Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Công ty cổ phần giám định Vinacontrol Chi nhánh Hà Nội

§Ò Tµi : “ Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty cæ phÇn gi¸m ®Þnh Vinacontrol Chi nh¸nh Hµ Néi “ . Lêi më ®Çu Sù ®æi míi s©u s¾c vµ m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ theo h­íng nhiÒu thµnh phÇn, cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n­íc ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i t×m cho m×nh mét h­íng ®i hîp lý ®Ó theo kÞp xu thÕ ph¸t triÓn ®Êt n­íc nãi riªng vµ theo kÞp tiÕn bé thÕ giíi nãi chung. Do vËy, nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cho viÖc ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ ngµy cµng lín. §iÒu ®ã ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i huy ®éng cao ®é c¶ nguån vèn trong n­íc lÉn nguån vèn n­íc ngoµi, ®ång thêi ph¶i ®¶m b¶o sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, trªn c¬ së t«n träng c¸c nguyªn t¾c tµi chÝnh, tÝn dông. ChÝnh v× vËy, yªu cÇu ®Æt ra víi c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ ph¶i x¸c ®Þnh vµ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vèn th­êng xuyªn, cÇn thiÕt, tèi thiÓu; ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc doanh nghiÖp m×nh hiÖn nay ®ang thõa hay thiÕu vèn; hiÖu qu¶ sö dông vèn ra sao vµ c¸c gi¶i ph¸p nµo cÇn thùc hiÖn ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp m×nh. §©y còng chÝnh lµ nh÷ng vÊn ®Ò rÊt ®¸ng quan t©m hiÖn nay vµ thu hót sù chó ý cña c¸c nhµ ®Çu t­ tµi chÝnh doanh nghiÖp. Tõ vai trß vµ ý nghÜa thùc tiÔn nªu trªn, trong thêi gian thùc tËp, em ®· dÇn tiÕp cËn víi thùc tiÔn vµ lµm s¸ng tá nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn ®· ®­îc trang bÞ trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp. §ång thêi, khi ®i s©u t×m hiÓu thùc tÕ vµ nghiªn cøu vÒ C«ng ty Cæ phÇn Gi¸m ®Þnh Vinacontrol chi nh¸nh Hµ Néi, cïng víi sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o Phan H÷u NghÞ vµ c¸c phßng ban cña c«ng ty, ®Æc biÖt lµ phßng hµnh chÝnh kÕ to¸n, em cµng thÊy râ ®­îc tÇm quan träng vµ bøc thiÕt cña vÊn ®Ò qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ cña C«ng ty Cæ phÇn Gi¸m ®Þnh Vinacontrol nãi riªng. Do ®ã, em ®· chän ®Ò tµi “Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty cæ phÇn gi¸m ®Þnh Vinacontrol Chi nh¸nh Hµ Néi” lµm chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh. Néi dung cña chuyªn ®Ò ngoµi lêi nãi ®Çu vµ kÕt luËn, bao gåm: CH¦¥NG I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cu¶ doanh nghiÖp. CH¦¥NG II: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn ë C«ng ty cæ phÇn gi¸m ®Þnh Vinacontrol chi nh¸nh Hµ Néi . CH¦¥NG III: Gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty cæ phÇn Vinacontrol Do thêi gian thùc tËp vµ n¨ng lùc cßn h¹n chÕ nªn chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn vµ chØ b¶o nhiÖt t×nh tõ phÝa c¸c thÇy c«. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. CH¦¥NG I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cu¶ doanh nghiÖp. I/ Mét sè lý luËn c¬ b¶n vÒ vèn vµ vai trß cña vèn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. I.1/ Kh¸i niÖm vÒ vèn cña doanh nghiÖp. §Ó tiÕn hµnh bÊt kú mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nµo còng cÇn ph¶i cã vèn. §ã lµ tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cho viÖc h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp sÏ dïng vèn nµy ®Ó mua s¾m c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­ søc lao ®éng, ®èi t­îng lao ®éng vµ t­ liÖu lao ®éng. Do sù t¸c ®éng cña lao ®éng vµo ®èi t­îng lao ®éng th«ng qua t­ liÖu lao ®éng mµ hµng ho¸ dÞch vô ®­îc t¹o ra vµ tiªu thô trªn thÞ tr­êng. Cuèi cïng, c¸c h×nh th¸i vËt chÊt kh¸c nhau ®ã ®­îc chuyÓn ho¸ vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ ban ®Çu. §Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, sè tiÒn thu ®­îc do tiªu thô s¶n phÈm ph¶i ®¶m b¶o bï ®¾p toµn bé c¸c chi phÝ ®· bá ra vµ cã l·i. Nh­ vËy, sè tiÒn ®· øng ra ban ®Çu kh«ng nh÷ng chØ ®­îc b¶o tån mµ nã cßn ®­îc t¨ng thªm do ho¹t ®éng kinh doanh mang l¹i. Toµn bé gi¸ trÞ øng ra ban ®Çu vµ c¸c qu¸ tr×nh tiÕp theo cho s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc gäi lµ vèn. Vèn ®­îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ vËt t­ tµi s¶n vµ hµng ho¸ cña doanh nghiÖp, tån t¹i d­íi c¶ h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ vµ kh«ng cã h×nh th¸i vËt chÊt cô thÓ. Tõ ®ã cã thÓ hiÓu, vèn lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®­îc sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc ®Ých sinh lêi. C¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña vèn : Vèn lµ mét quü tiÒn tÖ ®Æc biÖt nh»m phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh, tøc lµ môc ®Ých tÝch luü cña doanh nghiÖp. Vèn cña doanh nghiÖp cã tr­íc khi diÔn ra ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn ph¶i ®¹t tíi môc tiªu sinh lêi vµ lu«n thay ®æi h×nh th¸i biÓu hiÖn, võa tån t¹i d­íi h×nh th¸i tiÒn, võa tån t¹i d­íi h×nh th¸i vËt t­ hoÆc tµi s¶n v« h×nh, nh­ng kÕt thóc vßng tuÇn hoµn ph¶i lµ h×nh th¸i tiÒn. Chóng ta cÇn ph©n biÖt ë ®©y gi÷a tiÒn vµ vèn. TiÒn ®­îc gäi lµ vèn ph¶i ®ång thêi tho¶ m·n nh÷ng ®iÒu kiÖn sau: Thø nhÊt, tiÒn ph¶i ®¹i diÖn cho mét l­îng hµng ho¸ nhÊt ®Þnh (tiÒn ph¶i ®­îc ®¶m b¶o b»ng mét l­îng tµi s¶n cã thùc). Thø hai, tiÒn ph¶i ®­îc tÝch tô vµ tËp trung ®Õn mét l­îng nhÊt ®Þnh, ®ñ søc ®Ó ®Çu t­ cho mét dù ¸n kinh doanh. Thø ba, khi ®· ®ñ vÒ sè l­îng, tiÒn ph¶i ®­îc vËn ®éng nh»m môc ®Ých sinh lêi. C¸ch vËn ®éng vµ ph­¬ng thøc vËn ®éng cña tiÒn l¹i do ph­¬ng thøc ®Çu t­ kinh doanh quyÕt ®Þnh. Trong thùc tÕ, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông c¸c ph­¬ng thøc ®Çu t­ vèn theo c¸c m« h×nh kh¸c nhau miÔn sao ®¹t ®­îc môc tiªu cã møc doanh lîi cao vµ n»m trong khu«n khæ cña ph¸p luËt. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, gi¸ trÞ thùc cña mét doanh nghiÖp kh«ng ph¶i chØ lµ phÐp céng gi¶n ®¬n c¸c lo¹i vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng hiÖn cã mµ cßn tÝnh ®Õn gi¸ trÞ cña nh÷ng tµi s¶n kh¸c cã kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp nh­ vÞ trÝ ®Þa lý cña doanh nghiÖp, bÝ quyÕt vÒ c«ng nghÖ chÕ t¹o s¶n phÈm, møc ®é uy tÝn cña nh·n hiÖu s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, uy tÝn cña ng­êi l·nh ®¹o doanh nghiÖp, tr×nh ®é tay nghÒ c«ng nh©n... Nh÷ng tµi s¶n trªn ®­îc gäi lµ tµi s¶n v« h×nh. Nh÷ng tµi s¶n nµy cã vai trß rÊt quan träng trong viÖc t¹o ra kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp. V× thÕ, khi gãp vèn liªn doanh, c¸c héi viªn cã thÓ gãp b»ng tiÒn, vËt t­, m¸y mãc thiÕt bÞ, nhµ x­ëng, ®Êt kinh doanh vµ c¶ bÝ quyÕt kü thuËt hoÆc kh¶ n¨ng uy tÝn kinh doanh. TÊt nhiªn, khi gãp vèn, nh÷ng tµi s¶n ®ã ®Òu ph¶i ®­îc l­îng ho¸ ®Ó quy vÒ gi¸ trÞ, ®ã chÝnh lµ gi¸ trÞ thùc cña doanh nghiÖp. Nh­ vËy, nhËn thøc ®óng c¸c ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña vèn kh«ng chØ gióp cho viÖc x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thùc cña mét doanh nghiÖp, mµ cßn gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý vèn cã tÇm nh×n réng ®Ó khai th¸c, sö dông nh÷ng tiÒm n¨ng s½n cã cña doanh nghiÖp phôc vô cho ®Çu t­ kinh doanh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. I.2/ Vai trß cña vèn ®èi víi doanh nghiÖp. Vèn lµ ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc ®Ó mét doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - VÒ mÆt ph¸p lý: Mçi doanh nghiÖp khi muèn thµnh lËp th× ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn lµ ph¶i cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh, l­îng vèn ®ã tèi thiÓu b»ng vèn ph¸p ®Þnh, khi ®ã ®Þa vÞ ph¸p lý cña doanh nghiÖp míi ®­îc x¸c lËp. Tr­êng hîp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vèn cña doanh nghiÖp kh«ng ®¹t ®iÒu kiÖn mµ ph¸p luËt quy ®Þnh, doanh nghiÖp sÏ ph¶i tuyªn bè chÊm døt ho¹t ®éng nh­ ph¸ s¶n, gi¶i thÓ, s¸p nhËp,... Nh­ vËy, vèn cã thÓ ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng c¬ së quan träng nhÊt ®¶m b¶o sù tån t¹i t­ c¸ch ph¸p nh©n cña doanh nghiÖp tr­íc ph¸p luËt. - VÒ mÆt kinh tÕ : Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vèn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tõng doanh nghiÖp. Vèn kh«ng nh÷ng b¶o ®¶m cho kh¶ n¨ng mua s¾m m¸y mãc, thiÕt bÞ, d©y chuyÒn c«ng nghÖ (TSC§) ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt mµ cßn ®Çu t­ vµo nguyªn vËt liÖu, hµng ho¸, ®èi t­îng lao ®éng ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc diÔn ra th­êng xuyªn, liªn tôc. Sù ph¸t triÓn kinh doanh víi quy m« ngµy cµng lín h¬n cña doanh nghiÖp ®ßi hái ph¶i cã l­îng vèn ngµy cµng nhiÒu. MÆt kh¸c, ngµy nay sù tiÕn bé cña khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¸t triÓn víi tèc ®é cao; thªm vµo ®ã, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ më víi xu thÕ quèc tÕ ho¸ ngµy cµng cao, sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ngµy cµng m¹nh mÏ. Do vËy, nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh vµ nhÊt lµ nhu cÇu vèn dµi h¹n cña c¸c doanh nghiÖp cho sù ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµy cµng lín. §iÒu ®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i huy ®éng cao ®é nguån vèn bªn trong ®ång thêi ph¶i t×m c¸ch huy ®éng nguån vèn bªn ngoµi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn. Vèn còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. §Ó cã thÓ tiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt më réng th× sau mét chu kú kinh doanh, vèn cña doanh nghiÖp lµm ph¸t sinh lîi nhuËn, tøc lµ ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i cã l·i ®¶m b¶o vèn cña doanh nghiÖp ®­îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn. §ã lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp tiÕp tôc ®Çu t­ më réng ph¹m vi s¶n xuÊt, th©m nhËp vµo thÞ tr­êng tiÒm n¨ng; tõ ®ã më réng thÞ tr­êng tiªu thô, n©ng cao uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn th­¬ng tr­êng. NhËn thøc ®­îc vai trß quan träng cña vèn nh­ vËy th× doanh nghiÖp míi cã thÓ sö dông vèn tiÕt kiÖm, cã hiÖu qu¶ h¬n vµ lu«n t×m c¸ch n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. I.3/ Ph©n lo¹i vèn cña doanh nghiÖp. I.3.1/ Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh a) Nguån vèn chñ së h÷u §èi víi mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp, vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp bao gåm c¸c bé phËn chñ yÕu sau: * Vèn gãp ban ®Çu: Khi doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp bao giê chñ doanh nghiÖp còng ph¶i cã mét sè vèn ban ®Çu nhÊt ®Þnh do c¸c cæ ®«ng – chñ së h÷u gãp. Khi nãi ®Õn nguån vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp bao giê còng ph¶i xem xÐt h×nh thøc së h÷u cña doanh nghiÖp ®ã, v× h×nh thøc së h÷u sÏ quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt vµ h×nh thøc t¹o vèn cña b¶n th©n doanh nghiÖp. §èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc, vèn gãp ban ®Çu chÝnh lµ vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc. Chñ së h÷u cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc lµ Nhµ n­íc. HiÖn nay, c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh nãi chung vµ qu¶n lý vèn cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc nãi riªng ®ang cã nh÷ng thay ®æi ®Ó phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. §èi víi c¸c doanh nghiÖp, theo LuËt doanh nghiÖp, chñ doanh nghiÖp ph¶i cã mét sè vèn ban ®Çu cÇn thiÕt ®Ó xin ®¨ng kÝ thµnh lËp doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n, ®èi víi c«ng ty cæ phÇn, vèn do c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó h×nh thµnh c«ng ty. Mçi cæ ®«ng lµ mét chñ së h÷u cña c«ng ty vµ chØ chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trªn gi¸ trÞ sè cæ phÇn mµ hä n¾m gi÷. Tuy nhiªn, c¸c c«ng ty cæ phÇn còng cã mét sè d¹ng t­¬ng ®èi kh¸c nhau, do ®ã c¸ch thøc huy ®éng vèn cæ phÇn còng kh¸c nhau. Trong c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c nh­ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI), c¸c nguån vèn còng t­¬ng tù nh­ trªn; tøc lµ vèn cã thÓ do chñ ®Çu t­ bá ra, do c¸c bªn tham gia, c¸c ®èi t¸c gãp v.v... Tû lÖ vµ quy m« gãp vèn cña c¸c bªn tham gia c«ng ty phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau (nh­ luËt ph¸p, ®Æc ®iÓm ngµnh kinh tÕ – kü thuËt, c¬ cÊu liªn doanh). * Nguån vèn tõ lîi nhuËn kh«ng chia Quy m« sè vèn ban ®Çu cña chñ doanh nghiÖp lµ mét yÕu tè quan träng, tuy nhiªn, th«ng th­êng, sè vèn nµy cÇn ®­îc t¨ng theo quy m« ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, nÕu doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th× doanh nghiÖp sÏ cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¨ng tr­ëng nguån vèn. Nguån vèn tÝch luü tõ lîi nhuËn kh«ng chia lµ bé phËn lîi nhuËn ®­îc sö dông t¸i ®Çu t­, më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tù tµi trî b»ng lîi nhuËn kh«ng chia – nguån vèn néi bé lµ mét ph­¬ng thøc t¹o nguån tµi chÝnh quan träng vµ kh¸ hÊp dÉn cña c¸c doanh nghiÖp, v× doanh nghiÖp gi¶m ®­îc chi phÝ, gi¶m bít sù phô thuéc vµo bªn ngoµi. RÊt nhiÒu doanh nghiÖp coi träng chÝnh s¸ch t¸i ®Çu t­ tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i, hä ®Æt ra môc tiªu ph¶i cã mét khèi l­îng lîi nhuËn ®Ó l¹i ®ñ lín nh»m tù ®¸p øng nhu cÇu vèn ngµy cµng t¨ng. Nguån vèn t¸i ®Çu t­ tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i chØ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc nÕu nh­ doanh nghiÖp ®· vµ ®ang ho¹t ®éng vµ cã lîi nhuËn, ®­îc phÐp tiÕp tôc ®Çu t­. §èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc th× viÖc t¸i ®Çu t­ phô thuéc kh«ng chØ vµo kh¶ n¨ng sinh lîi cña b¶n th©n doanh nghiÖp mµ cßn phô thuéc vµo chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t¸i ®Çu t­ cña Nhµ n­íc. Tuy nhiªn, ®èi víi c¸c c«ng ty cæ phÇn th× viÖc ®Ó l¹i lîi nhuËn liªn quan ®Õn mét sè yÕu tè rÊt nh¹y c¶m. Khi c«ng ty ®Ó l¹i mét phÇn lîi nhuËn trong n¨m cho t¸i ®Çu t­, tøc lµ kh«ng dïng sè lîi nhuËn ®ã ®Ó chia l·i cæ phÇn, c¸c cæ ®«ng kh«ng ®­îc nhËn tiÒn l·i cæ phÇn (cæ tøc) nh­ng bï l¹i, hä cã quyÒn së h÷u sè vèn cæ phÇn t¨ng lªn cña c«ng ty. Nh­ vËy, gi¸ trÞ ghi sæ cña c¸c cæ phiÕu sÏ t¨ng lªn cïng víi viÖc tù tµi trî b»ng nguån vèn néi bé. §iÒu nµy mét mÆt, khuyÕn khÝch cæ ®«ng gi÷ cæ phiÕu l©u dµi, nh­ng mÆt kh¸c, dÔ lµm gi¶m tÝnh hÊp dÉn cña cæ phiÕu trong thêi kú tr­íc m¾t (ng¾n h¹n) do cæ ®«ng chØ nhËn ®­îc mét phÇn cæ tøc nhá h¬n. NÕu tû lÖ chi tr¶ cæ tøc thÊp, hoÆc sè l·i rßng kh«ng ®ñ hÊp dÉn th× gi¸ cæ phiÕu cã thÓ bÞ gi¶m sót. Khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cæ tøc vµ t¸i ®Çu t­, chÝnh s¸ch ph©n phèi cæ tøc cña c«ng ty cæ phÇn ph¶i l­u ý ®Õn mét sè yÕu tè cã liªn quan nh­: - Tæng sè lîi nhuËn rßng trong kú. - Møc chia l·i trªn mét cæ phiÕu cña c¸c n¨m tr­íc. - Sù xÕp h¹ng cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng vµ tÝnh æn ®Þnh cña thÞ gi¸ cæ phiÕu cña c«ng ty, t©m lý vµ ®¸nh gi¸ cña c«ng chóng vÒ cæ phiÕu ®ã. - HiÖu qu¶ cña viÖc t¸i ®Çu t­. * Ph¸t hµnh cæ phiÕu Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng vèn chñ së h÷u b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu míi. Mét nguån tµi chÝnh dµi h¹n rÊt quan träng lµ ph¸t hµnh cæ phiÕu ®Ó huy ®éng vèn cho doanh nghiÖp. Ph¸t hµnh cæ phiÕu ®­îc gäi lµ ho¹t ®éng tµi trî dµi h¹n cña doanh nghiªp. * Ngoµi ra, nguån vèn chñ së h÷u cßn ®­îc bæ sung tõ mét sè nguån kh¸c nh­ phÇn chªnh lÖch ®¸nh gi¸ l¹i tµi s¶n cè ®Þnh, chªnh lÖch tû gi¸, quü ®Çu t­ ph¸t triÓn, quü dù tr÷ tµi chÝnh... Nguån vèn chñ së h÷u cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, nã t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho chñ doanh nghiÖp chñ ®éng hoµn toµn trong s¶n xuÊt. Chñ doanh nghiÖp cã c¬ së ®Ó chñ ®éng vµ kÞp thêi ®­a ra c¸c quyÕt s¸ch quyÕt ®Þnh trong kinh doanh ®Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu cña m×nh mµ kh«ng ph¶i t×m kiÕm vµ phô thuéc vµo nguån vèn tµi trî. Tuy nhiªn, nguån vèn nµy th­êng bÞ h¹n chÕ vÒ quy m« nªn kh«ng ®¸p øng mäi nhu cÇu vÒ vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh, mÆt kh¸c, viÖc sö dông nguån vèn nµy kh«ng chÞu søc Ðp vÒ chi phÝ sö dông vèn vµ cã thÓ thiÕu sù kiÓm tra, gi¸m s¸t hoÆc t­ vÊn cña c¸c chuyªn gia, c¸c tæ chøc nh­ trong sö dông nguån vèn ®i vay, do ®ã cã thÓ hiÖu qu¶ sö dông vèn kh«ng cao hoÆc cã thÓ sÏ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Çu t­ kh«ng kh«n ngoan. b) C¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ §©y lµ nguån vèn mµ doanh nghiÖp khai th¸c, huy ®éng tõ c¸c chñ thÓ kh¸c qua vay nî, thuª mua, øng tr­íc tiÒn hµng... Doanh nghiÖp ®­îc quyÒn sö dông t¹m thêi trong mét thêi gian sau ®ã ph¶i hoµn tr¶ cho chñ nî. Theo tÝnh chÊt vµ thêi h¹n thanh to¸n, c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ gåm: * Nî ng¾n h¹n: lµ c¸c kho¶n nî mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶ cho chñ nî trong mét thêi gian ng¾n, bao gåm c¸c kho¶n nh­: vay ng¾n h¹n; ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n, ng­êi nhËn thÇu; ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc; thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép cho Nhµ n­íc; c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c... * Nî dµi h¹n: lµ c¸c kho¶n vèn mµ doanh nghiÖp nî c¸c chñ thÓ kh¸c trªn mét n¨m míi ph¶i hoµn tr¶, bao gåm vay dµi h¹n cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, nî thuª mua tµi s¶n cè ®Þnh, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu. * Nî kh¸c: lµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ nh­ nhËn ký quü, ký c­îc dµi h¹n, c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ kh¸c. ViÖc huy ®éng c¸c nguån vèn nµy lµ rÊt quan träng ®èi víi doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o cung øng ®Çy ®ñ, kÞp thêi vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. Víi søc Ðp vÒ chi phÝ sö dông vèn vay, thêi h¹n hoµn tr¶ vèn sÏ thóc ®Èy doanh nghiÖp sö dông vèn tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶. MÆt kh¸c, viÖc tranh thñ chiÕm dông sö dông c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ trong thêi h¹n cho phÐp còng t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong kinh doanh. Tuy nhiªn, viÖc sö dông nguån vèn nµy còng cã nh÷ng mÆt tr¸i cña nã. Doanh nghiÖp phô thuéc vµo nguån vèn vay, tèn kÐm vÒ chi phÝ, vÒ thêi gian. MÆt kh¸c, nÕu kh«ng tÝnh to¸n chÝnh x¸c vµ thËn träng, hiÖu qu¶ kinh doanh vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp sÏ bÞ ¶nh h­ëng bëi l·i suÊt tiÒn vay. V× vËy, doanh nghiÖp khi vay cÇn ph¶i c©n nh¾c xem xÐt kü: - NÕu hiÖu qu¶ thùc tÕ cña kho¶n vay kh«ng ®ñ ®Ó tr¶ gi¸ c¶ kho¶n vay th× kh«ng nªn vay. - NÕu hiÖu qu¶ thùc tÕ cña kho¶n vay t­¬ng ®­¬ng víi gi¸ c¶ kho¶n vay th× c©n nh¾c kü, nhÊt lµ ph¶i tÝnh tíi c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra. - NÕu hiÖu qu¶ thùc tÕ c¸c kho¶n vay cao h¬n gi¸ c¶ c¸c kho¶n vay th× nªn vay v× vay tèt h¬n lµ ph¸t hµnh cæ phiÕu (b¸n bít quyÒn së h÷u tµi s¶n). Mçi mét lo¹i h×nh doanh nghiÖp còng chØ cã thÓ khai th¸c huy ®éng vèn trªn mét sè nguån nhÊt ®Þnh. §èi víi c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty hîp danh, doanh nghiÖp t­ nh©n ngoµi nguån vèn tù cã cña m×nh th× cã thÓ vay cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian ®Ó bæ sung vèn s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng kh«ng thÓ sö dông gi¶i ph¸p ph¸t hµnh chøng kho¸n. Trong khi ®ã, ®èi víi c¸c c«ng ty cæ phÇn, ®Ó huy ®éng vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh th× th«ng qua viÖc ph¸t hµnh chøng kho¸n l¹i lµ chñ yÕu. ViÖc nghiªn cøu c¸c nguån vèn kh«ng chØ gióp cho c¸c doanh nghiÖp lùa chän nguån vèn vµ khai th¸c c¸c nguån vèn ®ã phôc vô qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ cßn t¹o cho doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p huy ®éng vèn nhanh, ®¸p øng kÞp thêi cho nhu cÇu cña doanh nghiÖp víi chi phÝ (gi¸ c¶) thÊp nhÊt, ®ång thêi cã ph­¬ng h­íng sö dông hîp lý sè vèn ®· huy ®éng ®­îc tõ c¸c nguån vèn kh¸c nhau cho c¸c nhu cÇu kh¸c nhau cña doanh nghiÖp. Ch¼ng h¹n, khi cÇn huy ®éng vèn bæ sung cho qu¸ tr×nh kinh doanh cña m×nh th× doanh nghiÖp cã thÓ xem xÐt lùa chän h×nh thøc nµo lµ cã lîi nhÊt gi÷a ph¸t hµnh cæ phiÕu, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ®i vay vèn cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian hay cßn gäi lµ vèn liªn doanh. Dï huy ®éng d­íi h×nh thøc nµo còng ph¶i tr¶ mét kho¶n chi phÝ vµ ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i tÝnh to¸n hiÖu qu¶, c©n nh¾c l·i suÊt, thêi h¹n vµ ®iÒu kiÖn. §èi víi doanh nghiÖp, còng cÇn ph¶i hiÓu r»ng khi cã nhu cÇu ®Çu t­ vèn dµi h¹n, tr­íc hÕt doanh nghiÖp ph¶i huy ®éng tèi ®a nguån vèn tõ bªn trong ®Ó thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®Çu t­ cña m×nh. ChØ khi nguån vèn tõ bªn trong kh«ng ®ñ ®¸p øng th× doanh nghiÖp míi bæ sung nguån vèn tõ bªn ngoµi. ViÖc huy ®éng nguån vèn bªn trong doanh nghiÖp lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng trong sù ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. Nguån tµi trî tõ bªn ngoµi lµ cÇn thiÕt nh­ng kh«ng nªn tr«ng ®îi qu¸ møc vµo nguån vèn ®ã. I.3.2/ Ph©n lo¹i theo chu tr×nh lu©n chuyÓn a) Vèn cè ®Þnh Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, viÖc mua s¾m, x©y dùng hay l¾p ®Æt c¸c tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) cña doanh nghiÖp ®Òu ph¶i thanh to¸n, chi tr¶ b»ng tiÒn. Sè vèn ®Çu t­ øng tr­íc ®Ó mua s¾m, x©y dùng hay l¾p ®Æt c¸c TSC§ h÷u h×nh vµ v« h×nh ®­îc gäi lµ vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. §ã lµ sè vèn ®Çu t­ øng tr­íc v× sè vèn nµy nÕu ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ sÏ kh«ng mÊt ®i, doanh nghiÖp sÏ thu håi l¹i ®­îc sau khi tiªu thô c¸c s¶n phÈm, hµng ho¸ hay dÞch vô cña m×nh. Lµ sè vèn ®Çu t­ øng tr­íc ®Ó mua s¾m, x©y dùng c¸c TSC§ nªn quy m« cña vèn cè ®Þnh nhiÒu hay Ýt sÏ quyÕt ®Þnh quy m« cña TSC§, ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn tr×nh ®é trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Song ng­îc l¹i nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ cña TSC§ trong qu¸ tr×nh sö dông l¹i cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh, chi phèi ®Æc ®iÓm tuÇn hoµn vµ chu chuyÓn cña vèn cè ®Þnh. Cã thÓ kh¸i qu¸t nh÷ng nÐt ®Æc thï vÒ sù vËn ®éng cña vèn cè ®Þnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­ sau: Mét lµ, vèn cè ®Þnh tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm, ®iÒu nµy do ®Æc ®iÓm cña TSC§ ®­îc sö dông l©u dµi, trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh. Hai lµ, vèn cè ®Þnh ®­îc lu©n chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn trong c¸c chu kú s¶n xuÊt. Khi tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, mét bé phËn vèn cè ®Þnh ®­îc lu©n chuyÓn vµ cÊu thµnh chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm (d­íi h×nh thøc chi phÝ khÊu hao) t­¬ng øng víi phÇn gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§. Ba lµ, sau nhiÒu chu kú s¶n xuÊt, vèn cè ®Þnh míi hoµn thµnh mét vßng lu©n chuyÓn. Sau mçi chu kú s¶n xuÊt, phÇn vèn ®­îc lu©n chuyÓn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm dÇn dÇn t¨ng lªn, song phÇn vèn ®Çu t­ ban ®Çu vµo TSC§ l¹i dÇn gi¶m xuèng cho ®Õn khi TSC§ hÕt thêi gian sö dông, gi¸ trÞ cña nã ®­îc chuyÓn dÞch hÕt vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm ®· s¶n xuÊt th× vèn cè ®Þnh míi hoµn thµnh mét vßng lu©n chuyÓn. Nh÷ng ®Æc ®iÓm lu©n chuyÓn trªn ®©y cña vèn cè ®Þnh ®ßi hái viÖc qu¶n lý vèn cè ®Þnh ph¶i lu«n g¾n liÒn víi viÖc qu¶n lý h×nh th¸i hiÖn vËt cña nã lµ c¸c TSC§ cña doanh nghiÖp. Tõ nh÷ng ph©n tÝch nªu trªn cã thÓ ®­a ra kh¸i niÖm vÒ vèn cè ®Þnh nh­ sau: Vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña vèn ®Çu t­ øng tr­íc vÒ TSC§ mµ ®Æc ®iÓm cña nã lµ lu©n chuyÓn dÇn dÇn tõng phÇn trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt vµ hoµn thµnh mét vßng tuÇn hoµn khi TSC§ hÕt thêi gian sö dông. b) Vèn l­u ®éng §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, ngoµi c¸c t­ liÖu lao ®éng (TLL§) c¸c doanh nghiÖp cßn cÇn cã c¸c ®èi t­îng lao ®éng (§TL§). Kh¸c víi c¸c TLL§, c¸c §TL§ (nh­ nguyªn, nhiªn, vËt liÖu; b¸n thµnh phÈm...) chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt vµ kh«ng gi÷ nguyªn h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ cña nã ®­îc chuyÓn dÞch toµn bé, mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm. Nh÷ng §TL§ nãi trªn nÕu xÐt vÒ h×nh th¸i hiÖn vËt ®­îc gäi lµ c¸c tµi s¶n l­u ®éng (TSL§), cßn vÒ h×nh th¸i gi¸ trÞ ®­îc gäi lµ vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña TSL§ nªn ®Æc ®iÓm vËn ®éng cña vèn l­u ®éng lu«n chÞu sù chi phèi bëi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña TSL§. Trong c¸c doanh nghiÖp, ng­êi ta th­êng chia TSL§ thµnh 2 lo¹i: TSL§ s¶n xuÊt vµ TSL§ l­u th«ng. TSL§ s¶n xuÊt bao gåm c¸c lo¹i nguyªn, nhiªn, vËt liÖu; phô tïng thay thÕ; b¸n thµnh phÈm; s¶n phÈm dë dang... ®ang trong qu¸ tr×nh dù tr÷ s¶n xuÊt hoÆc s¶n xuÊt, chÕ biÕn. Cßn TSL§ l­u th«ng bao gåm c¸c s¶n phÈm thµnh phÈm chê tiªu thô, c¸c lo¹i vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n vèn trong thanh to¸n, c¸c kho¶n chi phÝ chê kÕt chuyÓn, chi phÝ tr¶ tr­íc... Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh c¸c TSL§ s¶n xuÊt vµ TSL§ l­u th«ng lu«n vËn ®éng, thay thÕ vµ chuyÓn ho¸ lÉn nhau, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ - tiÒn tÖ, ®Ó h×nh thµnh c¸c TSL§ s¶n xuÊt vµ TSL§ l­u th«ng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i bá ra mét sè vèn ®Çu t­ ban ®Çu nhÊt ®Þnh. V× vËy, còng cã thÓ nãi vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp lµ sè vèn tiÒn tÖ øng tr­íc ®Ó ®Çu t­, mua s¾m c¸c TSL§ cña doanh nghiÖp. Phï hîp víi c¸c ®Æc ®iÓm trªn cña TSL§, vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp còng kh«ng ngõng vËn ®éng qua c¸c giai ®o¹n cña chu kú kinh doanh: Dù tr÷ s¶n xuÊt, s¶n xuÊt vµ l­u th«ng. Qu¸ tr×nh nµy ®­îc diÔn ra liªn tôc vµ th­êng xuyªn lÆp l¹i theo chu kú vµ ®­îc gäi lµ qu¸ tr×nh tuÇn hoµn, chu chuyÓn cña vèn l­u ®éng. Qua mçi giai ®o¹n cña chu kú kinh doanh, vèn l­u ®éng l¹i thay ®æi h×nh th¸i biÓu hiÖn, tõ h×nh th¸i vèn tiÒn tÖ ban ®Çu chuyÓn sang h×nh th¸i vèn vËt t­ hµng ho¸ dù tr÷ vµ vèn s¶n xuÊt, råi cuèi cïng l¹i trë vÒ h×nh th¸i vèn tiÒn tÖ. Sau mçi chu kú t¸i s¶n xuÊt, vèn l­u ®éng hoµn thµnh mét vßng chu chuyÓn. I.3.3/ Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt së h÷u. Vèn chñ së h÷u: §èi víi mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp: vèn chñ së h÷u cña doanh nghiÖp bao gåm c¸c bé phËn chñ yÕu sau: Vèn gãp ban ®Çu: Khi doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp, chñ doanh nghiÖp bao giê còng ph¶i cã mét sè vèn nhÊt ®Þnh – gäi lµ vèn ph¸p ®Þnh. Lo¹i h×nh doanh nghiÖp sÏ quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt vµ h×nh thøc t¹o vèn gãp ban ®Çu: §èi víi doanh nghiÖp Nhµ n­íc, vèn gãp ban ®Çu chÝnh lµ vèn ®Çu t­ cña Nhµ n­íc, chñ së h÷u doanh nghiÖp lµ Nhµ n­íc. §èi víi c«ng ty cæ phÇn, vèn do c¸c cæ ®«ng ®ãng gãp. Mçi cæ ®«ng lµ mét chñ së h÷u c«ng ty vµ chØ chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trªn gi¸ trÞ cæ phÇn mµ hä n¾m gi÷. C¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c nh­ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cã vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi…, còng t­¬ng tù nh­ trªn; tøc lµ vèn cã thÓ do chñ ®Çu t­ bá ra, do c¸c bªn tham gia, c¸c ®èi t¸c gãp… Tû lÖ vµ quy m« gãp vèn cña c¸c bªn tham gia c«ng ty phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau. Nguån vèn tõ lîi nhuËn kh«ng chia: §©y lµ bé phËn lîi nhuËn ®­îc sö dông ®Ó t¸i ®Çu t­, më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. §iÒu nµy chØ thùc hiÖn ®­îc nÕu doanh nghiÖp ®· - ®ang ho¹t ®éng, cã lîi nhuËn, vµ ®­îc phÐp tiÕp tôc ®Çu t­. Tù tµi trî b»ng lîi nhuËn kh«ng chia-nguån vèn néi bé lµ mét ph­¬ng thøc t¹o nguån tµi chÝnh quan träng vµ kh¸ hÊp dÉn cña c¸c doanh nghiÖp, v× doanh nghiÖp gi¶m ®­îc chi phÝ, gi¶m bít sù phô thuéc vµo bªn ngoµi. • Ph¸t hµnh cæ phiÕu: Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng vèn chñ së h÷u b»ng c¸ch ph¸t hµnh cæ phiÕu míi. §ã lµ mét nguån tµi chÝnh dµi h¹n rÊt quan träng cña doanh nghiÖp. Vèn nî: §Ó bæ sung vèn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp cã thÓ sö dông nî tõ c¸c nguån: tÝn dông ng©n hµng; tÝn dông th­¬ng m¹i vµ tÝn dông thuª mua; vay th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu. • Nguån vèn tÝn dông ng©n hµng: Vèn vay ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng nguån vèn quan träng nhÊt ®èi víi mét doanh nghiÖp. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, c¸c doanh nghiÖp th­êng vay ng©n hµng ®Ó ®¶m b¶o nguån tµi chÝnh cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt – kinh doanh, ®Æc biÖt lµ ®¶m b¶o ®ñ vèn cho c¸c dù ¸n më réng hoÆc ®Çu t­ chiÒu s©u cña doanh nghiÖp. Víi nguån tµi trî nµy, doanh nghiÖp cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu vèn mét c¸ch nhanh chãng vµ víi sè l­îng kh¸ lín. Tuy vËy nguån vèn nµy còng cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. §ã lµ viÖc doanh nghiÖp ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c ®iÒu kiÖn tÝn dông cña ng©n hµng, chÞu sù kiÓm so¸t cña ng©n hµng vµ chi phÝ sö dông vèn (l·i suÊt). • Vèn tÝn dông th­¬ng m¹i vµ tÝn dông thuª mua: TÝn dông th­¬ng m¹i (tÝn dông cña ng­êi cung cÊp) lµ nguån vèn h×nh thµnh mét c¸ch tù nhiªn trong quan hÖ mua b¸n chÞu, mua b¸n tr¶ chËm hay tr¶ gãp. §©y lµ ph­¬ng thøc tµi trî rÎ, tiÖn dông, linh ho¹t trong kinh doanh, t¹o kh¶ n¨ng më réng quan hÖ hîp t¸c mét c¸ch l©u bÒn. C¸c ®iÒu kiÖn rµng buéc cô thÓ ®­îc ghi râ trong hîp ®ång kinh tÕ, chi phÝ l·i vay ®­îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm hay dÞch vô. TÝn dông thuª mua lµ h×nh thøc tÝn dông dµi h¹n ®­îc thùc hiÖn th«ng qua viÖc cho thuª m¸y mãc, thiÕt bÞ, c¸c ®éng s¶n, vµ bÊt ®éng s¶n kh¸c. §ã lµ h×nh thøc t¸ch rêi quyÒn së h÷u vµ quyÒn sö dông cña tµi s¶n. Ph­¬ng thøc tµi trî nµy ngµy cµng ®­îc ¸p dông réng r·i bëi nh÷ng ­u ®iÓm v­ît tréi cña nã. • Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng ty: Tr¸i phiÕu lµ tªn chung cña giÊy vay nî dµi vµ trung h¹n. Tr¸i phiÕu doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i, do ®ã, tr­íc khi ph¸t hµnh, cÇn hiÓu râ ®Æc ®iÓm vµ ­u nh­îc ®iÓm cña mçi lo¹i (chi phÝ tr¶ l·i, c¸ch thøc tr¶ l·i, kh¶ n¨ng l­u hµnh, vµ tÝnh hÊp dÉn cña tr¸i phiÕu). II/ HiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. II.1/ Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn. §Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh nghiÖp, ng­êi ta sö dông th­íc ®o lµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ã. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc ®¸nh gi¸ trªn hai gãc ®é: HiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x· héi. Trong ph¹m vi qu¶n lý doanh nghiÖp, ng­êi ta chñ yÕu quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ. §©y lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao nhÊt víi chi phÝ hîp lý nhÊt. Do vËy c¸c nguån lùc kinh tÕ ®Æc biÖt lµ nguån vèn cña doanh nghiÖp cã t¸c ®éng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× thÕ viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ yªu cÇu mang tÝnh th­êng xuyªn vµ b¾t buéc ®èi víi doanh nghiÖp. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ gióp ta thÊy ®­îc hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ qu¶n lý sö dông vèn nãi riªng. HiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é, n¨ng lùc khai th¸c vµ sö dông nguån vèn vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc ®Ých tèi ®a ho¸ lîi Ých vµ tèi thiÓu ho¸ chi phÝ. Nãi mét c¸ch cô thÓ, hiÖu qu¶ sö dông vèn chÝnh lµ sù so s¸nh gi÷a lîi Ých vµ chi phÝ, gi÷a lîi nhuËn thu ®­îc vµ vèn bá ra ®Ó thu ®­îc lîi nhuËn ®ã. Ng­êi ta ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn b»ng nhiÒu ph­¬ng ph¸p kh¸c nhau vµ th­êng ®­îc l­îng ho¸ th«ng qua c¸c chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng, kh¶ n¨ng sinh lêi, tèc ®é lu©n chuyÓn vèn,... Nã ph¶n ¸nh quan hÖ gi÷a ®Çu ra vµ ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th«ng qua th­íc ®o tiÒn tÖ hay cô thÓ lµ mèi t­¬ng quan gi÷a chi phÝ bá ra víi kÕt qu¶ thu ®­îc ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh. KÕt qu¶ thu ®­îc cµng cao so víi chi phÝ bá ra th× hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao. ChÝnh v× vËy, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó doanh nghiÖp ph¸t triÓn v÷ng m¹nh. Muèn vËy, doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau: - Khai th¸c nguån vèn mét c¸ch triÖt ®Ó, kh«ng ®Ó vèn nhµn rçi bÞ ø ®äng, sö dông kh«ng hiÖu qu¶. - Sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ hîp lý nhÊt. - Qu¶n lý vèn chÆt chÏ ®Ó vèn kh«ng bÞ thÊt tho¸t hoÆc sö dông sai môc ®Ých. Trong qu¸ tr×nh sö dông vèn, doanh nghiÖp cÇn ph¶i lu«n lu«n ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sö dông vèn ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng h¹n chÕ ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc kÞp thêi, ®¶m b¶o cho qu¶n lý sö dông vèn ®¹t hiÖu qu¶ cao. MÆt kh¸c, môc tiªu cña mäi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®Òu h­íng tíi hiÖu qu¶ kinh tÕ dùa trªn viÖc khai th¸c vµ sö dông c¸c nguån lùc cã ®­îc. V× vËy, c¸c nguån lùc kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ nguån vèn cña doanh nghiÖp cã ¶nh h­ëng chÝnh tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Nh­ vËy, nhiÖm vô mang tÝnh b¾t buéc vµ th­êng xuyªn ®èi víi doanh nghiÖp lµ nghiªn cøu hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông vèn. II.2/ Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn C¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th­êng ®Æt ra nhiÒu môc tiªu vµ tuú thuéc vµo giai ®o¹n hay ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ cã nh÷ng môc tiªu ®­îc ­u tiªn thùc hiÖn nh­ng tÊt c¶ ®Òu nh»m môc ®Ých cuèi cïng lµ tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u, cã nh­ vËy, doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc. Mét doanh nghiÖp muèn thùc hiÖn tèt môc tiªu cña m×nh th× ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé c¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng trong tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Trong ®ã, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ c«ng viÖc v« cïng cÇn thiÕt vµ quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc th× c¹nh tranh lµ quy luËt cña thÞ tr­êng, nã cho phÐp tËn dông triÖt ®Ó mäi nguån lùc cña doanh nghiÖp vµ cña toµn x· héi; buéc doanh nghiÖp ph¶i lu«n tù ®æi míi, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trªn th­¬ng tr­êng vµ lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u. Bëi vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cã vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu cña doanh nghiÖp. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ ®¶m b¶o an toµn tµi chÝnh cho doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng víi nh÷ng rñi ro tiÒm tµng vÒ tµi chÝnh ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®Ò cao tÝnh an toµn, ®Æc biÖt lµ an toµn tµi chÝnh. §©y lµ vÊn ®Ò cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ViÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶ sÏ gióp doanh._.