Giáo trình Vật liệu xây dựng - Chương 7: Vữa xây dựng

i coù tính giöõ nöôùc toát + Phaûi coù tính dính keát vôùi neàn xaây vaø vaät lieäu xaây. 31.2. Phaân loaïi : 1.2.1. Theo khoái löôïng theå tích o : - Vöõa naëng : o  1 500 kg/m 3, ñöôïc cheá taïo töø caùt ñaëc chaéc - Vöõa nheïï : o < 1 500 kg/m 3, ñöôïc cheá taïo töø caùt roãng 1.2.2. Theo chaát keát dính : - Vöõa ximaêng - Vöõa voâi - Vöõa hoãn hôïp: ximaêng-ñaát seùt, xi maêng-voâi-puzzolana, - Vöõa thaïch cao 1.2.3. Theo phaïm vi söû duïng : - Vöõa xaây : lieân keát vaät lieäu gaïch ñaù thaønh khoái - Vöõa traùt : baûo veä coát xaây vaø trang trí beà maët coâng trình - Vöõa ñaëc bieät : vöõa choáng acide, vöõa choáng thaám, vöõa chòu nhieät, vöõa choáng tia phoùng xaï, vöõa cheøn khoâng co ngoùt, vöõa phun khoâ. 4 51.2.4 Keát caáu khoái xaây thöôøng : Coù khaû naêng chòu neùn laø chuû yeáu, chæ duøng cho nhaø ít taàng. 61.2.5 Keát caáu khoái xaây coù coát theùp: Coù khaû naêng chòu neùn, keùo, caét, uoán, chòu ñoäng ñaát. Beâtoâng cheøn Beâtoâng cheøn a) Ñaët coát theùp vaøo hoác roãng cuûa khoái xaây b) Töôøng thaúng ñöùng vôùi moái lieân keát coát theùp Vöõa hoaëc Beâtoâng cheøn Coát theùp ñaët trong vöõa Vöõa hoaëc Beâtoâng cheøn c) Hoác roãng trong töôøng d) Ñaët coát theùp vaøo hoác roãng (do xaây gaïch) 7 Keát caáu khoái xaây coù coát theùp e) Beâtoâng ñaõ cheøn trong töôøng Beâtoâng cheøn Beâtoâng cheøn Ñaët coát theùp trong vöõa Ñaët coát theùp trong vöõa f) Beä daàm khoái xaây g) Ñaët coát theùp lieân keát vôùi neàn vöõa trong khoái xaây h) Khoái xaây vôùi neàn gia cöôøng coát theùp 81.2.6 Keát caáu khoái xaây daïng cuoán voøm vaø voû moûng : Ñöôïc söû duïng cho nhöõng nhòp daøi, taûi troïng naëng. 92. NGUYEÂN LIEÄU CHEÁ TAÏO : 2.1. Caùt : Caùt laø boä xöông chính cuûa vöõa, coù taùc duïng choáng co theå tích vaø taêng saûn löôïng vöõa. Chaát löôïng caùt aûnh höôûng ñeán cöôøng ñoä vöõa. Caùt duøng laø caùt thieân nhieân hoaëc caùt nhaân taïo, caùt phaûi ñaûm baûo yeâu caàu kyõ thuaät sau : + Ñoä baån  20% ñoái vôùi vöõa coù maùc  10 kG/cm2 + Ñoä baån  10% ñoái vôùi vöõa coù maùc 25-50 kG/cm2 + Ñoä baån  5% ñoái vôùi vöõa coù maùc  100 kG/cm2 - Khi xaây vaät lieäu ñaù thieân nhieân thì duøng caùt coù Dmax = 5mm. - Khi xaây gaïch vaø traùt lôùp loùt thì duøng caùt coù Dmax  2.5mm. - Khi traùt lôùp ngoaøi thì duøng caùt coù Dmax =1  2mm 10 Baûng 7-1: Chæ tieâu kyõ thuaät cuûa caùt duøng cho vöõa (TCVN 1770:1986) 11 Caùt duøng cheá taïo vöõa xaây döïng ñöôïc xaùc ñònh theo GOST 6426-52 D (mm) 0.16 0.315 1.25 5 Ai (%) 75 - 100 30 - 95 0 - 55 0-10 BIEÅU ÑOÀ THAØNH PHAÀN HAÏT CUÛA CAÙT 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 Ñöôøng kính maéc saøng (mm) L ö ô ïn g s o ùt tí ch l u õy ( % ) 1,25 0,315 0,16 Phaïm vi cho pheùp Vuøng caùt haït lôùn Vuøng caùt haït nhoû 12 2.2. Chaát keát dính : - Choïn loaïi chaát keát dính phaûi thích hôïp yeâu caàu cöôøng ñoä (Rv), moâi tröôøng söû duïng, ñieàu kieän thi coâng. Rv = 0,2÷0,4 : moâi tröôøng khoâ raùo : duøng voâi, thaïch cao Rv = 1÷7,5 : moâi tröôøng khoâng coù gì ñaëc bieät : duøng vöõa hoãn hôïp Rv = 10÷20 : moâi tröôøng aåm : duøng ximaêng 2.3. Phuï gia : - Söû duïng taát caû caùc loaïi phuï gia nhö beâtoâng nhaèm caûi thieän caùc tính chaát cuûa vöõa nhö : + Phuï gia taêng deûo : taêng ñoä deûo, giaûm löôïng nöôùc nhaøo troän, tieát kieäm chaát keát dính. + Phuï gia voâ cô : taêng saûn löôïng vöõa - Vieäc söû duïng phuï gia naøo, haøm löôïng bao nhieâu ñeàu phaûi ñöôïc kieåm tra baèng thöïc nghieäm. 2.4. Nöôùc : - Söû duïng nöôùc saïch. 13 3.1. Tính deûo : • Tính deûo (ñoä löu ñoäng) cuûa vöõa laø khaû naêng töï daøn ñeàu thaønh lôùp moûng vaø traûi ñeàu treân neàn. • Vöõa xaây vaø vöõa traùt caàn coù ñoä deûo toát ñeå deã thi coâng vaø ñaûm baûo chaát löôïng khoái xaây. • Tính deûo cuûa vöõa töôi ñöôïc xaùc ñònh theo TCVN: 3121 – 1979, bieåu thò baèng ñoä caém saâu cuûa quaû chuøy kim loaïi hình noùn, naëng (300 ± 2)g vaøo vöõa töôi. 3. CAÙC TÍNH CHAÁT CHUÛ YEÁU CUÛA HOÃN HÔÏP VÖÕA XAÂY DÖÏNG : 14 TCVN:3121-1979 TTTCXDVN-TX 15 3.2. Khaû naêng giöõ nöôùc cuûa vöõa : • Vöõa caàn phaûi coù khaû naêng giöõ nöôùc toát ñeå ñaûm baûo cho quaù trình hydrate hoùa cuûa ximaêng. • Khaû naêng giöõ nöôùc cuûa hoãn hôïp vöõa ñöôïc bieåu thò qua phaàn traêm tæ leä giöõa ñoä löu ñoäng cuûa hoãn hôïp vöõa sau khi chòu huùt ôû aùp löïa chaân khoâng vaø ñoä löu ñoäng cuûa hoãn hôïp vöõa ban ñaàu. 3.3. Ñoä phaân taàng cuûa hoãn hôïp vöõa : • Hoãn hôïp vöõa coù khaû naêng choáng phaân taàng toát laø coù ñoä ñoàng nhaát cao, khoâng bò phaân taàng trong quaù trình vaän chuyeån hoaëc chöa duøng ñeán. 16 - Cöôøng ñoä chòu neùn cuûa vöõa ñöôïc xaùc ñònh baèng thí nghieäm neùn caùc maãu vöõa coù hình khoái vuoâng vôùi kích thöôùc caïnh 7,07cm. - Maùc vöõa laø cöôøng ñoä chòu neùn trung bình cuûa maãu vöõa coù hình laäp phöông caïnh 7,07cm, ñuùc treân neàn xoáp vaø ñöôïc döôõng hoä 28 ngaøy trong ñieàu kieän tieâu chuaån vôùi nhieät ñoä moâi tröôøng laø 272oC, ñoä aåm moâi tröôøng tuøy thuoäc vaøo chaát keát dính söû duïng trong vöõa. - Caùc loaïi maùc vöõa : 0,4 ; 1 ; 2,5 ; 5 ; 7 ; 5 ; 10 ; 15 ; 20 ; 30 4.1. Cöôøng ñoä vöõa xaây döïng treân neàn ñaëc ñöôïc xaùc ñònh : Rv28 :cöôøng ñoä vöõa sau 28 ngaøy 4. CÖÔØNG ÑOÄ CUÛA VÖÕA :  v28 x XR 0,25R 0,4N  17 4.2. Cöôøng ñoä vöõa treân neàn xoáp coù theå xaùc ñònh : + Löôïng xi maêng khi bieát maùc vöõa, maùc xi maêng ñöôïc tính theo coâng thöùc: Trong ñoù : X - Khoái löôïng xi maêng cho 1 m3 caùt,kg Rv - Maùc vöõa yeâu caàu , daN/cm 2 Rx - Hoaït tính cuûa xi maêng, daN/cm 2 k - Heä soá chaát löôïng vaät lieäu phuï thuoäc vaøo phöông phaùp thöû xi maêng, loaïi xi maêng vaø chaát löôïng caùt, xaùc ñònh theo baûng 7-1. + Löôïng hoà voâi hoaëc hoà seùt ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc: Vh= 0,17(1- 0,002.X) Trong ñoù: Vh : - Löôïng hoà voâi hoaëc hoà seùt(coù khoái löôïng theå tích 1400 kg/m 3) cho 1 m3 caùt; X - Khoái löôïng xi maêng cho 1 m3 caùt(kg) v x R X 1000 k.R  18 Baûng 7-1 : Baûng trò soá k Modul ñoä lôùn cuûa caùt Heä soá k Ximaêng Portland Ximaêng Portland Pouzzolane 0,7 – 1 1,1 – 1,3 1,31 – 1,5 1,51 0,71 0,73 0,79 0,88 0,80 0,82 0,89 1 19 5.1 Vöõa xaây : 5.1.1 Yeâu caàu ñoái vôùi vöõa xaây : - Lieân keát toát vôùi vaät lieäu xaây. - Yeâu caàu ñoä deûo xaùc ñònh theo baûng 7-2 5. TÍNH TOAÙN CAÁP PHOÁI VÖÕA : Loaïi keát caáu xaây Ñoä deûo vöõa OK (cm) Neàn xoáp hay trôøi noùng Neàn ñaëc hay trôøi laïnh Gaïch ñaát seùt nung 8 – 10 6 – 8 Gaïch xæ 7 – 9 5 – 7 Ñaù thieân nhieân 5 – 7 1 – 5 Gaïch, ñaù coù yeâu caàu leøn chaëc 2 - 3 1 - 2 20 5.1.2 Tính caáp phoái vöõa xaây : 5.1.2.1 Caáp phoái vöõa voâi : Voâi caáp 3  Voâi : caùt = 1 : 2 Voâi caáp 2  Voâi : caùt = 1 : 3 Voâi caáp 1  Voâi : caùt = 1 : 4 - Caùc loaïi vöõa voâi coù maùc döôùi 10 kG/cm2 21 5.1.2.2 Vöõa hoãn hôïp ximaêng-voâi : - Ñöôïc bieåu dieãn : 1 : V : C (theo theå tích) - Löôïng nöôùc caàn thieát xaùc ñònh thí nghieäm laø nöôùc ñaûm baûo ñoä deûo yeâu caàu cuûa vöõa. + Tra baûng ñeå xaùc ñònh caáp phoái vöõa hoãn hôïp. + Duøng coâng thöùc thöïc nghieäm. Tuøy thuoäc neàn xaây, ñoái vôùi neàn xoáp duøng coâng thöùc sau:  v x x o R k.R . X 0,05 4 C X V 0,15.C 0,30        o x : troïng löôïng theå tích cuûa ximaêng (T/m3) X : ximaêng duøng cho 1m3 caùt, Taán K : heä soá phuï thuoäc vaøo chaát löôïng caùt. Caùt lôùn : k=2,2 Caùt trung bình : k=1,8 Caùt nhoû: k=1,4 22 5.1.2.3 Caáp phoái vöõa ximaêng : v x R X 1000 k.R Söû duïng coâng thöùc : (kg/m3 caùt vaøng) Theå tích ximaêng caàn thieát : (m3), vôùi ox laø khoái löôïng theå tích xoáp cuûa xi maêng (kg/m3) Lieàu löôïng nöôùc caàn thieát ñeå troän vöõa xaùc ñònh baèng thöïc nghieäm ñeå ñaït ñoä deûo theo yeâu caàu. x x o X V   23 5.2 Vöõa traùt : - Ñeå baûo veä beà maët khoái xaây, laøm cho keát caáu phaúng maët taêng theâm veû ñeïp cho coâng trình, do ñoù vöõa traùt caàn coù caùc yeâu caàu sau : + Caàn coù khaû naêng giöõ nöôùc toát vì vöõa traùt bò khoái xaây huùt nhieàu nöôùc, vaø deã bay hôi nöôùc do tieáp xuùc roäng vôùi khoâng khí. + Ñoä phaân taàng cuûa vöõa traùt toát nhaát laø 1 - 2 cm. Neáu ñoä phaân taàng = 0 thì sau khi raén chaéc vöõa traùt deã bò nöùt. + Phaûi söû duïng caùt haït mòn. + Khi thi coâng phaûi baûo ñaûm ñuùng quy ñònh kyõ thuaät vaø baûo döôõng toát. - Caáp phoái vöõa traùt söû duïng XM nhö sau : X : C = 1 : 3,5 ñeán 1 : 6 24 5.3 Vöõa ñaëc bieät : 5.3.1 Vöõa traùt choáng thaám : - Vöõa choáng thaám thöôøng ñöôïc chæ ñònh traùt laùng bao boïc keát caáu chòu nöôùc khoâng coù ñoä aên moøn hoaëc ñoä aên moøn khoâng ñaùng keå. - Vöõa choáng thaám thöôøng duøng laø vöõa xi maêng hoaëc vöõa xi maêng coù theâm phuï gia choáng thaám. - Yeâu caàu beà maët lôùp traùt phaûi phaúng, mòn vaø ñoàng ñeàu. 5.3.2 Vöõa cheøn khoâng co : - Vöõaduøng ñeå cheøn hoaëc laép ñaày caùc moái noái, caùc khe, vöõa phaûi coù ñoä deûo thích hôïp vì coâng ngheä thi coâng phuø hôïp : roùt hoaëc bôm. 5.3.3 Vöõa phun khoâ : - Vöõa ñöôïc phun khí neùn baèng maùy phaân phoái lieäu vôùi aùp löïc cao ñeå vöõa baùm chaët vaøo beà maët beâtoâng caàn phun. 25 Hình 5.16 : Sô ñoà thieát bò coâng ngheä phun khoâ beâ toâng A. Maùy neùn khí B. Maùy phaân phoái lieäu; 1. Voøi phun 2. Van nöôùc 3. Naép ñaäy hình noùn 4. Ñóa phaân phoái lieäu 5. Ñoäng cô ñieän 3 pha 6. oáng daãn lieäu cao su chòu aùp löïc 7. Van ñieàu chænh khí neùn 8. oáng daãn khí neùn 9. Thuøng chöùa nöôùc thi coâng 10. oáng daãn nöôùc 11. Bình taùch aåm khí neùn. 26 MAÙY BÔM VAØ PHUN VÖÕA “MINI AVANT” 27 MINI AVANT nhoû goïn, söû duïng ñoäng cô 1 hoaëc 3 kyø, coù moät bôm piston saûn löôïng 1.400 l/h Maùy coù theå laøm vieäc vôùi loaïi vöõa troän taïi choã vaø caû loaïi vöõa soáng troän saün. 28 MOÄT SOÁ LOAÏI MAÙY TÖÔNG TÖÏ POLI T 29 Caùc hình thöùc thi coâng 30 MOÄT SOÁ HÌNH AÛNH KHI THI COÂNG