn quan ®Õn b¸n hµng Nî TK 641: Chi phÝ b¸n hµng. Nî TK 1331: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Cã TK lq (111,112,338…): Tæng gi¸ thanh to¸n. B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n. Bót to¸n 1: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tiªu thô + NÕu hµng mua ®­îc chuyÓn b¸n th¼ng Nî TK 157: TrÞ gi¸ mua ch­a thuÕ. Nî TK 1331: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Cã TK 111, 112, 331… Tæng gi¸ thanh to¸n. Khi ng­êi mua th«ng b¸o nhËn ®­îc hµng vµ chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc thanh to¸n th× ph¶n ¸nh bót to¸n gi¸ vèn cña hµng chuyÓn b¸n th¼ng: Nî TK 632: TrÞ gi¸ mua thùc tÕ c¶u hµng b¸n th¼ng. Cã TK 157:TrÞ gi¸ hµng göi b¸n. + NÕu hµng mua b¸n th¼ng giao nhËn trùc tiÕp tay ba víi nhµ cung cÊp vµ kh¸ch hµng: Nî TK 632: TrÞ gi¸ mua ch­a thuÕ. Nî TK 1331: ThuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ. Cã TK 111, 112, 331…Tæng gi¸ thanh to¸n. Bót to¸n 2: Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n vËn chuyÓn th¼ng Nî TK 111, 112, 131…Tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng ch­a cã thuÕ GTGT. Cã TK 3331(33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n lÎ hµng hãa. - Khi xuÊt kho giao hµng b¸n lÎ cho cöa hµng, quÇy hµng. kÕ to¸n chi tiÕt kho hµng theo ®Þa ®iÓm lu©n chuyÓn néi bé cöa hµng. Nî TK 156 - Chi tiÕt kho, quÇy, cöa hµng nhËn b¸n. Cã TK 156 - Kho hµng ho¸ (kho chÝnh). Cuèi ngµy khi nhËn ®­îc b¸o c¸o b¸n hµng vµ giÊy nép tiÒn kÕ to¸n ghi nhËn doanh thu b¸n hµng vµ kÕt chuyÓn gi¸ vèn. Bót to¸n 1: Ph¶n ¸nh gi¸ vèn Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng ho¸. Cã TK 156 - Chi tiÕt kho, quÇy hµng. Bót to¸n 2: Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng Nî TK 111, 112, 131…Tæng gi¸ thanh to¸n. Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng ch­a cã thuÕ GTGT. Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra. Tr­êng hîp ph¸t sinh thõa, thiÕu tiÒn hµng ph¶i t×m ra nguyªn nh©n, nÕu ch­a t×m ra nguyªn nh©n th× ph¶i lËp biªn b¶n xö lý. + NÕu nép thõa so víi doanh thu b¸n hµng Nî TK 111: Sè tiÒn thùc nép. Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng ch­a cã thuÕ GTGT. Cã TK 3331 (33311): THuÕ GTGT ®Çu ra. Cã TK 3381: Sè tiÒn thõa ch­a râ nguyªn nh©n. + NÕu nép thiÕu tiÒn hµng Nî TK 111: Sè tiÒn thùc nép. Nî TK 1381: Sè tiÒn thiÕu ch­a râ nguyªn nh©n. Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng ch­a cã thuÕ GTGT. Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra. H¹ch to¸n tiªu thô néi bé. Tiªu thô néi bé lµ viÖc mua b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸, lao vô, dÞch vô gi÷a ®¬n vÞ chÝnh vµ ®¬n vÞ trùc thuéc hoÆc gi÷a c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc víi nhau trong cïng mét c«ng ty, tËp ®oµn. Ngoµi ra, nã cßn bao gåm c¸c s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô xuÊt biÕu tÆng, tr¶ l­¬ng, th­ëng, xuÊt dïng cho ho¹t ®éng kinh doanh. Khi ph¸t sinh nghiÖp vô tiªu thô néi bé gi÷a c¸c ®¬n vÞ trong mét tæng c«ng ty, kÕ to¸n ph¶n ¸nh doanh thu tiªu thô néi bé: Nî TK 111,112: Sè thu ®­îc b»ng tiÒn Nî TK 136: Sè ch­a thu ®­îc Cã TK 512: Doanh thu néi bé Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ®Çu ra Cuèi kú, kÕ to¸n kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô néi bé Nî TK 512: Sè doanh thu tiªu thô néi bé trong kú Cã TK 911 §èi víi c¸c tr­êng hîp: + Tr­êng hîp dïng hµng ho¸ ®Ó biÐu tÆng, qu¶ng c¸o, chµo hµng hay sö dông phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Bót to¸n 1: Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng xuÊt Nî TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n Cã TK 156: Hµng ho¸ Bót to¸n 2: Ph¶n ¸nh doanh thu: NÕu sö dông phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh Nî TK 641, 642 Cã TK 512 NÕu dïng biÕu tÆng cho c«ng nh©n viªn, cho kh¸ch hµng (bï ®¾p b»ng quÜ phóc lîi, quÜ khen th­ëng) Nî TK 431 Cã TK 512 Cã TK 3331 H¹ch to¸n c¸c kho¶n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, gi¶m gi¸ hµng b¸n. H¹ch to¸n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i NÕu sè hµng ®· tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i hoÆc tõ chèi thanh to¸n do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ ®· ký kÕt nh­ hµng kÐm phÈm chÊt, kh«ng ®óng chñng lo¹i, mÉu m·, kÕ to¸n dïng tµi kho¶n 531 ®Ó ph¶n ¸nh. Khi chÊp nh©n cho kh¸ch hµng tr¶ l¹i hµng mµ hä ®· mua tr­íc ®©y, kÕ to¸n c¨n cø vµo chøng tõ ®­îc lËp khi kh¸ch hµng tr¶ hµng ®Ó ghi doanh thu vµ gia vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. + Ph¶n ¸nh doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, kÕ to¸n ghi: Nî TK 531: Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Nî TK 33311: ThuÕ GTGT cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i Cã TK 111, 112, 131: Sè tiÒn tr¶ l¹i cho kh¸ch hµng hoÆc chÊp nh©n trõ vµo nî + Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Nî TK 156: Ghi t¨ng hµng hãa Cã TK 632: Ghi gi¶m gi¸ vèn H¹ch to¸n gi¶m gi¸ hµng b¸n C¸c kho¶n tiÒn gi¶m trõ cho kh¸ch hµng tÝnh trªn gi¸ b¸n ®· tho¶ thuËn v× lý do vi ph¹m c¸c ®iÒu kiÖn trong hîp ®ång kinh tÕ ®· ký ®­îc h¹ch to¸n trªn TK 532. Khi cã nghiÖp vô gi¶m gi¸ hµng b¸n ph¸t sinh, kÕ tãan ghi: Nî TK 532: Gi¶m gi¸ hµng b¸n Nî TK 3331: ThuÕ GTGT tr¶ l¹i cho kh¸ch t­¬ng øng víi sè gi¶m gi¸ hä ®­îc h­ëng Cã TK 111, 112, 131: Sè tiÒn tr¶ ngay hoÆc chÊp nhËn tr¶. IV- h¹ch to¸n kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Kh¸i niÖm vµ tµi kho¶n sö dông H¹ch to¸n kÕt qu¶ tiªu thô lµ mét trong nh÷ng kh©u quan träng, tæng hîp nhÊt cña kh©u qu¶n lý. Nã cung cÊp nh÷ng th«ng tin kinh tÕ mét c¸ch nhanh nhÊt vµ cã ®é tin cËy cao. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh nh­ hiÖn nay, mçi doanh nghiÖp ®Òu tËn dông hÕt nh÷ng n¨ng lùc s½n cã nh»m t¨ng lîi nhuËn kinh doanh, còng cè vµ më réng thªm thÞ phÇn cña m×nh trªn thÞ tr­êng. Do vËy, kÕ to¸n cÇn ph¶i cung cÊp ®­îc toµn bé th«ng tin vÒ doanh thu, chi phÝ vµ kÕt qu¶ tiªu thô. KÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ chÝnh lµ kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th­¬ng m¹i. Nã ®­îc x¸c ®Þnh b»ng phÇn chªnh lÖch gi÷a doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô hµng ho¸ víi c¸c kho¶n chi phÝ kinh doanh vµ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: Lîi nhuËn thuÇn tõ ho¹t ®éng kinh doanh Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô hµng ho¸, dÞch vô Gi¸ vèn hµng ho¸ tiªu thô Chi phÝ b¸n hµng Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp = - - - Doanh thu thuÇn vÒ tiªu thô Tæng sè doanh thu thùc tÕ Gi¶m gi¸ hµng b¸n Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu = - - - §Ó h¹ch to¸n kÕt qu¶ kinh doanh, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: TK 911 - X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh:dïng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ ho¹t ®éng kh¸c cña doanh nghiÖp. Tµi kho¶n nµy më chi tiÕt cho tõng ho¹t ®éng. Bªn Nî:- KÕt chuyÓn trÞ gi¸ vèn hµng ho¸, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô. - KÕt chuyÓn chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ ho¹t ®éng bÊt th­êng. - KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. - Sè l·i tr­íc thuÕ vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú. Bªn Cã:- KÕt chuyÓn doanh thu thuÇn vÒ sè hµng ho¸, s¶n phÈm, lao vô, dÞch vô ®· tiªu thô trong kú. - KÕt chuyÓn thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng bÊt th­êng. - Thùc lç vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú. TK 911 cuèi kú kh«ng cã sè d­. TK 421- Lîi nhuËn ch­a ph©n phèi: TK nµy dïng ®Ó kÕt chuyÓn l·i ( lç) trong kú. Bªn Nî:- Sè lç vÒ ho¹t ®éng kinh doanh trong kú. - Ph©n phèi c¸c kho¶n l·i. Bªn Cã:- Sè thùc l·i vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. - Xö lý c¸c kho¶n lç vÒ kinh doanh. D­ nî: C¸c kho¶n lç ch­a xö lý. D­ cã: Sè l·i ch­a ph©n phèi. TK 641 - Chi phi b¸n hµng: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸. Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ b¸n hµng thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ b¸n hµng . - KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng sang tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. TK 641 cuèi kú kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc chi tiÕt thµnh 7 tµi kho¶n cÊp 2: + TK 6411 - Chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng. + TK 6412 - Chi phÝ vËt liÖu bao b×. + TK 6413 - Chi phÝ dông cô, ®å dïng. + TK 6414 - Chi phÝ khÊu hao TSC§. + TK 6415 - Chi phÝ B¶o hµnh hµng ho¸. + TK 6417 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. + TK 6418 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c. TK 642 - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp thùc tÕ ph¸t sinh trong kú. Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp. - KÕt chuyÓn chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp sang TK 911. TK 642 kh«ng cã sè d­ vµ ®­îc chi tiÕt thµnh 8 tµi kho¶n cÊp 2: + TK 6421 - Chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý. + TK 6422 - Chi phÝ vËt liÖu qu¶n lý. + TK 6423 - Chi phÝ ®å dïng v¨n phßng. + TK 6424 - Chi phÝ khÊu hao TSC§. + TK 6425 - ThuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ. + TK 6426 - Chi phÝ dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho vµ nî ph¶i thu khã ®ßi. + TK 6427 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. + TK 6428 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n KÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ ®­îc x¸c ®Þnh qua 4 b­íc: B­íc 1: X¸c ®Þnh doanh thu thuÇn Doanh thu thuÇn Tæng sè doanh thu theo ho¸ ®¬n Gi¶m gi¸ hµng b¸n Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ThuÕ tiªu t._.hô ®Æc biÖt, thuÕ xuÊt khÈu (NÕu cã) = - - - Doanh thu theo ho¸ ®¬n: Lµ sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n b¸n hµng hay c¸c chøng tõ cã liªn quan.Cuèi kú, ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn, kÕ to¸n kÕt chuyÓn c¸c kho¶n lµm gi¶m doanh thu: Nî TK 511, 512 Cã TK 531, 532 Sau ®ã, kÕt chuyÓn doanh thu thuÇn sang TK 911: Nî TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng, doanh thu b¸n hµng néi bé. Cã TK 911 B­íc 2: X¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n TrÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt b¸n TrÞ gÝa mua cña hµng xuÊt b¸n Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng xuÊt b¸n = + Gi¸ vèn hµng b¸n lµ trÞ gi¸ vèn cña hµng xuÊt b¸n trong kú Chi phÝ mua hµng ph©n bæ cho hµng xuÊt b¸n Chi phÝ mua hµng ®Çu kú Chi phÝ mua hµng trong kú TrÞ gi¸ mua cña hµng b¸n ra trong kú TrÞ gi¸ mua cña hµng cßn l¹i cuèi kú = + + x TrÞ gi¸ mua cña hµng b¸n ra trong kú KÕ to¸n ph©n bæ chi phÝ thu mua cho sè hµng b¸n ra trong kú: Nî TK 632 Cã TK 1562 KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú Nî TK 911 Cã TK 632: Gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú. B­íc 3: KÕt chuyÓn chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp Nî TK 911: X¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh Cã TK 641, 642: Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý. B­íc 4: X¸c ®Þnh kÕt qu¶ tiªu thô (KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh) NÕu doanh thu thuÇn lín h¬n gi¸ vèn + chi phÝ b¸n hµng + chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn l·i : Nî TK 911 Cã TK 421 (4212): L·i tõ ho¹t ®éng kinh doanh. Ng­îc l¹i, nÕu lç kÕ to¸n ghi: Nî TK 421 (4212): Lç tõ ho¹t ®éng kinh doanh. Cã TK 911 phÇn hai thùc tr¹ng h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty FINTEC I- lÞch sö h×nh thµnh, ph¸t triÓn vµ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty fintec ¶nh h­ëng ®Õn h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty FINTEC C«ng ty cæ phÇn §Çu t­ -C«ng nghiÖp- Kü nghÖ- Th­¬ng m¹i , tªn giao dÞch lµ FINTEC ®­îc thµnh lËp tõ th¸ng 9 n¨m 1995. §©y lµ C«ng ty Cæ phÇn víi sè vèn gãp ban ®Çu lµ 2.500.000.000 VN§. ë nh÷ng buæi ®Çu thµnh lËp, C«ng ty cã 7 thµnh viªn gãp vèn, hiÖn nay sè l­îng cæ ®«ng ®· nhiÒu h¬n, sè vèn gãp còng ®· nhiÒu h¬n tr­íc. FINTEC khëi ®Çu b»ng viÖc kinh doanh c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ th«ng tin, cã trô së chÝnh t¹i 212 C2 VÜnh Hå, QuËn §èng §a, Hµ Néi. §©y lµ mét c«ng ty ph¸t triÓn theo m« h×nh tËp ®oµn kinh doanh ®a ngµnh, ho¹t ®éng trong nhiÒu lÜnh vùc nh­ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu n«ng phÈm, kinh doanh c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ th«ng tin vµ thiÕt bÞ v¨n phßng, cung cÊp dÞch vô th­¬ng m¹i ®iÖn tö, dÞch vô t­ vÊn vµ ®Çu t­. HiÖn nay, C«ng ty cã c¸c chi nh¸nh t¹i Hµ Néi, TP Hå ChÝ Minh, §µ N½ng vµ mét sè quèc gia trªn thÕ giíi. Cã thÓ liÖt kª ra ®©y c¸c mèc ®¸nh dÊu qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña C«ng ty: Th¸ng 9 n¨m 1995: C«ng ty FINTEC thµnh lËp theo h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn, ho¹t ®éng kinh doanh : cung cÊp c¸c gi¶i ph¸p c«ng nghÖ th«ng tin víi sè vèn ®iÒu lÖ lµ 2 tØ r­ìi . Cã trô së chÝnh t¹i 212 C2, VÜnh Hå, §èng §a, Hµ Néi. Th¸ng 1 n¨m 1996: chuyÓn toµn bé trô së giao dÞch ®Õn ®Þa chØ 5-7 §inh LÔ, Hoµn KiÕm, Hµ Néi. Trë thµnh héi viªn chÝnh thøc cña Phßng th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ViÖt Nam (VCCI). Th¸ng 4 n¨m 1997: thµnh lËp trung t©m thiÕt bÞ v¨n phßng (FINTEC_OA) ®Æt t¹i 101 K1 Gi¶ng Vâ, §èng §a, Hµ Néi. Th¸ng 9 n¨m 1998: thµnh lËp XÝ nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm (FINTEC_Factory) t¹i sè 2 Ch­¬ng D­¬ng §é, Hoµn KiÕm, Hµ Néi. Th¸ng 4 n¨m 1999: thµnh lËp v¨n phßng chi tr¶ kiÒu hèi (FINTEC_Finance) taÞ tÇng 6 toµ nhµ Techcombank, 15 §µo Duy Tõ, Hµ Néi. Th¸ng 12 n¨m 1999: thµnh lËp trung t©m c«ng nghÖ phÇn mÒm vµ th­¬ng m¹i ®iÖn tö t¹i tÇng 6 toµ nhµ Techcombank, 15 §µo Duy Tõ, Hµ Néi. Cïng thêi gian nµy, chi nh¸nh t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh còng ®­îc thµnh lËp, trô së lµ: tÇng 6 toµ nhµ Techcombank, 24-26 Pasteur, QuËn 1, TP Hå ChÝ Minh. Th¸ng 3 n¨m 2000: thµnh lËp chi nh¸nh t¹i TP §µ N½ng (256/1 ®­êng §èng §a, QuËn Th¹ch Thang, §µ N½ng. Th¸ng 5 n¨m 2000: thµnh lËp chi nh¸nh tin häc t¹i sè 5-7 §inh LÔ, Hµ Néi vµ chuyÓn toµn bé v¨n phßng c«ng ty vÒ tÇng 6 toµ nhµ Techcombank, 15 §µo Duy Tõ, Hµ Néi, n©ng vèn ®iÒu lÖ lªn 5.000.000.000 VN§ Th¸ng 6 n¨m 2001: n©ng vèn ®iÒu lÖ lªn 15.000.000.000 VN§ víi sè cæ ®«ng lªn ®Õn 19 ng­êi Th¸ng 11 n¨m 2001: ®æi tªn Trung t©n thiÕt bÞ v¨n phßng thµnh Chi nh¸nh Th¨ng Long. Th¸ng 12 n¨m 2001: chuyÓn V¨n phßng vÒ 109 TrÇn H­ng §¹o, Hµ Néi. C«ng ty FINTEC víi ®éi ngò nh©n viªn trÎ, giµu kiÕn thøc chuyªn m«n, n¨ng ®éng vµ nhiÖt huyÕt, d­íi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña Ban giam ®èc ®· t¹o ®­îc cho m×nh mét m¹ng l­íi chi nh¸nh réng r·i còng nh­ kh«ng ngõng më réng c¸c h×nh thøc kinh doanh nh»m ®¸p øng ngµy cµng tèt nhu cÇu cña thÞ tr­êng. ViÖc lµm nµy ®ång thêi cßn gióp C«ng ty cã mèi quan hÖ víi thÞ tr­êng ë nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t triÓn h¬n n÷a nh·n hiÖu c¸c s¶n phÈm cña m×nh. 2. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty FINTEC C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty FINTEC cã thÓ ®­îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau: héi ®ång qu¶n trÞ ®¹i héi cæ ®«ng ban kiÓm so¸t ban gi¸m ®èc ®¹i héi V¨n phßng P. KÕ to¸n Bé phËn b¸n hµng Phßng XNK Chi nh¸nh TP Hå ChÝ Minh V¨n phßng chi tr¶ kiÒu hèi Chi nh¸nh TP §µ N½ng Chi nh¸nh Th¨ng Long XÝ nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm Chi nh¸nh Tin häc S¬ ®å 1: C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty FINTEC Qua s¬ ®å nµy ta thÊy ®©y lµ c¬ cÊu tæ chøc cña mét c«ng ty cæ phÇn ®­îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn – chøc n¨ng, s¸u chi nh¸nh cña C«ng ty ®Òu h¹ch to¸n ®éc lËp. Tuy nhiªn, hiÖn nay toµn bé cæ phiÕu cña C«ng ty kh«ng ph¸t hµnh réng r·i ra c«ng chóng nªn cã thÓ gäi ®©y lµ mét c«ng ty cæ phÇn néi bé, lo¹i h×nh nµy kh«ng thu hót ®­¬c nguån vèn bªn ngoµi ®Ó gióp cho nhu cÇu më réng vµ ph¸t triÓn c«ng ty. HiÖn nay, nhiÖm vô vµ chøc n¨ng cña tõng bé phËn, ®¬n vÞ trùc thuéc trong c¬ cÊu qu¶n lý cña c«ng ty FINTEC nh­ sau: §¹i héi cæ ®«ng lµ c¬ quan cã quyÒn quyÕt ®Þnh cao nhÊt. §¹i héi cã quyÒn quyÕt ®Þnh c¸c lo¹i cæ phÇn, møc cæ tøc hµng n¨m, bÇu, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm thµnh viªn cña héi ®ång qu¶n trÞ, thµnh viªn ban kiÓm so¸t, quyÕt ®Þnh tæ chøc l¹i vµ gi¶i thÓ C«ng ty, quyÕt ®Þnh söa ®æi, bæ xung ®iÒu lÖ cña c«ng ty vµ c¸c quyÕt ®Þnh quan träng kh¸c theo luËt doanh nghiÖp qui ®Þnh. Héi ®ång qu¶n trÞ(H§QT): lµ cÊp qu¶n lý cao nhÊt, quyÕt ®Þnh c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ty. H§QT gåm 7 thµnh viªn, ®­îc häp 3 lÇn trong mét n¨m, lÇn 1 häp vµo ®Çu n¨m nh»m v¹ch ra kÕ ho¹ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong n¨m, lÇn hai th­êng ®­îc tæ chøc vµo gi÷a n¨m ®Ó kiÓm tra tiÕn ®é thùc hiÖn, ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch nÕu cÇn, cßn lÇn ba ®­îc tæ chøc vµo cuèi n¨m nh»m ®¸nh gÝa kÕt qu¶ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng trong n¨m. Ban kiÓm so¸t: gåm 3 thµnh viªn kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn cña héi ®ång qu¶n trÞ, cã nhiÖm vô kiÓm tra t×nh hîp lý, hîp ph¸p trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh, trong ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n , b¸o c¸o tµi chÝnh cña C«ng ty vµ mét sè nhiÖm vô kh¸c theo ®iÒu lÖ c«ng ty qui ®Þnh. Ban kiÓm so¸t ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng sai ph¹m g©y ra. Ban gi¸m ®èc: hiÖn nay gåm tæng gi¸m ®èc, TS. NguyÔn Hång Ch­¬ng do H§QT bæ nhiÖm chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, ®iÒu hµnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm chung vÒ mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty, gióp ®ì cho tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c«ng ty lµ phã tæng gi¸m ®èc, kü s­ §ç Hång Minh. Phßng kÕ to¸n cã nhiÖm vô thu thËp, xö lý c¸c th«ng tin tµi chÝnh kÕ to¸n, gióp ban gi¸m ®èc qu¶n lý, gi¸m s¸t mét c¸ch th­êng xuyªn vµ cã hÖ thèng mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Phßng xuÊt nhËp khÈu cã nhiÖm vô lËp vµ triÓn khai thùc hiÖn kÕ ho¹ch xuÊt, nhËp khÈu cung øng vËt t­, hµng ho¸, trang thiÕt bÞ vµ c¸c ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty. V¨n phßng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ qu¶n lý nh©n sù, c¸c v¨n b¶n, hîp ®ång kinh tÕ vµ c¸c giÊy tê, ... tæ chøc c¸c cuéc häp, héi nghÞ vµ c¸c phong trµo ho¹t ®éng cña C«ng ty Phßng kinh doanh : ThiÕt lËp c¸c chiÕn l­îc kinh doanh cho C«ng ty, t×m kiÕm nguån hµng còng nh­ n¬i tiªu thô hµng ho¸, tiÕp nhËn vµ phª duyÖt ®¬n ®Æt hµng, th«ng b¸o cho phßng kÕ to¸n nh÷ng th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. Víi thêi gian ho¹t ®éng ch­a bao l©u nh­ng c«ng ty FINTEC ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÓu réng lÉn chiÒu s©u, ®i ®«i víi viÖc ph¸t triÓn lµ ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô nh»m tho¶ m·n tèt nhÊt c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Giê ®©y, C«ng ty FINTEC cã s¸u ®¬n vÞ thµnh viªn h¹ch to¸n ®éc lËp ho¹t ®éng ë c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau, chÞu sù chØ ®¹o chung cña ban gi¸m ®èc ty. T¹i mçi ®¬n vÞ ®Òu cã gi¸m ®èc ®iÒu hµnh, chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp qu¶n lý, ®iÒu hµnh ®¬n vÞ m×nh còng nh­ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ tr­íc ban gi¸m ®èc c«ng ty. C«ng viÖc qu¶n lý ®­îc thùc hiªn theo m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®èi víi c¸c c«ng ty võa vµ nhá ë n­íc ta. Theo m« h×nh nµy, quan hÖ qu¶n lý trùc tuyÕn tõ trªn xuèng d­íi vÉn tån t¹i, nh­ng ®Ó gióp ng­êi qu¶n lý ®· cã nh÷ng bé phËn chøc n¨ng gióp ®ì trong c¸c lÜnh vùc chuyªn m«n. ii- ®Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n vµ bé sæ kÕ to¸n t¹i C«ng ty FINTEC ¶nh h­ëng ®Õn h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ §Æc diÓm tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n Bé m¸y kÕ to¸n cña C«ng ty FINTEC ®­îc tæ chøc theo m« h×nh kÕ to¸n ph©n t¸n. M« h×nh ®ã nh­ sau: KÕ to¸n tr­ëng c«ng ty KÕ to¸n c¸c ho¹t ®éng t¹i c«ng ty KÕ to¸n c¸c chi nh¸nh cña c«ng ty KÕ to¸n tµi s¶n cè ®Þnh KÕ to¸n mua hµng KÕ to¸n b¸n hµng KÕ to¸n thuÕ KÕ to¸n v©t t­, hµng ho¸ KÕ to¸n tiÒn vµ thanh to¸n KÕ to¸n tæng hîp S¬ ®å 2: M« h×nh kÕ to¸n theo kiÓu ph©n t¸n cña c«ng ty FINTEC Theo nh­ m« h×nh nµy, kÕ to¸n trung t©m vµ kÕ to¸n chi nh¸nh ®Òu cã sæ s¸ch kÕ to¸n vµ bé m¸y nh©n sù t­¬ng øng ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô cña kÕ to¸n ph©n cÊp: KÕ to¸n chi nh¸nh ph¶i më sæ kÕ to¸n, thùc hiªn toµn bé c«ng t¸c kÕ to¸n phÇn hµnh t­¬ng tù nh­ c¸c phÇn hµnh cña C«ng ty tõ giai ®o¹n h¹ch to¸n ban ®Çu tíi giai ®o¹n lËp b¸o c¸o qu¶n trÞ ®­a lªn kÕ to¸n C«ng ty. C¸c chi nh¸nh ®­îc giao quyÒn qu¶n lý vèn kinh doanh, ®­îc h×nh thµnh bé phËn qu¶n lý ®Ó ®iÒu hµnh toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh t¹i chi nh¸nh. KÕ to¸n c¸c ho¹t ®éng t¹i C«ng ty ®­îc tæ chøc theo t¸m phÇn hµnh chÝnh. Sè l­îng nh©n viªn kÕ to¸n trong phßng kÕ to¸n gåm cã ba ng­êi: kÕ to¸n tr­ëng chÞu tr¸ch nhiÖm kiÓm tra toµn bé c¸c nghiÖp vô do nh©n viªn kÕ to¸n thùc hiÖn, kÕ to¸n c«ng nî chÞu tr¸ch nhiÖm víi c¸c phÇn hµnh tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng vµ thanh to¸n, kÕ to¸n tæng hîp ®¶m nhiÖm tÊt c¶ c¸c phÇn hµnh cßn l¹i. M« h×nh kÕ to¸n theo kiÓu ph©n t¸n, sö dông kÕ to¸n m¸y trong h¹ch to¸n kÕ to¸n nªn sè l­îng nh©n viªn kÕ to¸n ®­îc gi¶m bít. Bé m¸y kÕ to¸n ®­îc tæ chøc theo m« h×nh nµy rÊt phï hîp víi bé m¸y qu¶n lý nãi trªn. Hµng ho¸ vµ c¸c kªnh ph©n phèi cña c«ng ty FINTEC C«ng ty FINTEC chñ yÕu kinh doanh c¸c mÆt hµng sau: ThiÕt bÞ v¨n phßng cña h·ng CANON: m¸y in phun, m¸y in lazer, m¸y quÐt scanner, m¸y photocopy, m¸y fax ... Mùc in SEPOMS cho m¸y in: CANON, HP, EPSON,.... M¸y vi tÝnh th­¬ng hiÖu KEYMAN cña ViÖt Nam C¸c s¶n phÈm m¸y vi tÝnh cña c¸c h·ng: COMPAQ, IBM, HP, DELL, ... C¸c thiÕt bÞ m¹ng vµ gi¶i ph¸p hÖ thèng cña CISCO, 3COM, HP, INTEL,..... M¸y huû giÊy cña h·ng INTIMUS C«ng ty FINTEC ph©n phèi s¶n phÈm réng r·i trªn thÞ tr­êng Hµ Néi vµ c¸c chi nh¸nh t¹i c¸c thµnh phè lín nh­ Hµ Néi, TP Hå ChÝ Minh, §µ N½ng FINTEC Chi nh¸nh TP Hå ChÝ Minh Chi nh¸nh TP §µ N½ng ThiÕt bÞ v¨n phßng vµ s¶n phÈm tin häc TP Hµ Néi S¬ ®å 3: C¸c kªnh ph©n phèi cña c«ng ty FINTEC C¸c s¶n phÈm tin häc vµ c¸c thiÕt bÞ v¨n phßng cña C«ng ty FINTEC ®­îc tiªu thô trªn thÞ tr­êng c¶ n­íc, song chñ yÕu lµ t¹i Hµ Néi, §µ N½ng vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh. Nh÷ng hµng ho¸ nµy ®­îc C«ng ty tiªu thô trùc tiÕp t¹i Hµ Néi hoÆc ®­îc b¸n cho c¸c Chi nh¸nh cña C«ng ty t¹i c¸c thµnh phè kh¸c ®Ó cung cÊp cho thÞ tr­êng n¬i ®ã. Quan hÖ gi÷a chi nh¸nh víi C«ng ty lµ quan hÖ bªn mua vµ bªn b¸n bëi v× c¸c Chi nh¸nh cña C«ng ty ®Òu h¹ch to¸n ®éc lËp. §Æc ®iÓm tæ chøc bé sæ kÕ to¸n §Ó ®¸p øng yªu cÇu cung cÊp th«ng tin phï hîp víi thùc tÕ, kÓ tõ n¨m 1998 ®Õn nay C«ng ty ¸p dông h×nh thøc sæ NhËt ký chung. Tõ 01/01/1999, C«ng ty ®¨ng ký m· sè thuÕ vµ ¸p dông nép thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, niªn ®é kÕ to¸n ®­îc ¸p dông tõ 01/01 ®Õn 31/12. C¸c sæ s¸ch sö dông bao gåm: Sæ c¸i: lµ b¶ng liÖt kª sè d­, chi tiÕt sè ph¸t sinh, tµi kho¶n ®èi øng cña tõng tµi kho¶n theo thø tù hÖ thèng tµi kho¶n ¸p dông, sæ c¸i ®­îc ch­¬ng tr×nh kÕ to¸n tù ®éng lËp vµ in ra theo ®Þnh k×. NhËt ký ®Æc biÖt: Bao gåm NhËt ký b¸n hµng, NhËt ký mua hµng, NhËt ký thu tiÒn, NhËt ký chi tiÒn, NhËt ký kho. Trong ®ã, NhËt kÝ b¸n hµng lµ nhËt kÝ ghi chÐp c¸c nghiÖp vô b¸n hµng khi ®· giao hµng hoÆc xuÊt ho¸ ®¬n cho kh¸ch hµng, viÖc ghi chÐp trong nhËt ký b¸n hµng theo thø tù sè ho¸ ®¬n, ngµy chøng tõ. NhËt kÝ chung: dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kh«ng liªn quan ®Õn mua b¸n hµng ho¸, thanh to¸n mµ dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô nh­: h¹ch to¸n khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh, h¹ch to¸n chi phÝ tiÒn l­¬ng, c¸c bót to¸n ph©n bæ, trÝch tr­íc... Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc kÕ to¸n ghi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh vµo sæ NhËt ký chung vµ sæ NhËt ký ®Æc biÖt. Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n ®­îc tæng qu¸t theo s¬ ®å sau: Sæ NhËt ký ®Æc biÖt (nhËt ký mua hµng, nhËt ký b¸n hµng, nhËt ký thu tiÒn, nhËt ký chi tiÒn, nhËt ký kho) B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ NhËt ký chung B¸o c¸o tµi chÝnh B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n Sæ c¸i Chøng tõ gèc Sæ, thÎ kÕ to¸n chi tiÕt Sô ñoà 4: Chu trình ghi soå toång hôïp taïi coâng ty FINTEC Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi ®Þnh k× Quan hÖ ®èi chiÕu III- h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ t¹i c«ng ty fintec Ph­¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸ vµ tµi kho¶n sö dông. . Ph­¬ng thøc tiªu thô hµng ho¸ vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n. C«ng ty FINTEC chuyªn kinh doanh c¸c thiÕt bÞ v¨n phßng vµ s¶n phÈm tin häc. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng, sù c¹nh tranh lu«n diÔn ra quyÕt liÖt, viÖc ®­a s¶n phÈm ®Õn tay ng­êi tiªu dïng ®ßi hái c¸c ph­¬ng thøc tiªu thô cña C«ng ty ph¶i phï hîp víi ngµnh nghÒ vµ mÆt hµng kinh doanh sao cho võa thuËn tiÖn võa ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng. HiÖn nay, C«ng ty ®ang thùc hiÖn hai ph­¬ng thøc tiªu thô lµ ph­¬ng thøc b¸n bu«n vµ ph­¬ng thøc b¸n lÎ hµng ho¸. C«ng ty cã nhiÒu mèi quan hÖ kh¸ch hµng nh­ng nh×n chung cã hai nhãm kh¸ch hµng chÝnh: c¸c chi nh¸nh cña C«ng ty vµ c¸c kh¸ch hµng kh¸c. C¸c chi nh¸nh vµ c¸c c«ng ty kh¸c mua hµng qua c¸c hîp ®ång kinh tÕ vµ th­êng lµ c¸c l« hµng lín, gi¸ trÞ. Cßn kh¸ch lÎ th­êng kh«ng ký hîp ®ång kinh tÕ mµ mua theo ®¬n ®Æt hµng. T¹i C«ng ty, chØ ¸p dông hai ph­¬ng thøc thanh to¸n ®èi víi kh¸ch hµng lµ thu tiÒn ngay vµ chËm tr¶. Víi kh¸ch hµng th­êng xuyªn, cã tÝn nhÞªm, C«ng ty cho phÐp nî l¹i theo thêi h¹n. Cßn nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng th­êng xuyªn th× ph¶i thanh to¸n ®Çy ®ñ míi ®­îc nhËn hµng VÒ h×nh thøc thanh to¸n, C«ng ty chÊp nhËn c¸c h×nh thøc nh­: tiÒn mÆt, tiÒn göi ng©n hµng, sÐc. VÒ ph­¬ng thøc giao hµng, C«ng ty th­êng giao hµng trùc tiÕp t¹i kho cho kh¸ch vµ kh¸ch hµng tù vËn chuyÓn vÒ. Tuy nhiªn, nÕu kh¸ch hµng cã yªu cÇu th× C«ng ty sÏ lo ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh sÏ ®­îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 641 (chi phÝ b¸n hµng). Tµi kho¶n sö dông §Ó phôc vô h¹ch to¸n tiªu thô, kÕ to¸n C«ng ty sö dông mét sè tµi kho¶n sau: + TK 156: hµng ho¸ Chi tiÕt: TK 1561 Gi¸ mua hµng ho¸ TK 1562 Chi phÝ thu mua hµng ho¸ + TK 511: Doanh thu b¸n hµng vµ cung cÊp dÞch vô + TK 531: Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i + TK 532: Gi¶m gi¸ hµng b¸n + TK 632: Gi¸ vèn hµng b¸n + TK 333: ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc Chi tiÕt: TK 33311 ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép TK 33312 ThuÕ GTGT hµng nhËp khÈu ChÝnh s¸ch gi¸ c¶, ph­¬ng thøc thanh to¸n vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng tiªu thô t¹i C«ng ty FINTEC Gi¸ b¸n cña hµng ho¸ ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn ba c¨n cø: Gi¸ trÞ hµng mua vµo, gi¸ c¶ thÞ tr­êng vµ mèi quan hÖ cña C«ng ty víi kh¸ch hµng. §èi víi kh¸ch hµng th­êng xuyªn, kh¸ch mua víi khèi l­îng lín, C«ng ty sÏ gi¶m gi¸ cho hä. Nhê thùc hiÖn chÝnh s¸ch gi¸ c¶ linh ho¹t nh­ vËy mµ C«ng ty thu hót ®­îc kh¸ch hµng, uy tÝn cña C«ng ty ngµy cµng ®­îc n©ng cao, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh Ph­¬ng thøc thanh to¸n cña C«ng ty còng rÊt ®a d¹ng, ®iÒu nµy phô thuéc vµo sù tho¶ thuËn cña hai bªn theo hîp ®ång kinh tÕ ®· ký. Viªc thanh to¸n cã thÓ ®­îc thùc hiÖn ngay hoÆc sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh. C«ng ty lu«n muèn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng, do ®ã h×nh thøc thanh to¸n chñ yÕu hiÖn nay lµ thanh to¸n chËm. Tuy nhiªn, C«ng ty còng kh«ng muèn lµm ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é kinh doanh cña m×nh nªn lu«n ph¶i gi¸m s¸t chÆt chÏ c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng, ph©n tÝch c¸c mèi nî ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ chiÕm dông vèn. VÒ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho ¸p dông:Trªn b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh cña c«ng ty, c«ng ty ®¨ng kÝ ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho lµ ph­¬ng ph¸p KiÓm kª ®Þnh k× vµ trªn thùc tÕ ®· tÝnh hµng ho¸ xuÊt kho trong th¸ng c¨n cø vµo c¸c phiÕu nhËp kho, l­îng tån ®Çu th¸ng vµ kiÓm kª kho cuèi th¸ng kÕ to¸n tÝnh “gi¸ trÞ hµng xuÊt kho = tån ®Çu th¸ng + nhËp trong th¸ng - tån cuèi th¸ng”. §èi víi hµng nhËp kho, kÕ to¸n tÝnh trÞ gi¸ hµng nhËp theo gi¸ mua thùc tÕ cña hµng ho¸ ch­a cã chi phÝ thu mua, kho¶n chi phÝ nµy ®­îc C«ng ty h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 1562. §èi víi hµng xuÊt kho, kÕ to¸n tÝnh trÞ gi¸ hµng xuÊt kho ®­îc coi lµ tiªu thô theo ph­¬ng ph¸p gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tr­íc. Thùc tr¹ng h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty FINTEC 3.1. C¸c chøng tõ sö dông vµ c¸c qui ®Þnh chung ®­îc tu©n thñ trong tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty C¸c chøng tõ ®­îc sö dông trong tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty FINTEC gåm: PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ng ty kiªm phiÕu xuÊt kho: ®­îc lËp thµnh 03 liªn, lµ chøng tõ ®Ó Thñ kho xuÊt hµng ra khái kho vµ hµng ho¸ ra khái cæng b¶o vÖ do bé phËn theo dâi viÖc xuÊt hµng lËp khi cã yªu cÇu xuÊt hµng ho¸ ra khái C«ng ty vµ ®­îc kÝ duyÖt , ®ång thêi lµ phiÕu xuÊt kho. Ho¸ ®¬n b¸n hµng: lµ ho¸ ®¬n tµi chÝnh cña C«ng ty dïng lµm chõng tõ thanh to¸n vµ ®i ®­êng cho hµng ho¸ xuÊt b¸n. Bªn c¹nh ®ã th× viÖc xuÊt hµng ra khái C«ng ty ph¶i tu©n theo mét sè qui ®Þnh sau: Hµng ho¸ xuÊt b¸n ra khái C«ng ty ph¶i cã PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ng ty kiªm phiÕu xuÊt kho ®· ®­îc kÝ duyÖt. Thêi gian tr¶ chËn ®èi víi kh¸ch hµng ®­îc ¸p dông theo chÝnh s¸ch b¸n hµng cña C«ng ty. C«ng ty ®· x©y dùng chÝnh s¸ch b¸n hµng cho tõng lo¹i kh¸ch hµng, tõng mÆt hµng bao gåm: chÝnh s¸ch gi¸ c¶, chÝnh s¸ch thanh to¸n... ®Ó dÔ dµng cho viÖc thùc hiÖn vµ kiÓm tra. KÕ to¸n c«ng nî ph¶i theo dâi c«ng nî, nh¾c nhë kh¸ch hµng cã nî qu¸ h¹n vµ lËp b¸o c¸o nî qu¸ h¹n cña kh¸ch hµng mçi ngµy vµ göi cho KÕ to¸n tr­ëng ®Ó kiÓm tra viÖc thu nî vµ xuÊt hµng. Qui tr×nh h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ theo h×nh thøc NhËt ký chung t¹i C«ng ty FINTEC ViÖc h¹ch to¸n tiªu thô hµng ho¸ t¹i C«ng ty ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau: Hµng ngµy, nh©n viªn b¸n hµng nép c¸c chøng tõ gèc (ho¸ ®¬n GTGT, phiÕu xuÊt kho) ®Ó kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo NhËt ký b¸n hµng, NhËt ký chung, sæ chi tiÕt tµi kho¶n 632, 511, nÕu kh¸ch hµng nî th× ph¶n ¸nh vµo sæ chi tiÕt tµi kho¶n 131. Tõ NhËt ký chung, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo sæ c¸i TK 632, 641, 642, 156. §Þnh kú 7 hoÆc 10 ngµy, kÕ to¸n lÊy sè liÖu tõ NhËt ký b¸n hµng ph¶n ¸nh vµo Sæ c¸i TK 511. Cuèi th¸ng, tõ sæ chi tiÕt TK 632, 511, 131, kÕ to¸n lËp b¶ng tæng hîp chi tiÕt. Tõ sæ c¸i TK 632, 511, 641, 642, 156, kÕ to¸n lËp b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n. Tõ b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt, kÕ to¸n lËp b¸o c¸o kÕ to¸n. §ång thêi, kÕ to¸n ph¶i ®èi chiÕu, kiÓm tra gi÷a NhËt ký chung vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt, gi÷a sæ c¸i TK 632, 511, 156, 641, 642 víi b¶ng tæng hîp chi tiÕt, gi÷a b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n víi b¶ng tæng hîp chi tiÕt. Qui tr×nh nµy cã thÓ ®­îc kh¸i qu¸t qua s¬ ®å sau: Sæ NhËt ký b¸n hµng B¶ng tæng hîp chi tiÕt Sæ NhËt ký chung B¸o c¸o kÕ to¸n B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n Sæ c¸i TK 632, 511, 156, 641, 642 Chøng tõ gèc Sæ chi tiÕt TK 632, 511, 131 S¬ ®å 5: Qui tr×nh h¹ch to¸n tiªu thô vµ kÕt qu¶ tiªu thô hµng ho¸ theo h×nh thøc NhËt ký chung Ghi chó: Ghi hµng ngµy Ghi ®Þnh k× Quan hÖ ®èi chiÕu Qui tr×nh h¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n t¹i C«ng ty FINTEC HiÖn nay th× C«ng ty ¸p dông hai h×nh thøc b¸n bu«n lµ: b¸n bu«n qua kho vµ b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n. Qui tr×nh b¸n hµng diÔn ra nh­ sau: Bé phËn b¸n hµng t×m kh¸ch hµng, tho¶ thuËn gi¸ b¸n, nhËn ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng vµ ký kÕt hîp ®ång b¸n (nÕu cã). Bé phËn b¸n hµng lËp phiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ngty kiªm phiÕu xuÊt kho (03 liªn) theo ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng. PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ng ty kiªm phiÕu xuÊt kho sau khi ®­îc ký duyÖt cña Tr­ëng bé phËn b¸n hµng sÏ chuyÓn cho bé phËn kÕ to¸n ®Ó xuÊt ho¸ ®¬n GTGT hoÆc lËp c¸c chøng tõ ®i ®­êng. Ho¸ ®¬n GTGT ®­îc lËp thµnh 3 liªn (®Æt giÊy than viÕt mét lÇn): -Liªn 1: l­u t¹i quyÓn gèc -Liªn 2: Giao cho kh¸ch hµng -Liªn 3: Giao cho thñ kho ®Ó ghi thÎ kho sau ®ã chuyÓn cho kÕ to¸n ghi sæ vµ lµm thñ tôc thanh to¸n Trªn mçi ho¸ ®¬n cã ghi ®Çy ®ñ hä tªn kh¸ch hµng, ®Þa chØ, h×nh thøc thanh to¸n, khèi l­îng, ®¬n gi¸ cña tõng lo¹i hµng b¸n ra, tæng tiÒn hµng, thuÕ GTGT vµ sè tiÒn ph¶i thanh to¸n. Ho¸ ®¬n GTGT vµ PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ng ty kiªm phiÕu xuÊt kho ®­îc kÝ duyÖt cña KÕ to¸n tr­ëng vµ Tæng gi¸m ®èc hoÆc Phã tæng gi¸m ®èc. NÕu kh¸ch hµng tr¶ tiÒn ngay th× KÕ to¸n tr­ëng kiÓm tra viÖc thu tiÒn tr­íc khi kÝ duyÖt PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ng ty. Thñ kho c¨n cø vµo PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ng ty kiªm phiÕu xuÊt kho ®· ®­îc kÝ duyÖt , ghi nhËn sè l­îng thùc xuÊt, cã ch÷ ký cu¶ Thñ kho, ng­êi nhËn vµ xuÊt hµng ra khái kho. 01 liªn PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ng ty kiªm phiÕu xuÊt kho giao cho kh¸ch hµng hoÆc ng­êi giao hµng ®Ó ra cæng. 01 liªn ho¸ ®¬n GTGT ®­îc kh¸ch hµng ký nhËn khi giao hµng, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT, bé phËn kÕ to¸n ghi nhËn c«ng nî cña kh¸ch hµng (nÕu cã). Khi ph¸t sinh nghiÖp vô b¸n hµng, kÕ to¸n sÏ viÕt ho¸ ®¬n vµ thñ kho xuÊt hµng t¹i kho (®èi víi tr­êng hîp b¸n bu«n qua kho), cßn víi tr­êng hîp b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng cã tham gia thanh to¸n th× C«ng ty sÏ chuyÓn ngay hµng tíi cho kh¸ch sau khi mua hµng ho¸ cña nhµ cung cÊp. C«ng ty th­êng b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng. §iÒu nµy gióp C«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, hao hôt, tr¸nh ø ®äng hµng ho¸. VÝ dô sau ®©y sÏ minh ho¹ cho qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ vµ h¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n bu«n hµng ho¸ t¹i C«ng ty FINTEC. Ngµy 27 th¸ng 3 n¨m 2003, Chi nh¸nh Th¨ng Long ®Æt mua víi sè l­îng lín mÆt hµng M¸y in Canon LBP 1120 vµ Mùc EP-22. Sau khi tho¶ thuËn gi¸ c¶, nhËn ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch, Bé phËn b¸n hµng cña C«ng ty lËp PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ng ty kiªm phiÕu xuÊt kho (B¶ng 1)víi c¸c kho¶n môc chñ yÕu sau: Lo¹i hµng: M¸y in Canon LBP 1120 v¸ Mùc EP-22 Sè l­îng, ®¬n gi¸, tæng gi¸ trÞ; ghi trong ho¸ ®¬n GTGT Ph­¬ng thøc thanh to¸n: Thanh to¸n chËm 30 ngµy kÓ tõ ngµy giao hµng Sau khi phiÕu nµy ®­îc tr­ëng bé phËn b¸n hµng ký duyÖt, phiÕu sÏ ®­îc chuyÓn cho bé phËn kÕ to¸n ®Ó xuÊt ho¸ ®¬n GTGT. Do C«ng ty tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ nªn sö dông ho¸ ®¬n GTGT theo mÉu sè 01/GTKT-3LL. Ho¸ ®¬n ®­îc lËp thµnh 03 liªn, ®Æt giÊy than viÕt mét lÇn vµ ®­îc lu©n chuyÓn nh­ sau: 01 liªn l­u t¹i quyÓn ho¸ ®¬n, 01 liªn ®á giao cho kh¸ch h¶ng, 01 liªn xanh dïng ®Ó thanh to¸n. Sau ®ã, ho¸ ®¬n GTGT vµ PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ng ty kiªm phiÕu xuÊt kho ph¶i ®­îc KÕ to¸n tr­ëng vµ Tæng gi¸m ®èc ký duyÖt. Sau c¸c thñ tôc trªn, nh©n viªn bé phËn b¸n hµng sÏ cÇm hai thø chøng tõ nµy xuèng kho lµm thñ tôc xuÊt hµng. T¹i kho, khi Thñ kho nhËn ®­îc ho¸ ®¬n vµ PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng kiªm phiÕu xuÊt kho ®É ®­îc ký duyÖt th× sÏ cïng ng­êi nhËn hµng ký vµo chøng tõ sau ®ã xuÊt hµng ®ång thêi ghi vµo thÎ kho (B¶ng 2). 01 liªn PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng kiªm phiÕu xuÊt kho ®­îc giao cho kh¸ch hµng ®Ó ra cæng ThÎ kho do thñ kho më hµng th¸ng vµ ®­îc chi tiÕt theo tõng lo¹i hµng ho¸. Sau khi ghi vµo thÎ kho, thñ kho chuyÓn ho¸ ®¬n GTGT vµ PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái C«ng ty kiªm phiÕu xuÊt kho cña sè hµng m×nh võa xuÊt lªn phßng kÕ to¸n. C¨n cø vµo ®ã, kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh vµo sæ NhËt ký chung ®ång thêi vµo sæ chi tiÕt hµng ho¸ (B¶ng 3, b¶ng 4). (B¶ng 1) C«ng ty FINTEC Sè phiÕu: 00987X §Þa chØ: 109 TrÇn H­ng §¹o Kho:Cty PhiÕu ®Ò nghÞ xuÊt hµng ra khái c«ng ty kiªm phiÕu xuÊt kho Ngµy 27 th¸ng 03 n¨m 2003 XuÊt cho: Chi nh¸nh Th¨ng Long §Þa chØ: 101-K1, Gi¶ng Vâ, §èng §a, Hµ Néi Ph­¬ng thøc thanh to¸n: Thanh to¸n chËm 30 ngµy kÓ tõ ngµy giao hµng STT Tªn hµng §¬n vÞ Sè l­îng Ghi chó Yªu cÇu Thùc xuÊt 1 M¸y in Canon LBP 1120 c¸i 240 240 2 Mùc EP-22 hép 144 144 Ng­êi Tr­ëng KT tr­ëng Tæng gi¸m ®èc Thñ kho Ng­êi nhËn ®Ò nghÞ phßng (§· ký) (§· ký) (§· ký) (§· ký) (§· ký) (§· ký) C«ng ty FINTEC §Þa chØ: 109 TrÇn H­ng §¹o, Hµ Néi ThÎ kho Th¸ng 03 n¨m 2003 Hµng ho¸: M¸y in Canon LBP-1120 §¬n vÞ tÝnh:c¸i Chøng tõ DiÔn gi¶i Sè l­îng Ghi chó Sè hiÖu Ngµy th¸ng NhËp XuÊt Tån Tån kho ®Çu th¸ng 351 00875 2/3 Cty TNHH C«ng nghÖ truyÒn th«ng 1 350 00889 8/3 DTIC 3 347 ... ... ... 00987 27/3 Chi nh¸nh Th¨ng Long 240 ... ... ... ... 00990N 29/3 Cty DTIC tr¶ l¹i hµng 1 ... ... Cïng víi viÖc ghi sæ NhËt ký chung, sæ chi tiÕt hµng ho¸, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT sè 028837 ngµy 27/03/2003 b¸n cho chi nh¸nh Th¨ng Long, kÕ to¸n sÏ ph¶n ¸nh vµo sæ NhËt ký b¸n hµng (B¶ng 5). §ång thêi, kÕ to¸n còng nhËp néi dung cña chøng tõ vµo m¸y víi ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè cÇn thiÕt (sè liÖu, ngµy th¸ng, tªn ®¬n vÞ giao dÞch, m· tµi kho¶n, h×nh thøc thanh to¸n, tªn hµng ho¸, qui c¸ch, sè l­îng, ®¬n gi¸...). Víi phÇn mÒm kÕ to¸n ®­îc cµi ®Æt s½n, kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®­îc tæng gi¸ vèn cña l« hµng võa tiªu thô lµ 651.571.200 VN§ Trong ®ã: Gi¸ vèn 01 M¸y in Canon LBP 1120 lµ 2.402.400 VN§ Gi¸ vèn 01 Hép mùc EP-22 lµ 520.800 VN§ KÕ to¸n ®Þnh kho¶n; Nî TK 632: 651.571.200 Cã TK 156 (1561): 651.571.200 §ång thêi ghi nhËn doanh thu: Nî TK 131 (131- CN Th¨ng Long): 853.248.000 Cã TK 511: 775.680.000 Cã TK 333 (33311): 77.568.000 §Õn ngµy 30 th¸ng 03 n¨m 2003, Chi nh¸nh Th¨ng Long thanh to¸n tiÒn hµng cña ho¸ ®¬n sè 028837. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT, kÕ to¸n ph¶n ¸nh sè tiÒn ®­îc nhËn: Nî TK 112: 853.248.000 Cã TK 131 (131- Chi nh¸nh Th¨ng Long): 853.248.000 H¹ch to¸n nghiÖp vô b¸n lÎ hµng ho¸ t¹i C«ng ty FINTEC HiÖn nay, C«ng ty FINTEC ¸p dông h×nh thøc b¸n lÎ thu tiÒn trùc tiÕp. Nh©n viªn b¸n hµng thu tiÒn vµ trùc tiÕp giao hµng cho kh¸ch hµng. Tuy nhiªn, ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng th× C«ng ty vÉn cã thÓ cho tr¶ chËm. Víi gi¸ trÞ hµng b¸n ra thÊp d­íi møc qui ®Þnh th× kh«ng ph¶i lËp ho¸ ®¬n, nh­ng nÕu kh¸ch hµng yªu cÇu th× C«ng ty vÉn lËp. B¶ng kª b¸n lÎ hµng ho¸ còng nh­ ho¸ ®¬n GTGT ®Òu lµ c¬ së ®Ó ghi vµo NhËt ký chung, NhËt ký b¸n hµng, sæ chi tiÕt hµng ho¸, lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu, gi¸ vèn vµ thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép. VÝ dô: Ngµy 29 th¸ng 03 n¨m 2003, C«ng ty FINTEC b¸n cho C«ng ty TNHH C«ng nghÖ truyÒn th«ng mét bé m¸y tÝnh Prolinia vµ mét bé m¸y in Laser, kÕ to¸n xuÊt ho¸ ®¬n GTGT sè 028843 nh­ sau: Tõ ho¸ ®¬n GTGT sè 028843, kÕ to¸n vµo sæ NhËt kÝ chung, nhËt kÝ b¸n hµng, ®ång thêi nhËp sè liÖu vµo m¸y ®Ó m¸y tÝnh ®­a ra th«ng tin vÒ sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép, doanh thu vµ gi¸ vèn. C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho, kÕ to¸n ph¶n ¸nh vµo sæ chi tiÕt hµng ho¸ (Qui tr×nh gièng nh­ ®èi víi nghiÖp vô b¸n bu«n hµng hãa). H¹ch to¸n c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu. C«ng ty FINTEC cã chÝnh s¸ch gi¸ mÒm dÎo, ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n linh ho¹t, nªn tõ ®Çu n¨m 2003 ®Õn nay chØ cã kho¶n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i míi lµm gi¶m trõ doanh thu cña C«ng ty. Khi b¸n hµng cho kh¸ch, nÕu nh­ x¶y ra sù cè g× mµ nguyªn nh©n thuéc tr¸ch nhiÖm cña C«ng ty nh­: vi ph¹m hîp ®ång, hµng kÐm phÈm chÊt hoÆc kh«ng ®óng chñng lo¹i, qui c¸ch ®· ghi trong hîp ®ång th× C«ng ty cho phÐp kh¸ch hµng tr¶ l¹i mét phÇn hay toµn bé sè hµng ®· mua tuú theo møc ®é vi ph¹m. TrÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i ®­îc tÝnh ®óng theo trÞ gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n. KÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 531 “ Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i” ®Ó theo dâi kho¶n nµy. Khi ph¸t sinh nghiÖp vô, ng­êi b¸n hµng sÏ lËp biªn b¶n tr¶ l¹i hµng, sau ®ã kÕ to¸n lËp phiÕu nhËp kho cho sè hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. Cô thÓ nh­ sau: Ngµy 29 th¸ng 03 n¨m 2003, C«ng ty DTIC tr¶ l¹i mét phÇn sè hµng hãa ®· mua víi lý do kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng. Sau ®©y lµ biªn b¶n tr¶ l¹i hµng. C«ng ty FINTEC Céng hßa x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam §éc lËp_ Tù do_ H¹nh phóc biªn b¶n tr¶ l¹i hµng H«m nay, ngµy 29 th¸ng 03 n¨m 2003, t¹i sè 109 TrÇn H­ng §¹o, Hµ Néi, C«ng ty FINTEC chóng t«i gåm: ¤ng NguyÔn Hång Ch­¬ng : Tæng gi¸m ®èc c«ng ty Anh Hoµng ThÕ C­êng : Nh©n viªn b¸n hµng ChÞ NguyÔn ThÞ Thuý H»ng : Kh¸ch hµng. Ghi nhËn viÖc tr¶ l¹i mét phÇn sè hµng ®· mua theo ho¸ ®¬n sè 028812 ngµy 08 th¸ng 03 n¨m 2003 Lo¹i hµng: M¸y in Canon LBP-1120 Sè l­îng: 01 c¸i §¬n gi¸: 2.860.000 VN§ Thµnh tiÒn: 2.860.000 VN§ ThuÕ GTGT 10%: 286.000 VN§ Tæng céng:3.146.000 VN§ Lý do: Kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng. ¤ng NguyÔn Hång Ch­¬ng, tæng gi¸m ®èc c«ng ty ®· trùc tiÕp kiÓm tra l¹i hµng ho¸, chÊp nhËn yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Anh Hoµng ThÕ C­êng, nh©n viªn b¸n hµng ®· nhËn l¹i hµng vµ thanh to¸n tiÒn hµng cho kh¸ch. Biªn b¶n ®­îc lËp thµnh 03 b¶n, cã ch÷ kÝ x¸c nhËn cña ng­êi cã liªn quan. Hµ Néi ngµy 29 th¸ng 03 n¨m 2003. Ch÷ ký kh¸ch hµng Tæng gi¸m ®èc C«ng ty Ng­êi lËp biªn b¶n ( §· ký) (§· ký) (§· ký) Tæng gi¸m ®èc trùc tiÕp kiÓm tra l¹i hµng hãa, thÊy gi÷ nguyªn tr¹ng th¸i ban ®Çu nªn ®ång ý cho nhËp l¹i kho. C¨n cø vµo biªn b¶n tr¶ l¹i hµng nµy, kÕ to¸n lËp PhiÕu nhËp kho (B¶ng 8), chuyÓn cho thñ kho ®Ó thñ kho ghi vµo thÎ kho. Sau ®ã, PhiÕu nhËp kho l¹i ®­îc chuyÓn lªn phßng kÕ to¸n ®Ó kÕ to¸n ghi sæ chi tiÕt hµng ho¸. phiÕu nhËp kho Ngµy 29 th¸ng 03 n¨m 2003 Nî: 156 Sè phiÕu: 00990N Cã: 632 Hä tªn ng­êi giao hµng: ChÞ NguyÔn ThÞ Thuý H»ng NhËp kho: Cty STT Tªn, nh·n hiÖu, qui c¸ch , phÈm chÊt hµng hãa §¬n vÞ tÝnh Sè l­îng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn Theo chøng tõ Thùc nhËp 1. M¸y in Canon-1120 c¸i 1 1 2.860.000 2.860.000 Tæng céng 2.860.000 VÒ phÝa kh¸ch hµng, C._.