Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Công ty cổ phần công nghiệp tàu thuỷ Shinec

LỜI MỞ ĐẦU Hiện nay, trong điều kiện nền kinh tế nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước, bên cạnh những mặt thuận lợi, cũng không ít những mặt khó khăn, thách thức đối với các doanh nghiệp. Vì vậy, muốn đảm bảo ưu thế cạnh tranh, thu lợi nhuận cao thì bên cạnh việc sản xuất ra sản phẩm có chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, hợp thị hiếu người tiêu dùng.Mà nền kinh tế Việt Nam đang hòa nhập với sự phát triển chung của nền kinh tế thế giới .Điều đó làm cho các doanh nghiệp càng phải khẳng định mình để đứng vững mình trên thị trường thì đòi hỏi các doanh nghiệp cần thiết phải hợp lý hóa trong mọi khâu của quy trình sản xuất , cung như phải nâng cao tính khoa học ,hợp lý trong bộ máy quản lý sản xuất của mình . Công ty cổ phần công nghiệp tàu thuỷ shinec với chức năng và nhiệm vụ là sản xuất và nắp đặt toàn bộ phần nội thất trên tàu như :bàn ghế, gường , tủ ... nhằm phục vụ cho việc lắp đặt và đóng mới các loại tàu thuyền du lịch ,khách sạn nổi, nội thất dân dụng và xuất khẩu . Công ty cổ phần công nghiệp tàu thuỷ shinec đã và đang từng bước khẳng định vị trí và tầm quan trọng của mình trong xu hướng đổi mới chung của đất nước . Vì vậy em đã đi sâu nghiên cứu đề tài “Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm”. Dưới sự hướng dẫn tận tình của giảng viên PTS -TS:Nguyễn Minh Phương phụ trách nhóm thực tập và các cô các bác trong ban lãnh đạo , phòng kế toán của nhà máy nội thất kim loại thuộc công ty cổ phần tàu thủy shinec,em đã hoàn thành bản báo cáo thực tập tổng hợp này . Trong bản báo cáo tổng hợp ,em xin trình bày những ý kiến ,kiến thức tổng quan về sự ra đời và phát triển , về tổ chức bộ máy quản lý ,công tác hạch toán kế toán và quá trình sản xuất kinh doanh của nhà máy . Em xin trân träng cảm ơn. PHẦN I: TỔNG QUAN VỀ CHI NHÁNH NHÀ MÁY NỘI THẤT KIM LOẠI SHINEC THUỘC CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHIỆP TÀU THUỶ SHINEC I. Lịch sử hình thành và phát triển của công ty . - Công ty cổ phần công nghiệp tàu thuỷ shinec (vinashin trading anh manufacturing joint stock company) - Địa chỉ :20 Hồ Xuân Hương-HồngBàng -Hải Phòng. - Điện thoại:0313.747085 Fax:0313.747086 - Email:shinec@hn.vnn.vn - Website:www.shinec.com.vn - Giấy CNĐKKD số :0203000127 do sở kế hoạch và đầu tư thành phố Hải Phòng cấp ngày 06 tháng 12 năm 2001. - Loại hình doanh nghiệp: công ty phần - Tên người đại phát lý của doanh nghiệp:Phạm Hồng Điệp - Vốn đăng kí kinh doanh:15.000.000.000 VND (Mười năm tỷ đồng) - Vốn đầu tư hiện nay :90.000.000.000 (chín mươi tỷ) đến tháng 06 năm 2004. - Ngành nghề kinh doanh:Sản xuất nắp đặt thiết bị nội thất tầu thuỷ , công nghiệp và dân dụng .Sản xuất ,chế biến và kinh doanh gỗ (trừ mặt hàng nhà nước cấm).Kinh doanh thiết bị vật tư công nghiệp tầu thuỷ.Sản xuất và cung ứng các loại thép phi tiêu chuẩn ,sản xuất và gia công thị trường nội thất giống hàng hoá ,tủ ,bàn làm nên các sản phẩm bàn nghế ngoài trời . - Năm 2002 nhận bằng khen của bộ trưởng bộ GTVT tặng tập thể cán bộ công nhân viên công ty, bằng khen của LĐLĐ thành phố tặng tập thể cán bộ công nhân viên và cờ tặng đơn vị thi đua xuất sắc của tổng công ty công nghiệp tàu thuỷ việt nam cho những lỗ lực không ngừng của mình trong hoạt động sản xuất kinh doanh trong những buổi đầu thành lập . - Năm 2003 được tổ chức CAS – GLOBAL của vương quốc anh cấp chứng chỉ quản lý chất lượng quốc tế ISO 9001-2000. Bằng khen của UBND thành phố Hải Phòng khen tặng tập thể cán bộ công nhân viên có thành tích trong lĩnh vực sản xuất ,kinh doanh. Vinh dự được bình chọn là một trong mười doanh nghiệp tiêu biểu của cả nước nhận danh hiệu sao đỏ dành cho những nỗ lực cá nhân của tổng giám đóc công ty. - Năm 2004 đón nhận sao vàng đất việt cho các sản phẩm của công ty .Cúp vàng vì sự phát triển cộng đồng .Giải thưởng quả cầu vàng do Bộ khoa học công nghệ tặng .Bằng khen của uỷ ban quốc gia về hợp tác kinh tế quốc tế . - Liên tục trong các năm 2004-2005 đón nhận cờ thi đua và bằng khen của thủ tướng chính phủ va thành phố Hải Phòng cho những thành tích đạt được trong sản xuất kinh doanh và những đóng góp xã hội của doanh nghiệp . 1.2. Công nghệ sản xuất một số hàng hoá ,dịch vụ chủ yếu: - Lĩnh vực sản xuất kinh doanh chính của công ty cổ phần công nghiệp tàu thuỷ shinec là sản xuất , cung ứng và lắp đặt nội thất tàu thuỷ và nội thất dân dụng , văn phòng . Quy mô sản xuất kinh doanh của công ty : được xếp vào loại doanh nghiệp lớn . - Vốn đầu tư phuc vụ cho việc phát triển và mở rộng sản xuất như xây dựng nhà xưởng ,kho bãi ,nhập các dây chuyền thiết bị sản xuất đồng bộ hiện đại từ các nước công nghiệp tiên tiến singapore và Korea với tổng mức đầu tư gần 90 tỷ đồng ,các sản phẩm được sản xuất ra trên dây chuyền 50% tự động hoá và 50% bán tự động .Tổng số lao động của công ty (tính đến thời điểm tháng 01 năm 2006 )là 620 lao động. - Hình thức sản xuất chuyên môn hoá kết hợp (chuyên môn háo công nghệ và chuyên môn hoá sản phẩm “mỗi bộ phận sản xuất làm ra một sản phẩm hoàn chỉnh “) - Kết cấu sản xuất :từ các nhà máy các phân xưởng tổ sản xuất nhóm . (đây chính là sự hình thành các bộ phận sản xuất chính và phụ trợ ) Các nhà máy sản xuất chính : Nhà máy sản xuất nội thất kim loại với các sản phẩm như: sản xuất các panel vách và trần cách nhiệt chống cháy cho nội thất tàu thuỷ và nội thất dân dụng , các loại gường ,tủ,ghế kim loại cho nội thất tàu thuỷ và thiết bị văn phòng Nhà máy sản xuất và chế biến gỗ với các sản phẩm như :ván sàn gỗ và các loại sản phẩm nội thất về gỗ phục vụ cho việc lắp đặt và đóng mới các loại tàu thuyền du lịch ,khách sạn nổi,nội thất dân dụng và xuất khẩu . II.Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý hoạt động kinh doanh của công ty. 2.1.Đặc điểm tổ chức và khái quát bằng sơ đồ bộ máy quản lý của công ty. * Công ty cổ phần công nghiệp tàu thuỷ shinec phân thành ba cấp quản lý ,mỗi cấp quản lý đều đảm bảo các chức năng sau: + Chức năng hoạch định. + Chức năng lãnh đạo. + Chức năng tổ chức thực hiện. + Chức năng kiểm soát ,đánh giá . * Các cấp quản lý đó là : - Cấp công ty với các nhà máy ,xí nghiệp thành viên. - Cấp nhà máy với phân xưởng sản xuất chính . Cấp xí nghiệp với các công trường ,tổ đội sản xuất. *Khái quát bằng sơ đồ: (mô hình tổ chức của công ty theo kiểu trực tuyến chức năng) SƠ ĐỒ TỔ CHỨC CỦA CÔNG TY SHINEC HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ TỔNG GIÁM ĐỐC CÁC PHÓ TỔNG GIÁM ĐỐC BAN KIỂM SOÁT CÁC BAN CHỨC NĂNG CÁC ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC Ban tài chính kế toán Ban tổ chức cán bộ Ban khoa học công nghệ Ban kinh tế đôi ngoại Nhà máy nội thất Shinec Công ty liên doanh Kinh doanh sắt thép ¦ 2.2. Chức năng và nhiệm vụ của công ty: Công ty cổ phần công nghiệp tàu thuỷ shinec là một công ty con trong tổng công ty công nghiệp tàu thuỷ việt nam (vinashin) nay là tập đoàn kinh tế vinashin,với thế mạnh đóng mới và sửa chữa các loại tàu biển ;đại lý vận tải và xếp dỡ hàng hoá.Nhiệm vụ trọng tâm của tập đoàn kinh tế vinashin đến năm 2010 phải nội địa hóa 80-90% trong lĩnh vực đóng mới tàu biển ,do đó công ty cổ phần công nghiệp tàu thuỷ shinec được giao nhiệm vụ chuyên môn hoá sản xuất và nắp đặt toàn bộ phần nội thất trên tàu đó cũng là một phần trong công việc đóng mới và bàn giao tàu cho các chủ tàu kết hợp với các công ty đóng mới phần vỏ và lắp đặt máy móc thiết bị .Qua 5 năm thành lập và hoạt động đến nay công ty cổ phần shinec đã khẳng định được vị thế độc tôn và thương hiệu của mình trong lĩnh vực sản xuất ,cung ứng và lắp đặt nội thất tàu thuỷ ở việt nam; tạo được uy tín và sự tin tưởng của các chủ tàu và bạn hàng ngoài nước . III.Đặc điểm thị trường tiêu thụ sản phẩm của công ty. Sản phẩm gỗ và kim loại được gia công chế biến tại các nhà máygỗ và nội thất kim loại ,một phần cạnh tranh trên thị trường nội địa còn lại đa số xuất khẩu sang các nước châu á và châu âu như các nước singapo, thuỵ điển và các nước khác trên thế giới.Đây là các sản phẩn được chế biến và gia công trên các dây chuyền công nghệ hiện đại nên chất lượng sản phẩm phù hợp với điều kiện thời tiết khác nhau trên thế giới. IV.Đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm của công ty. Tất cả các sản phẩm như doanh nghiệp sản xuất tại các nước thuộc công ty gồm các sản phẩm như gỗ ,nội thất tàu thuỷ , nội thất trang trí ,kết cấu xây dựng. Đây là các sản phẩm đều thực hiện theo quy trình công nghệ khép kín. Ví dụ: Cho sản phẩm nhà máy nội thất kim loại shinec như sau công nghệ pha cắt -> công nghệ định hình -> công nghệ hàn -> công nghệ bào -> công nghệ sơn -> công nghệ lắp ráp và đóng gói. a, Quy trình công nghệ pha cắt Công nghệ pha cắt thực hiện trên các máy cắt thuộc cơ khí và đá từ nguồn tài chính theo kế toán tài chính đưa vào pha cắt các tấm có kinh tế trung bình chuyển sang pha cắt các tấm đạt kinh tế sản phẩm phôi. b, Quy trình công nghệ định hình Công nghệ định hình thực hiện trên các máy đột dập và các máy thuỷ lực các máy đột dập tạo cho các sản phẩm theo quy trình cắt các góc và đột lỗ cho công trình sản phẩm ,vốn các cạnh có kinh tế ngắn từ 500mm trở xuống đối với các chi tiết sản phẩm khi tạo hình được sử dụng trên máy uốn thuỷ lực. c,Quy trình công nghệ hàn : Hàn là phương pháp lắp nghép từ hai phương pháp trở lên Phương pháp hàn :các sản phẩm nhà máy đều sử dụng bằng ba công nghệ hàn Hàn chập, hàn tích và hàn míc Phương pháp hàn chập: Tạo cho sản phẩm bền chắc , thẩm mĩ , tiết kiệm . Chi phí năng suất cao chỉ áp dụng cho các chi tiết sản phẩm chịu lực nhỏ,hình thành gọn Phương pháp hàn nóng :tạo cho sản phẩm có độ cứng vững , chịu lực cao được sử dụng bằng các máy hàn tích ,míc d,Quy trình phương pháp phốt pháp hoá: Sản phẩm sau khi hoàn thiện sau khi chưa sơn,do bề mặt vật liệu bị oxi hoá,sản phẩm được thực hiện theoquy trình phương pháp sau. Tẩy dầu Tẩy axít Phủ một lớp phương pháp kẽm Bảo quản bề mặt Sấy khô sản phẩm Để tăng chất lượng sản phẩm chịu được môi trường khí hậu khác nhau phải thực hiện bằng quy trình phương pháp hoá . e, Quy trình sơn: Sơn dũi cho bề mặt sản phẩm nhẵn , bóng, chịu va đập tuổi thọ cao thì các nhà máy đươc phun sơn bằng lớp sơn tĩnh điện trên dây chuyền khép kín đồng bộ của singapo. Buồng phun sơn Làm sạch Lắp ráp sản phẩm Hầm sấy nhiệt độ từ 180 - 230 g, Quy trình lắp ráp và đóng gói . Các sản phẩm sau khi sơn được đưa vào lắp ráp và đóng gói theo quy trình sau: Lắp ráp các chi tiết Vệ sinh làm sạch bụi Vệ sinh làm sạch bụi Đóng túi nilon D¸n tem m¸c Đóng thùng bao bì Tất cảc các quy trình sản xuất từng công đoạn của nhà máy đều được thực hiện theo dây chuyền sản suất và được cấp chứng nhận iso 9001-2000. PHẦN II 2.Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán nhà máy nội thất kim loại shinec. 2.1.Phương thức tổ chức bộ máy kế toán của nhà máy . Từ năm 2004 nhà máy nội thất kim loại được thành lập , mô hình kế toán được hoạt động theo dây chuyền sản xuất kinh doanh nhà máy các khoản thu chi tài chính được thông qua bản báo cáo tài chính kế toán của công ty. Toàn bộ các hợp đồng kinh tế ,hợp đồng mua bán máy móc thiết bị ,công cụ dụng cụ của nhà máy ,các hoá đơn chứng từ , hoá đơn bán lẻ được tập hợp theo dõi chuyển qua ban tài chính kế toán ,công ty kiểm soát và thanh toán cho khách hàng . 2.2.Đặc điểm hình thức kế toán và các phần hành kế toán của từng bộ phận. * Đặc điểm hình thức kế toán của Nhà máy nội thất kim loại Shinec - Chế độ kế toán áp dụng theo quyết định số 114/QĐ – BTC ngày 01/11/1995 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. - Chế độ báo cáo tài chính áp dụng theo quyết định số 167 /2000/QĐ – BTC ngày 29/10/2000 của Bộ trưởng Bộ Tài Chính, chuẩn mực kế toán Việt Nam do Bộ tài chính ban hàng và các thông tư sửa đổi, bổ sung hướng dẫn kèm theo. Hệ thống báo cáo tài chính nhà máy nội thất kim loại Shinec sử dụng gồm có: + Bảng cân đối kế toán. + Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh + Báo cáo lưu chuyển tiền tệ + Bản thuyết minh báo cáo tài chính Hàng tháng, cac kế toán sản xuất, thương mại tổng hợp và lập bảng cân đối phát sinh, kết quả kinh doanh của từng bộ phận. Hàng Quý, năm tài chính, kế toán trưởng tổng hợp, lập báo cáo tài chính toàn nhà máy thông tin về tình hình tài chính, kinh doanh, các luồng tiền của toàn nhà máy. - Niên độ kế toán: từ 01/1 đến 31/12 hàng năm. - Tài khoản sử dụng: Từ loại 1 đến 9 trong hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp, nhà máy không sử dụng tài khoản đặc biệt riêng. - Hình thức sổ sách kế toán sử dụng: Nhật ký chung - Các chính sách kế toán áp dụng. + Hàng tồn kho: được tính theo giá gốc gồm: Chi phí mua, chi phí chế biến và các chi phí trực tiếp khác phát sinh để có được hàng tồn kho ở thời điểm hiện tại. Với hàng mua ngoài tồn kho, giá gốc được tính gồm: giá mua, các loại thuế không hoàn lại, chi phí vận chuyển, bốc xếp, bảo quản trong quá trình mua hàng và các chi phí khác liên quan trực tiếp đến việc mua hàng tồn kho. Với hàng do nhà máy sản xuất tồn kho, giá gốc được tính gồm: chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung trong quá trình chế biến nguyên vật liệu thành sản phẩm. + Phươn pháp xác định giá trị hàng tồn kho cuối kỳ: Nhà máy áp dụng phương pháp bình quân gia quyền. + Phương pháp khấu hao TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình: Khấu hao được tính theo phương pháp đường thẳng. + Nhà máy thanh toán lương cho người lao động theo hình thức trả lương theo thời gian và trả lương theo sản phẩm. Lương được trả 2 lần /tháng, một lần tạm ứng vào ngày 20 -25 cuối tháng, một lần thành toán vào ngày 5-10 đầu tháng. - Nhà máy nội thất kim loại shinec áp dụng hình thức sổ nhật ký chung, mô hình tổ chức kế toán của nhà máy vừa tập trung vừa phân tán. - Công tác kế toán tổ chức và thực hiện từ khâu lập chứng từ ban đầu hạch toán sổ chi tiết cho đến hạch toán ghi sổ tổng hợp cho các nghiệp vụ kinh tế phát sinh. - Chứng từ được lập tại nhà máy theo từng phần hành cụ thể cho từng nghiệp vụ kinh tế phát sinh và được hạch toán theo quy định của chế độ kế toán nhà nước . - Nhà máy nội thất kim loại shinec áp dụng hình thức sổ nhật ký chung, mô hình tổ chức kế toán của nhà máy vừa tập trung vừa phân tán. - Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức nhật ký chung ở nhà máy như sau: - Quy trình ghi sổ: Hàng ngày căn cứ vào chứng từ gốc đã được kiểm tra hoặc phân bố , lấy số liệu trực tiếp ghi vào nhật ký chứng từ hoặc các bảng kê ,sổ chi tiết có liên quan Cuối tháng khoá sổ ,cộng số liệu trên các chứng từ với các sổ kế toán chi tiết tổng hợp có liên quan và lấy số liệu tổng cộng của các nhật ký chung ghi trực tiếp vào sổ cái . Đối chiếu các chứng từ có liên quan đến các sổ và thẻ kế toán chi tiết thi được ghi trực tiếp vào sổ, thẻ liên quan, cuối tháng cộng các sổ , thẻ chi tiết và căn cứ vào sổ chi tiết để lập bảng tổng hợp chi tiết , được dùng để lập báo cáo tài chính. Chứng từ gốc Sổ nhật ký chung Sổ chi tiết tài khoản 621,622,627 Sổ nhật ký đặc biệt Sổ cái Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính Bảng tổng hợp chi tiết Sơ đồ hình thức ghi sổ: SỔ NHẬT KÝ CHUNG Ghi chú: - Ghi hàng ngày - Ghi cuối tháng hoặc định kỳ - Quan hệ đối chiếu Nhà máy sử dụng phần mền kế toán phục vụ cho công tác kế toán tại nhà máy. Trong phần mềm kế toán này có đầy đủ sổ kế toán tổng hợp, chi tiết cần thiết để đáp ứng yêu cầu kế toán theo quy định về chế độ sổ sách kế toán hình thức hạch toán “Nhật ký chung”. Phần mềm kế toán này thực hiện đúng các quy định về mở sổ, khoá sổ, sửa chữa số liệu kế toán theo đúng quy định của luật kế toán và các văn bản hướng dẫn thi hành luật kế toán. Toàn bộ hệ thống chứng từ kế toán được cài đặt sẵn theo hành luật kế toán. Toàn bộ hệ thống chứng từ kế toán được cài đặt sẵn theo đúng trình tự kế toán hình thức hạch toán “ Nhật ký chung”, khi sử dụng phần mềm kế toán này, các kế toán trong nhà máy chỉ cần cập nhật số liệu, phần mềm kế toán sẽ nhận số liệu và thể hiện trên hệ thống chứng từ, sổ sách kế toán. Một sự thuận lợi hơn, phần mềm sẽ tránh được một phần sai sót thường gặp khi các kế toán làm bằng tay đôi khi phạm phải như: bỏ sót không ghi khoản tiêng, thiếu ngày tháng…v.v, phần mềm sẽ không cập nhật ghi sổ và sẽ có thông báo lỗi để kế toán kịp thời sửa chữa, bổ sung. Nhà máy sử dụng hai loại sổ: Sổ kế toán chi tiết và sổ kế toán tổng hợp. + Sổ kế toán chi tiết: Sổ, thẻ kế toán chi tiết. + Sổ kế toán tổng hợp: Sổ nhật ký chung, sổ cái, sổ tổng hợp Hàng ngày, khi phát sinh các nghiệp vụ kinh tế, căn cứ vào chứng từ gốc hợp pháp hợp lệ, kế toán phản ánh, cập nhật, ghi sổ các nghiệp vụ trên phần mềm kế toán. Phần mềm sẽ chạy trên hệ thống hình thức hạch toán “Nhật ký chung”. Số liệu được thể hiện trên các sổ chi tiết sẽ cung cấp thông tin phục vụ cho việc quản lý từng loại tài sản, doanh thu, nguồn vốn, chi phí và được cập nhật vào sổ nhật ký chung, sổ cái để phản ánh tổng hợp tình hình tài sản, nguồn vốn, kết quả hoạt động kinh doanh, sản xuất của nhà máy. Từ các sổ chi tiết phần mềm tự động tổng hợp vào bảng tổng hợp phản ánh số tiền dư đầu kỳ, phát sinh trong kỳ, dư cuối kỳ. Không ỷ lại hoàn toàn vào phần mềm, để đảm bảo được tính chính xác, kế toán còn mở sổ tay, ghi chép cụ thể để tránh tình trạng sự cố máy tính xẩy ra. Ngoài ra, theo yêu cầu công việc kế toán của nhà máy, phần mềm còn có một loạt hệ thống sổ khác được chạy trên hệ thống hính thức hạch toán “Nhật ký chung” như sổ theo dõi về chi phí, sổ theo dõi tài sản cố dình, sổ theo dõi tiền vay, sổ theo dõi tiền gửi ngân hàng… * Quy trình luân chuyền chứng từ: Các chứng từ gốc được kế toán xử lý, cập nhật số liệu vào phần mềm kế toán, kế toán trưởng kiểm tra, xét duyệt và trình lên giám đốc ký duyệt. Chứng từ được chuyển lại và lưu tại phòng kế toán, các nơi có liên quan. Cuối tháng kế toán lên bảng tổng hợp từng loại kẹp cùng chứng từ gốc và chuyển kế toán trưởng kiểm tra lần nữa, xác nhận vào bảng tổng hợp chứng từ, sau đó kế toán viên đóng chứng từ và lưu vào kho lưu trữ tài liệu của nhà máy. * Các phần hành kế toán của từng bộ phận: - Tổ chức bộ máy kế toán ở nhà máy, cụ thể theo sơ đồ sau: Kế toán trưởng Kế toán tổng hợp Kế toán thanh toán Kế toán lương và bảo hiểm xã hội Kế toán TSCĐ và công cụ lao động Thủ quỹ - Phòng kế toán của nhà máy gồm: 6 người + Đứng đầu là kế toán trưởng: Tất cả các chứng từ, các số liệu cập nhật vào phần mềm kế toán của các phần hành kế toán đều được kế toán trưởng kiểm tra trước khi xác nhận tính hợp pháp của chứng từ. Vì phần mềm tự động chạy trên hệ thống hạch toán “Nhật ký chung”, kế toán trưởng thường xuyên kiểm tra các sổ tổng hợp, sổ chi tiết để có thường xuyên những thông số về tình hình hoạt động kinh doanh thường xuyên trong nhà máy. Hàng tháng ngoài việc kế toán trưởng và các kế toán viên in tất cả các sổ, báo cáo theo quy định, hàng ngày kế toán trưởng thường xuyên vào sổ tay những thông số tổng hợp về tình hình hoạt động kinh doanh. Có nhiệm vụ tổ chức và kiểm tra công tác hạch toán ở đơn vị, chỉ đạo hạch toán các khâu, các bộ phận kế toán. Kế toán trưởng có nhiệm vụ quan trọng trong việc thiết kế phương án tự chủ tài chính đảm bảo khai thác và sử dụng có hiệu quả mọi nguồn vốn của Công ty, như : việc tính toán chính xác mức vốn cần thiết, tìm ra biện pháp tăng nhanh vòng quay vốn, tăng lợi nhuận cho nhà máy của Công ty. + Kế toán tổng hợp (phó phòng kế toán): Hàng ngày, kế toán tổng hợp căn cứ vào phiếu nhập xuất nguyên vật liệu, vật tư sản xuất để vào các số theo dõi chi tiết nguyên vật liệu, vật tư sản xuất cho từng bộ phận, từng loại sản phẩm. Sau khi kết thúc một đợt hàng, một loại sản phẩm sản xuất. + Kiểm kê, đánh giá các sản phẩm dở dang. Cuối tháng, kế toán sản xuất tập hợp các chi phí sản xuất: Chi phí nguyên vật liệu, chi phí nhân công, chi phí sản xuất chung và các chi phí khác có liên quan để lập bảng phân bổ chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, giá trị các sản phẩm dở dang. Thông qua hệ thống phần mềm, hàng ngày kế toán sản xuất chỉ cần cập nhật số liệu, chi phí cho từng loại sản phẩm, phần mềm tự động vào sổ nhật ký chung, các sổ chi tiết, sổ cái TK 152, TK 153, TK 154, TK 155. Ngày đầu tháng sau, kế toán lập báo cáo bộ phận hàng tháng này lên kế toán trưởng và Giám đốc điều hành. Tài khoản kế toán sử dụng: TK 111, TK 152, TK 153, TK 154, TK 155, TK 138, TK 334, TK 338, TK 621, TK 627, TK 632,… Cùng kế toán trưởng chỉ đạo hạch toán ở bộ phận kế toán, tập trung các phần hành kế toán riêng của từng kế toán chi tiết lên sổ tổng hợp, sau đó đối chiếu và tập hợp báo cáo tổng hợp, lên báo cáo quyết toán. Mở sổ theo dõi các quỹ nhà máy. + Kế toán tiền lương, bảo hiểm (1người): Căn cứ vào các hợp đồng lao động giữa nhà máy và người lao động, kế toán lập bản danh sách người lao động tham gia hoạt động BHXH, BHYT, KPCĐ theo mức lương chính tham gia đóng góp mà trong hợp đồng lao động đã thống nhất. Bản danh sách này là căn cứ để kế toán đăng ký và đóng, thanh toán BHXH, BHYT, KPCĐ với cơ quan BHXH quận Hồng Bàng, công đoàn quận Hồng Bàng. Căn cứ vào bản phân công công việc, bản đơn giá công đoạn sản xuất, phiếu xác nhận công việc hoàn thành, phiếu báo sản phẩm hỏng, bảng chấm công, bảng danh sách thưởng, giấy ghi chép, giấy nghỉ ốm, kế toán lập danh sách lương thanh toán cho người lao động để trả lương cho người la động. Đầu tháng, kế toán vào bảng hạch toán lương cho người lao động có mặt trong toán nhà máy, xác định số lương phải trả, phải nộp theo lương tháng. Cuối tháng, căn cứ vào danh sách thanh toán lương cho người lao động kế toán hạch toán tiền lương trả cho người lao động, phần mềm này kế toán làm trên phần mềm kế toán, phần mềm sẽ tự động vào sổ theo dõi chi tiết lương phải trả, phải nộp cho từng người lao động, từng bộ phận, và vào các sổ chi tiết có tài khoản liên quan, sổ nhật ký chung, sổ cái TK 334, Tk 338. Ngày đầu tháng sau, kế toán lập báo cáo bộ phận tháng này lên kế toán trưởng và Giám đốc điều hành. Tài khoản kế toán sử dụng: Tk 111, TK 334, TK 338, TK…. Quản lý, theo dõi lao động về mặt số lượng. Lập bảng thanh toán tiền lương và bảo hiểm xã hội căn cứ vào khung bậc lương và kết quả lương cho từng người. + Kế toán TSCĐ và công cụ lao động (1 người): theo dõi tình hình tăng, giảm, tồn tài sản cố định, công cụ lao động,lập bảng phân bổ công cụ lao động và trích khấu hao TSCĐ theo quy định của Nhà nước . + Kế toán thanh toán (1 người): Hàng tháng căn cú vào các chứng từ, hoá đơn mua, bán hàng, phiếu nhập kho, phiếu xuất kho, Hợp đồng mua, bán hàng, kế toán thanh toán vào sổ theo dõi chi tiết từng nhà cung cấp, từng khách hàng, giá vón, giá bán của hàng hoá. Kế toán thanh toán cập nhật các số liệu liên quan vào phần mềm kế toán, phần mềm sẽ tự động vào nhật ký chung, nhật ký mua hàng, nhật ký bán hàng, các sổ chi tiết và sổ cái TK 131, Tk 331, TK 511, TK 133, TK 333. Cuối tháng, kế toán thanh toán tổng hợp các loại chi phí thương mại, doanh thu bán hàng, kết chuyển giá vốn bán hàng và xác định kết quả kinh doanh. Ngày đầu tháng sau, kế toán lập báo cáo bộ phận tháng này lên kế toán trưởng và Giám đốc điều hành. Kế toán thanh toán sử dụng tài khoản: TK 111, TK 131, Tk 155, TK 156, TK 331, TK 511, TK 532, TK 632, TK 911. Theo dõi chi tiết từng khoản nợ phải thu, phải trả cho từng đối tượng. Thường xuyên đối chiếu, đôn đốc viêc thanh toán được kịp thời. + Thủ quỹ (1 người): Thực hiện tất cả các nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh liên quan đến việc thu chi tiền mặt, và việc bảo quản tiền mặt tại quỹ căn cứ vào các bản chứng từ hợp lệ, hợp pháp. Thu chi tiền mặt, báo cáo hàng ngày cho kế toán theo dõi. Hằng ngày, thủ quỹ phải kiểm kê số tồn quỹ tiền mặt thực tế và tiến hành đối chiếu với số liệu của sổ quỹ tiền mặt và sổ kế toán tiền mặt. Nếu có chênh lệch, kế toán và thủ quỹ phải kiểm tra lại để xác định nguyên nhân và kiến nghị biện pháp xử lý chênh lệch. PHẦN III KẾT LUẬN Nhà máy nội thất kim loại shinec cùng với sự trưởng thành và phát triển của ngành sản xuất , nội thất kim loại cũng như các ngành kinh tế khác .Nhà máy nội thất kim loại shinec đã không ngừng lớn mạnh với nhiều thành tích trong công tác quản lý sản xuất và quản lý tài chính . Những năm gần đây nguồn vốn từ nước ngoài đầu tư vào việt nam tương đối lớn ,nhiều đơn vị kinh tế đã ra đời,phát triển và cạnh tranh mạnh mẽ .Đơn vị ngày càng có nhiều kinh nghiệm để hoàn thiện công tác quản lý của mình luôn tìm tòi khám phá những cái mới để phục vụ tốt cho công việc . Về bộ máy kế toán của Công ty được tổ chức phù hợp với yêu cầu công việc và chuyên môn của từng người, phần lớn cán bộ có trình độ chuyên môn đại học và tương đương đại học, có tinh thần hỗ trợ lẫn nhau, trong công việc thì sổ sách đầy đủ, rõ ràng, phản ánh đúng thực trạng tình hình kinh tế của đơn vị, thực hiện đầy đủ các quy định của cơ quan Nhà nước về quản lý tài chính và số liệu Thống kê - kế toán. Đối với sản xuất , chế biến các sản phẩm vế đồ gỗ, đây là một lĩnh vực không phải là mới do đó Công ty cần đẩy mạnh nghiên cứu thị trường, xây dựng các chính sách về sản phẩm như phân phối, quảng cáo, phù hợp với năng lực tài chính của nhà máy. Do vậy nhà máy cần đưa ra các biện pháp có hiệu quả nhằm khắc phục mọi khó khăn, tăng năng suất lao động, tiết kiệm chi phí sao cho hợp lý nhất để có thể cạnh tranh được với các đơn vị, hòa nhập với nền kinh tế thị trường và ngày càng ổn định và phát triển. Lời mở đầu Xu h­íng ®Æc tr­ng trªn thÕ giíi hiÖn nay lµ toµn cÇu ho¸. Mét quèc gia muèn ph¸t triÓn th× kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c lµ ph¶i hoµ nhËp, trªn c¬ së tËn dông tèi ®a thÕ m¹nh cña m×nh. ViÖt Nam ta kh«ng ph¶i lµ mét n­íc ngo¹i lÖ. KÓ tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ më, thiÕt lËp quan hÖ ngo¹i giao víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®· ph¸t triÓn rÊt ®a d¹ng vµ m¹nh mÏ, b­íc ®Çu tham gia vµo th­¬ng tr­êng quèc tÕ. Ho¹t ®éng nµy nhanh chãng trë thµnh mét trong nh÷ng ho¹t ®éng cã ý nghÜa chiÕn l­îc trong sù nghiÖp x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. §Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña x· héi ngµy mét t¨ng còng nh­ ®Ó ®¸p øng sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp m×nh, mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®­îc c¸c nhµ qu¶n lý ®Æt biÖt quan t©m hiÖn nay lµ c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung còng nh­ kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh nãi riªng. Trong ®ã, h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh ®­îc coi lµ mét kh©u trung t©m cña c«ng t¸c kÕ to¸n më ra h­íng ®i hÕt søc ®óng ®¾n cho c¸c doanh nghiÖp. Thùc chÊt chi phÝ s¶n xuÊt lµ ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, do vËy tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt lµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®ång thêi ®¶m b¶o ®Çu ra cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt sao cho nã ®­îc x· héi chÊp nhËn vµ lµm t¨ng lîi nhuËn cho doanh nghiÖp m×nh. H¬n n÷a, môc ®Ých cuèi cïng cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ t¹o ra s¶n phÈm vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh chÊt l­îng toµn bé c¸c mÆt ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ vÊn ®Ò ®ã møc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®ßi hái ph¶i tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt bá ra theo ®óng chÕ ®é cña Nhµ n­íc. Víi tÊt c¶ ý nghÜa nh­ vËy, cïng víi thêi gian thùc tËp ë chi nh¸nh:Nhµ m¸y néi thÊt kim lo¹i shinec cña C«ng ty cæ phÇn c«ng nghiÖp tµu thuû shinec em thÊy vÊn ®Ò chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò næi bËt, cÇn ph¶i ®­îc c¸c nhµ qu¶n lý vµ h¹ch to¸n quan t©m. Víi vèn kiÕn thøc ®· ®­îc häc trong nhµ tr­êng, và hướng dẫn tận tình của giảng viên PTS -TS:Nguyễn Minh Phương phụ trách nhóm thực tập và các cô các bác trong ban lãnh đạo , phòng kế toán của nhà máy nội thất kim loại thuộc công ty cổ phần tàu thủy shinec, em ®i s©u vµo nghiªn cøu chuyªn ®Ò : "H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i chi nh¸nh : Nhµ m¸y néi thÊt kim lo¹i shinec cña C«ng ty cæ phÇn c«ng nghiÖp tµu thuû shinec ®Ó hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp nµy.Trong bản b tổng hợp ,em xin trình bày những ý kiến ,kiến thức về đặc điểm quá trình sản suất ,ảnh hưởng , THỰC TRẠNG HẠCH TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CHI NHÁNH NỘI THẤT KIM LOẠI SHINEC THUỘC CÔNG TY CỔ PHẦN CÔNG NGHIỆP TÀU THUỶ SHINEC . Em xin trân träng cảm ơn. PHẦN I: I. Đặc điểm quá trình sản xuất và ảnh hưởng của nó đối với công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của nhà máy. - Là một đơn vị sản xuất kinh doanh nhà máy rất coi trọng công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm .Để tiến hành quá trình sản xuất nhà máy phải bỏ ra các chi phí về lao động sống và lao động vật hóa trong một thời kỳ nhất định để thực hiện quá trình sản xuất , tiêu thụ sản phẩm. Mà quá trình sản xuất là một quá trình thống nhất bao gồm :Mặt hao phí sản xuất và mặt kết quả sản xuất . - Công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của nhà máy có mối quan hệ mật thiết với nhau .Gía thành sản phẩm là một phạm trù của sản xuất hàng hóa ,phản ánh lượng giá trị của những hao phí lao động sống và lao động vật hóa đã thực sự chi ra cho sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.Trong giá thành sản phẩm chỉ bao gồm những chi phí tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào quá trình sản xuất , tiêu thụ phải được bồi hoàn để tái sản xuất ở nhà máy .Những chi phí đưa vào giá thành sản phẩm phải phản ánh được giá trị thực của các tư liệu sản xuất tiêu dùng cho sản xuát , tiêu thụ và các khoản chi tiêu khác có liên quan tới việc bù đắp giản đơn hao phí lao động sống . II. Phân loại chi phí sản xuất, đối tượng hạch toán chi phí sản xuất. 2.1. Phân loại chi phí sản xuất. Trong nhà máy có rất nhiều loại chi phí khác nhau, tuỳ theo yêu cầu quản lý, đối tượng cung cấp thông tin, giác độ xem xét chi phí... mà chi phí sản xuất được phân loại theo các tiêu thức sau: * Phân loại chi phí sản xuất kinh doanh theo nội dung và tính chất kinh tế của chi phí: Theo tiêu thức phân loại này, toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh của nhà máy được chia thành các yếu tố sau: - Chi phí nguyên vật liệu: bao gồm toàn bộ chi phí về các loại đối tượng lao động là nguyên vật liệu chính, vật liệu phụ, nhiên liệu, vật liệu ... - Chi phí nhân công: là toàn bộ tiền công và các khoản khác phải trả cho người lao động trong nhà máy. - Chi phí khấu hao tài sản cố định: là toàn bộ số phải trích khấu hao trong kỳ đối với tất cả các loại tài sản cố định trong nhà máy. - Chi phí dịch vụ mua ngoài: là số tiền trả cho các dịch vụ mua ngoài để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh trong nhà máy. - Chi phí khác bằng tiền: là toàn bộ số chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động sản xuất ngoài bốn yếu tố chi phí trên. * Phân loại theo khoản mục chi phí sản xuất kinh doanh : Theo cách phân loại này toàn bộ chi phí sản xuất kinh doanh của nhà máy được chia thành: - Chi phí nguyên ,vật liệu trực tiếp : Phản ánh toàn bộ chi phí về nguyên vật liệu chính , phụ , nhiên liệu ...tham gia trực tiếp vào việc sản xuất ,chế tạo sản phẩm. - Chi phí nhân công trực ti._.ếp : Gồm tiền lương ,phụ cấp lương và các khoản trích cho các quỹ bảo hiểm xã hội , bảo hiểm y tế , kinh phí công đoàn theo tỷ lệ với tiền lương phát sinh . - Chi phí sản xuất chung: Là những chi phí phát sinh trong phạm vi phân xưởng sản xuất (trừ chi phí vật liệu và nhân công trực tiếp ). - Chi phí bán hàng : Bao gồm toàn bộ những chi phí phát sinh liên quan đến tiêu thụ sản phẩm ,hàng hóa . - Chi phí quản lý doanh nghiệp : Bao gồm những chi phí phát sinh liên quan đến quản trị kinh doanh và quản lý hành chính trong doanh nghiệp. 2.2. Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ lµ viÖc x¸c ®Þnh giíi h¹n ®Ó tËp hîp c¸c chi phÝ mµ thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh n¬i chi phÝ ph¸t sinh vµ n¬i chÞu chi phÝ. §©y lµ c«ng viÖc ®Çu tiªn vµ quan träng ®èi víi c¶ thùc tiÔn vµ lý luËn. Nh­ vËy, ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt cÇn ph¶i dùa trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm sau: §Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt: gi¶n ®¬n hay phøc t¹p Lo¹i h×nh s¶n xuÊt: ®¬n chiÕc hay hµng lo¹t §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt: chuyªn m«n ho¸ theo s¶n phÈm, d©y chuyÒn c«ng nghÖ hay ®¬n ®Æt hµng Yªu cÇu qu¶n lý chi phÝ vµ tr×nh ®é tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ. §Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ vµ môc ®Ých, c«ng dông cña chi phÝ. Dùa vµo nh÷ng c¨n cø nãi trªn, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp cã thÓ lµ: Tõng ph©n x­ëng, tæ ®éi s¶n xuÊt hoÆc toµn doanh nghiÖp Tõng giai ®o¹n hoÆc toµn quy tr×nh c«ng nghÖ Tõng ®¬n ®Æt hµng, h¹ng môc c«ng tr×nh Tõng nhãm s¶n phÈm Tõng bé phËn, chi tiÕt s¶n phÈm 2.3 §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm Thùc chÊt viÖc x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ viÖc x¸c ®Þnh s¶n phÈm, c«ng viÖc, lao vô nhÊt ®Þnh ®ßi hái tÝnh gi¸ thµnh cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, yªu cÇu cña ®¬n vÞ ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp. VÒ mÆt tæ chøc s¶n xuÊt, nÕu tæ chøc s¶n xuÊt ®¬n chiÕc vµ s¶n xuÊt hµng lo¹t nhá th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cña tõng ®¬n vÞ. §èi víi s¶n xuÊt hµng lo¹t cã khèi l­îng lín th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã thÓ lµ s¶n phÈm cuèi cïng hay b¸n thµnh phÈm. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cßn tuú thuéc vµo quy tr×nh c«ng nghÖ. NÕu s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm cuèi cïng. NÕu lµ s¶n xuÊt phøc t¹p th× ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ s¶n phÈm ë giai ®o¹n cuèi hay b¸n thµnh phÈm. 2.4 Mèi quan hÖ gi÷a ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm B¶n chÊt chung cña ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh ®Òu lµ ph¹m vi hay giíi h¹n ®Ó tËp hîp chi phÝ vµ cïng phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, ph©n tÝch, kiÓm tra chi phÝ vµ gi¸ thµnh H¹ch to¸n chi phÝ lµ giai ®o¹n tr­íc cña tÝnh gi¸ thµnh. Sè liÖu vÒ chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ chuyÓn dÞch cña c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh. Tuy nhiªn kh«ng thÓ nãi môc ®Ých h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ chØ ®Ó tÝnh gi¸ thµnh. Nh­ ta ®· biÕt, mét ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã thÓ bao gåm nhiÒu ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh vµ ng­îc l¹i, ®«i khi ®èi t­îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ ®ång nhÊt víi nhau. V× vËy, víi tr×nh ®é cao, kÕ to¸n cã thÓ chi tiÕt ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt ë c¸c gãc ®é kh¸c nhau, ng­îc l¹i, nÕu tr×nh ®é thÊp th× ®èi t­îng ®ã cã thÓ bÞ h¹n chÕ vµ thu hÑp l¹i. Nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau: -§èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n tæ chøc ghi sæ chi tiÕt, sæ tæng hîp, ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt hîp lý cho doanh nghiÖp, t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ, thùc hiÖn tèt h¹ch to¸n kinh doanh. - §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n gi¸ thµnh tæ chøc c¸c b¶ng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, lùa chän ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp, phôc vô cho kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. III.H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt 3.1 Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt Néi dung chÝnh cña c¸c ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ kÕ to¸n më sæ (thÎ) chi tiÕt h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ®èi t­îng ®· x¸c ®Þnh, ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn ®èi t­îng, hµng th¸ng tæng hîp chi phÝ theo tõng ®èi t­îng. Mçi ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ thÝch øng víi mét lo¹i ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ nªn tªn gäi cña c¸c ph­¬ng ph¸p nµy biÓu hiÖn ®èi t­îng mµ nã cÇn tËp hîp vµ ph©n lo¹i chi phÝ. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm hay theo chi tiÕt, bé phËn s¶n phÈm: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp vµ ph©n lo¹i theo tõng s¶n phÈm, nhãm s¶n phÈm hay chi tiÕt s¶n phÈm mµ kh«ng phô thuéc vµo quy tr×nh s¶n xuÊt. ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy, doanh nghiÖp cã thÓ qu¶n lý ®­îc tõng mÆt hµng, chi tiÕt cÊu thµnh s¶n phÈm. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph©n x­ëng (®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ): Theo ph­¬ng ph¸p nµy, chi phÝ ®­îc tËp hîp, ph©n lo¹i theo tõng ph©n x­ëng. Trong mçi ph©n x­ëng, chi phÝ cã thÓ tËp hîp theo tõng lo¹i chi tiÕt, s¶n phÈm. ¸p dông ph­¬ng ph¸p nµy, c¸c nhµ qu¶n lý cã thÓ biÕt ®­îc nç lùc, phÊn ®Êu cña tõng ph©n x­ëng s¶n xuÊt, ë ®©u sö dông hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån lùc. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo giai ®o¹n c«ng nghÖ: §­îc ¸p dông réng r·i cho c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh c«ng nghÖ phøc t¹p kiÓu liªn tôc, s¶n phÈm tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n chÕ biÕn, ®­îc s¶n xuÊt hµng lo¹t víi khèi l­îng lín, nguyªn vËt liÖu ®­îc chÕ biÕn liªn tôc tõ giai ®o¹n ®Çu ®Õn cuèi theo tr×nh tù nhÊt ®Þnh. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n theo ®¬n ®Æt hµng: Theo ph­¬ng ph¸p nµy, chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc tËp hîp cho tõng ®¬n hµng riªng biÖt. Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt theo tõng ®¬n hµng. 3.2 Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt Chi phÝ s¶n xuÊt ®­îc h¹ch to¸n theo c¸c b­íc sau: B­íc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ c¬ b¶n cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t­îng sö dông. Tr­êng hîp chi phÝ kh«ng tËp hîp trùc tiÕp ®­îc th× kÕ to¸n tËp hîp chung sau ®ã ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng liªn quan. B­íc 2: Ph©n bæ c¸c chi phÝ chung vµ chi phÝ cña c¸c bé phËn s¶n xuÊt phô cho c¸c ®èi t­îng liªn quan theo tiªu thøc ph©n bæ thÝch hîp. B­íc 3: TÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú. Tuú theo ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho ¸p dông trong doanh nghiÖp mµ néi dung, c¸ch thøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt cã nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau. IV.Nội dung hạch toán một số khoản mục chi phí chủ yếu. 4.1 H¹ch to¸n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp bao gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu… ®­îc xuÊt dïng trùc tiÕp cho viÖc chÕ t¹o s¶n phÈm. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp th­êng chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp th­êng ®­îc x©y dùng thµnh c¸c ®Þnh møc chi phÝ vµ tiÕn hµnh qu¶n lý chi phÝ theo c¸c ®Þnh møc ®ã. §Ó x¸c ®Þnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu thùc tÕ xuÊt dïng trong kú, cuèi kú doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh x¸c ®Þnh gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu cßn l¹i cuèi kú ch­a sö dông vµ gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi trong kú TrÞ gi¸ NVL xuÊt dïng trong kú TrÞ gi¸ NVL kú tr­íc dïng kh«ng hÕt kh«ng nhËp l¹i kho TrÞ gi¸ NVL cßn cuèi kú ch­a sö dông hÕt Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi Chi phÝ NVLTT trong kú = + - - Tµi kho¶n h¹ch to¸n §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 621 “Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp”. Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ (ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt…) Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng trùc tiÕp cho chÕ t¹o s¶n phÈm hay c¸c lao vô, dÞch vô. Bªn Cã : Gi¸ trÞ vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho hoÆc kÕt chuyÓn cho kú sau KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d­ - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là bao gồm: + Giá trị các loại nguyên, vật liệu chính ,vật liệu phụ , nhiên liệu các loại xuất sử dụng trực tiếp cho sản phẩm . + Giá trị nửa thành phẩm mua ngoài để lắp ráp , gia công thành phẩm . - Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng bảng phân bổ vật liệu công cụ dụng cụ và các chứng từ khác có liên quan. - Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng tài khoản 621,152,133,331,111,112,154, dùng để tập hợp và phân bổ . Dùng sổ chi tiết TK621, sổ chi phí sản xuất kinh doanhTK 621, tập hợp vào sổ cái TK621. - Nhà máy áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên: Tr×nh tù h¹ch to¸n Tr×nh tù h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®­îc ph¶n ¸nh nh­ sau: + Khi xuất kho các lọai nguyên liệu vật liệu cho sản xuất sản phẩm , ghi: Nợ TK 621 (chi tiết theo từng đối tượng ) Có TK 152 + Cuối kỳ kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp để tính giá thành , ghi: Nợ TK 154 (chi tiết theo từng đối tượng ) Có TK 621 + Nếu có vật liệu dùng không hết trả lại kho , ghi theo giá thực tế xuất kho : Nợ TK 152 (chi tiết theo từng đối tượng ) Có TK 621 4.2. Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp . - Chi phí nhân công trực tiếp là những chi phí gồm: + Chi ra cho người lao động trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất sản phẩm thuộc danh sách quản lý của nhà máyvà người lao đọng thuê ngoài theo từng loại công việc như: tiền lương , phụ cấp ,các khoản khác trích theo lương . - Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp sử dụng bảng phân bổ tiền lương , bảo hiểm xã hội và các chứng từ gốc khác có liên quan. Tµi kho¶n h¹ch to¸n §Ó theo dâi chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 622 “Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp”. Tµi kho¶n nµy ®­îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ nh­ TK 621. Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm. Bªn Cã: KÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo tµi kho¶n tÝnh gi¸ thµnh. TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d­. - Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp sử dụng TK 622,334,338,3381,3382,3383,335,154 .Dùng sổ chi tiết TK622, sổ chi phí sản xuất kinh doanhTK 622, tập hợp vào sổ cái TK622. Nhà máy áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên: Tr×nh tù h¹ch to¸n Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp s¶n xuÊt ®­îc ph¶n ¸nh nh­ sau: + Khi tính tiền lương, các khoản phụ cấp lương phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất , ghi: Nợ TK 622 Có TK 334 + Khi trích bảo hiểm xã hội , bảo hiểm y tế , kinh phí công đoàn theo tỷ lệ quy định theo số tiền lương trên, tính vào chi phí sản xuất kinh doanh, ghi: Nợ TK 622 Có TK 338 + Khi tính trước tiền lương nghỉ phép của công nhân sản xuất , ghi: Nợ TK 622 Có TK 335 + Cuối kỳ kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp để tính giá thành ,ghi: Nợ TK 154 Có TK 622 4.3. Hạch toán chi phí sản xuất chung . Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ qu¶n lý phôc vô s¶n xuÊt vµ nh÷ng chi phÝ kh¸c ph¸t sinh ë ph©n x­ëng s¶n xuÊt. Ngoµi c¸c chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, c¸c chi phÝ ph¸t sinh ë c¸c ph©n x­ëng ®­îc h¹ch to¸n vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung. Mét doanh nghiÖp cã nhiÒu ph©n x­ëng s¶n xuÊt th× ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho tõng ph©n x­ëng.: Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc chia thµnh chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi. Chi phÝ s¶n xuÊt chung biÕn ®æi ®­îc ph©n bæ hÕt vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh. Víi chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh, tr­êng hîp møc s¶n phÈm thùc tÕ s¶n xuÊt ra thÊp h¬n c«ng suÊt b×nh th­êng th× kÕ to¸n ph¶i tÝnh vµ x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ph©n bæ vµo chi phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh th­êng. Kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh kh«ng ph©n bæ (kh«ng tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm sè chªnh lÖch gi÷a tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh thùc tÕ ph¸t sinh lín h¬n chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm) ®­îc ghi nhËn vµo gi¸ vèn hµng b¸n trong kú. Cuèi kú kÕ to¸n, chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· tËp hîp ®­îc kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh ë ph©n x­ëng nµo th× kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng viÖc ë ph©n x­ëng ®ã. Tr­êng hîp ph©n x­ëng cã nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, nhiÒu c«ng viÖc th× ph¶i tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo ph­¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp nh­ sau: Tæng CPSXC cÇn ph©n bæ Tiªu chuÈn ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ Møc CPSXC ph©n bæ cho tõng ®èi t­îng = x x Tµi kho¶n h¹ch to¸n §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 627 “Chi phÝ s¶n xuÊt chung”, më chi tiÕt theo tõng ph©n x­ëng, bé phËn s¶n xuÊt. Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú Bªn Cã: C¸c kho¶n gi¶m trõ chi phÝ s¶n xuÊt chung Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t­îng chi phÝ vµ kÕt chuyÓn vµo TK liªn quan TK 627 kh«ng cã sè d­ cuèi kú vµ ®­îc chi tiÕt thµnh 6 tµi kho¶n cÊp 2: TK 6271: Chi phÝ nh©n viªn ph©n x­ëng TK 6272: Chi phÝ nguyªn vËt liÖu ph©n x­ëng TK 6273: Chi phÝ c«ng cô, dông cô ph©n x­ëng TK 6274: Chi phÝ khÊu hao TSC§ TK 6277: Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi TK 6278: Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c - Hạch toán chi phí sản xuất chung sử dụng các chứng từ gồm: Các bảng phân bổ ,các tờ kê chi tiết, bảng tính chi phí phải trả trích trước và các chứng từ khác có liên quan. Kế toán tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung sử dụng các TK627,111,112,152,153,214,334,338,138,154. Dùng sổ chi tiết TK627, sổ chi phí sản xuất kinh doanh TK627, tập hợp vào sổ cái TK627 - Nhà máy áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên: Tr×nh tù h¹ch to¸n Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung ®­îc kh¸i qu¸t nh­ sau: + Các chi phí sản xuất chung khi thực tế phát sinh ,ghi: Nợ TK 627 Có TK 111,112,152,153,214,334,338... + Nếu phát sinh các khoản giảm chi phí sản xuất chung ,ghi: Nợ TK 111,112,138,... Có TK 627 + Cuối kì kế toán ,căn cứ vào bảng phân bổ chi phí sản xuất chung ,kế toán kết chuyển để tính giá thành ,ghi: Nợ TK 154 Có TK 627 4.4 H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr­íc Chi phÝ tr¶ tr­íc (cßn gäi lµ chi phÝ chê ph©n bæ) lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh nh­ng ch­a tÝnh hÕt vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña kú nµy mµ ®­îc tÝnh cho c¸c kú sau. §©y lµ kho¶n chi phÝ ph¸t sinh mét lÇn qu¸ lín hoÆc do b¶n th©n chi phÝ ph¸t sinh cã t¸c dông tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña nhiÒu kú kÕ to¸n. Tµi kho¶n h¹ch to¸n §Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc, kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 142 “Chi phÝ tr¶ tr­íc ng¾n h¹n” vµ tµi kho¶n 242 “ Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n” Tµi kho¶n 142 dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nh­ng cã liªn quan ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña nhiÒu kú kÕ to¸n nh­ng chØ d­íi mét n¨m tµi chÝnh. Bªn Nî: TËp hîp c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc ph¸t sinh trong n¨m tµi chÝnh hiÖn t¹i Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc ng¾n h¹n ®· ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh D­ Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc ng¾n h¹n ®· ph¸t sinh nh­ng ch­a ph©n bæ vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh TK 142 chi tiÕt thµnh hai tµi kho¶n : TK 1421: Chi phÝ tr¶ tr­íc TK 1422: Chi phÝ chê kÕt chuyÓn Tµi kho¶n 242 dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nh­ng cã liªn quan ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña nhiÒu niªn ®é kÕ to¸n. Bªn Nî: Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n ph¸t sinh trong kú Bªn Cã: Chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n ph©n bæ vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú D­ Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr­íc dµi h¹n ch­a tÝnh vµo chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña n¨m tµi chÝnh Tr×nh tù h¹ch to¸n -Khi ph¸t sinh chi phÝ tr¶ tr­íc ,c¨n cø vµo chøng tõ liªn quan ,ghi: Nợ TK 142,242 Có TK 111,112,152,153,.... -Khi tÝnh vµ ph©n bæ chi phÝ tr¶ tr­íc vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh,ghi: Nợ TK 627,641,642,241.... Có TK 142,242 -Khi kết chuyển phần chi phí bán hàng ,chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho kỳ sau,ghi: Nợ TK 142(1422) Có TK 641,642. -Sang kỳ sau khi kết chuyển chi phí bán hàng ,chi phí quản lý doanh nghiệp để xác định kết quả , ghi: Nợ TK 911 Có TK 142(1422) -khi phát sinh các khoản chi phí thành lập doanh nghiệp ,chi phí đào tạo nhân viên ,chi phí quảng cáo phát sinh trong giai đoạn trước hoạt động của doanh nghiệp mới thanh lập ,chi phí cho giai đoạn nghiên cứu ,chi phí chuyển dịch địa điểm ,nếu chi phí phát sinh lớn phải phân bổ dần vào chi phí SXKD của nhiều năm tài chính thì khi phát sinh chi phí được tập hợp vào tài khoản 242 "Chi phí trả trước dài hạn"ghi: Nợ TK 242 -Chi phí trả trước dài hạn Nợ TK 133 -Thuế GTGT được khấu trừ (nếu có) Có TK 111,112,152,331,334,338,... Định kỳ tiến hành phân bổ chi phí trả trước dài hạn vào chi phí SXKD,ghi: Nợ TK 641,642 Có TK 242-chi phí trả trước dài hạn . -Khi trả trước tiền thuê TSCĐ,thuê cơ sở hạ tầng theo phương thức thuê hoạt động và phục vụ hoạt động và hoạt động kinh doanh cho nhiều năm,ghi: Nợ TK 242 -Chi phí trả trước dài hạn Nợ TK 133 -Thuế GTGT được khấu trừ (nếu có) Có TK 111,112,... -Định kỳ tiến hành phân bổ theo tiêu thức phân bổ hợp lý cho chi phí thuê TSCĐ thuê cơ sở hạ tầng vào chi phí SXKD,ghi: Nợ TK 635,642 Có TK 242-chi phí trả trước dài hạn . 4.5H¹ch to¸n chi phÝ ph¶i tr¶ Chi phÝ ph¶i tr¶ (cßn gäi lµ chi phÝ trÝch tr­íc) lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ch­a ph¸t sinh nh­ng ®­îc tÝnh tr­íc vµo chi phÝ s¶n xuÊt – kinh doanh cña kú h¹ch to¸n. §©y lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ n»m trong kÕ ho¹ch dù to¸n chi phÝ cña doanh nghiÖp. ViÖc tÝnh tr­íc c¸c chi phÝ nµy vµo chi phÝ SXKD sÏ tr¸nh ®­îc t¨ng ®ét biÕn cña chi phÝ s¶n xuÊt –kinh doanh cña k× ph¸t sinh chi phÝ , ®ång thêi ph¶n ¸nh ®óng vµ ®Çy ®ñ c¸c chi phÝ thùc tÕ ®· chi ra. C¸c chi phÝ ph¶i tr¶ trong doanh nghiÖp th­êng gåm: TiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng s¶n xuÊt(víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo tÝnh thêi vô). Chi phÝ söa ch÷a TSC§ theo kÕ ho¹ch ThiÖt h¹i vÒ ngõng s¶n xuÊt theo kÕ ho¹ch. Chi phÝ b¶o hµnh s¶n phÈm theo kÕ ho¹ch L·i tiÒn vay ch­a ®Õn h¹n tr¶ V.v… Tµi kho¶n h¹ch to¸n C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®­îc h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n 335 “ Chi phÝ ph¶i tr¶” Néi dung cña TK nµy nh­ sau: Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ ph¶i tr¶ thùc tÕ ph¸t sinh Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®· tÝnh tr­íc vµo chi phÝ trong kú theo kÕ ho¹ch D­ Cã: C¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ ®· tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh nh­ng thùc tÕ ch­a ph¸t sinh. Tr×nh tù h¹ch to¸n -Khi trích trước theo kế hoạch chi phí phải trả vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ ,ghi: Nợ TK 627,622,641,642 Có TK 335 -Khi chi phí phái trả thực tế phát sinh,căn cứ váo chứng từ liên quan,ghi: Nợ TK 335 Có TK 241,334,331,111,112,152,153. -Nếu chi phí phải trả đã trích trước lớn hơn số thực tế phát sinh thì số chênh lệch được tính vào thu nhập bất thường ,ghi: Nợ TK 335 Có TK 711 -Nếu chi phí phải trả đã trích trước nhỏ hơn số thực tế phát sinh thì số chênh lệch được tính vào chi phí ,ghi: Nợ TK 627,641,642... Có TK 335 V. Đánh giá sản phẩm dở dang và hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất. 5.1. Đánh giá sản phẩm dở dang tại nhà máy : S¶n phÈm dë dang lµ khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc cßn ®ang trong qu¸ tr×nh chÕ biÕn, ®ang n»m trªn d©y chuyÒn c«ng nghÖ hoÆc ®· hoµn thµnh mét sè c«ng ®o¹n nh­ng cßn ph¶i tiÕp tôc qua chÕ biÕn míi thµnh s¶n phÈm hoÆc ®· hoµn thµnh nh­ng ch­a lµm thñ tôc nhËp kho, vÉn cßn n»m t¹i vÞ trÝ s¶n xuÊt. §Ó tÝnh ®­îc chÝnh x¸c gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong kú th× doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh kiÓm kª vµ x¸c ®Þnh ®­îc gi¸ trÞ cña nh÷ng s¶n phÈm dë dang nµy. Còng phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm, quy tr×nh c«ng nghÖ mµ viÖc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang dÔ dµng hay kh«ng. Th­êng th× viÖc tÝnh to¸n ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang lµ phøc t¹p vµ khã ®¹t ®­îc sù chÝnh x¸c tuyÖt ®èi. Bëi vËy, tuú theo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ vµ tÝnh chÊt cña s¶n phÈm mµ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ kh¸c nhau: §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo s¶n l­îng ­íc tÝnh t­¬ng ®­¬ng: Dùa vµo møc ®é vµ sè l­îng s¶n phÈm dë dang ®Ó quy ®æi s¶n phÈm dë dang vÒ thµnh phÈm. Quy chuÈn quy ®æi th­êng dùa vµo giê c«ng hoÆc tiÒn l­¬ng ®Þnh møc. §Ó ®¶m b¶o chÝnh x¸c, ph­¬ng ph¸p nµy chØ nªn ¸p dông ®Ó tÝnh chi phÝ chÕ biÕn, cßn chi phÝ NVL chÝnh ph¶i tÝnh theo sè thùc tÕ ®· dïng: Gi¸ trÞ NVL chÝnh n»m trong SPDD Toµn bé gi¸ trÞ NVL chÝnh xuÊt dïng Sè l­¬ng SP hoµn thµnh Sè l­îng SPDD kh«ng quy ®æi Sè l­îng SPDD kh«ng quy ®æi = x + Chi phÝ chÕ biÕn n»m trong SPDD Tæng chi phÝ chÕ biÕn cho tõng lo¹i Sè l­¬ng SP hoµn thµnh Sè l­îng SPDD quy ®æi Sè l­îng SPDD quy ®æi = x + Sau ®ã kÕ to¸n céng chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho s¶n phÈm dë dang chÝnh lµ gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang. Ph­¬ng ph¸p nµy cã ­u ®iÓm lµ ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang chÝnh x¸c v× nã tÝnh ®Çy ®ñ c¸c kho¶n môc chi phÝ vµ ph©n bæ cho c¸c s¶n phÈm dë dang theo tiªu thøc hîp lý. Tuy nhiªn, nh­îc ®iÓm cña nã lµ tÝnh to¸n thøc t¹p víi khèi l­îng lín, bªn c¹nh ®ã khi kiÓm kª s¶n phÈm dë dang, cÇn x¸c ®Þnh møc ®é hoµn thµnh cña s¶n phÈm lµ c«ng viÖc rÊt khã kh¨n. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dang dë theo 50%chi phÝ chÕ biÕn: ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông ®èi víi nh÷ng lo¹i s¶n phÈm mµ chi phÝ chÕ biÕn chiÕm tØ träng thÊp trong tæng s¶n phÈm.Thùc chÊt ®©y lµ mét d¹ng cña ph­¬ng ph¸p trªn, trong ®ã gi¶ ®Þnh s¶n phÈm hoµn thµnh ë møc 50% so víi thµnh phÈm Gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang Gi¸ trÞ NVL n»m trong SPDD 50% chi phÝ chÕ biÕn so víi thµnh phÈm = + §¸nh gi¸ s¶n phÈm dang dë theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh hoÆc chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp mµ kh«ng tÝnh ®Õn c¸c chi phÝ kh¸c. Víi ph­¬ng ph¸p nµy, doanh nghiÖp dÔ dµng x¸c ®Þnh ®­îc c¸c chi phÝ trùc tiÕp nªn viÖc tÝnh to¸n gi¸ trÞ s¶n phÈm dang dë còng ®¬n gi¶n h¬n. §¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang theo chi phÝ ®Þnh møc hoÆc kÕ ho¹ch: C¨n cø vµo ®Þnh møc tiªu hao (hoÆc chi phÝ kÕ ho¹ch) cho c¸c kh©u, c¸c b­íc, c¸c c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang. - Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ là việc xác định chi phí sản xuất tính cho khối lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ . - Để đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ,trước hết nhà máy phải xác định được khối lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ và mức độ chế biến ra chúng hoàn thành được bao nhiêu phần trăm (%),kết quả này có được thông qua việc kiểm kê xác định được khối lương dở dang vào cuối kỳ hạch toán.Việc kiểm kê sản phẩm dở dang cuối kỳ phải được tiến hành nhanh gọn toàn nhà máy để đảm bảo cho số liệu về sản phẩm dở dang cuối kỳ không bị trùng hoặc bỏ sót. - Sau đó kết hợp căn cứ vào giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ ,chi phí sản xuất tập hợp được trong kỳ để xác định giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ .Việc xác định chi phí sản xuất cho khối lượng sản phẩm dở dang cuối kỳ ,tùy theo đặc điểm của từng doanh nghiệp , từng loại sản phẩm cụ thể . 5.2. Hạch toán tổng hợp chi phí sản xuất - Chi phí sản xuất đã tập hợp được theo các khoản mục (chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ,chi phí nhân công trực tiếp , chi phí sản xuất chung), cuối kỳ cần được tập hợp toàn bộ lại để phục vụ cho việc tính giá thành sản phẩm. - Kế toán sử dụngTK154 sản phẩm dở dang:Dùng để tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành các loại sản phẩm đã hoàn thành ở các phân xưởng ,tổ đội sản xuất trong nhà máy - Chứng từ dùng bảng kê dùng cho TK621,622,627và các bảng phân bổ TK621,622,627. Dùng sổ chi phí sản xuất kinh doanh TK 154, vào sổ cái TK 154 - Nhà máy áp dụng phương pháp kê khai thường xuyên: + Cuối kì hạch toán ,kết chuyển chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp , chi phí sản xuất chung theo từng đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất ,ghi: Nợ TK 154 Có TK 621 Có TK 622 Có TK 627 + Gía trị phế liệu thu hồi nhập kho,ghi: Nợ TK 152 Có TK 154 + Gía trị sản phẩm hỏng không sửa chữa được , ghi: Nợ TK 138(1383)(nếu người chịu trách nhiệm vật chất phải bồi thường ) Nợ TK 811(nếu tính vào chi phí bất thường ) Có TK 154 + Gía thành sản phẩm hoàn thành nhập kho ,giao cho khách hàng ,ghi: Nợ TK 155:Trường hợp nhập kho Nợ TK157: Trường hợp đem đi gửi bán Nợ TK 632:Trường hợp bán ngay cho khách hàng Có TK 154 VI. Đối tượng tính giá thành sản phẩm và phương pháp tính giá thành sản phẩm . 6.1. Đối tượng tính giá thành sản phẩm : - Đối tượng tính giá thành sản phẩm là các loại sản phẩm , lao vụ do doanh nghiệp sản xuất ra cần phải tính tổng giá thành và giá thành đơn vị . - Để tính được giá thành của sản phẩm , lao vụ dịch vụ nhất định trước tiên phải xác định được đối tượng tính giá thành , khi xác định đối tượng tính giá thành cần căn cứ vào : - Đặc điểm tổ chức sản xuất :nếu là sản phẩm đơn chiếc thì đối tượng tính giá thành là từng sản phẩm hoàn thành ,nếu tổ chức sản xuất hàng loạt thì đối tượng tính giá thành là từng loạt sản phẩm ... - Quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm của doanh nghiệp :nếu quy trình công nghệ sản xuất giản đơn thì đối tượng tính giá thành là loại sản phẩm lao vụ hoàn thành ở cuối quy trình công nghệ ,nếu quy trình sản xuất phức tạp thì đối tượng tính giá thành có thể là bán thành phẩm và thành phẩm . - Tính chất sản xuất và cung cấp sử dụng sản phẩm ,trình độ quản lý của doanh nghiệp. 6.2 Phương pháp tính giá thành sản phẩm: Nguyªn t¾c tµi chÝnh c¬ b¶n cña doanh nghiÖp lµ bï ®¾p ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ cã l·i. Nh­ vËy, viÖc tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ s¶n xuÊt vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa quan träng ®èi víi b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp. Cïng víi ®Æc ®iÓm , môc tiªu chiÕn l­îc cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp sÏ chän ra ph­¬ng ph¸p vµ ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh sao cho cã hiÖu qu¶ qu¶n lý tèt nhÊt. KÕ to¸n cã thÓ lùa chän mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh sau: *Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, chØ s¶n xuÊt mét hoÆc mét sè Ýt c¸c s¶n phÈm, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra víi khèi l­îng lín, chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú kh«ng cã hoÆc kh«ng ®¸ng kÓ. C¸c nhµ m¸y ®iÖn, n­íc, khai th¸c … th­êng sö dông ph­¬ng ph¸p nµy. Trong c¸c doanh nghiÖp nµy, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ s¶n phÈm hoµn thµnh, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt còng lµ s¶n phÈm hoµn thµnh. Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm CPSX kú tr­íc chuyÓn sang CPSX chi ra trong kú CPSX chuyÓn sang kú sau C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ = + + _ _ Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh = *. Ph­¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ Ph­¬ng ph¸p nµy ®­îc ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ s¶n phÈm hoµn thµnh bao gåm nhiÒu chi tiÕt, bé phËn cÊu thµnh, ®­îc s¶n xuÊt chi tiÕt t¹i c¸c bé phËn kh¸c nhau, cuèi cïng ®­îc l¾p r¸p thµnh s¶n phÈm hoµn chØnh. Trong c¸c doanh nghiÖp nµy, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ chi tiÕt bé phËn cÊu thµnh s¶n phÈm. §èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn chØnh. Trong doanh nghiÖp nµy ph¶i tÝnh ®­îc gi¸ thµnh cña tõng chi tiÕt, tõ ®ã tÝnh ®­îc gi¸ thµnh cña thµnh phÈm. Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn chØnh …. Gi¸ thµnh chi tiÕt 2 Gi¸ thµnh chi tiÕt 1 Gi¸ thµnh chi tiÕt n = + + + + * TÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p hÖ sè Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông khi trong cïng mét chu kú s¶n xuÊt, doanh nghiÖp cïng sö dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ®Çu vµo nh­ nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng, m¸y mãc thiÕt bÞ nh­ng l¹i s¶n xuÊt ra c¸c lo¹i s¶n phÈm kh¸c nhau vÒ chÊt l­îng, quy c¸ch hoÆc phÈm cÊp mµ ngay tõ ®Çu kh«ng thÓ h¹ch to¸n chi phÝ chi tiÕt cho tõng s¶n phÈm. VÝ dô c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ho¸ chÊt, may mÆc… Trong c¸c doanh nghiÖp nµy, ®èi t­îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh trong ph©n x­ëng ®ã. Tr×nh tõ h¹ch to¸n nh­ sau: B­íc 1: C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt cña s¶n phÈm ®Ó quy ®Þnh cho mçi lo¹i s¶n phÈm mét hÖ sè, chän mét lo¹i s¶n phÈm cã ®Æc tr­ng tiªu biÓu nhÊt lµm s¶n phÈm tiªu chuÈn cã hÖ sè 1 B­íc 2: X¸c ®Þnh tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¶ nhãm s¶n phÈm b»ng ph­¬ng ph¸p gi¶n ®¬n B­íc 3: HÖ sè quy ®Þnh trong tõng lo¹i s¶n phÈm trong nhãm Quy ®æi sè l­îng s¶n phÈm tõng lo¹i trong nhãm thµnh s¶n phÈm tiªu chuÈn theo hÖ sè quy ®Þnh Sè l­îng s¶n phÈm tiªu chuÈn Sè l­îng s¶n phÈm cña mçi lo¹i s¶n phÈm trong nhãm = x B­íc 4: X¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm tiªu chuÈn Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tiªu chuÈn Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¶ nhãm Tæng sè l­îng s¶n phÈm tiªu chuÈn = B­íc 5: X¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ tõng lo¹i s¶n phÈm trong nhãm Gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n phÈm Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm tiªu chuÈn HÖ sè quy ®Þnh trong tõng lo¹i s¶n phÈm trong nhãm = x *TÝnh gi¸ thµnh theo ph­¬ng ph¸p tû lÖ Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông trong nh÷ng doanh nghiÖp trong cïng mét quy tr×nh s¶n xuÊt cïng sö dông yÕu tè s¶n xuÊt ®Çu vµo nh­ng s¶n xuÊt ra c¸c s¶n phÈm kh¸c nhau vÒ quy c¸ch mµ ngay tõ ®Çu kh«ng thÓ h¹ch to¸n chi tiÕt chi phÝ cho tõng s¶n phÈm vµ kh«ng thÓ quy ®æi vÒ s¶n phÈm tiªu chuÈn. Ph­¬ng ph¸p nµy th­êng ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®å gç hoÆc trong doanh nghiÖp c¬ khÝ chÕ t¹o. §èi t­îng tËp hîp chi phÝ lµ ®Þa ®iÓm ph¸t sinh chi phÝ, ®èi t­îng tÝnh gi¸ thµnh lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh trong ph©n x­ëng ®ã. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p nµy nh­ sau: Tr­íc hÕt doanh nghiÖp lËp gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cho tõng lo¹i s¶n phÈm Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña c¸c s¶n phÈm Sè l­îng s¶n ( phÈm thùc tÕ tõng lo¹i Gi¸ thµnh ®¬n vÞ kÕ ho¹ch tõng ) lo¹i TÝnh tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña c¸c s¶n phÈm theo s¶n l­îng thùc tÕ = S x TÝnh tæng gi¸ thµnh thùc tÕ c¸c s¶n phÈm Tû lÖ gi¸ thµnh Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch So s¸nh tæng gi¸ thµnh thùc tÕ víi tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®Ó x¸c ®Þnh tû lÖ gi¸ thµnh = TÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña tõng lo¹i s¶n phÈm, gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n phÈm Gi¸ thµnh thùc tÕ ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n phÈm Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®¬n vÞ thùc tÕ tõng lo¹i s¶n phÈm Tû lÖ gi¸ thµnh = x *Ph­¬ng ph¸p lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô Ph­¬ng ph¸p nµy ¸p dông t¹i c¸c doanh nghiÖp mµ trong cïng mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, bªn c¹nh c¸c s¶n phÈm chÝnh cßn thu ®­îc c¸c s¶n phÈm phô. §Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh, kÕ to¸n ph¶i lo¹i trõ gi¸ trÞ s¶n phÈm phô khái tæng chi phÝ s¶n xuÊt Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm chÝnh Gi¸ trÞ s¶n phÈm chÝnh dë dang §K Tæng chi phÝ ph¸t sinh trong kú Gi¸ trÞ s¶n phÈm chÝnh dë dang CK Gi¸ trÞ s¶n phÈm phô thu håi = + + _ _ *Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng P._.