Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh của siêu thị tại TP.HCM

1 Lôøi môû ñaàu Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ coù nhöõng chuyeån bieán tích cöïc, bieåu hieän taäp trung qua möùc taêng tröôûng GDP töông ñoái nhanh. Theâm vaøo ñoù, caùc chính saùch ñoåi môùi cuûa Ñaûng vaø Nhaø nöôùc ñaõ taïo nhieàu cô hoäi thuaän lôïi cho caùc doanh nghieäp hoøa nhaäp vaøo neàn kinh teá thò tröôøng. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa ngaønh thöông maïi, Sieâu thò laø moät loaïi hình kinh doanh baùn leû môùi xuaát hieän ôû nöôùc ta vaøo nhöõng naêm ñaàu cuûa thaäp nieân 90. Thaønh phoá Hoà Chí Minh khoâng nhöõng laø moät trung taâm kinh teá, vaên hoùa, chính trò maø coøn laø moät trung taâm thöông maïi vôùi loaïi hình kinh doanh Sieâu thò ra ñôøi sôùm nhaát. Qua 8 naêm ra ñôøi vaø phaùt trieån, heä thoáng Sieâu thò cuûa Thaønh phoá ñaõ mang laïi nhöõng keát quaû ban ñaàu nhö goùp phaàn vaøo vieäc thöïc hieän nghóa vuï vôùi ngaân saùch nhaø nöôùc, ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng, laøm thay ñoåi phong caùch mua saém cuûa ngöôøi daân Thaønh phoá. Tuy nhieân, trong thôøi gian qua chuùng ta môùi chæ phaùt trieån sieâu thò theo chieàu roäng chöù chöa thöïc söï ñaàu tö phaùt trieån theo chieàu saâu, neân coøn nhieàu maët haïn cheá laøm cho hieäu quaû kinh doanh sieâu thò chöa cao. Thöïc teá trong soá nhöõng sieâu thò ra ñôøi vaø hoaït ñoäng coù nhöõng sieâu thò kinh doanh coù laõi vaø moät soá sieâu thò thua loã phaûi töï ruùt lui khoûi thöông tröôøng. Töø nhöõng vaán ñeà thöïc tieãn noùi treân, ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng giaûi phaùp thích hôïp ñeå nhaèm thuùc ñaåy vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh sieâu thò cuûa caû nöôùc noùi chung vaø Thaønh phoá Hoà Chí Minh noùi rieâng. Do ñoù chuùng toâi choïn ñeà taøi : “ Giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû kinh doanh cuûa sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh ”vôùi muïc ñích phaân tích ñaùnh giaù tình hình hoaït ñoäng kinh doanh sieâu thò trong thôøi gian qua, ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm caàn thieát, ñoái chieáu vôùi kinh nghieäm phaùt trieån sieâu thò cuûa moät soá nöôùc khaùc ñeå töø ñoù ñeà xuaát caùc giaûi phaùp mang tính chieán löôïc , goùp phaàn hoaøn thieän cô cheá quaûn lyù kinh doanh vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh trong thôøi gian tôùi. 2 Trong quaù trình thöïc hieän ñeà taøi, chuùng toâi söû duïng keát hôïp moät soá phöông phaùp nghieân cöùu nhö : phöông phaùp duy vaät bieän chöùng, phöông phaùp lòch söû vaø moâ taû, thoáng keâ, phoûng vaán, döï baùo,… Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø quaù trình phaùt trieån cuûa loaïi hình kinh doanh sieâu thò vôùi caùc phaïm vi giôùi haïn nhö sau : - Veà thôøi gian : nghieân cöùu töø naêm 1994 trôû veà sau, trong ñoù phaàn ñaùnh giaù thöïc traïng seõ phaân tích kyõ töø naêm 1997 ñeán nay. - Veà khoâng gian : nghieân cöùu trong phaïm vi thaønh phoá Hoà Chí Minh. - Lónh vöïc nghieân cöùu chuû yeáu cuûa ñeà taøi : laø caùc giaûi phaùp veà marketing, veà toå chöùc nguoàn haøng vaø giaûi phaùp veà quaûn trò nguoàn nhaân löïc. Vôùi muïc ñích vaø phaïm vi nghieân cöùu noùi treân, noäi dung cuûa ñeà taøi ñöôïc trình baøy theo boá cuïc sau : Môû ñaàu Chöông I : Tính taát yeáu khaùch quan cuûa vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån Sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh. Chöông II : Phaân tích thöïc traïng kinh doanh Sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh. Chöông III : Moät soá giaûi phaùp ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng Sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh . Keát luaän. 3 CHÖÔNG I TÍNH TAÁT YEÁU KHAÙCH QUAN CUÛA VIEÄC HÌNH THAØNH VAØ PHAÙT TRIEÅN SIEÂU THÒ TAÏI THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH 1. Toång quan veà Sieâu thò vaø naâng cao hieäu quaû kinh doanh Sieâu thò 1.1. Khaùi nieäm : Noùi ñeán sieâu thò, hieän coù nhieàu khaùi nieäm : Theo Philip Kotler : “ Sieâu thò laø cöûa haøng töï phuïc vuï töông ñoái lôùn coù möùc chi phí thaáp, tyû suaát lôïi nhuaän khoâng cao vaø khoái löôïng haøng baùn ra lôùn, ñaûm baûo ñaày ñuû nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng veà thöïc phaåm ,boät giaët, caùc chaát taåy röûa vaø nhöõng maët haøng chaêm soùc nhaø cöûa”. Moät soá taùc giaû cho raèng : Sieâu thò tröôùc heát laø moät cöûa haøng chuyeân baùn thöïc phaåm, cöûa haøng coù nhieàu gian haøng ñöôïc phaân loaïi moät caùch khoa hoïc, tieän duïng vaø quy moâ lôùn. ÔÛ Vieät Nam theo caùch hieåu phoå bieán : Sieâu thò laø cöûa haøng baùn leû kinh doanh theo phöông thöùc töï phuïc vuï, cô sôû vaät chaát töông ñoái hieän ñaïi, baùn nhieàu maët haøng ñaùp öùng nhu caàu tieâu duøng haèng ngaøy nhö thöïc phaåm, ñoà duøng gia ñình vaø caùc vaät phaåm khaùc. Caùc khaùi nieäm noùi treân tuy coù khaùc nhau nhöng ñeàu thoáng nhaát ôû choã Sieâu thò laø moät loaïi hình baùn leû vaên minh, hieän ñaïi, ngöôøi mua haøng töï phuïc vuï mình, töø ñoù taïo khaû naêng thoûa maõn toát nhu caàu mua saém haøng hoùa cuûa moïi taàng lôùp daân cö trong xaõ hoäi. 1.2. Caùc ñaëc tröng cuûa Sieâu thò : - Phöông thöùc baùn haøng töï choïn : ngöôøi mua ñöôïc töï do xem xeùt löïa choïn haøng hoùa, sau ñoù töï mang haøng ñeán quaày thu ngaân ñeå thanh toaùn tieàn. - Haøng hoùa baùn taïi Sieâu thò raát ña daïng vaø phong phuù, töø vaøi ngaøn ñeán vaøi chuïc ngaøn maët haøng khaùc nhau, bao goàm ngaønh haøng thöïc phaåm vaø phi thöïc phaåm. Haøng hoùa ñöôïc tröng baøy treân caùc giaù keä theo töøng loaïi, ñöôïc nieâm yeát giaù vaø baùn ñuùng giaù nieâm yeát. - Mua saém moät choã : khaùch ñeán Sieâu thò coù theå mua ñöôïc nhieàu maët haøng. 4 - Cô sôû vaät chaát kyõ thuaät ñöôïc trang bò töông ñoái hieän ñaïi ñeå baûo ñaûm söï tieän nghi, thoaûi maùi cho khaùch haøng nhö heä thoáng laïnh, xe ñaåy haøng, maùy tính tieàn,… - Quy moâ hoaït ñoäng : Sieâu thò phaûi coù quy moâ töông ñoái lôùn, do phöông thöùc baùn haøng laø töï phuïc vuï, ñoàng thôøi laáy quan ñieåm chi phí vaø lôïi nhuaän thaáp laøm cô sôû cho hoaït ñoäng kinh doanh, neân ñoøi hoûi Sieâu thò phaûi coù quy moâ hôïp lyù môùi coù theå tieâu thuï ñöôïc khoái löôïng haøng hoùa lôùn, ñuû ñeå buø ñaép chi phí kinh doanh. 1.3. Phaân loaïi Sieâu thò : I.3.1. Caên cöù vaøo ngaønh haøng kinh doanh chia Sieâu thò thaønh 02 loaïi : - Sieâu thò chuyeân doanh : kinh doanh moät hoaëc moät nhoùm ngaønh haøng nhö : quaàn aùo, giaøy deùp, ñieän maùy, ñòa oác, ñoà trang trí noäi thaát,... - Sieâu thò kinh doanh toång hôïp nhieàu maët haøng : hình thöùc naøy ñang phoå bieán. I.3.2. Caên cöù vaøo quy moâ chia Sieâu thò thaønh 03 loaïi : - Sieâu thò nhoû (Mini Supermarket) : Theo caùch phaân loaïi cuûa Phaùp thì nhöõng Sieâu thò coù dieän tích döôùi 400 m2 ñöôïc goïi laø Sieâu thò nhoû. Caùc Sieâu thò nhoû thöôøng baùn moät loaïi haøng hoùa nhö ñoà chôi treû em, duïng cuï theå thao, quaàn aùo, giaøy deùp,… - Sieâu thò (Supermarket) : ÔÛ Phaùp, caùc Sieâu thò thöôøng coù dieän tích töø 400 – 2.500m2. ÔÛ Myõ, dieän tích trung bình cuûa caùc Sieâu thò laø 1.250m2. Sieâu thò baùn caùc loaïi haøng hoùa phuïc vuï nhu caàu tieâu duøng haèng ngaøy. Danh muïc haøng hoùa kinh doanh töø vaøi ngaøn ñeán 20.000 saûn phaåm. Thöôøng caùc Sieâu thò ñöôïc boá trí ôû nhöõng khu daân cö, giao thoâng thuaän tieän. - Ñaïi Sieâu thò (Hyperrmarket) : laø ñôn vò baùn leû coù quy moâ lôùn vôùi dieän tích vaøi chuïc ngaøn m2. Ñaïi sieâu thò thöôøng thuoäc sôû höõu cuûa moät taäp ñoaøn thöông maïi, ñöôïc toå chöùc nhö moät khu toå hôïp baùn leû ñuû moïi thöù haøng hoùa dòch vuï. Danh muïc haøng hoùa coù theå leân ñeán 50.000 saûn phaåm. Ñaïi sieâu thò coù quy moâ lôùn neân thöôøng ñöôïc ñaët ôû khu ngoaïi vi cuûa caùc thaønh phoá lôùn. 1.4. Vai troø cuûa Sieâu thò trong heä thoáng baùn leû : Sieâu thò laø moät trong nhöõng cöûa haøng baùn leû, neân vò trí cuûa noù laø trung gian cuoái cuøng trong keânh phaân phoái haøng hoùa. Sieâu thò tröïc tieáp baùn haøng phuïc vuï nhu caàu tieâu duøng cuûa moïi ngöôøi. Ôû vò trí ñoù, sieâu thò coù vai troø raát quan troïng ñoái vôùi ngöôøi saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu duøng. 5 - Ñoái vôùi ngöôøi saûn xuaát : Sieâu thò hoaït ñoäng nhö moät ñaïi lyù mua haøng. Sieâu thò phaûi nghieân cöùu nguoàn haøng, löïa choïn haøng hoùa phuø hôïp vôùi nhu caàu thò hieáu cuûa khaùch haøng. - Ñoái vôùi ngöôøi tieâu duøng : Sieâu thò laø nhaø cung caáp, laø ngöôøi tröïc tieáp phuïc vuï vaø thoûa maõn nhu caàu veà haøng hoùa, dòch vuï maø ngöôøi tieâu duøng caàn. Ñeå laøm toát vai troø naøy, sieâu thò phaûi nghieân cöùu, phaùt hieän nhu caàu cuûa khaùch haøng, tìm vaø baùn nhöõng haøng hoùa ôû nhöõng thôøi gian, ñòa ñieåm vaø theo caùch thöùc maø khaùch haøng mong muoán. Ñoàng thôøi phaûi chuû ñoäng höôùng daãn nhu caàu, phaùt hieän vaø kích thích nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng. Vôùi vò trí caän keà ngöôøi tieâu duøng, Sieâu thò coù vai troø thoâng tin, caàu noái giöõa ngöôøi saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu duøng. Sieâu thò giuùp nhaø saûn xuaát thu thaäp nhöõng yù kieán phaûn hoài cuûa ngöôøi tieâu duøng veà chaát löôïng, giaù caû, maãu maõ haøng hoùa ñeå nhaø saûn xuaát caûi tieán naâng cao chaát löôïng saûn phaåm, ñoàng thôøi giuùp nhaø saûn xuaát quaûng caùo, giôùi thieäu saûn phaåm môùi ñeán ngöôøi tieâu duøng moät caùch nhanh choùng. Söï xuaát hieän cuûa Sieâu thò ñaõ laøm taêng möùc ñoä caïnh tranh trong heä thoáng baùn leû. Vôùi cô sôû vaät chaát kyõ thuaät hieän ñaïi vaø phöông thöùc baùn haøng töï phuïc vuï, tieán boä vaên minh, hoaït ñoäng cuûa Sieâu thò ñaõ coù taùc duïng thuùc ñaåy caùc loaïi hình baùn leû khaùc phaûi ñoåi môùi phong caùch phuïc vuï khaùch haøng. 1.5. Naâng cao hieäu quaû kinh doanh Sieâu thò Ñeå ñaït ñöôïc hieäu quaû kinh doanh, caùc Sieâu thò phaûi caên cöù vaøo qui moâ, cô caáu, thò hieáu cuûa thò tröôøng ñeå phaùt trieån kinh doanh. Ñeå ñaït ñöôïc yeâu caàu naøy, caùc Sieâu thò phaûi nghieân cöùu thò tröôøng veà caùc nhaân toá chi phoái ñeán söï dieãn bieán qui moâ, cô caáu vaø thò hieáu thò tröôøng, ñeå xaùc ñònh qui moâ kinh doanh caùc loaïi haøng, cô caáu loaïi haøng, tìm kieám loaïi haøng vaø phöông phaùp kinh doanh phuø hôïp vôùi töøng khaùch haøng, nhaèm ñaùp öùng toát nhaát nhu caàu cuûa hoï. Nhö vaäy, tuyø theo töøng giai ñoaïn phaùt trieån cuûa thò tröôøng maø coù ñònh höôùng phaùt trieån kinh doanh khaùc nhau. Naâng cao hieäu quaû kinh doanh Sieâu thò cuõng coù nghóa laø caùc Sieâu thò phaûi thöôøng xuyeân ñaùnh giaù nguoàn löïc cuûa mình, khai thaùc vaø söû duïng caùc nguoàn löïc ñoù ñeå nhaèm muïc ñích cuoái cuøng laø kinh doanh coù hieäu quaû. 2. Lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån Sieâu thò ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh 2.1. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån Chuùng ta haõy ngöôïc doøng thôøi gian trôû veà nhöõng naêm ñaàu cuûa thaäp nieân 80. Vaøo naêm 1981, Hungary cung caáp cho nöôùc ta toaøn boä trang thieát bò ñeå xaây 6 döïng moät Sieâu thò, bao goàm heä thoáng caùc quaày keä tröng baøy haøng, heä thoáng maùy baùn haøng töï ñoäng nhö baùn nöôùc giaûi khaùt, dieâm, thuoác laù,… vaø moät soá maùy tính tieàn. Vaøo thôøi ñieåm ñoù, Boä Noäi thöông ñaõ xaây döïng cöûa haøng ôû Kim Lieân Haø Noäi vôùi yù ñònh thöû nghieäm moät moâ hình môùi. Nhöng sau khi xaây döïng xong, Sôû Thöông Nghieäp Haø Noäi ñaõ khoâng khai thaùc heát tính naêng cuûa heä thoáng baùn haøng maø chæ söû duïng maët baèng ñeå cung caáp tem phieáu. Caùc nhaø quaûn lyù cuûa Haø Noäi cho raèng hình thöùc baùn haøng naøy chöa phuø hôïp do chöa coù ñuû haøng hoùa ñeå cung caáp cho cöûa haøng. Maët khaùc vaøo thôøi ñieåm ñoù, nöôùc ta ñang trong giai ñoaïn neàn kinh teá keá hoaïch hoùa taäp trung bao caáp, cho neân vieäc xuaát hieän Sieâu thò ôû thôøi ñieåm naøy laø chöa theå thöïc hieän ñöôïc. Töø naêm 1986, Ñaïi hoäi Ñaûng toaøn quoác laàn VI ñaõ quyeát ñònh ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù kinh teá. Ñeán nay kinh teá nöôùc ta ñaõ coù söï phaùt trieån vöôït baäc, ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng ñöôïc caûi thieän, möùc soáng ñöôïc naâng cao, ngöôøi ta khoâng chæ aên ngon maëc aám maø coøn aên ngon, maëc ñeïp, trong boái caûnh ñoù, Sieâu thò ra ñôøi vaø phaùt trieån laø moät taát yeáu. Sieâu thò ñaàu tieân ôû Vieät Nam xuaát hieän taïi thaønh phoá Hoà Chí minh. Ñi tieân phong laø Minimart thuoäc Chi nhaùnh Coâng ty xuaát nhaäp khaåu noâng saûn tieåu thuû coâng nghieäp Baø Ròa – Vuõng Taøu (Sinhanco) khai tröông vaøo ngaøy 20/10/1993, naèm trong khu vöïc Intershop, nhöng coù quy moâ nhoû vaø khaùch haøng chuû yeáu laø ngöôøi nöôùc ngoaøi. Trong nhöõng naêm sau (töø 1994 ñeán nay) nhieàu Sieâu thò vôùi ñuû loaïi quy moâ töø vaøi traêm ñeán vaøi ngaøn m2 dieän tích, thuoäc moïi hình thöùc sôû höõu khaùc nhau ñaõ laàn löôït xuaát hieän vôùi caùc thöông hieäu nhö MAXIMARK cuûa Coâng ty TNHH TM & DV An Phong, CITIMART cuûa Coâng ty TNHH TM & DV Ñoâng Höng, COOPMART thuoäc Lieân hieäp Hôïp taùc xaõ thöông maïi TP.HCM (Saigon-coop), SIEÂU THÒ MIEÀN ÑOÂNG thuoäc Coâng ty Ñaàu tö Mieàn Ñoâng, Sieâu thò SAØI GOØN thuoäc Toång coâng ty Thöông maïi Saøi Goøn, Sieâu thò BÌNH DAÂN thuoäc Coâng ty TNHH TM Duy Anh. ÔÛ ngoaïi vi Thaønh phoá, coù ñaïi Sieâu thò CORA cuûa taäp ñoaøn Bourbon (Phaùp), Cora Ñoàng Nai khai tröông thaùng 7/1998. Naêm 2001 xuaát hieän theâm Cora An Laïc vaø Cora Mieàn Ñoâng. ÔÛ Haø Noäi, Sieâu thò ñaàu tieân ra ñôøi vôùi thöông hieäu MAXIMARK cuûa Coâng ty An Phong (TP.Hoà Chí Minh). Sau ñoù ñaõ xuaát hieän nhieàu Sieâu thò khaùc vôùi quy moâ vaø nhieàu thöông hieäu khaùc nhau nhö : Sieâu thò FIVIMART, CITIMART, IMS, SEIYU, sieâu thò Thieân Nieân Kyû, Sieâu thò Caùt Linh,... Treân phaïm vi caû nöôùc, ôû caùc tænh, thaønh phoá lôùn nhö Haûi Phoøng, Ñaø Naüng, Hueá, Nha trang, Vuõng taøu, Caàn Thô, ngöôøi daân ôû ñaây cuõng ñaõ bieát ñeán loaïi 7 hình kinh doanh Sieâu thò vaø trong töông lai hy voïng raèng maïng löôùi Sieâu thò seõ phaùt trieån ôû khaép moïi nôi. Söï hình thaønh vaø phaùt trieån khaù nhanh cuûa Sieâu thò trong nhöõng naêm gaàn ñaây chöùng toû ngöôøi daân thaønh phoá ñaõ quen daàn vôùi vieäc ñi mua saém ôû Sieâu thò, nhu caàu mua saém cuûa ngöôøi daân thaønh phoá ñaõ coù höôùng chuyeån ñoåi maïnh meõ. Tuy môùi xuaát hieän ôû nöôùc ta vaøo nhöõng naêm ñaàu cuûa thaäp nieân 90, nhöng toác ñoä phaùt trieån cuûa Sieâu thò ôû Vieät Nam laø töông ñoái nhanh, tieàm naêng phaùt trieån Sieâu thò ôû nöôùc ta coøn raát lôùn. Do ñoù vaán ñeà ñònh höôùng phaùt trieån cuõng nhö taïo giaûi phaùp ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Sieâu thò laø vieäc laøm caàn thieát ñeå ñaûm baûo cho lónh vöïc kinh doanh naøy hoaït ñoäng coù hieäu quaû. 2.2. Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Sieâu thò taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh : Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa Sôû Thöông Maïi, naêm 2000 tyû leä Sieâu thò kinh doanh coù hieäu quaû chieám 61,6% treân toång soá caùc Sieâu thò (16/26 Sieâu thò), tyû leä Sieâu thò bò loã chieám 38,4% (10/26 Sieâu thò). Phaàn lôùn caùc Sieâu thò kinh doanh coù hieäu quaû laø caùc Sieâu thò coù quy moâ töông ñoái lôùn, thuoäc caùc heä thoáng cuûa Lieân hieäp hôïp taùc xaõ thöông maïi Thaønh phoá (COOPMART), caùc Sieâu thò cuûa Coâng ty An Phong (MAXIMARK), tieáp theo laø Sieâu thò Mieàn Ñoâng vaø Sieâu thò cuûa Xí nghieäp löông thöïc thöïc phaåm Safoco vôùi thöông hieäu FOODCOMART. Caùc Sieâu thò kinh doanh keùm hieäu quaû goàm coù PACIFICMART cuûa Coâng ty Lieân doanh Deadong Mieàn Ñoâng, hieän Sieâu thò naøy ñaõ giaûi theå, keá ñeán laø heä thoáng Sieâu thò cuûa Chi nhaùnh Coâng ty xuaát nhaäp khaåu noâng saûn Baø Ròa Vuõng Taøu (vôùi caùc sieâu thò Minimart Superbowl vaø Minimart quaän I). Thöïc teá caùc Sieâu thò kinh doanh keùm hieäu quaû thöôøng laø caùc Sieâu thò coù quy moâ nhoû, ñoäc laäp, hình thöùc sôû höõu cuûa caùc Coâng ty lieân doanh vaø cuûa tö nhaân. Ñieåm laïi heä thoáng Sieâu thò trong Thaønh phoá chuùng ta thaáy maëc duø coù nhöõng Sieâu thò kinh doanh thua loã, nhöng nhìn chung söï goùp maët cuûa Sieâu thò trong heä thoáng baùn leû ñaõ coù taùc duïng ñaùng keå ñeán söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa Thaønh phoá. Theo thoáng keâ cuûa Sôû Thöông maïi, trong naêm 2000 chæ tính caùc Sieâu thò coù quy moâ vöøa trôû leân, caùc Sieâu thò ñaõ ñoùng goùp vaøo ngaân saùch nhaø nöôùc treân 23 tyû ñoàng thueá caùc loaïi, taïo ñöôïc vieäc laøm oån ñònh cho hôn 2.000 lao ñoäng, ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu tieâu duøng haøng ngaøy cuûa ngöôøi daân Thaønh phoá. Ngoaøi ra, söï phaùt trieån cuûa heä thoáng Sieâu thò coøn coù taùc duïng höôùng daãn, kích thích nhu caàu, laøm thay ñoåi phong caùch mua saém cuûa ngöôøi daân Thaønh Phoá. 8 3. Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán hieäu quaû kinh doanh cuûa Sieâu thò Trong caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán hieäu quaû kinh doanh cuûa Sieâu thò, coù nhöõng nhaân toá naèm ngoaøi söï kieåm soaùt vaø nhöõng nhaân toá thuoäc phaïm vi kieåm soaùt cuûa Sieâu thò. Noùi caùch khaùc, ñoù laø nhöõng nhaân toá thuoäc moâi tröôøng vó moâ vaø nhöõng nhaân toá thuoäc phaïm vi kieåm soaùt cuûa doanh nghieäp. Nghieân cöùu nhöõng nhaân toá dieän moâi tröôøng vó moâ seõ giuùp doanh nghieäp döï kieán ñöôïc tình hình phaùt trieån, dieãn bieán cuûa thò tröôøng caû veà quy moâ, cô caáu vaø thò hieáu cuûa thò tröôøng cuõng nhö döï kieán ñöôïc caùc ñieàu kieän khaùch quan chi phoái ñeán söï phaùt trieån kinh doanh cuûa doanh nghieäp. 3.1. Nhöõng nhaân toá thuoäc moâi tröôøng vó moâ Bao goàm nhöõng nhaân toá thuoäc moâi tröôøng kinh teá – daân soá, moâi tröôøng chính trò – luaät phaùp, moâi tröôøng vaên hoùa. 3.1.1. Moâi tröôøng kinh teá Nghieân cöùu moâi tröôøng kinh teá bao goàm söï phaùt trieån kinh teá cuûa ñaát nöôùc trong töøng thôøi kyø, theå hieän ôû toác ñoä taêng tröôûng toång saûn phaåm quoác noäi (GDP), tình hình laïm phaùt, laõi suaát, tình hình giaûi quyeát vieäc laøm. Kinh teá phaùt trieån seõ daãn ñeán thu nhaäp cuûa ngöôøi daân taêng leân. Thu nhaäp cuûa ngöôøi daân taêng seõ laøm cho qui moâ tieâu duøng taêng leân, thò hieáu tieâu duøng thay ñoåi, ñoàng thôøi cô caáu haøng hoùa tieâu duøng cuõng thay ñoåi. Töø khi Ñaûng vaø nhaø nöôùc ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù kinh teá ñeán nay ñaõ laøm cho neàn kinh teá caû nöôùc noùi chung vaø Thaønh phoá noùi rieâng coù toác ñoä phaùt trieån ñaùng möøng, thu nhaäp cuûa daân cö taêng leân ñaùng keå. Theo soá lieäu thoáng keâ tình hình taêng tröôûng GDP vaø thu nhaäp cuûa daân cö qua caùc naêm nhö sau Baûng 1.1 : Taêng tröôûng GDP, thu nhaäp vaø chi tieâu cuûa ngöôøi daân TP.HCM Naêm Chæ tieâu 1997 1998 1999 2000 Taêng tröôûng GDP : - Caû nöôùc 8,2% 5,8% 4,8% 6,7% - Thaønh phoá HCM 12,1% 9,2% 6,2% 9% Thu nhaäp bình quaân cuûa ngöôøi daân Thaønh phoá (ñ/ngöôøi/thaùng) 812.800 869.700 921.600 976.800 Chi tieâu bình quaân cuûa ngöôøi daân Thaønh phoá (ñ/ngöôøi/thaùng) 441.300 477.050 506.100 541.500 “Nguoàn : Cuïc thoáng keâ thaønh phoá Hoà Chí Minh” Hieän nay, Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø thò tröôøng haáp daãn nhaát ñoái vôùi caùc Sieâu thò do daân cö ñoâng vaø möùc thu nhaäp cuûa daân cö ngaøy caøng cao. Chính vì vaäy haøng naêm coù khoái löôïng tieâu duøng lôùn, cô caáu, thò hieáu tieâu duøng ña daïng vaø luoân thay ñoåi. Theo soá lieäu thoáng keâ naêm 2000 : soá löôïng xe maùy cuûa Thaønh phoá treân 1,6 trieäu chieác vaø cuûa caû nöôùc gaàn 7 trieäu chieác ; löôïng söõa tieâu duøng ôû noäi thaønh taêng gaáp nhieàu laàn ôû noâng thoân,...Nhöõng yeáu toá naøy seõ taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho caùc Sieâu thò, nhöng ñeå phaùt trieån caùc Sieâu thò luoân phaûi coù chieán löôïc kinh doanh thích öùng. 3.1.2. Moâi tröôøng daân soá Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø thaønh phoá ñoâng daân nhaát nöôùc (khoaûng 7 trieäu ngöôøi), ñaây laø yeáu toá thuaän lôïi ñeå phaùt trieån Sieâu thò ôû nhöõng khu vöïc taäp trung daân cö . Trong cô caáu daân soá cuûa Thaønh phoá, daân soá treû chieám tyû leä cao, tyû leä daân soá treû ôû ñoä tuoåi 18 – 24 tuoåi laø 57%ø (so vôùi caû nöôùc tyû leä naøy laø 53%, ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi tyû leä daân soá treû laø 12,7%). Löïc löôïng daân cö treû coù nhu caàu tieâu saøi nhieàu vaø luoân thay ñoåi, töø ñoù hình thaønh moät khu vöïc thò tröôøng haáp daãn ñoái vôùi Sieâu thò. Trong cô caáu ngheà nghieäp cuûa ngöôøi daân Thaønh phoá, doanh nhaân chieám moät löïc löôïng ñoâng ñaûo, keá ñeán laø hoïc sinh , sinh vieân vaø ñoäi nguõ coâng chöùc goàm caùc ñôn vò haønh chính söï nghieäp, tröôøng hoïc,...Caùc thaønh phaàn naøy coù thò hieáu tieâu duøng khaùc nhau maø Sieâu thò phaûi tính ñeå ñaùp öùng nhu caàu cuûa hoï. 9 10 3.1.3. Moâi tröôøng vaên hoùa Khaùi nieäm vaên hoùa hieåu ôû ñaây laø : loái soáng, quan nieäm soáng (baûn saéc vaên hoùa) vaø trình ñoä hoïc vaán. Thaønh phoá Hoà Chí Minh laø moät trong nhöõng trung taâm vaên hoùa lôùn cuûa caû nöôùc, laø nôi ñaàu moái tieáp thu nhöõng tinh hoa vaên hoùa hieän ñaïi, töø ñoù aûnh höôûng ñeán tieâu duøng ôû choã quan nieäm tieâu duøng vöøa mang saéc thaùi daân toäc vöøa coù nhöõng quan nieäm tieâu duøng tích cöïc, naêng ñoäng, tieân tieán,...Do vaäy trong chieán löôïc kinh doanh, Sieâu thò cuõng phaûi quan taâm ñeán nhöõng yeáu toá treân ñeå coù nhöõng giaûi phaùp kinh doanh cho phuø hôïp. 3.1.4. Moâi tröôøng chính trò – luaät phaùp Moâi tröôøng chính trò bao goàm caùc chuû tröông, chính saùch cuûa nhaø nöôùc lieân quan ñeán hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp. Tình hình chính trò ôû nöôùc ta hieän nay töông ñoái oån ñònh. Nhaø nöôùc coù chuû tröông thöïc hieän nhaát quaùn chính saùch kinh teá nhieàu thaønh phaàn theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa, taïo moïi ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå caùc doanh nghieäp ñaàu tö phaùt trieån saûn xuaát kinh doanh. Ngoaøi ra chính saùch ñaàu tö thoâng thoaùng, ñaây laø ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå thu huùt voán ñaàu tö phaùt trieån theâm Sieâu thò. Heä thoáng phaùp luaät cuûa nöôùc ta ñaõ vaø ñang ñöôïc hoaøn thieän, taïo haønh lang phaùp lyù thuaän lôïi vaø bình ñaúng cho caùc doanh nghieäp. Nhaø nöôùc ñaõ trieån khai caùc chính saùch kích caàu, caùc chöông trình xoùa ñoùi giaûm ngheøo vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau. Ngoaøi ra, nhaø nöôùc cuõng ñaõ nghieân cöùu ñeå chuaån bò caûi caùch cheá ñoä tieàn löông, caûi caùch thuû tuïc haønh chính, ñaëc bieät seõ ban haønh quy cheá quaûn lyù phaùt trieån Thaønh phoá Hoà Chí Minh,… taát caû nhöõng yeáu toá naøy taïo ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå phaùt trieån saûn xuaát, caûi thieän ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân, goùp phaàn naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cho loaïi hình kinh doanh Sieâu thò. 3.2. Nhöõng yeáu toá trong phaïm vi Sieâu thò Nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán kinh doanh Sieâu thò dieãn ra trong phaïm vi Sieâu thò bao goàm nhöõng nhaân toá sau : 3.2.1 Yeáu toá lieân quan ñeán vieäc xaây döïng, toå chöùc thöïc hieän vaø ñaùnh giaù chieán löôïc marketing Vieäc xaây döïng chieán löôïc marketing ñuùng ñaén seõ giuùp cho Sieâu thò xaùc ñònh ñöôïc muïc tieâu kinh doanh ñoù laø : baùn haøng cho ai, baùn nhöõng maët haøng gì vaø baùn nhö theá naøo. 11 Sieâu thò phaûi xuaát phaùt töø nhieäm vuï cuûa mình ñeå nghieân cöùu moâi tröôøng marketing vaø nguoàn löïc ñeå xaùc ñònh thò tröôøng muïc tieâu. Treân cô sôû xaùc ñònh thò tröôøng muïc tieâu, ñeà ra chöông trình marketing phuø hôïp veà saûn phaåm, giaù caû vaø chieâu thò. Trieån khai chöông trình marketing, kieåm tra ñaùnh giaù vieäc thöïc hieän chöông trình. Trong chieán löôïc Marketing – Mix caàn chuù troïng chieán löôïc saûn phaåm vôùi noäi dung nhö sau : - Cô caáu chuûng loaïi saûn phaåm phaûi phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa khaùch haøng, keå caû kieåu daùng maãu maõ, nhaõn saûn phaåm, söï phong phuù cuûa saûn phaåm. - Boá trí gian haøng moät caùch khoa hoïc vaø haáp daãn. - Tinh thaàn thaùi ñoä phuïc vuï cuûa nhaân vieân phaûi gaây ñöôïc thieän caûm vôùi khaùch haøng, laøm haøi loøng khaùch haøng. 3.2.2 Yeáu toá toå chöùc quaûn lyù vaø khai thaùc coù hieäu quaû nguoàn haøng Vaán ñeà toå chöùc quaûn lyù vaø khai thaùc nguoàn haøng laø moät trong nhöõng noäi dung khoâng keùm phaàn quan troïng ñeå ñaûm baûo thaønh coâng cho hoaït ñoäng cuûa Sieâu thò. Ñeå coù nguoàn haøng phong phuù, ña daïng, ñaûm baûo chaát löôïng vaø giaù caû hôïp lyù, caùc Sieâu thò neân tìm nhöõng nguoàn haøng oån ñònh, caùc nhaø cung caáp coù uy tín ñeå giaûi quyeát vaán ñeà ñaàu vaøo cho Sieâu thò cuûa mình. Ñoái vôùi caùc nhaø cung caáp, Sieâu thò neân choïn theo nhöõng tieâu thöùc nhö : chuûng loaïi haøng hoùa, chaát löôïng toát, giaù caû hôïp lyù, khaû naêng cung öùng soá löôïng lôùn, oån ñònh laâu daøi vaø cung öùng haøng kòp thôøi,... Ngoaøi ra, caàn quan taâm ñeán lôïi theá veà giao nhaän, vaän chuyeån, thanh toaùn vaø baûo haønh. Khi ñaõ choïn ñöôïc nhaø cung caáp phuø hôïp, Sieâu thò neân xaùc laäp keânh phaân phoái ngaén nhaát ñeå tieát kieäm chi phí vaø thôøi gian nhaäp haøng. Ñeå mua ñöôïc haøng, caùc Sieâu thò neân aùp duïng nhöõng hình thöùc nhö : Mua theo hôïp ñoàng, nhaän laøm ñaïi lyù vaø mua töï do. Mua theo hôïp ñoàng : coù nghóa laø Sieâu thò kyù hôïp ñoàng mua haøng vôùi caùc nhaø cung caáp. Phöông thöùc naøy giuùp Sieâu thò oån ñònh ñöôïc nguoàn haøng, tieát kieäm chi phí toàn tröõ haøng. Tuy nhieân phöông thöùc naøy caàn phaûi coù nhieàu voán. Nhaän laøm ñaïi lyù baùn haøng cho caùc nhaø saûn xuaát : Sieâu thò kyù hôïp ñoàng laøm ñaïi lyù phaân phoái baùn leû haøng hoùa cho caùc nhaø saûn xuaát vaø höôûng hoa hoàng theo tyû leä % treân doanh thu. Phöông thöùc naøy coù lôïi cho Sieâu thò do khoâng phaûi boû voán 12 mua haøng vaø thöôøng aùp duïng cho caùc maët haøng thöïc phaåm cheá bieán coù haïn duøng. Mua töï do : Mua haøng treân cô sôû Sieâu thò vaø caùc nhaø cung caáp thoûa thuaän vôùi nhau veà soá löôïng, chaát löôïng, giaù caû. Phöông thöùc naøy thöôøng aùp duïng ñoái vôùi nhöõng haøng hoùa baûo quaûn ñöôïc laâu nhö quaàn aùo, ñoà gia duïng,... 3.2.3 Yeáu toá quaûn trò vaø khai thaùc tieàm naêng nguoàn nhaân löïc Ngaøy nay, yeáu toá con ngöôøi ñaõ ñöôïc thöøa nhaän coù vai troø to lôùn ñoái vôùi söï thaønh baïi cuûa doanh nghieäp, cuõng coù nghóa laø thöøa nhaän vai troø then choát cuûa nguoàn nhaân löïc con ngöôøi trong toå chöùc. Ñaëc bieät ñoái vôùi loaïi hình kinh doanh Sieâu thò, vì ñaây laø ngaønh dòch vuï neân yeáu toá con ngöôøi caøng coù vai troø quan troïng trong kinh doanh. Nghieân cöùu nhaân toá quaûn trò nguoàn nhaân löïc chi phoái ñeán kinh doanh cuûa Sieâu thò caàn nghieân cöùu ôû nhöõng noäi dung nhö sau : Thu huùt nguoàn nhaân löïc : coù nghóa laø nghieân cöùu khaû naêng thu huùt, phong caùch chuyeân nghieäp trong hoaït ñoäng tuyeån duïng nhaèm tuyeån ñöôïc nhöõng nhaân vieân toát nhaát. Ñaøo taïo vaø phaùt trieån nguoàn nhaân löïc : Ñaøo taïo kyõ naêng laøm vieäc cuûa nhaân vieân baèng caùch : Khôi daäy trong nhaân vieân yeâu caàu vaø yù thöùc tieáp tuïc ñöôïc ñaøo taïo, chuù troïng löïa choïn nhöõng noäi dung, chöông trình ñaøo taïo coù chaát löôïng cao, cung caáp chöông trình ñaøo taïo theo yeâu caàu coâng vieäc, chuù troïng ñaøo taïo kyõ naêng thöïc haønh, gaén ñaøo taïo vôùi söû duïng. Duy trì nguoàn nhaân löïc : Bieát taïo ra moâi tröôøng caïnh tranh cho taát caû nhaân vieân, kích thích nhaân vieân laøm vieäc naêng ñoäng, tích cöïc vaø gaén thu nhaäp cuûa nhaân vieân vôùi keát quaû laøm vieäc baèng caùch : thöïc hieän ñònh kyø ñaùnh giaù nhaân vieân, vôùi nhöõng tieâu chuaån roõ raøng, khaùch quan, laøm cô sôû cho vieäc khen thöôûng, kyû luaät vaø ñeà baït, caát nhaéc nhaân vieân. Vieäc traû löông döïa vaøo taàm quan troïng, möùc ñoä phöùc taïp cuûa coâng vieäc. Luoân cung caáp cho nhaân vieân nhöõng thoâng tin caàn thieát lieân quan ñeán coâng vieäc hoaëc ñeán quyeàn lôïi traùch nhieäm cuûa hoï. 4. Ñaëc ñieåm kinh doanh Sieâu thò ôû moät soá nöôùc treân theá giôùi : 4.1. Phaùp : ÔÛ Phaùp, vaøo naêm 1852 Born Marche laø ngöôøi ñaàu tieân ñaõ khôûi xöôùng vieäc thaønh laäp caùc cöûa haøng töï phuïc vuï vôùi nhöõng yù töôûng sau : - Khaùch haøng ñöôïc töï do tieáp xuùc, xem xeùt löïa choïn haøng hoùa. 13 - Giaù caû haøng hoùa ñöôïc nieâm yeát roõ raøng vaø baùn ñuùng giaù. - Toå chöùc khuyeán maõi nhöõng maët haøng môùi hoaëc nhöõng maët haøng khoâng coøn hôïp thôøi trang. - Quaûng caùo roäng raõi treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng. - Chaáp nhaän tyû suaát lôïi nhuaän thaáp (khoaûng 13,5%) trong khi caùc cöûa haøng baùn leû thôøi ñoù coù tyû suaát lôïi nhuaän laø 40%. Cöûa haøng ñaàu tieân mang caùc ñaëc ñieåm nhö sieâu thò noùi treân ñaõ thaønh coâng vaø gaây tieáng vang lôùn, daàn daàn caùc nhaø baùn leû cuûa Phaùp ñeàu chuyeån sang phöông thöùc kinh doanh môùi meû naøy. Tuy nhieân caùc cöûa haøng naøy vaãn chæ ñöôïc xem laø moät cöûa haøng ñaëc bieät chöù chöa coù caùi maùc rieâng. Thuaät ngöõ Sieâu thò (Supermarche) chính thöùc xuaát hieän ôû Phaùp vaøo naêm 1957 khi moät cöûa haøng töï phuïc vuï ôû vuøng Reuil Malmanson duøng maùc Sieâu thò – Supermarche ñeå laøm thöông hieäu cho mình. Sieâu thò ôû Phaùp coù nhieàu loaïi, töø quy moâ nhoû, trung bình cho ñeán lôùn. thuoäc nhieàu heä thoáng nhö Carrefour, Cora, Champion,...Nhìn chung kinh doanh Sieâu thò ôû nöôùc Phaùp coù nhöõng ñaëc ñieåm sau : - Ngoaøi haøng hoùa töï choïn coøn coù caùc dòch vuï nhö : uoán toùc, giaët uûi , massage,... - Coù nhieàu quaày thu ngaân, chaúng haïn 01 Sieâu thò thuoäc loaïi trung bình cuûa heä thoáng Carrefour coù 45 quaày tính tieàn. - Thöôøng thì moät thaønh phoá ôû Phaùp coù khoaûng 4 - 5 Sieâu thò vaø 01 trung taâm thöông maïi (Centre Commercial). Caùc trung taâm thöông maïi coù baõi ñaäu xe ít nhaát laø 2.000 xe oâtoâ vaø ngoaøi Sieâu thò ra coøn coù 600 cöûa haøng xung quanh. - Caùc baõi giöõ xe ôû taát caû caùc Sieâu thò ñeàu khoâng thu tieàn. Caùc nhaân vieân trong Sieâu thò luùc naøo cuõng nôû nuï cöôøi, vaø ñieàu thu huùt nhieàu khaùch haøng ñeán vôùi Sieâu thò chính laø caùc ñôït baùn haøng giaûm giaù. - Haøng giaûm giaù phaûi laø haøng toát vaø môùi, ñoàng thôøi phaûi nieâm yeát hai giaù cuõ vaø môùi. Chính phuû toå chöùc löïc löôïng kieåm soaùt, Sieâu thò naøo lôïi duïng vieäc giaûm giaù ñeå baùn haøng keùm phaåm chaát hoaëc gian laän giaù seõ bò phaït raát naëng. Heä thoáng Sieâu thò ôû Phaùp phaùt trieån maïnh vaø roäng khaép trong thaäp nieân 60, 70. Tính ñeán thaùng 9/98, ôû Phaùp coù 8.522 Sieâu thò vôùi toång doanh thu khoaûng 300 tyû France, ._.chieám 35% doanh thu baùn haøng thöïc phaåm vaø chieám 19% toång möùc baùn leû. 14 4.2. Myõ : ÔÛ Myõ, vaøo naêm 1916, Michael Cullen ñaõ khai tröông cöûa haøng Clarence Saunders ôû bang Tennesess. Ñaây laø moät cöûa haøng coù caùc ñaëc tröng gioáng nhö sieâu thò. OÂng laø ngöôøi ñaàu tieân duøng thuaät ngöõ Supermarket ñeå ñaët teân cho cöûa haøng “KING CULLEN” naèm ôû khu vöïc Queens thuoäc thaønh phoá New York vaøo naêm 1930. Theo Michael Cullen, moâ hình chung cuûa 01 Supermarket laø : Haøng thöïc phaåm vaø ñoà gia duïng, giaù reû, töï phuïc vuï, chi phí thaáp, giöõ xe mieãn phí. Thuù mua saém cuûa ngöôøi daân Myõ ñaõ goùp phaàn laøm cho heä thoáng Sieâu thò Myõ phaùt trieån khoâng ngöøng, vaø laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân laøm cho neàn kinh teá Myõ taêng tröôûng maïnh. Noùi ñeán heä thoáng sieâu thò Myõ, khoâng theå khoâng nhaéc ñeán Wal-Mart. Phöông chaâm cuûa Wal-Mart laø : luoân luoân giaù reû. Wal-Mart ñaõ chuû tröông neáu moät khaùch haøng coù theå mang tôùi moät phieáu mua haøng coù giaù reû hôn giaù cuûa Wal- Mart thì ñöông nhieân khaùch haøng coù theå mua theo giaù ñoù taïi Wal-Mart. Nhôø giaù reû, neân Wal-Mart toå chöùc ñöôïc heä thoáng phaân phoái roäng raõi nhaát theá giôùi, khieán cho caùc nhaø saûn xuaát ñeàu mong ñöôïc cung caáp haøng cho Wal-Mart. Caùc Sieâu thò ôû Myõ ñöôïc pheùp hoaït ñoäng 24/24 giôø. Moät vieân chöùc cuûa taäp ñoaøn Sieâu thò Ahold cho bieát : coù nhieàu khaùch haøng laø nhöõng ngöôøi laøm vieäc theo ca vaø hoï muoán ñi mua saém vaøo luùc nöûa ñeâm. Sieâu thò ñaõ trôû thaønh keânh phaân phoái thöïc phaåm chính ôû Myõ trong nhöõng naêm cuûa thaäp nieân 40 vaø 50 vöøa qua. Ñeán giai ñoaïn nhöõng naêm 60, 70 Sieâu thò ñaõ trôû thaønh heä thoáng cöûa haøng baùn leû chính thoáng ôû nöôùc naøy. Vaøo cuoái thaäp nieân 80, ôû Myõ ñaõ coù khoaûng 30.000 Sieâu thò, chieám 20% toång soá cöûa haøng baùn leû thöïc phaåm vôùi toång doanh thu haøng naêm ñaït 200 tyû USD, chieám 75% toång doanh thu baùn haøng thöïc phaåm. 4.2. Haø Lan : Trong soá 22 Sieâu thò thuoäc heä thoáng Hogvilet coù 5 Sieâu thò mieãn phí. Ñaëc ñieåm cuûa Sieâu thò mieãn phí laø khi coù hai ngöôøi khaùch xeáp haøng chôø thanh toaùn tieàn thì ngöôøi thöù ba ñöôïc quyeàn…mieãn phí. Chuû tröông cuûa Hovilet laø khoâng ñeå maát thôøi gian cuûa khaùch trong vieäc xeáp haøng chôø tôùi löôït thanh toaùn tieàn. Ñaõ coù nhieàu yù kieán cho raèng : neáu aùp duïng laâu daøi phöông thöùc naøy Sieâu thò seõ bò loã vaø phaù saûn. Nhöng thöïc teá, töø khi aùp 15 duïng hình thöùc mieãn phí noùi treân, caùc Sieâu thò ñeàu thu ñöôïc lôïi nhuaän cao hôn. Do caùc Sieâu thò ñaõ coù keá hoaïch toå chöùc theo doõi löôïng khaùch haøng vaø ñoùng môû caùc quaày thu ngaân raát chuaån. Cuï theå nhö sau : Khi böôùc chaân vaøo cöûa Sieâu thò, moãi khaùch haøng ñeàu ñöôïc maùy tính ghi nhaän. Maùy xöû lyù thoâng tin veà ngöôøi ñoù vaø ñöa leân maøn hình soá thôøi gian mua haøng döï tính (theo thoùi quen coá höõu cuûa vò khaùch aáy), ñoàng thôøi chæ daãn bao nhieâu quaày tính tieàn caàn phaûi ñöôïc môû trong khoaûng thôøi gian quy ñònh ñeå loaïi tröø khaû naêng hình thaønh caùc “daõy ngöôøi” xeáp haøng. Toå nhaân vieân thu ngaân thöôøng xuyeân theo doõi maøn hình vi tính ñeå môû soá quaày thu ngaân töông öùng vôùi khoaûng thôøi gian nhaát ñònh trong ngaøy, sao cho luùc naøo cuõng coù quaày troáng. Vôùi phöông thöùc hoaït ñoäng noùi treân, caùc Sieâu thò mieãn phí trong heä thoáng Hogvilet khoâng bao giôø xaûy ra chuyeän xeáp haøng. Bình quaân moãi tuaàn chæ coù 5 khaùch haøng may maén ñöôïc mieãn phí. Con soá naøy khoâng ñaùng keå so vôùi 14.000 ngöôøi ñi chôï haøng ngaøy taïi moät trong caùc Sieâu thò cuûa chung cö Ñaïi hoïc toång hôïp Amsterdam. Ngoaøi ra, ÔÛ Haø Lan chính phuû quy ñònh caùc Sieâu thò phaûi ñoùng cöûa töø 10giôø toái ñeán 6giôø saùng. Tuy nhieân coù moät soá Sieâu thò mini ôû caùc caây xaêng ñöôïc môû cöûa suoát ñeâm (24/24giôø). Caùc taäp ñoaøn Sieâu thò lôùn môû cöûa ñeán 8giôø toái, moät tuaàn hoaït ñoäng 6ngaøy. Phaàn lôùn ngöôøi Haø Lan chæ ñi mua saém vaøo buoåi chieàu vaø coù khoaûng 50% khaùch haøng ñi Sieâu thò buoåi chieàu thöù naêm vaø thöù saùu trong tuaàn. 16 CHÖÔNG II PHAÂN TÍCH THÖÏC TRAÏNG KINH DOANH SIEÂU THÒ TAÏI TP. HOÀ CHÍ MINH 1. Caùc loïai hình kinh doanh Sieâu thò hieän nay taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh. Töø khi xuaát hieän cho ñeán nay, Sieâu thò ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ phaùt trieån vôùi nhieàu loaïi hình Sieâu thò coù quy moâ vaø phöông thöùc kinh doanh khaùc nhau. ÔÛ Vieät Nam hieän nay chöa coù nhöõng tieâu thöùc cuï theå ñeå phaân loaïi Sieâu thò. Taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, Sôû Thöông Maïi coù ñeà nghò phaân loaïi Sieâu thò döïa theo quy moâ dieän tích kinh doanh. Cuï theå nhö sau : 1.1 . Sieâu thò loaïi 1 Sieâu thò loaïi 1 laø Sieâu thò coù caùc tieâu chuaån nhö sau : - Dieän tích kinh doanh töø 5.000 m2 trôû leân - Voán ñaàu tö treân 10 tyû ñoàng - Cô caáu maët haøng : treân 10.000 maët haøng Theo caùch phaân loaïi noùi treân, caùc Sieâu thò thuoäc dieän loaïi 1 taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay goàm coù : Baûng 2 .1 : Caùc Sieâu thò loaïi 1 Stt Teân Sieâu thò Ngaøy khai tröông Dieän tích (m2) Voán ñaàu tö (tyû ñoàng) Soá löôïng maët haøng kinh doanh 1 Sieâu thò Maximark 05/01/1996 5.000 40 30.000 2 Sieâu thò Mieàn Ñoâng 07/12/1997 8.000 27 30.000 3 Sieâu thò Cora An Laïc 14/3/2001 10.000 120 30.000 4 Sieâu thò Cora Mieàn Ñoâng 12/4/2001 5.500 55 30.000 5 Sieâu thò Bình Daân 29/9/2001 7.200 20 20.000 “ Nguoàn : Caùc sieâu thò taïi TP.HCM” 17 ÔÛ ngoaïi vi thaønh phoá, coù ñaïi Sieâu thò Cora, khai tröông thaùng 7/1998 vôùi toång dieän tích 12.000 m2, voán ñaàu tö : 160 tyû ñoàng , soá löôïng maët haøng : 40.000 maët haøng. Nhö vaäy, caùc Sieâu thò loaïi 1 xuaát hieän töø naêm 1996 ñeán nay, vôùi quy moâ töông ñoái lôùn vaø soá löôïng maët haøng nhieàu, ña daïng phong phuù. 1.2 . Sieâu thò loaïi 2 Sieâu thò loaïi 2 laø Sieâu thò coù caùc tieâu chuaån nhö sau : - Dieän tích kinh doanh töø 2.000 m2 ñeán döôùi 5.000 m2 - Voán ñaàu tö töø 3 tyû ñoàng ñeán döôùi 10 tyû ñoàng - Cô caáu maët haøng : coù töø 6.000 maët haøng trôû leân Theo caùch phaân loaïi noùi treân, caùc Sieâu thò thuoäc dieän loaïi 2 taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay goàm coù : Baûng 2.2 : Caùc Sieâu thò loaïi 2 Stt Teân Sieâu thò Ngaøy khai tröông Dieän tích (m2) Voán ñaàu tö (tyû ñoàng) Soá löôïng maët haøng kinh doanh 1 Coopmart Haäu Giang 05/1/1998 2.000 3,7 20.000 2 Tenmart 07/3/1998 2.000 4,3 15.000 3 Citimart Minh Chaâu 08/7/1998 2.800 3 31.000 4 Coopmart Ñaàm Sen 16/12/1998 3.600 11,4 15.000 6 Coopmart Nguyeãn Ñình Chieåu 31/12/1999 4.500 7 28.000 7 Coopmart Ñinh Tieân Hoaøng 26/1/2000 3.200 6,3 26.000 8 Coopmart Phuù Laâm 26/9/2001 3.000 15 28.000 9 Sieâu thò SaøiGoøn 27/9/2001 4.800 20 18.000 “ Nguoàn : Caùc Sieâu thò taïi TP.HCM” Nhoùm Sieâu thò loaïi 2 xuaát hieän töø naêm 1998 ñeán nay, phaàn lôùn laø caùc Sieâu thò cuûa heä thoáng Coopmart, tröïc thuoäc Lieân hieäp hôïp taùc xaõ thöông maïi Thaønh phoá. 18 1.3 . Sieâu thò loaïi 3 Sieâu thò loaïi 3 laø Sieâu thò coù caùc tieâu chuaån nhö sau : - Dieän tích kinh doanh töø 1.000 m2 ñeán döôùi 2.000 m2 - Voán ñaàu tö töø 01 tyû ñoàng ñeán döôùi 03 tyû ñoàng - Cô caáu maët haøng : coù töø 4.000 maët haøng trôû leân Theo caùch phaân loaïi noùi treân, caùc Sieâu thò thuoäc dieän loaïi 3 taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän nay goàm coù : Baûng 2.3 : Caùc Sieâu thò loaïi 3 Stt Teân Sieâu thò Ngaøy khai tröông Dieän tích (m2) Voán ñaàu tö (trieäu ñoàng) Soá löôïng maët haøng kinh doanh 1 Minimart quaän I 20/10/1993 1.000 8,0 10.000 2 Coopmart Coáng Quyønh 09/02/1996 1.000 6,5 28.000 3 Coopmart Traàn Höng Ñaïo 30/04/1997 1.100 4,5 25.000 4 Foodcomart 20/12/1998 1.700 2,9 16.000 “ Nguoàn : Caùc Sieâu thò taïi TP.HCM” Ngoaøi ra coøn moät soá Sieâu thò nhoû khaùc vôùi dieän tích döôùi 1.000 m2 thuoäc nhieàu hình thöùc sôû höõu khaùc nhau. Nhö vaäy töø khi xuaát hieän ñeán nay, heä thoáng Sieâu thò cuûa Thaønh phoá ñaõ phaùt trieån phuø hôïp vôùi söï tieán hoùa cuûa caùc loaïi hình kinh doanh baùn leû. Tuy nhieân söï phaùt trieån cuûa maïng löôùi Sieâu thò cuûa Thaønh phoá coøn mang tính töï do, töï phaùt. Caùc cô quan quaûn lyù chöa coù söï chæ ñaïo, höôùng daãn ñeå loaïi hình kinh doanh naøy phaùt trieån ñuùng höôùng vöøa ñaûm baûo hieäu quaû kinh teá, ñoàng thôøi phuø hôïp vôùi quy hoaïch phaùt trieån chung cuûa thaønh phoá. Ñieåm haïn cheá cuûa caùc Sieâu thò ôû thaønh phoá hieän nay laø söï cheânh leäch veà quy moâ dieän tích vaø voán ñaàu tö. Coù nhöõng Sieâu thò chæ vaøi chuïc meùt vuoâng dieän tích vaø vaøi chuïc trieäu voán ñaàu tö trong khi ñoù coù nhöõng Sieâu thò dieän tích ñeán vaøi ngaøn m2 voán ñaàu tö haøng chuïc tyû ñoàng. 19 Ngoaøi ra, chöa coù nhöõng tieâu thöùc tieâu chuaån cuï theå ñeå phaân bieät roõ Sieâu thò vôùi cöûa haøng töï choïn, vaø cuõng chöa coù quy ñònh moät cöûa haøng nhö theá naøo ñöôïc coâng nhaän laø Sieâu thò. 2. Tình hình hoaït ñoäng marketing cuûa Sieâu thò. Trong boái caûnh hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp hieän nay, söï caïnh tranh dieãn ra ngaøy caøng gay gaét, ñeå ñöùng vöõng treân thò tröôøng, caùc doanh nghieäp phaûi coù chieán löôïc kinh doanh phuø hôïp nhaèm cuûng coá vaø phaùt trieån vò theá cuûa mình. Marketing laø moät trong nhöõng hoaït ñoäng khoâng theå thieáu ñöôïc ñoái vôùi doanh nghieäp. Ñaëc bieät ñoái vôùi loaïi hình kinh doanh Sieâu thò laïi caàn thieát hôn bao giôø heát. Moät chöông trình marketing ñöôïc Sieâu thò aùp duïng nhuaàn nhuyeãn, linh hoaït seõ laø coâng cuï höõu ích ñeå chinh phuïc vaø thu huùt khaùch haøng ñeán vôùi mình ngaøy caøng nhieàu hôn. Hoaït ñoäng marketing trong Sieâu thò ñöôïc bieåu hieän cuï theå ôù nhöõng vaán ñeà sau : 2.1. Tình hình toå chöùc hoaït ñoäng marketing cuûa Sieâu thò 2.1.1. Tình hình nghieân cöùu thò tröôøng cuûa Sieâu thò Trong thôøi gian ñaàu (töø 1993 ñeán 1995), hoaït ñoäng cuûa caùc Sieâu thò ôû Thaønh phoá mang tính chaát thöû nghieäm, caùc Sieâu thò thöôøng baùn nhieàu maët haøng ngoaïi nhaäp vôùi giaù caû cao hôn beân ngoaøi, khaùch haøng ñeán vôùi Sieâu thò phaàn lôùn laø ngöôøi nöôùc ngoaøi vaø cö daân thaønh phoá coù möùc thu nhaäp cao. Daàn daàn, caùc Sieâu thò ñaõ xaùc ñònh ñöôïc khaùch haøng cuûa mình laø moïi taàng lôùp daân cö neân ñaõ chuyeån höôùng cô caáu haøng hoùa kinh doanh mang tính phoå caäp, deã tieáp caän vôùi nhieàu ngöôøi tieâu duøng. Hieän nay, ngöôøi daân Thaønh phoá ñaõ quen daàn vôùi vieäc ñi mua saém taïi Sieâu thò. Khaùch haøng cuûa Sieâu thò hieän nay ña soá laø nhöõng ngöôøi coù thu nhaäp töø möùc trung bình trôû leân, phaàn lôùn laø coâng nhaân vieân chöùc, hoïc sinh sinh vieân. Soá löôïng khaùch haøng ñeán vôùi Sieâu thò haøng ngaøy ñeå mua saém raát khaùc nhau, töø vaøi traêm ôû caùc Sieâu thò nhoû ñeán vaøi ngaøn ôû caùc Sieâu thò lôùn. Theo soá lieäu khaûo saùt cuûa chuùng toâi, soá löôïng khaùch haøng haèng ngaøy ñeán vôùi moät soá Sieâu thò coù tieáng nhö sau : 20 Baûng 2.4 : Soá löôïng khaùch ñeán Sieâu thò moãi ngaøy Stt Teân Sieâu thò Soá löôïng khaùch (löôït/ngaøy) Tyû leä khaùch mua/khaùch ñeán Soá khaùch ñeán Soá khaùch mua 1 Sieâu thò Mieàn Ñoâng 2.200 1.600 72.7% 2 Maximark 2.500 1.900 76 % 3 Coopmart Coáng Quyønh 3.000 2.200 73.3% 4 Coopmart Nguyeãn Ñình Chieåu 2.500 1.900 76 % 5 Coopmart Ñinh Tieân Hoaøng 2.500 1.800 72 % “ Nguoàn : Caùc Sieâu thò taïi TP.HCM” Haèng ngaøy, löôïng khaùch ñeán vôùi Sieâu thò thöôøng taäp trung vaøo buoåi chieàu vaø giôø cao ñieåm laø buoåi toái (töø 19giôø00 ñeán 21giôø00). Ñaëc bieät, ngaøy thöù baûy, chuû nhaät vaø caùc ngaøy nghæ leã, soá löôïng khaùch ñeán Sieâu thò coù theå taêng töø 3.000 ñeán 6.000 löôït khaùch /ngaøy, caù bieät coù Sieâu thò löôïng khaùch ñeán vaøo ngaøy nghæ leã laø 10.000 löôït/ngaøy (nhö Maximark, Sieâu thò Mieàn Ñoâng, Sieâu thò Cora). Giaù trò moät laàn mua saém cuûa khaùch haøng ôû Sieâu thò cuõng raát khaùc nhau. Thôøi gian ñaàu giaù caû ôû Sieâu thò coøn cao hôn beân ngoaøi neân ngöôøi tieâu duøng mua ôû möùc ñoä khieâm toán, bình quaân khoaûng 30.000 ñ/laàn mua. Sau naøy giaù trò moät laàn mua saém cuûa khaùch haøng ñaõ taêng töø 60.000 – 100.000 ñ/laàn mua. Caùc maët haøng khaùch thöôøng mua taïi Sieâu thò laø : thöïc phaåm cheá bieán, thöïc phaåm coâng ngheä (ñöôøng, söõa, daàu aên,...) vaø caùc maët haøng coâng nghieäp phuïc vuï cho tieâu duøng haèng ngaøy nhö : Xaø boâng, chaát taåy röûa, ñoà gia duïng, hoaù myõ phaåm,... Ngoaøi ra, hieän nay khaùch haøng ñeán vôùi Sieâu thò coù nhu caàu veà haøng thöïc phaåm töôi soáng caùc loaïi (thòt, caù, toâm, cua,...), Ngoaïi tröø caùc Sieâu thò thuoäc heä thoáng Cora, coøn laïi phaàn lôùn caùc Sieâu thò chöa toå chöùc khai thaùc toát ngaønh haøng naøy, do kinh doanh ngaønh haøng naøy chi phí cao vaø ñoøi hoûi kyõ thuaät nhaát ñònh. Taïi Thaønh phoá Hoà Chí Minh, ngoaøi hai Sieâu thò Cora Mieàn Ñoâng vaø Cora An Laïc, chöa coù Sieâu thò naøo toå chöùc ñöôïc boä phaän nghieân cöùu thò tröôøng hoaøn chænh. Thöïc teá, ôû caùc Sieâu thò vaãn coù boä phaän marketing, nhöng boä phaän naøy chuû yeáu thöïc hieän caùc chöông trình quaûng caùo, khuyeán maõi, chöa thöïc söï taäp 21 trung vaøo vieäc nghieân cöùu thò tröôøng, neân chöa thaáy heát nhu caàu thò hieáu khaùch haøng ñeå coù chieán löôïc kinh doanh thích öùng. Qua phaân tích thöïc teá noùi treân, chuùng ta thaáy vieäc ñi mua saém taïi Sieâu thò hieän nay ñaõ vaø ñang trôû thaønh xu theá chung cuûa ngöôøi daân thaønh phoá. Do vaäy caùc Sieâu thò phaûi coù phöông thöùc toå chöùc hoaït ñoäng marketing nhö theá naøo ñeå thu huùt khaùch haøng ñeán vôùi Sieâu thò ngaøy caøng nhieàu hôn. 2.1.2. Tình hình thöïc hieän chieán löôïc Marketing – Mix 2.1.2.1. Chieán löôïc saûn phaåm Chieán löôïc saûn phaåm laø nhaân toá quyeát ñònh thaønh coâng cuûa chieán löôïc kinh doanh vaø chieán löôïc marketing, bôûi vì caïnh tranh veà saûn phaåm vaø chaát löôïng saûn phaåm ñang ngaøy caøng trôû thaønh coâng cuï caïnh tranh quan troïng. Trong thöïc teá, phaàn lôùn caùc Sieâu thò taïi Thaønh phoá thöïc hieän chính saùch ña daïng hoùa saûn phaåm. Soá löôïng saûn phaåm cuûa Sieâu thò töø vaøi ngaøn ñeán vaøi chuïc ngaøn maët haøng. Danh muïc haøng hoùa kinh doanh ôû caùc Sieâu thò cuûa Thaønh phoá thöôøng bao goàm nhöõng nhoùm ngaønh haøng nhö sau : - Haøng thöïc phaåm coâng ngheä : ñöôøng, söõa, baùnh keïo,… - Haøng thöïc phaåm cheá bieán : ñoà hoäp, gioø chaû, pateù, xuùc xích,… - Löông thöïc cheá bieán : mì goùi, chaùo goùi, nui, boät,… - Hoùa myõ phaåm : myõ phaåm, chaát taåy röûa, caùc saûn phaåm phuïc vuï nhu caàu veä sinh,… - Ñoà duøng gia ñình baèng nhoâm, inox, thuûy tinh, saønh söù, nhöïa,… - Haøng may maëc : quaàn aùo, drap, khaên,… - Thöïc phaåm töôi soáng Beân caïnh ñoù, caùc Sieâu thò raát chuù troïng ñeán chaát löôïng haøng hoùa, ñaûm baûo nguoàn goác xuaát xöù, haïn söû duïng cuûa haøng hoùa. Caùc maët haøng thöïc phaåm thöôøng mua cuûa nhöõng nhaø cung caáp lôùn coù teân tuoåi. Caùc Sieâu thò cuõng quan taâm ñeán hình thöùc, maãu maõ cuûa haøng hoùa, luoân tìm kieám nhöõng saûn phaåm môùi, saûn phaåm laï, saûn phaåm ñoäc ñaùo cho Sieâu thò cuûa mình. Beân caïnh vieäc quan taâm ñeán chaát löôïng, ña daïng hoùa maët haøng, maãu maõ ñeïp, caùc Sieâu thò coøn thöïc hieän caùc dòch vuï hoã trôï nhö : goùi quaø mieãn phí, giao haøng 22 taän nôi, baùn haøng qua ñieän thoaïi, caùc dòch vuï aên uoáng vui chôi giaûi trí cho treû em vaø caùc dòch vuï khaùc. Ngoaøi ra, caùc Sieâu thò nhö Maximark, Mieàn Ñoâng, caùc Sieâu thò trong heä thoáng Cora ñeàu raát chuù troïng ñeán vieäc naâng cao chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng, neân luoân thieát keá khoâng gian baùn haøng roäng raõi, loái ñi thoâng thoaùng, haøng hoùa tröng baøy treân caùc quaày keä ngaên naép, goïn gaøng, deã thaáy, deã laáy, deã löïa choïn. Tuy nhieân coøn moät soá Sieâu thò trung bình vaø nhoû nhö caùc Sieâu thò trong heä thoáng Coopmart, Sieâu thò Haø Noäi do dieän tích coù haïn neân loái ñi coøn chaät heïp, gaây khoù khaên cho khaùch haøng trong vieäc löu chuyeån, nhaát laø vaøo caùc ngaøy thöù baûy, chuû nhaät vaø ngaøy leã. Do saûn phaåm cuûa loaïi hình kinh doanh Sieâu thò laø saûn phaåm dòch vuï neân coù ñaëc ñieåm khaùc vôùi nhöõng saûn phaåm thoâng thöôøng ñoù laø khi khaùch haøng mua saûn phaåm thì ngoaøi nhöõng lôïi ích höõu hình coøn coù nhöõng lôïi ích voâ hình laø söï thoaûi maùi trong mua saém, cung caùch phuïc vuï nieàm nôû aân caàn cuaû nhaân vieân baùn haøng,… 2.1.2.2. Chính saùch giaù Muïc tieâu cuûa caùc Sieâu thò hieän nay laø nhaèm giöõ ñöôïc khaùch haøng, thu huùt khaùch haøng tieàm naêng, taêng doanh soá baùn, taïo uy tín cho Sieâu thò vaø muïc ñích cuoái cuøng laø thu ñöôïc lôïi nhuaän. Do vaäy vaán ñeà ñònh giaù baùn haøng hoùa cuûa Sieâu thò cuõng khoâng keùm phaàn quan troïng trong tình hình caïnh tranh ngaøy caøng gay gaét. Thöïc teá trong vieäc ñònh giaù, caùc Sieâu thò aùp duïng moät soá phöông phaùp sau : - Ñònh giaù döïa vaøo chi phí : Ñaây laø phöông phaùp ñònh giaù aùp duïng phoå bieán ôû caùc Sieâu thò cuûa thaønh phoá. Vôùi phöông phaùp naøy, caùc Sieâu thò seõ coäng theâm möùc lôøi tieâu chuaån vaøo giaù voán cuûa haøng hoùa theo coâng thöùc sau : G = Z + m G : giaù baùn cuûa 01 ñôn vò haøng hoùa Z : giaù voán cuûa 01 ñôn vò haøng hoùa m : möùc lôøi tieâu chuaån Möùc lôøi tieâu chuaån noùi treân thay ñoåi theo töøng loaïi haøng hoùa. Thöïc teá ôû caùc Sieâu thò, nhöõng maët haøng thöïc phaåm coâng ngheä nhö : ñöôøng, söõa, traø,...thöôøng coù möùc lôøi thaáp. Caùc maët haøng coù möùc lôøi cao nhö : ñoà trang söùc, quaàn aùo,...Moãi Sieâu thò ñeàu coù möùc lôøi tieâu chuaån khaùc nhau. Chaúng haïn nhoùm haøng 23 löông thöïc thöïc phaåm, möùc lôøi tieâu chuaån cuûa Sieâu thò Mieàn Ñoâng laø töø 8 – 10%, Maximark laø töø 9 – 12% vaø Coopmart Coáng Quyønh töø 7 – 10%. - Ñònh giaù theo ngöôøi mua : Vieäc ñònh giaù naøy chuû yeáu döïa vaøo caûm nhaän cuûa ngöôøi mua ñoái vôùi saûn phaåm haøng hoùa. Ñeå xaùc ñònh ñöôïc möùc giaù theo caûm nhaän, ngöôøi ñònh giaù phaûi xem xeùt nhieàu yeáu toá nhö : Möùc ñoä hoaøn thieän cuûa saûn phaåm, uy tín saûn phaåm, dòch vuï phuïc vuï vaø möùc ñoä haøi loøng cuûa ngöôøi mua. Trong thöïc teá, taïi caùc sieâu thò phöông phaùp naøy chæ aùp duïng cho nhöõng maët haøng quaàn aùo, myõ phaåm cao caáp,... Ñònh giaù döïa vaøo caïnh tranh : Theo phöông phaùp naøy, caùc Sieâu thò thöôøng caên cöù chuû yeáu vaøo giaù cuûa ñoái thuû caïnh tranh ñeå ñeà ra möùc giaù baùn haøng hoùa cho Sieâu thò cuûa mình. Ñoái vôùi nhöõng maët haøng löông thöïc, thöïc phaåm cheá bieán, thì Sieâu thò naøy tham khaûo giaù cuûa Sieâu thò khaùc ñeå ñònh giaù cho mình ngang baèng hoaëc thaáp hôn moät chuùt nhaèm thu huùt khaùch haøng. Ñoái vôùi nhöõng maët haøng thöïc phaåm töôi soáng, caùc Sieâu thò vöøa so saùnh vôùi caùc ñoái thuû caïnh tranh, ñoàng thôøi coù tham khaûo theâm giaù baùn ôû caùc chôï nhaèm ñaûm baûo möùc giaù thaáp hôn ñoái thuû caïnh tranh vaø ngang baèng giaù chôï. Xu höôùng hieän nay, moät soá Sieâu thò muoán phaùt trieån kinh doanh ngaønh haøng töôi soáng, vôùi mong muoán giaù baùn taïi Sieâu thò thaáp hôn giaù ôû chôï, baèng caùch tích cöïc tìm kieám nguoàn haøng giaù reû hoaëc chaáp nhaän hoaø voán hay loã vôùi moät tyû leä naøo ñoù, nhaèm muïc ñích thu huùt caùc baø noäi trôï ñeán Sieâu thò ngaøy caøng nhieàu hôn. - Ñònh giaù theo taâm lyù khaùch haøng : Caùc Sieâu thò, ñoâi khi cuõng döïa vaøo taâm lyù khaùch haøng ñeå ñònh giaù, caùc möùc giaù 7.200ñ, 20.400ñ, 151.500ñ,...taïo cho khaùch haøng caûm giaùc ñaây laø möùc giaù ñöôïc tính toaùn vôùi moät möùc lôøi phaûi chaêng. Hoaëc caùc möùc giaù 39.000ñ, 69.000ñ, 99.000ñ cuõng taïo cho khaùch haøng taâm lyù giaù naøy coøn thaáp chöa tôùi 40.000ñ, 70.000ñ, 100.000ñ,... - Ñònh giaù quaûng caùo : Vôùi phöông phaùp naøy, caùc Sieâu thò seõ baùn moät soá maët haøng thoâng duïng vôùi giaù thaät thaáp vôùi hy voïng ñeå loâi keùo khaùch haøng. Chaúng haïn ñaàu naêm 1999, Sieâu thò Mieàn Ñoâng baùn moät soá maët haøng ngoaïi nhaäp giaûm giaù töø 30 – 50%, keát quaû ñaõ thu huùt ñöôïc moät löôïng khaùch haøng ñoâng ñaûo ñeán vôùi Sieâu thò. 2.1.2.3. Chính saùch phaân phoái Caùc Sieâu thò laø nhöõng ñôn vò baùn leû tröïc tieáp cho ngöôøi tieâu duøng. Do vaäy keânh phaân phoái cuûa Sieâu thò cuõng khaù ñôn giaûn, thöôøng laø keânh moät caáp. Sieâu thò mua haøng cuûa caùc nhaø saûn xuaát, caùc ñaïi lyù phaân phoái chính thöùc cuûa caùc haõng nöôùc ngoaøi vaø baùn laïi cho ngöôøi tieâu duøng. Nhìn chung, keânh phaân phoái cuûa caùc Sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh coù theå bieåu dieãn theo sô ñoà sau : NGÖÔØI TIEÂU DUØNG SIEÂU THÒ - NHAØ SAÛN XUAÁT - ÑAÏI LYÙ PHAÂN PHOÁI Sô ñoà 2.1 : Keânh phaân phoái cuûa caùc sieâu thò Ngoaøi ra, moät soá Sieâu thò khaùc coù theå vöøa mua haøng tröïc tieáp cuûa caùc nhaø saûn xuaát, vöøa nhaän haøng töø heä thoáng phaân phoái caáp treân (Ñôn vò chuû quaûn), nhö heä thoáng caùc Sieâu thò Coopmart coù theå nhaän haøng töø Lieân hieäp hôïp taùc xaõ thöông maïi Thaønh phoá (Saigon Coop), caùc Sieâu thò trong heä thoáng Citimart coù theå nhaän haøng do Coâng ty TNHH Ñoâng Höng phaân phoái,… Hieän nay,ngoaøi vieäc baùn haøng cho ngöôøi tieâu duøng ñeán mua tröïc tieáp taïi Sieâu thò, caùc Sieâu thò (Mieàn Ñoâng, Maximark) coøn toå chöùc baùn haøng qua ñieän thoaïi vaø giao haøng taïi nhaø. Tuy nhieân do soá löôïng khaùch mua vaø löôïng haøng mua theo hình thöùc naøy chöa nhieàu, neân caùc Sieâu thò chöa quan taâm ñuùng möùc ñeán vieäc khai thaùc nguoàn khaùch haøng tieàm naêng naøy. 2.1.2.4. Hoaït ñoäng chieâu thò Ngoaøi vieäc trieån khai moät saûn phaåm toát, phaân phoái tröïc tieáp ñeán tay khaùch haøng, caùc Sieâu thò coøn phaûi truyeàn thoâng cho khaùch haøng tieàm naêng vaø khaùch haøng hieän coù caùc thoâng tin veà saûn phaåm haøng hoùa cuûa Sieâu thò, taïo cho khaùch haøng hình aûnh toát ñeïp veà Sieâu thò cuûa mình. Cuï theå chieán löôïc truyeàn thoâng theå hieän qua nhöõng hoaït ñoäng sau : a. Quaûng caùo : Töø naêm 2000 trôû veà tröôùc, ngoaïi tröø caùc Sieâu thò trong heä thoáng Cora, coâng taùc quaûng caùo cuûa caùc Sieâu thò taïi thaønh phoá coøn haïn cheá. Phöông tieän quaûng caùo cuûa caùc Sieâu thò chuû yeáu thöïc hieän treân truyeàn hình, baùo chí, caùc baêng roân treo 24 25 taïi Sieâu thò,... Ngoaøi ra caùc Sieâu thò coøn söû duïng tôø böôùm quaûng caùo ñeå phaùt cho khaùch haøng trong ngaøy khai tröông hoaëc ngaøy kyû nieäm thaønh laäp. Töø ñaàu naêm 2001 ñeán nay, vôùi söï hoã trôï cuûa baùo saøi goøn tieáp thò, haøng tuaàn caùc Sieâu thò ñeàu coù nhöõng thoâng tin quaûng caùo treân muïc Caåm nang Sieâu thò cuûa baùo Saøigoøn tieáp thò. Treân caåm nang Sieâu thò phaûn aùnh nhöõng thoâng tin veà haøng khuyeán maõi, haøng giaûm giaù, haøng môùi veà, haøng ñoäc quyeàn,… taát caû ñeàu coù chuïp vaø in hình aûnh saûn phaåm vôùi nhöõng thoâng tin veà giaù caû, nôi baùn, thoâng tin veà khuyeán maõi,…Ngoaøi ra, coøn coù caùc muïc yù kieán cuûa ngöôøi tieâu duøng, caùc muïc thoâng tin phaûn hoài giöõa caùc Sieâu thò vaø khaùch haøng,…Ñaây laø hình thöùc quaûng caùo raát höõu hieäu, giuùp caùc Sieâu thò truyeàn thoâng moät caùch cuï theå nhöõng thoâng tin cuûa mình ñeán vôùi khaùch haøng, qua ñoù ngöôøi tieâu duøng ngaøy caøng hieåu bieát nhieàu veà Sieâu thò hôn. b. Khuyeán maõi : Khuyeán maõi laø moät trong nhöõng coâng cuï chính cuûa Sieâu thò nhaèm khuyeán khích ngöôøi tieâu duøng mua ngay, mua nhieàu hôn vaø mua thöôøng xuyeân hôn. Taâm lyù ngöôøi tieâu duøng ngaøy nay thích ñi Sieâu thò ñeå ñöôïc khuyeán maõi. Chöông trình khuyeán maõi taïi caùc Sieâu thò trong thaønh phoá hieän nay ñöôïc thöïc hieän döôùi nhieàu hình thöùc : + Khuyeán maõi baèng saûn phaåm : Ñaây laø hình thöùc mua 01 hoaëc treân 01 saûn phaåm seõ ñöôïc taëng keøm 01 saûn phaåm cuøng loaïi hoaëc saûn phaåm khaùc. Ñöôïc thöïc hieän ôû haàu heát caùc Sieâu thò. Ví duï taïi Foodcomart, khaùch mua 01 hoäp söõa boät canxi khoâng beùo seõ ñöôïc taëng 01 lon pepsi, hoaëc taïi Citimart Saøigoøn khaùch mua 01 chai daàu aên OÂng Taùo (loaïi 01 lít) seõ ñöôïc taëng 01 quyeån taäp, hoaëc taïi Sieâu thò Mieàn Ñoâng khaùch mua 02 chai pepsi 1,5lít seõ ñöôïc taëng 01 chai pepsi 500ml,… Saûn phaåm ñeå thöïc hieän loaïi khuyeán maõi naøy thoâng thöôøng do caùc nhaø cung caáp taøi trôï. + Khuyeán maõi baèng hình thöùc giaûm giaù : Hình thöùc naøy cuõng ñöôïc nhieàu Sieâu thò aùp duïng. Caùc Sieâu thò thöôøng giaûm giaù haøng hoùa vaøo caùc dòp leã, teát, hoaëc caùc thôøi gian khaùc theo chieán löôïc kinh doanh cuûa töøng Sieâu thò. Chaúng haïn Sieâu thò Mieàn Ñoâng vaøo ngaøy 08/3 giaûm giaù 5% moät soá maët haøng cho caùc baø noäi trôï, hoaëc taïi Tenmart giaûm giaù 10% taäp vôû Leä Hoa töø 12/5 ñeán 12/6/2001, hoaëc taïi Coopmart Ñinh Tieân Hoaøng giaûm giaù 12% maët haøng nöôùc xaû thôm Softlan 2lít,…Chi phí giaûm giaù noùi treân coù theå do caùc nhaø cung caáp taøi trôï hoaøn toaøn hoaëc taøi trôï moät phaàn. 26 + Khuyeán maõi theo hình thöùc truùng thöôûng : Theo hình thöùc naøy coù nhieàu loaïi truùng thöôûng, phoå bieán laø khaùch mua haøng taïi Sieâu thò vôùi hoùa ñôn trò giaù töø 50.000ñ ñeán 100.000ñ seõ ñöôïc 01 phieáu ñeå tham döï boác thaêm truùng thöôûng theo chöông trình ñaõ ñöôïc thoâng baùo tröôùc, vôùi nhieàu giaûi thöôûng coù giaù trò. Ví duï ôû Coopmart Coáng Quyønh, vôùi hoùa ñôn mua haøng 50.000ñ, khaùch haøng seõ ñöôïc tham döï chöông trình ruùt thaêm may maén, vôùi nhieàu giaûi thöôûng coù giaù trò nhö xe maùy, ti vi, tuû laïnh,… Ñaëc bieät ñaàu naêm 1998, khaùch mua haøng taïi Sieâu thò Mieàn Ñoâng vôùi hoaù ñôn 100.000 ñ seõ ñöôïc 01 phieáu tham döï boác thaêm truùng thöôûng vaøo ngaøy 30/6/98, vôùi giaûi ñaëc bieät laø moät xe hôi (04 choã) trò giaù 250 trieäu ñoàng vaø nhieàu giaûi thöôûng khaùc,… + Moät soá hình thöùc khuyeán maõi khaùc : - Chöông trình “Khaùch haøng thaân thieát“ cuûa Coopmart Coáng Quyønh : döïa vaøo trò giaù mua haøng cuûa khaùch, Sieâu thò seõ tính ñieåm, khi khaùch mua haøng trò giaù 50.000ñ seõ ñöôïc 01 ñieåm, khaùch haøng ñaït 50 ñieåm ( töông ñöông 2.500.000ñ) seõ ñöôïc taëng 01 phieáu mua haøng mieãn phí trò giaù 50.000ñ vaø 01 logo cuûa Sieâu thò. Khi ñaït ñöôïc 06 logo thì ngöôøi mua ñöôïc coâng nhaän laø Khaùch haøng thaân thieát cuûa Sieâu thò. Khaùch haøng thaân thieát ñöôïc höôûng caùc quyeàn lôïi nhö : vaøo caùc dòp leã, teát trong naêm seõ ñöôïc taëng phieáu mua haøng coù giaù trò töông ñöông 5% treân toång trò giaù mua haøng keå töø ngaøy nhaän theû, ñöôïc taëng quaø sinh nhaät,… - Chöông trình “Theû öu ñaõi” cuûa Sieâu thò Mieàn Ñoâng : cuõng döïa treân cô sôû khaùch mua haøng ñeå tính ñieåm, khi khaùch mua haøng trò giaù 50.000ñ seõ ñöôïc 01 ñieåm, khaùch haøng ñaït 50 ñieåm ( töông ñöông 2.500.000ñ) seõ ñöôïc taëng 01 phieáu mua haøng trò giaù 60.000ñ. Khi ñaït 150 ñieåm (töông ñöông 7.500.000ñ) khaùch seõ ñöôïc taëng tieáp 01 phieáu mua haøng vaø ñöôïc caáp Theû xanh. Khi ñaït 300 ñieåm (töông ñöông 15.000.000ñ) khaùch seõ ñöôïc taëng 01 phieáu mua haøng vaø ñöôïc caáp Theû vaøng. Quyeàn lôïi cuûa ngöôøi coù Theû xanh ñöôïc giaûm giaù 3% vaø Theû vaøng ñöôïc giaûm giaù 5% khi mua haøng taïi Sieâu thò. - Chöông trình giaûm giaù cho khaùch mua haøng thanh toaùn baèng theû tín duïng ACB Phöôùc Loäc Thoï. Ngaøy 28/9/2001, Trung taâm theû thuoäc ngaân haøng TMCP AÙ Chaâu ñaõ phoái hôïp vôùi 03 Sieâu thò Maximark, Citimart vaø Sieâu thò Mieàn Ñoâng phaùt haønh theû tín duïng noäi ñòa ACB Phöôùc Loäc Thoï. Vôùi chöông trình naøy khaùch haøng coù theû ACB Phöôùc Loäc Thoï khi mua haøng taïi moät 27 trong 3 Sieâu thò noùi treân seõ ñöôïc giaûm giaù 5% treân toång trò giaù mua haøng keå töø ngaøy 28/9/2001 ñeán heát ngaøy 31/12/2001. Ngoaøi ra, coøn nhieàu hình thöùc khuyeán maõi khaùc nhö mua haøng boác thaêm truùng thöôûng ngay daønh cho caùc ñoái töôïng nhö Giaùo vieân nhaân ngaøy 20/11, phuï nöõ nhaân ngaøy 08/3, hoaëc boác thaêm truùng thöôûng khi mua 01 hoaëc 01 soá maët haøng do caùc nhaø cung caáp toå chöùc, vaø moät soá hình thöùc khuyeán maõi khaùc,…Taát caû nhöõng hình thöùc treân laøm cho hoaït ñoäng khuyeán maõi cuûa caùc Sieâu thò ngaøy caøng ña daïng phong phuù. Tuy nhieân ñeå thu huùt vaø duy trì ñöôïc löôïng khaùch haøng ñeán vôùi mình, caùc Sieâu thò phaûi thöôøng xuyeân thay ñoåi caùc chöông trình khuyeán maõi, luoân coù nhöõng chöông trình môùi laï, haáp daãn, khoâng neân thöïc hieän chöông trình khuyeán maõi daøi hôi, deã gaây nhaøm chaùn ñoái vôùi khaùch haøng. c. Tuyeân truyeàn : Muïc ñích tuyeân truyeàn laø ñeå xaây döïng hình aûnh Sieâu thò trong taâm trí khaùch haøng. Ví duï phöông chaâm cuûa heä thoáng Coopmart ñoù laø : “Coopmart laø baïn cuûa moïi nhaø, haøng chaát löôïng cao, phuïc vuï aân caàn”. Ngoaøi ra, beân caïnh hoaït ñoäng kinh doanh, moät soá Sieâu thò coøn tham gia caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi nhö : xaây döïng nhaø tình nghóa cho gia ñình chính saùch, thaêm ñoàng baøo bò luõ luït, taøi trôï hoïc boång cho nhöõng hoïc sinh ngheøo hieáu hoïc, chöông trình teát vôùi ngöôøi ngheøo, thaêm nhöõng gia ñình ngheøo ôû khu vöïc xung quanh Sieâu thò,…nhöõng vieäc laøm ñoù nhaèm xaây döïng hình aûnh cuûa Sieâu thò vôùi ngöôøi tieâu duøng, laøm cho ngöôøi tieâu duøng coù caùi nhìn ñeïp hôn veà Sieâu thò. 2.1.3. Moâ hình toå chöùc hoaït ñoäng marketing cuûa Sieâu thò Thöïc teá, hoaït ñoäng marketing cuûa caùc Sieâu thò taïi Thaønh p._. ngaønh haøng. Vieäc phaùt trieån saûn phaåm rieâng bieät ñoøi hoûi sieâu thò phaûi laøm toát coâng taùc nghieân cöùu nhu caàu thò tröôøng, nghieân cöùu caùc nguoàn haøng ñeå tìm ra nhöõng nhaø saûn xuaát, nhaø cung caáp coù maët haøng môùi laï, ñoäc ñaùo, ñoàng thôøi thöïc hieän moïi bieän phaùp ñeå khai thaùc coù hieäu quaû caùc maët haøng ñoù nhaèm phaùt trieån saûn phaåm rieâng bieät cho sieâu thò cuûa mình. Trong chieán löôïc phaùt trieån saûn phaåm rieâng bieät, caùc sieâu thò phaûi quan taâm ñeán vieäc cung caáp cho khaùch haøng muïc tieâu cuûa mình nhöõng dòch vuï khaùc bieät nhö : baùn haøng qua ñieän thoïai, giao haøng taän nhaø, goùi quaø mieãn phí,…Ngoaøi ra, sieâu thò coù theå töï toå chöùc nhöõng maët haøng ñoäc ñaùo ñeå phuïc vuï kòp thôøi cho nhu caàu cuûa khaùch haøng muïc tieâu. Phaùt trieån cô caáu ngaønh haøng cuûa sieâu thò laø vieäc keùo daõn cô caáu ngaønh haøng (keùo daõn xuoáng phía döôùi, leân phiaù treân vaø keùo daõn hai chieàu). Ñaây laø giaûi phaùp ñöôïc aùp duïng ñeå taêng theâm chuûng loaïi, cô caáu haøng hoùa kinh doanh nhaèm ñaùp öùng nhu caàu ña daïng cuûa ngöôøi tieâu duøng. Ngoaøi ra, caùc sieâu thò caàn thöïc hieän vieäc laáp kín cô caáu maët haøng, töùc laø taêng theâm soá danh muïc trong cô caáu maët haøng hieän taïi. Hieän nay, taïi caùc sieâu thò ôû thaønh phoá, nhoùm ngaønh haøng thöïc phaåm töôi soáng coøn chieám tyû leä raát thaáp. Trong khi ñoù, nhu caàu haøng ngaøy cuûa ngöôøi tieâu duøng veà haøng thöïc phaåm chieám tyû leä khoâng nhoû. Do vaäy , trong thôøi gian tôùi caùc sieâu thò caàn quan taâm ñeán nhoùm ngaønh haøng naøy ñeå coù chính saùch kinh doanh phuø hôïp, chuù troïng ñeán vieäc baûo ñaûm chaát löôïng, an toaøn veä sinh thöïc phaåm vaø vôùi giaù caû hôïp lyù hôn. 3.4. Chính saùch giaù Ñeå thu huùt khaùch haøng ñeán vôùi Sieâu thò ngaøy caøng nhieàu, caùc sieâu thò phaûi xaây döïng cho mình moät chính saùch giaù hôïp lyù. Giaù baùn haøng hoùa ôû sieâu thò coù theå baèng hoaëc reû hôn giaù ôû chôï, nhöng thöïc teá thöôøng cao hôn. Trong tröôøng hôïp caùc sieâu thò phaûi duy trì möùc giaù cao hôn giaù chôï thì caàn xaùc ñònh cheânh leäch ôû möùc vöøa phaûi ñeå khaùch haøng coù theå chaáp nhaän ñöôïc. Thöïc teá nhöõng maët haøng thoâng duïng, deã tìm mua vaø ít ruûi ro khi mua thì möùc ñoä cheânh leäch giaù seõ ít. Ngöôïc laïinhöõng maët haøng khoù tìm mua, deã 44 gaëp ruûi ro khi mua vaø tieâu duøng thì khaùch haøng coù theå chaáp nhaän moät möùc cheânh leäch giaù cao hôn so vôùi ôû chôï. Ñeå coù giaù baùn hôïp lyù caùc sieâu thò caàn thöïc hieän nhöõng bieän phaùp sau : - Mua haøng tröïc tieáp töø caùc nhaø saûn xuaát, nhaø phaân phoái chính thöùc cuûa caùc haõng lôùn, traùnh nhöõng khaâu trung gian khoâng caàn thieát. - Caùc sieâu thò coù qui moâ caøng lôùn hoaëc thuoäc heä thoáng chuoãi sieâu thò, seõ coù theá maïnh trong thöông löôïng veà giaù, taïo ñieàu kieän cho caùc Sieâu thò coù giaù baùn caïnh tranh vôùi caùc loaïi hình baùn leû khaùc. Ngoaøi ra, sieâu thò caàn coù nhöõng chính saùch giaûm giaù nhö : giaûm trong caùc dòp leã teát hoaëc trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh, giaûm cho caùc khaùch haøng thaân thieát, nhöõng khaùch haøng mua vôùi soá löôïng nhieàu vaø thöôøng xuyeân,...coù nhö vaäy môùi coù taùc duïng thu huùt khaùch haøng ñeán vôùi sieâu thò ngaøy caøng nhieàu hôn, ñoàng thôøi taïo hình aûnh cuûa sieâu thò ñoái vôùi khaùch haøng. 3.5. Chính saùch chieâu thò Trong chính saùch chieâu thò, caùc sieâu thò phaûi quan taâm nhieàu ñeán hoaït ñoäng quaûng caùo khuyeán maõi ñeå taïo hình aûnh veà thöông hieäu vaø gaây aán töôïng toát cho khaùch haøng. Caùc chöông trình quaûng caùo caàn phaûi ñöôïc ña daïng hoùa veà noäi dung vaø hình thöùc quaûng caùo. Ngoaøi vieäc quaûng caùo treân caùc phöông tieän thoâng tin ñaïi chuùng nhö phaùt thanh, truyeàn hình, baùo chí, caùc sieâu thò neân thöïc hieän nhöõng hình thöùc khaùc nhö in caùc tôø böôùm phaùt treân caùc phöông tieän vaän chuyeån coâng coäng nhö : taxi, xe buyùt, maùy bay,… hoaëc phoái hôïp vôùi caùc cô quan, doanh nghieäp phaùt hình aûnh video quaûng caùo cho sieâu thò treân caùc chuyeán xe tour du lòch, caùc chuyeán bay trong vaø ngoaøi nöôùc,… Caùc chöông trình khuyeán maõi cuûa Sieâu thò phaûi ña daïng, phong phuù vaø luoân ñoåi môùi, khoâng neân aùp duïng chöông trình khuyeán maõi vôùi thôøi gian daøi, seõ gaây nhaøm chaùn ñoái vôùi khaùch haøng. Caùc sieâu thò caàn phaûi coù caùc chöông trình khuyeán maõi môùi laï, ñoäc ñaùo trong töøng thôøi kyø. Beân caïnh caùc chöông trình khuyeán maõi, sieâu thò phaûi thöôøng xuyeân toå chöùc caùc cuoäc thaêm vieáng khaùch haøng cuõ, phaùt caùc phieáu thaêm doø, xaùc ñònh nhöõng mong muoán cuûa hoï, ñeå coù nhöõng ñaùp öùng kòp thôøi. Ñoù laø giaûi phaùp ñoái vôùi khaùch haøng hieän taïi. Ngoaøi ra, ñoái vôùi khaùch haøng tieàm naêng sieâu thò coù theå toå chöùc nhieàu hình thöùc khaùch nhau ñeå loâi keùo hoï baèng caùch gôûi thö ngoû, thö chaøo haøng 45 ñeán vôùi nhöõng khaùch haøng thuoäc caùc toå chöùc nhö coâng ty, xí nghieäp, tröôøng hoïc,…vôùi nhöõng chöông trình haáp daãn nhaèm loâi keùo hoï ñeán vôùi sieâu thò. Ngoaøi ra, caàn chuù troïng ñeán coâng taùc tuyeân truyeàn, tham gia caùc hoaït ñoäng xaõ hoäi ñeå taïo uy tín vaø danh tieáng cho thöông hieäu sieâu thò cuûa mình. 3.6. Toå chöùc hoaït ñoäng boä phaän marketing Trong hoaït ñoäng kinh doanh, caùc sieâu thò phaûi xaây döïng moät cô caáu toå chöùc marketing ñuû maïnh ñeå thöïc hieän toaøn boä nhieäm vuï marketing. ÔÛ caùc sieâu thò nhoû thì nhieäm vuï marketing coù theå giao cho moät ngöôøi, ngöôøi ñoù seõ thöïc hieän vieäc nghieân cöùu marketing, caùc coâng vieäc quaûng caùo, toå chöùc caùc dòch vuï cho khaùch haøng. ÔÛ caùc sieâu thò töông ñoái lôùn, neân thaønh laäp phoøng marketing, vaø phoøng marketing thöïc hieän caùc chöùc naêng marketing ôû sieâu thò cuûa caùc khu vöïc khaùc nhau laø phuø hôïp vôùi ñieàu kieän hieän nay. - Ngoaøi ra, caùc sieâu thò coù theå toå chöùc boä phaän marketing theo nguyeân taéc thò tröôøng : aùp duïng ñoái vôùi caùc sieâu thò kinh doanh treân caùc thò tröôøng mang tính chaát khaùc nhau, neáu treân caùc thò tröôøng khaùc nhau, ngöôøi tieâu duøng coù nhöõng haønh vi hay sôû thích veà haøng hoùa khaùc nhau. Nhö vaäy, caùc sieâu thò coù theå toå chöùc boä phaän marketing theo nhieàu hình thöùc vaø nguyeân taéc khaùc nhau, tuyø thuoäc vaøo ñaëc ñieåm, quy moâ vaø hoaøn caûnh cuï theå cuûa töøng sieâu thò. Song veà maët toå chöùc, caùc sieâu thò neân coù moät Giaùm ñoác marketing (hoaëc Tröôûng phoøng marketing) ñeå chæ ñaïo tröïc tieáp phoøng marketing hoaëc caùc phoøng ban khaùc ñaûm nhieäm chöùc naêng marketing, toå chöùc thöïc hieän caùc hoaït ñoäng marketing trong ñôn vò. 4. Giaûi phaùp toå chöùc nguoàn haøng Toå chöùc nguoàn haøng laø moät trong nhöõng khaâu quan troïng ñeå sieâu thò coù ñöôïc nguoàn haøng ña daïng phong phuù, ñaûm baûo chaát löôïng vaø giaù caû hôïp lyù. Muoán vaäy, caùc sieâu thò phaûi thöïc hieän nhöõng vieäc sau : 4.1 Toå chöùc mua haøng hoùa Ñeå ñaûm baûo chaát löôïng, haøng hoùa cuûa sieâu thò neân mua töø caùc nhaø cung caáp lôùn, coù teân tuoåi, uy tín, nhöõng ñôn vò ñaït danh hieäu haøng Vieät Nam chaát löôïng cao hoaëc caùc nhaø phaân phoái chính thöùc cuûa caùc haõng nöôùc ngoaøi. Ñeå coù haøng hoùa ña daïng, phong phuù, caùc sieâu thò neân choïn nhieàu nhaø cung caáp hoaëc choïn nhöõng nhaø cung caáp ña daïng veà ngaønh haøng. 46 Ñeå coù giaù caû hôïp lyù, caùc sieâu thò phaûi lieân keát, phoái hôïp vôùi nhau trong vieäc mua haøng hoaëc mua theo heä thoáng chuoãi sieâu thò, theo phöông thöùc naøy coù theå mua ñöôïc soá löôïng haøng lôùn vôùi chi phí thaáp. Caùc sieâu thò caàn toå chöùc khai thaùc toát caùc nguoàn haøng ñeå taïo theá maïnh rieâng cho mình. Neáu chæ taäp trung khai thaùc nhöõng maët haøng maø nôi naøo cuõng coù baùn thì moãi sieâu thò seõ khoâng coù nhöõng maët haøng ñaëc tröng rieâng cho sieâu thò mình. 4.2. Cô caáu haøng hoùa Ñeå ñaùp öùng nhu caàu ña daïng cuûa ngöôøi daân thaønh phoá, danh muïc haøng hoùa kinh doanh cuûa sieâu thò phaûi coù soá löôïng toái thieåu töø 15.000 maët haøng trôû leân. Cô caáu haøng hoùa cuûa sieâu thò phaûi coù nhieàu chuûng loaïi haøng hoùa khaùc nhau, bao goàm haøng thöïc phaåm vaø khoâng thöïc phaåm, ñuû ñeå ñaùp öùng nhu caàu tieâu duøng thoâng duïng cuûa ngöôøi daân thaønh phoá. Trong cô caáu haøng hoùa, caùc sieâu thò neân taêng cöôøng tyû leä haøng noäi, haøng noäi ôû ñaây bao goàm caùc maët haøng Vieät nam chaát löôïng cao, saûn phaåm cuûa caùc coâng ty lieân doanh vaø xí nghieäp 100% voán nöôùc ngoaøi. Beân caïnh caùc saûn phaåm cheá bieán ñoùng goùi saün mang nhaõn hieäu cuûa caùc coâng ty lôùn saûn xuaát trong nöôùc hay nhaäp khaåu, caùc sieâu thò neân khai thaùc nguoàn haøng töø caùc cô sôû cheá bieán coù quy moâ vöøa vaø nhoû ñeå phong phuù söï löïa choïn cuûa khaùch haøng, ñoàng thôøi ñaùp öùng nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng veà moät soá maët haøng maø caùc coâng ty lôùn khoâng theå cung caáp ñöôïc. Trong töông lai, sieâu thò coù theå hoäi nhaäp doïc ôû nhieàu caáp ñoä vôùi caùc nhaø saûn xuaát. Haøng hoùa do caùc cô sôû saûn xuaát, cheá bieán ñöôïc ñoùng goùi theo yeâu caàu cuûa sieâu thò vaø mang nhaõn hieäu cuûa Sieâu thò. Giaù baùn cuûa caùc saûn phaåm naøy coù theå cao hôn giaù do cô sôû saûn xuaát ñoùng goùi theo nhaõn hieäu cuûa mình ôû moät möùc ñoä hôïp lyù. Phaàn cheânh leäch ñoù laø giaù trò taêng theâm do sieâu thò tham gia vaøo vieäc tuyeån choïn nguoàn haøng thay cho khaùch haøng, laøm coâng taùc tieáp thò thay cho nhaø saûn xuaát. Nhö vaäy, ngöôøi saûn xuaát seõ deã daøng tieâu thuï saûn phaåm hôn, ngöôøi tieâu duøng ñöôïc an taâm vaø sieâu thò seõ taêng theâm ñöôïc cô caáu maët haøng. 4.3. Quan heä vôùi nhaø cung caáp Trong hoaït ñoäng kinh doanh, caùc sieâu thò neân chuû ñoäng tìm kieám nhöõng nhaø cung caáp coù uy tín ñeå ñaûm baûo nguoàn haøng thöôøng xuyeân, oån ñònh cho sieâu thò cuûa mình. Trong quan heä, giöõa sieâu thò vôùi nhaø cung caáp phaûi thöôøng xuyeân trao ñoåi vôùi nhau veà caùc thoâng tin veà haøng hoùa nhö chaát löôïng, maãu maõ, giaù caû, ,…caùc nhaø 47 cung caáp seõ cung caáp caùc thoâng tin veà tính naêng, coâng duïng cuûa haøng hoùa ñeå sieâu thò giôùi thieäu vaø höôùng daãn cho ngöôøi tieâu duøng. Ngoaøi ra, sieâu thò vaø nhaø cung caáp neân toå chöùc nhöõng buoåi hoäi thaûo, hoäi nghò khaùch haøng,… ñeå toång keát, ñaùnh giaù tình hình hoaït ñoäng trong moät thôøi gian nhaát ñònh, qua ñoù caùc beân coù theå ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm cho hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình. 5. Giaûi phaùp veà quaûn trò nguoàn nhaân löïc Con ngöôøi laø moät trong nhöõng nhaân toá quan troïng quyeát ñònh söï thaønh baïi cuûa sieâu thò. Muïc ñích quaûn trò nguoàn nhaân löïc laø ñaûm baûo cho nguoàn nhaân löïc cuûa sieâu thò ñöôïc quaûn lyù vaø söû duïng coù hieäu quaû nhaát. Giaûi phaùp naøy thöïc hieän treân cô sôû caùc tieâu thöùc sau : 5.1. Tieâu chuaån hoùa ñoäi nguõ caùn boä vaø nhaân vieân baùn haøng cuûa caùc sieâu thò. Vaán ñeà tieâu chuaån hoùa ñoäi nguõ caùn boä vaø nhaân vieân baùn haøng hieän coù laø vieäc laøm caàn thieát cuûa caùc sieâu thò trong ñieàu kieän hieän nay. - Ñoái vôùi ñoäi nguõ caùn boä nhaân vieân vaên phoøng : Nhöõng nhaân vieân chöa ñöôïc ñaøo taïo qua tröôøng lôùp, sieâu thò neân taïo ñieàu kieän cho hoï ñöôïc hoïc taäp ñeå ñaït ñeán moät trình ñoä nhaát ñònh. Ngoaøi ra, sieâu thò cuõng neân thöôøng xuyeân toå chöùc caùc lôùp boài döôõng, taäp huaán nhöõng kieán thöùc môùi coù lieân quan ñeán hoaït ñoäng kinh doanh sieâu thò ñeå naâng cao trình ñoä nghieäp vuï cho khoái nhaân vieân vaên phoøng. - Ñoái vôùi nhaân vieân baùn haøng, nhaân vieân thu ngaân : caàn toå chöùc caùc khoùa hoïc veà kyõ naêng baùn haøng, ngheä thuaät baùn haøng,..ñeå hoï coù nhöõng kieán thöùc cô baûn veà coâng taùc baùn haøng, bôûi vì baùn haøng laø moät ngheà khoa hoïc, moät ngheä thuaät phuïc vuï nhu caàu xaõ hoäi. - Ñoái vôùi nhaân vieân baûo veä : caàn thieát phaûi toå chöùc nhöõng buoåi taäp huaán veà coâng taùc baûo veä taøi saûn vaø haøng hoùa, baûo veä khaùch haøng vaø taøi saûn cuûa khaùch (tuùi xaùch, xe coä caùc loaïi,…), kyõ naêng phaùt hieän vaø traán aùp nhöõng keû laáy caép haøng hoùa cuûa sieâu thò. - Ñoái vôùi nhaân vieân phuïc vuï : cuõng caàn phoå bieán nhöõng kieán thöùc nhaát ñònh lieân quan ñeán coâng vieäc laøm veä sinh. Hieän nay, ôû moät soá sieâu thò lôùn, coâng vieäc laøm veä sinh thöïc hieän baèng caùc thieát bò nhö maùy lau saøn, chaø saøn nhaø, maùy huùt buïi,…Söû duïng moät soá hoùa chaát ñeå laøm veä sinh. Do ñoù caùc nhaân vieân 48 naøy caàn ñöôïc taäp huaán ñeå ñaûm baûo veä sinh coâng nghieäp vaø an toaøn lao ñoäng. 5.2. Xaây döïng keá hoaïch ñaøo taïo Coâng taùc ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc cuûa caùc sieâu thò laø ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä, nhaân vieân vaên phoøng vaø löïc löôïng nhaân vieân laøm vieäc tröïc tieáp nhö nhaân vieân baùn haøng, thu ngaân, baûo veä,… Caùc sieâu thò phaûi xaùc ñònh ñöôïc nhu caàu ñaøo taïo. Trong keá hoaïch chuaån bò ñoäi nguõ keá caän, sieâu thò caàn xaùc ñònh nhöõng vò trí troáng vaø caùch thöùc chuaån bò öùng vieân cho caùc vò trí troáng. Neáu sieâu thò aùp duïng hình thöùc ñeà baït noäi boä thì caàn coù döï kieán caùc chöông trình ñaøo taïo ñeå giuùp caùc nhaân vieân coù ñöôïc kyõ naêng theo yeâu caàu laøm vieäc. Neáu sieâu thò coù chính saùch tuyeån töø beân ngoaøi thì caàn nghieân cöùu kyõ thò tröôøng lao ñoäng vaø caùc bieän phaùp ñeå coù theå tuyeån ñöôïc nhaân vieân theo ñuùng yeâu caàu cuûa mình. Vieäc ñaøo taïo coù theå tieán haønh theo hai hình thöùc : - Ñaøo taïo taïi nôi laøm vieäc : Taát caû moïi nhaân vieân cuûa Sieâu thò ôû caùc chöùc vuï khaùc nhau, trong quaù trình thöïc hieän nhieäm vuï phaûi ruùt ra ñöôïc nhöõng kinh nghieäm laøm vieäc cho mình ñeå thöïc hieän coâng vieäc toát hôn. Thoâng thöôøng caùc daïng ñaøo taïo phoå bieán taïi nôi laøm vieäc goàm coù : + Höôùng daãn taïi choã : Trong quaù trình thöïc hieän coâng vieäc, hoïc vieân seõ quan saùt, hoïc taäp vaø thöïc hieän coâng vieäc theo caùch ngöôøi höôùng daãn. Phöông phaùp naøy ñöôïc aùp duïng ñeå ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä, nhaân vieân vaên phoøng vaø nhaân vieân baùn haøng. Khi ñaøo taïo nhaân vieân baùn haøng, quaù trình thöïc hieän dieãn ra nhö sau : - Giaûi thích cho nhaân vieân môùi veà toaøn boä coâng vieäc cuûa moät nhaân vieân baùn haøng. - Thao taùc maãu caùch thöùc thöïc hieän coâng vieäc. - Ñeå nhaân vieân töï thöïc hieän coâng vieäc cho ñeán khi hoï ñaït caùc tieâu chuaån veà soá löôïng vaø chaát löôïng coâng vieäc. Khi ñaøo taïo caùc quaûn trò gia, hoïc vieân seõ laøm vieäc tröïc tieáp vôùi ngöôøi maø hoï seõ thay theá . phöông phaùp naøy thöôøng aùp duïng ñeå ñaøo taïo caùc quaûn trò gia cao caáp. + Luaân phieân thay ñoåi coâng vieäc : Hoïc vieân ñöôïc luaân phieân thay ñoåi töø boä phaän naøy sang boä phaän khaùc, töø quaày haøng naøy sang quaày haøng khaùc, ñöôïc hoïc caùc coâng vieäc coù theå khaùc nhau veà noäi dung vaø phöông phaùp. Phöông phaùp naøy 49 ñöôïc aùp duïng ñeå ñaøo taïo caùc quaûn trò gia, nhaân vieân baùn haøng vaø nhöõng caùn boä chuyeân moân. Ngoaøi ra, coøn coù hình thöùc ñaøo taïo ngoaøi nôi laøm vieäc. Hình thöùc naøy ñoái vôùi sieâu thò thöôøng aùp duïng caùc phöông phaùp nhö : nghieân cöùu tính huoáng, phöông phaùp hoäi thaûo, vaø theo chöông trình cuûa caùc tröôøng ñaïi hoïc,… 5.3. Xaây döïng keá hoaïch tuyeån duïng Vieäc tuyeån duïng nhaân vieân cho sieâu thò coù theå tuyeån tröïc tieáp töø caùc nhaân vieân ñang laøm vieäc trong noäi boä sieâu thò vaø tuyeån ôû beân ngoaøi sieâu thò. 5.3.1. Tuyeån nguoàn öùng vieân töø trong noäi boä sieâu thò vaøo vò trí cao hôn : Vieäc cung caáp öùng vieân vaøo caùc chöùc vuï hoaëc coâng vieäc troáng cuûa sieâu thò coù theå tuyeån tröïc tieáp töø caùc nhaân vieân ñang laøm vieäc taïi sieâu thò, hoaëc tuyeån nhaân vieân thoâng qua caùc trung taâm dòch vuï lao ñoäng, theo hình thöùc quaûng caùo,…Trong ñoù hình thöùc tuyeån caùc öùng vieân trong noäi boä ñôn vò thöôøng ñöôïc öu tieân, bôûi vì : - Nhaân vieân trong noäi boä ñôn vò ñaõ ñöôïc thöû thaùch veà loøng trung thaønh, trung thöïc, tinh thaàn traùch nhieäm vaø ít khi boû vieäc. - Nhaân vieân trong noäi boä seõ deã daøng thöïc hieän coâng vieäc, nhaát laø thôøi gian ñaàu ôû cöông vò traùch nhieäm môùi. - Hình thöùc tuyeån tröïc tieáp töø caùc nhaân vieân ñang laøm vieäc trong noäi boä seõ taïo ra söï thi ñua giöõa caùc nhaân vieân ñang laøm vieäc, kích thích hoï laøm vieäc tích cöïc, saùng taïo vaø hieäu suaát coâng vieäc cao hôn. 5.3.2. Ngoaøi ra , sieâu thò coù theå tuyeån duïng nguoàn öùng vieân töø beân ngoaøi. Vieäc tuyeån duïng thöïc hieän theo trình töï nhö sau : + Chuaån bò tuyeån duïng + Thoâng baùo tuyeån duïng + Thu nhaän, nghieân cöùu hoà sô + Phoûng vaán sô boä + Kieåm tra, traéc nghieäm + Phoûng vaán laàn 2 + Ra quyeát ñònh tuyeån duïng + Boá trí coâng vieäc 50 Vieäc tuyeån duïng noùi treân phuï thuoäc vaøo thò tröôøng lao ñoäng cuûa thaønh phoá. Tuy nhieân heä thoáng thoâng tin veà thò tröôøng lao ñoäng cuûa nöôùc ta hieän nay chöa ñöôïc phaùt trieån ñuùng möùc, neân chöa ñaùnh giaù ñöôïc löôïng cung caàu lao ñoäng theo töøng ngheà nghieäp. 5.4. Duy trì nguoàn nhaân löïc Sieâu thò phaûi coù caùc phöông phaùp ñaùnh giaù naêng löïc thöïc hieän coâng vieäc cuûa nhaân vieân, qua ñaùnh giaù naêng löïc seõ giuùp cho sieâu thò kieåm tra laïi chaát löôïng cuûa caùc hoaït ñoäng quaûn trò nguoàn nhaân löïc khaùc nhö tuyeån choïn, ñaøo taïo vaø höôùng daãn coâng vieäc,… Caùc sieâu thò phaûi ñaûm baûo traû löông cho nhaân vieân theo coâng vieäc vaø khaû naêng cuûa moãi ngöôøi, ñoàng thôøi phaûi ñaûm baûo ñaày ñuû caùc cheá ñoä baûo hieåm xaõ hoäi, baûo hieåm yteá, cheá ñoä tieàn thöôûng, nghæ leã, nghæ pheùp vaø caùc chính saùch khaùc cho nhaân vieân. Trong quan heä lao ñoäng, caùc sieâu thò phaûi thaønh laäp toå chöùc coâng ñoaøn ñeå ñaïi dieän cho ngöôøi lao ñoäng kyù keát thoûa öôùc lao ñoäng taäp theå, giaûi quyeát caùc tranh chaáp veà lao ñoäng, ñoàng thôøi ñaáu tranh baûo veä quyeàn lôïi cho ngöôøi lao ñoäng. Ngoaøi ra, caùc sieâu thò cuõng caàn phaûi coù chính saùch thöôûng phaït phaân minh, xaây döïng baàu khoâng khí hoøa ñoàng, thaân aùi vì muïc tieâu phaùt trieån cuûa ñôn vò mình. 6. Moät soá kieán nghò 6.1. Kieán nghò vôùi cô quan quaûn lyù : Trong töông lai, sieâu thò seõ trôû thaønh moät trong nhöõng keânh phaân phoái baùn leû chuû yeáu ôû thaønh phoá, goùp phaàn caûi thieän caûnh quan ñoâ thò, naâng cao vaên minh thöông maïi. Do ñoù caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc veà thöông maïi neân quan taâm ñeán lónh vöïc hoaït ñoäng kinh doanh naøy. Chuùng toâi xin neâu moät soá yù kieán nhö sau : - Thöù nhaát : Hieän nay, sieâu thò ñaõ xuaát hieän nhieàu treân ñòa baøn thaønh phoá, nhöng caùc cô quan nhaø nöôùc chöa coù quy ñònh chính thöùc veà caùc ñieàu kieän ñeå ñöôïc coâng nhaän laø sieâu thò, veà vieäc ñaêng kyù kinh doanh, quy ñònh cuï theå veà teân goïi, thöông hieäu, ñeå traùnh tình traïng caùc ñôn vò ñaêng kyù kinh doanh laø cöûa haøng baùn leû nhöng laïi töï ñaët cho mình caùi maùc sieâu thò. - Thöù hai : Nhaø nöôùc caàn sôùm hoaøn thieän heä thoáng phaùp luaät, ban haønh caùc vaên baûn thoáng nhaát ñeå hoaït ñoäng sieâu thò ñi vaøo neà neáp vaø oån ñònh. 51 - Thöù ba : Khi xaây döïng quy hoaïch phaùt trieån thaønh phoá, caàn quy hoaïch phaùt trieån maïng löôùi sieâu thò cho phuø hôïp vôùi quy hoaïch chung cuûa toaøn thaønh phoá, ñaûm baûo xaây döïng sieâu thò ôû nhöõng vò trí thuaän tieän veà giao thoâng. - Thöù tö : Nhaø nöôùc caàn coù nhöõng chính saùch khuyeán khích ñaàu tö vaøo lónh vöïc kinh doanh sieâu thò nhö : öu ñaõi veà thueá, chính saùch ñaàu tö thoâng thoaùng,…ñeå thu huùt caùc nhaø ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc tham gia lónh vöïc kinh doanh sieâu thò. Ngoaøi ra, nhaø nöôùc neân xem xeùt ñieàu chænh caùc vaên baûn veà thueá giaù trò gia taêng, thueá thu nhaäp doanh nghieäp ñeå ñaûm baûo söï caïnh tranh bình ñaúng giöõa sieâu thò vôùi caùc loïai hình kinh doanh baùn leû khaùc. - Thöù naêm : Caùc cô quan quaûn lyù thò tröôøng, thueá vuï, caàn kieåm soaùt thöôøng xuyeân haøng hoùa löu thoâng treân thò tröôøng ñeå choáng haøng gian, haøng giaû, gian laän thöông maïi,…gaây aûnh höôûng ñeán uy tín cuûa sieâu thò trong hoaït ñoäng kinh doanh. - Thöù saùu : Caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc veà thöông maïi caàn toå chöùc nhöõng buoåi hoäi thaûo veà vaán ñeà quaûn lyù, ñieàu haønh hoaït ñoäng kinh doanh cuûa sieâu thò ñeå ruùt kinh nghieäm, chaán chænh hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò ñi vaøo neà neáp, ñuùng phaùp luaät, goùp phaàn naâng cao vaên minh thöông maïi. 6.2. Kieán nghò vôùi doanh nghieäp : Qua phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, chuùng toâi neâu leân moät vaøi kieán nghò vôùi caùc sieâu thò nhö sau : - Thöù nhaát : Caùc doanh nghieäp caàn coù chieán löôïc vaø chính saùch kinh doanh phuø hôïp vôùi naêng löïc cuûa mình vaø vôùi ñieàu kieän phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa thaønh phoá. Trong thôøi gian tôùi, moâ hình chung cho caùc sieâu thò ôû thaønh phoá laø : quy moâ vöøa phaûi, haøng hoùa tieâu duøng thoâng thöôøng, giaù caû hôïp lyù. - Thöù hai : Sieâu thò phaûi quan taâm ñeán coâng taùc nghieân cöùu thò tröôøng, tieán haønh phaân khuùc thò tröôøng hôïp lyù ñeå xaùc ñònh ñuùng thò tröôøng muïc tieâu. Toå chöùc boä phaän marketing chuyeân traùch ñeå thöôøng xuyeân laøm toát coâng taùc nghieân cöùu quy moâ, cô caáu vaø thò hieáu thò tröôøng. - Thöù ba : Sieâu thò phaûi ña daïng hoùa danh muïc haøng hoùa kinh doanh. Trong chính saùch ña daïng hoùa caàn coù söï choïn loïc, caàn taäp trung taêng tyû leä haøng noäi, taêng tyû troïng nhoùm haøng thöïc phaåm, ñaëc bieät laø thöïc phaåm töôi soáng, 52 ñoàng thôøi sieâu thò töï toå chöùc cheá bieán nhöõng loaïi thöïc phaåm tieän duïng phuïc vuï cho nhu caàu haèng ngaøy cuûa ngöôøi daân thaønh phoá. - Thöù tö : Luoân chuù troïng ñeán coâng taùc quaûn trò mua haøng, döï tröõ haøng hoùa vaø baùn haøng moät caùch khoa hoïc. Caùc sieâu thò caàn chuû ñoäng lieân keát vôùi caùc nhaø cung caáp ñeå oån ñònh nguoàn haøng. Tranh thuû söï hoã trôï cuûa caùc nhaø cung caáp veà caùc hoaït ñoäng xuùc tieán baùn haøng. Ngoaøi ra, caàn nghieân cöùu choïn löïa nhöõng nhaø cung caáp uy tín, ñaûm baûo chaát löôïng haøng hoùa, giao haøng ñuùng thôøi haïn. Luoân quan taâm ñeán caùc nhaø saûn xuaát trong nöôùc vaø nhöõng loaïi haøng ñaït tieâu chuaån chaát löôïng cao,…Laøm toát coâng taùc naøy, caùc sieâu thò ñaõ ñoùng goùp tích cöïc cho vieäc thuùc ñaåy saûn xuaát phaùt trieån. - Thöù naêm : Caùc sieâu thò phaûi coi troïng nhaân toá con ngöôøi vaø vaán ñeà quaûn trò nguoàn nhaân löïc. Xaây döïng keá hoaïch ñaøo taïo caùn boä quaûn lyù sieâu thò vaø nhaân vieân. Coù keá hoaïch tuyeån duïng huaán luyeän ngöôøi lao ñoäng hôïp lyù, ñoàng thôøi coù chính saùch ñaõi ngoä thoûa ñaùng ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng. - Thöù saùu : Theo quy hoaïch cuûa thaønh phoá, trong töông lai daân cö noäi thaønh seõ daõn ra caùc quaän ven vaø khu ngoaïi vi, caùc doanh nghieäp caàn chuû ñoäng naém baét thôøi cô ñeå môû theâm caùc sieâu thò ôû khu daân cö môùi ñeå phaùt trieån thò tröôøng. - Thöù baûy : Ngoaøi ra, ñeå ñaûm baûo yeâu caàu vaên minh hieän ñaïi , caùc sieâu thò caàn ñaàu tö hôïp lyù veà cô sôû vaät chaát, trang thieát bò cho sieâu thò, ñoàng thôøi caùc sieâu thò caàn ñaàu tö xaây döïng baõi giöõ xe töông xöùng vôùi quy moâ cuûa sieâu thò vaø toå chöùc giöõ xe mieãn phí. - Thöù taùm : Trong töông lai, caïnh tranh trong lónh vöïc kinh doanh sieâu thò seõ ngaøy caøng gay gaét, caùc sieâu thò caàn chuû ñoäng thích nghi vôùi moâi tröôøng caïnh tranh baèng nhöõng chieán löôïc kinh doanh thích hôïp. Do vaäy, ngay töø baây giôø, caùc nhaø kinh doanh neân taäp trung phaùt trieån heä thoáng chuoãi sieâu thò ñeå phaùt huy tính kinh teá do lôïi theá veà quy moâ, ñoàng thôøi taêng cöôøng cuûng coá vò theá cuûa mình ñeå naâng cao naêng löïc caïnh tranh. 53 KEÁT LUAÄN Söï ra ñôøi vaø phaùt trieån cuûa heä thoáng sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh trong thôøi gian qua ñaõ chöùng toû ngaønh thöông maïi cuûa thaønh phoá coù nhöõng böôùc tieán vöôït baäc. Söï xuaát hieän cuûa sieâu thò phuø hôïp vôùi xu theá phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa thaønh phoá noùi rieâng vaø caû nöôùc noùi chung. Qua moät thôøi gian hoaït ñoäng, caùc sieâu thò ñaõ ñoùng goùp ñaùng keå vaøo vieäc laøm thay ñoåi boä maët cuûa thaønh phoá. Söï goùp maët cuûa sieâu thò ñaõ laøm cho hoaït ñoäng baùn leû cuûa thaønh phoá soâi ñoäng hôn. Heä thoáng sieâu thò vôùi phöông thöùc baùn haøng vaên minh, tieán boä ñaõ laøm thay ñoåi phong caùch mua saém cuûa ngöôøi daân thaønh phoá. Trong quaù trình ñoù, giöõa sieâu thò vôùi caùc loaïi hình baùn leû khaùc dieãn ra söï caïnh tranh gay gaét ñeå thu huùt khaùch haøng. Söï caïnh tranh ñaõ taïo ra ñoäng löïc thuùc ñaåy caùc loaïi hình kinh doanh baùn leû phaûi khoâng ngöøng phaùt trieån, vöôn leân thöïc hieän toát nhieäm vuï cuûa mình vaø thoûa maõn nhu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng. Tuy nhieân, heä thoáng sieâu thò cuûa thaønh phoá trong thôøi gian qua môùi phaùt trieån theo chieàu roäng, chöa thöïc söï phaùt trieån theo chieàu saâu, neân coøn nhieàu maët haïn cheá laøm cho hieäu quaû hoaït ñoäng chöa cao. Trong soá nhöõng sieâu thò ra ñôøi vaø hoaït ñoäng coù moät soá sieâu thò thaønh coâng, ñoàng thôøi moät soá khaùc chæ trong thôøi gian ngaén ñaõ phaûi ruùt lui khoûi thöông tröôøng. Luaän vaên cuûa chuùng toâi vôùi ñeà taøi : “Giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû kinh doanh cuûa sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh” ñaõ giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà nhö sau : - Neâu leân söï caàn thieát cuûa vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh vaø nhöõng nhaân toá aûnh höôûng ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh sieâu thò. 54 - Treân cô sôû phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng kinh doanh cuûa moät soá sieâu thò ôû thaønh phoá trong thôøi gian qua, chuùng toâi ruùt ra nhöõng kinh nghieäm trong coâng taùc toå chöùc quaûn lyù vaø phöông thöùc hoaït ñoäng kinh doanh sieâu thò, laøm cô sôû cho vieäc ñeà ra caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû kinh doanh cuûa caùc sieâu thò. - Keát hôïp giöõa lyù luaän vaø thöïc tieãn, chuùng toâi ñaõ maïnh daïn ñeà ra caùc giaûi phaùp veà marketing, veà toå chöùc nguoàn haøng vaø veà quaûn trò nguoàn nhaân löïc, nhaèm goùp phaàn naâng cao hieäu quaû kinh doanh cuûa sieâu thò taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh trong thôøi gian tôùi. Nhö vaäy, so vôùi caû nöôùc thaønh phoá Hoà Chí Minh laø nôi tieân phong, ñoàng thôøi cuõng laø nôi hoäi ñuû caùc ñieàu kieän thuaän lôïi cho söï phaùt trieån cuûa heä thoáng sieâu thò. Chuùng toâi hy voïng raèng trong töông lai, heä thoáng sieâu thò cuûa thaønh phoá seõ phaùt trieån maïnh meõ hôn, vôùi quy moâ ña daïng vaø phong phuù hôn, hieäu quaû mang laïi seõ cao hôn. Maët khaùc quaù trình phaùt trieån sieâu thò trong thôøi gian tôùi laø quaù trình caïnh tranh gay gaét, caùc sieâu thò muoán khaúng ñònh ñöôïc vò trí cuûa mình treân thò tröôøng phaûi khoâng ngöøng caûi tieán phöông thöùc kinh doanh, coù nhöõng giaûi phaùp marketing höõu hieäu, coâng taùc toå chöùc nguoàn haøng, quaûn trò nguoàn nhaân löïc toát, coù nhö vaäy môùi ñaûm baûo naâng cao hieäu quaû kinh doanh vaø ñaùp öùng toát hôn nhu caàu ngaøy caøng cao cuûa ngöôøi tieâu duøng. Do thôøi gian, khaû naêng vaø trình ñoä cuûa ngöôøi vieát coù haïn, baûn luaän vaên naøy seõ khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt. Kính mong Thaày Coâ vaø Quyù vò goùp yù ñeå baûn luaän vaên ñöôïc hoaøn thieän. 55 DANH MUÏC TAØI LIEÄU THAM KHAÛO [\ 1. Marketing caên baûn – Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 1995. PhilipKotler 2. Quaûn trò Marketing – Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 1995. PhilipKotler 3. Quaûn trò Marketing trong doanh nghieäp – Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 2000, TS. Tröông Ñình Chieán 4. Chieán löôïc vaø saùch löôïc kinh doanh – Nhaø xuaát baûn thoáng keâ, Garry D.Smith 5. Nghieân cöùu Marketing – Nhaø xuaát baûn treû 1995, Nguyeãn Vaên Hieán 6. Quaûn trò keânh marketing lyù thuyeát vaø thöïc tieãn – Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 2001, TS. Tröông Ñình Chieán 7. Quaûn trò giaù doanh nghieäp – Nhaø xuaát baûn thoáng keâ 2000, TS. Nguyeãn Xuaân Queá 8. Quaûn trò chieâu thò – Nhaø xuaát baûn Ñaïi hoïc Quoác gia TP.HCM, Traàn Thò Ngoïc Trang 9. Quaûn trò nguoàn nhaân löïc – Nhaø xuaát baûn giaùo duïc, Traàn Kim Dung 10. Bí quyeát thaønh coâng trong kinh doanh dòch vuï – Nhaø xuaát baûn vieän vaên hoùa ngheä thuaät Vieät Nam 1989, Nguyeãn Nghò 11. Chuyeân ñeà toát nghieäp : Ñaëc ñieåm haønh vi khaùch haøng sieâu thò taïi TP.HCM vaø öùng duïng vaøo kinh doanh sieâu thò ôû Coopmart Coáng Quyønh – Naêm 2000, Döông Thò Thuøy Lan – Tröôøng Cao ñaúng BC Marketing TP.HCM 12. Baùo caùo keát quaû nghieân cöùu khoa hoïc : Nghieân cöùu haønh vi khaùch haøng taïi Sieâu thò – Naêm 2000, Hoaøng Troïng, Voõ Thò Lan – Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá thaønh phoá HCM 13. Luaän vaên toát nghieäp : Ñònh höôùng phaùt trieån loaïi hình kinh doanh Sieâu thò ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeán naêm 2010 – Naêm 2000, Nguyeãn Thò Nhung – Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá thaønh phoá HCM Nieân giaùm thoáng keâ 1999 – Cuïc Thoáng keâ TP.HCM 14. Thôøi baùo kinh teá saøi goøn, caùc soá naêm 2000 vaø 2001 15. Baùo saøi goøn tieáp thò 16. Taøi lieäu cuûa Sôû Thöông Maïi thaønh phoá HCM 17. Taøi lieäu, soá lieäu cuûa moät soá Sieâu thò taïi thaønh phoá HCM. ._.