Giải pháp tăng cường huy động vốn tại Ngân hàng công thương Hoàn kiếm (75tr)

Lêi Nãi §Çu B­íc sang thÕ kû XXI, ViÖt Nam ®ang ®øng tr­íc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc lín ®Ó tiÕn hµnh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, qua ®ã ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tõng b­íc b¾t kÞp víi nÒn kinh tÕ c¸c n­íc trong khu vùc còng nh­ nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Tr­íc t×nh h×nh kinh tÕ x· héi ®ang cã nhiÒu diÔn biÕn phøc t¹p, ®an xen gi÷a khã kh¨n vµ thuËn lîi, nguy c¬ vµ thêi c¬. §Ó n¾m b¾t, tËn dông nh÷ng thêi c¬ vµ lo¹i bá nh÷ng trë ng¹i ®em ®Õn chóng ta ph¶i tËn dông mäi nguån lùc s½n cã vµ tranh thñ c¸c nguån lùc tõ bªn ngoµi mét c¸c cã hiÖu qu¶ trong toµn x· héi nãi chung, trong nÒn kinh tÕ nãi riªng. ë ViÖt Nam hiÖn nay vÊn ®Ò vÒ vèn ®ang lµ ®ßi hái cÊp b¸ch vµ l©u dµi trong sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®ßi hái nhµ n­íc ta cã nh÷ng biÖn ph¸p vµ chÝnh s¸ch hîp lý, hiÖu qu¶ qua ®ã ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Theo kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ®i tr­íc, cã n­íc ®· sö dông nguån vèn bªn ngoµi lµm chñ lùc, nguån vèn trong n­íc lµm bæ trî cho sù ph¸t triÓn, tËn dông ®­îc lîi thÕ chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn, rót ng¾n thêi gian b¾t kÞp víi c¸c n­íc ph¸t triÓn. Cã n­íc l¹i lùa chän nguån vèn néi ®Þa lµm chñ ®¹o, b»ng c¸ch nµy tèc ®é ph¸t triÓn th­êng chËm, nh­ng h¹n chÕ ®­îc sù phô thuéc vµo bªn ngoµi, t¹o thÕ chñ ®éng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu chiÕn l­îc, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ x· héi trong l©u dµi. VËy ViÖt Nam chóng ta chän gi¶i ph¸p nµo ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ? N»m trªn vßng cung kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn n¨ng ®éng nhÊt thÕ giíi, Ch©u ¸ Th¸i B×nh D­¬ng, trong c«ng cuéc ®æi míi, ViÖt Nam cßn vÊp ph¶i nhiÒu khã kh¨n, trë ng¹i. C¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn thiÕu thèn, l¹c hËu, tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé, lao ®éng cßn nhiÒu h¹n chÕ, nÒn t¶ng cho mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh (vèn) cßn thiÕu rÊt nhiÒu. §øng tr­íc xu thÕ më cöa hîp t¸c cña thÕ giíi, ®Ó v÷ng b­íc tiÕn lªn CNXH theo ®Þnh h­íng cña §¶ng, chóng ta ph¶i biÕt n¾m b¾t thêi c¬, ®i t¾t ®ãn ®Çu, tËn dông khai th¸c mäi nguån lùc trong vµ ngoµi n­íc. Víi chñ tr­¬ng ®Ò ra ë §¹i Héi §¹i BiÓu toµn quèc lÇn thø 8 vµ ®­îc kh¼ng ®Þnh l¹i ë §¹i héi §¹i BiÓu toµn quèc lÇn thø 9: “Vèn trong n­íc cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh, vèn n­íc ngoµi cã ý nghÜa quan träng, kÕt hîp tiÒm n¨ng søc m¹nh bªn trong víi kh¶ n¨ng cã thÓ tranh thñ bªn ngoµi”. Nh­ng b»ng c¸ch nµo ®Ó kh¬i th«ng, thu hót ®­îc nguån lùc trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ c¹nh tranh hiÖn nay?. C©u hái ®­îc gi¶i ®¸p b»ng sù ra ®êi cña c¸c trung gian tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ ng©n hµng th­¬ng m¹i. Víi vai trß tËp trung vèn nhµn rçi trong nÒn kinh tÕ vµo môc ®Ých cho vay, ®Çu t­…®«i khi ho¹t ®éng ng©n hµng cßn lµm thay ®æi c¬ cÊu nguån vèn x· héi, c¶i biÕn dßng l­u chuyÓn vµ môc tiªu sö dông vèn, gãp phÇn gi¶i quyÕt c¨n b¶n c¸c m©u thuÉn vÒ cung cÇu tiÒn tÖ. Lµ mét sinh viªn khoa Tµi chÝnh-TÝn dông, qua qu¸ tr×nh häc tËp céng víi thêi gian thùc tËp t¹i Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm Em nhËn thÊy ®­îc tÇm quan träng cña viÖc thu hót vµ sö dông vèn trong toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung, trong ho¹t ®éng cña mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i nãi riªng. Do vËy, Em ®· m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi: "Gi¶i ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm. Bµi viÕt gåm 3 ch­¬ng : Ch­¬ng I: Nguån vèn trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm Ch­¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn t¹i Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm Do thêi gian nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tiÔn ng¾n céng víi tr×nh ®é hiÓu biÕt cßn nhiÒu h¹n chÕ. Do ®ã, bµi viÕt cña Em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. RÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp , chØ b¶o cña c¸c thÇy c« vµ c« chó c¸n bé c«ng t¸c t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm. Qua ®©y Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o: PGS.TS Vò Duy Hµo cïng c¸c c« chó, anh chÞ c«ng t¸c t¹i chi nh¸nh NHCT Hoµn kiÕm ®· tËn t×nh h­íng dÉn chØ b¶o, gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy! Ch­¬ng 1Nguån vèn trong ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i I. Kh¸i qu¸t vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i 1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng Ngµy nay khi nãi ®Õn ng©n hµng lµ ta nghÜ ngay ®Õn vai trß trung gian tµi chÝnh, mét huyÕt m¹ch l­u th«ng dßng m¸u tiÒn tÖ, gãp phÇn quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. V× thÕ bÊt kÓ khi nµo ®Ò cËp tíi NHTM ta kh«ng thÓ bá qua lÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nã. TiÒn th©n cña nghiÖp vô ng©n hµng hiÖn ®¹i b¾t ®Çu tõ khi s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn, trao ®æi vµ l­u th«ng hµng ho¸ ®­îc më réng, tiÒn tÖ ra ®êi. Trong giai ®o¹n ®Çu nµy do mçi vïng cã mét ®ång tiÒn riªng nªn khi giao l­u hµng ho¸ ph¸t triÓn nhu cÇu ®æi tiÒn trë nªn bøc xóc, mét sè th­¬ng nh©n ®· ®øng ra thùc hiÖn viÖc ®æi tiÒn ®óc cho c¸c nhµ bu«n, hä th­êng ®­îc gäi lµ c¸c nhµ kinh doanh tiÒn tÖ. ViÖc s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng ph¸t triÓn ®· xuÊt hiÖn nhiÒu th­¬ng gia giµu cã, hä cã mét l­îng tiÒn d­ thõa, muèn cÊt gi÷ ë mét n¬i an toµn, khi ®ã ho¹t ®éng nhËn tiÒn göi xuÊt hiÖn. Cïng víi ho¹t ®éng nµy ho¹t ®éng chi tr¶ hé còng h×nh thµnh do sù kh¸c biÖt vÒ thêi gian mua b¸n vµ thanh to¸n tiÒn hµng. N¾m trong tay mét l­îng tiÒn lín, lîi dông tÝnh v« danh cña tiÒn tÖ c¸c nhµ kinh doanh tiÒn tÖ ®· sö dông l­îng tiÒn d­ thõa nµy ®Ó cung cÊp cho c¸c nhµ kinh doanh cã nhu cÇu vµ s½n sµng tr¶ mét l­îng phÝ nhÊt ®Þnh, thÕ lµ ho¹t ®éng cho vay ra ®êi. Lóc nµy c¸c nhµ kinh doanh tiÒn tÖ ®­îc gäi d­íi tªn nhµ ng©n hµng. Nh­ vËy ho¹t ®éng ng©n hµng s¬ khai ®Çu tiªn chØ bao gåm nh÷ng nghiÖp vô c¬ b¶n: ®æi tiÒn, nhËn tiÒn göi, gi÷ hé tiÒn, thanh to¸n vµ cho vay. Trong ®ã nghiÖp vô cho vay mang tÝnh chÊt cho vay nÆng l·i, v× thÕ thêi kú nµy th­êng ®­îc gäi lµ ng©n hµng cho vay nÆng l·i. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ngµnh ng©n hµng còng kh«ng ngõng hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn. Qu¸ tr×nh nµy cã thÓ chia ra lµm 4 giai ®o¹n: Tr­íc thÕ kû 15: Lµ thêi kú cña “c¸c ng©n hµng vô b¶n”. Trong thêi kú nµy c¸c nhµ kinh doanh vµng b¹c ®· ph¸t triÓn mét sè ho¹t ®éng nh­: ®æi tiÒn, thanh to¸n hé, gi÷ tiÒn hé vµ cho vay, ®iÒu nµy chØ thùc hiÖn ®­îc víi nh÷ng thî vµng cã uy tÝn lín. Tõ thÕ kû 15 ®Õn thÕ kû 18: §©y lµ giai ®o¹n cña nh÷ng ng©n hµng cæ ®iÓn. C¸c ng©n hµng thî vµng ph¸t triÓn c¸ch m¹ng ho¸ thµnh c¸c tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ. C¸c ng©n hµng tån t¹i d­íi d¹ng riªng lÎ, ®éc lËp, cïng tiÕn hµnh mét ho¹t ®éng gièng nhau nh­: ®æi tiÒn, gi÷ hé tiÒn, thanh to¸n, cho vay vµ ®Æc biÖt cïng ph¸t hµnh ra mét lo¹i giÊy b¹c cña ng©n hµng ®Ó cho vay. Trî gióp th­¬ng nh©n vµ hç trî cho l­u th«ng. Tõ cuèi thÕ kû 18 ®Õn cuèi thÕ kû 19: NÒn s¶n xuÊt t¹i c¸c quèc gia lín ®· ®¹t ®­îc nh÷ng b­íc tiÕn vÜ ®¹i, l­u th«ng hµng ho¸ ®­îc më réng ®¸ng kÓ. Trong ®iÒu kiÖn ®ã viÖc tån t¹i mét sè l­îng lín c¸c lo¹i tiÒn giÊy kh¸c nhau ®· g©y ra nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cho nÒn kinh tÕ. Do vËy chÝnh phñ ®· can thiÖp th«ng qua ®¹o luËt vÒ h¹n chÕ sè l­îng c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh. C¸c ng©n hµng ®· tån t¹i víi t­ c¸ch lµ mét hÖ thèng cã sù ph©n c«ng lao ®éng râ rµng. Trong hÖ thèng ®ã ®· t¸ch ra mét sè ng©n hµng ph¸t hµnh, chuyªn ph¸t hµnh ra giÊy b¹c ®Ó cho vay. §©y lµ c¸c ng©n hµng lín vµ chñ yÕu lµ c¸c ng©n hµng t­ nh©n. C¸c ng©n hµng cßn l¹i n»m trong hÖ thèng c¸c ng©n hµng chuyªn doanh, ®­îc ph©n c«ng lao ®éng x· héi s©u s¾c vµo c¸c lÜnh vùc cô thÓ: c¸c ng©n hµng c«ng nghiÖp chuyªn cho vay trung vµ dµi h¹n; c¸c ng©n hµng th­¬ng nghiÖp cho vay vèn ng¾n h¹n; c¸c ng©n hµng ®Þa èc cho vay lÜnh vùc bÊt ®éng s¶n; ng©n hµng ®Ó dµnh, chØ huy ®éng vèn cña d©n chóng sau ®ã cho vay hoÆc mua chøng kho¸n; ng©n hµng cÇm cè cho vay b»ng nghiÖp vô cÇm cè (gÇn gièng cöa hiÖu cÇm ®å). Trong thêi kú nµy ng©n hµng th©m nhËp s©u vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt, c¸c ng©n hµng ph¸t triÓn rùc rì vµ trë thµnh lùc l­îng cã thÕ lùc v¹n n¨ng. Tõ cuèi thÕ kû 19 ®Õn nay: Cuéc khñng ho¶ng 1929- 1933 x¶y ra do nhiÒu nguyªn nh©n, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ c«ng t¸c qu¶n lý trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ cña chÝnh phñ ch­a chÆt chÏ, c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh ®a phÇn lµ c¸c ng©n hµng t­ nh©n ®· h¹n chÕ sù qu¶n lý cña chÝnh phñ. Sau cuéc khñng ho¶ng nµy hÇu hÕt c¸c quèc gia ®· tiÕn hµnh Quèc h÷u ho¸ ng©n hµng ph¸t hµnh, NHTW ra ®êi thay thÕ cho ng©n hµng ph¸t hµnh gi÷ chøc n¨ng ph¸t hµnh vµ qu¶n lý l­u th«ng tiÒn tÖ. Ho¹t ®éng d­íi sù kiÓm so¸t chÆt chÏ cña ph¸p luËt. HÖ thèng ng©n hµng chuyÓn thµnh ng©n hµng 2 cÊp: . NHTW . Ng©n hµng th­¬ng m¹i ®a n¨ng (thùc hiÖn nghiÖp vô kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vµ dÞch vô ng©n hµng). Cïng víi sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi, ng©n hµng ®Çu tiªn xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam lµ Ng©n hµng §«ng D­¬ng do toµn quyÒn Ph¸p thµnh lËp n¨m 1875 t¹i Sµi Gßn. Sau khi C¸ch M¹ng th¸ng 8 thµnh c«ng n¨m 1946 n­íc ta tiÕn hµnh quèc h÷u ho¸ ng©n hµng §«ng D­¬ng. N¨m 1951 chñ tÞch n­íc ®· ký s¾c lÖnh sè 15 thµnh lËp ng©n hµng Quèc gia, sau ®æi tªn thµnh Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam n¨m 1954. Thêi kú nµy MiÒn B¾c chØ cã Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam võa lµ NHTW võa lµ NHTM, cã chi nh¸nh t¹i c¸c tØnh vµ khu vùc. MiÒn nam cã mét sè ng©n hµng: ng©n hµng Ph¸t triÓn N«ng nghiÖp, ng©n hµng Ph¸t triÓn Kü nghÖ vµ mét sè chi nh¸nh ng©n hµng n­íc ngoµi. N¨m 1975 ®Êt n­íc hoµn toµn gi¶i phãng, c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ®· rót khái ViÖt Nam. Sau cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ n¨m 1988 hÖ thèng ng©n hµng ®­îc chuyÓn tõ 1 cÊp thµnh 2 cÊp: Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ HÖ thèng c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Tõ n¨m 1988-1990 chñ yÕu chØ cã 4 NHTM quèc doanh ho¹t ®éng trong lÜnh vùc cña m×nh. §Õn nay trong b­íc chuyÓn ®æi sang kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN, mäi ng­êi ®­îc tù do kinh doanh theo ph¸p luËt, ®­îc b¶o hé quyÒn së h÷u vµ thu nhËp hîp ph¸p, c¸c h×nh thøc së h÷u cã thÓ ®an xen víi nhau h×nh thµnh c¸c tæ chøc kinh doanh ®a d¹ng. Theo h­íng nµy nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn tÊt yÕu sÏ t¹o ra tiÒn ®Ò cÇn thiÕt ®ßi hái sù ra ®êi nhiÒu lo¹i h×nh ng©n hµng vµ tæ chøc tÝn dông, t¹o ra mét m«i tr­êng c¹nh tranh ngµy cµng b×nh ®¼ng vµ gay g¾t h¬n. Lµ mét s¶n phÈm ®éc ®¸o cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, mét ®éng lùc quan träng cho sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, ng©n hµng kh«ng thÓ ®øng ngoµi ho¹t ®éng cña bÊt cø quèc gia nµo. V× vËy mçi n­íc ®Òu x©y dùng cho m×nh nh÷ng khung ph¸p lý giíi h¹n ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Mçi n­íc cã mét kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ ng©n hµng : Theo luËt ng©n hµng Ên §é n¨m 1959 bæ xung: “Ng©n hµng lµ c¬ së nhËn c¸c kho¶n tiÒn ký th¸c ®Ó cho vay, tµi trî, ®Çu t­ ...” Theo ph¸p luËt Mü: “BÊt kú mét tæ chøc nµo cung cÊp tµi kho¶n tiÒn göi, cho phÐp kh¸ch hµng rót tiÒn theo yªu cÇu vµ cho vay ®èi víi c¸c tæ chøc kinh doanh hay cho vay th­¬ng m¹i sÏ ®­îc xem lµ ng©n hµng”. Tùu chung l¹i tÊt c¶ ®Òu cã ®iÓm chung lµ tæ chøc nhËn tiÒn ký th¸c, tiÒn göi kh«ng kú h¹n vµ cã kú h¹n, sö dông cho vay chiÕt khÊu vµ c¸c nghiÖp vô kinh doanh kh¸c. ViÖt Nam, ph¸p lÖnh ng©n hµng, hîp t¸c x· tÝn dông vµ c«ng ty tµi chÝnh n¨m 1990 quy ®Þnh: “NHTM lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng th­êng xuyªn vµ chñ yÕu lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay hay thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ lµm ph­¬ng tiÖn thanh to¸n”. LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam quy ®Þnh: “NHTM lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông ®­îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cã liªn quan”. Trong ®ã “Ho¹t ®éng ng©n hµng lµ ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô ng©n hµng, víi néi dung th­êng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cÊp tÝn dông, cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n”. 1.2. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i Ng©n hµng th­¬ng m¹i tõ khi b¾t ®Çu h×nh thµnh míi chØ thùc hiÖn chøc n¨ng gi÷ tiÒn hé kh¸ch hµng, nh­ng ®Õn nay do t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ thay ®æi, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ho¹t ®éng ng©n hµng kh«ng ngõng c¶i tiÕn vµ ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao h¬n song ng©n hµng vÉn thùc hiÖn ba chøc n¨ng c¬ b¶n: ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ thñ quü cña c¸c doanh nghiÖp, chøc n¨ng t¹o tiÒn vµ lµm trung gian tµi chÝnh. Trªn c¬ së ®ã ng©n hµng thùc hiÖn 3 nghiÖp vô c¬ b¶n sau: 1.2.1. NghiÖp vô huy ®éng vèn: §©y lµ nghiÖp vô c¬ b¶n, ®Çu tiªn vµ quan träng nhÊt cña mét ng©n hµng. §Ó t¹o nguån vèn cho m×nh c¸c ng©n hµng thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng huy ®éng vèn sau: Vèn chñ së h÷u: Nguån nµy ®­îc h×nh thµnh tõ nguån ®ãng gãp cña c¸c cæ ®«ng vµ c¸c quü cña ng©n hµng h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh kinh doanh thÓ hiÖn d­íi h×nh thøc lîi nhuËn ®Ó l¹i. NghiÖp vô huy ®éng tiÒn göi: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tiÒn ng©n hµng huy ®éng tõ c¸c kho¶n tiÒn göi cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ nh»m môc ®Ých thanh to¸n, h­ëng l·i, kho¶n tiÒn nhµn rçi cña c¸c c¸ nh©n hay hé gia ®×nh göi vµo ng©n hµng víi môc ®Ých h­ëng l·i. NghiÖp vô ®i vay: Ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh t¹o ra nguån vèn b»ng c¸ch vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông, vay trªn thÞ tr­êng tÖ vµ vay Ng©n hµng Trung ¦¬ng (NHTW) d­íi c¸c h×nh thøc t¸i chiÕt khÊu, vay cã b¶o ®¶m ...môc ®Ých t¹o sù c©n ®èi trong ®iÒu hµnh vèn cña NHTM khi hä kh«ng tù c©n ®èi ®­îc trªn c¬ së khai th¸c t¹i chç. NghiÖp vô huy ®éng b»ng c¸ch ph¸t hµnh giÊy tê cã gi¸: Ng©n hµng sö dông nghiÖp vô nµy ®Ó thu hót c¸c kho¶n vèn cã tÝnh chÊt dµi h¹n ®èi víi ng©n hµng vµo nÒn kinh tÕ. Ngoµi ra, nghiÖp vô nµy cßn gióp NHTM t¨ng c­êng tÝnh æn ®Þnh cña ®ång vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. NghiÖp vô huy ®éng vèn kh¸c: NHTM cã thÓ t¹o vèn cho m×nh th«ng qua viÖc nhËn lµm ®¹i lý hay uû th¸c vèn cho c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc. 1.2.2. NghiÖp vô sö dông vèn: Ng©n hµng lµ mét tæ chøc tµi chÝnh “®i vay ®Ó cho vay”. Do vËy mèi quan t©m hµng ®Çu cña ng©n hµng sau khi ®· huy ®éng ®­îc mét l­îng vèn lµ lµm sao sö dông nguån vèn ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt mµ kh«ng bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng kÑt vèn. V× thÕ ng©n hµng ph¶i nghiªn cøu vµ ®­a ra chiÕn l­îc sö dông vèn cña m×nh, b»ng c¸c ho¹t ®éng: Dù tr÷: Víi môc ®Ých ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng. NHTM ph¶i duy tr× mét l­îng vèn b»ng tiÒn mÆt thùc hiÖn nghÜa vô dù tr÷, møc dù tr÷ nµy tuú thuéc vµo tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc (do nhµ n­íc quy ®Þnh) vµ tû lÖ dù tr÷ v­ît qu¸ mµ ng©n hµng gi÷ l¹i ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chi tr¶ còng nh­ thùc hiÖn ho¹t ®éng kh¸c cña m×nh. Cho vay: Theo quy ®Þnh “cho vay lµ h×nh thøc tÝn dông mµ trong ®ã ng©n hµng ký hîp ®ång víi ng­êi ®i vay, cam kÕt cho ng­êi ®ã vay mét kho¶n tiÒn trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, kh¸ch hµng cã nghÜa vô hoµn tr¶ vèn vµ l·i t¹i thêi ®iÓm ®¸o h¹n cña kho¶n cho vay”. §©y lµ nghiÖp vô chñ yÕu cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Theo thèng kª, nh×n chung kho¶ng 65 - 70% thu nhËp cña ng©n hµng tõ ho¹t ®éng cho vay. Thµnh c«ng hay thÊt b¹i phô thuéc vµo chÝnh s¸ch cho vay cña ng©n hµng. §©y còng lµ ho¹t ®éng mang nhiÒu rñi ro vµ phøc t¹p nhÊt . NÕu ph©n chia: -Theo môc ®Ých: cã cho vay bÊt ®éng s¶n, cho vay th­¬ng m¹i, cho vay c¸ nh©n, cho vay thuª mua vµ cho vay kh¸c. -Theo kú h¹n: cã cho vay ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n. -Theo h×nh thøc b¶o ®¶m: + Cho vay cã b¶o ®¶m (cho vay cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè, cã b¶o l·nh cña ng­êi thø 3). + Cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m: cho vay dùa trªn uy tÝn cña b¶n th©n kh¸ch hµng. -Theo ph­¬ng thøc hoµn tr¶: cho vay tr¶ gãp, cho vay phi tr¶ gãp, hoµn tr¶ theo tho¶ thuËn, cho vay hoµn tr¶ theo yªu cÇu (kh¸ch hµng cã thÓ hoµn tr¶ bÊt kú lóc nµo khi cã thu nhËp trong thêi h¹n). §Çu t­: Ngoµi nghiÖp vô cho vay ng©n hµng cßn sö dông vèn ®Ó ®Çu t­. Cã 2 h×nh thøc ®Çu t­ chñ yÕu: §Çu t­ chøng kho¸n: Ng©n hµng mua chøng kho¸n v× môc ®Ých thanh kho¶n vµ ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng, n©ng cao lîi tøc vµ phôc vô nh­ c¸c vËt ký quü cho c¸c tµi s¶n nî kh¸c. NghiÖp vô nµy mang l¹i lîi nhuËn kh¸ lín cho ng©n hµng sau cho vay nh­ng còng hµm chøa rÊt nhiÒu rñi ro. Tuú luËt ph¸p mçi quèc gia mµ viÖc tham gia vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n cña c¸c ng©n hµng ë møc kh¸c nhau, song ng©n hµng ph¶i lu«n xem xÐt kü l­ìng tr­íc khi lùa chän danh môc vµ c¬ cÊu chøng kho¸n ®Ó ®Çu t­. Th­êng ng©n hµng hay chó ý vµo tr¸i phiÕu ChÝnh phñ vµ tr¸i phiÕu c«ng ty (chøng kho¸n cã ®é rñi ro thÊp). §Çu t­ kh¸c: Bªn c¹nh ®Çu t­ vµo chøng kho¸n, nguån vèn cña ng©n hµng cßn ®­îc sö dông ®Ó ®Çu t­ vµo c¸c môc ®Ých sinh lêi kh¸c nh­: gãp vèn liªn doanh, hïn vèn, ký th¸c. 1.2.3. C©c nghiÖp vô trung gian: NÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, c¸c dÞch vô cña ng©n hµng theo ®ã còng ph¸t triÓn theo ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng phong phó vµ ®a d¹ng cña c«ng chóng, ng©n hµng thùc hiÖn nghiÖp vô trung gian vµ nhËn thu nhËp tõ nguån phÝ hoÆc hoa hång. C¸c ho¹t ®éng trung gian ph¶n ¸nh møc ®é ph¸t triÓn cña ng©n hµng. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn rÊt nhiÒu ho¹t ®éng trung gian, tøc lµ lu«n cã dÞch vô cung cÊp tiÖn nghi cho kh¸ch hµng. Thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng trung gian chiÕm kho¶ng 30% ®Õn 35% tæng thu nhËp cña ng©n hµng. NghiÖp vô trung gian ph¸t triÓn cßn gióp ng©n hµng tr¸nh ®­îc rñi ro, ng©n hµng sÏ ®­îc ho¹t ®éng ë vïng an toµn. ë ViÖt Nam c¸c nghiÖp vô trung gian cßn nghÌo nµn, ch­a phong phó, ®a d¹ng, ch­a t¹o ra tiÖn Ých cho kh¸ch hµng. V× thÕ cÇn ph¶i ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ x· héi ®Êt n­íc. Ng©n hµng thùc hiÖn mét sè nghiÖp vô trung gian sau: DÞch vô chuyÓn tiÒn, chuyÓn kho¶n, thanh to¸n hé, ph¸t hµnh sÐc, b¶o l·nh cho kh¸ch hµng, thu chi hé, qu¶n lý tµi s¶n hé, mua b¸n hé, c¸c dÞch vô uû th¸c víi c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc, doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã NHTM cßn cã c¸c ho¹t ®éng ngo¹i b¶ng ch­a ®­îc coi lµ tµi s¶n hay nguån vèn nh­: b¶o l·nh c«ng nî, ho¹t ®éng liªn quan ®Õn l·i suÊt (SWAP l·i suÊt), c¸c giao dÞch vÒ hèi ®o¸i nh­ SWAP, OPTION, FUTURE c¸c chøng tõ cã gi¸. Lµ mét nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh kinh doanh, nã cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi ®é an toµn cña NHTM. V× vËy khi ph©n tÝch ho¹t ®éng cña NHTM c¸c nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i quan t©m tíi ho¹t ®éng nµy. 1.3. Vai trß cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ®èi víi nÒn kinh tÕ 1.3.1. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ n¬i huy ®éng tËp trung vèn t¹m thêi nhµn rçi trong x· héi ®Ó cung cÊp cho nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ Nh­ chóng ta ®· biÕt trong x· héi lu«n lu«n tån t¹i m©u thuÉn vÒ sù thõa vµ sù thiÕu vèn mét c¸ch t¹m thêi, tøc lµ cã t×nh tr¹ng mét thêi kú nµo ®ã ng­êi th× thõa tiÒn, trong khi l¹i cã nh÷ng ng­êi cÇn tiÒn. §èi víi nh÷ng ng­êi, nh÷ng tæ chøc cã tiÒn t¹m thêi nh·n rçi, th× vÊn ®Ó ®èi víi hä lµ lµm sao b¶o qu¶n ®­îc sè tiÒn ®ã ®­îc an toµn vµ nÕu cã thÓ sinh lîi ®­îc th× cµng tèt. Nh­ng ®Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy, nã cßn phô thuéc vµo kh¶ n¨ng, vµo mèi quan hÖ cña tõng ng­êi, vµ th«ng th­êng nh÷ng ng­êi cã tiÒn t¹m thêi nhµn rçi lu«n t×m c¸ch cho nh÷ng ng­êi hay nh÷ng tæ chøc ®ang cã nhu cÇu vÒ vèn vay trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh chø kh«ng trùc tiÕp ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt do sù giíi h¹n vµ kh¶ n¨ng thu håi tiÒn mÆt. Tuy nhiªn ®iÒu nµy hÇu nh­ rÊt khã thùc hiÖn ®­îc. Do vËy, trong x· héi lu«n lu«n tån t¹i m©u thuÉn nµy. XÐt vÒ mÆt kinh tÕ th× l­îng tiÒn nµy nÕu ®­îc tËp trung l¹i ®Ó cho vay víi nh÷ng ng­êi ®ang cã nhu cÇu sÏ ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ cho c¶ ng­êi cã tiÒn nhµn rçi vµ ng­êi cã nhu cÇu vÒ vèn nãi riªng vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cho c¶ nÒn kinh tÕ nãi chung, Ng©n hµng th­¬ng m¹i chÝnh lµ ng­êi thùc hiÖn chøc n¨ng cÇu nèi nµy. 1.3.2. Ng©n hµng th­¬ng m¹i víi ho¹t ®éng cña m×nh ghãp phÇn t¨ng c­êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung. §Æc tr­ng c¬ b¶n cña Ng©n hµng lµ cho vay cã hoµn tr¶ víi mét møc l·i suÊt nhÊt ®Þnh vµ víi mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh, chÝnh ®iÒu nµy ®· b¾t buéc mäi c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp khi vay vèn cña Ng©n hµng ph¶i c©n nh¾c vµ ph¶i sö dông vèn ®ã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, ®Ó cã thÓ b¶o toµn vµo sinh lîi ®­îc vèn ®ã, sau ®ã ph¶i tr¶ vèn vay vµ l·i ®óng thêi h¹n. §©y chÝnh lµ ®éng lùc thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp t¨ng c­êng c«ng t¸c h¹ch to¸n, gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt nh­ng ph¶i t¨ng chÊt l­îng s¶n phÈm vµ t¨ng vßng quay cña vèn. Qua ®ã, t¨ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c, tr­íc khi quyÕt ®Þnh mét mãn vay Ng©n hµng th­êng tiÕn hµnh thÈm ®Þnh tÝn dông, chØ thùc hiÖn cho vay ®èi víi nh÷ng c¸ nh©n, doanh nghiÖp cã sù s¾p xÕp, bè trÝ tæ chøc s¶n xuÊt phï hîp. §©y chÝnh lµ ®éng lùc, lµ c¬ së gióp cho viÖc t¨ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ, qua ®ã t¨ng hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ. 1.3.3. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ tæ chøc thùc hiÖn ph©n bæ vèn gi÷a c¸c vïng qua ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t triÓn ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng kh¸c nhau trong cïng mét quèc gia. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña mét n­íc vµ ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, th× hiÖn t­îng thõa vµ thiÕu vèn gi÷a c¸c vïng diÔn ra th­êng xuyªn. Cho nªn mét vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt ®­îc ®Æt ra lµ lµm sao thùc hiÖn ®­îc viÖc tËp trung vèn tõ vïng cã nhu cÇu nh­ng kh«ng cã nguån vèn sÏ cã ®ñ nguån vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. ChÝnh Ng©n hµng thùc hiÖn ho¹t ®éng nµy th«ng qua ho¹t ®éng ®iÒu chuyÓn vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i trung ­¬ng. 1.3.4. Ng©n hµng th­¬ng m¹i th«ng qua ho¹t ®éng cña m×nh ghãp phÇn quan träng vµo viÖc chèng l¹m ph¸t, æn ®Þnh søc mua cña ®ång tiÒn, æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ. Trong ho¹t ®éng cña m×nh, Ng©n hµng cã thÓ gi¶m bít l­îng tiÒn mÆt trong l­u th«ng b»ng c¸ch t¨ng l·i suÊt huy ®éng ®Ó thu hót tiÒn mÆt vµo ®ång thêi t¨ng l·i suÊt ë ®Çu ra ®Ó h¹n chÕ l­îng tiÒn mÆt ra trong thêi kú kinh tÕ cã l¹m ph¸t cao, hoÆc c¸c Ng©n hµng cã thÓ hµnh ®éng ng­îc l¹i khi nÒn kinh tÕ cã hiÖn t­îng gi¶m sót. Qua viÖc thay ®æi trong chÝnh s¸ch huy ®éng vµ cho vay nh­ trªn, Ng©n hµng gãp phÇn lµm æn ®Þnh søc mua cña ®ång tiÒn, ng¨n chÆn ®­îc sù t¨ng gi¸ ®ét ngét, kiÒm chÕ lµm ph¸t lµm æn ®Þnh nÒn kinh tÕ. 1.3.5. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ cÇu nèi gi÷a kinh tÕ trong n­íc vµ ngoµi n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ trong n­íc hßa nhËp víi nÒn kinh tÕ trong khu vùc vµ nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi. Mét Ng©n hµng th­¬ng m¹i cã ph¹m vi ho¹t ®éng vµ quan hÖ réng r·i víi rÊt nhiÒu tæ chøc kinh tÕ. Nã cã kh¶ n¨ng huy ®éng ®­îc vèn tõ c¸c c¸ nh©n, tæ chøc ngoµi n­íc hay tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông quèc tÕ, qua ®ã ®¶m b¶o ®­îc vèn cho nÒn kinh tÕ trong n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c tæ chøc kinh tÕ trong n­íc cã thÓ më réng ho¹t ®éng cña hä ra n­íc ngoµi mét c¸ch cã hiÖu qu¶ h¬n, th«ng qua ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, t­ vÊn tµi trî xuÊt nhËp khÈu. Ng©n hµng cã thÓ lµm ®¹i lý cho c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông n­íc ngoµi qua ®ã gióp c¸c tæ chøc kinh tÕ trong n­íc cã thÓ vau vèn c¸c tæ chøc nµy ®Ó nhËp c«ng nghÖ cao, n¨ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®ñ søc c¹nh tr¹nh víi thÞ tr­êng quèc tÕ. Trªn ®©y, lµ toµn bé kh¸i qu¸t vÒ vµi trß cña hÖ thèng Ng©n hµng th­¬ng m¹i ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Trªn gãc ®é mét sinh viªn nghiªn cøu vÒ ho¹t ®éng ®Çu vµo cña mét ng©n hµng, mµ chñ yÕu lµ ho¹t ®éng huy ®éng vèn ta sÏ xem xÐt kü h¬n vÊn ®Òn nµy th«ng qua viÖc huy ®éng vèn cña mét Ng©n hµng th­¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. II. Nguån vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i 2.1. Vai trß nguån vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 2.1.1. §èi víi nÒn kinh tÕ: Trong bất kỳ hoạt động sản xuất kinh doanh nào, vốn cũng là yếu tố hàng không thể thiếu. Như cây cần chất dinh dưỡng, các cơ sở sản xuất kinh doanh muốn hoạt động phải có vốn để mua máy móc thiết bị, nhà xưởng, đất đai, văn phòng, vận hành sản xuất. Bởi vậy nó là yếu tố luôn được các nhà đầu tư sản xuất và nhiều đối tượng khác có liên quan quan tâm. Trong phạm vi quốc gia, vốn không chỉ đóng vai trò như một yếu tố tham gia vào quá trình sản xuất kinh doanh của mỗi chủ thể kinh tế đơn lẻ mà còn ảnh hưởng đến mối quan hệ nhiều chiều, phức tạp giữa các chủ thể, do vậy ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế. Đặc biệt là khi nước ta đang bước vào thời kỳ CNH-HĐH đất nước thì vốn là cơ sở tiền đề, là ®iÒu kiện cần thiết không thể thiếu. Theo dự báo của Bộ Kế Hoạch và Đầu Tư, trong giai đoạn 5 năm 2001-2005, để đạt được tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 7,2% / năm đòi hỏi một lượng vốn đầu tư toàn xã hội khoảng 50 đến 60 tỷ USD. Hơn nữa, để trở thành một nước công nghiệp phát triển vào năm 2020 với thu nhập bình quân đầu người 5000- 6000 USD thì nhu cầu đầu tư đòi hỏi ngày càng lớn. Đặc biệt trong giai đoạn tới, khi Việt Nam gia nhập AFTA điều kiện cạnh tranh ngày càng trở nên gay gắt giữa các doanh nghiệp với nước ngoài, thì lượng vốn để đảm bảo sản xuất kinh doanh ngày càng cần nhiều. Đặc biệt là ngân hàng làm sao để hoạt động hiệu quả nhất, chiến thắng trong canh tranh khi tự do hoá tài chính được thực hiện, vốn sẽ là yếu tố quan trọng mang tính chất quyết định. Để thu hút được lượng vốn nói trên, chúng ta cần phải thu hút đầu tư nước ngoài và phát triển nguồn vốn trong nước. Đồng thời để ®¶m b¶o tÝnh tù chñ vµ khai th¸c hÕt tiềm năng trong nước thì huy ®ång vốn trong nước là chủ yếu. Điều này được ghi rõ trong nghị quyết ĐH 8 của Đảng: “Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước theo đường lối đổi mới, Đảng và Nhà nước chủ tr­¬ng huy động mọi nguồn vốn trong và ngoµi nước để đầu tư phát triển. Trong đó vốn trong nước có ý nghĩa quyết định, vốn nước ngoài có ý nghĩa quan trọng, kết hợp tiềm năng sức mạnh bên trong với khả năng có thể tranh thủ bên ngoài”. Vốn có thể huy động qua nhiều kênh khác nhau, tuy nhiên có 3 kênh chủ yếu là: Kênh ngân sách nhà nước, qua thị trường chứng khoán và qua các tổ chức trung gian tài chính. Ở nước ta hiện nay việc huy động vốn qua kênh ngân sách Nhà nước là rất hạn chế, do mức động viên tài chính vào ngân sách nhà nước chỉ ở mức 20% - 21%GDP còn lại gần 80% GDP được phân phối trong các thành phần kinh tế và khu vực. Hơn nữa gánh nặng trả nợ của ngân sách nhà nước là rất lớn, do từ năm 1991 trở về trước để đáp ứng nhu cầu chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên, nhà nước đã phải vay rất nhiều, đến nay các khoản nợ đã đến hạn thanh toán, nếu không trả được sẽ dẫn đến nợ ngân sách nhà nước ngày càng chồng chất, tất yếu sẽ kìm hãm sự phát triển kinh tế xã hội. Do vậy, trong những năm tới khả năng vốn ngân sách nhà nước không thể đáp ứng đầy đủ các yêu cầu kinh tế đặt ra. Mặt khác thị trường chứng khoán ở nước ta mới đi vào hoạt động, hàng hoá còn nghèo nàn. Hơn nữa sự hiểu biết của dân chúng về thị trường chứng khoán còn rất hạn chế “thậm chí còn nhiều ng­êi chưa biết đến khái niệm thị trường chứng khoán là gì), hệ thống luật pháp còn chưa đầy đủ. Vì thế mµ việc phát huy tối đa hoạt động huy động vốn thông qua thị trường chứng khoán là rất khó khăn. Bởi vậy chỉ còn một kênh duy nhất là huy động vốn qua NHTM. 2.1.2. §èi víi ho¹t ®éng cña NHTM: Vốn là cơ sở cña ngân hàng tổ chức mọi hoạt động kinh doanh: Vốn là điểm đầu tiên trong chu kỳ kinh doanh của ngân hàng, vì khác với doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường, hoạt động kinh doanh tiền tệ của ngân hàng có những đặc trưng riêng. Vốn không chỉ là phương tiện kinh doanh chính mà còn là ®èi tượng kinh doanh chủ yếu. Ngân hàng là tổ chức kinh doanh loại hàng hoá đặc biệt trên thị trường tiền tệ (thị trường vốn ngắn hạn) và thị trường chứng khoán (thị trường vốn dài hạn). Quá trình kinh doanh tiền tệ được mã hoá bằng công thức T-T’, trong đó T là nguồn vốn bỏ ra ban đầu, T’ là nguồn vốn thu về sau một quá trình đầu tư, tiến hành hoạt động kinh doanh T’ >T. Từ đó có thể thấy rằng ngân hàng nµo trường vốn ngân hàng đó có nhiều thế mạnh trong c¹nh tranh. Vì vậy ngoài nguồn vốn ban đầu cần thiết (vốn điều lệ) theo quy định thì ngân hàng luôn phải chăm lo tới việc tăng trưởng nguồn vốn trong suốt quá trình hoạt động của mình. Vốn quyết định quy mô tín dụng và các hoạt động khác của ngân hàng: Trong điều kiện bình thường, đầu vào luôn ảnh hưởng trực tiếp tới đầu ra. Đối với ngân hàng vốn là yếu tố đầu vào, tín dụng, đầu tư... là yếu tố đầu ra. V× vậy, so với các ngân hàng lớn các ngân hàng nhá có khoản mục đầu tư và cho vay kÐm đa dạng hơn. Trong khi các ngân hàng lớn có nhiều vèn cho vay được cả thị trường trong nước và quốc tế thì các ngân hàng nhỏ thường không có đủ vốn nên việc cho vay bị giíi hạn trong phạm vi hẹp hơn, chủ yếu trong cộng đồng. Hơn nữa, vốn hạn hẹp nên các ngân hàng nhá thường không phản ứng nhanh nhạy với những đợt biến động về lãi suất, ảnh hưởng trực tiếp khả năng thu hút vốn đầu tư từ tầng lớp dân cư và các thành phần kinh tế, đồng thời sẽ khó có điều kiện mở rộng đầu tư vào cơ sở hạ tầng, công nghệ để t¨ng sức cạnh tranh, cũng như việc đầu tư vào các danh mục đầu tư dài hạn, tham gia vào thị trường chứng khoán trong điều kiện như hiện nay. Khó có thể đầu tư vào các dự án lớn do những quy định về pháp luật trong việc cho vay như ngân hàng không được phép cho vay vượt quá 15% vốn tự có của ngân hàng đối với 1 khách hàng hay tổng số cho vay không được vượt quá 20 lần vốn tự có. Vốn quyết định năng lực thanh toán và đảm bảo uy tín của ngân hàng trên thương trường: Ngân hàng vừa là chủ nợ vừa là con nợ do đặc điểm đi vay để cho vay của mình. Để đáp ứng nhu cầu chi trả của ngân hàng cho các khoản vay đến hạn, ngoài dự trữ bắt buộc, ngân hàng còn phải đảm bảo khả năng thanh toán dưới dạng tiền mặt, tín phiếu kho bạc, các giấy tờ có giá khác hoặc tài sản có tính lỏng hơn. Để tồn tại và phát triển trong nền kinh tế thị trường, ngân hàng phải giữ được chữ tín. Uy tín thể hiện ở khả năng chi trả của ngân hàng khi đáo hạn. Vốn khả dụng càng cao thì khả năng thanh toán lớn. Nguồn vốn lớn sẽ giúp ngân hàng mở rộng quy mô hoạt động, tăng khả năng cạnh tranh, nâng cao uy tín và v× thế trên thị trường. Tiềm năng vốn lớn là điều kiện đối với ngân hàng trong việc mở rộng quan hệ tín dụng đối với các thành phần kinh tế xét về cả quy mô lẫn khối lượng tín dụng, chủ động về tiền, thời hạn cho vay, lãi suất cho vay có thể thấp hơn các ngân hàng khác, từ đó sẽ thu hút được nhiều khách hàng, doanh số kinh doanh tăng, đây là điều kiện tiền đề làm tăng lợi nhuận của ngân hàng, tăng vốn tự có, t¨ng khả năng cạnh tranh giữ dược chữ tín và nâng cao thanh thế của ngân hàng trên thị trường. Vốn quyết định năng lực cạnh tranh của ngân hàng: Cạnh tranh là một trong những quy luật của nền kinh tế thị trường. Cạnh tranh giúp các doanh nghiệp tự hoàn thiện mình hơn. Với ngân hàng vốn chính là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh. Thực tế đã chứng minh: quy mô vốn, trình độ nghiệp vụ, phương tiện kỹ thuật hiện đại là điều kiện tiền đề cho việc thu hút nguồn vốn và nguồn vốn lớn sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho ngân hàng trong việc mở rộng quan hệ tín dụng đối với các thành phần kinh tế. Giúp ngân hàng kinh doanh đa năng trên thị trường, phân tán rủi ro, tạo thêm vốn cho ngân hàng. Khi đó trên thương trường tất yếu sức mạnh cạnh tranh sẽ tăng lên. 2.2. C¬ cÊu vµ néi dung nguån vèn 2.2.1. Vèn tù cã Vèn tù cã cña NHTM lµ nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ do Ng©n hµng t¹o lËp ®­îc, thuéc së h÷u riªng cña Ng©n hµng vµ nã lµ ®iÒu kiÖn ph¸p lý b¾t buéc khi thµnh lËp mét Ng©n hµng. Vèn tù cã mang tÝnh chÊt æn ®Þnh, nã th­êng chiÕm mét tû träng nhá trong tæng nguån vèn cña Ng©n hµng nh­ng nã cã m._.ét vÞ trÝ quan träng, quyÕt ®Þnh quy m« ho¹t ®éng cña Ng©n hµng, lµ c¬ së ®Ó Ng©n hµng tiÕn hµnh kinh doanh, huy ®éng vèn vµ cho vay. Vèn tù cã cña NHTM bao gåm: *Vèn ®iÒu lÖ: Lµ sè vèn ban ®Çu cña mét NHTM, vÒ quy m« th× vèn ®iÒu lÖ ph¶i lín h¬n hoÆc b»ng vèn ph¸p ®Þnh, vèn ®iÒu lÖ ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån kh¸c nhau tuú thuéc vµo tõng lo¹i h×nh Ng©n hµng. *Vèn tÝch luü: §­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th«ng qua viÖc trÝch lËp c¸c quü. Hµng n¨m Ng©n hµng c¨n cø vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh ®Ó trÝch lËp mét phÇn lîi nhuËn bæ sung vµo vèn tù cã cña Ng©n hµng th«ng qua viÖc lËp c¸c quü. *Quü d÷ tr÷ bæ xung vèn ®iÒu lÖ: Theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc hµng n¨m c¸c NHTM ph¶i trÝch 5% trªn lîi nhuËn rßng ®Ó lËp quü nµy. Quü nµy ®­îc lËp cho ®Õn 50% vèn ®iÒu lÖ thùc cã t¹i thêi ®iÓm trÝch lËp quü. Ngoµi ra cßn cã vèn tù cã c¬ b¶n kh¸c nh­ lîi nhuËn kh«ng chia, gi¸ trÞ t¨ng thªm do ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n, quü khen th­ëng, quü phóc lîi… *Vèn tù cã bæ xung: Vèn nµy ®­îc h×nh thµnh th«ng qua viÖc ph¸t hµnh c¸c lo¹i chøng kho¸n dµi h¹n ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i tr¸i phiÕu Ng©n hµng cã thêi h¹n 20 ®Õn 30 n¨m. Theo quy ®Þnh cña c¸c n­íc th× vèn tõ tr¸i phiÕu kh«ng ®­îc lín h¬n 50% vèn tù cã c¬ b¶n cña Ng©n hµng. 2.2.2. Vèn huy ®éng. Vèn huy ®éng lµ nh÷ng gi¸ trÞ tiÒn tÖ mµ Ng©n hµng huy ®éng ®­îc tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ c¸c c¸ nh©n trong x· héi th«ng qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tÝn dông, thanh to¸n, c¸c nghiÖp vô kinh doanh kh¸c vµ ®­îc dïng lµm vèn ®Ó kinh doanh. Thùc chÊt vèn huy ®éng lµ tµi s¶n thuéc c¸c chñ së h÷u kh¸c nhau, Ng©n hµng chØ cã quyÒn sö dông mµ kh«ng cã quyÒn së h÷u vµ cã tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ ®óng h¹n c¶ gèc vµ l·i khi ®Õn kú h¹n hoÆc khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu rót vèn (®èi víi tiÒn göi kh«ng kú h¹n). Vèn huy ®éng lu«n lu«n chiÕm tû träng cao trong tæng nguån vèn, v× vËy nguån vèn huy ®éng ®ãng vai trß rÊt quan träng ®èi víi mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña NHTM. Tuy nhiªn, do vèn huy ®éng kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña Ng©n hµng nªn Ng©n hµng kh«ng ®­îc phÐp sö dông hÕt nguån vèn ®ã vµo nghiÖp vô tÝn dông, ®Çu t­ mµ Ng©n hµng lu«n gi÷ l¹i mét phÇn gäi lµ dù tr÷ b¾t buéc, møc dù tr÷ nµy phô thuéc vµo chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc nh»m ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Ng©n hµng. Vèn huy ®éng bao gåm: *TiÒn göi kh«ng kú h¹n vµ tiÒn göi cã kú h¹n cña d©n c­ vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ. *TiÒn göi tiÕt kiÖm cã kú h¹n vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm kh«ng kú h¹n. *Vèn huy ®éng b»ng c¸ch ph¸t hµnh c¸c chøng chØ tiÒn göi, c¸c lo¹i kú phiÕu, tr¸i phiÕu. Th«ng th­êng mét NHTM th«ng qua ho¹t ®éng thu hót vèn tõ th× võa cã thÓ thu hót vèn tõ nguån vèn trong n­íc võa cã thÓ thu hót nguån vèn tõ n­íc ngoµi. Tuy nhiªn theo quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n­íc coi nguån vèn trong n­íc lµ quyÕt ®Þnh, nguån vèn tõ bªn ngoµi lµ quan träng, v× thÕ thu hót nguån vèn tõ trong n­íc vÉn lµ nguån chñ yÕu ®ßi mçi Ng©n hµng ph¶i cã biÖn ph¸p thu hót nguån vèn ®Õn víi Ng©n hµng cña m×nh. Nguån vèn trong n­íc hiÖn nay t­¬ng ®èi phong phó, tiÒm tµng cã thÓ huy ®éng ®­îc, ®Ó chñ ®éng trong ho¹t ®éng cña m×nh hay kh«ng ®Òu n»m trong tÇm tay cña c¸c NHTM. 2.2.3. Vèn ®i vay. Nguån vèn nµy c¸c NHTM cã ®­îc tõ viÖc ®i vay Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. *Vay Ng©n hµng Nhµ n­íc: Trong hÖ thèng Ng©n hµng, Ng©n hµng Nhµ n­íc ®ãng vai trß lµ chñ nî vµ lµ “Ng­êi cho vay cuèi cïng” cña c¸c NHTM. Ng©n hµng Nhµ n­íc th­êng xuyªn thùc hiÖn c¸c quan hÖ víi c¸c NHTM th«ng qua viÖc chiÕt khÊu c¸c giÊy tê cã gi¸, trong ®ã chñ yÕu lµ th­¬ng phiÕu. HiÖn nay Ng©n hµng Nhµ n­íc thùc hiÖn cho c¸c NHTM vay d­íi c¸c h×nh thøc sau: + Cho vay bæ xung nguån tÝn dông Ng©n hµng. + T¸i chiÕt khÊu c¸c th­¬ng phiÕu, tÝn phiÕu kho b¹c, khÕ ­íc mµ c¸c tæ chøc tÝn dông ®· cho kh¸ch hµng vay mµ ch­a ®Õn h¹n. + Cho vay bæ xung vèn thanh to¸n bï trõ cña c¸c tæ chøc tÝn dông. *Vay NHTM vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c: §©y lµ nguån vèn mµ NHTM ph¶i ®i vay trong lóc khã kh¨n vÒ vèn, lo¹i vèn nµy cã l·i suÊt ®Çu vµo cao h¬n l·i suÊt tõ c¸c nguån tiÒn göi, nh­ng nã l¹i hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu cña Ng©n hµng. 2.2.4. Vèn ®iÒu hoµ trong hÖ thèng: V× c¸c NHTM ho¹t ®éng trªn c¸c ®Þa bµn kh¸c nhau nªn lu«n lu«n xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng ë Ng©n hµng nµy th× cã hiÖn t­îng thõa vèn do huy ®éng nhiÒu nh­ng kh«ng sö dông hÕt, trong khi ®ã Ng©n hµng kia l¹i thiÕu vèn. Së dÜ lµ cã t×nh tr¹ng ®ã lµ do: VÒ phÝa Ng©n hµng thõa vèn cã thÓ do sù biÕn ®éng lín ë thÞ tr­êng ®Çu ra dÉn ®Õn viÖc kh«ng më réng ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh trong khi ph¶i duy tr× viÖc huy ®éng vèn v× môc ®Ých gi÷ kh¸ch hµng. Cßn vÒ phÝa Ng©n hµng thiÕu vèn cã thÓ do thÞ tr­êng ®Çu ra më réng trong khi thÞ tr­êng ®Çu vµo kh«ng thÓ më réng ®­îc h¬n n÷a, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu vèn. ChÝnh v× vËy Ng©n hµng trung ­¬ng hoÆc c¸c héi së chÝnh sÏ thùc hiÖn viÖc ®iÒu chuyÓn vèn tõ n¬i thõa sang n¬i thiÕu trÕn c¬ së hai bªn cïng cã lîi. §©y cã thÓ coi lµ mét nguån vèn kh¸ quan träng, nã gióp Ng©n hµng cã thÓ më réng ®­îc thÞ tr­êng ®Çu ra trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng ®Çu vµo cßn bÞ h¹n chÕ hay ng­îc l¹i, qua ®ã lµm lîi cho Ng©n hµng. ë ViÖt Nam c¸c NHTM chñ yÕu vay Ng©n hµng Nhµ n­íc, vay c¸c NHTM kh¸c vµ c¸c tæ chøc tÝn dông qua thÞ tr­êng néi tÖ vµ ngo¹i tÖ liªn Ng©n hµng. Ngoµi ra, c¸c NHTM ViÖt Nam cßn vay vèn ­u ®·i cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh n­íc ngoµi ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng kinh doanh. III. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cña ng©n hµng th­¬ng mai 3.1. TÝnh chÊt vËn ®éng cña nguån vèn huy ®éng. Ng©n hµng ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c “®i vay ®Ó cho vay”. Do ®ã, khi thùc hiÖn huy ®éng vèn, gi÷a Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ h×nh thµnh mét quan hÖ tÝn dông th«ng qua sù vËn ®éng cña gi¸ trÞ tiÒn göi, vèn huy ®éng ®­îc vËn ®éng trªn c¬ së hoµn tr¶ vµ cã l·i. Qu¸ tr×nh ®ã ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c giai ®o¹n sau: - Giai ®o¹n tËp trung nguån vèn vµo Ng©n hµng, ë giai ®o¹n nµy tiÒn ®­îc chuyÓn tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ, d©n c­ lµ ng­êi cho vay sang Ng©n hµng lµ ng­êi ®i vay, trªn c¬ së lµ ng­êi cho vay tin t­ëng r»ng ng­êi ®i vay sÏ cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ l¹i cho m×nh. - Giai ®o¹n sö dông vèn, sau khi huy ®éng vèn th× Ng©n hµng ®­îc quyÒn sö dông vèn ®ã vµo môc ®Ých kinh doanh, ë giai ®o¹n nµy nguån vèn huy ®éng ®­îc sö dông tham gia trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt hoÆc ®¸p øng nhu cÇu vµ tiªu dïng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Tuy nhiªn ng­êi ®i vay kh«ng cã quyÒn së huy vÒ gi¸ trÞ c¸c kho¶n vay mµ chØ cã quyÒn sö dông t¹m thêi trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. - Giai ®o¹n hoµn tr¶, ®©y cã thÓ nãi lµ giai ®o¹n kÕt thóc mét vßng tuÇn hoµn cña nguån vèn huy ®éng. Sau khi vèn cña Ng©n hµng ®· huy ®éng tham gia hoµn thµnh mét chu kú s¶n xuÊt ®Ó trë vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ th× Ng©n hµng hoµn tr¶ cho c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ d©n c­. Nh­ vËy, hoµn tr¶ lµ ®Æc tr­ng thuéc vÒ b¶n chÊt vËn ®éng cña vèn tÝn dông. MÆt kh¸c sù hoµn tr¶ cña mçi nguån vèn huy ®éng lµ qu¸ tr×nh quay trë vÒ gi¸ trÞ. H×nh th¸i vËt chÊt cña sù hoµn tr¶ lµ sù vËn ®éng d­íi h×nh thøc gi¸ trÞ. Tuy nhiªn sù vËn ®éng ®ã kh«ng ph¶i lµ víi t­ c¸ch lµ ph­¬ng tiÖn l­u th«ng mµ víi t­ c¸ch lµ mét l­îng gi¸ trÞ vËn ®éng. ChÝnh v× lý do ®ã, sù hoµn tr¶ lu«n ®­îc b¶o tån vÒ mÆt gi¸ trÞ vµ phÇn t¨ng thªm d­íi h×nh thøc lîi tøc. Ngay c¶ trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t th× sù hoµn tr¶ còng ph¶i ®­îc ®¶m b¶o vÒ mÆt gi¸ trÞ th«ng qua c¬ chÕ ®iÒu tiÕt b»ng l·i suÊt. 3.2. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. 3.2.1. NhËn tiÒn göi: Tiền gửi của khách hµng là nguồn tài nguyên quan trọng nhất của NHTM. Khi một ngân hàng bắt đầu hoạt động, nghiệp vụ đầu tiên là mở tài khoản tiền gửi để giữ hộ và thanh toán hộ cho khách hàng, bằng cách đó ngân hàng huy động tiền gửi của các doanh nghiệp, các tổ chức và dân cư. Đây là nguồn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn tiền của ngân hàng. Để tăng tiền gửi trong môi trường cạnh tranh và để có được nguồn tiền gửi có chÊt lượng ngày càng cao các ngân hàng đã đưa ra và thực hiện nhiều hình thức huy động khác nhau: Tiền gửi không kỳ hạn: Đây là tiền gửi với thời gian không xác định, người gửi tiền có thể rút ra bất cứ lúc nào. Là tiền gửi của các cá nhân hay tổ chức, doanh nghiệp gửi vào ngân hàng chủ yếu để hưởng những tiện ích mà ngân hàng cung cấp chø không phải nhằm mục đích hưởng lãi. Ngân hàng thường chỉ trả lãi suất rất thấp hay không trả lãi suất cho số dư tài khoản tiền gửi này, vì vậy chi phí huy động rất thấp. Đây là một ưu điểm của nguồn vốn này. Để thu hút nguồn vốn này ngân hàng không ngừng cải tiến, đổi mới các hình thức dịch vụ phục vụ cho hoạt động này. Trong tiền gửi không kỳ hạn chia làm 2 loại: Tiền gửi thanh toán: Đây là tiền gửi của các tổ chức kinh tế, cá nhân gửi vào ngân hàng nhờ ngân hàng giữ hộ và thanh toán hộ. Do khách hàng gửi vào đây nhằm mục đích thanh toán là chính chứ không phải vì mục đích hưởng lãi nên họ có thể rút ra để chi trả, thanh toán bất cứ lúc nào mà ngân hàng không được phép từ chối. Vì thế tính ổn định của nó là thấp nhất. Biến động của tiền gửi thanh toán phụ thuộc vào chu kỳ sản xuất kinh doanh, thời vụ hoặc địa bàn hoạt động của ngân hàng. Để đáp ứng nhu cầu của khách hàng ngân hàng thường mở 2 loại tài khoản: Tài khoản thanh toán (tài khoản séc): Là loại tài khoản mà chủ nhân của tài khoản có thể sử dụng số tiền trong phạm vi số dư tiền gửi. Tài khoản này có số dư bên có. Tài khoản vãng lai: Tài khoản này thường được sử dụng cho các tổ chức kinh tế. Nó có thể có số dư bên nợ hoặc bên có. Số dư có thể hiện tiền gửi của khách hàng, còn số dư nợ thể hiện khoản tín dụng ngân hàng cấp cho khách hàng. Lãi suất đối với mỗi bên dư nợ hoặc dư có cũng như hạn mức đối với số dư nợ do 2 bên thoả thuận. Trên thực tế các ngân hàng đã dần xoá bỏ sự khác biệt giữa 2 loại tài khoản này. Do tiền gửi không kỳ hạn có chi phí thấp, nếu thu hút được số lượng khách hàng lớn, đảm bảo luôn có một số dư ổn định, ngân hàng có thể dễ dàng đa dạng hoá nghiệp vụ của mình. Song sử dụng nguồn tiền này ngân hàng phải luôn thận trọng nếu không rủi ro chi trả xảy ra có thể làm giảm uy tín của ngân hàng hoặc phải tốn nhiều chi phí để đi vay, thậm chí có thể dẫn đến phá sản. Đồng thời nó luôn phải chịu dự trữ bắt buộc, điều này tạo nên một chi phí thực cao hơn danh nghĩa. Đối với Việt Nam loại tiền gửi này tồn tại thông qua các hình thức sau: Tài khoản tiền gửi của các tổ chức kinh tế và tài khoản tiền gửi của các cá nhân. Việt Nam là n­íc có tỷ trọng thanh toán không dùng tiền mặt thấp, để khuyến khích việc thanh toán qua ngân hàng các NHTM Việt Nam đã từng áp dụng việc trả lãi cho loại tiền gửi này là 0,5 %/th¸ng. Tiền gửi không kỳ hạn thuần tuý: Đây là khoản tiền tạm thời nhàn rỗi của khách hàng, họ gửi vào ngân hàng không mang tính chất để thanh toán mà nhằm mục đích an toàn tài sản, khi cần khách hàng có thể rút để chi tiêu. H×nh thøc huy ®éng tiÒn göi cã kú h¹n cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ doanh nghiÖp: Đây là loại tiền gửi vào ngân hàng trên cơ sở có sự thoả thuận về thời gian rút tiền giữa khách hàng và ngân hàng. Khách hàng chỉ được phép rút tiền khi đến hạn thoả thuận. Mục đích của khách hàng gửi loại tiền này là hưởng lãi chứ kh«ng phải là hưởng các tiện ích trong thanh toán. Đặc điểm của loại tiền này là không dùng để thanh toán. Ngân hàng có toàn quyền sử dụng lượng vốn này trong thời hạn. Khi khách hàng cần rút tiền phải báo trước cho ngân hàng và phải được sự đồng ý của ngân hàng. Do vậy nó mang lại tính chủ động trong việc sử dụng vốn của ngân hàng, nên hiệu quả sử dụng nguồn vốn này là rất cao. Chi phí để huy động đối với ngân hàng là khá đắt vì lãi suất huy động thường cao (thường lãi suất huy động tỷ lệ thuận theo thời gian), nhưng bù lại tính ổn định của nguồn cao. Tiền gửi có kỳ hạn ở Mỹ chiếm khoảng 40% tiền gửi ngân hàng, đặc điểm là các chứng chỉ tiền gửi được ghi rõ hạn định và giá trị thanh toán, việc rút trước hạn sẽ bị phạt, đôi khi mức phạt vượt quá tiền lãi được hưởngđến ngày rút tiền. Ở Đức họ đã khắc phục việc rút tiền trước hạn gây bất lợi cho khách hàng bằng cách cấp cho họ một khoản tín dụng và coi khoản tiền gửi có kỳ hạn là đảm bảo cho khoản tín dụng đó. Lãi suất cho các khoản tiền gửi có kỳ hạn có thể cố định hoặc linh hoạt tuỳ theo sự lựa chọn của khách hàng. Với loại tiền gửi có lãi suất linh hoạt, khách hàng có thể göi thêm tiền trước hạn định. Ở Việt Nam hiện nay thời hạn của tiền gửi có kỳ hạn đã được đa dạng hoá từ kỳ hạn 1 tháng đến 1 năm, đã phát huy được vai trò trong việc huy động vốn cho các ngân hàng. H×nh thøc huy ®éng tiÒn göi tiÕt kiÖm d©n c­: Tiền gửi tiết kiệm do dân cư gửi vào ngân hàng với mục đích an toàn và sinh lợi. Đây là công cụ huy động vốn lưu truyền từ lâu. Vốn huy động tõ các tài khoản tiết kiệm thường chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng tiền gửi của các ngân hàng. Người gửi tiền nhằm mục đích thu lợi, vì vậy lãi suất là yếu tố rất được người gửi tiền quan tâm. Lãi suất huy động tỷ lệ với thời gian gửi tiền sẽ khuyến khích khách hàng gửi tiền với thời gian dài hơn. Ngân hàng thường phân chia loại tiền này thành: Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn: chủ tài khoản có thể rút tiền bất cứ lúc nào mà không phải báo trước, số dư tài khoản này thường không lớn. Ưu điểm hơn tài khoản tiền gửi giao dịch là số dư này ít biến động hơn nhưng ngân hµng ph¶i trả lãi suất cao hơn tiền gửi thanh toán. Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn: Nguyên tắc của loại tiền này là một khi khách hàng ®· gửi tiền vào họ sẽ không rút tiền ra (cả gốc và lãi) trừ khi đã hết hạn gửi tiền. Tuy nhiên, do yếu tố cạnh tranh thu hút tiền gửi, một số ngân hàng vẫn cho phép khách hàng rút tiền trước hạn, đồng thời để hạn chế việc khách hàng rút tiền trước hạn, ngân hàng thực hiện việc khấu trừ một phần lãi mà khách hàng ®ược hưởng (có thể ngân hàng không chấp nhận trả lãi cho một số tháng nào đó hoặc có thể khách hàng chỉ được hưởng mức lãi suất tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn cho khoảng thời gian gửi tiền). Đây là loại hình tiết kiệm mà ngân hàng cần tận dụng để tạo các nguồn có tính ổn định cao phục vụ cho hoạt động cấp tín dụng dài hạn. Để huy động nguồn này ngân hàng cần phải chú ý các yếu tố thuộc về khách hàng: nhu cÇu tiết kiệm, thu nhËp và xu hướng tiết kiệm, các đặc tính về dân số, xã hội, tình hình kinh tế. 3.2.2. §i vay Tiền gửi là nguồn tiền do khách hàng chủ động mang đến cho ngân hàng, ngân hàng sử dụng nguồn vốn này để kinh doanh tiền tệ như cho vay, đầu tư ...Nếu khi hoạt động mà nguồn tiền gửi không đáp ứng đủ yêu cầu của ngân hàng thì NHTM có thể đi vay từ các nguồn sau: Vay từ NHTW: NHTW với tư cách là ngân hàng của các ngân hàng, luôn luôn đóng vai trò là chủ nợ và là “người cho vay cuối cùng” đối với các ngân hàng thương mại. NHTM và một số tổ chức tín dụng được hưởng quyền vay từ NHTW trong trường hợp thiếu hụt dự trữ (vay bắt buộc), bù đắp phần thiếu hụt trong thanh toán bù trừ tại NHTW, đáp ứng nhu cầu thanh khoản trong quá trình hoạt động kinh doanh (vay nóng trong trường hợp khó khăn trong thanh toán khẩn cấp), NHTW cho NHTM vay với thời gian trung và dài hạn nhằm thực hiện chính sách của nhà nước. Lãi suất mà NHTM phải trả cho NHTW hoàn toàn phụ thuộc vào ý trí chủ quan của NHTW: Lãi suất thấp khi NHTW đang thực hiện chính sách lới lỏng tiền tệ kích thÝch cho vay, đầu tư. Lãi suất cao khi NHTW đang thắt chặt cung tiền tệ để chống lạm phát, hay thực hiện lãi suất phạt trong trường hợp thiếu DTBB. Lãi suất cao buộc các NHTM phải tìm cách trả nợ rất nhanh và khoản cho vay chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ trong tổng nguồn vốn huy động. NHTW thực hiện việc cho các NHTM vay trên cơ sở chiết khấu, tái chiết khấu các giấy tờ có giá, trong đó chủ yếu là thương phiếu và trái phiếu chính phủ. Tạo được nguồn tiền giúp ngân hàng trong những lúc khó khăn nhất. Song ngân hàng nên hạn chế hình thức huy động này vì lãi suất quá cao và không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ. Vay các NHTM và tổ chức tín dụng khác: Đây là hình thức huy động vốn quan trọng đối với các NHTM. Việc vay vốn giữa các NHTM và các tổ chức tín dụng khác nhằm giải quyết tình trạng thừa vốn và thiếu vốn so với nhu cầu của một ngân hàng. Ở Việt Nam theo chỉ thị số 07/CT–NH1 của thống đốc NHNN thì vốn vay giữa các ngân hàng và tổ chức tín dụng được tiến hành theo thoả thuận bằng hợp đồng tín dụng. Vốn cho vay được bảo đảm bằng hình thức thế chấp hay cầm cố tài sản của ngân hàng đi vay bao gồm: Tiền mặt tại quỹ, tiền gửi tại NHTW, tiền gửi tại ngân hàng khác, các chứng từ có giá. Ngân hàng có thể xin ngân hàng khác bảo lãnh để vay vốn của ngân hàng khác. NHTM có thể vay thông qua thị trường tiền tÖ. Nghiệp vụ này sẽ tạo ra thị trường liên ngân hàng trong nước và quốc tÕ. Lãi suất đi vay thường cao hơn vay từ NHTW. Quy mô các món vay phụ thuộc vào thị trường liên ngân hàng tức là khả năng cho vay của các liên ngân hàng. Về kỳ hạn có thể co giãn, có thể rất ngắn, có thÓ tới 3-5 năm. Nguồn tiền vay không phải chịu DTBB, không cần bảo hiểm tiền gửi, nhưng lãi suất lại cao. Song quy mô và thời gian xác định trước, và có thể đáp ứng kịp thời nhu cầu của ngân hàng. 3.2.3. Ph¸t hµnh c«ng cô nî: Đây là nguồn vốn chủ động thu gom của ngân hàng trên thị trường tài chính bao gồm: thị trường tiền tệ và thị trường vốn. Trong quá trình hoạt động, khi thiếu vốn đầu tư ngân hàng có thể phát hành giấy tờ có giá đÓ huy động vốn trên thị trường tài chính. Giấy tờ này là giấy tờ vay nợ ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.Tuỳ theo thoả thuận giữa ngân hàng và khách hàng mà các chứng chỉ này có thể được chuyển đổi từ chủ sở hữu này sang chủ sở hữu khác. Đây là hình thức huy động vốn chủ động với những ưu điểm riêng biệt mà những hình thức huy động trên không có được. Ngân hàng có thể phát hành các loại giấy tờ có giá sau: trái phiếu ngân hàng và kỳ phiếu ngân hàng. Trái phiếu ngân hàng: là một giấy tờ có giá, xác nhận khoản nợ của ngân hàng đối với người chủ sở hữu trái phiếu, với những cam kết như thanh toán một số tiền xác định vào một ngày xác định trong tương lai với thời hạn xác định trước. Căn cứ vào những tiêu thức khác nhau người ta có thể chia trái phiếu ngân hàng ra: Theo khả năng chuyển đổi: trái phiếu vô danh, trái phiếu kí danh. Theo thời hạn: trái phiếu ngắn hạn và dài hạn. Trái phiếu được phát hành trong toàn bộ hệ thống ngân hàng chủ yếu là để huy động vốn trung và dài hạn phục vụ cho các kế hoạch kinh doanh có quy mô lớn và dài hạn. Lãi suất trái phiếu ngân hàng cũng rất hấp dẫn, thường lớn hơn các công cụ nợ khác và tỷ lệ thuận với kỳ hạn của khoản nợ. Kỳ phiếu: Kỳ phiÕu ngân hàng là một loại giấy nhận nợ ngắn hạn do ngân hàng phát hµnh nhằm huy động vốn trong dân, chủ yếu để thực hiện cho những kế hoạch kinh doanh xác định của ngân hàng như một dự án, một chương trình kinh tế ...Kỳ phiếu ngân hàng được phát hành theo từng đợt và còn gọi là kỳ phiếu có mục đích. Việc phát hành được thực hiện trên cơ sở tình hình nguồn vốn và nhu cầu sử dụng vốn trong thời kỳ trước mắt của ngân hàng. Kỳ phiếu là một hình thức huy động vốn khá linh hoạt, có tính lỏng cao, dễ chuyển đổi sang tiền hoặc hình thức khác. Mệnh giá, loại tiền sử dụng và các phương thức trả lãi đa dạng ®¸p ứng nhu cầu của người mua. Do tính chủ động, lãi suất của kỳ phiếu thường ổn định ở một mức hấp dẫn tuỳ theo mức độ cần thiết về vốn của ngân hàng. Nhìn chung hình thức huy động này có thể đem lại nhiều lợi ích cho ngân hàng như: thu hút được một lượng tiền theo mong muốn, chỉ phải trả vào ngày đến hạn của các công cụ nợ này, nên nguồn này là ổn định. Song đây là nguồn huy động đòi hỏi mét lượng chi phí lớn, do lãi suất huy động cao và còn mất thêm chi phí khác như chi phí phát hành, quảng cáo... 3.2.4. C¸c h×nh thøc huy ®éng kh¸c: Ngoµi c¸c h×nh thøc huy ®éng trªn, ng©n hµng cßn thùc hiÖn mét sè h×nh thøc huy ®éng kh¸c nh­: NhËn tiÒn göi uû th¸c cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, vµ c¸ nh©n. Lµm ®¹i lý gi¶i ng©n cho c¸c ng©n hµng kh¸c vµ cho ChÝnh phñ ®èi víi c¸c dù ¸n lín… IV. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi c«ng t¸c huy ®éng vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 4.1. C¸c nh©n tè kh¸ch quan: Pháp luật và chính sách của nhà nước: Mọi hoạt động kinh doanh trong đó có hoạt động ngân hàng đều phải chịu sự điều chỉnh của luật pháp. Với hoạt động ngân hàng, đó là Luật các Tổ chức tín dụng và hệ thống các quy ®Þnh cụ thể trong từng thời kỳ về lãi suất, dự trữ, hạn mức...Trong sự ràng buộc về luật pháp, các yếu tố cña nghiệp vụ huy động vốn thay đổi, làm ảnh hưởng tới quy mô, hiệu quả và chính sách huy động vốn của ngân hàng. Tình trạng nền kinh tế: Tình trạng nền kinh tế cũng như luật pháp là những nhân tố vĩ mô nên nó ảnh hưởng đến mọi hoạt động kinh doanh. Trong điều kiện nền kinh tế phát triển hưng thịnh, thu nhập dân cư cao và ổn định thì nguồn tiền vào ra các ngân hàng cũng ổn định, số vốn huy động được dồi dào, cơ hội đầu tư cũng được mở rộng. Nếu nền kinh tế đang suy thoái thì khả năng khai thác vốn đưa vào nền kinh tế bị hạn chế, ngân hàng sẽ gặp khó khăn trong việc điều chỉnh lại công tác huy động vốn. Điều kiện thị trường cạnh tranh: Hoạt động của ngân hàng rõ ràng phải tính đến điều kiện môi trường kinh doanh, như có bao nhiêu cơ hội đầu tư tiềm tàng ở những khu vực thuéc địa bàn của ngân hàng, có bao nhiêu ngân hàng và tổ chức tín dụng cũng tham gia trên địa bàn đó? Để tiến hành cạnh tranh với các đối thủ, ngân hàng buộc phải cải tiến chất lượng dịch vụ, ấn định một lãi suất phù hợp với thị trường, nghiên cứu kỹ hơn các điều kiện thị trường. Như vậy, cạnh tranh vừa là một thách thức với sự phát triển, vừa là một nhân tố thúc đẩy sự phát triển hiệu quả các dịch vụ ngân hàng trong đó có huy động vốn. Các yếu tố thuộc về dân cư: Như thói quen của người dân trong việc sử dụng tiền mặt, với tâm lý lo ngại trước sự sụt giá của đồng tiền, cũng như sự hiểu biết của người dân về các ngân hàng vµ hoạt động của ngân hàng có tác động rất lớn tới hoạt động huy động vốn của ngân hàng. Nếu như dân cư có sự hiểu biết về ngân hàng cũng như các hoạt động cung cấp dịch vụ của ngân hàng, và thấy được những tiện ích, lợi ích mà ngân hàng mang lại thì họ sẽ gửi nhiều tiền vào ngân hàng hơn và như vậy công tác huy động vèn cũng thuận lợi hơn và ngược lại. Bên cạnh đó lòng tin của dân chúng vào ngân hàng cũng hạn chế, do họ thấy được sự đổ vỡ của hàng loạt ngân hàng, gây tâm lý lo sợ rủi ro và mất lòng tin với ngân hàng, nên việc thu hút nguồn tiền gửi của dân cư cũng trở nên khó khăn hơn. Ở các nước phát triển, dân chúng có thói quen gửi tiền vào ngân hàng và thực hiện thanh toán qua ngân hàng, ngân hàng là một cái gì đó không thể thiếu trong cuộc sống. Tuy nhiên với đại bộ phận các nước đang phát triển như nước ta, dân chúng chưa có thói quen gửi tiền vào ngân hàng để sử dụng dịch vụ ngân hàng, họ có thói quen cất trữ tiền mặt, vàng bạc và ngoại tệ. Nên nó là nhân tố ảnh hưởng mạnh tới công tác huy động vốn của ngân hàng thương mại. 4.2. Nhãm nh©n tè chñ quan: Chiến lược kinh doanh của ngân hàng: Mỗi ngân hàng đều xây dựng cho mình một chiến lược kinh doanh cụ thể. Chiến lược kinh doanh được xây dựng dựa trên việc ngân hàng xác định vị trí hiện tại của mình trong hệ thống, thấy được điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức đồng thời dự đoán được sự thay đổi của môi trường kinh doanh trong tương lai. Thông qua chiến lược kinh doanh ngân hàng sẽ có thể quyết định thu hẹp hay mở rộng việc huy động vốn, có thể thay đổi tỷ lệ các loại nguồn, tăng hay giảm chi phí huy động. Nếu chiến lược kinh doanh đúng đắn, các nguồn vốn được khai thác một cách tối đa thì hoạt động huy động vốn sẽ phát huy được hiệu quả. Trong chiến lược kinh doanh của ngân hàng, chiến lược khách hàng đóng vai trò rất quan trọng. Nó tác động trực tiếp tới sự thành công trong công tác huy động vốn của ngân hàng. Để có được thành công, trước tiên ngân hàng phải tìm hiểu động cơ, thói quen, mong muốn của người gửi tiền, thậm chí từng đối tượng khách hàng thông qua phân tích lợi ích của khách hàng. Trên cơ sở thông tin về khách hàng ®­a ra chính sách về giá cả (thông qua lãi suất tiền gửi, tỷ lệ hoa hồng, chi phí dịch vụ) hợp lý. Xây dựng chính sách trong phục vụ và giao tiếp tốt sẽ tạo ra sự thoải mái cho khách hàng giao dịch. Từ đó sẽ tạo thuận lợi cho công tác huy động vốn của ngân hàng. Trình độ công nghệ của ngân hàng: Trình độ công nghệ của ngân hàng được thể hiện qua các yÕu tố sau: Thứ nhất: Các loại hình dịch vụ mà ngân hàng cung ứng. Thứ hai: Trình độ nghiệp vụ của cán bộ nhân viên ngân hàng. Thứ ba: Cơ sở vật chất trang bị phục vụ hoạt động ngân hàng. Trình độ công nghệ càng cao, khách hàng sẽ càng cảm thấy hài lòng về dịch vụ được cung ứng và yên tâm hơn khi gửi tiền tại ngân hàng. Đây là một yếu tố rất quan trọng giúp ngân hàng thực hiện cạnh tranh phi lãi suất, do khách hàng quan tâm không chỉ đến lãi suất mà cả hiệu quả dịch vụ mà họ được hưởng. Với cùng một lãi suất huy động như nhau, ngân hàng nào cải tiến dịch vụ tốt hơn, tạo sự thuận tiện hơn cho khách hàng sẽ dành ưu thế. Trình độ nghiệp vụ của cán bộ ngân hàng là điều kiện để thực hiện tốt các mảng nghiệp vụ. Cán bộ ngân hàng phải có chuyên môn vững mới có thể quản lý tôt nguồn vốn, góp phần nâng cao hiệu quả và khả năng huy động vốn của ngân hàng. Uy tín của ngân hàng: Trên cơ sở nghiên cứu kết quả sẵn có đã đạt được, mỗi ngân hàng sẽ tạo được một hình ảnh riêng trong lòng thị trường. Một ngân hàng lớn sẵn có uy tín, có tiếng tăm trong nhiều năm sẽ có lợi thế hơn trong huy động vốn. Sự tin tưởng của khách hàng sẽ giúp cho ngân hàng có khả năng ổn định khối lượng vốn huy động và tiết kiệm chi phí huy động. Thậm chí trong điều kiện lãi suất tiền gửi tại ngân hàng thấp hơn đôi chút, những người có tiền vẫn lựa chọn một ngân hàng có uy tín hơn để gửi mà không tìm những nơi có lãi suất hấp dẫn hơn, vì họ tin rằng ở đây đồng vốn của mình sẽ tuyệt đối an toàn. Tổ chức mạng lưới phục vụ: Ngoài việc quan tâm đến lãi suất, dịch vụ tiện ích của ngân hàng, người gửi tiền còn quan tâm tới vấn đề thuận lợi trong việc gửi tiền. Nhất là các khoản tiền tiết kiệm của dân cư, thường lµ những khoản không lớn nên người dân rất ngại đi một quãng đường xa đến vài cây số để gửi tiền chẳng thà để cất giữ ở nhà thì hơn. Vì vậy, để huy động tiền gửi của dân chúng thì ngân hàng nhất thiết phải mở rộng mạng lưới chi nhánh và thực hiện tốt công tác tổ chức mạng lưới phục vụ. Việc mở thêm chi nhánh ở đâu là hợp lý để huy động được nhiều khoản tiền gửi là đòi hỏi phải có nghiên cứu hết sức nghiêm túc. Thường các chi nhánh được mở ở mặt đường quốc lộ hay nơi đông dân cư để thuận tiện cho người dân gửi tiền. Còn đối với khách hàng lớn thì nên mở chi nhánh ngay tại trụ sở để phục vụ khách hàng tốt hơn và tạo mối quan hệ mật thiết với khách hàng. Ngoài ra, công tác tổ chức quản lý còn phải quan tâm đến việc nâng cấp các chi nhánh, trang bị các phương tiện dịch vụ, nâng cao chất lượng cán bộ ở các chi nhánh để có thể phục vụ dược khách tốt hơn và thu ®­îc nhiều tiền gửi hơn. Ch­¬ng II Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm Kh¸i qu¸t vÒ ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm Ng©n hµng C«ng th­¬ng Hoµn KiÕm (NHCTHK) lµ mét chi nh¸nh cña NHCTVN, cã trô së chÝnh ®Æt t¹i 37 Hµng Bå, quËn Hoµn KiÕm, Hµ Néi. Tr­íc th¸ng 3/1988, NHCTHK, víi tªn gäi Ng©n hµng kinh tÕ khu vùc quËn Hoµn KiÕm, thuéc vÒ NHCT thµnh phè Hµ Néi cã nhiÖm vô chÝnh lµ võa kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông vµ thanh to¸n, ®ång thêi võa b¶o ®¶m nhu cÇu vÒ vèn cho c¸c ®¬n vÞ ngoµi quèc doanh vµ c¸c tËp thÓ trªn ®Þa bµn cña quËn Hoµn KiÕm. KÓ tõ sau khi chØ thÞ sè 218/CT ban hµnh ngµy 13/7/1987 cña H§BT, thùc hiÖn §iÒu lÖ cña NHCTVN, ngµy 26/3/1988, NHCTHK chÝnh thøc t¸ch ra khëi NHCT thµnh phè Hµ Néi ®Ó trë thµnh NHCTHK nh­ ngµy nay. Lµ mét chi nh¸nh cña NHCTVN nh­ng NHCTHK ®­îc phÐp thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ vµ dÞch vô nh­ mét NHTM. NHCTHK lµ mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp nh­ng t­¬ng ®èi phô thuéc vµo NHCTVN, cã quyÒn tù chñ kinh doanh, cã con dÊu riªng vµ ®­îc më tµi kho¶n giao dÞch t¹i NHNN còng nh­ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c trong c¶ n­íc. KÓ tõ khi thµnh lËp cho ®Õn nay, NHCTHK ®· vµ ®ang ho¹t ®éng kinh doanh trªn c¬ së tù kinh doanh, lÊy thu bï chi vµ hiÖn nay vµ cã l·i. Tr¶i qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng trªn 10 n¨m, NHCTHK ®· hoµ nhËp vµo ho¹t ®éng chung cña c¶ hÖ thèng ng©n hµng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. H¬n n÷a, NHCTHK kh«ng nh÷ng chØ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh mµ cßn kh«ng ngõng më réng vµ ph¸t triÓn víi hiÖu qu¶ ngµy cµng cao. §Æc ®iÓm vÒ m«i tr­êng ho¹t ®éng vµ kh¸ch hµng cña NHCTHK NHCTHK cã ®Þa bµn ho¹t ®éng chÝnh t¹i quËn Hoµn KiÕm, lµ mét quËn thuéc khu trung t©m th­¬ng m¹i lín nhÊt cña Hµ Néi gåm 18 ph­êng víi h¬n 22 v¹n d©n vµ diÖn tÝch lµ 425 km2. MÆt kh¸c, n»m trong khu trung t©m kinh tÕ-v¨n ho¸-x· héi cña c¶ n­íc, NHCTHK cã nhiÒu thuËn lîi trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ cña m×nh. Tuy nhiªn, do ®Æc ®iÓm d©n c­ trong ®Þa bµn vµ l¹i ho¹t ®éng trªn lÜnh vùc th­¬ng m¹i lµ chñ yÕu nªn hÇu hÕt kh¸ch hµng cña NHCTHK lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ c¸c c¸ nh©n. Bªn c¹nh ®ã, NHCTHK kh«ng tr¸nh khái sù c¹nh tranh gay g¾t cña c¸c ng©n hµng kh¸c trong hÖ thèng. H¬n n÷a, trªn ®Þa bµn quËn cßn cã Héi së chÝnh cña NHCTVN nªn c¸c c¬ quan, xÝ nghiÖp lín cña c¸c Bé, Së vµ c¸c doanh nghiÖp cã tÇm cì kh¸c th­êng më tµi kho¶n vµ giao dÞch t¹i Héi së chÝnh nµy. V­ît qua c¸c khã kh¨n vÒ vÞ trÝ ®Þa lý vµ sù c¹nh tranh quyÕt liÖt cña c¸c ng©n hµng kh¸c, b»ng viÖc kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, gi¶m thiÓu thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ, NHCTHK ®· thu hót ®­îc mét khèi l­îng lín kh¸ch hµng thuéc thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh ®Õn giao dÞch t¹i NH. §iÒu nµy cã thÓ thÊy râ th«ng qua sè tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ chiÕn h¬n 84.5% tæng nguån vèn huy ®éng cña NHCTHK. 1.1. C¬ cÊu tæ chøc vµ chøc n¨ng cña c¸c phßng ban. C¬ cÊu tæ chøc: HiÖn nay, chi nh¸nh NHCTHK cã h¬n 227 c¸n bé trªn tæng sè 1,2 v¹n c¸n bé cña toµn bé hÖ thèng NHCT. Trong ®ã cã h¬n 40% cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc, cßn l¹i ®Òu ®· ®­îc ®µo t¹o qua hÖ cao ®¼ng, trung häc chuyªn ngµnh ng©n hµng, cÊu tæ chøc cña chi nh¸nh NHCTHK gåm cã ban gi¸m ®èc vµ 12 phßng : Ban gi¸m ®èc: bao gåm gi¸m ®èc vµ 3 phã gi¸m ®èc. Phßng tµi trî th­¬ng m¹i. Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh. Phßng kÕ to¸n giao dÞch. Phßng giao dÞch §ång xu©n. Phßng kh¸ch hµng sè 1. Phßng kh¸ch hµng sè 2. Phßng th«ng tin ®iÖn to¸n. ._.ng theo thêi ®iÓm ch¼ng h¹n vµo nh÷ng ®ît cuèi n¨m, ®ît nghØ hÌ d©n chóng th­êng rót tiÒn nh»m phôc vô cho nhu cÇu chi tiªu cña m×nh. Nguån tiÒn göi cña cã kú h¹n cña c¸c tæ chøc kinh tÕ n¨m 2001 chiÕm 47,6%, n¨m 2002 chiÕm 44,8%, n¨m 2003 chiÕm 45%. Qua ®Êy cã thÓ thÊy c¬ cÊu nguån tiÒn göi cã kú h¹n cña c¸c tæ chøc kinh tÕ còng t­¬ng ®èi æn ®Þnh qua c¸c n¨m, ®iÒu nµy gióp Ng©n hµng chñ ®éng trong viÖc sö dông vèn. §¸nh gi¸ c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm 3.1 Nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®­îc HÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i tiÕp tôc ph¸t triÓn theo h­íng hiÖn ®¹i ho¸, ®a ®¹ng ho¸ s¶n phÈm. ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng nhµ n­íc ®· cã nhiÒu quyÕt s¸ch thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i . Gi¸ trÞ VN§ vµ tû gi¸ ngo¹i hèi ®­îc æn ®Þnh. An ninh ng©n hµng vµ qu¶n lý thanh kho¶n ®­îc chó träng. §øng tr­íc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc Chi nh¸nh Ng©n hµng Hoµn KiÕm ®· biÕt b¸m s¸t sù chØ ®¹o cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam, Ng©n hµng Nhµ N­íc thµnh phè Hµ Néi, tranh thñ sù chØ ®¹o cña c¸c cÊp uû chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng , cïng víi sù nç lùc phÊn ®Êu v­¬n lªn cña tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn. N¨m 2003, chi nh¸nh Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ ®Æc biÖt lµ trong c«ng t¸c huy ®éng vèn . Trong n¨m 2003 Chi nh¸nh ®· cè g¾ng duy tr× ph¸t triÓn nguån tiÒn göi cña c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng, t¨ng c­êng më réng m¹ng l­íi, lËp thªm quü tiÕt kiÖm t¹i c¸c kh vùc cã tiÒm n¨ng ( khai tr­¬ng ®iÓm giao dÞch t¹i khu c«ng nghiÖp Sµi ®ång B,më thªm Quü tiÕt kiÖm sè 2 t¹i 22 Lª Th¸i Tæ) .Nhê vËy, nguån vèn huy ®éng cña chi nh¸nh kh«ng ngõng t¨ng lªn, c¬ cÊu nguån vèn ®­îc c¶i thiÖn theo h­íng tÝch cùc 3.2 Nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n Sau khi xem xÐt, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña chi nhanh NHCTHK trong thêi gian qua, mµ ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c huy ®éng vèn, ta thÊy r»ng: Chi nh¸nh NHCTHK, tõ mét ®¬n vÞ víi t­ c¸ch lµ chi nh¸nh cña NHCT Hµ Néi, sau h¬n 10 n¨m chuyÓn ®æi vµ ®i vµo ho¹t ®éng ®éc lËp ®· tõng b­íc kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng. Ng©n hµng ®· cè g¾ng ®¶m b¶o ®­îc ®Çu vµo cho ho¹t ®éng cña m×nh, kh«ng nh÷ng thÕ Ng©n hµng lu«n hoµn thµnh tèt c¸c chØ tiªu vÒ vèn. Trong thêi gian qua Ng©n hµng ®· triÓn khai nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vèn phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh kinh tÕ trªn ®Þa bµn ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu ra cña m×nh víi ph­¬ng ch©m: N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c tÝn dông còng chÝnh lµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng huy ®éng vèn. Tuy nhiªn, trong ho¹t ®éng huy ®éng vèn NHCTHK vÉn cßn mét sè tån t¹i sau: *Ngay trong b¶n th©n nguån vèn huy ®éng cña Ng©n hµng cßn cã sù mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c nguån: TiÒn göi d©n c­, tiÒn göi c¸c tæ chøc kinh tÕ hay gi÷a tiÒn göi cã kú h¹n vµ tiÒn göi kh«ng kú h¹n. *Nguån tiÒn göi b»ng ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng cßn thÊp, ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng. *Ph­¬ng thøc huy ®éng vèn, tuy ®· ®­îc n©ng cao nh­ng ch­a phong phó, ch­a thùc sù thu hót kh¸ch hµng. *Do ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt, trô së lµm viÖc cßn chËt hÑp ®· g©y ra nh÷ng trë ng¹i nhÊt ®Þnh cho Ng©n hµng trong ho¹t ®éng huy ®éng vèn. * C¬ cÊu nguån vèn ho¹t ®éng ch­a hîp lý, nguån tiÒn göi cña d©n c­ cßn nhá, cßn h¹n chÕ so víi kh¶ n¨ng cña ®éi ngò nh©n viªn vµ m¹ng l­íi gåm 13 quü tiÕt kiÖm, ®iÓm giao dÞch n»m t¹i trung t©m Thµnh Phè Hµ Néi- n¬i tËp trung ®«ng nhÊt d©n c­ vµ kh¸ch du lÞch quèc tÕ. Do ®ã, ®Ó cã thÓ t¨ng c­êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi, th× NHCTHK ph¶i cã nh÷ng sù thay ®æi trong chÝnh s¸ch cña m×nh ®ång thêi tæ chøc cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a ho¹t ®éng huy ®éng vèn, khai th¸c vµ sö dông hîp lý c¸c nguån tiÒn nhµn rçi cña d©n c­, t×m thÞ tr­êng ®Çu ra cho m×nh. ch­¬ng 3mét sè biÖn ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vènt¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng hoµn kiÕm Nh­ chóng ta ®· nghiªn cøu ë trªn, Ng©n hµng lµ mét Doanh NghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trªn mét lÜnh vùc ®Æc biÖt ®ã lµ tiÒn tÖ. V× thÕ nã còng ph¶i tu©n theo nh÷ng quy luËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®ã lµ c¹nh tranh. C¹nh tranh lµm Doanh NghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn, song c¹nh tranh còng cã thÓ lµm cho c¸c Doanh NghiÖp bÞ ph¸ s¶n. Trong nh÷ng n¨m qua, víi sù ho¹t ®éng ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®i lªn, Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng Hoµn KiÕm kh«ng ngõng phÊn ®Êu vµ hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc kinh doanh cña m×nh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng, Ng©n hµng lu«n nghiªm kh¾c tù ®¸nh gi¸ chÝnh m×nh t×m c¸ch kh¾c phôc vµ söa ®æi nh÷ng mÆt cßn tån t¹i ®Ó phôc vô kh¸ch hµng ngµy cµng tèt h¬n, ®¸p øng ®­îc mäi nhu cÇu cña kh¸ch hµng, gãp phÇn ph¸t triÓn vµ hoµn thµnh tèt c¸c môc tiªu mµ Ng©n hµng ®· ®Ò ra. Sau khi xem xÐt, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng Hoµn KiÕm trong thêi gian qua. Mµ ®Æc biÖt lµ t×nh h×nh huy ®éng vèn, ta thÊy r»ng: Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng Hoµn KiÕm, tõ mét ®¬n vÞ víi t­ c¸ch lµ mét quÇy giao dÞch cña Héi Së ChÝnh, chuyÓn sang ho¹t ®éng ®éc lËp ch­a l©u. Nh­ng Ng©n hµng ®· cè g¾ng ®¶m b¶o ®­îc ®Çu vµo cho ho¹t ®éng cña m×nh, kh«ng nh÷ng thÕ, Ng©n hµng lu«n hoµn thµnh tèt c¸c chØ tiªu vÒ vèn, ®iÒu hoµ mµ Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng Trung ¦¬ng giao cho. Trong thêi gian qua, Ng©n hµng ®· triÓn khai ®­îc nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vèn phï hîp víi ®Æc ®iÓm t×nh h×nh kinh tÕ trªn ®Þa bµn QuËn, ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu ra cña m×nh víi ph­¬ng tr©m: N©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c tÝn dông còng chÝnh lµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng huy ®éng vèn. Tuy nhiªn, trong ho¹t ®éng huy ®éng vèn, Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng Hoµn KiÕm cßn mét sè vÊn ®Ò tån t¹i sau: * Ngay trong b¶n th©n nguån vèn huy ®éng cña Ng©n hµng cã sù mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c nguån: TiÕt kiÖm vµ tiÒn ph¸t hµnh kú phiÕu. * Nguån tiÒn göi Ngo¹i tÖ t¹i Ng©n hµng cßn qu¸ nhá bÐ, kh«ng ®¸p øng ®­îc ®Çy ®ñ c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng. * Ph­¬ng thøc huy ®éng, tuy ®· ®­îc n©ng cao nh­ng ch­a phong phó, ch­a thùc sù thu hót kh¸ch hµng. * Do ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt vµ lµ mét chi nh¸nh cña Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng ViÖt Nam, nªn c¸c dÞch vô cßn hÑp. Do ®ã, ®Ó cã thÓ t¨ng c­êng ®­îc hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ®ång thêi vÉn b¶o ®¶m ®­îc hiÖu qu¶ Kinh TÕ X· Héi, th× Ng©n hµng ph¶i cã sù thay ®æi trong chÝnh s¸ch cña m×nh ®ång thêi tæ chøc cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a ho¹t ®éng huy ®éng vèn, khai th¸c vµ sö dông hîp lý c¸c nguån tiÒn nhµn rçi cña d©n c­, t×m thÞ tr­êng ®Çu ra cho m×nh. I. Ph­¬ng h­íng c«ng t¸c huy ®éng vèn cña ng©n hµng c«ng th­¬ng hoµn kiÕm trong thêi gian tíi. * Nh×n nhËn chung th× Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng Hoµn KiÕm ®· huy ®éng cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn, song thùc tÕ kh«ng hoµn toµn nh­ vËy. Nguån tiÒn göi tiÕt kiÖm chiÕm tû träng lín trong tæng nguån vèn huy ®éng, nh­ng ®©y l¹i lµ nguån mµ Ng©n hµng ph¶i huy ®éng víi l·i suÊt cao. Do vËy lîi nhuËn cña Ng©n hµng sÏ bÞ thu hÑp l¹i. Do ®ã, trong thêi gian tíi Ng©n hµng sÏ tÝch cùc tuyªn truyÒn vµ cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ l·i suÊt tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, t¹o uy tÝn vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Ng©n hµng ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ. * Trong thêi gian qua, Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng Hoµn KiÕm ®· ¸p dông h×nh thøc “ TiÕt kiÖm göi mét n¬i rót nhiÒu n¬i “, nh»m t¨ng c­êng c«ng t¸c huy ®éng vèn, trong thêi gian tíi, Ng©n hµng sÏ tÝch cùc më réng ph¹m vi kh¸ch hµng cña m×nh. Tuy nhiªn ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, Ng©n hµng sÏ ph¶i cã sù hiÖn ®¹i ho¸ trong c«ng nghÖ thanh to¸n ®ång thêi Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng Hoµn KiÕm trong thêi gian tíi sÏ cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó cã ®­îc sù kÕt hîp hµi hoµ víi c¸c Ng©n Hµng Th­¬ng M¹i kh¸c. * T¨ng c­êng ®µo t¹o vµ båi d­ìng c¸n bé c«ng nh©n viªn cña Ng©n hµng, nh»m n©ng cao chÊt l­îng trong néi bé cña Ng©n hµng, t¹o ra mét bé m¸y ®ång bé vµ æn ®Þnh víi nhiÒu c¸n bé cã tr×nh ®é ®Ó ®¸p øng ®­îc víi t×nh h×nh ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. * Mét mÆt, Ng©n hµng ngµy cµng cã nhiÒu ph­¬ng thøc phï hîp ®Ó thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng míi, nh»m më réng vÒ quy m« ho¹t ®éng cña Ng©n hµng m×nh, mét mÆt vÉn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ l·i suÊt ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng truyÒn thèng cña Ng©n hµng. T¨ng c­êng t×m thÞ tr­êng ®Çu ra cho m×nh, nh»m ho¹t ®éng tÝn dông mét c¸ch hµi hoµ gi÷a c«ng t¸c huy ®éng vèn víi c«ng t¸c cho vay, gãp phÇn ®­a Ng©n hµng ngµy cµng lµm ¨n cã hiÖu qu¶ h¬n. II. mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng hoµn kiÕm * §Èy m¹nh vµ t¨ng c­êng h¬n n÷a nguån vèn huy ®éng tõ nh÷ng nguån ®· cã s½n: §ã lµ nh÷ng nguån Ng©n hµng ®· khai th¸c th­êng xuyªn qua mÊy n¨m ho¹t ®éng cña m×nh. Ng©n hµng ph¶i tiÕp tôc c¶i tiÕn c«ng t¸c thanh to¸n qua Ng©n hµng. V× viÖc thanh to¸n qua Ng©n hµng sÏ lµm t¨ng sè l­îng kh¸ch hµng cã nhu cÇu thanh to¸n ®Õn víi Ng©n hµng. Do ®ã lµm t¨ng l­îng tiÒn ký göi. Muèn thÕ, Ng©n hµng ph¶i t¨ng c­êng ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt míi vµo qu¸ tr×nh thanh to¸n, qua ®ã ®Èy nhanh tèc ®é thanh to¸n, tõ ®ã gi¶m bít ®­îc chi phÝ cho ho¹t ®éng nµy. Bªn c¹nh ®ã, Ng©n hµng cÇn th­êng xuyªn ®µo t¹o vµ båi d­ìng, n©ng cao tr×nh ®é c¸c thanh to¸n viªn gióp cho hä cã thÓ xö lý mét c¸ch nhanh chãng c¸c sai lÇm ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thanh to¸n, h¹n chÕ bít ®­îc thêi gian chÕt trong ho¹t ®éng thanh to¸n cho kh¸ch hµng. Qua ®ã, t¹o ra cho kh¸ch hµng mét t©m lý tho¶i m¸i khi giao dÞch víi Ng©n hµng m×nh. C¸c thñ tôc trong qu¸ tr×nh thanh to¸n ph¶i gän nhÑ, chÝnh x¸c vµ khoa häc, gióp cho kh¸ch hµng cã thÓ thanh to¸n mét c¸ch nhanh nhÊt víi chi phÝ thÊp nhÊt. Thªm vµo ®ã, Ng©n hµng ph¶i th­êng xuyªn tuyªn truyÒn vµ qu¶ng c¸o nh»m gióp cho d©n chóng thÊy ®­îc nh÷ng l¬Þ Ých cña viÖc göi tiÒn tiÕt kiÖm, ®ång thêi lu«n lu«n chó ý vµ coi träng viÖc x©y dùng mèi quan hÖ vµ uy tÝn gi÷a Ng©n hµng víi kh¸ch hµng, t¹o cho d©n chóng cã lßng tin víi Ng©n hµng. Ng©n hµng ph¶i th­êng xuyªn c¶i tiÕn mét sè h×nh thøc huy ®éng vèn theo h­íng thuËn lîi nhÊt cho kh¸ch hµng mµ Ng©n hµng ho¹t ®éng vÉn cã hiÖu qu¶ nh­ : ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cho phong phó vµ mäi ng­êi d©n cã thÓ chän bÊt kú h×nh thøc nµo cho phï hîp víi hä. Trong nh÷ng n¨m qua, Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm ®· ¸p dông h×nh thøc huy ®éng vèn : chuyÓn tµi kho¶n tiÒn göi c¸c nh©n vµ t­ nh©n thµnh tµi kho¶n sÐc, song cho ®Õn nay sè l­îng tµi kho¶n t­ nh©n më lµ ch­a nhiÒu, nguyªn nh©n chÝnh lµ do b¶n th©n h×nh thøc nµy ch­a cã tÝnh thiÕt thùc, thªm vµo ®ã l¹i do thãi quen cña ng­êi d©n ViÖt Nam quen thanh to¸n víi nhau b»ng tiÒn mÆt. Do vËy, trong thêi gian tíi, Ng©n hµng vÉn tiÕp tôc chó träng ®Õn h×nh thøc nµy b»ng c¸ch h­íng dÉn, tuyªn truyÒn ®Ó cho mäi ng­êi biÕt lîi Ých cña lo¹i tµi kho¶n nµy. Tµi kho¶n cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh tiÒn mÆt 100%, cã thÓ sö dông bÊt kú lóc nµo nÕu muèn. TiÒn nµy rÊt an toµn, muèn chi sè l­îng tiÒn bao nhiªu chØ cÇn ph¸t sÐc ®óng víi sè tiÒn ®ã (®­¬ng nhiªn ph¶i b¶o ®¶m tªn tµi kho¶n cßn sè d­) ... NÕu ¸p dông ®uîc tèt h×nh thøc nµy, Ng©n hµng sÏ cã mét kh¶ n¨ng ho¹t ®éng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt trong x· héi. T¹o ra c«ng cô kh¸ h÷u hiÖu ®Ó thóc ®Èy c¸c thµnh tùu cña c«ng nghÖ tin häc tiªn tiÕn vµo ho¹t ®éng kÕ to¸n, thanh to¸n Ng©n hµng gãp phÇn vµo sù nghiÖp hiÖn ®¹i ho¸ Ng©n hµng hiÖn nay. * Ngoµi viÖc huy ®éng vèn b»ng tiÒn göi tiÕt kiÖm, trong thêi gian tíi Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm cßn ph¶i chó träng ®Õn tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c, v× vËy mét sè gi¶i ph¸p thu hót nguån vèn nµy mµ Ng©n hµng ®Æt ra lµ : + Lu«n b¸m s¸t qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn vËt t­ hµng ho¸ vµ kú h¹n nî cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ®Ó ®éng viªn kh¸ch hµng nhanh chãng tiªu thô s¶n phÈm nép tiÒn b¸n hµng cho Ng©n hµng ®óng h¹n thanh to¸n. §èi víi kh¸ch hµng cã doanh thu b¸n hµng lín, Ng©n hµng cã biÖn ph¸p thu t¹i chç theo lÞch ®· tho¶ thuËn víi tõng ®¬n vÞ nen lu«n gi÷ ®­îc mèi quan hÖ tèt ®Ñp trong kinh doanh víi c¸c b¹n hµng. + Ngoµi ra, do sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, c¸c tæ chøc kinh tÕ dÇn dÇn ®i vµo æn ®Þnh vµ ngµy cµng ph¸t triÓn nªn sè tiÒn göi vµo Ng©n hµng ngµy cµng t¨ng. NÕu Ng©n hµng thùc hiÖn viÖc huy ®éng vèn theo nhu cÇu s¶n xuÊt vµ th­êng xuyªn chÊn chØnh ®æi míi c¸ch giao dÞch víi kh¸ch hµng, tr­íc hÕt lµ c¸c bé phËn tÝn dông, bé phËn kÕ to¸n Ng©n hµng, th× nguån vèn nµy lµ nguån vèn ®Çu tiªn mµ Ng©n hµng quan t©m. Bé phËn nµy cã tÝnh chÊt nh­ mét sù ®¶m b¶o cho kh¶ n¨ng cung øng vèn cña Ng©n hµng, mÆt kh¸c ®èi víi nguån vèn nµy Ng©n hµng l¹i ph¶i tr¶ l·i thÊp h¬n tiÒn tiÕt kiÖm. Do vËy, nguån tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ®ang lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña Ng©n hµng, lµ mét nh©n tè quan träng trong c«ng t¸c huy ®éng vèn hiÖn nay. * Më réng vµ t×m kiÕm thÞ tr­êng ®Çu ra cho m×nh : §©y lµ mét gi¶i ph¸p rÊt quan träng ®èi víi Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm bëi v× do ®Æc ®iÓm kinh tÕ khu vùc Hoµn KiÕm dÉn tíi sù h¹n chÕ ë ®Çu ra trong ho¹t ®éng cña Ng©n hµng, v× vËy Ng©n hµng ®Æt ra 1 sè gi¶i ph¸p nh»m t×m kiÕm thÞ tr­êng ®Çu ra b»ng viÖc ph¸t triÓn mét sè h×nh thøc cho vay míi kÕt hîp víi huy ®éng vèn. + Ng©n hµng kÐo dµi thªm thêi h¹n cho vay. + Më réng nghiÖp vô thuª mua + Më réng h×nh thøc tµi kho¶n v·ng lai. §©y lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc tµi kho¶n míi ®­îc ®­a vµo sö dông ë ViÖt Nam, vÒ thñ tôc më tµi kho¶n nµy còng gièng nh­ thñ tôc më tµi kho¶n sÐc, nh­ng lo¹i tµi kho¶n v·ng lai cã nhiÒu ®iÓm thuËn lîi h¬n ë chç ng­êi chñ tµi kho¶n cã thÓ thùc hiÖn viÖc vay m­în cña Ng©n hµng trªn tµi kho¶n nµy. Cßn vÒ phÝa Ng©n hµng do cã sù ph©n biÖt l·i suÊt gi÷a bªn cã vµ bªn nî cña tµi kho¶n nµy (l·i suÊt tr¶ cho sè d­ nî ph¶i lu«n cao h¬n l·i suÊt sè d­ cã) dÉn ®Õn viÖc ®¬n vÞ më tµi kho¶n cè g¾ng bá tiÒn tèi ®a vµo tµi kho¶n, nªn Ng©n hµng lu«n cã ®­îc mét khèi l­îng vèn lín. H¬n n÷a, Ng©n hµng l¹i thùc hiÖn lu«n ®­îc ho¹t ®éng tÝn dông cña m×nh mµ kh«ng ph¶i t×m kiÕm kh¸ch hµng ë bªn ngoµi. + Huy ®éng tiÒn tiÕt kiÖm víi nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau, nh­ng chñ yÕu lµ môc ®Ých x©y dùng nhµ ë: Do hiÖn nay, nhu cÇu vÒ nhµ ë trªn ®Þa bµn Hµ Néi lµ rÊt l¬n, song do møc thu nhËp cña d©n c­ ë n­íc ta cßn ë møc thÊp, nªn nhiÒu ng­êi vÉn ch­a ®ñ tiÒn ®Ó mua cho m×nh mét c¨n nhµ, chÝnh v× ®iÒu nµy, Ng©n hµng ®· cã 1 h×nh thøc huy ®éng vèn kÕt hîp lu«n cho vay lµ : chØ cÇn 1 sè tiÒn kh«ng qu¸ lín göi vµo Ng©n hµng, chØ sau mét n¨m göi tiÒn, ng­êi göi tiÒn cã thÓ ®­îc vay sè tiÒn mµ hä cÇn ®ång thêi trong vßng 1 n¨m ®ã, dä vÉn ®­îc h­ëng l·i tõ kho¶n tiÒn göi cña mÝnh. Ng©n hµng cã tr¸ch nhiÖm huy ®éng vèn vµ chuÈn bÞ ®ñ sè vèn ®Ó thanh to¸n tiÒn göi vµ cho vay theo quy ®Þnh nÕu kh«ng Ng©n hµng sÏ bÞ ph¹t nh­ thñ tôc ph¹t chËm tr¶ tiÒn sè tiÒn göi tiÕt kiÖm vµ sè tiÒn vay. Tuy nhiªn, khi tæ chøc h×nh thøc nµy, Ng©n hµng cÇn tiÕn hµnh mét c¸ch tõ tõ, tr¸nh tÝnh tr¹ng huy ®éng mét c¸ch qu¸ å ¹t dÉn ®Õn viÖc mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n cho d©n, tõ ®ã lµm ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña Ng©n hµng. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó t¨ng c­êng nguån vèn huy ®éng trong thêi gian tíi cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm. Tuy nhiªn, cßn nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng ®Õn c«ng t¸c huy ®éng vèn mµ n»m ë bªn ngoµi Ng©n hµng, ®ã lµ : III. KiÕn nghÞ 3.1. VÒ phÝa Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ Ng©n hµng c«ng th­¬ng trung ­¬ng: 3.1.1. VÒ phÝa Ng©n hµng Nhµ n­íc. BÊt kú mét Ng©n hµng nµo, ®Ó huy ®éng ®­îc vèn, ®iÒu quan träng lµ t¹o ®­îc lßng tin cña nh©n d©n vµ ®¶m b¶o ®é an toµn ®ång vèn bá ra, tøc lµ cÇn t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi vµ ph¸p luËt cÇn thiÕt mang tÝnh gi¶i ph¸p hç trî ®Ó thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh ®· x¸c ®Þnh. * TiÕp tôc x©y dùng vµ hoµn thiÖn thÞ tr­êng vèn ng¾n h¹n (thÞ tr­êng tiÒn tÖ), thÞ tr­êng vèn dµi h¹n (thÞ tr­êng chøng kho¸n). * §èi víi thÞ tr­êng tiÒn tÖ: Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó tiÕp tôc c¶i c¸ch vµ hoµn thiÖn thÞ tr­êng tÝn dông nh»m ®æi míi quan hÖ tÝn dông: - Gi÷a Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ kh¸ch hµng th«ng qua viÖc ®a dn¹g ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn vµ h×nh thøc cho vay. Më réng tÝn dông trung vµ dµi h¹n, cho vay tíi mäi thµnh phÇn kinh tÕ, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc dÞch vô Ng©n hµng. - Gi÷a Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc th«ng qua viÖc cung øng vèn ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së t¸i chiÕt khÊu vµ t¸i cÊp vèn. * §èi víi thÞ tr­êng chøng kho¸n Ng©n hµng Nhµ n­íc ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i vµ chó träng ®Ó huy ®éng ®­îc c¸c nguån vèn trung vµ dµi h¹n, t¹o ra m«i tr­êng ph¸p lý v÷ng ch¾c, b¶o ®¶m an toµn cho ho¹t ®éng kinh tÕ diÔn ra lµnh m¹nh vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. * Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn kÕt hîp nhiÒu h×nh thøc huy ®éng vèn: Trong hÖ thèng huy ®éng vèn cña Nhµ n­íc bao gåm c¶ h×nh thøc vèn thu hót tµi trî cña n­íc ngoµi Ng©n hµng­ ODA, FDI ®Ó c¶i t¹o thµnh mét hÖ thèng vèn nãi chung cho nÒn kinh tÕ. C¸c nguån nµy lµ chñ yÕu tËp trung vµo mét lÜnh vùc ®Çu t­ trung vµ dµi h¹n. Nh»m t¨ng thªm nguån vèn huy ®éng b»ng ngo¹i tÖ cho nÒn kinh tÕ. * §iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi : Nhµ n­íc cÇn x¸c ®Þnh râ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Þnh h­íng ®Çu t­, cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn mét c¸ch æn ®Þnh vµ l©u dµi. TiÕp tôc kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t, æn ®Þnh søc mua ®ång tiÒn ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­. Qua ®ã, lµm t¨ng nhu cÇu tÝn dông vµ l­îng vèn ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ. * VÒ m«i tr­êng t©m lý : YÕu tè t©m lý x· héi, tr×nh ®é v¨n ho¸ cña tõng d©n téc, tõng ®Êt n­íc ¶nh h­ëng ®Õn ph­¬ng ph¸p, tËp qu¸n huy ®éng vèn. §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ph¶i tÝnh ®Õn trong qu¸ tr×nh x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vµ x©y dùng c¸c biÖn ph¸p huy ®éng vèn phï hîp. ChÝnh v× vËy, cÇn cã nhiÒu ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc, tuyªn truyÒn víi quy m« toµn quèc nh»m t¹o ra t©m lý thuËn lîi, xo¸ bá t©m lý e ng¹i, thÝch tiªu dïng chø kh«ng thÝch tiÕt kiÖm cña ng­êi d©n. Qua ®ã, t¹o thuËn lîi h¬n cho c«ng t¸c huy ®éng vèn cña hÖ thèng Ng©n hµng. 3.1.2. VÒ phÝa Ng©n hµng c«ng th­¬ng trung ­¬ng. * Tæ chøc phèi hîp gi÷a c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i trong viÖc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh “göi tiÒn mäi vµ rót tiÒn nhiÒu n¬i”. Tõ ®ã, t¹o ra sù thuËn lîi cho kh¸ch hµng trong viÖc göi tiÒn vµ rót tiÒn, qua ®ã thu hót ®­îc nhiÒu vèn h¬n. * CÇn cã nh÷ng quy ®Þnh nhiÒu kú h¹n göi tiÒn kh¸c nhau nh­ : 3 th¸ng, 6 , 12, 18, 24, 30 vµ 36 th¸ng ®èi víi tiÒn göi cã kú h¹n. T¹o ra nh÷ng h×nh thøc huy ®äng phong phó gióp cho kh¸ch hµng cã thÓ lùa chän kú h¹n nµo ®èi víi m×nh lµ thÝch hîp nhÊt. * LÊp dÇn kho¶ng c¸ch vÒ l·i suÊt gi÷a tiÒn göi trªn tµi kho¶n vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm, trong thùc tÕ thêi gian qua, còng lµ tiÒn göi cña nh©n d©n vµo Ng©n hµng th× tiÒn göi tiÕt kiÖm ®­îc h­ëng l·i suÊt cao h¬n nhiÒu lÇn tiÒn göi trªn tµi kho¶n tiÒn göi c¸ nh©n dÉn ®Õn viÖc mÊt c©n ®èi trong nguån vèn huy ®éng. * T¨ng c­êng huy ®éng tiÒn göi cña c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c b»ng c¸ch : kh«ng ph©n biÖt lo¹i tiÒn kh«ng thêi h¹n vµ tiÒn göi cã thêi h¹n, lµ tiÒn göi cña t­ nh©n hay cña c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c. * T¹o m«i tr­êng ph¸p lý cho viÖc trao ®æi, mua b¸n c¸c chøng chØ tiÒn göi, c¸c lo¹i kú phiÕu Ng©n hµng, gióp cho c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i nãi chung vµ Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm nãi riªng thuËn lîi h¬n trong viÖc më réng ho¹t ®éng huy ®éng vèn qua viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn nh­ : ph¸t hµnh kú phiÕu cã thÓ trao ®æi, chuyÓn nh­îng ®­îc, ph¸t hµnh chøng chØ tiÒn göi cho ng­êi göi tiÒn thay v× sö dông sæ tiÕt kiÖm nh­ hiÖn nay./. PhÇn kÕt luËn C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc lµ mét qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ, x· héi tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông phæ biÕn lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph­¬ng tiÖn, ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc t¹o ra n¨ng xuÊt lao ®éng cao, tï ®ã ®ßi hái nghµnh ng©n hµng nãi chung vµ Ng©n hµng C«ng Th­¬ng Hoµn KiÕm nãi riªng ph¶i tiÕp tôc ®æi míi m¹nh mÏ, toµn diÖn vµ triÖt ®Ó c¸c mÆt cña ho¹t ®éng huy ®éng vèn. C«ng t¸c huy ®éng vèn cña ng©n hµng Th­¬ng m¹i cã vai trß rÊt quan träng kh«ng chØ trong ho¹t ®éng cña b¶n th©n ng©n hµng mµ cßn trong ph¹m vi mét nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× lÏ ®ã viÖc më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c nµy trong néi bé hÖ thèng ng©n hµng Th­¬ng m¹i nãi riªng vµ hÖ th«ng tÝn dông nãi chung rÊt ®­îc chó träng. Chuyªn ®Ò nµy ®i vµo ph©n tÝch xem xÐt, ®¸nh gi¸, ®ång thêi ®­a ra mét vµi kiÕn nghÞ vµ biÖn ph¸p nh»m më réng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng Th­¬ng m¹i ViÖt Nam mµ cô thÓ lµ ng©n hµng C«ng Th­¬ng Hoµn KiÕm. Qua chuyªn ®Ò nµy Em ®· thÊy ®­îc sù quan träng cña c«ng t¸c huy ®éng vèn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i nãi riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung, gióp cho Em cã nh÷ng nhËn thøc ban ®Çu vÒ c«ng viÖc sau nµy ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c huy ®éng vèn. Mét lÇn l÷a Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o PGS.TS Vò Duy Hµo vµ tËp thÓ c¸n bé chi nh¸nh ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm. Môc lôc Lêi nãi ®Çu Ch­¬ng 1: Nguån vèn trong ho¹t ®éng ng©n hµng 1 I. Kh¸i qu¸t vÒ ng©n hµng th­¬ng m¹i 1 1.1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng 1 1.2. Ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 5 1.2.1. NghiÖp vô huy ®éng vèn: 5 1.2.1. NghiÖp vô huy ®éng vèn: 6 1.2.3. C©c nghiÖp vô trung gian: 7 1.3. Vai trß cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ®èi víi nÒn kinh tÕ 8 1.3.1. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ n¬i huy ®éng tËp trung vèn t¹m thêi nhµn rçi trong x· héi ®Ó cung cÊp cho nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ 8 1.3.2. Ng©n hµng th­¬ng m¹i víi ho¹t ®éng cña m×nh ghãp phÇn t¨ng c­êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ nãi chung. 9 1.3.3. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ tæ chøc thùc hiÖn ph©n bæ vèn gi÷a c¸c vïng qua ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t triÓn ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng kh¸c nhau trong cïng mét quèc gia. 10 1.3.4. Ng©n hµng th­¬ng m¹i th«ng qua ho¹t ®éng cña m×nh ghãp phÇn quan träng vµo viÖc chèng l¹m ph¸t, æn ®Þnh søc mua cña ®ång tiÒn, æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ. 10 1.3.5. Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ cÇu nèi gi÷a kinh tÕ trong n­íc vµ ngoµi n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ trong n­íc hßa nhËp víi nÒn kinh tÕ trong khu vùc vµ nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi. 10 II. Nguån vèn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i 11 2.1. Vai trß nguån vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 11 2.1.1. §èi víi nÒn kinh tÕ: 11 2.1.2. §èi víi ho¹t ®éng cña NHTM: 13 2.2. C¬ cÊu vµ néi dung nguån vèn 15 2.2.1. Vèn tù cã 15 2.2.2. Vèn huy ®éng. 16 2.2.3. Vèn ®i vay. 17 2.2.4. Vèn ®iÒu hoµ trong hÖ thèng: 17 III. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cña ng©n hµng th­¬ng mai 18 3.1. TÝnh chÊt vËn ®éng cña nguån vèn huy ®éng. 18 3.2. C¸c h×nh thøc huy ®éng vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. 19 3.2.1. NhËn tiÒn göi: 19 3.2.2. §i vay 23 3.2.3. Ph¸t hµnh c«ng cô nî: 24 3.2.4. C¸c h×nh thøc huy ®éng kh¸c: 26 IV. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi c«ng t¸c huy ®éng vèn cña ng©n hµng th­¬ng m¹i 26 4.1. C¸c nh©n tè kh¸ch quan: 26 4.2. Nhãm nh©n tè chñ quan: 28 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm 31 I. Kh¸i qu¸t vÒ ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm 31 1.1. C¬ cÊu tæ chøc vµ chøc n¨ng cña c¸c phßng ban. 32 1.2. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña chi nh¸nh NHCTHK trong thêi gian qua 36 II. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña ng©n hµng c«ng th­¬ng hoµn kiÕm. 43 2.1. Nguån vèn cña Ng©n hµng C«ng Th­¬ng Hoµn KiÕm 43 2.2. Thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng huy ®éng vèn cña ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm. 46 2.2.1. T×nh h×nh huy ®éng vèn t¹i chi nh¸nh NHCTHK. 46 III. §¸nh gi¸ c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm 55 3.1 Nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®­îc 55 3.2 Nh÷ng mÆt cßn h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n 56 Ch­¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng hoµn kiÕm 58 I. Ph­¬ng h­íng c«ng t¸c huy ®éng vèn cña ng©n hµng c«ng th­¬ng hoµn kiÕm trong thêi gian tíi. 59 II. mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c­êng huy ®éng vèn t¹i ng©n hµng c«ng th­¬ng hoµn kiÕm 60 III. KiÕn nghÞ 64 3.1. VÒ phÝa Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ Ng©n hµng c«ng th­¬ng trung ­¬ng 64 3.1.1. VÒ phÝa Ng©n hµng Nhµ n­íc. 64 3.1.2. VÒ phÝa Ng©n hµng c«ng th­¬ng trung ­¬ng. 65 KÕt luËn ChØ tiªu 2000 B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n 2001 2002 2.003 Gi¸ trÞ (®) Tû träng (%) Gi¸ trÞ (®) Tû träng (%) T¨ng so 2000 (%) Gi¸ trÞ (®) Tû träng (%) T¨ng so 2001 (%) Gi¸ trÞ (®) Tû träng (%) T¨ng so 2002 (%) I. Tæng tµi s¶n 105.496.702.849 100 201.100.532.890 100 90,62 355.703.260.091 100 76,88 319.838.505.526 100 -10,08 A. Tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n 87.435.430.952 82,88 157.744.364.883 78,44 80,41 218.769.686.040 61,50 38,69 215.324.932.783 67,32 -1,57 1. TiÒn 6.815.253.009 6,46 2.764.767.942 1,37 -59,43 4.631.688.412 1,30 67,53 24.146.854.485 7,55 421,34 2. C¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 3. C¸c kho¶n ph¶i thu 19.817.968.088 18,79 76.857.366.770 38,22 287,82 83.511.655.153 23,48 8,66 71.962.178.382 22,50 -13,83 4. Hµng tån kho 58.795.175.664 55,73 74.608.237.422 37,10 26,90 129.278.296.587 36,34 73,28 116.893.290.984 36,55 -9,58 5. Tµi s¶n lu ®éng kh¸c 2.007.034.191 1,90 3.513.992.749 1,75 75,08 1.348.045.618 0,38 -61,64 2.312.608.932 0,72 71,55 B. Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n 18.061.271.897 17,12 43.356.168.007 21,56 140,05 136.933.574.051 38,50 215,83 104.523.572.743 32,68 -23,67 1. Tµi s¶n cè ®Þnh 12.632.713.157 11,97 36.763.846.341 18,28 191,02 120.103.905.826 33,77 226,69 95.882.957.666 29,98 -20,17 1.1. Tµi s¶n cè ®Þnh h÷u hinh 12.632.713.157 11,97 36.763.846.341 18,28 191,02 120.103.905.826 33,77 226,69 95.882.957.666 29,98 -20,17 1.2. Tµi s¶n cè ®Þnh thuª tµi chÝnh 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 1.2. Tµi s¶n cè ®Þnh v« h×nh 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 2. C¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n 0 0,00 0 0,00 0 0,00 2.000.000.000 0,63 3. Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n dë dang 5.428.558.740 5,15 6.592.321.666 3,28 21,44 16.829.668.225 4,73 155,29 6.640.615.077 2,08 -60,54 II. Nguån vèn 105.496.702.849 100 201.100.532.890 100 90,62 355.703.260.091 100 76,88 319.838.505.526 100 -10,08 A. Nî ph¶i tr¶ 90.620.334.993 85,90 187.469.876.010 93,22 106,87 337.569.746.130 94,90 80,07 297.494.186.076 93,01 -11,87 1. Nî ng¾n h¹n 67.299.814.219 63,79 142.566.368.582 70,89 111,84 188.818.834.951 53,08 32,44 171.266.610.710 53,55 -9,30 - Vay ng¾n h¹n 23.420.335.348 22,20 48.329.998.949 24,03 106,36 61.743.759.029 17,36 27,75 48.773.021.567 15,25 -21,01 - Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 21.535.940.550 20,41 45.478.671.578 22,61 111,18 62.499.034.369 17,57 37,42 57.092.825.077 17,85 -8,65 - Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc 14.805.959.128 14,03 31.222.034.719 15,53 110,87 45.127.701.553 12,69 44,54 42.641.518.626 13,33 -5,51 - Nî ng¾n h¹n kh¸c 7.537.579.193 7,14 17.535.663.336 8,72 132,64 19.448.340.000 5,47 10,91 22.759.245.440 7,12 17,02 2. Nî dµi h¹n 22.538.326.290 21,36 42.235.852.293 21,00 87,40 147.482.287.726 41,46 249,19 116.092.965.342 36,30 -21,28 3. Nî kh¸c 782.194.484 0,74 2.667.655.135 1,33 241,05 1.268.623.453 0,36 -52,44 10.134.610.024 3,17 698,87 B. Nguån vèn CSH 14.876.367.856 14,10 13.630.656.880 6,78 -8,37 18.133.513.961 5,10 33,03 22.344.319.450 6,99 23,22 1. Nguån vèn quü 14.876.367.856 14,10 13.630.656.880 6,78 -8,37 18.133.513.961 5,10 33,03 22.344.319.450 6,99 23,22 2. Nguån kinh phÝ 0 0,00 0 0,00 0 0,00 0 0,00 ChØ tiªu B¶ng 2.3: B¶ng ph©n tÝch chi tiÕt kÕt cÊu vèn l­u ®éng N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 2003 Gi¸ trÞ (®) Tû träng (%) Gi¸ trÞ (®) Tû träng (%) T¨ng so 2000 (%) Gi¸ trÞ (®) Tû träng (%) T¨ng so 2001 (%) Gi¸ trÞ (®) Tû träng (%) T¨ng so 2002 (%) Tæng vèn l­u ®éng 87.435.430.952 100 157.744.364.883 100 80,41 218.769.686.040 100 38,69 215.314.932.783 100 -1,58 1. Vèn l­u ®éng dù tr÷ 17.281.221.817 19,765 16.652.509.946 10,557 -3,64 32.678.245.602 14,937 96,24 32.687.877.919 15,181 0,03 - Nguyªn liÖu, vËt liÖu tån kho 17.148.937.116 19,613 16.168.933.496 10,250 -5,71 29.499.889.003 13,484 82,45 31.683.310.372 14,715 7,40 - C«ng cô dông cô trong kho 132.284.701 0,151 483.576.450 0,307 265,56 1.420.786.946 0,649 193,81 1.004.567.547 0,467 -29,29 - Hµng mua ®ang ®i trªn ®­êng 0 0 0 0 1.757.569.653 0,803 0 0 -100 2. Vèn l­u ®éng trong s¶n xuÊt 41.949.141.557 47,977 59.960.430.934 38,011 42,94 96.687.729.641 44,196 61,25 85.779.606.233 39,839 -11,28 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang 41.513.953.847 47,480 57.955.727.476 36,740 39,61 96.600.051.255 44,156 66,68 84.205.413.065 39,108 -12,83 - Chi phÝ tr¶ tr­íc 111.600.000 0,128 626.662.138 0,397 461,53 87.678.386 0,040 -86,01 1.574.193.168 0,731 1695,42 - Chi phÝ chê kÕt chuyÓn 323.587.710 0,370 1.378.041.320 0,874 325,86 0 0 -100 0 0 3. Vèn l­u ®éng trong l­u th«ng 28.205.067.578 32,258 81.131.424.003 51,432 187,65 89.403.710.797 40,867 10,20 96.847.448.631 44,979 8,33 a. TiÒn 6.815.253.009 7,795 2.764.767.942 1,753 -59,43 4.631.688.412 2,117 67,53 24.146.854.485 11,215 421,34 - TiÒn mÆt t¹i quü 441.854.793 0,505 581.781.326 0,369 31,67 390.184.801 0,178 -32,93 792.330.664 0,368 103,07 - TiÒn göi ng©n hµng 6.373.398.216 7,289 2.182.986.616 1,384 -65,75 4.241.503.611 1,939 94,30 23.354.523.821 10,847 450,62 b. C¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n 0 0 0 0 0 0 0 0 c. C¸c kho¶n ph¶i thu 19.817.968.088 22,666 76.857.366.770 48,723 287,82 83.511.655.153 38,173 8,66 71.962.178.382 33,422 -13,83 - Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 3.120.870.978 3,569 22.039.761.500 13,972 606,21 54.412.784.869 24,872 146,88 66.213.840.215 30,752 21,69 - Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n 10.638.601.990 12,167 6.035.826.450 3,826 -43,26 2.771.516.659 1,267 -54,08 701.065.103 0,326 -74,70 - Ph¶i thu néi bé 0 0 47.002.566.457 29,797 22.001.225.608 10,057 -53,19 1.367.817.005 0,635 -93,78 - Ph¶i thu kh¸c 6.058.495.120 6,929 1.779.212.363 1,128 -70,63 4.326.128.017 1,977 143,15 3.679.456.059 1,709 -14,95 d. Thµnh phÈm tån kho 0 0,000 0 0,000 0 0,000 0 0,000 e. Hµng göi b¸n 0 0,000 0 0,000 0 0,000 0 0,000 f. T¹m øng 1.474.096.481 1,686 1.462.977.841 0,927 -0,75 1.250.367.232 0,572 -14,53 728.415.764 0,338 -41,74 g. ThÕ chÊp, ký quü, ký c­îc ng¾n h¹n 97.750.000 0,112 46.311.450 0,029 -52,62 10.000.000 0,005 -78,41 10.000.000 0,005 0,00 ._.