Giáo trình Mạng lưới cấp thoát nước - Chương 6: Quy hoạch hệ thống thoát nước - Nguyễn Thống

Quy hoạch hệ thống thóat nước. Chương 7. Mô hình hoá & thiết kế ht. thoát nước. Chương 8. Thoát nước vùng triều. Chương 9. Quản lý vận hành ht. cấp và thoát nước. Phần mềm SWMM & EPANET MẠNG LƯỚI CẤP THOÁT NƯƠÙC 10/14/2010 3 NỘI DUNG Thực hành 1: Mô hình dự báo nhu cầu nước dùng với p/p Hồi quy tuyến tính Thực hành 2: Mô phỏng mạng lưới cấp nước với EPANET. Thực hành 3: Mô phỏng mạng lưới thoát nước với SWMM. Thực hành 4: Mô phỏng thủy lực với HEC- RAS MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 1: Chaát löôïng, heä thoáng phaân phoái & thieát bò PGS. Dr. Nguyễn Thống 10/14/2010 4 NOÄÄ I DUNG - Nguyeânâ taéé c quy hoaïï ch. - Caùù c sô ñoàà thoaùù t nöôùù c cô baûû n. MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc PGS. Dr. Nguyễn Thống 10/14/2010 5 GIÔÙI THIEÄU CHUNG Heä thoáng thoaùt nöôùc (HTTH) laø moät toå hôïp caùc thieát bò, coâng trình kyõ thuaät vaø caùc phöông tieän ñeå thöïc hieän 2 nhieäm vuï chính:
Thoát nước thải
Thoát nước mưa PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 6 1. NƯỚC THẢI:  Thu caùc loaïi nöôùc thaûi taïi nôi hình thaønh ñeå vaän chuyeån ñeán caùc coâng trình laøm saïch (xöû lyù) sau ñoù thaûi ra nguoàn tieáp nhaän.  Xöû lyù nöôùc thaûi vaø moät phaàn nöôùc möa ñeán ñoä saïch caàn thieát tröôùc khi xaû ra nguoàn (soâng, bieån, ao, hoà) hoaëc ñöa vaøo taùi söû duïng. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 210/14/2010 7 PHÂN LOẠI & TÍNH CHẤT NƯỚC THẢI  Nöôùc thaûi laø nöôùc caáp (nöôùc saïch) ñaõ qua söû duïng, bao goàm nöôùc thaûi sinh hoaït vaø nöôùc thaûi saûn xuaát.  Veà soá löôïng thì nöôùc thaûi khoâng nhieàu, nhöng veà chaát löôïng thì ñaây laø loaïi nöôùc baån, nöôùc oâ nhieãm, coù theå gaây ra nhieàu dòch beänh. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 8 2. NƯỚC MƯA Nöôùc möa sau khi rôi treân löu vöïc, chaûy treân treân beà maët caùc ñöôøng phoá, caùc khu daân cö, nhìn chung veà chaát löôïng thì bình thöôøng.  (ngoaïi tröø nhöõng côn möa ñaàu muøa röûa troâi buïi baëm, raùc röôùi trong suoát muøa khoâ xuoáng coáng raõnh, hay nöôùc möa chaûy qua vuøng ñaát bò oâ nhieãm).  NƯỚC MƯA KHÔNG BỊ Ô NHIỄM PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 9 THAØNH PHAÀN HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC Goàm coù 3 thaønh phaàn:
Thaønh phaàn ñònh vò: Laø nhöõng nôi nöôùc ñöôïc giöõ laïi vaø quaù trình thay ñoåi veà chaát (chaát löôïng) vaø löôïng (khoái löôïng) cuûa nöôùc dieãn ra do taùc ñoäng cuûa con ngöôøi vaø thieân nhieân, ñoù laø caùc hoà ñieàu hoøa, traïm xöû lyù nöôùc, PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 10
Thaønh phaàn nhaän: Laø caùc nguoàn nhaän nöôùc thoaùt, nhö soâng, raïch, ao, hoà,
Thaønh phaàn chuyeån: Ñeå chuyeån nöôùc qua laïi giöõa caùc thaønh phaàn ñònh vò vaø thaønh phaàn nhaän bao goàm: Coáng, möông hôû, traïm bôm, PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 11 PHÂN CẤP CÔNG TRÌNH PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 12 PHÂN CẤP CÔNG TRÌNH Tổng quát thành 4 cấp: I, II, III, IV: Hệ thống thoát nước của các thành phố lớn như TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, ñược phân thành 4 cấp: - Cấp I là các kênh rạch tự nhiên, tiếp nhận nước của một lưu vực lớn như: Kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè, kênh Tân Hóa – Lò Gốm, kênh Tham Lương – Bến Cát, ở TP HCM; các trục sông Kim Ngưu, Tô Lịch, Lữ, Sét ở Hà Nội. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 310/14/2010 13 - Cấp II là các mương hay cống ngầm có kích thước lớn, nó là trục thoát nước chính của một lưu vực tương ñối lớn như các tuyến cống Cách Mạng Tháng Tám, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, ở TP HCM. - Cấp III là các cống trên các trục ñường, có ñường kính 800 ÷ 1000mm. - Cấp IV là các cống trong các hẻm, ñường nhỏ, có ñường kính 400 ÷ 600mm. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 14
Nhiệm vụ của hệ thống cấp I là làm trục chính thoát nước mưa và chống ngập lụt tổng thể cho toàn lưu vực. Hầu hết các ñô thị ñều nằm bên bờ sông hay ven biển, ñây cũng là nguồn tiếp nhận trong hệ thống thoát nước ñô thị và chế ñộ thủy văn (mực nước, thủy triều) của nguồn tiếp nhận là ñiều kiện biên của bài toán thoát nước. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 15
Hệ thống thoát nước khu vực (cống cấp II, III, IV) có nhiệm vụ bảo ñảm cho ñô thị không bị ngập cục bộ trong khi mưa và không bị ñọng nước trên mặt ñường sau khi mưa kết thúc. Hệ thống này lấy mực nước trên trục cấp I tại các cửa xả làm mực nước khống chế cho bài toán thoát nước khu vực. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 16 PHÂN CẤP QUẢN LÝ
Thông thường Công Ty Thoát Nước ðô Thị TP quản lý các cống cấp I, II, III.
Cống cấp IV do Xí Nghiệp Thoát Nước các quận, huyện quản lý. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 17 NGUYÊN TẮC BỐ TRÍ CỐNG THOÁT NƯỚC PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 18 1- Tất cả các ñường phố ñều phải có cống. 2- Các tuyến cống cấp II là trục thoát nước chính của khu vực do ñó cần bố trí dọc theo các trục giao thông chính. 3- Cao ñộ mặt ñường phải thấp hơn cao ñộ nền xây dựng. 4- Hướng san nền xây dựng phải nghiêng về phía lòng ñường với ñộ dốc tối thiểu 0,004 ñể tạo thuận lợi cho dòng chảy bề mặt. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 410/14/2010 19 5- Trên mặt cắt ngang, ñường phải có hai mái ñể không cho nước mưa tràn qua mặt ñường gây cản trở giao thông, ñường một mái chỉ cho phép với các ñường nhỏ, hẹp. ðộ dốc hướng ngang của mặt ñường là 0,02 ñể cho dòng nước tập trung về rãnh hai bên ñường. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 20 6- Trên mặt cắt dọc, khi dộ dốc dọc của ñường iñh nhỏ hơn imin=0,003 thì rãnh hai bên ñường vẫn phải tạo ra ñộ dốc 0,004 theo dạng “răng cưa” ñể tập trung nước về các giếng thu, từ ñó ñưa nước xuống cống bên dưới. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 21 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc TRẮC DỌC MẶT BẰNG 10/14/2010 22 7- Không ñể nước mưa dồn tụ vào các ngã giao nhau của ñường phố, vì thế ñỉnh của các ngã giao nhau phải cao hơn ñể nước thoát ra các hướng. Trường hợp ñường chính và ñường phụ gặp nhau thì cho nước hướng sang ñường phụ. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 23 8- Cao ñộ nền xây dựng trong khu vực phải cao hơn mực nước trong cống, trong hố ga tối thiểu 0,5m. Trong trường hợp cửa xả ngập hoàn toàn trong nước thì khoảng cách này cho phép là 0,25m. ðộ dốc thủy lực i ñược xác ñịnh như sau: PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 24 Tr
ng hp 1: Miệng xả cao hơn mực nước tính toán trong hệ thống cấp I. ðây là hệ thống thoát nước cho các vùng cao, mực nước sông suối ở dưới sâu: i = icống = H /L PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 510/14/2010 25 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc Mặt ñất tự nhiên 10/14/2010 26 - Tr
ng hp 2: Miệng xả ngập dưới mực nước tính toán trong hệ thống cấp I. ðây là hệ thống thoát nước cho các vùng thấp, vào thời ñiểm mưa lớn trên sông, kênh, rạch cấp I lại có lũ hay gặp lúc có ñỉnh triều cường. Trong trường hợp này i ≠ icống : i = H /L PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 27 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc Mặt ñất tự nhiên 10/14/2010 28 - Tr
ng hp 3: Dọc theo tuyến cống có những chỗ ñất trũng. Tại những chỗ trũng khống chế mặt nước trong hố ga cách ñất 0,25m, từ ñó xác ñịnh ñộ dốc thủy lực i: i = H /L ở các ñoạn cống trước ñó: i’ = H’/L’ PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 29 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc VỊ TRÍ ðỊA HÌNH THẤP 10/14/2010 30 - Tr
ng hp 4: Ở các vùng ngập triều (như vùng ñất thấp ở TP HCM và ðBSCL), thủy triều có chu kỳ nữa ngày (bán nhật triều) hay một ngày (nhật triều), vào những giờ mực nước sông xuống thấp có thể thoát nước tự chảy ra sông. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 610/14/2010 31 Vào những giờ mực nước sông dâng cao ñưa nước sông chảy ngược vào cống gây ra ngập triều, nếu vào thời ñiểm ñó lại có mưa lớn thì ngập triều cộng với ngập úng do mưa sẽ làm cho khu vực bị ngập trầm trọng hơn. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 32 Như vậy hệ thống thoát nước cho khu vực này cần có thêm:
(1) ðê bao ngăn nước sông lúc ñỉnh triều tràn vào
(2) Cửa van tự ñộng ñóng mở theo triều, khi triều thấp van mở ñể thoát nước ra sông, khi triều cao van ñóng lại. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 33 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 34 (3) Hồ ñiều hòa ñể trữ nước mưa khi van ñóng. Khi không có ñiều kiện làm hồ ñiều hòa (như thiếu mặt bằng) thì phải làm trạm bơm tiêu nước, nếu không khu vực có thể sẽ bị ngập úng khi triều cao. ðộ dốc i thay ñổi theo mực nước triều, mực nước hồ ñiều hòa, chế ñộ vận hành trạm bơm tiêu, . PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 35 - Tr
ng hp 5: Ở các vùng ngập lũ từ vài ngày (Hội An, Phan Thiết,) ñến vài tháng (PnomPenh, ðồng Tháp Mười, Tứ Giác Long Xuyên, ) thì trong thời gian dài nước mưa, nước thải không thể thoát tự chảy ra nguồn tiếp nhận, hệ thống thoát nước cần phải có thêm: (1) ðê bao ngăn lũ (2) Trạm bơm tiêu nước. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 36 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC CHUNG PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 710/14/2010 37 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC CHUNG  Heä thoáng chæ coù moät maïng löôùi duy nhaát ñeå thoaùt caùc loaïi nöôùc thaûi vaø nöôùc möa.  Caùc thaønh phoá ôû Vieät Nam tröôùc ñaây theo moâ hình thoaùt nöôùc naøy. Ñaây laø heä thoáng coù chi phí ñaàu tö thaáp (khi chöa keå ñeán ñaàu tö cuûa ngöôøi daân cho beå töï hoaïi, traïm xöû lyù cuïc boä), coù theå aùp duïng hieäu quaû khi thoaû moät soá ñieàu kieän sau: PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 38 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC CHUNG - Maät ñoä daân soá thöa - Nguoàn nhaän nöôùc doài daøo (bieån, soâng lôùn), gaàn ñoâ thò, coù khaû naêng pha loaõng vaø töï xöû lyù tieáp nöôùc xaû ra töø coáng chung - Nguoàn nhaän nöôùc khoâng laø caùc ñieåm du lòch hay laø nguoàn caáp nöôùc cho sinh hoaït. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 39 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc THOÁT NƯỚC CHUNG (không qua xưJ lyK) 10/14/2010 40PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 41 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 42 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 810/14/2010 43 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 44 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC RIÊNG PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 45 HEÄ THOÁNG THOAÙT NUÔÙC RIEÂNG Heä thoáng coù ít nhaát hai hay nhieàu maïng löôùi coáng rieâng bieät:  (1) maïng coáng vaän chuyeån nöôùc nhieãm baån nhieàu (nöôøc thaûi sinh hoaït) phaûi qua xöû lyù tröôùc khi xaû vaøo nguoàn  (2) maïng coáng vaän chuyeån nöôùc ít baån (nöôùc möa) khoâng caàn qua xöû lyù coù theå xaû thaúng ra nguoàn. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 46 PGS. Dr. Nguyễn Thống THOAÙT NÖÔÙC RIEÂNG MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 47 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 48 HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC RIÊNG MỘT NỬA PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 910/14/2010 49 Coù 2 heä thoáng, moät thoaùt nöôùc möa moät thoaùt nöôùc thaûi.  Taïi vò trí giao nhau cuûa heä thoáng thoaùt nöôùc möa vôùi coáng bao coù boá trí gieáng xaû traøn ñeå taùch nöôùc möa: PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 50 NGUYÊN LÝ HOẠT ðỘNG
Vaøo ñaàu caùc côn möa hoaëc trong caùc côn möa nhoû ñaàu muøa, nöôùc möa seõ cuøng vôùi nöôùc thaûi theo coáng bao veà nhaø maùy xöû lyù.
Khi möa NHIEÀU hay ôû thôøi gian cuoái caùc traän möa, löu löôïng nöôùc möa lôùn, vaän toác nöôùc cao ñöa doøng chaûy vöôït qua ngöôõng coáng bao vaøo coáng xaû thoaùt nöôùc ra soâng hoà caïnh ñoù. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 51 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc Vị trí giao nhau 10/14/2010 52 PGS. Dr. Nguyễn Thống THOAÙT NÖÔÙC MOÄT NÖÛA MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 53 CAÙC THAØNH PHAÀN CÔ BAÛN CUÛA HTTN Thieát bò thu nöôùc vaø daãn nöôùc töø trong nhaø ra bao goàm:  oáng nhaùnh, oáng ñöùng, oáng xaû, hoá ga trong saân, (xem phaàn ‘Thoaùt nöôùc trong nhaø’).. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 54 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC BÊN TRONG 10 10/14/2010 55 PGS. Dr. Nguyễn Thống TRAÉC DOÏC BÌNH ÑOÀ MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 56 Coáng ngaàm hay möông hôû • Ñeå vaän chuyeån nöôùc töø nôi naøy sang nôi khaùc. Trong thöïc teá thöôøng gaëp nhieàu loaïi tieát dieän coáng, vieäc löïa choïn ñöôïc caên cöù vaøo ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng nôi maø quyeát ñònh, caàn thoûa maõn nhöõng yeâu caàu sau:  PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 57 - Coù khaû naêng chuyeån taûi lôùn nhaát - Coù ñoä beàn toát döôùi taùc ñoäng cuûa taûi troïng ñoäng vaø tónh - Gía thaønh xaây döïng treân meùt daøi laø nhoû nhaát - Thuaän tieän trong quaûn lyù (naïo veùt coáng, söõa chöûa, thay theá). PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 58 DẠNG MẶT CẮT HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 59 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 60 Gieáng thaêm (hoá thaêm, hoá ga) Ñeå ñònh kyø coâng nhaân xuoáng kieåm tra, naïo veùt caën laéng trong coáng. Khoaûng caùch L giöõa caùc gieáng: • Ñöôøng kính coáng: D < 700 mm, L = 40 m/gieáng = 700 ÷ 1500 mm L = 50 m/gieáng > 1500 mm L = 75 m/gieáng Ngoaøi yeâu caàu veà khoaûng caùch treân, gieáng thaêm coøn phaûi ñöôïc boá trí ôû caùc ñieåm ngoaët cuûa tuyeán coáng, ñieåm thay ñoåi ñoä doác hay ñöôøng kính coáng, ñieåm ñaáu noái moät soá tuyeán coáng. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 11 10/14/2010 61 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 62 Gieáng thu (hoá thu) Ñeå thu nöôùc möa treân ñöôøng phoá xuoáng coáng beân döôùi. Khoaûng caùch L giöõa caùc gieáng thu: Ñoä doác doïc ñöôøng phoá : iñh < 0,004  L = 50 m/gieáng = 0,004 ÷ 0,006  L = 60 m/gieáng = 0,006 ÷ 0,010  L = 70 m/gieáng = 0,010 ÷ 0,030  L = 80 m/gieáng PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 63 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 64 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 65 Cöûa xaû (coáng xaû): Ñöa nöôùc ra nguoàn nhaän nöôùc. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 66 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc TRẠM BƠM 12 10/14/2010 67 Traïm xöû lyù • Ñeå laáy bôùt chaát baån ra khoûi nöôùc thaûi ñeå nöôùc xaû ra phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa nguoàn nhaän nöôùc laø nguoàn loaïi 1 hay loaïi 2 (xem phaàn ‘Xöû lyù nöôùc thaûi’). PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 68 MỘT SỐ NGUYÊN TẮC VẠCH TUYẾN HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 69 • Moät heä thoáng thoaùt nöôùc bao goàm moät soá tuyeán coáng chính vaø heä thoáng coáng nhaùnh töông öùng;
Caùc coáng chính naøy coù theå hoaït ñoäng ñoäc laäp nhau (coù cöûa xaû rieâng) hay hoaït ñoäng chung trong moät maïng löôùi (coù chung traïm xöû lyù, cöûa xaû). PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 70 Tröôùc khi vaïch tuyeán coáng chính vaø heä thoáng coáng nhaùnh caàn phaân chia löu vöïc töøng tuyeán coáng, xaùc ñònh vò trí traïm xöû lyù vaø cöûa xaû. Tuyeán coáng ñöôïc xaùc ñònh theo caùc nguyeân taéc sau ñaây: PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 71 • Taän duïng ñòa hình ñeå thoaùt nöôùc töï chaûy, haïn cheá toái ña vieäc duøng bôm ñeå thoaùt nöôùc  chæ duøng bôm khi khoâng theå thoaùt nöôùc töï chaûy ñöôïc. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 72 Ví duï: Caùc khu vöïc ngaäp trieàu nhö caùc vuøng truõng ôû thaønh phoá HCM, Caàn Thô, coù theå duøng ñeâ bao, coáng töï ñoäng theo trieàu, hoà ñieàu hoøa, ñeå thoaùt nöôùc töï chaûy luùc chaân trieàu thaáp. Theo nguyeân taéc naøy coáng chính seõ naèm doïc theo veät truõng cuûa löu vöïc vaø cöûa xaû ñaët ôû nôi coù ñòa hình thaáp nhaát. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 13 10/14/2010 73 • Toång chieàu daøi coáng laø nhoû nhaát.  traùnh ñaët coáng xuyeân qua coâng trình, xuyeân qua ao hoà, traùnh ñaët coáng quaù saâu laøm taêng kinh phí xaây döïng. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 74 Vò trí Traïm xöû lyù nöôùc thaûi: - Cuoái heä thoáng coáng, nôi thaáp nhaát cuûa löu vöïc (nhöng traùnh ngaäp nöôùc, do ñoù khi caàn coù theå phaûi naâng neàn traïm xöû lyù leân vaø duøng bôm ñöa nöôùc thaûi töø coáng leân). PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 75 - Cuoái höôùng gioù chính, - Cuoái soâng (nguoàn nhaän nöôùc) chaûy qua löu vöïc, - Caùch khu daân cö, khu coâng nghieäp töø treân 500m. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 76 Khi coù ñieàu kieän, neân boá trí coáng thoaùt nöôùc cuøng caùc coâng trình ngaàm khaùc (oáng caáp nöôùc, daây ñieän, daây ñieän thoaïi, caùp truyeàn hình) trong cuøng moät haøng lang (ñöôøng haàm) kyõ thuaät.  nhö vaäy seõ traùnh ñöôïc vieäc ñaøo ñöôøng vaø cuõng tieän cho vieäc theo doõi, duy tu, söûa chöõa caùc coâng trình treân. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 77 BOÁ TRÍ TREÂN MAËT BAÈNG • Ñeå tieän vieäc naïo veùt, duy tu, söûa chöõa, caùc tuyeán coáng ñöôïc boá trí doïc theo caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng. • Tuyeán coáng chính boá trí doïc tuyeán ñöôøng gaàn veät truõng thaáp cuûa löu vöïc; caùc tuyeán coáng nhaùnh ñaáu noái gaàn thaúng goùc vôùi tuyeán coáng chính; caùc tuyeán coáng nhaùnh caáp döôùi ñaáu noái gaàn thaúng goùc vôùi tuyeán coáng nhaùnh caáp treân; PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 78 TREÂN TRAÉC NGANG • Coáng coù theå boá trí döôùi væa heø, meùp ñöôøng hoaëc boá trí trong haønh lang kyõ thuaät. • Khi boá trí ñoäc laäp, ñeå baûo ñaûm an toaøn cho caùc coâng trình laân caän khi laép ñaët, söûa chöõa coáng, meùp coáng caàn caùch moùng coâng trình, caây xanh, töø treân 3÷5m, caùch oáng caáp nöôùc töø treân 1,5÷3m. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 14 10/14/2010 79 TREÂN TRAÉC NGANG • Nôi coáng vaø oáng caáp nöôùc giao nhau, meùp treân coáng caàn ñaët saâu hôn oáng caáp nöôùc töø treân 0,4m. Ñoái vôùi ñöôøng roäng hôn 30m coù theå boá trí coáng thoaùt nöôùc 2 beân ñöôøng seõ thuaän tieän hôn laø cho coáng nhaùnh xuyeân ngang ñöôøng ñeå keát noái vôùi coáng chính ôû 1 beân ñöôøng. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 80 PGS. Dr. Nguyễn Thống Tim ñöôøng MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 81 PGS. Dr. Nguyễn Thống Tim ñöôøng MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 82 TREÂN TRAÉC DOïC - Ñoä doác coáng: icoáng + Trong tröôøng hôïp ñòa hình maët ñaát doác thuaän: iñh ≥ imin = 0,001÷0,003 Choïn: icoáng = iñh ñeå coù toång khoái löôïng ñaát ñaøo-ñaép hoá moùng laø toái thieåu. + Trong tröôøng hôïp ñòa hình maët ñaát baèng phaúng hay doác nghòch: iñh< imin Choïn: icoáng = imin ñeå traùnh nöôùc thaûi tuø ñoïng khi löu löôïng nhoû laøm laéng ñoïng caùc chaát lô löûng, gaây boài laáp nhanh coáng. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 83 • Chieàu saâu choân coáng H (beà daøy lôùp ñaát laáp treân coáng): Ñeå traùnh taùc ñoäng cuûa xe coä treân ñöôøng laøm hö hoûng coáng, treân toaøn tuyeán coáng H ≥ 0,7m. + Chieàu saâu choân coáng ban ñaàu ngoaøi ñöôøng phoá (ôû hoá ga ñaàu tieân) Ho :  Ho = Z2 – Z1 + h + i(L+l) PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 84 h – Chieàu saâu choân coáng ban ñaàu cuûa coáng trong saân nhaø hay tieåu khu (thöôøng h = 0,2÷0,4m) • Z1, Z2 – Cao trình maët ñaát ôû hoá ga ñaàu tieân trong saân nhaø vaø hoá ga ñaàu tieân ngoaøi ñöôøng phoá. • i – Ñoä doác coáng trong saân nhaø. • L+ l – Khoaûng caùch töø hoá ga ñaàu tieân trong saân nhaø tôùi hoá ga ñaàu tieân ngoaøi ñöôøng phoá. PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 15 10/14/2010 85 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc 10/14/2010 86 PGS. Dr. Nguyễn Thống MAÏNG LÖÔÙI CAÁP THOAÙT NÖÔÙC Chöông 6: Quy hoaïch maïng löôùi thoaùt nöôùc