FDI ở Việt Nam từ năm 1988 đến nay

Phô lôc LỜI MỞ ĐẦU NỘI DUNG quan niÖm vÒ FDI vµ vai trß cña nã Quan niÖm vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi Vai trß cña nguån vèn FDI. t×nh h×nh fdi tõ 1988 ®Õn nay T×nh h×nh chung nguån vèn FDI C¸c giai ®o¹n ®©ï t­ nguån vèn FDI vµo ViÖt Nam nhËn xÐt chung trong viÖc sö dung nguån vèn ®Çu t­ FDI ThuËn lîi Khã kh¨n Thµnh tùu ®¹t ®­¬c tõ viÖc sö dông nguån vèn FDI ë ViÖt Nam H¹n chÕ trong viÖc sö dông vèn ®Çu t­ FDI ë ViÖt Nam IV. c¸c gi¶i ph¸p KÕt luËn LỜI MỞ ĐẦU Tõ khi §¶ng ta thùc hiÖn ®æi míi tíi nay, nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· ®¹t ®­îc thµnh tùu to lín. Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ trong nh÷ng n¨m gÇn ®ay lu«n æn ®Þnh møc cao. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®ã lµ nhê nh÷ng ch×nh s¸ch, ®­êng lèi kinh tÕ ®óng ®¾n cña §¶ng vµ nhµ n­íc. Trong ®ã, ChÝnh s¸ch thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi, ®· thùc sù ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. *Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI = Foreign Direct Investment) là h×nh thức đầu tư dài hạn của cá nh©n hay c«ng ty nước này vào nước kh¸c bằng c¸ch thiết lập cơ sở sản xuất, kinh doanh. C¸ nh©n hay c«ng ty nước ngoài sẽ ®­îc nắm quyền quản lý cơ sở sản xuất kinh doanh này. Thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· ®em l¹i cho n­íc ta nhiÒu thuËn lîi lín cho ph¸t triÓn kinh tÕ. §Ó ph¸t triÓn kinh tÕ yÕu tè quan träng lµ ®ång vèn,nh©n lùc, khoa häc kü thuËt. HiÖn nay nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam ®· cã sù t¨ng tr­ëng ®¸ng kÓ, ®ãng gãp kh«ng nhá vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua. FDI kh«ng ngõng t¨ng lªn víi sù ®a d¹ng vÒ nhµ ®Çu t­ còng nh­ sè l­îng ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. Tuy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, n­íc ta ®· cã mét c¬ cÊu vèn FDI t­¬ng ®èi lín so víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Nh­ng tèc ®é t¨ng nguån vèn FDI cña n­íc ta vÉn cßn thÊp, nhÊt lµ khèi l­îng vèn ®Çu t­ ch­a thËt sù cao. Kh¶ n¨ng thu hót vèn ®Çu t­ cña n­íc ta so víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi vÉn cßn thÊp, ®Æc biÖt lµ so víi c¸c n­íc ch©u ¸, §«ng Nam ¸. viÖc t¨ng kh¶ n¨ng thu hót ®Çu t­ nãi chung vµ thu hót vån FDI nãi riªng cÇn ®­îc nhµ n­íc chó träng, ph¸t triÓn. N©ng cao nguån vèn FDI trong t­¬ng lai lªn, ®Æc biÖt lµ trong c¸c dù ¸n vÒ c¸c vïng cao, vïng khã kh¨n. Cïng víi ®ã lµ mét chiÕn l­îc sö dông vèn FDI mét c¸ch hîp lÝ, ®óng ®¾n víi sù ph¸t triÓn vµ c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ quèc d©n NỘI DUNG quan niÖm vÒ FDI vµ vai trß cña nã Quan niÖm vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi §Çu t­ n­íc ngoµi lµ ph­¬ng thøc ®Çu t­ vèn, tµi s¶n ë n­íc ngoµi ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt, kinh doanh hay dÞch vô v¬Ý môc ®Ých t×m kiÕm lîi nhuËn hoÆc v× nh÷ng môc tiªu chÝnh trÞ, x· héi nhÊt ®Þnh. S¬ ®å : C¸c kªnh chÝnh cña nguån vèn ®Çu t­ n­íc: Vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi Vèn trî gióp ph¸t triÓn chÝnh thøc cña chÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ Vèn ®Çu t­ cña t­ nh©n Vèn ®Çu t­ trùc tiÕp Vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp TÝn dông th­¬ng m¹i Vèn hç trî phi dù ¸n Vèn hç trî dù ¸n TÝn dông th­¬ng m¹i VÒ b¶n chÊt ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ h×nh thøc xuÊt khÈu t­ b¶n , mét h×nh thøc cao h¬n cña xuÊt khÈu hµng ho¸. Vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ( FDI) Vèn ®Çu t­ FDI lµ mét trong nh÷ng kªnh chÝnh cña vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi Nguån vèn FDI lµ nguån vèn ®Çu t­ cña t­ nh©n n­íc ngoµi ®Ó ®Çu t­ cho s¶n xuÊt , kinh doanh vµ dÞch vô nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn. §©y lµ mét nguån vèn lín, cã ý nghÜa quan träng trong ph¸t triÓn kinh tÕ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ n­íc ta. Vai trß cña nguån vèn FDI. Tr­íc hÕt, nãi ®Õn vai trß cña FDI ®èi víi c¸c n­íc ®i ®Çu t­ ®­îc thÓ hiÖn ë mét sè lîi Ých sau : Th«ng qua ®Çu t­ FDI,c¸c n­íc ®i ®Çu t­ tËn dông ®­îc nh÷ng lîi thÕ vÒ chi phÝ s¶n xuÊt thÊp cña c¸c n­íc nhËn ®µu t­ ( gi¸ nh©n c«ng rÎ,chi phÝ khai th¸c nguyªn vËt liÖu t¹i chç thÊp) ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm,gi¶m chi phi vËn chuyÓn ®èi víi viÖc s¶n xuÊt hµng ho¸ thay thÕ nhËp khÈu ë c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­.Nhê ®ã,mµ n©ng cao hiÖu qu¶ vèn ®Çu t­. §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi cho phÐp c¸c c«ng ty cã thÓ kÐo dµi chu k× sèng cña s¶n phÈm ®· ®­îc s¶n xuÊt vµ tiªu thô ë thÞ tr­êng trong n­íc.Th«ng qua FDI,c¸c c«ng ty cña c¸c n­íc ph¸t triÓn chuyÓn ®­îc mét phÇn c¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp ë giai ®o¹n cuèi cña chu k× sèng s¶n phÈm sang n­¬c nhËn ®Çu t­ ®Ó tiÕp tôc sö dông chóng nh­ nh÷ng s¶n phÈm míi ë c¸c n­íc nµy t¹o thªm lîi nhuËn cho nhµ ®Çu t­. Gióp c¸c c«ng ty chÝnh quèc t¹o dùng ®­îc thÞ tr­êng cung cÊp nguyªn vËt liÖu dåi dµo,æn ®Þnh víi gi¸ rÎ. Cho phÐp chñ ®Çu t­ bµnh tr­íng vÒ søc m¹nh kinh tÕ,t¨ng c­êng kh¶ n¨ng ¶nh h­ëng cña m×nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, nhê më réng ®­îc thi tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, l¹i tr¸nh ®­îc hµng rµo b¶o hé mËu dÞch cña n­íc nhËn ®Çu t­, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng søc c¹h tranh víi c¸c hµng ho¸ nhËp tõ c¸c n­íc kh¸c.§èi víi n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­( chñ yÕu lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn), nguån vèn FDI cã nh÷ng t¸c dông sau; FDI gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng thiÕu vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi do tÝch luü néi bé thÊp, c¶n trë ®Çu t­ vµ ®æi míi kÜ thuËt trong ®iÒu kiÖn khoa häc, kÜ thuËt thÕ giíi ph¸t triÓn m¹nh. C¸c n­íc ®ang ph¸t triªn trong gÇn 30 n¨m qua ®· nhËn d­îc trªn 50 tû USD ®Çu t­ n­íc ngoµi cïng víi chÝnh s¸ch kinh tÕ n¨ng ®éng, hiÖu qu¶ ®· trë thµnh nh÷ng con rång Ch©u ¸. Cïng víi viÖc cung cÊp vèn,th«ng qua FDI c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®· chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ n­íc m×nh hoÆc n­íc kh¸c sang cho n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­,do ®ã c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ cã thÓ nhËn ®­îc c«ng nghÖ,kÜ thuËt tiªn tiÕn hiÖn ®¹i(thùc tÕ,cã nh÷ng c«ng nghÖ kh«ng thÓ mua ®­îc b»ng quan hÖ th­¬ng m¹i ®¬n thuÇn),nh÷ng kinh nghiÖm qu¶n lý,n¨ng lùc marketing,®éi ngò lao ®éng ®­îc ®µo t¹o,rÌn luyÖn vÒ mäi mÆt(tr×nh ®é kü thuËt,ph­¬ng ph¸p lµm viÖc,kû luËt lao ®éng...). §Çu t­ FDI lµm cho c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ trong n­íc ph¸t triÓn,thóc ®Èy tÝnh n¨ng ®éng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong n­íc,t¹o ®iÒu kiÖn khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc.§iÒu ®ã cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu theo h­íng tÝch cùc. Víi viÖc tiÕp nhËn FDI, kh«ng ®Èy c¸c n­íc vµo c¶nh nî nÇn,kh«ng chÞu nh÷ng rµng buéc vÒ chÝnh trÞ x· héi. FDI gãp phÇn t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc th«ng qua viÖc ®¸nh thuÕ vµo c¸c c«ng ty n­íc ngoµi.Th«ng qua hîp t¸c víi n­íc ngoµi, n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­ cã ®iÒu kiÖn th©m nhËp vµo thÞ tr­ßng thÕ giíi. Nh­ vËy c¸c n­íc cã kh¶ n¨ng tèt h¬n trong viÖc huy ®éng tµi chÝnh cho dù ¸n ph¸t triÓn. Tuy nhiªn,theo kinh nghiÖm cña c¸c n­íc tiÕp nhËn ®Çu t­,bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm th× FDI còng cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh.§ã lµ,nÕu ®Çu t­ vµo n¬i cã m«i tr­êng bÊt æn vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ,th× nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi dÔ bÞ mÊt vèn.Cßn ®èi víi n­íc së t¹i,nÕu kh«ng cã quy ho¹ch cho ®Çu t­ cô thÓ vµ khoa häc th× sÏ dÉn ®Õn chç ®µu t­ trµn lan,kÐm hiÖu qu¶,tµi nguyªn thiªn nhiªn bÞ khai th¸c qu¸ møc vµ n¹n « nhiÔm m«i tr­êng nghiªm träng. t×nh h×nh fdi tõ 1988 ®Õn nay T×nh h×nh chung nguån vèn FDI Kể từ khi Luật đầu tư nước ngoài được ban hành (1988) đến hết ngày 28/02/2006, Việt Nam đã thu hút được trên 6.090 dự án (còn hiệu lực) với mức vốn đăng ký đạt hơn 52,3 tỷ USD và vốn thực hiện đạt trên 28 tỷ USD. Các doanh nghiệp FDI đã góp phần quan trọng trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trở thành một thành phần kinh tế trong hệ thống kinh tế quốc dân. Khu vực đầu tư nước ngoài đã trở thành bộ phận hữu cơ năng động của nền kinh tế, có tốc độ tăng trưởng cao và vị trí ngày càng quan trọng trong nền kinh tế. Đầu tư nước ngoài đóng góp tới 27% kim ngạch xuất khẩu (không kể dầu khí), 33% giá trị sản xuất công nghiệp, 22% vốn đầu tư xã hội và hơn 14% GDP của cả nước, tạo thêm việc làm cho hơn 80 vạn lao động trực tiếp và hàng chục vạn lao động gián tiếp khác. Khu vực FDI đã làm tăng khả năng cung ứng hàng hoá cho thị trường, giảm nhu cầu nhập khẩu hàng hoá thiết yếu, góp phần bình ổn thị trường, nâng cao đời sống xã hội. Mức đóng góp của khu vực đầu tư nước ngoài vào thu ngân sách ngày càng gia tăng về giá trị tuyệt đối và tương đối, tạo khả năng chủ động trong cân đối ngân sách, giảm bội chi. Trong thời gian vừa qua, dòng ngoại tệ vào Việt Nam thông qua FDI vẫn lớn hơn rất nhiều so với dòng ngoại tệ từ Việt Nam đầu tư ra nước ngoài; cộng thêm việc mở rộng nguồn thu gián tiếp từ FDI (qua khách tham quan, tìm hiểu cơ hội đầu tư, tiền cho thuê đất, tiền lương cho lao động thuộc khu vực đầu tư nước ngoài, tiền cung cấp nguyên vật liệu địa phương và các dịch vụ thu ngoại tệ tại chỗ khác) đã góp phần cải thiện cán cân thanh toán của đất nước. Mặc dù phần lớn doanh nghiệp FDI đang trong thời kỳ hưởng ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, nhưng nguồn thu ngân sách từ khu vực FDI liên tục tăng, tính bình quân chiếm từ 7 - 8% nguồn thu ngân sách (nếu tính cả nguồn thu từ dầu khí, tỷ lệ này đạt gần 30% thu ngân sách). C¸c giai ®o¹n ®©ï t­ nguån vèn FDI vµo ViÖt Nam Trong thËp niên 80 và đầu thập niên 90, dòng FDI vào Việt Nam còn nhỏ. Đến năm 1991, tổng vốn FDI ở Việt Nam mới chỉ là 213 triệu đô-la Mỹ. Tuy nhiên, con số FDI đăng ký đã tăng mạnh từ 1992 và đạt đỉnh điểm vào 1996 với tổng vốn đăng ký lên đến 8,6 tỷ đô-la Mỹ. Sự tăng mạnh mẽ của FDI này là do nhiều nguyên nhân. Các nhà đầu tư nước ngoài bị thu hút bởi tiềm năng của một nền kinh tế đang trong thời kỳ chuyển đổi với một thị trường phần lớn còn chưa được khai thác. Thêm vào đó, các nhà đầu tư nước ngoài còn bị hấp dẫn bởi hàng loại các yếu tố tích cực khác như lực lượng lao động dồi dào, giá nhân công rẻ và tỷ lệ biết chữ cao. Bên cạnh những yếu tố bên trong còn có các yếu tố bên ngoài đóng góp vào việc gia tăng của FDI. Thứ nhất là làn sóng vốn chảy dồn về các thị trường mới nổi trong những năm 80 và đầu những năm 90. Trong các thị trường này, Đông Nam Á là một điểm chính nhận FDI. Năm 1990, các nước Đông Nam Á thu hút 36% tổng dòng FDI đến các nước đang phát triển. Thứ hai là dòng vốn nước ngoài vào các nền kinh tế quá độ khối xã hội chủ nghĩa trước đây, nơi mà họ cho rằng đang có các cơ hội kinh doanh mới và thu lợi nhuận. Thứ ba, là các nước mạnh trong vùng (cụ thể là Mã-lai-xi-a, Xin-ga-po, Thái-lan,…) đã bắt đầu xuất khẩu vốn. Là một nền kinh tế đang trong thời kỳ quá độ ở Đông Nam Á, Việt Nam có được lợi thế từ các yếu tố này[1]. Trong khoảng thời gian 1991-1996, FDI đóng một vai trò quan trọng trong việc tài trợ cho sự thiếu hụt trong tài khoản vãng lai của Việt Nam và đã có những đóng góp cho cán cân thanh toán quốc tế của Việt Nam. Trong giai đoạn 1997-1999, Việt Nam đã trải qua một giai đoạn tụt dốc của nguồn FDI đăng ký, cụ thể là 49% năm 1997, 16% năm 1998 và 59% năm 1999, một phần là do khủng hoảng tài chính châu Á. Năm nước đầu tư lớn nhất vào Việt Nam đều từ khu vực châu Á và phải đối mặt với những khó khăn thực sự tại quốc gia của mình. Để bảo đảm cho hoạt động kinh doanh tại nước mình, các nhà đầu tư này đã buộc phải huỷ hoặc hoãn các kế hoạch mở rộng ra nước ngoài. Cuộc khủng hoảng cũng buộc các nhà đầu tư phải sửa đổi thấp đi chỉ tiêu mở rộng sang châu Á. Cuộc khủng hoảng cũng đã dẫn đến việc đồng tiền của các nước Đông Nam Á bị mất giá. Việt Nam, do vậy, cũng trở nên kém hấp dẫn đối với những dự án tập trung vào xuất khẩu. Hơn nữa, các nhà đầu tư nước ngoài cũng nhận ra rằng các dự kiến về nhu cầu của thị trường đã bị thổi phồng. Các bức rào cản cho việc kinh doanh cũng trở nên rõ ràng hơn. Giai đoạn 2000-2005: Giá trị FDI đăng ký tăng trở lại vào năm 2000 với mức 25,8% và 2001 với mức 22,6%, nhưng vẫn chưa được hai phần ba so với năm 1996. FDI đăng ký tăng vào năm 2001 và 2002 là kết quả của dự án đường ống Nam Côn Sơn (2000) với tổng vốn đầu tư là 2,43 tỷ đô-la Mỹ, và Dự án XD-KD-CG Phú Mỹ (2001) với tổng vốn đầu tư là 0,8 tỷ đô-la Mỹ. Năm 2002, FDI đăng ký lại giảm xuống còn khoảng 1,4 tỷ đô-la Mỹ, đạt khoảng 54,5% của mức năm 2001. Các dự án ĐTNN đã đạt doanh thu khoảng 74,061 tỷ USD. Xuất khẩu của khu vực doanh nghiệp có vốn ĐTNN tăng bình quân trên 20%/năm, đã làm cho tỷ trọng của khu vực kinh tế này trong tổng giá trị xuất khẩu cả nước tăng liên tục trong các năm qua. So sánh giá trị xuất khẩu và đóng góp cho GDP như trên với tỷ trọng trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội mới thấy hết hiệu quả của khu vực kinh tế có vốn ĐTNN. Chính vì vậy, cần phải khuyến khích các dự án ĐTNN hoàn thành và đưa vào sử dụng, vì những dự án này sẽ mang lại lợi ích lớn về kinh tế cho đất nước, đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, rút ngắn được tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Hiện nay, các doanh nghiệp ĐTNN đang hoạt động có hiệu quả và ngày càng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế đất nước. Chỉ riêng trong năm 2005 đã đạt tổng doanh thu khoảng 18 tỷ USD (không kể dầu khí), ngang bằng với năm 2004. Hơn nữa, cả vốn và lao động đều được bồi bổ thêm đáng kể. Cụ thể là trong năm 2005, khu vực kinh tế ĐTNN đã thực hiện được 6,338 tỷ USD vốn đầu tư, tăng trên 50% so với năm 2004. Nhờ hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh được tăng cao hơn mà trong năm 2005, chủ đầu tư của 607 dự án trong khu vực ĐTNN đã đề nghị và được các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt cho tăng thêm vốn đầu tư để mở rộng quy mô hoạt động, với tổng vốn đầu tư tăng thêm 2,070 tỷ USD, tăng 3,5% so với năm trước. Điều đó cho thấy, nhiều nhà ĐTNN muốn làm ăn lâu dài tại Việt Nam. Theo một báo cáo của Bộ KH&ĐT, trong 5 tháng đầu năm nay, cả nước đã thu hút thêm hơn 2,412 tỷ USD vốn đầu tư đăng ký mới, bao gồm cả vốn bổ sung của những dự án cũ. Trong đó, riêng phần mới cấp phép có 281 dự án, với tổng vốn đăng ký trên 2 tỷ USD, tăng 8,5% về số dự án và tăng 19,5% về vốn so với cùng kỳ năm trước. Lĩnh vực công nghiệp và xây dựng chiếm 74,3% số dự án và 66,1% tổng vốn đăng ký cấp mới; lĩnh vực dịch vụ chiếm tương ứng là 21,1% và 33,4%; phần còn lại thuộc lĩnh vực nông-lâm-thuỷ sản. Đáng chú ý là, trong số dự án mới cấp phép không chỉ có một số dự án có quy mô vốn đầu tư lớn, mà còn gắn liền với việc sẽ chuyển giao công nghệ cao, như Tập đoàn Intel 605 triệu USD, Công ty Tây Hồ Tây 314 triệu USD, Winvest Investment 300 triệu USD, Công ty Panasonic Communication 76,36 triệu USD, Công ty Kho xăng dầu Vân Phong 60 triệu USD… Cũng theo báo cáo trên, doanh thu (không kể dầu khí) của các doanh nghiệp FDI trong tháng 5/2006 ước đạt 2,55 tỷ USD, đưa tổng doanh thu của khu vực FDI trong năm tháng đầu năm 2006 lên 9,8 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2005. Trong 5 tháng đầu năm 2006, giá trị sản xuất công nghiệp của khu vực FDI tiếp tục tăng trưởng với nhịp độ cao, đạt 18% so với cùng kỳ năm trước, vượt trội so với mức tăng trưởng chung 15,9% của toàn ngành công nghiệp. Kim ngạch xuất khẩu hàng hoá của các doanh nghiệp FDI trong 5 tháng đầu năm 2006 tăng 29,5% so với cùng kỳ năm trước, cũng vượt trội so với mức tăng chung của cả nước là 24,3%. Sau một năm, kể từ tháng 5 năm 2005 đến nay, không kể dầu khí, tỷ trọng của doanh nghiệp FDI trong tổng giá trị sản xuất công nghiệp của cả nước (theo giá so sánh năm 1994) đã tăng từ 28,9% lên gần 30,3%; đồng thời tỷ trọng trong tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước cũng tăng từ 32,76% lên 35,77%. Mặt khác, tổng số lao động trực tiếp trong khu vực FDI đã gia tăng từ 819.000 người ở thời điểm cuối tháng 5 năm 2005 lên 1.057.000 người hiện nay. N¨m 2006: §· khÐp l¹i víi nhiÒu ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam.C¶ n­íc ®· cã 797 dù ¸n ®­îc cÊp giÊy phÐp víi tæng vèn ®Çu t­ ®¨ng ký h¬n 7,6 tû USD,t¨ng 60,8% vÒ vèn ®Çu t­ ®¨ng ký so víi cïng k× n¨m tr­íc.Qui m« vèn ®Çu t­ trung b×nh cho m«t dù ¸n ®¹t 9,4 triÖu USD / dù ¸n ,cao h¬n quy m« b×nh qu©n cña n¨m 2005 (4,6 triÖu USD / n¨m). §ã lµ nÐt míi cña thu hót ®Çu t­ n¨m 2006. §· xuÊt hiÖn hµng lo¹t c¸c dù ¸n ®Çu t­ cã qui m« lín do c¸c tËp ®oµn xuyªn quèc gia ®Çu t­, trong ®ã C«ng ty thÐp Posco lµ dù ¸n ®Çu t­ cã qui m« lín nhÊt 1,126 tû USD , tiÕp theo lµ C«ng ty TNHH Intel Products ViÖt Nam vèn ®Çu t­ trªn 1 tû USD....Trong n¨m 2006, cã 439 l­ît dù ¸n t¨ng vèn h¬n 2,1 tû USD t¨ng 18,9% vÒ vèn so víi cïng kú n¨m tr­íc. Vèn FDI thùc hiÖn ®¹t kho¶ng 4,1 tû USD t¨ng 24,2% so víi n¨m 2005, trong ®ã cã nhiÒu dù ¸n cã qui m« ®Çu t­ lín ®­îc cÊp phÐp ®· tÝch cùu khai triÓn thùc hiªn nh­ c¸c nhµ m¸y cña C«ng ty Hoya Glass Disle, Canon, Matsushita...; dù ¸n BÖnh viÖn ®a khoa Kwang Myung t¹i Hµ Néi, dù ¸n ®iÖn tho¹i CDMA, d­ ¸n Intel... §¸ng chó ý lµ sè l­îng c¸c tØnh cã sè vèn FDI ®¹t trªn 100 triÖu USD ®· t¨ng lªn gÊp ®«i so víi n¨m 2005. TØnh Bµ RÞa – Vòng Tµu ®· thu hót ®­îc 27 d­ ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi víi sè vèn gÇn 2,2 tû USD, nhiÒu nhÊt tõ tr­íc ®Õn nay vµ v­¬n lªn d½n ®Çu trong thu hut ®Çu t­ FDI. Tp Hå ChÝ Minh vÉn gi÷ v÷ng vÞ trÝ tèp ®Çu trong thu hót FDI víi 327 dù ¸n vµ tæng vèn ®Çu t­ kháang 2 tû USD. ®Æc biÖt tØnh Hµ T©y ®· bøc ph¸ trong viÖc thu hót vèn FDI, tõ mét tØnh n¨m ngo¸i cßn lÑt ®Ñt trong b¶ng xÕp h¹ng, nh­ng n¨m nay ®· v­¬n lªn vÞ trÝ thø 3 víi sè vèn ®Çu t­ ®¨ng ký lªn tíi gÇn 875 triÖu USD. TÝnh chung c¶ vèn cÊp míi vµ t¨ng thªm trong quý I n¨m 2008, c¶ n­íc ®· thu hót thªm 5.436 triÖu USD v«n ®Çu t­ ®¨ng kÝ, t¨ng 31% so víi cïng k× 2007. CÊp míi 3 th¸ng 2008 ph©n theo ngµnh (tÝnh tíi ngµy 22/03/2008) STT Chuyªn ngµnh Sè dù ¸n TV§T Vèn ph¸p ®Þnh I C«ng nghiÖp 79 516,941,200 260,748,500 CN dÇu khƯ 1 1,500,000 1,500,000 CN nÆng 21 216,237,000 92,192,000 CN nhÑ 43 260,039,200 130,441,500 CN thùc phÈm 4 11,200,000 11,100,000 X©y dùng 10 27,965,000 25,515,000 II N«ng-L©m-Ng nghiÖp 9 5,320,000 4,530,000 N«ng-L©m nghiÖp 8 5,120,000 4,330,000 Thñy s¶n 1 200,000 200,000 III DÞch vô 59 4,633,715,221 1,666,288,259 D̃ch vô 37 105,200,000 49,855,000 Kh¸ch s¹n-Du l̃ch 10 1,872,746,875 742,555,000 V¨n hăa-YtƠ-Gi¸o dôc 2 450,000 450,000 XD h¹ tÇng KCX-KCN 1 70,000,000 14,000,000 XD V¨n phßng-C¨n hé 9 2,585,318,346 859,428,259 Tæng sè 147 5,155,976,421 1,931,566,759 Nguån: Côc §Çu t níc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t CÊp míi 3 th¸ng - 2008 ph©n theo h×nh thøc ®Çu t (tÝnh tíi ngµy 22/03/2008) STT H×nh thøc ®Çu t Sè dù ¸n TV§T Vèn ph¸p ®Þnh 1 100% vèn níc ngoµi 113 3,453,043,450 1,483,727,000 2 Liªn doanh 25 745,658,752 213,189,759 3 Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh 1 1,500,000 1,500,000 C«ng ty cæ phÇn 8 955,774,219 233,150,000 Tæng sè 147 5,155,976,421 1,931,566,759 Nguån: Côc §Çu t níc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t CÊp míi 3 th¸ng - 2008 ph©n theo níc (tÝnh tíi ngµy 22/03/2008) STT Níc Sè dù ¸n TV§T Vèn ph¸p ®Þnh 1 Hoa Kú 8 1,314,955,000 477,755,000 2 Malaysia 4 1,268,308,594 254,000,000 3 NhËt B¶n 21 736,518,000 238,293,000 4 Singapore 8 558,067,500 92,830,000 5 Hµn Quèc 36 536,819,452 422,264,752 6 Ireland 1 250,000,000 250,000,000 7 BritishVirginIslands 5 156,415,625 38,753,507 8 §µi Loan 16 97,710,000 53,932,000 9 Trung Quèc 15 52,720,000 26,095,000 10 CHLB §øc 5 52,125,250 11,281,500 11 Hång K«ng 7 39,300,000 8,400,000 12 Brunei 2 25,000,000 15,500,000 13 Liªn bang Nga 1 17,000,000 15,000,000 14 Italia 1 16,000,000 10,000,000 15 Samoa 1 10,000,000 3,600,000 16 Ph¸p 2 6,200,000 2,020,000 17 British VirginIslands 1 6,000,000 - 18 Bungari 1 6,000,000 6,000,000 19 Australia 1 1,500,000 1,500,000 20 Canada 1 1,500,000 1,500,000 21 Hµ Lan 1 1,000,000 1,000,000 22 Liªng bang Nga 1 700,000 180,000 23 §an M¹ch 2 675,000 675,000 24 Philippines 1 500,000 200,000 25 Thôy Sü 2 498,000 498,000 26 Th¸i Lan 2 444,000 269,000 27 Ên §é 1 20,000 20,000 Tæng sè 147 5,155,976,421 1,931,566,759 Nguån: Côc §Çu t níc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t CÊp míi 3 th¸ng - 2008 ph©n theo ®Þa ph¬ng (tÝnh tíi ngµy 22/03/2008) STT §Þa ph¬ng Sè dù ¸n TV§T Vèn ph¸p ®Þnh 1 TP Hå ChƯ Minh 4 2,080,108,594 475,000,000 2 Bµ R̃a-Ṿng Tµu 1 1,299,000,000 466,000,000 3 Hµ Néi 37 530,680,000 515,135,000 4 Thơa Thiªn-HuƠ 1 298,437,500 20,000,000 5 §ång Nai 16 248,104,752 202,724,752 6 B×nh D¬ng 17 190,700,000 62,968,507 7 B¾c Ninh 4 95,400,000 19,400,000 8 H¶i D¬ng 9 82,735,400 27,300,000 9 Long An 10 82,500,000 32,000,000 10 L©m §ång 10 69,548,750 22,690,000 11 B¾c Giang 4 45,700,000 8,000,000 12 Hµ Nam 1 29,000,000 17,000,000 13 Hµ T©y 3 19,200,000 3,000,000 14 B×nh ThuËn 2 17,900,000 15,410,000 15 Qu¶ng Ng·i 1 16,000,000 10,592,000 16 Hng Yªn 9 15,350,800 10,781,500 17 §µ N½ng 2 8,000,000 6,000,000 18 Nam §̃nh 1 5,000,000 5,000,000 19 Săc Tr¨ng 1 4,700,000 4,700,000 20 Qu¶ng Ninh 1 4,515,625 1,625,000 21 Yªn B¸i 1 3,200,000 20,000 22 H¶i Phßng 3 2,600,000 1,750,000 23 T©y Ninh 1 2,000,000 - 24 DÇu khƯ 1 1,500,000 1,500,000 25 Thanh Hăa 1 1,400,000 1,400,000 26 Cao B»ng 1 1,250,000 125,000 27 CÇn Th¬ 3 1,200,000 1,200,000 28 Cµ Mau 1 125,000 125,000 29 B×nh §̃nh 1 120,000 120,000 Tæng sè 147 5,155,976,421 1,931,566,759 Nguån: Côc §Çu t níc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t t¨ng vèn 3 th¸ng 2008 ph©n theo ngµnh (tÝnh tíi ngµy 22/03/2008) STT Chuyªn ngµnh Sè lît TV§T t¨ng Vèn P§ t¨ng I C«ng nghiÖp 36 245,365,018 90,086,660 CN nÆng 14 134,825,000 18,023,000 CN nhÑ 17 81,770,000 51,473,642 CN thùc phÈm 3 8,250,000 4,070,000 X©y dùng 2 20,520,018 16,520,018 II N«ng-L©m-Ng nghiÖp 7 11,700,000 10,060,000 N«ng-L©m nghiÖp 6 11,000,000 10,060,000 Thñy s¶n 1 700,000 - III DÞch vô 6 23,258,147 28,315,868 Kh¸ch s¹n-Du l̃ch 3 125,000 13,712,630 Tµi chƯnh-Ng©n hµng 1 11,910,000 11,910,000 XD V¨n phßng-C¨n hé 2 11,223,147 2,693,238 Tæng sè 49 280,323,165 128,462,528 Nguån: Côc §Çu t­ n­íc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ t¨ng vèn 3 th¸ng - 2007 ph©n theo níc, vïng l·nh thæ (tÝnh tíi ngµy 22/03/2008) STT Níc, vïng l·nh thæ Sè lît TV§T t¨ng Vèn P§ t¨ng 1 §µi Loan 12 22,050,000 9,273,000 2 BritishVirginIslands 1 19,500,000 7,350,000 3 Cayman Islands 1 15,620,018 15,620,018 4 Hµn Quèc 10 113,622,000 20,209,300 5 Hång K«ng 2 - 1,520,000 6 Hoa Kú 2 12,759,000 12,660,000 7 Luxembourg 1 6,332,147 1,198,938 8 Malaysia 2 3,000,000 8,860,000 9 NhËt B¶n 6 45,950,000 35,900,000 10 Ph¸p 2 2,750,000 3,687,630 11 Samoa 1 20,000,000 - 12 Singapore 1 7,600,000 4,000,000 13 Th¸i Lan 2 4,000,000 3,400,000 14 Trung Quèc 5 7,140,000 4,700,000 15 V¬ng quèc Anh 1 - 83,642 Tæng sè 49 280,323,165 128,462,528 Nguån: Côc §Çu t­ n­íc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ t¨ng vèn 3 th¸ng - 2007 ph©n theo ®Þa ph¬ng (tÝnh tíi ngµy 22/03/2008) STT §Þa ph¬ng Sè lît TV§T t¨ng Vèn P§ t¨ng 1 §µ N½ng 2 21,000,000 34,000,000 2 §ång Nai 12 55,620,000 26,420,000 3 B×nh D¬ng 7 3,570,000 6,883,000 4 B×nh ThuËn 1 700,000 - 5 B¾c Giang 1 5,000,000 1,200,000 6 CÇn Th¬ 1 849,000 750,000 7 Hµ Néi 5 31,227,165 18,293,956 8 H¶i D¬ng 2 21,000,000 1,000,000 9 H¶i Phßng 6 30,641,000 15,177,942 10 Hng Yªn 3 1,070,000 1,240,000 11 Kh¸nh Hßa 2 85,536,000 800,000 12 L©m §ång 2 2,000,000 1,500,000 13 Lµo Cai 1 - 2,887,630 14 Long An 1 4,000,000 2,400,000 15 T©y Ninh 2 6,200,000 4,000,000 16 TP Hå ChƯ Minh 1 11,910,000 11,910,000 Tæng sè 49 280,323,165 128,462,528 Nguån: Côc §Çu t níc ngoµi - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ III. nhËn xÐt chung trong viÖc sö dung nguån vèn ®Çu t­ FDI 1. ThuËn lîi Nhiều chuyên gia kinh tế đã phân tích về xu hướng chuyển dịch đầu tư của các công ty xuyên quốc gia từ Trung Quốc sang các nước trong khu vực theo mô hình "Trung Quốc + 1" nhằm phân tán rủi ro và khai thác tối đa những lợi thế của cả khu vực về mặt thị trường, nguồn nhân lực, nguồn tài nguyên... Việt Nam được đánh giá là một trong những "ứng cử viên" sáng giá được nhiều tập đoàn lớn quan tâm do có sự ổn định về chính trị, nguồn nhân lực dồi dào và tương đối có kỹ năng, có nguồn tài nguyên đa dạng và thị trường tiềm năng với hơn 80 triệu dân đang được kết nối với thị trường hơn 500 triệu dân của ASEAN. Nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng cao trong năm 2006 với mức tăng GDP trên 8,2%. Giá trị xuất khẩu đạt trên 39,6 tỉ USD, trong đó khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 57,2% kể cả dầu thô (trừ dầu thô đạt 35,6%). Số lượng mặt hàng có giá trị xuất khẩu trên 1 tỉ USD đã tăng lên so với năm 2005 (gồm: dầu thô, dệt may, giày dép, đồ gỗ, hàng điện tử, gạo, cao su). Cơ cấu kinh tế đã có chuyển biến tích cực theo hướng công nghiệp hóa. Trong năm 2006 vị thế của nước ta trên thế giới tiếp tục nâng cao hơn sau khi trở thành thành viên thứ 150 của WTO, tổ chức thành công Hội nghị APEC lần thứ 14 và được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua PNTR. Bên cạnhđó là việc triển khai các luật mới và thủ tục đầu tư được đơn giản hóa. Các yếu tố trên không chỉ mở ra triển vọng và động lực mới cho đầu tư của các thành phần kinh tế mà còn củng cố và tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là nhà đầu tư Hoa Kỳ đầu tư vào Việt Nam. Việc hoàn thiện hệ thống luật pháp, chính sách về đầu tư, kinh doanh của nước ta nhằm đáp ứng nhu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, tạo môi trường pháp lý bình đẳng, thông thoáng và minh bạch cho các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài cũng là yếu tố quan trọng được cộng đồng quốc tế quan tâm. Đặc biệt, Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp cùng với Luật Đấu thầu, Luật Cạnh tranh, Luật Sở hữu trí tuệ và một số luật khác được ban hành và có hiệu lực trong năm 2006 đã đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc thể chế hoá kinh tế thị trường và đường lối mở cửa hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta. Chính sách đổi mới, thể chế kinh tế thị trường đang được hoàn thiện, nền kinh tế đạt tốc độ tăng trưởng cao liên tục trong nhiều năm đang là những yếu tố tạo lòng tin cho các nhà đầu tư. Thêm vào đó, quan hệ chính trị giữa Việt Nam với hầu hết các nước đang diễn biến theo chiều hướng tích cực cũng là nhân tố quan trọng tác động trực tiếp đến quan hệ kinh tế, đầu tư. Những yếu tố trên cùng với nỗ lực nhằm nâng cấp kết cấu hạ tầng, cải cách hành chính, tăng cường chống tham nhũng đang tạo điều kiện thuận lợi để nâng cao khả năng cạnh tranh, thúc đẩy làn sóng đầu tư mới của nước ngoài vào nước ta. 2. Khã kh¨n Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp năm 2005 đánh dấu sự tiến bộ về môi trường pháp lý đối với đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện 2 luật này trong giai đoạn đầu khó tránh khỏi những khó khăn, vướng mắc do có nhiều quy định mới đòi hỏi phải được hướng dẫn cụ thể. Đồng thời, việc phân cấp mạnh mẽ cho các địa phương trong việc cấp giấy chứng nhận đầu tư và quản lý đầu tư nước ngoài đòi hỏi phải khẩn trương kiện toàn tổ chức, bộ máy và nhân sự của các cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư của các địa phương để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới. Tuy trong thời gian qua kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của nước ta đã được quan tâm đầu tư nâng cấp, nhưng thiếu vốn bảo dưỡng và duy trì, vẫn thuộc diện kém phát triển, còn nhiều bất cập, kém hấp dẫn hơn so với nhiều nước trong khu vực, chưa đáp ứng được yêu cầu sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng nhanh. Tình trạng quá tải, gây ách tắc giao thông; nguy cơ quá tải của hệ thống mạng thông tin viễn thông, cảng biển và cấp - thoát nước đã và đang ảnh hưởng, gây cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Cải cách hành chính tuy đang được đẩy mạnh song chưa đạt kết quả mong muốn. Khâu quy hoạch, xây dựng và công bố danh mục dự án thu hút đầu tư nước ngoài còn chậm và nhiều bất cập. Tình trạng khan hiếm lao động có trình độ tay nghề cao và cán bộ quản lý đang có chiều hướng gia tăng là cản trở lớn đối với việc thu hút các dự án đầu tư có quy mô lớn, sản xuất các sản phẩm, dịch vụ có hàm lượng kỹ thuật cao. Chi phí sản xuất gia tăng do giá cả một số mặt hàng, nhất là giá nhiên liệu tăng đáng kể, chi phí tiền lương tăng sau khi nâng mức lương tối thiểu... đang gây khó khăn cho nhà đầu tư và có nguy cơ làm giảm sự hấp dẫn đối với môi trường đầu tư tại Việt Nam. 3. Thµnh tùu ®¹t ®­¬c tõ viÖc sö dông nguån vèn FDI ë ViÖt Nam Thứ nhất, dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam ngày càng gia tăng, góp phần bổ sung nguồn vốn đầu tư phát triển kinh tế-xã hội. Tính từ năm 1988 đến nay, Việt Nam đã thu hút 9.500 dự án đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký khoảng 98 tỷ USD. Đặc biệt, năm 2007 thu hút đầu tư nước ngoài vượt ngưỡng hơn 20 tỷ USD, tăng gần 70% so với năm 2006, chiếm trên 20% tổng vốn đầu tư nước ngoài trong 20 năm qua. Thứ hai, quá trình thu hút đầu tư nước ngoài đóng góp tích cực vào thành công của công cuộc đổi mới trong 21 năm qua. Hiện khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 16% GDP, đóng góp vào ngân sách Nhà nước vượt 1,5 tỷ USD trong năm 2007; đồng thời thu hút 1,2 triệu lao động trực tiếp và hàng triệu lao động gián tiếp. Thứ ba, đầu tư nước ngoài đã góp phần tích cực thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Về cơ cấu, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài chiếm khoảng 37% giá trị sản xuất công nghiệp của cả nước. Về cơ cấu vùng, đầu tư nước ngoài tập trung chủ yếu ở các vùng kinh tế trọng điểm đã góp phần làm cho các vùng này thực sự là vùng kinh tế động lực để lôi kéo sự phát triển chung và các vùng phụ cận. Thứ tư, đầu tư nước ngoài là cầu nối quan trọng giữa kinh tế Việt Nam với nền kinh tế thế giới, thúc đẩy phát triển thương mại, du lịch và tạo điều kiện quan trọng để Việt Nam hội nhập ngày càng chủ động và sâu hơn vào đời sống kinh tế thế giới. Thứ năm, đầu tư nước ngoài có tác động đến kinh tế trong nước, thúc đẩy các doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh, đổi mới phương thức quản trị doanh nghiệp cũng như phương thức kinh doanh; đồng thời nâng cao sức cạnh tranh của nền kinh tế. Thông qua đầu tư nước ngoài, nhiều nguồn lực trong nước như lao động, đất đai, lợi thế địa kinh tế, tài nguyên._.