Hạch toán Chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần thủy sản Đà Nẵng

Pháön I: CÅ SÅÍ LYÏ LUÁÛN VÃÖ HAÛCH TOAÏN CHI PHÊ SAÍN XUÁÚT VAÌ TÊNH GIAÏ THAÌNH TRONG DOANH NGHIÃÛP SAÍN XUÁÚT I. NHIÃÛM VUÛ KÃÚ TOAÏN TÁÛP HÅÜP CHI PHÊ SAÍN XUÁÚT VAÌ TÊNH GIAÏ THAÌNH SAÍN PHÁØM TRONG DOANH NGHIÃÛP SAÍN XUÁÚT: 1. Chi phê saín xuáút trong doanh nghiãûp saín xuáút: 1.1. Khaïi niãûm chi phê saín xuáút: Chi phê saín xuáút laì täøng caïc chi phê vãö lao âäüng säúng vaì lao âäüng váût hoaï maì doanh nghiãûp âaî cho hoàûc phaíi chi ra trong mäüt kyì nháút âënh vaì âæåüc biãøu hiãûn bàòng tiãön phaït sinh trong quaï trçnh saín xuáút chãú taûo ra saín pháøm. 1.2. Phán loaûi chi phê saín xuáút: a. Phán loaûi theo näüi dung kinh tãú cuía noï: Tæïc laì sàõp xãúp nhæîng khoaín muûc chi phê coï cuìng tênh cháút kinh tãú vaìo mäüt loaûi, theo âoï chi phê saín xuáút bao gäöm: Chi phê nguyãn váût liãûu : laì nhæîng chi phê vãö nguyãn váût liãûu, cäng cuû duûng cuû maì doanh nghiãûp âaî sæí duûng vaìo quaï trçnh saín xuáút saín pháøm. - Chi phê nhán cäng: laì nhæîng chi phê vãö tiãön læång chênh, tiãön læång phuû, tråü cáúp BHXH, BHYT, KPCÂ maì doanh nghiãûp phaíi traí cho ngæåìi lao âäüng bao gäöm caí lao âäüng saín xuáút træûc tiãúp vaì giaïn tiãúp. - Chi phê cäng cuû duûng cuû: laì nhæîng tæ liãûu saín xuáút khäng âäöng thåìi âaût âuí tiãu chuáøn vãö giaï trë vaì thåìi gian sæí duûng âãø âæåüc coi laì TSCÂ (giaï trë nhoí hån 5.000.000âäöng) hoàûc thåìi gian sæí duûng nhoí hån 1 nàm hay 1 chu kyì kinh doanh. - Chi phê kháúu hao TSCÂ : laì toaìn bäü säú tiãön trêch kháúu hao trong kyì âäúi våïi táút caí nhæîng TSCÂ phuûc vuû cho saín xuáút saín pháøm. - Chi phê mua ngoaìi: laì nhæîng chi phê maì doanh nghiãûp phaíi traí cho nhaì cung cáúp tæì bãn ngoaìi nhàòm phuûc vuû qua trçnh saín xuáút nhæ: Tiãön âiãûn næåïc, âiãûn thoaûi phuûc vuû saín xuáút, chi phê thuã sæía chæîa TSCÂ duìng vaìo saín xuáút. - Chi phê bàòng tiãön khaïc: gäöm táút caí nhæîng chi phê khaïc khäng thuäüc bäún loaûi nhæ: chi àn træa cho cäng nhán, chi bäöi dæåîng ca âãm. b. Phán loaûi theo cäng duûng kinh tãú ( theo khoaín muûc giaï thaình) - Chi phê nguyãn váût liãûu træûc tiãúp: laì trë giaï nhæîng nguyãn liãûu chênh. - Chi phê nhán cäng træûc tiãúp: laì toaìn bäü tiãön læång chênh, læång phuû, tråü cáúp bHXH, BHYT, KPCÂ, phaíi traí cho cäng nhán træûc tiãúp saín xuáút. - Chi phê saín xuáút chung: laì hæîng chi phê phuûc vuû quaín lyï quaï trçnh saín xuáút hoàûc thæûc hiãûn caïc loaûi lao vuû åí caïc phán xæåíng, täø âäüi nhæ: læång nhán cäng giaïn tiãúp saín xuáút, tiãön kháúu hao TSCÂ duìng trong saín xuáút. YÏï nghéa cuía caïch phán loaûi naìy giuïp cho doanh nghiãûp xaïc âënh âæåüc säú chi phê âaî chi ra theo khoaín muûc, coï cå såí âãø tênh giaï thaình saín pháøm. c. Phán loaûi theo quan hãû chi phê våïi khäúi læåüng saín pháøm saín xuáút. Chi phê khaí biãún (chi phê biãún âäøi) : laì nhæîng chi phê xeït vãö màût täøng säú seî thay däøi tyí lãû thuáûn våïi sæ ûthay âäøi cuía mæïc âäü hoaût âäüng . Tuy nhiãn , chi phê tênh trãn mäüt âån vë saín pháøm thç háöu nhæ khäng thay âäøi. Chi phê báút biãún (chi phê cäú âënh) laì nhæîng chi phê khäng thay âäøi. Xeït vãö màût täøng säú khi coï sæû thay âäøi trong mæïc âäü hoaût âäüng. Tuy nhiãn, chi phê tênh trãn mäüt âån vë saín pháøm, thç thay âäøi tyí lãû nghëch våïi sæûthay âäøi cuía mæc âäü hoaût âäüng. Chi phê häøn håüp: laì nhæîng chi phê gäöm caí yãúu täú biãún phê vaì âënh phê, åí mäüt mæïc âäü hoaût âäüng naìy chi phê häøn håüp biãøu hiãûnâàûc âiãøm cuía âënh phê nhæng åí mæïc âäü hoaût âäüng khaïc chi phê biãún âäøi biãøu hiãn âàûc âiãøm cuía biãún phê. YÏ nghéa cuía caïch phán loaûi naìy laì biãút âæåüc laîng phê hay tiãút kiãûm nhæîng chi phê naìy. 2. Giaï thaình saín pháøm trong doanh nghiãûp saín xuáút: 2.1 Khaïi niãûm giaï thaình : Giaï thaình saín pháøm laì biãøu hiãûn bàòng tiãön cuía toaìn bäü caïc khoaín hao phê vãö lao âäüng säúng vaì lao âäüng váût hoaï coï liãn quan âãún khäúi læåüng saín pháøm nháút âënh âaî hoaìn thaình. 2.2 Baín cháút cuía giaï thaình. Muûc âêch boí chi phê ra cuía doanh nghiãûp laì taûo nãn nhæîng giaï trë sæí duûng nháút âënh âãø âaïp æïng nhæîng yãu cáöu tiãn duìng cuía Xaî häüi. Trong âiãöu kiãûn nãön kinh tãú thë træåìng, caïc doanh nghiãûp luän quan tám âãún hiãûu quaì chi phê boí ra êt nháút seî thu âæåüc giaï trë sæí duûng låïn nháút vaì luän tçm moüi biãûn phaïp âãø haû tháúp chi phê nhàòm thu låüi nhuáûn täúi âa. Giaï thaình saín pháøm luän chæïa âæûng hai màût khaïc nhau väún coï bãn trong cuía noï laì chi phê saín xuáút âaî chi ra vaì læåüng giaï trë sæí duûng thu âæåüc cáúu thaình trong khäúi læåüng cäng viãûc lao vuû âaî hoaìn thaình. 2.3 Chæïc nàng cuía giaï thaình saín pháøm: Coï 2 chæïc nàng cå baín laì: Thæåïc âo buì âàõp chi phê : Toaìn bäü chi phê maì doanh nghiãûp âaî chi ra seî hoaìn thaình mäüt khäúi læåüng saín pháøm vaì âæåüc buì âàõp bàòng säú tiãön thu vãö do baïn saín pháøm âo. Viãûc buì âàõp caïc chi phê âáöu vaìo chè måïi âaím baío quaï trçnh taïi saín xuáút giaín âån. Muûc âêch cuía saín xuáút vaì nguyãn tàõc kinh doanh trong cå chãú thë træåìng âoìi hoíi caïc doanh nghiãûp phaíi âaím baío trang traîi buì âàõp moüi chi phê âáöu vaìo cuía quaï trçnh saín xuáút vaì phaíi coï laîi. Chæïc nàng láûp giaï: Trong cå chãú thë træåìng, giaï baïn saín pháøm phuû thuäüc ráút nhiãöu vaìo quy luáût cung cáöu vaì sæû thoaí thuáûn giæîa doanh nghiãûp våïi khaïch haìng. Do váûy khäng qua viãûc tiãu thuû baïn saín pháøm maì thæûc hiãûn giaï trë sæí duûng cuía saín pháøm haìng hoaï. Giaï baïn cuía saín pháøm laì biãøu hiãûn giaï trë saín pháøm, phaíi âæåüc trãn cå såí giaï thaình saín pháùm âãø xaïc âënh. Thäng qua giaï baïn saín pháøm maì âaïnh giaï mæïc âäü buì âàõp chi phê vaì hiãûu quaí cuía chi phê. 2.4 Phán loaûi giaï thaình: a. Giaï thaình âënh mæïc : Âæåüc xaïc âënh træåïc khi tiãún haình quaï trçnh saín xuáút, chãú taûo saín pháøm. Noï laì giaï thaình dæû kiãún âæåüc xáy dæûng dæûa trãn caïc âënh mæïc kinh tãú kyí thuáût åí tæìng thåìi kyì. b. Giaï thaình kãú hoaûch: Cuîng âæåüc xaïc âënh træåïc khi tiãún haình saín xuáút saín pháøm. Noï laì giaï thaình maì doanh nghiãûp dæû kiãún âaût âæåüc kãú hoaûch. Noï càn cæï vaìo giaï thaình âënh mæïc vaì dæûa trãn säú liãûu phán têch tçnh hçnh thæûc hiãûn giaï thaình kãú hoaûch cuía thåìi kyì træåïc. c. Giaï thaình thæûc tãú: Chè âæåüc xaïc âënh khi quaï trçnh saín xuáút, chãú taûo saín pháøm âaî hoaìn thaình vaì dæûa trãn cå såí säú liãûu CPSX thæûc tãú âaî phaït sinh, táûp håüp âæåüc trong kyì. 2.5. Mäúi quan hãû giæîa CPSX vaì giaï thaình saín pháøm: Chi phê saín xuáút vaì giaï thaình saín xuáút saín pháøm laì hai màût biãøu hiãûn cuía quaï trçnh saín xuáút. Coï mäúi quan hãû chàût cheî våïi nhau, giäúng nhau vãö cháút vç âãöu laì nhæîng hao phê lao âäüng säúng vaì váût hoaï maì doanh nghiãûp âaî boí ra trong quaï trçnh saín xuáút, chãú taûo saín pháøm. Tuy váûy, giæîa CPSX vaì giaï thaình saín pháøm laûi coï sæû khaïc nhau nhæ sau: Näüi dung cuía giaï thaình saín pháøm laì chi phê saín xuáút nhæng khäng phaíi CPSX phaït sinh trong kyì âãöu âæåüc tênh vaìo giaï thaình cuía saín pháøm hoaìn thaình. CPSX luän gàõn liãön våïi mäüt thåìi kyì nháút âënh coìn giaï thaình saín xuáút gàõn liãön våïi mäüt khäúi læåüng saín pháøm nháút âënh. Trong giaï thaình saín pháøm coìn bao gäöm mäüt pháön chi phê thæûc tãú âaî phaït sinh åí kyì træåïc (chi phê traí træåïc) hoàûc mäüt pháön chi phê seî phaït sinh åí caïc kyì sau nhæng âaî ghi nháûn laì chi phê kyì naìy ( chi phê phaíi traí) CPSX chè âãö cáûp âãún læång chi phê phaït sinh trong kyì, coìn giaï thaình saín pháøm liãn quan âãún CPSX cuía kyì træåïc chuyãøn sang vaì phaíi chuyãøn sang kyì sau mäüt pháön CPSX phaït sinh trong kyì. 3. Nhiãûm vuû cuía kãú toaïn táûp håüp CPSX vaì tênh giaï thaình saín pháøm. Âãø âaïp æïng yãu cáöu quaín lyï CPSX vaì giaï thaình saín pháøm, kãú toaïn phaíi thæûc hiãûn täút caïc nhiãûm vuû sau: Xaïc âënh âuïng âäúi tæåüng kãú toaïn táûp håüp CPSX vaì âäúi tæåüng tênh giaï thaình saín pháøm. Täø chæïc kãú toaïn táûp håüp caïc CPSX theo âuïng âäúi tæåüng âãø xaïc âënh vaì phæång phaïp kãú toaïn táûp håüp chi phê thêch håüp. Xaïc âënh chênh xaïc vãö chi phê saín pháøm dåí dang cuäúi kyì. Thæûc hiãûn tênh giaï thaình këp thåìi, chênh xaïc theo âuïng âäúi tæåüng tênh giaï thaình vaì phæång phaïp tênh giaï thaình håüp lyï. Láûp baïo caïo vãö CPSX theo âuïng chãú âäü quy âënh. II. ÂÄÚI TÆÅÜNG VAÌ PHÆÅNG PHAÏP HAÛCH TOAÏN CPSX. 1. Âäúi tæåüng : Xaïc âënh âæåüc âäúi tæåüng haûch toaïn CPSX thæûc cháút laì viãûc xaïc âënh phaûm vi, giåïi haûn maì CPSX cáön táûp håüp. Viãûc xaïc âënh âäúi tæåüng haûch toaïn CPSX åí tæìng doanh nghiãûp coï sæû khaïc nhau laì tuyì thuäüc vaìo. - Âàûc âiãøm täø chæïc saín xuáút cuía doanh nghiãûp - Quy tçnh cäng nghãû kyí thuáût saín xuáút saín pháøm. - Âëa âiãøm phaït sinh chi phê, muc âêch cäng duûng cuía chi phê - Yãu cáöu vaì trçnh âäü quaín lyï cuía doanh nghiãûp. - Dæûa vaìo nhæîng càn cæï trãn, âäúi tæåüng haûch toaïn CPSX trong cac doanh nghiãûp saín xuáút coï thãø laì : - Tæìng phán xæåíng, bäü pháûn, täø âäüi saín xuáút hoaìn toaìn doanh nghiãûp - Tæìng giai âoaûn cäng nghãû hoàûc toaìn bäü qui trçnh cäng nghãû - Tæìng saín pháøm, tæìng âån âàût haìng, haûng muûc cäng trçnh. - Tæìng nhoïm saín pháøm. - Tæìng bäü pháûn, chi tiãút saín pháøm. 2. Phæång phaïp haûch toaïn CPSX Theo chãú âäü kãú toaïn hiãûn haình coï hai phæång phaïp kãú toaïn haìng täön kho, phæång phaïp kã khai thæåìng xuyãn vaì phæång phaïp kiãøm kã âënh kyì. Tæång æïng våïi mäùi phæång phaïp coï caïc nhoïm taìi khoaín kãú toaïn âãø láûp chi phê saín xuáút. Tuy váûy, hiãûn nay trong caïc doanh nghiãûp saín xuáút ráút êt sæí duûng phæång phaïp kiãøm kã âënh kyì. Do âoï trong pháön naìy chè giåïi haûn trçnh baìy phæång phaïp táûp håüp chi phê saín xuáút âäúi våïi doanh nghiãûp sæí duûng phæång phaïp kã khai thæåìng xuyãn. 2.1. Haûch toaïn vaì phán bäø chi phê nguyãn váût liãûu træûc tiãúp: a. Taìi khoaín sæí duûng: Sæí duûng TK 621 - Chi phê nguyãn váût liãûu træûc tiãúp. Taìi khoaín naìy duìng âãø táûp håüp chi phê nguyãn váût liãûu træûc tiãúp, kãø caí baïn thaình pháøm mua ngoaìi træûc tiãúp duìng vaìo saín xuáút saín pháøm phaït sinh trong kyì. Cuäúi kyì kãút chuyãøn sang TK 154 táûp häü chi phê saín xuáút âãø tênh giaï thaình. * Kãút cáúu TK 621: Bãn Nåü: giaï trë thæûc tãú cuía NVL, baïn thaình pháøm mua ngoaìi xuáút duìng træûc tiãúp saín xuáút saín pháøm. Bãn Coï: - Nháûp kho NVL thæìa sæí duûng khäng hãút. - Kãút chuyãøn chi phê NVL vaìo TK 154 tênh giaï thaình vaìo cuäúi kyì. Taìi khoaín naìy khäng coï säú dæ cuäúi kyì vaì noï coï thãø âæåüc måí chi tiãút theo tæìng âäúi tæåüng táûp håüp chi phê saín xuáút âãø phuûc vuû cho viãûc tênh giaï thaình. Træåìng håüp NVL xuáút duìng coï liãn quan âãún nhiãöu âäúi tæåüng táûp håüp chi phê saín xuáút nhæng khäng haûch toaïn riãng cho tæìng âäúi tæåüng thç phaíi phán bäø cho tæìng âäúi tæåüng theo cäng thæïc sau: Chi phê NVLTT phán bäø cho âäúi tæåüng i = Täøng chi phê NVLTT cáön phán bäø x Tiãu thæïc phán bäø cuía âäúi tæåüng i Täøng tiãu thæïc phán bäø cuía táút caí âäúi tæåüng b. Phæång phaïp haûch toaïn: thãø hiãûn qua så âäö sau TK 152 Xuáút NVL træûc tiãúp duìng cho saín xuáút saín pháøm TK 111,112,331 NVL mua ngoaìi duìng ngay vaìo saín xuáút khäng qua kho TK 621 Nháûp kho NVL thæìa sæí duûng khäng hãút Cuäúi kyì kãút chuyãøn phán bäø chi phê âãø tênh giaï thaình TK 152 TK 154 Âäúi våïi váût liãûu xuáút duìng cho træûc tiãúp saín pháøm trong kyì thç tuyì theo âàûc âiãøm hoaût âäüng cuía tæìng doanh nghiãûp, vaìo yãu cáöu quaín lyï vaì trçnh âäü nghiãûp vuû cuía caïn bäü kãú toaïn, coï thãø sæí duûng mäüt trong caïc phæång phaïp tênh giaï váût liãûu xuáút kho sau: Phæång phaïp bçnh quán gia quyãön (caí kyì vaì thåìi âiãøm) Giaï mua haìng xuáút kho = Säú læåüng x Âån giaï bçnh quán Âån giaï bçnh quán haìng caí kyì dæû træî = Giaïmua täön âáöu kyì + Giaï mua nháûp trong kyì Säú læåüng täön kho âáöu kyì + Säú læåüng nháûp trong kyì Âån giaï bçnh quán taûi thåìi âiãøm i = Giaï thæûc tãú coï trong kho âãún thåìi âiãøm i Säú læåüng saín pháøm coï trong kho âãún thåìi âiãøm Phæång phaïp nháûp træåïc xuáút træåïc (FIFO) Phæång phaïp naìy dæûa trãn giaí thiãút haìng nháûp kho træåïc thç xuáút træåïc. Phæång phaïp nháûp sau xuáút træåïc (LIFO) Dæûa trãn giaí thiãút haìng nháûp sau thç xuáút træåïc. Phæång phaïp thæûc tãú âich danh. Khi xuáút kho thuäüc lä haìng naìo thç kãú toaïn láúy âån giaï cuía lä haìng âoï trãn hoaï âån âãø tênh. 2.2. Haûch toaïn vaì phán bäø chi phê nhán cäng træûc tiãúp; a. Näüi dung: Chi phê nhán cäng træûc tiãúp laì khoaín thuì lao lao âäüng traí cho nhán viãn træûc tiãúp saín xuáút saín pháøm, træûc tiãúp thæûc hiãûn caïc lao vuû dëch vuû. bao gäöm tiãön læång chênh, læång phuû vaì caïc khoaín phuû cáúp, caïc khoaín phaíi traí theo læång theo quy âënh hiãûn haình cuía Nhaì næåïc nhæ: BHXH, BHYT, KPCÂ ngoaìi ra coìn haûch toaïn vaìo TK naìy tiãön læång trêch træåïc cuía cäng nhán træûc tiãúp saín xuáút khi doanh nghiãûp coï kãú hoaûch cho cäng nhãn nghè pheïp våïi säú læåüng nhiãöu hoàûc khi ngæìng saín xuáút theo kãú hoaûch. b. Taìi khoaín sæí duûng: TK 622: Chi phê nhán cäng træûc tiãúp: Kãút cáúu Bãn Nåü: Chi phê nhán cäng træûc tiãúp thæûc tãú phaït sinh Bãn Coï: Kãút chuyãøn chi phê nhán cäng træûc tiãúp. TK naìy cuäúi kyì khäng coï säú dæ vaì âæåüc måí chi tiãút cho tæìng âäúi tæåüng tápk håüp chi phê. Træåìng håüp khäng haûch toaïn riãng cho tæìng âäúi tæåüng âæåüc thç phán bäø chi phê naìy cho tæìng âäúi tæåüng nhæ cäng thæïc phán bäø nguyãn váût liãûu træûc tiãúp. c. Phæång phaïp haûch toaïn: Thãø hiãûn qua så âäö sau: TK 334 Tênh tiãön læång cuía cäng nhán træûc tiãúp saín xuáút saín pháøm TK 338 BHXh,BHYT,KPCÂ trêch theo læång TK 622 Cuäúi kyì kãút chuyãøn phán bäø chi phê âãø tênh giaï thaình Trêch træåïc tiãön læång nghè pheïp cuía cäng nhán træûc tiãúp saín xuáút. TK 154 TK 335 2.3. Haûch toaïn vaì phán bäø chi phê saín xuáút chung: a. Näüi dung: Chi phê saín xuáút chung laì nhæîng chi phê cáön thiãút coìn laûi âãø saín xuáút saín pháøm sau khi chi phê nguyãn váût liãûu træûc tiãúp vaì chi phê nhán cäng træûc tiãúp. Âáy laì nhæîng chi phê phaït sinh trong phán xæåíng bäü pháûn saín xuáút cuía doanh nghiãûp. b. TK sæí duûng: TK 627: chi phê saín xuáút chung. Kãút cáúu: Bãn Nåü: Chi phê saín xuáút chung thæûc tãú phaït sinh trong kyì. Bãn Coï: Caïc khoaín ghi giaím chi phê saín xuáút chung. Kãút chuyãøn (hay phán bäø) chi phê saín xuáút chung vaìo chi phê saín pháøm hay lao vuû, dëch vuû. TK naìy cuäúi kyì khäng coï säú dæ vaì âæåüc måí chi tiãút cho tæìng âäúi tæåüng táûp håüp chi phê saín xuáút nãúu khäng haûch toaïn riãng thç phaíi phán bäø cho tæìng âäúi tæåüng theo tiãu thæïc phuì håüp. Trong thæûc tãú thæåìng sæí duûng caïc tiãu thæïc phán bäø nhæ phán bäø theo âënh mæïc, theo giåì laìm viãûc thæûc tãú cuía cäng nhán saín xuáút, theo tiãön læång cuía cäng nhán saín xuáút. c. Phæång phaïp haûch toaïn: Thãø hiãûn qua så âäö: TK 334,338 Chi phê nhán viãn phán xæåíng TK 152,153 Xuáút NVL, cäng cuû duìng cho phán xæåíng TK 627 Caïc khoaín ghi giaím chi phê saín xuáút chung Phán bäø chi phê traí træåïc vaì chi phê phaíi traí TK 111,112,152 TK 1421,335 Caïc chi phê saín xuáút chung khaïc TK 331,112,111 Kãút chuyãøn phán bäø vaìo TK giaï thaình TK 154 2.4. Haûch toaïn chi phê traí træåïc vaì chi phê phaíi traí: a. Haûch toaïn chi phê traí træåïc: Näüi dung: Chi phê traí træåïc (coìn goüi laì chi phê chåì phán bäø) laì caïc khoaín chi phê thæûc tãú âaî phaït sinh nhæng chæa tênh hãút vaìo chi phê saín xuáút kinh doanh cuía kyì naìy maì âæåüc tênh cho hai hay nhiãöu kyì haûch toaïn sau âoï. TK sæí duûng: TK 142: Chi phê traí træåïc. TK 242: Chi phê traí træåïc daìi haûn Kãút cáúu Bãn Nåü: Táûp håüp chi phê traí træåïc thæûc tãú phaït sinh trong kyì Bãn Coï: Caïc khoaín chi phê traí træåïc âaî phán bäø vaìo chi phê kinh doanh trong kyì naìy . Dæ Nåü : caïc khoaín chi phê traí træåïc thæûc tãú âaî phaït sinh nhæng chæa phán bäø vaìo chi phê kinh doanh. Phæång phaïp haûch toaïn theo så âäö: TK 111,112,331,334 Chi phê traí træåïc thæûc tãú phaït sinh TK 641,642 Kãút chuyãøn chi phê baïn haìng, chi phê quaín lyï TK 142,242 Phán bäø dáön chi phê traí træåïc vaìo caïc kyì haûch toaïn Kãút chuyãøn chi phê baïn haìng, CPQL vaìo taìi khoaín xaïc âënh kãút quaí TK 627,641,642,241 TK 911 b. Haûch toaïn chi phê phaíi traí: Näüi dung: Chi phê phaíi traí (coìn goüi laì chi phê trêch træåïc) laì nhæîng khoaín chi phê thæûc tãú chæa phaït sinh nhæng âæåüc ghi nháûn laì chi phê cuía kyì haûch toaïn. TK sæí duûng: TK 335: chi phê phaíi traí Kãút cáúu : Bãn Nåü: Táûp håüp chi phê phaíi traí thæûc tãú phaït sinh. Bãn Coï: Caïc khoaín chi phê phaíi traí âæåüc ghi nháûn (âaî trêch træåïc) vaìo chi phê trong kyì theo kãú hoaûch. Dæ Coï: caïc khoaín chi phê phaíi traí âaî tênh vaìo chi phê kinh doanh nhæng thæûc tãú chæa phaït sinh. Phæång phaïp haûch toaïn theo så âäö: Tk 334 Tiãön læång pheïp, læång ngæìng viãûc thæûc tãú phaíi traí TK 241,331,111,112 Caïc chi phê phaíi traí khaïc thæûc tãú phaït sinh TK 335 Trêch træåïc chi phê phaíi traí vaìo chi phê KD (læång pheïp, læång ngæìng viãûc, laîi vayvaì caïc chi phê phaíi traí khaïc) TK 622,627,641,642,811 TK 711 Khoaín chãnh lãûch vãö chi phê phaíi traí thæûc tãú nhoí hån chi phê phaíi traí kãú hoaûch ghi tàng thu nháûp khaïc Khoaín chãnh lãûch vãö chi phê phaíi traí thæûc tãú låïn hån chi phê phaíi traí kãú hoaûch ghi bäø sung tàng chi phê III. ÂÄÚI TÆÅÜNG VAÌ PHÆÅNG PHAÏP TÊNH GIAÏ THAÌNH SAÍN PHÁØM: 1. Âäúi tæåüng tênh giaï thaình saín pháøm: Xaïc âënh âäúi tæåüng tênh giaï thaình laì cäng viãûc âáöu tiãn trong cäng taïc tênh giaï thaình saín pháøm. Trong doanh nghiãûp saín xuáút, âäúi tæåüng tênh giaï thaình laì kãút quaí thu âæåüc, âoï laì nhæîng saín pháøm nháút âënh âaî hoaìn thaình. Viãûc xaïc âënh âäúi tæåüng tênh giaï thaình cuîng phaíi càn cæï vaìo âàûc âiãøm cå cáúu täø chæïc saín xuáút, âàûc âiãøm quy trçnh cäng nghãû kyî thuáût saín xuáút saín pháøm, âàûc âiãøm tênh cháút cuía saín pháøm, yãu cáöu trçnh âäü haûch toaïn kãú toaïn vaì quaín lyï cuía doanh nghiãûp. Trong doanh nghiãûp saín xuáút, âäúi tæåüng tênh giaï thaình saín pháøm coï thãø laì tæìng saín pháøm, cäng viãûc, âån âàûc haìng âaî hoaìn thaình. Tæìng thaình pháøm, chi tiãút, bäü pháûn saín pháøm. Tæìng cäng trçnh, haûng muûc cäng trçnh. 2. Mäúi quan hãû giæîa âäúi tæåüng haûch toaïn chi phê saín xuáút vaì âäúi tæåüng tênh giaï thaình: Âäúi tæåüng haûch toaïn chi phê saín xuáút vaì âäúi tæåüng tênh giaï thaình saín pháøm coï sæû khaïc nhau vãö näüi dung nhæng coï mäúi quan hãû chàût cheî våïi nhau xuáút phaït tæì mäúi quan hãû giæîa chi phê saín xuáút vaì giaï thaình saín pháøm . Mäúi quan hãû âoï thãø hiãûn åí viãûc sæí duûng säú liãûu chi phê saín xuáút âaî táûp håüp âæåüc âãø xaïc âënh giaï trë dëch chuyãøn cuía caïc yãúu täú chi phê saín xuáút vaìo caïc âäúi tæåüng tênh giaï thaình. Ngoaìi ra âäúi tæåüng haûch toaïn chi phê saín xuáút coï thãø bao gäöm nhiãöu âäúi tæåüng tênh giaï thaình vaì mäüt âäúi tæåüng tênh giaï thaình laûi coï thãø bao gäöm nhiãöu âäúi tæåüng haûch toaïn chi phê saín xuáút. 3. Caïc phæång phaïp tênh giaï thaình: Tênh giaï thaình saín pháøm laì näüi dung troüng tám cuía cäng taïc kãú toaïn taûi báút kyì mäüt doanh nghiãûp saín xuáút naìo. Noï giuïp cho cäng taïc âaïnh giaï, kãút quaí cuía hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh âæåüc chênh xaïc. Theo quy âënh hiãûn haình, giaï thaình saín xuáút saín pháøm gäöm 3 khoaín muûc: - Chi phê nguyãn váût liãûu træûc tiãúp. - Chi phê nhán cäng træûc tiãúp. - Chi phê saín xuáút chung. Hiãûn coï caïc phæång phaïp tênh giaï thaình saín pháøm phäø biãún sau: 3.1. Phæång phaïp træûc tiãúp (phæång phaïp giaín âån) Theo phæång phaïp naìy giaï thaình âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc sau: Täøng giaï thaình saín pháøm = Giaï trë SPDD âáöu kyì + CP phaït sinh trong kyì - Giaï trë SPDD cuäúi kyì Phæång phaïp naìy thêch håüp cho caïc doanh nghiãûp coï quy trçnh cäng nghãû saín xuáút giaín âån, kheïp kên tæì khi âæa NVL vaìo cho tåïi khi hoaìn thaình saín pháøm, màût haìng saín pháøm êt, khäúi læåüng låïn. 3.2. Phæång phaïp phán bæåïc: Thêch håüp åí caïc doanh nghiãûp coï quy trçnh cäng nghãû saín xuáút phæïc taûp theo kiãøu liãn tuûc, saín pháøm traíi qua nhiãöu giai âoaûn chãú biãún liãn tuûc, kãú tiãúp nhau, baïn thaình pháøm giai âoaûn træåïc laì âäúi tæåüng tiãúp tuûc chãú biãún åí giai âoaûn sau. Do coï sæû khaïc nhau vãö âäúi tæåüng tênh giaï thaình nãn phæång phaïp tênh giaï thaình phán bæåïc chia thaình 2 phæång phaïp. a. Tênh giaï thaình theo phæång phaïp phán bæåïc theo phæång aïn coï tênh giaï thaình baïn thaình pháøm: Âãø tênha âæåüc giaï thaình cuía thaình pháøm hoaìn thaình cáön phaíi xaïc âënh âæåüc giaï thaình cuía baïn thaình pháøm åí giai âoaûn træåïc vaì chi phê cuía baïn thaình pháøm giai âoaûn træåïc chuyãøn sang giai âoaûn sau cuìng våïi chi phê cuía giai âoaûn sau. Cæï nhæ váûy tuáön tæû cho âãún giai âoaûn cuäúi cuìng khi tênh âæåüc giaï thaình thaình pháøm. b. Tênh giaï thaình phán bæåïc theo phæång aïn khäng coï tênh giaï thaình baïn thaình pháøm: Theo phæång phaïp naìy, kãú toaïn khäng cáön tênh giaï thaình baïn thaình pháøm hoaìn thaình trong tæìng giai âoaûn maì chè tênh giaï thaình thaình pháøm hoaìn thaình bàòng caïch täøng håüp chi phê nguyãn váût liãûu chênh vaì caïc chi phê chãú biãún khaïc trong caïc giai âoaûn cäng nghãû. 3.3. Phæång phaïp loaûi træì CPSX saín pháøm phuû: Nãúu trong cuìng mäüt quy trçnh cäng nghãû saín xuáút, ngoaìi saín pháøm chênh coìn thu âæåüc saín pháøm phuû thç tênh âæåüc giaï thaình saín pháøm chênh ta phaíi loaûi træì pháön CPSX tênh cho saín pháøm phuû khoíi täøng chi phê saín xuáút cuía quy trçnh cäng nghãû. Pháön CPSX tênh cho saín pháøm phuû thæåìng tênh theo giaï kãú hoaûch hoàûc cuîng coï thãø tênh bàòng caïch láúy pháön giaï baïn træì låüi nhuáûn âënh mæïc. Sau khi tênh âæåüc CPSX cho saín pháøm phuû,täøng giaï thaình cuía saín pháøm chênh âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc sau: Täøng giaï thaình saín pháøm chênh = Giaï trë saín pháøm chênh dåí dang âáöu kyì + Täøng chi phê saín xuáút phaït sinh trong kyì - Giaï trë saín pháømphuû thu häöi æåïc tênh - Giaï trë saín pháøm chênh dåí dang cuäúi kyì 3.4. Phæång phaïp hãû säú: AÏp duûng cho nhæîng doanh nghiãûp maì trong cuìng mäüt quaï trçnh saín xuáút cuìng sæí duûng mäüt loaûi nguyãn liãûu vaì âæåüc tiãún haình trong cuìng mäüt quaï trçnh lao âäüng, nhæng saín pháøm thu âæåüc laûi laì nhoïm saín pháøm cuìng loaûi do âoï âäúi tæåüng haûch toaïn chi phê laì cho saín pháøm hoàûc nhoïm chi tiãút saín pháøm. Theo phæång phaïp naìy, træåïc hãút kãú toaïn càn cæï vaìo hãû säú quy âäøi âãø quy âäøi caïc loaû saín pháøm vãö saín pháøm gäúc, räöi tæì âoï dæûa vaìo täøng chi phê liãn quan âãún giaï thaình caïc loaûi saín pháøm âaî táûp håüp âãø tênh ra giaï thaình saín pháøm gäúc vaì giaï thaình tæìng loaûi saín pháøm. Giaï thaình âån vë saín pháøm gäúc = Täøng giaï thaình cuía táút caí caïc loaûi saín pháøm Täøng säú saín pháøm gäúc Giaï thaình âån vë saín pháøm tæìng loaûi = Giaï thaình âån vë saín pháøm gäúc + Hãû säú quy âäøi saín pháøm tæìng loaûi 3.5. Phæång phaïp tênh giaï thaình theo âån âàût haìng. Âäúi tæåüng táûp håüp CPSX laì tæìng âån âàût haìng, âäúi tæåüng tênh giaï thaình laì âån âàût haìng âaî hoaìn thaình. Nãúu trong kyì âån âàût haìng chæa hoaìn thaình thç kyì sau phaíi måí säø kãú toaïn âãø táûp håüp CPSX cho âån âàût haìng âãø khi hoaìn thaình thç täøng cäüng laûi ta seî coï giaï thaình cuía âån âàût haìng. 3.6. Phæång phaïp tênh giaï thaình theo phæång phaïp âënh mæïc: AÏp duûng trong caïc doanh nghiãûp coï quy trçnh cäng nghãû äøn âënh, coï hãû thäúng âënh mæïc kinh tãú kyî thuáût, âënh mæïc chi phê. Giaï thaình thæûc tãú = Giaï thaình âënh mæïc ± Chãnh lãûch do thay âäøi âënh mæïc ± Chãnh lãûch do thoaït ly âënh mæïc IV. TÄØNG HÅÜP CHI PHÊ SAÍN XUÁÚT VAÌ ÂAÏNH GIAÏ SAÍN PHÁØM DÅÍ DANG CUÄÚI KYÌ 1. Täøng håüp chi phê saín xuáút: 1.1. Taìi khoaín sæí duûng: TK 154: Chi phê saín xuáút kinh doanh dåí dang. TK kãú toaïn naìy khäng chè âãø täøng håüp caïc chi phê saín xuáút saín pháøm chênh cuía âån vë saín xuáút cäng nghiãûp maì coìn âæåüc duìng âãø táûp håüp caïc chi phê saín xuáút phuû, caïc chi phê thæûc hiãûn caïc cäng trçnh saín xuáút kinh doanh cuía doanh nghiãûp saín xuáút. Kãút cáúu TK 154: Bãn Nåü: Täøng håüp caïc chi phê saín xuáút phaït sinh trong kyì. Bãn Coï: Giaï trë saín pháøm âaî hoaìn thaình, nháûp kho hoàûc cung cáúp cho khaïch haìng. Saín pháøm dåí dang chæa hoaìn thaình cuäúi kyì coï säú dæ bãn Nåü. Thaình pháøm gåíi baïn, xuáút baïn træûc tiãúp tæì phán xæåíng SX khäng qua kho Kãút chuyãøn chi phê saín xuáút chung âãø tênh giaï thaình 1.2. Phæång phaïp haûch toaïn: TK621 Kãút chuyãøn chi phê NVL træûc tiãúp âãø tênh giaï thaình TK622 Kãút chuyãøn chi phê NC træûc tiãúp âãø tênh giaï thaình TK 154 Phãú liãûu thu häöi, saín pháøm hoíng TK152,153 TK 627 TK 155 TK 156,157 Thaình pháøm nháûp kho 2. Âaïnh giaï kiãøm kã saín pháøm dåí dang cuäúi kyì: 2.1. Saín pháøm dåí dang: Laì nhæîng saín pháøm chæa kãút thuïc quaï trçnh chãú biãún trong phaûm vi phán xæåíng âang coìn åí trãn dáy chuyãön saín xuáút. Âaïnh giaï saín pháøm dåí dang laì viãûc phán bäø chi phê phaït sinh trong kyì cho säú læåüng saín pháøm dåí dang cuäúi kyì, tiãún haình kiãøm kã âãø tênh giaï thaình âæåüc chênh xaïc. 2.2. Phæång phaïp xaïc âënh saín pháøm dåí dang: Coï 4 phæång phaïp: + Phæång phaïp 1: âaïnh giaï saín pháøm dåí dang theo chi phê váût liãûu chênh, theo phæång phaïp naìy giaï trë saín pháøm dåí dang chè bao gäöm coï váût liãûu chênh maì thäi. Giaï trë váût liãûu chênh nàòm trong saín pháøm dåí dang = Säú læåüng SP dåí dang cuäúi kyì x Toaìn bäü giaï trë váût liãûu chênh xuáút duìng Säú læåüng thaình pháøm + Säú læåüng SPDD + Phæång phaïp 2: Âaïnh giaï saín pháøm dåí dang theo phæång phaïp æåïc tênh saín læåüng tæång âæång. Theo phæång phaïp naìy træåïc hãút càn cæï vaìo mæïc âäü hoaìn thaình cuía saín pháøm dåí dang åí tæìng cäng âoaûn chãú biãún do bäü pháûn kyî thuáût xaïc âënh âãø tênh âäøi säú læåüng saín pháøm dåí dang thaình säú læåüng saín pháøm hoaìn thaình tæång âæång. Chi phê chãú biãún nàòm trong saín pháøm dåí dang (theo tæìng loaûi) = Säú læåüng SPDD cuäúi kyì quy âäøi ra thaình pháøm x Täøng chi phê chãú biãún tæìng loaûi Säú læåüng thaình pháøm + Säú læåüng SPDD quy âäøi ra thaình pháøm + Phæång phaïp 3: Âaïnh giaï saín pháøm dåí dang theo 50% chi phê chãú biãún. Thæûc cháút phæång phaïp naìy tæång tæû nhæ phæång phaïp xaïc âënh saín pháøm dåí dang theo saín læåüng hoaìn thaình tæång âæång nhæng âãø cho âån giaín hoaï cho viãûc tênh toaïn ngæåìi ta láúy mæïc âäü hoaìn thaình bçnh quán cuía saín pháøm dåí dang laì 50% so våïi thaình pháøm âãø phán bäø âæåüc caïc chi phê chãú biãún. + Phæång phaïp 4: âaïnh giaï saín pháøm dåí dang theo giaï thaình âënh mæïc hoàûc theo giaï thaình kãú hoaûch. Phæång phaïp naìy âæåüc aïp duûng trãn cå såí doanh nghiãûp âaî xaïc âënh âæåüc giaï thaình âënh mæïc cho tæìng chi tiãút, tæìng bäü pháûn cuía saín pháøm, càn cæï vaìo âoï âãø xaïc âënh chi phê cuía saín pháøm dåí dang. Pháön II: TÇNH HÇNH HAÛCH TOAÏN CHI PHÊ SAÍN XUÁÚT VAÌ TÊNH GIAÏ THAÌNH SAÍN PHÁØM TAÛI CÄNG TY CÄØ PHÁÖN THUYÍ SAÍN ÂAÌ NÀÔNG A. GIÅÏI THIÃÛU KHAÏI QUAÏT VÃÖ CÄNG TY CÄØ PHÁÖN THUYÍ SAÍN ÂAÌ NÀÔNG I. QUAÏ TRÇNH HÇNH THAÌNH VAÌ PHAÏT TRIÃØN CUÍA CÄNG TY: 1. Quaï trçnh hçnh thaình Cäng ty Cäø pháön Thuyí saín Âaì Nàông tiãön thán cuía noï laì xê nghiãûp Quäúc doanh Khai thaïc Thuyí saín QNÂN âæåüc thaình láûp vaì chênh thæïc âi vaìo hoaût âäüng thaïng 12/1997 trãn cå såí thu mua Cäng ty Haíi Ván bàòng väún vay ngán haìng thäng qua xáy dæûng cå baín. Sau mäüt thåìi gian daìi hoaût âäüng våïi viãûc thæûc hiãûn nghë âënh 388/HÂBT vãö sæû sàõp xãúp laûi doanh nghiãûp, Cäng ty âäøi tãn laì Khai thaïc vaì Dëch vuû Thuyí saín QNÂN theo quyãút âënh 2969/QÂUB ngaìy 17/10/1992 cuía Uyí ban Nhán dán tènh QNÂN. Âãún nàm 1997 mäüt láön næîa cäng ty âäøi tãn laì Cäng ty Cäø pháön Khai thaïc dëch vuû Thuyí saín Âaì Nàông theo quyãút âënh säú 5011/QÂUB ngaìy 17/12/1997 vaì chênh thæïc âi vaìo hoaût âäüng vaìo nàm 1998 do Såí Kãú hoaûch vaì Âáöu tæ Thaình phäú cáúp våïi tãn laì Cäng ty Cäø pháön Thuyí saín Dëch vuû Thuyí saín Âaì Nàông. Vaì ngaìy 17/12/2000 Cäng ty laûi âäøi tãn thaình Cäng ty Cäø pháön Thuyí saín Âaì Nàông. Tãn cäng ty : Cäng ty Cäø pháön Thuyí saín Âaì Nàông Tãn giao dëch : Dananf City Deaproducts Corporation Tãn viãút tàõt : Seafish Corp. Âëa chè cäng ty: âæåìng 2/9 phæåìng Hoaì Cæåìng, quáûn Haíi Cháu, TPÂN. Âiãûn thoaûi : 0511.826457 - 815204 - 831266 - 831155 Fax: 84511 - 815204. Taìi khoaín Viãût Nam: 362121 - 370079 taûi NHNT Âaì Nàông. Taìi khoaín ngoaûi tãû: 362131 - 370079 taûi NHCT Âaì Nàông. Säú väún âiãöu lãû: 3.892.500.000â. Trong âoï: Väún cäú âënh : 3.609.000.000. Väún læu âäüng : 283.000.000. 2. Quaï trçnh phaït triãøn cäng ty: Ngay tæì khi thaình láûp cäng ty gäöm coï: Täøng säú väún âáöu tæ cuía Nhaì næåïc giao cho cäng ty 870.579.000â. Trong âoï: Väún cäú âënh : 582.636.000. Väún læu âäüng : 48.483.000. Caïc loaûi väún khaïc: 239.640.000. Phæång tiãûn khai thaïc: 25 thuyãön. Cäng ty thaình láûp våïi nhiãûm vuû ban âáöu chuí yãúu laì khai thaïc thuyí saín phuûc vuû theo yãu cáöu kãú hoaûch cuía Nhaì næåïc. trong quaï trçnh phaït triãøn âæåüc Nhaì næåïc âáöu tæ caí vãö väún láùn trang thiãút bë phæång tiãûn âaïnh bàõt khäng laìm cäng ty mäüt caïch suäng seí. Våïi phæång tiãûn khai thaïc thä så, cäng ty hoaût âäüng saín xuáút trong ngaình nghãö hoaìn toaìn phuû thuäüc vaìo thåìi tiãút, muìa vuû, ngæ thæång vaì thæåìng xaíy ra biãún cäú låïn vãö ngæåìi vaì taìi saín. Trong quaï trçnh hoaût âäüng saín xuáút kinh doanh, taìi saín cuía cäng ty coï sæû biãún âäøi, giaím vãö thiãút bë khai thaïc nhæ âaî giaím 3 taìu coï cäng suáút nhoí vç khäng phuì håüp våïi nhiãûm vuû cuía cäng ty. Do váûy âãún thaïng 12/1985 säú læåüng coìn laûi 22 chiãúc, nàm 1986 âæåüc sæû quan tám cuía Tènh, cäng ty âaî âæåüc duyãût cho vay âãø âáöu tæ mua sàõm 30 taìu coï cäng suáút 70cv vaì mäüt taìu 1000cv. Tæì nàm 1986 âãún nàm 1992, Cäng ty âaî coï nhæîng chuyãøn biãún hãút sæïc c._.