Giáo trình Chế tạo khung nhà công nghiệp

NHÀ CÔNG NGHIỆP ............................................... 7 2.1. Cấu tạo ............................................................................................................................ 7 2.2. Nhiệm vụ ....................................................................................................................... 11 3. NGHIÊN CỨU TÀI LIỆU ................................................................................................. 11 3.1. Đọc hiểu các bản vẽ thi công ....................................................................................... 11 3.2. Vẽ tách chi tiết cần chế tạo ......................................................................................... 12 3.3. Tiêu chuẩn chế tạo khung nhà công nghiệp .............................................................. 13 3.4. Vạch ra trình tự các bước tiến hành công việc ......................................................... 20 4. KIỂM TRA MẶT BẰNG THI CÔNG, SÀN THAO TÁC ............................................. 21 4.1. Độ bằng phẳng, diện tích, đảm bảo cho thi công ..................................................... 21 4.2. Mặt bằng thi công đúng thiết kế ................................................................................ 21 Mặt cắt và một phần mặt bằng của nhà công nghiệp một tầng ........................................ 23 4.3. Đường vận chuyển vật tư, thiết bị tới sàn thao tác .................................................. 23 5. CHUẨN BỊ DỤNG CỤ VẬT TƯ....................................................................................... 27 5.1. Nghiên cứu phương án thi công và tiến độ thi công ................................................. 27 5.2. Chuẩn bị địa điểm, tập kết vật tư ............................................................................... 27 5.3. Chủ động nhận thiết bị, dụng cụ, vật liệu phụ cần chuẩn bị ................................... 27 BÀI 2. CHẾ TẠO THANH GIẰNG .......................................................................................... 29 1. CẤU TẠO, CÔNG DỤNG CỦA THANH GIẰNG ......................................................... 29 1.1. Cấu tạo .......................................................................................................................... 29 1.2. Công dụng .................................................................................................................... 30 2. MỐI GHÉP BU LÔNG: ..................................................................................................... 33 2.1. Khái niệm ..................................................................................................................... 34 2.2. Cấu tạo .......................................................................................................................... 34 2.3. Phân loại ....................................................................................................................... 36 2.4. Phương pháp tháo lắp ................................................................................................. 36 3. ĐỌC BẢN VẼ CHI TIẾT, TÍNH PHÔI THANH GIẰNG ............................................. 36 3.1. Đọc nội dung khung tên, bảng kê, các yêu cầu kỹ thuật .......................................... 36 3.2. Phân tích các hình biểu diễn ....................................................................................... 36 4. THỰC HÀNH VẠCH DẤU, CHẤM DẤU PHÔI ........................................................... 37 4.1. Vạch dấu ....................................................................................................................... 37 4.2. Chấm dấu ..................................................................................................................... 37 5. THỰC HÀNH CẮT PHÔI, MÀI SỬA PHÔI .................................................................. 37 TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 2 6. THỰC HÀNH KHOAN LỔ............................................................................................... 37 7. THỰC HÀNH HÀN ĐÍNH BẢN MÃ, LẮP BU LÔNG VÀ KIỂM TRA CHI TIẾT .. 37 BÀI 3. CHẾ TẠO CỘT .............................................................................................................. 38 1. THAM SỐ CHỦ YẾU CỦA LƯỚI CỘT ......................................................................... 38 2. CẤU TẠO, CÔNG DỤNG CỘT NHÀ CÔNG NGHIỆP ................................................ 38 2.1. Cấu tạo .......................................................................................................................... 39 2.2. Công dụng .................................................................................................................... 39 2.3. Phân loại ....................................................................................................................... 40 3. CÁC LIÊN KẾT CHẾ TẠO CỘT NHÀ CÔNG NGHIỆP ............................................. 40 3.1. Liên kết bằng bu lông .................................................................................................. 40 3.3. Liên kết đinh tán .......................................................................................................... 42 4. ĐỌC BẢN VẼ CHI TIẾT, TÍNH PHÔI CỘT ................................................................. 45 4.2. Phân tích các hình biểu diễn ....................................................................................... 45 4.3. Phân tích hình dạng kích thước các bộ phận chi tiết cột ......................................... 46 4.4. Tổng hợp kích thước các chi tiết ................................................................................ 46 5. THỰC HÀNH CHẾ TẠO ĐẦU CỘT THÉP ................................................................... 47 6. THỰC HÀNH CHẾ TẠO THÂN CỘT THÉP. ............................................................... 47 7. THỰC HÀNH CHẾ TAO ĐẾ CỘT NHÀ CÔNG NGHIỆP .......................................... 48 8. THỰC HÀNH KIỂM TRA CỘT ...................................................................................... 49 BÀI 4. CHẾ TẠO XÀ GỒ ......................................................................................................... 49 1. CÔNG DỤNG, CẤU TẠO, PHÂN LOẠI XÀ NHÀ CÔNG NGHIỆP .......................... 49 1.1. Cấu tạo .......................................................................................................................... 49 1.2. Công dụng .................................................................................................................... 50 1.3. Phân loại ....................................................................................................................... 50 2. ĐỌC BẢN VẼ CHI TIẾT XÀ GỒ .................................................................................... 51 2.2. Phân tích các hình biểu diễn ....................................................................................... 51 2.3. Phân tích hình dạng kích thước các bộ phận chi tiết cột ......................................... 52 2.4. Tổng hợp kích thước các chi tiết ................................................................................ 52 2.5. Tính chiều dài phôi ...................................................................................................... 52 3. THỰC HÀNH CHẾ TẠO ĐẦU XÀ GỒ THÉP............................................................... 52 4. THƯC HÀNH CHẾ TẠO NỐI XÀ GỒ THÉP ................................................................ 53 5. THỰC HÀNH CHẾ TẠO BẢN MÃ LIÊN KẾT ............................................................. 55 6. THỰC HÀNH LIÊN KẾT VÀ KIỂM TRA XÀ GỒ ....................................................... 55 BÀI 5. CHẾ TẠO VÌ KÈO......................................................................................................... 56 1. CÔNG DỤNG, CẤU TẠO, PHÂN LOẠI ......................................................................... 56 1.1. Cấu tạo .......................................................................................................................... 56 1.2. Phân loại ....................................................................................................................... 57 1.3. Ứng dụng ...................................................................................................................... 59 TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 3 2. ĐỌC BẢN VẼ CHI TIẾT TÍNH PHÔI VÌ KÈO............................................................. 59 2.1. Đọc nội dung khung tên, bảng kê, các yêu cầu kỹ thuật .......................................... 59 2.2. Phân tích các hình biểu diễn ....................................................................................... 59 3. THỰC HÀNH CHẾ TẠO THANH CÁNG TRÊN, DƯỚI ............................................. 61 4. THỰC HÀNH CHẾ TẠO THANH BỤNG ...................................................................... 62 5. THỰC HÀNH CHẾ TẠO NÚT VÌ KÉO ......................................................................... 62 6. THỰC HÀNH HÀN ĐÍNH LẮP GHÉP ........................................................................... 62 7. THỰC HÀNH KIỂM TRA VÌ KÈO................................................................................. 63 BÀI 6. CHẾ TẠO DẦM TỔ HỢP ............................................................................................. 63 1. CÔNG DỤNG, CẤU TẠO DẦM TỔ HỢP: ..................................................................... 64 1.1. Cấu tạo .......................................................................................................................... 64 2.2. Công dụng .................................................................................................................... 70 3. CÁC LIÊN KẾT CHẾ TẠO DẦM TỔ HỢP ................................................................... 71 3.1. Liên kết bằng bu lông ................................................................................................. 72 3.2. Liên kết bằng hàn ....................................................................................................... 75 3.3. Liên kết đinh tán ......................................................................................................... 77 4. ĐỌC BẢN VẼ CHI TIẾT, TÍNH PHÔI DẦM: ............................................................... 79 4.1. Đọc nội dung khung tên, bảng kê, các yêu cầu kỹ thuật .......................................... 79 4.2. Phân tích các hình biểu diễn ....................................................................................... 82 4.3. Tính kích thước phôi cánh dầm, bản bụng dầm, bản mả ........................................ 84 Bài 7: KIỂM TRA TỔ HỢP ...................................................................................................... 86 1. PHƯƠNG PHÁP LẮP GHÉP CHI TIẾT, LẮP GHÉP CỤM CHI TIẾT KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP. ........................................................................................................... 86 1.1. Chuẩn bị ....................................................................................................................... 86 1.2. Lắp ghép chi tiết .......................................................................................................... 87 1.3. Lắp ghép cụm ............................................................................................................... 89 2. ĐỌC BẢN VẼ LẮP KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP: ................................................... 91 2.1. Đọc nội dung khung tên, bảng kê, các yêu cầu kỹ thuật .......................................... 91 2.2. Phân tích các hình biểu diễn của hệ thống ................................................................ 94 2.3. Phân tích hình dạng kích thước các bộ phận chi tiết của khung nhà C.N ............. 94 2.4. Tổng hợp các lắp ghép cụm ...................................................................................... 101 BÀI 8. ĐÓNG GÓI ................................................................................................................... 105 1. CHUẨN BỊ ........................................................................................................................ 105 1.1. Dụng cụ, Thiết bị ....................................................................................................... 105 1.2. Vật liệu đóng kiện ...................................................................................................... 105 2. ĐỌC BẢN VẼ ĐÓNG KIỆN ........................................................................................... 105 2.1. Đọc nội dung khung tên, bảng kê, các yêu cầu kỹ thuật ........................................ 105 2.2. Phân tích các hình biểu diễn ( Hình chiếu, mặt cắt...) ............................................ 105 TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 4 2.3. Tổng hợp ..................................................................................................................... 105 3. THỰC HÀNH CHẾ TẠO GÔNG HÀNG ...................................................................... 105 4. THỰC HÀNH ĐÁNH DẤU SỐ ....................................................................................... 106 5. THỰC HÀNH KIỂM TRA ĐÓNG GÓI ........................................................................ 107 BÀI 9: BÀN GIAO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP ............................................................ 107 1. TẬP HỢP HỒ SƠ KỶ THUẬT CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP ........... 107 1.1. Bản vẽ thiết kế và các tài liệu liên quan ................................................................... 107 1.2. Qui trình chế tạo ........................................................................................................ 113 1.3. Bóc tách khối lượng ................................................................................................... 116 1.4. Tiêu chuẩn của nhà thầu ........................................................................................... 117 1.5. Phương án thi công .................................................................................................... 118 1.6. Cung cấp vật tư thiết bị ............................................................................................. 121 2. Lập biên bản bàn giao và bàn giao khung nhà công nghiệp: ....................................... 122 2.1. Biên bản nghiệm thu kỹ thuật .................................................................................. 122 3. Hội đồng nghiệm thu cơ sở: Nhiệm vụ, quyền hạn, nội dung công việc .................. 127 TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................................ 134 TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 5 BÀI 1. CHUẨN BỊ ĐIỀU KIỆN CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP MỤC TIÊU MÔĐUN: Học xong môđun này sinh viên có khả năng: + Nêu được công dụng, cấu tạo, phạm vi sử dụng nhà công nghiệp + Đọc, hiểu được hệ thống các bản vẽ thi công khung nhà công nghiệp + Trình bày được phương pháp khai triển các chi tiết thép hình uốn lại. + Tính được kích thước phôi theo bản vẽ thiết kế. + Sử dụng đúng kỹ thuật các dụng cụ, thiết bị chế tạo cơ khí. + Lấy dấu, cắt phôi, uốn tạo hình, khoan lỗ, tán đinh, hàn đính, lắp ghép chi tiết thành thạo. + Kích thước sau khi lắp ghép của toàn bộ khung nhà trong phạm vi dung sai cho phép T=  1/ m. + Sử dụng hiệu quả, đầy đủ trang bị bảo hộ lao động và vệ sinh công nghiệp. + Bố trí chỗ làm việc khoa học. NỘI DUNG MÔ ĐUN: 1. CÁC THÔNG SỐ CƠ BẢN CỦA KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP Nhà công nghiệp một tầng bằng thép được sử dụng rộng rải trong các công trình xây dựng công nghiệp. Để tạo nên kết cấu khung nhà có thể dùng vật liệu thép hoặc bê tông cốt thép. Khi dùng cột bê tông, vì kèo bằng thép thì kết cấu khung được gọi là khung liên hợp. Khi dùng tất cả các cấu kiện bằng thép thì được gọi là khung toàn thép. Kết cấu khung toàn thép được dùng khi nhà cao (chiều cao thông thuỷ H > 15m), nhịp lớn (L > 24m), bước cột lớn (B > 12m), cẩu trục nặng (Q > 50t). 1.1. Các thông số cơ bản của nhà công nghiệp một tầng L: Nhịp hay khẩu độ là khoảng cách giữa hai trục định vị dọc nhà b: Bước cột là khoảng cách giữa hai trục định vị ngang nhà. hr: Khoảng cách từ nền đến kết cấu mang lực mái. h: Chiều cao nhà - khoảng cách từ nền đến mép dưới kết cấu mang lực mái h = hr + h2 Lk: Khoảng cách giữa hai trục ray (nhịp cẩu trục) Lk < L Trong đó: L = Lk + 2e e: Khoảng cách từ trục đường ray đến trục định vị Với sức trục Q ≤ 30T e = 750 mm Q > 30T e = 1000 - 1250 mm TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 6 Hình 1.1. Các thông số cơ bản của khung nhà công nghịêp 1 tầng 1.2. Các thông số cơ bản của nhà công nghiệp nhiều tầng - ht: Chiều cao tầng nhà: là khoảng cách từ mặt sàn tầng dưới đến mặt sàn tầng trên kề liền. - htt:Chiều cao thông thuỷ là khoảng cách từ sàn tầng dưới đến mép dưới của bộ phận sàn tầng trên nhô ra (thường là dầm, trần) - hd: Chiều cao dầm - hs: Bề dày sàn nhà - ht = htt + hd + hs TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 7 Hình1.2. Nhà công nghiệp nhiều tầng 2. CẤU TẠO, NHIỆM VỤ KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 2.1. Cấu tạo 2.1.1. Cấu tạo chung Trong xây dựng công nghiệp, thép là loại vật liệu có nhiều ưu điểm: bền, trọng lượng kết cấu nhẹ, chịu được tải trọng lớn, chế tạo, vận chuyển và dựng lắp nhanh chóng. Nên khi sử dụng cần tính toán xem xét. Dùng khung thép trong những trường hợp sau đây tốt và lợi nhất - Xưởng nếu không có cẩu trục thì chiều cao xưởng h > 20 m - Xưởng có cẩu trục cầu với sức trục Q > 20T, hr > 8 m, nhịp L > 24 - Dầm cầu trục bằng thép dùng với bước cột b ≥ 6 m, sức trục Q > 20T, chế độ làm việc của cầu trục nặng. - Dàn thép dùng khi nhịp L ≥ 30 m Vậy chọn khung nhà bằng vật liệu gì còn phải dựa trên những yếu tố sau: + Yêu cầu kỹ thuật của sản xuất + Điều kiện, hoàn cảnh và môi trường sử dụng kết cấu + Chế độ làm việc bên trong xưởng + Những thông số cơ bản ( L, b, h, Q ) + Điều kiện khả năng cung cấp vật liệu. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 8 Hình 1.3. Thường chọn giải pháp khung ngang chịu lực. Tùy thuộc kiên kết giữa cột với móng - cột với kết cấu mang lực mái, ta có: * Khung liên kết cứng: (cột với móng, cột với kết cấu mái liên kết ngàm) Loại khung này có độ cứng theo phương ngang lớn, chịu được tải trọng lớn. - Khuyết điểm: khi bị lún không đều, khi chịu sự tác dụng của thay đổi nhiệt độ lớn và khi có bất kỳ chuyển vị nào đều có thể gây ra nội lực phụ trong kết cấu khung - dễ bị phá hoại cục bộ. * Khung liên kết khớp: Cột với móng liên kết ngàm, cột với kết cấu mang lực mái liên kết khớp. Trong loại khung này các liên kết khớp dễ bị phá hoại gây hư hỏng ở mái nhưng không hư hỏng kết cấu chịu lực chính. 2.1.2. Hình thức kết cấu nhà công nghiệp a. Kết cấu nhà có khẩu độ nhỏ: Khẩu độ loại nhà này thường là 12m. Do độ cao không lớn, tải trọng không lớn nên không cho phép dùng kết cấu thép. Thường sử dụng cột gạch hoặc cột bê tông cốt thép. Kết cấu chịu lực mái có thể bằng thép hoặc bê tông cốt thép dựa vào yêu cầu chịu lủa và độ bền vững của nhà mà quyết định. Hình 1.4 TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 9 Trong xưởng sản xuất chính nên dùng vật liệu không cháy để làm kết cấu chịu lực và kết cấu bao che. Sử dụng kết cấu bê tông cốt thép hoặc kết hợp bê tông cốt thép và thép Hình 1.5 b. Kết cấu nhà có khẩu độ lớn : Nhà công nghiệp có khẩu độ lớn chủ yếu dùng trong các ngành công nghiệp nặng (cơ khí, luyện kim, hóa chất). Độ cao nhà công nghiệp có khẩu độ lớn tính từ mặt nền mép trên ray cầu chạy có thể từ 8 - 30m hoặc cao hơn nữa. Khẩu độ từ 18 - 60m hoặc hơn nữa. Bước cột 6m, mở rộng 12m, đặc biệt 18 đến 24m. Nhà công nghiệp khẩu độ lớn đơn giản nhất là L = 18 - 36m. Kết cấu chịu lực của nhà này là khung ngang chịu lực, sử dụng khung toàn thép hoặc bê tông cốt thép, thép, bê tông thép hỗn hợp. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 10 Hình 1.6 c. Kết cấu không gian: Do những thành tựu của khoa học kỹ thuật, kết hợp những phương pháp tính toán mơí, kỹ thuật thi công ngày càng được nâng cao, gần đây người ta đã đưa ra nhiều dạng kết cấu mới và đã được áp dụng vào nhà công nghiệp. Ưu điểm của dạng kết cấu này là nhẹ nhàng, tiết kiệm vật liệu và có thể dùng với nhà có khẩu độ lớn và lưới cột lớn. Loại kết cấu này có thể làm toàn khối hoặc lắp ghép. Các dạng võ trụ Hình 1.7 TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 11 2.2. Nhiệm vụ Các công trình xây dựng đều có quan hệ chặt chẻ với sản xuất công nghiệp, phục vụ cho việc tạo ra sản phẩm hoặc bảo quản hàng hóa nguyên vật liệu. Những yêu cầu cơ bản để thiết kế nhà công nghiệp là: + Bảo đảm sự hợp lý chức năng có nghĩa là phải phù hợp dây chuyền sản xuất, tổ chức điều kiện lao động tốt và kinh doanh tốt. + Hợp lý về kỹ thuật: thiết kế bảo đảm sản xuất, bảo vệ con người làm việc bên trong nhà, tạo ra một môi trường khí hậu tốt cho sản xuất và có độ bền vững cao. + Chất lượng kiến trúc và nghệ thuật tốt đẹp có sức truyền cảm ở bộ mặt bên ngoài củng như bên trong, có ảnh hưởng đến tình cảm, tâm lý của công nhân. + Hợp lý, kinh tế trong việc tổ chức quá trình sản xuất, giá thành sản phẩm hạ, kinh tế trong xây dựng, bảo quản. 3. NGHIÊN CỨU TÀI LIỆU 3.1. Đọc hiểu các bản vẽ thi công Để đọc và hiểu được các bản vẽ thi công ta cần nắm vửng các tiêu chuẩn vẽ kỹ thuật như: Tiêu chuẩn ký hiệu bản vẽ, tiêu chuẩn ghi kích thước, tiêu chuẩn các ký hiệu sử dụng trong bản vẽ. Sau đó ta phân tích từng chi tiết hoặc đọc các bản vẽ tách các chi tiết nếu có. Ví dụ: Ta có bản vẽ (hình 1.8) ta có thể đọc được chiều dài của bước cột bằng l, chiều rộng của bước cột là a. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 12 Hình 1.8. Mặt cắt và một phần mặt bằng nhà công nghiệp một tầng. 1- cột; 2- dầm mái; 3- dầm cẩu trục; 4- móng; 5- tường dọc; 6- cữa mái; 7 - cẩu trục 3.2. Vẽ tách chi tiết cần chế tạo Để vẽ tách các chi tiết chế tạo ta dữa vào bản vẽ chi tiết của khung nhà công nghiệp. Ví dụ ta vẽ tách chi tiết cột thì ta phải căn cứ vào chiều cao cột, hình dáng cột, bề rộng cột, chế tạo từ vật liêụ (thép tấm, thép hình) TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 13 Hình 1.9. Chi tiết cột 3.3. Tiêu chuẩn chế tạo khung nhà công nghiệp 3.3.1. Các bộ phận của nhà Để có thể sản xuất hang loạt những thành phẩm xây dựng và xây dựng cơ giới hàng loạt, để xây dựng với tốc độ cao, chất lượng tốt, giá thành hạ cần đi theo con đường công nghiệp hoá xây dựng tức là chuyển ngành xây dựng thành một quá trình sản xuất theo một dây chuyền công nghệ như các ngành công nghiệp khác. Một trong những cơ sở để có thực hiện sản xuất và xây dựng hàng loạt với hiệu quả kinh tế cao là phải tiến hành điển hình hoá và thống nhất hoá xây dựng. Điển hình hoá và thống nhất hoá xây dựng là một phạm trù khoa học rộng lớn. Ở đây chúng ta chỉ nghiên cứu những khái niệm trong phạm vi hẹp của việc thiết kế nhà và các bộ phận của chúng. a. Thống nhất hoá * Định nghĩa : Thống nhất hoá trong xây dựng là việc làm có liên quan tới sự thống nhất các đối tượng lao động, công cụ lao động còng như các sản phẩm và phương pháp sản xuất (bao gồm các yếu tố về thông số kích thước, tính chất cơ lý, thẩm mỹ, kinh tế ...) Thống nhất hoá (phạm vi hẹp) là việc làm có liên quan đến sự thống nhất các thông số kích thước hình khối, mặt bằng nhà và các bộ phận của nhà được chế tạo sẵn trong nhà máy. Mục đích thống nhất hoá là hạn chế số lượng các thông số hình khối mặt TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 14 bằng nhà và số lượng các kích thước điển hình của các bộ phận. Chúng thực hiện bằng con đường lựa chọn các giải pháp hợp lý nhất theo các yêu cầu kiến trúc, kỹ thuật, kinh tế. Trên cơ sở thống nhất hóa tạo điều kiện tiêu chuẩn hoá và điển hình hoá tức là tạo điều kiện công nghiệp hoá xây dựng. b. Điển hình hoá Điển hình hoá trong xây dựng là một bộ phận trong tiêu chuẩn hoá và nội dung của nó là xác định loại, hình thức, độ lớn của các đối tượng lao động, công cụ lao động, sản phẩm và phương pháp sản xuất. Điển hình hoá là phương pháp kinh tế trong thiết kế xây dựng nhằm lựa chọn hoặc nghiên cứu ra những phương án, những giải pháp, những hình dạng kích thước hợp lý nhất, kinh tế nhất dùng để áp dụng rộng rãi trong lĩnh vực xây dựng và chế tạo sản phẩm xây dựng. Cơ sở để điển hình hóa là việc nghiên cứu vận dụng hệ thống mô đun thống nhất, là sự thống nhất hoá các thông số không gian mặt bằng, là sự biên soạn các tài liệu tiêu chuẩn qui phạm, nhiệm vụ thiết kế điển hình, xác định chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật của công trình. Công tác điển hình hóa có ý nghĩa to lớn là tạo điều kiện cho công nghiệp hoá xây dựng, tạo ra sản phẩm nhanh, có chất lượng, giá thành rẻ nhờ tiết kiệm thời gian đầu tư nghiên cứu thiết kế và chế tạo sản phẩm được nghiên cứu kiểm nghiệm kỹ. Thiết kế điển hình là một bộ phận của điển hình hoá và các sản phẩm của nó là sản phẩm của điển hình hoá. Thiết kế điển hình có ưu điểm là có khả năng tạo nên những phương án hoàn chỉnh về chất lượng sử dụng, kinh tế kỹ thuật, phù hợp yêu cầu xây dựng nhiều, nhanh, chất lượng và giá thành rẻ. * Ưu điểm: - Đơn giản quy trình thiết kế . - Rất thuận lợi cho việc sản xuất công nghiệp hoá. c. Kích thước thống nhất trong xây dựng Hệ thống môđun thống nhất là một trong những tiêu đề của việc thống nhất hoá kích thước, việc phát triển xây dựng theo lối công nghiệp. Hệ thống môđun thống nhất áp dụng trong lĩnh vực xây dựng bao gồm những nguyên tắc để điều hợp kích thước không gian ba chiều về các bộ phận kết cấu. Thiết bị và thành phẩm xây dựng dựa trên cơ sở môđun gốc là 100mm. Nó cho phép hạn chế số kiểu kích thước của các thành TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 15 phẩm, thiết bị xây dựng, tạo điều kiện cho thi công xây lắp được nhanh chóng, giúp cho việc trao đổi, hợp tác quốc tế. - Môđun gốc 100mm ( M ) - Môđun bội số ( 2, 3, 6, 12, 15, 30, 60 ) M - Môđun ước số M / (2, 5, 10, 20, 50, 100) d. Quy định về thống nhất hóa các giải pháp mặt bằng - hình khối nhà công nghiệp. Để làm cơ sở cho việc thiết kế hình khối mặt bằng và giải pháp kết cấu nhà công nghiệp cần tìm hiểu "Những quy định cơ bản về thống nhất hoá mặt bằng, hình khối ... QPXD - 57.73" Một số quy định cơ bản: - Mặt bằng hình khối nên thiết kế dạng chữ nhật, mái không chênh lệch nhau. - Nhà công nghiệp một tầng thiết kế với những khẩu độ cùng hướng, cùng L & H . - Không cho phép giật cấp mái 2,4m - Quy định về khẩu độ: + Không cầu trục: L = 12, 18, 24m. + Có cầu trục : L = 18, 24, 30m; bội số 6m - Quy định về chiều cao. - Bước cột b = 6m, bước mở rộng 12m tuỳ khả năng kiến trúc. - Lưới cột nhà công nghiệp nhiều tầng: + 6m x 6m khi tải trọng tính toán trên sàn từ: 2000 - 2500 daN/m2 + 9m x 6m khi tải trọng tính toán trên sàn từ: 500 - 1500 daN/m2 - Quy định về phân chia trục định vị: + Trục định vị dọc. + Trục định vị ngang. + Trục định vị hai nhà vuông góc nhau. + Trục định vị khi sử dụng tường gạch chịu lực. e. Phân chia trục định vị trong nhà công nghiệp. Việc phân chia trục định vị trong nhà công nghiệp có một tầm quan trọng đặc biệt đối với việc thiết kế và thi công các cấu kiện lắp ghép. Phân chia trục định vị là cơ sở để thống nhất giữa thiết kế tiêu chuẩn hoá và thi công lắp ghép ở hiện trường. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 16 * Trục định vị đối với nhà công nghiệp 1 tầng Phương pháp chia trục định vị không đóng kín : - Trục dọc nhà: + Đi qua tim hàng cột giữa. + Cách mép ngoài hàng cột biên 1 đoạn 200mm. - Trục ngang nhà: + Đi qua tim cột, tường đầu hồi cách trục định vị 1 khoảng 500mm. Hình 1.10. Trục dọc nhà Nhược điểm của phương pháp này là: - Tường xung quanh nhà và mái có khe hở, muốn khép kín phải thêm tấm che, làm tăng số cấu kiện. Để khắc phục dùng phương pháp phân chia trục định vị đóng kín. * Phương pháp chia trục định vị đóng kín: - Trục định vị dọc nhà: TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 17 + Đi qua tim của các hàng cột giữa. + Đi qua mép ngoài cùng của các hàng cột biên. - Trục định vị ngang nhà: + Đi qua tim của các hàng cột bên trong. + Đi qua mép trong của tường đầu hồi, tim các hàngcột đầu hồi cách trục định vị một khoảng 500mm. Hình 1.11. Trục ngang nhà Tại vị trí khe nhiệt độ theo chiều ngang nhà thiết kế 2 dãy cột, trục định vị đi qua trung tâm 2 cột, tim cột cách trục định vị về 2 bên một khoảng 500mm. Với phương pháp phân chia trục định vị đóng kín không có khe hở giữa các tấm mái và tường bao quanh nhà nên số loại cấu kiện ít nhất. Tuy nhiên khi nhà xưởng có cần trục cầu với sức trục lớn (lúc đó tiết diện cột lớn) để bảo đảm an toàn cho cầu trục hoạt động quy định như sau: * Khoảng cách e từ trục định vị đến trục đường ray (trên đó bánh xe cầu trục hoạt động) với: TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 18 - Sức trục Q ≤ 30T e = 750mm. - Sức trục Q > 30T; lúc này trục định vị sẽ dời vào so với mép ngoài cột một khoảng từ 2... đường kính d, giá trị của d nên lấy theo dẫy số tiêu chuẩn. Các kích thước khác của đinh tán được lấy theo d, xuất phát từ điều kiện sức bền đều. h = (0,6 ÷ 0,65).d; R = (0,8 ÷ 1).d; l = (S 1 + S 2 ) + (1,5 ÷ 1,7).d. Hình 3.7. Các loại đinh tán TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 44 - Ngoài mò đinh dạng chỏm cầu, đinh tán còn có nhiều dạng mò khác nhau, như trên * Phân loại mối ghép đinh tán Tùy theo công dụng và kết cấu của mối ghép, mối ghép đinh tán được chia ra: + Mối ghép chắc: Mối ghép chỉ dùng để chịu lực không cần đảm bảo kín khít. + Mối ghép chắc kín: Vừa dùng để chịu lực vừa đảm bảo kín khít. + Mối ghép chồng: Hai tấm ghép có phần chồng lên nhau. + Mối ghép giáp mối: Hai tấm ghép đối đầu, đầu của 2 tấm ghép giáp nhau. + Mối ghép một hàng đinh: Trên mỗi tấm ghép chỉ có một hàng đinh. + Mối ghép nhiều hàng đinh: Trên mỗi tấm ghép có nhiều hơn một hàng đinh. * Kích thước chủ yếu của mối ghép đinh tán - Xuất phát từ yêu cầu độ bền đều của các dạng hỏng (khả năng chịu tải của các dạng hỏng là như nhau, hoặc xác suất xuất hiện của các dạng hỏng là như nhau), kích thước của mối ghép đinh tán ghép chắc được xác định như sau: Hình 3.8. Mối ghép đinh tán + Đối với mối ghép chồng một hàng đinh: d = 2.S min ; p đ = 3.d; e = 1,5.d + Đối vơi mối ghép chồng n hàng đinh: d = 2.S min ; p đ = (1,6.n +1).d; e = 1,5.d TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 45 + Đối với mối ghép giáp mối hai tấm đệm một hàng đinh: d = 1,5.S; p đ = 3,5.d; e = 2.d + Đối với tấm ghép giáp mối hai tấm đệm n hàng đinh: d = 1,5.S; p đ = (2,4.n + 1).d; e = 2.d - Kích thước của mối ghép đinh tán ghép chắc kín được xác định như sau: + Đối với mối ghép chồng một hàng đinh: d = S min + 8 mm; p đ = 2.d + 8 mm; e = 1,5.d + Đối với mối ghép chồng 2 hàng đinh: d = S min + 8 mm; p đ = 2,6.d + 15 mm; e = 1,5.d + Đối với mối ghép chồng 3 hàng đinh: d = S min + 6 mm; p đ = 3.d + 22 mm; e = 1,5.d + Đối với mối ghép giáp mối hai tấm đệm 2 hàng đinh: d = S + 6 mm; p đ = 3,5.d + 15 mm; e = 2.d + Đối với tấm ghép giáp mối hai tấm đệm 3 hàng đinh: d = S + 5 mm; p đ = 6d + 20 mm; e = 2.d 4. ĐỌC BẢN VẼ CHI TIẾT, TÍNH PHÔI CỘT 4.1. Đọc nội dung khung tên, bảng kê, các yêu cầu kỹ thuật Bao gồm tên gọi của bộ phận lắp, kí hiệu bản vẽ, tỉ lệ, và chức trách của những người có trách nhiệm đối với bản vẽ. 4.2. Phân tích các hình biểu diễn - Đọc các hình biểu diễn của bản vẽ, hiểu rõ phương pháp biểu diễn và nội dung biểu diễn - Hiểu rõ tên gọi từng hình biểu diễn, vị trí các mặt phẳng cắt của các hình cắt và mặt cắt, phương chiếu của các hình chiếu phụ và hình chiếu riêng phần - Sự liên hệ giữa các hình biểu diễn => Sau khi đọc các hình biểu diễn ta có thể hình dung được hình dạng của bộ phận lắp. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 46 Hình 3.9. Thân cột Hình 3.10. Chân cột và đầu cột 4.3. Phân tích hình dạng kích thước các bộ phận chi tiết cột - Lần lượt phân tích từng chi tiết. - Căn cứ theo số vị trí trong bảng kê để đối chiếu với số vị trí ở trên các hình biểu diễn - Dựa vào các kí hiệu vật liệu giống nhau trên mặt cắt để xác định phạm vi của từng chi tiết ở trên các hình biểu diễn. Yêu cầu: Phân tích hình dạng để hình dung các chi tiết. Phải hiểu rõ tác dụng của từng kết cấu của mỗi chi tiết, phương pháp lắp nối và quan hệ lắp ghép giữa các chi tiết. 4.4. Tổng hợp kích thước các chi tiết Sau khi đã phân tích các hình biểu diễn, phân tích từng chi tiết, cần tổng hợp lại để hiểu một cach đầy đủ toàn bộ bản vẽ lắp. Khi tổng hợp, cần trả lời được một số câu hỏi sau: - Bộ phận lắp có công dụng gì, nguyên lí hoạt động của nó như thế nào? TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 47 - Mỗi hình biểu diễn thể hiện những phần nào của bộ phận lắp? - Các chi tiết ghép với nhau như thế nào? Dùng loại mối ghép gì? - Cách tháo và lắp bộ phận lắp như thế nào? 5. THỰC HÀNH CHẾ TẠO ĐẦU CỘT THÉP Đầu cột thép thường được chế tạo để liên kết với xà ngang (dầm, dàn) thường có liên kết cứng hoặc liên kết khớp. Hình 3.11. Đầu cột 6. THỰC HÀNH CHẾ TẠO THÂN CỘT THÉP. Thân cột nhà công nghiệp là bộ phận chịu lực cơ bản, truyền tải trọng từ trên xuống dưới. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 48 Hình 3.12. Vách cứng trong cột rổng 7. THỰC HÀNH CHẾ TAO ĐẾ CỘT NHÀ CÔNG NGHIỆP Đế cột là bộ phận truyền tải trọng từ cột xuống móng, chân cột cần chế tạo sao cho truyền hết lực, đảm bảo đúng sơ đồ tính. Mặt khác đảm bảo thiết kế sao cho thuận tiện cho việc chế tạo và thi công lắp dựng. Cột nén lệch tâm thường dung hai kiểu chân cột: chân cột bàn đế liền và chân côt bàn đế phân cách. - Chân cột bàn đế liền dung cho cột có tiết diện đặc và cột có tiết diện rổng có khoảng cách hai nhánh bé - Đối với chân cột bàn đế phân cách, cấu tạo chân cột riêng lẽ cho từng nhánh như chân cột nén đúng tâm. Ngoài các bộ phận trên chân cột còn cấu tạo các gối đỡ tính toán sao cho bảo đảm sự làm việc thực của cột theo đúng sơ đồ tính. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 49 Hình 3.13. Đế cột 8. THỰC HÀNH KIỂM TRA CỘT Các cột nhà công nghiệp sau khi được gia công, trước khi đưa vào lắp ghép sử dụng vào hệ thống thường phải được kiểm tra. Khi kiển tra cần chú ý một số yếu tố sau: - Vật liệu chế tao cột - Các tiêu chuẩn thiết kế - Các kích thước của cột (chiều dài, bề rộng, chiều dày vật liệu) - Các mối liên kết - Kiểm tra về hình dáng hình học BÀI 4. CHẾ TẠO XÀ GỒ 1. CÔNG DỤNG, CẤU TẠO, PHÂN LOẠI XÀ GỒ NHÀ CÔNG NGHIỆP 1.1. Cấu tạo TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 50 Xà gồ là cấu kiện chịu uốn xiên có thể dung thép hình cán sẵn dạng chữ I hoặc chữ C. Những loại thép này dung hợp lý khi nhịp 6m; với nhịp 12 m không áp dụng vì trọng lượng thép rất lớn. Được sử dụng rông rải nhất là loại xà gồ dung thép hình dập từ thép bản dày từ 4 - 6 mm. Loại xà gồ này nhẹ hơn xà gồ thép hình song giá thành cao hơn vì chế tạo từ thép bản. Mặt khác do bản thép mỏng nên không thể tăng được chiều cao xà gồ khi nhịp lớn. Vì vậy xà gồ loại này còng chỉ dung khi bước dàn 6 - 12 m, mái nhẹ. Khi nhịp 12 m và tải trọng lớn hơn dung xà gồ dạng dàn cấu tạo từ thép góc. Hình 4.1. Các loại xà gồ 1.2. Công dụng Xà gồ được liên kết với dàn vì kèo để đở tấm mái, liên kết các vì kèo tăng độ cứng cho khung nhà là chi tiết để cố định tấm lợp. 1.3. Phân loại a. Xà gồ tiết diện đặc Xà gồ được liên kết với dàn vì kèo để đở tấm mái, lực do tải trọng trên mái tác dụng theo phương thẳng đứng q được phân theo hai phương tác dụng, qx tác dụng theo phương song song mặt mái; qy tác dụng vuông góc với mặt mái. Do xà gồ có độ cứng bé khi chịu uốn do qx gây nên, vì vậy để tăng ổn định ngoài mặt phẳng uốn người ta cấu tạo hệ giằng xà gồ bằng thép tròn có tăng đơ hoặc bu lông Ø16 - Ø22; hoặc dùng thép góc giằng hai đầu xà gồ. b. Xà gồ tiết diện rổng Xà gồ tiết diện rỗng cấu tạo như một dàn độc lập, nó được dùng hợp lý khi bước của dàn vì kèo lớn. Cấu tạo xà gồ gồm nhiều dạng thanh cánh trên của xà gồ thường dùng thép hình, thanh bụng và cánh dưới có thể dùng thép tròn đường kính 8 - 12 mm. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 51 Xà gồ hệ thanh dùng cho nhịp 12 m, song tốn thép nên ít được dùng. Xà gồ rỗng tạo bởi thép hình dập có ưu điểm là trọng lượng nhẹ, độ cứng lớn được dùng rộng rải hơn. Hình 4.2. Xà gồ tiết diện rổng 2. ĐỌC BẢN VẼ CHI TIẾT XÀ GỒ 2.1. Đọc nội dung khung tên, bảng kê, các yêu cầu kỹ thuật Bao gồm tên gọi của bộ phận lắp, kí hiệu bản vẽ, tỉ lệ, và chức trách của những người có trách nhiệm đối với bản vẽ. 2.2. Phân tích các hình biểu diễn - Đọc các hình biểu diễn của bản vẽ, hiểu rõ phương pháp biểu diễn và nội dung biểu diễn - Hiểu rõ tên gọi từng hình biểu diễn, vị trí các mặt phẳng cắt của các hình cắt và mặt cắt, phương chiếu của các hình chiếu phụ và hình chiếu riêng phần - Sự liên hệ giữa các hình biểu diễn => Sau khi đọc các hình biểu diễn ta có thể hình dung được hình dạng của bộ phận lắp. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 52 Hình 4.3. 2.3. Phân tích hình dạng kích thước các bộ phận chi tiết xà gồ - Lần lượt phân tích từng chi tiết. - Căn cứ theo số vị trí trong bảng kê để đối chiếu với số vị trí ở trên các hình biểu diễn - Dựa vào các kí hiệu vật liệu giống nhau trên mặt cắt để xác định phạm vi của từng chi tiết ở trên các hình biểu diễn. Yêu cầu: Phân tích hình dạng để hình dung các chi tiết. Phải hiểu rõ tác dụng của từng kết cấu của mỗi chi tiết, phương pháp lắp nối và quan hệ lắp ghép giữa các chi tiết. 2.4. Tổng hợp kích thước các chi tiết Sau khi đã phân tích các hình biểu diễn, phân tích từng chi tiết, cần tổng hợp lại để hiểu một cach đầy đủ toàn bộ bản vẽ lắp. Khi tổng hợp, cần trả lời được một số câu hỏi sau: - Bộ phận lắp có công dụng gì, nguyên lí hoạt động của nó như thế nào? - Mỗi hình biểu diễn thể hiện những phần nào của bộ phận lắp? - Các chi tiết ghép với nhau như thế nào? Dùng loại mối ghép gì? - Cách tháo và lắp bộ phận lắp như thế nào? 2.5. Tính chiều dài phôi Để tính chiều dài phôi ta cần căn cứ vào một số yếu tố sau: - Khoảng cách của bước cột - Chiều dày của vì kèo - Cấu tạo đầu xà gồ và cahcs liên kết xà gồ với vì kèo. 3. THỰC HÀNH CHẾ TẠO ĐẦU XÀ GỒ THÉP Đầu xà gồ thép có rất nhiều loại tùy thuộc vào cấu tạo của xà gồ và cách liên kết giữa xà gồ và vì kèo. Ví dụ phương pháp hàn, lắp ghép bu lông đai ốc. nhương thường trong các khung nhà công nghiệp người ta thường dùng mới lắp ghép bằng bu lông đai ốc. Trong phương pháp lắp ghép bằng bu lông đai ốc thi việc chế tạo đầu xà gồ rất đơn giản. Dựa vào kích thước của xà gồ ta tình toán được kích thước đầu xà gồ và số lượng lổ khoan để bắt bu lông. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 53 Hình 4.4. Liên kết xà gồ Đầu xà gồ được liên kết với nhau theo 1 trong 3 cách: * Liên kết chồng: Xà gồ nọ gác lên dầm kia. - Đơn giản, dễ lắp ghép. - Làm tăng chiều cao công trình. - Độ cứng và khả năng chịu lực không cao, sàn làm việc như bản kê hai cạnh. * Liên kết cùng bản mặt: Bố trí sao cho cánh trên của các loại dầm có cùng độ cao. - Giảm chiều cao xây dựng của hệ dầm, có thể tăng chiều cao dầm chính. - Toàn hệ dầm có độ ổn định lớn. - Sàn có độ cứng và khả năng chịu lực lớn nhờ làm việc như bản kê bốn cạnh. - Cấu tạo phức tạp hơn liên kết chồng dùng cho hệ dầm phổ thông. * Liên kết thấp: Các dầm phụ đặt thấp hơn dầm chính, dầm sàn đặt bằng mặt với dầm chính. Có ưu điểm như liên kết bằng mặt nhưng phức tạp hơn nhiều chỉ dùng cho hệ dầm phức tạp. 4. THƯC HÀNH CHẾ TẠO NỐI XÀ GỒ THÉP Xà gồ thép được chế tạo lắp ghép trong khung nhà công nghiệp. Tùy vào khoảng cách lưới cột mà ta chế tạo kích thước xà gồ tương ứng. Thường đồi với những khung nhà có kích thước lươi cột lớn hơn 6m thi khi gia công phải chắp, nối. Do xà gồ định hình không đảm bảo kích thước thiết kế thi ta nối xà gồ trong các nhà máy, xưỡng chế tạo. Còn các xà gồ có trọng lượng và kích thước quá lớn quá với quy định của phương tiện vận chuyển. Ta phải tiến hành hàn nối tai vi trí lắp ráp. Nối xà gồ thép phu thuộc vào từng loại xà gồ cụ thể thì người ta có hai cách nối xà gồ chủ yếu sau. * Nối bằng phương pháp hàn: TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 54 - Nối đối đầu: Là phương pháp nối đơn giản nhất ta chỉ việc nối dầu của hai đoạn xà gồ lại với nhau bằng các mối hàn. Trong hàn đối đầu có các dạng liên kết sau + Liên kết dạng đường thẳng + Liên kết dạng đường chéo + Liên kết dạng chử Z Hình 4.5. Hàn đối đầu - Hàn nối đối đầu và ghép cạnh: Còng tương tự như hàn nối đối đầu nhưng ta ghép thêm các tấm thép có chiều dày bằng với chiều dày của thép chế tạo xà gồ. Hình 4.6. Hàn đối đầu ghép cạnh * Nối bằng phương pháp bu lông cường độ cao: Mối nối này thường được sử dụng cho các xà gồ có kích thước lớn và chịu lực lớn. - Mối nối cánh dùng 3 bản ghép (2 trong, 1 ngoài). Liên kết bản bụng bằng 2 hàng bulông thẳng đứng . TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 55 Hình 4.7. Mối ghép bu lông cường độ cao 5. THỰC HÀNH CHẾ TẠO BẢN MÃ LIÊN KẾT Liên kết bản mã chỉ sử dụng cho các loại xà gồ tiết diện rổng. Các bản mả phụ thuộc vào kích thước xà gồ thường được gia công bằng thép tấm, tiết diện các bản mã có thể là hình chử nhật, hành thang hay hình tam giạc Hình 4.8. các loại bản mã 6. THỰC HÀNH LIÊN KẾT VÀ KIỂM TRA XÀ GỒ TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 56 Kiểm tra xà gồ cần chú ý các tiêu chi sau: - Kiểm tra tất cả các kích thước chi tiết theo bản vẽ. - Kiểm tra vật liệu chế tao. - Kiểm tra độ cong, vênh độ uốn của xà gồ. - Kiểm tra hai đầu xà gồ, các lổ khoan đảm bảo độ chính xác lắp ghép. BÀI 5. CHẾ TẠO VÌ KÈO Vì kèo nhà công nghiệp còn được gọi là dàn là một kết cấu rổng bao gồm các thanh quy tụ và liên kết với nhau tại nút thông qua một bản thép gọi là bản mã. Liên kết trong vì kèo thương là liên kết hàn, bu lông hoặc đinh tán (liên kết hàn được sử dụng nhiều hơn cả). Dàn gồm các thanh biên trên (gọi là thanh cánh trên) và thanh biên giới (gọi là thanh cánh dưới). Các thanh còn lại nằm trong phạm vi cánh trên và thanh cánh dưới là thanh bụng. Dàn thép làm việc còng như dầm nhận tải trọng và truyền xuống kết cấu đỡ nó. Hình dạng của dàn dễ cấu tạo để phù hợp với yêu cầu của thiết kế kiến trúc. 1. CÔNG DỤNG, CẤU TẠO, PHÂN LOẠI 1.1. Cấu tạo Kết cấu vì kèo bằng thép được sử dụng khá rộng rãi trong xây dựng công nghiệp vì vượt được khẩu độ lớn, cấu tạo theo hình dạng bất kỳ phù hợp yêu cầu thẩm mỹ của kiến trúc, chịu được tải trọng lớn, đơn giản trong cấu tạo dựng lắp. - Hình dạng vì kèo thông dụng * Vì kèo 2 cánh song song (h.a) * Vì kèo hình thang độ dốc bé (h.b) * Vì kèo tam giác độ dốc lớn (h.c) TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 57 Hình 5.1. Các loại vì kèo Nhà xưởng có L > 24 m nên dùng dàn. So với dàn thép thì dàn btct giảm 50% phí tổn thép. Chiều cao 1.2. Phân loại Vì kèo được làm kết cấu đỡ mái của mái nhà công nghiệp và dân dụng * Theo cấu tạo của các thanh dàn: - Dàn nhẹ: là dàn có nnội lực trong các thanh nhỏ, các thanh dàn được cấu tạo từ một thép góc hoặc thép tròn. - Dàn thường: là loại phổ biến, dung làm vì kèo mái lợp bằng tấm tôn, panen bê tông cốt thép. * Theo hình dạng TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 58 Hình 5.2. Các dạng vì kèo * Liên kết giữa vì kèo và cột TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 59 Hình 5.3 1.3. Ứng dụng Đối với nhà công nghiệp hệ thống vì kèo có vị trí rất quan trọng. Nó giử một số vai trò sau: - Tăng độ ổn định cho kết cấu của mái trong khung ngang. Bảo đảm độ cứng cho toàn mái nhà. - Tăng cường độ cứng không gian của nhà . - Bảo đảm cho toàn bộ kết cấu có độ ổn định tốt . - Phân phối lực do các thiết bị vận chuyển treo tác dụng trực tiếp vào kết cấu mang lực mái cho kết cấu chịu lực chủ yếu của nhà. 2. ĐỌC BẢN VẼ CHI TIẾT TÍNH PHÔI VÌ KÈO 2.1. Đọc nội dung khung tên, bảng kê, các yêu cầu kỹ thuật Bao gồm tên gọi của bộ phận lắp, kí hiệu bản vẽ, tỉ lệ, và chức trách của những người có trách nhiệm đối với bản vẽ. 2.2. Phân tích các hình biểu diễn - Đọc các hình biểu diễn của bản vẽ, hiểu rõ phương pháp biểu diễn và nội dung biểu diễn - Hiểu rõ tên gọi từng hình biểu diễn, vị trí các mặt phẳng cắt của các hình cắt và mặt cắt, phương chiếu của các hình chiếu phụ và hình chiếu riêng phần - Sự liên hệ giữa các hình biểu diễn Sau khi đọc các hình biểu diễn ta có thể hình dung được hình dạng của bộ phận lắp. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 60 Hình 5.4. 2.3. Tính chiều dài phôi thanh cánh trên, dưới, thanh bụng - Tùy thuộc cường độ, độ cứng và các yêu cầu về thiết bị kỹ thuật. - Khoảng cách giữa các mắt trên thanh cánh thượng thường 3m. - Khoảng cách giữa các mắt dưới thanh cánh hạ là 6m. - Chiều rộng thanh cánh thượng phụ thuộc khả năng chịu nén, độ ổn định, vận chuyển, cẩu lắp và phải đủ rộng để gác panel. Theo qui định: b ≥ 220 với dàn bước a = 6m, nhịp l = 18m; b ≥ 240 a= 6m, l= 30m; b ≥ 280 a= 12m, nhịp tùy ý. -Thanh bụng: được lấy theo khả năng chịu lực: nén, kéo đúng tâm hoặc lệch tâm. Thường lấy bề rộng thanh bụng bằng thanh cánh với dàn toàn khối sẽ thuận tiện khi chế tạo. Nhưng với dàn lắp ghép từ các cấu kiện riêng lẻ thì thanh bụng có bề rộng bé hơn thanh cánh để dễ liên kết TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 61 3. THỰC HÀNH CHẾ TẠO THANH CÁNH TRÊN, DƯỚI - Dàn hình thang : Dược sử dụng nhiều .Chế tạo đơn giản, nội lực phân bố tương đối đều, dễ tạo độ dốc thoát nước mái,thích hợp cho nhà nhịp lớn. Nhược điểm là đầu dàn cao, làm tăng chiều cao nhà, tốn vật liệu bao che. Hình 5.5 - Dàn có thanh cánh hạ gãy khúc: Loại nầy làm việc gần giống dàn hình thang, nhưng nhờ trọng tâm được hạ thấp nên nó ổn định hơn khi lắp ráp và sử dụng. Với dàn ứng suất trước, thanh cánh hạ không thẳng nên gây tổn hao ứng suất khá lớn. Hình 5.6 - Thanh cánh thượng gãy khúc : Dàn có hình dạng hợp lý khi chịu tải trọng phân bố đều. Nội lực trong các thanh cánh thượng, cánh hạ tương đối đều nhau từ gối tựa vào giữa nhịp. Nội lực trong các thanh xiên bé, chiều cao đầu dàn nhỏ, giảm được vật liệu bao che. Hình 5.7 * Để dễ vận chuyển, khi chế tạo người ta có thể chia dàn thành các phần nhỏ. Kích thước mỗi phần tuỳ thuộc khả năng vận chuyển và chỉ nên chia khi điều kiện bắt buộc. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 62 Việc khuếch đại dàn được thực hiện bằng liên kết các chi tiết đặt sẵn, căng cốt thép ứng lực trước hoặc đổ bêtông mắt dàn tại hiện trường. 4. THỰC HÀNH CHẾ TẠO THANH BỤNG + Ở khu vực gần gối tựa, bản bụng được mở rộng bằng cánh chịu kéo để liên kết với đầu cột, để chịu phản lực gối tựa. + Dầm có chiều cao lớn, hoặc dầm chịu tải trọng tập trung, bố trí thêm các sườn đứng, cách khoảng 3m. + Với các dầm lớn,thường khoét bớt bản bụng bằng các lỗ tròn hoặc đa giác đều, và cấu tạo cốt thép bao quanh chu vi lỗ. 5. THỰC HÀNH CHẾ TẠO NÚT VÌ KÉO Đối với vì kèo tiết diện rổng dạng hình thang, hình tam giác thi khi chế tạo để lien kết các thanh giằng trên, thanh giằng dưới, các thanh bụng lại với nhau tai các vị trí. Thì vị trí đó gọi là nút vì kèo. Khi chế tạo người ta thường chế tạo một bản mã thép có hình chử nhật hoặc hình thang. Kích thước tính toán phụ thược vào kích thước của vì kèo. Tài các nút này thường các chi tiết được liên kết lại với nhau bằng phương pháp hàn hoặc bắt bu lông. Hình 5.8 6. THỰC HÀNH HÀN ĐÍNH LẮP GHÉP Sauk hi đã chuẩn bi phôi theo đúng kích thước như bản vẽ ta tiến hành hàn đính các chi tiết lại với nhau. Khi hàn đính chú ý đúng vị trí các chi tiết, đảm bảo đúng kích thước, đảm bảo không bi cong vênh. Các mối hàn đảm bảo chắc chắn. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 63 7. THỰC HÀNH KIỂM TRA VÌ KÈO Kiểm tra vì kèo cần chú ý các tiêu chi sau: - Kiểm tra tất cả các kích thước chi tiết theo bản vẽ. - Kiểm tra vật liệu chế tao. - Kiểm tra độ cong, vênh độ uốn của xà gồ. - Kiểm tra hai đầu xà gồ đảm bảo độ chính xác lắp ghép. - Kiểm tra góc độ của mái nhà. BÀI 6. CHẾ TẠO DẦM TỔ HỢP Dầm là loại cấu kiện cơ bản trong kết cấu xây dựng.Về mặt chịu lực thì dầm chủ yếu chịu uốn. Ưu điểm nổi bật của dầm thép là cấu tạo rất đơn giản,chi phí cho chế tạo dầm không lớn, do đó dầm được sử dụng rất phổ biến. Vì loại kết cấu nhịp lớn như sân vận động, nhà thi đấu thì chỉ có dầm thép mới đáp ứng được.Bằng chứng là đó có rất nhiều công trình như nhà thi đấu, hănga máy bay sử dụng dầm thép đó được xây dựng ở nước ta còng như nhiều nơi khác trên khắp thế giới. So vì các loại dầm khác như dầm bê tông cốt thép thì để vượt được các nhịp lớn, dầm thép còng tốt hơn cả vì nó vừa có khối lượng bản thân nhẹ, vừa có khả năng chịu lực lớn, Do đó khi vượt nhịp lớn thì chiều cao dầm thép sẽ không quá lớn, tạo không gian sử dụng lớn, không ảnh hưởng đến công năng của ngôi nhà. Vì cách sử dụng tiết diện dầm thép thì việc thi công sẽ đơn giản hơn, thời gian thi công nhanh (vì chủ yếu chỉ là các liên kết bằng mối hàn và bu lông) công trình nhanh chóng được đưa vào sử dụng. Ngày nay, vì xu hướng phát triển của khoa học kỹ thuật thì kết cấu thép ngày càng được nghiên cứu, phát triển, hoàn thiện hơn, sử dụng ngày càng rộng rải hơn trong nhiều công trình khác nhau từ những công trình nhỏ như nhà ở, nhà máy, xí nghiệp TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 64 cho đến các công trình đòi hỏi vượt nhịp lớn như nhà thi đấu, sân vận động, hănga máy bay, Dầm thép có rất nhiều loại tiết diện khác nhau như dầm hình (chữ I, C, hình tròn), dầm tổ hợp, dầm hép,dầm có sườn lượn sóng, Mỗi loại dầm đều có những ưu điểm và nhược điểm riờng, do đó tựy thuộc các điều kiện về loại kết cấu công trình, về giải pháp kiến trỳc, thi công, điều kiện về kinh tế kỹ thuật,mà sử dụng các loại dàm khác nhau. Chẳng hạn vì những công trình cần vượt nhịp nhỏ (thường là < 6m) thì có thể sử dụng dầm thép hình, vì những công trình lớn hơn ( 36 m thì ngườu ta có thể sử dụng dầm hép, 1. CÔNG DỤNG, CẤU TẠO DẦM TỔ HỢP: 1.1. Cấu tạo Là dầm được làm từ các bản thép hoặc từ các bản thép và các thép hình.Nếu dùng liên kết hàn để liên kết các bộ phận của dầm thì dầm được gọi là dầm tổ hợp hàn, tương tự như vậy nếu dùng liên kết bằng đinh tán hay bu lông thì dầm gọi là dầm tổ hợp đinh tán hay bu lông Dầm tổ hợp hàn gồm 3 bản thép, 2 bản đặt nằm ngang gọi là 2 cánh dầm, bản đặt thẳng đứng gọi là bụng dầm. Dầm tổ hợp đinh tán hoặc bulông còng gồm 1 bản thép đặt đứng làm bụng dầm, còn mỗi cánh dầm còn 2 thép góc (thép chữ L) gọi là 2 thép góc cánh dầm và có thể có thêm 1 đến 2 bản thép được đặt nằm ngang gọi là bản phủ cánh dầm. Hình 6.1. Cấu tạo dầm TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 65 So với dầm đinh tán, tổ hợp đinh tán thiết kế dầm tổ hợp gồm: Chọn tiết diện dầm, kiểm tra tiết diện dầm đã chọn về độ bền, độ cứng, độ ổn định tổng thể, cấu tạo và tính toán chi tiết của dầm như liên kết cánh với bụng,cụ thể như sau: + Chọn tiết diện dầm + Thay đổi tiết diện dầm theo chiều dài, dày + Kiểm tra độ bền, độ võng, độ ổn định của dầm tổ hợp + Ổn định tổng thể của dầm thép Ngoài cách tính cổ điển trên ngày nay người ta còn sử dụng phần mềm tính toán kết cấu Midas.Kinh nghiệm thiết kế cho thấy khi nhịp và tải trọng lớn (l > 12m, q > 2000 daN/m) nếu dùng dầm tổ hợp thì hoặc là không đủ bền hoặc là độ cứng không đảm bảo điều kiện ổn định tổng thể, nếu đủ thì kết cấu sẽ nặng nề và tốn thép. Trong trường hợp này dung dầm tổ hợp sẽ kinh tế hơn. Do đó phạm vi áp dụng của dầm tổ hợp sẽ rộng rãi hơn. Hình 6.2. Dầm liên tục TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 66 Hình 6.3. Vị trí dầm trong khung nhà công nghiệp TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 67 Hình 6.4. Trong nhà có cầu trục treo, dầm cầu chạy bằng thép dạng chữ I, vừa là kết cấu chịu lực, vừa là ray. Dầm được treo vào kết cấu mang lực mái. Nhịp của dầm treo là 6; 12m có khi đến 24m. Vị trí neo dầm cầu chạy vào kết cấu mang lực mái dạng giàn mái thường đặt tại vị trí mắt giàn. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 68 Hình 6.5. Liên kết dầm cẩu chạy bằng thép vào kết cấu mang lực mái bằng bê tông cốt thép; a) Dầm hình Dầm hình là những dầm làm từ thép hình, có rất nhiều hình dạng khác nhau, thông thường có thép hình chữ I hoặc chữ U Dầm hình được cỏn hoặc dập ngay trong nhà máy, chế tạo đơn giản nhưng kích thước tiết diện thường không lớn lắm. Vì dầm thép chữ I do có tiết diện đối xứng, lại có momen chống uốn đối vì trục x-x (xem hình vẽ) khổ lớn nên rất hợp lý vì những dầm chịu uốn phẳng như dầm sàn nhà,dầm sàn công tỏc, dầm cầu, Dầm chữ U có tiết diện không đối xứng nên khi chịu uốn phẳng thì có thờm hiện tượng xoắn do đó không phải là cấu kiện hợp lý khi chịu uốn, nhưng do do thép hình chữ U có cánh rộng (chịu uốn xiên tốt) và có mặt ngoài phẳng (dễ liên kết vì các cấu kiện khác) nên thường được dùng làm xà gồ mỏi nhà, dầm tường, dầm sàn khi nhịp và tải trọng bộ. Thiết kế dầm hình bao gồm các vấn đề sau: + Chọn tiết diện dầm hình : + Kiểm tra tiết diện dầm đó chọn về độ bền + Kiểm tra tiết diện dầm về độ cứng + Kiểm tra độ ổn định tổng thể. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 69 Hình 6.6. Các loại dầm hình b) Dầm tổ hợp Là dầm được làm từ các bản thép hoặc từ các thép hình. Nếu dùng liên kết hàn để liên kết các bộ phận của dầm thì dầm được gọi là dầm tổ hợp hàn, tương tự như vậy nếu dùng liên kết bằng đinh tán hay bu lông thì dầm gọi là dầm tổ hợp đinh tán hay bu lông Dầm tổ hợp hàn gồm 3 bản thép, 2 bản đặt nằm ngang gọi là 2 cánh dầm, bản đặt thẳng đứng gọi là bụng dầm. Dầm tổ hợp đinh tán hoặc bulông còng gồm 1 bản thép đặt đứng làm bụng dầm, còn mỗi cánh dầm còn 2 thép gỳc( thép chữ L) gọi là 2 thépgóccánh dầm và có thể có thờm 1 đến 2 bản thép được đặt nằm ngang gọi là bản phủ cánh dầm. So vì dầm đinh tán, tổ hợp đinh tán thiết kế dầm tổ hợp gồm: Chọn tiết diện dầm, kiểm tra tiết diện dầm đó chọn về độ bền, độ cứng, độ ổn định tổng thể, cấu tạo và tính toán chi tiết của dầm như liên kết cánh và bụng,có thể như sau: + Chọn tiết diện dầm + Thay đổi tiết diện dầm theo chiều dài, dày + Kiểm tra độ bền, độ vừng, độ ổn định của dầm tổ hợp + Ổn định tổng thể của dầm thép Hình 6.7. Dầm tổ hợp c) Dầm kiểu dàn nhẹ : Trường hợp dầm sàn cần vượt các nhịp dài hơn, chẳng hạn khi cần ''trốn cột'' đỡ dưới, để tạo không gian lớn. Như vậy, dầm không những có nhịp khỏ dài mà còn phải TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 70 chịu các lực tập trung của những cột tầng trên. Phương thức tốt nhất là sử dụng dàn thép nhẹ hoặc dầm bê tông ứng lực trước . Để giảm gớa thành, dầm thép được thiết kế vì các thanh cánh có tiết diện chữ T và thanh bụng là các cặp thép góc hàn chồng trực tiếp lờn bụng thanh cánh, không cần sử dụng bản mả. Đường ống kỹ thuật có thể dễ dàng bố trí xuyên qua những khoang rỗng của dàn nhẹ. Nếu cần có những khoang rộng hơn, có thể bố trí thay thế một hai khoang tam giác bằng một khoang panen chữ nhật (kiểu Vierendeel) ở khoảng giữa nhịp dàn. Chiều cao của dàn thép thường khỏ lớn, nên các đường ống kỹ thuật phục vụ chỉ được lắp đặt trong phạm vi chiều cao dàn. Trần treo còng bố trí trực tiếp ngay mép dưới của dạ dàn thép. Các dàn thép thường đặt cách nhau tương đối dày, vì chiều dài nhịp kinh tế khoảng trên 9m. Để đảm bảo tớnh kinh tế, không nên dùng nhiều loại dàn thép khác nhau trong các sàn tầng, vì cùng một kích cỡ dàn nếu sản suất hàng loạt trong xưởng kết cấu thép mới bảo đảm sử dụng vật liệu, thiết bị máy móc và nhân công một cách hiệu quả hơn. Các thanh bụng trong dàn nhẹ chủ yếu là những thanh chữo, cấu tạo thành dàn tam giác. Những thanh đứng chỉ sử dụng khi độ mảnh tính toán của các thanh cánh chịu nén quá trị số giới hạn. Ngoài ra, có thể bố trí các khoang chữ nhật không có thanh chữ o ở những miền có lực cắt nhỏ, chẳng hạn ở giữa nhịp dầm (chỗ đó còng rất phù hợp để bố trí các đường ống kĩ thuật trong cao ốc văn phòng). Góc của thanh chữ o làm vì thanh cánh có thể lấy khổ nhỏ để giảm bớt số lượng thanh chữ o củng như các mối hàn. Tuy nhiên nếu góc xiên nhỏ quá, chiều dài thanh sẽ lớn, lực dọc trục trong thanh sẽ tăng, thanh nén sẽ kém ổn định. Như vậy, yêu cầu phải cấu tạo thêm bản mả, vừa tăng chi phí gia công chế tạo, vừa làm hẹp thêm độ rỗng ở bụng dàn, ảnh hưởng đến vấn đề bố trí các đường ống kỹ thuật. Do đó, chiều dài các khoang dàn chỉ nên lấy gần đúng bằng hai hoặc ba lần chiều cao. Tiết diện thanh cánh thường dùng các loại thép hình (tiết diện chữ T hoặc thép góc đơn (chữ L); Các loại tiết diện ống vuông hoặc hai thép góc củng được dùng cho các thanh cánh của dàn nhịp lớn, nhưng đối vì nhịp nhỏ thường ít sử dụng hơn, vì phải dùng mối nối có bản mả kém hiệu quả. Cánh trên của dàn thép nhẹ thường liên kết chặt vì sàn BTCT và làm việc trong một tiết diện liên hợp nhờ các mấu neo 2.2. Công dụng Trong các nhà cao tầng khung sườn thép, thường hệ dầm sàn được cấu tạo bởi các dầm hoặc dàn thép liên hợp chịu lực dưới dạng các tiết diện liên hợp chữ T, I, C, L và chủ yếu chịu uốn dưới tác động của tải trọng thẳng đứng. Như vậy ở phía trên dầm sẽ TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH CHẾ TẠO KHUNG NHÀ CÔNG NGHIỆP 71 chịu nén và dầm thép chịu kéo, phù hợp vì bản năng chịu lực của 2 thành phần vật liệu nói trên. Ngoài ra, hệ liên hợp ở đây còn có khá nhiều ưu điểm khác, chẳng hạn vượt được các nhịp dài, tạo được các khoảng không gian lớn, thông thường giảm được chiều dày cấu tạo của hệ dầm sàn, đẩy nhanh tiến độ thi công; giảm nhẹ được khối lượng công trình tác động trực tiếp đến các vấn đề về nền móng và giá thành xây lắp. Mặt khác, hệ dầm thép liên hợp còn tạo ra các đia phắc nằm ngang có độ cứng khá lớn, giúp cho công trình cao tầng được ổn định tổng thể dưới tác động của tải trọng ngang. Do các đặc điểm nói trên, kết cấu thép thích hợp vì những công trình lớn (nhịp rộng, chiều c...ng phục vụ thi công. 13. Tùy theo khối lượng và tinh chất công tác xây lắp, việt cung cấp khí nén cho công trường có thể bằng máy nén khí di động hoặc xây dựng trạm nén khí cố định. 14. Khi lập sơ đồ hệ thống cấp điện, nớc và hệ thống thông tin liên lạc phải dự tính phục vụ cho tất cả các giai đoạn thi công xây lắp và 'kết hợp với sự phát triền xây dựng sau này của khu vực. .. 15. Chỉ được phép khởi công xây lắp những khối lượng công tác chính của công trình sau khi đã làm xong những công việc chuẩn bị cần thiết phục vụ trực tiếp cho thi công những công tác xây lắp chính và bảo đảm đầy đủ các thủ tục theo quy định của các văn bản Nhà nước về quản lí thống nhất ngành xây dựng. 1.6. Cung cấp vật tư thiết bị 1. Căn cứ vào quy trình công nghệ và tiến độ thi công xây lắp, công tác cung ứng vật tư - kĩ thuật phải bảo đảm cung cấp đầy đủ và đồng bộ cấu kiện, kết cấu, vật liệu xây dựng, thiết bị kĩ thuật... bảo đảm phục vụ thi công liên tục, khòng bị sử dụng. 2. Những tổ chức cung ứng vật tư kĩ thuật cần phải: - Cung cấp đủ và đồng bộ những vật tư - kĩ thuật cần thiết theo kế hoạch – tiến độ thi công, không phụ thuộc vào nguồn cung cấp; - Nâng cao mức độ chế tạo sẵn cấu kiện, chi tiết bằng cách tăng cường tổ chức sản xuất tại các xí nghiệp chuyên môn hóa hoặc mua sản phầm của các xí nghiệp này; - Cung cấp đồng bộ kết cấu, cấu kiện, vật liệu xây dựng, thiết bị kĩ thuật... tới mặt bằng thi công theo đúng tiến độ . 3. Để bảo đảm cung ứng đồng bộ, nâng cao mức độ chế tạo sẵn sản phẩm và chuẩn bị sẵn sàng vật liệu xây dựng, nên tổ chức những cơ sở sản xuất - cung ứng đồng bộ bao gồm các công xưởng, kho tàng, bãi, các phơng tiện bốc dỡ, vận chuyển. 4. Cơ sở để kế hoạch hóa và tổ chức cung úng đông bộ là những tài liệu về nhu cầu vật tư kĩ thuật được nêu trong thiết kế kĩ thuật, thiết kế tố chức xây dựng công trình và thiết kế thi công các công tác xây lắp. 5. Trong còng tác cung ứng, khi có điều kiện, nên sử dụng loại thùng chứa công cụ vạn năng hoác thùng chứa chuyên dùng (công-te-nơ) và các loài phơng tiện bao bì khác cho phép sử dụng không những trong vận chuyển, mà còn sử dụng như những kho chứa tạm thời, nhất là đối với những loại hàng nhỏ. Các tổ chức xây lắp phải hoàn trả lại những thùng chứa và những phương tiện bao bì thuộc tài sản của tổ chức cung ứng vật tư - kĩ thuật. TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 122 6. Nhà kho chứa các loại vật tư - kĩ thuật phục vụ thi công xây lắp phải xây dựng theo đúng tiêu chuẩn hiện hành về diện tích kho tàng và định mức dự trứ sản xuất. 7. Việc bảo quản kết cấu xây dựng, cấu kiện, vật liệu và thiết bị v.v... phải tiến hành theo đúng các tiêu chuẩn, quy phạm Nhà nớc và các đìu kiện kĩ thuật hiện hành về công tác bão quản vật tư - kĩ thuật. 8. Khi giao nhận kết cấu xây dựng, cấu kiện, vật liệu, thiết bị v.v... phải xem xét cả về số lượng, chất lượng và tính đồng bộ. Khi cân, đong, đo, đếm, phải đối chiếu với những điều khoản ghi trong hợp đồng giữa người giao hàng và người nhận hàng và căn cứ vào những tiêu chuẩn quy phạm Nhà nước hiện hành có liên quan. Vật tư bán thành phẩm cung cấp cho thi công phải có chứng chỉ về quy cách phẩm chất. Cơ sở sản xuất hoặc đơn vị bán hàng phải chịu trách nhiệm về chất lượng vật tư, bán thành phẩm cung cấp cho công trường. Khi phát hiện thấy vật tư không đảm bảo chất lượng, công trường có quyền từ chối không nhận vật tư đó. Không được phép sử dụng vật liệu không đủ tiêu chuẩn chất lượng vào công trình. 9. Nhu cầu cung ứng vật tư - kĩ thuật phải gắn liền với tiến độ thi công xây lắp, thời hạn hoàn thành từng công việc và đợc xác định trên cơ sở khối lượng công tác bằng hiện vật (căn cứ vào thiết kế - dự toán của công trình), những định mức sử dụng, tiêu hao và dự trữ sản xuất. Ngoài ra, phải tính dự trù vật tư dùng vào những công việc thực hiện bằng nguồn vốn kiến thiết cơ bản khác của công trình và dùng cho công tác thi công trong mùa mưa bão. Phải chú ý tới hao hụt trong vận chuyền, bốc dỡ, cất giữ bảo quản và thi công theo đúng những định mức hiện hành và có những biện pháp giảm bớt chi phí hao hụt ấy. Các tổ chức xây lắp phải thường xuyên kiềm tra tồn kho vật tư và giữ mức dự trữ vật tư phù hợp với các định mức hiện hành. 2. Lập biên bản bàn giao và bàn giao khung nhà công nghiệp: 2.1. Biên bản nghiệm thu kỹ thuật 2.1.1. Nguyên tắc chung 1) Quy phạm này quy định nội dung và trình tự tiến hành công tác nghiệm thu trong giai đoạn xây lắp và nhgiệm thu để bàn giao đưa vào sử dụng những công trình mới hoặc công trình cải tạo đã hoàn thành. Đối với những công trình chuyên ngành nếu có những yêu cầu đặc biệt về nghiệm thu thì các Bộ, ngành có thể ban hành những quy định bổ sung sau khi có sự thoả thuận của Uỷ ban Xây dựng cơ bản Nhà nước. Đối với những công trình do tổ chức xây dựng trong nước liên doanh với nước ngoài (hoặc công trình do nước ngoài nhận thầu xây dựng) xây dựng khi áp dụng quy phạm TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 123 này nếu cần thiết phải có những quy định bổ sung cho phù hợp thì cơ sở lập văn bản đề nghị, Uỷ ban xây dựng cơ bản Nhà nước quyết định. 2) Chỉ được phép đưa công trình đã xây dựng xong vào sử dụng sau khi đã tiến hành công tác nghiệm thu theo những quy định của quy phạm này. 3) Các tổ chức tiến hành nghiệm thu là: Hội đồng nghiệm thu cơ sở và các ban nghiệm thu cơ sở của Hội đồng; Hội đồng nghiệm thu Nhà nước (đối với những công trình đặc biệt quan trọng) Nhiệm vụ, quyền hạn và nội dung công việc của Hội đồng nghiệm thu cơ sở, của Ban nghiệm thu cơ sở của Hội đồng và của Hội đồng nghiệm thu Nhà nước quy định ở chương 2,3,4 của quy phạm này. 4) Chỉ được nghiệm thu những công việc xây lắp, bộ phận kết cấu, thiết bị, máy móc, hạng mục công trình và công trình hoàn toàn phù hợp với thiết kế được duyệt, tuân theo những yêu cầu của tiêu chuẩn kĩ thuật với khối lượng công tác xây lắp thiết kế quy định. 5) Đối với công trình có sai sót hoặc hư hỏng, nhưng những sai sót hoặc hư hỏng đó không ảnh hưởng đến độ bền vững và các điều kiện sử dụng bình thường củacông trình thì Hội đồng nghiệm thu xem xét có thể chấp nhận nghiệm thu nhưng phải tiến hành những công việc sau đây: 6) Lập bảng thống kê các sai sót hoặc hư hỏng, quy định trách nhiệm và thời gian sửa chữa cho các bên có liên quan (theo mẫu ghi ở phụ lục số 10); - Lập ban phúc tra để theo dâi và kiểm tra việc sửa chữa các sai sót hoặc hư hỏng; - Thành phần Ban phúc tra gồm có: + Đại diện chủ đầu tư làm trưởng ban; + Đại diện tổ chức nhận thầu chính xây lắp là thành viên. Sau khi các sai sót hoặc hư hỏng đã được sửa chữa xong. Ban phúc tra lập biên bản xác nhận và báo cáo lên Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu. Một ngày sau khi nhận được báo cáo của Ban phúc tra, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu phải trình lên cấp ra quyết định lập Hội đồng những tài liệu sau: - Biên bản nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng; - Bản dự thảo quyết định về việc cho phép đưa công trình vào sử dụng; 7) Khi nghiệm thu công trình cải tạo có thiết bị, máy móc đang hoạt động. Hội đồng nghiệm thu phải tuân theo nội quy, tiêu chuẩn kĩ thuật vận hành và các quy định về an toàn, vệ sinh của nhà máy. 8) Khi nghiệm thu đưa vào sử dụng những công trình nhập khẩu thiết bị toàn bộ thì có thêm những quy định sau đây: - Trong thí nghiệm và chạy thử thiết bị, chủ đầu tư đề nghị Bộ ngoại thương yêu cầu TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 124 đại diện chủ bán hàng tham gia; - Hội đồng nghiệm thu chỉ tiến hành công việc sau khi Bộ ngoại thương và chủ đầu tư đã kí kết với chủ bán hàng nước ngoài những hiệp định thư về việc thực hiện nhiệm vụ của họ theo hợp đồng. - Trong trường hợp chủ bán hàng nước ngoài chỉ nhận trong hợp đồng về thời gian cung cấp và chất lượng thiết bị hoặc chỉ cung cấp từng loại thiết bị thì công việc nghiệm thu tiến hành như đối với công trình trang bị những thiết bị trong nước. 9) Các biên bản nghiệm thu trong thời gian xây dựng và biên bản nghiệm thu bàn giao đưa công trình vào sử dụng là căn cứ để thanh toán sản phẩm lắp ráp và quyết toán công trình đã xây dựng xong. 10) Chủ đầu tư có trách nhiệm chuẩn bị điều kiện và phương tiện cần thiết cho Hội đồng nghiệm thu làm việc. Kinh phí dùng cho công tấc nghiệm thu lấy trong kinh phí kiến thiết cơ bản khác. chủ đầu tư quyết toán kinh phí đó vào giá thành của công trình. 11) Cấp ra quyết định thành lập Hội đồng nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng còng là cấp phê duyệt quyết định về việc cho phép sử dụng công trình. 2.2.2. Ban nghiệm thu cơ sỏ, nhiệm vụ quyền hạn, nội dung côngviệc: 1. Các Bên nghiệm thu cơ sở do Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sỏ thành lập sau khi thoả thuận với các thành viên trong Hội đồng. 2. Thành phần của mỗi Ban nghiệm thu cơ sở gồm có: - Cán bộ kĩ thuật, đại diện chủ đầu tư làm trưởng ban; - Các cán bộ kĩ thuật, đại diện các tổ chức sau đây là thành viên: + Tổ chức nhận thầu chính xây lắp; + Tổ chức thiết kế; + Tổ chức nhận thầu phụ (khi nghiệm thu những công việc do tổ chức này thực hiện). Đối với những công trình có chuyên gia nước ngoài thì cần có đại diện chuyên gia thiết kế và chuyên gia thi công tham gia vào công việc nghiệm thu. Các đại diện này do Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở đề nghị, cơ quan quản lí chuyên gia nước ngoài tại công trình quyết định. 3. Trách nhiệm của ban nghiệm thu cơ sở: Tiến hành nghiệm thu một cách thường xuyên trong quá trình xâylắp những đối tượng sau đây: - Những công việc xây lắp hoàn thành; - Những bộ phận công trình sẽ bị lấp kín; - Những kết cấu chịu lực quan trọng (tường chịu lực, vòm cuốn, dầm cầu, ống khói, cột độc lập v.v) - Những máy móc hoặc thiết bị lẻ; - Những giai đoạn chuyển bước thi công đơn giản (khi Hội đồng nghiệm thu cơ sỏ uỷ TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 125 quyền). + Tiến hành kiểm tra những vấn đề dưới đây trước khi Hội đồng nghiệm thu cơ sơ thực hiện việc nghiệmthu để đưa vào sử dụng công trình hoặc hạng mục công trình đã hoàn thành. - Hồ sơ hoàn công của công trình hoặc của hạng mục công trình (hồ sơ này do tổ chức nhận thầu chính xây lắp lập và trình) gồm các tài liệu nêu trong điều 2.6. của quy phạm này. - Các điều kiện nhằm đảm bảo cho việc sử dụng công trình và các điều kiện phục vụ cho cán bộ, công nhân vận hành (phòng vệ sinh, sinh hoạt ăn uống, nhà ở, nhà làm việc và công trình công cộng khác .) Lập báo cáo về toàn bộ tình trạng của công trình, tình hình chuẩn bị cho việc nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng và trình lên Hội đồng nghiệm thu cơ sở. 4. Khi tiến hành nghiệm thu, Ban nghiệm thu cơ sở phải thực hiện những công việc sau đây: - Kiểm tra tại chỗ các phần việc đã hoàn thành; - Kiểm tra sơ đồ hoàn công của phần việc hoàn thành ấy (sơ đồ do các tổ chức nhận thầu lập); - Kiểm tra việc thử nghiệm thiếtt bị đã lắp đặt xong; - Kiểm tra các tài liệu thí nghiệm, đo đạc và các tài liệu văn bản khác đã xác lập trong khi xây lắp; Đối chiếu các kết quả kiểm tra với tài liệu thiết kế được phê duyệt, bởi tiêu chuẩn đánh giá chất lượng công trình và các yêu cầu của tiêu chuẩn kĩ thuật khác. Trên cơ sỏ đó quyết định: Trường hợp thứ nhất: Chấp nhận nghiệm thu các đối tượng đã xem xét và tuỳ theo từng đối tượng mà lập biên bản theo một trong các mẫu ghi ở phụ lục số 1,2,3 của quy phạm này. * Chú thích: Sau khi đối tượng đã được chấp nhận nghiệm thu cần tiến hành ngay những công việc tiếp theo. Nếu dừng lại lâu thì tuỳ theo tính chất của công việc. Ban nghiệm thu cơ sở có thể xem xét và quyết định việc nghiệm thu lại. Trường hợp thứ hai: Không chấp nhận nghiệm thu khi đối tượng chưa xong hoặc có nhiều chỗ sai với thiết kế được duyệt hoặc không đáp ứng được những yêu cầu của tiêu chuẩn đánh giá chất lượng công trình và những yêu cầu của các tiêu chuẩn kĩ thuật khác, Ban nghiệm thu cơ sở lập biên bản (vào sổ nhật kí thi công) về nội dung sau: - Những sai sót hoặc hư hỏng cần sửa chữa; - Thời gian sửa chữa; - Ngày nghiệm thu; TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 126 5. Trường hợp cần thiết, Ban nghiệm thu cơ sở có quyền: - Kiểm tra sự phù hợp giữa khối lượng, chất lượng các công tác hoàn thành với số liệu ghi trong biên bản , tài liệu do tổ chức nhận thầu chính lập và trình; - Yêu cầu các tổ chức nhận thầu xây lắp lấy mẫu công trình để thí nghiệm bổ sung hoặc thử nghiệm lại thiết bị ? - Kiểm tra mức độ đúng đắn của những kết luận ghi trong biên bản thí nghiệm các hệ thống cấp nước, cấp điện, cấp hơi, thông gió v.v.. do tổ chức lắp đặt trình. 6. Khi công trình được chuẩn bị để nghiệm thu đưa vào sử dụng, Ban nghiệm thu cơ sở phải kiểm tra các hồ sơ sau đây (các hồ sơ này do tổ chức nhận thầu chính xây lập và trình): - Danh sách những tổ chức tham gia xây dựng công trình, những phần việc hay hạng mục công trình do các tổ chức thực hiện và họ tên cán bộ kĩ thuật cso trách nhiệm trực tiếp tiến hành những phần việc hay hạng mục công trình ấy. - Bản vẽ hoàn công của công trình. Đó là một bản vẽ thi công có ghi ở dưới các số liệu thiết kế những số liệu tương ứng đã đạt được trong thực tế (kích thước, trục mốc, độ cao) và những thay đổi về thiết kế do tổ chức thiết kế xác nhận và đóng dấu cho phép. Các văn bản, hộ chiếu kĩ thuật và các tài liệu khác xác nhận chất lượng vật liệu, cấu kiện và các chi tiết đã sử dụng vào công trình: - Bản tóm tắt quá trình xây lắp công trình (hay hạng mục); - Biên bản nghiệm thu các bộ phận công trình quan trọng; - Biên bản nghiệm thu các giai đoạn chuyển bước thi công; - Biên bản thí nghiệm, chạy thử các thiết bị lắp đặt, đường ống kĩ thuật, hệ thống cấp nước, cấp điện, cấp hơi, thông gió bên trong và hệ thống cấp nước, thoát nước, cấp hơi bên ngoài công trình; - Biên bản thử các thiết bị điện thoại, điện báo, phát thanh vô tuyến truyền hình, hệ thống tín hiệu và tự động hoá. - Biên bản thử các thiết bị phòng nổ, phòng cháy và thiết bị chống sét; - Nhật kí thi công và nhật kí giám sát tác giả; - Các tài liệu trắc đạc, địa chất thủy văn, khí tượng - Địa chất công trình v.v.. đã lập trong thời gian xây dựng công trình (nếu có). 7. Tất cả các tài liệu ghi ở điều 2.6 sau khi Ban nghiệm thu cơ sỏ kiểm tra và xác nhận đã đạt yêu cầu về chất lượng, được chuyển cho chủ đầu tư bảo quản và trình lên Hội đồng nghiệm thu cơ sở khi Hội đồng tiến hành nghiệm thu để bàn giao đưa công trình vào sử dụng. 8. Ban nghiệm thu cơ sở do Trưởng ban triệu tập không chậm quá một ngày sau khi TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 127 nhận được thông báo mời nghiệm thu của các tổ chức nhận thầu xây lắp. 9. Trưởng ban nghiệm thu cơ sở định kì báo cáo cho Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở về tình hình công tác nghiệm thu. 10. Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở sẽ quyết định giải thể Ban nghiệm thu cơ sở sau khi kết thúc công tác nghiệm thu đưa công trình vào sử dụng. 3. Hội đồng nghiệm thu cơ sở: Nhiệm vụ, quyền hạn, nội dung công việc 3.1. Khi chuẩn bị khởi công xây dựng công trình, chủ quản đầu tư tiến hành thoả thuận với tổ chức nhận thầu chính xây lắp để ra quyết định thành lập Hội đồng nghiệm thu cơ sở . 3.2. Thành phần của Hội đồng nghiệm thu cơ sở gồm có: - Đại diện chủ đầu tư làm Chủ tịch; - Đại diện các cơ quan sau đây làm Uỷ viên; + Cơ quan nhận thầu chính xây lắp; + Cơ quan nhận thầu phụ (khi nghiệm thu những đối tượng do cơ quan này thực hiện); + Cơ quan nhận thầu thiết kế; + Cơ quan chuyên gia nước ngoài (nếu có) + Cơ quan sẽ quản lí công trình (nếu có). Ngoài ra, tuỳ từng trường hợp cụ thể, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở có quyền mời những cơ quan cấp tương đương thích hợp trong số các cơ quan sau đây tham gia Hội đồng: + Cơ quan giám định xây dựng Nhà nước tại cơ sở (nếu có); + Ngân hàng đầu tư và xây dựng; + Cơ quan vệ sinh phòng bệnh; + Cơ quan phòng cháy chữa cháy; + Nhà máy chế tạo thiết bị công nghệ; + Uỷ ban xây dựng cơ bản cấp tương đương; + Các cơ quan quản lí chuyên ngành có liên quan đến công trình; + Các chuyên gia kĩ thuật; 3.3. Hội đồng nghiệm thu cơ sở do Chủ tịch Hội đồng triệu tập không muộn hơn 3 ngày kể từ khi nhận được giấy đề nghị của tổ chức nhận thầu chính xây lắp. 3.4. Trách nhiệm của Hội đồng nghiệm thu cơ sở : - Xác định những giai đoạn chuyển bước thi công quan trọng và trực tiếp tiến hành nghiệm thu những giai đoạn chuyển bước thi công đó; - Tiến hành nghiệm thu để bàn giao đưa vào sử dụng những hạng mục hoặc công trình đã xây dựng xong; Chú thích: Tại những công trình có Hội đồng nghiệm thu Nhà nước (hoặc Hội đồng TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 128 nghiệm thu Bộ hay Tỉnh) thì Hội đồng nghiệm thu cơ sở có trách nhiệm: 1) Thực hiện điều 3.4 của quy phạm này (trừ việc nghiệm thu bàn giao đưa công trình vào sử dụng); 2) Thực hiện những yêu cầu của Hội đồng nghiệm thu Nhà nước (hoặc Hội đồng nghiệm thu Bộ hay Tỉnh) 3) Trình Hội đồng nghiệm thu Nhà nước (hoặc Hội đồng nghiệm thu Bộ hay Tỉnh); 4) Bản báo cáo tóm tắt về toàn bộ quá trình xây dựng, hiện trạng công trình hoàn thành, tình hình chuẩn bị cho những nghiệm thu để bàn giao đưa công trình vào sử dụng; 5) Những tài liệu ghi ở điều 3.7; 3.8 của quy phạm này; 6) Các tài liệu khảo sát, thiết kế được duyệt; 7) Các tiêu chuẩn kĩ thuật mới ban hành nằm ngoài danh mục hiện hành nhưng được phép áp dụng khi xây dựng công trình. 3.5. Nội dung công tác nghiệm thu công trình của Hội đồng nghiệm thu cơ sở: - Đối với các giai đoạn chuyển bước thi công thì thực hiện theo những quy định ở điều 2.4 của quy phạm này. - Đối với hệ thống thiết bị chạy thử tổng hợp thì ngoài những quy định về chạy thử, thử nghiệm hiện hành còn phải tiến hành những công việc sau: - Sau khi cơ quan lắp đặt đã tiến hành thí nghiệm và chạy thử xong từng máy móc, thiết bị. Hội đồng xem xét, kiểm tra nếu thoả mãn những yêu cầu của việc chạy thử tổng hợp thì chấp nhận nghiệm thu và lập biên bản theo mẫu ghi ở phụ lục số 4; - Kể từ khi Hội đồng nghiệm thu cơ sở kí biên bản nghiệm thu, chủ đầu tư phải tiếp nhận và bảo quản những thiết bị đó; - Sau khi bên chủ đầu tư điều chỉnh và chạy thử tổng hợp (có sự cộng tác của cơ quan lắp đặt và nhà máy chế tạo thiết bị ) gồm chạy không tải và chạy theo chế độ công tác. Hội đồng kiểm tra và quyết định việc cho phép đưa hệ thống thiết bị đó vào sử dụng. - Đối với những công trình (hạng mục công trình) đã xây dựng xong thì Hội đồng phải thực hiện những quy định sau đây: + Kiểm tra những điều kiện chuẩn bị để đưa công trình vào sử dụng; + Kiểm tra và đánh giá chất lượng công tác xây lắp, thiết bị, máy móc, vật liệu, cấu kiện đã sử dụng vào công trình, trên cơ sở đó đánh giá chất lượng xây dựng chung của công trình. + Kiểm tra sự phù hợp của công suất và giá thành công trình thực tế với công suất và giá dự toán thiết kế được duyệt. 3.6 Trong trường hợp cần thiết, Hội đồng nghiệm thu cơ sở có quyền: TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 129 - Yêu cầu các cơ quan nhận thầu xây lắp thử nghiệm bổ sung và chủ đầu tư chạy thử tổng hợp hệ thống thiết bị máy móc để kiểm tra; - Thành lập các tiểu ban chuyên môn về kinh tế, kĩ thuật để kiểm tra từng loại công việc, từng thiết bị, từng hạng mục công trình và kiểm tra kinh phí xây dựng. - Thành lập Ban phúc tra như quy định ở điều 1.5 của quy phạm này. 3.7. Chủ đầu tư phải giao cho Hội đồng nghiệm thu cơ sở những hồ sơ nêu ở điều 2.6 của quy phạm này và các văn bản sau đây để kiểm tra: - Tài liệu thiết kế, dự toán được duyệt; - Danh sách các cơ quan đã tham gia thiết kế công trình; - Văn bản cấp đất; - Các tài liệu trắc địa làm cơ sở định vị công trình; - Các tài liệu khảo sát địa chất, thuỷ văn, khí tượng của khu vực xây dựng công trình; - Lý lịch của các thiết bị công nghệ vầ các tài liệu hướng dẫn hoặc các tiêu chuẩn kĩ thuật vận hành; - Các văn bản bảo hiểm, bảo hành thiết bị và công trình (nếu có); - Các tài liệu bảo đảm lực lượng cán bộ công nhân quản lí vận hành và các tài liệu về các cơ sở phục vụ sinh hoạt, nhà ở, công trình công cộng - Các tài liệu bảo đảm việc cung cấp đầy đủ nguồn vật tư kĩ thuật trong đó có nguyên liệu, năng lượng, điện, nuớc, hơi - Các tài liệu xác nhận về mức độ phù hợp của công suất và giá thành công trình thực tế với công suất và giá dự toán thiết kế được duyệt. - Các tài liệu về việc cho phép sử dụng thiết bị và công trình của các cơ quan kiểm tra Nhà nước (nếu có) mà các cơ quan này không có đại diện trong thành phần Hội đồng nghiệm thu; - Các tài liệu về việc cho phép sử dụng những công trình kĩ thuật bên ngoài công trình do các cơ quan quản lí chuyên ngành cấp. 3.8. Trên cơ sở kết quả của việc thực hiện các quy định nêu trong các điều 3.4, 3.5; 3.6 của quy phạm này, Hội đồng nghiệm thu cơ sở quyết định một trong hai trường hợp sau đây: Trờng hợp thứ nhất : - Chấp nhận nghiệm thu để bàn giao đưa vào sử dụng công trình (hạng mục công trình) đã xây dựng xong và lập biên bản theo mẫu ghi ở phụ lục 5 của quy phạm này. Trường hợp thứ hai: - Không chấp nhận nghiệm thu công trình (hạng mục công trình) khi phát hiện thấy sai sót trong xây lắp hoặc trong thiết kế làm ảnh hưởng đến độ bền vững, độ an toàn và mĩ quan của công trình hoặc gây cản trở cho hoạt động bình thường của thiết bị khi TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 130 sản xuất sản phẩm. - Hội đồng lập biên bản về các vấn đề trên và quy định thời hạn sửa chữa cho các bên có liên quan. Phí tổn để sửa chữa sai sót bên nào gây ra bên ấy chịu. 3.9. Công tác nghiệm thu để bàn giao đưa vào sử dụng những công trình xây dựng phải kết thúc theo thời hạn quy định 3.10. Hội đồng nghiệm thu cơ sở hết hiệu lực kể từ khi có quyết định phê duyệt biên bản nghiệm thu để bàn giao đưa vào sử dụng những công trình xây dựng xong. Chỉ có cấp ra quyết định thành lập Hội đồng mới có quyền cho phép Hội đồng kéo dài thêm thời hạn làm 3.11. Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở phải trình lên cấp ra quyết định lập Hội đồng những tài liệu sau đây: - Biên bản nghiệm thu để bàn giao đưa công trình xây dựng xong vào sử dụng. - Bản báo cáo tóm tắt những kết luận của Hội đồng về các vấn đề dưới đây: + Tình hình chuẩn bị các điều kiện để đưa công trình vào sử dụng. + Mức độ phù hợp của công trình xây dựng xong và của thiết bị công nghệ với thiết kế đã duyệt; + Những kiến nghị của Hội đồng (nếu có) về các biện pháp nhằm bảo đảm khai thác công suất thiết kế và sử dụng công trình trong thời hạn tiêu chuẩn: về việc cải thiện chất lượng thiết bị và cải tiến các quá trình của công nghệ sản xuất nhằm tăng tuổi thọ của công trình và nâng cao hiệu quả kinh tế; - Bản dự thảo quyết định phê duyệt biên bản nghiệm thu để bàn giao đưa công trình vào sử dụng. 3.12. Biên bản nghiệm thu để bàn giao đưa công trình vào sử dụng và bản báo cáo tóm tắt những kết luận của Hội đồng phải lập thành văn bản, trong đó hai bản được gửi cho cấp ra quyết định lập Hội đồng (kèm theo bản dự thảo quyết định phê duyệt); một văn bản cho tổ chức nhận thầu chính xây lắp và hai văn bản cho chủ đầu tư; 3.13. Cấp ra quyết định lập Hội đồng nghiệm thu cơ sở sẽ phê duyệt biên bản nghiệm thu để bàn giao đưa công trình xây dựng xong vào sử dụng. Thời hạn phê duyệt không muộn hơn ba mươi ngày kể từ khi nhận được các tài liệu ghi ở điều 3.11 của quy phạm này. 3.14. Tất cả tài liệu ghi ở điều 3.7 (hồ sơ hoàn công của công trình) của quy phạm này cùng với biên bản nghiệm thu để bàn giao công trình vào sử dụng và quyết định phê duyệt biên bản đó được chủ đầu tư lập thành ba bộ trong đó một bộ do chủ đầu tư, một bộ do cơ quan quản lí công trình và một bộ do cơ quan lưu trữ cấp trên bảo quản. 4. Hội đồng nghiệm thu Nhà nước quyền hạn, nhiệm vụ, nội dung công việc TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 131 1) Hội đồng nghiệm thu Nhà nước được thành lập chậm nhất là 6 tháng trước thời hạn quy định nghiệm thu để bàn giao đưa công trình vào sử dụng. Những công trình mà Hội đồng nghiệm thu Nhà nước phải tiến hành nghiệm thu từng phần thì thời gian thành lập Hội đồng còng không muộn hơn 6 tháng trước lần nghiệm thu đầu tiên. Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Nhà nước chịu trách nhiệm triệu tập Hội đồng để tiến hành nghiệm thu những công việc tiếp theo cho tới khi nghiệm thu công trình đưa vào sử dụng. 2) Công trình cần thành lập Hội đồng nghiệm thu Nhà nước thì Uỷ ban Xây dựng cơ bản Nhà nước đề nghị. Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng quyết định. 3) Văn bản thành lập Hội đồng nghiệm thu Nhà nước phải ghi râ thời hạn bắt đầu và kết thúc công việc của Hội đồng. 4) Thành phần của Hội đồng nghiệm thu Nhà nước do Uỷ ban Xây dựng cơ bản Nhà nước đề nghị. Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng quyết định. - Uỷ ban Xây dựng cơ bản Nhà nước làm Chủ tịch hội đồng và là Uỷ viên thường trực. - Các cơ quan sau đây làm uỷ viên: + Chủ quản đầu tư + Bộ phận thầu chính xây lắp; + Uỷ ban Khoa học và kĩ thuật Nhà nước; + Uỷ ban Kế hoạch Nhà nước; + Bộ tài chính; + Ngân hàng đầu tư và xây dựng; + Cơ quan nhận thầu thiết kế; Tuỳ theo thời gian và công việc nghiệm thu, Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu Nhà nước có quyền đề nghị các cơ quan có liên quan và 1 số chuyên gia khoa học kĩ thuật, kể cả chuyên gia nước ngoài (nếu có) tham gia Hội đồng: + Cơ quan vệ sinh phòng dịch Bộ Y tế; + Cơ quan phòng cháy chữa cháy Bộ Nội vụ; + Nhà máy chế tạo thiết bị công nghệ; + Các Bộ, ngành có liên quan đến công trình. Chú thích: Đối với những công trình có chức năng riêng thì thành phần Hội đồng nghiệm thu Nhà nước do Bộ chủ quản cùng với Uỷ ban Xây dựng cơ bản Nhà nước đề nghị. Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng quyết định. 5) Hội đồng nghiệm thu Nhà nước có Ban thường trực thành phần gồm có: - Uỷ ban Xây dựng cơ bản Nhà nước làm Trưởng ban; - Các cơ quan sau đây làm Uỷ viên; TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 132 - Chủ quản đầu tư; - Bộ nhận thầu chính xây lắp; - Cục giám định xây dựng Nhà nước; 6) Trong thời gian giữa hai kì họp của Hội đồng nghiệm thu Nhà nước, Ban thường trực chịu trách nhiệm kiểm tra công tác chuẩn bị của các cơ quan có trách nhiệm và của Hội đồng nghiệm thu cơ sở đối với việc nghiệm thu thực hiện những yêu cầu của Chủ tịch Hội đồng. 7) Hội đồng nghiệm thu Nhà nước làm việc trên cơ sở: - Các hồ sơ, biên bản nghiệm thu công trình và các tài liệu khác do Hội đồng nghiệm thu cơ sở trình. - Các tiêu chuẩn kĩ thuật xây dựng của Nhà nước hiện hành; - Các hồ sơ, tài liệu khảo sát, thiết kế được duyệt; - Kiểm tra và đánh giá chất lượng công trình hoàn thành. 8) Nội dung công tác nghiệm thu của Hội đồng nghiệm thu Nhà nước còng tương tự như những quy định ở điều 3.5 của tiêu chuẩn này. 9) Khi có sự bất đồng ý kiến giữa các thành viên của Hội đồng thì Chủ tịch phải lập biên bản báo cáo lên Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng quyết định. 4.1. Hội đồng nghiệm thu Nhà nước có quyền nghiệm thu trong những trường họp dưới đây và báo cáo lên Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng: - Công trình chưa đủ điều kiện cho việc sử dụng hoặc sản xuất; - Các tài liệu chưa được chuẩn bị đầy đủ. 10) Trong trường hợp cần thiết, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước có quyền: - Thành lập các tiểu ban kĩ thuật, kinh tế để kiểm tra nhằm phục vụ cho công tác nghiệm thu. - Yêu cầu chủ đầu tư thử nghiệm bổ sung các hệ thống thiết bị định đưa vào vận hành để kiểm tra. 11) Khi quyết định về việc nghiệm thu để bàn giao đưa công trình vào sử dụng, Hội đồng nghiệm thu Nhà nước phải tiến hành những quy định ở điều 3.8 của tiêu chuẩn này. 12) Trong biên bản nghiệm thu để bàn giao công trình vào sử dụng của Hội đồng nghiệm thu Nhà nước phải có những kết luận về những vấn đề sau: - Mức độ phù hợp của công trình và thiết bị với tài liệu thiết kế được duyệt; - Sự chuẩn bị các điều kiện để đưa công trình vào sử dụng; - Những sai sót và hư hỏng của công trình hay thiết bị (lập bảng kê theo mẫu ghi ở phụ lục số 10); - Những thay đổi của công trình hay thiết bị so với tài liệu thiết kế được duyệt (bảng TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 133 kê theo mẫu ghi ở phụ lục số 8). 13) Các tài liệu phải trình Hội đồng nghiệm thu Nhà nước khi tiến hành nghiệm thu để bàn giao đưa công trình vào sử dụng cần theo quy định nêu trong điều 3.7 của tiêu chuẩn này. 14) Số lượng biên bản nghiệm thu để bàn giao đưa công trình vào sử dụng và các cơ quan được nhận các biên bản đó cần theo quy định nêu trong điều 3.12 của tiêu chuẩn này. 15) Việc lưu trữ hồ sơ sau khi công trình đã được bàn giao đưa vào sử dụng, cần theo quy định trong điều 3.14 của tiêu chuẩn này. 16) Hội đồng nghiệm thu Nhà nước có trách nhiệm dự thảo quyết định phê duyệt biên bản nghiệm thu bàn giao đưa công trình vào sử dụng và trình Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng. - Hội đồng nghiệm thu Nhà nước hết hiệu lực kể từ ngày Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng kí quyết định phê duyệt biên bản hiệu lực thu cho phép đưa công trình TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ VIỆT – ĐỨC HÀ TĨNH =Ư Chế tạo khung nhà công nghiệp 134 TÀI LIỆU THAM KHẢO - Kết cấu thép: + Gs. Pts. Đoàn Định Kiến Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật năm 1997 - Kết cấu thép 2 Công trình công nghiệp và dân dụng : + Gs. Pts. Đoàn Định Kiến Nhà xuất bản Khoa học và kỹ thuật năm 1997 - Kỹ thuật khoan thực hành: + KS. Công Bình Nhà xuất bản thanh niên Năm 2004 - Kỹ thuật nguội cơ khí: + Vâ Mai Lý + Nguyễn Xuân Quý Nhà xuất bản Hải phòng Năm 2002.