Hạch toán kế toán tiêu thụ, xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty TNHH SUFAT Việt Nam

ác chủ doanh nghiệp cần phải giám sát, chỉ đạo thực hiện sát sao mọi hoạt động kinh doanh diễn ra trong đơn vị mình. Để thực hiện tốt vấn đề này không gì thay thế ngoài việc phải hạch toán đầy đủ, chi tiết và kịp thời mọi nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong kỳ bởi thông qua hạch toán các khoản doanh thu, chi phí được đảm bảo tính đúng, tình đầy đủ từ đó xác định được chính xác kết quả kinh doanh cuối cùng của doanh nghiệp. Với doanh nghiệp vừa mang tính chất thương mại và sản xuất, tiêu thụ hàng hóa là giai đoạn quan trọng nhất của quá trình kinh doanh. Nó có tính chất quyết định tới thành công hay thất bại của doanh nghiệp, giải quyết tốt khâu tiêu thụ thì doanh nghiệp mới thực sự thực hiện được chức năng là cầu nối giữa sản xuất và tiêu dùng. Điều đó cho thấy công tác hạch toán nói chung và công tác hạch toán xác định kết quả tiêu thụ nói riêng là khâu vô cùng quan trọng không thể thiếu với mỗi doanh nghiệp. Để thực hiện mục tiêu này doanh nghiệp phải lựa chọn kinh doanh mặt hàng nào có lợi nhất, các phương thức tiêu thụ để làm sao bán được nhiều mặt hàng nhất, doanh nghiệp nên tiếp tục đầu tư hay chuyển hướng kinh doanh khác. Do vậy việc tổ chức tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ như thế nào để có thể cung cấp thông tin nhanh nhất kịp thời cho các nhà quản lý, phân tích đánh giá lựa chọn phương thức kinh doanh thích hợp nhất. Nhận thức được tầm quan trọng không thể thiếu của công tác hạch toán nói chung và công tác hạch toán tiêu thụ, xác định kết quả tiêu thụ trong doanh nghiệp nói riêng, được sự đồng ý của nhà trường cùng với sự chỉ đạo tận tình của thầy Nguyễn Hữu ánh em xin được thực hiện đề tài: “Hạch toán kế toán tiêu thụ, xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty TNHH Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam” Nội dung bài viết chia làm 03 chương: Chương I: Cơ sở lý luận chung về công tác kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ tại doanh nghiệp Chương II: Thực trạng hạch toán kế toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty TNHH Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam Chương III: Phương hướng hòan thiện công tác hạch toán kế toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty TNHH Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam Do trình độ và thời gian còn hạn chế nên bài viết không tránh khỏi sai sót, em mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô để bài viết hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn cô giáo Nguyễn Thị Mai Lan cùng quý công ty đã giúp em hoàn thành bài viết này. Hà Nội, ngày tháng năm 2004 Sinh viên Chương I Cơ sở lý luận chung về công tác kế toán tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ tại doanh nghiệp I. Đặc điểm của hoạt động kinh doanh thương mại ảnh hưởng đến công tác kế toán tiêu thụ 1. Đặc điểm của hoạt động kinh doanh Thương mại là khâu trung gian nối liền giữa sản xuất và tiêu dùng. Hoạt động thương mại là việc thực hiện một hay nhiều hành vi thương mại của Doanh nghiệp làm phát sinh quyền và nghĩa vụ giữa các thương nhân với nhau hoặc giữa các thương nhân với các bên có liên quan bao gồm việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ thương mại và các hoạt động xúc tiến thương mại nhằm mục đích lợi nhuận hoặc nhằm thực hiện các chính sách xã hội. Hoạt động kinh doanh thương mại là hoạt động lưu thông phân phối hàng hóa trên thị trường buôn bán của từng quốc gia riêng biệt hoặc giữa các quốc gia với nhau Hoạt động thương mại có những đặc điểm cơ bản sau: - Đặc điểm về hoạt động: Hoạt động kinh tế cơ bản của kinh doanh thương mại và sản xuất là lưu chuyển hàng hóa. Lưu chuyển hàng hóa là sự tổng hợp các hoạt động thuộc quá trình mua bán, trao đổi và dự trữ hàng hóa. - Đặc điểm về phương thức lưu chuyển hàng hóa: Lưu chuyển hàng hóa trong kinh doanh thương mại có thể theo một trong hai phương thức bán buôn và bán lẻ. Bán buôn hàng hóa là bán cho người kinh doanh trung gian chứ không bán thẳng cho người tiêu dùng, bán lẻ hàng hóa là bán thẳng cho người tiêu dùng từng cái một. - Về tổ chức kinh doanh: Tổ chức kinh doanh thương mại có nhiều mô hình khác nhau như tổ chức công ty bán buôn, bán lẻ, công ty kinh doanh tổng hợp, công ty môi giới, công ty xúc tiến thương mại... 2. Vai trò tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả tiêu thụ trong doanh nghiệp Trong nền kinh tế thị trường tiêu thụ có ý nghĩa và vai trò quan trọng không chỉ với doanh nghiệp mà còn với toàn xã hội. Sản phẩm sản xuất ra muốn tới tay người tiêu dùng phải thông qua tiêu thụ. Quá trình tiêu thụ là quá trình thực hiện giá trị của hàng hóa thông qua trao đổi. Tiêu thụ hàng hóa là chuyển giao quyền sở hữu số hàng hóa đó nữa. Vì vậy việc xác định đúng đắn ý nghĩa thời điểm tiêu thụ là rất quan trọng, có xác định đúng mới thực hiện đúng việc quản lý hạch toán tiêu thụ từ đó mới xác định được doanh thu, chi phí, lợi nhuận. Tiêu thụ có ý nghĩa và vai trò rất quan trọng đối với từng doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp vừa mang tính chất thương mại và sản xuất. Tiêu thụ là giai đoạn cuối cùng của quá trình sản xuất kinh doanh và là yếu tố quyết định sự phát triển và tồn tại của doanh nghiệp. Mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của bất kỳ doanh nghiệp nào cũng đều nhằm mục tiêu cuối cùng là lợi nhuận, lợi nhuận phản ánh trình độ và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp đồng thời là phương tiện duy trì tái sản xuất mở rộng. Hoạt động tiêu thụ trong nền kinh tế thị trường là tấm gương phản chiếu tình hình sản xuất kinh doanh lãi hay lỗ, là thước đô sự cố gắng chất lượng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Tiêu thụ là cơ sở hình thành doanh thu và lợi nhuận tạo ra thu nhập để bù đắp chi phí bỏ ra, bảo tồn và phát triển vốn kinh doanh thông qua các phương thức tiêu thụ phù hợp với nhu cầu khách hàng và cả khâu phục vụ sau bán hàng nhằm kích thích nhu cầu tiêu dùng. Đối với các doanh nghiệp thương mại áp dụng những phương thức tiêu thụ đúng đắn đảm bảo cho người tiêu dùng những hàng hóa tốt sẽ đẩy mạnh doanh số bán ra, nâng cao doanh thu, thị trường được mở rộng và khẳng định mối quan hệ của doanh nghiệp với các đối tác kinh doanh. Đồng thời với việc tiêu thụ hàng hóa và xác định kết quả là cơ sở đánh giá hiệu quả cuối cùng của hoạt động kinh doanh trong một thời kỳ phát triển của doanh nghiệp. Trên cơ sở đó xác định phần nghĩa vụ phải thực hiện với Nhà nước, giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa lợi ích kinh tế Nhà nước với tập thể và cá nhân người lao động. Xác định đúng kết quả tiêu thụ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động tốt trong các kỳ kinh doanh tiếp theo và cung cấp số liệu cho các bên hữu quan. Như vậy tiêu thụ hàng hóa có ý nghĩa to lớn trong việc thúc đẩy nguồn lực và phân bổ nguồn lực có hiệu quả đối với toàn bộ nền kinh tế quốc dân và doanh nghiệp nói riêng. Nhất là trong điều kiện hiện nay, tiêu thụ hàng hóa phản ánh khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thương trường, mỗi doanh nghiệp phải xác định được vị trí quan trọng của tiêu thụ hàng hóa từ đó vạch ra hướng đi đúng đắn đảm bảo cho sự thành công của doanh nghiệp. Mặt khác việc tiêu thụ hàng hóa thúc đẩy sản xuất trong nước phát triển tạo nên sự tiến bộ của đất nước trên thương trường quốc tế. 3. Yêu cầu về quản lý tiêu thụ Là phải giám sát chặt chẽ cả về số lượng, chất lượng và giá trị, tránh việc mất mát, hư hỏng trong tiêu thụ. xác định đúng đắn giá vốn hàng tiêu thụ để tính toán chính xác kết quả tiêu thụ, phải quản lý chặt chẽ tình hình thanh toán với khách hàng tránh tình trạng ứ đọng vốn, chiếm dụng vốn. Phải lựa chọn hình thức tiêu thụ phù hợp với từng thị trường nhằm thúc đẩy quá trình tiêu thụ, đồng thời phải làm tốt công tác thăm dò, nghiên cứu thị trường tiêu thụ, mở rộng quan hệ buôn bán trong và ngoài nước. Phải cung cấp thông tin kịp thời cho lãnh đạo công ty ra những quyết định chính xác cần thiết đẩy nhanh quá trình tiêu thụ và đề ra quyết định cho kỳ kinh doanh tới. 4. Nhiệm vụ hạch toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ - Ghi chép đầy đủ, kịp thời khối lượng hàng hóa bán ra, tính đúng giá trị vốn của hàng hóa bán ra nhằm xác định chính xác kết quả kinh doanh trong kỳ. - Cung cấp đầy đủ các thông tin cần thu về tình hình bán hàng phục vụ cho lãnh đạo điều hành và quản lý hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Để thực hiện được nhiệm vụ này, kế toán tiêu thụ cần: - Xác định đúng đắn thời điểm hàng hóa coi là tiêu thụ để báo cáo bán hàng, phản ánh doanh thu. Trên cơ sở đó tính toán chính xác các loại thuế, xác định chính xác lãi lỗ trong kỳ. - Tổ chức luân chuyển chứng từ, hạch toán ban đầu, ghi sổ hợp lý. - Xác định đúng và tập hợp đầy đủ chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp phát sinh. II. Phương thức tiêu thụ hàng hóa và các phương pháp xác định giá hàng hóa tiêu thụ 1. Các phương thức tiêu thụ hàng hóa Tiêu thụ hàng hóa là khâu cuối cùng trong quá trình hướng dẫn kinh doanh của doanh nghiệp thương mại. Thông qua tiêu thụ giá trị và giá trị sử dụng của hàng hóa được thực hiện, vốn của doanh nghiệp chuyển từ hình thái vật chất sang giá trị. Với mục đích tiêu thụ được nhiều hàng nhất các doanh nghiệp thương mại tổ chức nhiều phương tiện tiêu thụ khác nhau để phục vụ nhu cầu khách hàng, với mỗi phương thức tiêu thụ khác nhau cách hạch toán cũng khác nhau. 1.1. Bán buôn Bán buôn hàng hóa là phương thức bán hàng cho các đơn vị thương mại, các doanh nghiệp sản xuất... để thực hiện gia công, bán ra hoặc chế biến bán ra. Hàng hóa thường được bán theo lô hàng hoặc với số lượng lớn, giá bán biến động tùy thuộc vào khối lượng hàng bán và phương thức thanh toán. Hình thức thanh toán ở đây chủ yếu bằng tiền gửi ngân hàng. Phương thức này áp dụng trong trường hợp doanh nghiệp tiêu thụ một khối lượng hàng hóa lớn, khách hàng là khách hàng truyền thống của doanh nghiệp. Các phương thức bán buôn w Bán buôn qua kho: Bán buôn hàng hóa qua kho là phương thức bán buôn hàng hóa mà trong đó hàng bán phải được xuất từ kho của doanh nghiệp. Theo phương thức này có hai hình thức: - Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: Theo hình thức này bên mua cử đại diện đến kho doanh nghiệp thương mại để mua hàng. Doanh nghiệp thương mại xuất kho hàng hóa giao trực tiếp cho đại diện bên mua, sau khi đại diện bên mua nhận đủ hàng thanh toán bằng tiền hoặc chấp nhận nợ, hàng hóa được xác định là tiêu thụ. - Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển thẳng: theo hình thức này căn cứ vào hợp đồng đã ký kết hoặc theo đơn đặt hàng, doanh nghiệp thương mại xuất kho hàng hóa, chuyển hàng đến kho của bên mua hoặc đến nơi theo hợp đồng. Chi phí vận chuyển có thể do bên bán hoặc bên mua chịu. Nếu doanh nghiệp thương mại chịu chi phí thu mua thì sẽ hạch toán vào chi phí bán hàng, nếu bên mua chịu thì doanh nghiệp thương mại sẽ thu tiền bên mua. - Bán buôn vận chuyển thẳng có tham gia thanh toán: Theo hình thức này, công ty bán buôn vừa tiến hành thanh toán với bên cung cấp về hàng mua vừa tiến hành thanh toán với người mua về hàng bán. Theo hình thức này, công ty bán buôn giao cho bên mua hóa đơn GTGT, chi phí do bên bán chịu. - Bán buôn vận chuyển thẳng không tham gia thanh toán: công ty bán buôn là đơn vị trung gian giữa bên bán và bên mua. Trong trường hợp này, công ty không ghi nhận nghiệp vụ mua hàng và bán hàng mà chỉ được nhận một khoản hoa hồng môi giới cho việc mua bán. 1.2. Bán lẻ Bán lẻ hàng hóa là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng hoặc các tổ chức kinh tế, xã hội. Bán hàng theo phương thức này là hàng hóa đã ra khỏi lĩnh vực lưu thông đi vào lĩnh vực tiêu dùng, giá trị và giá trị sử dụng đã được thực hiện. Bán lẻ thường bán đơn chiếc, số lượng nhỏ, giá bán ít biến động. Thường một doanh nghiệp lớn ít khi bán lẻ vì việc bán lẻ dành cho đại lý cấp hai w Hàng bán trả góp Theo hình thức này, người mua được trả tiền hàng thành nhiều lần. Doanh nghiệp thương mại ngoài số tiền thu được theo giá vốn thông thường còn thu được một khoản lãi trả chậm. Theo phương thức này hàng coi là tiêu thụ khi ghi nhận doanh thu. 1.3. Một số phương thức tiêu thụ khác w Bán hàng theo phương thức gửi đại lý Là phương thức bán hàng mà trong đó doanh nghiệp thương mại giao hàng cho cơ sở đại lý gửi để các cơ sở này trực tiếp bán hàng. Bên nhận đại lý trự tiếp bán hàng thanh toán với khách hàng và được hưởng hoa hồng đại lý bán. Số hàng doanh nghiệp gửi đại lý vẫn chưa coi là tiêu thụ, việc tiêu thụ xác định khi doanh nghiệp thương mại được cơ sở đại lý gửi tiền hàng hay chấp nhận thanh toán hoặc gửi thông báo về số hàng bán được. w Bán hàng theo phương thức hàng đổi hàng Theo phương thức hai bên trao đổi trực tiếp với nhau những hàng hóa có giá trị tương đương. Trong phương thức này: - Người bán đồng thời là người mua, người mua đồng thời là người bán, việc mua bán diễn ra đồng thời và liên kết với nhau. - Mục đích của việc trao đổi hàng này là giá trị sử dụng. - Hai bên cố gắng thực hiện cân bằng thương mại: cân bằng về mặt hàng, cân bằng về giá trị, giá cả, điều kiện giao hàng. Việc trao đổi hàng này thường có lợi cho cả hai bên, tránh thanh toán bằng tiền, tiết kiệm vốn lưu động đồng thời vẫn tiêu thụ hàng. w Hàng hóa xuất làm quà biếu tặng, quảng cáo, chào hàng, từ thiện. w Hàng hóa xuất dùng nội bộ, phục vụ cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp: Trong trường hợp này, cơ sở lập Hóa đơn giá trị gia tăng ghi rõ hàng phục vụ nội bộ sản xuất, kinh doanh. Khi đó trên Hóa đơn ghi dòng tổng giá thanh toán là giá thành hoặc giá vốn hàng xuất. 2. Phương pháp tính giá hàng hóa tiêu thụ Hàng hóa xuất kho tiêu thụ phải được thể hiện theo giá vốn thực tế vì hàng hóa mua về nhập kho có thể theo những giá thực tế khác nhau ở thời điểm khác nhau trong kỳ hạch toán nên để tính một cách chính xác giá vốn thực tế của khối lượng hàng hóa xuất kho có thể áp dụng một trong các phương pháp sau: 2.1. Phương pháp giá đơn vị bình quân Theo phương pháp này, giá thực tế hàng hóa xuất dùng trong kỳ được tính theo công thức: Giá thực tế = số lượng hàng x Giá bình quân Hàng hoá xuất dùng hoá xuất dùng đơn vị w Giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ Giá đơn vị bình quân = Giá thực tế hàng hoá tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ Cả kỳ dự trữ Lượng thực tế tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ Cách tính này tuy đơn giản, dễ làm nhưng độ chính xác không cao. Hơn nữa công việc tính toán dồn vào cuối tháng, gây ảnh hưởng đến công tác quyết toán nói chung. Với doanh nghiệp có lượng nhập xuất nhiều, trình độ trang thiết bị cao có thể sử dụng phương pháp bình quân cả kỳ dự trữ. w Giá đơn vị bình quân cuối kỳ trước Giá đơn vị bình quân = Giá thực tế hàng hoá tồn đầu kỳ ( hoặc cuối kỳ trước) cuối kỳ trước Lượng thực tế tồn đầu kỳ ( hoặc cuối kỳ trước) Cách này dơn giản, dễ làm nhưng không chính xác vì không tính đến sự biến động của giá cả hàng hóa kỳ này. Với doanh nghiệp có lượng xuất nhập không lớn, không đòi hỏi cao về cung cấp thông tin tình hình biến động hàng hóa có thể áp dụng phương pháp giá đơn vị bình quân cuối kỳ trước. w Giá đơn vị bình quân sau mỗi lần nhập: Giá bình quân sau = Giá thực tế hàng hoá tồn kho sau mỗi lần nhập mỗi lần nhập Lượng thực tế tồn tại sau mỗi lần nhập Phương pháp này khắc phục nhược điểm của hai phương pháp trên, vừa chính xác, vừa cập nhật nhưng tốn nhiều công sức, tính toán nhiều lần. Doanh nghiệp áp dụng phương pháp này đòi hỏi trình độ nhân viên kế toán phải cao, trình độ trang thiết bị hiện đại. Căn cứ vào tần xuất nhập xuất hàng hóa nhiều hay ít, căn cứ vào yêu cầu quản lý của doanh nghiệp, vào trình độ nhân viên kế toán, vào trình độ trang bị kỹ thuật, công ty sẽ lựa chọn phương pháp tính giá xuất thích hợp. 2.2. Phương pháp nhập trước, xuất trước (FIFO) Phương pháp này giả thiết rằng số hàng hóa nào nhập trước thì xuất trước, xuất hết số nhập trước sau mới đến số nhập sau theo giá thực tế của hàng xuất. Do vậy giá trị hàng hóa tồn kho cuối kỳ sẽ là giá thực tế của hàng hóa mua vào sau cùng. Khi giá có xu hướng tăng lên áp dụng phương pháp này doanh nghiệp có số lãi nhiều hơn do giá vốn hàng hóa mua vào lần trước với giá thấp. Phương pháp này làm cho doanh thu hiện tại không phù hợp với chi phí hiện tại bởi doanh thu hiện tại được tạo ra bởi giá trị của hàng hóa mua vào từ trước đó rất lâu. Phương pháp này thường áp dụng ở những doanh nghiệp có ít chủng lọa hàng hóa và số lần nhập, xuất mỗi mặt hàng không nhiều. 2.3. Phương pháp nhập sau xuất trước (LIFO) Phương pháp này giả định hàng hóa mua vào sau sẽ được xuất trước. Phương pháp này làm cho doanh thu hiện tại phù hợp với chi phí hiện tại vì doanh thu hiện tại được tạo ra từ giá trị của thành phẩm bao gồm giá trị hàng hóa vừa mua gần dó. Những doanh nghiệp có ít loại danh điểm, số lần nhập kho của mỗi loại danh điểm không nhiều có thể áp dụng phương pháp này. 2.4. Phương pháp giá hạch toán Hàng ngày khi hàng hóa xuất kho được ghi sổ theo giá hạch toán Giá hạch toán = Số lượng hàng hoá * Đơn giá hàng hoá xuất kho xuất kho hạch toán Cuối tháng tính hệ số giá của hàng hóa để điều chỉnh giá hạch toán của hàng hóa xuất dùng về giá thành thực tế: Giá thực tế + Giá thực tế Hệ số giá = Hàng hoá tồn đầu kỳ Hàng hoá nhập trong kỳ Của hàng hoá Giá hạch toán + giá hạch toán Hàng hoá đầu kỳ hàng hoá nhập trong kỳ Phương pháp này giúp kế toán giảm được công việc tính toán giá trị hàng hóa bởi áp dụng giá thực tế rát khó khăn, mất nhiều công sức do phải tính toán sau mỗi lần xuất. Nhưng phương pháp này cuối kỳ mới xác định được giá trị thực tế hàng hóa xuất dùng trong kỳ. III. Hạch toán chi tiết tiêu thụ hàng hóa Hạch toán chi tiết đòi hỏi phải theo dõi phản ánh cả về giá trị, số lượng, chất lượng từng hàng hóa theo từng kho và theo từng người phụ trách. Thực tế có 3 phương pháp hạch toán chi tiết hàng hóa Thẻ kho Phiếu nhập Phiếu xuất Sổ chi tiết kế toán Bảng tổng hợp nhập xuất tồn Kế toán tổng hợp 1. Phương pháp thẻ song song ở kho: Thủ kho mở thẻ kho để theo dõi tình hình nhập, xuất, tồn từng loại hàng hóa về mặt số lượng, hiện vật Phòng kế toán: mở sổ kế toán chi tiết hàng hóa tương ứng với thẻ kho để theo dõi tình hình nhập xuất tồn hàng hóa cả về mặt số lượng, giá trị. Cuối tháng cộng sổ kế toán chi tiết, đối chiếu với thẻ kho về mặt số lượng, lập bảng tổng hợp nhập xuất tồn. 2. Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển Phiếu nhập kho Bảng kê nhập Thẻ kho Sổ đối chiếu hàng luân chuyển Phiếu xuất kho Bảng kê xuất Sổ kế toán tổng hợp ở kho: thủ kho mở thẻ kho để theo dõi tình hình nhập, xuất, tồn từng loại hàng hóa về mặt số lượng, hiện vật. ở phòng kế toán: mở sổ đối chiếu luân chuyển để theo dõi tình hình nhập, xuất, tồn. Không ghi theo từng chứng từ mà mỗi loại hàng hóa được ghi vào một dòng vào cuối tháng dựa vào bảng kê nhập và bảng kê xuất. Cuối tháng cộng sổ đối chiếu luân chuyển để đối chiếu với thủ kho về mặt hiện vật, đối chiếu với sổ kế toán về mặt giá trị. 3. Phương pháp sổ số dư Phiếu nhập kho Thẻ kho Sổ số dư Phiếu xuất kho Phiếu giao nhận chứng từ nhập Sổ kế toán tổng hợp Bảng lũy kế nhập, xuất, tồn Phiếu giao nhận chứng từ nhập ở kho: Hàng ngày thủ kho tiến hành ghi chép như các phương pháp trên, sau khi chứng từ vào thẻ kho, thủ kho tập hợp chứng từ, lập phiếu giao nhận chứng từ nhập, xuất, chuyển về phòng kế toán để tính tiền. Cuối tháng thủ kho ghi số tồn từng loại vào sổ số dư. Phòng kế toán: + Định kỳ 5-10 ngày xuống kho, kiểm tra, lập bảng kê nhập, xuất, tồn. + Cuối tháng cộng bảng kê nhập, xuất, tồn đối chiếu với sổ số dư, với sổ kế toán tổng hợp về tồn hàng hóa. IV. Hạch toán xác định kết quả tiêu thụ Kết quả tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trong doanh nghiệp thương mại chính là kết quả hoạt động kinh doanh chính, phụ. Kết quả đó được tính bằng cách so sánh giữa một bên là doanh thu thuận với một bên là giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp. 1. Hạch toán chi phí bán hàng w Khái niệm: là chi phí biểu hiện bằng tiền của lao động sống, lao động vật hóa trực tiếp cho quá trình tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ trong kỳ như: chi phí nhân viên bán hàng, dụng cụ bán hàng, chi phí quảng cáo... w Tài khoản sử dụng: TK 642 “Chi phí bán hàng” chi tiết: - TK 6411 “Chi phí nhân viên”: là những khoản tiền lương, phụ cấp phải trả nhân viên bán hàng, vận chuyển hàng hóa, các khoản trích theo lương. - TK 6412 “Chi phí vật liệu bao bì”: là chi phí vật liệu dùng cho quá trình tiêu thụ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ như chi phí vật liệu đóng gói hàng hóa. - TK 6413 “Chi phí dụng cụ đồ dùng”: là chi phí phục vụ cho quá trình tiêu thụ như dụng cụ đo lường, phương tiện làm việc - TK 6414 “Chi phí khấu hao TSCĐ”: chi phí khấu hao ở bộ phận bán hàng như nhà kho, bến bãi... - TK 6415 “Chi phí bảo hành hàng hóa”: là những chi phí sửa chữa, bảo hành hàng hóa trong thời gian quy định. - TK 6417 “Chi phí phục vụ mua ngoài”: là các khoản chi phí mua ngoài phục vụ cho bán hàng như chi phí thuê kho bãi, bốc vác, tiền hoa hồng, đại lý... - TK 6418 :Chi phí bằng tiền khác” là chi phí bán hàng phát sinh ngoài các chi phí trên: chi phí quảng cáo, chào hàng, hội nghị khách hàng... w Kết cấu: Bên Nợ: Tập hợp chi phí bán hàng thực tế phát sinh Bên Có: Các khoản giảm trừ chi phí bán hàng Kết chuyển chi phí bán hàng trong kỳ Số dư: Không có số dư cuối kỳ 2. Hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp w Khái niệm: là chi phí lao động sống và lao động vật hóa có liên quan chung đến toàn bộ hoạt động chung của doanh nghiệp mà không tách riêng cho bất kỳ hoạt động nào. w Tài khoản sử dụng: TK 642 “Chi phí quản lý doanh nghiệp” Chi tiết thành các tiểu khoản TK 6421 “Chi phí nhân viên quản lý”: phản ánh các khoản phải trả cho ban lãnh đạo và các nhân viên quản lý và các phòng ban bao gồm lương và các khoản trích theo lương. - TK 6422 “Chi phí vật liệu bao bì”: là chi phí vật liệu công tác quản lý doanh nghiệp như văn phòng phẩm, vật liệu sửa chữa phục vụ quản lý. - TK 6423 “Chi phí dụng cụ đồ dùng”: chi phí dụng cụ đồ dùng phục vụ cho công tác quản lý như: dụng cụ đo lường, phương tiện làm việc. - TK 6424 “Chi phí khấu hao TSCĐ”: chi phí khấu hao dùng chung cho doanh nghiệp như: nhà kho, bếnbãi,... - TK 6425 “Thuế, phí, lệ phí”: bao gồm chi phí về thuế, phí, lệ phí như phí môn bài, thuế nhà đất... - TK 6426 “Chi phí dự phòng”: phản ánh các khoản dự phòng phải thu khó đòi. - TK 6427 “Chi phí phục vụ mua ngoài”: là các khoản chi phí mua ngoài phục vụ cho quản lý: chi phí thuê sửa chữa, chi phí điện nước. - TK 6428 “Chi phí bằng tiền khác”: là chi phí bán hàng phát sinh ngoài các chi phí trên: chi phí tiếp khách, hội nghị, đào tạo cán bộ, đi lại... w Kết cấu: Bên Nợ: - Tập hợp toàn bộ chi phí quản lý phát sinh trong kỳ Bên Có: - Các khoản giảm chi phí quản lý - Kết chuyển chi phí quản lý cuối kỳ Số dư: Không có số dư cuối kỳ 3. Hạch toán kết quả tiêu thụ w Khái niệm: kết quả tiêu thụ trong doanh nghiệp là kết quả cuối cùng về tiêu thụ hàng hóa, xác định bằng cách so sánh một bên là tổng doanh thu với một bên là tổng chi phí bỏ ra để tiêu thụ hàng hóa đó. Kết quả tiêu thụ = DTT – ( GVHB + CPBH + CPQLDN ) DTT = DTBH và cung cấp - Các khoản giảm DV trừ w Tài khoản sử dụng: TK 911 “Xác định kết quả kinh doanh” - Tài khoản này xác định kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh và các hoạt động khác trong kỳ Tài khoản này mở chi tiết cho từng hoạt động trong kỳ w Kết cấu: Bên Nợ: - Chi phí hoạt động kinh doanh kết chuyển cuối kỳ (giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý) - Kết chuyển chi phí hoạt động tài chính - Kết chuyển chi phí hoạt động bất thường - Kết chuyển kết quả lãi trong kỳ Bên Có: - Kết chuyển doanh thu thuần tiêu thụ trong kỳ - Kết chuyển thu nhập hoạt động tài chính - Kết chuyển thu nhập hoạt động bất thường - Kết chuyển kết quả lãi lỗ trong kỳ. w Sơ đồ hạch toán xác định kết quả tiêu thụ TK 911 TK 632 TK 641, 642 Kết chuyển CPBH, CPQL TK 511, 512 Kết chuyển doanh thu thuần về tiêu thụ Kết chuyển lỗ về tiêu thụ TK 142 Kết chuyển GVHB tiêu thụ trong kỳ Chờ kết chuyển Kết chuyển TK 421 Kết chuyển lãi về tiêu thụ V. Hạch toán tổng hợp tiêu thụ hàng hóa 1. Hạch toán các khoản giảm trừ 1.1. Hạch toán các loại thuế a. Thuế tiêu thụ đặc biệt w Khái niệm: thuế TTĐB là loại thuế thu được thu trên giá bán (chưa có thuế TTĐB) đối với một số mặt hàng nhất định mà doanh nghiệp sản xuất hoặc thu trên giá nhập khẩu và thuế nhập khẩu như (rượu, bia, thuốc lá...). w Tài khoản sử dụng: TK 3332 “Thuế tiêu thụ đặc biệt” phản ánh số thuế TTĐB phải nộp, đã nộp, còn phải nộp vào ngân sách Nhà nước. w Trình tự hạch toán 1/ Nợ TK 3332: Thuế tiêu thụ đặc biệt Có TK 111:Tiền mặt Có TK 112: Tiền gửi ngân hàng 2/ Nợ TK 511: Doanh thu Có TK3332:Thuế tiêu thụ đặc biệt b. Thuế xuất khẩu w Khái niệm: là loại thuế đánh vào những mặt hàng xuất khẩu ra nước ngoài. Thuế xuất khẩu phải nộp Nhà nước là khoản điều chỉnh giảm doanh thu. w Tài khoản sử dụng: TK 3333 “Thuế xuất khẩu” phản ánh số thuế đã nộp, còn phải nộp ngân sách Nhà nước. w Trình tự hạch toán 1/ Nợ TK 511: Doanh thu Có TK3333: thuế xuất khẩu 2/ Nợ TK 3333: thuế xuất khẩu Có TK 111: Tiền mặt Có TK112: Tiền GNH 1.2. Hạch toán chiết khấu, hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán. a. Chiết khấu thanh toán w Khái niệm: là số tiền giảm trừ cho người mua do người mua thanh toán tiền hàng trước thời hạn quy định trong hợp đồng hoặc trong cam kết. w Tài khoản sử dụng: hạch toán vào chi phí hoạt động tài chính w Trình tự hạch toán chiết khấu thanh toán 1/ Nợ TK 635:Chiết khấu thánh toán Có TK 131:PhảI thu của khách hàng 2/ Nợ TK 635: chiết khấu thanh toán Có TK111: Tiền mặt Có TK 112: TGNH 3/ Nợ TK 911: Doanh thu Có TK 635: Chiết khấu thanh toán b. Hạch toán chiết khấu thương mại w Khái niệm: là khoản doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc thanh toán cho người mua hàng đã mua hàng (sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ) với khối lượng lớn theo thỏa thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trên hợp đồng kinh tế. w Tài khoản sử dụng: TK 521 “Chiết khấu thương mại” chi tiết thành 3 tiểu khoản: - TK 5211: Chiết khấu hàng hóa - TK 5212: Chiết khấu sản phẩm - TK 5213: Chiết khấu dịch vụ w Trình tự hạch toán chiết khấu thương mại 1/ Nợ TK 521: Chiết khấu thương mại Có TK 131: PhảI thu của khách hàng 2/ Nợ TK 521: Chiết khấu thương mại Có TK111: Tiền mặt Có TK 112: TGNH 3/ Nợ TK 511: Doanh thu bán hàng Có TK 521: Chiết khấu thương mại c. Hạch toán giảm giá hàng bán w Khái niệm: là số tiền giảm trừ cho người mua được người bán chấp nhận một cách đặc biệt trên giá đã thỏa thuận do hàng không đúng quy cách, phẩm chất. w Tài khoản sử dụng: TK 532 “Giảm giá hàng bán” w Sơ đồ hạch toán giảm giá hàng bán TK 532 TK 111, 112, 131 Kết chuyển giảm giá hàng bán cuối kỳ Số tiền giảm giá hàng bán không VAT TK 511, 512 TK 3331 Thuế số tiền giảm giá d. Hạch toán hàng bị trả lại w Khái niệm: hàng hóa được coi là tiêu thụ nhưng bị khách hàng trả lại do không đúng hợp đồng. w Tài khoản sử dụng: TK 531 “Hàng bị trả lại” w Sơ đồ hạch toán hàng bán bị trả lại TK 532 TK 111, 112, 131 Kết chuyển hàng bán bị trả lại cuối kỳ Hàng trả lại không VAT TK 511 TK 3331 VAT hàng bị trả lại 2. Hạch toán doanh thu hàng bán w Khái niệm Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ các giao dịch nghiệp vụ kinh tế phát sinh doanh thu như: bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp các dịch vụ cho khách hàng bao gồm các khoản phụ thu và phí thu thêm ngoài giá bán (nếu có). w Tài khoản sử dụng TK 511 “Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ” - Đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thuộc diện đối tượng chịu VAT theo phương pháp khấu trừ, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là giá bán chưa có thuế VAT. - Nếu sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ không thuộc diện chịu thuế VAT hoặc chịu VAT theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng giá thanh toán. - Nếu sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc xuất khẩu thì doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là tổng giá thanh toán (bao gồm cả thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc thuế xuất khẩu). - Đối với sản phẩm, hàng hóa nhận đại lý, ký gửi theo phương thức bán đúng giá hưởng hoa hồng thì hạch toán vào doanh thu bán bán hàng và cung cấp dịch vụ phần hoa hồng mà doanh nghiệp được hưởng. - Bán hàng theo phương thức trả chậm, trả góp thì doanh nghiệp ghi nhận doanh thu bán hàng theo giá bán trả ngay và ghi nhận doanh th tài chính về phần lãi tính trên khoản phải trả nhưng trả chậm phù hợp với thời điểm ghi nhận doanh thu được xác nhận. w Kết cấu: Bên Nợ: - Các khoản giảm trừ: giảm giá, hàng bị trả lại, chiết khấu - Thuế tiêu thụ đặc biệt phải nộp hoặc thuế xuất khẩu phải nộp. - Kết chuyển doanh thu thuần về tiêu thụ trong kỳ. Bên Có: - Phản ánh doanh thu sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ tiêu thụ trong kỳ. Số dư: TK 511 cuối kỳ không có số dư ỉ Chi tiết: TK 511 chi tiết thành 4 tiểu khoản: TK 5111 “Doanh thu bán hàng hóa” phản ánh doanh thu khối lượng hàng hóa đã xác định tiêu thụ trong kỳ kế toán. - TK 5112 “Doanh thu bán thành phẩm” phản ánh doanh thu bán thành phẩm hoàn thành, thường dùng trong doanh nghiệp sản xuất vật chất như công nghiệp, xây lắp... - TK 5113 “Doanh thu cung cấp dịch vụ” thường sử dụng trong các doanh nghiệp du lịch, vận tải, văn hóa... - TK 5114 “Doanh thu trợ cấp, trợ giá” phản ánh các khoản mà Nhà nước trợ cấp cho doanh nghiệp trong trường hợp doanh nghiệp thực hiện cung cấp hàng hóa theo yêu cầu Nhà nước. w Phương thức tiêu thụ trực tiếp w Phương thức gửi bán w Phương thức bán hàng trả góp w Phương thức tiêu thụ và đại lý ký gửi 3. Hạch toán giá vốn hàng bán w Khái niệm: Giá vốn hàng bán là giá trị của thành phẩm, hàng hóa, lao vụ, dịch vụ xuất bán trong kỳ. w Tài khoản sử dụng: TK 632 “Giá vốn hàng bán”. Tài khoản này được xác định giá trị vốn của hàng hóa, dịch vụ đã tiêu thụ trong kỳ. TK 632 không có số dư và có thể mở chi tiết cho từng mặt hàng, dịch vụ... w Kết cấu tài khoản Bên Nợ: - Phản ánh giá vốn của sản phẩm, hàng hóa dịch vụ tiêu thụ trong kỳ. - Phản ánh khoản hao hụt, mất mát của hàng tồn kho sau khi trừ (-) phần bồi thường trách nhiệm cá nhân gây ra. - Phản ánh chi phí tự xây dựng, tự chế TSCĐ vượt trên mức bình thường không được tính vào nguyên giá TSCĐ hàng hóa tự xây dựng, tự chế, hoàn thành. - Phản ánh khoản chênh lệch giữa số dự phòng giảm giá hàng tồ._.