Giải pháp phát triển siêu thị ở TP.HCM đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020

1 MUÏC LUÏC MÔÛ ÑAÀU 01 CHÖÔNG I : LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ SIEÂU THÒ TRONG HEÄ THOÁNG BAÙN LEÛ HAØNG HOÙA 06 1.1 Khaùi nieäm - vai troø, vò trí vaø ñaëc ñieåm cuûa sieâu thò 06 1.1.1 Toång quaùt veà baùn leû haøng hoùa 06 1.1.2 Khaùi nieäm - phaân loaïi sieâu thò 09 1.1.3 Vai troø, vò trí vaø ñaëc ñieåm cuûa sieâu thò 14 1.2 Tieâu chuaån sieâu thò - Caáu truùc cô baûn veà toå chöùc, hoaït ñoäng vaø quaûn lyù sieâu thò 22 1.2.1 Tieâu chuaån sieâu thò 22 1.2.2 Caáu truùc cô baûn veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa sieâu thò 25 1.2.3 Quaûn lyù nhaø nöôùc veà sieâu thò 27 1.3 Moái quan heä giöõa sieâu thò vôùi caùc loaïi hình baùn leû khaùc 29 1.3.1 Sieâu thò vôùi caùc loaïi hình baùn leû hoã trôï 29 1.3.2 Sieâu thò vôùi caùc loaïi hình baùn leû caïnh tranh tröïc tieáp 30 1.4 Caùc yeáu toá moâi tröôøng taùc ñoäng ñeán hoaït ñoäng cuûa sieâu thò 32 1.4.1 Moâi tröôøng vó moâ 33 1.4.2 Moâi tröôøng vi moâ 34 1.4.3 Moâi tröôøng noäi boä 36 1.5 Söï phaùt trieån cuûa sieâu thò ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi 37 1.5.1. Söï phaùt trieån cuûa sieâu thò ôû Phaùp 37 1.5.2 Söï phaùt trieån cuûa sieâu thò ôû Myõ 41 1.5.3 Khaùi quaùt chung veà söï phaùt trieån cuûa sieâu thò ôû chaâu AÂu vaø chaâu AÙ 41 1.5.4 Nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm veà söï phaùt trieån cuûa sieâu thò treân theá giôùi 43 1.6 Khaùi quaùt veà söïï phaùt trieån cuûa sieâu thò ôû Vieät Nam 44 Keát luaän chöông I 46 2.1 Caùc yeâáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa sieâu thò ôû Tp.HCM 48 2.1.1 Moâi tröôøng vó moâ 48 2.1.2 Moâi tröôøng vi moâ 56 2 2.1.3 Moâi tröôøng noäi boä cuûa caùc sieâu thò 65 2.2 Toång quan veà hoaït ñoäng thöông maïi, phaân phoái haøng hoùa cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh 67 2.2.1 GDP cuûa hoaït ñoäng thöông maïi, phaân phoái haøng hoùa 67 2.2.2 Thöïc traïng hoaït ñoäng phaân phoái baùn leû haøng hoùa cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh 69 2.3 Söï hình thaønh vaø phaùt trieån sieâu thò ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh 77 2.3.1 Töø 1993 ñeán 1995: giai ñoaïn hình thaønh 77 2.32 Töø 1996 ñeán cuoái naêm 1998: giai ñoaïn phaùt trieån 79 2.3.3 Töø naêm 1999 ñeán nay: giai ñoaïn sieâu thò phaùt trieån maïnh vaø caïnh tranh gay gaét 81 2.4 Ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng quaûn lyù kinh doanh cuûa sieâu thò ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh 87 2.4.1 Quy moâ cuûa sieâu thò 88 2.4.2 Phöông thöùc baùn haøng 90 2.4.3 Khaùch haøng cuûa sieâu thò 92 2.4.4 Haøng hoùa kinh doanh trong sieâu thò 94 2.4.5 Nhaân löïc cuûa sieâu thò 97 2.4.6 Hoaït ñoäng marketing cuûa sieâu thò 98 2.4.7 Coâng taùc toå chöùc nguoàn haøng 99 2.4.8 Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh 101 2.4.9 Thaønh töïu ñaït ñöôïc vaø haïn cheá cuûa sieâu thò ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay 105 2.5 Ma traän SWOT vaø chieán löôïc phaùt trieån cuûa sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh 109 2.5.1 Phaân tích ma traän SWOT 109 2.5.2 Chieán löôïc phaùt trieån 111 Keát luaän chöông 2 113 CHÖÔNG III: GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN SIEÂU THÒ ÔÛ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH ÑEÁN NAÊM 2010 VAØ HÖÔÙNG TÔÙI NAÊM 2020 115 3.1 Ñònh höôùng phaùt trieån sieâu thò ôû Tp.HCM ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2020 115 3.1.1 Döï baùo caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa sieâu thò 115 3 ôû Tp.HCM ñeán naêm 2010 3.1.2 Ñònh höôùng phaùt trieån sieâu thò ôû Tp.HCM ñeán naêm 2010 121 3.2 Moät soá giaûi phaùp ñeå phaùt trieån sieâu thò ôû Tp.HCM ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2020 125 3.2.1 Giaûi phaùp veà chính saùch phaùt trieån 125 3.2.2 Giaûi phaùp phaùt trieån ñoái vôùi caùc doanh nghieäp 133 3.3 Kieán nghò 151 3.3.1 Ñoái vôùi Nhaø nöôùc 151 3.3.2 Ñoái vôùi doanh nghieäp 154 Keát luaän chöông 3 157 KEÁT LUAÄN 159 Phuï luïc MÔÛ ÑAÀU 1/ Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi Söï nghieäp ñoåi môùi ôû Vieät Nam xeùt veà thöïc chaát laø quaù trình chuyeån ñoåi töø neàn kinh teá theo kieåu haønh chính cung caáp sang neàn kinh teá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc. Quaù trình ñoåi môùi naøy ñoøi hoûi coù söï thay ñoåi caên baûn treân taát caû caùc lónh vöïc saûn xuaát cuõng nhö löu thoâng phaân phoái haøng hoùa. Töø heä thoáng phaân phoái haøng hoùa chuû yeáu theo kieåu keá hoaïch hoùa taäp trung, chuùng ta chuyeån sang heä thoáng phaân phoái haøng hoùa theo qui luaät thò tröôøng coù ñònh höôùng cuûa nhaø nöôùc. Quaù trình ñoåi môùi naøy laø thöïc teá khaùch quan vaø ñaõ taïo ra ñoäng löïc thuùc ñaåy neàn saûn xuaát xaõ hoäi phaùt trieån. Trong caùc hình thöùc löu thoâng haøng hoùa theo cô cheá thò tröôøng coù söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc, sieâu thò - hình thöùc toå chöùc phaân phoái haøng hoùa hieän ñaïi, phaùt trieån maïnh ôû caùc nöôùc kinh teá thò tröôøng ñöôïc du nhaäp vaø phaùt trieån ôû Vieät Nam noùi chung, taïi TP.HCM noùi rieâng töø naêm 1995. Lòch söû hình thaønh, phaùt trieån sieâu thò ôû caùc nöôùc coù neàn kinh teá thò tröôøng cho thaáy ñaây laø hình thöùc toå chöùc thöông maïi raát coù hieäu quaû vaø ngaøy caøng giöõ vai troø quan troïng trong caùc hình thöùc phaân phoái haøng hoùa, goùp phaàn laøm thay 4 ñoåi boä maët ñoâ thò, thuùc ñaåy saûn xuaát vaø hình thaønh taäp quaùn vaên minh thöông maïi. ÔÛ Vieät Nam, maëc duø coøn môùi meû song nhöõng taùc duïng vaø hieäu quaû cuûa loaïi hình sieâu thò ñaõ töøng böôùc ñöôïc khaúng ñònh, ñaëc bieät laø ôû caùc ñoâ thò lôùn. Vôùi hôn 10 naêm phaùt trieån sieâu thò taïi TP.HCM cho thaáy loaïi hình naøy ñaõ goùp phaàn quan troïng trong vieäc thuùc ñaåy taêng tröôûng toång doanh soá thöông maïi cuûa thaønh phoá, qua ñoù thuùc ñaåy hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Ñaëc bieät sieâu thò coøn laø coâng cuï quan troïng ñeå doanh nghieäp thöïc hieän caùc chính saùch marketing moät caùch hieäu quaû vaø taïo ñieàu kieän thuaän lôïi trong coâng taùc quaûn lyù nhaø nöôùc veà lónh vöïc thöông maïi. Maëc duø vaäy, söï phaùt trieån cuûa sieâu thò taïi TP.HCM trong thôøi gian qua cuõng ñaõ boäc loä moät soá ñieåm ñaùng lo ngaïi nhö: + Toác ñoä taêng tröôûng coøn chaäm, chöa töông xöùng vôùi taàm voùc vaø tieàm naêng voán coù cuûa thaønh phoá. + Thieáu tính beàn vöõng (toác ñoä taêng tröôûng khoâng ñeàu, coù moät soá sieâu thò phaù saûn hoaëc laøm aên keùm hieäu quaû). + Coù nhöõng vaán ñeà baát caäp veà quy hoaïch ñoâ thò. + Thieáu söï chæ daãn veà maët chieán löôïc vaø phaùt trieån coøn mang naëng tính töï phaùt. Qua nghieân cöùu böôùc ñaàu chuùng toâi thaáy coù nhieàu nguyeân nhaân daãn ñeán nhöõng tình traïng treân, ñaëc bieät phaàn lôùn moâ hình toå chöùc hoaït ñoäng cuûa sieâu thò ôû Vieät Nam noùi chung cuõng nhö taïi TP.HCM noùi rieâng thöïc chaát ñöôïc sao cheùp töø nöôùc ngoaøi maø chöa coù söï nghieân cöùu, vaän duïng moät caùch saùng taïo, phuø hôïp vôùi boái caûnh kinh teá - xaõ hoäi, ñoâ thò vaø moâi tröôøng vaên hoùa, taäp quaùn mua saém cuûa ngöôøi tieâu duøng Vieät Nam. Ngoaøi ra, vieäc quaûn lyù nhaø nöôùc veà sieâu thò taïi Vieät Nam noùi chung cuõng nhö taïi TP.HCM noùi rieâng coøn laø vaán ñeà môùi meû, chöa ñöôïc trang bò ñaày ñuû veà phöông dieän lyù luaän khoa hoïc vaø thieáu tính chieán löôïc. 5 Xuaát phaùt töø nhaän thöùc treân ñaây, toâi quyeát ñònh choïn ñeà taøi “Giaûi phaùp phaùt trieån sieâu thò ôû TP.HCM ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2020” laøm luaän aùn tieán só kinh teá. 2/ Muïc tieâu nghieân cöùu Noäi dung cuûa luaän aùn chuù troïng vaøo caùc vaán ñeà chính sau ñaây: - Laøm roõ veà maët lyù luaän nhöõng noäi dung lieân quan ñeán sieâu thò, vai troø, vò trí vaø caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa sieâu thò. - Ñaùnh giaù thöïc traïng quaù trình hình thaønh, phaùt trieån cuûa sieâu thò taïi TP.HCM thôøi gian qua, chæ ra ñöôïc nhöõng maët toàn taïi, yeáu keùm cuûa noù. - Ñaùnh giaù, döï baùo caùc nhaân toá cuûa moâi tröôøng vó moâ, vi moâ cuøng caùc nhaân toá beân trong ñaõ, ñang vaø seõ taùc ñoäng ñeán söï phaùt trieån cuûa sieâu thò taïi TP.HCM thôøi gian tôùi. - Xaây döïng caùc giaûi phaùp phaùt trieån sieâu thò taïi TP.HCM ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2020 nhaèm thöïc hieän muïc tieâu naâng cao vaên minh thöông maïi, goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa thaønh phoá. 3/ YÙ nghóa khoa hoïc cuûa luaän aùn Luaän aùn coù nhöõng ñoùng goùp quan troïng sau ñaây: - Heä thoáng hoùa veà maët lyù thuyeát nhöõng vaán ñeà lieân quan ñeán sieâu thò, ñaëc bieät laø caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa sieâu thò trong ñieàu kieän kinh teá - xaõ hoäi, moâi tröôøng vaên hoùa vaø luaät phaùp taïi Vieät Nam noùi chung cuõng nhö taïi TP.HCM noùi rieâng. - Giuùp cho caùc nhaø quaûn lyù vó moâ vaø vi moâ coù ñöôïc caùi nhìn töông ñoái toaøn dieän veà thöïc traïng phaùt trieån cuûa sieâu thò taïi TP.HCM, naém ñöôïc nhöõng maët haïn cheá, yeáu keùm vaø caùc yeáu toá lieân quan ñeán söï phaùt trieån cuûa sieâu thò taïi thaønh phoá, treân cô sôû ñoù taïo cô sôû khoa hoïc cho vieäc hoaïch ñònh caùc chieán löôïc phaùt trieån sieâu thò taïi TP.HCM moät caùch coù hieäu quaû. 6 4/ Phaïm vi nghieân cöùu - Ñeà taøi neâu leân moät caùch khaùi quaùt heä thoáng phaân phoái baùn leû haøng hoùa vôùi caùc loaïi hình aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa sieâu thò, khoâng nghieân cöùu saâu toaøn boä heä thoáng phaân phoái noùi chung maø chæ taäp trung vaøo moät boä phaän quan troïng ñoù laø sieâu thò. - Ñeà taøi cuõng khoâng nghieân cöùu sieâu thò treân toaøn quoác maø chæ giôùi haïn phaïm vi taïi TP.HCM. 5/ Phöông phaùp nghieân cöùu Ñeå giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà neâu treân, Luaän aùn söû duïng caùc phöông phaùp nghieân cöùu sau: - Nghieân cöùu moâ hình lyù thuyeát, nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm thaønh coâng trong loaïi hình kinh doanh sieâu thò cuûa moät soá quoác gia phaùt trieån, treân cô sôû ñoù phaân tích caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán söï phaùt trieån cuûa sieâu thò ôû TP.HCM nhö nhoùm yeáu toá vó moâ, nhoùm yeáu toá vi moâ. - Nghieân cöùu sô boä: phoûng vaán caùc nhaø quaûn lyù, qua ñoù xaùc ñònh laïi yeáu toá taùc ñoäng ñeán söï phaùt trieån cuûa sieâu thò taïi TP.HCM - Phöông phaùp duy vaät bieän chöùng: nghieân cöùu sieâu thò trong moái quan heä qua laïi vôùi caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng beân ngoaøi vaø beân trong sieâu thò. - Phöông phaùp lòch söû: döïa vaøo vieäc phaân tích, nghieân cöùu soá lieäu lòch söû ñeå döï baùo xu theá phaùt trieån cuûa sieâu thò. - Phöông phaùp nghieân cöùu töï baùo caùo: ñieàu tra ñònh löôïng baèng caùch tieán haønh khaûo saùt, thaêm doø yù kieán ngöôøi tieâu duøng vaø caùc nhaø quaûn lyù thoâng qua baûng caâu hoûi ñeå thu thaäp thoâng tin coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò vaø trieån voïng phaùt trieån sieâu thò trong töông lai. 6/ Nhöõng ñieåm môùi cuûa luaän aùn Luaän aùn laø moät coâng trình nghieân cöùu coù heä thoáng veà maët lyù thuyeát lieân quan ñeán söï phaùt trieån cuûa loaïi hình kinh doanh sieâu thò trong neàn kinh teá - xaõ hoäi. Ñaëc bieät thoâng qua quaù trình phaân tích thöïc traïng söï phaùt trieån 7 cuûa heä thoáng sieâu thò taïi TP.HCM - thaønh phoá lôùn nhaát Vieät Nam vaø cuõng laø nôi coù söï phaùt trieån sôùm nhaát loaïi hình sieâu thò - nhaèm ñöa ra toång keát veà thöïc tieãn vaø khaùi quaùt ôû möùc ñoä nhaát ñònh veà maët lyù luaän ñoái vôùi söï phaùt trieån moâ hình sieâu thò phuø hôïp vôùi nhöõng ñieàu kieän ñaëc thuø taïi TP.HCM vaø caùc ñoâ thò lôùn ôû Vieät Nam coù ñieàu kieän töông ñoàng vôùi TP.HCM - Nghieân cöùu nhöõng vaán ñeà veà lyù luaän vaø thöïc tieãn, laøm roõ vai troø, vò trí cuûa sieâu thò trong heä thoáng baùn leû haøng hoùa vaø söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa quoác gia. - ÖÙng duïng lyù luaän khoa hoïc veà chieán löôïc kinh doanh vaøo thöïc tieãn ñeå xaùc ñònh moâ hình, ñöa ra caùc giaûi phaùp phaùt trieån sieâu thò ôû TP.HCM ñeán naêm 2010 phuø hôïp vôùi quy hoaïch phaùt trieån chung heä thoáng thöông maïi vaø phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi cuûa thaønh phoá, xaây döïng chieán löôïc kinh doanh cuûa sieâu thò nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng vaø phaùt trieån moät caùch beàn vöõng. 7/ Caáu truùc cuûa luaän aùn Ngoaøi phaàn môû ñaàu, keát luaän vaø moät soá phuï luïc, luaän aùn ñöôïc chia thaønh 3 chöông: - Chöông I: Lyù luaän chung veà sieâu thò trong heä thoáng baùn leû haøng hoùa - Chöông II: Thöïc traïng phaùt trieån sieâu thò ôû TP.HCM thôøi gian qua - Chöông III: Giaûi phaùp phaùt trieån sieâu thò ôû TP.HCM ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2020 8 CHÖÔNG I LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ SIEÂU THÒ TRONG HEÄ THOÁNG BAÙN LEÛ HAØNG HOÙA 1.1 Khaùi nieäm - vai troø, vò trí vaø ñaëc ñieåm cuûa sieâu thò Sieâu thò laø moät loaïi cöûa haøng baùn leû ñaëc bieät, laø boä phaän thuoäc khaâu baùn leû haøng hoùa, vì vaäy tröôùc khi ñeà caäp ñeán sieâu thò caàn khaùi quaùt chung moät soá vaán ñeà veà heä thoáng baùn leû haøng hoùa. 1.1.1 Toång quaùt veà baùn leû haøng hoùa 1.1.1.1 Keânh phaân phoái haøng hoùa Nhöõng hoaït ñoäng coù lieân quan ñeán vieäc toå chöùc ñieàu haønh vaø vaän chuyeån haøng hoùa töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng ñöôïc hieåu laø phaân phoái haøng hoùa, ñoù laø chieác caàu noái giöõa nhaø saûn xuaát vôùi ngöôøi tieâu thuï. Ñaây laø lónh vöïc hoaït ñoäng thöông maïi raát roäng, vôùi nhieàu keânh khaùc nhau, chính vì vaäy luaän aùn chæ ñeà caäp nhöõng vaán ñeà thuoäc hoaït ñoäng baùn leû haøng hoùa, laø lónh vöïc hoaït ñoäng cuûa sieâu thò vaø lieân quan tröïc tieáp, coù aûnh höôûng, taùc ñoäng ñeán quaù trình phaùt trieån cuûa sieâu thò. Keânh phaân phoái haøng hoùa ñöôïc hình dung nhö moät chuoãi bao goàm caùc trung gian khaùc nhau coù lieân quan taïo neân ñöôøng ñi cuûa saûn phaåm, dòch vuï töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng. Trung gian trong caùc keânh phaân phoái coù theå laø ñaïi lyù moâi giôùi, ngöôøi baùn sæ hoaëc leû. Sô ñoà döôùi ñaây cho thaáy heä thoáng phaân phoái saûn phaåm hoaëc dòch vuï töø nhaø saûn xuaát tôùi ngöôøi tieâu duøng coù theå thoâng qua phöông phaùp tröïc tieáp hay giaùn tieáp. 9 Sô ñoà 1.1 : Caùc keânh phaân phoái haøng tieâu duøng - Tröïc tieáp: Chính nhaø saûn xuaát ñöa saûn phaåm cuûa mình ñeán ngöôøi tieâu duøng, khoâng qua trung gian naøo caû. Haøng hoùa coù theå ñöôïc baùn taïi caùc cöûa haøng giôùi thieäu saûn phaåm cuûa coâng ty hoaëc baùn qua ñieän thoaïi vaø catalogue… - Giaùn tieáp: Nhaø saûn xuaát ñöa saûn phaåm cuûa mình ñeán ngöôøi tieâu duøng thoâng qua caùc keânh phaân phoái trung gian nhö ñaïi lyù, nhaø moâi giôùi, ngöôøi baùn buoân vaø ngöôøi baùn leû. Nhö vaäy baùn leû laø khaâu trung gian cuoái cuøng trong keânh phaân phoái haøng hoùa. Ngöôøi baùn leû khoâng nhöõng laø ngöôøi quan heä tröïc tieáp vôùi ngöôøi tieâu duøng maø coøn phaûi hoaït ñoäng nhö moät ñaïi lyù mua haøng cho coâng chuùng nhö xaùc ñònh, choïn löïa haøng hoùa roài thoûa thuaän möùc giaù vôùi nhaø cung caáp nhaèm thoûa maõn nhu caàu veà haøng hoùa dòch vuï cho taát caû moïi ngöôøi trong xaõ hoäi. ÔÛ Vieät Nam, hoaït ñoäng baùn leû ñöôïc nhieàu thaønh phaàn kinh teá cuøng tham gia, bao goàm: heä thoáng chôï coù qui moâ lôùn hoaëc nhoû töø thaønh thò ñeán noâng thoân, caùc hình thöùc baùn leû ña daïng trong daân gian, hình thöùc cöûa haøng, heä thoáng sieâu thò, trung taâm thöông maïi… Ngoaøi ra, caên cöù vaøo moät soá tính NHAØ SAÛN XUAÁT NGÖÔØI TIEÂU DUØNG Ñaïi lyù moâi giôùi Ngöôøi baùn sæ Ngöôøi baùn leû Ngöôøi baùn leû Ngöôøi baùn leû Ngöôøi baùn sæ 10 chaát trong caùc hoaït ñoäng, nhieàu loaïi hình toå chöùc trong xaõ hoäi ñang cung caáp caùc dòch vuï cho caùc taàng lôùp nhaân daân cuõng coù ñaëc ñieåm cuûa hoaït ñoäng baùn leû nhö: caùc coâng ty dòch vuï coâng coäng (vaän chuyeån haønh khaùch, khu vui chôi giaûi trí, heä thoáng cöûa haøng aên uoáng, dòch vuï söûa chöõa… 1.1.1.2 Khaùi nieäm veà baùn leû haøng hoùa Baùn leû goàm taát caû hoaït ñoäng lieân quan ñeán vieäc baùn caùc saûn phaåm hoaøn chænh vaø dòch vuï tröïc tieáp cho ngöôøi söû duïng cuoái cuøng ñeå thoûa maõn nhu caàu tieâu duøng caù nhaân hay hoä gia ñình vaø caùc toå chöùc. Hoaït ñoäng baùn leû xuaát hieän ñaõ laâu roài, töø vieäc baùn haøng ñôn giaûn taïi caùc chôï ôû thaønh thò ñeán noâng thoân, caùc quaày haøng coá ñònh hoaëc löu ñoäng ñeán cöûa hieäu dòch vuï, cöûa haøng toång hôïp hoaëc chuyeân doanh, trung taâm thöông maïi lôùn nhoû, heä thoáng sieâu thò ôû trung taâm thaønh phoá… Kinh teá xaõ hoäi caøng phaùt trieån, hoaït ñoäng baùn leû ñöôïc thöïc hieän döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau, raát ña daïng nhö baùn leû taïi cöûa haøng, baùn haøng taän nhaø, baùn haøng qua thö tín, maùy baùn haøng töï ñoäng, nhaø haøng, traïm xaêng vaø quaày baùo… Chính vì söï ña daïng veà hình thöùc trong hoaït ñoäng baùn leû neân vieäc phaân loaïi chuùng cuõng khoù coù söï thoáng nhaát do toàn taïi nhieàu quan ñieåm khaùc nhau. Tuy nhieân, döïa theo nhöõng tieâu chuaån nhö quy moâ, quan heä sôû höõu haøng hoùa, vò trí maët baèng kinh doanh, toå chöùc vaø caùc tính chaát hoaït ñoäng… coù theå phaân ra caùc loaïi hình baùn leû nhö: baùn leû khoâng qua cöûa haøng (baùn haøng qua böu ñieän, thö tín, maïng…) vaø baùn leû taïi cöûa haøng.[37] Trong caùc loaïi hình treân, baùn leû qua cöûa haøng ñöôïc xem laø phöông thöùc phoå bieán nhaát (cöûa haøng chuyeân bieät vaø cöûa haøng baùch hoùa toång hôïp). Ñoàng thôøi cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa kinh teá, khoa hoïc kyõ thuaät thì loaïi hình baùn leû khoâng qua cöûa haøng cuõng phaùt trieån maïnh. Tuy nhieân, loaïi hình baùn leû treân thöôøng khoâng thuaàn nhaát, nghóa laø töøng loaïi coù theå bao goàm caû hình thöùc phuïc vuï baùn haøng cuûa caùc loaïi hình khaùc. 11 Saûn phaåm baùn leû cho ngöôøi söû duïng cuoái cuøng raát ña daïng, töø nhöõng maët haøng tieâu duøng thoâng thöôøng cho caù nhaân, gia ñình, toå chöùc khoâng kinh doanh ñeán caùc dòch vuï nhö phaùp lyù, tö vaán, keá toaùn, ñaøo taïo, baûo hieåm, aên uoáng, vui chôi giaûi trí, söûa chöõa, uoán toùc, thaåm myõ, vaän chuyeån haønh khaùch vaø haøng hoùa… Do söï ñieàu tieát tröïc tieáp töø nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng neân trong hoaït ñoäng baùn leû, löôïng haøng hoùa döï tröõ thaáp, thay ñoåi nhanh. Caùc chi phí cho hoaït ñoäng baùn haøng nhö quaûng caùo, khuyeán maïi thöôøng ñöôïc nhaø saûn xuaát hoã trôï. Caùc chöùc naêng cuûa nhaø saûn xuaát nhö nghieân cöùu phaùt trieån saûn phaåm vaø baûo haønh, baûo trì… khoâng ñöôïc xem troïng. Phaïm vi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngöôøi baùn leû chæ giôùi haïn ôû moät khu vöïc ñòa lyù, thò tröôøng nhaát ñònh vaø soá khaùch haøng coù giôùi haïn, khaùc vôùi phaïm vi hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc nhaø baùn buoân hay ñaïi lyù coù theå ôû nhieàu vuøng khaùc nhau, nhieàu thò tröôøng khaùc nhau. Nhöõng ngöôøi baùn leû coù theå laø caù nhaân hay toå chöùc laøm coâng vieäc baùn leû haøng hoùa cho duø hoï baùn haøng theo phöông thöùc naøo (baùn tröïc tieáp hoaëc baùn qua böu ñieän, ñieän thoaïi, maïng internet…). 1.1.2 Khaùi nieäm - phaân loaïi sieâu thò 1.1.2.1 Khaùi nieäm Sieâu thò laø loaïi hình baùn leû hieän ñaïi, vaên minh phaùt trieån raát maïnh treân theá giôùi, ñaëc bieät laø ôû caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån. Coù nhieàu quan ñieåm vaø caùch nhìn nhaän khaùc nhau neân khaùi nieäm sieâu thò ñöôïc hieåu theo nhieàu caùch tuøy töøng quoác gia: - ÔÛ Myõ: “Sieâu thò laø cöûa haøng baùn leû kinh doanh theo phöông thöùc töï phuïc vuï, quy moâ töông ñoái lôùn, chi phí thaáp, tyû suaát lôïi nhuaän khoâng cao vaø khoái löôïng haøng hoùa baùn ra lôùn vôùi dieän tích maët baèng khoaûng 30.000 feet vuoâng trôû leân, ñaûm baûo thoûa maõn ñaày ñuû nhu caàu ngöôøi tieâu duøng veà haøng thöïc phaåm, boät giaët, chaát taåy röûa vaø caùc maët haøng chaêm soùc nhaø cöûa”[61] 12 - ÔÛ Phaùp: “Sieâu thò laø cöûa haøng baùn leû kinh doanh theo phöông thöùc töï phuïc vuï, dieän tích töø 400 ñeán 2.500m2. Taäp hôïp haøng hoùa roäng nhöng khoâng saâu: töø 5.000 ñeán 10.000 maët haøng”.[62] - ÔÛ Vieät Nam: “Sieâu thò laø cöûa haøng hieän ñaïi, kinh doanh toång hôïp hoaëc chuyeân doanh, haøng hoùa phong phuù, ña daïng, ñaûm baûo chaát löôïng, ñaùp öùng caùc tieâu chuaån veà dieän tích kinh doanh, trang bò kyõ thuaät vaø trình ñoä quaûn lyù, toå chöùc kinh doanh, phöông thöùc phuïc vuï vaên minh, thuaän tieän nhaèm thoûa maõn nhu caàu mua saém haøng hoùa cuûa khaùch haøng”.[42] Moät soá khaùi nieäm khaùc: + “Sieâu thò laø cöûa haøng töï phuïc vuï baøy baùn nhieàu maët haøng ñaùp öùng nhu caàu söû duïng haøng ngaøy cuûa ngöôøi tieâu duøng nhö thöïc phaåm, ñoà uoáng, duïng cuï gia ñình vaø caùc vaät duïng caàn thieát khaùc”. [62] + Sieâu thò: Supermarket (tieáng Anh) hay Supermarcheù (tieáng Phaùp) ñaõ ñöôïc nhieàu töø ñieån baùch khoa ñònh nghóa: “Laø nhöõng cöûa haøng baùn leû thöïc phaåm lôùn, hoaït ñoäng treân cô sôû khaùch haøng töï phuïc vuï, doanh soá hôn 2 trieäu USD moät naêm vôùi toång dieän tích maët baèng ít nhaát 1.850 meùt vuoâng (20.000 feet vuoâng)”.[63] Coù theå coù raát nhieàu khaùi nieäm khaùc nhau veà sieâu thò do nhöõng quan nieäm khaùc nhau veà quy moâ, cô caáu maët haøng, doanh soá, tuy nhieân caùc khaùi nieäm treân khoâng maâu thuaãn nhau. Ñeå laøm cô cô sôû cho vieäc nghieân cöùu, luaän aùn ñöa ra khaùi nieäm sieâu thò nhö sau: Sieâu thò laø cöûa haøng baùn leû hieän ñaïi, kinh doanh toång hôïp hoaëc chuyeân doanh vôùi chuûng loïai haøng hoùa raát phong phuù, ña daïng, ñaûm baûo chaát löôïng vaø ñaït doanh thu cao. Coù vò trí thuaän lôïi, ñaùp öùng tieâu chuaån veà dieän tích kinh doanh nhaát ñònh vôùi nhöõng trang thieát bò kyõ thuaät hieän ñaïi, coù trình ñoä quaûn lyù, toå chöùc kinh doanh vôùi phöông thöùc phuïc vuï vaên minh, ngöôøi mua haøng töï phuïc vuï chính mình, töø ñoù taïo khaû naêng thoûa maõn toát nhaát nhu caàu mua saém cuûa moïi taàng lôùp daân cö trong xaõ hoäi. 13 Ñeå coù theå so saùnh söï khaùc bieät giöõa sieâu thò vôùi caùc loaïi hình kinh doanh baùn leû khaùc, ta coù theå nhaän bieát qua moät soá ñaëc tröng cô baûn cuûa sieâu thò: Haøng hoùa Bao goàm danh muïc raát ña daïng veà thöïc phaåm nhö thòt caù, traùi caây töôi, rau quaû, cheá phaåm bô söõa, ñoà hoäp, röôïu bia… vaø caùc loaïi “phi thöïc phaåm” nhö döôïc phaåm, y cuï, saùch baùo, ñoà chôi, haøng kim khí… cuøng nhieàu dòch vuï khaùc. Khaùch haøng cuûa sieâu thò Haøng hoùa cung caáp thoûa maõn ñöôïc yeâu caàu cuûa khaùch haøng trong moät thôøi gian daøi, taïo döïng ñöôïc nieàm tin vaø söï öa thích töø ngöôøi tieâu duøng. Coù 3 ñieåm chính trong vieäc thoûa maõn nhu caàu khaùch haøng ñoù laø: chaát löôïng haøng hoùa, söï ña daïng veà chuûng loaïi, giaù caû hôïp lyù vaø caùc dòch vuï phuïc vuï. Cô sôû vaät chaát haï taàng Cô sôû vaät chaát haï taàng bao goàm nhieàu yeáu toá nhö vò trí, maët baèng, trang thieát bò… Sieâu thò thöôøng ñöôïc ñaët taïi caùc trung taâm mua saém, khu ngoaïi thaønh, trung taâm thöông maïi vaø doïc caùc xa loä. Sieâu thò coù quy moâ nhoû thöôøng taäp trung ôû trung taâm baùn leû gaàn caùc thaønh phoá chính, coøn sieâu thò coù quy moâ lôùn laïi naèm ôû khu daân cö vaø caùc trung taâm mua saém vuøng ngoaïi oâ. Phöông thöùc baùn haøng: Sieâu thò laáy quan ñieåm khaùch haøng töï phuïc vuï laøm cô sôû kinh doanh. Ñieàu naøy taïo ra tính kinh teá cho hoaït ñoäng cuûa sieâu thò bôûi vì vôùi möùc giaù thaáp hôn, söï tröng baøy baét maét cuûa haøng hoùa trong sieâu thò taïo söï thu huùt, haáp daãn, kheâu gôïi söï ham thích, kích thích nhu caàu mua saém cuûa nhieàu ngöôøi. Doanh thu Voán ñaàu tö ban ñaàu vaøo cô sôû haï taàng, trang thieát bò, taøi saûn coá ñònh cuûa sieâu thò lôùn, vì vaäy ñoøi hoûi loaïi hình kinh doanh naøy phaûi ñaït doanh thu cao hôn raát nhieàu so vôùi caùc cöûa haøng thoâng thöôøng khaùc nhaèm ruùt ngaén 14 thôøi gian hoaøn voán, tuy nhieân giaù baùn cuõng phaûi khoáng cheá ôû möùc coù khaû naêng haáp daãn khaùch haøng. 1.1.2.2 Phaân loaïi sieâu thò Coù raát nhieàu tieâu chuaån khaùc nhau ñeå phaân loaïi sieâu thò, nhöng chuû yeáu ñöôïc phaân loaïi theo chieán löôïc, chính saùch kinh doanh vaø quy moâ. 1.1.2.2.1 Phaân loaïi döïa theo chieán löôïc, chính saùch kinh doanh * Sieâu thò chuyeân doanh Sieâu thò chuyeân doanh laø sieâu thò chæ chuyeân baùn moät soá chuûng loaïi haøng hoùa nhaát ñònh, taäp hôïp haøng hoùa tuy heïp nhöng saâu, coù khaû naêng ñaùp öùng nhu caàu cao cuûa ngöôøi tieâu duøng. Ví duï: sieâu thò saùch, sieâu thò ñieän maùy, sieâu thò ñoà chôi, sieâu thò myõ phaåm * Sieâu thò tieän duïng Loaïi sieâu thò naøy chuù troïng söï tieän duïng trong khi mua saém cuûa khaùch haøng, thöôøng baùn caùc loaïi haøng hoùa phuïc vuï nhu caàu tieâu duøng thoâng thöôøng haøng ngaøy, giaù reû, yeâu caàu choïn löïa khoâng cao, deã baùn. Caùc sieâu thò naøy thöôøng ñöôïc boá trí gaàn khu daân cö, thuaän tieän cho vieäc ñaùp öùng nhu caàu caáp thôøi cuûa khaùch haøng vaø chæ caàn dieän tích nhoû. * Sieâu thò haï giaù Laáy chính saùch giaù caû haáp daãn laøm tieâu chí haøng ñaàu ñeå thu huùt khaùch haøng gioáng nhö cöûa haøng giaûm giaù. * Sieâu thò chaát löôïng Chaát löôïng cao laø yeáu toá chính thu huùt khaùch haøng. Ñoái töôïng phuïc vuï cuûa sieâu thò naøy thöôøng laø nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp cao. 1.1.2.2.2 Phaân loaïi theo quy moâ * Ñaïi sieâu thò: (Hypermarket) Ñaïi sieâu thò laø cöûa haøng thöông maïi baùn leû coù quy moâ raát lôùn, kinh doanh toång hôïp vôùi dieän tích vaøi chuïc ngaøn meùt vuoâng, thöôøng thuoäc sôû höõu cuûa moät taäp ñoaøn thöông maïi, ñöôïc toå chöùc nhö khu toå hôïp baùn leû ñuû caùc 15 loaïi haøng hoùa, dòch vuï. Danh muïc haøng baøy baùn taïi ñaây coù theå leân ñeán 50.000 saûn phaåm. Do caàn dieän tích maët baèng lôùn neân ñòa ñieåm ñaët ñaïi sieâu thò thöôøng ñöôïc choïn ôû khu ngoaïi vi caùc thaønh phoá lôùn, nôi giaù thueâ ñaát reû hôn noäi thaønh. * Sieâu thò (Supermarket) Thöôøng coù quy moâ, dieän tích maët baèng vöøa phaûi (ôû Phaùp trung bình khoaûng 400m2 – 2.500m2, ôû Myõ chöøng 1.250m2), haøng hoùa goàm caùc loaïi duøng ñeå phuïc vuï nhu caàu tieâu duøng haøng ngaøy, khaù phong phuù, thöôøng töø vaøi ngaøn ñeán treân 20.000 saûn phaåm khaùc nhau. Vì phuïc vuï nhu caàu tieâu duøng haøng ngaøy neân sieâu thò thöôøng ñöôïc ñaët ôû caùc khu daân cö coù ñöôøng giao thoâng thuaän tieän. * Sieâu thò nhoû (Mini supermarket) Coù theå caên cöù vaøo dieän tích maët baèng ñeå xaùc ñònh quy moâ cho sieâu thò (chaúng haïn ôû Phaùp, sieâu thò coù dieän tích döôùi 400m2 ñöôïc goïi laø sieâu thò nhoû), nhöng ngöôøi ta cuõng coù theå döïa treân soá löôïng chuûng loaïi maët haøng ñöôïc baùn taïi sieâu thò ñeå xaùc ñònh quy moâ. Tuy nhieân, thoâng thöôøng sieâu thò nhoû chæ chuyeân baùn moät loaïi haøng hoùa nhö: ñoà chôi treû em, duïng cuï theå thao, quaàn aùo hay giaøy deùp maø thoâi. Ngoaøi ra, treân theá giôùi ngöôøi ta coøn phaân sieâu thò thaønh caùc loaïi tieâu bieåu sau: - Sieâu thò thuoác vaø thöïc phaåm (Food and Drug combo): Laø söï keát hôïp giöõa sieâu cöûa haøng (superstores) vaø cöûa haøng thuoác (drugstores) döôùi cuøng moät maùi nhaø vaø caùc quaày tính tieàn chung (common checkout). Tuy nhieân maët haøng thuoác phaûi chieám ít nhaát 1/3 dieän tích vaø ñaït doanh soá toái thieåu 15% doanh soá cuûa sieâu thò. - Sieâu thò chính thoáng (Conventional supermarket): Laø cöûa haøng taïp hoùa töï phuïc vuï ñaùp öùng ñaày ñuû caùc loaïi haøng taïp hoùa, thöïc phaåm vaø cheá phaåm vôùi doanh soá haøng naêm ñaït 2 trieäu USD. 16 - Sieâu cöûa haøng (Superstores): Moät daïng naâng caáp hieän ñaïi cuûa sieâu thò chính thoáng vôùi toång dieän tích ít nhaát 30.000 feet vuoâng, doanh soá haøng naêm hôn 8 trieäu USD. Haøng hoùa bao goàm thöïc phaåm, saûn phaåm phi thöïc phaåm vaø caùc gian haøng dòch vuï. - Cöûa haøng sieâu thò kho (Superwarehouse stores): Laø söï keát hôïp giöõa cöûa haøng vaø kho haøng, baùn caùc loaïi haøng deã hoûng, coù chaát löôïng vaø giaù haï hôn. 1.1.3 Vai troø, vò trí vaø ñaëc ñieåm cuûa sieâu thò 1.1.3.1 Vai troø cuûa sieâu thò 1.1.3.1.1 Vai troø cuûa sieâu thò trong neàn kinh teá quoác daân Thöïc teá hoaït ñoäng baùn leû noùi chung, trong ñoù coù sieâu thò, ôû nöôùc ta cuõng nhö caùc nöôùc khaùc treân theá giôùi laø loaïi hình hoaït ñoäng coù taàm quan troïng baäc nhaát trong nhieàu lónh vöïc cuûa ngaønh kinh teá. Ñaây laø coâng vieäc lieân quan tröïc tieáp ñeán nhu caàu tieâu duøng saûn phaåm cuûa caùc taàng lôùp daân cö, vì vaäy noù coù vai troø quan troïng, tieâu bieåu nhö: + Phuïc vuï roäng raõi nhu caàu ña daïng cuûa ngöôøi tieâu duøng trong xaõ hoäi + Goùp phaàn giaûi quyeát vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng + Naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cho caùc taàng lôùp daân cö trong xaõ hoäi + Thuùc ñaåy söï luaân chuyeån nhanh choùng haøng hoùa töø nhaø saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng + Goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi cuûa quoác gia. Muïc ñích sau cuøng cuûa saûn xuaát haøng hoùa laø taïo ra saûn phaåm nhaèm trao ñoåi, ñeå baùn. Muoán ñöa haøng hoùa ñeán tay ngöôøi tieâu duøng, nhaø saûn xuaát coù theå baùn tröïc tieáp saûn phaåm cuûa mình hoaëc giaùn tieáp thoâng qua caùc trung gian phaân phoái. Nhö vaäy, ngöôøi tieâu duøng coù theå tröïc tieáp mua ñöôïc haøng hoùa töø nhaø saûn xuaát hoaëc giaùn tieáp mua qua caùc trung gian phaân phoái ñeå thoûa maõn nhu caàu cuûa mình. Söï ra ñôøi cuûa caùc trung gian phaân phoái laøm cho quaù trình mua baùn giöõa nhaø saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu duøng trôû neân thuaän tieän 17 hôn, taïo ra hieäu quaû xaõ hoäi cao hôn. Nhaø saûn xuaát cuõng nhö ngöôøi tieâu duøng saün saøng chaáp nhaän vaø traû coâng cho söï tham gia cuûa caùc trung gian phaân phoái. Chính ñieàu naøy trôû thaønh cô sôû quan troïng trong vieäc taïo ra khaû naêng kinh doanh thöông maïi, coù nghóa laø taïo ra khaû naêng tham gia vaø khai thaùc cô hoäi trong hoaït ñoäng mua baùn saûn phaåm haøng hoùa. Heä thoáng phaân phoái haøng hoùa noùi chung vaø hoaït ñoäng phaân phoái baùn leû haøng hoùa cuûa sieâu thò noùi rieâng laø moät lónh vöïc cuûa hoaït ñoäng kinh doanh thöông maïi, coù vò trí quan troïng trong toaøn boä neàn kinh teá quoác daân. Phaân phoái haøng._. hoùa laø söï toàn taïi taát yeáu cuûa saûn xuaát haøng hoùa, söï phaùt trieån cuûa lónh vöïc hoaït ñoäng naøy seõ goùp phaàn laøm cho quy moâ saûn xuaát taêng leân vaø phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi ngaøy caøng trôû neân saâu saéc. Nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng ñöôïc thoûa maõn toát seõ laø yeáu toá kích thích nhöõng yeâu caàu môùi phaùt trieån, taùc ñoäng thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi. 1.1.3.1.2 Vai troø cuûa sieâu thò trong heä thoáng baùn leû vaø saûn xuaát haøng hoùa - Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi baùn haøng chuyeân nghieäp, hoaït ñoäng cuûa sieâu thò laø lónh vöïc ñoøi hoûi phaûi toå chöùc thöïc hieän caùc nghieäp vuï mua baùn, giao nhaän, vaän chuyeån, döï tröõ hôïp lyù ñeå hoaøn thaønh vai troø trung gian ñöa haøng hoùa töø nhaø saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng vaø coù lôïi nhuaän. Vôùi lôïi theá laø nôi thöôøng xuyeân tieáp xuùc vôùi ngöôøi tieâu duøng, sieâu thò coù ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå naém roõ ñöôïc nhu caàu cuûa khaùch haøng, treân cô sôû ñoù coù theå döï tröõ caùc loaïi haøng hoùa moät caùch thích hôïp ñeå kòp thôøi ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng, traùnh ñöôïc vieäc döï tröõ quaù möùc caàn thieát. Ngoaøi ra söï goùp maët cuûa sieâu thò cuõng laøm taêng möùc ñoä caïnh tranh trong lónh vöïc baùn leû haøng hoùa. Vôùi cô sôû vaät chaát kyõ thuaät töông ñoái hieän ñaïi vaø phöông thöùc töï phuïc vuï tieán boä, vaên minh, sieâu thò coù taùc duïng thuùc ñaåy caùc loaïi hình baùn leû khaùc phaûi ñoåi môùi vaø naâng cao chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng. - Ñoái vôùi ngöôøi saûn xuaát, hoaït ñoäng phaân phoái haøng hoùa cuûa sieâu thò coù vai troø heát söùc quan troïng, goùp phaàn ñaûm baûo quaù trình saûn xuaát kinh doanh dieãn ra bình thöôøng, lieân tuïc. Muïc tieâu cuûa nhaø saûn xuaát chæ coù theå thöïc 18 hieän khi hoï tieâu thuï ñöôïc haøng hoùa laøm ra. Hoaït ñoäng phaân phoái haøng hoùa cuûa sieâu thò laø moät trong nhöõng caùch thöùc toå chöùc giuùp nhaø saûn xuaát ñöa saûn phaåm tôùi ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng, taùc ñoäng tröïc tieáp tôùi vò theá cuûa nhaø saûn xuaát treân thöông tröôøng vaø giuùp hoï môû roäng thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm. Sieâu thò hoaït ñoäng nhö moät ñaïi lyù mua haøng cho coâng chuùng. Ñeå laøm toát vai troø naøy, caùc nhaø kinh doanh sieâu thò phaûi nghieân cöùu nguoàn haøng, xaùc ñònh, löïa choïn loaïi haøng hoùa phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa coâng chuùng roài thoûa thuaän giaù caû. Vôùi vò trí luoân tieáp caän tröïc tieáp vôùi ngöôøi tieâu duøng, sieâu thò coøn giöõ vai troø thoâng tin caàu noái giöõa nhaø saûn xuaát vôùi ngöôøi tieâu duøng, giuùp nhaø saûn xuaát thu thaäp yù kieán phaûn hoài cuûa ngöôøi tieâu duøng veà chaát löôïng, maãu maõ, giaù caû cuûa saûn phaåm ñeå nhaø saûn xuaát caûi tieán naâng cao chaát löôïng. Sieâu thò cuõng laø nôi giuùp nhaø saûn xuaát quaûng caùo, giôùi thieäu saûn phaåm môùi ñeán ngöôøi tieâu duøng moät caùch nhanh choùng vaø hieäu quaû. 1.1.3.1.3 Vai troø cuûa sieâu thò ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng Ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng, sieâu thò coù vai troø thöïc hieän quaù trình vaän ñoäng cuûa haøng hoùa bao goàm vieäc vaän chuyeån, döï tröõ bieán ñoåi vaø ñöa haøng hoùa ñeán phuïc vuï nhu caàu cuûa hoï. Sieâu thò laø nhaø cung caáp vaø cuõng laø ngöôøi tröïc tieáp phuïc vu, thoûa maõn caùc nhu caàu veà haøng hoùa, dòch vuï maø ngöôøi tieâu duøng caàn. Muoán laøm toát vai troø naøy, sieâu thò phaûi nghieân cöùu nhu caàu ngöôøi tieâu duøng veà soá löôïng, chaát löôïng, cô caáu chuûng loaïi, thôøi gian ñeå thöïc hieän ñöôïc chính saùch phaân phoái “boán ñuùng”: ñuùng haøng, ñuùng soá löôïng, ñuùng thôøi gian vaø ñuùng ñòa ñieåm. Maët khaùc sieâu thò coøn phaûi chuû ñoäng taùc ñoäng, höôùng daãn thò hieáu, kích thích nhu caàu ngöôøi tieâu duøng ñeå ñaåy maïnh vieäc baùn haøng. Heä thoáng boä maùy thöông maïi cuûa theá giôùi ngaøy caøng vaên minh, hieän ñaïi nhö ngaøy nay laø keát quaû cuûa nhöõng cuoäc “caùch maïng” thöông maïi dieãn ra maïnh meõ töø nhöõng naêm cuoái theá kyû 19 ñaàu theá kyû 20 ôû caùc nöôùc phöông Taây, sau ñoù lan ra toaøn theá giôùi. Quaù trình coâng nghieäp hoùa, ñoâ thò hoùa dieãn 19 ra nhanh choùng treân theá giôùi laøm taêng möùc soáng vaø thu nhaäp cuûa ngöôøi tieâu duøng, laø ñoäng löïc thuùc ñaåy nhu caàu mua saém môùi ñoái vôùi saûn phaåm vaø dòch vuï cuõng nhö taïo ra caùch thöùc ñeå thoûa maõn caùc yeâu caàu mua saém ñoù. Ñoái vôùi nhaø phaân phoái, xu höôùng naøy thaät söï laø cô hoäi thò tröôøng môùi môû ra. Söï caïnh tranh maïnh meõ cuûa heä thoáng phaân phoái truyeàn thoáng vaø hieän ñaïi ñöôïc theå hieän sinh ñoäng qua böùc tranh ña daïng caùc loaïi hình kinh doanh thöông maïi ngaøy nay. Vaãn coøn ñoù caùc loaïi hình kinh doanh thöông maïi truyeàn thoáng: cöûa hieäu cuûa nhöõng ngöôøi buoân baùn nhoû, caùc khu chôï truyeàn thoáng, keå caû nhöõng ngöôøi baùn haøng rong…, nhöng ngöï trò treân heát laø hình thöùc kinh doanh thöông maïi hieän ñaïi: heä thoáng cöûa haøng lôùn, chuoãi cöûa haøng, hôïp taùc xaõ tieâu thuï, sieâu thò, trung taâm thöông maïi, buoân baùn qua catalogue vaø caû thöông maïi ñieän töû. Nhö vaäy sieâu thò laø moät trong nhöõng loaïi hình kinh doanh hieän ñaïi, ra ñôøi vaø phaùt trieån trong moái quan heä maät thieát vôùi quaù trình coâng nghieäp hoùa, ñoâ thò hoùa ngaøy caøng cao ôû quy moâ toaøn theá giôùi. Söï ra ñôøi cuûa loaïi hình kinh doanh naøy vaøo nhöõng naêm 30 cuûa theá kyû 20 ñöôïc coi laø moät trong nhöõng cuoäc caùch maïng höõu ích nhaát ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng trong lónh vöïc löu thoâng phaân phoái. Theo moät cuoäc ñieàu tra taïi Phaùp naêm 1985 thì “31% soá ngöôøi ñöôïc hoûi traû lôøi raèng vieäc phaùt trieån loaïi hình thöông maïi sieâu thò laø cuoäc caùch maïng höõu ích nhaát trong lónh vöïc löu thoâng phaân phoái cuûa theá kyû 20. Keát hôïp vôùi caùc keát quaû khaùc: 21% ñaùnh giaù vieäc saùng taïo ra phöông thöùc töï choïn laø chuyeån bieán tích cöïc nhaát, 21% cho raèng cuoäc caùch maïng tích cöïc nhaát trong lónh vöïc phaân phoái laø taïo ra caùc trung taâm thöông maïi hay 15% soá ngöôøi ñöôïc hoûi ñaùnh giaù vieäc hieän ñaïi hoùa heä thoáng thöông maïi truyeàn thoáng laø chuyeån bieán tích cöïc nhaát… cho thaáy nhöõng coáng hieán lôùn lao cuûa kyõ ngheä thöông maïi hieän ñaïi ñoái vôùi söï phaùt trieån kinh teá, vaên hoùa theá giôùi”[62] 20 Nhaän xeùt treân ñaõ nhaán maïnh ñeán vai troø cuûa loaïi hình kinh doanh sieâu thò, khaúng ñònh öu theá tuyeät vôøi, laø loaïi hình kinh doanh thöông maïi vaên minh hieän ñaïi, laø bieåu töôïng cuûa söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Söï buøng noå loaïi hình kinh doanh sieâu thò coù theå giaûi thích theo quan ñieåm marketing laø thöông maïi hieän ñaïi thoûa maõn ñöôïc nhu caàu mua saém cuûa ngöôøi tieâu duøngï thuoäc xaõ hoäi coâng nghieäp hieän ñaïi. 1.1.3.2 Vò trí cuûa sieâu thò trong heä thoáng baùn leû Neàn kinh teá xaõ hoäi phaùt trieån ñaõ laøm thay ñoåi caùc hình thöùc phaân phoái baùn leû saûn phaåm daãn ñeán thoùi quen mua saém cuûa ngöôøi tieâu duøng cuõng thay ñoåi; beân caïnh ñoù vò trí, vai troø cuûa caùc chôï truyeàn thoáng ngaøy moät giaûm ñi trong heä thoáng phaân phoái baùn leû, vì theá maø vò theá cuûa sieâu thò heát söùc quan troïng. Sô ñoà 1.2 cho thaáy sieâu thò laø moät trong caùc loaïi cöûa haøng baùn leû coù vò trí trung gian cuoái cuøng trong keânh phaân phoái haøng hoùa. ÔÛ vò trí naøy sieâu thò tröïc tieáp phuïc vuï nhu caàu ngöôøi tieâu duøng vaø ñoùng vai troø raát quan troïng ñoái vôùi caû ngöôøi saûn xuaát (hoaëc ngöôøi phaân phoái) laãn ngöôøi tieâu duøng. Sô ñoà 1.2: Vò trí cuûa sieâu thò trong heä thoáng phaân phoái baùn leû (a) (d) (b) (c) NHAØ SAÛN XUAÁT T NGÖÔØ I TIEÂU DUØNG Ñaïi lyù moâi giôùi Nhaø baùn buoân Nhaø baùn buoân Trung taâm TM HTX baùn leû HTX tieâu thuï CH chuyeân doanh CH tieän duïng Sieâu thò CH baùch hoùa TH CH ñaïi lyù baùn leû CH ñaëc quyeàn kinh tieâu N H AØ B AÙ N L EÛÛ … 21 1.1.3.3 Ñaëc ñieåm cuûa sieâu thò - Sieâu thò laø moät daïng cuûa cöûa haøng baùn leû haøng hoùa: Hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò ñöôïc toâå chöùc döôùi hình thöùc cöûa haøng coù trang thieát bò vaø cô sôû vaät chaát hieän ñaïi. Sieâu thò thöïc hieän chöùc naêng baùn leû haøng hoùa tröïc tieáp cho ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng ñeå hoï söû duïng chöù khoâng phaûi ñeå baùn laïi. - Phöông thöùc baùn haøng: Töï phuïc vuï laø phöông thöùc baùn haøng maø sieâu thò aùp duïng. Khaùch haøng coù quyeàn töï do ñi laïi trong cöûa haøng, töï do tieáp xuùc, xem xeùt, ngaém nghía, so saùnh, choïn löïa, sau ñoù töï ñöa haøng ñaõ choïn ñeán quaày thaâu ngaân ñeå thanh toaùn. Trong quaù trình töø khi vaøo ñeán khi ra khoûi cöûa haøng, khaùch töï phuïc vuï hoaøn toaøn, khoâng coù söï can thieäp cuûa ngöôøi baùn (tröø khaâu thu tieàn). Ñieàu naøy taïo ra tính kinh teá cho hoaït ñoäng cuûa sieâu thò bôûi vì noù coù möùc giaù thaáp hôn vaø haáp daãn, kheâu gôïi, kích thích nhu caàu mua saém cuûa khaùch haøng. Thoaït ñaàu, kyõ thuaät töï phuïc vuï chæ aùp duïng cho caùc loaïi thöïc phaåm ñoùng goùi vaø ñoùng hoäp nhöng sau ñoù ñaõ ñöôïc môû roäng cho rau quaû, thòt caù vaø caùc loaïi haøng phi thöïc phaåm khaùc nhö döôïc phaåm, vaên hoùa phaåm, ñoà chôi… ôû haàu heát caùc sieâu thò. - Haøng hoùa baùn taïi sieâu thò: Sieâu thò thöôøng coù danh muïc haøng baøy baùn raát ña daïng, phong phuù (töø vaøi ngaøn ñeán vaøi chuïc ngaøn maët haøng khaùc nhau) bao goàm caû haøng thöïc phaåm vaø phi thöïc phaåm. Haøng hoùa ôû sieâu thò thöôøng laø caùc ñôn vò saûn phaåm leû, hoaøn chænh, phuïc vuï tröïc tieáp cho tieâu duøng caù nhaân ñöôïc baøy treân keä theo töøng loaïi vaø nieâm yeát giaù coâng khai, roõ raøng ñeå khaùch haøng deã daøng quan saùt, choïn löïa vaø toaøn quyeàn quyeát ñònh mua saûn phaåm hoï öng yù nhaát. - Sieâu thò theå hieän söï saùng taïo trong ngheä thuaät tröng baøy haøng hoùa: Ngoaøi vieäc saùng taïo ra phöông thöùc baùn haøng töï phuïc vuï, sieâu thò coøn theå hieän ñöôïc ngheä thuaät tröng baøy haøng hoùa nhaèm toái ña hoùa hieäu quaû khoâng gian baùn haøng. Ñieàu ñoù coù nghóa laø haøng hoùa trong sieâu thò phaûi coù khaû naêng töï quaûng caùo vaø loâi cuoán ngöôøi mua. 22 - Cô sôû vaät chaát – thieát bò kyõ thuaät phuïc vuï baùn haøng: Cô sôû vaät chaát haï taàng, trang thieát bò kyõ thuaät caáu thaønh moät sieâu thò nhö nhaø cöûa, kho haøng, thieát bò vaät duïng caàn thieát… töông ñoái hieän ñaïi nhaèm ñaûm baûo söï tieän nghi phuïc vuï toát, taïo thoaûi maùi cho khaùch haøng khi ñi mua saém. Ñaây laø yeáu toá quan troïng taïo lôïi theá caïnh tranh raát lôùn khoâng nhöõng giöõa caùc sieâu thò vôùi nhau maø coøn giöõa sieâu thò vôùi caùc loaïi hình baùn leû khaùc. Yeâu caàu veà cô sôû vaät chaát cuûa sieâu thò bao goàm: + Vò trí cuûa sieâu thò phaûi thuaän tieän cho khaùch haøng, coù khaû naêng thu huùt ñöôïc soá löôïng lôùn ngöôøi tieâu duøng hieän taïi vaø trong töông lai. + Ñaày ñuû trang thieát bò caàn thieát: Trang thieát bò trong sieâu thò coù theå chia laøm caùc nhoùm chính nhö: nhoùm phuïc vuï khaùch haøng, nhoùm phuïc vuï quaûn lyù baùn haøng, nhoùm phuïc vuï vieäc tröng baøy haøng, nhoùm trang thieát bò coù lieân quan. + Kieán truùc phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm kinh doanh cuûa sieâu thò seõ taïo aán töôïng veà hình aûnh cuûa sieâu thò ñoù, goùp phaàn taïo khoâng khí mua saém vaø ñieàu kieän cho hoaït ñoäng taùc nghieäp linh hoaït, coù theå thay ñoåi, môû roäng. - Doanh soá haøng hoùa baùn ra: Do phaûi ñaàu tö nhieàu vaøo caùc thieát caàn thieát cho sieâu thò vaø chi phí khaáu hao taøi saûn coá ñònh cao caàn thu hoài neân sieâu thò ñoøi hoûi möùc doanh soá hoøa voán cao hôn raát nhieàu so vôùi caùc cöûa haøng thoâng thöôøng, maët khaùc giaù baùn cuõng phaûi khoáng cheá ôû möùc coù khaû naêng haáp daãn khaùch haøng, vì vaäy sieâu thò phaûi ñöôïc hoaïch ñònh ôû taàm hoaït ñoäng roäng lôùn. Chính söï raøng buoäc naøy ñaõ laøm haïn cheá söï xuaát hieän cuûa sieâu thò ôû nhieàu laøng, xaõ vaø caùc khu vöïc nhoû vuøng ven ñoâ thò maø daân soá khoâng theå ñaûm baûo möùc doanh thu toái thieåu caàn thieát; nhöng haïn cheá naøy ngaøy nay ñaõ ñöôïc khaéc phuïc raát nhieàu do phöông tieän giao thoâng ngaøy caøng phaùt trieån. Hôn nöõa ôû caùc khu ñoâ thò hieän nay gaëp nhieàu khoù khaên nhö naïn taéc ngheõn giao thoâng, giaù thueâ ñaát khaù cao vaø cuõng hieám coù nhöõng khoâng gian roäng lôùn, vì vaäy sieâu thò ngaøy nay coù xu höôùng daït ra khu ngoaïi oâ hoaëc vaøo caùc trung taâm mua saém ñaõ quy hoaïch. 23 - Quy moâ cuûa sieâu thò töông ñoái lôùn: Trong quaù trình phaùt trieån sieâu thò luoân phaûi xem xeùt ñeán quy moâ ñeå coù ñöôïc caáu truùc toå chöùc thích hôïp, taïo neân lôïi theá trong kinh doanh. Sieâu thò phaûi coù quy moâ töông ñoái lôùn, bôûi vì hình thöùc kinh doanh naøy laáy quan ñieåm khaùch haøng töï phuïc vuï vaø chi phí thaáp, lôïi nhuaän thaáp laøm cô sôû hoaït ñoäng. Do ñoù, ñeå ñaûm baûo tính kinh teá ñoøi hoûi sieâu thò phaûi coù quy moâ hôïp lyù môùi coù theå tieâu thuï ñöôïc khoái löôïng haøng hoùa lôùn ñuû ñeå buø ñaép chi phí kinh doanh vaø coù möùc laõi thích hôïp. 1.2 Tieâu chuaån sieâu thò - caáu truùc cô baûn veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa sieâu thò 1.2.1 Tieâu chuaån sieâu thò Sieâu thò laø loaïi hình phaân phoái haøng hoùa hieän ñaïi theo moâ hình cuûa caùc nöôùc tieân tieán ñaõ vaø ñang xuaát hieän ngaøy moät nhieàu taïi caùc nöôùc treân theá giôùi vaø ôû caùc thaønh phoá lôùn cuûa nöôùc ta. Sieâu thò ñöôïc phaân haïng döïa treân heä thoáng tieâu chuaån vôùi yeâu caàu veà möùc ñoä khaùc nhau theo töøng haïng. Coù hai tieâu chuaån ñoái vôùi sieâu thò mang tính ñònh löôïng veà dieän tích vaø soá löôïng haøng hoùa kinh doanh. Chaúng haïn ôû Phaùp, sieâu thò ñöôïc phaân laøm hai haïng nhö sau:[62] - Sieâu thò coù dieän tích maët baèng baùn haøng töø 400m2 - 5.000m2, haøng hoùa ñöôïc baùn theo phöông thöùc töï choïn vôùi chuûng loaïi töø 5.000 - 10.000 maët haøng bao goàm haøng thoâng thöôøng (thöïc phaåm, quaàn aùo, giaøy deùp, ñieän töû gia duïng…) vôùi chaát löôïng trung bình vaø giaù reû. - Sieâu sieâu thò laø loaïi hình kinh doanh baùn haøng hoùa döïa treân nguyeân taéc töï choïn vaø coù dieän tích baùn haøng töø 5.000m2 - 20.000m2, ñòa ñieåm ñaët ôû ngoaïi vi thaønh phoá, giaù thueâ ñaát reû, taäp hôïp haøng hoùa vöøa roäng vöøa saâu, töø 40.000 - 50.000 maët haøng, nguyeân taéc cô baûn cuûa hoaït ñoäng kinh doanh laø: + Mua saém taïi moät ñòa ñieåm + Töï choïn + Giaù haáp daãn + Haøng ñaûm baûo chaát löôïng 24 + Baõi ñaäu xe mieãn phí ÔÛ TP.HCM, sieâu thò ñöôïc phaân laøm 3 haïng. Caùc cô sôû kinh doanh thöông maïi coù ñòa ñieåm phuø hôïp vôùi quy hoaïch phaùt trieån maïng löôùi thöông maïi cuûa thaønh phoá vaø coù quy moâ, trình ñoä toå chöùc kinh doanh ñaùp öùng ñöôïc tieâu chuaån cô baûn theo caùc quy ñònh döôùi ñaây seõ ñöôïc phaân thaønh caùc loaïi sieâu thò sau:[41] * Sieâu thò haïng I: - AÙp duïng ñoái vôùi sieâu thò kinh doanh toång hôïp: + Coù dieän tích kinh doanh töø 5.000m2 trôû leân; + Danh muïc haøng hoùa kinh doanh töø 20.000 teân haøng trôû leân; + Coâng trình kieán truùc ñöôïc xaây döïng vöõng chaéc, coù tính thaåm myõ cao, thieát keá vaø trang thieát bò kyõ thuaät tieân tieán, hieän ñaïi, ñaûm baûo caùc yeâu caàu phoøng chaùy chöõa chaùy, veä sinh moâi tröôøng, an toaøn vaø thuaän tieän cho moïi ñoái töôïng khaùch haøng; coù nôi giöõ xe vaø khu veä sinh daønh cho khaùch phuø hôïp vôùi quy moâ kinh doanh cuûa sieâu thò; + Heä thoáng kho vaø caùc thieát bò kyõ thuaät baûo quaûn, sô cheá, ñoùng goùi, baùn haøng, thanh toaùn, quaûn lyù kinh doanh tieân tieán, hieän ñaïi; + Toå chöùc, boá trí haøng hoùa theo ngaønh haøng, nhoùm haøng moät caùch vaên minh, khoa hoïc ñeå phuïc vuï khaùch haøng trong vieäc löïa choïn, mua saém, thanh toaùn thuaän tieän, nhanh choùng; coù nôi baûo quaûn haønh lyù caù nhaân; caùc dòch vuï aên uoáng, giaûi trí, phuïc vuï ngöôøi khuyeát taät, treû em; giao haøng taän nhaø, baùn haøng qua maïng, böu ñieän, ñieän thoaïi. - AÙp duïng ñoái vôùi sieâu thò chuyeân doanh: Coù dieän tích kinh doanh töø 1.000m2 trôû leân, danh muïc haøng hoùa töø 2.000 teân haøng trôû leân vaø caùc tieâu chuaån khaùc nhö sieâu thò kinh doanh toång hôïp. * Sieâu thò haïng II: - AÙp duïng ñoái vôùi caùc sieâu thò kinh doanh toång hôïp: + Coù dieän tích kinh doanh töø 2.000m2 trôû leân; + Danh muïc haøng hoùa töø 10.000 teân haøng trôû leân; 25 + Coâng trình kieán truùc ñöôïc xaây döïng vöõng chaéc, coù tính thaåm myõ, thieát keá vaø trang thieát bò kyõ thuaät hieän ñaïi, ñaûm baûo caùc yeâu caàu phoøng chaùy chöõa chaùy, veä sinh moâi tröôøng, an toaøn vaø thuaän tieän cho khaùch haøng; boá trí nôi giöõ xe vaø khu veä sinh cho khaùch haøng phuø hôïp vôùi quy moâ kinh doanh cuûa sieâu thò; + Coù kho vaø caùc thieát bò kyõ thuaät baûo quaûn, ñoùng goùi, baùn haøng, thanh toaùn tieàn vaø quaûn lyù kinh doanh hieän ñaïi; + Boá trí haøng hoùa theo ngaønh haøng, nhoùm haøng moät caùch vaên minh, khoa hoïc ñeå phuïc vuï khaùch haøng löïa choïn, mua saém, thanh toaùn thuaän tieän, nhanh choùng; coù nôi baûo quaûn haønh lyù caù nhaân; coù dòch vuï aên uoáng, giaûi trí, phuïc vuï ngöôøi khuyeát taät vaø treû em; giao haøng taän nhaø, baùn haøng qua maïng, böu ñieän, ñieän thoaïi. - AÙp duïng ñoái vôùi sieâu thò chuyeân doanh: Coù dieän tích kinh doanh treân 500m2, danh muïc haøng hoùa töø 1.000 teân haøng trôû leân, caùc tieâu chuaån khaùc nhö sieâu thò kinh doanh toång hôïp. * Sieâu thò haïng III: - AÙp duïng ñoái vôùi sieâu thò kinh doanh toång hôïp: + Coù dieän tích kinh doanh töø 500m2 trôû leân; + Danh muïc haøng hoùa töø 4.000 teân haøng trôû leân; + Coâng trình kieán truùc xaây döïng vöõng chaéc, coù thieát keá vaø trang thieát bò kyõ thuaät ñaûm baûo caùc yeâu caàu phoøng chaùy chöõa chaùy, veä sinh moâi tröôøng, an toaøn, thuaän tieän cho khaùch haøng; boá trí nôi giöõ xe vaø khu veä sinh cho khaùch phuø hôïp vôùi quy moâ kinh doanh cuûa sieâu thò; + Coù kho vaø caùc thieát bò baûo quaûn, ñoùng goùi, baùn haøng, thanh toaùn tieàn vaø quaûn lyù kinh doanh hieän ñaïi; + Toå chöùc, boá trí haøng hoùa theo ngaønh haøng, nhoùm haøng moät caùch khoa hoïc giuùp khaùch löïa choïn, mua saém, thanh toaùn thuaän tieän, nhanh choùng; coù nôi baûo quaûn haønh lyù caù nhaân vaø caùc dòch vuï phuïc vuï ngöôøi khuyeát taät, giao haøng taän nhaø. 26 - AÙp duïng ñoái vôùi sieâu thò chuyeân doanh: Coù dieän tích kinh doanh treân 500m2, danh muïc haøng hoùa töø 500 teân haøng trôû leân, caùc tieâu chuaån khaùc cuõng gioáng sieâu thò kinh doanh toång hôïp. 1.2.2 Caáu truùc cô baûn veà toå chöùc vaø hoaït ñoäng cuûa sieâu thò 1.2.2.1 Caáu truùc cô baûn veà toå chöùc 1.2.2.1.1 Sieâu thò ñoäc laäp Sieâu thò ñoäc laäp thöôøng coù quy moâ nhoû vaø vöøa, thuoäc quyeàn sôû höõu cuûa gia ñình hay moät coâng ty nhoû; soá löôïng nhaân vieân, haøng hoùa ôû möùc trung bình hoaëc thaáp; caáu truùc toå chöùc toång quaùt thích hôïp laø caáu truùc theo chöùc naêng, cho pheùp söï chuyeån hoùa cuûa moãi boä phaän ñoàng thôøi naâng cao hieäu quaû trong huaán luyeän, quaûn lyù moái quan heä, laäp keá hoaïch, phaân coâng vieäc... Moãi thaønh vieân hieåu roõ coâng vieäc cuûa mình vaø caùc traùch nhieäm caù nhaân ñöôïc xaùc ñònh roõ raøng. Tuy nhieân, caáu truùc theo chöùc naêng cuõng toàn taïi moät soá nhöôïc ñieåm neáu sieâu thò phaùt trieån nhanh nhö thieáu caùi nhìn vaø traùch nhieäm toång quaùt hoaëc söï troán traùnh traùch nhieäm giöõa caùc boä phaän. Caáu truùc theo chöùc naêng cuûa moät sieâu thò thöôøng goàm 5 boä phaän chính: - Boä phaän haøng hoùa: chòu traùch nhieäm vieäc mua haøng vaø giaù caû haøng hoùa - Boä phaän khuyeán maõi: kieåm soaùt quaûng caùo, tröng baøy, quan heä vôùi coäng ñoàng vaø caùc moái quan heä khaùc - Boä phaän nhaân söï: giaùm saùt vieäc tuyeån duïng lao ñoäng, ñaøo taïo vaø cheá ñoä tieàn löông cuûa nhaân vieân - Boä phaän kinh doanh: chòu traùch nhieäm veà khaùch haøng vaø caùc dòch vuï baùn haøng, veà phaân phoái, tieáp nhaän, ñoùng nhaõn giaù vaø duy trì baûo quaûn haøng hoùa - Boä phaän kieåm soaùt vaø taøi chính: thöïc hieän caùc nghieäp vuï keá toaùn, tín duïng, kieåm soaùt chi phí, ngaân quó vaø caùc vaán ñeà taøi chính khaùc 27 1.2.2.1.2 Heä thoáng sieâu thò maét xích Heä thoáng sieâu thò maét xích thöôøng ñöôïc ñieàu haønh bôûi caùc coâng ty, taäp ñoaøn lôùn, hoaït ñoäng treân ñòa baøn roäng. Caáu truùc toå chöùc thích hôïp laø caáu truùc theo daïng ma traän, cho pheùp heä thoáng sieâu thò maét xích taän duïng caùc lôïi theá veà voán vaø nguoàn nhaân löïc cuûa mình nhö: - Taän duïng vaø phoái hôïp caùc nguoàn löïc toát hôn - Linh hoaït hôn trong caáu truùc toå chöùc - Nhaân vieân deã chaáp nhaän söï thay ñoåi vaø coù yù thöùc caïnh tranh - Caùc chöùc naêng ñöôïc chuyeån hoùa theo thò tröôøng - Laõnh ñaïo caáp cao coù nhieàu thôøi gian hôn cho coâng taùc quaûn lyù Tuy nhieân caáu truùc ma traän cuõng toàn taïi moät soá nhöôïc ñieåm nhö xaåy ra tranh chaáp nguoàn löïc giöõa caùc sieâu thò, chi phí quaûn lyù cao 1.2.2.2 Hoaït ñoäng cuûa caùc boä phaän chöùc naêng * Boä phaän haøng hoùa Nhieäm vuï chính cuûa boä phaän haøng hoùa thuoäc sieâu thò laø: - Mua ñuùng haøng hoùa ñeå coù theå ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa khaùch haøng - Baûo ñaûm ñuû haøng hoùa saün saøng ñeå baùn ñuùng luùc caàn thieát - Ñaûm baûo chaát löôïng haøng vaø ñuùng soá löôïng * Boä phaän hoaït ñoäng Nhieäm vuï chính: - Quaûn lyù haøng hoùa - Tröng baøy haøng hoùa - Baùn haøng - Thöïc hieän caùc dòch vuï * Boä phaän marketing: Nhieäm vuï chính: - Nghieân cöùu thò tröôøng - Ñeà ra caùc chieán löôïc marketing 28 - Thöïc hieän caùc chieán löôïc marketing * Heä thoáng thoâng tin quaûn lyù cuûa sieâu thò Caùc thoâng tin kinh doanh trong sieâu thò raát nhieàu do hai nguyeân nhaân cô baûn sau: - Soá löôïng haøng hoùa - Soá löôïng giao dòch dieãn ra 1.2.3 Quaûn lyù nhaø nöôùc veà sieâu thò * Muïc tieâu Quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi hoaït ñoäng thöông maïi, phaân phoái baùn leû haøng hoùa noùi chung cuõng nhö loaïi hình sieâu thò noùi rieâng nhaèm taïo ra moâi tröôøng phaùt trieån laønh maïnh, löu thoâng thoâng suoát, giaù caû oån ñònh, ngaên chaën caùc hieän töôïng tieâu cöïc nhö: ñaàu cô naâng giaù, buoân laäu, haøng gian, haøng giaû, gian laän thöông maïi…, ñaûm baûo cho thò tröôøng phaùt trieån treân cô sôû nhaän thöùc ñuùng vaø vaän duïng saùng taïo caùc qui luaät kinh teá khaùch quan cuûa cô cheá thò tröôøng, phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån cuûa kinh teá xaõ hoäi. Nhöõng chính saùch quaûn lyù cuûa caùc cô quan nhaø nöôùc lieân quan ñeán nhöõng vaán ñeà nhö qui hoaïch phaùt trieån ñoâ thò, khu daân cö, trung taâm thöông maïi, qui hoaïch heä thoáng baùn leû, chôï, sieâu thò… coù vai troø ñònh höôùng, xaùc ñònh muïc tieâu chieán löôïc phaùt trieån heä thoáng sieâu thò nhaèm thu huùt ñaàu tö, phaùt huy vaø söû duïng toát khaû naêng, tính tích cöïc naêng ñoäng cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá trong hoaït ñoäng phaân phoái haøng hoùa. Nhö vaäy, söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc ñoái vôùi sieâu thò coù chöùc naêng ñieàu tieát caùc hoaït ñoäng cuûa heä thoáng baùn leû, hoaït ñoäng thöông maïi noùi chung vaø hoaït ñoäng cuûa heä thoáng sieâu thò noùi rieâng phuø hôïp vôùi qui hoaïch phaùt trieån ñoâ thò, chieán löôïc phaùt trieån kinh teá cuûa ñòa phöông vaø quoác gia, coù taùc ñoäng laøm thay ñoåi neáp sinh hoaït, thoùi quen mua saém vaø vaên minh thöông maïi trong ñôøi soáng ngöôøi daân. 29 * Bieän phaùp Ñeå thöïc hieän nhöõng muïc tieâu treân, nhaø nöôùc phaûi xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät nhaèm quaûn lyù, kieåm soaùt hoaït ñoäng cuûa heä thoáng phaân phoái baùn leû haøng hoùa ñoàng thôøi taïo moâi tröôøng kinh doanh laønh maïnh; ban haønh vaên baûn quy phaïm phaùp luaät goùp phaàn haøi hoøa hoùa nhöõng quy ñònh cuûa ngaønh thöông maïi vôùi vaên baûn quy phaïm phaùp luaät cuûa caùc ngaønh, lónh vöïc khaùc, goùp phaàn taïo thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp hoaït ñoäng kinh doanh. Ñieàu chænh hoaït ñoäng thöông maïi treân thò tröôøng noäi ñòa seõ goùp phaàn laøm taêng toång möùc baùn leû noäi ñòa, oån ñònh thò tröôøng, ngaên chaën hieän töôïng caïnh tranh khoâng laønh maïnh, ñaûm baûo saûn xuaát phaùt trieån. Cuï theå: - Toå chöùc thò tröôøng vaø caùc keânh löu thoâng ñaûm baûo söï gaén keát oån ñònh giöõa ngöôøi mua vôùi ngöôøi baùn, giöõa saûn xuaát vôùi thöông maïi. - Döï baùo cung - caàu, giaù caû, ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu bình oån thò tröôøng, giaù caû ôû taàm vó moâ, taïo moâi tröôøng kinh doanh thöïc söï bình ñaúng giöõa caùc thaønh phaàn kinh teá nhö chính saùch ñaát ñai, vay voán ngaân haøng, maët baèng kinh doanh, thöïc hieän nghóa vuï thueá ... - Kieåm soaùt vieäc thöïc hieän phaùp luaät, quaûn lyù traät töï thò tröôøng, haïn cheá buoân laäu, gian laän thöông maïi, kinh doanh haøng giaû, haøng khoâng baûo ñaûm chaát löôïng gaây thieät haïi cho nhaø nöôùc, cho ngöôøi saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu duøng. - Xaây döïng maïng löôùi kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp coù söï lieân keát chaët cheõ vaø beàn vöõng giöõa caùc khaâu, coâng ñoaïn löu thoâng vôùi nhau ñeå taïo thaønh heä thoáng phaân phoái. - Qui ñònh veà ñieàu kieän kinh doanh, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, toå chöùc phaân phoái, giaù saûn phaåm baùn ra... ñöôïc aùp duïng cho nhöõng maët haøng ñaëc bieät coù vai troø quan troïng ñoái vôùi neàn kinh teá, ñaûm baûo söï oån ñònh, an toaøn vaø beàn vöõng veà moâi tröôøng, xaõ hoäi cuûa neàn kinh teá . 30 1.3 Moái quan heä giöõa sieâu thò vôùi caùc loaïi hình baùn leû khaùc Ñeå thaáy roõ söï aûnh höôûng, taùc ñoäng qua laïi giöõa sieâu thò vaø caùc loaïi hình baùn leû khaùc, luaän aùn xem xeùt moái quan heä trong heä thoáng baùn leû treân hai höôùng tieáp caän: 1.3.1 Sieâu thò vôùi caùc loaïi hình baùn leû hoã trôï Loaïi hình baùn leû hoã trô,ï hay coøn goïi laø “ñoái thuû caïnh tranh toát cuûa sieâu thò”, laø loaïi hình baùn leû hoaït ñoäng treân phaân khuùc thò tröôøng khaùc, vôùi muïc ñích vaø phöông thöùc hoaït ñoäng khaùc, khoâng xaâm phaïm vaøo thò tröôøng cuûa sieâu thò. Sieâu thò vaø caùc loaïi hình baùn leû hoã trôï coù theå toàn taïi beân caïnh nhau, lieân keát vôùi nhau thaønh moät heä thoáng. Nhö vaäy, caàn phaân bieät roõ khi xem xeùt moái quan heä giöõa sieâu thò vôùi caùc hình thöùc toå chöùc baùn leû nhö nhöõng cöûa haøng maét xích. Cöûa haøng maét xích hay cöûa haøng baùn leû ñoäc laäp laø caùch thöùc sôû höõu, quaûn lyù khaùc nhau cuûa caùc doanh nghieäp. Sieâu thò cuõng coù theå laø thaønh vieân cuûa moät heä thoáng maét xích hay toàn taïi ñoäc laäp. ÔÛ ñaây caàn nhaän roõ söï khaùc bieät giöõa caùch thöùc toå chöùc vaø muïc ñích kinh doanh. Ta coù moät soá vaán ñeà cô baûn so saùnh giöõa sieâu thò vôùi hai loaïi hình baùn leû; cöûa haøng baùch hoùa vaø cöûa haøng chuyeân bieät (Baûng 1.1) Baûng 1.1: So saùnh sieâu thò vaø caùc loaïi hình baùn leû hoã trôï Sieâu thò Cöûa haøng chuyeân bieät Cöûa haøng baùch hoùa Ña daïng hoùa chuûng loaïi haøng hoùa Chuyeân hoùa vaøo moät nhoùm haøng hoùa Ña daïng hoùa chuûng loaïi haøng hoùa Thieân veà caùc maët haøng thöïc phaåm vaø haøng tieâu duøng Khoâng xaùc ñònh, tuøy vaøo töøng cöûa haøng Thieân veà haøng hoùa tieâu duøng coù giaù trò, duøng laâu ngaøy Phuïc vuï nhu caàu ña daïng trong tieâu duøng haøng ngaøy Phuïc vuï caùc nhu caàu khaù rieâng bieät, khoâng thöôøng xuyeân Phuïc vuï nhu caàu ña daïng, khoâng thöôøng xuyeân Khaùch haøng töï phuïc vuï Khaùch haøng ñöôïc phuïc vuï Khaùch haøng ñöôïc phuïc vuï Quy moâ trung bình hoaëc lôùn, yeâu caàu veà cô sôû vaät chaát khaù vaø cao Quy moâ nhoû, yeâu caàu veà cô sôû vaät chaát ôû möùc thaáp Quy moâ trung bình hoaëc lôùn, yeâu caàu veà cô sôû vaät chaát ôû möùc trung bình Quaûn lyù baùn haøng taäp trung Dòch vuï cung caáp ôû möùc thaáp Dòch vuï cung caáp ôû möùc cao 31 Thöïc teá vieäc keát hôïp giöõa sieâu thò vaø hai loaïi hình treân laø khaù phoå bieán. Sieâu thò lieân keát vôùi cöûa haøng ñeå chuyeân baùn caùc loaïi haøng hoùa khaùc nhau trong cuøng moät khuoân vieân. Caùc cöûa haøng chuyeân bieät chieám moät vò trí nhoû trong toång theå kieán truùc, hay söï keát hôïp giöõa cöûa haøng baùch hoùa vôùi sieâu thò trong moät trung taâm thöông maïi. Tuy nhieân ôû moät soá tröôøng hôïp ñaëc bieät, trong quaù trình phaùt trieån hai loaïi hình baùn leû naøy coù theå caïnh tranh vôùi sieâu thò nhö caùc cöûa haøng chuyeân baùn löông thöïc thöïc phaåm vôùi sieâu thò. 1.4.2 Sieâu thò vôùi caùc loaïi hình baùn leû caïnh tranh tröïc tieáp Coù nhieàu ñoái thuû caïnh tranh vôùi sieâu thò, nhöng xeùt veà quy moâ vaø möùc ñoä caïnh tranh thì noåi baät laø loaïi hình baùn leû ôû chôï. Chôï laø ñòa ñieåm taäp trung thöôøng xuyeân (haøng ngaøy hay ñònh kyø) nhieàu ngöôøi baùn leû vaø ngöôøi mua ñeå tieán haønh trao ñoåi, mua baùn haøng hoùa. Hoä kinh doanh baùn leû ôû chôï chæ möôïn ñòa ñieåm ñeå baùn haøng, kinh doanh vaø töï haïch toaùn. Chôï thöôøng ñöôïc hình thaønh moät caùch töï phaùt do nhu caàu caàn trao ñoåi, mua baùn trong khu vöïc; haøng hoùa raát phong phuù, töø thöïc phaåm, vaät duïng gia ñình, quaàn aùo ñeán caùc loaïi coâng cuï, phuï tuøng, ñoà kim khí ñieän maùy… Giaù caû ôû chôï raát linh hoaït, ngöôøi mua keûø baùn töï do thöông löôïng vôùi nhau. Chôï laø moät loaïi hình baùn leû truyeàn thoáng ñaõ coù töø xa xöa vaø phoå bieán khaép nôi treân theá giôùi, coù vai troø heát söùc quan troïng ñoái vôùi lòch söû nhaân loaïi. Ngaøy nay cuøng vôùi söï p._. baøy nhöõng giaûi phaùp ñeå phaùt trieån sieâu thò ôû TP.HCM ñeán naêm 2010 vaø taàm nhìn ñeán naêm 2020 phuø hôïp vôùi muïc tieâu phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa thaønh phoá: - Veà chính saùch phaùt trieån: laø giaûi phaùp ñeà caäp ñeán vai troø quaûn lyù nhaø nöôùc ñoái vôùi vieäc phaùt trieån sieâu thò cho phuø hôïp vôùi maïng löôùi thöông maïi noùi chung, thoáng nhaát ôû quy hoaïch vaø chieán löôïc phaùt trieån kinh teá cuûa TP.HCM noùi rieâng. Cuï theå laø caùc giaûi phaùp veà quy hoaïch phaùt trieån sieâu thò, quaûn lyù thöïc hieän nhöõng qui ñònh tieâu chuaån cuûa quy cheá; veà thu huùt voán ñaàu tö phaùt trieån; veà maët baèng xaây döïng nhaèm khaéc phuïc nhöõng khoù khaên, caûn ngaïi ñoái vôùi söï phaùt trieån cuûa sieâu thò; ñoàng thôøi luaän aùn cuõng ñöa ra giaûi phaùp phaùt trieån ñoàng boä giöõa sieâu thò vaø chôïï nhaèm phuïc vuï toát nhu caàu mua saém hieän taïi cuûa ngöôøi tieâu duøng, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho cuoäc soáng sinh hoaït cuûa ngöôøi daân trong khi khaû naêng cuûa sieâu thò hieän taïi chöa ñaùp öùng ñuû yeâu caàu. - Töø phía caùc doanh nghieäp: laø giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû kinh doanh vaø phaùt trieån sieâu thò moät caùch beàn vöõng. Luaän aùn ñöa ra bieän phaùp cuûng coá hoaït ñoäng cuûa sieâu thò hieän taïi, ñoàng thôøi xaây döïng keá hoaïch phaùt trieån sieâu thò môùi vaø nhöõng chieán löôïc phaùt trieån chung cho caùc doanh nghieäp. Phaàn cuoái cuûa chöông III, luaän aùn trình baøy kieán nghò ñoái vôùi Nhaø nöôùc trong vieäc xaây döïng chính saùch quaûn lyù, quy hoaïch, hoã trôï vaø khuyeán khích doanh nghieäp ñaàu tö phaùt trieån sieâu thò ñoàng thôøi cuõng neâu kieán nghò vôùi caùc doanh nghieäp moät soá vaán ñeà lieân quan ñeán coâng taùc toå chöùc quaûn lyù kinh doanh nhaèm naâng cao hieäu quaû ñaàu tö phaùt trieån sieâu thò, goùp phaàn naâng cao chaát löôïng cuoäc soáng cuûa ngöôøi daân, naâng cao vaên minh thöông maïi. 150 KEÁT LUAÄN Heä thoáng thöông maïi cuûa theá giôùi ngaøy caøng vaên minh, hieän ñaïi nhö ngaøy nay laø keát quaû cuûa caùc cuoäc “caùch maïng thöông maïi” dieãn ra maïnh meõ töø nhöõng naêm cuoái theá kyû 19 ñaàu theá kyû 20 ôû caùc nöôùc phöông Taây, sau ñoù lan ra toaøn theá giôùi. Quaù trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø ñoâ thò hoùa dieãn ra nhanh choùng treân toaøn caàu ñaõ goùp phaàn naâng cao möùc soáng vaø laøm taêng thu nhaäp cuûa ngöôøi tieâu duøng, trôû thaønh ñoäng löïc thuùc ñaåy yeâu caàu mua saém môùi ñoái vôùi saûn phaåm vaø dòch vuï cuõng nhö caùch thöùc thoûa maõn caùc yeâu caàu ñoù. Vôùi Vieät Nam cuõng vaäy, söï thaønh coâng trong ñöôøng loái, chính saùch cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc trong vieäc phaùt trieån kinh teá, quaù trình coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa vaø ñoâ thò hoùa dieãn ra nhanh choùng treân caû nöôùc, ñaëc bieät ôû caùc thaønh phoá lôùn nhö TP.HCM, Haø Noäi ñaõ laøm taêng thu nhaäp, naâng cao ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân leân raát nhieàu trong nhöõng naêm qua. Ñoái vôùi nhaø phaân phoái, caùc xu höôùng naøy thaät söï laø nhöõng cô hoäi thò tröôøng môùi môû ra vaø söï caïnh tranh maïnh meõ cuûa heä thoáng phaân phoái truyeàn thoáng - hieän ñaïi ñaõ ñöôïc theå hieän sinh ñoäng qua böùc tranh ña daïng caùc loaïi hình kinh doanh thöông maïi ngaøy nay. Cuõ vaø môùi vaãn ñan xen nhau, vaãn coøn ñoù cöûa hieäu cuûa nhöõng ngöôøi buoân baùn nhoû, caùc khu chôï truyeàn thoáng, keå caû nhöõng gaùnh baùn haøng rong vôùi tieáng rao laùnh loùt caû tröa heø, nhöng treân heát vaø ngöï trò seõ laø caùc hình thöùc kinh doanh thöông maïi hieän ñaïi: heä thoáng cöûa haøng lôùn, chuoãi cöûa haøng, sieâu thò. Vieäc ñaùnh giaù hoaït ñoäng cuûa caùc hình thöùc phaân phoái haøng hoùa coù theå khaúng ñònh öu theá tuyeät vôøi cuûa loaïi hình thöông maïi vaên minh, hieän ñaïi. Söï phaùt trieån cuûa sieâu thò coù theå giaûi thích theo quan ñieåm marketing laø thöông maïi hieän ñaïi thoûa maõn ñöôïc nhu caàu mua saém cuûa ngöôøi tieâu duøng thuoäc xaõ hoäi coâng nghieäp hieän ñaïi. 151 Khoâng theå phuû nhaän söï phaùt trieån cuûa sieâu thò laø moät böôùc tieán trong coâng ngheä phaân phoái, vaø baùn leû haøng hoùa. Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa sieâu thò phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån kinh teá - xaõ hoäi hieän nay ôû nöôùc ta. Trong thôøi gian qua, caùc sieâu thò ñöôïc môû ra taïi TP.HCM ñaõ ñoùng goùp ñaùng keå vaøo vieäc laøm thay ñoåi boä maët vaên hoùa cuûa thaønh phoá. Sieâu thò vôùi phöông thöùc baùn haøng tieán boä ñaõ taùc ñoäng laøm thay ñoåi xu höôùng mua saém tieâu duøng cuûa ngöôøi daân thaønh phoá, goùp phaàn naâng cao vaên minh thöông maïi. Tuy nhieân, thôøi gian qua, söï phaùt trieån cuûa thöông maïi thaønh phoá noùi chung vaø heä thoáng phaân phoái baùn leû haøng hoùa - sieâu thò vaãn chöa töông xöùng vôùi taàm voùc cuûa moät trung taâm thöông maïi lôùn nhaát nöôùc vaø hoaït ñoäng chöa ñaït hieäu quaû cao, coøn nhieàu ñieàu baát caäp, phaùt trieån khoâng ñoàng ñeàu vaø thieáu quy hoaïch. Coù moät soá sieâu thò thaønh coâng nhöng cuõng coøn nhieàu sieâu thò chæ trong moät thôøi gian ngaén ñaõ truï khoâng noåi vaø ñaõ phaûi ngaäm nguøi, laëng leõ ruùt lui khoûi thöông tröôøng. Keát hôïp giöõa lyù luaän vôùi thöïc tieãn vaø treân cô sôû nghieân cöùu, phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng kinh doanh cuûa moät soá sieâu thò tieâu bieåu ôû thaønh phoá thôøi gian qua, thoâng qua vieäc phaân tích moâi tröôøng hoaït ñoäng vaø ñaùnh giaù nhöõng kinh nghieäm trong coâng taùc quaûn lyù, toå chöùc hoaït ñoäng kinh doanh trong lónh vöïc sieâu thò cuûa moät soá nöôùc phaùt trieån, luaän aùn coá gaéng ñöa ra moät soá ñònh höôùng vaø giaûi phaùp ñeå phaùt trieån sieâu thò nhaèm phuïc vuï toái ña ñôøi soáng nhaân daân vaø thuùc ñaåy saûn xuaát phaùt trieån. Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñöôïc xaùc ñònh laø ñôn vò ñöùng ñaàu trong söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, laø trung taâm kinh teá thöông maïi lôùn nhaát nöôùc, ñaây cuõng laø nôi hoäi ñuû caùc ñieàu kieän thuaän lôïi vaø tieàm naêng voâ cuøng to lôùn cho söï phaùt trieån cuûa caùc sieâu thò. Chaéc chaén raèng trong thôøi gian khoâng xa, heä thoáng sieâu thò ôû thaønh phoá seõ hoaït ñoäng coù hieäu quaû vaø phaùt trieån maïnh meõ hôn, xöùng ñaùng vôùi taàm voùc cuûa moät thaønh phoá anh huøng. 152 DANH MUÏC CAÙC COÂNG TRÌNH CUÛA TAÙC GIAÛ 1/ Vieät Nam ñang laø nôi haáp daãn ñoái vôùi nhieàu taäp ñoaøn phaân phoái quoác teá Phaùt trieån kinh teá – Taïp chí khoa hoïc kinh teá cuûa Ñaïi hoïc kinh teá TP.HCM – Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo - Soá 179 – Thaùng 9 naêm 2005 2/ Doanh nghieäp Vieät Nam ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi: Cô hoäi vaø thaùch thöùc Kinh teá Vieät Nam – soá 16 (19-4-2005) Vietnam Economic News No.16 Vol.5.Apr 19, 2005 3/ To Change or Fall Behind (Ñoåi môùi hay tuït haäu) Vietnam Economic News No.45 Vol.4.Nov.9, 2004 4/ Needing Improvenment for the consumer, for the local production (Caûi tieán saûn xuaát saûn phaåm tieâu duøng noäi ñòa) Vietnam Economic News - No 18 – 1999 DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1- Anh Thi, Ñöùc Vöông – Caïnh tranh sieâu thò – Hoäi kinh teá Vieät Nam – Soá 1, ngaøy 3/1/2001 2- Ban tö töôûng vaên hoùa thaønh uûy TP.HCM - Thaønh phoá Hoà Chí Minh – 25 naêm phaùt trieån. Naêm 2000. 3- Baùo Ñieän töû Thanh Nieân - Kinh doanh sieâu thò, nöôùc ngoaøi muoán vaøo, trong nöôùc muoán nghæ. Website - Thanhnien.com.vn 4- Baùo Ñieän töû Thanh Nieân - Thoâng taán xaõ Vieät Nam 4/5/2004. Website: Thanhnien.com.vn. 5- Baùo Saøi Goøn giaûi phoùng – Thò tröôøng Teát Aát Daäu: Haøng hoùa phong phuù, giaù caû caïnh tranh – Thanhnien.com.vn, ngaøy 27/10/2004 6- Chí Tieàn – Coop Mart – Ñieåm saùng trong kinh doanh sieâu thò ôû TP.HCM - Baùo Thöông maïi, ngaøy 28/4/2000 7- Cuïc thoáng keâ Tp Hoà Chí Minh - Nieân giaùm thoáng keâ 2004. 8- Cuïc thoáng keâ TP.HCM - Nieân giaùm thoáng keâ 1999. 153 9- Cuïc thoáng keâ TP.HCM - Nieân giaùm thoáng keâ 2003. 10- DAVID H.BANGS, JR. – Höôùng daãn laäp keá hoaïch kinh doanh – NXB thoáng keâ 2005 11- David J.Luck / Ronald S.Rubin - Nghieân cöùu Marketing – NXB thoáng keâ 2005 12- Döông Höõu Haïnh – Nghieân cöùu Marketing – NXB thoáng keâ 2005 13- Green – Richard, Forbes, Supermarkets. Jan 2 – 1984. 14- Ian Chaston - Marketing Ñònh Höôùng vaøo khaùch haøng - NXB Ñoàng Nai 1999. 15- James M Comer - Quaûn trò baùn haøng - NXB thoáng keâ 1995. 16- Kinh teá Vieät Nam trong nhöõng naêm ñoåi môùi (1999-2000) – Toång cuïc thoáng keâ, NXB Thoáng keâ, Haø Noäi 2000 17- Leâ Nhö Hoa – Quaûn lyù vaên hoùa ñoâ thò trong ñieàu kieän coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc – Vieän vaên hoùa vaø nhaø XBVH – Thoâng tin 18- Mac Fadyen – JT : The Rise of the supermarket. American Heritage, October 1985. 19- Michael Porter - Chieán löôïc caïnh tranh - NXB KHKT 1996. 20- Ñaëng Minh Trang – Quaûn lyù chaát löôïng trong caùc doanh nghieäp – NXB thoáng keâ 2005 21- Nghò ñònh cuûa Chính phuû soá 02/2003/NÑ-CP ngaøy 14/01/2003 veà phaùt trieån vaø quaûn lyù chôï 22- Nghò quyeát Ñaò hoäi Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam laàn thöù VII - naêm 1991 23- Ngoïc Höôøng – Heä thoáng sieâu thò Bourbon ñang hình thaønh – Thôøi baùo kinh teá Saøi Goøn – 29/6/2000 24- Nguyeãn Haûi Saâm - Quaûn trò hoïc, NXB thoáng keâ 2005 – Cô caáu tính hieäu quaû cuûa toå chöùc, chöông VII Tr 192. 25- Nguyeãn Ngoïc Hoøa – Chieán löôïc saûn phaåm trong kinh doanh sieâu thò - taïp chí phaùt trieån kinh teá – Thaùng 7/2003, Tr 26-28 154 26- Nguyeãn Ñình Chính – Moâi tröôøng kinh doanh sieâu thò, taïp chí Marketing – Soá 12/2004, Tr14-17 27- Nguyeãn Taán Bình – Phaân tích hoaït ñoäng doanh nghieäp - NXB thoáng keâ 2005 28- Nguyeãn Thaønh Hoäi; Phan Thaêng – Quaûn trò hoïc, NXB thoáng keâ 2001 29- Nguyeãn Thaønh Nhaân – Caùc yeáu toá taùc ñoäng vaøo söï thoûa maõn cuûa khaùch haøng vaø nhöõng haøm yù cuûa noù ñoái vôùi hoaït ñoäng kinh doanh sieâu thò TP.HCM - Luaän vaên Thaïc só Quaûn trò kinh doanh, tröôøng Ñaò hoïc kinh teá TP.HCM, naêm 2003 30- Nguyeãn Thò Nhung – Ñònh höôùng phaùt trieån loaïi hình kinh doanh sieâu thò ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeán naêm 2010 – Luaän vaên Thaïc só Quaûn trò kinh doanh, tröôøng Ñaò hoïc kinh teá TP.HCM, naêm 2000 31- Nguyeãn Vaên Caàm – Ngöôøi tieâu duøng choïn haøng - Thôøi baùo kinh teá Saøi Goøn – 6/4/2000 32- Nguyeãn Vaên Leâ - Taâm lyù khaùch haøng & vaên minh thöông nghieäp - Nhaø xuaát baûn treû 1996. 33 Nhaø xuaát baûn Tp.HCM – Thò tröôøng, chieán löôïc, cô caáu: Caïnh tranh veà giaù trò gia taêng, ñònh vò vaø phaùt trieån doanh nghieäp – NXB Tp.HCM 2004 34- Nhoùm ngaønh khoa hoïc kinh teá BCH Ñoaøn thanh nieân Coäng saûn HCM – Nghieân cöùu moâ hình sieâu thò Metro Cash & Carry – Baøi hoïc kinh nghieäm vaø öùng duïng – Coâng trình döï thi giaûi thöôûng “Khoa hoïc sinh vieân – EUREKA” naêm hoïc 2002 – 2003 35- Ñoã Vaên Toaøn – Sieâu thò, nhöõng bí maät ñöôïc khaùm phaù – Taøi hoa treû 2000, tr65 36- Phaïm Thò Thu Phöông - Nghieäp vuï & Quaûn trò baùn haøng - Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 1995. 37- Phaïm Thò Thu Phöông - Baùn haøng trong kyû nguyeân hôïp taùc & Marketing tröïc tuyeán - Nhaø xuaát baûn khoa hoïc kyõ thuaät 2005 38- Phaïm Vaên Döôïc, Ñaëng Thò Kim Cöông - Phaân tích hoaït ñoäng kinh doanh – NXB toång hôïp TP.HCM 39- Philip Kotler - Marketing caên baûn - Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 1995. 155 40- Philip Kotler - Quaûn trò Marketing - Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 1995. 41- Qui cheá sieâu thò, trung taâm thöông maïi - Ban haønh keøm theo quyeát ñònh soá 1371/2004 QÑ – BTM 24/9/2004. 42- Quyeát ñònh cuûa Boä tröôûng Boä Thöông maïi soá 1371/2004/QÑ-BTM ngaøy 24-9-2004 veà vieäc ban haønh quy cheá sieâu thò, trung taâm thöông maïi 43- Quyeát ñònh cuûa Thuû töôùng Chính phuû soá 559/QÑ-TTg ngaøy 31-5- 2004 pheâ duyeät chöông trình phaùt trieån chôï ñeán naêm 2010 44- Sôû Thöông maïi Tp Hoà Chí Minh - Soá lieäu baùo caùo - Naêm 1999. 45- Sôû thöông maïi Tp.Hoà Chí Minh - Quy hoaïch phaùt trieån heä thoáng maïng löôùi chôï-sieâu thò-trung taâm thöông maïi - naêm 2003 46- Sôû thöông maïi TPHCM - Taøi lieäu, soá lieäu cuûa phoøng quaûn lyù thöông maïi, dòch vuï – naêm 2002 47- Stanley C.Hollander - The Wheel Of Retailing. Journal of Marketing - July 1960. 48- Taï Thò Kieàu An, Ngoâ Thò Aùnh, Nguyeãn Vaên Hoùa, Nguyeãn Hoaøng Kieät, Ñinh Phöôïng Vöông – Quaûn lyù chaát löôïng trong caùc toå chöùc – NXB thoáng keâ 2004 49- Thaûo Nguyeân, Trung Nguyeân – Quaûn trò kinh doanh – NXB lao ñoäng – xaõ hoäi 2005, Vieäc quaûn lyù chaát löôïng cuaû caùc lao ñoäng caïnh tranh, chöông 2 Tr221 50- Thoâng taán xaõ VN – Haøng Vieät Nam chieám treân 70% haøng hoùa trong caùc sieâu thò, Thanhnien.com.vn, ngaøy 04/05/2004 51- Thoâng tö soá 0529/TM-TTTN cuûa Boä Thöông maïi höôùng daãn thöïc hieän Quyeát ñònh soá 1371/QÑ-BTM ban haønh Quy cheá sieâu thò, trung taâm thöông maïi 52- Thôøi baùo kinh teá Saøi Goøøn, caùc soá naêm 1999 ñeán 2005. 53- Toång cuïc thoáng keâ Vieät Nam, Nieâân giaùm thoáng keâ 1999, 2003. 54- Toång cuïc thoáng keâ Vieät Nam, Nieân giaùm thoáng keâ 2004. 55- Töø ñieån kinh teá thò tröôøng töø A ñeán Z - Nhaø xuaát baûn Thoáng Keâ 1998. 156 56- Traàn Ñình Tho - Nghieân cöùu Marketing - Nhaø xuaát baûn TP.HCM 1998. 57- Traàn Thò Kim Dung – Quaûn trò nguoàn nhaân löïc - NXB thoáng keâ 2005 58- Tröông Taán Sang, Baùo caùo veà thò tröôøng vaø ñònh höôùng chính saùch thò tröôøng ôû nöôùc ta. Thaùng 11/93. 59- Vieän kinh teá Tp.HCM (dòch), Le francais Commercial. Nhaø XB Presses Pocket 1995. 60- Vieän kinh teá Tp.HCM, Chuyeân ñeà: Cô caáu kinh teá dòch vuï treân ñòa baøn TP.HCM. 61- Vieän Nghieân Cöùu Thöông Maïi - Boä Thöông Maïi (dòch), Caùc hình thöùc baùn leû. Naêm 1999. 62- Vieän Nghieân Cöùu Thöông Maïi - Boä Thöông Maïi (dòch), Maïng löôùi thöông nghieäp baùn leû cuûa nöôùc Phaùp töø theá kyû 19 ñeán nay. 63- Vieän nghieân cöùu thöông maïi - Boä thöông maïi, Ngheä thuaät kinh doanh baùn leû hieän ñaïi. Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 2002. 64- Vieän nghieân cöùu thöông maïi – Boä thöông maïi, Ngheä thuaät kinh doanh baùn leû hieän ñaïi (Töø ñieàn kinh teá thò tröôøng töø A ñeán Z). NXB thoáng keâ 2002. 65- Voõ Xuaân Hoàng, Xaây döïng chieán löôïc chính saùch kinh doanh cho sieâu thò COOPMART Coáng Quyønh. Chuyeân ñeà toát nghieäp khoa QTKD, khoùa 20 Tröôøng ÑHKinh teá TP.HCM. 66- Vuõ Cao Ñaøm – Phöông phaùp luaän nghieân cöùu khoa hoïc – NXB khoa hoïc vaø kyõ thuaät Haø Noäi 1999 67- William R Davidon, Albert D – Bates and Stephen J Bass: Retail life cycle. Harvard business Review. 68- Website: - www.gso.gov.vn - www.mot.gov.vn - www.thanhnien.com.vn - www.vneconomy.com.vn - www.trade.hochiminhcity.gov.vn 157 - www.Vietnamtradefair.com/xttm/phongxttm.hcm - - www.vninvest.com/ecolib - www.vkipecdia.com (Baùch khoa toaøn thö) - www.baothuongmai.com - Website: www.clespromo.com. PHUÏ LUÏC 1: BAÛNG CAÂU HOÛI THAÊM DOØ YÙ KIEÁN NGÖÔØI TIEÂU DUØNG Hoï teân ngöôøi ñöôïc phoûng vaán:……………………………………………… Giôùi tính: … Nam … Nöõ Ngheà nghieäp:……………………………………………………………………………… Ñòa chæ:………………………………………………………………………………………… Tình traïng hoân nhaân: … Ñaõ coù gia ñình … Ñoäc thaân Caâu 1: Trong gia ñình anh (chò) coù ai laøm vieäc trong nhöõng ngaønh ngheà sau ñaây khoâng? 1. Cöûa haøng baùch hoùa toång hôïp … Coù … Khoâng 2. Sieâu thò … Coù … Khoâng 3. Ñaïi lyù baùn sæ, baùn leû haøng hoùa … Coù … Khoâng 4. Baùn taïp hoùa, baùn haøng ôû chôï … Coù … Khoâng Neáu traû lôøi “Coù” Æ Ngöng phoûng vaán Caâu 2: Trong 3 thaùng gaàn ñaây anh (chò) coù ñi mua saém taïi sieâu thò khoâng? … Coù … Khoâng Neáu traû lôøi “Khoâng” Æ Ngöng phoûng vaán Caâu 3: Anh (chò) thöôøng ñi mua saém taïi ñaâu? … Cöûa haøng baùch hoùa toång hôïp … Cöûa haøng baùn leû … Sieâu thò … Ñaïi lyù baùn leû … Chôï truyeàn thoáng 158 … Khaùc Caâu 4: Lyù do anh (chò) choïn sieâu thò laøm nôi mua saém so vôùi caùc loïai hình baùn leû khaùc (chôï, cöûa haøng baùch hoùa, ñaïi lyù baùn leû…): … Giaù caû hôïp lyù … Saûn phaåm phong phuù, ña daïng, ñaûm baûo chaát löôïng … Dòch vuï, phuïc vuï toát … Chöông trình khuyeán maõi haáp daãn … An ninh toát … Tieän nghi thoaûi maùi … Khaùc: ………………………… Caâu 5: Anh (chò) thöôøng ñi mua saém taïi sieâu thò vaøo dòp naøo? … Ngaøy thöôøng … Ngaøy nghæ, ngaøy Leã … Kyø nhaän löông, lónh thöôûng … Dòp khaùc Caâu 6: Möùc ñoä thöôøng xuyeân ñi mua saém taïi sieâu thò … Haøng ngaøy … 2-3 laàn moät tuaàn … 1 laàn moät tuaàn … 2 tuaàn moät laàn … 1 thaùng moät laàn … Treân 1 thaùng moät laàn Caâu 7: Muïc ñích ñeán sieâu thò: … Mua saém … Tham quan giaûi trí … Thaêm doø giaù caû … Khaùc: ………………………… Caâu 8: Anh (chò) thöôøng choïn loïai sieâu thò naøo ñeå mua saém? … Sieâu thò lôùn (ñaïi sieâu thò) … Sieâu thò vöøa … Sieâu thò mini … Sieâu thò chuyeân duïng (sieâu thò ñieän maùy, ñoà goã…) Caâu 9: Anh (chò) thöôøng choïn vò trí sieâu thò naøo ñeå mua saém? 159 … Sieâu thò gaàn nhaø … Sieâu thò gaàn nôi laøm vieäc … Sieâu thò thuaän tieän veà giao thoâng … Khaùc: ………………………… Caâu 10: Trò giaù trung bình moät laàn ñi mua saém taïi sieâu thò? … Döôùi 50.000ñ … Töø 50.000ñ ñeán döôùi 100.000ñ … Töø 100.000ñ ñeán döôùi 500.000ñ … Töø 500.000ñ ñeán döôùi 1.000.000ñ … Treân 1.000.000ñ Caâu 11: Loïai haøng hoùa naøo anh (chò) thöôøng ñi mua saém taïi sieâu thò? Thöôøng xuyeân Thænh thoûang Khoâng 1. Hoùa myõ phaåm … … … 2. Ñoà duøng caù nhaân vaø gia ñình … … … 3. Saûn phaåm deät may … … … Thöôøng xuyeân Thænh thoûang Khoâng 4. Thöïc phaåm coâng ngheä … … … 5. Thöïc phaåm cheá bieán … … … 6. Thöïc phaåm töôi soáng … … … 7. Nöôùc uoáng giaûi khaùt … … … 8. Ñoà duøng, ñoà chôi treû em … … … 9. Kim khí ñieän maùy … … … 10. Ñoà trang trí noäi thaát … … … 11. Quaø löu nieäm … … … 12. Duïng cuï theå thao … … … 13. Saùch baùo … … … 14. Vaên phoøng phaåm … … … Caâu 12: Anh (chò) vui loøng cho bieát möùc ñoä quan troïng caùc nhu caàu cuûa anh (chò) ñoái vôùi sieâu thò caàn phaûi ñaùp öùng trong töông lai? (xeáp haïng theo möùc ñoä quan troïng töø 1 ñeán 7). a. Chaát löôïng haøng hoùa … b. Chöông trình khuyeán maõi … c. Chuûng loïai haøng hoùa … 160 d. Giaù caû … e. Moâi tröôøng, tieän nghi … f. Söï an toøan khi mua saém … g. Thaùi ñoä phuïc vuï … Xin chaân thaøh caùm ôn anh/chò! PHUÏ LUÏC 2: BAÛNG CAÂU HOÛI THAÊM DOØ YÙ KIEÁN NHAØ QUAÛN LYÙ SIEÂU THÒ Hoï teân ngöôøi ñöôïc phoûng vaán:……………………………………… Giôùi tính: … Nam … Nöõ Chöùc vuï : ……………………………………………………………………………… Ñôn vò: Sieâu thò ………………………………………………………………… I. Thoâng tin chung: Anh (chò ) vui loøng cho bieát nhöõng thoâng tin chung veà sieâu thò ? 5. Thôøi gian hoïat ñoäng: …………………………… naêm 6. Voán ñaàu tö ban ñaàu: ……………………………… 7. Dieän tích maët baèng: ……………………………… 8. Soá löôïng chuûng loïai haøng hoùa ñöôïc baùn taïi sieâu thò hieän nay:……………………… 9. Doanh soá trung bình haøng thaùng: ………………………………… 10. Löu löôïng khaùch haøng ñeán mua saém trung bình haøng thaùng: ……………………… 11. Cô caáu boä maùy toå chöùc quaûn lyù (caùc phoøng ban), soá löôïng nhaân vieân? II. Anh (chò) vui loøng cho bieát veà tình hình hoïat ñoäng cuûa sieâu thò trong thôøi gian qua? Caâu 1: Moâi tröôøng phaùp lyù (caùc quy ñònh, luaät leä) - Thuaän lôïi: .......................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... - Khoù khaên: ......................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... 161 Caâu 2: Vò trí, maët baèng - Thuaän lôïi: .......................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... - Khoù khaên: ......................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Caâu 3: Voán ñaàu tö Toång voán ñaàu tö: ………………………………………………………, trong ñoù: + Voán töï coù: …………………………………………… + Voán vay tín duïng: …………………………… + Nguoàn voán khaùc:………………………………… - Thuaän lôïi: ..................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... - Khoù khaên: .................................................................................................... ........................................................................................................................................ ...................................................................................................................................... Caâu 4: Nguoàn nhaân löïc, naêng löïc nghieäp vuï - Trình ñoä naêng löïc cuûa boä phaän quaûn lyù: + Toát nghieäp PTTH: ………………………………… ngöôøi / % + Toát nghieäp trung caáp: …………………………… ngöôøi / % + Toát nghieäp CÑ/ÑH: ……………………………… ngöôøi / % + Toát nghieäp treân ÑH: ……………………………… ngöôøi / % - Trình ñoä naêng löïc cuûa nhaân vieân caùc boä phaän: + Toát nghieäp PTTH: ………………………………… ngöôøi / % + Toát nghieäp trung caáp: …………………………… ngöôøi / % + Toát nghieäp CÑ/ÑH: ……………………………… ngöôøi / % + Toát nghieäp treân ÑH: ……………………………… ngöôøi / % - Chöông trình ñaøo taïo, huaán luyeän: o Thuaän lôïi: .......................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... o Khoù khaên: ......................................................................................... 162 ........................................................................................................................................ ...................................................................................................................................... Caâu 5: Thieát bò, coâng ngheä Caâu 6: Nguoàn haøng cung caáp - Tyû troïng nguoàn haøng cung caáp: + Haøng nhaäp khaåu + Haøng noäi ñòa - Nhaø cung caáp: + Coâng ty, Cô sôû saûn xuaát: + Ñaïi lyù, trung gian thöông maïi: + Töï saûn xuaát: - Thuaän lôïi: ..................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... - Khoù khaên: .................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Caâu 7: Söï caïnh tranh - Söï caïnh tranh vôùi caùc loïai hình baùn leû khaùc (chôï, cöûa haøng baùn leû, cöûa haøng baùch hoùa, ñaïi lyù baùn leû…): - Söï caïnh tranh trong noäi boä ngaønh (giöõa caùc loïai hình sieâu thò, sieâu thò chuyeân doanh, sieâu thò coù voán ñaàu tö nöôùc ngoøai…): - Thuaän lôïi: ..................................................................................................... ...................................................................................................................................... - Khoù khaên: .................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Caâu 8: Döï ñònh phaùt trieån môû roäng heä thoáng trong töông lai? Moâ hình hoïat ñoäng? Quy moâ? Vò trí maët baèng? Voán ñaàu tö? Xin chaân thaøh caùm ôn anh/chò! 163 PHUÏ LUÏC 3: KEÁT QUÛA KHAÛO SAÙT YÙ KIEÁN NGÖÔØI TIEÂU DUØNG VEÀ CAÙC SIEÂU THÒ ÔÛ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH Baûng 1: Ñoái töôïng phoûng vaán Ñoái töôïng Soá löôïng Tyû leä (%) - Nhaân vieân 200 33.3 - Noäi trôï – Buoân baùn 80 13.3 - Quaûn lyù 105 17.5 - Coâng nhaân 130 21.7 - Sinh vieân 55 9.2 - Giaùo vieân 30 5.0 Toång coäng 600 100.0 Baûng 2: Ngöôøi tieâu duøng thöôøng mua saém taïi Soá löôïng Tyû leä (%) - Cöûa haøng baùch hoùa toång hôïp 138 10.1 - Cöûa haøng baùn leû 168 12.3 - Sieâu thò 554 40.5 - Ñaïi lyù baùn leû 131 9.6 - Chôï truyeàn thoáng 324 23.7 - Khaùc 52 3.8 Toång coäng 1368 100.0 Baûng 3: Lyù do choïn sieâu thò laøm nôi mua saém Lyù do Soá löôïng Tyû leä (%) - Giaù caû hôïp lyù 270 16.0 - Saûn phaåm phong phuù, ña daïng ñaûm baûo chaát löôïng 400 23.7 - Dòch vuï, phuïc vuï toát 215 12.7 - Chöông trình khuyeán maõi haáp daãn 250 14.8 - An ninh toát 195 11.5 - Tieän nghi thoaûi maùi 315 18.6 - Khaùc: 45 2.7 Toång coäng 1690 100.0 164 Baûng 4: Thôøi gian thích hôïp ngöôøi tieâu duøng ñi sieâu thò Soá löôïng Tyû leä (%) - Ngaøy thöôøng 190 25.2 - Ngaøy nghæ, ngaøy Leã 325 43.0 - Kyø nhaän löông, lónh thöôûng 165 21.9 - Dòp khaùc 75 9.9 Toång coäng 755 100.0 Baûng 5: Möùc ñoä thöôøng xuyeân ñi mua saém taïi sieâu thò Soá löôïng Tyû leä (%) - Haøng ngaøy 20 3.4 - 2-3 laàn moät tuaàn 65 11.0 - 1 laàn moät tuaàn 90 15.3 - 2 tuaàn moät laàn 150 25.4 - 1 thaùng moät laàn 155 26.3 - Treân 1 thaùng moät laàn 110 18.6 Toång coäng 590 100.0 Baûng 6: Muïc ñích ñeán sieâu thò Soá löôïng Tyû leä (%) - Mua saém 535 65.6 - Tham quan giaûi trí 170 20.9 - Thaêm doø giaù caû 100 12.3 - Khaùc 10 1.2 Toång coäng 815 100.0 165 Baûng 7: Loaïi sieâu thò ngöôøi tieâu duøng thöôøng choïn ñeå ñi mua saém Soá löôïng Tyû leä (%) - Sieâu thò lôùn (ñaïi sieâu thò) 255 39.5 - Sieâu thò vöøa 330 51.2 - Sieâu thò mini - - - Sieâu thò chuyeân duïng (sieâu thò ñieän maùy, ñoà goã…) 60 9.3 Toång coäng 645 100.0 Baûng 8: Vò trí sieâu thò ngöôøi tieâu duøng thöôøng choïn ñeå ñi mua saém Soá löôïng Tyû leä (%) - Sieâu thò gaàn nhaø 400 56.7 - Sieâu thò gaàn nôi laøm vieäc 115 16.3 - Sieâu thò thuaän tieän veà giao thoâng 170 24.2 - Khaùc 20 2.8 Toång coäng 705 100.0 Baûng 9: Trò giaù trung bình moät laàn ñi mua saém taïi sieâu thò Soá löôïng Tyû leä (%) - Döôùi 50.000ñ 25 4.2 - Töø 50.000ñ ñeán döôùi 100.000ñ 205 34.5 - Töø 100.000ñ ñeán döôùi 500.000ñ 310 52.1 - Töø 500.000ñ ñeán döôùi 1.000.000ñ 50 8.4 - Treân 1.000.000ñ 5 0.8 Toång coäng 595 100.0 166 Baûng 10: Möùc ñoä thöôøng xuyeân mua saém töøng loaïi haøng hoùa Soá löôïng Tyû leä (%) Khoâng Thænh thoaûng Thöôøng xuyeân Khoâng Thænh thoaûng Thöôøng xuyeân - Hoùa myõ phaåm 130 270 175 22.6 47.0 30.4 - Ñoà duøng caù nhaân vaø gia ñình 35 150 390 6.1 26.1 67.8 - Saûn phaåm deät may 205 330 40 35.7 57.4 7.0 - Thöïc phaåm coâng ngheä 298 202 76 51.8 35.1 13.2 - Thöïc phaåm cheá bieán 80 310 185 13.9 53.9 32.2 - Thöïc phaåm töôi soáng 155 280 140 27.0 48.7 24.3 - Nöôùc uoáng giaûi khaùt 185 295 95 32.2 51.3 16.5 - Ñoà duøng, ñoà chôi treû em 335 210 30 58.3 36.5 5.2 - Kim khí ñieän maùy 380 180 15 66.1 31.3 2.6 - Ñoà trang trí noäi thaát 445 115 15 77.4 20.0 2.6 - Quaø löu nieäm 195 310 70 33.9 53.9 12.2 - Duïng cuï theå thao 390 165 20 67.8 28.7 3.5 - Saùch baùo 360 160 55 62.6 27.8 9.6 - Vaên phoøng phaåm 205 285 85 35.7 49.6 14.8 167 Baûng 11: Möùc ñoä quan troïng caùc nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng ñoái vôùi sieâu thò caàn phaûi ñaùp öùng trong töông lai Xeáp haïng 1 2 3 4 5 6 7 Ñieåm soá Möùc ñoä quan troïng - Chaát löôïng haøng hoùa 431 132 52 17 6 6 17 4,186 1 - Chöông trình khuyeán maõi 29 75 127 173 69 69 121 2,438 4 - Chuûng loïai haøng hoùa 40 98 173 121 98 92 40 2,731 3 - Giaù caû 127 242 92 104 40 35 23 3,421 2 - Moâi tröôøng, tieän nghi 17 23 58 75 161 178 150 1,834 7 - Söï an toøan khi mua saém 6 35 75 92 127 167 161 1,863 6 - Thaùi ñoä phuïc vuï 12 58 86 92 161 115 138 2,076 5 Ñieåm soá: - Haïng 1: 7 ñieåm - Haïng 2: 6 ñieåm - Haïng 3: 5 ñieåm - Haïng 4: 4 ñieåm - Haïng 5: 3 ñieåm - Haïng 6: 2 ñieåm - Haïng 7: 1 ñieåm ._.