GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ XUẤT KHẨU THUỶ SẢN THÀNH PHỐ ĐÀ NẴNG

Låìi måí âáöu Xuáút kháøu thuíy saín Viãût Nam noïi chung, Thaình Phäú Âaì Nàông noïi riãng, thåìi gian qua âaût âæåüc nhæîng kãút quaí khaï, âaïng khêch lãû, täúc âäü kim ngaûch xuáút kháøu tàng nhanh, cå cáúu saín pháøm luän âæåüc âäøi måïi, âa daûng theo hæåïng âaïp æïng âæåüc nhu cáöu thi hiãúu tiãu duìng, tyí lãû haìng saín pháøm tinh chãú, giaï trë gia tàng ngaìy caìng cao trong cå cáúu saín pháøm xuáút kháøu. Cå cáúu thë træåìng xuáút kháøu luän âæåüc måî räüng, bæåïc âáöu âaî taûo âæåüc âäüng læûc thuïc âáøy saín xuáút thuíy saín phaït triãøn , taûo nãn bäü màût näng thän vuìng biãøn coï sæû tiãún bäü âaïng kãø. Tuy nhiãn sæû phaït triãùn cuía ngaình thuíy saín váùn coìn thiãúu tênh äøn âënh vaì bãön væîng trong táút caí caïc kháu khai thaïc, nuäi träöng vaì chãú biãún, khaí nàng caûnh tranh cuía saín pháøm thuíy saín trãn caïc thë træåìng quäúc tãú, nháút laì nhæîng thë træåìng låïn coìn tháúp, khaí nàng tiãúp thë saín pháøm cuía caïc âån vë chæa täút...Tæì âoï laìm cho hiãûu quaí xuáút kháøu thuíy saín chæa cao. Viãûc nghiãn cæïu thæûc traûng xuáút kháøu thuíy saín Thaình phäú Âaì Nàông tæì âoï âãö ra caïc giaíi phaïp nhàòm náng cao hiãûu quaí xuáút kháøu thuíy saín, chuáøn bë cho häüi nháûp AFTA mang mäüt yï nghéa thæûc tiãùn ráút låïn. Laì sinh viãn âang hoüc táûp taûi nhaì træåìng våïi nhæîng kiãún thæïc âaî coï , em muäún váûn duûng vaìo thæûc tãú âãø goïp mäüt pháön nhoí kiãún thæïc cuía mçnh vaìo suû phaït triãøn chung cuía Thaình phäú. Vç thãú em choün âãö taìi" MÄÜT SÄÚ GIAÍI PHAÏP CHUÍ YÃÚU NÁNG CAO HIÃÛU QUAÍ XUÁÚT KHÁØU THUÍY SAÍN THAÌNH PHÄÚ ÂAÌ NÀÔNG". Âãö taìi gäöm ba pháön: PHÁÖN I: Âiãöu kiãûn tæû nhiãn, kinh tãú xaî häüi våïi quaï trçnh xuáút kháøu thuíy saín cuía Thaình phäú Âaì Nàông. PHÁÖN II: Phán têch tçnh hçnh xuáút kháøu thuíy saín cuía Thaình phäú Âaì Nàông vaì nhæîng nhán täú taïc âäüng. PHÁÖN III: Mäüt säú giaíi phaïp chuí yãúu náng cao hiãûu quaí xuáút kháøu thuíy saín cuía Thaình Phäú Âaì Nàông. Våïi kiãún thæïc coï haûn, viãûc nghiãn cæïu âãö taìi chàõc chàõn seî coìn nhiãuì thiãúu soït vaì báút cáûp, mong sæû giuïp âåî cuía caïc Tháöy Cä vaì Quyï cå quan. Em xin chán thaình caím ån caïc cä chuï trong phoìng Kãú Hoaûch vaì Âáöu tæ âaî táûn tçnh giuïp âåî em trong thåìi gian qua hoaìn thaình täút chuyãn âãö täút nghiãûp./. Sinh viãn thæûc hiãûn Tráön Âæïc Viãût PHÁÖN I ÂIÃÖU KIÃÛN TÆÛ NHIÃN, KINH TÃÚ XAÎ HÄÜI VÅÏI QUAÏ TRÇNH XUÁÚT KHÁØU THUÍY SAÍN CUÍA THAÌNH PHÄÚ ÂAÌ NÀÔNG. I/. ÂIÃÖU KIÃÛN TÆÛ NHIÃN: 1/.Vë trê âëa lyï: Thaình phäú Âaì Nàông nàòm åí trung âäü cuía caí næåïc, coï âæåìng quäúc läü 1A, âæåìng 14 B, âæåìng sàõt Bàõc Nam âi qua âëa pháûn Thaình Phäú, coï sán bay quäúc tãú Âaì Nàông, coï caíng Tiãn Sa, nhaì ga âæåìng Sàõt. Nhçn chung giao thäng vãö âæåìng bäü âæåìng sàõt, âæåìng haìng khäng, âæåìng thuíy âãöu thuáûn låüi. Thaình phäú Âaì Nàông nàòm trãn toüa âäü âëa lyï 150 55'20'' âãún 16014'10'' âäü vé Bàõc, tæì 107018'30'' âãún 108000'00'' kinh âäü âäng. Vë trê gianh giåïi: - Phêa âäng giaïp Biãøn Âäng - Phêa bàõc giaïp Thæìa Thiãn Huãú - Phêa nam giaïp tènh Quaîng Nam - Phêa táy giaïp tènh Quaîng Nam vaì thæìa Thiãn Huãú. Täøng diãûn têch tæû nhiãn cuía Thaình phäú Âaì Nàông laì: 1.248,4 km2 ( kãø caí âaío Hoaìng Sa laì 30,5Km2. 2/. Täø chæïc haình chênh. Vãö màût haình chênh, Thaình phäú Âaì Nàông coï nàm quáûn: Quáûn Haíi Cháu, Quáûn Sån Traì, Quáûn Liãn Chiãøu, Quáûn Thanh Khã, Quáûn Nguî Haình Sån vaì 2 Huyãûn: Huyãûn Hoìa Vang vaì Huyãûn Âaío Træåìng Sa våïi 33 phæåìng vaì 14 xaî. 3/. Âiãöu kiãûn tæû nhiãn: 3.1/ Âàûc âiãøm khê háûu: Âaì Nàông nàòm trong khu væûc chëu aính hæåíng cuía gioïp muìa nhiãût âåïi vaì chia thaình hai muìa roî rãût; muìa khä tæì thaïng 01-09, muìa mæa tæì thaïng 10 âãún thaïng 12. 3.2/ Nhiãût âäü: - Nhiãût âäü trung bçnh nàm: 25,60C - Nhiãût däü cao nháút trung bçnh: 29,80C - Nhiãût âäü tháúp nháút trung bçnh: 22,50C - Thaïng coï nhiãút âäü cao nháút: Tæì thaïng 5 âãún thaïng 8 - Thaïng coï nhiãût âäü tháúp nháút: Tæì thaïng 11 âãún thaïng 12 3.3/ Læåüng mæa trong nàm: - Læåüng mæa trung bçnh nàm: 1922mm - Læåüng mæa låïn nháút haìng nàm: 3100mm - Læåüng mæa nhoí nháút haìng nàm: 1400mm - Læåüng mæa ngaìy låïn nháút: 590mm 3.4/ Nàõng: - Säú giåì nàõng trung bçnh trong nàm: 2.158 giæìo - Säú giåì nàõng cao nháút trong thaïng: 248 giåì - Säú giåì nàõng tháúp nháút trong thaïng: 120 giåì 3.5/ Âäü áøm khäng khê: - Âäü áøm trung bçnh haìng nàm: 82% - Âäü áøm cao nháút trong nàm: 95% - Âäü áøm tháúp nháút trong nàm: 64% - Caïc thaïng coï âäü áøm tháúp nháút: Thaïng 4 âãún thaïng6 3.6/ Gioï : Hæåïng gioï thënh haình laì Âäng Bàõc vaì Táy Nam. Gioï Âäng Bàõc thæåìng xuáút hiãûn tæì thaïng 10 âãún thaïng 3 nàm sau vaì mang theo khäng khê laûnh khä. Coìn gioï Âäng Nam thæåìng xuáút hiãûn tæì thaïng 4 âãún thaïng 9 vaì mang theo nhiãöu håi næåïc. Täúc âäü trung bçnh trong nàm laì 2,5m/s, täúc âäü gioï låïn nháút laì 24,0m/s vaì täúc âäü gioï quan tràõc khi coï baîo laì 4,00m/s. 3.7/ Baîo: Baîo åí khu væûc Âaì Nàông thæåìng xuáút hiãûn tæì thaïng 07 âãún thaïng 11 haìng nàm, cáúp baîo låïn nháút lãn tåïi cáúp 11,12. Mäùi nàm coï êt nháút laì 5 cån baîo gáy aính hæåíng hoàûc træûc tiãúp âäø bäü vaìo âáút liãön. Âàûc biãûtk coï nhæîng cån baîo âäø bäü báút nghåì khäng theo quy luáût chung nhæ cån baîo säú 2 nàm 1989 âaî gáy thiãût haûi låïn vãö ngæåìi vaì cuía. 3.8/: Luî Luî tiãøu maîn thæåìng xuáút hiãûn vaìo thaïng 5 âãún thaïng 6. Luî chênh vuû thæåìng xuáút hiãûn tæì thaïng 10 âãún thaïng 12. Thåìi âoaûn luî thæåìng keïo daìi nhiãöu ngaìy do aính hæåíng cuía mæa åí vuìng thæåüng nguäön cuía Säng Haìn vaì coï aính hæåíng triãöu. Trong thåìi kyì naìy nãúu gàûp triãöu xuäúng thç næåïc luî ruït nhanh vaì ngæåüc laûi næåïc luî seî ruït cháûm. 3.9/ Thuíy ván vaì thuíy triãöu. Säng ngoìi: Thaình phäú Âaì Nàông coï Säng Haìn, säng Cáøm Lãû, Säng Tuïy Loan, Säng Vénh Âiãûn, Säng Cu Âã chaíy qua. Coï täøng træî læåüng trãn 11tyí m3 Thuíy triãöu: Khu væûc Thaình phäú Âaì Nàông thuäüc chãú âäü baïn nháût triãöu khäng âãöu chiãúm æu thãú, pháön låïn caïc ngaìy trong thaïng coï 2 láön næåïc lãn vaì 2 láön næåïc xuäúng, khäng âãöu vãö pha bioãn âäü. Säú ngaìy nháût triãöu nhiãöu nháút trong thaïng laì 08 ngaìy, êt nháút laì 01 ngaìy, trung bçnh laì 03 ngaìy. Dæûa vaìo säú liãûu cuía traûm âo thuíy triãöu Tiãn Sa qua nhiãöu nàm cho tháúy: - Biãn âäü thuíy triãöu cao nháút: 149cm - Biãn âäü thuíy triãöu trung bçnh: 119cm - Biãn âäü thuíy triãöu tháúp nháút: 34cm II/ LÅÜI THÃÚ VUÌNG BIÃØN VAÌ VEN BIÃØN CUÍA TP THAÌNH PHÄÚ ÂAÌ NÀÔNG. 1/ Taìi nguyãn khoaïng saín vuìng biãøn. Vuìng biãøn Âaì Nàông coï ngæ træåìng räüng trãn 15.000km2. Coï caïc âäüng váût biãøn phong phuï trãn 266 loaìi giäúng loaìi, trong âoï haíi saín coï giaï trë kinh tãú cao gäöm 16 loaìi( 11 loaìi täm, 2 loaìi mæûc vaì 3 loaìi rong biãøn). Coï caïc loaìi caï nhæ: Caï thu, caï ngæì. caï baûc maï, caï nuûc, caï trêch , caï moìi, caï cåm, caï mäúi, ngoaìi ra coìn coï caïc loaìi cua, ngao, soì...våïi täøng træî læåüng theo dæû baïo cuía Bäü thuíy saín laì: 1.136.000 táún haíi saín caïc loaûi, haìng nàm coï khaí nàng khai thaïc täúi âa trãn 150.000 - 200.000 táún vaì âæåüc phán bäú táûp trung åí vuìng næåïc coï âäü sáu tæì 50 - 200m chiãúm 48,1%, åí âooü sáu dæåïi 50m chiãúm 31% vaì vuìng coï âäü sáu trãn 200m chiãúm 20,6%. Khaí nàng khai thaïc caìng ra vuìng næåïc sáu caï näøi taíng, caï âaïy giaím. Træî læåüng caï chuí yãúu trãn båì åí âäü sáu dæåïi 50m næåïc tråí vaìo båì khaí nàng khai thaïc quaï mæïc caûn kiãût. Âáy laì nguäön taìi nguyãn ráút låïn goïp pháön taûo nguäön nguyãn liãûu cho cäng nghiãûp chãú biãún thuíy saín xuáút kháøu cuía Thaình Phäú Âaì Nàông, goïp pháön giaíi quyãút cäng àn viãûc laìm vaì tàng thu nháûp, caíi thiãûn âåìi säúng cho ngæ dán. Ngoaìi ra vuìng biãøn Âaì Nàông coìn coï mäüt træî læåüng san hä ráút låïn, laì vuìng âang tiãún haình thàm doì dáöu khê, cháút âäút...vaì ráút thuáûn låüi cho giao thäng âæåìng thuíy âi caïc næåïc biãn giåïi. 2/. Tiãöm nàng vuìng ven biãøn. 2.1/ Vuìng vënh. Vënh Âaì Nàông nàòm chàõn båîi sæåìn nuïi Haíi Ván vaì Sån Traì. Coï mæûc næåïc sáu thuáûn låüi cho viãûc xáy dæûng caíng låïn vaì mäüt säú caíng chuyãn duìng khaïc. Dæû kiãún trong tæång lai xáy dæûng caíng täøng håüp coï cäng suáút haìng nàm laì 20 triãûu táún âaïp æïng nhu cáöu phaït triãøn kinh tãú cuía vuìng troüng âiãøm Miãön trung vaì Táy nguyãn. Màût khaïc vënh Âaì Nàông laì nåi truï âáûu traïnh baîo cuía xcaïc taìu coï cäng suáút låïn. 2.2 Vuìng ven biãøn: Tæì Thoü Quang âãún giaïp Âiãûn Ngoüc( tènh Quaíng Nam) laì vuìng biãøn coï nhiãöu tiãöm nàng cho viãûc tàõm biãøn, kinh doanh du lëch, nuäi täm giäúng haìng nàm tæì 7 âãún 10 tyí con, nuäi caï läöng, täm huìm, ngoüc trai, täm giäúng bäú me... våïi diãûn têch màût næåïc màûn trãn 100 ha. Saín læåüng haíi saín nuäi träöng haìng nàm coï khaí nàng lãn tåïi 10.000 táún haíi saín caïc loaûi coï giaï trë kinh tãú cao. 2.3 Vuìng næåïc låü Thaình phäú Âaì Nàông coï caïc vuìng nuäúi täm næåïc låü nhæ: Vuîng Thuìng( quáûn Sån Traì), vuìng cäø coì Hoìa Hiãûp( quáûn Liãn Chiãøu) vaì vuìng Hoìa Liãn, Hoìa Xuán( Huyãn Hoìa Vang), vuìng Hoìa Quyï, Hoìa Haíi( quáûn Nguî Haình Sån), vuìng Hoìa Cæåìng( quáûn Haíi Cháu) våïi diãûn têch trãn 1300 ha, haìng nàm coï khaí nàng cung cáúp trãn 2.000 táún täm vaì phuûc vuû cho xuáút kháøu. 2.4 Vuìng baïn âaío: Thaình phäú Âaì Nàông coï vuìng baïn âaío Sån Traì, coï khaí nàng xáy dæûng caïc cäng trçnh phuûc vuû Quäúc phoìng, phuûc vuû nghãö khai thaïc, nuäúi troìng haíi saín, âeìn biãøn, caïc cáöu caíng kiãøm soaït laìm nhiãûm vuû quan saït trãn biãøn, caïc cuûm thäng tin, phuûc vuû trãn biãøn, cæïu häü vaì cuîng laì vuìng du lëch lyï tæåíng. 2.5 Vuìng âaío. Âaì Nàông coï huyãûn âaío Træåìng Sa våïi diãûn têch 30,6 km2 caïch Thaình phäú Âaì Nàông vãö phêa âäng khoaíng 300km giaìu tuiãöm nàng vãö caïc nguäön låüi haíi saín, coï vë trê thuáûn låüi cho viãûc khai thaïc, chãú biãún haíi saín. Ngoaìi ra khu væûc âaío coìn coï nguäön taìi nguyãn khaïc. Coï vë trê quan troüng vãö an ninh quäúc phoìng, baío vãû vuìng biãøn cuía Thaình phäú, laì nåi coï khaí nàng kiãøm soaït taìu ra vaìo trong haíi pháûn cuía Viãût Nam. III. HIÃÛN TRAÛNG KINH TÃÚ- XAÎ HÄÜI CUÍA THAÌNH PHÄÚ ÂAÌ NÀÔNG THÅÌI KYÌ 1997 - 2002 1/. Tçnh hçnh dán sinh 1.1. Dán säú. Âãún nàm 2001 Thaình phäú Âaì Nàôn coï säú dán vaìo khoaíng 728.800 ngæåìi. Tyí lãû tàng dán säú tæû nhiãn laì 12,03 0/00 , trong âoï dán säú laìm nghãö thuíy saín laì 21.500 ngæåìi, chiãúm 2,95% dán säú Thaình phäú. Trong täøng säú lao âäüng laìm ngãö thuíy saín coï 10.500 ngæåìi laìm nghãö âaïnh bàõt haíi saín, 5100 laìm nghãö chãú biãún, 400 ngæåìi laìm nghãö âoïng sæía taìu thuyãön, vaì lao âäüng laìm nghãö nuäi träöng thuíy saín laì 1.400 ngæåìi coìn laûi laì caïc nghãö khaïc. 1.2. / Lao âäüng: Säú ngæåìi trong âäü tuäøi lao âäüng cuía Thaình Phäú nàm 2001 laì: 351.842 ngæåìi, trong âoï säú ngæåìi trong âäü tuäøi lao âäüng cuía nghaình thuyí saín laì: 15.420 ngæåìi, chiãúm 4,4% lao âäüng cuía Thaình phäú. Lao âäüng cuía ngaình thuyí saín coï trãn 51% laìm nghãö khai thaïc, coìn laûi 49% laìmg nghãö nuäi träöng, chãú biãún, dëch vuû háûu cáön phuûc vuû phaït triãøn ngaình thuyí saín. 1.3 / Thu nháûp vaì mæïc säúng. Nhçn chung mæïc säúng cuía nhán dán Thaình phäú coìn tháúp, chè coï caïc quáûn trung tám nhæ: Haíi Cháu, Thanh Khã coï mæïc säúng khaï hån caïc Quáûn, Huyãûn coìn laûi. Mæïc thu nháûp bçnh quán trãn âáöu ngæåìi nàm 2002 âaût 8,9 triãûu âäöng/ ngæåìi/581UÏD/ngæåìi/ nàm. Caïc häü ngheìo coï mæïc thu nháûp tháúp vaì caïc häü säúng bàòng nghãö ngæ nghiãûp, näng nghiãûp, nghãö buän baïn nhoí khäng äøn âënh. Âãún nàm 2000 Thaình phäú coìn 7,85% häü ngeìo, nàm 2002 tyí lãû häü ngeìo coìn 3,5% (5.133 häü ) 1.4 / Trçnh âäü dán trê. Trçnh âäü dán trê cuía nhán dán Thaình phäú Âaì Nàông nhçn chung laì khaï. Nàm 2001 coï 3.041 hoüc sinh phäø thäng trãn 1 vaûn dán. 2/. Hiãûn traûng phaït triãøn kinh tãú cuía Thaình phäú Âaì NàôngTPÂN thåìi kyì 1997 - 2002 Nhçn chung Âaì Nàông coï nhiãöu tiãöm nàng, âiãöu kiãûn âãø phaït triãøn cäng nghiãûp, tiãøu thuí cäng nghiãûp, du lëch, dëch vuû vaì thuyí saín. Baíng 1: GDP cuía Thaình phäú Âaì Nàông (Giaï cäú âënh 1994) Baíng 1 ÂVT: tyí âäöng Chè tiãu 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Täúc âäü tàng træåíng BQ(%) 1. Täøng saín pháøm( GDP) Trong âoï: + Cäng nghiãûp vaì xáy dæûng % GDP + Näng lám ngæ nghiãûp % GDP + Dëch vuû % GDP 2589,8 928,1 35,3 252,1 9,7 1409,6 55 2817,7 1066,2 37,6 260,7 8,9 1490,8 53,5 3085,4 1216,3 39,4 269,0 8,8 1600,0 52,8 3387,8 1406 42,5 279,0 8,3 1702,0 50,2 3804,9 1583,7 41,6 282,1 7,41 1938,0 50,9 4284,3 1889,4 44,1 291,3 6,8 2103,6 49,1 10,6 15,27 2,93 8,33 Nguäön: Baïo caïo tçnh hçnh thæûc hiãûn kãú hoaûch 2002 Såí kãú hoaûch âáöu tæ. Thåìi kyì 1997 - 2002 cå cáúu kinh tãú theo GDP cuía Thaình phäú Âaì nàông coï sæû dich chuyãøn âaïng kãø theo hæåïng giaím tyí troüng ngaình näng lám ngæ nghiãûp vaì tàng tyí troüng ngaình cäng nghiãûp. Täúc âäü tàng træåíng bçnh quán haìng nàm thåìi kyì 1997 - 2002 laì 10,6%, trong âoï ngaình ccäng nghiãûp xáy dæûng tàng 15,27% thuíy saín näng lám tàng 2,93% vaì dëch vuû tàng 8,33%. Nàm 2002, täúc âäü tàng træåíng GDP laì 12,6%. Tyí troüng ngaình cäng nghiãûp xáy dæûng tàng tæì 41,6% nàm 2001 lãn 41,1% nàm 2002, ngaình näng lám thuíy saín giaím tæì 7,41% nàm 2001 xuäúng coìn 6,8% nàm 2002, ngaình dëch vuû giaím tæì 50,9% nàm 2001 xuäúng 49,1% nàm 2002. GDP bçnh quán âáöu ngæåìi nàm 1997 âaût 406 USD nàm 1998 âaût 408 USD, nàm 1999 âaût 134 USD, nàm 2000 âaût 470 USD, nàm 2001 âaût 509 USD nàm 2002 âaût 581 USD, tàng 14,1% so våïi nàm 2001. Baíng 2: Caïc chè tiãu so saïnh våïi caí næåïc vaì caïc Thaình phäú khaïc nàm 1999. Chè tiãu ÂVT Âaì Nàóng Caí Næåïc Âaì nàóng so våïi thaình phäú (%) Haì Näüi Haíi Phoìng TPHCM Diãûn têch tæû nhiãn Dán säú trung bçnh GDP GDP cäng nghiãûp Tàng træåíng kinh tãú GDP/ngæåìi Km2 103ngæåìi Tyí âäöng “ “ USD 1248 703,8 3085,4 1216,3 9,5 434 328944 76618 406000 120562 4,8 337,6 138,1 26,33 14,27 20,64 59,1 85,1 42,06 40,27 60,25 12,0 31,6 13,97 5,0 6,87 42,7 Nguäön: Viãûn chiãún læåüc phaït triãøn niãn giaïm thäúng kã. Thåìi kyì 1997 - 2002 cå cáúu knh tãú cuía Thaình phäú theo GDP coï sæû chuyãøn dëch âaïng kãø theo hæåïng tàng tyí troüng cäng nghiãûp vaì giaím tyí troüng näng lám nghiãûp, sæû chuyãøn dëch naìy phuì håüp våïi xu thãú chæyãøn âäøi cuía caí næåïc vaì caïc Thaình phäú khaïc, Baíng 3: Cå cáúu kinh tãú so våïi caí næåïc vaì Thaình phäú khaïc (Theo giaï thæûc tãú) ÂVT: (%) Chè tiãu Âaì Nàông Caí næåïc Caïc TP khaïc 1999 1999 2000 2002 HN HP HCM Täøng säú : 1. Cäng nghiãûp - XD 2. Näng lám ngæ 3. Dëch vuû 100 38,9 8,2 52,9 100 43,42 7,48 49,1 100 46,5 5,2 48 100 34,5 34,5 40,1 100 38,0 38,0 58,5 100 32,0 32,0 50,0 100 44,8 44,8 53,0 3./ Sæû âoïng goïp cuía ngaình thuíy saín âäúi våïi sæû phaït triãøn kinh tãú- xaî häüi Thaình phäú Âaì Nàông. Sau 6 nàm phaït triãøn 1997- 2002, giaï trë saín xuáút cuía ngaình xuáút kháøu tàng gáúp 3 láön, ngaình âaî âoïng goïp âaïng kãø cho sæû phaït triãøn kinh tãú - xaî häüi cuía Thaình phäú, thãø hiãûn: * Laì ngaình haìng âáöu âoïng goïp cho täøng giaï trë saín xuáút näng nghiãûp( xem baíng sau) Baíng4: Âoïng goïp cuía ngaình thuíy saín so våïi täøng giaï trë näng saín Chè tiãu 1997 1998 1999 2000 2001 1. Giaï trë saín xuáút NL-NN 2. Giaï trë saín xuáút thuyí saín % so våïi NL- NN 120,4 174,9 41,6 432,9 195,9 45,25 450,9 213,29 47,3 501,2 264 52,67 513,1 273 53,2 Nguäön: Niãn giaïm thäúng kã Âaì Nàông * Laì ngaình coï täúc âäü xuáút kháøu cao nháút Thaình phäú bçnh quán trãn 20,3% âæa giaï trë xuáút kháøu thuíy saín trong 6 nàm qua tàng gáúp 4 láön, nàm 2002 våïi giaï trë xuáút kháøu âaût 78,4 triãûu USD âæïng thæï hai sau ngaình cäng nghiãûp, mang laûi ngoaûi tãû cho Thaình phäú. Baíng 5: Cå cáúu ngaình haìng xuáút kháøu cuía Thaình phäú. Màût haìng 2000 2001 2002 K.ngaûch (tr USD) Cå cáúu (%) K.ngaûch (tr USD) Cå cáúu (%) K.ngaûch (tr USD) Cå cáúu (%) Täøng säú: 1. Cäng nghiãûp 2. Thuyí saín 3. Dëch vuû 4. Näng lám 5. Ngaình khaïc 235,3 115,3 57,6 10,6 28,2 - 100 49 24,5 4,5 12 - 266,5 130,4 69,8 16,8 34, - 100 48,9 26,2 6,3 12,75 - 282 143,2 78,4 22,8 37,5 - 10 50,8 27,8 8,1 13,3 - Nguäön: Chiãún læåüc XK cuía Âaì Nàông 2003 - 2010 Såí Thæång maûi * Âáøy maûnh hoaût âäüng xuáút kháøu thuíy saín goïp pháön náng cao uy tên vaì vë trê cuía Âaì Nàông trong khu væûc vaì thãú giåïi. Tháût váûy, tæì nàm 1997 - 2002 ngaình thuíy saín cuía Thaình phäú âaî xuáút kháøu saín pháøm sang trãn 20 næåïc trãn thãú giåïi, laì ngaình coï täúc âäü tàng træåíng cao, âæa Thaình phäú Âaì Nàông tråí thaình trung tám xuáút kháøu cao nháút khu væûc duyãn haíi miãön trung vaì caí næåïc. * Ngaình thuíy saín goïp pháön giaíi quyãút cäng àn viãûc laìm cho hån 19.500 lao âäüng nàm 2000, trong âoï coï trãn 10.500 lao âäüng laìm nghãö âaïnh bàõt haíi saín, 1.100 laìm nghãö nuäi träöng vaì 5.100 lao âäüng laìm nghãö chãú biãún. * Ngaình thuíy saín goïp pháön náng cao mæïc säúng, giaím aïp læûc di dán tæì nhæîng vuìng kiny tãú ven biãøn vaìo âä thë. * Nàm 2000 ngaình thuíy saín âaî âoïng goïp vaìo ngán saïch Thaình phäú laì 2.400 triãûu âäöng tàg 4,34% so våïi nàm 1999. * Sæû phaït triãøn âaïnh bàõt haíi saín xa båì goïp pháön cuîng cäú an ninh, quäúc phoìng, këp thåìi phaït triãøn taìu thuyãön næåïc ngoaìi xám phaûm laînh haíi cuía Täø quäúc. PHÁÖN II PHÁN TÊCH TÇNH HÇNH XUÁÚT KHÁØU THUÍY SAÍN CUÍA THAÌNH PHÄÚ ÂAÌ NÀÔNG VAÌ NHÆÎNG NHÁN TÄÚ TAÏC ÂÄÜNG I/. THÆÛC TRAÛNG PHAÏT TRIÃØN SAÍN XUÁÚT NGAÌNH THUÍY SAÍN CUÍA THAÌNH PHÄÚ ÂAÌ NÀÔNG 1/. Khai thaïc haíi saín. Âaì Nàông coï trãn 17 phæåìng, xaî hoaût âäüng nghãö caï ttäøng säú taìu thuyãön coï âäüng cå âãún nàm 2001 laì 2.003 chiãúc våïi täøng cäng suáút khoaíng 60.000CV Baíng 6: Cå cáúu chuíng loaûi taìu thuyãön. ÂVT: chiãúc Cäng suáút taìu thuyãön Säú læåüng Tyí troüng (%) Taìu cäng suáút < 20 CV Taìu coï cäng suáút tæì 20 - < 45 CV Taìu coï cäng suáút tæì 45 - < 90 CV Taìu coï cäng suáút tæì 90 - < 150 CV Taìu coï cäng suáút tæì 150 CV tråí lãn 135 1306 490 55 17 6,7 65,2 24,5 2,74 0,85 Täøng cäüng 2003 100 Nguäön: Såí Thuyí saín - Näng lám Våïi säú læåüng taìu thuyãön nhæ trãn. cå cáúu nghãö khai thaïc haìng nàm nhæ sau: - Hoü nghãö læåïi giaí chiãúm 61% - Hoü nghãö læåïi rã chiãúm 15% - Hoü nghãö cáu chiãúm 14% - Hoü nghãö læåïi váy vaì nghãö khaïc 10% Våïi täøng säú lao âäüng tham gia vaìo ngaình khai thaïc haíi saín laì: 11.826 lao âäüng. Nhçn chung cå cáúu nghãö khai thaïc máúy nàm tråí laûi âáy coï sæû chuyãøn dëch theo hæåïng têch cæûc nháút laì tæì nàm 1997 tråí laûi âáy, ngæ dán Thaình phäú âaî âáöu tæ cuíi hoaïn náng cáúp taìu thuyãön cäng suáút nhoí tæì 222- 23 CV lãn trãn 90 CV âã økhai thaïc vuìng khåi bàòng caïc nghãö coï giaï trë cao, phuûc vuû xuáút kháøu vaì tiãu duìng näüi âëa. Baíng 7: Mæïc tàng træåíng cuía mäüt säú chè tiãu Chè tiãu ÂVT Thæûc hiãûn Täúc âäü tàng BQ(%) 1997 1998 1999 2000 2001 2002 1. Saín læåüng khai thaïc haíi saín Trong âoï: + Khai thaïc trong tènh + Khai thaïc ngoaìi tènh Saín læåüng chia ra + Caï + Täm + Mæûc + Nghãu soì, ruäúc Tyí lãû SP duìng cho xuáút kháøu 2. Giaï trë saín læåüng khai thaïc + Haíi saín biãøn + Haíi saín næåïc ngoüt Táún “ “ Táún “ “ “ % trâ “ “ 20500 16400 4100 16200 1000 3100 200 21 158865 158797 68 23500 18000 5500 18500 1050 3200 250 22,5 175926 175582 344 26000 19500 6500 19700 1200 3700 400 23,7 192559 192079 480 28000 20600 7400 21300 1350 4050 300 25 207000 206000 100 33660 24000 9660 26985 1688 4658 330 30 256813 241663 15150 37746 28000 9746 29918 2109 5356 363 31 287988 270221 16767 13 11,3 18,9 13,07 15,7 11,55 12,66 12,6 11,3 200 Nguäön: Såí Thuyí saín - Näng lám Tæì nàm 1997 - 2002 Thaình phäú Âaì Nàông âaî khai thaïc âæåüc 169.406 táún haíi saín caïc loaûi, trong âoï ( khai thaïc trong tènh laì: 126.500 táún, khai thaïc ngoaìi tènh laì: 42906 táún) binhg quán haìng nàm khai thaïc âæåüc 28234 táún haíi saín våïi täúc âäü tàng træåíng bçnh quán laì 13%. Vãö giaï trë khai thaïc ( giaï cäú âënh nàm 1994) tæì nàm 1997 âãún nàm 2002 laì 1279,2 tyí âäöng våïi täúc âäü tàng træåíng bçnh quán haìng nàm 12,6%. Nhçn chung saín læåüng khai thaïc haíi saín qua 6 nàm âãöu tàng nhæng nàng suáút âaût ráút tháúp, bçnh quán haìng nàm mäüt maî læûc taìu thuyãön chè khai thaïc âæåüc 428 kg haíi saín caïc loaûi vaì thæåìng táûp trung khai thaïc åí ven båì laì chuí yãúu, coìn khai thaïc xa båì thç chæa âaût hiãûu quaí. Nguyãn nhán laì do cå såí háûu cáön chæa phaït triãøn âãø âaïp æïng yãu cáöu dëch vuû cho taìu âaïnh bàõt trãn caï ngæ træåìng xa, màût khaïc nguäön nhán læûc phuûc vuû cho hoaût âäüng cuía caïc taìu âaïnh bàõt xa båì coìn ráút yãúu: Pháön låïn thuyãön træåíng, maïy træåíng coìn haûn chãú vãö trçnh âäü chuyãn män, viãûc tênh toaïn phæång aïn âaïnh bàõt, baío quaín, phán phäúi àn chia bë haûn chãú, dáùn âãún nàng suáút âaïnh bàõt tháúp. 2. Nuäi träöng thuíy saín. Ngoaìi âiãöu kiãûn tæû nhiãn biãøn, thç Âaì Nàông coìn coï tiãöm nàng låïn âãø thæûc hiãûn nuäi träöng thuíy saín, xem baíng dæåïi âáy: Baíng 8: Diãûn têch caïc loaûi hçnh màût næåïc nuäi träöng thuíy saín. ÂVT: ha Loaûi hçnh màût næåïc Diãûn têch coï khaí nàng nuäi Diãûn têch âaî nuäi Tyí lãû sæí duûng so våïi khaí nàng (%) 1. Diãûn têch næåïc ngoüt 2. Diãûn têch næåïc låüi vaì nhiãøm màûn 3. Diãûn têch næåïc màûn 877 1230 100 450 152 - 51,3 12,3 Täøng säú : 2207 602 27,2 Nguäön: Såí Thuyí saín - Näng lám - Nuäi næåïc ngoüt: Âãún nàm 2000 diãn têch næåïpc ngoüt âaî âæåüc nuäi laì 450 ha, diãûn têch coï khaí nàng nuäi laì: 877 ha. Haìng nàm saín læåüng caï næåïc ngoüt âaût tæì 300 -400 táún våïi nhiãöu âäúi tæåüng; ca tràõm coí, träi, meì, cheïp, rä phi âån tinh. caï loïc, ba ba... bæåïc âáöu giaíi quyãút mäüt pháön nhu cáöu thæc pháøm taûi chäù, âäöng thåìi giaíi quyãút lao âäüng nhaìn räøi, tàng thu nháûp vaì náng cao âåìi säúng cho mäüt bäü pháûn ngæ dán. - Nuäi næåïc låü: Âaî coï sæû quy hoaûch vaì âënh hæåïng âáöu tæ táûp trung theo vuìng nhæ: Hoìa Hiãûp, Q. Liãn Chiãøu,Hoìa Quyï, Hoìa Haíi- Q. Nguî Haình Sån, Q. Sån Traì... taûo nguäön nguyãn liãûu cho chãú biãún xuáút kháøu. Diãûn têch nuäúi träöng tæì 124 ha nàm 1997 lãn 152 ha nàm 2000, hçnh thæïc nuäi cuîng coï sæû chuyãøn dëch âaïng keí tæì nuäi quaín canh, quaíng canh caíi tiãún laì chuí yãúu sang nuäi thám canh, baïn thám canh. Vç váûy nàng suáút nuäúi tàng tæì 0,4 - 0,5 táún/ha/nàm 1997 lãn 1 - 1,2 táún/ha/ nàm 2000. - Nuäi næåïc màûn. Âaì Nàông coï diãûn têch khoaíng 100 ha vuìng vënh phêa nàm baïn âaío Sån Traì coï âiãöu kiãûn thuáûn låüi phaït triãøn nuäi haíi saín âàûc saín biãøn nhæ: täm huìm, caï cam, caï häöng, traïp...âáy laì nhæîng saín pháøm coï giaï trë kinh tãú cao. Âãún nay coï hai âån vë: Cäng ty TNHH Âäng Haíi, Cäng ty TNHH Phuïc Haíi, thæûc hieûn nuäi våïi diãûn têch khoaíng 10 ha, saín læåüng haìng nàm khoaíng 15- 20 táún. Tuy nhiãn viãûc phaït triãøn viãûc nuäi caïc âäúi tæåüng naìy âang gàûp khoï khàn, do bë âäüng vãö nguäön cung cáúp giäúng( Phaíi khai thaïc tæû nhiãn, chæa saín xuáút nhán taûo âæåüc) trong khi nguäön låüi haíi saín âaî vaì âang caûn kiãût nãn giaï con giäúng ráút cao, säú læåüng khäng âuí âãø nuäi. Baíng 9: Hãû thäúng tram traûi xuáút giäúng Chè tiãu ÂVT 1997 1998 1999 2000 2001 1. Säú traûi SX täm giäúng 2. S.læåüng SX täm giäúng 3. Säú traûi SX caï giäúng 4. Saín læåüng SX caï giäúng Traûi Tr. Con Traûi Tr. Con 50 300 01 20 75 450 01 20 180 650 01 20 200 710 01 20 2030 821 01 20 Nguäön: Såí Thuyí saín - Näng lám Thaình phäú Âaì Nàông laì mäüt âëa phæång âáöu tiãn æïng duûng thaình cäng cäng nghãû saín xuáút nhán taûo täm suï giäúng, våïi âiãöu kiãûn khê háûu mäi træåìng biãøn thuáûn låüi, caïc nàm qua nghãö saín xuáút giäúng täm su ïcuía Âaì Nàông phaït triãùn nhanh vãö säú læåüng, saín læåüng con giäúng coï cháút læåüng täúp âæåüc nuäi caí næåïc biãút âãún. Våïi 203 traûi saín xuáút, cäng suáút 1,5 tyí con Paslavar 15/ nàm, nàm 2001 saín læåüng saín xuáút âaût 1,1 tyí con P15 cung æïng cho nghãö nuäi täm suï cuía kh væûc vaì caí næåïc. Våïi tiãöm nàng màût næåïc vaì cå såí saín xuáút nuäi täm giäúng, caï giäúng hiãûn coï, tæì nàm 1997 - 2001 Thaình phäú Âaì Nàông âaî âaût âæåüc kãút quaí vãö saín læåüng vaì giaï trë nuäúi träöng thuíy saín nhæ sau: Baíng 10: Kãút quaí nuäi träöng thuyí saín (giaï cäú âënh nàm199 4) Chè tiãu ÂVT 1997 1998 1999 2000 2001 Täúc âäü T.træåíng BQ (%) 1. Saín læåüng nuäi träöng Nuäi caï Nuäi täm 2. Giaï trë nuäi träöng Nuäi caï - Nuäi täm Táún “ “ Tr.âg Tr.âg Tr.âg 370 236 70 3277 2407 883 327 287 80 7898 1976 5920 319 288 152 11547 1225 10332 644 365 182 12443 1243 11000 689 469 220 14844 1324 13490 16,8 18,7 33,1 45,8 -13,8 97,7 Nguäön: Såí Kãú hoaûch - Âáöu tæ 3. Chãú biãún thuíy saín. Våïi nãön cäng nghiãûp chãú biãún thuíy saín láu âåìi, hiãûn nay Thaình phäú Âaì Nàông coï 13 cå såí chãú biãún âäng laûnh, cäng suáút cáúp âäng 62 táún/ngaìy, khoaíng 25.000 táún/nàm, mäùi nàm ngoaìi tiãu thuû saín læåüng khai thaïc cuía. Thaình phäú, caïc nhaì maïy chãú biãún coìn thu huït haìng chuûc ngaìn táún nguyãn liãûu thuíy saín caïc loaûi tæì caïc Tènh khaïc âãø phuûc vuû chãú biãún xuáút kháøu. Nàng læûc chãú biãún thuíy saín âäng laûnh hiãûn taûi âæåüc âaïnh giaï laì dæ thæìa so våïi nguäön nguyãn liãûu hiãûn co, âoï laì mäüt trong nhæîng nguyãn nhán dáùn âãún viãûc tranh mua nguyãn liãûu gay gàõt giæîa caïc doanh nghiãûp do âoï laìm giaï nguyãn liãûu tàng cao laìm cho giaï thaình saín pháøm cao laìm giaím khaí nàng caûnh tranh. Baíng 11: Saín læåüng vaì giaï trë xuáút kháøu thuíy saín cuía caïc âån vë nàm 2000. Âån vë Saín læång (táún ) Giaï trë XK (1000 USD) * Täøng cäüng : I. Doanh nghiãûp âëa phæång 1. Cäng ty Thuy saín vaì TM Thuáûn Phæåïc 2. Cäng ty KD-CB haìng XNK Âaì Nàông 3. Cäng ty Cäø pháön Thuyí saín Âaì Nàông 4. Cäng ty TNHH Minh Quang 5. Cäng ty TNHH Thæûc pháøm (D & N) 6. Cäng ty TNHH Phæåïc Tiãún 7. Cäng ty TM Hoaì Phaït 8. Cäng ty TNHH Haíi Thanh II. Doanh nghiãûp trung æång 1. Xê nghiãûp thuyí âàûc saín säú 10 2. Xê nghiãûp thuyí âàûc saín säú 86 III. Doanh nghiãûp coï väún âáöu tæ næåïc ngoaìi 1. Cäng ty Danafood 10146 7753 2570 1005 568 719 1044 1297 250 300 2393 1338 1050 - 46580 31600 13448 3889 1761 3042 3680 7859 370 400 14944 8250 6298 4500 Nguäön: Såí Thuyí saín - Näng lám Tæì nàm 1997 - 2001 ngaình cäng nghiãûp chãú biãún thuíy saín xuáút kháøu cuía Thaình phäú âaî chãú biãún âæåüc 10 loaûi saín pháøm. våïi täøng saín pháøm thæûc hiãûn laì: 47.195 táún, bçnh quán haìng nàm saín xuáút âæåüc 8.569 táún, täúc âäü tàng bçnh quán haìng nàm laì: 12,5% vaì coï caïc loaûi saín pháøm nhæ: täm âäng laûnh: 12.069 táún, mæûc âäng laûnh: 10.026 táún, caï âäng laûnh: 14.300 táún, baûch tuäüc âäng laûnh:39.000 táún, caï æåïp âaï: 2.550 táún, haíi saín khä xuáút kháøu: 1393 táún, saín pháúm Surimi: 1.400 táún, haíi saín kaïhc: 250 táún. 4/. Nghaình dëch vuû háûu cáön nghãö caï. 4.1/ Vãö âoïng sæía taìu thuyãön. Cäng nghiãûp âoïng taìu phuûc vuû nghãö caï cuía Âaì Nàông coï nhæîng bæåïc phaït triãùn khaï, hiãûn coï 13 cå såí âoïng sæía taìu thuyãön, trong âoï: Cäng ty, xê nghiãûp 4 cå såí, HTX 4 cå såí, tæ nhán 5 cå såí. Nàng læûc âoïng måïi haìng nàm 200 chiãúc/ nàm vaì sæía chæîa trãn 2.500 læåüt chiãúc. Mäüt säú âån vë coï trçnh âäü cao, nhiãöu uy tên trãn thë træåìng trong viãûc âoïng taìu voí gäù cäng suáút 500 CV, âoïng taìu kiãøm ngæ, xaì lan voí sàõt... Nhçn chung caïc cå såí âoïng måïi, sæía chæîa taìu thuyãön cå såí váût cháút coìn laûc háûu, triãöu âaî cuî kyî, nhaì xæåíng saín xuáút taûm båü, måïi thæûc hiãûn âoïng sæía caïc loaûi taìu voí gäù laì chuí yãúu. 4.2/ Cå såí chãú biãún cung cáúp næåïc âaï phuûc vuû nghãö caï. Âãún nay coï 20 cå såí saín xuáút cung æïng næåïc âaï cho ngæ dán âaïnh bàõt haíi saín theo täøng cäng suáút thiãút kãú 120.000 táún/ nàm, nàm 2000 thæûc hiãûn saín xuáút âæåüc 100.000 táún/ nàm, huy âäüng cäng suáút âatyñ 83%, nhçn chung thiãút bë caïc cå såí saín xuáút næåïc âaï coìn cuî kyî. 5/. Kãt quaí âáöu tæ phaït triãùn ngaình thuíy saín. Thaình phäú Âaì Nàông âaî daình cho ngaình sæû quan tám toaìn diãûn, tæì âãö ra chiãún læåüc âãún phã duyãût caïc chæång trçnh phaït triãùn vaì âaím baío caïc nguäön väún âáöu tæ. Chè tênh trong 5 nàm( 1996- 2000) täøng nguäön väún âáöu tæ daình cho ngaình thuíy saín laì: 163,9 tyí âäöng. Trong âoï: - Väún ngán saïch: 25,4 tyí - Väún vay tên duûng æu âaîi: 89 tyí + Chæång trçnh âaïnh bàõt xa båì: 56,5 tyí + Chæång trçnh chãú biãún: 20,5 tyí + Caíng caï Thuáûn Phæåïc: 12 tyí - Väún khaïc: 49,5 tyÍ + Väún liãn doanh: 22 tyí + Väún kinh tãú ngoaìi quäúc doanh: 27,5 tyí a. Âáöu tæ phaït triãùn nuäi träöng thuíy saín. Tæì nàm 1997 - 2000 trung æång âaî âáöu tæ thäng qua chæång trçnh 773 cho dæû aïn nuäi täm næåïc låü våïi täøng säú väún âáöu tæ laì: 6.400 triãûu âäöng, âãø thæûc hiãûn âáöu tæ cho caïc haûng muûc bao âã, keì baío vãû âã, cäúng tiãu næåïc , cáúp næåïc, kãnh dáùn næåïc âaî tàng 90 ha diãûn têch nuäi täm åí hai diãûn têch trãn. b. Âáöu tæ phaït triãùn cå såí chãú biãún haíi saín. Trong thåìi kyì 1996- 2000 caïc thaình pháön kinh tãú laìm chãú biãún haíi saín xuáút kháøu vaì tiãu thuû näüi âëa âuíu maûnh daûn âáöu tæ vaìo mäüt säú dæû aïn nhàm náng cáúp måî måïi cäng suáút, tàng quy mä saín xuáút våïi täøng säú väún laì: 70 tyí âäöng. Trong âoï: - Quäúc doanh âëa phæång: 20,5 tyí âãø náng cáúp nhaì maïy chãú biãún thuíy saín âäng laûnh 32: 14 tyí âäöng vaì náng cáúp nhaì maïy chãú biãún thuíy saín cuía Cäng ty kinh doanh chãú biãún haìng xuáút kháøu: 6,5 tyí âäöng. - Kinh tãú dán doanh: 27,5 tyí âäöng väún tæû coï. - Kinh tãú väún âáöu tæ næåïc ngoaìi: 22 tyí âäöng. c. Âáöu tæ baío vãû nguäön låüi thuíy saín. nàm 1999 chæång trçnh Biãøn âaío âaî âáöu tæ cho Thaình phäú 2000 triãûu âäöng âãø âoïng måïi taìu kiãøm ngæ coï cocong suáút 300 CV laìm nhiãûm vuû baío vãû nguäön låüi vaì kiãøm tra caïc hiãûn tæåüng vaì khai thaïc._. traïi pheïp laìm aính hæåíng taìi nguyãn, nguäön loaûi biãøn. Âáöu tæ âoïng måïi, caíi hoaïn taìu âaïnh bàõt haíi saín xa båì. Tæì nàm 1997 - 1999 thäng qua chæång trçnh âaïnh bàõt xa båì Nhaì næåïcâaî âáöu tæ cho Thaình phäú56.500 triãûu âäpngf väún vay æu âaîi thæûc hiãûn âoïng måïi âæåüc 48 taìu coï täøng cäng suáút 7920 CV, bçnh quán mäùi taìu coï cäng suáút 165 Cv vaì bçnh quán säú väún âáöu tæ cho mäùitaìu laì: 1,228 triãûu âäöng. Âáöu tæ qua caïc âëa baìn( quáûn Sån Traì: 22 chiãúc, quáûn Nguî haình Sån: 04 chiãúc, quáûnHaïi Cháu: 09 chiãúc, quáûn Thanh Khã: 09 chiãúc, quáûn Liãn Chiãøu 02 chiãúc. Nhçn chung chæång trçnh âaïnh bàõt xa båì coìn gàûp nhiãöu khoï khàn nhæ: thåìi gian giaíi ngán keïo daìi, ngæ dán chæa âuíu âiãöu kiãûn baïm biãøn âaïnh bàõt daìi ngaìy, viãûc âáöu tæ cho caïc ngæ læåïi cuû, caïc loaûi thiãút bik âi biãøn coï nhiãöu häü coìn thiãúu väún, hiãûu quaí kinh tãú âaïnh bàõt xa båì coìn tháúp, khäng thæûc hiãûn hoaìn traí väún vaì laîi suáút cho Nhaì næåïc âuïng tiãún âäü âàût ra. ed. Âáöu tæ xáy dæûng cå såí haû táöng. Tæì nàm 1996 - 2000 Thaình phäú Âaì Nàông âaî cán âäúi väún âäúi æïng, Trung æång cán âäúi nguäön väún vay WB âáöu tæ hoaìn thaình caíng caï Thuáûn phæåïc våïi täøng säú väún 29 tyí âäöng. 6/. Khuyãún ngæ. Trong nhæîng nàm qua cäng taïc khuyãún ngæ âaî xáy dæûng mäüt säú mä hçnh nuäi täm suï baïn thám canh trãn diãûn têch 7000 m2, mä hçnh nuäi ba ba trãn diãûn têch 200m, mä hçnh nuäi täm huìm. Viãûc khuyãún træång ngæ dán âaïnh bàõt haíi saín xa båì coï træî læåüng låïn, nuäi täm baïn thám canh coï nàng suáút cao, måî räüng diãûn têch nuäi trãn nhiãöu âäúi tæåüng nuäi nhæ: næåïc låü, næåïc màûn, næåïc ngoüt. Chuyãøn giao cäng nghãû saín xuáút, nhçn chung coï nhæîng bæåïc tiãún bäü âaïng kãø nhæng khäng âæåüc tuyãn truyãön thæåìng xuyãn trãn caïc phæång tiãûn thäng tin âaûi chuïng nhàòm hæåïng dáùn baì con ngæ dán laìm giaìu cå såí khoa hoüc âem laûi hiãûu quaí kinh tãú cao. 7/. Baío vãû nguäön låüi haíi saín. Nháûn thæïc roî vãö taïc haûi cuía viãûc khai thaïc haíi saín gáön båì gáy caûn kiãût taìi nguyãn haíi saín, caïc hçnh thæïc âaïnh bàõt bàòng mçn, xung âiãûn.... Chi cuûc baío vãû nguäön låüi haíi saín tæì 1996 - 2000 âaî kiãn quyãút xæí lyï trãn 2.132 vuû vi phaûm baío vãû nguäön låüi haíi saín, 7 vuû khai thaïc san hä traïi pheïp, 14 vuû khai thaïc tiãu thuû täm huìm trong thåìi gian cáúm khai thaïc haíi saín, truy queït vaì tëch thu 212 kêp näø, 1800 kg thuäúc näø, 16m dáy chaïy cháûm, phaût 200 triãûu âäöng vaì thæûc hiãûn âàng kyï, âàng kiãøm trãn 1.923/ 2002 chiãúc taìu nhàòm kiãøm soaït chàût cheí viãûc âaïnh bàõt haíi saín theo quy âënh chung cuía Nhaì næåïc, goïp pháön baío vãû nguäön låüi haíi saín coï hiãûu quaí. * NHÆÎNG MÀÛT THUÁÛN LÅÜI VAÌ KHOÏ KHÀN. 1/ Thuáûn låüi: Âaì Nàông coï båì biãøn daìi khoaíng 30 Km, ngæ træåìng khai thaïc räüng låïn, taìi nguyãn biãøn phong phuï vaì âa daûng vãö chuíng loaûi, hãû âäüng thæûc váût biãøn khäng nhæîng coï giaï trë kinh tãú cao maì coìn coï giaï trë nghiãn cæïu khoa hoüc. Ngaình haíi saín thæåìng xuyãn âæåüc caïc ngaình Trung æång vaì laînh âaûo Thaình phäú chè âaûo vãö chiãún læåüc phaït triãøn kinh tãú haíi saín, quy hoaûch caïc khu væûc cho phaït triãøn chãú biãún, dëch vuû laìng caï, vuìng nuäi täm suï, vuìng saín xuáút haíi saín næåïc màûn... cho xáy dæûng caïc dæû aïn nuäi täm cäng nghiãûp, nuäi caï næåïc màûn, nuäi täm giäúng, khu neo thuyãön truï baîo, taûo âaì cho kinh tãú haíi saín phaït tiãùn âi lãn âuïng hæåïng. 2./ Khoï khàn. - Trong nhæîng nàm qua Thaình phäú âaî âáöu tæ cho ngaình thuíy saín tuy nhiãöu nhæng thiãúu âäöng bäü, âáöu tæ cháûm, keïo daìi nãn hiãûu quaí chæa cao. - Viãûc thæûc thi cáúp âáút, màût næåïc cho vay väún phaït triãùn saín xuáút diãùn ra cháûm, chæa taûo âæåüc âäüng læûc cho viãûc phaït triãøn. - Viãûc tiãún haình sàõp xãúp doanh nghiãûp, cäø pháön hoïa doanh nghiãûp trong thåìi gian qua coìn cháûm, thoiãuï cå såí äøn âënh saín xuáút âãø caïc doanh nghiãûp phaït huy hãút nàng læûc phaït triãùn cuía mçnh. II/. PHÁN TÊCH THÆÛC TRAÛNG XUÁÚT KHÁØU THUYÍ SAÍN THAÌNH PHÄÚ ÂAÌ NÀÔNG THÅÌI KYÌ 1997 - 2002 1/. Täúc âäü tàng træåíng: Ngaình thuyí saín cuía Thaình phäú Âaì Nàông coï täúc âäü tàng træåíng xuáút kháøu cao nháút næåïc , bçnh quán trãn 20%/nàm vãö giaï trë kim ngaûch xuáút kháøu. Thåìi gian qua tçnh hçnh xuát kháøu thuyí saín Âaì Nàông âaî âaût âæåüc nhæîng thaình tæûu khaï, tàng træåíng vãö giaï trë xuáút kháøu thuyí saín thåç kyì 1997 - 2002 luän âaût cao, chiãúm 30- 35 % gia strë xuát kháøu cuía caïc ngaình kinh tãú toaìn Thaình phäú. Cäng nghãû chãú biãún luän âæåüc âáöu tæ âäøi måïi, nàng læûc quaín lyï saín xuáút, tiãúp thë cuía caïc âån vë âæåüc náng lãn mäüt bæåïc, caïc nhaîn hiãûu saín pháøm thuíy saín âaî dáön âi vaìo thë hiãúu tiãu duìng cuía caïc thë træåìng trãn thãú giåïi. Xuáút kháøu thuíy saín goïp pháön têch cæûc thuïc âáøy saín xuáút thuíy saín phaït triãùn mäüt caïch nhanh choïng, goïp pháön giaíi quyãút lao âäüng, tàng thu nháûp, äøn âënh âåìi säúng cho mäüt bäü pháûn näng ngæ dán åí näng thän vaì ven biãøn. Baíng 12: Mæïc tàng træåíng mäüt säú chè tiãu cuû thãø. Chè tiãu ÂVT 1997 1998 1999 2000 2001 2001 Täúc âäü tàng træåíng BQ (%) 1. Saín læåüng thuyí saín XK Täúc âäü tàng træåíng 2. Giaï trë xuáút kháøu Täúc âäü tàng træåíng 3. Säú nhaì maïy ÂL - Cäng suáút tán/ ngaìy 4. Giaíi quyãút lao âäüng Táún % 1000USD % caïi trng 9013 41246 11 59 18,97 7885 1,59 44247 7,27 11 59 19,13 9165 16,2 52220 18,1 12 60 19,25 10494 14,5 57600 10,3 13 62 19,54 12023 14,6 69800 21,2 13 62 20,0 14200 18,1 78400 12,3 13 62 20,55 12,1 13,7 Nguäön : Chæång trçnh XK thuyí saín Såí Thæång maûi - Näng lám 1997 1998 1999 2000 2001 2002 100 80 60 40 20 Tr USD Nàm Nguäön: Chæång trçnh XK thuyí saín Såí Thuyí saín - Näng lám 2/. Thæûc traûng cäng nghãû chãú biãún. Nhçn chung cäng nghãû chãú biãún thuíy saín cuía caïc âån vë âoïng trãn âëa baìn Thaình phäú, trong caïc nàm qua luän âæåüc âáöu tæ âäøi måïi, caíi tiãún kyî thuáût, âaím baío saín xuáút saín pháøm theo yãu cáöu thë træåìng trong vaì ngoaìi næåïc. Bæåïc âaìu âaî náng khaí nàng caûnh tranh saín pháøm thuíy saín Thaình phäs trãn thë træåìng quäúc tãú vãö cháút læåüng vaì giaï caí. Ngoaìi viãûc caíi tiãún thiãút bë chop phuì håüp, mäüt säú âån vë âaîc âáöu tæ måïi, làõp âàût cäng nghãû cao nhæ thiãút bë IQF vaì thæûc hiãûn aïp duûng quaín lyï cháút læåüng theo tiãu chuáøn quäúc tãú: HACCP, GMP, SSOP....Âãún nay trong 13 doanh nfghiãûp chãú biãún âäng laûnh âaî coï 04 doaûn nghiãûp âáöu tæ hãû thäúng dáy chuyãön âäng råìi IQF, säú coìn laûi xáy dæûng phæång aïn âáöu tæ trong nhæîng nàm tiãúp theo. Baíng 13: Tçnh hçnh mäüt säú thiãút bë chuí yãúu âãún nàm 2002. Danh muûc thiãút bë ÂVT Cäng suáút thiãút kãú Cäng suáút thæûc tãú saín xuáút 1. Nàng læûc cáúp âäng + Thiãút bë IQF 2. Täøng kho chåì âäng 3. Täøng kho laûnh 4. Saín xuáút âaï vaíy 5. Container laûnh 6. Xe taíi laûnh 7. Dáy chuyãön Surimi 8. Thiãút bë luäüc 9. Maïy huït chán khäng 10. Maïy raì kim loaûi 11. Maïy phán cåî täm 12. Maïy næåïng saín pháøm 13. Maïy táøm träün hæång vë 14. Thiãút bë sáúy khä Táún/Ngaìy “ Táún “ “““ Táún/Ngaìy “Caïi ““““Caïi 90 8 60 1800 40 40 100 12 30 7 8 10 3 2 2 70 7 60 1800 40 40 100 12 30 7 8 10 3 2 2 Nguäön: chæång trçnh xuáút kháøu thuyí saín Såí Thuyí saín - Näng lám Qua âiãöu tra cuía Såí thuíy saín- näng lám cho tháúy 55% thiãút bë maïy moïc trãn âæpæûc saín xuáút trong thåìi gian tæì 1995- 2000, coï 27% thiãút bë âæåüc saín xuáút trong thåìi kyì 1990, nhæng qua thåìi gian sæí duûng caïc âån vë coï sæû âáöu tæ caíi tiãún cho phuì håüp våïi yãu cáöu saín xuáút .cáãnsanr xuáút. Våíitçnh Våïi trçnh âäü thiãút bë nhæ váûy, coï thãø noïi tçnh hçnh thiãút bë, cäng nghãû chãú biãún thuíy saín cuía Thaình phäú tæång âoïi khaï so våïi caïc tènh trong khu væûc vaì Miãön trung. 3./ Cå cáúu saín pháøm thuíy saín xuáút kháøu. Bæåïc vaìo nàm 2001 giaï thuíy saín coï biãún âäüng giaím do nãön kinh tãú chung cuía thãú giåïi váùn chæa thoaït khoíi khuíng hoaíng kinh tãú, thç âãún sæû kiãûn 11/9 taûi Myî âaî laìm thiãût haûi thãm mäüt säú âån vë xuáút kháøu cuía Thaình phäú coï låüi thãú maûnh xuáút kháøu vaìo thë træåìng Myî vaì EU coï pháön cháûm laûi. Haìng thuíy saín xuáút kháøu cuía Thaình phäú Âaì Nàông gäöm caïc màût haìng chênh nhæ: Täm âäng laûnh, Nhiãn thãø âäng laûnh, caï âäng laûnh caïc loaûi, ca khä caïc loaûi, mæûc khä, Ruäúc khä, Thuíy saín khaïc... trçnh tæû xuáút kháøu caïc màût haìng naìy thãø hiãûn qua baíng sau: Trang ngang Baíng 14: Cå cáúu saín læåüng vaì gê trë caïc nhoïm saín pháøm thuíy saín xuáút kháøu.  Qua caïc säú liãûu åí baíng 14 cho ta tháúy xuáút kháøu màût haìng täm tàng tuyãût âäúi vãö saín læånmgj læåüng vaì giaï trë qua caïc nàm, âäöng thåìi tyí troüng cuae màût haìng naìy cuîng chiãúm pháön låïn trong cå cáúu xuáút kháøu caïc màût haìng thuyíu saín. * Âiãøm qua mäüt vaìi màût haìng xuáút kháøu chênh qua caïc nàm. - Saín pháøm täm. Nàm 1998 khäúi læåüng saín pháøm xuáút kháøu laì 1.300 táún chiãúm 16,5% vaì giaï trë laì 9.100 ngaìn USD chiãúm 35,8% vaì giaï trë laì:26256 ngaìn USD. Màûc duì coï sæû biãún âäüng vãö giaï caí täm xuáút kháøu, gê täm xuáút kháøu giaím 0,35% USD/ kg, so våïi nàm 1998, nhiæng gioïa trë váùn tàng, âiãöu naìy chæïng toí cháút læåüng cuía màût haìng naìy ngaìy caìng gia tàng. Trong saín pháøm täm xuáút kháøu thç saín pháøm täm nuäi ngaìy caìng âoïng vai troì quan troüng vaì äøn âënh so våïi täm khai thaïc va thu mua åí caïc tènh khu væûc vaì miãön trung. - Saín pháøm caï âäng laûnh. Âæïng thæï 3 vãö giaï trë vaì saín læåüng xuáút kháøu, nàm 2002 thæûc hiãûn saín læåüng laì 2.600 táún chiãúm 21,6% vaì giaï trë 6598 ngaìn USD chiãúm 12,5% giaï trë xuáút kháøu chung. Caï âäng laûnh tuy caïc loaûi so tàng vãö saín læåüng nhæng tyí troüng giaï trë xuáút kháøu coï pháön giaím tæì 16,9% nàm 1998 xuäúng coìn 12,5% nàm 2002. Nuyãn nhán tçnh traûng trãn laì do khai thaïc âaïnh bàõt haíi saín coìn keïm hiãûu quaí, âàûc biãût laì âaïnh bàõt xa båì læåüng taìu thuyãön coï cäng suáút tæì 150 CV tråí lãn coìn chiãúm tyí lãû êt. Âáy laì màût haìng coï nhiãöu tiãöm nàng cáön âæåüc khai thaïc caí caï biãøn vaì caï næåïc ngoüt. Thë træåìng Myî vaì Nháût haìng nàm nháûp kháøu våïi mäüt læåüng ráút låïn saín pháøm naìy, åí âoï thë pháön caï âäng laûnh cuía âaì Nàông coìn chiãúm tyí lãû ráút khiãm täún. - Saín pháøm nhuyãùn thãø âäüng laûnh. Laì saín pháøm coï thë træåìng tiãu thuû låïn âàûc biãût laì våïi thë træåìng EU, màût haìng naìy coï nhiãöu khaí nàng phaït triãùn. Nàm 2002 xuáút kháøu âæåüc 2.900 táún saín pháøm chiãúm 24,2%, thæûc hiãûn âæåüc 13459 ngaìn UÏD, chiãúm 25,5% trong täøng saín pháøm xuáút kháøu, âæïng thæï 2 sau täúm âäng laûnh. - Mæûc khä. - Xuáút kháøu nàm 2002 âaût con säú kyí luûc våïi 3000 táún, giaï trë 1378 ngaìn USD chiãúm 2,6% täøng giaï trë xuáút kháøu thuíy saín vaì laì màût haìng xuáút kháøu tiãöm nàng cuía Thaình phäú. Ngoaìi ra caïc màût haìng khä cuía Thaình phäú coï sæû gia tàng nhanh vãö gê trë vaì säú læåüng nhæ: Caï khä táøm vë caïc loaûi, ruäúc khä, ngaìy caìng âoïng vai troì quan troüng trong cå cáúu giaï trë xuáút kháøu thuíy saín cuía Thaình phäú. Haìm læåüng cäng nghãû saín pháøm thuíy saín xuáút kháøu cuîng âaî coï bæåïc tiãún bäü, aïcc màût haìng thuíy saín tæåi säúng phaït triãùn nhanh, nhæîng màût haìng giaï trë gia tàng, tàng træåíng caí vãö chuîng loaûi säú læåüng vaì giaï trë. Nàm 1997 tyí troüng haìng thuíy saín giaï trë cao, giaï trë gia tàng måïi chiãúm15 - 20% thç âãún nàm 2002 âaî tàng lãn âãún 30- 35% giaï trë xuáút kháøu thuíy saín cuía Thaình phäú. 4. Vaìi neït vãö giaï caí xuáút kháøu. Màûc duì, täúc âäü tàng xuáút kháøu vãö saín læåüng vaì giaï trë âãöu cao, nhæng giaï caí mäüt säú màût haìng giaím nhanh nháút laì täm suï âäng laûnh, mæûc âäng laûnh, caï âäng laûnh...qua caïc nàm( Xem baíng 15) . Sæû giaím giaï naìy mäüt pháön laì do giaï thuíy saín trãn thãú giåïi coï xu hæåïng giaím, nhæng màût haìng do nhu cáöu tiãu thuû saín pháøm thuíy saín coï cháút læåüng cao, an toaìn vãû sinh thæûc pháøm âæåc âaím baío tàng lãn, maì saín pháøm thuíy saín cuía Thaình phäú âaì Nàông chæa âaïp æïng âæåüc do âoï laìm cho gia caí mäüt säú màût haìng thuíy saín xuáút kháøu giaím. Baíng 15: Giaï thuíy saín xuáút kháøu bçnh quán cuía âaì Nàông. Màût haìng Giaï bçnh quán taûi thåìi âiãøm 12/1998 Giaï bçnh quán taûi thåìi âiãøm 8/2002 Chãnh lãûch (+ -) Täm âäng laûnh Mæûc âäng laûnh Caï âäng laûnh 9,39 4,796 3,217 9,04 3,641 2,617 -0,35 -1,155 -0,6 Nguäön : Chiãún læåüc XK cuía TPÂN Såí Thæång maûi Riãng 8 thaïng nàm 2002, giaï cuía täm âäng laûnh xuáút kháøu giaím bçnh quán laì 1,33 USD/ kg( giaím 3.325000 USD), mæûc giaím 0,35USD/kg ( giaím 840.000USD) 5./ Cå cáúu thë træåìng xuáút kháøu thuíy saín. Theo säú liãûu thäúng kã haìng nàm tæì caïc âån vë chãú biãún cuía såí thuíy saín näng - lám, thç saín læåüng xuáút kháøu chênh ngaûch váùn tàng âaût khoaíng 9.000- 10.000 táún, chæa tênh haìng xuáút kháøu tiãøu ngaûch vaì haìng thuíy saín buän baïn trãn biãøn. Vãö cå cáúu thë træåìng xuáút kháøu thuíy saín ngaìy caìng måî räüng, hiãûn nay haìng thuíy saín cuía Thaình phäú âaî coï màût trãn nhiãöu næåïc, trong âoï coï caí caïc thë træåìng låïn vaì khoï tênh nhæ Nháût, Myî, EU. Bæåïc âáöu âaî âa daûng hoïa âæåüc thë træåìng, giaím båït sæû lãû thuäüc vaìo mäüt säú thë træåìng nhæ træåïc âáy, âäöng thåìi traïnh âæåüc ruíi ro khi coï biãún âäüng thë træåìng tiãu thuû thuíy saín. Baíng 16: Cå cáúu thë træåìng xuáút kháøu thuíy saín. ÂVT: 1000 USD Thë træåìng 1997 1998 1999 2000 2001 2002 G.trë % G.trë % G.trë % G.trë % G.trë % G.trë % 1. Nháût 2. EU 3. Myî 4. Âäng N. AÏ 5. Ttræåìng khaïc 15624 2015 165 4680 5416 56 7,2 0,6 16,8 19,4 12021 2715 1050 105 8409 49,5 11,2 4,3 0,4 34,6 16599 3250 1750 180 10921 50,8 9,9 5,4 0,5 33,4 23760 3920 4600 315 14805 50,1 8,3 9,7 0,7 31,2 23265 4324 9420 470 9541 49,5 9,2 20 1 20,3 24807 5014 11875 1847 9237,8 47 9,5 22,5 3,5 17,5 Täøng cäüng : 28468 100 25410 100 33045 100 46580 100 47000 100 52781 100 Nguäön: Chæång trçnh XK thuyí saín Såí Thuyí saín - Näng lám 5.1// Thë træåìng Nháût Màûc duì bë khuíng hoaíng taìi chênh khu væûc nam 1997, mæïc tiãu thuû haìng thuíy saín trãn âáöu ngæåìi cuía ngæåìi dán Nháût coï sæû giaím suït, ngæåìi dán coï hæåïng chuíyãøn sang tiãu thuû caïc saín pháøm coï giaï caí tháúp hån nhæng phaíi âaím baío cháút læåüng vaì vãû sinh an toaìn thæûc pháøm. Màût khaïc Chênh phuí Nháût tàng thuãú nháûp kháøu âäúi våïi táút caí caïc quäúc gia xuáút kháøu haìng thuíy saín vaìo Nháût. Vç váûy, nàm 1998 haìng thuíy saín cuía Thaình phäú xuáút sang thë træåìng Nháût coï sæû giaím âaïng kãø. nàm 1998 giaím 4,2 triãûu USD so våïi nàm 1997, tyí troüng giaï trë xuáút kháøu giaím tæì 56% nàm 1997 xuäúng coìn 49,5% nàm 1998. Tuy nhiãn, thë træåìng naìy dáön âæåüc häöi phuûc vaìo nàm 1999, 2000 vaì laì thë træåìng chuí læûc trong co cáúu thë træåìng xuáút kháøu thuíy saín cuía Thaình phäú. Bieíu1:Kiãm ngaûch XK thuyí saín cuía thaình phäú sang thë træåìng Nháût 20 15 10 5 Nàm Triãûu USD 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Caïc màût haìng xuáút kháíu låïn cuía Thaình phäú vaìo Nháût nhæ: täm âäng laûnh, nhuyãùn thãø chán âáöu, caï âäng laûnh, haìng tæåi säúng, haìng khä caïc loaûi vaì caï ngæì Âaûi dæång. 5.2/ Thë træåìng EU Âáy laì thë træåìng ráút khoï tênh, nhæng nhiãöu triãùn voüng, våïi nhæîng quy âëng bàõt buäüc chàût cheî vãö tiãu chuáøn vãû sinh thuï y thuíy saín do cå quan thuï y EU quy âënh. Våïi 13 cå såí chãú biãún âäng laûnh cuía Thaình phäú âãún nay chè coï 2 âån vë âæåüc xãúp vaìo danh saïch 1( âæåüc xuáút kháøu vaìo thë træåìng EU khäng haûn chãú vãö thåìi gian). Âáy laì thë træåìng âæåüc âaïnh giaï ráút ca, nhæng våïi khaí nàng hiãûn taûi cuía xuáút kháøu Viãût Nam noïi chung vaì Thaình phäú Âaì Nàông noïi riãng, tyí troüng xuáút kháøu thuíy saín haìng nàm vaìo thë træåìng naìy váùn coìn tháúp khoaíng 8- 9% täøng giaï trë xuáút khgáøu. Biãøu2: Kim ngaûch xuáút kháøu thuíy saín Âaì Nàông sang thë træåìng EU. 4 3 2 Nàm Triãûu USD 1997 1998 1999 2000 2001 2002 5.3 Thë træåìng Myî Coï nhiãöu triãùn voüng, sæïc mua låïn, giaï caí tæång âäúi äøn âënh vaì âang coï xu hæåïng tàng caí vãö sæïc mua láùn màût bàòng giaï, nháút laì täm suï cåî låïn( 16- 20 poud tråí lãn), täm suï xuáút vaìo thë træåìng naìy giaï cao hån so våïi thë træåìng Nháût.Tyí troüng täm suï cuía Thaình phäú xuáút kháøu vaìo thë træåìng Myî chiãúm khoaíng 25- 30% khäúi læåüng täm xuáút kháøu nàm 2000. Nàm 1997 xuáút kháøu vaìo thë træåìng Myî chè âaût 165 ngaìn USD âãún nàm 2000 tàng 4,6 triãûu USD vaì nàm 2001 tàng 9,4 triãûu USD nàm 2002 tàng lãn 11,9 triãûu USD, màûc duì aính hæåíng sæû kiãn 11/9 taûi Myî nhæng nàm 2001 kim ngaûch xuáút kháøu cuía Thaình phäú váùn tàng. Hiãûn taûi Myî laì thë træåìng låïn thæï 2 sau thë træåìng Nháût vãö giaï trë thuíy saín xuáút kháøu cuía Thaình phäú. Tuy nhiãn, sæïc caûnh tranh cuía haìng thuíy saín Thaình phäú coìn yãúu so våïi mäüt säú næåïc khaïc vaì måïi chè mäüt säú êt doanh nghiãûp baún âæåüc haìng sang Myî. Biãøu säú 3: Kiãm ngaûch xuáút kháøu thuyí saín ÂN sang thë træåìng Myî 8 4 1 Nàm Triãûu USD 1997 1998 1999 2000 2001 2002 5.4/ Thë træåìng Âäng Nam AÏ. Laì thë træåìng truyãön thäúng, coï sæïc tiãu thuû khaï låïn vaìo nhæîng nàm 1997, chuîng loaûi màût haìng âa daûng phuì håüp våïi cå cáúu nguäön låüi biãøn cuía Miãön Trung. Tuy nhiãn thë træåìng naìy chuí yãúu laì nháûp saín pháøm tæåi säúng, cå chãú hoàûc nguyãn liãûu, âäöng thåìi cuîng laì khu væûc caûnh tranh vãö xuáút kháøu thuíy saín våïi ta; màût khaïc do khuíng hoaíng kinh tãú cuía caïc næåïc trong khu væûc, nãn máúy nàm qua haìng thuyí saín cuía Thaình phäú vaìo thë træåìng naìy suy giaím maûnh vaì khäng äøn âënh, tæì 4,7 triãûu USD nàm 1997 xuäúng coìn 315 ngaìn USD nàm 2000, nàm 2001 tàng lãn 470 ngaìn USD vaì nàm 2002 laì 1847 ngaìn USD, hy voüng trong thåìi gian âãún thë træåìng naìy dáön âáön âæåüc häöi phuûc. Biãøu4: Kim ngaûch xuáút kháøu thuyí saín sang thë træåìng Âäng Nam AÏ 4000 3000 2000 1000 Nàm Triãûu USD 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Nguäön: Såí Thuyí saín - Näng lám 5.5 Thë træåìng Trung Quäúc. Âang phaït triãùn maûnh vaì nhu cáöu ráút âa daûng, våïi säú læåüng nháûp kháøu låïn, tuy nhiãn haìng thuyí saín xuáút chênh ngaûch vaìo thë træåìng naìy coìn quaï êt oíi, do quan hãû thæång maûi vaì thanh toaïn giæuîa hai næåïc coìn nhiãöu khoï khàn, haìng thuyí saín cuía Thaình phäú chuí yãúu xuáút bàòng âæåìng tiãøu ngaûch vaì chè baïn qua mäüt säú tènh biãn giåïi phêa Âäng Nam våïi caïc loaûi saín pháøm chuí yãúu laì nguyãn liãûu tæåi säúng, æåïp âaï, mæûc khä, caï khä....gê trë chæa cao. Caïc tènh phêa Bàõc vaì Âäng Bàõc Trung Quäúc tiãúp cáûn coìn ráút êt, cáön âàûc biãût chuï yï thë træåìng caïc tènh Táy Nam coï khaí nàng tiãu thuû nhiãöu haìng khä våïi giaï reí, laì thë træåìng täút cho caïc loaûi caï näøi cåí nhoí cuía Thaình phäú vaì khu væûc Miãön Trung. 5.6 Thë træåìng Haìn Quäúc. Coï sæïc mua tæång âäúi khaïvãö giaï vaì saín læåpngj,âàûc biãût âäúi våïi haíi saín khä caïc loaûi âæåüc ngæåìi tiãu duìng Haìn Quäúc ráút æa chuäüng, haìng nàm gê haíi saín khä cuía Thaình phäú xuáút vaìo thë træåìng naìy äøn âënh khoaíng 2- 3 triãûu USD. 5.7 Caïc thë træåìng khaïc âaïng quan tám. Thë træåìng âaìi Loan, Häöng Käng, Nga, Âäng Áu, Äxtralia, Newzzlan, Cháu phi... coï tiãöm nàng tiãu thuû låïn caïc saín pháøm nhæ caï âäng laûnh, nhuyãùn thãø chán buûng, thuyí saín khä caïc loaûi... giaï trë xuáút kháøu haìng nàm chiãúm 20%. 6/. Khaí nàng phaït triãùn xuáút kháøu thuyí saín Thaình phäú Âaì Nàông.. Trong caïc ngaình kinh tãú cuía Thaình phäú âaì Nàông, thuyí saín laì ngaình coìn coï nhiãöu tieìm nàng vaì tiãöm nàng phaït triãùn, coï thãø âaût âæåüc täúc âäü tàng træåíng khaï vaì äøn âënh trong thåìi gian âãún, tråí thaình mäüt trong nhæîng trung tam xuaït kháøu thuíy saín cuía caí næåïc. 6.1/ Khaí nàng saín xuáút vaì thu huït nguyãn liãûu thuíy saín. 6.1.1/ Khaí nàng khai thaïc haíi saín. Våïi vuìng biãøn âàûc quyãön räüng låïn trãn 15.000 km2 , nguäön låüi haíi saín phong phuï, âa daûng, nháút laì haíi saín biãøn xa båì coìn nhiãöu tiãöm nàng. Âäüi taìu cuía Thaình phäú luän âæåüc âaìu tæ âpngs måïi, caíi hoaìn náng cáúp lãn cäng suáút låïn, tæìng bæåïpc trang bë caïc thiãút bë haìng haíi hioãûn âaûi, trong thåìi gian âãún saín læåüng khai thaïc vuìng biãøn xa båì, tàng tæì 3000 âãún 4000 táún/ nàm. âäöng thåìi chuï troüng laìm täút cäng taïc baío quaín saín pháøm, giaím tháút thoaït sau thu hoaûch, tàng haìng thuíy saín coï cháút læåüng, goïp pháön tàng kim ngaûch xuáút kháøu. 6.1.2/ Khaí nàng nuäi träöng thuíy saín. * Nuäi täm næåïc lååü. Táûp trung âaìu tæ xáy dæûng, såïm hoaìn thaình caïc dæû aïn nuäi täm cäng nghiãûp: Nhæ täm cäng nghiãûp Haìo Hiãûp- Quáûn Liãn Chiãøu; Hoìa Liãn, Hoìa Xuán- Huyãûn Hoìa Vang; Hoìa quyï, Hoìa Haíi- quáûn Nguî Haình Sån vaì caïc vuìng khaïc coï âiãöu kiãûn. Chuï troüng âáöu tæ âäöng bäü caïc thiãút bë phuûc vuû nuäi träöng, laìm täút cäng taïc quaín lyï mäi træåìng, quaín lyï cháút læåüng con giäúng, thæïc àn, nàm 2005 tàng nàng suáút bçnh quan 3- 3.5 táún/ha/nàm, vaì âãún nàm 2010 âaût 4- 5 táún/ha/nàm, goïp pháön bäø sung nguäön nguyãn liãûu cho chãú biãún xuáút kháøu vaì tiãu duìng cuía Thaình phäú. * Nuäi biãøn: Khai thaïc vaì táûn duûng coï hiãûu quaí tiãöm nàng màût næåïc biãøn åí vuìng phêa nam baïn âaío Sån traì kãút håüp phaït triãùn du lëch sinh thaïi âãø âáöu tæ nuäi caïc thuíy saín âàûc saín coï giaï trë cao nhæ: ttäm huìm, caï cam, caï häöng, nhuyãùn thãø... phuûc vuû nhu cáöu tiãu thuû saín pháøm tæåi säúng cuía khaïch du lëch quäúc tãú vaì trong nuåïc, tàng kim ngaûch xuáút kháøu taûi chäù cuía Thaình phäú. 6.1.3/ Khaí nàng thu huït nguäön nguyãn liãûu thuíy saín cuía khu væûc. Caíng caï Thuáûn Phæåïc Âaì Nàông âaî âæa vaìo sæí duûng tæì âáöu nàm 2001, âaî thãø hiãûn æu thãú cuía viãûc thu hutyï nguäön nguyãn liãûu khai thaïc cuía khu væûc. Theo säú liãûu thäúng kã cuía Ban quaín lyï Caíng caï Thuáûn Phæåïc nàm 2001 cho biãút, säú læåüng taìu caïc Tènh baûn cáûp caíng khoaíng 5.000 læåüt chiãúc vaì 2500 læåüt xe baío quáøn laûnh vaìo caíng âãø baïn thuíy saín. Saín læåüng thuíy saín caïc Tènh vaìo Caíng âaì Nàông tæì 20.000- 25.000 táún. Trong nhæîng nàm tiãúp theo caíng caï seî thu huït ngaìy caìng låïn læåüng haìng thuíy saín cuía khu væûc vaìo Âaì Nàông âãø phuûc vuû chãú biãún xuáút kháøu va tiãu duìng näüi âëa. Khu væûc Miãön Trung âang coï phong traìo nuäi täm suï phaït triãùn ráút nhanh caí vãö diãûn têch vaì saín læåüng, âãún nay diãûn têch nuäi täm cuíat Miãön trung chiãúm trãn 1/3 diãûn têch nuäi täm suï cuía caí næåïc, våïi trçnh âäü vaì hênh thæïc nuäi nàng suáút cao hån nhiãöu so våïi caïc khu væûc khaïc. âáy laì khu væûc cung cáúp, nguäön nguyãn liãûu täm suï däöi daìo cho chãú biãún xuáút kháøu cuaí Thaình phäú coï thãú maûnh. Baíng 17. Diãûn têch saín læåüng nuäi täm suï cuía tènh khu væûc miãön trung nàm 2000. TT Âëa phæång DT tiãöm nàng (ha) DT âaî sæí duûng (ha) Saín læåüng (ha) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Thanh Hoaï Nghãû An Haì Tènh Quaíng Bçnh Quaíng Trë Thæìa Thiãn Huãú Âaì Nàông Quaíng Nam Quaíng Ngaîi Bçnh Âënh Phuï Yãn Khaïnh Hoaì Ninh Thuáûn Bçnh Thuáûn 18000 3980 9000 4500 3600 25000 1200 4200 4819 7000 23400 21000 3000 2410 8500 2100 3350 1550 1100 3100 460 2150 1960 3250 2170 6750 1150 1030 7650 1870 3120 1390 987 2750 182 2100 1950 2970 1968 6550 1050 1000 Täøng cäüng 8130709 37410 33541 Nguäön: Chiãún læåüc XK thuyí saín Såí Thuyí saín - Näng lám 6.2/ Khaí nàng gia tàng thë træåìng tiãu thuû. Dán säú thãú giæïo tiãúp tuûc gia tàng, sæû phaït triãùn kinh tãú cuía cäüng âäöng seî náng cao mæïc säúng cuía ngæåìi dán, nhu cáöu âäúi våïi nhiãöu loaûi saín pháøm thuíy saín maì Thaình phäú coï khaí nàng saín xuáút seî coìn tàng maûnh. Quan hãû cung cáöu trãn thë træåìng thuíy saín thãú giåïi ngaìy caìng thãø hiãûn roî sæû thiãúu huût nguäön cung cáúp, thãø hiãûn roî laì caïc thë træåìng låïn nhæ: Myî, Nháût, EU coï saín læåüng khai thaïc giaím maûnh qua caïc nàm.Thãø hiãûn roî qua baíng sau: Baíng 18: Saín læåüng khai thaïc cuía Nháût Myî. Thë træåìng 1996 1997 1998 1999 2000 Nháût Myî 6,43 5 5,9 4,98 5,27 4,71 5,0 4,5 4,52 4,42 Nguäön: Taûp chê TM Thuyí saín 12/2001 trang 40 Nhu cáöu tiãu duìng thæûc pháøm cuía thãú giåïi âang chuyãøn sang sæí duûng ngaìy caìng nhiãöu haíi saín, saín pháøm thuíy saín phaït triãùn theo hæåïng tiãu duìng saín pháøm tæ¬i säúng, saín pháøm giaï trë gia tàng, saín pháøm àn liãön âoïng goïi nhoí. Tuy nhiãn, thë træåìng xuáút kháøu cuîng coï nhæîng thaïch thæïc måïi, caïc næåïc nháûp kháøu coï nhioãuì quy âënh vãö an toaìn vãû sinh thæûc pháøm vaì yãu cáöu vãö cháút læåüng tiãu duìng ngaìy caìng cao. 6.3/ Tiãöm nàng vãö lao âäüng. Lao âäüng nghãö caï cuía Thaình phäú coï säú læåüng däöi daìo, thäng minh kheïo tay, chàm chè coï thãø tiãúp thu nhanh choïng vaì aïp duûng saïng kiãún cäng nghãû tiãn tiãún. Giaï caí sæïc lao âäüng trong lénh væûc thuíy saín váùn coìn tæång âäúi tháúp so våïi khuvæûc vaì thãú giåïi, âáy laì mäüt låüi thãú caûnh tranh trong quaï trçnh häüi nháûp. Tuy nhiãn, lao âäüng thuíy saín chuí yãúu laì lao âäüng giaín âån, trçnh âäü vàn hoïa tháúp, pháön låïn chæa âæåüc âaìo taûo nghãö phuì håüp våïi yãu cáöu phaït triãùn måïi. III/. ÂAÏNH GIAÏ CHUNG VAÌ NHÆÎNG NHÁN TÄÚ TAÏC ÂÄÜNG ÂÃÚN QUAÏ TRÇNH XUÁÚT KHÁØU THUÍY SAÍN. 1/. Âaïnh giaï chung. Qua phán têch muûc II em ruït ra nhæîng kãút luáûn cå baín sau âáy vãö tçnh hçnh xuáút kháøu cuía Thaình phäú Âaì Nàông trong thåìi gian qua. 1.1/ Nhæîng thaình tæûu âaût âæåüc. - Laì ngaình kinh tãú coï täúc âä phaït triãùn xuáút klháøu ráút nhanh, goïp pháön khaíng âënh vë trê cuía Âaì Nàông trãn thë træåìng thuíy saín khu væûc vaì thãú giåïi. - Tênh haìng hoïa cuía thuíy saín âaì Nàông nagyì caìng tàng cháút læåüng, tênh âa daûng cuía saín pháøm, bao bç, máùu maî... - Cå såí váût cháút kyî thuáût cuía ngaình åí táút caí caïc kháu: âaïnh bàõt , nuäi träöng, chãú biãún âæåüc âaìu tæ ngaìy caìng maûnh, coï hiãûu quaí âaïp æïng yuã cáöu phaït triãùn cuía ngaình. - Chênh saïch âa daûng hoïa thë træåìng vaì xáy dæûng thë træåìng xuáút kháøu chuí læûc ngaìy caìng khàóng âënh tênh âuïng âàõn, giuïp cho ngaình thuíy saín Âaì nàông phaït triãùn äøn âënh vaì væîng chàõc. 1.2/ Nhæîng täön taûi. - Mæûc xuáút kháøu gáön 80 triãûu USD vaìo nàm 2002, âáy laì thaình têch væåüt träüi cuía ngaình thyíu saín âaì Nàông, nhæng váùn tháúp so våïi tiãöm nàng phaït triãùn thuíy saín cuía Thaình phäú. - Nhiãöu thë træåìng xuáút kháøu chuí læûc: xuáút hiãûn nhæîng nguy cå haûn chãú khaí nàng tàng træåíng xuáút kháøu: Nháût, EU...Mäüt säú thë truowngf coï nhiãöu tiãöm nàng phaït triãùn täút nhæng chæa âæåüc quan tám khai thaïc: Nga, Âaìi Loan, Häöng Käng, Âäng Áu... - Säú doanh nghiãûp âaût âæåüc tiãu chuáøn quaín lyï cháút læåüng quäúca tãú: GMP,HACCP, ISO 9000 chæa nhiãöu, khoaíng 4 doanh nghiãûp làõp âàût hãû thäúng cäng ngyhãû tiãn tiãún IQF trong täøng säú 13 doanh nghiãûp, nãn khaí nàng thám nháûp maûnh vaìo caïc thë træåìng seî bë gàûp khoï khàn. - Tênh caûnh tranh cuía haìng thuíy saín âaì Nàông chæa mang tênh cháút væåüt träüi, cgæa coï nhaîn hiãûu näøi tiãúng taûo láûp âæåüc thoïi quen sæí duûng cuía ngæåìi tiãu duìng. - Tyí lãû xuáút kháøu thä dæåïi daûng nguyãn liãu coìn chiãúm tyí troüng låïn laìm haûn chãú khaí nàng thu ngoaûi tãû, aính hæåíng âãún hiãûu quaí saín xuáút kháøu. 2/ Nhæîng nhán täú taïc âäüng âãún quaï trçnh xuáút kháøu thuíy saín. 2.1/ Nhæîng nhán täú taïc âäüng thuáûn låüi: - Thaình phäú giaình nhiãöu sæû quan tám cho ngaình thuíy saín: våïi nhæîng chæång trçnh häù tråü âáöu tæ náng cáúp cå såí haû táöng cuía ngaình thuíy saín, chæång trçnh âaïnh bàõt xa båì, chæång trçnh chãú biãún thuíy saín, chæång trçnh nuäi täm suï, nuäi caï næåïc màûn vaì saín xuáút giäúng P15 cháút læåüng cao, chè riãng giai âoaûn 1997- 2001 Täøng väún âaìu tæ cuía ngaình thuíy saín lãn tåïi 163,9 tyí âäöng. - Hiãûp âënh thæång maûi Viãût- Myî âaî âæåüc thäng qua vaìo thaïng 8/2001 måî ra khaí nàng to låïn cho haìng thuíy saín Viãût Nam noïi chung vaì cuía Âaì Nàông noïi riãng coï âiãöu kiãûn thuáûn låüi xuáút kháøu sang caïc næåïc . - Sæû ra âåìi hiãûp häüi chãú biãún vaì xuáút kháøu thuíy saín Viãût Nam ngaìy 12/6/1998 laì mäüt bæåïc son taûo âiãöu kiãûn thuáûn cho caïc doanh nghiãûp ngaình thuíy saín nàm bàõt thäng tin, náng cao khaí nàng tiãúp thë, trao âäøi kinh nghiãûm häù tråü láùn nhau trong phaït triãùn xuáút kháøu. - Laì Thaình phäú coï vë trê âëa lyï vaì âiãöu kiãûn tæû nhiãn biãøn thuáûn låüi cho viãûc phaït triãùn ngaình thuíy saín, taûo nguäön nguyãn liãûu phong phuï, âa daûng cho chãú biãún xuáút kháøu. Trãn âáy laì 4 nhán täú taïc âäüng thuáûn låüi âãún hoaût âäüng xuáút kháøu cuía ngaình, laìm cho ngaình tråí thaình båi coï täúc âäü tàng træåíng xuáút kháøu cao thæï hai sau xuáút kháøu cäng nghiãûp cuía Thaình phäú. 80 40 10 Nàm Triãûu USD 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Nguäön: Chæång trinh XK thuyí saín Såí Thuyí saín - Näng lám 2.2. Nhæîng nhán täú taïc âäüng khäng thuáûn låüi âãún khaí nàng xuáút kháøu thuíy saín cuía Âaì Nàông. ÅÍ muûc naìy em muäún phán têch sáu hån, vç kãút quaí phán têch giuïp em nháûn âënh chênh xaïc hån vãö ngaình âãø âãö xuáút giaíi phaïp nhàòm náng coa hiãûu quaí xuáút kháøu thuíy saín cuía Thaình phäú Âaì Nàông. * Vãö cå chãú chênh saïch. Nhiãöu cå chãú chênh saïch ra âåìi mang tênh tçnh huäúng, nhàòm giaíi quyãút thæûc tiãùn phaït sinh, chæï chæa âuí âäüng læûc taûo ra haình lang phaïp lyï taûo mäi træåìng kinh doanh thuáûn ._.i laìm suy yãúu ngaình saín xuáút thuyí saín( âaïnh bàõt vaì nuäi träöng) trong næåïc. Do âoï, Nhaì næåïc giæî mæïc nháûp kháøu nguyãn liãûu thuyí saín ráút cao: 30%. Theo täi nãn khuyãún khêch nháûp kháøu nguyãn liãûu thuyí saín vç mäüt säú lyï do sau: - Nhiãöu cå såí chãú biãún thuyí saín xuáút kháøu cuía Thaình phäú coìn thiãúu nguyãn liãûu, hoàûc mua nguyãn liãûu våïi giaï cao laìm giaím tênh caûnh tranh cuía haìng thuyí saín xuáút kháøu. - Nháûp kháøu nguyãn liãûu thuyí saín coï thãø taûo ra nguy cå nhæng cuîng âäöng thåìi laì nhán täú kêch thêch ngaình thuyí saín cuía Thaình phäú phaíi näø læûc tçm caïch tàng sæïc caûnh tranh cho haìng thuyí saín cuía mçnh: Náng cháút læåüng, giaím giaï thaình. - Tiãún trçnh häüi nhaûp AFTA âang âãún gáön, kãút quaí âaìm phaïn WTO buäüc chuïng ta phaíi måí cæía thë truåìng näüi âëa âäúi våïi haìng thuyí saín noïi riãng vaì caïc haìng hoa khaïc noïi chung. Âãø häù tråü cho viãûc xáy dæûng chiãún læåüc nháûp kháøu thuyí saín nguyãn liãûu, theo täi cáön táûp trung caïc biãûn phaïp sau: + Kiãún nghë våïi Chênh phuí giaím thuãú nháûp kháøu thuyí saín xuäúng coìn 0% âãún 5%( tuyì tæìng loaûi) + Âàût ra caïc tiãu chuáøn vãö cháút læåüng vaì vãö sinh an toaìn thæûc pháøm âäúi våïi caïc nguyãn liãûu thuyí saín nháûp kháøu vaì Thaình phäú âaì Nàông. + Xáy dæûng quy chãú kiãøm tra, kiãøm soaït âäuïi våïi nháûp kháøu nguyãn liãûu thuyí saín. Toïm laûi: Nháûp kháøu nguyãn liãûu thuyí saín tæì næåïc ngoaìi giuïp taûo nguäön nguyãn liãûu äøn âënh âaïp æïng nhu cáöu chãú biãún náng cao hiãûu quaí xuáút kháøu thuyí saín. Ff/ Coï chênh saïch æu âaîi âáöu tæ næåïc ngoaìi cho phaït triãùn cå såí cung cáúp giäúng, nuäi träöng vaì chãú biãún haìng thuyí saín xuáút kháøu. Ngaình cäng nghiãûp thuyí saín cuía Thaình phäú coï trçnh âäü phaït triãùn cäng nghãû ( saín xuáút giäúng, nuäi träöng vaì chãú biãún) coìn ráút yãúu. Cho nãn muäún náng cao tyí troüng haìng xuáút kháøu thuyí saín giaï trë gia tàng vaì âaím baío cung cáúp nguyãn liãûu äøn âënh xuáút kháøu thç cáön phaíi coï quy chãú âàûc biãût æu âaîi âãø thu huït âáöu tæ næåïc ngoaìi nhæ: giaím thuãú sæí duûng màût næåïc, thuãú thu nháûp doanh nghiãûp, thuãú sæí duûng âáút... Chiãún læåüc nguäön nguyãn liãûu thuíy saín bãön væîng Så âäö: Láûp baín âäö quy hoaûch vuìng nuäi träöng thuíy saín Phäø biãún kiãún thæïc khoa hoüc cho ngæ dán nuäi träöng thuíy saín Xáy dæûng chiãún læåüc thu mua nguyãn liãûu tæì caïc vuìng trong næåïc Xáy dæûng chiãún læåüc nháûp kháøu nguyãn liãûu thuíy saín trong næåïc Coï chênh saïch æu âaîi âáöu tæ næåïc ngoaìi cho phaït triãùn cung cáúp giäúng, nuäi träöng vaì chãú biãún Hoaìn thiãûn vaì phaït triãùn chæång trçnh âaïnh bàõt xa båì 11.3/ Khuyãún khêch xáy dæûng caïc mä hçnh liãn kãút giæîa khai thaïc vaì chãú biãún, giæîa nuäi träöng vaì chãú biãún. Muûc âêch âãø duy trç tênh äøn âënh cuía saín xuáút vaì chãú biãún thuíy saín xuáút kháøu, traïnh tçnh traûng bãn saín xuáút nguyãn liãûu thç dæ thæìa cong bãn chãú biãún laûi thiãúu nguyãn liãûu. Viãûc täø chæïc caïc mäúi liãn kãút naìy náng cao sæû âaím baío: ngæåìi âaïnh bàõt, nuäi träöng coï nåïi tiãu thuû thuíy saín äøn âënh våïi giaï caí håüp lyï, coìn nhaì chãú biãún coï âuí nguyãn liãûu âáöu vaìo maì khäng bë náng giaï nguyãn liãûu laìm giaím tênh caûnh tranh, ngoaìi ra liãn kãút seî kêch thêch caïc nhaì chãú biãún phaíi âa daûng hoïa saín pháøm, têch cæûc tçm kiãúm thë træåìng âãø tiãu thuû nguyãn liãûu thuíy saín âaî cam kãút bao nhiãu våïi nhaì saín xuáút. 2/ . Nhoïm caïc giaíi phaïp náng cao tênh caûnh tranh cuía haìng thuyí saín xuáút kháøu Tênh caûnh tranh cuía haìng thuíy saín: Cháút læåüng vaì giaï caí laì 2 yãúu täú quan troüng nháút âãø duy trç vaì chiãúm lénh thë træåìng náng cao hiãûu quaí xuáút kháøu, nhæ åí pháön II em âaî âæa ra nháûn xeït vaì phán têch tênh caûnh tranh cuía haìng thuíy saín xuáút kháøu cuía Thaình phäú Âaî nàông chæa cao: Coìn xuáút kháøu thä, chæa taûo âæåüc thoïi quen tiãu duìng trãn caïc thë træåìng maì Âaì Nàông thám nháûp, giaï thaình saín pháøm cao. Cho nãn âãø duy trç vaì païht triãùn thë træåìng, náng cao hiãûu quaí xuáút kháøu, theo em cáön coï caïc giaíi phaïp sau âáy: 2.1/ Caïc giaíi phaïp náng cao tênh caûnh tranh vãö cháút læåüng thuíy saín xuáút kháøu . a/ Tàng cæåìng nàng læûc cäng nghãû chãú biãún. Âãø hçnh thaình mäüt ngaình cäng nghiãûp chãú biãún thuíy saín væîng maûnh cuía khu væûc vaì caí næåïc, khaí nàng caûnh tranh våïi caïc næåïc trãn thãú giåïi, thç cáön laìm täút caïc viãûc: - Häù tråü hån næîa väún tên duûng æu âaîi cho caïc doanh nghiãûp chãú biãún thuíy saín âãø náng cáúp âuí âiãöu kiãûn saín xuáút âaïp æïng nhu cáöu vãö an tpoaìn vãû sinh thæûc pháøm âãø xuáút vaìo thë træåìng EU vaì Myî. Xáy dæûng måïi thãm nhiãöu cå såí chãú biãún coï cäng nghãû hiãûn âaûi náng cäng xuáút chãú biãún thuíy saín cuía Thaình phäú lãn 100 táún / ngaìy( 40.000- 45.000 táún / nàm). Âãún nàm 2005 pháún âáúu 100% doanh nghiãûp cuía Thaình phäú âæåüc xuáút kháøu vaìo EU vaì Myî. - Náng cháút læåüng nguyãn liãûu, giaím giaï âáöu váöo bàông caïch thæûc hiãûn âäöng loaût caïc kháu tæì con giäúng âãún thæïc àn...kiãøm soaït täút nguäön nguyãn liãûu âæa vaìo chãú biãún, aïp duûng cäng nghãû baío quaín saín pháøm sau thu hoaûch trong khai thaïc vaì nuäi träöng. - Tàng cæåìng måî räüng chuîng loaûi vaì khäúi læåüng chãú biãún caïc màût haìng giaï trë gia tàng. Khuyãún khêch caïc doanh nghiãûp nháûp kháøu cäng nghãû cuía caïc næåïc phaït triãùn, bê quyãút cäng nghãû, thuã chuyãn gia næåïc ngoaìi gioíi vaì âáöu tæ nghiãn cæïu æïng duûng caïc cäng nghãû måïi. Náng tyí troüng màût haìng giaï trë gia tàng lãn 60- 70% väöa nàm 2010 b/ Bàõt buäüc caïc doanh nghiãûp xuáút kháøu thuíy saín phaíi âaût caïc tiãu chuáøn GNP, SSOP, HACCP vaì khuyãún khêch xáy dæûng tiãu chuáøn ISO 9.000. Lyï do: Vç âa säú thë træåìng nháûp kháøu thuíy saín låïn cuía âaì Nàông nhæ: EU, Myî, Nháût âãöu âoìi hoíi HACCP giäúng nhæ laì giáúy thäng haình bàõt buäüc khi muäún âæa haìng thuíy saín vaìo caïc thë træåìng naìy. Ngoaìi ra, våïi hãû thäúng HACCP cho pheïp caïc doanh nghiãûp chãú biãún thæåìng xuyãn ngàn ngæìa vaì xæí lyï këp thåìi nhæîng nguy cå xám nháûp vaìo saín pháøm tæì kháu nguyãn liãûu âãún saín xuáút cuäúi cuìng. Âäöng thåìi, thæûc hiãûn âaím baío cho saín pháøm âaût cháút læåüng cao, vãû sinh an taìon thæûc pháøm täút traïnh cho thuíy saín Âaì Nàông bë máút uy tên åí næåïc nháûp kháøu. Âãø thæûc hiãûn tiãu chuáøn HACCP coï hiãûu quaí åí caïc doanh nghiãûp chãú biãún thuíy saín xuáút kháøu, thç cáön coï caïc âiãöu kiãûn sau: - Doanh nghiãûp phaíi coï chæång trçnh saín xuáút äøn âënh vaì phaíi kiãøm soaït âæåüc quaï trçnh âoï - Toaìn bäü nhán viãn tham gia trong hãû thäúng HACCP phaíi âæåüc âaìo taûo. - Cháút læåüng saín pháøm phaíi äøn âënh vaì âäöng nháút - Phaíi xáy dæûng tiãu chè âãø âaïnh giaï cháút læåüng saín pháøm täút hay xáúu. - Coï hãû thäúng këp thåìi phaït máöm bãûnh coï liãn quan âãún saín pháøm chãú biãún. Tuy nhiãn, tiãu chuáøn HACCP khäng nhàòm muûc âêch thoía maîn nhu cáöu cuía ngæåìi tiãu duìng cho nãn noï khäng âãö cáûp âãún viãûc duy trç phaït triãùn hoaût âäüng kinh doanh thuíy saín xuáút kháøu. Cho nãn, âãø duy trç uy tên vaì âaïp æïng cao nháút nhu cáöu cuía khaïch haìng åí næåïc nháûp kháøu thç tiãún tåïi caïc doanh nghiãûp phaíi xáy dæûng tiãu chuáøn ISO 9.000. Vço ISO 9.000 khäng chè quan tám tåïi quaï trçnh chãú biãún thuíy saín, maì coìn quan tám âãún nhu cáöu vaì yãu cáöu cuía ngæåìi tiãu duìng vaì hiãûu quaí kinh doanh xuáút kháøu thuíy saín. Toïm laûi: Tæì nay cho âãún nàm 2005 bàõt buäüc 100% caïc doanh nghiãûp chãú biãún thuíy saín xuáút kháøu phaíi âaût tiãu chuáøn HACCP vaì tiãún tåïi xáy dæûng tiãu chuáøn ISO 9.000 âãún nàm 2010. Âiãöu naìy seî giuïp cho saín pháøm thuíy saín coï tênh caûnh tranh cao, mang laûi hiãûu quaí xuáút kháøu thuíy saín cao hån. Tuy nhiãn, chi phê âáöu tæ âãø thæûc hiãûn HACCP åí doanh nghiãûp khaï cao: 5000 - 50.000 USD ( Tuìy vaìo khoaíng caïch giæîa cå såí váût cháút kyî thuáût hiãûn taûi cuía tæìng doanh nghiãûp våïi nhæîng yãu cáöu âãø âaím baío thæûc hiãûn tiãu chuáøn HACCP). Cho nãn, âãø giaíi phaïp naìy âæåüc thæûc thi trong thæûc tãú vaì coï hiãûu quaí thç cáön coï caïc kiãún nghë: - Såí Khoa hoüc cäng nghãû vaì mäi træåìng Thaình phäú phäúi håüp våïi cuc xuïc tiãún thæång maûi häù tråü mäüt pháön kinh phê thæûc hiãûn HACCp. - Trong nàm thæûc hiãûn chæång trçnh HACCP Thaình phäú miãùn thuã úthu nháûp doanh nghiãûp, miãùn, hoaìn thuãú GTGT trong thæûc hiãûn HACCP. Mäúi quan hãû giæîa HCCP våïi ISO 9.000 Quaín lyï Âaïnh bàõt thuíy saín Bao bç thuíy saín Thu mua näng thuíy saín Tuyãún choün âáöu vaìo vaì baío quaín nguyãn liãûu thuíy saín Chãú biãún thuíy saín haìng ngaìy Kiãøm tra cháút læåüng thaình pháøm Bao bç, maî hiãûu thaình pháøm Baío quaín phan phäúi thuíy saín Nghiãn cæïu âäüng thaïi ngæåìi tiãu duìng Dëch vuûû giuïp âåî ngæåìi tiãu duìng sæí duûng saín pháøm Hoaìn thiãûn saín pháøm phuì håüp våïi yãu cáöu khaïch haìng Âaìo taûo, huáún luyãûn tay nghãö cäng nhán Xem xeït vaì hoaìn thiãûn KH quaín lyï c/ Cáön xáy dæûng caïc chênh saïch xæí phaût nàûng âäúi våïi nhæîng haình vi cäú yï laìm giaím cháút læåüng thuíy saín, gáy aính hæåíng âãún låüi êch vaì sæïc khoíe cuía ngæåìi tiãu duìng. Vê duû nhæ: Uåïp thuíy saín bàòng phán URÃ, tiãm Aga âãø tàng troüng læåüng, träün taûp cháút vaìo thuíy saín... 2.2/ Caïc giaíi phaïp náng cao tênh caûnh tranh vãö giaï thuíy saín xuaït kháøu. a. Giaím täøn tháút trong kháu thu hoaûch, baío quaín vaì quaín lyï thë træåìng nguyãn liãûu. Hiãûn nay theo thäúng kã cuía såí thuíy saín- Näng lám Thaình phäú täøn tháút trong vaì sau thu hoaûch thuíy saín chiãúm tæì 15- 20% täøng saín læåüng thuíy saín trong nàm. Nguyãn nhán cuía täøn tháút naìy laì do: Phæång tiãûn âaïnh bàõt åí nhiãöu nåi khäng khoa hoüc: âaïnh bàõt bàòng thuäúc näø, hoïa cháút, phæång tiãûn baío quaín thuíy saín phuûc vuû âaïnh bàõt xa båì keïm dáùn âãún thuíy saín hæ, phaíi loaûi boí... táûn duûng phãú liãûu thuíy saín keïm, quaín lyï thi træåìng tiãu thuû nguyãn liãûu thuíy saín sau thu hoüch chæa täút...Táút caí nhæîng nguyãn nhán trãn dáùn tåïi giaï thaình nguyãn liãûu thuíy saín cao. Âãø khàõc phuûc nhæîng tçnh traûng naìy theo em cáön aïp duûng caïc biãûn phaïp sau: - Coï nhæîng biãûn phaïp nghiãm cáúm âaïnh bàõt thuyí saín gáy haûi cho mäi træåìng, laìm täm caï chãút haìng loaût, aính hæåíng âãún nguäön låüi thuyí saín sau naìy, nhæ âaïnh bàõt bàòng cháút näø vaì hoaï cháút.... - Âáöu tæ âäöng bäü: âaïnh bàõt, dëch vuû háûu cáön cho âaïnh bàõt, chãú biãún, baío quaín thuyí saín âaïnh bàõt xa båì nhàòm náng cao saín læåüng vaì cháút læåüng thuyí saín. - Khuyãún khêch vaì phäø biãún cäng nghãû táûn duûng caïc phãú pháøm tæì thuyí saín âãø laìm: næåïc màõm, thæïc àn gia suïc, phán boïn... âãø náng cao hiãûu quaí sæí duûng nhåì âoï laìm giaím giaï thaình thuyí saín xuáút kháøu. - Täø chæïc hoaût âäüng cuía caíng caï, chåü caï Thuáûn Phæåïc tiãún haình quaín lyï chàût cheî hãû thäúng náûu væûa mua baïn nguyãn liãûu thuyí saín trãn âëa baìn thaình phäú, bàòng caïch cáúp giáúy pheïp haình nghãö cho caïc chuí náûu, væûa, nhàòm phaït huy vai troì têch cæûc vaì haûn chãú màût tiãu cæûc âaím baío giaï caí äøn âënh trãn thë træåìng nguyãn liãûu thuyí saín. - Thiãút láûp chåü caï Thuáûn Phæåïc coï âuí caïc âiãöu kiãûn âãø phán loaûi, baío quaín, thæång maûi vaì âáúu giaï caïc loaûi nguyen liãûu thuyí saín trong thåìi gian âãún. b>. Cáön täø chæïc täút cäng taïc háûu cáön cho hoaût âäüng âaïnh bàõt xa båì: Vç hiãûn nay viãûc caïc con taìu tæû dæû træî nhiãn liãûu, âaï laûnh phuûc vuû cho âaïnh bàõt, baío quaín daìi ngaìy khiãún väún âáöu tæ låïn laîi suáút phaït sinh, troüng taïi cuía taìu sæí duûng tháøp ruíi ro trong kinh doanh cao vaì màût khaïc coï nhiãöu træåìng håüp caïc con taìu khi gàûp luäöng caï nhæng hãút nhiãn lãûu taìu phaíi quay vãö. Hiãûn tæåüng naìy dáùn tåïi giaï caí thuyí saín cao, maì ngæåìi âaïnh bàõt váùn bë thua läù vç thiãúu cán coï caïc giaíi phaïp sau - Maûnh daûn cho cäng ty TNHH, HTX, tæ nhán vay väún âãø âäøi måïi cå såí coï khaí nàng âoïng måïi trang bë caïc phæång tiãûnváûn taíi, phæång tiãûn âi biãøn hoaìn chènh tæì 2-4 taìu, thåìi gian vay tæì 2 nàm án haûn. - Âáöu tæ âoïng måïi tæì 5-10 hiãúc taìu coï cäng suáút trãn 1000 cv âãø chuyãn chåí nhiãn liãûu âaï laûnh, næåïc ngoüt, læång thæûc nhu yãúu pháøm cáön thiãút âãø phuûc vuû cho caïc taìu âaïnh bàõt va båì va ìthæûc hiãûn thu mua nguyãn liãûu trãn biãn tåí vãö âáút liãön. c>c. Thaình láûp quyî häù tråü phaït triãøn xuáút kháøu thuyí saín. Hiãûn nay åí táút caí caïc kháu cuía hoaût âäüng xuáút kháøu thuyían âãöu thiãúu väún tráöm troüng. Viãûc vay väún ngoaìi ngán haìng våïi laîi suáút cao væìa laìm giaím khaí nàng phaït triãøn xuáút kháøu væìa giaím hiãûu quaí xuáút kháø. Vç thãú viãûc thaình láûp qué häù tråü phaït triãøn xuáút kháøu thuyí saín laì váún âãö cáúp thiãút âãø náng cao hiãûu quaí xuáút kháøu, tàng sæïc caûnh tranh cuía haìng thuyí saín. Hçnh thæïc hoaût âäüng cuía täø chæïc naìy giäúng nhæ mäüt ngán haìng cäø pháön coï sæû goïg väún cuía caïc doanh nghiãûp xuáút kháøu thuyí saín vaì coï sæû häù tråü cuía thaình phäú, hiãûp häüi chãú biãún xuáút kháøu thuyí saín Viãût Nam. Nhiãûm vuû cuía täø chæïc naìy: + Cho caïc vay väún våïi laîi xuáút tháúp, cao nháút laì bàòng laîi xuáút ngán haìng cuìng thåìi âiãøm. + Cung cáúp thäng tin vãö thë træiåìng xuáút kháøu thuyí saín. +Täø chæïc xuïc tiãún thæång maûi, tiãúp thë haìng thuyí saín âæa saín pháøm thuyí saín thaình phäú lãn caïc taûp chê, baïo vaì trang web âãø tiãúp cáûn khai thaïc täút thë træåìng næåïc ngoaìi. d.> Âån giaín hoaï thuí tuûc haình chênh. Qua khaío saït cuía caïc cå quan cho tháúy thuí tuûc giaïm âënh cháút læåüng vaì vãû sinh an toaìn thæûc pháøm coìn quaï ræåìm raì, täún keïm, coï hiãûn tæåüng tiãu cæûc phaït sinh. Ngoaìi ra, åí kháu kiãøm hoaï haíi quan cuîng gáy phiãön haì cho caïc nhaì doanh nghiãûp, hiãûn tæåüng voìi vénh, âoìi khaïch haìng xuáút kháøu thuyí saín phaíi chi bäöi dæåîng coìn phäø biãún. Màût khaïc thuí tuûc hoaìn thæïc xuáút kháøu trë giaï tàng coìn phæïc taûp vaì cháûm khiãún doanh nghiãûp con æï âoüng väún, thiãúu väún hoaût âäüng. Âãø âån giaín hoaï thuí tuûc haình chênh cáön coï caïc biãûn phaïp sau: - Âån giaín hoïa caïc kháu thuí tuûc haình chênh. - Cäng khai hoïa quy trçnh thuí tuûc thåìi gian vaì chi phê coï hiãuû quaí âãún thuí tuûc xuáút kháøu thuíy saín. - Coï biãûn phaïp træìng trë nhæîng haình vi gáy tråí ngaûi cho doanh nghiãûp. Toïm laûi: Giuïp caïc doanh nghiãûp thæûc hiãûn thuí tuûc xuáút kháøu dãù daìng, våïi chi phê tháúp âæåüc coi laì nhæîng biãûn phaïp taìi tråü thiãút thæûc giuïp cho doanh nghiãûp tàng sæïc caûnh tranh náng cao hiãûu quaí xuáút kháøu trãn thë træåìng quäúc tãú. 3./ Nhoïm caïc giaíi phaïp thë træåìng cho saín pháøm thuyí saín xuáút kháøu 3.1/ Caïc giaíi phaïp chung. - Tàng cæåìng cäng taïc thäng tin thë træåìng, âáøy maûnh caïc hoaût âäüng xuïc tiãún thæång maûi âãø måî räüng hån næîa haìng thuíy snaí xuáút kháøu maì Thaình phäú coï khaí nàng phaït triãùn. Phäúi håüp cå quan trung æång kiãûn toaìn hãû thäúng tåì tin vaì maûng thäng tin âãø daïp æïng nhanh nhaûy caïc nhu cáöu vãö thäng tin thë træåìng cho daonh nghiãûp. - Xáy dæûng häö så cho tæìng doanh nghiãûp âãø quaíng baï nàng læûc saín xuaït kinh doanh trãn caïc taûp chê, baïo vaì trang web âãø tiãúp cáûn khai thaïc täút thë træåìng næåïc ngoaìi. - Phäúi håüp våïi caïc træåìng âaûi hoüc, caïc cå såí âaìo taûo vaì doanh nghiãûp tàng cæåìng âaìo taûo caïn bäü Maketing chuyãn nghiãûp cho caïc doanh nghiãûp. - Khai thaïc sæû häù tråü cuía caïc täø chæïc nhàòm tàng cæåìng tuyãn truyãön vãö haìng thuíy saín vaì ngaình thuíy saín cuía Âaì Nàông qua caïc áún pháøm, tham gia caïc hoaût âäüng häüi chåü, triãùn laîm trong vaì ngoaìi næåïc âãø måî räüng phaït triãùn thãm thë træåìng vaì khaïch haìng. - Tàng cæång hoaût âäüng âãø måî räüng caïc thë træåìng troüng âiãøm, nhàòm hçnh thaình cå cáúu thë træåìng håüp lyï, giaím båït sæû aính hæåíng cuía biãún âäüng taûi tæìng thë træåìng riãng biãût. Cå cáúu thë træåìng âãún nàm 2010 dæû kiãún nhæ sau: TT Thë træåìng Tyí troüng (%) Giaï trë xuáút kháøu(1000 USD 1 2 3 4 5 Nháût Baín Myî Cháu AÏ Cháu Áu Thë træåìng khaïc Täøng cäüng 35-38 21-22 20 18-20 7-10 40.000 26.000 24.000 21.000 9.000 120.000 3.2/ Caïc giaíi phaïp cuû thãø cho tæìng thë træåìng. Thë træåìng xuáút kháøu thuíy saín chênh cuía Thaình phäú laì Nháût, Myî, EU nhæng hiãûn nay thë træåìng Cháu Áu bë thu heûp, gàûp khoï khàn låïn do phaíi taûm âçnh chè xuáút kháøu täm sang thë træåìng EU vç EU quy âënh dæ læåüng khaïng sinh haìng thuíy saín coìn dæåïi 0,3 pháön tyí. Nàm 2001 cäng ty xuáút nháûp kháøu thuí saín Miãön Trung bë traí 2 conterno täm âäng laûnh giaím dæ læåüng khaïng sinh Chloramphenicol tæì 5 pháön tyí træåïc âáy xuäúng coìn 0,3 pháön tyí, Nháût cuîng quy âënh coìn 5 pháön tyí laìm haûn chãú læåüng haìng xuáút kháøu thuíy saín cuía Viãût Nam noïi chung vaì thaình phäú Âaì Nàông noïi riãng sang caïc thë træåìng naìy. a/ Âäúi våïi thë træåìng Nháût. - Håüp taïc âáöu tæ vaì nháûp kháøu cäng nghãû chãú biãún saín pháøm thuíy saín giaï trë gia tàng, haìng phäi chãú, âoïng goïi nhoí baïn cho siãu thë - Gia cäng xuáút kháøu thuíy saín cho caïc cäng ty thuíy saín Nháût âãø táûn duûng cå såí váût cháút kiãøm tra cuae ngaình chãú biãún vaì nhán cägn lao âäüng reí. - Phäúi håüp våïi ngaình du lëch âæa áøm thæûc thuíy saín mang vàn hoïa Viãût Nam vaìo caïc nhaì haìng Viãût Nam taûi Nháût. b/ âäúi våïi thë træåìng Myî. Âáy laì thë træåìng måïi, nhæng nãúu biãút khai thaïc nhæîng låüi âiãøm cuía Hiãûp âënh Thæång Maûi Viãût Myî thç coï khaí nàng doanh säú xuáút kháøu thuíy saín cuía thë træåìng naìy seî væåüt qua Nháût. - Cáön nghiãn cæïu kyî quy âënh luáût cuía Myî vãö vãû sinh an toaìn thæûc pháøm âäúi våïi thuíy saín. - Âáöu tæ vaìo cägn nghãû chãú biãún âãø náng cao tyí troüng saín pháøm giaï trë gia tàng ( Nhæîng màût haìng naìy thuãú nháûp kháøu vaìo Myî seî giaím maûnh sau khi Hiãûp âënh thæång maûi Viãût Myî voï hiãûu læûc). - Tçm caïch phaït triãùn mäúi quan hãû våïu nhæîng thæång nhán Viãût kiãöu âãø âua nhæîng saín pháøm thuíy saín nhæ: täm âäng laûnh, caï ngæì âäng laûnh, caï phi lã... c/ Âäúi våïi thë træåìng EU. Tiãúp tuûc âáøy maûnh cägn taïc xuïa tiãún thæång maûi, tàng säú læåüng âån vë vaìo danh saïch 1 xuáút kháøu vaìo EU. Tàng cæåìng cäng taïc kiãøm tra cháút læåüng vaì kiãøm âënh thë træåìng naìy, chuï troüng chãú biãún theo caïc nhoïm saín pháøm täm, nhuyãùn thãø, caïc ngæì âäng laûnh. d/ Âäúi våïi thë træåìng Trung Quäúc. - Tiãúp tuûc duy trç phaït triãùn thãú maûnh xuáút kháøu thuíy saín khä, caï æåïp âaï, haìng tæåi säúng, nhæîng màût haìng maì åí nhæîng thë trææoìng khaïc Thaình phäú gàûp khoï khàn khi gia tàng doanh säú xuáút kháøu. - Tçm caïch gia tàng xuáút kháøu vaìo caïc thaình phäú låïn åí Trung Quäúc: Bàõc Kinh. Thæåüng Haíi,Thiãn Tán...( Hiãûn nay Thaình phäú chuí yãúu xuáút vaìo caïc tènh biãn giåïi phêa Âäng Nam). - Tàng tyí trong xuáút kháøu haìng thuíy saín chãú biãún, phaït triãùn caïc màût haìng måïi nhæ: caï bäüt, caï taûp...âãø chãú biãún caïc loaûi thuíy saín phuûc vuû cho ngæåìi tiãu duûng coï mæïc nháûp kháøu tháúp ( chiãúm 80% dán säú Trung quäúc) vaì laìm thæïc àn gia suïc, âáy laì nhæîng màût haìng Trung Quäúc coï nhu cáöu nháûp kháøu låïn. e/ Âäúi våïi thë træåìng Âäng Nam AÏ. Troüng tám phaït triãùn caïc nhoïm saín pháøm caï æåïp âaï, âäng laûnh, haíi saín khä... 4./ Nhoïm caïc giaíi phaïp vãö âáöu tæ Âãø âaût âæåüc nhæîng muûc tiãu saín xuáút saín pháøm xuáút kháøu âãö ra coï hiãûu quaí cao nháút, Nhaì næåïc ( Trung æång vaì âain phæång) cáön coï nhæîng chênh saïch âaìu tæ phuì håüp theo hæång phäúi håüp caïc kãnh âaìu tæ xáy dæûng cå baín, khoa hoüc cäng nghãû, khuyãún ngæ, âaìo taûo lao âäüng...phaït huy täút nguäön väún tên duûng æu âaîi åí táút caí caïc cáúp, nhàòm phaït triãùn chiãún læåüc saín pháøm cuû thãø, phuì håüp våïi âiãöu kiãûn caíu âëa phæång, âaïp æïng täút nháút yãu cáöu cuía thë træåìng, traïnh tçnh traûng âáöu tæ daìn traîi, thiãúu táûp trung. Theo tênh toaïn caíu em täøng nhu cáöu väún âáöu tæ cho ngaình thuíy saín tæì nay cho âãún nàm 2010 thãø hiãûn qua baíng sau: Baíng 22 Täøng nhu cáöu väún âáöu tæ tæì nay âãún nàm 2010 Chè tiãu Täøng säú 2003-2005 2006-2010 * Cäüng 1/ väún ngán saïch táûp trung + Ngán saïch trung æång + Ngán saïch âëa phæång 2/ Väún tên duûng æu âaîi 3/ Väún huy âäüng 1679 323 175 157 1103 244 900 225 128 97 540 135 779 107 47 60 563 109 4.1/ Âáöu tæ âãø taûo nguäön nguyãn liãûu vaì haû táöng kyî thuáût a/ Nhu cáöu vaì nguäön väún âáöu tæ: Nguäön väún Täøng säú 2003-2005 2006-2010 *Cäüng 1/ Väún ngán saïch Nhaì næåïc + Väún ngán saïch trung æång + Väún ngán saïch âëa phæång 2/ Väún tên duûng æu âaîi 3/ Väún huy âäüng khaïc 930,5 315,5 161 154,5 495 120 539,5 174,5 95 79,5 295 70 391 141 66 75 200 50 b/ Cå cáúu väún âáöu tæ: - Väún ngán saïch Nhaì næåïc ( Trung æång vaì âaûi phæång) + Táûp trung thæûc hiãûn täút chæång trçnh phaït triãùn nuäi träöng thuíy saín cuía Thaình phäú âaî âæåüc UBND Thaình phäú Âaì Nàông phã duyãût säú 13/ 2001/Q - UB ngaìy 20/03/2001 nhæ xáy dæûng caïc dæû aïn nuäi täm cäng nghiãûp; häù tråü âáöu tæ; âã bao, âæåìng giao thäng, âiãûn, thuíy låüi, cäúng cáúp, cäúng tiãu, kãnh cáúp, kãnh tiãu næåïc, traûm båm, âaìo taûo caïn bäü kyî thuáût, thiãút bë quaín lyï mäi træåìng, con giäúng vaì trung tám giäúng. + Âáöu tæ caïc khu haû táöng kyî thuáût phuûc vuû nghãö caïc nhæ: Khu truï baîo vaì neo âáûu taìu thuyãön Thoü Quang, khu cäng nghiãûp dëch vuû thuíy saín, khu haû táöng saín xuáút giäúng thuíy saín taûi Sån Traì, nguî Haình Sån, Chåü caï Thuáûn Phæåïc, bãún caï, chåü caï Thoü Quang, âáöu tæ häüi taìu dëch vuû háûu cáön nghãö caï, xáy dæûng trung tám huáún luyãûn âaìo taûo lao âäüng nghãö caï taûi Âaî Nàông... + Nháûp cäng nghãû saín xuáút giäúng nhán taûo nhæ giäúng haíi saín biãøn, cäng nghãû nuäi cao saín, cäng nghãû xæí lyï mäi træåìng. - Väún tên duûng æu âaîi Nhaì næåïc. + Häù tråü caïc thaình pháön kinh tãú cung æïng dëch vuû kyî thuáût cho nuäi träöng thuyí saín, khai thaïc haíi saín, âàûc biãût laì khai thaïc xa båì, âoïng sæía taìu thuyãön, saín xuáút thiãút bë phuûc vuû nghãö nuäi thuyí saín, baío quaín saín pháøm sau thu hoaûch, saín xuáút næåïc âaï... + Häù tråü âáöu tæ âäøi måïi thiãút bë cäng nghãû chãú biãún thuyí saín, âáöu tæ xáy dæûng måïi cå såí chãú biãún saín pháøm thuyí saín cháút læåüng cao, trang bë cäng nghãû xæí lyï mäi træåìng cho caïc cå såí chãú biãún, nháút laì doanh nghiãûp quäúc doanh. + Häù tråü aïp duûng phæång thæïc nuäi måïi, aïp duûng cäng nghãû måïi cho nuäi träöng thuyí saín quy mä cäng nghiãûp nàng xuáút cao. - Väún huy âäüng trong dán vaì caïc thaình pháön kinh tãú. + Âáöu tæ phaït triãùn saín xuáút nguyãn liãûu: khai thaïc haíi saín, nuäi träöng thuyí saín, caïc dëch vuû háûu cáön nghãö caï. + Âáöu tæ phaït triãùn nàng læûc chãú biãún thuyí saín, häù tråü cho ngæ dán phaït triãùn saín xuáút, tiãu thuû saín pháøm, chuyãøn giao tiãún bäü khoa hoüc kyî thuáût... 4.2/ Âáöu tæ náng cáúp vaì phaït triãùn cäng nghiãûp chãú biãún thuyí saín. a/ Nhu cáöu vãö nguäön väún âáöu tæ: Haûng muûc âáöu tæ Säú læåüng 2003-2005 2006- 2010 Täøng säú 1/ Náng cáúp âiãöu kiãûn saín xuáút säú Nhaì maïy hiãûn coï: - Säú nhaì maïy ( cå såí ) - Väún cáön coï ( tyí âäöng ) + Väún ngán saïch Nhaì næåïc + Väún tên duûng æu âaîi + Väún huy âäüng 2/ Xáy dæûng måïi cå såí chãú biãún - Säú nhaì maïy ( cå såí) - Väún cáön coï( tyí âäöng) + Väún tên duûng æu âaîi + Väún huy âäüng khaïc 320 7 70 8 250 170 80 210 6 60 50 3 160 110 50 110 1 10 10 5 90 60 30 b / Cå cáúu väún âáöu tæ. - Väún ngán saïch Nhaì næåïc. + Häù tråü viãûc âaìo taûo, âaìo taûo laûi âäüi nguî quaín lyï doanh nghiãûp, quaín lyï cháút læåüng, âaìo taûo âäüi nguî Maketing chuyãn nghiãûp, âaìo taûo cäng nhán kyî thuáût vaì lao âäüng laình nghãö cho caïc xê nghiãûp chãú biãún vaì xuáút kháøu. + Häù tråü cho caïc doanh nghiãûp âãø nghiãn cæïu thë træåìng vaì thæûc hiãûn chæång trçnh quaín lyï cháút læåüng theo HACCP vaì chuáøn bë thæûc hiãûn ISO 9.000 - Väún tên duûng æu âaîi vaì väún læu âäüng. + Väún häù tråü âäøi måïi cäng nghãû, náng cao âiãöu kiãûn saín xuáút. + Häù tråü xáy dæûng måïi, xáy dæûng måî räüng cå såí chãú biãún thuyí saín cäng nghãû cao. + Häù tråü xáy dæûng vaì hoaìn thiãûn hãû thäúng xæí lyï cháút thaíi cho caïc cå såí chãú biãún. + Häù tråü xáy dæûng cå såí dëch vuû háûu cáön cho khai thaïc, saín xuáút næåïc âaï, ngæ læoïi cuû, chåü caï, trang thiãút bë baío quaín saín pháøm sau thu hoaûch... KÃÚT LUÁÛN. Thuyí saín hiãûn nay âaî tråí thaình ngaình kinh tãú muîi nhoün quan troüng mang laûi ngoaûi tãû cho Thaình phäú, goïp pháön náng cao vë thãú kinh tãú cuía âaì Nàông trong khu væûc vaì trãn træåìng quäúc tãú. Sæû phaït triãùn cuía ngaình thuyí saín coï aính hæåíng têch cæûc vaì toaìn diãûn âãún nãön kinh tãú Thaình phäú, khai thaïc låüi thãú vãö taìi nguyãn biãøn, vãö lao âäüng, äín âënh an ninh quäúc phoìng, náng cao mæïc säúng cho ngæ dán. Âãö taìi âæåüc xáy dæûng trãn cå såí phán têch cuû thãø tçnh hçnh thæûc tãú vaì khaí nàng phaït triãùn xuáút kháøu thuyí saín trong thåìi gian tåïi. Muûc tiãu cuía âãö taìi laì náng cao hiãûu quaí xuáút kháøu thuyí saín, goïp pháön äøn âënh nãön kinh tãú Âaì Nàông, xáy dæûng aì Nàông tråí thaình trung tám kinh tãú thuyí saín cuía khu væûc miãön trung, âäöng thåìi náng cao thu nháûp, giaíi quyãút viãûc laìm cho haìng chuûc ngaìn lao âäüng cuía Thaình phäú. TAÌI LIÃÛU THAM KHAÍO 1/ Raì oaït bäø sung quy hoaûch phaït triãùn ngaình thuyí saín näng lám Thaình phäú Âaì Nàông giai âoaûn 2001- 2002 Såí thuyí saín näng - lám- 12/2000. 2/ Dæû aïn phaït triãùn kinh tãú khai thaïc, chãú bieïn, dëch vuû háûu cáön nghãö caï Thaình phäú âaì Nàông thåìi kyì 2001 - 2002. Såí kãú hoaûch vaì âaìu tæ - 11/2000 3/ Chæång trçnh xuáút kháøu thuyí saín Thaình phäú Âaì Nàông thåìi kyì 2003- 2010 Såí thuyí saín- Näng- Lám- 11/2001 4/ Chiãún læåüc xuáút khaíu cuía Thaình phäú âaì Nàông thåìi kyì 2003- 2010 Såí Thæång Maûi- 11/2002 5/ Baïo caïo raì soaït âiãöu chènh vaì bäø sung quy hoaûch täøng thãø thæång maûi- dëch vuû Thaình phäú âaì nàông thåìi kyì 2001- 2010. Såí Thæång Maûi- 1/2000 6/ Baïo caïo tçnh hçnh thæûc hiãûn kãú hoaûch nàm 2002 vaì kãú hoaûch phaït triãùn kinh tãú xaî häüi, quäúc phoìng an ninh nàm 2003 cuía Thaình phäú âaì Nàông. Uyí ban nhán dán Thaình phäú âaì Nàông säú 72/BC- UB 7/ Âaì Nàông 5 nàm xáy dæûng vaì phaït triãùn ( 1997- 2001) Cuûc thäúng kã- 01/2002. 8/ Mäüt säú giaíi phaïp thë træåìng cho saín pháøm thuyí saín xuáút kháøu cuía Viãût Nam. PGS- TS 9/ Caïc giaïi phaïp chiãún læåüc náng cao hiãûu quaí xuáút kháøu gaûo Viãût Nam. TS. Nguyãùn Vàn Sån- 2000. 10/ Caïc taûp chê thæång maûi thuyí saín vaì mäüt säú taìi liãûu khaïc. TRÇNH KYÏ ÂÀÛC BIÃÛT MUÛC LUÛC Trang LÅÌI MÅÍ ÂÁÖU 1 PHÁÖN I . ÂIÃÖU KIÃÛN TÆÛ NHIÃN, KINH TÃÚ - XAÎ HÄÜI VÅÏI QUAÏ TRÇNH XUÁÚT KHÁØU THUYÍ SAÍN CUÍA THAÌNH PHÄÚ ÂAÌ NÀÔNG 2 I. Âiãöu kiãûn tæû nhiãn 2 II. Låüi thãú vuìng biãøn vaì ven biãøn cuía Thaình phäú Âaì Nàông 4 III. Hiãûn traûng kinh tãú, xaî häüi cuía Thaình phäú Âaì Nàông thåìi kyì 1997 - 2002 6 PHÁÖN II. PHÁN TÊCH TÇNH HÇNH XUÁÚT KHÁØU THUYÍ SAÍN CUÍA TP ÂAÌ NÀÔNG VAÌ NHÆÎNG NHÁN TÄÚ TAÏC ÂÄÜNG 11 I. Thæûc traûng phaït triãøn saín xuáút ngaình thuyí saín cuía Thaình phäú Âaì Nàông 11 1. Khai thaïc haíi saín 11 2. Nuäi träöng thuyí saín 13 3. Chãú biãún thuyí saín 15 4. Ngaình dëch vuû háûu cáön nghãö caï 16 5. Kãút quaí âáöu tæ phaït triãøn ngaình thuyí saín 17 6. Khuyãún ngæ 18 7. Baío vãû nguäön låüi thuyí saín 19 * Nhæîng thuáûn låüi vaì khoï khàn 19 II. Phán têch thæûc traûng xuáút kháøu thuyí saín cuía Thaình phäú Âaì Nàông thåìi kyì 1997 - 2002 20 1. Täúc âäü tàng træåíng 20 2. Thæûc traûng cäng nghãû chãú biãún 21 3. Cå cáúu saín pháøm thuyí saín xuáút kháøu 22 4. Vaìi neït vãö giaï caí thuyí saín xuáút kháøu 25 5. Cå cáúu thë træåìng xuáút kháøu thuyí saín 25 6. Khaí nàng phaït triãøn xuáút kháøu thuyí saín cuía Thaình phäú Âaì Nàông 29 III. Âaïnh giaï chung vaì nhæîng nhán täú taïc âäüng âãún quaï trçnh xuáút kháøu thuyí saín 32 1. Âaïnh giaï chung 32 2. Nhæîng nhán täú taïc âäüng âãún quaï trçnh xuáút kháøu thuyí saín 33 PHÁÖN III. MÄÜT SÄÚ GIAÍI PHAÏP CHUÍ YÃÚU NÁNG CAO HIÃÛU QUAÍ XUÁÚT KHÁØU THUYÍ SAÍN THAÌNH PHÄÚ ÂAÌ NÀÔNG TRONG THÅÌI KYÌ 2003 - 1010 36 I. Muûc tiãu vaì phæång hæåïng phaït triãøn xuáút kháøu thuyí saín Thaình phäú Âaì Nàông 36 II. Caïc chè tiãu âaïnh giaï hiãûu quaí xuáút kháøu thuyí saín 43 1. Caïc chè tiãu âënh tênh 43 2. Caïc chè tiãu âënh læåüng 43 III. Caïc giaíi phaïp chuí yãúu nang cao hiãûu quaí xuáút kháøu thuyí saín caíu TP Âaì Nàông 45 1. Nhoïm caïc giaíi phaïp äøn âënh hoaût âäüng kinh doanh xuáút kháøu thuyí saín 45 1.1. Xáy dæûng chiãún læåüc giäúng thuyí saín cháút læåüng cao 45 1.2. Xáy dæûng chiãún læåüc nguäön thuyí saín bãön væîng 47 1.3. Khuyãún khêch xáy dæûng caïc mä hçnh liãn kãút giæîa khai thaïc vaì chãú biãún, giæîa nuäi träöng vaì chãú biãún 51 2. Nhoïm caïc giaíi phaïp náng cao tênh caûnh tranh cuía haìng thuyí saín xuáút kháøu 51 2.1. Caïc giaíi phaïp náng cao tênh caûnh tranh vãö cháút læåüng thuyí saín xuáút kháøu 52 2.2. Caïc giaíi phaïp náng cao tênh caûnh tranh vãö giaï thuyí saín xuáút kháøu 55 3. Nhoïm caïc giaíi phaïp thë træåìng cho saín pháøm thuyí saín xuáút kháøu 57 3.1. Caïc giaíi phaïp chung 57 3.2. Caïc giaíi phaïp cuû thãø cho tæìng thë træåìng 58 4. Nhoïm caïc giaíi phaïp vãö âáöu tæ 59 4.1. Âáöu tæ âãø taûo nguäön nguyãn liãûu vaì haû táöng kyî thuáût 60 4.2. Âáöu tæ náng cáúp vaì phaït triãøn cäng nghãû chãú biãún thuyí saín 61 KÃÚT LUÁÛN 63 ._.