Tài liệu Giải pháp phát triển kinh tế tư nhân trên địa bàn huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương: ... Ebook Giải pháp phát triển kinh tế tư nhân trên địa bàn huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương
162 trang |
Chia sẻ: huyen82 | Lượt xem: 1422 | Lượt tải: 1
Tóm tắt tài liệu Giải pháp phát triển kinh tế tư nhân trên địa bàn huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Trêng ®¹i häc N«ng nghiÖp hµ néi
---------------
lª anh dòng
Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh, tØnh H¶i D¬ng
luËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ
Chuyªn ngµnh: Kinh tÕ N«ng nghiÖp
M· sè: 60.31.10
Ngêi híng dÉn khoa häc: PGS.ts. ®ç v¨n viÖn
Hµ néi – 2008
Lêi cam ®oan
T«i xin cam ®oan r»ng, sè liÖu vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu trong luËn v¨n nµy lµ trung thùc vµ hoµn toµn cha hÒ ®îc sö dông ®Ó b¶o vÖ mét häc vÞ nµo.
T«i cam ®oan r»ng, mäi sù gióp ®ì ®Ó thùc hiÖn luËn v¨n nµy ®· ®îc c¶m ¬n vµ c¸c th«ng tin trÝch dÉn trong luËn v¨n ®Òu ®îc chØ râ nguån gèc.
T¸c gi¶ luËn v¨n
Lª Anh Dòng
Lêi c¶m ¬n
§Ó hoµn thµnh ®îc luËn v¨n nµy, tríc nhÊt, t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n PGS.TS §ç V¨n ViÖn- Trêng §¹i häc N«ng nghiÖp Hµ Néi. Ngêi ®· dµnh nhiÒu thêi gian tËn t×nh híng dÉn, chØ b¶o cho t«i trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi nµy.
T«i xin bµy tá lßng biÕt ¬n Ban gi¸m hiÖu Nhµ trêng, c¸c thÇy c« gi¸o, ®Æc biÖt lµ c¸c thÇy c« trong bé m«n Qu¶n trÞ kinh doanh, Khoa kinh tÕ vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, Khoa sau ®¹i häc, nh÷ng ngêi ®· truyÒn ®¹t cho t«i nh÷ng kiÕn thøc bæ Ých trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ rÌn luyÖn t¹i trêng.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n HuyÖn uû, UBND huyÖn Kim Thµnh, c¸c phßng Thèng kª, Phßng Tµi chÝnh-KÕ ho¹ch, Chi côc thuÕ, Phßng Lao ®éng th¬ng binh vµ x· héi huyÖn vµ nh÷ng nh÷ng c¬ së KTTN ®· cung cÊp nh÷ng sè liÖu cÇn thiÕt vµ gióp ®ì t«i trong qu¸ tr×nh t×m hiÓu nghiªn cøu t¹i ®Þa bµn.
Trong qu¸ tr×nh häc tËp vµ thùc hiÖn luËn v¨n t«i ®· ®îc rÊt nhiÒu sù gióp ®ì cña c¸c b¹n vµ gia ®×nh. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì vµ ghi nhËn nh÷ng t×nh c¶m quý b¸u ®ã.
Hµ néi, ngµy....th¸ng...n¨m 2008
T¸c gi¶ luËn v¨n
Lª Anh Dòng
môc lôc
Lêi cam ®oan i
Lêi c¶m ¬n ii
Môc lôc iii
Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t v
Danh môc c¸c b¶ng vi
Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t
Bq
B×nh qu©n
C.ty
C«ng ty
CN
C«ng nghiÖp
CP
Cæ phÇn
CSH
Chñ së h÷u
CSHT
C¬ së h¹ tÇng
DN
Doanh nghiÖp
DNTN
Doanh nghiÖp t nh©n
DT
Doanh thu
DtÝch
DiÖn tÝch
DV
DÞch vô
§VT
§¬n vÞ tÝnh
EU
Liªn minh Ch©u ©u
GDP
Tæng s¶n phÈm quèc néi
GO
Gi¸ trÞ s¶n xuÊt
KD
Kinh doanh
KTTN
Kinh tÕ t nh©n
LN
Lîi nhuËn
NN
N«ng nghiÖp
PT
Ph¸t triÓn
PTKT
Ph¸t triÓn kinh tÕ
PTKTTCR
Ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu réng
PTKTTCS
Ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u
SAIC
Ban qu¶n lý c«ng nghiÖp vµ th¬ng m¹i nhµ níc cña Trung Quèc
SX
S¶n xuÊt
TNHH
Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
UBND
Uû ban nh©n d©n
WTO
Tæ chøc th¬ng m¹i thÕ giíi
Danh môc b¶ng
STT
Tªn b¶ng
Trang
4.1 Sè lîng c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n ®¨ng ký kinh doanh. 54
4.2 Sè lîng hé c¸ thÓ trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh qua c¸c n¨m. 57
4.3 Sè lîng Doanh nghiÖp t nh©n trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh qua c¸c n¨m 58
4.4 Sè lîng c«ng ty TNHH trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh qua c¸c n¨m 59
4.5 Sè lîng c«ng ty cæ phÇn trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh qua c¸c n¨m 60
4.6 Sè lîng c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n thùc sù ho¹t ®éng tÝnh ®Õn 31/12/2007. 61
4.7 Sè lîng c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n ph©n theo c¸c ngµnh kinh tÕ 63
4.8 Tæng hîp t×nh h×nh vèn c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n ®¨ng ký kinh doanh. 66
4.9 Tµi s¶n cè ®Þnh cña c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n. 68
4.10 Sè lîng lao ®éng khu vùc kinh tÕ t nh©n qua c¸c n¨m 70
4.11 Sè lîng lao ®éng trong khu vùc kinh tÕ t nh©n ph©n theo c¸c ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh. 71
4.12 Lao ®éng trong Doanh nghiÖp t nh©n trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh 73
4.13 Lao ®éng trong c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh. 75
4.14 Lao ®éng trong c«ng ty cæ phÇn trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh 76
4.15 Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña khu vùc kinh tÕ t nh©n theo gi¸ cè ®Þnh 1994 trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh. 77
4.16 Tæng møc b¸n lÎ hµng hãa, dÞch vô cña c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n theo gi¸ cè ®Þnh n¨m 1994. 78
4.17 Nép ng©n s¸ch Nhµ níc cña c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n 79
4.18 DiÖn tÝch ®Êt ®ai vµ nhµ xëng cña c¸c c¬ së KTTN 82
4.19 Sè lîng lao ®éng trong c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n 85
4.20 Vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n 87
4.21 Doanh thu, lîi nhuËn cña c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n 89
4.22 ThÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm chÝnh cña c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n 92
4.23 Nh÷ng chÝnh s¸ch u ®·i ¸p dông cho kinh tÕ t nh©n trªn ®Þa bµn huyÖn 95
4.24 Nh÷ng khã kh¨n chÝnh cña kinh tÕ t nh©n trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh 97
4.25 §Ò xuÊt nh÷ng gi¶i ph¸p cña kinh tÕ t nh©n huyÖn Kim Thµnh 99
1. Më ®Çu
1.1 TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi
HiÖn nay níc ta ®ang trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Víi môc tiªu c¬ b¶n trë thµnh níc c«ng nghiÖp vµo n¨m 2020. Thùc hiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, kinh tÕ Nhµ níc lµm chñ ®¹o cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã c¬ héi ph¸t triÓn, ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt níc.
Qua mét thêi gian thùc hiÖn, víi chñ tr¬ng ®óng ®¾n cña §¶ng, Nhµ níc, nÒn kinh tÕ níc ta cã bíc ph¸t triÓn vît bËc. GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi ®¹t xÊp xØ 600 USD/n¨m. Thu hót rÊt nhiÒu nhµ ®Çu t níc ngoµi vµo lµm ¨n, më ra c¬ héi cho nhiÒu doanh nghiÖp trong níc
Víi chñ tr¬ng ph¸t triÓn ®a d¹ng ho¸ nÒn kinh tÕ vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, ®Êt níc thay da ®æi thÞt ®i lªn tõng ngµy. C¬ së h¹ tÇng liªn tôc ®îc ®æi míi lµm thay ®æi bé mÆt quèc gia. Tõ thµnh thÞ tíi n«ng th«n, c¸c nhµ m¸y, xÝ nghiÖp, c¸c khu c«ng nghiÖp liªn tiÕp mäc ra. C¸c khu ®« thÞ míi, c¸c c«ng tr×nh phóc lîi ®îc h×nh thµnh chiÕm lÜnh c¸c vÞ trÝ träng yÕu, lµm ®Çu tÇu cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c vïng, c¸c ®Þa ph¬ng.
Kinh tÕ ph¸t triÓn, c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp còng ph¸t triÓn theo. §Æc biÖt c¸c nhµ m¸y, doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n lµ n¬i thu hót mét lùc lîng lín lao ®éng cña ®Êt níc.
Víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c¸c ngµnh kinh tÕ, thµnh phÇn kinh tÕ. §¶ng vµ nhµ níc ®· kh«ng ngõng nghiªn cøu ®a ra c¸c chñ tr¬ng, hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch hç trî ph¸t triÓn. Trong ®ã cã chÝnh s¸ch ®èi víi sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t nh©n. §iÒu nµy më ra c¬ héi lín cho thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n kh«ng ngõng ph¸t triÓn ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc.
HuyÖn Kim Thµnh, tØnh H¶i D¬ng n»m trong vïng kinh tÕ träng ®iÓm cña vïng §ång B»ng s«ng Hång, lµ trung t©m, cÇu nèi cña tam gi¸c kinh tÕ Hµ Néi- H¶i Phßng- Qu¶ng Ninh. Sù ph¸t triÓn cña §ång B»ng s«ng Hång cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ c¶ níc, chÝnh v× vËy c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi víi §ång B»ng s«ng hång lu«n ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ®Æc biÖt quan t©m. Víi vÞ trÝ thuËn lîi vÒ giao th«ng, ®îc sù quan t©m cña Nhµ níc, cña TØnh trong 10 n¨m trë l¹i ®©y huyÖn Kim Thµnh ®· cã nh÷ng thay ®æi nhanh chãng.
C¬ cÊu kinh tÕ cã sù chuyÓn dÞch m¹nh mÏ, theo xu híng t¨ng dÇn tû träng c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, gi¶m tû träng ngµnh n«ng nghiÖp. C¸c côm c«ng nghiÖp liªn tiÕp ®îc h×nh thµnh, m«i trêng ®Çu t kh«ng ngõng ®îc quan t©m, ®Æc biÖt cïng víi chÝnh s¸ch chung cña c¶ níc, cña tØnh H¶i D¬ng. HuyÖn Kim Thµnh còng hÕt søc quan t©m tíi sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t nh©n vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc khu vùc nµy.
Tríc ®©y khi cha cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn ®èi víi kinh tÕ t nh©n vµ c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n, chØ cã lo¹i h×nh kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ nhµ níc tån t¹i. Mét lîng lín nguån lùc ®· bÞ l·ng phÝ, kh«ng ®îc huy ®éng vµo s¶n xuÊt kinh doanh.
Tõ nh÷ng n¨m 1990 trë l¹i ®©y, ®Æc biÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay khu vùc KTTN ®îc t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn song hµnh cïng víi nhiÒu khu vùc kinh tÕ kh¸c. Thùc tÕ ®· kh¼ng ®Þnh vai trß, còng nh nh÷ng ®ãng gãp to lín cña KTTN vµo sù ph¸t triÓn chung cña c¶ níc, cña huyÖn Kim Thµnh, tØnh H¶i D¬ng nãi riªng.
HiÖn nay, khi níc ta ®· ra nhËp WTO, héi nhËp s©u vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ®øng tríc nhiÒu c¬ héi vµ th¸ch thøc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc, trong ®ã cã sù t¸c ®éng tíi khu vùc kinh tÕ t nh©n.
ViÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu thùc tr¹ng ph¸t triÓn, còng nh t¸c ®éng cña KTTN tíi sù ph¸t triÓn kinh tÕ lµ rÊt cÇn thiÕt, tõ ®ã kÞp thêi cã c¸c gi¶i ph¸p ph¸t huy nh÷ng mÆt m¹nh, h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc, cã c¸c c¬ chÕ thóc ®Èy khu vùc KTTN tiÕp tôc ph¸t triÓn, ®ãng gãp nhiÒu h¬n n÷a cho kinh tÕ ®Þa ph¬ng vµ c¶ níc
XuÊt ph¸t tõ c¸c lý do trªn t«i chän ®Ò tµi: "Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh, tØnh H¶i D¬ng".
1.2 Môc tiªu nghiªn cøu
1.2.1 Môc tiªu chung
Nghiªn cøu ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n: hé c¸ thÓ, c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc KTTN trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh, tØnh H¶i D¬ng tõ n¨m 2000; 2005-2007, tõ ®ã ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lo¹i h×nh KTTN ë huyÖn Kim Thµnh.
1.2.2 Môc tiªu cô thÓ
- HÖ thèng hãa nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ ph¸t triÓn KTTN nãi chung, hé c¸ thÓ, doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn KTTN nãi riªng ë tØnh H¶i D¬ng.
- §¸nh gi¸ t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n, ®Æc biÖt lµ hé c¸ thÓ, doanh nghiÖp thuéc khu vùc KTTN ë huyÖn Kim Thµnh, nguyªn nh©n ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ nµy t¹i huyÖn Kim Thµnh trong thêi gian qua.
- §Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn KTTN trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh trong nh÷ng n¨m tíi.
1.3 §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu
1.3.1 §èi tîng nghiªn cøu
- C¸c lo¹i h×nh thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n: Hé c¸ thÓ, Doanh nghiÖp t nh©n, c«ng ty Tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn kh«ng cã vèn nhµ níc, kh«ng cã vèn ®Çu t níc ngoµi trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh.
1.3.2 Ph¹m vi nghiªn cøu
- Trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh, tØnh H¶i D¬ng, trong giai ®o¹n 2000; 2005-2007.
- Nghiªn cøu nh÷ng c¬ së ®îc c¬ quan Nhµ níc cÊp ®¨ng ký kinh doanh.
2. C¬ së Lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n
2.1 C¬ së lý luËn
2.1.1 C¸c kh¸i niÖm c¬ b¶n.
a) Kinh tÕ t nh©n:
* Kh¸i niÖm vÒ kinh tÕ t nh©n:
KTTN lµ mét lo¹i h×nh kinh tÕ ph¸t triÓn dùa trªn së h÷u t nh©n vÒ toµn bé c¸c yÕu tè s¶n xuÊt (c¶ h÷u h×nh vµ v« h×nh) ®îc ®a vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Nã hoµn toµn tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô, cô thÓ lµ: tù chñ vÒ vèn, tù chñ vÒ qu¶n lý, tù chñ vÒ ph©n phèi s¶n phÈm, tù chñ lùa chän h×nh thøc tæ chøc, quy m«, ph¬ng híng s¶n xuÊt kinh doanh, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tríc ph¸p luËt cña Nhµ níc.
Khu vùc kinh tÕ t nh©n: lµ khu vùc kinh tÕ bao gåm nh÷ng ®¬n vÞ ®îc tæ chøc dùa trªn së h÷u t nh©n.
HiÖn nay ë c¸c quèc gia cã rÊt nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ kinh tÕ t nh©n. ë c¸c quèc gia ph¸t triÓn th× mäi ho¹t ®éng kinh tÕ kh«ng thuéc khu vùc kinh tÕ nhµ níc th× ®Òu ®îc coi lµ khu vùc kinh tÕ t nh©n. C¸c c«ng ty t nh©n hay c¸c hîp t¸c x·, c¸c c«ng ty hîp danh cña mét nhãm ngêi hay c¸c c«ng ty CP xuyªn quèc gia còng ®Òu cã ®Æc ®iÓm chung lµ nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng ph¶i cña Nhµ níc, c¸c quyÕt ®Þnh cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lu«n do c¸ nh©n, hay ®¹i diÖn cña mét nhãm c¸ nh©n ®Ò ra. ViÖc nh×n nhËn nµy kh«ng chØ thÊy hÕt tiÒm lùc KTTN cña mét quèc gia, mµ cßn lµ c¬ së cho ph¬ng thøc qu¶n lý thèng nhÊt, b×nh ®¼ng ®èi víi c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong x· héi.
ë ViÖt Nam còng cã nh÷ng c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ ph¹m vi cña kinh tÕ t nh©n:
* C¸ch hiÓu thø nhÊt: Khu vùc KTTN gåm c¸c DNTN trong níc vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi díi d¹ng liªn doanh hay 100% vèn níc ngoµi. C¸c DNTN trong níc bao hµm c¶ c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp vµ c¸c doanh nghiÖp phi n«ng nghiÖp. ViÖc hiÓu khu vùc KTTN theo nghÜa réng nh vËy t¹o c¬ së ®¸nh gi¸ hÕt tiÒm n¨ng cña KTTN ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam, song l¹i gÆp khã kh¨n trong thèng kª, khi muèn t¸ch b¹ch phÇn gãp vèn cña Nhµ níc trong c¸c c«ng ty cæ phÇn, còng nh trong c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi. H¬n n÷a, theo c¸ch ph©n biÖt nµy, viÖc ph©n tÝch ®«i khi sÏ gÆp khã kh¨n, bëi kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c bé phËn trong khu vùc KTTN ®Òu ®îc Nhµ níc ®èi xö nh nhau. C¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi nh×n chung lu«n nhËn ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n c¸c DNTN trong níc, còng nh c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, hé kinh doanh c¸ thÓ.
* C¸ch hiÓu thø hai: Khu vùc KTTN còng cã thÓ ®îc hiÓu lµ khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh. C¸c nh×n nµy dùa trªn viÖc chia nÒn kinh tÕ thµnh ba khu vùc kinh tÕ: Khu vùc kinh tÕ quèc doanh, khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh vµ khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi. Mét sè chuyªn gia cho r»ng viÖc ®a khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi ra khái khu vùc KTTN trong níc sÏ kh«ng ®¸nh gi¸ ®óng tiÒm n¨ng, còng nh vai trß cña khu vùc nµy cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ më, tõng bíc héi nhËp s©u vµo nÒn kinh tÕ hiÖn nay.
* C¸ch hiÓu thø ba: Khu vùc KTTN bao gåm c¸c lo¹i h×nh DNTN trong níc, nhng kh«ng bao hµm hé kinh doanh c¸ thÓ. C¸ch hiÓu nµy béc lé nhiÒu h¹n chÕ. Tuy nhiªn, c¸c sè liÖu thèng kª cña ViÖt Nam thêng theo c¸ch ph©n lo¹i nµy.
* Theo quan ®iÓm cña §¶ng ta thÓ hiÖn trong §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX: ViÖc hiÓu KTTN g¾n liÒn víi kh¸i niÖm thµnh phÇn kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ cña níc ta theo quan niÖm lóc ®ã cã 6 thµnh phÇn kinh tÕ: kinh tÕ Nhµ níc; kinh tÕ tËp thÓ; kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ; kinh tÕ t b¶n t nh©n; kinh tÕ t b¶n nhµ níc vµ kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi. Trong NghÞ QuyÕt Héi nghÞ lÇn thø n¨m cña Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng khãa IX ®· chØ râ: “…KTTN gåm kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ vµ kinh tÕ t b¶n t nh©n ho¹t ®éng díi h×nh thøc hé kinh doanh c¸ thÓ vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp t nh©n…”.
Hé kinh doanh c¸ thÓ lµ h×nh thøc tån t¹i cña thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ, dùa trªn së h÷u t nh©n nhá vÒ t liÖu s¶n xuÊt. H×nh thøc nµy chñ yÕu sö dông lao ®éng trong gia ®×nh, viÖc sö dông lao ®éng lµm thuª kh«ng thêng xuyªn. Hé kinh doanh c¸ thÓ lµ ®¬n vÞ kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh, lµ chñ thÓ trong mäi quan hÖ s¶n xuÊt vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ tµi chÝnh cña m×nh.
C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc khu vùc KTTN lµ doanh nghiÖp t nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty hîp danh. C¸c lo¹i doanh nghiÖp nµy lµ h×nh thøc tån t¹i cña thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n t nh©n, dùa trªn së h÷u t nh©n lín vÒ t liÖu s¶n xuÊt.
* Theo quan ®iÓm cña §¶ng t¹i §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø X: viÖc hiÓu KTTN tiÕp tôc g¾n liÒn víi kh¸i niÖm thµnh phÇn kinh tÕ.
§¶ng ta x¸c ®Þnh cã 5 thµnh phÇn kinh tÕ: Kinh tÕ nhµ níc, kinh tÕ tËp thÓ, KTTN (c¸ thÓ, tiÓu chñ, t b¶n t nh©n), kinh tÕ t b¶n nhµ níc, kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi.
KTTN gåm kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ, t b¶n t nh©n, ®îc x¸c ®Þnh cã vai trß quan träng, lµ ®éng lùc cña nÒn kinh tÕ.
* Theo nhµ kinh tÕ Hunggary J. Kornai, khu vùc KTTN gåm c¸c ®¬n vÞ sau:
Hé gia ®×nh nh mét ®¬n vÞ kinh tÕ. S¶n xuÊt vµ dÞch vô trong néi bé gia ®×nh nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña b¶n th©n hä.
XÝ nghiÖp t nh©n chÝnh thøc, ho¹t ®éng theo c¸c quy ®Þnh cña luËt ph¸p, bÊt kÓ ë møc ®é nµo, tõ viÖc kinh doanh cña mét c¸ nh©n ®Õn xÝ nghiÖp lín.
XÝ nghiÖp t nh©n phi chÝnh thøc, tøc lµ mét ®¬n vÞ cña “kinh tÕ Èn”. Lo¹i nµy bao gåm mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ dÞch vô do c¸c c¸ nh©n thùc hiÖn, kh«ng cã giÊy phÐp riªng cña chÝnh quyÒn, phôc vô cho nhau, hay cho xÝ nghiÖp t nh©n chÝnh thøc.
BÊt kÓ viÖc sö dông h÷u Ých nµo cña tµi s¶n t nh©n hay tiÕt kiÖm t nh©n, kÓ tõ viÖc cho thuª së h÷u t nh©n ®Õn viÖc vay mîn gi÷a c¸c t nh©n víi nhau.
Tõ nh÷ng ý kiÕn trªn cã thÓ thÊy r»ng, quan niÖm vÒ KTTN ë níc ta cha thèng nhÊt vµ ®îc hiÓu theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. Tiªu thøc ph©n lo¹i cha râ rµng vµ thiÕu nhÊt qu¸n: NÕu lÊy tiªu thøc së h÷u lµm c¬ së ®Ó ph©n lo¹i th× t¹i sao l¹i cã sù kh¸c biÖt gi÷a t nh©n víi c¸ thÓ. NÕu tÝnh ®Õn tiªu thøc cã bãc lét ngêi lao ®éng ®Ó ph©n biÖt gi÷a t nh©n vµ c¸ thÓ th× kh«ng ai d¸m ch¾c c¸c c¬ së c¸ thÓ cã hµng chôc lao ®éng lµ kh«ng cã bãc lét. H¬n n÷a trªn thùc tÕ, khã cã thÓ x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c khu vùc KTTN do hiÖn tîng t nh©n nóp bãng quèc doanh, mîn tªn quèc doanh x©y dùng c¸c s©n sau bªn c¹nh c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc, trèn tr¸nh ®¨ng ký kinh doanh, t nh©n ®éi lèt tËp thÓ díi d¹ng c¸c tæ hîp vµ ®éi lèt hé kinh doanh gia ®×nh…Trong tÊt c¶ c¸c c«ng ty liªn doanh víi níc ngoµi ë ViÖt Nam, sè vèn céng gép cña Nhµ níc ta chØ chiÕm 14% tæng sè vèn thùc hiÖn, phÝa t nh©n níc ngoµi së h÷u 44%, cßn l¹i vèn vay lµ 42% [12].
Trªn thÕ giíi, tríc khi h×nh thµnh khu vùc kinh tÕ Nhµ níc, KTTN gi÷ vÞ trÝ ®éc t«n trªn thÞ trêng vµ thêng ®ång nhÊt víi kinh tÕ thÞ trêng. ChÝnh v× vËy, nãi ®Õn kinh tÕ thÞ trêng bao giê còng nãi ®Õn KTTN vµ trong c¸c tµi liÖu, s¸ch b¸o thêng chØ ®Ò cËp tíi b¶n chÊt cña KTTN ®ã lµ së h÷u t nh©n. Khu vùc kinh tÕ nhµ níc do nhµ níc së h÷u (hoÆc cã CP khèng chÕ) nªn nhµ níc cã thÓ chi phèi vµ kiÓm so¸t trùc tiÕp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Khu vùc KTTN lµ phÇn cßn l¹i, ngoµi khu vùc Nhµ níc. Sù ph©n chia nh vËy chñ yÕu dùa trªn tiªu chÝ së h÷u t liÖu s¶n xuÊt hoÆc vèn. Trong nÒn kinh tÕ hçn hîp hiÖn nay, sù ®an xen së h÷u gi÷a khu vùc kinh tÕ nhµ níc vµ khu vùc KTTN hiÖn nay lµm cho sù ph©n lo¹i thªm phøc t¹p. Trong c¸c c«ng ty së h÷u hçn hîp, khu vùc KTTN ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo tû lÖ vèn khèng chÕ thuéc vÒ t nh©n. Tû lÖ vèn khèng chÕ nµy tïy vµo ®iÒu kiÖn mçi níc vµ cã thÓ dao ®éng tõ 18-40%, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i trªn 50%. VÝ dô, ë Trung Quèc, trong qu¸ tr×nh CP hãa doanh nghiÖp Nhµ níc vµ theo luËt c«ng ty cña níc nµy, Nhµ níc chØ n¾m 35% cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty lµ cã thÓ khèng chÕ ®îc ho¹t ®éng cña c«ng ty [12].
* Theo chóng t«i ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng tiÒm n¨ng cña khu vùc KTTN ViÖt Nam, th× khu vùc KTTN bao gåm c¸c hé kinh doanh c¸ thÓ vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp t nh©n. T¸ch riªng khu vùc KTTN ViÖt Nam ra khái khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi sÏ gióp chóng ta ®¸nh gi¸ ®îc ®óng h¬n vai trß cña tõng lo¹i h×nh víi sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ.
Trong ph¹m vi ®Ò tµi nghiªn cøu cña m×nh chóng t«i tËp trung vµo nghiªn cøu vÒ hé c¸ thÓ vµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ t nh©n.
b) §Æc ®iÓm cña kinh tÕ t nh©n:
* §Æc ®iÓm cña KTTN trong c¸c nÒn kinh tÕ kh¸c nhau:
- Sù gièng nhau: §ã lµ chóng ®Òu tån t¹i vµ ph¸t triÓn dùa trªn “quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt”. §Æc ®iÓm nµy chØ ra r»ng c¸c h×nh thøc së h÷u, nãi réng ra lµ quan hÖ s¶n xuÊt ®Òu ra ®êi, ph¸t triÓn vµ tiªu vong cã tÝnh kh¸ch quan. MÆt kh¸c c¸c h×nh thøc së h÷u hay c¸c quan hÖ s¶n xuÊt mang tÝnh chÊt lÞch sö, chóng tån t¹i trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh cña lùc lîng s¶n xuÊt.
- Sù kh¸c nhau: KTTN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng kh¸c víi KTTN trong nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp:
+ KTTN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng dùa trªn lùc lîng s¶n xuÊt x· héi hãa, do ®ã nã tån t¹i vµ ph¸t triÓn kh«ng thÓ t¸ch rêi c¸c h×nh thøc së h÷u vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. §Æc ®iÓm nµy ®a ®Õn m©u thuÉn néi t¹i trong KTTN cña kinh tÕ thÞ trêng, ®ã lµ m©u thuÉn gi÷a tÝnh chÊt x· héi hãa ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh víi tÝnh chÊt t nh©n hãa vÒ chiÕm h÷u, m©u thuÉn nµy kh«ng cã trong nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp.
+ KTTN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng sÏ vËn ®éng, ph¸t triÓn theo híng x· héi hãa ngµy cµng cao díi c¸c h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty hîp danh..
+ KTTN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ra ®êi lµ kÕt qu¶ xãa bá së h÷u t nh©n, KTTN trong nÒn kinh tÕ tù cung, tù cÊp.
+ ChØ cã KTTN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng míi cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn dÉn ®Õn së h÷u x· héi th«ng qua sù biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt.
- KTTN trong c¸c chÕ ®é chÝnh trÞ kh¸c nhau th× b¶n chÊt cã kh¸c nhau.
+ Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng t b¶n chñ nghÜa KTTN gi÷ vai trß thèng trÞ, nã phï hîp víi tr×nh ®é x· héi hãa cña lùc lîng s¶n xuÊt.
+ Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa do §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o th× KTTN lµ mét bé phËn trong c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. Nã chÞu t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c thµnh phÇn kh¸c vµ sù ®Þnh híng cña Nhµ níc do §¶ng céng s¶n l·nh ®¹o. ë ®©y KTTN vÉn cßn bãc lét, nhng møc ®é bãc lét ®· ®îc ®iÒu chØnh phï hîp víi lîi Ých cña x· héi, v× môc tiªu “d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh”.
* §Æc ®iÓm KTTN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta.
+ KTTN trong nÒn kinh tÕ níc ta ph¸t triÓn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Lµ mét bé phËn trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, nã chÞu sù t¸c ®éng; ph¸t triÓn trong khu«n khæ chiÕn lîc níc vµ theo ®Þnh híng c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc.
+ KTTN cña níc ta ®¹i bé phËn míi ®îc t¸i lËp vµ x©y dùng tõ khi cã ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng, chñ yÕu tõ 1990 trë l¹i ®©y. PhÇn lín quy m« cña c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ níc ta cã quy m« võa vµ nhá, tr×nh ®é c«ng nghÖ cßn l¹c hËu, kh¶ n¨ng ®Çu t më réng vµ ®Çu t chiÒu s©u cßn h¹n chÕ.
+ Xu híng ®Çu t cña c¸c DNTN lµ ®Çu t vµo nh÷ng lÜnh vùc cã hiÖu qu¶ ngay, cã thÓ “®¸nh nhanh rót gän khi cã bÊt tr¾c x¶y ra”. Tuy sè lîng c¸c lo¹i h×nh DNTN ë níc ta rÊt ®«ng tuy nhiªn cha cã doanh nghiÖp nµo tÇm cì, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®îc víi níc ngoµi.
+ Mét bé phËn lín chñ DNTN lµ c¸n bé nhµ níc ®· nghØ hu, con em c¸c gia ®×nh c¸n bé…nªn mang ®Õn nguy c¬ lµm tha hãa bé m¸y Nhµ níc.
+ KTTN cña níc ta Ýt cã quan hÖ réng r·i vµ thiÕu kinh nghiÖm th¬ng trêng còng lµ mét ®Æc ®iÓm vµ còng lµ nhîc ®iÓm cÇn kh¾c phôc.
+ KTTN ph©n bè kh«ng ®Òu, chñ yÕu tËp trung vµo nh÷ng vïng mµ c¬ së h¹ tÇng thuËn lîi, d©n c ®«ng ®óc, trong mét sè ngµnh cã suÊt sinh lêi cao. Tr×nh ®é ph¸t triÓn KTTN gi÷a c¸c vïng cßn chªnh lÖch: gi÷a miÒn nói vµ miÒn xu«i, gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ, gi÷a miÒn Nam vµ miÒn B¾c.
+ Tr×nh ®é v¨n minh trong kinh doanh cña khu vùc KTTN cßn nhiÒu h¹n chÕ: lµm ¨n chôp giËt, gian lËn th¬ng m¹i, trèn thuÕ vÉn thêng xuyªn x¶y ra…
Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn ®©y KTTN cña níc ta kh«ng cßn thuÇn tóy lµ t nh©n nh ë c¸c níc t b¶n mµ ®· cã nh÷ng thay ®æi trong b¶n chÊt cña nã. Tuy nhiªn ®ã kh«ng ph¶i lµ thay ®æi c¨n b¶n. §ång thêi nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn còng cho thÊy KTTN níc ta míi ®îc t¸i lËp trë l¹i cha l©u nªn thêi gian qua míi lµ thêi kú tÝch lòy nguyªn thñy, nªn cÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nã cã thÓ ®¹t tíi ®Ønh cao trong ph¸t triÓn, ph¸t huy tèi ®a vai trß víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc, b¾t kÞp víi tr×nh ®é c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
c) C¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt, kinh doanh trong khu vùc kinh tÕ t nh©n:
+ Hé c¸ thÓ: Lo¹i h×nh hé c¸ thÓ thùc chÊt lµ KTTN cã quy m« nhá, lµ ®¬n vÞ trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh, cã thuª mín lao ®éng nhng cha thµnh lËp doanh nghiÖp theo LuËt Doanh nghiÖp. Hé c¸ thÓ tån t¹i nh mét tÊt yÕu vµ mang tÝnh ®Æc thï cña nÒn kinh tÕ nhá lÎ, ®ang ph¸t triÓn ë tr×nh ®é thÊp b¾t nguån tõ n«ng nghiÖp nh níc ta. Lo¹i h×nh hé c¸ thÓ ®ang tån t¹i phæ biÕn ë níc ta hiÖn nay nh c¸c trang tr¹i, chñ thÇu x©y dùng nhá, chñ cöa hµng, xëng s¶n xuÊt...
+ Doanh nghiÖp t nh©n: mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp do mét c¸ nh©n lµm chñ vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµn bé tµi s¶n cña m×nh vÒ mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Theo LuËt doanh nghiÖp, chñ DNTN lµ ngêi ®¹i diÖn cña doanh nghiÖp cã toµn quyÒn quyÕt ®Þnh ®èi víi tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp, sö dông lîi nhuËn sau khi nép thuÕ vµ thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tµi chÝnh kh¸c theo ph¸p luËt quy ®Þnh; cã thÓ trùc tiÕp hoÆc giao cho ngêi kh¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh. NÕu giao cho ngêi kh¸c qu¶n lý ph¶i khai b¸o víi c¬ quan ®¨ng kÝ kinh doanh vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
DNTN cã t c¸ch ph¸p nh©n kÓ tõ ngµy ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh.
+ C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n: Lµ doanh nghiÖp trong ®ã thµnh viªn chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kho¶n nî vµ c¸c nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña doanh nghiÖp trong ph¹m vi sè vèn ®· cam kÕt gãp vµo doanh nghiÖp. Thµnh viªn cña c«ng ty cã thÓ lµ tæ chøc, c¸ nh©n; tèi ®a kh«ng vît qu¸ n¨m m¬i ngêi. C«ng ty TNHH cã t c¸ch ph¸p nh©n kÓ tõ ngµy ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. Tuy nhiªn, c«ng ty TNHH kh«ng ®îc ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó huy ®éng vèn.
C«ng ty TNHH cã tõ hai thµnh viªn trë lªn ph¶i cã Héi ®ång thµnh viªn, Chñ tÞch Héi ®ång thµnh viªn, Gi¸m ®èc. C«ng ty TNHH cã trªn mêi mét thµnh viªn ph¶i cã ban kiÓm so¸t.
C«ng ty TNHH lµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp phæ biÕn nhÊt ë ViÖt Nam hiÖn nay. Ho¹t ®éng kinh doanh díi h×nh thøc c«ng ty TNHH ®em l¹i cho nhµ ®Çu t nhiÒu lîi thÕ.
+ C«ng ty cæ phÇn: nh÷ng c«ng ty ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së liªn hîp nhiÒu t b¶n c¸ nh©n b»ng c¸ch ph¸t hµnh vµ b¸n cæ phiÕu, lîi nhuËn cña c«ng ty ®îc ph©n phèi gi÷a c¸c cæ ®«ng theo sè lîng cæ phÇn. Tuú theo luËt ph¸p cña tõng níc mµ c«ng ty CP ®îc tæ chøc díi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau. ë Anh, cã hai lo¹i c«ng ty CP: c«ng ty c«ng céng vµ c«ng ty riªng. C«ng ty c«ng céng lµ c«ng ty CP mµ cæ phiÕu ®îc ph¸t hµnh réng r·i trong c«ng chóng; c¸c cæ phiÕu cã thÓ ®îc tù do chuyÓn nhîng hay ®îc mua b¸n trªn thÞ trêng chøng kho¸n; sè cæ ®«ng s¸ng lËp Ýt nhÊt lµ b¶y ngêi. C«ng ty riªng lµ c«ng ty mµ sè cæ ®«ng bÞ h¹n chÕ (kh«ng qu¸ 50 ngêi vµ cæ ®«ng s¸ng lËp kh«ng díi hai ngêi), sè cæ phiÕu kh«ng ®îc b¸n cho c«ng chóng vµ kh«ng ®îc chuyÓn nhîng. ë Ph¸p, t¬ng ®¬ng víi c«ng ty c«ng céng lµ c«ng ty v« danh, trong ®ã ban qu¶n trÞ cã quyÒn h¹n rÊt lín; t¬ng ®¬ng víi c«ng ty riªng lµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n.
Theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam:
C«ng ty CP lµ doanh nghiÖp cã Vèn ®iÒu lÖ ®îc chia thµnh nhiÒu phÇn b»ng nhau gäi lµ cæ phÇn; Cæ ®«ng chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nî vµ c¸c kho¶n nghÜa vô tµi s¶n kh¸c cña doanh nghiÖp trong ph¹m vi sè vèn ®· gãp vµo doanh nghiÖp; Cæ ®«ng cã quyÒn tù do chuyÓn nhîng cæ phÇn cña m×nh cho ngêi kh¸c, trõ trêng hîp cæ ®«ng së h÷u cæ phÇn u ®·i biÓu quyÕt; Cæ ®«ng cã thÓ lµ tæ chøc, c¸ nh©n; sè lîng cæ ®«ng tèi thiÓu lµ ba vµ kh«ng h¹n chÕ tèi ®a.
C«ng ty CP cã t c¸ch ph¸p nh©n kÓ tõ ngµy ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. §îc ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó huy ®éng vèn.
2.1.2 Lý luËn vÒ ph¸t triÓn vµ ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n.
a) Ph¸t triÓn:
Ph¹m trï triÕt häc chØ ra tÝnh chÊt cña nh÷ng biÕn ®æi ®ang diÔn ra trong thÕ giíi. Ph¸t triÓn lµ mét thuéc tÝnh phæ biÕn cña vËt chÊt. Mäi sù vËt vµ hiÖn tîng cña hiÖn thùc kh«ng tån t¹i trong tr¹ng th¸i bÊt biÕn, mµ tr¶i qua mét lo¹t c¸c tr¹ng th¸i tõ khi xuÊt hiÖn ®Õn lóc tiªu vong. Ph¹m trï ph¸t triÓn thÓ hiÖn mét tÝnh chÊt chung cña tÊt c¶ nh÷ng biÕn ®æi Êy. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ bÊt k× mét sù vËt, mét hiÖn tîng, mét hÖ thèng nµo, còng nh c¶ thÕ giíi nãi chung kh«ng ®¬n gi¶n chØ cã biÕn ®æi, mµ lu«n lu«n chuyÓn sang nh÷ng tr¹ng th¸i míi, tøc lµ nh÷ng tr¹ng th¸i tríc ®©y cha tõng cã vµ kh«ng bao giê lÆp l¹i hoµn toµn chÝnh x¸c nh÷ng tr¹ng th¸i ®· cã, bëi v× tr¹ng th¸i cña bÊt k× sù vËt hay hÖ thèng nµo còng ®Òu ®îc quyÕt ®Þnh kh«ng chØ bëi c¸c mèi liªn hÖ bªn trong, mµ cßn bëi c¸c mèi liªn hÖ bªn ngoµi. Nguån gèc cña ph¸t triÓn lµ sù thèng nhÊt vµ ®Êu tranh cña c¸c mÆt ®èi lËp. Ph¬ng thøc ph¸t triÓn lµ chuyÓn ho¸ nh÷ng thay ®æi vÒ lîng thµnh nh÷ng thay ®æi vÒ chÊt, vµ ngîc l¹i theo kiÓu nh¶y vät. ChiÒu híng ph¸t triÓn lµ sù vËn ®éng xo¸y tr«n èc.
b) Ph¸t triÓn kinh tÕ:
Qu¸ tr×nh biÕn ®æi nÒn kinh tÕ quèc d©n b»ng mét sù gia t¨ng s¶n xuÊt vµ n©ng cao møc sèng cña d©n c. §èi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn PTKT lµ qu¸ tr×nh nÒn kinh tÕ chËm ph¸t triÓn tho¸t khái l¹c hËu, ®ãi nghÌo, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸; lµ sù t¨ng trëng kinh tÕ g¾n liÒn víi sù thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, thÓ chÕ kinh tÕ, v¨n ho¸, ph¸p luËt, thËm chÝ vÒ kÜ n¨ng qu¶n lý, phong c¸ch vµ tËp tôc. T¨ng trëng kinh tÕ lµ tiÒn ®Ò vµ ®iÒu kiÖn tÊt yÕu cña PTKT, nhng kh«ng ®ång nghÜa víi PTKT. T¨ng trëng kinh tÕ lµ t¨ng thu nhËp vµ s¶n phÈm b×nh qu©n ®Çu ngêi. PTKT bao hµm ý nghÜa réng h¬n t¨ng trëng kinh tÕ, v× trong t¨ng trëng kinh tÕ, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi chØ lµ thíc ®o vÒ sè lîng, cha biÓu thÞ ®îc chÊt lîng. VÒ khÝa c¹nh chÊt lîng, PTKT cã ý nghÜa réng lín h¬n tæng s¶n phÈm thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ, nã bao gåm hÇu nh tÊt c¶ c¸c khÝa c¹nh v¨n ho¸, x· héi, chÝnh trÞ. Cho nªn, PTKT kh«ng ph¶i chØ lµ sù t¨ng trëng, v× nã cã nh÷ng môc tiªu kh¸c víi sù t¨ng trëng ®¬n gi¶n cña tæng s¶n phÈm quèc d©n. Sù ph¸t triÓn lµ qu¸ tr×nh mét x· héi ®¹t ®Õn tr×nh ®é tho¶ m·n c¸c nhu cÇu mµ x· héi Êy coi lµ c¬ b¶n. PTKT ®îc xem xÐt tríc hÕt vµ c¬ b¶n ë ba khÝa c¹nh chÝnh: 1) Tæng s¶n phÈm trong níc (GDP) hay tæng s¶n phÈm quèc d©n (GNP) tÝnh theo ®Çu ngêi. §©y lµ chØ tiªu tæng hîp, thÓ hiÖn ®¹i thÓ vµ c¨n b¶n vÒ tr¹ng th¸i kinh tÕ, sù t¨ng trëng vµ sù ph¸t triÓn cña mét níc. Nhng xÐt vÒ mÆt chÊt lîng, cßn ph¶i xem xÐt n¨ng suÊt lao ®éng chung vµ n¨ng suÊt cña c¸c ngµnh, c¸c vïng kh¸c nhau, thu nhËp cña c¸c tÇng líp d©n c vµ cña c¸c vïng kh¸c nhau. 2) Møc ®é tho¶ m·n c¸c nhu cÇu x· héi ®îc coi lµ c¬ b¶n, tøc lµ c¸c chØ tiªu x· héi vÒ ph¸t triÓn; chóng ph¶n ¸nh chÊt lîng cña sù ph¸t triÓn xÐt vÒ néi dung ph¬ng thøc sinh ho¹t kinh tÕ nh tuæi thä b×nh qu©n, sè calo theo ®Çu ngêi, tØ lÖ ngêi biÕt ch÷, vv. 3) C¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ, tÝnh chÊt vµ sù thay ®æi cña nã.
+ Ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu réng (PTKTTCR):
Ph¸t triÓn kinh tÕ b»ng c¸ch t¨ng sè lîng lao ®éng, khai th¸c thªm c¸c nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, t¨ng thªm tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n lu ®éng trªn c¬ së kÜ thuËt nh tríc. Trong ®iÒu kiÖn mét níc kinh tÕ chËm ph¸t triÓn, nh÷ng tiÒm n¨ng kinh tÕ cha ®îc khai th¸c vµ sö dông hÕt, nhÊt lµ nhiÒu ngêi lao ®éng cha cã viÖc lµm th× PTKTTCR lµ cÇn thiÕt vµ cã ý nghÜa quan träng, nhng ®ång thêi ph¶i coi träng ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u. Nã thÓ hiÖn ë chç møc t¨ng s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n võa dùa vµo lùc lîng lao ®éng vµ tµi s¶n cè ®Þnh, võa dùa vµo c¶i tiÕn thiÕt bÞ, kÜ thuËt, c«ng nghÖ vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. Tuy nhiªn, PTKTTCR cã nh÷ng giíi h¹n, mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi thÊp. V× vËy, ph¬ng híng c¬ b¶n vµ l©u dµi lµ ph¶i chuyÓn sang ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u
+ Ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu s©u (PTKTTCS):
Ph¸t triÓn kinh tÕ chñ yÕu nhê ®æi míi thiÕt bÞ, ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, n©ng cao tr×nh ®é kÜ thuËt, c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt vµ ph©n c«ng l¹i lao ®éng, sö dông hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ c¸c nguån nh©n tµi, vËt lùc hiÖn cã. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, nh÷ng nh©n tè ph¸t triÓn theo chiÒu réng ®ang c¹n dÇn, cuéc c¸ch m¹ng khoa häc - kÜ thuËt trªn thÕ giíi ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh víi nh÷ng tiÕn bé míi vÒ ®iÖn tö vµ tin häc, c«ng nghÖ míi, vËt liÖu míi, c«ng nghÖ sinh häc ®· thóc ®Èy c¸c níc coi träng chuyÓn sang PTKTTCS. KÕt qu¶ PTKTTCS ®îc biÓu hiÖn ë c¸c chØ tiªu: t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng,._. gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, gi¶m hµm lîng vËt t vµ t¨ng hµm lîng chÊt x¸m, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¨ng hiÖu suÊt cña ®ång vèn, t¨ng tæng s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n theo ®Çu ngêi. ë ViÖt Nam vµ mét sè níc chËm ph¸t triÓn, do ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cã tÝnh chÊt ®Æc thï, kinh tÕ chËm ph¸t triÓn, nªn ph¸t triÓn kinh tÕ theo chiÒu réng vÉn cßn cã vai trß quan träng. Nhng ®Ó mau chãng kh¾c phôc sù l¹c hËu, ®uæi kÞp tr×nh ®é ph¸t triÓn chung cña c¸c níc trªn thÕ giíi, tríc hÕt lµ c¸c níc trong khu vùc, PTKTTCS ph¶i ®îc coi träng vµ kÕt hîp chÆt chÏ víi ph¸t triÓn theo chiÒu réng trong ph¹m vi cÇn thiÕt vµ ®iÒu kiÖn cã cho phÐp.
c) Ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n: Lµ qu¸ tr×nh t¨ng lªn vÒ quy m« vµ cã sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu dÉn tíi t¨ng lªn c¶ vÒ chÊt vµ lîng cña khu vùc kinh tÕ t nh©n. T¨ng lªn vÒ sè lîng nghÜa lµ ë ®ã cã sù t¨ng trëng vÒ sè lîng c¸c doanh nghiªp, quy m« doanh nghiÖp ®îc më réng, lao ®éng t¨ng lªn, mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc më réng, m¸y mãc thiÕt bÞ ®îc ®Çu t. T¨ng lªn vÒ chÊt lµ t¨ng vÒ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp, tr×nh ®é qu¶n lý ®îc n©ng lªn, tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn lªn mét bíc míi, thÞ trêng kh«ng ngõng ®îc më réng, gi¸ trÞ ®ãng gãp cho nÒn kinh tÕ cña khu vùc KTTN ngµy cµng t¨ng lªn. Thay ®æi vÒ c¬ cÊu trong lao ®éng, c¬ cÊu ngµnh nghÒ kinh doanh, c¬ cÊu vèn...
2.2 Néi dung c¬ b¶n cña ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n.
2.2.1 Sù ph¸t triÓn sè lîng, quy m«
Hé c¸ thÓ, Doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña kinh tÕ t nh©n, do vËy sè lîng hé c¸ thÓ vµ c¸c doanh nghiÖp ngµy cµng nhiÒu chøng tá KTTN ngµy cµng ph¸t triÓn. Ph¸t triÓn KTTN lµ ph¶i cã sù t¨ng trëng nghÜa lµ sù gia t¨ng vÒ sè lîng, quy m« hé c¸ thÓ vµ c¸c doanh nghiÖp trong khu vùc kinh tÕ t nh©n. Sù ph¸t triÓn vÒ quy m«, sè lîng hé c¸ thÓ, c¸c doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng tiªu chÝ quan träng ®Ó nghiªn cøu ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n.
Quy m« cña hé c¸ thÓ, doanh nghiÖp cã thÓ hiÓu lµ ®é lín cña tõng c¬ së vÒ vèn, lao ®éng, mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh…Ph¸t triÓn quy m« chÝnh lµ lµm cho c¸c yÕu tè nµy cña tõng hé, doanh nghiÖp lín lªn, phï hîp h¬n. Quy m« hé, doanh nghiÖp hîp lý lµ sù ®Çu t hîp lý vÒ vèn, lao ®éng, mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh…nh»m t¹o ra s¶n phÈm hµng hãa, dÞch vô phï hîp yªu cÇu, môc tiªu kinh tÕ x· héi, víi nhu cÇu thÞ trêng, ®em l¹i lîi nhuËn cho hé, doanh nghiÖp.
Ph¸t triÓn vÒ sè lîng hé c¸ thÓ, doanh nghiÖp kh«ng chØ lµ sù t¨ng lªn vÒ sè lîng ®¨ng ký kinh doanh, mµ lµ sù t¨ng lªn vÒ sè lîng hé c¸ thÓ, doanh nghiÖp ho¹t ®éng thùc chÊt vµ æn ®Þnh; mÆt kh¸c sù t¨ng lªn vÒ sè lîng ®ã ph¶i phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi.
Ph¸t triÓn vÕ sè lîng, quy m« hé c¸ thÓ, doanh nghiÖp cÇn ®îc xem xÐt ®¸nh gi¸ c¬ cÊu ngµnh nghÒ, khu vùc hîp lý ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng trong níc vµ xuÊt khÈu còng nh c¬ cÊu vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ phï hîp víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc- c«ng nghÖ trong níc vµ thÕ giíi.
Sù ph¸t triÓn vÒ sè lîng, quy m« hé c¸ thÓ, doanh nghiÖp ph¶i ®îc kiÓm chøng th«ng qua c¹nh tranh, uy tÝn th¬ng hiÖu, nãi c¸ch kh¸c chØ t¨ng thªm sè lîng nh÷ng doanh nghiÖp ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh, héi nhËp míi ®¸nh gi¸ ®óng sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t nh©n.
2.2.2 VÊn ®Ò më réng thÞ trêng
Môc ®Ých sèng cßn cña c¬ së kinh doanh lµ tån t¹i ph¸t triÓn ®i lªn vµ t×m kiÕm lîi nhuËn. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã doanh nghiÖp cÇn cã chiÕn lîc t×m kiÕm thÞ trêng cho riªng m×nh. ThÞ trêng ë ®©y bao hµm hai yÕu tè:
Thø nhÊt: ThÞ trêng ®Çu vµo cña hé, doanh nghiÖp lµ thÞ trêng ë ®ã cung cÊp c¸c nguyªn liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cña hé, doanh nghiÖp nh thÞ trêng nguyªn liÖu, lao ®éng, vèn, m¸y mãc thiÕt bÞ…
Thø hai: ThÞ trêng ®Çu ra cña hé, doanh nghiÖp hay lµ thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm dÞch vô do hé, doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra hay cung cÊp trªn thÞ trêng.
§Ó nghiªn cøu, n¾m b¾t sù ph¸t triÓn cña hé c¸ thÓ hoÆc mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp th× ngoµi viÖc nghiªn cøu xem sù ph¸t triÓn vÒ quy m«, sè lîng cña nã ph¸t triÓn ra sao, th× viÖc nghiªn cøu xu híng biÕn ®éng thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng t×m kiÕm më réng thÞ trêng cña hé c¸ thÓ, doanh nghiÖp còng lµ mét vÊn ®Ò quan träng. Kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng níc ngoµi, tiÕp cËn víi c¸c th«ng tin vÒ s¶n phÈm, thÞ trêng, c«ng nghÖ, xu híng ph¸t triÓn s¶n phÈm…còng t¸c ®éng ®Õn doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ®· ®îc tiÕp cËn víi c¸c nguån th«ng tin ®¸ng tin cËy hay cha, viÖc cËp nhËt vÒ thÞ trêng trong níc còng nh thÞ trêng thÕ giíi ra sao, vÊn ®Ò hç trî th«ng tin, cung cÊp c¸c th«ng tin chÊt lîng cao vÒ thÞ trêng xuÊt khÈu cho doanh nghiÖp cña c¸c tæ chøc, hiÖp héi, c¸c c¬ quan chøc n¨ng, chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng c¸c cÊp nh thÕ nµo…®ã lµ nh÷ng c©u hái ®Æt ra hiÖn nay.
Ph¸t triÓn thÞ trêng lµ nãi ®Õn viÖc t×m kiÕm thªm thÞ trêng tiªu thô cho hé, doanh nghiÖp. Muèn ph¸t triÓn thÞ trêng hé, doanh nghiÖp ph¶i t¨ng kh¶ n¨ng s¶n xuÊt, cung cÊp hµng hãa, s¶n phÈm cho thÞ trêng, cho x· héi. CÇn cã sù hiÓu biÕt, nghiªn cøu râ rµng vÒ c¸c lo¹i thÞ trêng c¶ trong vµ ngoµi níc, vÒ c¬ héi vµ th¸ch thøc ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay níc ta ®· ra nhËp WTO, héi nhËp s©u vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
Cïng víi viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng, còng cÇn nghiªn cøu vÒ thÞ phÇn cña hé, doanh nghiÖp. thÞ phÇn cña hé, doanh nghiÖp bao gåm c¶ thÞ phÇn hµng hãa, dÞch vô vµ thÞ phÇn kÕt hîp. ViÖc ph¸t triÓn t¨ng thÞ phÇn cña hé, doanh nghiÖp chÝnh lµ sù thÓ hiÖn sù nh¹y bÐn cña hé, doanh nghiÖp trong viÖc x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh, t×m kiÕm híng ®i, t×m ®Çu ra cho s¶n phÈm cña m×nh. Tõ viÖc nghiªn cøu mét c¸ch ®Çy ®ñ, dù b¸o ®îc thÞ phÇn cña m×nh trong t¬ng lai, hé, doanh nghiÖp sÏ cã sù ®Çu t ®óng ®¾n vµ phï hîp, tr¸nh ®îc c¸c l·ng phÝ kh«ng cÇn thiÕt, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån lùc.
Khi nghiªn cøu sù ph¸t triÓn cña khu vùc KTTN nãi chung vµ sù ph¸t triÓn cña hé c¸ thÓ vµ c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc KTTN nãi riªng, mét tiªu chÝ thÓ hiÖn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña hé, doanh nghiÖp lµ viÖc më réng thÞ trêng míi vµ kh¶ n¨ng t¨ng thªm thÞ phÇn ë thÞ trêng hiÖn t¹i cña hé, doanh nghiÖp. Ph©n tÝch tiªu chÝ nµy ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc xu thÕ ph¸t triÓn cña hé c¸ thÓ hay mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp.
Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, x· héi ngµy cµng v¨n minh hiÖn ®¹i, nhu cÇu cña con ngêi ngµy cµng cao vµ ®a d¹ng, nghiªn cøu nhu cÇu cña kh¸ch hµng, t×m ®Çu ra cho s¶n phÈm lµ vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi sù tån t¹i cña hé, doanh nghiÖp. Hé, Doanh nghiÖp nµo cã thÓ tháa m·n ®Çy ®ñ ®îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng sÏ chiÕm ®îc thÞ trêng vµ më réng ®îc thÞ phÇn, cã chiÕn lîc ®Çu t ®óng híng, phï hîp víi thÞ phÇn dù b¸o trong t¬ng lai sÏ ph¸t triÓn ®i lªn.
2.2.3 VÊn ®Ò t¨ng quy m« vèn, mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh
Ngoµi nh÷ng chØ tiªu vÒ sè lîng ®¬n vÞ ®îc cÊp phÐp, sè ®¬n vÞ thùc tÕ ho¹t ®éng, mét yÕu tè ¶nh hëng trùc tiÕp tíi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp thuéc khu vùc KTTN trong thêi gian võa qua ®ã lµ yÕu tè vÒ vèn kinh doanh vµ mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ t nh©n, c¸c hé c¸ thÓ vµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc khu vùc nµy tû lÖ thuËn víi viÖc huy ®éng vèn ®a vµo s¶n xuÊt kinh doanh, nã ®îc thÓ hiÖn qua sù t¨ng lªn vÒ vèn ®¨ng ký ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh qua c¸c n¨m, sù t¨ng lªn vÒ tæng nguån vèn còng ph¶n ¸nh quy m« vµ n¨ng lùc tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹i mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn.
Vèn ®Çu t cña Hé, doanh nghiÖp chÝnh lµ vèn cho x©y dùng, vèn ®Çu t cho m¸y mãc thiÕt bÞ, vèn dù phßng…vµ vèn lu ®éng. Sù t¨ng lªn vÒ vèn ®Çu t cña mçi hé, doanh nghiÖp ph¶n ¸nh sù mét phÇn quan träng sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, tuy nhiªn ngoµi viÖc ®¸nh gi¸ sù t¨ng lªn vÒ quy m« cña vèn ®iÒu cÇn quan t©m vÉn lµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp ®ã ra sao, tøc lµ nghiªn cøu chØ tiªu lîi nhuËn mang l¹i trªn mét ®ång vèn bá ra.
ViÖc tiÕp cËn c¸c nguån vèn cña doanh nghiÖp cã thÓ tõ Ng©n hµng Nhµ níc, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c quü ®Çu t…
Khi nghiªn cøu xem xÐt tiÒm lùc vèn tµi chÝnh cña hé, doanh nghiÖp, gi¸ trÞ tµi s¶n lµ mét chØ tiªu rÊt ®¸ng chó ý, viÖc nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ tû lÖ tµi s¶n cè ®Þnh so víi tæng tµi s¶n cña tõng hé vµ tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp sÏ ®¸nh gi¸ ®îc t×nh h×nh vèn lu ®éng phôc vô cho s¶n xuÊt cña hé, doanh nghiÖp ®ã. T×nh h×nh huy ®éng vµ sö dông vèn lu ®éng ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c nguån vèn tõ c¸c tæ chøc tÝn dông cña hé, doanh nghiÖp lµ dÔ dµng hay khã kh¨n.
§Ó cã c¬ së thuËn lîi cho s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi kh¶ n¨ng huy ®éng vèn vµ sö dông nguån vèn mét yÕu tè còng rÊt quan träng ®ã lµ mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh.
Ngay tõ khi ®¨ng ký thµnh lËp, bÊt kú hé, doanh nghiÖp nµo còng ph¶i nghÜ tíi viÖc chän cho m×nh mét mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh cho phï hîp. Khi cã mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh thuËn lîi sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho s¶n xuÊt, gi¶m ®îc chi phÝ vËn chuyÓn vµ c¸c chi phÝ trung gian kh¸c cho doanh nghiÖp.
Khi nghiªn cøu vÒ mÆt b»ng s¶n xuÊt kh«ng nªn chØ quan t©m tíi vÞ trÝ hay diÖn tÝch cña mÆt b»ng ®Êt ®ai mµ cÇn chó ý tÊt c¶ c¸c yÕu tè vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®îc ®Çu t trªn ®ã nh nhµ xëng, m¸y mãc, hÖ thèng giao th«ng, h¹ tÇng phôc vô cho tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng cña hé, doanh nghiÖp. Tiªu chÝ më réng mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng lªn vÒ quy m« c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp còng thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn cña hé, doanh nghiÖp ®ã. Khi doanh nghiÖp ph¸t triÓn ®i lªn, lµm ¨n cã l·i, thÞ trêng ®Çu ra lu«n ®îc më réng th× viÖc më réng s¶n xuÊt kinh doanh lµ ®iÒu tÊt yÕu, kh¶ n¨ng chän vÞ trÝ, bè trÝ mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch hîp lý sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ cho hé, doanh nghiÖp.
BÊt kú mét hé hoÆc doanh nghiÖp nµo khi lµm ¨n cã l·i ®Òu cÇn më réng còng nh bè trÝ mét c¸ch hîp lý mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, viÖc ®¶m b¶o mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh thuËn lîi hîp lý lµ sù thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn cña mçi hé, doanh nghiÖp ®ã.
HiÖn nay, víi chñ tr¬ng cña §¶ng, Nhµ níc, c¸c ®Þa ph¬ng ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t, t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn. ThÓ hiÖn ®iÒu ®ã lµ viÖc x©y dùng c¬ së vËt chÊt, h¹ tÇng kü thuËt ban ®Çu thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp cã nhu cÇu thuª ®Êt x©y dùng nhµ xëng s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng v× giai ®o¹n khã kh¨n nhÊt chÝnh lµ giai ®o¹n ®Çu t ban ®Çu.
2.2.4 §Çu t c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ phô vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
Trang thiÕt bÞ khoa häc c«ng nghÖ lµ yÕu tè quan träng trong viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt lîng cña s¶n phÈm, gióp doanh nghiÖp t¨ng cêng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng. §iÒu quan träng ®èi víi c¸c c¬ së KTTN lµ khu vùc cã c¸c hé, doanh nghiÖp cã quy m« s¶n xuÊt kinh doanh nhá, tiÒm lùc tµi chÝnh cã h¹n lµ viÖc lùa chän vµ øng dông c«ng nghÖ thÝch hîp víi kh¶ n¨ng vÒ vèn, tr×nh ®é c«ng nh©n còng nh tr×nh ®é qu¶n lý cña chñ hé, doanh nghiÖp, chø kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
VÊn ®Ò trang thiÕt bÞ vµ tr×nh ®é c«ng nghÖ hiÖn nay lµ mét trong nh÷ng ®iÓm yÕu cÇn ®îc lu t©m ®èi víi c¸c c¬ së KTTN.
Kh¶ n¨ng ®Çu t m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¬ së KTTN cã liªn hÖ tû lÖ thuËn víi tiÒm lùc tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn cña hé, doanh nghiÖp. HiÖn nay so víi c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ nhµ níc th× c¸c c¬ së thuéc khu vùc KTTN vÒ phÇn lín cã tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ vµ trang thiÕt bÞ thÊp h¬n, chñ yÕu ®ang sö dông c¸c c«ng nghÖ truyÒn thèng, sè c¸c DNTN trang bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i tiªn tiÕn cha nhiÒu, thiÕt bÞ chñ yÕu ®îc mua trong níc, hoÆc t×m kiÕm s¶n phÈm trung b×nh tõ c¸c níc ph¸t triÓn ®· lo¹i ra.
ViÖc ®Çu t m¸y mãc thiÕt bÞ sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp tíi chÊt lîng s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, g¾n víi nã lµ kh¶ n¨ng b¶o vÖ m«i trêng vµ ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm vµ an toµn lao ®éng. Ph¸t triÓn m¸y mãc thiÕt bÞ sÏ gióp hé, doanh nghiÖp t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ®îc n©ng cao, ®¸p øng ®îc ®ßi hái cña thÞ trêng, gi¶m bít chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cho hé, doanh nghiÖp tõ ®ã mang l¹i lîi nhuËn tèi ®a cho hé, doanh nghiÖp.
Khi nãi tíi søc m¹nh cña hé, doanh nghiÖp, tríc hÕt ph¶i nãi tíi tr×nh ®é c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho s¶n xuÊt, dÞch vô. §Ó thµnh c«ng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh hé, doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn thay ®æi, c¶i tiÕn c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ cña m×nh. Sù ph¸t triÓn vÒ c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ lµ biÓu hiÖn kh¶ n¨ng n©ng cao søc c¹nh tranh cña hé, doanh nghiÖp trªn thÞ trêng nãi riªng vµ tr×nh ®é trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ biÓu hiÖn bé mÆt ph¸t triÓn cña mét khu vùc kinh tÕ nãi chung.
2.2.5 VÊn ®Ò n¨ng lùc, tr×nh ®é qu¶n lý hé, doanh nghiÖp
BÊt kú mét lo¹i h×nh kinh tÕ, mét tæ chøc kinh doanh nµo dï lµ tËp thÓ hay c¸ nh©n khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nµo ®ã ®Òu cÇn ph¶i cã mét bé m¸y qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ.
Sù ph¸t triÓn cña KTTN m¹nh hay yÕu, nhanh hay chËm ®îc thÓ hiÖn rÊt râ th«ng qua n¨ng lùc vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña bé m¸y ®iÒu hµnh c¸c c¬ së thuéc khu vùc kinh tÕ nµy.
§èi víi ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp thuéc khu vùc KTTN nãi riªng trong c¬ chÕ míi hiÖn nay cÇn cã sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, thÓ hiÖn sù nh¹y bÐn trong qu¶n lý ®iÒu hµnh, t¨ng cêng tr×nh ®é, thêng xuyªn cËp nhËt kiÕn thøc chuyªn m«n thÝch øng kÞp thêi víi nh÷ng biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh khèc liÖt.
Tr×nh ®é qu¶n lý hé, doanh nghiÖp cña ngêi ®øng ®Çu ®îc thÓ hiÖn kh«ng chØ th«ng qua b»ng cÊp, chøng chØ hµnh nghÒ ®îc c¸c tæ chøc cã chøc n¨ng ®µo t¹o c«ng nhËn mµ cßn ®îc thÓ hiÖn th«ng qua kinh nghiÖm thùc tÕ, xö lý c¸c th«ng tin, ®iÒu hµnh c«ng viÖc, x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n, ®Ò ra c¸c kÕ ho¹ch, x©y dùng c¸c chiÕn lîc kinh doanh mét c¸ch phï hîp víi ®iÒu kiÖn thÞ trêng vµ phï hîp víi néi lùc cña doanh nghiÖp. Muèn ®a mét doanh nghiÖp ph¸t triÓn ®i lªn hay nãi mét c¸ch réng ra ®Ó gãp phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña KTTN th× ngoµi viÖc quan t©m tíi c¬ së vËt chÊt kü thuËt, c¬ së h¹ tÇng, vèn, c¸c yÕu tè nguån lùc phôc vô cho s¶n xuÊt, kinh doanh cña doanh nghiÖp th× rÊt quan t©m tíi sù ph¸t triÓn vµ ®Çu t cho ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, ®iÒu hµnh cña doanh nghiÖp.
KTTN ph¸t triÓn phô thuéc rÊt lín vµo kh¶ n¨ng nh¹y bÐn, thÝch nghi víi c¬ chÕ míi cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, ®iÒu hµnh. §©y còng lµ mét tiªu chÝ ®¸nh gi¸, nhËn biÕt sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
Trong thùc tÕ hiÖn nay, ®éi ngò c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp thuéc khu vùc KTTN dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong c¬ chÕ míi nhng nh×n chung vÒ tr×nh ®é cha thùc sù ®¸p øng ®îc ®ßi hái trong m«i trêng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng nhiÒu biÕn ®éng. Chñ doanh nghiÖp cha ®ñ kh¶ n¨ng qu¶n lý doanh nghiÖp khi ®¨ng ký nhiÒu ngµnh nghÒ, kinh nghiÖm vµ kü n¨ng qu¶n lý cßn yÕu. §Æc biÖt lo¹i h×nh hé c¸ thÓ th× chñ hé cã hÇu hÕt kh«ng cã tr×nh ®é vµ b»ng cÊp chuyªn m«n nµo.
Sù hiÓu biÕt chuyªn m«n cña c¸c chñ c¬ së KTTN thêng ®îc tÝch lòy theo kinh nghiÖm ho¹t ®éng cña mçi ngêi, ®a sè cha qua trêng líp ®µo t¹o nghiÖp vô kinh doanh do ®ã cßn h¹n chÕ trong viÖc xö lý th«ng tin, x©y dùng ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh. §©y còng lµ mét trë ng¹i ®èi víi chÝnh b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp khi cã nhu cÇu vay vèn tõ hÖ thèng Ng©n hµng.
§éi ngò c¸n bé qu¶n lý c¸c c¬ së KTTN ®a sè cha nhËn thøc ®îc lîi Ých còng nh vai trß cña c¸c h×nh thøc chuyªn m«n hãa nh kiÓm to¸n, ®µo t¹o, thiÕt kÕ, ®iÒu tra thÞ trêng, xö lý sè liÖu, qu¶ng c¸o nªn phÇn lín c¸c doanh nghiÖp tù lµm lÊy c¸c c«ng viÖc trªn ®· lµm t¨ng chi phÝ cho c¸c dÞch vô ®ã vµ bá qua lîi Ých cña chuyªn m«n hãa trong x· héi. C¸c doanh nghiÖp cßn thiÕu c¸c nhµ qu¶n trÞ chuyªn nghiÖp vµ viÖc tæ chøc ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc vÉn cßn nÆng vÒ thñ tôc hµnh chÝnh. NhiÒu doanh nghiÖp cßn x©y dùng chiÕn lîc ë tr¹ng th¸i bÞ ®éng, mang tÝnh ®èi phã t×nh thÕ trong ng¾n h¹n.
XuÊt ph¸t tõ c¸c ph©n tÝch trªn cã thÓ thÊy r»ng ®Ó ph¸t triÓn KTTN tÊt yÕu ph¶i n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý doanh nghiÖp cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, ®iÒu hµnh ®èi víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý cña chñ hé ®èi víi hé c¸ thÓ.
2.3 T¸c ®éng cña KTTN ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
Khi nghiªn cøu vÒ ph¸t triÓn KTTN nãi chung vµ ®i s©u vµo c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc khu vùc nµy cã thÓ kÕt luËn r»ng. T¸c ®éng vµ nh÷ng ®ãng gãp cña KTTN ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®îc thÓ hiÖn qua c¸c khÝa c¹nh sau:
Mét lµ, Sù ph¸t triÓn cña KTTN gãp phÇn huy ®éng ngµy cµng nhiÒu c¸c nguån vèn cña c¸c tÇng líp nh©n d©n ®Çu t vµo s¶n xuÊt. Vèn ®Çu t cña khu vùc KTTN ®ãng vai trß quan träng ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ ®Þa ph¬ng.
Hai lµ, Khu vùc KTTN ph¸t triÓn gãp phÇn thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ, chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa. T¨ng thu ng©n s¸ch cho Nhµ níc, më réng thÞ trêng, thóc ®Èy viÖc thu hót nguån vèn ®Çu t níc ngoµi.
§Ó ®¸nh gi¸ ®óng ®îc sù ph¸t triÓn cña nã mét tiªu chÝ quan träng kh«ng thÓ bá qua ®ã lµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ kÕt qu¶ cuèi cïng lµ c¸c chØ tiªu vÒ doanh thu, lîi nhuËn doanh nghiÖp vµ tæng s¶n phÈm trong níc ®ãng gãp, nghÜa vô vÒ thuÕ cña doanh nghiÖp ®èi víi Nhµ níc.
Tæng s¶n phÈm trong níc (GDP) lµ mét chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp ph¶n ¸nh kÕt qu¶ s¶n xuÊt cuèi cïng cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña nÒn kinh tÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh thêng lµ 1 n¨m. Møc ®é ®ãng gãp cña khu vùc KTTN xÐt vÒ gãc ®é kinh tÕ ®îc thÓ hiÖn râ nÐt nhÊt chÝnh lµ tû lÖ GDP cña khu vùc KTTN so víi GDP cña nÒn kinh tÕ.
Gi¸ trÞ s¶n xuÊt cuèi cïng ®îc thÓ hiÖn b»ng doanh thu. Mét phÇn doanh nghiÖp sÏ thu vÒ cho m×nh, tiÕp tôc t¸i ®Çu t, mét phÇn kh¸c doanh nghiÖp ®ãng gãp cho Nhµ níc theo mét tû lÖ quy ®Þnh, ®ã lµ thuÕ. Tû lÖ ®ãng thuÕ cho Nhµ níc h»ng n¨m ph¶n ¸nh cô thÓ con sè thùc chÊt trªn gãc ®é tµi chÝnh mµ doanh nghiÖp ®ãng gãp cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë ®Þa ph¬ng. Doanh nghiÖp ®ãng thuÕ cµng nhiÒu chøng tá lµm ¨n cã hiÖu qu¶, thÓ hiÖn sù lín m¹nh vµ ph¸t triÓn cña KTTN trªn ®Þa bµn.
Ba lµ, Ngoµi c¸c ®ãng gãp trùc tiÕp qua c¸c chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp vµ c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ë trªn sù ph¸t triÓn cña KTTN nãi chung hay cña c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ nµy nãi riªng cßn ®îc thÓ hiÖn th«ng qua c¸c chØ tiªu vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm, thu hót lao ®éng ®Þa ph¬ng vµo lµm viÖc, vÊn ®Ò n©ng cao thu nhËp cho ngêi lao ®éng, ®ãng gãp x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phóc lîi, c¬ së h¹ tÇng cho ®Þa ph¬ng. Gãp phÇn tÝch cùc thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa TÊt c¶ c¸c yÕu tè ®ã ®Òu thÓ hiÖn ®îc sù thay ®æi c¶ vÒ chÊt vµ lîng, thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn thùc sù cña kinh tÕ t nh©n [8].
2.4 Vai trß cña KTTN trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam hiÖn nay.
a- VÞ trÝ cña kinh tÕ t nh©n:
Víi chñ tr¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc, theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. vÞ trÝ cña KTTN dÇn ®îc kh¼ng ®Þnh mét c¸ch râ nÐt. Nã lµ mét bé phËn cÊu thµnh quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
b- Vai trß cña KTTN ë níc ta hiÖn nay:
+ KTTN khai th¸c vµ tËn dông cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng vÒ vèn, c¸c nguån nguyªn liÖu ë tõng ®Þa ph¬ng. Ph¸t triÓn KTTN sÏ t¹o ra nguån ®Çu t quan träng ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.
+ KTTN ph¸t triÓn sÏ t¹o viÖc lµm cho mét lîng lín lao ®éng, b¶o ®¶m ®êi sèng vµ do ®ã gãp phÇn vµo viÖc æn ®Þnh kinh tÕ- x· héi. Trong giai ®o¹n 2000-2005, h»ng n¨m khu vùc KTTN c¶ níc thu hót kho¶ng 1,6 ®Õn 2 triÖu chç lµm viÖc vµ ®ang trë thµnh n¬i thu hót lao ®éng chñ yÕu cña c¶ níc. Do cã quy m« võa vµ nhá, c¸c c¬ së vµ DNTN dÔ thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn n«ng th«n, n¬i cã nhiÒu lao ®éng nhµn rçi, gi¶i quyÕt viÖc lµm, gi¶m thÊt nghiÖp. Vai trß nµy cµng cã ý nghÜa quan träng h¬n trong ®iÒu kiÖn níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n.
+ KTTN t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm, hµng hãa vµ dÞch vô, ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong níc vµ xuÊt khÈu, gãp phÇn b×nh æn gi¸ c¶, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. Khu vùc KTTN cã thÕ m¹nh trong viÖc huy ®éng vèn, khai th¸c c¸c tiÒm n¨ng kh¸c cã hiÖu qu¶, ®ãng gãp ngµy cµng lín cho ng©n s¸ch Nhµ níc...
+ KTTN gi÷ vai trß hç trî, bæ sung cho khu vùc kinh tÕ thuéc së h÷u Nhµ níc, t¹o thµnh mèi liªn kÕt cïng hîp t¸c, cïng c¹nh tranh ®Ó cïng ph¸t triÓn. Vai trß hç trî kh«ng chØ t¹o ra hµng ho¸ ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng mµ cßn lµ ®éng lùc ®Ó kinh tÕ nhµ níc thùc hiÖn tèt vai trß chñ ®¹o cña m×nh th«ng qua c¹nh tranh. Víi sù xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu c¸c chñ thÓ kinh tÕ t nh©n.
+ KTTN gãp phÇn duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, qua ®ã sö dông vµ ph¸t huy kinh nghiÖm s¶n xuÊt kinh doanh, kinh nghiÖm qu¶n lý s¶n xuÊt ®· ®îc tÝch luü qua nhiÒu thÕ hÖ, kÕt hîp tÝnh truyÒn thèng vµ tÝnh hiÖn ®¹i trong s¶n xuÊt. §Æc ®iÓm c¬ b¶n nhÊt cña ngµnh nghÒ truyÒn thèng lµ g¾n chÆt víi kinh tÕ c¸ thÓ vµ thùc tÕ ®· chøng minh, KTTN ph¸t triÓn th× c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng ph¸t triÓn. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, c¹nh tranh lµ ®éng lùc cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ n©ng cao tay nghÒ, øng dông khoa häc - c«ng nghÖ míi.
+ KTTN t¹o lËp sù c©n ®èi vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a c¸c vïng, gãp phÇn tÝch cùc vµo chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®¸p øng nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n. §Ó c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, kh«ng thÓ kh«ng cã doanh nghiÖp cã quy m« lín, cã nhiÒu vèn, kü thuËt, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong mét sè ngµnh, nh»m t¹o ra søc m¹nh ®Ó c¹nh tranh trªn thÞ trêng trong níc vµ quèc tÕ. §Ó lµm ®îc ®iÒu ®ã, cÇn t¨ng kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp trung vèn cña c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó v¬n lªn thµnh doanh nghiÖp lín. §iÒu nµy cã thÓ thùc hiÖn th«ng qua ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n. Thùc tÕ cho thÊy, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn KTTN ®ång thêi lµ qu¸ tr×nh t×m kiÕm ph¬ng thøc kinh doanh cã hiÖu qu¶ nh»m lµm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ trêng. §ã lµ qu¸ tr×nh c¸c chñ doanh nghiÖp ph¶i tù ®æi míi c«ng nghÖ, kü thuËt t¹i doanh nghiÖp m×nh, chuyÓn híng kinh doanh vµo nh÷ng s¶n phÈm cã lîi nhÊt. TÊt c¶ nh÷ng vÊn ®Ò ®ã, tù nã lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng hiÖn ®¹i h¬n, hîp lý h¬n. §iÒu nµy cµng trë lªn cã ý nghÜa ®èi víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n ë níc ta.
+ KTTN gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng lao ®éng, nu«i dìng tiÒm n¨ng trÝ tuÖ kinh doanh. TiÒm n¨ng, trÝ tuÖ, kinh nghiÖm qu¶n lý, tay nghÒ lao ®éng vµ kinh nghiÖm s¶n xuÊt kinh doanh ®îc tÝch luü, lu truyÒn trong tõng ngµnh nghÒ sÏ gãp phÇn quan träng cho t¨ng trëng kinh tÕ bÒn v÷ng.
c- Nh÷ng h¹n chÕ cña kinh tÕ t nh©n:
* H¹n chÕ vÒ quy m«: Khu vùc KTTN ®a sè lµ c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa. Quy m« nhá lµ cho doanh nghiÖp khã tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn tÝn dông chÝnh thèng tõ c¸c tæ chøc Ng©n hµng.
* H¹n chÕ vÒ nguån lùc:
- ThiÕu vèn phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh: Sù ph¸t triÓn cña khu vùc KTTN ®· gãp phÇn sö dông tèt h¬n nguån vèn ®Çu t trong x· héi. Tuy nhiªn víi tiÒm n¨ng ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ nµy th× vèn lµ mét vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra cho kinh tÕ t nh©n. ThiÕu vèn thÓ hiÖn ë t×nh tr¹ng quy m« nhá cña c¸c c¬ së thuéc kinh tÕ t nh©n. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp thuéc KTTN ®Òu cã quy m« nhá vµ võa, b×nh qu©n vèn cña mçi doanh nghiÖp ®¨ng ký kho¶ng 1,2 tû ®ång. Quy m« nhá t¹o ®iÒu kiÖn cho khu vùc KTTN dÔ dµng thÝch øng víi sù thay ®æi cña thÞ trêng…Tuy nhiªn, vèn Ýt l¹i chÝnh lµ rµo c¶n chÝnh cho doanh nghiÖp khi muèn më réng s¶n xuÊt, ®æi míi c«ng nghÖ.
- ChÊt lîng lao ®éng cßn thÊp: Lµm viÖc trong khu vùc KTTN cßn thiÕu nh÷ng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, thiÕu ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ. Tr×nh ®é häc vÊn cña lao ®éng trong khu vùc t nh©n cßn thÊp, ®a phÇn lµ lao ®éng phæ th«ng.
- ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt kÐm: NhiÒu ®¬n vÞ KTTN cha thùc hiÖn tèt nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ lao ®éng, hîp ®ång lao ®éng, chÕ ®é b¶o hiÓm, tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, b¶o hé lao ®éng, giê lµm viÖc ®èi víi ngêi lao ®éng, kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh vÒ sæ s¸ch kÕ to¸n, hãa ®¬n chøng tõ, b¸o c¸o ®Þnh kú…. HiÖn tîng kinh doanh vi ph¹m ph¸p luËt, kh«ng ®¨ng ký kinh doanh, trèn lËu thuÕ, gian lËn th¬ng m¹i, kinh doanh tr¸i phÐp vÉn cßn diÔn ra ë mét bé phËn c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n.
- Tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng ®æi míi kü thuËt, c«ng nghÖ thÊp: M¸y mãc, thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña khu vùc KTTN cßn l¹c hËu, ch¾p v¸ vµ chËm ®æi míi. NhiÒu c¬ së míi thµnh lËp nhng vÉn cßn sö dông c«ng nghÖ l¹c hËu ®· th¶i ra tõ níc ngoµi.
* ThiÕu v¾ng c¸c c¬ së t nh©n trong c¸c lÜnh vùc quan träng vµ cã sù ph©n bæ kh«ng ®Òu gi÷a c¸c vïng miÒn trong nÒn kinh tÕ.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y sù ph¸t triÓn cña khu vùc KTTN còng vÉn tËp trung vµo lÜnh vùc dÞch vô, trong khi ®ã dÞch vô tËp trung ë nh÷ng n¬i ®«ng d©n c, chÝnh ®iÒu nµy dÉn tíi sù mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c vïng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
* Kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng yÕu:
Kh¶ n¨ng c¹nh tranh, tiÕp cËn thÞ trêng cña c¸c DNTN ViÖt Nam cßn thÊp, ®Æc biÖt lµ trong kh©u tiÕp thÞ, qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu, h×nh ¶nh cña s¶n phÈm vµ h×nh ¶nh cña doanh nghiÖp.
* HiÖu qu¶ kinh doanh cßn cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh:
2.5 Nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n.
2.5.1 ThÞ trêng
Víi bÊt kú mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã t¹o ra s¶n phÈm thÞ trêng lµ yÕu tè sèng cßn ®èi víi mçi doanh nghiÖp.
§Ó ph¸t triÓn mét c¸ch m¹nh mÏ trªn th¬ng trêng c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®îc b×nh ®¼ng. CÇn vËn dông c¸c quy luËt vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Ó rµ so¸t vµ söa ch÷a nh÷ng mÆt, nh÷ng ®iÓm bÊt hîp lý t¹o nªn sù ph©n biÖt ®èi xö gi÷a doanh nghiÖp nhµ níc vµ DNTN trªn th¬ng trêng.
Kh«ng riªng víi thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ cña doanh nghiÖp, ®èi víi lo¹i h×nh DNTN viÖc tiÕp cËn c¸c lo¹i thÞ trêng nh: thÞ trêng vèn, thÞ trêng bÊt ®éng s¶n, thÞ trêng thiÕt bÞ c«ng nghÖ, th«ng tin.
ViÖc t×m kiÕm th«ng tin, më réng thÞ trêng ra níc ngoµi, bao gåm c¶ xuÊt khÈu t b¶n, xuÊt khÈu hµng ho¸, thiÕt bÞ c«ng nghÖ vµ nguån nh©n lùc còng lµ viÖc lµm hÕt søc quan träng ®ßi hái sù hç trî tÝch cùc tõ phÝa nhµ níc ®èi víi doanh nghiÖp.
VÊn ®Ò chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c DNTN tham gia thÞ trêng th¬ng m¹i ®iÖn tö, cã h×nh thøc thÝch hîp gióp c¸c doanh nghiÖp nhá trong n«ng nghiÖp, ë c¸c lµng nghÒ, c¸c trung t©m c«ng nghiÖp nhá cã thÓ tiÕp cËn víi thÞ trêng ®Ó qu¶ng b¸ hµng ho¸ vµ tiªu thô s¶n phÈm.
Nhµ níc cÇn nghiªn cøu h×nh thøc ®Ó gióp cho n«ng d©n x©y dùng vµ qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu cña s¶n phÈm cña tõng vïng s¶n xuÊt. Trªn c¬ së c©n ®èi tæng cung vµ tæng cÇu nhµ níc cã chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt cã hiÖu qu¶ gióp cho DNTN tr¸nh ®îc rñi ro do xu híng ph¸t triÓn cña KTTN g©y ra.
VÊn ®Ò mÊu chèt cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh lµ cã chÝnh s¸ch gióp ®ì cho DNTN n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, ®i ®«i víi t¹o lËp thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm æn ®Þnh, ®Æc biÖt coi träng thÞ trêng néi ®Þa, nhÊt lµ thÞ trêng n«ng th«n.
H×nh thµnh chÝnh s¸ch xö lý nh÷ng hËu qu¶ xÊu do nh÷ng biÕn ®éng trªn thÞ trêng g©y ra, nh chèng l¹m ph¸t, thiÓu ph¸t, ph¸ s¶n, thÊt nghiÖp.
TriÖt ®Ó xo¸ bá nh÷ng hµng rµo ng¨n c¸ch thÞ trêng theo kiÓu c¸t cø ®Þa ph¬ng, c¸c tr¹m kiÓm so¸t kh«ng cÇn thiÕt. §æi míi c¸c thñ tôc vµ ph¬ng ph¸p nghiÖp vô cña thuÕ quan ë c¸c c¶ng, s©n bay, cöa khÈu ®Ó nhanh chãng gi¶i phãng hµng ho¸, thiÕt bÞ ®a vµo lu th«ng.
2.5.2 C¬ së h¹ tÇng kü thuËt
C¬ së h¹ tÇng kü thuËt nh: HÖ thèng ®êng s¸ giao th«ng, hÖ thèng ®iÖn, h¹ tÇng c¸c khu c«ng nghiÖp, vµ c¸c c«ng tr×nh phô trî phôc vô ®êi sèng d©n sinh ë c¸c khu c«ng nghiÖp cã ¶nh hëng rÊt lín tíi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp thuéc khu vùc KTTN nãi riªng.
Mét thùc tÕ hiÖn nay cho thÊy, ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng thuËn lîi th× KTTN ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n nh÷ng vïng cã c¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm.
HiÖn nay ë nhiÒu ®Þa ph¬ng trong c¶ níc, tiÕn hµnh x©y dùng hµng lo¹t c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung, víi h¹ tÇng kü thuËt ®ång bé vµ hiÖn ®¹i, víi c¸c chÝnh s¸ch u ®·i thu hót c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc ®Õn ®Çu t x©y dùng c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp. Gãp phÇn lµm t¨ng tèc ®é ph¸t triÓn KTTN t¹i c¸c ®Þa ph¬ng ®ã lªn.
2.5.3 Nh©n tè th«ng tin
Th«ng tin lµ vÊn ®Ò sèng cßn víi mçi doanh nghiÖp. Trong ®ã cã c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp, th«ng tin vÒ ®èi thñ c¹nh tranh, th«ng tin vÒ thÞ trêng ®Çu vµo, th«ng tin vÒ thÞ trêng thÕ giíi...
ViÖc cËp nhËt th«ng tin ®èi víi doanh nghiÖp ph¶i liªn tôc, hµng ngµy, hµng giê. Th«ng tin cã ¶nh hëng m¹nh mÏ tíi viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n cña doanh nghiÖp, nÕu cã th«ng tin kÞp thêi doanh nghiÖp cã thÓ cã ®îc nh÷ng quyÕt ®Þnh thuËn lîi, ngîc l¹i kh«ng cã th«ng tin, hoÆc th«ng tin kh«ng ®óng dÉn tíi nh÷ng quyÕt ®Þnh sai lÇm cã thÓ khiÕn doanh nghiÖp ph¶i tr¶ gi¸, ®«i khi cã thÓ dÉn tíi ph¸ s¶n.
2.5.4 Quan hÖ gi÷a nhµ níc vµ doanh nghiÖp
Mèi quan hÖ gi÷a nhµ níc vµ doanh nghiÖp th«ng qua c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch nh luËt Doanh nghiÖp, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, u ®·i ®Çu t cã t¸c ®éng rÊt lín tíi sù ph¸t triÓn cña Doanh nghiÖp.
Thùc tÕ hiÖn nay sù hç trî cña nhµ níc ®èi víi khu vùc KTTN tuy ®· cã nh÷ng bíc thay ®æi tÝch cùc tuy nhiªn vÉn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu ph¸t triÓn cña kinh tÕ t nh©n.
Ho¹t ®éng hç trî, híng dÉn khëi nghiÖp míi tËp trung chñ yÕu vµo tuyªn truyÒn phæ biÕn ph¸p luËt, híng dÉn c¸c thñ tôc thµnh lËp doanh nghiÖp mµ còng chØ tËp trung ë nh÷ng thµnh phè vµ nh÷ng vïng ®« thÞ. Cßn c¸c c«ng viÖc hç trî kh¸c nh: ®µo t¹o båi dìng nguån nh©n lùc, dÞch vô kÕ to¸n, xóc tiÕn th¬ng m¹i, chuyÓn giao khoa häc c«ng nghÖ, cung cÊp th«ng tin, ®µo t¹o, t vÊn qu¶n lý...cßn qu¸ Ýt so víi yªu cÇu, cßn mang nÆng c¬ chÕ xin cho. ThiÕu sù c«ng b»ng vµ kÐm hiÖu qu¶.
2.5.5 VÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu kiÖn tù nhiªn.
VÞ trÝ ®Þa lý, ®iÒu kiÖn tù nhiªn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan t¸c ®éng lín tíi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña hé, doanh nghiÖp. Nã ¶nh hëng tíi chi phÝ vËn chuyÓn, kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ trêng nhanh hay chËm, kh¶ n¨ng ®îc hëng c¸c u ®._.èn hîp lý víi chi phÝ thÊp vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶.
+ VÒ huy ®éng vèn: §èi víi c¸c c¬ së KTTN cã thÓ sö dông c«ng cô huy ®éng vèn truyÒn thèng nh vay Ng©n hµng, vay vèn néi bé, sö dông vèn tù cã, mét sè c«ng ty CP, c«ng ty TNHH cã quy m« lín cã thÓ huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng ty, hoÆc ph¸t hµnh cæ phiÕu qua thÞ trêng chøng kho¸n... Khi huy ®éng vèn c¸c c¬ së KTTN cÇn sö dông linh ho¹t c¸c ph¬ng thøc huy ®éng. §èi víi c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n, viÖc huy ®éng vèn tõ c¸c cæ ®«ng hiÖn h÷u bao giê còng thuËn lîi h¬n huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi. NÕu huy ®éng tõ nguån s½n cã tõ cæ ®«ng cña m×nh, doanh nghiÖp kh«ng ph¶i tèn c¸c chi phÝ giao dÞch trong lµm thñ tôc vay vèn, ®ång thêi t¹o sù g¾n bã l©u dµi cña cæ ®«ng víi doanh nghiÖp. §èi víi vay vèn tõ Ng©n hµng ®· thiÕt lËp quan hÖ tÝn dông, viÖc tiÕp tôc c¸c kho¶n vay còng gi¶m ®îc nhiÒu chi phÝ thÈm ®Þnh vµ thêi gian hoµn tÊt thñ tôc nhËn ®îc c¸c kho¶n vay còng ng¾n h¬n. V× vËy, tríc khi huy ®éng vèn, c¸c c¬ së KTTN cÇn ®¸nh gi¸ nguån lùc s½n cã ®Ó tËn dông triÖt ®Ó cho viÖc huy ®éng vèn.
* N©ng cao vai trß cña c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp
C¸c hiÖp héi kinh tÕ, c¸c tæ chøc x· héi- nghÒ nghiÖp, còng nh x· héi- chÝnh trÞ ®·, ®ang vµ ngµy cµng cã vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh t¨ng cêng hîp t¸c, g¾n kÕt kinh tÕ gi÷a c¸c doanh nghiÖp, thµnh phÇn kinh tÕ ë c¸c ®Þa ph¬ng còng nh trªn toµn quèc.
§Ó ph¸t huy vai trß cña c¸c hiÖp héi vµ c¸c tæ chøc nµy, cÇn coi träng c¶ viÖc tiÕp tôc kiÖn toµn, thµnh lËp thªm c¸c hiÖp héi vµ tæ chøc míi, võa xóc tiÕn ®æi míi c¬ chÕ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc, hiÖp héi theo m« h×nh vµ th«ng lÖ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc vµ hiÖp héi t¬ng tù ë c¸c níc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi hoÆc ®iÒu chØnh cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ tõng ®Þa ph¬ng ë ViÖt Nam.
Thµnh lËp héi c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn huyÖn díi h×nh thøc c©u l¹c bé doanh nghiÖp. Trong ®ã cã ban chñ nhiÖm c©u l¹c bé gåm cã c¸c thµnh viªn lµ gi¸m ®èc, chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ mét sè doanh nghiÖp cã uy tÝn trªn ®Þa bµn do chÝnh c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn tÝn nhiÖm bÇu chän. Héi c¸c doanh nghiÖp nµy cã mét c¬ quan ho¹t ®éng thêng trùc, cã trô së, cã quü ho¹t ®éng riªng. Héi doanh nghiÖp huyÖn Kim Thµnh cã nhiÖm vô: b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c héi viªn; tæ chøc nghiªn cøu, cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ níc liªn quan tíi doanh nghiÖp cho c¸c doanh nghiÖp; tæ chøc tËp huÊn, n©ng cao tr×nh ®é cho c¸c chñ doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn; lµ cÇu nèi gi÷a chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng vµ doanh nghiÖp, lµ ®Çu mèi ®Ó c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn huyÖn cã thÓ tiÕp cËn hîp t¸c, më réng thÞ trêng ra quèc tÕ…
Ngoµi ra tõng nhãm doanh nghiÖp thuéc cïng lo¹i h×nh, hoÆc cã ngµnh nghÒ kinh doanh t¬ng tù nhau cã thÓ h×nh thµnh c¸c chi héi nhá, thêng xuyªn gÆp gì, trao ®æi th«ng tin, kinh nghiÖm, t×m kiÕm thÞ trêng cho nhau…C¸c «ng chñ thuéc nhãm doanh nghiÖp nµy cã thÓ gÆp gì thêng xuyªn vµo c¸c ngµy cuèi tuÇn t¹i c¸c c©u l¹c bé bµn trµ, cã thÓ trao ®æi th«ng tin trùc tiÕp, kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tæ chøc héi nghÞ. H×nh thøc nµy t¹o ra sù linh ho¹t cho c¸c doanh nghiÖp khi muèn t×m kiÕm th«ng tin hç trî trong ®iÒu kiÖn thêi gian cã h¹n vµ tiÕt kiÖm ®îc nhiÒu chi phÝ kh¸c.
* Gi¶i ph¸p hç trî tõ phÝa c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc ë ®Þa ph¬ng.
Thùc tÕ cho thÊy, sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ nãi chung, sù lín m¹nh cña khu vùc KTTN nãi riªng g¾n rÊt chÆt víi vai trß qu¶n lý cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng.
Nh÷ng ®Þa ph¬ng cã c¸n bé chÝnh quyÒn n¨ng ®éng, s¸ng t¹o vµ quan t©m tíi viÖc t¹o lËp m«i trêng kinh doanh l·nh m¹nh lu«n ®¹t ®îc tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ nhanh vµ bÒn v÷ng. Thùc tÕ cho thÊy, kh«ng ph¶i cø cã u ®·i ®Çu t, hay cã vÞ trÝ ®¹i lý, c¬ së h¹ tÇng lµ cã thÓ t¹o nªn sù kh¸c biÖt trong ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a c¸c ®Þa ph¬ng. ChÝnh s¸ch n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong qu¶n lý kinh tÕ cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng míi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh cho sù thµnh c«ng trong ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhiÒu ®Þa ph¬ng. Ngîc l¹i nh÷ng ®Þa ph¬ng cã c¸n bé c«ng chøc tham nhòng, kh«ng tËn t©m, m«i trêng ph¸p lý kh«ng minh b¹ch sÏ cã thÓ lµm thui chét c¸c doanh nh©n giái, c¸c doanh nghiÖp cã tiÒm n¨ng ®ãng gãp lín cho nÒn kinh tÕ.
Vai trß cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ thùc thi chÝnh s¸ch cña Trung ¬ng, hay viÖc cè g¾ng t¹o thuËn lîi, gi¶m chi phÝ giao dÞch cho doanh nghiÖp. H¬n tÊt c¶ chÝnh lµ th¸i ®é cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng ®èi víi vÞ trÝ cña khu vùc KTTN. Sù ñng hé cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng lµ ®iÒu mµ c¸c DNTN rÊt mong ®îi. §iÒu nµy thÓ hiÖn bëi:
+ ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng chñ ®éng hç trî doanh nghiÖp b»ng nh÷ng cam kÕt vµ c¸c hµnh ®éng tÝch cùc. H»ng n¨m cÇn tæ chøc c¸c Héi nghÞ biÓu d¬ng c¸c hé, doanh nghiÖp kinh doanh tèt, l·nh ®¹o HuyÖn cÇn tæ chøc ®èi tho¹i trùc tiÕp víi doanh nghiÖp theo tõng vÊn ®Ò, nh»m kÞp thêi cïng doanh nghiÖp th¸o gì nh÷ng khã kh¨n trong kinh doanh.
+ ChÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÇn thÓ hiÖn tÝnh th©n thiÖn víi doanh nghiÖp. Th¸i ®é thiÖn chÝ, cëi më cña l·nh ®¹o, còng nh c¸n bé lµm viÖc trong c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc ë ®Þa ph¬ng ®Òu lµ nh÷ng nh©n tè quan träng gãp phÇn lµm t¨ng thiÖn c¶m cña nhµ ®Çu t ®èi víi chÝnh quyÒn. RÊt nhiÒu chñ doanh nghiÖp cho r»ng, chÝnh tÝnh th©n thiÖn cña c¸n bé Nhµ níc, l·nh ®¹o c¸c ban, ngµnh cña HuyÖn, TØnh ®èi víi doanh nghiÖp lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ ®Çu t cña doanh nghiÖp vµ còng lµ cña TØnh, HuyÖn nãi chung.
+ T¹o m«i trêng ®Çu t cã tÝnh lµnh m¹nh. M«i trêng ho¹t ®éng lµnh m¹nh lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó s¶n sinh nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh ch©n chÝnh vµ thµnh ®¹t.
Trong ph¹m vi quyÒn h¹n còng nhng tr¸ch nhiÖm cña m×nh trong quy tr×nh lµm thñ tôc phª duyÖt dù ¸n th× c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña HuyÖn cÇn c«ng khai, minh b¹ch ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh c¸c yªu cÇu cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh lµm dù ¸n cho c¸c nhµ ®Çu t n¾m ®îc. V× khi lËp mét dù ¸n ®Çu t c¸c nhµ ®Çu t ph¶i tÝnh to¸n bµi to¸n vÒ chÝ phÝ, vèn vµ lîi nhuËn. Mét trong nh÷ng lo ng¹i cña nhµ ®Çu t hiÖn nay lµ kh«ng dù tÝnh ®îc kho¶n ®Çu t ban ®Çu mét c¸ch chÝnh x¸c, do cã qu¸ nhiÒu c¸c kho¶n chi phÝ kh«ng ®îc c«ng khai, nhiÒu thñ tôc kh«ng n»m trong quy tr×nh chÝnh thøc. NhiÒu doanh nghiÖp kh«ng tin vµo nh÷ng con sè nh gi¸ thuª ®Êt, chi phÝ gi¶i phãng mÆt b»ng do c¬ quan Nhµ níc c«ng bè, mµ ph¶i t×m th«ng tin tõ c¸c doanh nghiÖp ®i tríc.
+ ChÝnh quyÒn HuyÖn cÇn chñ ®éng thay mÆt c¸c c¬ së KTTN gi¶i quyÕt c¸c víng m¾c kh«ng râ rµng vÒ v¨n b¶n ph¸p luËt. Nh÷ng vÊn ®Ò thuéc thÈm quyÒn qu¶n lý cña m×nh th× cÇn tËp trung chØ ®¹o ®éi ngò c¸n bé chuyªn m«n phèi hîp víi c¸c doanh nghiÖp t×m ra gi¶i ph¸p cho nh÷ng ®iÒu cha thùc sù râ rµng vÒ m«i trêng ph¸p lý, khi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cßn mËp mê, cã thÓ hiÓu theo nhiÒu khÝa c¹nh kh¸c nhau, ®iÒu mµ rÊt phæ biÕn ë ViÖt Nam hiÖn nay, cha thÓ kh¾c phôc triÖt ®Ó trong thêi gian ng¾n. §èi víi nh÷ng vÊn ®Ò ngoµi sù qu¶n lý cña ®Þa ph¬ng, l·nh ®¹o HuyÖn vµ c¸c phßng chøc n¨ng chuyªn m«n cÇn cã ®Ò nghÞ víi c¸c c¬ quan cÊp trªn sím cã ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt thÊu ®¸o cho c¸c doanh nghiÖp ®Õn ®Çu t t¹i ®Þa ph¬ng.
- Hç trî cho c¸c c¬ së KTTN cã thÓ tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn ®Çu t chÝnh thèng:
§èi víi chÝnh quyÒn cÊp HuyÖn kh«ng cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh trùc tiÕp nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ vèn, tÝn dông ®èi víi hÖ thèng Ng©n hµng. ChÝnh v× vËy ®Ó hç trî, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¬ së KTTN cã thÓ tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn ®Çu t cÇn lµm tèt mét sè vÊn ®Ò sau:
+ ChÝnh quyÒn HuyÖn cÇn n¨ng ®éng, thêng xuyªn quan t©m, cËp nhËt th«ng tin, tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn hç trî, ®Çu t tõ Trung ¬ng, TØnh, tõ c¸c quü ®Çu t ph¸t triÓn cña c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi níc. N¾m c¸c th«ng tin vÒ thñ tôc tõ ®ã sÏ híng dÉn c¸c c¬ së KTTN trªn ®Þa bµn cã thÓ tiÕp cËn víi c¸c nguån vèn nµy.
+ Thµnh lËp tæ thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n kh¶ thi trùc thuéc Phßng Tµi chÝnh- KÕ ho¹ch huyÖn, cã chøc n¨ng, nhiÖm vô sµng läc nh÷ng dù ¸n kh¶ thi, cã lîi cho ®Þa ph¬ng nhng thiÕu vèn. Tõ ®ã HuyÖn sÏ cã ch¬ng tr×nh lµm viÖc víi Ng©n hµng cïng phèi hîp víi hé, doanh nghiÖp t×m ra gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®Ó huy ®éng vèn cho hé, doanh nghiÖp ph¸t triÓn.
+ CÇn cã sù thay ®æi trong t tëng còng nh c¸ch thøc ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng kÓ c¶ trong vµ ngoµi quèc doanh. Kiªn quyÕt xãa bá t×nh tr¹ng ®èi xö kh«ng b×nh ®¼ng trong vay vèn gi÷a khu vùc t nh©n víi khu vùc Nhµ níc. C¸c Ng©n hµng ph¶i thùc sù coi khu vùc t nh©n lµ kh¸ch hµng, g¾n lîi Ých cña Ng©n hµng víi lîi Ých cña doanh nghiÖp, cÇn tÝch cùc th¸o gì khã kh¨n, n©ng cao kh¶ n¨ng vay vèn cho doanh nghiÖp, th¸o bá nh÷ng thñ tôc vay rêm rµ, tÝch cùc më réng nh÷ng tµi s¶n cã thÕ chÊp trong khi vay vèn cña doanh nghiÖp.
+ Cã gi¶i ph¸p kiÕn nghÞ, phèi hîp víi TØnh ph¸t triÓn c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®Ó cho doanh nghiÖp dÔ dµng tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng cÇn vèn lín vµ kh«ng ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n. C¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh sÏ hç trî ®µo t¹o vµ híng dÉn kü thuËt cho ngêi thuª ®¹t hiÖu qu¶ khi s¶n xuÊt.
- Hç trî c¸c c¬ së KTTN trong viÖc tuyÓn dông lao ®éng, lµ cÇu nèi gi÷a doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ trêng, trung t©m trong viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc t¹i c¸c c¬ së KTTN:
Lùc lîng lao ®éng cña HuyÖn Kim Thµnh rÊt dåi dµo nhng chÊt lîng lao ®éng trong khu vùc KTTN cßn h¹n chÕ. §Ó n©ng cao chÊt lîng lao ®éng cho khu vùc nµy rÊt cÇn cã sù quan t©m cña ®Þa ph¬ng trong viÖc hç trî ®µo t¹o nguån nh©n lùc:
Cô thÓ:
ChÝnh quyÒn huyÖn, ®Æc biÖt lµ phßng Lao ®éng, Th¬ng binh vµ x· héi, phßng C«ng th¬ng huyÖn víi chøc n¨ng lµ c¬ quan tham mu cho l·nh ®¹o ñy ban nh©n d©n huyÖn cÇn cã c¸c ch¬ng tr×nh c¸c ®Ò ¸n vÒ cô thÓ ®Ó n©ng cao chÊt lîng nguån nh©n lùc cña ®Þa ph¬ng, vµ cã gi¶i ph¸p hç trî viÖc ®¹o t¹o lao ®éng lµm viÖc t¹i c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn. Th«ng qua viÖc:
+ KhuyÕn khÝch, hç trî c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n më c¬ së d¹y nghÒ ngoµi c«ng lËp, hç trî c¸c lµng nghÒ, nghÖ nh©n, thî c¶ trong viÖc ®µo t¹o nghÒ, truyÒn nghÒ.
+ Phèi hîp víi c¸c Trêng §¹i häc, C¸c Trêng d¹y nghÒ, c¸c Trung t©m d¹y nghÒ cña Nhµ níc, më c¸c khãa häc t¹i ®Þa ph¬ng ®Ó ®µo t¹o, cËp nhËt kiÕn thøc cho lao ®éng còng nh c¸n bé qu¶n lý cña c¸c khu vùc kinh tÕ trong ®ã cã khu vùc kinh tÕ t nh©n. §Þa ph¬ng hç trî vÒ ®Þa ®iÓm häc tËp, kiÕn nghÞ víi TØnh hç trî mét phÇn kinh phÝ më líp häc tõ ng©n s¸ch TØnh, ng©n s¸ch huyÖn, Doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc, c¸ nh©n tham gia häc tËp ®ãng gãp mét phÇn kinh phÝ.
+ Thµnh lËp trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm trùc thuéc Phßng Lao ®éng th¬ng binh vµ x· héi huyÖn, x©y dùng hÖ thèng th«ng tin vÒ thÞ trêng lao ®éng, lµ cÇu nèi gi÷a doanh nghiÖp vµ ngêi lao ®éng.
+ Liªn ®oµn lao ®éng HuyÖn, §oµn Thanh niªn, Phßng lao ®éng th¬ng binh x· héi huyÖn cÇn phèi hîp víi doanh nghiÖp ®Þnh kú më c¸c líp båi dìng n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt ph¸p luËt, chuyªn m«n vµ qu¶n trÞ kinh doanh cho ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng t¹i c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ DNTN trªn ®Þa bµn.
- Hç trî mÆt b»ng s¶n xuÊt, kinh doanh cho c¸c c¬ së KTTN
Trong vÊn ®Ò nµy, c¸c cÊp l·nh ®¹o ®Þa ph¬ng ph¶i ®Æc biÖt coi träng c«ng t¸c quy ho¹ch sö dông ®Êt, cÇn nghiªm tóc, khÈn tr¬ng c«ng bè quy ho¹ch ®Êt ®· ®îc c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn phª duyÖt, c«ng bè nh÷ng quü ®Êt cha sö dông ®Ó doanh nghiÖp cã nhu cÇu thuª ®¨ng ký thuª.
Thu håi nh÷ng diÖn tÝch ®Êt sö dông sai môc ®Ých hay bá hoang ®Ó doanh nghiÖp cã thÓ thuª lµm mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh.
KiÕn nghÞ víi ñy ban nh©n d©n tØnh thu håi nh÷ng diÖn tÝch ®Êt mµ c¸c doanh nghiÖp thuéc TØnh qu¶n lý thuª ®Êt trªn ®Þa bµn huyÖn nhng vÉn bá hoang kh«ng triÓn khai x©y dùng ®a vµo s¶n xuÊt kinh doanh qu¸ thêi h¹n quy ®Þnh, tiÕp tôc giao cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c cã ®Çy ®ñ n¨ng lùc ®Ó x©y dùng ®i vµo ho¹t ®éng. Gi¶m c¸c lo¹i thuÕ, phÝ trong viÖc ®¨ng ký mua hoÆc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt.
Giao cho Ban qu¶n lý dù ¸n huyÖn lµ c¬ quan chñ tr× tham mu cho ñy ban nh©n d©n huyÖn quy ho¹ch c¸c côm c«ng nghiÖp tËp trung, c¸c khu s¶n xuÊt, lµng nghÒ truyÒn thèng c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp trªn t¹i c¸c côm x· trªn ®Þa bµn n»m xa khu d©n c. Kªu gäi vèn ®Çu t vµo x©y dùng mÆt b»ng c¸c côm c«ng nghiÖp nµy vµ x©y dùng ®êng giao th«ng nèi liÒn víi ®êng quèc lé, tØnh lé.
- Hç trî vÒ th«ng tin
Thùc tÕ cho thÊy, chÊt lîng th«ng tin thu thËp ®îc cña khu vùc KTTN kh«ng cao, ®Æc biÖt lµ nh÷ng th«ng tin vÒ thÞ trêng. B¶n th©n tõng doanh nghiÖp l¹i rÊt khã gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò nµy. Do vËy, ®Ó gióp khu vùc nµy n©ng cao ®îc chÊt lîng nguån th«ng tin c¬ quan Nhµ níc ë ®Þa ph¬ng cÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau:
Giao cho Ban qu¶n lý dù ¸n huyÖn phèi hîp víi §µi ph¸t thanh huyÖn cã nhiÖm vô thêng xuyªn t×m hiÓu, cËp nhËt c¸c th«ng tin míi vÒ thÞ trêng trong vµ ngoµi níc…cã c¸c gi¶i ph¸p cung cÊp hç trî th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp, nh÷ng th«ng tin nµy ph¶i míi, chÝnh x¸c, cung cÊp kÞp thêi cho doanh nghiÖp.
X©y dùng vµ thêng xuyªn ®æi míi th«ng tin vÒ t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ, ®Þa ph¬ng, c¸c chñ tr¬ng, quan ®iÓm cña l·nh ®¹o huyÖn…trªn trang Web cña HuyÖn. C¸c c¬ së KTTN trªn ®Þa bµn cã thÓ ®îc hç trî miÔn phÝ vÒ khai th¸c th«ng tin trªn trang Web cña huyÖn còng nh ®a c¸c th«ng tin qu¶ng c¸o, giíi thiÖu s¶n phÈm cña ®¬n vÞ m×nh.
L·nh ®¹o huyÖn vµ c¸c phßng chøc n¨ng thêng xuyªn cã c¸c buæi ®èi tho¹i víi c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn, ®Ó cung cÊp th«ng tin, n¾m b¾t kÞp thêi nh÷ng khã kh¨n mµ doanh nghiÖp gÆp ph¶i, tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p hç trî th¸o gì kÞp thêi.
5. KÕt luËn
5.1 KÕt LuËn
Qua kÕt qu¶ nghiªn cøu ë trªn LuËn v¨n chóng t«i rót ra mét sè kÕt luËn nh sau:
Khu vùc KTTN trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh tõ n¨m 2000 trë l¹i ®©y ®· cã sù ph¸t triÓn nhanh. §Æc biÖt lµ sù ph¸t triÓn vµ t¨ng lªn cña lo¹i h×nh hé c¸ thÓ còng nh c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp ngµy cµng kh¼ng ®Þnh ®îc gi¸ trÞ ®ãng gãp cho kinh tÕ ®Þa ph¬ng.
1. Sè lîng c¸c c¬ së KTTN cã sù t¨ng lªn nhanh chãng. TÝnh ®Õn n¨m 2007 t¨ng lªn 4,7 lÇn so víi n¨m 2000. Trong giai ®o¹n 2000-2007 trung b×nh mçi n¨m cã 173 c¬ së KTTN ®¨ng ký míi.
- C¸c c¬ së KTTN cã quy m« võa vµ nhá, vÒ c¬ cÊu hé c¸ thÓ chiÕm tû lÖ lín nhÊt víi 94,83%; DNTN chiÕm 2,58%; C.ty TNHH chiÕm 2,18%; C.ty CP chiÕm 0,41%. Hé c¸ thÓ cã tèc ®é gia t¨ng m¹nh nhÊt, trung b×nh mçi n¨m cã 163 hé ®¨ng ký míi, tiÕp theo lµ DNTN víi 5 DN ®¨ng ký míi mçi n¨m, C.ty TNHH lµ 4 c«ng ty vµ C.ty CP lµ 1 c«ng ty.
- C¸c c¬ së KTTN ph©n bè kh«ng ®Òu, tËp trung ë c¸c ®Þa bµn cã hÖ thèng giao th«ng thuËn lîi vµ cã c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung.
2. C¬ cÊu ngµnh nghÒ s¶n xuÊt, kinh doanh cña KTTN chñ yÕu tËp chung vµo c¸c lÜnh vùc CN, DV: Ngµnh TM, DV chiÕm 57% sè c¬ së; CN chiÕm 28,54%; cßn l¹i c¸c ngµnh kh¸c chØ chiÕm 14,46%.
- §a sè c¸c c¬ së KTTN cã quy m« võa vµ nhá, trªn 95% c¬ së cã vèn ®¨ng ký díi 5 tû ®ång.
- Tû lÖ tµi s¶n cè ®Þnh/Tæng tµi s¶n chiÕm 35,76%.
3. VÒ lao ®éng: Cã sù gia t¨ng vÒ quy m« lao ®éng trong khu vùc KTTN, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n h»ng n¨m ®¹t 32%. Hé c¸ thÓ cã xu híng thu hót lao ®éng gi¶m ®i, c¸c doanh nghiÖp cã xu híng thu hót lao ®éng t¨ng lªn. Lao ®éng lµm viÖc trong ngµnh CN chiÕm 41,46%; DV chiÕm 40,08%.
Nh×n chung chÊt lîng lao ®éng trong c¸c c¬ së KTTN cßn ë møc thÊp:
+ L§ gi¸n tiÕp: L§ cã tr×nh ®é phæ th«ng chiÕm tíi trªn 70%, L§ cã tr×nh ®é ®¹i häc, cao ®¼ng chiÕm díi 10%.
+ L§ trùc tiÕp: L§ cã phæ th«ng chiÕm tíi trªn 90%, L§ cã tr×nh ®é ®¹i häc, cao ®¼ng chiÕm díi 15%, cao nhÊt lµ c«ng ty CP còng chØ xÊp xØ 30%.
4. VÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt: DiÖn tÝch ®Êt sö dông vµ diÖn tÝch nhµ xëng cßn ë møc thÊp: Hé c¸ thÓ b×nh qu©n sö dông 111m2 ®Êt, DNTN sö dông 846m2, C.ty TNHH sö dông 5642m2, C.ty TNHH sö dông xÊp xØ 1ha. DiÖn tÝch nhµ xëng b×nh qu©n b»ng 15,3% diÖn tÝch ®Êt.
+ M¸y mãc thiÕt bÞ cßn l¹c hËu, tû lÖ m¸y tÝnh nèi m¹ng cßn thÊp díi 10%, hÇu hÕt c¸c c¬ së KTTN cha cã trang Web riªng.
5. VÒ vèn SXKD: Vèn b×nh qu©n/1®¬n vÞ cßn ë møc thÊp: Hé c¸ thÓ lµ 56,75 tr.®; DNTN lµ 469,89 tr.®; C.ty TNHH lµ 2298,29 tr.®; C.ty CP lµ 4865,8 tr.®.
Tû lÖ vèn CSH/tæng vèn cßn ë møc kh¸ cao: Hé c¸ thÓ lµ 81,82%; DNTN lµ 76,58%; C.ty TNHH lµ 55,3%; C.ty CP lµ 41,33%. §iÒu nµy cho thÊy c¸c c¬ së KTTN thiÕu vèn s¶n xuÊt KD, ®Æc biÖt lµ vèn lu ®éng vµ rÊt khã kh¨n trong viÖc tiÕp cËn vèn Ng©n hµng.
6. KÕt qu¶ SXKD vµ ®ãng gãp cho kinh tÕ ®Þa ph¬ng:
+ Gi¸ trÞ SXCN cña KTTN chiÕm tíi trªn 70% tæng gi¸ trÞ SXCN toµn huyÖn. Tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ dÞch vô chiÕm 89%. Cã nh÷ng ®ãng gãp quan träng cho Ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng, chiÕm 12,8% tæng thu ng©n s¸ch trªn ®Þa bµn.
+ Doanh thu b×nh qu©n n¨m 2007 so víi n¨m 2006 cña Hé c¸ thÓ t¨ng lªn 1,1 lÇn; DNTN t¨ng lªn 1,17 lÇn; C.ty TNHH t¨ng lªn 1,05 lÇn; C.ty CP t¨ng lªn 1,17 lÇn. Lîi nhuËn n¨m 2007 cña c¸c c¬ së KTTN gi¶m chót Ýt so víi n¨m 2006.
+ ThÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm chñ yÕu cña KTTN lµ thÞ trêng néi ®Þa, chiÕm trªn 80%, thÞ trêng níc ngoµi chñ yÕu lµ Trung Quèc, §µi Loan vµ c¸c níc §«ng Nam ¸.
7. Trong nh÷ng n¨m qua, ngoµi sù nç lùc tõ phÝa b¶n th©n c¸c c¬ së thuéc khu vùc KTTN trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, còng nh vËn ®ång t×m kiÕm thÞ trêng cßn cã nh÷ng hç trî ®¾c lùc tõ phÝa chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng trong viÖc tuyªn truyÒn, phæ biÕn chÝnh s¸ch ph¸p luËt cña Nhµ níc vÒ khu vùc kinh tÕ t nh©n.
8. §Ó KTTN tiÕp tôc ph¸t triÓn, ®ãng gãp nhiÒu h¬n n÷a cho kinh tÕ cña huyÖn Kim Thµnh cÇn thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p: Lùa chän s¶n phÈm SXKD phï hîp, quan hÖ tèt víi b¹n hµng; Hoµn thiÖn bé m¸y tæ chøc qu¶n lý vµ c«ng t¸c qu¶n trÞ; TiÕp tôc ®Èy m¹nh ho¹t ®éng Marketing, t¨ng cêng xóc tiÕn th¬ng m¹i, qu¶ng b¸ th¬ng hiÖu, t×m kiÕm thÞ trêng; T¨ng cêng ®Çu t c«ng nghÖ m¸y mãc thiÕt bÞ; Huy ®éng vµ qu¶n lý cã hiÖu qu¶ nguån vèn; N©ng cao vai trß cña c¸c hiÖp héi doanh nghiÖp.
Ngoµi ra cÇn c¸c gi¶i ph¸p hç trî tõ phÝa chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng: §èi víi chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng cÇn tiÕp tôc cã nh÷ng hç trî tÝch cùc h¬n n÷a ®èi víi sù ph¸t triÓn cña khu vùc KTTN nh cã c¸c chÝnh s¸ch quy ho¹ch dµi h¹n, hç trî vÒ th«ng tin, t×m kiÕm thÞ trêng, xóc tiÕn th¬ng m¹i, hé trî vÒ c¬ së h¹ tÇng, t¹o m«i trêng kinh doanh lµnh m¹nh, hé trî tiÕp cËn c¸c nguån vèn, phèi hîp ®µo t¹o lao ®éng...
Chóng t«i tin tëng r»ng víi xu thÕ ph¸t triÓn nh hiÖn nay cña khu vùc kinh tÕ t nh©n, cïng víi viÖc gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò cßn tån t¹i, trong giai ®o¹n tíi KTTN trªn ®Þa bµn huyÖn Kim Thµnh sÏ tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh h¬n n÷a vµ cã nh÷ng ®ãng gãp to lín vµ sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña huyÖn nhµ.
5.2. KiÕn NghÞ:
1. §èi víi Nhµ níc:
- TiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn KTTN.
+ Trong ng¾n h¹n, tiÕp tôc khuyÕn khÝch c¸c x·, thÞ trÊn trong huyÖn ph¸t triÓn kinh tÕ hé c¸ thÓ. Tuy nhiªn lo¹i h×nh hé c¸ thÓ cã quy m« nhá lÎ, chØ ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh.
+ Trong dµi h¹n: Nªn tËp trung u tiªn ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp, v× nh÷ng ®ãng gãp cña c¸c DN cao h¬n vµ viÖc më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh, hiÖn ®¹i hãa m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¸c DN cã thÓ thùc hiÖn ®îc thuËn lîi h¬n lo¹i h×nh hé c¸ thÓ.
+ KhuyÕn khÝch lo¹i h×nh Hé c¸ thÓ lµm ¨n cã hiÖu qu¶ chuyÓn thµnh DNTN hoÆc c«ng ty TNHH, c«ng ty CP.
2. §èi víi TØnh, HuyÖn:
- Cã c¸c quy ®Þnh râ rµng trong c¸c u ®·I ®èi víi khu vùc KTTN, cÇn x©y dùng cô thÓ cho tõng lo¹i h×nh.
- X©y dùng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt, hç trî mÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh cho KTTN.
3. §èi víi c¸c c¬ së KTTN
- ChÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô víi Nhµ níc.
- Chñ ®éng t×m kiÕm thÞ trêng ë níc ngoµi. §èi víi c¸c doanh nghiÖp lín cã thÓ v¬n ra thÞ trêng Ch©u ¢u, b»ng viÖc ký c¸c hîp ®éng nhËn gia c«ng hoÆc liªn doanh víi ®èi t¸c níc së t¹i.
- §Çu t ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ theo tiªu chuÈn. Thùc hiÖn s¶n xuÊt kinh doanh ®¶m b¶o cã l·i vµ b¶o vÖ m«i trêng.
TµI liÖu tham kh¶o
TiÕng ViÖt
§inh V¨n ¢n (2006), “ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa ë ViÖt Nam”, B¶n tin kinh tÕ (Sè 110-2/2006), Tr. 3-9.
Chi côc thuÕ huyÖn Kim Thµnh (2000-2007), “Tæng hîp quyÕt to¸n thuÕ c¸c c¬ së kinh tÕ t nh©n tõ 2000-2007”, Kim Thµnh.
Mai Ngäc Cêng (2004), “§Ó kinh tÕ t nh©n ë ViÖt Nam ph¸t triÓn”, T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn”.
T« Xu©n D©n, Nghiªm Xu©n §¹t, Vò Träng L©m (2002), “Ph¸t triÓn vµ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh”, NXB khoa häc kü thuËt, Hµ Néi.
§¹i häc Kinh tÕ quèc d©n (2002), “Gi¸o tr×nh KÕ ho¹ch hãa ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, gi¸o tr×nh kinh tÕ vÜ m«, kinh tÕ ®Çu t, kinh tÕ ph¸t triÓn”, Hµ Néi.
§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001), “V¨n KiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX“ NXB chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2006), “V¨n KiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø X“, NXB chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
Huúnh Huy Hoµ (2006), “Ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n t¹i Thµnh phè §µ N½ng”, LuËn v¨n Th¹c sü, §¹i häc §µ N½ng.
NguyÔn Lª Hoa (2004), “Mét sè vÊn ®Ò trong ph¸t triÓn KTTN ë ViÖt Nam”, T¹p chÝ tµi chÝnh (th¸ng 4/2004), Tr19-21, Hµ Néi.
B¹ch ThÞ Minh HuyÒn (2003), “N¨ng lùc c¹nh tranh cña Doanh nghiÖp võa vµ nhá: Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trong tiÕn tr×nh héi nhËp”, T¹p chÝ tµi chÝnh doanh nghiÖp (sè 11-2003), Tr17-19, Hµ Néi.
§µo ThÞ Ph¬ng Liªn (2004), “Suy nghÜ vÒ kinh tÕ t nh©n vµ ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa trong ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam”, T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn sè 85.
TrÞnh ThÞ Hoa Mai (2005), “Kinh tÕ t nh©n ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp”, NXB ThÕ giíi, Hµ Néi.
NguyÔn §¨ng Nam (2003), “Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh thóc ®Èy ph¸t triÓn doanh nghiÖp nhá vµ võa”, T¹p chÝ tµi chÝnh (sè 11-2003), Tr36-37, Hµ Néi.
Lª H÷u NghÜa (2003), “Ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë ViÖt Nam hiÖn nay: thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p”, T¹p chÝ céng s¶n sè 6-3/2003, Tr31-37, Hµ Néi.
Phßng thèng kª huyÖn Kim Thµnh (2000-2007), “Niªn gi¸m thèng kª tõ n¨m 2000-2007”, Kim Thµnh.
Phßng Tµi chÝnh- KÕ ho¹ch huyÖn Kim Thµnh (2007), “Tæng hîp t×nh h×nh ®¨ng ký kinh doanh vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së KTTN trªn ®Þa bµn huyÖn qua c¸c n¨m”, Kim Thµnh.
Lª Du Phong (2006), “Ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ- kinh nghiÖm Hungary vµ vËn dông vµo ViÖt Nam“, NXB lý luËn chÝnh trÞ, Hµ Néi.
Phan Träng Phøc, (2007), “N©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam“, NXB khoa häc kü thuËt, Hµ Néi.
Quèc Héi Níc Céng Hoµ X· héi chñ nghÜa ViÖt Nam (2006), “LuËt Doanh nghiÖp“, Hµ Néi.
Hµ Huy Thµnh (2002), “Thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ vµ t b¶n t nh©n. Lý luËn vµ chÝnh s¸ch“, NXB chÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
Mai TÕt-NguyÔn V¨n TuÊt, §Æng Danh Lîi (2006), “Sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña KTTN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta“, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi.
§inh Träng ThÞnh, NguyÔn Minh Phong (2007), “Doanh nghiÖp ViÖt Nam hîp t¸c vµ liªn kÕt trong héi nhËp“, NXB Tµi chÝnh, Hµ Néi.
Lª Ngäc Tßng (2001), “C¸c M¸c nãi vÒ giíi h¹n cña së h÷u t nh©n“, T¹p chÝ sinh ho¹t lý luËn sè 5-2001, Tr20-25, Hµ Néi.
§inh ThÞ Th¬m (2005), “Kinh tÕ t nh©n ViÖt Nam sau hai thËp kû ®æi míi- Thùc tr¹ng vµ nh÷ng vÊn ®Ò“, NXB Khoa häc x· héi, Hµ Néi.
ñy ban nh©n d©n huyÖn Kim Thµnh (2004), “Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi huyÖn Kim Thµnh“, Kim Thµnh.
ñy ban nh©n d©n tØnh H¶i D¬ng (2005), “Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi tØnh H¶i D¬ng“, H¶i D¬ng.
Hå V¨n VÜnh (2003), “KTTN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa“, T¹p chÝ céng s¶n (sè 7-2003), Tr15-19, Hµ Néi.
Tµi liÖu dÞch
32. ViÖn konrad adenauer (2005), “Vai trß cña Doanh nghiÖp nhá vµ võa trong nÒn kinh tÕ, kinh nghiÖm trong níc vµ quèc tÕ“, NXB thÕ giíi, Hµ Néi.
PHIẾU ĐIỀU TRA
Các thông tin về tổ chức, cá nhân thuộc khu vực kinh tế tư nhân
Trên địa bàn huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương.
Xin Quý đơn vị vui lòng cho chúng tôi biết một số thông tin sau về tình hình của đơn vị mình để chúng tôi phục vụ cho đề tài nghiên cứu: Phát triển kinh tế tư nhân trên địa bàn Huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương.
Xin trân trọng cám ơn!
1- Tên tổ chức, cá nhân:...................................................................................
- Tên giao dịch(nếu có):...........................................................................
- Năm bắt đầu sản xuất kinh doanh:
2- Địa chỉ:
+ Tỉnh:………..…Huyện:………Xã (thị trấn):……………Thôn:………
+ Số điện thoại:……………….………DĐ:………………………….
+ Số Fax:…………………………….
1
9
3- Thông tin về người đứng đầu:
+ Họ và tên:………………………………Năm sinh:
+ Giới tính: Nam; Nữ
+ Dân tộc:……………………Quốc tịch:…………………..
+ Trình độ chuyên môn được đào tạo: ( khoanh tròn vào ô thích hợp)
1 Tiến sỹ:………Ngành:…….... 2 Thạc sỹ………...Ngành:…………
3 Đại học:………Ngành:…….. 4 Cao đẳng…...... Ngành:….....…
5 Trung cấp:……Ngành:……….. 6 Sơ cấp,………...Ngành:………
dạy nghề
4- Loại hình: ( đánh dấu x vào ô thích hợp)
+ Hộ kinh doanh cá thể: …………………..
+ Doanh nghiệp tư nhân:……………………
+ Công ty Trách nhiệm hữu hạn:…………….
+ Công ty cổ phần:……………………………
5- Ngành nghề sản xuất kinh doanh:
a- Tên ngành nghề chính:………………………………………………
Thuộc loại hình( đánh dấu x vào ô thích hợp)
+ Công nghiệp:…………………………………
+ Dịch vụ:……………………………………
+ Nông nghiệp:………………………………
+ Giao thông, xây dựng:…………………….
+ Khác……………………………………….
b- Tên ngành nghề Phụ của đơn vị…………..………………………
- Thuộc loại hình( đánh dấu x vào ô thích hợp)
+ Công nghiệp:……………………
+ Dịch vụ:…………………………
+ Nông nghiệp:…………………….
+ Giao thông, xây dựng:……………
+ Khác……………………………..
6- Lao động:
Tiêu chí
2005
2006
2007
A- Lao động theo độ tuổi
1- Lao động định biên chính thức:
a. Dưới 25 tuổi
b. Từ 25 đến 45 tuổi
c. Từ 46 đến 60 tuổi
d. Trên 60 tuổi
1- Lao động hợp đồng:
a. Dưới 25 tuổi
b. Từ 25 đến 45 tuổi
c. Từ 46 đến 60 tuổi
d. Trên 60 tuổi
B- Lao động theo trình độ đào tạo
1- Lao động gián tiếp
a. Trên đại học
b. Đại học, Cao đẳng
c. Trung học chuyên nghiệp
d. Sơ cấp, công nhân kỹ thuật, dạy nghề
2- Lao động trực tiếp
a. Trên đại học
b. Đại học, Cao đẳng
c. Trung học chuyên nghiệp
d. Sơ cấp, công nhân kỹ thuật, dạy nghề
7- Thu nhập người lao động:
Tiêu chí
2005
2006
2007
- Tổng thu nhập bình quân
1. Tiền lương, thưởng và các khoản phụ cấp có tính chất lương
2. các khoản thu khác
8- Tài sản của đơn vị:
Tiêu chí
2005
2006
2007
A- Tài sản
1- Tài sản cố định
+ Tài sản cố định hữu hình
+ Tài sản cố định vô hình
2- Tài sản lưu động
B- Nguồn vốn
1. Nợ phải trả
2. Vốn chủ sở hữu
9- Vốn đầu tư cho sản xuất kinh doanh.
Tiêu chí
2005
2006
2007
Tổng số vốn đầu tư cho sản xuất kinh doanh
A- Chia theo nguồn vốn
1- Vốn hỗ trợ của Nhà nước
2- Vốn vay tín dụng
3- Vốn tự có
4- Vốn từ các nguồn khác
B- Chia theo danh mục đầu tư
1- Vốn đầu tư xây dựng cơ bản
2- Vốn đầu tư mua sắm tài sản phục vụ sản xuất
3- Vốn sửa chữa tài sản cố định
4- Vốn đầu tư bổ sung vốn lưu động
5- Vốn đầu tư khác
10- Kết quả sản xuất kinh doanh
Tiêu chí
2005
2006
2007
A- Doanh thu
1- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
2- Doanh thu hoạt động tài chính
3- Thu nhập khác
B- Tổng lợi nhuận trước thuế
C- Thuế phải nộp
D- Lợi nhuận sau thuế
11- Tình hình nộp thuế cho nhà nước
Tiêu chí
2005
2006
2007
A- Tổng số thuế và các khoản phải nộp
1- Thuế giá trị gia tăng
2- Thuế tiêu thụ đặc biệt
3- Thuế xuất, nhập khẩu
4- Thuế thu nhập doanh nghiệp
12- Cơ sở vật chất, kỹ thuật:
Tiêu chí
Đơn vị
2005
2006
2007
Diện tích đất sử dụng
m2
Diện tích Nhà xưởng
m2
Máy vi tính
Máy móc thiết bị
+…
+…
13- Tình hình đầu tư chi phí cho các loại sản phẩm năm 2007
Các khoản mục
Đơn vị
Sản phẩm
…………
Sản phẩm
……………
Sản phẩm
…………
A- Chi phí trung gian
Tr. đ
B- Chí phí tiền lương
Tr. đ
C- Chi phí tài chính
Tr. đ
+ Thuế
Tr. đ
+ Trả lãi Ngân hàng
Tr. đ
D- Khấu hao TSCĐ
Tr. đ
E- Tổng chí phí SX
Tr. đ
14- Thị trường tiêu thụ sản phẩm chính của đơn vị (đánh dấu x)
1
ThÞ trêng néi ®Þa
2
ThÞ trêng níc ngoµi
a
Ch©u ©u
b
Hoa Kú
c
Trung quèc, §µi Loan, Hµn Quèc
d
§«ng Nam ¸
15- Hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Tiêu chí
2005
2006
2007
1- Hiệu quả sử dụng vốn
+ Doanh thu/Tổng vốn
+ Lợi nhuận/Tổng vốn
+ Lợi nhuận/Doanh thu
2- Hiệu quả sử dụng chi phí
+ Doanh thu/Tổng chi phí
+ Lợi nhuận/Tổng chi phí
3- Hiệu quả sử dụng lao động
+ Số giờ LĐ bq/ngày của 1 LĐ
+ NS lao động bq 1 giờ LĐ
+ Giá trị bq 1 lđ làm ra trong năm
4- Thu nhập bình quân/lao động
+ Thu nhập bq/người
16- Theo Quý đơn vị các chính sách phát triển kinh tế tư nhân của Nhà nước hiện nay là:
( đánh dấu x vào ô thích hợp)
+ Rất phù hợp và cở mở:
+ Phù hợp và cởi mở:
+ Chưa phù hợp:
+ Rất không phù hợp:
17- Quý đơn vị đã tiếp cận với các chính sách ưu đãi hay chưa:
( đánh dấu x vào ô thích hợp)
+ Đã tiếp cận:
+ Chưa tiếp cận:
18- Quý đơn vị đã được ưu đãi về chính sách nào dưới đây
( đánh dấu x vào ô thích hợp)
a
¦u ®·i vÒ thuÕ
b
Hç trî vÒ th«ng tin
c
¦u ®·i vÒ gi¶i phãng mÆt b»ng nhanh gän
d
Thñ tôc vay vèn thuËn lîi, nhanh gän
e
Thñ tôc ®¨ng ký kinh doanh ®¬n gi¶n, thuËn lîi
*
Cho r»ng u ®·i quan träng nhÊt lµ
a
¦u ®·i vÒ thuÕ
b
Hç trî vÒ th«ng tin
c
¦u ®·i vÒ gi¶i phãng mÆt b»ng nhanh gän
d
Thñ tôc vay vèn thuËn lîi, nhanh gän
e
Thñ tôc ®¨ng ký kinh doanh ®¬n gi¶n
f
¦u ®·i kh¸c
19- Chính quyền địa phương đã có hoạt động gì nhằm hỗ trợ cho Quý đơn vị:
( đánh dấu x vào ô thích hợp)
+ Tuyên truyền phổ biến chính sách pháp luật của Nhà nước.
+ Hỗ trợ đào tạo, tuyển dụng lao động
+ Thủ tục hành chính nhanh gọn
+ Hỗ trợ khác
20- Nh÷ng khã kh¨n chÝnh:
a
Vèn s¶n xuÊt kinh doanh
b
MÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh
d
M¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu
e
T×m kiÕm thÞ trêng tiªu thô s¶n phÊm
f
Quan hÖ víi c¸c c¬ quan qu¶n lý ®Þa ph¬ng
g
Kinh tÕ t nh©n cha ®îc ®èi xö b×nh ®¼ng
h
§éi ngò c¸n bé qu¶n lý, lao ®éng cha ®¸p øng ®îc tr×nh ®é
i
Khã kh¨n kh¸c
21- Đề xuất giải pháp của đơn vị:
a
Lùa chän s¶n phÈm phï hîp, quan hÖ tèt víi b¹n hµng
b
T¨ng cêng Vèn s¶n xuÊt kinh doanh
d
Hç trî vÒ MÆt b»ng s¶n xuÊt kinh doanh
e
§æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ
f
T¨ng cêng qu¶n b¸ th¬ng hiÖu, t×m kiÕm thÞ trêng tiªu thô s¶n phÊm
g
Hç trî tÝch cùc tõ phÝa chÝnh quyÒn
h
N©ng cao tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, lao ®éng trong doanh nghiÖp
Đề xuất, kiến nghị khác.............……………………………………………….
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………….
Xin trân trọng cảm ơn!
._.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- LE ANH DUNG (nop).doc