Du lịch tàu thuyền trên Vịnh Hạ Long

lạnh…Du lịch biển đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển du lịch cả nước góp phần phát triền kinh tế biển, đẩy mạnh sự phát triển kinh tế đất nuớc. Tiềm năng là các nguồn tài nguyên du lịch biển. Vịnh Hạ Long – Di sản thiên nhiên thế giới hai lần được UNESCO công nhận đã trở thành một đề tài được các sinh viên cũng như các nhà khoa học nghiên cứu rất nhiều ở các khía cạnh, góc độ khai thác khác nhau. Những năm gần đây vịnh Hạ Long đã trở thành một điểm đến không thể không nhắc tới trên bản đồ du lịch Việt Nam nói riêng và bản đồ du lịch thế giới nói chung, bằng chứng là lượng khách du lịch trong và ngoài nước đến với vịnh Hạ Long những năm gần đây tăng rất nhanh cả về chất lượng cũng như số lượng. Chính sự gia tăng về lượng du khách đến đã mở ra những thuận lợi cho việc phát triển du lịch của Hạ Long nói riêng và tỉnh Quảng Ninh nói chung nhưng bên cạnh đó sự gia tăng này cũng tạo ra một sức ép đối với những nhà qui hoạch, quản lý trong việc đầu tư về cơ sở vật chất kỹ thuật cũng như con người để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách. Hầu hết du khách đều ngưỡng mộ vẻ đẹp cũng như giá trị mang tính toàn cầu của vịnh Hạ Long. Tuy nhiên nhiều người cho rằng các chương trình du lịch ở đây còn quá đơn điệu, nhàm chán chưa thực sự tương xứng với tiềm năng và triển vọng của vịnh Hạ Long. Với mục tiêu trở thành một điểm du lịch quốc tế trong tương lai, chắc chắn các Bộ, Ban, Ngành và những người có trách nhiệm sẽ phải nỗ lực hết mình nhằm đưa vịnh Hạ Long đến một tầm cao mới. Tôi rất tự hào khi là một công dân Việt Nam – lại may mắn được học và hiểu biết rõ vị trí quan trọng của ngành du lịch cả nước nói chung và du lịch Hạ Long nói riêng. Tôi quyết định lựa chọn đề tài nghiên cứu về hoạt động du lịch tàu thuyền trên vịnh Hạ Long cho bài khóa luận của mình để tìm ra những mặt mạnh cũng như những mặt yếu để từ đó góp phần nào đó cho sự phát triển du lịch của vùng vịnh này. Ý nghĩa của đề tài Đề tài sẽ giúp người đọc hiểu được phần nào về thực trạng tham quan du lịch tàu thuyền trên vịnh Hạ Long, trong đó có những hoạt động được triển khai rất hiệu quả cũng như những hạn chế, thiếu sót còn tồn tại của công tác này. Việc đánh giá nhận xét, và đưa ra những đề xuất kiến nghị hợp lý sẽ góp một phần nào những nỗ lực nâng cao hơn nữa chất lượng của các hoạt động du lịch trên vịnh Hạ Long, đáp ứng nhu cầu thưởng ngoạn ngày một tăng cao của du khách đến với Hạ Long hiện tại và trong tương lai. Mục đích của đề tài Đề tài được thực hiện với mục đích chủ yếu là tìm hiểu về thực trạng và chất lượng của hoạt động tham quan du lịch tàu thuyền trên vịnh Hạ Long. Đây có thể coi là một trong những hoạt động quan trọng nhất của ngành du lịch Quảng Ninh bởi những chương trình tham quan vịnh là động cơ chủ yếu đưa khách du lịch đến với Hạ Long trong nhiều năm qua. Hoạt động này đang có những bước phát triển nhanh dù vẫn gặp phải nhiều hạn chế và khó khăn. Trong những năm tới, lượng khách du lịch nội địa cũng như khách du lịch quốc tế đến với vịnh Hạ Long sẽ vẫn tiếp tục tăng và còn tăng nhanh hơn do sự đầu tư ngày càng đúng và đủ vào việc quảng bá hình ảnh của vịnh Hạ Long đến với bạn bè trên thế giới. 4. Phương pháp nghiên cứu Để hoàn thành bài khóa luận của mình, tôi đã kết hợp nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau: Phương pháp thu nhập, phân tích tài liệu Phương pháp điều tra thực địa Bố cục của bài khóa luận: Ngoài các phần: Mở đầu, mục lục, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, luận văn gồm có ba chương chính. Chương I: Tài nguyên du lịch vịnh Hạ Long Chương II: Thực trạng phát triển du lịch tàu thuyền trên vịnh Hạ Long Chương III: Định hướng và giải pháp Với trình độ có hạn của một sinh viên do vậy bài khóa luận này chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót, khuyết điểm trong bài viết. Tôi kính mong được các thầy cô góp ý, chỉ bảo để tôi có thể hoàn chỉnh bài khóa luận này được tốt hơn nữa. Tôi xin chân thành cảm ơn ! Sinh viên Nguyễn Vũ Thùy Linh CHƯƠNG I TÀI NGUYÊN DU LỊCH VỊNH HẠ LONG 1.1 Tài nguyên du lịch tự nhiên: Vị trí địa lý: Vịnh Hạ Long là một vùng biển đảo thuộc Vịnh Bắc Bộ, nằm trong khu vực từ 106 58’ đến 107 22’ kinh độ đông và từ 20 45’đến 20 56’ vĩ độ Bắc. Vịnh Hạ Long thuộc địa phận của tỉnh Quảng Ninh, nằm trải dài từ thành phố Hạ Long, qua thị xã Cẩm Phả và đến một phần của huyện đảo Vân Đồn. Diện tích quy ước của Vịnh là 1553km, trong đã có 1969 hòn đảo với hơn 900 hòn đảo đã có tên. Khi nói tới Vịnh Hạ Long, nhiều người nghĩ ngay rằng toàn bộ khu vực Vịnh là Di sản Thế giới đã được UNESCO công nhận. Tuy nhiên, khu vực này chỉ có diện tích bảo vệ tuyệt đối là 343km, với 788 hòn đảo có tên và chưa có tên. Ba đỉnh giới hạn của Di sản là đảo Đầu Gỗ (phía Tây), hồ Ba Hầm (phía Nam), đảo Cống Tây (phía Đông). Vịnh Hạ Long còn bao gồm cả khu vực Vịnh Bái Tử Long - vịnh biển nằm kề ngay khu vực Di sản thế giới về phía Đông. Vịnh Bái Tử Long có địa hình trải dài sát thị xã Cẩm Phả tới huyện Vân Đồn với diện tích lớn hơn gấp nhiều lần khu vực Di sản Thế giới. Theo cách trình bày trên, Vịnh Hạ Long là một vùng vịnh lớn hợp bởi khu vực Vịnh Hạ Long được UNESCO công nhận là Di sản thế giới và Vịnh Bái Tử Long. Những người làm du lịch và dân cư sinh sống trên địa phận tỉnh Quảng Ninh đều gọi chung cho hai vịnh này là vịnh Hạ Long. Với diện tích 1553 km, phía Bắc của Vịnh Hạ Long là dãy núi thấp thuộc Bãi Cháy và Hồng Gai, phía Tây và phía Nam giáp quần đảo Cát Bà, ngoài khơi phía Đông bị án ngữ bởi các đảo lớn thuộc quần đảo Trà Bản. 1.1.2 Địa hình : Điều kiện địa hình có ý nghĩa quan trọng đối với nhiều hoạt động sống của con người, Trong du lịch, địa hình được coi là một trong những tài nguyên có sức hấp dẫn lớn với du khách khi nó đặc điểm hình thái hay các dấu hiệu bên ngoài đặc biệt, độc đáo, gây ấn tượng. Với Vịnh Hạ Long, đây được coi là một trong những yếu tố chính thu hút hàng triệu khách du lịch mỗi năm. Sự đa dạng và tương phản là nét đặc biệt của địa hình, địa mạo Hạ Long do xen kẽ giữa hàng ngàn đảo đá vôi và đảo đất với các trũng biển; sự tồn tại của vùng đồng bằng cát mặn với số lượng lớn sú vẹt mọc trên bề mặt. Trong các dạng địa hình trên, sự kết hợp giữa hệ thống đảo (bao gồm cả đảo đá và đảo đất) với các trũng biển đang được xem là cảnh quan kì thú bậc nhất, tạo nên vẻ đẹp đặc trưng của Vịnh Hạ Long. Các đảo đá trên Vịnh chủ yếu là đảo đá vôi, tập trung với mật độ lớn ở phía Đông Nam và Tây Nam, chỉ có một số ít đảo được cấu tạo bởi đá phiến thạch phân bố ở phía Đông Nam Vịnh. Hệ thống đảo đá vôi đã tạo nên kiểu địa hình Karst ngập nước tiêu biểu chỉ có ở Hạ Long. Đây được đánh giá là một trong những kiểu địa hình đặc biệt, có giá trị lớn trong phát triển các hoạt động du lịch. Độ cao trung bình của các đảo đá từ 50- 200m, tổng diện tích các đảo là 562 km .Các hòn đảo có chỗ mọc xen kẽ nhau như những bức tường thành dài hàng trăm mét, có chỗ chỉ có một vài hòn đứng trơ trọi. Nhiều đảo đá có hình dáng đẹp, độc đáo khiến những người tới thăm Vịnh coi chúng như tác phẩm tạo hình mà tự nhiên đã sáng tác trong hàng triệu năm qua. Chúng có những tên gọi riêng dựa vào chính hình dáng của mình như hòn Gà Chọi, hòn Ông Cụ, hòn Đỉnh Hương, hòn Chó Đá, hòn Xếp, hòn Con Có, hòn Thiên Nga...Nhờ những tên gọi đó mà mỗi hòn đảo như có một linh hồn, một vẻ đẹp riêng. Khi đi trên biển, du khách sẽ thấy những đảo đá nằm lẫn lộn, chỗ chen chúc, chỗ thưa thớt, nhưng khi nhìn trên bản đồ hoặc khi đứng từ trên cao nhìn xuống, các đảo đá phân bố theo những đường cong gần song song với nhau theo kiểu chuỗi hạt. Những đường cong này được tạo thành giống như những nếp nhăn trên một tấm vải. Đây là kết quả sau những lần bị dồn nén, xô đẩy, chuyển dịch của bề mặt trái đất. Theo các nhà khoa học, bề mặt trái đất đã nguội và đông cứng cách đây 1 tỷ năm, nhưng từ đó đến nay đã xảy ra những chuyển dịch trồi lên, sụt vật động tạo sơn. Lần tạo sơn gần đây nhất ở Hạ Long đã diễn ra cách đây 10 triệu năm, hình thành những cung núi như ngày nay. Trên các vách đá thô và ráp, người ta thấy có nhiều vết chém song song, để lộ ra những lớp cắt phẳng. Hiện tượng này xảy ra do những đảo đá nhỏ được tạo nên từ các lớp cắt phẳng, các lớp đá vôi màu xám đen xen với các lớp đá Silic mỏng. Theo thời gian,nước mưa, hơi ẩm và khí cacbonic do sinh vật biển thải ra không khí hoà tan đá núi. Lớp đá Silic mỏng và nhiều tạp chất bị ăn mòn nhanh hơn và dễ bị rạn nứt. Nhưng núi đá ở Hạ Long có cấu trúc phân lớp song song nên các vật ăn mòn có dạng song song dài, Những vật này có phương thẳng đứng, do vậy chỉ cần một chấn động nhẹ, tảng đá vôi bên ngoài sẽ bị rơi trượt xuống một lớp nào đó bị ăn mòn khá sâu. Hiện tượng này đã để lại các vách đá phẳng như dao chém. Ở hầu hết các đảo đá, nhiều tảng lớn nhìn như đang trượt lên nhau và chuẩn bị rơi xuống biển, nổi tiếng là hòn Xếp, hòn Thiên Nga... Chân các núi đá phần lớn đều bị khoét sâu tới mấy mét, thậm chí khi nhìn sâu hơn vào các hốc lõm, ta thấy có rất nhiều khe hốc rỗng. Các khe này được hình thành do sóng biển với nồng độ muối cao và các dòng chảy vào chân núi. Hiện tượng này cũng tạo ra rất nhiều hang sát mặt nước như hang Luồn, hồ Ba Hầm, hang Hanh... Trong những đảo đá lớn, còn có một hệ thống hang động karst phong phú về qui mô, hình dáng cũng như màu sắc. Hang động karst là một trong các kiểu karst được quan tâm chú ý nhất đối với hoạt động du lịch. Các hang động tạo ra trong lòng núi do sự hoà tan của nước mưa trong các ngóc ngách ở phía trên và sự hoà tan của nước biển cũng như nước ngầm ở phía dưới. Những chiếc có cửa rộng được gọi là hang, còn những chiếc có cửa hẹp gọi là động. Những hang động lớn được tạo nên trong các đảo đá lớn, thường là các đảo đá vôi carbon- permi dạng khối, màu xám,có độ tinh khiết cao. Những hang động đẹp trên Vịnh Hạ Long phải kể đến động Thiên Cung, hang Sửng Sốt, hang Đầu Gỗ, động Mê Cung... Trên Vịnh Bái Tử Long, hang Soi Nhụ, hang Hà Giát, hang Nhà Trò...cũng là những hang động có giá trị thẩm mỹ cao Nhũ đá trong các hang, động cũng hình thành do nước mưa hoà tan với đá vôi. Nước mưa khi chảy qua các ngóc nghách, khe nứt cuốn theo các hạt đá vôi nhỏ li ti. Tới nóc hang, một phần chất vôi trong giọt nước kết tủa bám vào nóc trước khi từng giọt nước rơi xuống. Qua hàng vạn năm, quá trình kết tủa của vôi đã tạo thành những nhũ đá với nhiều hình dạng khác nhau. Phần đá vôi còn lại của giọt nước khi rơi xuống nền hang tiếp tục kết tủa và tạo nên các nhũ đá mọc nên từ nền hang.Những nhũ đá này được gọi là măng đá. Nếu nhũ đá và măng đá gặp nhau thì cột nhũ được hình thành. Mỗi cột nhũ phải mất hàng vạn năm kết tủa, do đó chúng đựoc coi là những tác phẩm đá hết sức độc đáo và là tài sản quý giá thiên nhiên đã tạo ra. Ngoài hệ thống đảo đá, hang động, Vịnh Hạ Long còn có hệ thống đảo đất với hệ thực vật phong phú, phần lớn các đảo đều có người sinh sống. Vịnh Hạ Long nổi tiếng có đảo Tuần Châu,một hòn đảo có ngư dân sinh sống từ lâu đời. Vịnh Bái Tử Long có số lượng đảo đất nhiều hơn hẳn: đảo Ngọc Vừng, đảo Quan Lạn, đảo Rều Đất, đảo Ba Mùn... Các đảo này không chỉ có thiên nhiên tươi đẹp như rừng rậm, các bãi cát mịn, không khí trong lành và sản vật giàu có mà còn chứa đựng nhiều giá trị văn hoá của cư dân địa phương, đặc biệt là của những làng ngư dân. Bên cạnh địa hình xen lẫn với các trũng biển, Hạ Long có cả những đồng bằng cát mặn, nơi sinh sống của các loài sú vẹt và các loài sinh vật của rừng ngập mặn sông Trới, một địa điểm có thể thực hiện được các chuyến du lịch sinh thái, tìm hiểu tự nhiên. Sự độc đáo của địa hình Hạ Long là kết quả của một quá trình địa chất đặc biệt và lâu dài. Gía trị về địa chất địa mạo đó đã giúp Hạ Long được ghi nhận vào danh mục Di sản thiên nhiên thế giới một lần nữa vào tháng 12/2000. 1.1.3 Lịch sử địa chất của Vịnh Hạ Long: Trạng thái địa hình đảo xen đá xen lẫn các trũng biển đã được các nhà khoa học chứng minh là hình ảnh cổ xưa nhất của lãnh thổ Bắc Bộ Việt Nam qua lịch sử địa chất lâu dài. Thời kì trước cổ sinh đại và cố sinh đại đã diễn ra các chuyển động uốn nếp lớn như: Caleđoni( cách đây 300 triệu năm), Hecxini( 250 triệu năm trước). Các chuyển động này đã tạo ra lãnh thổ miền Bắc Việt Nam. Lãnh thổ này là một bộ phận thuộc một miền rộng lớn những dãy núi xen giữa các trũng biển như các vùng đảo Đông Nam Á hiện nay.Do đó, trong thời kỳ này Vịnh Bắc Bộ đã có hàng ngàn đảo đá vôi với nhiều hình dạng khác nhau, tạo thành một hình thái tương phản đặc biệt. 15 triệu năm sau, vận động Indosianiat với cường độ lớn hơn đã nâng trũng biển thành đất liền, tạo lục địa Đông Nam Á, trong đó có lãnh thổ miền Bắc Việt Nam. Tuy vậy, một số vùng trong đó có khu vực Vịnh Hạ Long và Bái Tử Long, không bị ảnh hưởng nhiều của cuộc vận động này nên vẫn giữ nguyên trạng thái địa hình cổ. Từ đó đến nay, dù phải trải qua nhiều cuộc vận động khác nhưng Vịnh Hạ Long vẫn không thay đổi về căn bản trạng thái địa hình. Cùng với lịch sử địa chất biển, Vịnh Hạ Long và Bái Tử Long là một bảo tàng địa chất qúy gía nơi lưu giữ trạng thái địa hình nguyên thủy của miền Bắc Việt Nam trong 250 triệu năm qua. Theo các nhà khảo cổ, Vịnh Hạ Long còn là mẫu hình Karst tiêu biểu trưởng thành trong điều kiện nhiệt đới ẩm. Nhờ sự kết hợp giữa các yếu tố như tầng đá vôi dày, khí hậu nóng ẩm và quá trình kiến tạo chậm mà địa hình vịnh Hạ Long có quá trình tiến hóa Karst đầy đủ. Vịnh Hạ Long có tất cả các cấp bậc của địa hình Karst như hệ thống hang động cổ ( hang Sửng Sốt, hang Đầu Gỗ, động Thiên Cung...) hang động đang hoạt động- hang nền Karst (hang Trinh Nữ, hang Bồ Nâu...) và hang động tạo ra do quá trình biển-những hang hàm ếch biển(hồ Ba Hầm,hang Luồn...). Đánh giá về giá trị địa chất của vịnh Hạ Long , giáo sư Elery hamilton- chủ tịch hội đồng bảo vệ hang động và điạ chất thuộc tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế giới ( IUCN) cho rằng : Vịnh Hạ Long là một trong những khu vực đá vôi Karst phát triển trên một diện rộng nhất thế giới.Chỉ duy nhất có khu Yangshow của Trung Quốc cũng phát triển trên diện rộng, như vậy chỉ có thể so sánh với khu Di sản thế giới là Wuling yan cũng ở Trung Quốc. Tiến sĩ Tony Waltham, trường đại học Trent Nottingham thuộc hoàng gia Anh khẳng định: Vịnh Hạ Long là một thắng cảnh Karst mang ý nghĩa toàn cầu với nền tảng cơ bản là khoa học địa chất.Hạ Long bao gồm tất cả địa hình dạng Fengcong, Fenglin và các hang động vẫn đang trong quá trình phát triển. Cùng với gía trị về cảnh quan, giá trị địa chất của Hạ Long còn phải được bảo tồn vì lợi ích của loài người. Những nét khái quát trên về lịch sử địa chất của vùng vịnh Hạ Long đã làm rõ thêm giá trị của Di sản thiên nhiên thế giới này và khẳng định Hạ Long có thể trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn nhất không chỉ của quốc gia mà còn trên toàn thế giới. 1.1.4 Khí hậu: Việc khai thác các hoạt động du lịch phụ thuộc khá nhiều vào các yếu tố thời tiết nơi có điểm tham quan. Khí hậu khu vực Hạ Long được đánh giá là khá thuận lợi cho việc thực hiện các chương trình du lịch.Do đó, khác với nhiều điểm du lịch biển khác của miền Bắc Việt Nam, Hạ Long với lợi thế về vẻ đẹp cảnh quan có thể phát triển hoạt động du lịch hầu như quanh năm. Nằm ở miền Bắc Việt Nam, vịnh Hạ Long chịu ảnh hưởng nhiều của khí hậu nhiệt đới gió mùa với một mùa đông lạnh. Thời tiết chia làm 4 mùa rõ rệt và nhiệt độ trung bình là như sau: Bảng 1: Nhiệt độ trung bình Hạ Long theo các mùa Mùa Xuân Hè Thu Đông Tháng 30-40C 50-80C 90-100C 110-20C Nhiệt độ trung bình 140-220C 250-300C 200-250C 120-190C Nguồn: Đài khí tượng Quảng Ninh Bảng 2 : Các đặc trưng khí hậu cơ bản của Hạ Long Nhiệt độ không khí (C) Độ ẩm (%) Nắng Năm Tháng 1 Tháng 7 Năm Tháng 1 Tháng 7 Lượng Mưa Số ngày mưa Số giờ 23 16 28.5 82 79 83 1997.3 126.6 1712.8 Nguồn : Đài khí tượng Quảng Ninh Nhiệt độ trung bình cả năm của khu vực Hạ Long là 21 độ C, đạt chuẩn của nhiệt độ trung bình của vùng khí hậu nhiệt đới. Tổng nhiệt trung bình cả năm của khu vực là 8..000độ C Tổng lượng mưa cả năm của khu vực là 2.000mm-2.280mm, số ngày mưa chủ yếu vào mùa hè ( từ 130-140 ngày mưa). Với lượng mưa lớn, độ ẩm của cả khu vực khá cao ( trị số bình quân từ 81-83%) Khí hậu của khu vực Hạ Long chịu ảnh hưởng rõ rệt của biển. Biển có vai trò quan trọng trong việc điều hoà khí hậu khu vực gần bờ, làm cho mùa đông ấm hơn và mùa hè mát hơn so với những vùng sâu trong lục địa cùng vĩ độ. Tuy nhiên, sự ảnh hưởng cuả biển cũng làm phức tạp hơn những hiện tượng thời tiết đặc biệt diễn ra trên khu vực vịnh Hạ Long như sương mù, mưa dông, bão và gió mùa đông bắc. Sương mù là những đám mây cấu tạo bởi các hạt nước nhỏ ở lớp không khí sát mặt đất, sương mù làm tầm nhìn xa giảm xuống dưới 0,1 km .Ở Hạ Long, một năm trung bình có 15-22 ngày sương mù, chủ yếu tập trung vào mùa xuân , khi nhiệt độ giữa ban ngày và ban đêm chênh lệch khá nhiều. Sương mù gây ra nhiều khó khăn cho các hoạt động giao thông trên biển nói chung cũng như các hoạt động thăm quan du lịch trên vịnh bằng các phương tiện vận chuyển trên biển. Mưa dông thường kèm theo gió lạnh và mưa rào.Hiện tượng này xảy ra vào đầu hoặc cuối mùa đông. Trên mặt vịnh mưa dông thường dữ dội hơn so với trên đất liền.Vịnh Hạ Long mỗi năm chịu ảnh hưởng trực tiếp của 2-3 cơn bão và chịu ảnh hưởng gián tiếp của 4-5 cơn bão. Sự ảnh hưởng của bão thường gây mưa lớn, tạo ra tác động xấu tới hoạt động của con người nói chung và hoạt động du lịch nói riêng. Gió mùa đông bắc là loại gió thổi từ cao áp Siberu tràn qua lục địa Trung Quốc vào miền Bắc Việt Nam. Gió mùa đông bắc gây ra khí hậu lạnh, khô vào đầu mùa đông và giảm dần vào khoảng tháng 1-3 âm lịch. Thời kì này, vịnh Hạ Long thường đón ít khách du lịch nội địa mà chủ yếu đón khách du lịch quốc tế đến từ những quốc gia và vùng lãnh thổ có khí hậu ôn đới và hàn đới đến tránh rét. Do vậy, mùa đông ở khu vực vịnh Hạ Long được coi là mùa đón khách du lịch quốc tế trong khi mùa hè lại là mùa dành chủ yếu cho khách du lịch nội địa. Nhìn chung khí hậu Hạ Long là một trong những yếu tố tạo nên thuận lợi cho các hoạt động của con người nói chung và hoạt động du lịch nói riêng. Những ảnh hưởng của các hiện tượng thời tiết xấu không tác động nặng nề tới du lịch bởi đây là khu vực kín gió và an toàn ( do có nhiều đảo chắn ở phía trước) Sự thay đổi của khí hậu cũng góp phần làm tăng thêm giá trị thẩm mỹ cho cảnh quan của vùng Hạ Long mỗi mùa, mỗi thời kỳ trong năm. 1.1.5 Nước : Tài nguyên nước được khẳng định là một yếu tố hết sức quan trọng tạo nên giá trị cho vịnh Hạ Long, nó bao gồm nguồn nước mưa chảy len lỏi trong các khe nứt của các đảo đá vôi, hệ thống nước ngầm trên các đảo đất nơi có cư dân sinh sống và nước biển. Nước mưa trên khu vực Hạ Long có trữ lượng không lớn nhưng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc hoà tan đá vôi tạo nên những kỳ quan hang động nổi tiếng trên vịnh Hạ Long cũng như duy trì cuộc sống của người dân trên các đảo đất. Cũng giống như nước mưa, nước biển là một phần quan trọng góp phần tạo nên những hang động, núi đá có giá trị về thẩm mỹ cao, tạo nên một dạng địa hình Karst ngập nước độc nhất vô nhị trên thế giới trong hàng vạn năm qua.Tuy nhiên mực nước biển giữ mức ổn định như hiện nay chỉ từ khoảng 3000 năm trở lại đây sau khi trải qua hàng loạt các thời kỳ biển tiến. Biển Hạ Long nằm trong khu vực biển nhiệt đới nên có nồng độ muối cao hơn so với các vùng biển khác từ 23-34,5%, đồng thời vịnh không có sông lớn và hầu như quanh năm yên tĩnh. Đây chính là điều kiện thuận lợi cho sự phong phú, đa dạng của các hệ sinh thái dưới nước và cũng là điều kiện tốt để thực hiện các chuyến du lịch tham quan bằng phương tiện tàu thuỷ.Ngoài ra, biển Hạ Long còn có chế độ nhật triều, thuỷ triều với biên độ lớn và điển hình nhất thế giới. 1.1.6 Hệ động, thực vật : Do có điều kiện về địa hình, khí hậu, nước như trên, vịnh Hạ Long có hệ động thực vật phong phú và đặc trưng. Ở đây tồn tại hai hệ sinh thái tiêu biểu là: hệ sinh thái rừng xanh nhiệt đới và hệ sinh thái ven bờ. Với hệ sinh thái rừng xanh nhiệt đới, tổng số loài thực vật trên các đảo ở vịnh vẫn chưa được xác định . Ở một số quần xã thực vật được tìm thấy gồm có: các loại ngập mặn, các loại thực vật ven bờ cát ven đảo và các loài mọc ven sườn núi, vách đá, đỉnh núi, cửa hang. Các nhà nghiên cứu của văn phòng UDNP Hà Nội đã phát hiện 7 loại thực vật đặc hữu tại Hạ Long là: Thiên Tuế Hạ Long, Khổ Cử Đại Tím, Cọ Hạ Long, Khổ Cử Đại Nhung, Mãng Tai Hạ Long, Ngũ Da Bì Hạ Long và Hải vệ nữ hoa vàng. Theo thống kê của viện sinh thái và tài nguyên, hệ sinh thái rừng thường xanh nhiệt đới Hạ Long có 477 loài Mộc Lan, 12 loài Dương xỉ và 20 loài thực vật ngập mặn. Về động vật, hệ sinh thái rừng xanh nhiệt đới trên có khoảng 4 loài lưỡng cư, 8 loài bò sát, 40 loài chim và 14 loài thú.Trong số những loài trên đặc biệt có loài khỉ thân đỏ, đít đỏ với giá trị y học cao, đang được nuôi trên đảo Rều Đất để chế các loại vac-xin phòng bại liệt ở trerm.Nơi này cũng được xem là một trong những điểm tham quan rất thú vị trên vịnh Hạ Long Khi nhắc đến hệ sinh thái rừng xanh nhiệt đới trên vịnh Hạ Long không thể không nhắc đến sự phong phú của vườn quốc gia Bái Tử Long .Vườn nằm chủ yếu trên đảo Ba Mun thuộc vịnh Bái Tử Long , cách Bãi Cháy khoảng 50 km về phía đông bắc với diện tích 15.783 ha, Toàn khu vực đảo là khu rừng nguyên sinh rậm rạp với hai tầng thực vật.Tầng nguyên sinh có cả loại gỗ qúy như nghiến , lim, sến, táu, vàng tâm và đặc biệt là cây Kim Giao. Tầng thứ hai bao gồm các loại cây thuốc có giá trị như ngũ gai bì, hoàng đắng, tam thất... theo điều tra, tổng số loài thực vật của vườn là 494, trong đó có 11 loài được ghi vào trong sách Đỏ. Động vật trên cạn của vườn có 37 loài thú, 96 loài chim, 15 loài lưỡng cư, 22 loài bò sát và có 9 loài quý hiếm được ghi vào sách Đỏ. Rừng quốc gia Bái Tử Long còn nhiều loài động bật như: lợn rừng, khỉ, sóc bay, đại bàng... nổi tiếng nhất là loài hươu sao... Tuy nhiên, do diện tích rừng thường xanh nhiệt đới chiếm diện tích nhỏ, chủ yếu tập trung ở vườn quốc gia Bái Tử Long nên sự phong phú không tiêu biểu bằng hệ sinh thái biển và ven bờ.Hệ sinh thái này chứa đựng số lượng, chủng loại các loài thực vật động vật lớn và có giá trị kinh tế, môi trường cao,. Trong số đó trước hết cần kể đến các rặng san hô. Theo thống kê, khu vực vịnh Hạ Long có 170 loài san hô, tập trung nhiều quanh các đảo xa bờ phía Đông Nam như khu vực Cống Đỏ, Bọ Hung, Ba Hầm. Ở các khu vực trên, các rặng san hô có thể dài hàng trăm mét với độ che phủ cao và có những loài qúy hiếm như san hô đỏ, san hô sừng. Các rặng san hô là hệ sinh thái có năng suất sinh học cao, nơi sinh sống của nhiều loài thuỷ sinh và là một bộ lọc làm sạch môi trường nước rất hiệu quả. Do vậy, nơi có san hô sinh sống thường là những nơi nước rất trong, tạo nên một cảnh quan biển đặc sắc, có thể thu hút nhiều khách du lịch. Trước đây, san hô ở vịnh Hạ Long thường bị khai thác nhiều cho những mục đích khác nhau trong đó có việc làm quà lưu niệm cho du khách.Hiện tượng này đến nay tuy đã bị cấm nhưng vẫn còn một số ngư dân hái trộm để đem bán cho khách du lịch. Rặng san hô đến nay đang được phục hồi và phát triển khá tốt nhờ sự bảo vệ và giảm thiểu ô nhiễm môi trường nước của chính quyền địa phương. Dựa vào nguồn thức ăn phong phú và điều kiện môi trường biển thuận lợi, Vịnh Hạ Long và Bái Tử Long là vùng biển có nhiều loại cá sinh sống.Theo thống kê, 1000 loài cá đã được xác định trong đó có 730 loài đã được đặt tên với nhiều loài có giá trị dinh dưỡng cao như song, thu, nhụ, đé... Các loài hải sản khác có thể kể đến là: tôm, tôm he, mực ống, cua gạch, ốc nhảy, sò lông, hải sâm, bào ngư... Trong số những loài thực vật nổi chủ yếu của Hạ Long, đáng chú ý là các loài tảo như tảo khuê, tảo giáp, tảo lục... Khoảng tháng giêng và tháng chín trong 1m3 nước ở Hạ Long có tới 54 vạn tế bào tảo. Loại thực vật đáy được ưa chuộng nhất Hạ Long có tên là rong câu. Rong câu mọc ở dưới đáy vịnh , sợi dài và mảnh. Rong câu có thể chế biến thành các món ăn ngon hoặc thành thuốc chữa bệnh bướu cổ. Hiện nay, ngoài các hệ sinh thái tự nhiên trên vịnh Hạ Long còn có các hệ sinh thái do con người tạo ra nhằm nâng cao sản phẩm sinh học như các đầm nuôi tôm cá, trồng rong, lồng bè nuôi cá, ruộng để nuôi sò, ngao, trại nuôi trai lấy ngọc. Sự đa dạng của các hệ sinh thái tự nhiên và nhân tạo đã mang lại nhiều nguồn lợi nhiều mặt cho con người. Chúng cần được bảo vệ và khai thác một cách bền vững để tiếp tục duy trì chất lượng môi trường và các hoạt động kinh tế, trong đó có hoạt động du lịch 1.2 Tài nguyên du lịch nhân văn: 1.2.1 Một số di chỉ khảo cổ: Vịnh Hạ Long không chỉ là vùng biển đảo có cảnh thiên nhiên đặc sắc mà còn là khu vực có lịch sử lâu đời. Trên vịnh, các nhà khảo cổ đã phát hiện ra nhiều di chỉ của nền văn hoá xa xưa. Những di chỉ quan trọng nhất trên khu vực vịnh Hạ Long cần kể đến là các di chỉ của nền văn hoá Hạ Long và các di chỉ của thương cảng Vân Đồn xưa. Ngay từ thời kỳ đồ đá, khu vực ven biển Quảng Ninh mà trung tâm là khu vực Hạ Long đã có người tiền sử sinh sống. Họ đã tạo nên một nền văn hoá bản địa đặc sắc.Nền văn hoá đó đã được đặt tên là văn hoá Hạ Long vào cuối những năm 60 của thế kỷ 20 sau khi các nhà khảo cổ đã tìm thấy hàng loạt các di chỉ suốt từ Móng Cái qua Hạ Long đến Hoàng Tân( Yên Hưng- Quảng Ninh) với những di vật như đồ đá, đồ gốm, đồ trang sức có cùng chất liệu, hình dáng và hoa văn. Chỉ riêng trên khu vực vịnh Hạ Long, các di chỉ tìm thấy trong các hang động như: Soi Nhụ, Tiên Ông, Bồ Nâu, Hang Ma, Hang Luồn... Trên các đảo đất như : Ngọc Vừng và ven bờ cửa Lục( gần khu vực phà Bãi Cháy ngày nay) đã khá lớn. Trong những hang động kể trên, các nhà khảo cổ đã tìm thấy những tầng vỏ ốc suối( Melina) và vỏ ốc núi( Cylophenus) dày và những di vật liên quan đến cuộc sống của người tiền sử.Những di chỉ ở đây được xác định với niên đại khá sớm, thuộc trung kì đá mới cách ngày nay khoảng 7000-15000 năm. Tới đầu năm 2003, các nhà khảo cổ đã tìm thấy di chỉ Ba Vũng ( đảo Đá Bạc) một địa điểm còn nguyên vẹn nhất của văn hoá Hạ Long từ trước tới nay. Đây có thể trở thành một trong những điểm tham quan, phục vụ du khách muốn tìm hiểu sâu hơn về nền văn hoá cổ xưa của Hạ Long. Những phát hiện trên cho thấy từ xa xưa con người đã dựa vào các nguồn lợi của biển, nhận thức được tầm quan trọng của nền kinh tế biển dù chưa đầy đủ.Biển giúp họ tồn tại và phát triển trong điều kiện sống cách khá xa với đất liền. Tuy nhiên, nền văn hoá Hạ Long với những đặc trưng riêng không tồn tại độc lập với nền văn hoá đá mới Việt Nam mà có những nội dung cơ bản và tương đồng. Đến thời kì phong kiến, thời đại nhà Lý đến nhà Lê, khu vực Vân Đồn trở thành một trong những thương cảng sầm uất qua các ghi chép từ sử sách và các hiện vật tìm thấy ở khu vực này. Hàng vạn mảnh gốm sứ đặc trưng cho các thời đại này và nhiều hiện vật có giá trị lịch sử, văn hoá nghệ thuật cao đã được phát hiện. Các thương thuyền lớn từ Trung Quốc, các nước trong khu vực Đông Nam Á đã đến cập cảng, trao đổi hàng hoá, đặc biệt trong số tiền cổ tìm thấy ở Vân Đồn có một đồng tiền Tây Ban Nha đúc năm 1762. Như vậy, phạm vi buôn bán của thương cảng đã có thể mở rộng tới một số nước Tây Âu và thời gian tồn tại của thương cảng kéo dài đến tận thời Tây Sơn. Tuy nhiên, hiện nay địa điểm chính xác của thương cảng Vân Đồn vẫn còn là điều gây tranh cãi. Từ sau thời nhà Lý, hoạt động giao thương ở đây giảm dần, vùng vịnh Hạ Long trở thành một vùng biển vắng vẻ và bị ngăn cách với bên ngoài. Đây là thương cảng cổ xưa nhất của Việt Nam, những dấu tích còn lại của thương cảng Vân Đồn có thể bắt gặp chủ yếu ở bến thuyền cổ Cái Làng, Cống Cái, Con Quy, Cống Hẹp... 1.2.2 Một số nét về văn hoá-lễ hội: Khi nói đến những nét văn hoá - lễ hội trên khu vực vịnh Hạ Long cần đề cập đến những nét văn hoá của ngư dân sống trên vịnh và trên các hòn đảo quanh vịnh. Hiện nay trên vịnh Hạ Long và Bái Tử Long có khoảng 40 đảo có dân cư sinh sống như đảo Cái Bầu, Bản Sen, Ngọc Vừng, Quan Lạn, Cống Đông... các đảo lớn chủ yếu tập trung trên vịnh Bái Tử Long. Ngoài ra còn nhiều vạn chài sống trôi nổi trên mặt nước, bắt đầu lập thành những làng chài định cư, sống tập trung. Họ có những nét văn hoá vật thể và phi vật thể đặc trưng và mang đậm yếu tố biển. Tục thờ cúng tổ tiên cùng những hình thức hát giao duyên như hát đám, hát đám cưới, hò biển là vốn nghệ thuật dân gian phong phú, đặc sắc. Đây sẽ là nguồn tài nguyên du lịch qúy giá, mang đến cho du khách một hình ảnh Hạ Long rất đặc trưng và sống động. Trước đây mỗi gia đình ngư dân sống chung trên một chiếc thuyền, cuộc sống bấp bênh, trẻ em không biết chữ, không được đến trường. Hiện nay, 300 hộ dân trên vịnh đã có nhà bè sinh sống và kết hợp nuôi thả cá lồng bè rất thu hút khách du lịch đến tham quan, mua sắm , trẻ em được đến trường, cuộc sống đã ổn định hơn. Trong tương lai làng chài Cửa Vạn một trong những làng chài trên vịnh sẽ trở thành một chuyên đề ngoài trời của bảo tàng sinh thái Hạ Long, nơi du khách được nghe thuyết minh để hiểu hơn về những nét văn hoá độc đáo của Hạ Long. 1.3 Nhận xét chung: Nói đến Hạ Long trước hết phải nói đến vẻ đẹp thần tiên của non nước mây trời nơi đây. Trên Trái đất này, không có vùng biển đảo nào như Hạ Long, trên một diện tích không rộng mọc lên hàng nghìn đảo đá muôn hình muôn vẻ, tựa tấm thảm xanh lộng lẫy, lấp lánh vô số châu ngọc. Đảo đá Hạ Long không phải là một thế giới sống động mà còn ẩn chứa trong lòng các đảo với hệ thống hang động vô cùng phong phú như động Thiên Cung, hang Đầu Gỗ, hang Sửng Sốt, hang Trinh Nữ... Ngoài địa hình đá vôi Hạ Long còn có tới hơn 139 bãi cát diện tích lớn nhỏ khác nhau thuộc khu vực Hạ Long - Cát Bà rất lý tưởng để khai thác hoạt động tắm biển như bãi tắm Titop, Quan Lạn... Các đảo đá vôi cũng tạo ra một số địa hình đáy biển phong phú gắn liền với hệ sinh thái san hô rất thích hợp cho việc khai thác du lịch đáy biển, như khu vực đảo Trăm, hòn Đầu Bê, đảo Cống Đỏ. Cảnh quan của những đảo đất và đảo xen đá cũng hấp dẫn thu hút. Tại đây có các khu rừng nguyên sinh, các bãi tắm ven biển, địa hình ở đây dốc thoải mái rất tiện cho việc xây dựng các biệt thự, nhà nghỉ và các khu vui chơi giải trí như đảo Tuần Châ._.u, đảo Ngọc Vừng... Bầu trời và mặt nước là một trong những yếu tố tạo ra sức hút không kém phần đặc sắc. Hiếm có nơi nào có mặt nước trong xanh và đẹp tĩnh lặng như ở nơi đây. Mầu xanh của trời hòa trộn với mầu xanh lục của núi đổ bóng xuống mặt biển, làm cho mầu mặt nước ở đây có sự pha trộn rất đẹp. Có núi có nước, phong cảnh ở đây thật là hữu tình và làm say đắm lòng người. Chúng ta khó có thể miêu tả hết vẻ đẹp khác nhau của Hạ Long nhưng những đặc trưng trên đã cho ta thấy Hạ Long là một bức tranh thiên nhiên hoàn mỹ, được mệnh danh là: ”thiên đường trên mặt đất”. Nó không chỉ là thiên đường trong lòng du khách Việt Nam mà còn là của khách quốc tế. CHƯƠNG II THỰC TRẠNG KINH DOANH DU LỊCH TÀU THUYỀN HẠ LONG Du lịch Hạ Long là nòng cốt của du lịch tỉnh Quảng Ninh, đã và đang có những thay đổi phát triển mạnh mẽ để phù hợp với xu hướng chung của thời đại. Đặc biệt với tiềm năng du lịch tự nhiên và nhân văn đã có sức hấp dẫn rất lớn, thu hút mạnh mẽ khách du lịch đến với Hạ Long. Đồng thời đã tạo cho hoạt động du lịch, nhất là du lịch biển của Hạ Long, có những bước tiến nhất định trong suốt mấy năm qua. 2.1.1 Lượng khách du lịch: Những năm cuối thế kỷ 20, tình hình khu vực và thế giới tác động không thuận lợi tới du lịch toàn cầu. Du lịch Việt Nam giảm sút về cả lượng khách, doanh thu và thu hút vốn đầu tư . Trước tình hình ấy,Đảng và Chính Phủ đã kịp thời có những chính sách đúng đắn nhắm tháo gỡ khó khăn, chặn đà suy giảm.Tạo thế và lực cho du lịch phát triển trong tình hình mới. Được sự quan tâm của Tổng Cục Du lịch, các bộ ngành Trung ương, lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, các ban ngành, Du lịch Quảng Ninh đã hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu chủ yếu: Tổng khách du lịch: 4.200.00 lượt, tăng 5% với kế hoạch và 16% so với năm 2007. Trong đó khách quốc tế: 2.350.000 lượt, tăng 30,5% so với kế hoạch và 60% so với năm 2007. Khách lưu trú: 2.400.000 lượt, tăng 19% so với kế hoạch và 4% so với năm 2007. Trong đó khách quốc tế: 1.250.000 lượt, tăng 36% so với kế hoạch và 10% so với năm 2007. Khách thăm quan Vịnh Hạ Long: 2.640.000 lượt, tăng 46% so với năm 2007. Trong đó doanh thu du lịch: 2.400 tỷ tăng 11,6% so với kế hoạch và 13% so với năm 2007. Trong mấy năm gần đây, lượng khách đến với Vịnh Hạ Long đang có xu hướng gia tăng, năm sau cao hơn năm trước. Chỉ tính trong 4 tháng đầu năm 2009, lượng khách đến thăm Vịnh Hạ Long đã ước đạt 352,400 lượt. Để đáp ứng nhu cầu của du khách, vấn đề cần thiết đặt ra hiện nay là làm thế nào để nâng cao chất lượng dịch vụ, tạo thêm các sản phẩm du lịch để Hạ Long ngày càng hấp dẫn hơn. Ông Dương Xuân Hội – phó vụ trưởng vụ Lữ hành (Tổng cục du lịch) cho biết , ban thường trực Hiệp hội du lịch thế giới (WTTC) vừa xếp Việt Nam là một trong 10 điểm du lịch lớn của thế giới trong 10 năm tới, về hội tụ nhiều điểm hấp dẫn du khách. Theo WTTC Việt Nam có những thế mạnh như kiến trúc cổ kính ,phong cảnh núi non hùng vĩ , nhiều bãi biển nguyên sơ và nhiều điểm du lịch còn mới lạ đối với du khách thế giới.Nhiều công ty và khách sạn nổi tiếng trên thế giới đã và đang có kế hoạch đầu tư vào Việt nam trong đó các tập đoàn khách sạn nổi tiếng như Accor, Starwood, Hyatt, mariot…Trước đây Hồng Kông và Singapore là hai điểm du lịch mang nhiều nét á đông hấp dẫn, nhưng giờ đây hai nơi này đều đã đậm nét phương tây, vì vậy màu sắc á đông của Việt Nam sẽ là nhân tố thu hút nhiều du khách trong thời gian tới. Chỉ tiêu Qúy I năm 2009 Khách quốc tế 108,810 Khách nội địa 243,590 Tổng số khách 352,400 2.1.2 Doanh thu Chỉ tiêu để đánh giá sự phát triển của ngành du lịch không chỉ dựa vào sự tăng trưởng của lượng khách mà còn dựa vào doanh thu đạt được hàng năm mà ngành du lịch mang lại. Vượt qua bao khó khăn thách thức như : đại dịch SARS, và dịch cúm gia cầm, doanh thu từ ngành du lịch Quảng Ninh vẫn không ngừng tăng cao và vượt mức kế hoạch đặt ra. Số doanh thu của Vịnh Hạ Long cũng chiếm một tỷ lệ rất cao trong toàn ngành du lịch tỉnh Quảng Ninh. Bảng 5 :Thống kê doanh thu từ du lịch của vịnh Hạ Long (2001-2004 và quý I năm 2009). Đơn vị tính :triệu đồng Năm Doanh thu Vịnh Hạ Long Tỉnh Quảng Ninh 2001 22.590.600 468.200 2002 29.590.600 742.000 2003 27.793.390 856.800 2004 34.782.000 1.060.000 Qúi I - 2009 172,499 Nguồn : Ban quản lý Vịnh Hạ Long 2.1.3 Lực lượng lao động Đội ngũ cán bộ nhân viên phục vụ trong ngành du lịch nói chung có một vai trò quyết định tới chất lượng của sản phẩm, đặc biệt là những người trực tiếp phục vụ du khách. Để tiến hành thành công các chương trình du lịch tham quan biển trên vịnh Hạ Long, lượng nhân viên phục vụ đòi hỏi con số khá lớn và hoàn thành những công việc đa dạng trong đó những người thường xuyên tiếp xúc với khách chính là thuyền viên trên tàu và các hướng dẫn viên du lịch. Nhu cầu thăm vịnh của khách tăng lên đòi hỏi số lượng và chất lượng của phương tiện vận chuyển cùng với chất lượng phục vụ cũng phải tăng lên. Do nhu cầu ngày một tăng cao, mỗi năm trung bình có khoảng 50 tàu mới được đưa vào sử dụng do vậy cần tăng cường bồi dưỡng đội ngũ thuyền trưởng, máy trưởng cũng như đội ngũ nhân viên phục vụ trên tàu về mặt kiến thức cũng như kĩ năng làm việc.Cần yêu cầu nhân viên có lý lịch rõ ràng, có giấy tờ cần thiết về phương tiện, có bằng cấp phù hợp, chứng chỉ ngoại ngữ do cơ quan có thẩm quyền cấp. Hầu hết những người phục vụ trên tàu đều đã có thái độ lịch sự, văn minh, chu đáo khi làm nhiệm vụ vận chuyển cũng như khi giao tiếp, phục vụ khách. Tuy nhiên, những người phục vụ trên tàu đa số đều chưa thực hiện nghiêm chỉnh việc đeo phù hiệu phân biệt giữa thuyền viên vận hành tàu với nhân viên phục vụ khách như quy định ở diều 8 của “ quy định tạm thời tiêu chuẩn tàu khách du lịch thăm quan trên vịnh Hạ Long”. Trong thời gian tới, khi số lượng tàu du lịch đưa vào sử dụng nhiều hơn, số lượng thuyên viên và nhân viên phục vụ trên tàu sẽ tăng theo. Công tác quản lý và chuẩn hoá đội ngũ nhân viên phục vụ trên tàu cần phải được tăng cường. Ngoài đội ngũ thuyền viên thường xuyên phục vụ khách du lịch, những hướng dẫn viên du lịch cũng là người tiếp xúc với khách nhiều nhất trong suốt hành trình du lịch. Với những đoàn khách nước ngoài, thông thường có những hướng dẫn viên suốt tuyến, hoặc hướng dẫn viên địa phương đi theo để phục vụ trong thời gian vận chuyển trên tàu. Đồng thời, trên các hang động, du khách cũng có thể được hướng dẫn bởi đội ngũ hướng dẫn viên tại đây. Đây là đội ngũ hướng dẫn thuộc ban quản lý vịnh Hạ Long với số lượng khoảng gần 30 người trên tất cả các hang động, phần lớn hướng dẫn viên đều tốt nghiệp đại học chuyên ngành du lịch của các trường như đại học DL Đông Đô, đại học KHXH&NV, đại học Văn Hoá, đại học Mở... Tất cả đều có chứng chỉ nghiệp vụ hướng dẫn do cơ quan có thẩm quyền cấp. Đội ngũ hướng dẫn viên trên có thể hướng dẫn khách tham quan tại các hang động bằng các thứ tiếng như tiếng Việt, Anh, Pháp, Trung, Nhật... Số lượng hướng dẫn viên tại các hang động đã tăng lên đáng kể trong 2,3 năm qua. Bên cạnh đó trình độ chuyên môn nghiệp vụ thường xuyên được nâng cao với việc liên tục mở những khóa học về nghiệp vụ hướng dẫn viên và những cuộc thi kiểm tra trình độ nhằm sử dụng đúng năng lực của mỗi hướng dẫn viên. Khi lượng khách tăng hơn hiện nay, số lượng và trình độ của đội ngũ hướng dẫn viên cần phải được nâng cao hơn nữa nhằm đáp ứng nhu cầu của du khách và nâng cao chất lượng phục vụ. 2.1.4 Tình hình đầu tư nâng cấp cho tàu thuyền trên vịnh Hạ Long Các phương tiện phục vụ tham quan du lịch biển: Nhằm thực hiện việc khai thác có hiệu quả những tài nguyên du lịch tự nhiên cũng như tài nguyên du lịch nhân văn phong phú và có chất lượng cao trên một vịnh biển rộng 1553km2, một hệ thống các cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho các chương trình du lịch trên vịnh đã được xây dựng và đưa vào sủ dụng những năm gần đây. Các chương trình tham quan hầu hết đều được thực hiện bằng tàu máy chở khách nên cơ sở vật chất chủ yếu đã có bao gồm một cảng tàu, nơi cập bến, đón trả khách tham quan vịnh của hàng trăm tàu du lịch. Toàn bộ số phương tiện vận chuyển khách du lịch hợp pháp đều được tập trung tại cảng tàu du lịch Bãi Cháy và Bến Đoan (Hòn Gai) dưới sự điều hành của Ban quản lý Cảng tàu du lịch và sự hỗ trợ phối hợp của Ban quản lý vịnh Hạ Long. Với tổng số gần 300 phương tiện có sức chở từ 20 đến 100 khách, dịch vụ vận chuyển khách du lịch thăm vịnh Hạ Long có khả năng đáp ứng một cách linh hoạt tất cả các yêu cầu tham quan vịnh của mỗi gia đình, của từng nhóm du khách hoặc phục vụ cả những đoàn đông người. Tại cảng tàu du lịch Bãi Cháy, du khách có thể lựa chọn các cuộc hành trình từ 3 đến 12 giờ để thăm nhiều tuyến điểm khác nhau trên vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long, đảo Cát Bà và nhiều đảo xa khác. Tất cả các yêu cầu phục vụ ăn uống trên các du thuyền nếu được báo trước sẽ được đáp ứng chu đáo, nhất là các món ăn đặc sản biển. Trên hành trình thăm vịnh Hạ Long, nếu có nguyện vọng khách du lịch có thể kéo dài hoặc rút ngắn chương trình, có thể tắm biển tại những bãi biển ngoài khơi vịnh Hạ Long hoặc tham quan, nghiên cứu những gì ưa thích. Dịch vụ xuồng cao tốc, mô-tô trượt nước, canô kéo dù, lướt ván, dịch vụ bờ biển: Cảng tàu có vị trí ngay cạnh khu du lịch, bãi biển Bãi Cháy với diện tích sử dụng hiện nay là 7500m2 do công ty Quản lý bến tàu- bến xe Quảng Ninh quản lý. Cảng được xây dựng năm 1997 và đưa vào sử dụng vào 12/1997 với diện tích ban đầu là 7000m2. Cảng du lịch có hai cầu tầu, mỗi cầu tầu dài 70m , nơi cập bến đón trả khách của 498 tàu du lịch. Đây là một trong số những cơ sở vật chất quan trọng nhất để thực hiện hoạt động phục vụ khách tham quan. Phần lớn các tàu này đều là tàu máy vỏ gỗ, thép. Hiện nay các đội tàu này hoạt động dưới sự cho phép của công ty quản lý bến tàu-xe Quảng Ninh đồng thời phải tuân thủ theo các quy định của cảng tàu du lịch Bãi Cháy. Theo tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn, hình dáng kiến trúc, tiện nghi và vệ sinh môi trường của phương tiện trong quyết định của Uỷ ban nhân dân tỉnh về việc ban hành tạm thời quy định tiêu chuẩn tàu cho khách tham quan vịnh Hạ Long, người ta chia làm 2 loại: - Loại 1: gồm những tàu hiện đang được khai thác sau khi sửa chữa, hoán cải, nâng cấp, thoả mãn các tiêu chuẩn trong quy định này và tiêu chuẩn “ quy phạm nâng cấp và đóng tàu” do nhà nước ban hành. Các tàu hết thời hạn lưu hành giấy phép vận chuyển khách du lịch yêu cầu phải hoán cải đúng tiêu chuẩn quy định mới tiếp tục cấp phép. -Loại 2: gồm những tàu đóng mới thoả mãn tiêu chuẩn đề trong “ quy phạm phân cấp và đóng tàu” theo thiết kế quy định đồng thời thoả mãn các điều 1,5,7 và từng bước theo điều 6 trong quy định này. Hàng năm, cũng theo quyết định này, các tàu phải được kiểm tra phân loại mới được cấp giấy phép vận chuyển khách du lịch. Biện pháp này đã mang lại hiệu quả tốt nhằm duy trì và nâng cao chất lượng của hệ thống phương tiện vận chuyển. Do vậy, với tốc độ tăng nhanh về số lượng tàu du lịch mỗi năm nhưng các tàu đưa vào sử dụng phần lớn đều đạt những tiêu chuẩn để phục vụ khách du lịch. Bảng thống kê số lượng tàu ở Quảng Ninh ( 2003-2008) Năm Số lượng tàu 2003 268 tàu 2005 ~ 400 tàu 2007 498 tàu 2008 ~ 540 tàu Nguồn: Sở du lịch tỉnh Quảng Ninh Như vậy có thể thấy mỗi năm số lượng tàu trung bình tăng 50 chiếc và đều đạt những tiêu chuẩn theo quy định về tàu chở khách du lịch tham quan vịnh Hạ Long trong quyết định số 1340 của UBND tỉnh Quảng Ninh. Về tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn, các tàu đã thoả mãn quy phạm và phân loại do nhà nước ban hành trong “ quy phạm dùng tàu sông” TCVN 5801-58 11/93, “ quy phạm giám sát và đóng tàu sông cỡ nhỏ” 22 TCN 238-95,” quy phạm đóng tàu gỗ yêu cầu kỹ thuật” TCVN3903-1984 và các tiêu chuẩn nhà nước hiện hành. Tất cả các tàu cũng đã có thiết bị thông tin để liên lạc với nhau và với đất liền ( phổ biến là điện thoại di động) có tủ thuốc với các dụng cụ y tế để phòng chữa bệnh thông thường và sơ cứu thương, có cầu để du khách lên xuống tàu thuyền thuận lợi, an toàn và có bảng hướng dẫn du khách sử dụng những thiết bị trên tàu. Các trang thiết bị cứu sinh ( phao cá nhân, phao tròn), cứu hỏa ( bình chữa cháy) thường xuyên được kiểm tra về số lượng và chất lượng. Theo tiêu chuẩn về hình dáng kiến trúc đẹp, nhiều tàu, đặc biệt là những tàu đóng mới và có tải trọng lớn có kiến trúc đẹp, hài hoà. Tỷ lệ kích thước giữa các bộ phận hợp lý, cân đối,bảo đảm tầm nhìn quan sát cảnh quan tốt nhất. Phòng khách được thiết kế trên boong chính. Từ phòng khách lên boong dạo, đến nơi vệ sinh đều liên hoàn, có boong che chở, có hành lang và cầu thang rộng rãi, có lan can và tay vịn. Hệ thống cửa kính tạo phòng khách, phòng làm việc được thiết kế với độ rộng tối đa, đóng mở được, bên trong cửa kính có rèm che ánh sáng. Một số tàu nhỏ không có buồm đều sơn màu trắng phần thân tàu và phần thượng tầng theo đúng quy phạm. Những thuyền buồm gắn máy, chiếm tỷ lệ lớn đều sơn màu nâu đỏ. Về tiêu chuẩn tiện nghi, trần của phòng khách trên các tàu đều được trang trí ốp lát cách nhiệt, sàn tàu ốp gỗ xẻ đánh bóng hoặc một vật liệu ốp lát khác tạo màu sắc trang nhã và dễ làm vệ sinh, lau rửa. Ghế ngồi của du khách là loại ghế tựa có chiều rộng trên 50cm và có đệm mềm. Các phòng vệ sinh được ốp gạch men đến cổ trần, có đầy đủ hố xí bệt, chậu rửa, vòi nước, gương treo tường, hệ thống quạt gió. Những tàu có công suất từ 20 ghế trở lên đều có 2 phòng vệ sinh, mặt trước cửa ra vào các phòng đều có biển đề tên phòng. Trên tàu thường có đủ nứơc sạch cũng như các loại nước giải khát phục vụ khách trong suốt hành trình du lịch thăm vịnh. Cuối cùng, để thực hiện những quy định về tiêu chuẩn vệ sinh môi trường, các tàu đều đã lắp đặt két chứa, xử lý chất thải sinh hoạt lỏng bằng công nghệ vi sinh với dung tích trên 500l và thiết bị hút xả kèm theo. Các chắt thải rắn được chứa trong thùng rác thay vì xả thải trực tiếp xuống biển. Kết thúc cuộc hành trình, tất cả các chất thải lỏng, rắn được bơm, hút và chứa trong các thiết bị chuyên dùng để tiến hành đổ thải đúng nơi quy định dưới sự kiểm soát của cơ quan quản lý môi trường. Với hệ thống tàu du lịch tăng nhanh về số lượng và đạt tiêu chuẩn cần thiết phục vụ khách trong nước cũng như quốc tế, chất lượng của các chương trình du lịch đã tăng lên đáng kể, tạo sự tin tưởng từ du khách đối với phương tiện phục vụ. Tuy vậy, hệ thống tàu du lịch tại cảng vẫn tồn tại nhiều hạn chế. Số lượng tàu tuy đã tăng lên đáng kể nhưng vẫn còn thiếu nhiều so với nhu cầu thực tế của du khách đi thăm vịnh. Hiện nay, du lịch tham quan vịnh Hạ Long diễn ra quanh năm, lượng tàu trở nên thiếu trầm trọng vào các dịp lễ tết, hội hè cũng như vào mùa du lịch khi lượng khách du lịch tăng đột biến. Đến nay một số tàu nhỏ vẫn còn sử dụng, có tàu đã sử dụng trên 10 năm, không đảm bảo an toàn cũng như các tiện nghi đáp ứng nhu cầu ngày càng được nâng cao của du khách. Do đó, những tàu du lịch này cần phải bị hạn chế, đặc biệt khi đi những chuyến xa bờ, để nâng cao chất lượng hoạt động của du lịch biển ở đây. Ngoài đội tàu máy du lịch, những chuyến du lịch kayaking trên vịnh Hạ Long có sử dụng thuyền kayak – một loại thuyền nhỏ chèo bằng tay dành cho du khách tự điều khiển. Tuy nhiên, do các công ty du lịch tự trang bị và cho sử dụng khi khách có nhu cầu nên số lượng thuyền nhỏ và không thể có con số thống kê chính xác. Các loại tàu du lịch Tàu du lịch chở khách thăm vịnh được chia thành các loại như sau: - Tàu gỗ 10 - 15 chỗ: tàu nhỏ, 1 tầng, chạy chậm khoảng 8 đến 13 km/h. Đi tàu này vào các ngày sóng to thì tàu lắc mạnh. Tuy nhiên những nhóm ít người thường thích thuê tàu này vì không phải đi chung với người khác. Nhiều nhóm 3, 4 người cũng thuê cả tàu.- Tàu gỗ 15 - 25 chỗ: tàu có rộng hơn và có thể leo lên mui và có một số giường nhỏ bên dưới hầm tàu. - Tàu gỗ 35 - 60 chỗ: ngay trên boong tàu có buồng có cửa kính cho khách tránh gió mưa. Dưới hầm tàu có giường cá nhân. Tốc độ trung bình 12 đến 15 km/h. Trên mui tàu có mái che, ghế ngồi. - Tàu vỏ thép 60 - 70 chỗ: đây là loại tàu chuyên dụng được sửa lại làm tàu du lịch. - Ca nô cao tốc: loại tàu nhỏ có 10 - 15 chỗ. Chạy tốc độ khoảng 40 km/h. Có thể thuê tại Bến Đoan, Hòn Gai hoặc khu du lịch Hoàng Gia với giá từ 300.000đ - 500.000đ cho một giờ tàu chạy. không tính thời gian tàu đỗ lại các đảo. Một số tàu có thiết bị tốt, đó là các tàu 2 tầng, có sân thượng, 40-50 chỗ, 6 phòng ngủ có đệm, áo phao, công trình phụ, ăn uống trên tàu. Giá thuê cả tàu trung bình là: 6 - 12 USD/giờ; 40.000 - 70.000đ/1suất ăn Giá thuê tàu phụ thuộc vào chất lượng, kích thước của tàu và phụ thuộc vào số giờ kể từ khi rời bến đến khi trở lại bến. Thông thường người ta hay cho thuê hành trình 4 giờ, 6 giờ, 8 giờ. Với mỗi loại hành trình nay có các tuyến đường tối ưu đã được lựa chọn (xem phần sau). Tuy nhiên, người đứng ra thuê tàu có thể yêu cầu thay đổi tuyến đường. Nếu tàu về bến muộn do máy hỏng thì không phải trả thêm tiền. Nếu người thuê yêu cầu chạy thêm giờ thì phải trả thêm tiền theo sự thoả thuận nhưng phải rẻ hơn giá trung bình cho mỗi giờ. Nếu thuê cả tàu thì có thể yêu cầu tại phòng bán vé hoặc trực tiếp thỏa thuận với người lái tàu ngay tại cảng du lịch. Về nguyên tắc, có bảng giá quy định được niêm yết tại phòng bán vé, nhưng vào các ngày đông khách, giá tàu tăng rất cao và thường xuyên hết tàu. Vào các ngày vắng khách, chủ tàu có thể hạ giá. Nếu đi lẻ hoặc nhóm ít người thì có thể mua vé tại phòng bán vé. Khi đó các bạn phải chờ đợi để cho tàu đủ khách hoặc phải ghép vào một tập thể nào đó để đi cùng một chuyến. Vào các ngày vắng khách, sẽ phải chờ khá lâu vì nhiều tàu đi tập thể không muốn cho người lạ đi cùng. Tốt nhất bạn nên liên lạc trước qua điện thoại với phòng bán vé hoặc trung tâm hướng dẫn cảng tàu du lịch. Bảng cước giá vận chuyển khách du lịch (Niêm yết tại phòng bán vé, để tham khảo) (Đơn vị tính: VNĐ) Cỡ tàu Hành trình 4 giờ Hành trình 6 giờ Hành trình 8 giờ Cả tàu 1 người Cả tàu 1 người Cả tàu 1 người 10-15 người 280.000 30.000 380.000 42.000 490.000 54.000 15-25 người 360.000 20.000 500.000 28.000 630.000 35.000 25-35 người 400.000 16.000 550.000 22.000 700.000 28.000 30-60 người 450.000 15.000 600.000 19.000 750.000 24.000 60-70 người 800.000 15.000 1.100.000 19.000 1.400.000 24.000 Bên cạnh hệ thống tàu và cầu tàu, cảng tàu du lịch Bãi Cháy còn bao gồm: -Một số bãi đỗ xe, có sức chứa hơn 100 xe chở khách du lịch các loại cùng một lúc, tạo thuận tiện cho việc chuyên chở khách tới tận cầu cảng. -Hai quầy bán vé thăm vịnh được đặt ở đầu cầu tầu, bảng giá vé, thông tin hướng dẫn công khai chi tiết, tạo thuận lợi cho du khách đến đây. -Khu vực liên hệ cho thuê tàu du lịch. -Một nhà điều hành cảng tàu du lịch nằm ngay chính giữa khu vực cảng . Toà nhà này mới được xây dựng năm 2001 và là nơi có nhiệm vụ kiểm soát xuất bến và cập cảng của các tàu du lịch. -Trung tâm thông tin hướng dẫn du lịch Hạ Long thuộc ban quản lý vịnh Hạ Long. Trung tâm này được đặt ngay trong cổng của cảng tàu du lịch với chức năng cung cấp thông tin và những vấn đề có liên quan tới hoạt động du lịch trên biển cũng như trên bờ, bán các lọai bản đồ, tài liệu liên quan, sách báo về vịnh Hạ Long bằng nhiều thứ tiếng: Anh , Pháp, Trung Quốc, Việt đồng thời trung tam thông tin có đội ngũ hướng dẫn viên tiếng Việt, Anh, Pháp, Trung Quốc và Nhật phục vụ khách tham quan với những đoàn cần hướng dẫn viên tại điểm. - Cửa hàng bán đồ lưu niệm, nước giải khát, văn hóa phẩm và phục vụ những dịch vụ cần thiết cho du khách. Nhờ những cơ sở vật chất trên, việc phục vụ du khách tham quan vịnh Hạ Long trở nên thuận lợi và tập trung hơn, đem lại hiệu quả rõ rệt. Du khách có thể yên tâm về một điểm đến được đón tiếp lịch sự, chuyên nghiệp , thông tin có thể được tiếp cận dễ dàng mà không gặp nhiều phiền toái như hiện tượng cò mồi, bắt chẹt khách... Những chủ tàu du lịch cũng gặp nhiều thuận lợi hơn khi cảng tàu đi vào hoạt động bởi nguồn khách đã được tập trung, nguồn thu nhập của họ cũng ổn định hơn. Đồng thời, công tác quản lý, kiểm soát các hoạt động du lịch biển trên vịnh được thiết lập và ngày càng hoạt động có hiệu quả. Tuy nhiên do nhu cầu du lịch tham quan ngày càng tăng cao, công ty quản lý bến tàu - xe Quảng Ninh đã thực hiện việc cải tạo cảng tàu trong 4,5 năm qua. Diện tích sử dụng của cảng đã được mở rộng thêm 5000m2 về phía Đông. Mặt cầu đã được cải tạo và mặt bến được thường xuyên nạo vét, tạo thuận lợi cho nhiều tàu neo đậu, đảm bảo cho tàu ra vào cảng thuận lợi ngay cả trong thời điểm nước cạn. Khu nhà điều hành được xây dựng hoàn chỉnh với số vốn hơn 1 tỉ đồng. được biết trong thời gian tới công ty dự kiến sẽ mở rộng gấp đôi cảng tàu cả về diện tích sử dụng cũng như năng suất phục vụ. Khu vực cảng cho ngừơi nước ngoài và cho khách nội địa sẽ được phân biệt và một cầu mềm( phao) sẽ được lắp đặt để đề phòng trường hợp nước cạn, các tàu du lịch gặp khó khăn khi cập cảng cũng như tạo thuận lợi cho tàu lớn hơn có thể neo đậu để đón trả khách. Như vậy hiện nay cảng tàu đang dần trở nên nhỏ bé so với nhu cầu ngày một tăng của du khách tham quan vịnh bằng thuyền ,đặc biệt vào mùa hè. đầu năm 2002, trong thời gian cao điểm, khách du lịch đi tham quan vịnh qua cảng có ngày gần 10000 lượt khách với hơn 500 chuyến xuất bến. Những biện pháp mở rộng hoạt động của cảng tàu sẽ phải nhanh chóng triển khai nhằm đáp ứng nhu cầu. Phòng thông tin hướng dẫn theo chức năng có bán những ấn phẩm, băng hình bằng các thứ tiếng thông dụng giới thiệu về Hạ Long nói chung và du lịch thăm vịnh Hạ Long nói riêng tuy nhiên hiện nay lượng ấn phẩm, băng hình có bán rất ít, chất lượng chưa đáp ứng nhu cầu thực tế của du khách. điều này làm cho du khách đặc biệt là khách đi lẻ sẽ gặp khó khăn khi tìm kiếm thông tin. 2.1.5 Cơ sở vật chất trên các đảo, hang động: Trên những hang động du khách thường ghé thăm như hang Sửng Sốt, động Thiên Cung, hang đầu Gỗ... theo các chương trình du lịch, các trang thiết bị phục vụ đã được lắp đặt và xây dựng đầy đủ như hệ thống cầu tàu cho tàu du lịch cập bến , hệ thống đèn chiếu sáng, hệ thống bậc thang, lối đi cũng như hệ thống vệ sinh, quầy lưu niệm...công tác tu bồ, tôn tạo hệ thống hang động nàycũng được thường xuyên thực hiện. Hiện nay, ban quản lý vịnh Hạ Long cũng đang triển khai một số dự án nâng cấp phục vụ đón khách thăm quan vịnh như: cầu cảng động Thiên Cung, hang Sửng Sốt,bãi tắm Titốp, đảo Soi Sim.. đồng thời rà soát đầu tư bổ sung trang thiết bị máy móc, phương tiện phục vụ quản lý, khai thác hang động đặc biệt là hệ thống trang thiết bị vệ sinh, môi trường tại các điểm du khách đến tham quan, Các cơ sở vật chất kỹ thuật cần thiết cũng đã được đầu tư trên các đảo có bãi tắm đẹp. Để phục vụ nhu cầu vui chơi giải trí cũng như tắm biển của khách du lịch trên đảo Titôp, ban quản lý vịnh Hạ Long đã đưa vào khai thác một số dịch vụ như : cho thuê áo tắm, cho thuê các phương tiện giải trí như mô-tô nước, dù bay, kayak, dịch vụ tráng nước ngọt.. Bước đầu những cơ sở vật chất phục vụ du khách trên các đảo, hang động đã được xây dựng và đưa vào sủ dụng những việc xây dựng trên cần được tiến hành rộng hơn trên nhiều hòn đảo khác nhằm mở rộng hơn không gian du lịch trên vịnh. 2.2 Các điểm du lịch chủ yếu trên vịnh Hạ Long - Các hang động trên vịnh Hạ Long : với hơn 20 hang động lớn nhỏ có giá trị thẩm mỹ, khả năng thu hút khách khác nhau. Ban quản lý vịnh Hạ Long đã đầu tư một số hang động cùng với sự giúp đỡ của các chuyên gia ở Quế Lâm Quảng Châu ( Trung Quốc) góp phần tạo ra sức hấp dẫn mới cho du lịch Hạ Long. Trong thời gian tới tỉnh Quảng Ninh sẽ tiếp tục đầu tư một số hang động còn lại sẽ giữ nguyên vẻ hoang sơ, tăng thêm sự phong phú cho vịnh Hạ Long. - Các bãi tắm : Ngoài bãi tắm Bãi Cháy,vịnh Hạ Long còn có hàng chục bãi tắm lớn nhỏ có khả năng đáp ứng nhu cầu của khách du lịch,đặc biệt là khách quốc tế, tiêu biểu như bãi Ti tốp,Ba trái Đào. -Các Đảo :Trên một diện tích không rộng mọc lên hàng nghìn hòn đảo với vô số hình dáng kỳ dị khác nhau, khiến cho người ra liên tưởng đến thế giới của sự sống. Đảo thì giống ông già câu cá (hòn ông Lã Vọng), đảo thì giống nàng tiên(đảo Cô Tiên), đảo thì y hệt một đầu người (đảo đầu người) hay đảo tựa đôi gà chọi (hòn Gà Chọi)... Đặc biệt là đảo Tuần Châu, nơi có thể lưu trú qua đêm ,đã được coi như một điểm du lịch có giá trị. Đảo Tuần Châu cách trung tâm thành phố Hạ Long 8km về phía tây, đất tương đối bằng phẳng, rộng khoảng 405 ha. Hiện nay đã xây dựng tuyến đường eo biển nối đất liền với đảo- đường có tổng chiều dài 20147m, bề rộng 7m. Bảo đảm an toàn giao thông ngay cả lúc triều cường nhật. Bắt đầu từ đó , Tuần Châu thay đổi hẳn bộ mặt trở thành khu du lịch hiện đại,với một toà nhà nổi phục vụ các buổi biểu diễn nghệ thuật và hội nghị quốc tế. Một hệ thống khách sạn 4 sao, hệ thống nhà gỗ dựng theo phog cách khu vực Đông Nam Á . Nơi đây hoạt động vui chơi giải trí diễn ra sôi nổi với nhiều trò hấp dẫn, đặc biệt là trò biểu diễn cá heo thu hút rất nhiều khách du lịch, nhằm góp phần làm thay đổi bộ mặt của Hạ Long trong năm Du Lịch 2005. Đảo Soi Sim : là một đảo đất , hai đỉnh cao khoảng 100m, ở giữa võng xuống, sườn dốc thoải về phía Tây Nam.Trên núi là một khu rừng nguyên sinh với nhiều loại cây đặc biệt vì hòn đảo đã từ hàng triệu năm nay bị biển vây quoanh.Trong năm du lịch Hạ Long 2003 vùng đảo này là một trong các điểm du lịch mới mẻ. Đảo Soi Sim hiện nay cũng là một điểm du lịch hấp dẫn đặc biệt với du lịch thích chèo thuyền mạo hiểm , lều trại qua đêm ,tắm biển, leo núi, vui chơi giải trí. Trong tương lai gần, Soi Sim sẽ trở thành một tổ hợp du lịch sinh thái vui chơi giải trí vô cùng hẫp dẫn và bổ ích. Hoạt động du lịch trên các đảo hiện nay là một trong những trọng tâm chiến lược phát triển du lịch của Hạ Long.- Núi Bài Thơ - Chùa Long Tiên :Núi Bài thơ trước đây có tên là Truyền Đăng.Năm 1468 vua Lê Thánh Tông cũng là nhà thơ nổi tiếng, khi đi kinh lý sau vùng Đông Bắc đã dừng chân trên vịnh Hạ Long ngay dưới chân ngọn núi nên thơ này. Xúc cảm trước thiên nhiên hùng vĩ nhà vua đã làm một bài thơ và truyền lệnh khắc vào vách núi.Từ đó có tên là núi Bài Thơ. Núi Bài Thơ cao 106m đứng bên bờ Hòn Gai, một nửa chân núi gắn với đất liền, nửa bên kia ngâm trong nước biển. Đi thuyền trên vịnh, cách bờ vịnh Hạ Long 300m đã có thể nhìn thấy bài thơ khắc trên vách núi trong một khung hình vuông, mỗi chiều dài 1,5m. Leo núi Bài Thơ là một trò chơi đầy hấp dẫn. Đứng ở lưng chừng núi, phóng tầm mắt xa xa là biển xanh, đảo đá hấp nhô, nhìn lên cao là trời mây bồng bềnh và xung quoanh là cây hoa, cây rừng. Đây là điểm du lịch thắng cảnh kết hợp với du lịch văn hoá nên vừa có khả năng thu hút khách du lịch với mục đích tôn giáo, lại vừa có khả năng thu hút khách đến tham quan ngắm cảnh. Hiện nay, khu vực này chưa được quan tâm nên chưa phát huy được giá trị du lịch. Tình trạng dân cư xâm lấn, xây dựng trái phép làm mất đi cảnh quan vốn có của nó đã xảy ra mà chưa có biện pháp tháo gỡ. Hàng năm chùa Long Tiên có đến hàng hàng trăm ngàn lượt khách ghé thăm, nhưng đa phần là khách hành hương thuần tuý. 2.3 Các tuyến du lịch trên vịnh Hạ Long Tuyến 1 : Cảng tàu du lịch Bãi Cháy - động Thiên Cung-hang Đầu Gỗ-hòn Đỉnh Hương-hòn Gà Chọi : 4 giờ. Tuyến 2 : Cảng tàu du lịch Bãi Cháy- động Thiên Cung-hang Đầu Gỗ - Hòn Gà Chọi – hang Sửng Sốt - Đảo Ti tốp 8 giờ. Tuyến 3 : Cảng tàu du lịch Bãi Cháy- động Thiên Cung-hang Đầu Gỗ – hòn Đỉnh Hương – Hòn Gà Chọi – Tam Cung – Ti tốp 6 giờ. Tuyến 4 : Cảng tàu du lịch Bãi Cháy- động Thiên Cung-hang Đầu Gỗ - Hòn Gà Chọi – Hồ Ba Hầm – bãi tắm Ba Trái Đào :9 giờ. Tuyến 5 : Cảng tàu du lịch Bãi Cháy – vịnh Bái Tử Long – Tam Cung – Sửng Sốt – Ti tốp : 6 giờ Tuyến 6 : Cảng tàu du lịch Bãi Cháy – Mê Cung – Sửng Sốt – Ti tốp : 7 giờ Tuyến 7 :Bái Tử Long – Ngọc Vừng – Quan Lạn : 2 ngày 1 đêm Tuyến 8: Cảng tàu du lịch Bãi Cháy – Hòn Đại Bàng – hòn Mặt Quỷ – hòn ấm Chén – hòn Ông Cụ - Đảo Khỉ: 6 giờ. 2.3.1 Một số chương trình du lịch thăm quan vịnh Hạ Long Trên cơ sở tài nguyên du lịch sẵn có và các cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch đã được trang bị, việc khai thác hoạt động du lịch hiện nay có 3 loại hình chính du lịch tham quan bằng tàu tiếng thuần tuý, du lịch mạo hiểm trên thuyền kayak và du lịch tham quan ngủ đêm trên vịnh Hạ Long, Bái Tử Long, Lan Hạ. Trong những loại hình này thì hai loại hình sau chỉ khách du lịch nước ngoài là thường ưa thích và lựa chọn. Lý do có thể đưa ra thứ nhất là vì khách Việt chứa có thói quen tham gia loại hình du lịch tự khám phá mà chỉ thích du lịch thụ động, thứ hai là vì 2 loại hình du lịch sau đặc biệt là loại hình du lịch ngủ đêm thường rất tốn kém. Chương trình 1 Bến tàu – Thiên Cung - Đầu Gỗ – Bến tàu( 4 giờ) Theo tuyến du lịch này, tàu khởi hành từ cảng đi theo hướng Tây Nam khoảng 30 phút đến đảo Đầu Gỗ thăm hang Đầu Gỗ, động Thiên Cung. Trên đường đi, du khách có thể nhìn thấyđảo Rêu Đất, đảo Tuần Châu... Động Thiên Cung tuy rất gần đất liền nhưng cũng mới được phát hiện vào năm 1993. Cửa động nhỏ, hẹp nằm trên độ cao 25m so với mực nước biển hầu như không có lối lên và bị cây che phủ. Hiện nay du khách có thể vào động dễ dàng vì đã có cầu thang, lối lên của động. Động Thiên Cung được đánh giá là một trong những động đẹp nhất vịnh Hạ Long. Với diện tích gần 5000m2 , động bao gồm nhiều ngăn, nhiều cấp, tạo nên một cấu trúc phức tạp. Sau khoảng 45 phút dừng tại động Thiên Cung, du khách sẽ tham quan hang Đầu Gỗ nằm ngay cạnh đó. Hang Đầu Gỗ còn có một tên gọi khác là hang Giấu Gỗ. Hang này được phát hiện khá lâu, trước đây nhiều người tin rằng đây là công xưởng và là kho chứa những cọc gỗ lim để chôn xuống lòng sông Bạch Đằng trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên vào thế kỉ 13. Hang có diện tích khoảng 5000m2 . Cửa hang giống hình con sao biển lớn, cách mặt nước khoảng 20m, lòng hang gồm 3 ngăn. Ngoài cửa hang du khách có thể nhìn thấy một bia đá cao hơn 1m, khắc chữ Hán. Những hang chữ này đã mờ nhưng bên cạnh có một bản dịch bằng tiếng Việt với nội dung rằng vua Khải Định và toàn quyền Pháp Paul Doume đã ra thăm động năm Nhâm Tuất (1919). Đến năm 1962 Bác Hồ cũng ra thăm hang hộng. Sau khi thăm hang Đầu Gỗ, tàu du lịch sẽ đi tiếp vòng qua phía bên kia đảo Đầu Gỗ. Du khách._.